法Pháp 苑Uyển 珠Châu 林Lâm 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 二nhị
Pháp Uyển Châu Lâm ♦ Quyển 72

西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 釋thích 道đạo 世thế 撰soạn


。 四tứ 生sanh 篇thiên 第đệ 八bát 十thập 二nhị 。


-# 十thập 使sử 篇thiên 第đệ 八bát 十thập 三tam


四tứ 生sanh 篇thiên (# 此thử 有hữu 五ngũ 部bộ )#


-# 述thuật 意ý 部bộ


-# 會hội 名danh 部bộ


-# 相tương/tướng 攝nhiếp 部bộ


-# 受thọ 生sanh 部bộ


-# 五ngũ 生sanh 部bộ


述thuật 意ý 部bộ 第đệ 一nhất


夫phu 行hành 善thiện 感cảm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 近cận 趣thú 人nhân 天thiên 。 遠viễn 成thành 佛Phật 果quả 。 作tác 惡ác 招chiêu 苦khổ 。 近cận 獲hoạch 三tam 塗đồ 。 遠viễn 乖quai 聖thánh 道Đạo 。 愚ngu 人nhân 不bất 信tín 。 智trí 者giả 能năng 知tri 。 故cố 有hữu 四tứ 生sanh 軀khu 別biệt 六lục 趣thú 形hình 分phần/phân 。 明minh 闇ám 異dị 途đồ 。 昇thăng 沈trầm 殊thù 路lộ 。 業nghiệp 緣duyên 之chi 理lý 皎hiệu 然nhiên 。 因nhân 果quả 之chi 報báo 常thường 式thức 也dã 。


會hội 名danh 部bộ 第đệ 二nhị


如như 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 一nhất 者giả 卵noãn 生sanh 。 二nhị 者giả 胎thai 生sanh 。 三tam 者giả 濕thấp 生sanh 。 四tứ 者giả 化hóa 生sanh 。 又hựu 阿a 鋡hàm 口khẩu 解giải 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 經Kinh 云vân 。 有hữu 四tứ 種chủng 生sanh 。 一nhất 腹phúc 生sanh 者giả 。 謂vị 人nhân 及cập 畜súc 生sanh 。 胎thai 生sanh 者giả 是thị )# 二nhị 寒hàn 熱nhiệt 和hòa 合hợp 生sanh 者giả 。 謂vị 蟲trùng 蛾nga 蚤tảo 虱sắt 。 濕thấp 生sanh 者giả 是thị )# 三tam 化hóa 生sanh 者giả 。 謂vị 天thiên 及cập 地địa 獄ngục 。 四tứ 卵noãn 生sanh 者giả 。 謂vị 飛phi 鳥điểu 魚ngư 鼈miết 。 又hựu 正Chánh 法Pháp 念niệm 經Kinh 云vân 。 畜súc 生sanh 無vô 量lượng 。 略lược 說thuyết 三tam 處xứ 。 一nhất 者giả 水thủy 行hành 。 所sở 謂vị 魚ngư 等đẳng 。 二nhị 者giả 陸lục 行hành 。 所sở 謂vị 象tượng 等đẳng 。 三tam 者giả 空không 行hành 。 所sở 謂vị 鳥điểu 等đẳng 。 或hoặc 以dĩ 天thiên 眼nhãn 。 見kiến 諸chư 畜súc 生sanh 有hữu 四tứ 種chủng 生sanh 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。 一nhất 者giả 胎thai 生sanh 。


所sở 謂vị 象tượng 馬mã 。 牛ngưu 羊dương 之chi 類loại 。 二nhị 者giả 卵noãn 生sanh 。 所sở 謂vị 蚖ngoan 蛇xà 鵝nga 鴨áp 鷄kê 雉trĩ 眾chúng 鳥điểu 。 三tam 者giả 濕thấp 生sanh 。 所sở 謂vị 蚤tảo 虱sắt 蟣kỉ 子tử 之chi 類loại 。 四tứ 者giả 化hóa 生sanh 。 如như 長trường/trưởng 面diện 龍long 等đẳng 。 故cố 經kinh 曰viết 。 生sanh 者giả 。 新tân 諸chư 根căn 起khởi 。 死tử 者giả 。 諸chư 受thọ 根căn 滅diệt 。


又hựu 善thiện 見kiến 論luận 云vân 。 一nhất 者giả 色sắc 生sanh 。 二nhị 者giả 無vô 色sắc 生sanh 。 色sắc 生sanh 可khả 壞hoại 。 無vô 色sắc 生sanh 不bất 可khả 壞hoại 無vô 色sắc 之chi 生sanh 依y 於ư 色sắc 生sanh 。 色sắc 心tâm 相tương 依y 共cộng 成thành 假giả 者giả 。 名danh 之chi 為vi 生sanh 。 使sử 前tiền 不bất 感cảm 後hậu 。 後hậu 不bất 赴phó 前tiền 。 名danh 之chi 為vi 死tử 。 又hựu 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 住trụ 五ngũ 陰ấm 中trung 。 若nhược 壞hoại 五ngũ 陰ấm 。 名danh 曰viết 殺sát 生sanh 。 若nhược 有hữu 殺sát 生sanh 。 即tức 墮đọa 惡ác 道đạo 。 依y 此thử 生sanh 死tử 故cố 有hữu 四tứ 生sanh 。 依y 㲉xác 而nhi 生sanh 曰viết 卵noãn 。 含hàm 藏tạng 而nhi 出xuất 曰viết 胎thai 。 假giả 潤nhuận 而nhi 興hưng 曰viết 濕thấp 。 欻hốt 然nhiên 而nhi 現hiện 曰viết 化hóa 。 眾chúng 生sanh 所sở 攝nhiếp 。 不bất 過quá 此thử 四tứ 也dã 。


相tương/tướng 攝nhiếp 部bộ 第đệ 三tam


如như 婆bà 沙sa 論luận 說thuyết 云vân 。 此thử 欲dục 界giới 之chi 中trung 。 具cụ 攝nhiếp 六lục 趣thú 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 各các 攝nhiếp 天thiên 趣thú 少thiểu 分phần 。 所sở 以dĩ 別biệt 者giả 。 以dĩ 此thử 欲dục 界giới 是thị 亂loạn 地địa 故cố 。 眾chúng 生sanh 雜tạp 惡ác 起khởi 業nghiệp 不bất 純thuần 。 或hoặc 善thiện 或hoặc 惡ác 。 以dĩ 不bất 同đồng 故cố 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 報báo 。 有hữu 多đa 差sai 別biệt 。 上thượng 之chi 二nhị 界giới 唯duy 是thị 定định 地địa 。 眾chúng 生sanh 沈trầm 靜tĩnh 起khởi 業nghiệp 亦diệc 純thuần 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 。 多đa 趣thú 差sai 別biệt 。 問vấn 曰viết 。 四tứ 生sanh 六lục 趣thú 相tương/tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。


答đáp 曰viết 。

如như 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 天thiên 及cập 地địa 獄ngục 。 一nhất 向hướng 化hóa 生sanh 。 鬼quỷ 趣thú 唯duy 二nhị 。 謂vị 胎thai 及cập 化hóa 。 人nhân 及cập 畜súc 生sanh 。 各các 具cụ 四tứ 生sanh 。 故cố 此thử 論luận 問vấn 云vân 。 為vi 生sanh 攝nhiếp 於ư 趣thú 為vi 趣thú 攝nhiếp 於ư 生sanh 。 即tức 自tự 答đáp 云vân 。


生sanh 攝nhiếp 一nhất 切thiết 趣thú 。 非phi 趣thú 攝nhiếp 於ư 生sanh 。


謂vị 生sanh 中trung 陰ấm 增tăng 。 當đương 知tri 非phi 趣thú 攝nhiếp 。


故cố 知tri 生sanh 寬khoan 趣thú 陜# 。 以dĩ 化hóa 生sanh 寬khoan 故cố 。 全toàn 攝nhiếp 二nhị 趣thú 及cập 三tam 趣thú 少thiểu 分phần 。 地địa 獄ngục 趣thú 中trung 一nhất 向hướng 化hóa 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 六lục 欲dục 諸chư 天thiên 。 既ký 行hành 慾dục 同đồng 人nhân 。 何hà 故cố 無vô 有hữu 胎thai 生sanh 。


答đáp 曰viết 。

慾dục 愛ái 雖tuy 同đồng 行hành 事sự 不bất 等đẳng 。 故cố 樓lâu 炭thán 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 等đẳng 云vân 。 四tứ 王vương 忉Đao 利Lợi 此thử 二nhị 地địa 居cư 。 行hành 慾dục 之chi 時thời 男nam 女nữ 形hình 交giao 。 同đồng 人nhân 無vô 異dị 。 而nhi 無vô 泄tiết 精tinh 。 與dữ 人nhân 不bất 同đồng 。 自tự 上thượng 四tứ 天thiên 一nhất 向hướng 全toàn 異dị 。 焰diễm 摩ma 天thiên 行hành 慾dục 意ý 喜hỷ 相tương/tướng 抱bão 。 或hoặc 但đãn 執chấp 手thủ 。 而nhi 為vi 究cứu 竟cánh 。 不bất 至chí 交giao 合hợp 。 兜Đâu 率Suất 天Thiên 中trung 。 意ý 喜hỷ 語ngữ 笑tiếu 。 即tức 為vi 究cứu 竟cánh 。 不bất 待đãi 相tương/tướng 抱bão 。 化Hóa 樂Lạc 天Thiên 中trung 。 共cộng 相tương 瞻chiêm 視thị 。 即tức 為vi 究cứu 竟cánh 。 不bất 待đãi 語ngữ 笑tiếu 。 他tha 化hóa 天thiên 中trung 但đãn 聞văn 語ngữ 聲thanh 。 或hoặc 聞văn 香hương 氣khí 。 即tức 為vi 究cứu 竟cánh 。 不bất 待đãi 瞻chiêm 視thị 。 故cố 異dị 於ư 人nhân 。 以dĩ 天thiên 化hóa 生sanh 故cố 從tùng 母mẫu 膝tất 化hóa 起khởi 。 鬼quỷ 趣thú 化hóa 生sanh 可khả 知tri 。 胎thai 生sanh 者giả 。 少thiểu 隱ẩn 如như 彼bỉ 淨tịnh 觀quán 音âm 說thuyết 。 謂vị 昔tích 王Vương 舍Xá 城Thành 中trung 。 有hữu 一nhất 女nữ 人nhân 。 為vi 鬼quỷ 精tinh 著trước 。 身thân 生sanh 五ngũ 百bách 鬼quỷ 子tử 。 又hựu 俱câu 舍xá 論luận 。 有hữu 鬼quỷ 告cáo 目Mục 連Liên 云vân 。 我ngã 晝trú 生sanh 於ư 五ngũ 子tử 。 夜dạ 亦diệc 生sanh 五ngũ 子tử 。 隨tùy 生sanh 而nhi 食thực 。 噉đạm 竟cánh 無vô 有hữu 飽bão 時thời 。 此thử 為vi 胎thai 生sanh 鬼quỷ 也dã 。 阿a 脩tu 羅la 趣thú 亦diệc 具cụ 胎thai 化hóa 二nhị 生sanh 。 以dĩ 有hữu 匹thất 配phối 故cố 有hữu 胎thai 生sanh 。 脩tu 羅la 劫kiếp 初sơ 從tùng 天thiên 而nhi 出xuất 。 即tức 是thị 化hóa 生sanh 。 又hựu 依y 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 經kinh 說thuyết 。 根căn 本bổn 女nữ 脩tu 羅la 元nguyên 從tùng 大đại 海hải 泥nê 卵noãn 濕thấp 潤nhuận 中trung 出xuất 。 通thông 彼bỉ 胎thai 化hóa 。 亦diệc 具cụ 四tứ 生sanh 也dã 。 人nhân 具cụ 四tứ 生sanh 者giả 。 胎thai 生sanh 現hiện 見kiến 可khả 知tri 。 卵noãn 如như 涅Niết 槃Bàn 經kinh 說thuyết 。 如như 毘Tỳ 舍Xá 佉Khư 母Mẫu 。 生sanh 一nhất 肉nhục 卵noãn 。 於ư 中trung 出xuất 其kỳ 三tam 十thập 二nhị 卵noãn 。 如như 鞞bệ 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 問vấn 云vân 何hà 知tri 人nhân 中trung 有hữu 卵noãn 生sanh 。 答đáp 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 閻Diêm 浮Phù 利Lợi 地địa 。 多đa 有hữu 商thương 人nhân 。 入nhập 海hải 採thải 寶bảo 。 得đắc 二nhị 鶴hạc 。 隨tùy 意ý 所sở 化hóa 。 失thất 一nhất 一nhất 在tại 。 與dữ 共cộng 遊du 戲hí 寢tẩm 臥ngọa 一nhất 室thất 。 共cộng 彼bỉ 合hợp 會hội 。 遂toại 生sanh 二nhị 卵noãn 。 卵noãn 漸tiệm 濕thấp 熟thục 便tiện 生sanh 二nhị 童đồng 。 後hậu 大đại 出xuất 家gia 學học 道Đạo 。 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 一nhất 名danh 尸thi 婆bà 羅la 。 二nhị 名danh 優ưu 鉢bát 尸thi 婆bà 羅la 。 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 知tri 人nhân 中trung 有hữu 濕thấp 生sanh 。


答đáp 曰viết 。

如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 有hữu 頂Đảnh 生Sanh 王Vương 。 尊tôn 者giả 遮già 羅la 。 尊tôn 者giả 優ưu 婆bà 遮già 羅la 。 梨lê 女nữ 及cập 柰nại 女nữ 等đẳng 。 即tức 其kỳ 事sự 也dã 。 問vấn 曰viết 。 云vân 可khả 知tri 人nhân 中trung 有hữu 化hóa 生sanh 。


答đáp 曰viết 。

如như 劫kiếp 初sơ 人nhân 是thị 也dã 。 已dĩ 得đắc 聖thánh 法pháp 者giả 。 不bất 復phục 卵noãn 生sanh 濕thấp 生sanh 。 問vấn 曰viết 。 何hà 故cố 不bất 復phục 卵noãn 生sanh 濕thấp 生sanh 耶da 。


答đáp 曰viết 。

卵noãn 生sanh 濕thấp 生sanh 是thị 畜súc 生sanh 趣thú 所sở 攝nhiếp 也dã 。 畜súc 具cụ 四tứ 生sanh 者giả 。 胎thai 卵noãn 濕thấp 生sanh 。 此thử 三tam 目mục 覩đổ 可khả 知tri 。 其kỳ 化hóa 生sanh 者giả 。 依y 樓lâu 炭thán 經Kinh 云vân 。 如như 四tứ 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 。 還hoàn 食thực 四tứ 生sanh 龍long 。 化hóa 生sanh 食thực 四tứ 。 胎thai 生sanh 食thực 三tam (# 除trừ 化hóa )# 卵noãn 生sanh 食thực 二nhị (# 除trừ 化hóa 及cập 胎thai )# 濕thấp 生sanh 還hoàn 食thực 濕thấp 生sanh 一nhất (# 除trừ 三tam 可khả 知tri )# 又hựu 起khởi 世thế 經Kinh 云vân 。 大đại 海hải 之chi 北bắc 。 為vi 諸chư 龍long 王vương 。 及cập 一nhất 切thiết 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 故cố 。 生sanh 一nhất 大đại 樹thụ 。 名danh 曰viết 居cư 吒tra 奢xa 摩ma 離ly 。 隋tùy 言ngôn 鹿lộc 聚tụ 其kỳ 樹thụ 根căn 本bổn 。 周chu 七thất 由do 旬tuần 。 入nhập 地địa 二nhị 十thập 由do 旬tuần 。 身thân 高cao 一nhất 百bách 由do 旬tuần 。 枝chi 葉diệp 遍biến 覆phú 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 樹thụ 東đông 面diện 有hữu 卵noãn 生sanh 龍long 。 及cập 卵noãn 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 。 樹thụ 南nam 面diện 有hữu 胎thai 生sanh 龍long 。 及cập 胎thai 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 。 樹thụ 西tây 面diện 有hữu 濕thấp 生sanh 龍long 。 及cập 濕thấp 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 。 樹thụ 北bắc 面diện 有hữu 化hóa 生sanh 龍long 。 及cập 化hóa 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 。 此thử 四tứ 處xứ 各các 有hữu 宮cung 殿điện 。 縱tung 廣quảng 六lục 百bách 由do 旬tuần 。 七thất 重trùng 垣viên 牆tường 。 七thất 寶bảo 莊trang 嚴nghiêm 。 妙diệu 香hương 遠viễn 熏huân 。 諸chư 鳥điểu 和hòa 鳴minh 。


