大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Quyển 52

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật


十Thập 地Địa 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 六lục 。 盡tận 加gia 所sở 為vi 畢tất )#
☸ Phẩm :

疏sớ/sơ 。 初sơ 來lai 意ý 等đẳng 者giả 。 文văn 分phân 為vi 五ngũ 。 一nhất 總tổng 明minh 答đáp 問vấn 可khả 知tri 。 二nhị 夫phu 功công 不bất 下hạ 。 立lập 理lý 明minh 次thứ 。 前tiền 因nhân 後hậu 果quả 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 。 解giải 即tức 十thập 住trụ 。 行hành 即tức 十thập 行hành 。 願nguyện 即tức 十thập 向hướng 。 故cố 為vi 賢hiền 終chung 。 親thân 證chứng 十thập 如như 故cố 名danh 聖thánh 位vị 。 先tiên 賢hiền 後hậu 聖thánh 亦diệc 次thứ 第đệ 故cố 。 三tam 前tiền 是thị 教giáo 道đạo 者giả 。 辯biện 定định 法Pháp 門môn 。 即tức 九cửu 種chủng 教giáo 證chứng 中trung 地địa 前tiền 地địa 中trung 相tương 對đối 。 言ngôn 證chứng 前tiền 三tam 心tâm 者giả 。 謂vị 直trực 深thâm 大đại 悲bi 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 三tam 賢hiền 別biệt 增tăng 此thử 中trung 齊tề 證chứng 。 四tứ 故cố 無vô 性tánh 下hạ 。 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 前tiền 為vi 此thử 因nhân 即tức 第đệ 三tam 論luận 具cụ 云vân 。 此thử 聞văn 熏huân 習tập 種chủng 子tử 下hạ 中trung 上thượng 品phẩm 應ưng 知tri 亦diệc 是thị 法Pháp 身thân 種chủng 子tử 。 與dữ 阿a 賴lại 耶da 相tương 違vi 。 非phi 阿a 賴lại 耶da 所sở 攝nhiếp 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 最tối 淨tịnh 法Pháp 界Giới 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 雖tuy 是thị 世thế 間gian 而nhi 是thị 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 子tử 性tánh 。 又hựu 出xuất 世thế 心tâm 雖tuy 未vị 生sanh 時thời 已dĩ 能năng 對đối 治trị 諸chư 煩phiền 惱não 纏triền 。 已dĩ 能năng 對đối 治trị 。 諸chư 險hiểm 惡ác 趣thú 。 已dĩ 作tác 一nhất 切thiết 有hữu 漏lậu 。 惡ác 業nghiệp 根căn 壞hoại 對đối 治trị 。 又hựu 能năng 隨tùy 順thuận 奉phụng 事sự 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 是thị 世thế 間gian 應ưng 知tri 初sơ 修tu 業nghiệp 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 亦diệc 法Pháp 身thân 攝nhiếp 。 釋thích 論luận 中trung 云vân 。 雖tuy 是thị 世thế 間gian 者giả 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 故cố 。 而nhi 是thị 出xuất 世thế 心tâm 種chủng 子tử 性tánh 者giả 。 是thị 無vô 漏lậu 心tâm 資tư 糧lương 性tánh 故cố 在tại 文văn 可khả 知tri 。 五ngũ 然nhiên 會hội 來lai 下hạ 。 辯biện 其kỳ 通thông 別biệt 。 一nhất 會hội 一nhất 品phẩm 來lai 意ý 。 即tức 通thông 晉tấn 經kinh 闕khuyết 十thập 定định 品phẩm 。 重trọng/trùng 會hội 普phổ 光quang 故cố 十Thập 地Địa 他tha 化hóa 中trung 說thuyết 十thập 一nhất 品phẩm 。 則tắc 會hội 品phẩm 意ý 趣thú 別biệt 也dã 。


疏sớ/sơ 。 約ước 處xứ 名danh 他tha 化hóa 等đẳng 者giả 。 分phần/phân 三tam 。 初sơ 釋thích 天thiên 名danh 。 二nhị 表biểu 所sở 入nhập 下hạ 顯hiển 表biểu 法pháp 。 三tam 不bất 處xứ 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 下hạ 通thông 妨phương 。 二nhị 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 。 後hậu 釋thích 第đệ 六lục 天thiên 義nghĩa 。 前tiền 中trung 三tam 。 一nhất 約ước 二nhị 智trí 。 二nhị 約ước 事sự 理lý 。 三tam 約ước 自tự 他tha 。 今kim 初sơ 證chứng 如như 無vô 心tâm 若nhược 自tự 不bất 化hóa 。 後hậu 得đắc 起khởi 用dụng 如như 他tha 為vi 化hóa 。


疏sớ/sơ 。 事sự 理lý 存tồn 泯mẫn 非phi 即tức 離ly 故cố 者giả 。 二nhị 約ước 事sự 理lý 釋thích 。 然nhiên 事sự 理lý 相tương 望vọng 互hỗ 為vi 自tự 他tha 。 泯mẫn 如như 不bất 自tự 化hóa 。 存tồn 如như 他tha 為vi 化hóa 。 言ngôn 非phi 即tức 離ly 者giả 。 自tự 他tha 既ký 別biệt 如như 事sự 理lý 非phi 即tức 。 他tha 化hóa 自tự 受thọ 如như 二nhị 非phi 離ly 。 然nhiên 其kỳ 通thông 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 存tồn 理lý 泯mẫn 事sự 猶do 根căn 本bổn 證chứng 如như 。 二nhị 存tồn 事sự 泯mẫn 理lý 如như 後hậu 得đắc 觀quán 法pháp 。 三tam 俱câu 存tồn 如như 齊tề 照chiếu 。 四tứ 俱câu 泯mẫn 。 如như 兩lưỡng 亡vong 既ký 事sự 理lý 互hỗ 為vi 自tự 他tha 。 則tắc 亦diệc 應ưng 言ngôn 他tha 人nhân 無vô 心tâm 我ngã 為vi 彼bỉ 化hóa 。 而nhi 自tự 望vọng 他tha 是thị 他tha 之chi 化hóa 故cố 。 但đãn 云vân 他tha 化hóa 。 又hựu 應ưng 唯duy 就tựu 證chứng 如như 之chi 上thượng 亦diệc 有hữu 自tự 他tha 。 一nhất 於ư 境cảnh 無vô 心tâm 唯duy 能năng 證chứng 智trí 。 如như 他tha 無vô 心tâm 我ngã 為vi 他tha 化hóa 。 即tức 存tồn 自tự 泯mẫn 他tha 。 二nhị 絕tuyệt 能năng 證chứng 智trí 唯duy 有hữu 如như 故cố 。 如như 自tự 無vô 心tâm 他tha 為vi 我ngã 化hóa 。 即tức 存tồn 他tha 泯mẫn 自tự 。 三tam 不bất 壞hoại 能năng 所sở 俱câu 無vô 執chấp 故cố 。 故cố 云vân 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 即tức 俱câu 存tồn 義nghĩa 。 四tứ 取thủ 都đô 無vô 所sở 得đắc 。 即tức 俱câu 泯mẫn 義nghĩa 。


疏sớ/sơ 。 因nhân 他tha 受thọ 用dụng 而nhi 有hữu 所sở 作tác 。 非phi 自tự 事sự 故cố 者giả 。 三tam 約ước 自tự 他tha 釋thích 。 然nhiên 曲khúc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 自tự 他tha 隱ẩn 顯hiển 義nghĩa 。 二nhị 自tự 他tha 相tương/tướng 作tác 義nghĩa 。 前tiền 中trung 語ngữ 則tắc 是thị 一nhất 。 義nghĩa 乃nãi 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 見kiến 他tha 受thọ 用dụng 身thân 。 土thổ/độ 名danh 而nhi 有hữu 所sở 作tác 。 非phi 自tự 受thọ 用dụng 之chi 自tự 事sự 故cố 。 二nhị 者giả 大đại 悲bi 為vi 首thủ 。 一nhất 向hướng 利lợi 他tha 。 非phi 由do 自tự 已dĩ 而nhi 有hữu 其kỳ 事sự 。 二nhị 自tự 他tha 下hạ 明minh 自tự 他tha 相tương/tướng 作tác 義nghĩa 。 如như 第đệ 八Bát 地Địa 。 十thập 身thân 相tướng 作tác 。 經Kinh 云vân 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 能năng 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 之chi 所sở 樂lạc 。 能năng 以dĩ 自tự 身thân 。 作tác 國quốc 土độ 身thân 。 眾chúng 生sanh 身thân 。 業nghiệp 報báo 身thân 。 聲Thanh 聞Văn 身thân 。 緣Duyên 覺Giác 身thân 。 菩Bồ 薩Tát 身thân 。 如Như 來Lai 身thân 。 法Pháp 身thân 。 智trí 身thân 。 虛hư 空không 身thân 。 此thử 即tức 自tự 作tác 他tha 也dã 。 又hựu 隨tùy 眾chúng 生sanh 心tâm 之chi 所sở 樂lạc 。 能năng 以dĩ 眾chúng 生sanh 身thân 作tác 自tự 身thân 。 即tức 他tha 作tác 自tự 也dã 。 若nhược 令linh 眾chúng 生sanh 。 身thân 作tác 國quốc 土độ 身thân 。 菩Bồ 提Đề 身thân 等đẳng 。 亦diệc 有hữu 以dĩ 他tha 作tác 他tha 。 今kim 但đãn 取thủ 自tự 他tha 相tương/tướng 作tác 之chi 義nghĩa 。 然nhiên 自tự 作tác 他tha 如như 自tự 身thân 。 無vô 作tác 他tha 作tác 自tự 。 如như 令linh 他tha 化hóa 作tác 樂nhạc 具cụ 。 又hựu 自tự 作tác 他tha 如như 為vi 他tha 化hóa 作tác 樂nhạc 具cụ 。 他tha 作tác 自tự 如như 他tha 為vì 己kỷ 化hóa 作tác 樂nhạc 具cụ 。 故cố 云vân 自tự 他tha 相tương/tướng 作tác 皆giai 自tự 在tại 故cố 。


疏sớ/sơ 。 將tương 證chứng 離ly 欲dục 下hạ 。 二nhị 通thông 釋thích 第đệ 六lục 天thiên 義nghĩa 。 以dĩ 是thị 欲dục 界giới 之chi 頂đảnh 隣lân 梵Phạm 天Thiên 故cố 。 色sắc 界giới 梵Phạm 天Thiên 即tức 是thị 離ly 欲dục 。 如như 於ư 佛Phật 位vị 。 今kim 明minh 十Thập 地Địa 如như 在tại 第đệ 六lục 希hy 欲dục 。 將tương 昇thăng 隣lân 極cực 證chứng 故cố 。


疏sớ/sơ 。 三tam 約ước 法pháp 下hạ 。 就tựu 法pháp 釋thích 名danh 。 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 得đắc 名danh 。 二nhị 十thập 是thị 一nhất 周chu 下hạ 釋thích 名danh 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 解giải 本bổn 名danh 。 後hậu 釋thích 別biệt 目mục 。 今kim 初sơ 本bổn 業nghiệp 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 持trì 。 二nhị 生sanh 。 三tam 成thành 。 本bổn 論luận 開khai 為vi 四tứ 義nghĩa 。 住trụ 持trì 為vi 二nhị 故cố 。 一nhất 生sanh 者giả 。 出xuất 生sanh 。 謂vị 出xuất 因nhân 生sanh 果quả 。 二nhị 成thành 者giả 。 成thành 就tựu 。 亦diệc 通thông 因nhân 果quả 。 又hựu 以dĩ 因nhân 望vọng 果quả 始thỉ 起khởi 名danh 生sanh 。 終chung 滿mãn 名danh 成thành 。 又hựu 為vi 因nhân 名danh 生sanh 。 為vi 緣duyên 名danh 住trụ 。 故cố 第đệ 三tam 名danh 住trụ 。 住trụ 亦diệc 住trú 處xứ 。 故cố 龍long 樹thụ 十thập 住trụ 毘tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 十thập 皆giai 住trú 處xứ 。 名danh 之chi 為vi 地địa 。 又hựu 因nhân 滿mãn 分phần 相tương 應ứng 不bất 退thoái 。 名danh 之chi 為vi 住trụ 。 住trụ 即tức 不bất 動động 義nghĩa 故cố 。 初Sơ 地Địa 云vân 以dĩ 不bất 動động 相tương 應ứng 故cố 。 四tứ 持trì 者giả 。 通thông 望vọng 因nhân 果quả 如như 彼bỉ 初Sơ 地Địa 。 能năng 持trì 自tự 他tha 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 復phục 持trì 二nhị 地địa 乃nãi 至chí 佛Phật 果Quả 。 所sở 有hữu 功công 德đức 。 若nhược 無vô 初Sơ 地Địa 餘dư 不bất 成thành 故cố 。 若nhược 合hợp 住trụ 持trì 但đãn 是thị 三tam 義nghĩa 。 則tắc 同đồng 本bổn 業nghiệp 為vi 功công 德đức 依y 。 地địa 能năng 持trì 故cố 能năng 持trì 為vi 持trì 。 所sở 持trì 為vi 住trụ 。 住trụ 亦diệc 依y 義nghĩa 。 然nhiên 若nhược 望vọng 離ly 佛Phật 智trí 外ngoại 無vô 可khả 修tu 行hành 。 由do 行hành 佛Phật 智trí 而nhi 成thành 十Thập 地Địa 。 則tắc 佛Phật 智trí 為vi 能năng 持trì 。 如như 下hạ 經kinh 說thuyết 。 十thập 山sơn 十thập 德đức 皆giai 依y 於ư 海hải 。 海hải 喻dụ 佛Phật 智trí 。 若nhược 望vọng 不bất 修tu 十Thập 地Địa 。 不bất 得đắc 成thành 佛Phật 。 則tắc 佛Phật 智trí 功công 德đức 皆giai 是thị 所sở 持trì 。 十Thập 地Địa 能năng 持trì 。 今kim 約ước 此thử 義nghĩa 下hạ 會hội 唯duy 識thức 義nghĩa 唯duy 識thức 云vân 與dữ 所sở 修tu 行hành 為vi 勝thắng 依y 持trì 故cố 。 闕khuyết 生sanh 果quả 義nghĩa 。 本bổn 論luận 云vân 生sanh 成thành 佛Phật 智trí 。 佛Phật 智trí 已dĩ 含hàm 因nhân 果quả 。 論luận 及cập 經kinh 中trung 皆giai 詺# 此thử 地địa 智trí 為vi 佛Phật 智trí 故cố 。 況huống 住trụ 持trì 中trung 不bất 唯duy 佛Phật 智trí 無vô 盡tận 功công 德đức 。 皆giai 依y 持trì 故cố 。


疏sớ/sơ 。 有hữu 別biệt 行hành 下hạ 。 二nhị 釋thích 異dị 名danh 。 名danh 十thập 住trụ 經kinh 。 即tức 藏tạng 中trung 大đại 十thập 住trụ 經kinh 。 以dĩ 古cổ 譯dịch 十Thập 地Địa 為vi 十thập 住trụ 故cố 。 十thập 故cố 毘tỳ 婆bà 沙sa 亦diệc 是thị 十Thập 地Địa 。 言ngôn 仁nhân 王vương 兼kiêm 明minh 者giả 。 有hữu 住trụ 地địa 二nhị 字tự 。 言ngôn 入nhập 理lý 般Bát 若Nhã 者giả 。 入nhập 者giả 證chứng 也dã 揀giản 於ư 地địa 前tiền 。 未vị 證chứng 真chân 理lý 所sở 有hữu 般Bát 若Nhã 不bất 得đắc 名danh 住trụ 。 是thị 則tắc 住trụ 字tự 亦diệc 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 以dĩ 無vô 住trụ 住trụ 。 二nhị 者giả 安an 住trụ 不bất 動động 。


