大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷Quyển 。 第Đệ 二Nhị 十Thập 四Tứ
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao Quyển Đệ Nhị Thập Tứ

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật


疏sớ/sơ 。 三tam 別biệt 釋thích 者giả 。 前tiền 之chi 二nhị 釋thích 。 一nhất 則tắc 一nhất 一nhất 別biệt 對đối 。 二nhị 則tắc 互hỗ 相tương 總tổng 對đối 。 今kim 不bất 對đối 前tiền 。 則tắc 七thất 八bát 兩lưỡng 段đoạn 義nghĩa 不bất 相tương 關quan 。 七thất 約ước 法pháp 開khai 悟ngộ 。 八bát 約ước 身thân 成thành 益ích 。 身thân 法pháp 不bất 同đồng 故cố 不bất 相tương 對đối 。 上thượng 言ngôn 對đối 前tiền 為vi 三tam 者giả 。 前tiền 二nhị 相tương/tướng 由do 故cố 名danh 為vi 對đối 。 今kim 與dữ 前tiền 別biệt 亦diệc 是thị 對đối 前tiền 。


疏sớ/sơ 。 此thử 上thượng 菩Bồ 薩Tát 法pháp 化hóa 始thỉ 終chung 下hạ 。 上thượng 約ước 順thuận 釋thích 。 今kim 乃nãi 逆nghịch 收thu 。 以dĩ 彰chương 深thâm 妙diệu 耳nhĩ 。 細tế 尋tầm 易dị 了liễu 。


疏sớ/sơ 。 初sơ 悲bi 智trí 相tương/tướng 導đạo 度độ 眾chúng 生sanh 而nhi 不bất 疲bì 者giả 。 悲bi 無vô 大đại 智trí 。 即tức 成thành 愛ái 見kiến 。 愛ái 見kiến 悲bi 者giả 。 則tắc 於ư 生sanh 死tử 。 有hữu 疲bì 厭yếm 心tâm 。 今kim 劫kiếp 海hải 修tu 行hành 。 而nhi 無vô 疲bì 厭yếm 。 明minh 有hữu 智trí 導đạo 矣hĩ 。 智trí 若nhược 無vô 悲bi 。 則tắc 多đa 趣thú 寂tịch 名danh 為vi 下hạ 劣liệt 。 今kim 脫thoát 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 心tâm 無vô 下hạ 劣liệt 。 即tức 有hữu 悲bi 導đạo 矣hĩ 。 悲bi 故cố 能năng 度độ 。 智trí 故cố 無vô 疲bì 。


疏sớ/sơ 。 次thứ 偈kệ 空không 有hữu 雙song 觀quán 等đẳng 者giả 。 空không 有hữu 雙song 觀quán 即tức 是thị 前tiền 半bán 。 空không 無vô 分phần/phân 量lượng 。 有hữu 無vô 邊biên 際tế 。 入nhập 法Pháp 門môn 而nhi 常thường 寂tịch 。 即tức 是thị 後hậu 半bán 。 內nội 前tiền 觀quán 有hữu 。 入nhập 一nhất 切thiết 法Pháp 門môn 。 由do 前tiền 觀quán 空không 而nhi 恆hằng 寂tịch 滅diệt 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 偈kệ 等đẳng 者giả 。 三tam 世thế 二nhị 利lợi 是thị 願nguyện 皆giai 修tu 。 斯tư 則tắc 名danh 為vi 。 物vật 我ngã 無vô 滯trệ 便tiện 成thành 。 後hậu 半bán 化hóa 他tha 自tự 淨tịnh 。


疏sớ/sơ 。 言ngôn 與dữ 前tiền 影ảnh 略lược 者giả 。 前tiền 有hữu 入nhập 塵trần 。 此thử 中trung 即tức 無vô 。 此thử 有hữu 住trụ 一nhất 毛mao 端đoan 遍biến 動động 諸chư 剎sát 。 塵trần 塵trần 多đa 身thân 剎sát 那na 頓đốn 現hiện 等đẳng 。 彼bỉ 皆giai 略lược 無vô 。