又hựu 彼bỉ 卵noãn 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 若nhược 欲dục 搏bác 取thủ 。 卵noãn 生sanh 龍long 時thời 。 便tiện 即tức 飛phi 往vãng 。 居cư 吒tra 奢xa 摩ma 離ly 大đại 樹thụ 。 東đông 枝chi 之chi 上thượng 。 觀quán 大đại 海hải 水thủy 已dĩ 。 乃nãi 更cánh 飛phi 下hạ 。 以dĩ 兩lưỡng 翅sí 扇thiên 大đại 海hải 水thủy 。 令linh 水thủy 自tự 開khai 。 二nhị 百bách 由do 旬tuần 。 即tức 於ư 其kỳ 中trung 。 銜hàm 卵noãn 生sanh 龍long 。 將tương 出xuất 海hải 外ngoại 。 隨tùy 意ý 而nhi 食thực 。 卵noãn 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 唯duy 能năng 取thủ 得đắc 。 卵noãn 生sanh 龍long 等đẳng 。 則tắc 不bất 能năng 取thủ 。 胎thai 濕thấp 化hóa 生sanh 龍long 等đẳng 。 若nhược 胎thai 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 欲dục 取thủ 卵noãn 生sanh 龍long 者giả 。 還hoàn 向hướng 樹thụ 東đông 海hải 中trung 取thủ 之chi 。


又hựu 胎thai 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 欲dục 取thủ 胎thai 生sanh 龍long 者giả 。 即tức 向hướng 樹thụ 南nam 海hải 中trung 取thủ 之chi 。 水thủy 開khai 四tứ 百bách 由do 旬tuần 。 此thử 胎thai 生sanh 鳥điểu 王vương 。 唯duy 能năng 取thủ 卵noãn 胎thai 二nhị 生sanh 龍long 。 不bất 能năng 取thủ 濕thấp 化hóa 二nhị 生sanh 龍long 也dã 。


又hựu 濕thấp 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 欲dục 取thủ 胎thai 生sanh 龍long 。 還hoàn 向hướng 樹thụ 東đông 海hải 中trung 取thủ 食thực 。 又hựu 濕thấp 生sanh 鳥điểu 王vương 欲dục 取thủ 胎thai 生sanh 龍long 。 即tức 向hướng 樹thụ 南nam 海hải 中trung 取thủ 食thực 。 水thủy 開khai 四tứ 百bách 由do 旬tuần 。 又hựu 濕thấp 生sanh 鳥điểu 王vương 欲dục 取thủ 。 濕thấp 生sanh 龍long 者giả 。 即tức 向hướng 樹thụ 西tây 海hải 中trung 取thủ 之chi 。 水thủy 開khai 八bát 百bách 由do 旬tuần 。 濕thấp 生sanh 鳥điểu 王vương 唯duy 能năng 取thủ 卵noãn 生sanh 胎thai 生sanh 。 濕thấp 生sanh 龍long 等đẳng 。 不bất 能năng 取thủ 化hóa 生sanh 龍long 也dã 。


又hựu 化hóa 生sanh 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 欲dục 取thủ 卵noãn 生sanh 龍long 。 即tức 向hướng 樹thụ 東đông 海hải 中trung 取thủ 之chi 。 若nhược 欲dục 取thủ 胎thai 生sanh 龍long 者giả 。 向hướng 樹thụ 南nam 海hải 中trung 取thủ 之chi 。 若nhược 欲dục 取thủ 濕thấp 生sanh 龍long 者giả 。 即tức 向hướng 樹thụ 西tây 海hải 中trung 取thủ 之chi 。 若nhược 欲dục 取thủ 化hóa 生sanh 龍long 者giả 。 即tức 向hướng 樹thụ 北bắc 海hải 中trung 取thủ 之chi 。 水thủy 開khai 一nhất 千thiên 六lục 百bách 由do 旬tuần 。 彼bỉ 諸chư 龍long 等đẳng 。 皆giai 為vi 此thử 金kim 翅sí 鳥điểu 王vương 。 之chi 所sở 食thực 噉đạm 。


又hựu 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 。


佛Phật 言ngôn 。

閻Diêm 浮Phù 提Đề 中trung 。 及cập 四tứ 天thiên 下hạ 。 有hữu 金kim 翅sí 鳥điểu 名danh 伽già 樓lâu 羅la 王vương 。 於ư 諸chư 鳥điểu 中trung 快khoái 得đắc 自tự 在tại 。 此thử 鳥điểu 業nghiệp 報báo 應ứng 食thực 諸chư 龍long 。 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 日nhật 食thực 一nhất 龍long 王vương 。 及cập 五ngũ 百bách 小tiểu 龍long 。 第đệ 二nhị 日nhật 於ư 弗phất 提đề 婆bà 。 第đệ 三tam 日nhật 於ư 瞿Cù 耶Da 尼Ni 。 第đệ 四tứ 日nhật 於ư 欝Uất 單Đơn 越Việt 各các 食thực 如như 前tiền 。 周chu 而nhi 復phục 始thỉ 。 經kinh 八bát 千thiên 歲tuế 。 此thử 鳥điểu 爾nhĩ 時thời 死tử 相tướng 已dĩ 現hiện 。 諸chư 龍long 吐thổ 毒độc 無vô 由do 得đắc 食thực 。 彼bỉ 鳥điểu 飢cơ 逼bức 周chu 章chương 求cầu 食thực 。 了liễu 不bất 能năng 得đắc 。 游du 巡tuần 諸chư 山sơn 永vĩnh 不bất 得đắc 安an 。 至chí 金Kim 剛Cang 山Sơn 然nhiên 後hậu 暫tạm 住trụ 。 從tùng 金Kim 剛Cang 山Sơn 直trực 下hạ 至chí 大đại 水thủy 際tế 。 從tùng 大đại 水thủy 際tế 至chí 風phong 輪luân 際tế 。 為vị 風phong 所sở 吹xuy 。 還hoàn 至chí 金Kim 剛Cang 山Sơn 。 如như 是thị 七thất 返phản 。 然nhiên 後hậu 命mạng 終chung 。 其kỳ 命mạng 終chung 已dĩ 以dĩ 其kỳ 毒độc 故cố 。 令linh 十thập 寶bảo 山sơn 。 同đồng 時thời 火hỏa 起khởi 。


爾nhĩ 時thời 難Nan 陀Đà 。 龍long 王vương 懼cụ 燒thiêu 此thử 山sơn 。 即tức 大đại 降giáng 雨vũ 。 渧đế 如như 車xa 軸trục 。 鳥điểu 肉nhục 散tán 盡tận 唯duy 有hữu 心tâm 在tại 。 其kỳ 心tâm 直trực 下hạ 如như 前tiền 七thất 返phản 。 然nhiên 後hậu 還hoàn 住trụ 金Kim 剛Cang 山Sơn 頂đảnh 。 難Nan 陀Đà 龍Long 王Vương 。 取thủ 此thử 鳥điểu 心tâm 。 以dĩ 為vi 明minh 珠châu 。 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 得đắc 為vi 如như 意ý 珠châu 。


又hựu 樓lâu 炭thán 經Kinh 云vân 。 天thiên 下hạ 諸chư 龍long 。 以dĩ 三tam 熱nhiệt 見kiến 燒thiêu 。 阿A 耨Nậu 達Đạt 龍Long 王Vương 。 不bất 以dĩ 三tam 熱nhiệt 見kiến 燒thiêu 。 一nhất 餘dư 龍long 王vương 。 熱nhiệt 沙sa 雨vũ 身thân 上thượng 。 燒thiêu 炙chích 甚thậm 痛thống 。 二nhị 餘dư 龍long 王vương 起khởi 婬dâm 相tương 向hướng 熱nhiệt 風phong 來lai 吹xuy 其kỳ 身thân 上thượng 。 焦tiêu 即tức 失thất 顏nhan 色sắc 。 得đắc 蛇xà 身thân 便tiện 恐khủng 不bất 喜hỷ 。 三tam 餘dư 龍long 王vương 被bị 金kim 翅sí 鳥điểu 食thực 。 悉tất 皆giai 恐khủng 悑# 。 天thiên 下hạ 餘dư 龍long 悉tất 見kiến 毒độc 熱nhiệt 。 唯duy 阿A 耨Nậu 達Đạt 龍Long 王Vương 。 獨độc 不bất 見kiến 熱nhiệt 。


又hựu 善thiện 見kiến 律luật 云vân 。


佛Phật 言ngôn 。

龍long 有hữu 五ngũ 事sự 不bất 得đắc 離ly 龍long 身thân 。 何hà 者giả 為vi 五ngũ 。 一nhất 行hành 婬dâm 時thời 。 若nhược 與dữ 龍long 共cộng 行hành 婬dâm 得đắc 復phục 龍long 身thân 。 若nhược 與dữ 人nhân 共cộng 行hành 婬dâm 不bất 得đắc 復phục 龍long 身thân 。 二nhị 受thọ 生sanh 不bất 離ly 龍long 身thân 。 三tam 脫thoát 皮bì 時thời 。 四tứ 眠miên 時thời 。 五ngũ 死tử 時thời 。 是thị 為vi 五ngũ 事sự 。 不bất 得đắc 離ly 龍long 身thân 。


問vấn 四tứ 食thực 相tương/tướng 攝nhiếp 云vân 何hà 。 答đáp 如như 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 六lục 趣thú 之chi 中trung 皆giai 具cụ 四tứ 食thực 然nhiên 有hữu 寬khoan 陜# 不bất 同đồng 。 如như 地địa 獄ngục 中trung 。 得đắc 有hữu 段đoạn 食thực 者giả 。 如như 有hữu 鐵thiết 丸hoàn 及cập 洋dương 銅đồng 汁trấp 。 雖tuy 復phục 增tăng 苦khổ 。 以dĩ 壞hoại 飢cơ 渴khát 故cố 名danh 段đoạn 食thực 。 又hựu 如như 輕khinh 繫hệ 獄ngục 中trung 得đắc 具cụ 冷lãnh 煖noãn 二nhị 風phong 。 更cánh 互hỗ 觸xúc 身thân 亦diệc 名danh 段đoạn 食thực 。 唯duy 上thượng 二nhị 界giới 無vô 有hữu 段đoạn 食thực 。 以dĩ 彼bỉ 身thân 輕khinh 妙diệu 。 故cố 論luận 偈kệ 云vân 。


四tứ 食thực 在tại 欲dục 界giới 。 四tứ 生sanh 趣thú 亦diệc 然nhiên 。


三tam 食thực 上thượng 二nhị 界giới 。 段đoạn 食thực 彼bỉ 則tắc 無vô 。


問vấn 曰viết 。 未vị 知tri 一nhất 一nhất 趣thú 中trung 何hà 食thực 增tăng 耶da 。


答đáp 曰viết 。

如như 毘tỳ 曇đàm 中trung 說thuyết 。 於ư 六lục 趣thú 中trung 。 謂vị 鬼quỷ 全toàn 趣thú 及cập 於ư 卵noãn 生sanh 并tinh 前tiền 三tam 無vô 色sắc 皆giai 思tư 食thực 偏thiên 增tăng 。 何hà 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 餓ngạ 鬼quỷ 趣thú 中trung 。 意ý 行hành 多đa 故cố 。 卵noãn 生sanh 眾chúng 生sanh 在tại 卵noãn 㲉xác 時thời 。 以dĩ 思tư 念niệm 母mẫu 故cố 卵noãn 得đắc 不bất 壞hoại 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 亦diệc 如như 意ý 行hành 思tư 惟duy 多đa 故cố 。 是thị 故cố 皆giai 悉tất 思tư 食thực 增tăng 也dã 。 又hựu 此thử 人nhân 趣thú 及cập 與dữ 。 六lục 欲dục 天thiên 中trung 。 皆giai 段đoạn 食thực 偏thiên 增tăng 。 何hà 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 此thử 二nhị 處xứ 。 要yếu 假giả 食thực 持trì 身thân 命mạng 故cố 。 又hựu 彼bỉ 地địa 獄ngục 。 趣thú 及cập 與dữ 非phi 想tưởng 全toàn 皆giai 識thức 食thực 偏thiên 增tăng 。 何hà 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 地địa 獄ngục 中trung 識thức 。 持trì 名danh 色sắc 故cố 。 非phi 想tưởng 地địa 中trung 以dĩ 識thức 持trì 名danh 故cố 。 又hựu 彼bỉ 色sắc 界giới 及cập 與dữ 濕thấp 生sanh 。 皆giai 悉tất 觸xúc 食thực 偏thiên 增tăng 。 何hà 以dĩ 然nhiên 者giả 。 以dĩ 色sắc 界giới 中trung 受thọ 修tu 諸chư 禪thiền 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 持trì 身thân 故cố 。 濕thấp 生sanh 之chi 中trung 以dĩ 因nhân 濕thấp 觸xúc 持trì 身thân 活hoạt 故cố 。


受thọ 生sanh 部bộ 第đệ 四tứ


如như 新tân 婆bà 沙sa 論luận 云vân 。 中trung 有hữu 有hữu 多đa 名danh 。 或hoặc 名danh 中trung 有hữu 。 或hoặc 名danh 健kiện 達đạt 縛phược 。 或hoặc 名danh 求cầu 有hữu 。 或hoặc 名danh 意ý 成thành 。 問vấn 何hà 名danh 中trung 有hữu 。 答đáp 居cư 死tử 有hữu 後hậu 在tại 生sanh 有hữu 前tiền 。 二nhị 有hữu 中trung 間gian 有hữu 自tự 體thể 起khởi 。 問vấn 何hà 故cố 中trung 有hữu 名danh 健kiện 達đạt 縛phược 。 答đáp 以dĩ 彼bỉ 食thực 香hương 而nhi 存tồn 濟tế 。 此thử 名danh 唯duy 屬thuộc 欲dục 界giới 中trung 有hữu 。 問vấn 何hà 故cố 中trung 有hữu 名danh 求cầu 有hữu 耶da 。 答đáp 於ư 六lục 處xứ 門môn 求cầu 生sanh 有hữu 故cố 。 問vấn 何hà 故cố 中trung 有hữu 復phục 名danh 意ý 成thành 。 答đáp 從tùng 意ý 生sanh 故cố 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 或hoặc 從tùng 意ý 生sanh 。 或hoặc 從tùng 業nghiệp 生sanh 。 或hoặc 從tùng 異dị 熟thục 生sanh (# 舊cựu 名danh 果quả 報báo )# 或hoặc 從tùng 婬dâm 欲dục 生sanh 。 從tùng 意ý 生sanh 者giả 。 謂vị 劫kiếp 初sơ 人nhân 及cập 諸chư 中trung 有hữu 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 并tinh 變biến 化hóa 身thân 。 從tùng 業nghiệp 生sanh 者giả 。 謂vị 諸chư 地địa 獄ngục 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 地địa 獄ngục 有hữu 情tình 。 業nghiệp 所sở 繫hệ 縛phược 。 不bất 能năng 免miễn 離ly 。 由do 業nghiệp 而nhi 生sanh 。 不bất 由do 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 。 從tùng 異dị 熟thục 生sanh 者giả 。 謂vị 諸chư 飛phi 鳥điểu 及cập 鬼quỷ 神thần 等đẳng 。 由do 彼bỉ 異dị 熟thục 勢thế 輕khinh 健kiện 故cố 。 能năng 飛phi 行hành 空không 。 或hoặc 壁bích 障chướng 無vô 礙ngại 。 從tùng 欲dục 婬dâm 生sanh 者giả 。 謂vị 六Lục 欲Dục 天Thiên 及cập 諸chư 人nhân 等đẳng 。 諸chư 中trung 有hữu 身thân 。 從tùng 意ý 生sanh 者giả 故cố 。 乘thừa 意ý 行hành 故cố 。 名danh 為vi 意ý 成thành (# 舊cựu 名danh 中trung 陰ấm )# 次thứ 依y 婆bà 沙sa 論luận 。 問vấn 中trung 有hữu 諸chư 根căn 具cụ 不bất 具cụ 者giả 。 答đáp 一nhất 切thiết 中trung 有hữu 皆giai 具cụ 諸chư 根căn 。 初sơ 受thọ 異dị 熟thục 必tất 圓viên 妙diệu 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 不bất 具cụ 者giả 。 如như 印ấn 印ấn 物vật 像tượng 現hiện 。 如như 是thị 中trung 有hữu 趣thú 本bổn 有hữu 故cố 。 如như 本bổn 有hữu 時thời 有hữu 根căn 不bất 具cụ 。 此thử 中trung 初sơ 說thuyết 於ư 理lý 為vi 善thiện 。 謂vị 中trung 有hữu 位vị 於ư 六lục 處xứ 門môn 。 遍biến 求cầu 生sanh 處xứ 根căn 必tất 無vô 缺khuyết 。 此thử 說thuyết 眼nhãn 等đẳng 非phi 男nam 女nữ 根căn 。 色sắc 界giới 中trung 有hữu 無vô 彼bỉ 根căn 故cố 。 欲dục 界giới 中trung 有hữu 彼bỉ 亦diệc 不bất 定định 。 當đương 受thọ 卵noãn 胎thai 二nhị 類loại 生sanh 者giả 。 住trụ 有hữu 位vị 有hữu 男nam 根căn 。 至chí 卵noãn 胎thai 中trung 方phương 有hữu 不bất 具cụ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 無vô 當đương 受thọ 卵noãn 胎thai 生sanh 義nghĩa 。 問vấn 諸chư 趣thú 中trung 有hữu 。 行hành 相tướng 云vân 何hà 。 答đáp 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 。 頭đầu 下hạ 足túc 上thượng 而nhi 趣thú 地địa 獄ngục 。 故cố 伽già 他tha 言ngôn 。