疏sớ/sơ 。 三tam 宗tông 趣thú 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 先tiên 正chánh 明minh 宗tông 趣thú 。 二nhị 別biệt 示thị 體thể 性tánh 。 三tam 問vấn 答đáp 料liệu 揀giản 。 疏sớ/sơ 。 總tổng 有hữu 二nhị 義nghĩa 者giả 。 前tiền 義nghĩa 以dĩ 行hành 布bố 為vi 宗tông 。 圓viên 融dung 為vi 趣thú 。 然nhiên 總tổng 含hàm 別biệt 義nghĩa 。 謂vị 證chứng 即tức 初sơ 二nhị 。 初sơ 證chứng 契khế 合hợp 。 二nhị 即tức 所sở 證chứng 故cố 。 智trí 即tức 第đệ 三tam 。 斷đoạn 即tức 第đệ 四tứ 。 修tu 行hành 即tức 五ngũ 六lục 。 寄ký 位vị 即tức 七thất 九cửu 。 證chứng 及cập 修tu 行hành 共cộng 為vi 第đệ 八bát 。 其kỳ 撮toát 要yếu 宗tông 不bất 出xuất 上thượng 九cửu 。 亦diệc 含hàm 在tại 總tổng 中trung 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 別biệt 中trung 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 一nhất 正chánh 明minh 十thập 義nghĩa 。 二nhị 以dĩ 義nghĩa 收thu 束thúc 。 三tam 結kết 成thành 宗tông 趣thú 。 今kim 初sơ 一nhất 約ước 本bổn 唯duy 是thị 果quả 海hải 者giả 。 此thử 義nghĩa 即tức 示thị 說thuyết 分phân 齊tề 中trung 。 論luận 經Kinh 云vân 。 我ngã 但đãn 說thuyết 一nhất 分phần/phân 。 論luận 解giải 云vân 。 是thị 地địa 所sở 攝nhiếp 。 亦diệc 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 因nhân 分phần/phân 。 二nhị 果quả 分phần/phân 。 說thuyết 者giả 為vi 解giải 釋thích 。 一nhất 分phần/phân 者giả 是thị 因nhân 分phần/phân 。 以dĩ 於ư 果quả 分phân 為vi 一nhất 分phần 故cố 。 然nhiên 因nhân 果quả 二nhị 言ngôn 略lược 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 唯duy 就tựu 十Thập 地Địa 以dĩ 明minh 。 以dĩ 證chứng 智trí 為vi 果quả 分phần/phân 。 方phương 便tiện 寄ký 法pháp 等đẳng 並tịnh 為vi 因nhân 分phần/phân 。 此thử 復phục 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 修tu 證chứng 相tương 對đối 則tắc 方phương 便tiện 造tạo 修tu 為vi 因nhân 分phần/phân 。 息tức 修tu 契khế 實thật 為vi 果quả 分phần/phân 。 二nhị 以dĩ 詮thuyên 表biểu 相tương 對đối 。 則tắc 以dĩ 寄ký 法pháp 顯hiển 地địa 為vi 因nhân 分phần/phân 。 真chân 實thật 證chứng 智trí 為vi 果quả 分phần/phân 。 二nhị 約ước 究cứu 竟cánh 佛Phật 果Quả 。 對đối 普phổ 賢hiền 因nhân 。 說thuyết 義nghĩa 通thông 一nhất 部bộ 。 謂vị 此thử 證chứng 智trí 冥minh 同đồng 果quả 海hải 為vi 果quả 分phần/phân 。 地địa 相tương/tướng 之chi 因nhân 同đồng 普phổ 賢hiền 因nhân 便tiện 為vi 因nhân 分phần/phân 。 然nhiên 論luận 唯duy 前tiền 意ý 就tựu 究cứu 竟cánh 果quả 說thuyết 。 乃nãi 是thị 古cổ 德đức 義nghĩa 。 取thủ 論luận 意ý 疏sớ/sơ 存tồn 二nhị 義nghĩa 。 故cố 云vân 雖tuy 通thông 一nhất 部bộ 此thử 品phẩm 正chánh 明minh 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 約ước 所sở 證chứng 者giả 。 約ước 已dĩ 出xuất 障chướng 故cố 云vân 離ly 垢cấu 。


疏sớ/sơ 。 三tam 約ước 智trí 中trung 亦diệc 通thông 方phương 便tiện 者giả 。 正chánh 唯duy 二nhị 智trí 。 以dĩ 後hậu 九cửu 方phương 便tiện 即tức 後hậu 得đắc 故cố 。 初Sơ 地Địa 方phương 便tiện 未vị 是thị 地địa 故cố 。 如như 欲dục 入nhập 二nhị 地địa 起khởi 於ư 十thập 心tâm 。 是thị 住trụ 初Sơ 地Địa 後hậu 得đắc 智trí 中trung 進tiến 修tu 十thập 心tâm 。 所sở 謂vị 正chánh 直trực 心tâm 。 柔nhu 軟nhuyễn 心tâm 。 堪kham 能năng 。 調điều 伏phục 。 寂tịch 靜tĩnh 。 純thuần 善thiện 。 不bất 雜tạp 。 無vô 顧cố 戀luyến 。 廣quảng 心tâm 。 大đại 心tâm 。 此thử 十thập 若nhược 滿mãn 即tức 入nhập 二nhị 地địa 。 二nhị 地địa 入nhập 三tam 地địa 等đẳng 皆giai 準chuẩn 此thử 知tri 。 初Sơ 地Địa 加gia 行hành 若nhược 未vị 圓viên 滿mãn 正chánh 屬thuộc 地địa 前tiền 四tứ 加gia 行hành 位vị 故cố 。 今kim 言ngôn 亦diệc 通thông 者giả 。 後hậu 九cửu 方phương 便tiện 望vọng 於ư 本bổn 地địa 。 雖tuy 是thị 後hậu 得đắc 望vọng 起khởi 後hậu 地địa 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 初Sơ 地Địa 加gia 行hành 在tại 十Thập 地Địa 會hội 。 明minh 非phi 迴hồi 向hướng 位vị 。 故cố 屬thuộc 初Sơ 地Địa 則tắc 此thử 會hội 中trung 。 亦diệc 有hữu 未vị 入nhập 地địa 行hành 之chi 方phương 便tiện 也dã 。


疏sớ/sơ 。 四tứ 約ước 所sở 斷đoạn 。 謂vị 離ly 二nhị 障chướng 種chủng 現hiện 。 一nhất 者giả 分phân 別biệt 。 謂vị 邪tà 師sư 邪tà 教giáo 及cập 邪tà 思tư 惟duy 。 生sanh 入nhập 初Sơ 地Địa 時thời 。 便tiện 能năng 永vĩnh 斷đoạn 。 二nhị 者giả 俱câu 生sanh 。 生sanh 而nhi 便tiện 有hữu 此thử 於ư 修tu 道Đạo 地địa 地địa 斷đoạn 之chi 。 此thử 又hựu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 現hiện 行hành 。 二nhị 者giả 種chủng 子tử 。 若nhược 俱câu 生sanh 所sở 知tri 種chủng 現hiện 地địa 地địa 斷đoạn 之chi 。 若nhược 煩phiền 惱não 現hiện 行hành 。 亦diệc 地địa 地địa 斷đoạn 。 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 直trực 至chí 金kim 剛cang 無vô 間gian 道đạo 斷đoạn 。


疏sớ/sơ 。 五ngũ 約ước 所sở 修tu 者giả 。 所sở 修tu 正chánh 約ước 行hành 時thời 故cố 。 禪thiền 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 起khởi 行hành 各các 別biệt 。


疏sớ/sơ 。 六lục 所sở 成thành 者giả 。 唯duy 成thành 四tứ 故cố 。


疏sớ/sơ 。 七thất 約ước 寄ký 位vị 行hành 者giả 。 下hạ 論luận 名danh 為vi 別biệt 地địa 行hành 相tương/tướng 。 一nhất 地địa 一nhất 度độ 顯hiển 位vị 別biệt 故cố 。 此thử 中trung 寄ký 位vị 唯duy 就tựu 大Đại 乘Thừa 顯hiển 位vị 差sai 別biệt 。 不bất 同đồng 二Nhị 乘Thừa 。 寄ký 淺thiển 近cận 法pháp 等đẳng 。 故cố 十Thập 地Địa 說thuyết 行hành 略lược 有hữu 四tứ 別biệt 。 一nhất 十Thập 地Địa 差sai 別biệt 行hành 。 如như 第đệ 五ngũ 門môn 。 二nhị 約ước 三tam 學học 行hành 。 如như 第đệ 六lục 門môn 。 三tam 約ước 二nhị 利lợi 行hành 。 如như 第đệ 八bát 門môn 三tam 道Đạo 品Phẩm 行hành 故cố 。 四tứ 約ước 十thập 度độ 行hành 。 即tức 如như 此thử 門môn 。 然nhiên 十thập 度độ 行hành 曲khúc 復phục 有hữu 三tam 。 初sơ 別biệt 地địa 門môn 如như 今kim 文văn 。 二nhị 約ước 增tăng 勝thắng 門môn 。 則tắc 初Sơ 地Địa 成thành 檀đàn 。 二nhị 地địa 成thành 二nhị 度độ 。 以dĩ 戒giới 加gia 檀đàn 。 前tiền 檀đàn 已dĩ 得đắc 故cố 。 乃nãi 至chí 十Thập 地Địa 加gia 智trí 。 十thập 度độ 即tức 圓viên 。 謂vị 前tiền 已dĩ 得đắc 後hậu 不bất 失thất 故cố 。 三tam 約ước 圓viên 修tu 門môn 。 地địa 地địa 之chi 中trung 皆giai 修tu 十thập 度độ 。 初sơ 心tâm 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 自tự 圓viên 修tu 。 豈khởi 況huống 登đăng 地địa 唯duy 施thí 無vô 戒giới 等đẳng 耶da 。 明minh 知tri 具cụ 足túc 。 今kim 顯hiển 地địa 差sai 故cố 言ngôn 各các 一nhất 。


疏sớ/sơ 。 八bát 者giả 約ước 法pháp 有hữu 其kỳ 三tam 德đức 者giả 。 若nhược 遠viễn 公công 云vân 。 宗tông 趣thú 者giả 何hà 。 若nhược 就tựu 經kinh 本bổn 義nghĩa 要yếu 唯duy 有hữu 三tam 。 一nhất 所sở 說thuyết 教giáo 道đạo 之chi 行hành 。 二nhị 所sở 顯hiển 證chứng 道đạo 。 三tam 所sở 表biểu 地địa 法pháp 。 言ngôn 所sở 說thuyết 者giả 。 一nhất 切thiết 地địa 前tiền 因nhân 分phân 之chi 行hành 隨tùy 相tương/tướng 造tạo 修tu 。 可khả 以dĩ 言ngôn 說thuyết 故cố 曰viết 所sở 說thuyết 。 言ngôn 所sở 顯hiển 者giả 。 一nhất 切thiết 地địa 中trung 。 果quả 分phần/phân 行hành 德đức 捨xả 修tu 契khế 實thật 離ly 相tương 離ly 言ngôn 。 但đãn 可khả 寄ký 彼bỉ 因nhân 分phần/phân 修tu 相tương/tướng 。 顯hiển 標tiêu 真chân 德đức 故cố 說thuyết 斯tư 德đức 以dĩ 為vi 所sở 顯hiển 。 言ngôn 所sở 表biểu 者giả 。 向hướng 雖tuy 顯hiển 德đức 意ý 不bất 在tại 事sự 。 為vi 欲dục 寄ký 彼bỉ 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 離ly 相tương/tướng 淨tịnh 證chứng 。 表biểu 彰chương 地địa 法pháp 以dĩ 為vi 所sở 表biểu 。 良lương 以dĩ 地địa 法pháp 眾chúng 生sanh 自tự 實thật 。 情tình 倒đảo 謬mậu 解giải 處xứ 而nhi 不bất 覺giác 。 今kim 欲dục 即tức 情tình 拂phất 妄vọng 顯hiển 實thật 令linh 人nhân 趣thú 入nhập 即tức 妄vọng 辯biện 真chân 在tại 理lý 難nạn/nan 彰chương 。 故cố 寄ký 淨tịnh 證chứng 以dĩ 表biểu 法pháp 也dã 。 若nhược 就tựu 論luận 說thuyết 宗tông 要yếu 有hữu 四tứ 。 一nhất 是thị 所sở 釋thích 經kinh 本bổn 言ngôn 教giáo 。 二nhị 是thị 所sở 成thành 教giáo 道đạo 之chi 行hành 。 三tam 是thị 所sở 顯hiển 離ly 言ngôn 證chứng 道đạo 。 四tứ 是thị 所sở 表biểu 地địa 之chi 法pháp 體thể 。 今kim 疏sớ/sơ 就tựu 約ước 經kinh 中trung 加gia 不bất 住trụ 道đạo 成thành 真chân 德đức 故cố 略lược 無vô 地địa 法pháp 。 地địa 法pháp 即tức 是thị 所sở 證chứng 十thập 如như 。 及cập 與dữ 果quả 海hải 之chi 所sở 攝nhiếp 故cố 。 既ký 不bất 別biệt 釋thích 。 經kinh 論luận 不bất 同đồng 故cố 不bất 存tồn 於ư 論luận 之chi 四tứ 釋thích 。


疏sớ/sơ 。 九cửu 約ước 寄ký 乘thừa 者giả 。 謂vị 初Sơ 地Địa 明minh 施thí 。 復phục 顯hiển 人nhân 王vương 即tức 是thị 人nhân 乘thừa 。 二nhị 地địa 十Thập 善Thiện 生sanh 天thiên 。 是thị 欲dục 天thiên 乘thừa 。 三tam 地địa 八bát 定định 是thị 色sắc 無vô 色sắc 天thiên 乘thừa 。 故cố 以dĩ 初sơ 三tam 為vi 人nhân 天thiên 乘thừa 。 四tứ 地địa 初sơ 斷đoạn 俱câu 生sanh 身thân 見kiến 。 觀quán 於ư 道Đạo 品Phẩm 同đồng 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 。 五ngũ 地địa 四Tứ 諦Đế 理lý 終chung 寄ký 阿A 羅La 漢Hán 。 六lục 地địa 觀quán 緣duyên 寄ký 於ư 緣Duyên 覺Giác 。 七thất 地địa 一nhất 切thiết 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 方phương 便tiện 涉thiệp 有hữu 故cố 。 寄ký 三tam 乘thừa 之chi 中trung 。 大Đại 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 既ký 是thị 一Nhất 乘Thừa 故cố 不bất 云vân 寄ký 。


疏sớ/sơ 。 十thập 撮toát 要yếu 者giả 。 本bổn 分phần/phân 當đương 明minh 。


疏sớ/sơ 。 於ư 此thử 十thập 中trung 下hạ 第đệ 二nhị 以dĩ 義nghĩa 收thu 束thúc 不bất 出xuất 圓viên 融dung 行hành 布bố 。 如như 二nhị 中trung 所sở 證chứng 十thập 如như 。 若nhược 約ước 十thập 如như 各các 異dị 即tức 行hành 布bố 門môn 。 若nhược 約ước 一nhất 如như 無vô 二nhị 。 如như 十thập 如như 之chi 德đức 各các 互hỗ 相tương 收thu 即tức 圓viên 融dung 門môn 。 三tam 中trung 約ước 十thập 親thân 證chứng 淺thiển 深thâm 之chi 異dị 即tức 行hành 布bố 門môn 。 若nhược 約ước 證chứng 如như 之chi 智trí 。 如như 既ký 圓viên 融dung 智trí 無vô 異dị 相tướng 。 一nhất 證chứng 一nhất 切thiết 證chứng 即tức 圓viên 融dung 義nghĩa 。 四tứ 中trung 若nhược 約ước 所sở 斷đoạn 十thập 障chướng 即tức 行hành 布bố 門môn 。 皆giai 是thị 所sở 知tri 一nhất 斷đoạn 一nhất 切thiết 斷đoạn 即tức 圓viên 融dung 門môn 。 八bát 中trung 三tam 德đức 隨tùy 地địa 不bất 同đồng 即tức 行hành 布bố 門môn 。 以dĩ 教giáo 同đồng 證chứng 並tịnh 皆giai 無vô 住trụ 即tức 是thị 圓viên 融dung 。 十thập 中trung 六lục 決quyết 定định 不bất 出xuất 證chứng 智trí 等đẳng 。 例lệ 前tiền 可khả 知tri 故cố 通thông 二nhị 相tương/tướng 。 初sơ 一nhất 雙song 非phi 者giả 。 以dĩ 離ly 言ngôn 故cố 。 若nhược 說thuyết 圓viên 融dung 未vị 免miễn 於ư 言ngôn 。 言ngôn 地địa 地địa 別biệt 宗tông 者giả 。 如như 初Sơ 地Địa 以dĩ 施thí 為vi 宗tông 。 二nhị 地địa 以dĩ 戒giới 為vi 宗tông 。 餘dư 非phi 不bất 修tu 不bất 成thành 宗tông 故cố 。


疏sớ/sơ 。 別biệt 論luận 其kỳ 趣thú 不bất 異dị 總tổng 趣thú 者giả 。 第đệ 三tam 結kết 成thành 宗tông 趣thú 也dã 。 上thượng 十thập 別biệt 宗tông 初sơ 明minh 相tướng 異dị 分phần/phân 二nhị 不bất 同đồng 。 後hậu 圓viên 融dung 融dung 之chi 十thập 皆giai 具cụ 二nhị 。 一nhất 一nhất 行hành 布bố 為vi 宗tông 。 則tắc 圓viên 融dung 為vi 趣thú 。 若nhược 具cụ 二nhị 為vi 宗tông 。 則tắc 一nhất 一nhất 皆giai 成thành 佛Phật 為vi 趣thú 。