疏sớ/sơ 。 分phần/phân 與dữ 無vô 分phần/phân 皆giai 無vô 礙ngại 故cố 。 乃nãi 至chí 然nhiên 各các 四tứ 句cú 者giả 。 總tổng 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 。 分phần/phân 即tức 是thị 事sự 。 無vô 分phân 是thị 理lý 。 理lý 事sự 既ký 融dung 故cố 無vô 障chướng 礙ngại 。 言ngôn 各các 有hữu 二nhị 四tứ 句cú 者giả 。 事sự 理lý 皆giai 四tứ 故cố 。 理lý 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 無vô 分phần/phân 限hạn 。 以dĩ 遍biến 一nhất 切thiết 故cố 。 二nhị 非phi 無vô 分phần/phân 。 以dĩ 一nhất 法pháp 中trung 無vô 不bất 具cụ 故cố 。 三tam 具cụ 分phần/phân 無vô 分phần/phân 。 謂vị 分phần/phân 無vô 分phần/phân 一nhất 味vị 。 以dĩ 全toàn 體thể 在tại 一nhất 法pháp 而nhi 一nhất 切thiết 處xứ 恆hằng 滿mãn 故cố 。 如như 觀quán 一nhất 塵trần 中trung 見kiến 一nhất 切thiết 處xứ 法Pháp 界Giới 。 四tứ 俱câu 非phi 分phần/phân 無vô 分phần/phân 。 以dĩ 自tự 體thể 絕tuyệt 待đãi 故cố 。 圓viên 融dung 故cố 。 二nhị 義nghĩa 一nhất 相tương/tướng 非phi 二nhị 門môn 故cố 。 事sự 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 有hữu 分phần/phân 。 以dĩ 隨tùy 自tự 事sự 相tướng 有hữu 分phân 齊tề 故cố 。 二nhị 無vô 分phần/phân 。 以dĩ 全toàn 體thể 即tức 理lý 故cố 。 大đại 品phẩm 云vân 。 如như 色sắc 前tiền 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 後hậu 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 此thử 即tức 無vô 分phần/phân 也dã 。 三tam 俱câu 以dĩ 前tiền 二nhị 義nghĩa 無vô 礙ngại 。 是thị 故cố 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 方phương 是thị 事sự 故cố 。 四tứ 俱câu 非phi 。 以dĩ 二nhị 義nghĩa 融dung 故cố 。 平bình 等đẳng 故cố 。 二nhị 相tương/tướng 絕tuyệt 故cố 。


疏sớ/sơ 。 身thân 等đẳng 不bất 唯duy 分phần/phân 故cố 等đẳng 者giả 。 謂vị 由do 上thượng 諸chư 義nghĩa 理lý 性tánh 不bất 唯duy 無vô 分phần/phân 。 故cố 在tại 一nhất 切thiết 處xứ 而nhi 全toàn 體thể 。 在tại 於ư 一nhất 內nội 不bất 唯duy 分phần/phân 故cố 。 常thường 在tại 一nhất 中trung 而nhi 全toàn 在tại 一nhất 切thiết 處xứ 。 而nhi 事sự 法pháp 不bất 唯duy 分phần/phân 故cố 。 常thường 在tại 此thử 處xứ 恆hằng 在tại 他tha 方phương 。 不bất 唯duy 無vô 分phần/phân 。 故cố 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 而nhi 不bất 移di 本bổn 位vị 。 又hựu 由do 理lý 性tánh 不bất 唯duy 無vô 分phần/phân 故cố 。 不bất 在tại 一nhất 事sự 外ngoại 。 不bất 唯duy 分phần/phân 故cố 。 不bất 在tại 一nhất 事sự 內nội 。 事sự 法pháp 不bất 唯duy 分phần/phân 故cố 。 常thường 在tại 此thử 處xứ 而nhi 無vô 在tại 。 不bất 唯duy 無vô 分phần/phân 故cố 。 常thường 在tại 他tha 處xứ 而nhi 無vô 不bất 在tại 。 是thị 故cố 無vô 在tại 無vô 不bất 在tại 。 而nhi 在tại 此thử 在tại 彼bỉ 。 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 也dã 。 然nhiên 此thử 中trung 有hữu 兩lưỡng 對đối 事sự 理lý 。 各các 有hữu 二nhị 四tứ 句cú 。 乃nãi 成thành 八bát 句cú 。 疏sớ/sơ 中trung 但đãn 出xuất 二nhị 句cú 。 謂vị 上thượng 云vân 證chứng 理lý 不bất 唯duy 無vô 分phần/phân 故cố 。 即tức 初sơ 對đối 約ước 理lý 一nhất 句cú 。 其kỳ 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 爾nhĩ 者giả 。 舉cử 例lệ 耳nhĩ 。 今kim 云vân 身thân 等đẳng 不bất 唯duy 分phần/phân 者giả 。 即tức 是thị 後hậu 對đối 中trung 約ước 事sự 一nhất 句cú 。 以dĩ 身thân 等đẳng 即tức 事sự 也dã 。 餘dư 之chi 六lục 句cú 略lược 而nhi 不bất 出xuất 。 故cố 上thượng 總tổng 言ngôn 各các 二nhị 四tứ 句cú 。 意ý 中trung 含hàm 取thủ 。