顛điên 墜trụy 於ư 地địa 獄ngục 。 足túc 上thượng 頭đầu 歸quy 下hạ 。


由do 毀hủy 謗báng 諸chư 仙tiên 。 樂nhạo/nhạc/lạc 寂tịch 修tu 苦khổ 行hạnh 。


此thử 諸chư 天thiên 中trung 有hữu 足túc 下hạ 頭đầu 上thượng 。 如như 人nhân 以dĩ 箭tiễn 仰ngưỡng 射xạ 虛hư 空không 。 上thượng 昇thăng 而nhi 行hành 往vãng 於ư 天thiên 趣thú 。 餘dư 趣thú 中trung 有hữu 皆giai 悉tất 傍bàng 行hành 。 如như 鳥điểu 飛phi 空không 。 行hành 所sở 至chí 處xứ 。 又hựu 如như 壁bích 上thượng 畫họa 作tác 飛phi 仙tiên 。 舉cử 身thân 傍bàng 行hành 求cầu 當đương 生sanh 處xứ 。 問vấn 中trung 有hữu 行hành 相tương/tướng 皆giai 如như 是thị 耶da 。


答đáp 不bất 必tất 皆giai 爾nhĩ 。 且thả 依y 人nhân 中trung 命mạng 終chung 者giả 說thuyết 。 若nhược 地địa 獄ngục 死tử 。 還hoàn 生sanh 地địa 獄ngục 。 不bất 必tất 頭đầu 下hạ 足túc 上thượng 而nhi 行hành 。 若nhược 天thiên 中trung 死tử 還hoàn 生sanh 天thiên 中trung 。 不bất 必tất 足túc 下hạ 頭đầu 上thượng 而nhi 行hành 。 若nhược 地địa 獄ngục 死tử 生sanh 於ư 人nhân 趣thú 。 應ưng 首thủ 上thượng 昇thăng 。 若nhược 天thiên 中trung 死tử 生sanh 於ư 人nhân 趣thú 。 應ưng 頭đầu 歸quy 下hạ 。 鬼quỷ 及cập 傍bàng 生sanh 二nhị 趣thú 中trung 有hữu 。 隨tùy 而nhi 住trú 處xứ 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。 次thứ 依y 論luận 問vấn 中trung 有hữu 生sanh 時thời 為vi 有hữu 衣y 不phủ 。 論luận 答đáp 。 色sắc 界giới 中trung 有hữu 一nhất 切thiết 有hữu 衣y 。 以dĩ 色sắc 界giới 中trung 慚tàm 愧quý 增tăng 故cố 。 慚tàm 愧quý 即tức 是thị 法Pháp 身thân 衣y 服phục 。 如như 彼bỉ 法Pháp 身thân 具cụ 勝thắng 衣y 服phục 。 生sanh 身thân 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 彼bỉ 中trung 有hữu 常thường 與dữ 衣y 俱câu 。 欲dục 界giới 中trung 有hữu 多đa 分phần 無vô 衣y 。 以dĩ 欲dục 界giới 中trung 多đa 分phần 無vô 慚tàm 愧quý 。 唯duy 除trừ 菩Bồ 薩Tát 及cập 白bạch 淨tịnh 苾Bật 芻Sô 尼Ni 。 所sở 受thọ 中trung 有hữu 。 常thường 有hữu 上thượng 妙diệu 衣y 服phục 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 中trung 有hữu 亦diệc 無vô 有hữu 衣y 。 唯duy 白bạch 淨tịnh 尼ni 等đẳng 所sở 受thọ 中trung 有hữu 常thường 與dữ 衣y 俱câu 。 問vấn 何hà 緣duyên 菩Bồ 薩Tát 中trung 有hữu 無vô 衣y 而nhi 白bạch 淨tịnh 尼ni 有hữu 衣y 。 答đáp 白bạch 淨tịnh 尼ni 曾tằng 以dĩ 衣y 服phục 施thí 四tứ 方phương 僧Tăng 。 故cố 彼bỉ 中trung 有hữu 常thường 有hữu 衣y 服phục 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 菩Bồ 薩Tát 於ư 過quá 去khứ 生sanh 。 以dĩ 妙diệu 衣y 服phục 。 施thí 四tứ 方phương 僧Tăng 。 白bạch 淨tịnh 尼ni 等đẳng 所sở 施thí 衣y 服phục 。 碎toái 為vi 微vi 塵trần 。 猶do 未vị 為vi 比tỉ 。 如như 何hà 菩Bồ 薩Tát 中trung 有hữu 無vô 衣y 。 而nhi 彼bỉ 有hữu 衣y 服phục 。 答đáp 由do 彼bỉ 願nguyện 力lực 異dị 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 謂vị 白bạch 淨tịnh 尼ni 以dĩ 衣y 奉phụng 施thí 四tứ 方phương 僧Tăng 已dĩ 。 便tiện 發phát 願nguyện 言ngôn 。 願nguyện 我ngã 生sanh 生sanh 。 常thường 著trước 衣y 服phục 。 乃nãi 至chí 中trung 有hữu 亦diệc 不bất 露lộ 形hình 。 由do 彼bỉ 願nguyện 力lực 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 所sở 生sanh 之chi 處xứ 。 常thường 豐phong 衣y 服phục 。 彼bỉ 最tối 後hậu 身thân 所sở 受thọ 中trung 有hữu 。 常thường 有hữu 衣y 服phục 入nhập 母mẫu 胎thai 位vị 。 乃nãi 至chí 出xuất 時thời 。 衣y 不bất 離ly 體thể 。 如như 如như 彼bỉ 身thân 。 漸tiệm 次thứ 增tăng 長trưởng 。 後hậu 出xuất 家gia 受thọ 具cụ 戒giới 已dĩ 。 轉chuyển 成thành 五ngũ 衣y 。 勤cần 修tu 正chánh 行hạnh 。 不bất 久cửu 便tiện 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 乃nãi 至chí 後hậu 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 即tức 以dĩ 此thử 衣y 纏triền 身thân 火hỏa 葬táng 。 菩Bồ 薩Tát 過quá 去khứ 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 所sở 修tu 種chủng 種chủng 殊thù 勝thắng 善thiện 行hành 。 皆giai 為vi 迴hồi 向hướng 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 由do 斯tư 行hạnh 願nguyện 。 雖tuy 具cụ 相tướng 好hảo 。 而nhi 無vô 有hữu 衣y 。 願nguyện 力lực 有hữu 殊thù 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 次thứ 依y 論luận 問vấn 。 在tại 中trung 有hữu 位vị 資tư 段đoạn 食thực 不phủ 。 答đáp 色sắc 界giới 中trung 有hữu 不bất 資tư 段đoạn 食thực 。 欲dục 界giới 中trung 有hữu 必tất 資tư 段đoạn 食thực 。 問vấn 欲dục 界giới 中trung 有hữu 段đoạn 食thực 云vân 何hà 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 欲dục 界giới 中trung 有hữu 。 至chí 有hữu 食thực 處xứ 。 便tiện 食thực 彼bỉ 食thực 。 至chí 有hữu 水thủy 處xứ 。 便tiện 飲ẩm 彼bỉ 水thủy 。 由do 彼bỉ 飲ẩm 食thực 。 以dĩ 自tự 存tồn 濟tế 。 此thử 說thuyết 非phi 理lý 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 中trung 有hữu 極cực 多đa 。 難nạn/nan 周chu 濟tế 故cố 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 如như 從tùng 袋đại 等đẳng 瀉tả 粳canh 米mễ 等đẳng 。 置trí 鐺# 鑊hoạch 中trung 數số 極cực 稠trù 密mật 。 五ngũ 趣thú 有hữu 情tình 。 所sở 受thọ 中trung 有hữu 。 散tán 在tại 處xứ 處xứ 數số 量lượng 過quá 彼bỉ 。 若nhược 彼bỉ 受thọ 用dụng 諸chư 飲ẩm 食thực 者giả 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 飲ẩm 食thực 。 唯duy 供cung 狗cẩu 犬khuyển 一nhất 類loại 中trung 有hữu 。 尚thượng 不bất 周chu 濟tế 。 況huống 餘dư 中trung 有hữu 。 而nhi 可khả 充sung 足túc 。 又hựu 中trung 有hữu 身thân 既ký 極cực 微vi 輕khinh 妙diệu 。 受thọ 麁thô 重trọng 食thực 身thân 應ưng 散tán 壞hoại 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 中trung 有hữu 食thực 香hương 。 非phi 食thực 麁thô 質chất 。 故cố 無vô 前tiền 過quá 。 謂vị 有hữu 福phước 者giả 。 歆# 饗# 清thanh 淨tịnh 華hoa 果quả 食thực 等đẳng 輕khinh 妙diệu 香hương 氣khí 。 以dĩ 自tự 存tồn 活hoạt 。 若nhược 無vô 福phước 者giả 。 歆# 饗# 糞phẩn 穢uế 臭xú 爛lạn 。 食thực 等đẳng 輕khinh 細tế 香hương 氣khí 。 以dĩ 自tự 存tồn 活hoạt 。 又hựu 彼bỉ 所sở 食thực 香hương 氣khí 極cực 少thiểu 。 中trung 有hữu 雖tuy 多đa 而nhi 得đắc 周chu 濟tế 。


次thứ 依y 論luận 引dẫn 世Thế 尊Tôn 經kinh 中trung 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 三tam 事sự 和hòa 合hợp 。 得đắc 入nhập 母mẫu 胎thai 。 父phụ 母mẫu 俱câu 有hữu 染nhiễm 心tâm 和hòa 合hợp 。 母mẫu 身thân 調điều 適thích 無vô 病bệnh 。 是thị 時thời 及cập 健kiện 達đạt 縛phược 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。 此thử 健kiện 達đạt 縛phược 。


爾nhĩ 時thời 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 現hiện 前tiền 入nhập 母mẫu 胎thai 藏tạng 。 此thử 中trung 三tam 事sự 和hòa 合hợp 者giả 。 一nhất 者giả 父phụ 母mẫu 交giao 愛ái 和hòa 合hợp 。 二nhị 者giả 母mẫu 身thân 是thị 時thời 調điều 適thích 。 三tam 者giả 健kiện 達đạt 縛phược 是thị 時thời 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 。


時thời 父phụ 母mẫu 俱câu 有hữu 染nhiễm 心tâm 和hòa 合hợp 者giả 。 謂vị 父phụ 母mẫu 俱câu 起khởi 婬dâm 貪tham 。 而nhi 共cộng 合hợp 會hội 。 母mẫu 身thân 調điều 適thích 無vô 病bệnh 。 是thị 時thời 者giả 。 謂vị 母mẫu 起khởi 貪tham 身thân 心tâm 悅duyệt 豫dự 。 名danh 身thân 調điều 適thích 。 持trì 律luật 者giả 說thuyết 。 由do 母mẫu 起khởi 貪tham 身thân 心tâm 渾hồn 濁trược 。 如như 春xuân 夏hạ 水thủy 渾hồn 濁trược 而nhi 流lưu 。 不bất 能năng 自tự 持trì 。 名danh 身thân 渾hồn 濁trược 。 母mẫu 腹phúc 清thanh 淨tịnh 無vô 風phong 熱nhiệt 淡đạm 。 互hỗ 增tăng 逼bức 切thiết 。 故cố 名danh 無vô 病bệnh 。 由do 此thử 九cửu 月nguyệt 。 或hoặc 十thập 月nguyệt 中trung 。 任nhậm 持trì 胎thai 子tử 。 令linh 不bất 損tổn 壞hoại 。 言ngôn 是thị 時thời 者giả 。 謂vị 諸chư 母mẫu 色sắc 有hữu 穢uế 惡ác 事sự 。 日nhật 月nguyệt 常thường 有hữu 血huyết 水thủy 流lưu 出xuất 。 此thử 若nhược 過quá 多đa 。 由do 稀# 濕thấp 故cố 不bất 得đắc 成thành 胎thai 。 此thử 若nhược 太thái 少thiểu 。 由do 乾can/kiền/càn 稠trù 故cố 亦diệc 不bất 成thành 胎thai 。 若nhược 此thử 血huyết 水thủy 不bất 少thiểu 不bất 多đa 。 不bất 乾can/kiền/càn 不bất 濕thấp 。 方phương 得đắc 成thành 胎thai 。 名danh 為vi 是thị 時thời 。 是thị 中trung 有hữu 者giả 入nhập 胎thai 時thời 故cố 。 謂vị 母mẫu 血huyết 水thủy 於ư 最tối 後hậu 時thời 餘dư 有hữu 二nhị 滴tích 。 父phụ 精tinh 最tối 後hậu 餘dư 有hữu 一nhất 滴tích 。 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 。 方phương 得đắc 成thành 胎thai 。 及cập 健kiện 達đạt 縛phược 正chánh 現hiện 在tại 前tiền 者giả 。 謂vị 即tức 中trung 有hữu 此thử 處xứ 現hiện 在tại 前tiền 。 非phi 於ư 餘dư 處xứ 。 非phi 前tiền 非phi 後hậu 。 此thử 健kiện 達đạt 縛phược 。