疏sớ/sơ 。 論luận 其kỳ 體thể 下hạ 。 第đệ 二nhị 示thị 體thể 性tánh 也dã 。 於ư 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 別biệt 示thị 十thập 體thể 。 後hậu 以dĩ 總tổng 收thu 別biệt 。 今kim 初sơ 然nhiên 解giải 上thượng 十thập 宗tông 體thể 可khả 例lệ 知tri 。 但đãn 有hữu 開khai 合hợp 取thủ 捨xả 之chi 異dị 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 六lục 取thủ 光quang 明minh 三tam 昧muội 即tức 證chứng 入nhập 體thể 者giả 。 上thượng 說thuyết 如như 智trí 合hợp 明minh 但đãn 雙song 舉cử 能năng 所sở 證chứng 法pháp 。 今kim 以dĩ 人nhân 就tựu 法pháp 正chánh 明minh 三tam 昧muội 。 剛cang 藏tạng 以dĩ 如như 如như 智trí 合hợp 如như 如như 理lý 云vân 正chánh 相tương 應ứng 故cố 。


疏sớ/sơ 。 收thu 此thử 十thập 體thể 下hạ 。 第đệ 二nhị 以dĩ 總tổng 收thu 別biệt 者giả 。 言ngôn 配phối 屬thuộc 可khả 知tri 。 十thập 中trung 初sơ 一nhất 即tức 離ly 言ngôn 體thể 。 二nhị 三tam 四tứ 六lục 皆giai 剋khắc 實thật 體thể 。 五ngũ 七thất 八bát 九cửu 十thập 。 皆giai 總tổng 含hàm 體thể 。


疏sớ/sơ 。 問vấn 何hà 為vi 地địa 前tiền 下hạ 第đệ 三tam 問vấn 答đáp 料liệu 揀giản 。 先tiên 問vấn 深thâm 淺thiển 。 後hậu 答đáp 明minh 欲dục 唯duy 顯hiển 一Nhất 乘Thừa 。 有hữu 標tiêu 徵trưng 釋thích 。 釋thích 中trung 有hữu 六lục 。 一nhất 示thị 三tam 一nhất 之chi 相tướng 。 二nhị 若nhược 俱câu 下hạ 反phản 舉cử 非phi 理lý 。 三tam 故cố 於ư 地địa 前tiền 下hạ 順thuận 答đáp 其kỳ 難nạn 。 四tứ 故cố 虛hư 空không 下hạ 引dẫn 證chứng 。 五ngũ 故cố 剛cang 藏tạng 下hạ 結kết 深thâm 。 六lục 以dĩ 文văn 成thành 立lập 四tứ 中trung 。 引dẫn 四tứ 文văn 證chứng 。 一nhất 鳥điểu 跡tích 即tức 示thị 說thuyết 分phân 齊tề 中trung 。 二nhị 大đại 海hải 是thị 地địa 影ảnh 像tượng 中trung 。 三tam 即tức 第đệ 一nhất 經Kinh 云vân 菩Bồ 薩Tát 住trụ 於ư 。 一nhất 地địa 具cụ 攝nhiếp 一nhất 切thiết 諸chư 地Địa 功công 德đức 。 四tứ 文văn 文văn 之chi 內nội 即tức 說thuyết 分phần/phân 中trung 辯biện 並tịnh 如như 下hạ 說thuyết 。 五ngũ 結kết 深thâm 如như 下hạ 明minh 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 此thử 一nhất 會hội 下hạ 。 六lục 以dĩ 文văn 成thành 立lập 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 標tiêu 。 由do 無vô 方phương 便tiện 及cập 進tiến 趣thú 故cố 。 知tri 攝nhiếp 前tiền 後hậu 。 故cố 為vi 甚thậm 深thâm 。 後hậu 所sở 以dĩ 下hạ 釋thích 。 於ư 中trung 四tứ 。 初sơ 正chánh 明minh 。 二nhị 若nhược 爾nhĩ 下hạ 解giải 妨phương 。 三tam 若nhược 別biệt 立lập 下hạ 反phản 舉cử 立lập 過quá 。 四tứ 十Thập 地Địa 甚thậm 深thâm 下hạ 結kết 酬thù 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 四tứ 釋thích 文văn 下hạ 。 然nhiên 下hạ 用dụng 論luận 小tiểu 異dị 於ư 古cổ 。 謂vị 論luận 先tiên 具cụ 牒điệp 經kinh 文văn 。 後hậu 以dĩ 論luận 釋thích 。 遠viễn 公công 先tiên 委ủy 釋thích 經kinh 後hậu 復phục 釋thích 論luận 。 後hậu 人nhân 多đa 取thủ 遠viễn 公công 釋thích 論luận 之chi 文văn 。 不bất 觀quán 前tiền 文văn 釋thích 經kinh 之chi 處xứ 。 故cố 多đa 闕khuyết 略lược 。 今kim 皆giai 對đối 會hội 二nhị 處xứ 釋thích 文văn 為vi 一nhất 異dị 也dã 。 二nhị 昔tích 人nhân 或hoặc 釋thích 經kinh 竟cánh 後hậu 牒điệp 論luận 釋thích 。 或hoặc 復phục 牒điệp 論luận 而nhi 後hậu 釋thích 論luận 。 今kim 則tắc 經kinh 中trung 易dị 者giả 則tắc 直trực 用dụng 論luận 為vi 疏sớ/sơ 釋thích 之chi 。 或hoặc 令linh 義nghĩa 顯hiển 加gia 一nhất 兩lưỡng 字tự 。 若nhược 經kinh 文văn 難nạn/nan 則tắc 先tiên 釋thích 經kinh 後hậu 引dẫn 論luận 釋thích 。 若nhược 論luận 難nạn/nan 者giả 先tiên 牒điệp 論luận 文văn 後hậu 方phương 疏sớ/sơ 釋thích 。 或hoặc 先tiên 取thủ 論luận 意ý 以dĩ 解giải 經kinh 文văn 。 後hậu 引dẫn 論luận 證chứng 。 為vi 二nhị 異dị 也dã 。 三tam 晉tấn 經kinh 論luận 經kinh 及cập 今kim 唐đường 本bổn 三tam 經kinh 。 不bất 同đồng 賢hiền 首thủ 釋thích 。 晉tấn 遠viễn 公công 釋thích 論luận 後hậu 人nhân 但đãn 取thủ 以dĩ 釋thích 今kim 經kinh 。 若nhược 不bất 善thiện 會hội 時thời 有hữu 差sai 失thất 。 今kim 同đồng 則tắc 不bất 明minh 。 異dị 則tắc 通thông 會hội 。 為vi 三tam 異dị 也dã 。 四tứ 古cổ 德đức 隨tùy 難nạn/nan 釋thích 論luận 而nhi 不bất 具cụ 用dụng 意ý 。 令linh 經kinh 論luận 相tương 對đối 而nhi 講giảng 故cố 。 無vô 論luận 本bổn 釋thích 經kinh 不bất 盡tận 。 後hậu 人nhân 則tắc 多đa 牒điệp 論luận 。 又hựu 不bất 委ủy 釋thích 論luận 。 語ngữ 既ký 難nạn/nan 對đối 。 於ư 論luận 本bổn 講giảng 之chi 尤vưu 難nạn/nan 。 今kim 則tắc 歎thán 易dị 皆giai 牒điệp 。 難nạn/nan 者giả 則tắc 釋thích 。 設thiết 有hữu 不bất 引dẫn 彼bỉ 論luận 易dị 了liễu 故cố 。 有hữu 論luận 無vô 論luận 講giảng 皆giai 無vô 滯trệ 。 為vi 四tứ 異dị 也dã 。 已dĩ 知tri 文văn 意ý 次thứ 正chánh 釋thích 文văn 。


疏sớ/sơ 。 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 科khoa 判phán 。 後hậu 隨tùy 文văn 釋thích 。 前tiền 中trung 若nhược 準chuẩn 遠viễn 公công 。 就tựu 經kinh 分phần/phân 判phán 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 寄ký 人nhân 顯hiển 德đức 。 二nhị 就tựu 法pháp 分phân 別biệt 。 初sơ 中trung 復phục 二nhị 。 一nhất 約ước 化hóa 主chủ 。 二nhị 約ước 助trợ 化hóa 。 此thử 二nhị 各các 具cụ 體thể 相tướng 用dụng 三tam 。 化hóa 主chủ 三tam 者giả 。 佛Phật 成thành 正chánh 覺giác 。 顯hiển 證chứng 法pháp 體thể 。 次thứ 七thất 日nhật 思tư 惟duy 以dĩ 彰chương 德đức 相tương/tướng 。 下hạ 論luận 云vân 。 思tư 惟duy 因nhân 緣duyên 顯hiển 。 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 後hậu 金kim 剛cang 藏tạng 入nhập 三tam 昧muội 下hạ 彰chương 其kỳ 德đức 用dụng 。 二nhị 就tựu 金kim 剛cang 藏tạng 助trợ 化hóa 三tam 者giả 。 初sơ 入nhập 三tam 昧muội 顯hiển 證chứng 法pháp 體thể 。 諸chư 佛Phật 同đồng 加gia 顯hiển 德đức 勝thắng 相tương/tướng 故cố 。 下hạ 諸chư 佛Phật 相tương/tướng 與dữ 讚tán 歎thán 。 乃nãi 能năng 入nhập 是thị 。 大Đại 乘Thừa 三tam 昧muội 。 起khởi 分phần/phân 已dĩ 下hạ 是thị 其kỳ 德đức 用dụng 。 釋thích 曰viết 。 此thử 上thượng 各các 三tam 深thâm 有hữu 所sở 以dĩ 。 以dĩ 非phi 釋thích 法pháp 故cố 略lược 不bất 明minh 。 今kim 疏sớ/sơ 科khoa 文văn 即tức 是thị 就tựu 法pháp 分phân 別biệt 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 傍bàng 論luận 依y 經kinh 科khoa 。 後hậu 為vi 四tứ 十thập 八bát 下hạ 。 依y 論luận 約ước 義nghĩa 科khoa 。 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 科khoa 判phán 。 後hậu 明minh 次thứ 第đệ 。 前tiền 中trung 復phục 二nhị 。 先tiên 前tiền 後hậu 襵# 疊điệp 科khoa 。 從tùng 後hậu 襵# 之chi 則tắc 有hữu 三tam 重trọng/trùng 。 若nhược 從tùng 前tiền 數số 應ưng 為vi 四tứ 段đoạn 。 一nhất 此thử 界giới 說thuyết 地địa 。 二nhị 結kết 通thông 十thập 方phương 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 證chứng 成thành 。 四tứ 偈kệ 頌tụng 總tổng 攝nhiếp 。


疏sớ/sơ 。 前tiền 中trung 或hoặc 總tổng 為vi 一nhất 下hạ 。 二nhị 增tăng 數số 展triển 轉chuyển 科khoa 。 欲dục 明minh 此thử 十thập 須tu 知tri 論luận 中trung 初Sơ 地Địa 八bát 分phần/phân 。 謂vị 一nhất 序tự 分phần/phân 。 二nhị 三tam 昧muội 分phần/phân 。 三tam 加gia 分phần/phân 。 四tứ 起khởi 分phần/phân 。 五ngũ 本bổn 分phần/phân 。 六lục 請thỉnh 分phần/phân 。 七thất 說thuyết 分phần/phân 。 八bát 校giảo 量lượng 勝thắng 分phần/phân 。 下hạ 文văn 開khai 合hợp 多đa 涉thiệp 此thử 八bát 。


疏sớ/sơ 。 言ngôn 加gia 分phần/phân 已dĩ 去khứ 皆giai 是thị 流lưu 通thông 者giả 。 以dĩ 己kỷ 之chi 德đức 流lưu 彼bỉ 信tín 地địa 說thuyết 為vi 流lưu 通thông 。 若nhược 約ước 顯hiển 法pháp 益ích 及cập 末mạt 代đại 則tắc 屬thuộc 教giáo 攝nhiếp 。 信tín 行hành 菩Bồ 薩Tát 次thứ 下hạ 當đương 明minh 。


疏sớ/sơ 。 或hoặc 為vi 四tứ 分phần/phân 者giả 。 具cụ 列liệt 應ưng 云vân 。 一nhất 序tự 分phần/phân 。 二nhị 法pháp 說thuyết 顯hiển 地địa 分phần/phân 。 三tam 約ước 喻dụ 顯hiển 地địa 分phần/phân 。 四tứ 流lưu 通thông 分phần/phân 。 言ngôn 教giáo 證chứng 準chuẩn 前tiền 者giả 。 若nhược 約ước 教giáo 道đạo 即tức 正chánh 宗tông 開khai 二nhị 。 已dĩ 如như 上thượng 列liệt 。 若nhược 約ước 證chứng 道đạo 即tức 流lưu 通thông 開khai 出xuất 。 應ưng 云vân 一nhất 序tự 分phần/phân 。 二nhị 正chánh 宗tông 分phần/phân 。 三tam 法pháp 說thuyết 流lưu 通thông 分phần/phân 。 四tứ 喻dụ 說thuyết 流lưu 通thông 分phần/phân 。 然nhiên 下hạ 釋thích 文văn 但đãn 就tựu 教giáo 道đạo 故cố 。 疏sớ/sơ 但đãn 云vân 於ư 正chánh 說thuyết 中trung 。


疏sớ/sơ 。 或hoặc 為vi 五ngũ 分phần/phân 者giả 。 亦diệc 準chuẩn 約ước 教giáo 道đạo 就tựu 序tự 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 序tự 分phân 為vi 遠viễn 序tự 。 二nhị 三tam 昧muội 。 加gia 起khởi 此thử 三tam 為vi 近cận 序tự 。 後hậu 三tam 同đồng 前tiền 四tứ 中trung 。


疏sớ/sơ 。 或hoặc 為vi 六lục 分phần 者giả 。 即tức 於ư 前tiền 五ngũ 分phần/phân 合hợp 初sơ 二nhị 序tự 為vi 一nhất 由do 致trí 。 聞văn 法Pháp 說thuyết 顯hiển 地địa 以dĩ 為vi 三tam 分phần/phân 。 若nhược 立lập 名danh 者giả 。 一nhất 起khởi 化hóa 由do 致trí 分phần/phân 。 二nhị 略lược 說thuyết 讚tán 勝thắng 分phần/phân 。 三tam 彰chương 地địa 超siêu 言ngôn 分phần/phân 。 四tứ 廣quảng 明minh 修tu 相tương/tướng 分phần/phân 。 五ngũ 寄ký 喻dụ 顯hiển 德đức 分phần/phân 。 六lục 德đức 成thành 證chứng 實thật 分phần/phân 。 然nhiên 其kỳ 義nghĩa 意ý 下hạ 文văn 廣quảng 明minh 。 今kim 當đương 略lược 釋thích 。 故cố 於ư 疏sớ/sơ 中trung 皆giai 有hữu 一nhất 句cú 。 如như 初sơ 分phần/phân 云vân 為vi 生sanh 物vật 信tín 者giả 。 佛Phật 法Pháp 大đại 海hải 。 信tín 為vi 能năng 入nhập 。 初sơ 分phần/phân 顯hiển 六lục 成thành 就tựu 明minh 信tín 可khả 知tri 。 三tam 昧muội 分phần/phân 信tín 其kỳ 親thân 證chứng 。 起khởi 分phần/phân 信tín 其kỳ 將tương 說thuyết 。 第đệ 二nhị 分phần 云vân 起khởi 眾chúng 樂nhạo 欲dục 者giả 。 示thị 體thể 舉cử 名danh 。 讚tán 是thị 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 同đồng 說thuyết 故cố 生sanh 樂nhạo 欲dục 。 第đệ 三tam 令linh 生sanh 正chánh 解giải 者giả 。 剛cang 藏tạng 令linh 知tri 心tâm 地địa 無vô 我ngã 。 令linh 聞văn 空không 中trung 風phong 畫họa 之chi 相tướng 。 示thị 其kỳ 深thâm 玄huyền 不bất 許hứa 隨tùy 識thức 。 令linh 隨tùy 智trí 解giải 諸chư 佛Phật 加gia 請thỉnh 。 令linh 開khai 勝thắng 藏tạng 廣quảng 智trí 妙diệu 行hạnh 。 入nhập 住trụ 展triển 轉chuyển 修tu 習tập 之chi 相tướng 。 復phục 示thị 分phân 齊tề 義nghĩa 。 說thuyết 二nhị 大đại 同đồng 不bất 同đồng 相tương/tướng 超siêu 言ngôn 絕tuyệt 慮lự 故cố 生sanh 正chánh 解giải 。 第đệ 四tứ 分phần/phân 令linh 起khởi 行hành 可khả 知tri 。 第đệ 五ngũ 分phần/phân 言ngôn 顯hiển 德đức 者giả 。 說thuyết 於ư 四tứ 喻dụ 顯hiển 教giáo 證chứng 德đức 。 寶bảo 珠châu 大đại 海hải 顯hiển 證chứng 深thâm 玄huyền 。 十thập 山sơn 四tứ 河hà 彰chương 教giáo 深thâm 廣quảng 故cố 名danh 顯hiển 德đức 。 第đệ 六lục 分phần 言ngôn 德đức 成thành 證chứng 實thật 感cảm 化hóa 斯tư 現hiện 者giả 。 此thử 段đoạn 意ý 籠lung 下hạ 文văn 結kết 說thuyết 證chứng 成thành 地địa 利lợi 益ích 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 證chứng 成thành 即tức 是thị 證chứng 實thật 。 現hiện 瑞thụy 證chứng 成thành 即tức 感cảm 化hóa 斯tư 現hiện 餘dư 如như 下hạ 說thuyết 。


疏sớ/sơ 。 或hoặc 分phân 為vi 七thất 者giả 。 於ư 中trung 二nhị 先tiên 正chánh 科khoa 合hợp 。 論luận 入nhập 中trung 後hậu 二nhị 為vi 說thuyết 通thông 十Thập 地Địa 故cố 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 問vấn 論luận 云vân 下hạ 。 解giải 妨phương 難nạn/nan 。 先tiên 難nạn/nan 。 後hậu 答đáp 於ư 中trung 五ngũ 。 一nhất 反phản 詰cật 以dĩ 成thành 。 謂vị 十Thập 地Địa 皆giai 說thuyết 何hà 以dĩ 初Sơ 地Địa 偏thiên 受thọ 說thuyết 名danh 。 二nhị 故cố 知tri 下hạ 。 正chánh 示thị 通thông 義nghĩa 。 五ngũ 塵trần 皆giai 色sắc 色sắc 獨độc 受thọ 名danh 。 初Sơ 地Địa 在tại 初sơ 論luận 偏thiên 名danh 說thuyết 。 三tam 若nhược 以dĩ 論luận 云vân 下hạ 。 引dẫn 例lệ 反phản 成thành 。 論luận 主chủ 既ký 云vân 初Sơ 地Địa 所sở 攝nhiếp 有hữu 其kỳ 八bát 分phần/phân 。 前tiền 六lục 既ký 通thông 七thất 何hà 不bất 通thông 。 若nhược 前tiền 六lục 不bất 通thông 應ưng 獨độc 為vi 初Sơ 地Địa 入nhập 定định 。 不bất 應ưng 通thông 舉cử 十Thập 地Địa 名danh 體thể 。 三tam 家gia 五ngũ 請thỉnh 應ưng 唯duy 請thỉnh 初sơ 。 前tiền 六lục 既ký 通thông 七thất 通thông 何hà 爽sảng 。 四tứ 是thị 知tri 八bát 中trung 下hạ 。 結kết 示thị 正chánh 義nghĩa 。 後hậu 一nhất 即tức 校giảo 量lượng 勝thắng 分phần/phân 。 五ngũ 又hựu 下hạ 說thuyết 下hạ 。 重trọng/trùng 遮già 外ngoại 難nạn/nan 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 下hạ 文văn 論luận 云vân 已dĩ 說thuyết 請thỉnh 分phần/phân 自tự 此thử 已dĩ 下hạ 。 正chánh 說thuyết 初Sơ 地Địa 。 明minh 知tri 說thuyết 局cục 。 從tùng 既ký 有hữu 初Sơ 地Địa 說thuyết 分phần/phân 下hạ 。 是thị 疏sớ/sơ 通thông 難nan 以dĩ 論luận 例lệ 釋thích 初Sơ 地Địa 有hữu 說thuyết 地địa 地địa 有hữu 說thuyết 。 復phục 應ưng 更cánh 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 許hứa 說thuyết 通thông 則tắc 此thử 一nhất 品phẩm 唯duy 有hữu 九cửu 分phần/phân 無vô 四tứ 十thập 八bát 。 亦diệc 應ưng 答đáp 云vân 。 隨tùy 地địa 別biệt 科khoa 。 有hữu 四tứ 十thập 八bát 。 十Thập 地Địa 通thông 說thuyết 為vi 九cửu 無vô 失thất 。


疏sớ/sơ 。 或hoặc 開khai 為vi 八bát 分phần/phân 者giả 。 謂vị 說thuyết 分phần 分phần 二nhị 。 云vân 七thất 說thuyết 分phần/phân 八bát 地địa 利lợi 益ích 分phần/phân 。


疏sớ/sơ 。 或hoặc 為vi 九cửu 分phần/phân 者giả 。 即tức 於ư 前tiền 八bát 說thuyết 分phần/phân 中trung 。 開khai 應ưng 云vân 七thất 法pháp 說thuyết 分phần/phân 八bát 喻dụ 說thuyết 分phần/phân 九cửu 利lợi 益ích 分phần/phân 。 疏sớ/sơ 或hoặc 為vi 十thập 分phần/phân 。 初sơ 為vi 十Thập 地Địa 即tức 是thị 論luận 意ý 。 因nhân 便tiện 故cố 來lai 下hạ 是thị 疏sớ/sơ 意ý 。 既ký 加gia 偈kệ 攝nhiếp 則tắc 現hiện 瑞thụy 證chứng 成thành 。 結kết 通thông 十thập 方phương 。 皆giai 屬thuộc 地địa 利lợi 益ích 攝nhiếp 。


疏sớ/sơ 。 此thử 十thập 次thứ 第đệ 有hữu 下hạ 。 第đệ 二nhị 生sanh 起khởi 次thứ 第đệ 。 先tiên 標tiêu 三tam 章chương 。 說thuyết 即tức 教giáo 道đạo 。 證chứng 即tức 證chứng 道đạo 。 三tam 即tức 合hợp 二nhị 。 後hậu 初sơ 之chi 一nhất 義nghĩa 下hạ 。 隨tùy 章chương 別biệt 釋thích 初sơ 教giáo 可khả 知tri 疏sớ/sơ 。 請thỉnh 分phần/phân 拂phất 相tương/tướng 顯hiển 寂tịch 者giả 。 剛cang 藏tạng 三tam 昧muội 顯hiển 證chứng 深thâm 寂tịch 。 令linh 亡vong 情tình 相tương 知tri 心tâm 無vô 我ngã 悟ngộ 於ư 地địa 智trí 本bổn 寂tịch 默mặc 故cố 。 疏sớ/sơ 。 寄ký 修tu 相tương/tướng 以dĩ 表biểu 德đức 者giả 。 此thử 言ngôn 有hữu 二nhị 。 一nhất 通thông 。 二nhị 別biệt 。 別biệt 則tắc 七thất 為vi 修tu 相tương/tướng 。 八bát 為vi 表biểu 德đức 。 通thông 則tắc 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 或hoặc 為vi 四tứ 十thập 八bát 下hạ 。 第đệ 二nhị 依y 論luận 約ước 義nghĩa 科khoa 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 科khoa 。 後hậu 問vấn 答đáp 。 今kim 初sơ 先tiên 且thả 依y 論luận 具cụ 列liệt 對đối 疏sớ/sơ 可khả 知tri 。 論luận 曰viết 。 十Thập 地Địa 法Pháp 門môn 初Sơ 地Địa 所sở 攝nhiếp 八bát 分phần/phân 。 一nhất 序tự 分phần/phân 。 二nhị 三tam 昧muội 分phần/phân 。 三tam 加gia 分phần/phân 。 四tứ 起khởi 分phần/phân 。 五ngũ 本bổn 分phần/phân 。 六lục 請thỉnh 分phần/phân 。 七thất 說thuyết 分phần/phân 。 八bát 校giảo 量lượng 勝thắng 分phần/phân 。 二nhị 地địa 即tức 第đệ 四tứ 論luận 。 論luận 云vân 如như 是thị 說thuyết 證chứng 正chánh 位vị 。 依y 出xuất 世thế 間gian 道Đạo 。 因nhân 清thanh 淨tịnh 戒giới 說thuyết 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 離ly 垢cấu 地địa 。 此thử 清thanh 淨tịnh 戒giới 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 發phát 起khởi 淨tịnh 。 二nhị 自tự 體thể 淨tịnh 。 三tam 地địa 即tức 第đệ 五ngũ 論luận 。 論luận 云vân 依y 第đệ 三Tam 明Minh 地địa 。 差sai 別biệt 有hữu 四tứ 。 一nhất 起khởi 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 二nhị 厭yếm 行hành 分phần/phân 。 三tam 厭yếm 分phần/phân 。 四tứ 厭yếm 果quả 分phần/phân 。 四tứ 地địa 即tức 第đệ 六lục 論luận 。 論luận 云vân 第đệ 四tứ 焰diễm 慧tuệ 地địa 。 依y 彼bỉ 淨tịnh 三tam 昧muội 聞văn 持trì 如như 實thật 智trí 中trung 顯hiển 示thị 此thử 地địa 差sai 別biệt 有hữu 四tứ 分phần/phân 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 因nhân 分phần/phân 。 二nhị 清thanh 淨tịnh 分phần/phân 。 三tam 對đối 治trị 修tu 行hành 增tăng 長trưởng 分phần/phân 。 四tứ 彼bỉ 果quả 分phần/phân 。 五ngũ 地địa 即tức 第đệ 七thất 論luận 。 論luận 云vân 第đệ 五Ngũ 地Địa 中trung 。 分phân 別biệt 有hữu 三tam 。 一nhất 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 。 二nhị 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 。 三tam 彼bỉ 果quả 勝thắng 。 六lục 地địa 即tức 第đệ 八bát 論luận 。 論luận 云vân 如như 五ngũ 地địa 中trung 三tam 分phần/phân 。 差sai 別biệt 一nhất 勝thắng 慢mạn 對đối 治trị 。 二nhị 不bất 住trụ 道Đạo 行hạnh 勝thắng 。 三tam 彼bỉ 果quả 勝thắng 。 六lục 地địa 亦diệc 如như 是thị 。 應ưng 知tri 轉chuyển 勝thắng 。 十Thập 地Địa 即tức 第đệ 九cửu 論luận 。 論luận 云vân 第đệ 七Thất 地Địa 中trung 。 有hữu 五ngũ 種chủng 相tương/tướng 差sai 別biệt 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 作tác 行hành 對đối 治trị 。 二nhị 彼bỉ 障chướng 對đối 治trị 。 三tam 雙song 行hành 差sai 別biệt 。 四tứ 前tiền 上thượng 地địa 勝thắng 差sai 別biệt 。 五ngũ 彼bỉ 果quả 差sai 別biệt 。 八bát 地địa 即tức 第đệ 十thập 論luận 。 論luận 云vân 八bát 地địa 中trung 有hữu 七thất 種chủng 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 一nhất 總tổng 明minh 方phương 便tiện 集tập 作tác 地địa 分phần/phân 。 二nhị 得đắc 淨tịnh 忍nhẫn 分phần/phân 。 三tam 得đắc 勝thắng 行hành 分phần/phân 。 四tứ 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 分phần/phân 。 五ngũ 得đắc 自tự 在tại 分phần/phân 。 六lục 大đại 勝thắng 分phần/phân 。 七thất 釋thích 名danh 分phần/phân 。 九cửu 地địa 即tức 第đệ 十thập 一nhất 論luận 。 論luận 云vân 九cửu 地địa 中trung 有hữu 四tứ 分phần/phân 差sai 別biệt 。 一nhất 法Pháp 師sư 方phương 便tiện 成thành 就tựu 。 二nhị 智trí 成thành 就tựu 。 三tam 入nhập 行hành 成thành 就tựu 。 四tứ 說thuyết 成thành 就tựu 。 十Thập 地Địa 即tức 第đệ 十thập 二nhị 論luận 。 論luận 云vân 菩Bồ 薩Tát 九cửu 地địa 中trung 。 以dĩ 作tác 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 。 及cập 化hóa 眾chúng 生sanh 。 第đệ 十Thập 地Địa 中trung 。 修tu 行hành 令linh 智trí 覺giác 滿mãn 足túc 此thử 是thị 勝thắng 故cố 。 此thử 地địa 中trung 有hữu 八bát 分phần/phân 差sai 別biệt 。 一nhất 方phương 便tiện 作tác 滿mãn 足túc 地địa 分phần/phân 。 二nhị 得đắc 三tam 昧muội 分phần/phân 。 三tam 得đắc 受thọ 位vị 分phần/phân 。 四tứ 入nhập 大đại 盡tận 分phần/phân 。 第đệ 五ngũ 釋thích 名danh 分phần/phân 。 六lục 神thần 通thông 力lực 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 分phần/phân 。 七thất 地địa 影ảnh 像tượng 分phần/phân 。 八bát 地địa 利lợi 益ích 分phần/phân 。 已dĩ 列liệt 四tứ 十thập 八bát 分phần/phân 。 今kim 疏sớ/sơ 從tùng 類loại 例lệ 不bất 次thứ 。 而nhi 引dẫn 對đối 論luận 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 問vấn 初sơ 第đệ 八bát 中trung 前tiền 七thất 下hạ 。 第đệ 二nhị 問vấn 答đáp 料liệu 揀giản 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 問vấn 答đáp 。 初sơ 問vấn 論luận 科khoa 通thông 局cục 。 後hậu 問vấn 初sơ 不bất 說thuyết 戒giới 下hạ 。 釋thích 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 前tiền 中trung 先tiên 問vấn 後hậu 答đáp 。 答đáp 中trung 二nhị 。 先tiên 訶ha 問vấn 非phi 以dĩ 文văn 難nạn/nan 義nghĩa 故cố 。 後hậu 豈khởi 不bất 下hạ 示thị 正chánh 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 次thứ 正chánh 釋thích 文văn 中trung 言ngôn 雖tuy 有hữu 四tứ 事sự 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 引dẫn 論luận 解giải 局cục 意ý 。 二nhị 而nhi 不bất 言ngôn 下hạ 出xuất 論luận 局cục 意ý 。 三tam 若nhược 以dĩ 下hạ 將tương 論luận 義nghĩa 通thông 。


疏sớ/sơ 。 以dĩ 是thị 初sơ 時thời 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 略lược 釋thích 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 論luận 經kinh 別biệt 行hành 下hạ 會hội 今kim 無vô 二nhị 七thất 之chi 言ngôn 。 三tam 且thả 依y 論luận 下hạ 正chánh 徵trưng 釋thích 初sơ 勝thắng 。 前tiền 初sơ 有hữu 多đa 云vân 且thả 依y 論luận 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 徵trưng 釋thích 。 一nhất 明minh 初sơ 七thất 不bất 說thuyết 義nghĩa 為vi 思tư 惟duy 故cố 於ư 中trung 先tiên 依y 論luận 釋thích 。 後hậu 因nhân 者giả 下hạ 。 以dĩ 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 引dẫn 法pháp 華hoa 中trung 然nhiên 彼bỉ 以dĩ 智trí 慧tuệ 為vi 所sở 說thuyết 。 此thử 為vi 能năng 說thuyết 。 小tiểu 異dị 大đại 意ý 是thị 同đồng 。 故cố 下hạ 論luận 釋thích 眾chúng 疑nghi 。 何hà 因nhân 何hà 緣duyên 。 論luận 云vân 為vi 因nhân 說thuyết 者giả 不bất 能năng 說thuyết 耶da 。 為vi 緣duyên 聽thính 者giả 不bất 堪kham 聞văn 耶da 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。


疏sớ/sơ 。 論luận 云vân 本bổn 為vi 下hạ 。 第đệ 二nhị 徵trưng 釋thích 思tư 不bất 說thuyết 意ý 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 論luận 云vân 何hà 故cố 顯hiển 已dĩ 法Pháp 樂lạc 下hạ 。 第đệ 三tam 徵trưng 釋thích 受thọ 樂lạc 之chi 意ý 。 成thành 上thượng 為vì 利lợi 眾chúng 生sanh 。 非phi 己kỷ 自tự 要yếu 受thọ 樂lạc 。