爾nhĩ 時thời 二nhị 心tâm 展triển 轉chuyển 現hiện 前tiền 入nhập 母mẫu 胎thai 藏tạng 者giả 。 謂vị 健kiện 達đạt 縛phược 。 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 於ư 父phụ 於ư 母mẫu 愛ái 恚khuể 二nhị 心tâm 。 展triển 轉chuyển 現hiện 起khởi 方phương 得đắc 入nhập 胎thai 。 若nhược 男nam 中trung 有hữu 。 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 於ư 母mẫu 起khởi 愛ái 於ư 父phụ 起khởi 恚khuể 。 若nhược 女nữ 中trung 有hữu 。 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 於ư 父phụ 起khởi 愛ái 於ư 母mẫu 起khởi 恚khuể 。 次thứ 依y 論luận 問vấn 中trung 有hữu 何hà 處xứ 。 入nhập 於ư 母mẫu 胎thai 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 中trung 有hữu 無vô 礙ngại 。 隨tùy 所sở 樂lạc 處xứ 而nhi 便tiện 入nhập 胎thai 。 問vấn 若nhược 中trung 有hữu 身thân 。 無vô 能năng 障chướng 礙ngại 。 如như 何hà 依y 住trụ 此thử 母mẫu 胎thai 中trung 。 答đáp 業nghiệp 力lực 所sở 拘câu 故cố 依y 此thử 住trụ 。 有hữu 情tình 業nghiệp 力lực 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 無vô 障chướng 礙ngại 物vật 令linh 有hữu 障chướng 礙ngại 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 不bất 應ưng 為vi 難nạn/nan 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 中trung 有hữu 入nhập 胎thai 必tất 從tùng 生sanh 門môn 。 是thị 所sở 受thọ 故cố 。 由do 此thử 理lý 趣thú 諸chư 孿# 生sanh 者giả 。 後hậu 生sanh 為vi 長trường/trưởng 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 先tiên 入nhập 胎thai 者giả 。 必tất 後hậu 出xuất 故cố 。 問vấn 菩Bồ 薩Tát 中trung 有hữu 何hà 處xứ 入nhập 胎thai 。 答đáp 從tùng 右hữu 脇hiếp 入nhập 。 正chánh 知tri 入nhập 胎thai 。 於ư 母mẫu 母mẫu 想tưởng 。 無vô 婬dâm 愛ái 故cố 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 從tùng 生sanh 門môn 入nhập 。 諸chư 卵noãn 胎thai 生sanh 法pháp 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 問vấn 輪Luân 王Vương 獨Độc 覺Giác 先tiên 中trung 有hữu 位vị 何hà 處xứ 入nhập 胎thai 。 答đáp 從tùng 右hữu 脇hiếp 入nhập 。 正chánh 知tri 入nhập 胎thai 。 於ư 母mẫu 母mẫu 想tưởng 。 無vô 婬dâm 愛ái 故cố 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 從tùng 生sanh 門môn 入nhập 。 諸chư 卵noãn 胎thai 生sanh 法pháp 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 福phước 慧tuệ 極cực 增tăng 上thượng 故cố 。 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 無vô 顛điên 倒đảo 想tưởng 。 不bất 起khởi 婬dâm 愛ái 。 輪Luân 王Vương 獨Độc 覺Giác 雖tuy 有hữu 福phước 慧tuệ 非phi 極cực 增tăng 上thượng 。 將tương 入nhập 胎thai 時thời 。 雖tuy 無vô 倒đảo 想tưởng 。 亦diệc 起khởi 婬dâm 愛ái 。 故cố 入nhập 胎thai 位vị 必tất 從tùng 生sanh 門môn 入nhập 也dã 。


次thứ 依y 論luận 引dẫn 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 若nhược 彼bỉ 父phụ 母mẫu 福phước 業nghiệp 增tăng 上thượng 。 子tử 福phước 業nghiệp 劣liệt 。 不bất 得đắc 入nhập 胎thai 。 若nhược 彼bỉ 父phụ 母mẫu 福phước 劣liệt 薄bạc 。 子tử 福phước 業nghiệp 勝thắng 。 不bất 得đắc 入nhập 胎thai 。 要yếu 父phụ 母mẫu 子tử 三tam 福phước 業nghiệp 等đẳng 方phương 得đắc 入nhập 胎thai 。 問vấn 若nhược 富phú 貴quý 丈trượng 夫phu 與dữ 貧bần 賤tiện 女nữ 合hợp 。 或hoặc 富phú 貴quý 女nữ 人nhân 與dữ 貧bần 賤tiện 男nam 合hợp 。 如như 何hà 中trung 有hữu 亦diệc 得đắc 入nhập 胎thai 。 答đáp 富phú 貴quý 男nam 子tử 與dữ 貧bần 賤tiện 女nữ 人nhân 合hợp 時thời 。 必tất 於ư 自tự 身thân 起khởi 下hạ 劣liệt 想tưởng 。 於ư 彼bỉ 女nữ 人nhân 生sanh 尊tôn 勝thắng 想tưởng 。 富phú 貴quý 女nữ 人nhân 與dữ 貧bần 賤tiện 男nam 子tử 合hợp 時thời 。 必tất 於ư 自tự 身thân 。 生sanh 下hạ 劣liệt 想tưởng 。 於ư 彼bỉ 男nam 子tử 起khởi 尊tôn 勝thắng 想tưởng 。 貧bần 賤tiện 男nam 子tử 與dữ 富phú 貴quý 女nữ 人nhân 合hợp 時thời 。 必tất 於ư 自tự 身thân 生sanh 尊tôn 勝thắng 想tưởng 。 於ư 彼bỉ 女nữ 人nhân 起khởi 下hạ 劣liệt 想tưởng 。 貧bần 賤tiện 女nữ 人nhân 與dữ 富phú 貴quý 男nam 子tử 合hợp 時thời 。 必tất 於ư 自tự 身thân 起khởi 尊tôn 勝thắng 想tưởng 。 於ư 彼bỉ 男nam 子tử 。 生sanh 下hạ 劣liệt 想tưởng 。 子tử 於ư 父phụ 母mẫu 將tương 入nhập 胎thai 位vị 。 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 故cố 入nhập 胎thai 時thời 皆giai 有hữu 等đẳng 義nghĩa 。


次thứ 依y 論luận 問vấn 中trung 有hữu 微vi 細tế 。 一nhất 切thiết 牆tường 壁bích 山sơn 崖nhai 樹thụ 等đẳng 皆giai 不bất 能năng 礙ngại 。 此thử 彼bỉ 中trung 有hữu 為vi 相tương/tướng 礙ngại 耶da 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 彼bỉ 中trung 有hữu 亦diệc 不bất 相tương 礙ngại 。 以dĩ 極cực 微vi 細tế 。 相tương 觸xúc 身thân 時thời 不bất 覺giác 知tri 故cố 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 此thử 彼bỉ 中trung 有hữu 亦diệc 互hỗ 相tương 礙ngại 。 以dĩ 相tương 遇ngộ 時thời 。 此thử 彼bỉ 展triển 轉chuyển 。 有hữu 語ngữ 言ngôn 故cố 。 問vấn 若nhược 爾nhĩ 寧ninh 說thuyết 中trung 有hữu 無vô 礙ngại 。 答đáp 於ư 餘dư 無vô 礙ngại 。 非phi 謂vị 中trung 有hữu 。 問vấn 此thử 彼bỉ 中trung 有hữu 皆giai 相tương/tướng 礙ngại 耶da 。 答đáp 自tự 類loại 相tương/tướng 礙ngại 非phi 於ư 餘dư 類loại 。 謂vị 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 。 但đãn 礙ngại 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 。 乃nãi 至chí 天thiên 中trung 有hữu 但đãn 礙ngại 天thiên 中trung 有hữu 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 劣liệt 礙ngại 於ư 勝thắng 。 以dĩ 麁thô 重trọng 故cố 。 勝thắng 不bất 礙ngại 劣liệt 。 以dĩ 細tế 輕khinh 故cố 。 謂vị 地địa 獄ngục 中trung 有hữu 。 礙ngại 五ngũ 中trung 有hữu 。 傍bàng 生sanh 中trung 有hữu 礙ngại 四tứ 中trung 有hữu 。 鬼quỷ 界giới 中trung 有hữu 礙ngại 三tam 中trung 有hữu 。 人nhân 中trung 有hữu 礙ngại 二nhị 中trung 有hữu 。 天thiên 中trung 有hữu 唯duy 礙ngại 天thiên 中trung 有hữu 。


五ngũ 生sanh 部bộ 第đệ 五ngũ


如như 地địa 持trì 論luận 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 生sanh 有hữu 五ngũ 種chủng 。 住trụ 一nhất 切thiết 行hành 。 安an 樂lạc 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 息tức 苦khổ 生sanh 。 二nhị 隨tùy 類loại 生sanh 。 三tam 勝thắng 生sanh 。 四tứ 增tăng 上thượng 生sanh 。 五ngũ 最tối 後hậu 生sanh 。


菩Bồ 薩Tát 以dĩ 願nguyện 力lực 故cố 。 於ư 飢cơ 饉cận 世thế 受thọ 大đại 魚ngư 等đẳng 身thân 。 以dĩ 肉nhục 救cứu 濟tế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 於ư 病bệnh 疾tật 世thế 。 為vi 大đại 醫y 王vương 。 救cứu 治trị 眾chúng 病bệnh 。 於ư 刀đao 兵binh 世thế 為vi 大đại 力lực 王vương 救cứu 息tức 戰chiến 諍tranh 。 以dĩ 法pháp 化hóa 邪tà 。 及cập 諸chư 惡ác 行hành 。 如như 是thị 無vô 量lượng 。 皆giai 悉tất 往vãng 生sanh 。 是thị 名danh 息tức 苦khổ 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 願nguyện 自tự 在tại 力lực 故cố 。 於ư 種chủng 種chủng 眾chúng 生sanh 。 天thiên 龍long 鬼quỷ 神thần 等đẳng 。 遞đệ 相tương 惱não 亂loạn 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。 起khởi 諸chư 邪tà 見kiến 。 悉tất 生sanh 其kỳ 中trung 。 為vi 其kỳ 導đạo 首thủ 。 引dẫn 令linh 入nhập 正chánh 。 廣quảng 為vì 宣tuyên 說thuyết 。 是thị 名danh 隨tùy 類loại 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 以dĩ 性tánh 受thọ 生sanh 。 勝thắng 於ư 世thế 間gian 壽thọ 色sắc 等đẳng 報báo 。 是thị 名danh 勝thắng 生sanh 。


菩Bồ 薩Tát 從tùng 淨tịnh 心tâm 住trụ 。 乃nãi 至chí 最Tối 上Thượng 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 於ư 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 自tự 在tại 受thọ 生sanh 。 一nhất 切thiết 受thọ 生sanh 處xứ 。 於ư 中trung 奇kỳ 特đặc 。 是thị 名danh 增tăng 上thượng 生sanh 。


最Tối 上Thượng 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 受thọ 生sanh 調điều 伏phục 業nghiệp 。 菩Bồ 提Đề 眾chúng 具cụ 增tăng 上thượng 滿mãn 足túc 。 生sanh 剎sát 利lợi 婆Bà 羅La 門Môn 家gia 得đắc 。 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 作tác 。 一nhất 切thiết 佛Phật 事sự 。 是thị 名danh 最tối 後hậu 生sanh 。 世thế 世thế 菩Bồ 薩Tát 皆giai 此thử 五ngũ 種chủng 受thọ 生sanh 。 無vô 餘dư 無vô 上thượng 。 因nhân 此thử 疾tật 得đắc 阿a 耨nậu 菩Bồ 提Đề 。


又hựu 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 生sanh 略lược 有hữu 五ngũ 種chủng 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 生sanh 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 受thọ 無vô 罪tội 生sanh 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 何hà 等đẳng 為vi 五ngũ 。


一nhất 者giả 除trừ 災tai 生sanh 。 二nhị 者giả 隨tùy 類loại 生sanh 。 三tam 者giả 大đại 勢thế 生sanh 。 四tứ 者giả 增tăng 上thượng 生sanh 。 五ngũ 者giả 最tối 勝thắng 生sanh 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 諸chư 飢cơ 饉cận 作tác 大đại 魚ngư 等đẳng 。 並tịnh 給cấp 一nhất 切thiết 皆giai 令linh 飽bão 滿mãn 。 或hoặc 有hữu 疫dịch 病bệnh 。 作tác 大đại 良lương 醫y 息tức 除trừ 疾tật 疫dịch 。 或hoặc 有hữu 戰chiến 諍tranh 。 以dĩ 大đại 威uy 力lực 。 善thiện 巧xảo 息tức 除trừ 。 或hoặc 有hữu 惡ác 王vương 非phi 理lý 治trị 罰phạt 。 以dĩ 大đại 願nguyện 力lực 。 哀ai 愍mẫn 一nhất 切thiết 。 或hoặc 起khởi 邪tà 見kiến 。 能năng 除trừ 邪tà 惡ác 。 是thị 名danh 略lược 說thuyết 。 除trừ 災tai 橫hoạnh 生sanh 。 或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 以dĩ 大đại 願nguyện 力lực 。 生sanh 趣thú 異dị 類loại 。 方phương 便tiện 化hóa 導đạo 。 令linh 彼bỉ 行hành 善thiện 。 是thị 名danh 略lược 說thuyết 。 隨tùy 類loại 受thọ 生sanh 。 或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 稟bẩm 性tánh 生sanh 時thời 。 所sở 感cảm 壽thọ 量lượng 形hình 色sắc 族tộc 姓tánh 。 自tự 在tại 富phú 等đẳng 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 所sở 作tác 事sự 業nghiệp 。 自tự 他tha 兼kiêm 利lợi 。 是thị 名danh 略lược 說thuyết 大đại 勢thế 生sanh 。 或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 住trụ 於ư 十Thập 地Địa 。 作tác 十thập 王vương 報báo 。 最tối 為vi 殊thù 勝thắng 。 已dĩ 得đắc 成thành 滿mãn 。 即tức 由do 此thử 業nghiệp 增tăng 上thượng 所sở 感cảm 。 是thị 名danh 略lược 說thuyết 。 隨tùy 增tăng 上thượng 生sanh 。 或hoặc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 此thử 生sanh 中trung 。 菩Bồ 提Đề 資tư 糧lương 。 已dĩ 極cực 圓viên 滿mãn 。 或hoặc 生sanh 大đại 貴quý 國quốc 王vương 家gia 。 能năng 現hiện 等đẳng 覺giác 。 廣quảng 作tác 佛Phật 事sự 。 是thị 名danh 略lược 說thuyết 最tối 後hậu 生sanh 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 去khứ 來lai 今kim 。 清thanh 淨tịnh 仁nhân 賢hiền 妙diệu 善thiện 生sanh 處xứ 。 皆giai 此thử 五ngũ 生sanh 所sở 攝nhiếp 。 除trừ 此thử 無vô 有hữu 若nhược 過quá 若nhược 增tăng 。 唯duy 除trừ 凡phàm 地địa 。 菩Bồ 薩Tát 受thọ 生sanh 。


何hà 以dĩ 故cố 。 此thử 中trung 意ý 取thủ 有hữu 智trí 菩Bồ 薩Tát 生sanh 大đại 菩Bồ 提Đề 果Quả 。 之chi 所sở 依y 止chỉ 。 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 疾tật 證chứng 菩Bồ 提Đề 。


頌tụng 曰viết 。


四tứ 生sanh 誠thành 易dị 轉chuyển 。 五ngũ 陰ấm 病bệnh 難nạn/nan 湮nhân 。


壽thọ 報báo 雖tuy 延diên 促xúc 。 終chung 成thành 丘khâu 墓mộ 塵trần 。


徒đồ 知tri 餌nhị 六lục 色sắc 。 會hội 當đương 悲bi 四tứ 隣lân 。


復phục 愍mẫn 輪luân 迴hồi 報báo 。 難nạn/nan 成thành 不bất 壞hoại 身thân 。


感cảm 應ứng 緣duyên (# 略lược 引dẫn 二nhị 驗nghiệm )#


-# 晉tấn 沙Sa 門Môn 支chi 道đạo 林lâm


-# 唐đường 居cư 士sĩ 信tín 都đô 元nguyên 方phương


晉tấn 沙Sa 門Môn 支chi 遁độn 字tự 道đạo 林lâm 。 陳trần 留lưu 人nhân 也dã 。 神thần 宇vũ 雋# 發phát 。 為vi 老lão 釋thích 風phong 流lưu 之chi 宗tông 。 常thường 與dữ 其kỳ 師sư 辯biện 論luận 物vật 類loại 。 謂vị 雞kê 卵noãn 生sanh 用dụng 未vị 足túc 殺sát 之chi 。 與dữ 諸chư 蠕nhuyễn 動động 不bất 得đắc 同đồng 罰phạt 。 師sư 尋tầm 亡vong 。 忽hốt 見kiến 形hình 來lai 至chí 遁độn 前tiền 。 手thủ 執chấp 雞kê 卵noãn 投đầu 地địa 破phá 之chi 。 見kiến 有hữu 雞kê 雛sồ 出xuất 㲉xác 而nhi 行hành 。 遁độn 即tức 惟duy 寤ngụ 悔hối 其kỳ 本bổn 言ngôn 。 俄nga 而nhi 師sư 及cập 雞kê 雛sồ 並tịnh 滅diệt 不bất 見kiến (# 右hữu 此thử 一nhất 驗nghiệm 出xuất 冥minh 祥tường 記ký )# 。