疏sớ/sơ 。 何hà 故cố 唯duy 行hành 因nhân 緣duyên 行hành 下hạ 。 第đệ 四tứ 徵trưng 釋thích 唯duy 因nhân 緣duyên 意ý 。 前tiền 段đoạn 及cập 此thử 俱câu 是thị 論luận 文văn 。 從tùng 謂vị 窮cùng 智trí 究cứu 竟cánh 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 順thuận 論luận 文văn 釋thích 其kỳ 通thông 相tương/tướng 審thẩm 法pháp 觀quán 察sát 。 又hựu 因nhân 緣duyên 下hạ 。 明minh 唯duy 約ước 所sở 證chứng 果Quả 海hải 得đắc 不bất 共cộng 名danh 。 疏sớ/sơ 宮cung 即tức 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 文văn 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 以dĩ 欲dục 頂đảnh 下hạ 二nhị 難nạn/nan 成thành 勝thắng 義nghĩa 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 取thủ 意ý 徵trưng 起khởi 。 二nhị 引dẫn 論luận 正chánh 釋thích 。 三tam 謂vị 機cơ 感cảm 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 文văn 。 於ư 中trung 二nhị 釋thích 。 一nhất 物vật 機cơ 為vi 感cảm 佛Phật 應ưng 為vi 果quả 。 二nhị 又hựu 色sắc 界giới 下hạ 。 一nhất 向hướng 就tựu 機cơ 能năng 感cảm 果quả 報báo 釋thích 。 下hạ 引dẫn 二nhị 經kinh 皆giai 明minh 他tha 化hóa 能năng 感cảm 勝thắng 果quả 。 若nhược 唯duy 約ước 下hạ 。 反phản 成thành 後hậu 義nghĩa 。 則tắc 前tiền 正chánh 說thuyết 義nghĩa 。 言ngôn 失thất 所sở 表biểu 者giả 。 失thất 地địa 智trí 無vô 心tâm 等đẳng 故cố 。 則tắc 前tiền 正chánh 說thuyết 對đối 下hạ 顯hiển 勝thắng 。 後hậu 將tương 欲dục 頂đảnh 難nạn/nan 對đối 上thượng 顯hiển 勝thắng 故cố 。 獨độc 第đệ 六lục 得đắc 名danh 處xứ 勝thắng 。


疏sớ/sơ 。 眾chúng 勝thắng 五ngũ 科khoa 中trung 。 初sơ 文văn 分phần/phân 三tam 。 一nhất 揀giản 大đại 異dị 小tiểu 。 二nhị 揀giản 尊tôn 異dị 卑ty 。 三tam 揀giản 新tân 異dị 舊cựu 。 並tịnh 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 歎thán 德đức 略lược 明minh 中trung 。 言ngôn 證chứng 佛Phật 所sở 證chứng 即tức 是thị 如Như 來Lai 者giả 。 此thử 明minh 是thị 等Đẳng 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 即tức 十thập 定định 品phẩm 意ý 。 舉cử 其kỳ 十thập 對đối 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 則tắc 名danh 為vi 佛Phật 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 即tức 名danh 菩Bồ 薩Tát 。 恐khủng 繁phồn 不bất 引dẫn 。


疏sớ/sơ 。 七thất 中trung 若nhược 順thuận 三tam 乘thừa 者giả 。 今kim 依y 瑜du 伽già 論luận 釋thích 中trung 明minh 。 已dĩ 見kiến 上thượng 文văn 。 疏sớ/sơ 五ngũ 標tiêu 法pháp 主chủ 中trung 文văn 有hữu 三tam 節tiết 。 第đệ 一nhất 釋thích 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 從tùng 謂vị 彼bỉ 同đồng 類loại 而nhi 能năng 爾nhĩ 故cố 。 疏sớ/sơ 。 釋thích 疏sớ/sơ 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 多đa 下hạ 。 第đệ 二nhị 釋thích 金kim 剛cang 義nghĩa 。 上thượng 句cú 義nghĩa 生sanh 。 次thứ 何hà 故cố 下hạ 皆giai 是thị 論luận 文văn 。 後hậu 此thử 釋thích 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 但đãn 釋thích 利lợi 義nghĩa 堅kiên 義nghĩa 文văn 顯hiển 。 疏sớ/sơ 下hạ 釋thích 藏tạng 義nghĩa 下hạ 。 第đệ 三tam 釋thích 藏tạng 。 然nhiên 含hàm 攝nhiếp 名danh 藏tạng 。 前tiền 已dĩ 總tổng 釋thích 。 今kim 將tương 金kim 剛cang 問vấn 藏tạng 。 從tùng 此thử 問vấn 意ý 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 問vấn 意ý 。 次thứ 而nhi 論luận 下hạ 生sanh 起khởi 後hậu 答đáp 。 藏tạng 即tức 名danh 堅kiên 下hạ 。 論luận 文văn 。 謂vị 如như 樹thụ 下hạ 。


疏sớ/sơ 。 釋thích 言ngôn 就tựu 能năng 藏tạng 名danh 藏tạng 者giả 。 金kim 剛cang 即tức 藏tạng 。 持trì 業nghiệp 釋thích 也dã 。 從tùng 又hựu 如như 懷hoài 孕dựng 下hạ 。 論luận 文văn 從tùng 此thử 謂vị 子tử 孕dựng 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 。 所sở 藏tạng 名danh 藏tạng 。 即tức 有hữu 財tài 釋thích 也dã 。 從tùng 論luận 下hạ 廣quảng 釋thích 合hợp 下hạ 。 論luận 文văn 從tùng 此thử 之chi 一nhất 合hợp 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 然nhiên 能năng 藏tạng 即tức 地địa 智trí 。 所sở 藏tạng 即tức 因nhân 果quả 。 俱câu 有hữu 堅kiên 及cập 生sanh 長trưởng 故cố 得đắc 通thông 合hợp 。 餘dư 可khả 思tư 準chuẩn 。 第đệ 二nhị 三tam 昧muội 分phần/phân 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 釋thích 文văn 。 二nhị 會hội 論luận 。 三tam 出xuất 體thể 。 四tứ 入nhập 意ý 。 今kim 初sơ 。


疏sớ/sơ 。 照chiếu 二nhị 無vô 我ngã 證chứng 如như 名danh 慧tuệ 者giả 。 照chiếu 理lý 即tức 根căn 本bổn 智trí 。 照chiếu 事sự 即tức 後hậu 得đắc 智trí 。 此thử 二nhị 通thông 十Thập 地Địa 故cố 。 能năng 破phá 見kiến 惑hoặc 。 局cục 初Sơ 地Địa 證chứng 智trí 。 謂vị 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 。 及cập 無vô 明minh 言ngôn 通thông 於ư 十Thập 地Địa 。 地địa 地địa 斷đoạn 二nhị 愚ngu 。 離ly 所sở 知tri 故cố 。 亦diệc 以dĩ 上thượng 二nhị 智trí 別biệt 對đối 二nhị 惑hoặc 。 慧tuệ 破phá 見kiến 惑hoặc 。 智trí 斷đoạn 無vô 明minh 。


疏sớ/sơ 。 一nhất 揀giản 異dị 凡phàm 小tiểu 者giả 。 地địa 前tiền 為vi 凡phàm 不bất 破phá 惑hoặc 故cố 。 不bất 證chứng 理lý 故cố 。 不bất 得đắc 稱xưng 大đại 。 二Nhị 乘Thừa 為vi 小tiểu 。 二Nhị 乘Thừa 見kiến 道đạo 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 唯duy 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 唯duy 照chiếu 生sanh 空không 故cố 。 二nhị 能năng 斷đoạn 下hạ 。 當đương 相tương 辯biện 大đại 。


疏sớ/sơ 。 論luận 經kinh 下hạ 。 第đệ 二nhị 會hội 論luận 。 則tắc 光quang 明minh 即tức 智trí 者giả 。 光quang 明minh 乃nãi 從tùng 喻dụ 得đắc 名danh 。 全toàn 喻dụ 智trí 慧tuệ 即tức 雙song 含hàm 體thể 用dụng 。 言ngôn 同đồng 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 四tứ 定định 者giả 。 四tứ 定định 已dĩ 見kiến 第đệ 六lục 迴hồi 向hướng 。 出xuất 現hiện 更cánh 廣quảng 。 然nhiên 論luận 釋thích 云vân 。 一nhất 大Đại 乘Thừa 光quang 明minh 定định 。 謂vị 此thử 能năng 發phát 照chiếu 了liễu 大Đại 乘Thừa 理lý 教giáo 行hành 果quả 智trí 光quang 明minh 故cố 。 即tức 知tri 大Đại 乘Thừa 之chi 言ngôn 通thông 體thể 用dụng 矣hĩ 。 即tức 今kim 大đại 字tự 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 其kỳ 體thể 性tánh 下hạ 。 出xuất 三tam 昧muội 體thể 。 三tam 合hợp 為vi 體thể 非phi 獨độc 定định 也dã 。


疏sớ/sơ 。 所sở 以dĩ 入nhập 者giả 下hạ 。 第đệ 四tứ 入nhập 意ý 。 言ngôn 二nhị 即tức 以dĩ 此thử 義nghĩa 顯hiển 非phi 證chứng 不bất 說thuyết 者giả 論luận 文văn 。 唯duy 有hữu 上thượng 語ngữ 。 此thử 即tức 取thủ 意ý 為vi 第đệ 二nhị 義nghĩa 耳nhĩ 。 然nhiên 非phi 思tư 量lượng 境cảnh 。 直trực 就tựu 法pháp 體thể 顯hiển 其kỳ 離ly 言ngôn 。 非phi 證chứng 不bất 說thuyết 約ước 人nhân 就tựu 法pháp 。 言ngôn 餘dư 四tứ 如như 十thập 住trụ 者giả 。 三tam 示thị 法pháp 體thể 故cố 。 四tứ 觀quán 機cơ 審thẩm 法pháp 故cố 。 五ngũ 上thượng 受thọ 佛Phật 加gia 故cố 。 六lục 下hạ 為vi 物vật 軌quỹ 故cố 。 其kỳ 三tam 昧muội 是thị 法pháp 體thể 。 即tức 次thứ 下hạ 論luận 文văn 。


疏sớ/sơ 。 加gia 分phần/phân 有hữu 六lục 。 初sơ 辯biện 加gia 所sở 因nhân 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 能năng 加gia 佛Phật 現hiện 等đẳng 者giả 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 。 一nhất 略lược 消tiêu 經kinh 文văn 。 二nhị 上thượng 二nhị 三tam 下hạ 。 依y 論luận 解giải 釋thích 五ngũ 段đoạn 。 釋thích 文văn 於ư 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 合hợp 解giải 。 二nhị 三tam 同đồng 顯hiển 多đa 故cố 。 後hậu 別biệt 釋thích 第đệ 四tứ 。 前tiền 中trung 四tứ 。 一nhất 標tiêu 舉cử 顯hiển 多đa 。 二nhị 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 下hạ 。 釋thích 成thành 多đa 義nghĩa 先tiên 舉cử 論luận 。 謂vị 無vô 量lượng 下hạ 疏sớ/sơ 釋thích 。 三tam 若nhược 爾nhĩ 但đãn 趣thú 舉cử 下hạ 。 釋thích 成thành 十thập 字tự 。 四tứ 何hà 要yếu 顯hiển 此thử 多đa 下hạ 。 釋thích 多đa 所sở 以dĩ 。


疏sớ/sơ 。 何hà 要yếu 同đồng 名danh 加gia 下hạ 。 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 第đệ 四tứ 段đoạn 。 先tiên 問vấn 意ý 云vân 。 若nhược 顯hiển 多đa 佛Phật 。 何hà 不bất 說thuyết 一nhất 切thiết 異dị 名danh 佛Phật 加gia 。 豈khởi 不bất 更cánh 多đa 。 故cố 論luận 有hữu 二nhị 答đáp 。 初sơ 意ý 中trung 二nhị 。 先tiên 舉cử 論luận 。 然nhiên 論luận 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 標tiêu 本bổn 願nguyện 。 二nhị 何hà 故cố 如Như 來Lai 下hạ 。 釋thích 願nguyện 所sở 以dĩ 。 三tam 本bổn 行hạnh 菩Bồ 薩Tát 時thời 下hạ 。 出xuất 願nguyện 相tương/tướng 。 從tùng 此thử 中trung 論luận 意ý 下hạ 。


疏sớ/sơ 。 釋thích 論luận 於ư 中trung 。 先tiên 順thuận 文văn 釋thích 。 後hậu 以dĩ 義nghĩa 釋thích 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 論luận 第đệ 三tam 願nguyện 相tương/tướng 後hậu 所sở 以dĩ 同đồng 者giả 下hạ 。 釋thích 論luận 第đệ 二nhị 出xuất 願nguyện 所sở 以dĩ 。 然nhiên 上thượng 論luận 文văn 顯hiển 示thị 多đa 佛Phật 故cố 。 此thử 三tam 昧muội 是thị 法pháp 體thể 者giả 。 此thử 言ngôn 稍sảo 略lược 。 合hợp 云vân 顯hiển 示thị 多đa 佛Phật 同đồng 依y 此thử 三tam 昧muội 法pháp 體thể 故cố 。 此thử 明minh 佛Phật 得đắc 三tam 昧muội 同đồng 於ư 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 疏sớ/sơ 云vân 為vi 顯hiển 菩Bồ 薩Tát 所sở 得đắc 。 法pháp 體thể 同đồng 於ư 多đa 佛Phật 。 反phản 釋thích 論luận 文văn 。 從tùng 人nhân 異dị 道đạo 同đồng 下hạ 。 結kết 成thành 同đồng 意ý 故cố 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 從tùng 地địa 門môn 顯hiển 皆giai 。 名danh 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 從tùng 迴hồi 向hướng 顯hiển 皆giai 名danh 金Kim 剛Cang 幢Tràng 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 以dĩ 義nghĩa 取thủ 下hạ 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 釋thích 前tiền 明minh 。 諸chư 佛Phật 本bổn 願nguyện 。 今kim 顯hiển 遮già 那na 本bổn 願nguyện 引dẫn 下hạ 經kinh 證chứng 。 即tức 是thị 次thứ 文văn 雙song 辯biện 加gia 定định 因nhân 緣duyên 中trung 文văn 。 彼bỉ 既ký 主chủ 佛Phật 願nguyện 加gia 則tắc 其kỳ 願nguyện 相tương/tướng 同đồng 多đa 佛Phật 也dã 。 第đệ 二nhị 意ý 可khả 知tri 。 然nhiên 結kết 云vân 前tiền 就tựu 法pháp 理lý 者giả 。 證chứng 金kim 剛cang 智trí 名danh 皆giai 同đồng 故cố 。 此thử 就tựu 化hóa 儀nghi 者giả 。 謂vị 化hóa 儀nghi 誘dụ 物vật 故cố 。 言ngôn 踴dũng 悅duyệt 者giả 。 非phi 金kim 剛cang 體thể 有hữu 此thử 悅duyệt 也dã 。 約ước 化hóa 儀nghi 中trung 二nhị 義nghĩa 故cố 悅duyệt 。 一nhất 約ước 自tự 行hành 。 諸chư 佛Phật 證chứng 窮cùng 金kim 剛cang 之chi 智trí 。 名danh 金Kim 剛Cang 藏Tạng 。 我ngã 入nhập 此thử 定định 上thượng 造tạo 佛Phật 境cảnh 是thị 故cố 悅duyệt 也dã 。 二nhị 約ước 利lợi 他tha 。 我ngã 入nhập 此thử 定định 將tương 演diễn 斯tư 法pháp 恐khủng 物vật 未vị 知tri 。 今kim 佛Phật 自tự 說thuyết 與dữ 己kỷ 名danh 同đồng 。 眾chúng 知tri 金kim 剛cang 藏tạng 同đồng 佛Phật 所sở 證chứng 。 言ngôn 必tất 信tín 受thọ 故cố 踴dũng 悅duyệt 也dã 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 三tam 同đồng 讚tán 得đắc 定định 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 四tứ 雙song 辯biện 加gia 定định 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 略lược 囑chúc 經kinh 文văn 。 二nhị 料liệu 揀giản 通thông 局cục 。 三tam 彰chương 冥minh 顯hiển 加gia 異dị 。 四tứ 定định 其kỳ 因nhân 數số 。 疏sớ/sơ 初sơ 之chi 一nhất 事sự 下hạ 。 第đệ 二nhị 料liệu 揀giản 通thông 局cục 。 然nhiên 其kỳ 論luận 文văn 但đãn 有hữu 前tiền 二nhị 。 無vô 現hiện 威uy 自tự 智trí 。 論luận 釋thích 已dĩ 具cụ 。 疏sớ/sơ 文văn 今kim 先tiên 連liên 引dẫn 論luận 云vân 。 彼bỉ 佛Phật 先tiên 作tác 是thị 願nguyện 。 今kim 復phục 自tự 加gia 。 後hậu 餘dư 佛Phật 加gia 故cố 。 云vân 盧Lô 舍Xá 那Na 佛Phật 。 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 加gia 。 疏sớ/sơ 離ly 開khai 。 論luận 以dĩ 釋thích 二nhị 因nhân 。 則tắc 以dĩ 論luận 文văn 後hậu 餘dư 佛Phật 加gia 為vi 後hậu 加gia 相tương/tướng 。 今kim 主chủ 佛Phật 願nguyện 為vi 後hậu 加gia 因nhân 細tế 尋tầm 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 約ước 得đắc 定định 下hạ 。 第đệ 三tam 彰chương 冥minh 顯hiển 加gia 異dị 。 所sở 以dĩ 辯biện 此thử 者giả 。 由do 古cổ 人nhân 以dĩ 初sơ 伴bạn 加gia 為vi 顯hiển 加gia 相tương/tướng 。 後hậu 之chi 三tam 因nhân 唯duy 是thị 加gia 因nhân 。 則tắc 因nhân 與dữ 加gia 別biệt 為vi 因nhân 義nghĩa 成thành 。 今kim 既ký 後hậu 三tam 皆giai 通thông 定định 因nhân 。 今kim 已dĩ 得đắc 定định 。 那na 言ngôn 非phi 正chánh 加gia 相tương/tướng 。 加gia 相tương/tướng 在tại 後hậu 故cố 有hữu 此thử 義nghĩa 明minh 加gia 有hữu 二nhị 。 一nhất 則tắc 冥minh 加gia 。 在tại 於ư 定định 前tiền 加gia 令linh 得đắc 定định 。 二nhị 則tắc 顯hiển 加gia 。 要yếu 得đắc 定định 後hậu 方phương 堪kham 受thọ 加gia 故cố 。


疏sớ/sơ 。 是thị 則tắc 定định 因nhân 下hạ 。 第đệ 四tứ 定định 其kỳ 因nhân 數số 。 伴bạn 佛Phật 之chi 加gia 唯duy 是thị 定định 因nhân 故cố 。 加gia 因nhân 闕khuyết 一nhất 足túc 前tiền 得đắc 定định 還hoàn 成thành 四tứ 因nhân 。 故cố 上thượng 云vân 讚tán 其kỳ 得đắc 定định 顯hiển 有hữu 加gia 因nhân 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 。 二nhị 所sở 以dĩ 第đệ 三tam 會hội 下hạ 。 引dẫn 例lệ 成thành 立lập 。 三tam 故cố 不bất 可khả 下hạ 。 結kết 彈đàn 古cổ 人nhân 。 初sơ 文văn 可khả 知tri 。 二nhị 中trung 凡phàm 言ngôn 又hựu 亦diệc 皆giai 是thị 重trọng/trùng 義nghĩa 。 上thượng 已dĩ 有hữu 一nhất 下hạ 方phương 言ngôn 又hựu 。 若nhược 初sơ 伴bạn 佛Phật 是thị 其kỳ 加gia 相tương/tướng 。 主chủ 佛Phật 本bổn 願nguyện 初sơ 是thị 加gia 因nhân 。 何hà 得đắc 言ngôn 又hựu 亦diệc 字tự 同đồng 此thử 。 明minh 知tri 伴bạn 加gia 已dĩ 是thị 定định 因nhân 。 下hạ 三tam 亦diệc 是thị 定định 因nhân 故cố 云vân 又hựu 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 故cố 不bất 可khả 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 彈đàn 古cổ 人nhân 。 先tiên 直trực 非phi 。 後hậu 若nhược 此thử 已dĩ 下hạ 。 出xuất 其kỳ 所sở 以dĩ 。 成thành 後hậu 復phục 重trùng 疏sớ/sơ 。 餘dư 如như 第đệ 三tam 會hội 辯biện 者giả 。 彼bỉ 處xứ 廣quảng 顯hiển 差sai 當đương 故cố 略lược 敘tự 少thiểu 分phần 。 一nhất 者giả 十thập 住trụ 中trung 古cổ 人nhân 以dĩ 初sơ 一nhất 為vi 定định 因nhân 。 後hậu 三tam 轉chuyển 為vi 加gia 因nhân 。 亦diệc 非phi 是thị 定định 因nhân 。 二nhị 者giả 前tiền 自tự 問vấn 云vân 。 加gia 之chi 與dữ 定định 何hà 先tiên 何hà 後hậu 。 若nhược 先tiên 定định 後hậu 加gia 則tắc 不bất 應ưng 言ngôn 汝nhữ 能năng 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 此thử 是thị 諸chư 佛Phật 。 共cộng 加gia 於ư 汝nhữ 。 若nhược 先tiên 加gia 後hậu 定định 則tắc 不bất 應ưng 在tại 三tam 昧muội 分phần/phân 。 後hậu 又hựu 散tán 心tâm 不bất 能năng 受thọ 加gia 。 古cổ 人nhân 通thông 云vân 加gia 定định 一nhất 時thời 故cố 。


疏sớ/sơ 。 前tiền 難nạn/nan 云vân 為vi 因nhân 不bất 成thành 不bất 同đồng 俱câu 有hữu 因nhân 義nghĩa 。 加gia 定định 可khả 分phần/phân 故cố 。 示thị 正chánh 義nghĩa 云vân 。 加gia 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 冥minh 加gia 在tại 前tiền 顯hiển 居cư 定định 後hậu 等đẳng 。 故cố 云vân 餘dư 如như 彼bỉ 疏sớ/sơ 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 五ngũ 明minh 加gia 所sở 為vi 等đẳng 者giả 。 然nhiên 論luận 有hữu 二nhị 問vấn 云vân 何hà 故cố 加gia 。 復phục 云vân 何hà 加gia 。 以dĩ 復phục 云vân 何hà 加gia 。 是thị 徵trưng 加gia 相tương/tướng 。 下hạ 文văn 重trọng/trùng 徵trưng 故cố 。 此thử 不bất 釋thích 。 疏sớ/sơ 。 義nghĩa 雖tuy 兼kiêm 通thông 者giả 。 以dĩ 自tự 利lợi 中trung 有hữu 。 善thiện 能năng 說thuyết 法Pháp 。 利lợi 他tha 中trung 有hữu 習tập 無vô 漏lậu 法pháp 。 則tắc 是thị 互hỗ 有hữu 。 今kim 通thông 云vân 從tùng 多đa 。 多đa 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 句cú 多đa 。 二nhị 如như 善thiện 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 通thông 二nhị 利lợi 。 今kim 取thủ 自tự 利lợi 之chi 能năng 故cố 。 故cố 分phần/phân 二nhị 利lợi 。 略lược 有hữu 四tứ 門môn 。 一nhất 就tựu 行hành 體thể 。 六Lục 度Độ 等đẳng 行hành 以dĩ 為vi 自tự 利lợi 。 四tứ 攝nhiếp 等đẳng 行hành 以dĩ 為vi 利lợi 他tha 。 二nhị 就tựu 行hành 益ích 。 六Lục 度Độ 四Tứ 等Đẳng 。 成thành 之chi 在tại 己kỷ 皆giai 名danh 自tự 利lợi 。 勸khuyến 人nhân 修tu 起khởi 盡tận 名danh 利lợi 他tha 。 三tam 約ước 修tu 。 說thuyết 自tự 他tha 二nhị 利lợi 。 自tự 分phần/phân 所sở 成thành 可khả 用dụng 化hóa 人nhân 皆giai 名danh 利lợi 他tha 。 勝thắng 進tiến 分phần/phân 中trung 一nhất 切thiết 行hành 德đức 修tu 之chi 未vị 熟thục 未vị 任nhậm 化hóa 他tha 。 唯duy 可khả 自tự 習tập 名danh 為vi 自tự 利lợi 。 如như 下hạ 第đệ 九cửu 地địa 法Pháp 師sư 方phương 便tiện 中trung 說thuyết 。 四tứ 就tựu 義nghĩa 門môn 以dĩ 分phần/phân 自tự 他tha 。 諸chư 行hành 皆giai 同đồng 一nhất 體thể 。 互hỗ 相tương 助trợ 成thành 。 自tự 利lợi 門môn 說thuyết 皆giai 成thành 自tự 利lợi 利lợi 他tha 門môn 說thuyết 。 無vô 不bất 利lợi 他tha 。 今kim 就tựu 第đệ 四tứ 故cố 云vân 兼kiêm 通thông 從tùng 多đa 說thuyết 耳nhĩ 。 文văn 有hữu 二nhị 十thập 句cú 。 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 十thập 依y 自tự 利lợi 。 後hậu 十thập 依y 利lợi 他tha 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 直trực 釋thích 經kinh 文văn 。 二nhị 通thông 會hội 本bổn 末mạt 。 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 。 初sơ 釋thích 總tổng 。 二nhị 釋thích 別biệt 。 總tổng 中trung 二nhị 。 初sơ 會hội 二nhị 經kinh 同đồng 異dị 可khả 知tri 。 二nhị 正chánh 釋thích 經kinh 文văn 。 二nhị 初sơ 總tổng 標tiêu 三tam 義nghĩa 可khả 知tri 。 二nhị 別biệt 釋thích 三tam 義nghĩa 。 分phần/phân 三tam 。 初sơ 所sở 被bị 機cơ 中trung 。 言ngôn 被bị 何hà 等đẳng 機cơ 者giả 徵trưng 也dã 。 二nhị 釋thích 經kinh 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 舉cử 論luận 可khả 知tri 。 從tùng 此thử 通thông 二nhị 類loại 下hạ 。


疏sớ/sơ 。 釋thích 然nhiên 其kỳ 分phần/phân 位vị 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 信tín 二nhị 證chứng 。 趣thú 證chứng 方phương 便tiện 決quyết 定định 名danh 信tín 。 正chánh 得đắc 云vân 證chứng 。 若nhược 大đại 位vị 以dĩ 分phần/phân 地địa 前tiền 名danh 信tín 。 地địa 上thượng 名danh 證chứng 。 故cố 下hạ 論luận 云vân 。 已dĩ 入nhập 初Sơ 地Địa 非phi 信tín 地địa 攝nhiếp 。 即tức 疏sớ/sơ 初sơ 意ý 。 若nhược 通thông 相tương/tướng 說thuyết 地địa 前tiền 地địa 上thượng 。 皆giai 有hữu 未vị 得đắc 名danh 信tín 。 已dĩ 得đắc 名danh 證chứng 。 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 為vi 信tín 非phi 證chứng 。 即tức 疏sớ/sơ 後hậu 意ý 。 於ư 後hậu 意ý 中trung 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 。 先tiên 標tiêu 舉cử 立lập 理lý 可khả 知tri 。 後hậu 以dĩ 攝nhiếp 論luận 中trung 下hạ 。 引dẫn 證chứng 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 引dẫn 攝nhiếp 論luận 。 意ý 言ngôn 之chi 義nghĩa 。 已dĩ 見kiến 上thượng 文văn 。 即tức 是thị 意ý 識thức 依y 名danh 言ngôn 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 地địa 地địa 加gia 行hành 非phi 正chánh 證chứng 也dã 。 通thông 四tứ 位vị 者giả 。 五ngũ 位vị 之chi 中trung 唯duy 除trừ 究cứu 竟cánh 耳nhĩ 。 後hậu 下hạ 釋thích 所sở 入nhập 下hạ 。 引dẫn 當đương 論luận 證chứng 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 歎thán 能năng 被bị 法pháp 中trung 二nhị 。 初sơ 徵trưng 可khả 知tri 。 二nhị 釋thích 中trung 。 三tam 謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 初sơ 標tiêu 可khả 知tri 。 釋thích 中trung 此thử 明minh 十Thập 地Địa 法pháp 體thể 等đẳng 者giả 。 是thị 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 然nhiên 道đạo 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 即tức 證chứng 道đạo 當đương 相tương 名danh 道đạo 。 二nhị 道đạo 即tức 因nhân 義nghĩa 。 即tức 疏sớ/sơ 中trung 意ý 。


疏sớ/sơ 。 既ký 是thị 佛Phật 因nhân 下hạ 。


疏sớ/sơ 。 釋thích 經kinh 文văn 。 佛Phật 法Pháp 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 是thị 佛Phật 因nhân 法pháp 。 二nhị 是thị 佛Phật 所sở 證chứng 法pháp 。 同đồng 證chứng 如như 故cố 。 從tùng 心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 釋thích 不bất 思tư 議nghị 。 謂vị 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 故cố 。 前tiền 文văn 已dĩ 具cụ 。 然nhiên 遠viễn 公công 云vân 。 歎thán 勝thắng 之chi 辭từ 也dã 。 據cứ 法pháp 望vọng 情tình 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 以dĩ 其kỳ 法pháp 外ngoại 本bổn 無vô 情tình 故cố 。 其kỳ 義nghĩa 云vân 何hà 。 情tình 相tương/tướng 之chi 興hưng 原nguyên 由do 妄vọng 想tưởng 。 妄vọng 想tưởng 故cố 便tiện 有hữu 相tương 生sanh 。 以dĩ 依y 相tương/tướng 故cố 復phục 起khởi 心tâm 想tưởng 。 隨tùy 名danh 取thủ 實thật 即tức 是thị 覺giác 觀quán 。 依y 此thử 覺giác 觀quán 便tiện 起khởi 言ngôn 說thuyết 。 既ký 言ngôn 說thuyết 已dĩ 復phục 起khởi 心tâm 想tưởng 。 取thủ 所sở 說thuyết 法Pháp 此thử 即tức 言ngôn 語ngữ 以dĩ 之chi 為vi 道đạo 。 心tâm 以dĩ 為vi 行hành 。 於ư 是thị 心tâm 想tưởng 。 熾sí 然nhiên 不bất 息tức 。 今kim 契khế 法pháp 實thật 。 滅diệt 除trừ 妄vọng 想tưởng 。 相tương/tướng 即tức 不bất 生sanh 相tương/tướng 不bất 生sanh 故cố 。 立lập 名danh 心tâm 滅diệt 。 名danh 心tâm 滅diệt 故cố 名danh 即tức 不bất 生sanh 。 名danh 不bất 生sanh 故cố 覺giác 觀quán 不bất 起khởi 。 覺giác 觀quán 不bất 起khởi 故cố 言ngôn 說thuyết 隨tùy 亡vong 。 言ngôn 說thuyết 亡vong 故cố 不bất 復phục 依y 言ngôn 取thủ 於ư 所sở 說thuyết 不bất 取thủ 說thuyết 故cố 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 。 心tâm 行hành 滅diệt 故cố 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 以dĩ 法pháp 出xuất 情tình 心tâm 言ngôn 不bất 及cập 。 故cố 不bất 思tư 議nghị 。 今kim 就tựu 情tình 望vọng 法pháp 故cố 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 釋thích 曰viết 。 言ngôn 雖tuy 繁phồn 重trọng/trùng 亦diệc 有hữu 理lý 在tại 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 說thuyết 能năng 證chứng 下hạ 。 即tức 釋thích 經kinh 光quang 明minh 字tự 。 先tiên 舉cử 論luận 可khả 知tri 。 從tùng 此thử 謂vị 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 可khả 知tri 。 後hậu 地địa 法pháp 雖tuy 多đa 下hạ 結kết 成thành 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 結kết 成thành 論luận 意ý 。 謂vị 地địa 法pháp 無vô 量lượng 門môn 不bất 出xuất 能năng 所sở 二nhị 智trí 。 故cố 將tương 此thử 二nhị 以dĩ 釋thích 光quang 明minh 為vi 至chí 當đương 也dã 。


疏sớ/sơ 。 見kiến 智trí 雖tuy 廣quảng 下hạ 。 結kết 成thành 於ư 疏sớ/sơ 。 謂vị 見kiến 智trí 二nhị 字tự 雖tuy 有hữu 多đa 釋thích 此thử 釋thích 正chánh 順thuận 論luận 意ý 故cố 云vân 正chánh 宜nghi 。 解giải 深thâm 密mật 下hạ 證chứng 成thành 。 此thử 釋thích 要yếu 當đương 緣duyên 總tổng 法pháp 者giả 。 萬vạn 法pháp 雖tuy 異dị 一nhất 智trí 以dĩ 貫quán 故cố 云vân 總tổng 法pháp 。 隨tùy 事sự 相tướng 差sai 名danh 為vi 別biệt 法pháp 。 故cố 與dữ 疏sớ/sơ 釋thích 義nghĩa 理lý 合hợp 也dã 。 言ngôn 見kiến 智trí 雖tuy 廣quảng 者giả 。 略lược 示thị 一nhất 二nhị 。 般Bát 若Nhã 論luận 見kiến 即tức 是thị 智trí 。 揀giản 於ư 比tỉ 智trí 故cố 云vân 見kiến 也dã 。 揀giản 於ư 眼nhãn 見kiến 故cố 云vân 智trí 也dã 。 又hựu 遠viễn 公công 云vân 。 俱câu 是thị 一nhất 智trí 隨tùy 義nghĩa 立lập 名danh 見kiến 智trí 。 是thị 解giải 得đắc 證chứng 。 是thị 行hành 解giải 有hữu 始thỉ 終chung 。 見kiến 始thỉ 智trí 終chung 。 推thôi 求cầu 名danh 見kiến 。 決quyết 斷đoán 稱xưng 智trí 。 行hành 有hữu 始thỉ 終chung 。 得đắc 始thỉ 證chứng 終chung 。 法pháp 顯hiển 在tại 心tâm 名danh 之chi 為vi 得đắc 。 心tâm 冥minh 合hợp 如như 說thuyết 以dĩ 為vi 證chứng 。 上thượng 之chi 二nhị 解giải 雖tuy 各các 有hữu 理lý 不bất 如như 前tiền 解giải 。 契khế 合hợp 論luận 文văn 故cố 云vân 正chánh 宜nghi 。 以dĩ 其kỳ 二nhị 義nghĩa 遍biến 攝nhiếp 諸chư 法pháp 故cố 。 三tam 結kết 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 三tam 中trung 說thuyết 此thử 何hà 益ích 下hạ 。 即tức 釋thích 令linh 入nhập 智trí 地địa 之chi 經kinh 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 徵trưng 起khởi 總tổng 標tiêu 。 二nhị 引dẫn 論luận 釋thích 。 中trung 二nhị 。 初sơ 解giải 令linh 入nhập 。 又hựu 二nhị 先tiên 引dẫn 論luận 證chứng 。 後hậu 此thử 中trung 信tín 樂nhạo 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 若nhược 準chuẩn 遠viễn 公công 云vân 信tín 樂nhạo 得đắc 證chứng 皆giai 是thị 入nhập 義nghĩa 。 信tín 樂nhạo 入nhập 始thỉ 。 得đắc 證chứng 入nhập 終chung 。 於ư 證chứng 決quyết 定định 名danh 信tín 。 信tín 增tăng 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 得đắc 證chứng 如như 前tiền 。 此thử 亦diệc 有hữu 理lý 。 疏sớ/sơ 意ý 可khả 知tri 。 二nhị 入nhập 何hà 法pháp 下hạ 。 解giải 所sở 入nhập 。 三tam 上thượng 說thuyết 能năng 所sở 下hạ 。 結kết 歸quy 總tổng 意ý 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 此thử 九cửu 種chủng 入nhập 下hạ 。 是thị 疏sớ/sơ 解giải 釋thích 。 先tiên 科khoa 為vi 四tứ 。 願nguyện 樂nhạo 即tức 是thị 地địa 前tiền 。