唐đường 相tương/tướng 州châu 滏# 陽dương 縣huyện 人nhân 信tín 都đô 元nguyên 方phương 。 少thiểu 有hữu 操thao 尚thượng 。 尤vưu 好hảo/hiếu 釋thích 典điển 。 年niên 二nhị 十thập 九cửu 。 至chí 顯hiển 慶khánh 五ngũ 年niên 春xuân 正chánh 月nguyệt 死tử 。 死tử 後hậu 月nguyệt 餘dư 。 其kỳ 兄huynh 法pháp 觀quán 寺tự 僧Tăng 道đạo 傑kiệt 。 情tình 切thiết 友hữu 情tình 。 乃nãi 將tương 一nhất 巫# 者giả 至chí 家gia 。 遣khiển 求cầu 元nguyên 方phương 與dữ 語ngữ 。 法pháp 觀quán 又hựu 頗phả 解giải 法pháp 術thuật 。 乃nãi 作tác 一nhất 符phù 攝nhiếp 得đắc 元nguyên 方phương 。 令linh 巫# 者giả 問vấn 其kỳ 由do 委ủy 。 巫# 者giả 不bất 識thức 字tự 。 遣khiển 解giải 書thư 人nhân 執chấp 筆bút 。 巫# 者giả 為vi 元nguyên 方phương 口khẩu 授thọ 。 作tác 書thư 一nhất 紙chỉ 。 與dữ 同đồng 學học 憑bằng 行hành 基cơ 。 具cụ 述thuật 平bình 生sanh 之chi 意ý 。 并tinh 詩thi 二nhị 首thủ 。 及cập 其kỳ 家gia 中trung 亦diệc 留lưu 書thư 啟khải 。 文văn 理lý 順thuận 序tự 言ngôn 詞từ 悽thê 愴sảng 。 其kỳ 書thư 疏sớ 大đại 抵để 勸khuyến 修tu 功công 德đức 。 及cập 遣khiển 念niệm 佛Phật 寫tả 經kinh 。 以dĩ 為vi 殺sát 生sanh 之chi 業nghiệp 。 罪tội 之chi 大đại 者giả 。 無vô 過quá 於ư 此thử 。 又hựu 云vân 。 元nguyên 方phương 不bất 入nhập 地địa 獄ngục 。 亦diệc 不bất 墮đọa 鬼quỷ 中trung 。 前tiền 蒙mông 冥minh 官quan 處xứ 分phần/phân 。 令linh 於ư 石thạch 州châu 李# 仁nhân 師sư 家gia 為vi 男nam 。 但đãn 為vi 隴# 州châu 吳ngô 山sơn 縣huyện 石thạch 名danh 遠viễn 於ư 華hoa 嶽nhạc 祈kỳ 子tử 。 乃nãi 改cải 與dữ 石thạch 家gia 為vi 男nam 。 又hựu 云vân 。 受thọ 生sanh 日nhật 逼bức 怱thông 迫bách 不bất 得đắc 更cánh 住trụ 。 從tùng 二nhị 月nguyệt 受thọ 胎thai 。 至chí 十thập 二nhị 月nguyệt 誕đản 育dục 。 願nguyện 兄huynh 等đẳng 慈từ 流lưu 就tựu 彼bỉ 相tương/tướng 看khán 也dã 。 言ngôn 訖ngật 洟di 泣khấp 而nhi 去khứ 。 河hà 東đông 薛tiết 大đại 造tạo 寓# 居cư 滏# 陽dương 。 前tiền 任nhậm 吳ngô 山sơn 縣huyện 令linh 自tự 云vân 。 具cụ 識thức 名danh 遠viễn 。 智trí 力lực 寺tự 僧Tăng 慧tuệ 永vĩnh 法pháp 真chân 等đẳng 說thuyết 之chi (# 右hữu 此thử 出xuất 冥minh 報báo 拾thập 遺di 記ký )# 。


十thập 使sử 篇thiên 第đệ 八bát 十thập 三tam (# 此thử 有hữu 四tứ 部bộ )# 。


-# 述thuật 意ý 部bộ


-# 會hội 名danh 部bộ


-# 迷mê 理lý 部bộ


-# 斷đoạn 障chướng 部bộ


述thuật 意ý 部bộ 第đệ 一nhất


蓋cái 聞văn 。 三tam 界giới 昏hôn 寢tẩm 。 皆giai 由do 十thập 使sử 為vi 窟quật 宅trạch 。 六lục 賊tặc 攀phàn 緣duyên 。 寔thật 因nhân 五ngũ 住trụ 為vi 猛mãnh 將tướng 。 致trí 使sử 妄vọng 想tưởng 虛hư 構# 。 惑hoặc 倒đảo 交giao 興hưng 。 萬vạn 苦khổ 爭tranh 纏triền 。 百bách 憂ưu 總tổng 萃tụy 。 於ư 是thị 十thập 使sử 驅khu 馳trì 。 十thập 纏triền 拘câu 束thúc 。 五ngũ 鈍độn 易dị 沈trầm 。 五ngũ 利lợi 難nan 制chế 。 苦khổ 集tập 順thuận 流lưu 。 無vô 始thỉ 常thường 漂phiêu 。 滅diệt 道đạo 清thanh 虛hư 。 何hà 由do 得đắc 證chứng 也dã 。


會hội 名danh 部bộ 第đệ 二nhị


初sơ 釋thích 名danh 者giả 。 一nhất 身thân 見kiến 。 二nhị 邊biên 見kiến 。 三tam 邪tà 見kiến 。 四tứ 戒giới 取thủ 。 五ngũ 見kiến 取thủ 。 六lục 貪tham 。 七thất 瞋sân 。 八bát 癡si 。 九cửu 慢mạn 。 十thập 疑nghi 。 此thử 之chi 十thập 使sử 。 生sanh 死tử 根căn 本bổn 。 凡phàm 夫phu 倒đảo 惑hoặc 。 未vị 曾tằng 觀quán 理lý 。 妄vọng 執chấp 相tướng 續tục 不bất 出xuất 三tam 有hữu 。 如như 世thế 公công 使sử 隨tùy 逐trục 罪tội 人nhân 。 名danh 之chi 為vi 使sử 。 如như 地địa 論luận 云vân 。 隨tùy 逐trục 轉chuyển 義nghĩa 名danh 之chi 為vi 使sử 。 雜tạp 心tâm 論luận 云vân 。 使sử 之chi 隨tùy 逐trục 如như 空không 行hành 影ảnh 。 成thành 論luận 云vân 。 使sử 之chi 隨tùy 逐trục 如như 母mẫu 隨tùy 子tử 。 於ư 三tam 界giới 中trung 。 常thường 隨tùy 逐trục 義nghĩa 。 上thượng 來lai 總tổng 釋thích 。 自tự 下hạ 別biệt 解giải 。


第đệ 一nhất 身thân 見kiến 者giả 。 亦diệc 名danh 我ngã 見kiến 。 色sắc 心tâm 相tương 依y 。 名danh 之chi 為vi 身thân 。 凡phàm 愚ngu 迷mê 此thử 。 執chấp 為vi 我ngã 人nhân 。 從tùng 其kỳ 所sở 迷mê 。 故cố 名danh 身thân 見kiến 以dĩ 迷mê 色sắc 心tâm 計kế 為vi 我ngã 故cố 。 從tùng 其kỳ 所sở 立lập 。 亦diệc 名danh 我ngã 見kiến 。 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 世thế 間gian 受thọ 生sanh 。 皆giai 由do 著trước 我ngã 。 若nhược 離ly 著trước 我ngã 。 則tắc 無vô 世thế 間gian 受thọ 生sanh 身thân 處xứ 。 故cố 知tri 我ngã 見kiến 是thị 生sanh 煩phiền 惱não 原nguyên 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 如như 六lục 大đại 賊tặc 欲dục 劫kiếp 人nhân 時thời 。 要yếu 因nhân 內nội 人nhân 。 若nhược 無vô 內nội 人nhân 則tắc 便tiện 中trung 還hoàn 。 是thị 六lục 塵trần 賊tặc 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 欲dục 劫kiếp 善thiện 法Pháp 。 要yếu 因nhân 內nội 有hữu 。 眾chúng 生sanh 知tri 見kiến 常thường 樂lạc 我ngã 淨tịnh 。 不bất 空không 等đẳng 相tương/tướng 。 若nhược 內nội 無vô 如như 是thị 等đẳng 相tương/tướng 。 六lục 塵trần 惡ác 賊tặc 。 則tắc 不bất 能năng 劫kiếp 。 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 有hữu 智trí 之chi 人nhân 。 內nội 無vô 是thị 相tương/tướng 。 凡phàm 夫phu 則tắc 有hữu 。 是thị 故cố 六lục 塵trần 常thường 來lai 侵xâm 奪đoạt 善thiện 法Pháp 之chi 財tài 。 故cố 知tri 我ngã 見kiến 生sanh 惡ác 滅diệt 善thiện 之chi 原nguyên 也dã 。 又hựu 大đại 寶bảo 積tích 經Kinh 云vân 。 如như 咽yến/ế/yết 塞tắc 病bệnh 即tức 能năng 斷đoạn 命mạng 。 一nhất 切thiết 見kiến 中trung 唯duy 有hữu 我ngã 見kiến 。 即tức 時thời 能năng 斷đoạn 於ư 智trí 慧tuệ 命mạng 也dã 。


第đệ 二nhị 邊biên 見kiến 者giả 。 夫phu 世thế 間gian 因nhân 果quả 。 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 非phi 定định 斷đoạn 常thường 。 是thị 中trung 道Đạo 理lý 。 不bất 解giải 偏thiên 執chấp 。 故cố 名danh 邊biên 見kiến 。 如như 中trung 論luận 說thuyết 。 因nhân 果quả 常thường 生sanh 滅diệt 相tương 續tục 。 故cố 往vãng 來lai 不bất 絕tuyệt 。 生sanh 滅diệt 故cố 不bất 常thường 。 相tương 續tục 故cố 不bất 斷đoạn 。 故cố 知tri 因nhân 果quả 三tam 世thế 相tương 續tục 是thị 正Chánh 道Đạo 理lý 。 又hựu 成thành 論luận 云vân 。 以dĩ 世thế 諦đế 故cố 得đắc 成thành 中trung 道đạo 。 以dĩ 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 生sanh 故cố 不bất 斷đoạn 。 念niệm 念niệm 滅diệt 故cố 不bất 常thường 。 離ly 此thử 斷đoạn 常thường 。 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 故cố 知tri 因nhân 果quả 非phi 定định 斷đoạn 常thường 。 於ư 現hiện 報báo 中trung 凡phàm 愚ngu 不bất 觀quán 。 念niệm 念niệm 遷thiên 滅diệt 。 則tắc 是thị 常thường 見kiến 。 不bất 觀quán 念niệm 念niệm 新tân 生sanh 則tắc 是thị 斷đoạn 見kiến 。 若nhược 於ư 來lai 報báo 愛ái 未vị 盡tận 者giả 。 隨tùy 業nghiệp 受thọ 生sanh 六lục 道đạo 不bất 定định 。 人nhân 非phi 常thường 人nhân 迷mê 此thử 謂vị 常thường 。 則tắc 是thị 常thường 見kiến 。 若nhược 謂vị 死tử 後hậu 更cánh 不bất 受thọ 生sanh 。 心tâm 識thức 永vĩnh 謝tạ 。 則tắc 是thị 斷đoạn 見kiến 。


第đệ 三Tam 明Minh 邪tà 見kiến 者giả 。 謂vị 謗báng 無vô 因nhân 果quả 。 乖quai 正chánh 名danh 邪tà 。 若nhược 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 一nhất 切thiết 諸chư 見kiến 。 皆giai 違vi 理lý 起khởi 。 悉tất 是thị 邪tà 見kiến 。 但đãn 說thuyết 一nhất 見kiến 為vi 邪tà 見kiến 者giả 。 由do 此thử 見kiến 最tối 惡ác 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 。 說thuyết 為vi 邪tà 見kiến 。 若nhược 論luận 身thân 邊biên 見kiến 等đẳng 。 雖tuy 邪tà 非phi 正chánh 。 直trực 是thị 迷mê 理lý 。 障chướng 出xuất 聖thánh 道Đạo 。 不bất 謗báng 因nhân 果quả 。 邪tà 心tâm 則tắc 輕khinh 。 不bất 妨phương 修tu 善thiện 。 仍nhưng 感cảm 世thế 樂lạc 。 若nhược 如như 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 經Kinh 云vân 。 不bất 信tín 因nhân 果quả 。 斷đoạn 學học 般Bát 若Nhã 等đẳng 重trọng 罪tội 。 過quá 殺sát 八bát 萬vạn 父phụ 母mẫu 罪tội 。 此thử 由do 邪tà 見kiến 感cảm 斯tư 重trọng 報báo 。 故cố 中trung 論luận 云vân 。 邪tà 見kiến 有hữu 二nhị 。 一nhất 破phá 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 麁thô 邪tà 見kiến 。 言ngôn 無vô 罪tội 福phước 。 無vô 佛Phật 賢hiền 聖thánh 。 捨xả 善thiện 為vi 惡ác 。 二nhị 破phá 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 貪tham 著trước 於ư 我ngã 。 分phân 別biệt 有hữu 無vô 。 故cố 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 道đạo 。


第đệ 四tứ 明minh 戒giới 取thủ 者giả 。 但đãn 諸chư 妄vọng 執chấp 戒giới 取thủ 之chi 人nhân 。 隨tùy 其kỳ 別biệt 執chấp 自tự 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 是thị 獨độc 頭đầu 。 二nhị 是thị 足túc 上thượng 言ngôn 獨độc 頭đầu 者giả 。 所sở 謂vị 直trực 取thủ 持trì 戒giới 為vi 道đạo 。 或hoặc 取thủ 苦khổ 行hạnh 以dĩ 之chi 為vi 道đạo 。 或hoặc 取thủ 布bố 施thí 以dĩ 之chi 為vi 道đạo 。 乃nãi 至chí 或hoặc 取thủ 八bát 禪thiền 事sự 定định 以dĩ 為vi 真chân 道đạo 。 此thử 等đẳng 直trực 取thủ 。 所sở 行hành 之chi 事sự 。 不bất 知tri 非phi 道đạo 。 謬mậu 執chấp 為vi 道đạo 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 獨độc 頭đầu 戒giới 取thủ 。 言ngôn 足túc 上thượng 者giả 。 謂vị 有hữu 愚ngu 人nhân 。 不bất 解giải 正chánh 理lý 妄vọng 立lập 是thị 非phi 。 謂vị 己kỷ 見kiến 是thị 。 取thủ 為vi 真chân 道đạo 。 則tắc 名danh 戒giới 取thủ 。 此thử 後hậu 戒giới 取thủ 依y 前tiền 見kiến 生sanh 。 前tiền 見kiến 與dữ 後hậu 戒giới 取thủ 為vi 本bổn 。 戒giới 取thủ 所sở 依y 名danh 為vi 脚cước 足túc 。 是thị 故cố 說thuyết 後hậu 戒giới 取thủ 之chi 心tâm 。 名danh 為vi 足túc 上thượng 。 戒giới 取thủ 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 行hành 者giả 。 應ưng 善thiện 思tư 量lượng 。 道Đạo 法Pháp 難nạn/nan 識thức 。 須tu 訪phỏng 良lương 友hữu 。 不bất 得đắc 信tín 己kỷ 。 愚ngu 心tâm 倒đảo 見kiến 。 謬mậu 執chấp 乖quai 正chánh 。 反phản 成thành 不bất 善thiện 。 當đương 知tri 道đạo 者giả 。 唯duy 是thị 慧tuệ 觀quán 。 戒giới 定định 等đẳng 善thiện 是thị 疏sớ/sơ 緣duyên 具cụ 。 要yếu 觀quán 眾chúng 生sanh 色sắc 心tâm 非phi 我ngã 。 見kiến 此thử 理lý 智trí 方phương 是thị 出xuất 道đạo 。 離ly 此thử 以dĩ 外ngoại 種chủng 種chủng 皆giai 非phi 。 是thị 故cố 若nhược 執chấp 餘dư 善thiện 為vi 道đạo 。 皆giai 同đồng 愚ngu 人nhân 。 執chấp 戒giới 為vi 道đạo 。 以dĩ 是thị 齊tề 名danh 戒giới 取thủ 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。 故cố 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 非phi 道đạo 中trung 道đạo 。 是thị 名danh 戒giới 取thủ 見kiến 。