疏sớ/sơ 。 近cận 地địa 方phương 便tiện 下hạ 。 通thông 妨phương 。 謂vị 別biệt 九cửu 入nhập 依y 總tổng 開khai 出xuất 以dĩ 總tổng 詺# 別biệt 。 皆giai 帶đái 入nhập 言ngôn 。 即tức 入nhập 約ước 證chứng 地địa 前tiền 未vị 證chứng 何hà 得đắc 屬thuộc 入nhập 。 究cứu 竟cánh 非phi 因nhân 豈khởi 為vi 地địa 智trí 。 故cố 云vân 近cận 地địa 方phương 便tiện 等đẳng 通thông 前tiền 願nguyện 樂nhạo 。 後hậu 勝thắng 進tiến 下hạ 。 通thông 後hậu 究cứu 竟cánh 。


疏sớ/sơ 。 言ngôn 九cửu 入nhập 者giả 下hạ 。 別biệt 釋thích 九cửu 入nhập 全toàn 是thị 論luận 文văn 。 若nhược 有hữu 疏sớ/sơ 釋thích 自tự 當đương 指chỉ 出xuất 。 初sơ 一nhất 全toàn 是thị 論luận 文văn 。 二nhị 思tư 義nghĩa 入nhập 者giả 。 然nhiên 思tư 慧tuệ 二nhị 句cú 後hậu 句cú 思tư 成thành 。 此thử 句cú 正chánh 思tư 。 思tư 必tất 依y 義nghĩa 云vân 思tư 義nghĩa 入nhập 。 從tùng 方phương 便tiện 者giả 下hạ 。 是thị 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 會hội 就tựu 經kinh 文văn 。 疏sớ/sơ 。 彼bỉ 彼bỉ 即tức 是thị 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 。 疏sớ/sơ 修tu 通thông 二nhị 利lợi 下hạ 通thông 妨phương 。 謂vị 既ký 言ngôn 前tiền 十thập 自tự 利lợi 。 那na 明minh 善thiện 說thuyết 通thông 意ý 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 五ngũ 證chứng 入nhập 者giả 。 從tùng 言ngôn 平bình 等đẳng 下hạ 。 即tức 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 此thử 入nhập 是thị 道đạo 正chánh 證chứng 真Chân 如Như 。 故cố 唯duy 識thức 論luận 通thông 達đạt 位vị 頌tụng 云vân 。 若nhược 時thời 於ư 所sở 緣duyên 智trí 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。


爾nhĩ 時thời 住trụ 唯duy 識thức 離ly 二nhị 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 釋thích 論luận 曰viết 。 若nhược 時thời 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 者giả 。 不bất 取thủ 種chủng 種chủng 戲hí 論luận 相tương/tướng 。 故cố 爾nhĩ 時thời 乃nãi 名danh 實thật 住trụ 唯duy 識thức 真chân 勝thắng 義nghĩa 性tánh 。 即tức 證chứng 真Chân 如Như 智trí 。 與dữ 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 。 平bình 等đẳng 俱câu 離ly 能năng 取thủ 所sở 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 能năng 取thủ 所sở 取thủ 俱câu 是thị 分phân 別biệt 。 有hữu 所sở 得đắc 心tâm 。 戲hí 論luận 相tương/tướng 故cố 。 解giải 曰viết 。 此thử 即tức 總tổng 釋thích 偈kệ 意ý 。 言ngôn 俱câu 離ly 能năng 取thủ 所sở 取thủ 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 能năng 證chứng 智trí 及cập 所sở 證chứng 如như 。 俱câu 無vô 二nhị 取thủ 。 又hựu 上thượng 言ngôn 不bất 取thủ 者giả 。 離ly 於ư 能năng 取thủ 。 種chủng 種chủng 相tương/tướng 者giả 。 離ly 於ư 所sở 取thủ 。 餘dư 可khả 思tư 準chuẩn 。 一nhất 次thứ 論luận 云vân 。 有hữu 義nghĩa 此thử 智trí 二nhị 分phần 俱câu 無vô 所sở 取thủ 能năng 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 有hữu 義nghĩa 此thử 智trí 相tương 見kiến 俱câu 有hữu 。 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 起khởi 名danh 緣duyên 彼bỉ 故cố 。 若nhược 無vô 彼bỉ 相tương/tướng 名danh 緣duyên 彼bỉ 者giả 。 應ưng 色sắc 等đẳng 智trí 名danh 聲thanh 等đẳng 智trí 。 若nhược 無vô 見kiến 分phần/phân 應ưng 不bất 能năng 緣duyên 。 寧ninh 可khả 說thuyết 為vi 緣duyên 真Chân 如Như 智trí 。 勿vật 真Chân 如Như 性tánh 亦diệc 是thị 能năng 緣duyên 故cố 。 應ưng 許hứa 此thử 定định 有hữu 見kiến 分phần/phân 釋thích 曰viết 。 即tức 破phá 前tiền 師sư 之chi 義nghĩa 。 先tiên 破phá 無vô 相tướng 。 謂vị 如như 智trí 之chi 上thượng 無vô 真Chân 如Như 之chi 相tướng 而nhi 能năng 緣duyên 。 如như 色sắc 等đẳng 智trí 上thượng 無vô 聲thanh 等đẳng 相tương 應ứng 緣duyên 聲thanh 等đẳng 。 後hậu 破phá 無vô 見kiến 中trung 。 言ngôn 勿vật 真Chân 如Như 性tánh 亦diệc 是thị 能năng 緣duyên 者giả 。 同đồng 無vô 見kiến 分phần/phân 而nhi 能năng 緣duyên 故cố 。 三tam 次thứ 彼bỉ 論luận 云vân 。 有hữu 義nghĩa 此thử 智trí 見kiến 有hữu 相tương/tướng 無vô 。 說thuyết 無vô 相tướng 取thủ 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 雖tuy 有hữu 見kiến 分phần/phân 。 而nhi 無vô 分phân 別biệt 。 說thuyết 非phi 無vô 取thủ 。 非phi 取thủ 全toàn 無vô 。 釋thích 曰viết 。 說thuyết 無vô 相tướng 取thủ 下hạ 。 即tức 瑜du 伽già 七thất 十thập 三tam 文văn 。 既ký 無vô 相tướng 分phần/phân 何hà 名danh 緣duyên 彼bỉ 。 彼bỉ 論luận 次thứ 答đáp 云vân 。 雖tuy 無vô 相tướng 分phần/phân 而nhi 可khả 說thuyết 此thử 帶đái 如như 相tương/tướng 起khởi 。 不bất 離ly 如như 故cố 。 如như 自tự 證chứng 分phần/phân 緣duyên 見kiến 分phần/phân 時thời 。 不bất 變biến 而nhi 緣duyên 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 變biến 而nhi 緣duyên 者giả 。 便tiện 非phi 親thân 證chứng 。 如như 後hậu 得đắc 智trí 應ưng 有hữu 分phân 別biệt 。 故cố 應ưng 許hứa 此thử 見kiến 有hữu 相tương/tướng 無vô 。 釋thích 曰viết 。 謂vị 此thử 緣duyên 真Chân 如Như 智trí 。 挾hiệp 帶đái 真Chân 如Như 之chi 體thể 相tướng 起khởi 。 故cố 名danh 所sở 緣duyên 。 非phi 帶đái 相tương/tướng 分phần/phân 影ảnh 像tượng 而nhi 起khởi 。 名danh 緣duyên 於ư 如như 不bất 離ly 如như 故cố 。 釋thích 曰viết 。 上thượng 之chi 三tam 師sư 。 彼bỉ 論luận 以dĩ 後hậu 義nghĩa 為vi 正chánh 。 依y 今kim 經kinh 宗tông 應ưng 雙song 取thủ 前tiền 二nhị 。 有hữu 即tức 俱câu 有hữu 能năng 所sở 宛uyển 然nhiên 。 無vô 即tức 俱câu 無vô 能năng 所sở 斯tư 寂tịch 。 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 方phương 名danh 證chứng 如như 。 然nhiên 今kim 疏sớ/sơ 文văn 先tiên 釋thích 平bình 等đẳng 。 從tùng 二nhị 我ngã 下hạ 。 釋thích 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 釋thích 平bình 等đẳng 中trung 。 但đãn 觀quán 上thượng 來lai 所sở 引dẫn 唯duy 識thức 居cư 然nhiên 易dị 了liễu 。 若nhược 細tế 委ủy 配phối 。 言ngôn 平bình 等đẳng 者giả 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 將tương 論luận 就tựu 經kinh 。 論luận 中trung 平bình 等đẳng 即tức 是thị 經Kinh 中trung 。 無vô 分phân 別biệt 義nghĩa 。 從tùng 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 正chánh 證chứng 真Chân 如Như 下hạ 。 釋thích 無vô 分phân 別biệt 稱xưng 平bình 等đẳng 所sở 以dĩ 。 即tức 唯duy 識thức 中trung 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 疏sớ/sơ 二nhị 我ngã 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 不bất 生sanh 名danh 善thiện 清thanh 淨tịnh 者giả 。 釋thích 論luận 善thiện 清thanh 淨tịnh 言ngôn 。 論luận 意ý 正chánh 明minh 見kiến 道đạo 時thời 中trung 清thanh 淨tịnh 。 今kim 疏sớ/sơ 先tiên 釋thích 清thanh 淨tịnh 。 後hậu 重trọng/trùng 解giải 見kiến 道đạo 得đắc 名danh 。 言ngôn 二nhị 我ngã 者giả 。 即tức 人nhân 我ngã 法pháp 我ngã 。 二nhị 我ngã 為vi 本bổn 而nhi 起khởi 二nhị 障chướng 。 今kim 言ngôn 二nhị 我ngã 。 意ý 取thủ 二nhị 障chướng 耳nhĩ 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 。 謂vị 執chấp 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 實thật 我ngã 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 彼bỉ 等đẳng 流lưu 諸chư 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 此thử 皆giai 擾nhiễu 亂loạn 有hữu 情tình 身thân 心tâm 。 能năng 障chướng 涅Niết 槃Bàn 名danh 煩phiền 惱não 障chướng 。 釋thích 曰viết 。 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 各các 有hữu 十thập 惑hoặc 為vi 四tứ 十thập 。 上thượng 二nhị 界giới 各các 除trừ 瞋sân 。 有hữu 七thất 十thập 二nhị 。 為vi 百bách 一nhất 十thập 二nhị 。 並tịnh 是thị 見kiến 道đạo 根căn 本bổn 之chi 惑hoặc 。 然nhiên 疑nghi 及cập 三tam 見kiến 唯duy 是thị 見kiến 斷đoạn 。 修tu 道Đạo 之chi 中trung 欲dục 界giới 唯duy 六lục 。 上thượng 二nhị 界giới 除trừ 瞋sân 各các 五ngũ 為vi 十thập 。 故cố 修tu 有hữu 十thập 六lục 。 見kiến 修tu 合hợp 辯biện 有hữu 一nhất 百bách 二nhị 十thập 八bát 。 論luận 曰viết 。 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 謂vị 執chấp 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 實thật 法pháp 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 而nhi 為vi 上thượng 首thủ 。 見kiến 疑nghi 無vô 明minh 愛ái 恚khuể 慢mạn 等đẳng 。 覆phú 所sở 知tri 境cảnh 無vô 顛điên 倒đảo 性tánh 。 能năng 障chướng 菩Bồ 提Đề 名danh 所sở 知tri 障chướng 。 釋thích 曰viết 。 見kiến 疑nghi 已dĩ 下hạ 。 辯biện 出xuất 頭đầu 數số 與dữ 煩phiền 惱não 障chướng 同đồng 。 煩phiền 惱não 障chướng 麁thô 有hữu 多đa 品phẩm 類loại 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 斷đoạn 唯duy 是thị 不bất 善thiện 有hữu 覆phú 性tánh 故cố 以dĩ 數số 未vị 顯hiển 。 今kim 所sở 知tri 障chướng 細tế 無vô 品phẩm 類loại 。 唯duy 菩Bồ 薩Tát 斷đoạn 。 亦diệc 是thị 異dị 熟thục 無vô 記ký 所sở 攝nhiếp 故cố 不bất 顯hiển 數số 。 又hựu 顯hiển 法pháp 執chấp 無vô 明minh 唯duy 一nhất 住trụ 地địa 煩phiền 惱não 。 即tức 是thị 四tứ 住trụ 地địa 攝nhiếp 故cố 不bất 顯hiển 數số 。 言ngôn 慢mạn 等đẳng 者giả 。 亦diệc 等đẳng 隨tùy 惑hoặc 。 言ngôn 所sở 知tri 境cảnh 者giả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 言ngôn 無vô 顛điên 倒đảo 性tánh 者giả 。 謂vị 真Chân 如Như 理lý 。 由do 處xứ 此thử 境cảnh 令linh 智trí 不bất 生sanh 。 前tiền 則tắc 煩phiền 惱não 即tức 障chướng 。 今kim 所sở 知tri 之chi 障chướng 。 然nhiên 二nhị 障chướng 別biệt 義nghĩa 本bổn 在tại 我ngã 法pháp 兩lưỡng 字tự 。 故cố 二nhị 我ngã 言ngôn 即tức 二nhị 障chướng 。 言ngôn 分phân 別biệt 隨tùy 眠miên 者giả 。 分phân 別biệt 揀giản 於ư 俱câu 生sanh 。 謂vị 依y 邪tà 師sư 邪tà 教giáo 邪tà 思tư 惟duy 生sanh 。 言ngôn 隨tùy 眠miên 揀giản 於ư 現hiện 行hành 。 即tức 是thị 種chủng 子tử 由do 上thượng 二nhị 不bất 生sanh 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 如như 是thị 二nhị 障chướng 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 見kiến 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 任nhậm 運vận 起khởi 者giả 。 修tu 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 二Nhị 乘Thừa 但đãn 能năng 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 菩Bồ 薩Tát 俱câu 斷đoạn 永vĩnh 斷đoạn 二nhị 種chủng 。 唯duy 是thị 聖thánh 道Đạo 能năng 伏phục 二nhị 現hiện 行hành 。 通thông 有hữu 漏lậu 道đạo 。 釋thích 曰viết 。 今kim 是thị 大Đại 乘Thừa 復phục 是thị 斷đoạn 道đạo 。 異dị 於ư 地địa 前tiền 伏phục 及cập 與dữ 二Nhị 乘Thừa 。 名danh 善thiện 清thanh 淨tịnh 。 疏sớ/sơ 。 最tối 初sơ 照chiếu 理lý 立lập 見kiến 道đạo 名danh 者giả 。 此thử 釋thích 上thượng 論luận 見kiến 道đạo 時thời 中trung 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 加gia 行hành 無vô 間gian 此thử 智trí 生sanh 時thời 。 體thể 會hội 真Chân 如Như 名danh 通thông 達đạt 位vị 。 初sơ 照chiếu 理lý 故cố 亦diệc 名danh 見kiến 道đạo 。 釋thích 曰viết 。 此thử 是thị 彼bỉ 論luận 釋thích 位vị 名danh 也dã 。 此thử 智trí 者giả 即tức 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 體thể 者giả 通thông 也dã 。 會hội 者giả 達đạt 也dã 。 照chiếu 理lý 名danh 見kiến 。 見kiến 即tức 是thị 道đạo 。 而nhi 言ngôn 初sơ 者giả 。 此thử 應ưng 有hữu 難nạn/nan 。 若nhược 照chiếu 理lý 名danh 見kiến 。 二nhị 地địa 已dĩ 上thượng 豈khởi 不bất 照chiếu 理lý 。 故cố 今kim 釋thích 云vân 。 此thử 最tối 初sơ 故cố 以dĩ 此thử 受thọ 名danh 。 餘dư 隨tùy 別biệt 義nghĩa 。 此thử 言ngôn 時thời 中trung 即tức 真chân 見kiến 道đạo 中trung 故cố 。 唯duy 識thức 云vân 。 真chân 見kiến 道đạo 者giả 。 謂vị 即tức 所sở 說thuyết 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 實thật 證chứng 二nhị 空không 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 實thật 斷đoạn 分phân 別biệt 二nhị 障chướng 隨tùy 眠miên 。 釋thích 曰viết 。 既ký 真chân 見kiến 實thật 斷đoạn 明minh 是thị 真chân 見kiến 道đạo 中trung 。 二nhị 見kiến 道đạo 義nghĩa 次thứ 下hạ 當đương 說thuyết 。


疏sớ/sơ 。 六lục 不bất 放phóng 逸dật 入nhập 等đẳng 者giả 。 初sơ 舉cử 論luận 說thuyết 世thế 法pháp 不bất 染nhiễm 。


疏sớ/sơ 。 會hội 經kinh 文văn 言ngôn 修tu 道Đạo 者giả 。 唯duy 識thức 頌tụng 曰viết 。 無vô 得đắc 不bất 思tư 議nghị 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 。 智trí 捨xả 二nhị 麁thô 重trọng 故cố 便tiện 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。 釋thích 論luận 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 從tùng 前tiền 見kiến 道đạo 起khởi 已dĩ 。 為vi 斷đoạn 餘dư 障chướng 證chứng 得đắc 轉chuyển 依y 。 復phục 數số 修tu 習tập 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 離ly 能năng 所sở 取thủ 故cố 。 說thuyết 無vô 得đắc 及cập 不bất 思tư 議nghị 。 或hoặc 離ly 戲hí 論luận 說thuyết 為vi 無vô 得đắc 。 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 釋thích 曰viết 。 此thử 釋thích 偈kệ 初sơ 句cú 言ngôn 餘dư 障chướng 者giả 。 即tức 俱câu 生sanh 二nhị 障chướng 。 故cố 今kim 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 障chướng 。 以dĩ 所sở 知tri 障chướng 亦diệc 以dĩ 煩phiền 惱não 為vi 能năng 障chướng 故cố 。 任nhậm 運vận 而nhi 起khởi 不bất 由do 分phân 別biệt 故cố 名danh 俱câu 生sanh 。 此thử 上thượng 辯biện 立lập 修tu 意ý 斷đoạn 俱câu 生sanh 惑hoặc 故cố 。 從tùng 復phục 數số 修tu 下hạ 。 出xuất 所sở 修tu 法pháp 體thể 。 離ly 能năng 所sở 取thủ 下hạ 。 辯biện 修tu 之chi 德đức 。 即tức 釋thích 論luận 偈kệ 無vô 得đắc 不bất 思tư 議nghị 言ngôn 。 論luận 有hữu 二nhị 釋thích 。 初sơ 遠viễn 離ly 所sở 取thủ 名danh 為vi 無vô 得đắc 。 遠viễn 離ly 能năng 取thủ 。 名danh 不bất 思tư 議nghị 。 上thượng 唯duy 就tựu 體thể 釋thích 。 下hạ 約ước 體thể 用dụng 對đối 明minh 。 疏sớ/sơ 。 故cố 世thế 法pháp 不bất 染nhiễm 者giả 。 以dĩ 經kinh 帖# 論luận 。 既ký 離ly 煩phiền 惱não 即tức 世thế 法pháp 不bất 染nhiễm 。 即tức 唯duy 識thức 論luận 是thị 出xuất 世thế 間gian 智trí 也dã 。 釋thích 論luận 云vân 。 分phân 別biệt 是thị 世thế 間gian 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 斷đoạn 世thế 間gian 故cố 名danh 出xuất 世thế 間gian 。 二nhị 取thủ 隨tùy 眠miên 是thị 世thế 間gian 本bổn 。 唯duy 此thử 能năng 斷đoạn 獨độc 得đắc 出xuất 名danh 。 或hoặc 出xuất 世thế 名danh 依y 二nhị 義nghĩa 立lập 。 謂vị 體thể 無vô 漏lậu 及cập 證chứng 真Chân 如Như 。 此thử 智trí 具cụ 斯tư 二nhị 種chủng 義nghĩa 故cố 獨độc 名danh 出xuất 世thế 。 餘dư 智trí 不bất 然nhiên 。 即tức 十Thập 地Địa 中trung 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 釋thích 曰viết 。 言ngôn 餘dư 智trí 者giả 後hậu 得đắc 智trí 也dã 。


疏sớ/sơ 。 七thất 地địa 地địa 轉chuyển 入nhập 中trung 此thử 明minh 修tu 道Đạo 下hạ 。 故cố 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 文văn 先tiên 釋thích 地địa 地địa 轉chuyển 入nhập 以dĩ 地địa 非phi 一nhất 故cố 。 言ngôn 離ly 障chướng 者giả 。 即tức 是thị 十thập 障chướng 。 如như 本bổn 分phân 明minh 。 言ngôn 證chứng 理lý 者giả 。 即tức 證chứng 十thập 真Chân 如Như 。 如như 第đệ 八bát 迴hồi 向hướng 下hạ 說thuyết 分phần/phân 中trung 隨tùy 地địa 別biệt 說thuyết 。 從tùng 於ư 地địa 地địa 中trung 下hạ 。 釋thích 淨tịnh 善thiện 根căn 義nghĩa 。 於ư 中trung 二nhị 。 前tiền 明minh 正chánh 地địa 善thiện 根căn 淨tịnh 。 後hậu 論luận 復phục 有hữu 下hạ 。 明minh 加gia 行hành 善thiện 根căn 淨tịnh 。 亦diệc 即tức 唯duy 識thức 第đệ 三tam 句cú 意ý 。 論luận 云vân 。 數số 修tu 此thử 故cố 捨xả 二nhị 麁thô 重trọng 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 立lập 麁thô 重trọng 名danh 性tánh 無vô 堪kham 任nhậm 。 違vi 細tế 輕khinh 故cố 令linh 彼bỉ 永vĩnh 滅diệt 。 故cố 說thuyết 為vi 捨xả 此thử 即tức 總tổng 意ý 疏sớ/sơ 。 於ư 地địa 地địa 中trung 雙song 斷đoạn 二nhị 愚ngu 者giả 。 謂vị 開khai 上thượng 十thập 障chướng 。 一nhất 各các 成thành 二nhị 故cố 有hữu 二nhị 十thập 愚ngu 。 若nhược 兼kiêm 等đẳng 覺giác 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 愚ngu 。 今kim 約ước 十Thập 地Địa 故cố 說thuyết 二nhị 十thập 。 下hạ 說thuyết 分phần/phân 中trung 亦diệc 皆giai 別biệt 說thuyết 今kim 當đương 略lược 示thị 。 初Sơ 地Địa 斷đoạn 二nhị 愚ngu 者giả 。 一nhất 執chấp 著trước 我ngã 法pháp 愚ngu 是thị 惑hoặc 。 二nhị 惡ác 趣thú 雜tạp 染nhiễm 愚ngu 是thị 業nghiệp 。 二nhị 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 微vi 細tế 誤ngộ 犯phạm 愚ngu 。 二nhị 種chủng 種chủng 惡ác 起khởi 愚ngu 。 三tam 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 欲dục 貪tham 愚ngu 。 二nhị 圓viên 滿mãn 聞văn 持trì 陀đà 羅la 尼ni 愚ngu 。 四tứ 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 等đẳng 至chí 愛ái 愚ngu 。 二nhị 法pháp 愛ái 愚ngu 。 五ngũ 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 純thuần 作tác 意ý 背bối/bội 生sanh 死tử 愚ngu 。 二nhị 純thuần 作tác 意ý 向hướng 涅Niết 槃Bàn 愚ngu 。 六lục 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 現hiện 觀quán 察sát 行hành 流lưu 轉chuyển 愚ngu 。 二nhị 相tương/tướng 多đa 現hiện 行hành 愚ngu 。 七thất 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 細tế 相tướng 現hiện 行hành 愚ngu 。 二nhị 純thuần 作tác 意ý 求cầu 無vô 相tướng 愚ngu 。 八bát 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 於ư 無vô 相tướng 作tác 加gia 行hành 愚ngu 。 二nhị 於ư 相tướng 自tự 在tại 愚ngu 。 九cửu 地địa 二nhị 者giả 。 一nhất 於ư 無vô 量lượng 所sở 說thuyết 法Pháp 無vô 量lượng 。 名danh 句cú 字tự 後hậu 後hậu 慧tuệ 辯biện 。 陀đà 羅la 尼ni 自tự 在tại 愚ngu 。 二nhị 辯biện 才tài 自tự 在tại 愚ngu 。 十Thập 地Địa 二nhị 者giả 。 一nhất 大đại 神thần 通thông 愚ngu 。 二nhị 悟ngộ 入nhập 微vi 細tế 祕bí 密mật 愚ngu 。 至chí 說thuyết 分phần/phân 中trung 地địa 地địa 之chi 初sơ 各các 辯biện 其kỳ 相tương/tướng 。 然nhiên 唯duy 識thức 此thử 後hậu 更cánh 有hữu 二nhị 愚ngu 。 障chướng 於ư 佛Phật 地địa 位vị 。 謂vị 一nhất 於ư 一nhất 切thiết 所sở 知tri 。 境cảnh 極cực 微vi 細tế 著trước 愚ngu 。 即tức 是thị 此thử 中trung 第đệ 二nhị 智trí 障chướng 二nhị 極cực 微vi 細tế 礙ngại 愚ngu 。 即tức 是thị 此thử 中trung 一nhất 切thiết 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 障chướng 種chủng 。


疏sớ/sơ 。 即tức 大đại 盡tận 分phần/phân 下hạ 。 疏sớ/sơ 釋thích 論luận 。 入nhập 如Như 來Lai 十thập 種chủng 祕bí 密mật 者giả 。 經Kinh 云vân 。 又hựu 入nhập 如Như 來Lai 祕bí 密mật 處xứ 。 所sở 謂vị 身thân 祕bí 密mật 。 語ngữ 祕bí 密mật 。 心tâm 祕bí 密mật 。


時thời 非phi 時thời 祕bí 密mật 。 授thọ 菩Bồ 薩Tát 記ký 祕bí 密mật 。 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 祕bí 密mật 。 種chủng 種chủng 乘thừa 祕bí 密mật 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 根căn 行hành 祕bí 密mật 。 業nghiệp 所sở 作tác 祕bí 密mật 。 得đắc 菩Bồ 薩Tát 記ký 祕bí 密mật 。 如như 是thị 等đẳng 皆giai 如như 實thật 知tri 。 疏sớ/sơ 。 故cố 歎thán 淨tịnh 名danh 云vân 下hạ 引dẫn 證chứng 。 即tức 問vấn 疾tật 品phẩm 文Văn 殊Thù 歎thán 也dã 。 經Kinh 云vân 。


爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。

汝nhữ 行hành 詣nghệ 維duy 摩ma 詰cật 問vấn 疾tật 。 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn 。


世Thế 尊Tôn 。 彼bỉ 上thượng 人nhân 者giả 。 難nan 為vi 詶thù 對đối 。 深thâm 達đạt 實thật 相tướng 。 善thiện 說thuyết 法Pháp 要yếu 。 辯biện 才tài 無vô 滯trệ 。 智trí 慧tuệ 無vô 礙ngại 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 式thức 悉tất 知tri 。 諸chư 佛Phật 祕bí 藏tạng 。 無vô 不bất 得đắc 入nhập 。 降hàng 伏phục 眾chúng 魔ma 。 遊du 戲hí 神thần 通thông 。 其kỳ 慧tuệ 方phương 便tiện 。 皆giai 已dĩ 得đắc 度độ 。 今kim 取thủ 一nhất 句cú 。 疏sớ/sơ 自tự 下hạ 通thông 會hội 本bổn 末mạt 中trung 。 二nhị 初sơ 會hội 末mạt 歸quy 本bổn 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 明minh 本bổn 末mạt 無vô 礙ngại 等đẳng 。 以dĩ 六lục 相tương/tướng 圓viên 融dung 者giả 。 然nhiên 遠viễn 公công 四tứ 門môn 解giải 釋thích 。 一nhất 立lập 意ý 。 為vi 破phá 定định 執chấp 。 二nhị 立lập 依y 。 依y 初Sơ 地Địa 行hành 例lệ 釋thích 。 三tam 泛phiếm 就tựu 諸chư 法pháp 以dĩ 釋thích 。 四tứ 釋thích 文văn 。 三tam 中trung 如như 一nhất 色sắc 中trung 同đồng 時thời 具cụ 足túc 有hữu 苦khổ 無vô 常thường 等đẳng 諸chư 法pháp 義nghĩa 集tập 為vi 一nhất 色sắc 為vi 總tổng 相tương/tướng 。 無vô 常thường 色sắc 等đẳng 為vi 別biệt 相tướng 。 無vô 常thường 等đẳng 上thượng 皆giai 有hữu 色sắc 言ngôn 是thị 同đồng 相tương/tướng 。 無vô 常thường 非phi 苦khổ 等đẳng 是thị 異dị 相tướng 。 成thành 壞hoại 二nhị 門môn 約ước 體thể 同đồng 異dị 成thành 前tiền 二nhị 門môn 。 以dĩ 彼bỉ 異dị 相tướng 苦khổ 無vô 常thường 等đẳng 體thể 不bất 相tương 雜tạp 。 是thị 故cố 隨tùy 彼bỉ 差sai 別biệt 多đa 色sắc 得đắc 攝nhiếp 為vi 一nhất 故cố 。 取thủ 攝nhiếp 為vi 成thành 以dĩ 彼bỉ 異dị 相tướng 苦khổ 無vô 常thường 等đẳng 義nghĩa 不bất 同đồng 故cố 。 一nhất 色sắc 隨tùy 之chi 分phần 成thành 多đa 色sắc 。 故cố 名danh 為vi 壞hoại 非phi 實thật 成thành 壞hoại 。 如như 色sắc 既ký 爾nhĩ 。 即tức 色sắc 無vô 常thường 為vi 總tổng 亦diệc 然nhiên 。 謂vị 色sắc 無vô 常thường 苦khổ 無vô 常thường 空không 無vô 常thường 等đẳng 別biệt 餘dư 四tứ 例lệ 知tri 。 餘dư 同đồng 相tương/tướng 亦diệc 然nhiên 。 色sắc 體thể 既ký 爾nhĩ 。 一nhất 切thiết 法pháp 亦diệc 然nhiên 。 今kim 疏sớ/sơ 文văn 中trung 牒điệp 論luận 便tiện 釋thích 無vô 別biệt 釋thích 文văn 。 又hựu 以dĩ 易dị 故cố 無vô 別biệt 立lập 依y 。 但đãn 有hữu 二nhị 門môn 兼kiêm 取thủ 賢hiền 首thủ 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 中trung 意ý 故cố 。 今kim 疏sớ/sơ 中trung 總tổng 有hữu 七thất 門môn 。 一nhất 總tổng 彰chương 大đại 意ý 。 二nhị 標tiêu 舉cử 顯hiển 通thông 。 三tam 彰chương 其kỳ 立lập 意ý 。 四tứ 列liệt 名danh 略lược 釋thích 。 五ngũ 總tổng 以dĩ 喻dụ 明minh 。 六lục 舉cử 例lệ 遍biến 釋thích 。 七thất 指chỉ 廣quảng 在tại 餘dư 。 今kim 初sơ 謂vị 欲dục 六lục 相tương/tướng 圓viên 融dung 令linh 本bổn 末mạt 無vô 礙ngại 故cố 。 從tùng 本bổn 起khởi 末mạt 即tức 前tiền 直trực 釋thích 經kinh 文văn 。 中trung 依y 根căn 本bổn 入nhập 開khai 為vi 九cửu 入nhập 。 根căn 本bổn 無vô 別biệt 於ư 中trung 說thuyết 九cửu 故cố 。 云vân 無vô 別biệt 之chi 別biệt 。 言ngôn 次thứ 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 者giả 。 即tức 向hướng 會hội 末mạt 歸quy 本bổn 門môn 九cửu 入nhập 為vi 別biệt 。 會hội 歸quy 根căn 本bổn 。 言ngôn 非phi 根căn 本bổn 入nhập 有hữu 此thử 差sai 別biệt 者giả 。 別biệt 而nhi 無vô 別biệt 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 五ngũ 十thập 二nhị
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Hết quyển 52

❖
Phiên âm: 23/3/2016 ◊ Cập nhật: 23/3/2016