又hựu 十thập 住trụ 毘tỳ 婆bà 沙sa 論luận 云vân


佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。

有hữu 四tứ 種chủng 破phá 戒giới 比Bỉ 丘Khâu 。 似tự 如như 持trì 戒giới 。 何hà 等đẳng 為vi 四tứ 。


一nhất 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 於ư 戒giới 經kinh 中trung 盡tận 能năng 具cụ 行hành 。 而nhi 說thuyết 有hữu 我ngã 。 是thị 名danh 破phá 戒giới 。 似tự 如như 持trì 戒giới 。 二nhị 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 誦tụng 持trì 經Kinh 律luật 守thủ 護hộ 戒giới 行hạnh 。 於ư 身thân 見kiến 中trung 不bất 動động 不bất 離ly 。 是thị 名danh 破phá 戒giới 。 似tự 如như 持trì 戒giới 。 三tam 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 具cụ 行hành 十thập 二nhị 。 頭đầu 陀đà 。 而nhi 見kiến 諸chư 法pháp 定định 有hữu 。 是thị 名danh 破phá 戒giới 。 似tự 如như 持trì 戒giới 。 四tứ 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 緣duyên 眾chúng 生sanh 行hành 慈từ 心tâm 。 聞văn 諸chư 行hành 無vô 生sanh 。 相tương/tướng 心tâm 則tắc 驚kinh 畏úy 。 是thị 名danh 破phá 戒giới 。 似tự 如như 持trì 戒giới 。 以dĩ 此thử 文văn 證chứng 。 故cố 知tri 。 愚ngu 人nhân 雖tuy 依y 戒giới 行hạnh 身thân 口khẩu 無vô 過quá 。 謬mậu 執chấp 乖quai 理lý 心tâm 無vô 道đạo 戒giới 。 若nhược 能năng 觀quán 見kiến 色sắc 心tâm 無vô 我ngã 。 此thử 智trí 清thanh 淨tịnh 方phương 有hữu 道đạo 戒giới 。 戒giới 行hạnh 既ký 然nhiên 。 施thí 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。


第đệ 五ngũ 明minh 見kiến 取thủ 者giả 。 此thử 還hoàn 有hữu 二nhị 。 一nhất 是thị 獨độc 頭đầu 。 二nhị 是thị 足túc 上thượng 。 言ngôn 獨độc 頭đầu 者giả 。 謂vị 直trực 取thủ 世thế 間gian 有hữu 漏lậu 善thiện 法Pháp 及cập 有hữu 漏lậu 果quả 。 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 勝thắng 妙diệu 善thiện 者giả 。 名danh 為vi 獨độc 頭đầu 。 如như 人nhân 直trực 取thủ 無vô 想tưởng 天thiên 報báo 。 計kế 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 謂vị 第đệ 一nhất 好hảo/hiếu 。 又hựu 於ư 內nội 身thân 。 不bất 淨tịnh 謂vị 淨tịnh 。 如như 是thị 皆giai 名danh 獨độc 頭đầu 見kiến 取thủ 。 言ngôn 足túc 上thượng 者giả 。 謂vị 人nhân 迷mê 法pháp 妄vọng 立lập 是thị 非phi 。 謂vị 己kỷ 見kiến 是thị 。 餘dư 者giả 非phi 。 便tiện 即tức 生sanh 心tâm 。 於ư 己kỷ 見kiến 上thượng 執chấp 為vi 第đệ 一nhất 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 足túc 上thượng 見kiến 取thủ 。 如như 起khởi 身thân 見kiến 是thị 其kỳ 我ngã 倒đảo 。 愚ngu 人nhân 不bất 解giải 。 後hậu 更cánh 起khởi 心tâm 。 取thủ 前tiền 身thân 見kiến 。 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 如như 此thử 見kiến 取thủ 名danh 為vi 足túc 上thượng 。 餘dư 義nghĩa 同đồng 前tiền 釋thích 。 此thử 既ký 同đồng 前tiền 。 有hữu 何hà 差sai 別biệt 。 若nhược 執chấp 有hữu 漏lậu 世thế 間gian 事sự 業nghiệp 。 取thủ 以dĩ 為vi 道đạo 。 即tức 名danh 戒giới 取thủ 。 若nhược 執chấp 為vi 勝thắng 。 即tức 名danh 見kiến 取thủ 。 故cố 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 有hữu 流lưu 法pháp 。 聖thánh 人nhân 所sở 棄khí 捨xả 。 故cố 執chấp 此thử 法pháp 為vi 最tối 勝thắng 。 是thị 名danh 見kiến 取thủ 。 又hựu 成thành 論luận 云vân 。 若nhược 人nhân 持trì 戒giới 。 最tối 為vi 清thanh 淨tịnh 。 名danh 戒giới 取thủ 結kết 。 即tức 謂vị 所sở 取thủ 。 以dĩ 為vi 真chân 實thật 。 餘dư 皆giai 妄vọng 語ngữ 。 名danh 見kiến 取thủ 結kết 。 若nhược 謂vị 世thế 法pháp 第đệ 一nhất 。 皆giai 同đồng 愚ngu 人nhân 。 取thủ 見kiến 為vi 勝thắng 。 是thị 以dĩ 齊tề 名danh 見kiến 取thủ 煩phiền 惱não 也dã 。


又hựu 新tân 婆bà 沙sa 論luận 問vấn 。 此thử 之chi 見kiến 取thủ 於ư 一nhất 剎sát 那na 頃khoảnh 。 如như 何hà 推thôi 度độ 。 答đáp 性tánh 猛mãnh 利lợi 故cố 。 亦diệc 能năng 推thôi 度độ 堅kiên 執chấp 故cố 者giả 。 謂vị 能năng 堅kiên 執chấp 。 故cố 名danh 為vi 見kiến 。 此thử 見kiến 於ư 境cảnh 僻tích 執chấp 堅kiên 牢lao 。 非phi 聖thánh 慧tuệ 刀đao 無vô 由do 令linh 捨xả 。 非phi 佛Phật 弟đệ 子tử 。 執chấp 聖thánh 慧tuệ 刀đao 截tiệt 彼bỉ 見kiến 牙nha 方phương 令linh 捨xả 故cố 。 如như 有hữu 海hải 獸thú 名danh 室thất 首thủ 魔ma 羅la 彼bỉ 所sở 齧niết 物vật 非phi 刀đao 不bất 能năng 解giải 。 謂vị 彼bỉ 若nhược 齧niết 。 諸chư 草thảo 木mộc 等đẳng 。 要yếu 截tiệt 其kỳ 牙nha 。 方phương 令linh 捨xả 故cố 。 如như 有hữu 頌tụng 曰viết 。


愚ngu 人nhân 所sở 受thọ 持trì 。 鱣chiên 魚ngư 所sở 銜hàm 物vật 。


室thất 首thủ 摩ma 羅la 齧niết 。 非phi 刀đao 不bất 能năng 解giải 。


深thâm 入nhập 所sở 緣duyên 故cố 者giả 。 謂vị 性tánh 猛mãnh 利lợi 深thâm 入nhập 所sở 緣duyên 。 如như 鍼châm 墮đọa 泥nê 。 故cố 名danh 為vi 見kiến 。


第đệ 六lục 明minh 貪tham 使sử 過quá 者giả 。 貪tham 乃nãi 眾chúng 多đa 或hoặc 愛ái 自tự 身thân 他tha 身thân 。 或hoặc 愛ái 妻thê 子tử 室thất 宅trạch 田điền 園viên 。 或hoặc 愛ái 善thiện 法Pháp 如như 愛ái 佛Phật 菩Bồ 提Đề 等đẳng 。 若nhược 依y 大Đại 乘Thừa 此thử 皆giai 是thị 使sử 。 若nhược 依y 小Tiểu 乘Thừa 善thiện 貪tham 非phi 使sử 。 具cụ 說thuyết 難nan 盡tận 。 略lược 述thuật 而nhi 已dĩ 。


第đệ 七thất 明minh 瞋sân 使sử 過quá 者giả 。 所sở 謂vị 惱não 恨hận 嫉tật 妬đố 不bất 悅duyệt 。 此thử 等đẳng 煩phiền 惱não 悉tất 是thị 瞋sân 使sử 。 大đại 莊trang 嚴nghiêm 論luận 云vân 。 身thân 如như 乾can/kiền/càn 薪tân 。 瞋sân 恚khuể 如như 火hỏa 。 未vị 能năng 燒thiêu 他tha 先tiên 自tự 焦tiêu 身thân 。 又hựu 正Chánh 法Pháp 念niệm 經Kinh 云vân 。 瞋sân 心tâm 如như 火hỏa 燒thiêu 一nhất 切thiết 戒giới 。 瞋sân 如như 大đại 斧phủ 能năng 破phá 法pháp 橋kiều 。 住trụ 在tại 心tâm 中trung 如như 怨oán 入nhập 舍xá 。 故cố 知tri 起khởi 瞋sân 障chướng 諸chư 善thiện 法Pháp 。 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 惡ác 中trung 無vô 過quá 是thị 惡ác 。 起khởi 一nhất 瞋sân 心tâm 則tắc 受thọ 百bách 千thiên 障chướng 礙ngại 法Pháp 門môn 。 又hựu 菩Bồ 薩Tát 地địa 經Kinh 云vân 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 犯phạm 如như 河hà 沙sa 等đẳng 貪tham 。 不bất 名danh 毀hủy 戒giới 。 若nhược 犯phạm 一nhất 瞋sân 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 破phá 戒giới 。 瞋sân 恚khuể 之chi 心tâm 。 能năng 捨xả 眾chúng 生sanh 。 貪tham 愛ái 之chi 心tâm 。 能năng 護hộ 眾chúng 生sanh 。 不bất 名danh 煩phiền 惱não 。 瞋sân 捨xả 眾chúng 生sanh 。 名danh 重trọng/trùng 煩phiền 惱não 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 於ư 經kinh 中trung 說thuyết 。 貪tham 結kết 難nạn/nan 斷đoạn 不bất 名danh 為vi 重trọng/trùng 。 瞋sân 恚khuể 易dị 斷đoạn 名danh 之chi 為vi 重trọng/trùng 。 此thử 亦diệc 略lược 述thuật 。 具cụ 說thuyết 難nan 盡tận 。


第đệ 八bát 明minh 癡si 使sử 過quá 者giả 。 若nhược 依y 毘tỳ 曇đàm 。 癡si 暗ám 之chi 心tâm 體thể 無vô 慧tuệ 明minh 。 故cố 曰viết 無vô 明minh 。 若nhược 依y 成thành 論luận 。 邪tà 心tâm 分phân 別biệt 無vô 正chánh 慧tuệ 明minh 。 故cố 曰viết 無vô 明minh 。 又hựu 毘tỳ 曇đàm 論luận 說thuyết 。 無vô 明minh 使sử 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 不bất 共cộng 。 二nhị 者giả 相tương 應ứng 。 言ngôn 不bất 共cộng 者giả 。 於ư 四Tứ 諦Đế 理lý 。 及cập 於ư 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 緣duyên 而nhi 不bất 了liễu 。 則tắc 是thị 無vô 明minh 。 此thử 獨độc 無vô 明minh 不bất 與dữ 一nhất 切thiết 。 諸chư 使sử 和hòa 合hợp 。 名danh 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 二nhị 相tương 應ứng 無vô 明minh 者giả 。 除trừ 前tiền 不bất 共cộng 。 自tự 餘dư 一nhất 切thiết 。 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 無vô 知tri 之chi 心tâm 。 名danh 為vi 無vô 明minh 。 與dữ 諸chư 使sử 合hợp 。 名danh 為vi 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 若nhược 依y 成thành 論luận 。 無vô 明minh 亦diệc 二nhị 。 一nhất 是thị 取thủ 性tánh 。 二nhị 是thị 現hiện 起khởi 。 言ngôn 取thủ 性tánh 者giả 。 直trực 是thị 任nhậm 運vận 迷mê 法pháp 假giả 集tập 喑âm 心tâm 取thủ 性tánh 。 唯duy 是thị 違vi 理lý 。 性tánh 惡ác 不bất 善thiện 。 此thử 細tế 無vô 明minh 。 諸chư 凡phàm 常thường 有hữu 。 是thị 故cố 得đắc 在tại 善thiện 無vô 記ký 中trung 。 要yếu 觀quán 無vô 性tánh 方phương 得đắc 漸tiệm 除trừ 故cố 行hành 善thiện 時thời 須tu 觀quán 無vô 性tánh 。 迷mê 事sự 取thủ 性tánh 則tắc 成thành 有hữu 漏lậu 。


第đệ 九cửu 明minh 慢mạn 使sử 過quá 者giả 。 依y 論luận 慢mạn 有hữu 八bát 種chủng 。 一nhất 直trực 名danh 慢mạn 。 謂vị 於ư 下hạ 境cảnh 自tự 高cao 卑ty 彼bỉ 。 於ư 齊tề 等đẳng 處xứ 還hoàn 計kế 為vi 等đẳng 。 此thử 過quá 輕khinh 故cố 。 直trực 名danh 為vi 慢mạn 。 此thử 無vô 所sở 恃thị 何hà 故cố 成thành 慢mạn 。 成thành 論luận 釋thích 言ngôn 。 是thị 中trung 有hữu 其kỳ 執chấp 我ngã 相tương/tướng 過quá 。 故cố 說thuyết 為vi 慢mạn 。 謂vị 人nhân 勝thắng 劣liệt 。 唯duy 心tâm 解giải 別biệt 。 若nhược 知tri 心tâm 勝thắng 稱xưng 實thật 無vô 過quá 。 迷mê 如như 此thử 法pháp 。 計kế 我ngã 勝thắng 彼bỉ 及cập 與dữ 我ngã 等đẳng 有hữu 恃thị 我ngã 心tâm 。 故cố 名danh 為vi 慢mạn 。 二nhị 者giả 大đại 慢mạn 。 謂vị 於ư 等đẳng 處xứ 自tự 謂vị 為vi 大đại 。 故cố 名danh 大đại 慢mạn 。 三tam 者giả 慢mạn 慢mạn 。 謂vị 於ư 上thượng 境cảnh 謂vị 己kỷ 勝thắng 彼bỉ 。 此thử 過quá 最tối 重trọng 。 故cố 名danh 慢mạn 慢mạn 。 四tứ 者giả 不bất 如như 慢mạn 。 謂vị 他tha 行hành 德đức 過quá 己kỷ 彌di 深thâm 。 多đa 身thân 修tu 業nghiệp 。 方phương 可khả 似tự 彼bỉ 。 即tức 謂vị 現hiện 令linh 少thiểu 不bất 如như 彼bỉ 。 陵lăng 他tha 多đa 邊biên 。 名danh 不bất 如như 慢mạn 。 五ngũ 者giả 傲ngạo 慢mạn 。 謂vị 於ư 父phụ 母mẫu 師sư 長trưởng 。 上thượng 境cảnh 不bất 肯khẳng 恭cung 敬kính 。 故cố 名danh 傲ngạo 慢mạn 。 六lục 者giả 我ngã 慢mạn 。 謂vị 於ư 色sắc 心tâm 無vô 我ngã 法pháp 中trung 。 執chấp 我ngã 自tự 高cao 。 故cố 名danh 我ngã 慢mạn 。 此thử 諸chư 慢mạn 中trung 執chấp 我ngã 心tâm 也dã 。 此thử 一nhất 我ngã 慢mạn 最tối 難nan 伏phục 斷đoạn 。 要yếu 成thành 羅La 漢Hán 方phương 能năng 除trừ 盡tận 。 但đãn 諸chư 凡phàm 愚ngu 未vị 學học 觀quán 者giả 。 莫mạc 問vấn 麁thô 細tế 我ngã 見kiến 皆giai 強cường/cưỡng 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 示thị 相tương/tướng 我ngã 慢mạn 。 若nhược 能năng 觀quán 理lý 成thành 聖thánh 學học 人nhân 。 我ngã 見kiến 則tắc 微vi 分phần/phân 斷đoạn 麁thô 現hiện 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 不bất 示thị 相tương/tướng 慢mạn 。 七thất 者giả 增tăng 上thượng 慢mạn 。 謂vị 未vị 得đắc 聖thánh 而nhi 謂vị 已dĩ 得đắc 。 以dĩ 其kỳ 聖thánh 智trí 是thị 增tăng 上thượng 行hành 。 於ư 此thử 出xuất 世thế 增tăng 上thượng 法pháp 中trung 起khởi 心tâm 生sanh 慢mạn 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 八bát 者giả 邪tà 慢mạn 。 謂vị 諸chư 惡ác 人nhân 無vô 德đức 。 自tự 高cao 恃thị 惡ác 𣣋lăng 人nhân 。 故cố 名danh 邪tà 慢mạn 。 此thử 八bát 慢mạn 心tâm 。 皆giai 悉tất 名danh 為vi 。 慢mạn 使sử 煩phiền 惱não 也dã 。


第đệ 十thập 明minh 疑nghi 使sử 過quá 者giả 。 疑nghi 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 疑nghi 事sự 。 如như 夜dạ 見kiến 樹thụ 疑nghi 為vi 人nhân 等đẳng 。 此thử 疑nghi 事sự 心tâm 不bất 招chiêu 生sanh 死tử 。 故cố 小Tiểu 乘Thừa 中trung 不bất 說thuyết 為vi 使sử 。 非phi 煩phiền 惱não 故cố 。 羅La 漢Hán 亦diệc 有hữu 。 故cố 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 阿A 羅La 漢Hán 雖tuy 無vô 四Tứ 諦Đế 中trung 疑nghi 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 處xứ 處xứ 有hữu 疑nghi 。 此thử 諸chư 事sự 疑nghi 。 若nhược 望vọng 大Đại 乘Thừa 是thị 暗ám 妄vọng 心tâm 。 招chiêu 變biến 易dị 死tử 。 亦diệc 說thuyết 為vi 使sử 。 二nhị 者giả 疑nghi 理lý 。 謂vị 諸chư 身thân 心tâm 生sanh 滅diệt 非phi 我ngã 。 疑nghi 謂vị 常thường 我ngã 。 名danh 為vi 疑nghi 理lý 。 故cố 成thành 論luận 問vấn 。 疑nghi 有hữu 何hà 過quá 。 答đáp 若nhược 多đa 疑nghi 者giả 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 事sự 皆giai 不bất 能năng 成thành 。 又hựu 疑nghi 法pháp 不bất 可khả 學học 得đắc 。 疑nghi 師sư 不bất 能năng 敬kính 彼bỉ 。 疑nghi 自tự 非phi 是thị 學học 時thời 。 若nhược 生sanh 此thử 三tam 疑nghi 。 亦diệc 是thị 障chướng 道đạo 根căn 本bổn 。 但đãn 起khởi 決quyết 定định 心tâm 學học 。 不bất 須tu 疑nghi 此thử 三tam 事sự 。 凡phàm 夫phu 未vị 觀quán 理lý 來lai 莫mạc 問vấn 上thượng 下hạ 。 皆giai 有hữu 十thập 使sử 。 上thượng 界giới 雖tuy 無vô 麁thô 現hiện 瞋sân 使sử 。 自tự 餘dư 九cửu 使sử 皆giai 常thường 具cụ 有hữu 。 修tu 得đắc 定định 者giả 。 雖tuy 伏phục 欲dục 結kết 。 由do 有hữu 此thử 使sử 故cố 不bất 得đắc 出xuất 世thế 果quả 也dã 。


迷mê 理lý 部bộ 第đệ 三tam


述thuật 曰viết 。 迷mê 理lý 不bất 同đồng 者giả 。 良lương 由do 眾chúng 生sanh 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 不bất 能năng 斷đoạn 漏lậu 不bất 得đắc 出xuất 世thế 果quả 。 致trí 令linh 十thập 使sử 煩phiền 惱não 是thị 能năng 障chướng 業nghiệp 。 四tứ 真Chân 諦Đế 法pháp 是thị 所sở 障chướng 理lý 。 言ngôn 四Tứ 諦Đế 者giả 。 一nhất 苦khổ 。 二nhị 集tập 。 三tam 滅diệt 。 四tứ 道đạo 。 具cụ 釋thích 四Tứ 諦Đế 因nhân 果quả 次thứ 第đệ 大đại 小tiểu 同đồng 異dị 者giả 。 恐khủng 文văn 煩phiền 不bất 述thuật 。 今kim 且thả 略lược 釋thích 其kỳ 名danh 令linh 識thức 因nhân 果quả 。 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 理lý 實thật 是thị 苦khổ 。 逼bức 迫bách 行hành 者giả 。 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 諦đế 是thị 實thật 義nghĩa 。 審thẩm 爾nhĩ 不bất 謬mậu 。 故cố 稱xưng 為vi 諦đế 。 下hạ 三tam 諦đế 義nghĩa 同đồng 此thử 一nhất 釋thích 。 有hữu 漏lậu 善thiện 惡ác 皆giai 能năng 生sanh 果quả 。 理lý 是thị 因nhân 集tập 。 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。 煩phiền 惱não 盡tận 處xứ 。 名danh 之chi 為vi 滅Diệt 。 理lý 實thật 不bất 生sanh 名danh 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 觀quán 理lý 除trừ 壅ủng 此thử 實thật 不bất 虛hư 。 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 若nhược 就tựu 一nhất 人nhân 論luận 四Tứ 諦Đế 者giả 。 謂vị 此thử 身thân 心tâm 苦khổ 之chi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 有hữu 漏lậu 報báo 邊biên 。 是thị 其kỳ 苦Khổ 諦Đế 。 若nhược 不bất 觀quán 理lý 所sở 起khởi 善thiện 惡ác 。 乃nãi 至chí 八bát 禪thiền 。 是thị 其kỳ 集Tập 諦Đế 。 若nhược 觀quán 身thân 心tâm 生sanh 滅diệt 無vô 我ngã 。 即tức 此thử 觀quán 智trí 。 是thị 其kỳ 道Đạo 諦Đế 。 因nhân 此thử 道đạo 智trí 見kiến 無vô 我ngã 時thời 。 惑hoặc 斷đoạn 之chi 處xứ 。 則tắc 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 言ngôn 迷mê 理lý 者giả 。 論luận 說thuyết 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 毘tỳ 曇đàm 論luận 云vân 。 身thân 見kiến 邊biên 見kiến 唯duy 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 謂vị 凡phàm 夫phu 皆giai 執chấp 苦khổ 報báo 為vi 我ngã 。 是thị 故cố 身thân 見kiến 緣duyên 苦Khổ 諦Đế 生sanh 。 依y 身thân 苦khổ 報báo 計kế 斷đoạn 計kế 常thường 。 是thị 故cố 邊biên 見kiến 亦diệc 迷mê 苦khổ 生sanh 。 故cố 雜tạp 心tâm 論luận 云vân 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 果quả 處xứ 起khởi 故cố 。 唯duy 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 凡phàm 計kế 罪tội 福phước 。 是thị 我ngã 所sở 作tác 。 不bất 將tương 善thiện 惡ác 業nghiệp 因nhân 為vi 我ngã 。 是thị 故cố 身thân 見kiến 不bất 依y 集tập 起khởi 。 知tri 集tập 非phi 我ngã 不bất 名danh 迷mê 集tập 。 邊biên 見kiến 依y 身thân 亦diệc 不bất 依y 集tập 。 又hựu 亦diệc 不bất 將tương 滅diệt 道đạo 為vi 我ngã 計kế 斷đoạn 計kế 常thường 。 義nghĩa 皆giai 同đồng 此thử 。 是thị 故cố 身thân 邊biên 唯duy 依y 苦khổ 報báo 名danh 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。


若nhược 論luận 戒giới 取thủ 迷mê 苦khổ 及cập 道đạo 。 謂vị 有hữu 愚ngu 人nhân 直trực 爾nhĩ 聞văn 說thuyết 。 精tinh 勤cần 苦khổ 行hạnh 。 能năng 斷đoạn 生sanh 死tử 。 不bất 知tri 此thử 說thuyết 。 曉hiểu 夜dạ 勵lệ 心tâm 。 勤cần 觀quán 苦khổ 空không 。 方phương 斷đoạn 生sanh 死tử 。 即tức 謂vị 事sự 中trung 苦khổ 身thân 是thị 道đạo 。 不bất 知tri 身thân 苦khổ 非phi 是thị 聖thánh 道Đạo 。 是thị 故cố 戒giới 取thủ 迷mê 苦Khổ 諦Đế 生sanh 。 或hoặc 有hữu 不bất 將tương 身thân 苦khổ 為vi 道đạo 。 直trực 執chấp 戒giới 等đẳng 福phước 行hành 為vi 道đạo 。 此thử 將tương 集tập 因nhân 轉chuyển 將tương 為vi 道đạo 。 如như 此thử 戒giới 取thủ 名danh 迷mê 道Đạo 諦Đế 。 理lý 實thật 凡phàm 愚ngu 不bất 識thức 集tập 因nhân 。 妄vọng 執chấp 為vi 道đạo 。 應ưng 是thị 迷mê 集tập 。 但đãn 彼bỉ 迷mê 心tâm 不bất 計kế 福phước 行hành 以dĩ 為vi 集tập 因nhân 。 方phương 轉chuyển 為vi 道đạo 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 名danh 為vi 迷mê 集tập 。 不bất 同đồng 計kế 苦khổ 以dĩ 為vi 道đạo 者giả 。 將tương 苦khổ 為vi 道đạo 。 故cố 名danh 迷mê 苦khổ 。 是thị 故cố 戒giới 取thủ 。 有hữu 迷mê 苦khổ 者giả 。 有hữu 迷mê 道đạo 者giả 。 不bất 迷mê 於ư 集tập 。 滅diệt 是thị 聖thánh 果Quả 。 眾chúng 生sanh 所sở 求cầu 。 不bất 取thủ 惑hoặc 滅diệt 。 為vi 道đạo 因nhân 行hành 。 是thị 故cố 戒giới 取thủ 不bất 名danh 迷mê 滅diệt 。


若nhược 論luận 邪tà 見kiến 見kiến 取thủ 及cập 疑nghi 。 此thử 三tam 皆giai 悉tất 通thông 迷mê 四Tứ 諦Đế 。 所sở 謂vị 邪tà 見kiến 。 謗báng 無vô 因nhân 果quả 。 該cai 凡phàm 及cập 聖thánh 。 是thị 故cố 通thông 迷mê 。 若nhược 論luận 見kiến 取thủ 。 於ư 自tự 身thân 報báo 取thủ 為vi 第đệ 一nhất 。 即tức 為vi 迷mê 苦khổ 。 於ư 事sự 善thiện 業nghiệp 計kế 為vi 第đệ 一nhất 。 即tức 名danh 迷mê 集tập 。 若nhược 取thủ 梵Phạm 天Thiên 無vô 想tưởng 天thiên 等đẳng 以dĩ 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 名danh 為vi 迷mê 滅diệt 。 於ư 彼bỉ 戒giới 取thủ 所sở 言ngôn 之chi 道đạo 取thủ 為vi 第đệ 一nhất 。 名danh 為vi 迷mê 道đạo 。 是thị 故cố 見kiến 取thủ 通thông 迷mê 四Tứ 諦Đế 。 若nhược 論luận 疑nghi 心tâm 。 於ư 諸chư 凡phàm 聖thánh 因nhân 之chi 與dữ 果quả 。 不bất 知tri 有hữu 無vô 。 生sanh 疑nghi 不bất 決quyết 。 故cố 亦diệc 迷mê 四tứ 。 向hướng 來lai 所sở 明minh 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 。 唯duy 迷mê 諦đế 理lý 。 不bất 名danh 迷mê 事sự 。 以dĩ 迷mê 理lý 故cố 。 觀quán 見kiến 理lý 時thời 知tri 無vô 我ngã 人nhân 。 方phương 斷đoạn 我ngã 心tâm 證chứng 知tri 慧tuệ 觀quán 。 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 凡phàm 夫phu 因nhân 果quả 苦khổ 集tập 非phi 道đạo 。 識thức 觀quán 是thị 道đạo 方phương 斷đoạn 戒giới 取thủ 。 正chánh 識thức 滅diệt 道đạo 。 以dĩ 為vi 第đệ 一nhất 。 不bất 將tương 有hữu 漏lậu 以dĩ 為vi 勝thắng 好hảo/hiếu 。 知tri 世thế 可khả 厭yếm 方phương 斷đoạn 見kiến 取thủ 。 以dĩ 見kiến 四Tứ 諦Đế 。 不bất 生sanh 疑nghi 謗báng 。 證chứng 信tín 決quyết 定định 方phương 斷đoạn 邪tà 疑nghi 。 是thị 故cố 身thân 邊biên 戒giới 見kiến 邪tà 疑nghi 。 迷mê 理lý 而nhi 生sanh 還hoàn 見kiến 理lý 斷đoạn 。 不bất 將tương 塵trần 境cảnh 色sắc 聲thanh 等đẳng 事sự 以dĩ 為vi 我ngã 人nhân 計kế 斷đoạn 常thường 等đẳng 。 故cố 雖tuy 正chánh 識thức 色sắc 聲thanh 等đẳng 事sự 。 不bất 斷đoạn 我ngã 心tâm 乃nãi 至chí 疑nghi 使sử 。 若nhược 論luận 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 四tứ 使sử 。 通thông 障chướng 見kiến 修tu 。 皆giai 迷mê 理lý 事sự 。 謂vị 依y 見kiến 起khởi 則tắc 名danh 迷mê 理lý 。 若nhược 依y 事sự 生sanh 則tắc 名danh 迷mê 事sự 。 依y 見kiến 起khởi 者giả 。 若nhược 論luận 其kỳ 貪tham 如như 愛ái 身thân 見kiến 。 即tức 名danh 為vi 貪tham 。 由do 愛ái 我ngã 見kiến 令linh 心tâm 轉chuyển 迷mê 。 若nhược 觀quán 生sanh 空không 知tri 無vô 我ngã 時thời 。 則tắc 嫌hiềm 我ngã 見kiến 。 此thử 貪tham 則tắc 斷đoạn 。 若nhược 論luận 其kỳ 瞋sân 。 有hữu 我ngã 心tâm 時thời 。 聞văn 說thuyết 無vô 我ngã 。 則tắc 生sanh 瞋sân 恚khuể 。 後hậu 觀quán 無vô 我ngã 知tri 無vô 人nhân 時thời 。 聞văn 說thuyết 生sanh 空không 。 心tâm 則tắc 歡hoan 喜hỷ 。 故cố 見kiến 理lý 時thời 彼bỉ 瞋sân 則tắc 斷đoạn 。 依y 見kiến 起khởi 癡si 不bất 知tri 見kiến 過quá 。 後hậu 見kiến 理lý 時thời 彼bỉ 癡si 則tắc 斷đoạn 。 依y 見kiến 起khởi 慢mạn 恃thị 見kiến 自tự 高cao 。 後hậu 見kiến 理lý 時thời 彼bỉ 慢mạn 則tắc 斷đoạn 。 是thị 故cố 貪tham 等đẳng 依y 見kiến 起khởi 者giả 。 亦diệc 是thị 迷mê 理lý 。 見kiến 理lý 方phương 斷đoạn 。 依y 餘dư 見kiến 起khởi 。 類loại 此thử 可khả 知tri 。 所sở 言ngôn 貪tham 等đẳng 依y 事sự 起khởi 者giả 。 謂vị 依y 塵trần 境cảnh 色sắc 聲thanh 香hương 等đẳng 。 於ư 此thử 起khởi 貪tham 纏triền 綿miên 難nạn/nan 斷đoạn 。 故cố 見kiến 理lý 時thời 仍nhưng 有hữu 未vị 斷đoạn 。 後hậu 更cánh 修tu 道Đạo 數sác 數sác 漸tiệm 除trừ 。 瞋sân 慢mạn 癡si 等đẳng 依y 事sự 皆giai 爾nhĩ 。 此thử 明minh 十thập 使sử 迷mê 理lý 不bất 同đồng 。 迷mê 苦khổ 有hữu 十thập 。 迷mê 道đạo 有hữu 八bát 。 迷mê 集tập 及cập 滅diệt 各các 有hữu 七thất 使sử 。 迷mê 事sự 有hữu 四tứ 。 合hợp 三tam 十thập 六lục 。 此thử 說thuyết 欲dục 界giới 凡phàm 夫phu 心tâm 也dã 。 若nhược 論luận 色sắc 界giới 凡phàm 夫phu 心tâm 中trung 具cụ 三tam 十thập 一nhất 。 彼bỉ 無vô 瞋sân 故cố 。 於ư 五ngũ 行hành 中trung 各các 除trừ 其kỳ 一nhất 。 四Tứ 諦Đế 修tu 道Đạo 名danh 為vi 五ngũ 行hành 。 是thị 故cố 唯duy 有hữu 三tam 十thập 一nhất 使sử 。 無vô 色sắc 凡phàm 心tâm 亦diệc 三tam 十thập 一nhất 。 三tam 界giới 通thông 論luận 。 總tổng 有hữu 九cửu 十thập 八bát 。 迷mê 四Tứ 諦Đế 理lý 有hữu 八bát 十thập 八bát 。 三tam 界giới 迷mê 事sự 合hợp 有hữu 十thập 種chủng 。 此thử 依y 毘tỳ 曇đàm 略lược 釋thích 如như 是thị 。 若nhược 依y 成thành 論luận 十thập 使sử 煩phiền 惱não 皆giai 有hữu 取thủ 性tánh 。 悉tất 通thông 達đạt 理lý 。 謂vị 迷mê 四Tứ 諦Đế 無vô 性tánh 之chi 空không 。 故cố 總tổng 觀quán 諦đế 無vô 性tánh 空không 時thời 。 斷đoạn 重trọng/trùng 取thủ 性tánh 。 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 後hậu 斷đoạn 細tế 時thời 名danh 為vi 修tu 道Đạo 。 此thử 名danh 十thập 使sử 迷mê 理lý 不bất 同đồng 也dã 。


斷đoạn 障chướng 部bộ 第đệ 四tứ


述thuật 曰viết 。 此thử 十thập 使sử 煩phiền 惱não 斷đoạn 有hữu 難nan 易dị 者giả 。 夫phu 論luận 使sử 性tánh 凡phàm 常thường 具cụ 有hữu 。 今kim 明minh 入nhập 道đạo 故cố 敘tự 難nan 易dị 。 但đãn 諸chư 見kiến 惑hoặc 難nạn/nan 識thức 易dị 斷đoạn 。 貪tham 等đẳng 四tứ 使sử 易dị 識thức 難nạn/nan 除trừ 。 見kiến 難nạn/nan 識thức 者giả 。 謂vị 凡phàm 常thường 迷mê 。 理lý 易dị 斷đoạn 者giả 。 見kiến 理lý 即tức 盡tận 。 所sở 謂vị 若nhược 能năng 學học 觀quán 無vô 我ngã 。 創sáng/sang 見kiến 理lý 時thời 。 則tắc 名danh 初sơ 果quả 。 即tức 先tiên 斷đoạn 除trừ 八bát 十thập 八bát 使sử 。 但đãn 初sơ 見kiến 諦Đế 有hữu 利lợi 有hữu 鈍độn 。 若nhược 利lợi 根căn 者giả 。 總tổng 觀quán 諸chư 法pháp 。 皆giai 假giả 無vô 性tánh 。 不bất 見kiến 我ngã 人nhân 。 一nhất 念niệm 之chi 中trung 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 。 即tức 此thử 一nhất 念niệm 。 名danh 為vi 見kiến 道Đạo 。 若nhược 鈍độn 根căn 者giả 。 別biệt 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 次thứ 第đệ 漸tiệm 斷đoạn 八bát 十thập 八bát 使sử 。 故cố 佛Phật 性tánh 論luận 云vân 。 若nhược 利lợi 根căn 人nhân 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 則tắc 等đẳng 觀quán 四Tứ 諦Đế 。 八bát 十thập 八bát 使sử 。 一nhất 時thời 俱câu 斷đoạn 。 皆giai 名danh 見kiến 諦Đế 。 若nhược 鈍độn 根căn 人nhân 於ư 次thứ 第đệ 觀quán 者giả 。 則tắc 初sơ 念niệm 觀quán 苦khổ 。 不bất 見kiến 餘dư 三tam 諦đế 。 但đãn 斷đoạn 苦khổ 下hạ 。 以dĩ 此thử 文văn 證chứng 。 總tổng 別biệt 觀quán 法pháp 。 皆giai 得đắc 入nhập 道đạo 。 不bất 得đắc 偏thiên 執chấp 。 若nhược 依y 諸chư 經kinh 教giáo 人nhân 入nhập 道đạo 。 多đa 直trực 說thuyết 觀quán 生sanh 滅diệt 無vô 我ngã 。 則tắc 斷đoạn 諸chư 結kết 。 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 如như 地địa 持trì 經Kinh 說thuyết 。 世thế 間gian 受thọ 生sanh 。 皆giai 由do 著trước 我ngã 。 若nhược 離ly 著trước 我ngã 。 則tắc 無vô 世thế 間gian 受thọ 身thân 生sanh 處xứ 。 又hựu 如như 經kinh 說thuyết 。 緣Duyên 覺Giác 性tánh 人nhân 不bất 解giải 四Tứ 諦Đế 法Pháp 門môn 名danh 字tự 。 直trực 籍tịch 事sự 緣duyên 觀quán 生sanh 無vô 我ngã 。 便tiện 斷đoạn 諸chư 結kết 。 過quá 諸chư 聲thanh 聞văn 。 於ư 此thử 直trực 作tác 無vô 我ngã 觀quán 中trung 。 雖tuy 不bất 作tác 其kỳ 四Tứ 諦Đế 別biệt 解giải 。 如như 此thử 觀quán 時thời 具cụ 有hữu 四Tứ 諦Đế 。 謂vị 彼bỉ 所sở 觀quán 有hữu 漏lậu 報báo 身thân 。 念niệm 念niệm 生sanh 滅diệt 。 是thị 理lý 苦khổ 集tập 。 從tùng 前tiền 名danh 苦khổ 。 生sanh 後hậu 名danh 集tập 。 知tri 無vô 我ngã 時thời 即tức 是thị 見kiến 苦khổ 。


爾nhĩ 時thời 無vô 我ngã 即tức 斷đoạn 事sự 集tập 。 所sở 斷đoạn 不bất 生sanh 即tức 是thị 證chứng 滅diệt 。 此thử 能năng 觀quán 智trí 即tức 是thị 聖thánh 道Đạo 。 是thị 故cố 直trực 觀quán 無vô 我ngã 之chi 時thời 。 具cụ 有hữu 四Tứ 諦Đế 斷đoạn 結kết 得đắc 出xuất 。 不bất 要yếu 別biệt 觀quán 四Tứ 諦Đế 方phương 出xuất 。 故cố 成thành 論luận 引dẫn 經kinh 說thuyết 言ngôn 。 如như 甄chân 叔thúc 迦ca 經kinh 中trung 說thuyết 種chủng 種chủng 。 得đắc 道Đạo 因nhân 緣duyên 。 非phi 但đãn 以dĩ 四Tứ 諦Đế 得đắc 道Đạo 。 故cố 知tri 入nhập 道đạo 不bất 要yếu 別biệt 觀quán 。 總tổng 觀quán 無vô 我ngã 一nhất 行hành 亦diệc 得đắc 。 若nhược 能năng 明minh 見kiến 身thân 心tâm 無vô 我ngã 。 則tắc 是thị 見kiến 道đạo 。 斷đoạn 諸chư 見kiến 惑hoặc 。 但đãn 諸chư 見kiến 惑hoặc 約ước 諦đế 分phân 別biệt 。 三tam 界giới 合hợp 說thuyết 有hữu 八bát 十thập 八bát 。 若nhược 就tựu 一nhất 人nhân 以dĩ 論luận 迷mê 心tâm 。 總tổng 則tắc 唯duy 是thị 五ngũ 見kiến 及cập 疑nghi 。 此thử 六lục 望vọng 愚ngu 則tắc 名danh 難nạn/nan 識thức 。 若nhược 望vọng 智trí 人nhân 復phục 名danh 易dị 斷đoạn 。 謂vị 諸chư 凡phàm 愚ngu 學học 修tu 善thiện 者giả 。 多đa 皆giai 知tri 厭yếm 。 貪tham 瞋sân 癡si 慢mạn 。 於ư 其kỳ 我ngã 心tâm 及cập 執chấp 戒giới 等đẳng 。 不bất 覺giác 是thị 過quá 。 是thị 故cố 難nạn/nan 識thức 。 以dĩ 難nạn/nan 識thức 故cố 。 經kinh 說thuyết 為vi 重trọng/trùng 。 如như 涅Niết 槃Bàn 釋thích 。 我ngã 見kiến 戒giới 取thủ 及cập 以dĩ 疑nghi 等đẳng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 常thường 所sở 起khởi 故cố 。 又hựu 難nạn/nan 覺giác 故cố 。 如như 病bệnh 常thường 發phát 名danh 為vi 重trọng 病bệnh 。 又hựu 難nạn/nan 識thức 故cố 。 亦diệc 名danh 重trọng 病bệnh 。 又hựu 成thành 論luận 云vân 。 世thế 間gian 人nhân 於ư 戒giới 取thủ 中trung 。 不bất 見kiến 其kỳ 過quá 。 故cố 使sử 為vi 結kết 。 故cố 知tri 利lợi 使sử 愚ngu 人nhân 不bất 識thức 。 言ngôn 望vọng 智trí 人nhân 名danh 易dị 斷đoạn 者giả 。 謂vị 若nhược 學học 觀quán 身thân 心tâm 生sanh 滅diệt 。 分phần/phân 見kiến 無vô 我ngã 。 煩phiền 惱não 薄bạc 時thời 。 即tức 知tri 觀quán 智trí 是thị 斷đoạn 法pháp 道đạo 。 心tâm 中trung 六lục 使sử 自tự 然nhiên 永vĩnh 無vô 。 謂vị 知tri 色sắc 心tâm 生sanh 滅diệt 非phi 人nhân 。 則tắc 無vô 我ngã 心tâm 邊biên 見kiến 自tự 斷đoạn 。 以dĩ 觀quán 見kiến 理lý 識thức 聖thánh 道Đạo 故cố 。 正chánh 信tín 無vô 疑nghi 。 謗báng 無vô 自tự 斷đoạn 。 智trí 慧tuệ 是thị 道đạo 。 戒giới 等đẳng 非phi 勝thắng 。 則tắc 無vô 戒giới 取thủ 。 見kiến 取thủ 自tự 斷đoạn 。 是thị 故cố 六lục 使sử 難nạn/nan 識thức 易dị 斷đoạn 。 以dĩ 難nạn/nan 識thức 故cố 。 無vô 始thỉ 來lai 迷mê 。 以dĩ 易dị 斷đoạn 故cố 。 解giải 理lý 則tắc 盡tận 。 不bất 同đồng 貪tham 等đẳng 易dị 識thức 難nạn/nan 斷đoạn 。 以dĩ 易dị 識thức 故cố 。 人nhân 多đa 不bất 執chấp 。 以dĩ 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 。 那na 含hàm 亦diệc 有hữu 。 是thị 故cố 利lợi 使sử 迷mê 理lý 邪tà 心tâm 。 親thân 覆phú 聖thánh 解giải 合hợp 行hành 不bất 出xuất 。 不bất 同đồng 貪tham 等đẳng 別biệt 緣duyên 事sự 起khởi 唯duy 妨phương 修tu 觀quán 非phi 親thân 迷mê 理lý 。 故cố 諸chư 小tiểu 聖thánh 雖tuy 有hữu 貪tham 瞋sân 。 不bất 妨phương 仍nhưng 得đắc 解giải 理lý 無vô 疑nghi 。 是thị 故cố 智trí 人nhân 學học 修tu 業nghiệp 者giả 。 唯duy 修tu 觀quán 解giải 除trừ 迷mê 入nhập 道đạo 。 若nhược 學học 觀quán 行hành 雖tuy 昧muội 名danh 凡phàm 。 少thiểu 解giải 理lý 時thời 即tức 無vô 妄vọng 取thủ 。 若nhược 不bất 學học 解giải 常thường 迷mê 道Đạo 法Pháp 。 雖tuy 修tu 諸chư 善thiện 不bất 除trừ 邪tà 執chấp 。 非phi 直trực 妄vọng 執chấp 自tự 不bất 能năng 出xuất 。 多đa 謗báng 正Chánh 法Pháp 及cập 行hành 道Đạo 者giả 。 以dĩ 其kỳ 迷mê 心tâm 未vị 識thức 邪tà 正chánh 。 不bất 知tri 他tha 是thị 不bất 與dữ 己kỷ 同đồng 。 即tức 謂vị 己kỷ 是thị 。 說thuyết 他tha 為vi 非phi 。 是thị 故cố 迷mê 人nhân 心tâm 無vô 道Đạo 法Pháp 。 多đa 依y 世thế 善thiện 妄vọng 執chấp 相tướng 非phi 。 故cố 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 在tại 家gia 由do 取thủ 五ngũ 塵trần 故cố 。 與dữ 在tại 家gia 起khởi 鬪đấu 爭tranh 。 出xuất 家gia 由do 取thủ 諸chư 見kiến 各các 不bất 同đồng 故cố 。 與dữ 出xuất 家gia 起khởi 鬪đấu 爭tranh 。 又hựu 成thành 論luận 云vân 。 若nhược 人nhân 持trì 戒giới 。 取thủ 為vi 清thanh 淨tịnh 。 名danh 戒giới 取thủ 結kết 。 即tức 謂vị 所sở 取thủ 。 以dĩ 為vi 真chân 實thật 。 餘dư 皆giai 妄vọng 語ngữ 。 名danh 見kiến 取thủ 結kết 。 此thử 二nhị 是thị 其kỳ 出xuất 家gia 之chi 人nhân 。 鬪đấu 爭tranh 根căn 本bổn 。 亦diệc 即tức 名danh 為vi 隨tùy 順thuận 苦khổ 邊biên 。 又hựu 依y 此thử 戒giới 取thủ 能năng 捨xả 八bát 真chân 聖thánh 道Đạo 。 此thử 非phi 正Chánh 道Đạo 。 非phi 清thanh 淨tịnh 道đạo 。 能năng 隨tùy 苦khổ 過quá 。 又hựu 戒giới 取thủ 是thị 出xuất 家gia 人nhân 縛phược 。 諸chư 欲dục 是thị 在tại 家gia 人nhân 縛phược 。 又hựu 戒giới 取thủ 者giả 。 雖tuy 復phục 種chủng 種chủng 行hành 出xuất 家gia 法Pháp 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 又hựu 因nhân 此thử 戒giới 取thủ 能năng 謗báng 正Chánh 道Đạo 及cập 行hành 正Chánh 道Đạo 者giả 。 又hựu 戒giới 取thủ 是thị 諸chư 外ngoại 道đạo 。 起khởi 憍kiêu 慢mạn 處xứ 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 能năng 勝thắng 餘dư 人nhân 。 以dĩ 此thử 等đẳng 文văn 證chứng 知tri 。 戒giới 取thủ 等đẳng 唯duy 是thị 世thế 善thiện 招chiêu 生sanh 死tử 果quả 。 故cố 名danh 隨tùy 苦khổ 。 非phi 真chân 道Đạo 法Pháp 。 愚ngu 人nhân 多đa 迷mê 妄vọng 執chấp 生sanh 罪tội 。 是thị 故cố 十thập 使sử 雖tuy 皆giai 不bất 善thiện 。 論luận 其kỳ 障chướng 道đạo 起khởi 過quá 之chi 原nguyên 。 則tắc 唯duy 六lục 使sử 迷mê 心tâm 為vi 本bổn 。 若nhược 不bất 能năng 斷đoạn 。 非phi 直trực 不bất 出xuất 。 因nhân 起khởi 麁thô 罪tội 當đương 生sanh 惡ác 道đạo 。 此thử 明minh 十thập 使sử 斷đoạn 有hữu 難nan 易dị 竟cánh 。


頌tụng 曰viết 。


邈mạc 邈mạc 愛ái 王vương 城thành 。 峨# 峨# 欣hân 鷲thứu 嶺lĩnh 。


業nghiệp 結kết 三tam 界giới 獄ngục 。 利lợi 鈍độn 十thập 使sử 頸cảnh 。


濁trược 惡ác 順thuận 下hạ 趣thú 。 斷đoạn 漏lậu 昇thăng 上thượng 頂đảnh 。


著trước 我ngã 甘cam 苦khổ 報báo 。 悑# 象tượng 投đầu 丘khâu 井tỉnh 。


翹kiều 翹kiều 羨tiện 化hóa 倫luân 。 念niệm 念niệm 除trừ 心tâm 癭# 。


宿túc 祐hựu 遇ngộ 釋thích 尊tôn 。 高cao 慕mộ 大đại 仙tiên 頴dĩnh 。


既ký 破phá 無vô 明minh 結kết 。 還hoàn 同đồng 寤ngụ 真chân 正chánh 。


荷hà 戢tập 怡di 沖# 心tâm 。 隨tùy 憩khế 靡mĩ 不bất 靜tĩnh 。


法Pháp 苑Uyển 珠Châu 林Lâm 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 二nhị
Pháp Uyển Châu Lâm ♦ Hết quyển 72

❖
Phiên âm: 10/4/2016 ◊ Cập nhật: 10/4/2016