疏sớ/sơ 。 於ư 體thể 不bất 計kế 有hữu 無vô 二nhị 邊biên 者giả 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 體thể 。 不bất 出xuất 於ư 有hữu 與dữ 無vô 故cố 。 於ư 義nghĩa 不bất 著trước 常thường 等đẳng 者giả 。 就tựu 一nhất 有hữu 上thượng 。 自tự 有hữu 常thường 無vô 常thường 之chi 義nghĩa 。 謂vị 生sanh 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 不bất 生sanh 滅diệt 。 是thị 常thường 義nghĩa 。 又hựu 不bất 生sanh 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 只chỉ 要yếu 一nhất 有hữu 法pháp 上thượng 。 即tức 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 我ngã 無vô 我ngã 。 苦khổ 之chi 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 淨tịnh 非phi 淨tịnh 等đẳng 。 故cố 云vân 諸chư 法pháp 相tướng 遍biến 。 於ư 行hành 不bất 習tập 苦khổ 樂lạc 者giả 。 斷đoạn 見kiến 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 行hành 。 常thường 見kiến 計kế 苦khổ 行hạnh 等đẳng 。 住trụ 正Chánh 道Đạo 者giả 。 則tắc 不bất 分phân 別biệt 。 是thị 邪tà 是thị 正chánh 。 因nhân 果quả 交giao 徹triệt 故cố 。 世thế 間gian 性tánh 空không 。 即tức 是thị 出xuất 世thế 間gian 故cố 。 隨tùy 順thuận 觀quán 察sát 世thế 諦đế 。 即tức 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 故cố 。 於ư 諦đế 常thường 自tự 二nhị 。 於ư 解giải 常thường 自tự 一nhất 。 故cố 未vị 堪kham 實thật 化hóa 。 權quyền 為vi 說thuyết 三tam 。 大đại 根căn 既ký 熟thục 便tiện 為vi 說thuyết 實thật 。 權quyền 是thị 即tức 實thật 之chi 權quyền 。 實thật 是thị 即tức 權quyền 之chi 實thật 故cố 。


疏sớ/sơ 。 照chiếu 初sơ 二nhị 藏tạng 令linh 菩Bồ 薩Tát 證chứng 者giả 。 一nhất 如Như 來Lai 藏tạng 在tại 纏triền 含hàm 果quả 法pháp 故cố 。 二nhị 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 藏tạng 。 在tại 纏triền 不bất 染nhiễm 故cố 。 此thử 二nhị 本bổn 有hữu 故cố 令linh 其kỳ 證chứng 。


疏sớ/sơ 。 照chiếu 次thứ 二nhị 藏tạng 令linh 菩Bồ 薩Tát 成thành 者giả 。 一nhất 法Pháp 身thân 藏tạng 。 謂vị 果quả 位vị 為vi 功công 德đức 所sở 依y 故cố 。 二nhị 出xuất 世thế 間gian 上thượng 上thượng 藏tạng 。 謂vị 出xuất 纏triền 超siêu 過quá 二Nhị 乘Thừa 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 並tịnh 已dĩ 出xuất 纏triền 故cố 致trí 成thành 言ngôn 。


疏sớ/sơ 。 照chiếu 第đệ 五ngũ 藏tạng 令linh 化hóa 令linh 淨tịnh 者giả 。 以dĩ 第đệ 五ngũ 法Pháp 界Giới 藏tạng 。 通thông 因nhân 通thông 果quả 。 外ngoại 持trì 一nhất 切thiết 染nhiễm 淨tịnh 有hữu 為vi 。 名danh 為vi 法Pháp 界Giới 。 內nội 含hàm 一nhất 切thiết 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 。 故cố 復phục 名danh 藏tạng 。 以dĩ 有hữu 因nhân 故cố 化hóa 之chi 。 以dĩ 有hữu 染nhiễm 故cố 淨tịnh 之chi 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。


疏sớ/sơ 。 三tam 中trung 後hậu 二nhị 如như 下hạ 業nghiệp 中trung 者giả 。 即tức 藏tạng 有hữu 三tam 義nghĩa 。 中trung 後hậu 二nhị 義nghĩa 下hạ 動động 剎sát 網võng 。 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 現hiện 無vô 數số 佛Phật 。 即tức 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 三tam 雨vũ 法Pháp 雨vũ 。 即tức 第đệ 三tam 義nghĩa 。 妙diệu 法Pháp 輪luân 雲vân 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 故cố 。 便tiện 是thị 所sở 證chứng 。 二nhị 出xuất 離ly 雲vân 。 即tức 令linh 化hóa 令linh 淨tịnh 。 三tam 大đại 願nguyện 雲vân 。 令linh 得đắc 令linh 成thành 義nghĩa 。


疏sớ/sơ 。 謂vị 色sắc 如như 燈đăng 雲vân 者giả 。 相tương/tướng 海hải 品phẩm 云vân 。 如Như 來Lai 眉mi 間gian 有hữu 大đại 人nhân 相tướng 。 名danh 遍biến 法Pháp 界Giới 光quang 明minh 雲vân 。 摩ma 尼ni 寶bảo 華hoa 。 以dĩ 為vi 莊trang 嚴nghiêm 。 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 具cụ 眾chúng 寶bảo 色sắc 。 猶do 如như 日nhật 月nguyệt 。 洞đỗng 徹triệt 清thanh 淨tịnh 。 其kỳ 光quang 普phổ 照chiếu 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 於ư 中trung 顯hiển 現hiện 。 一nhất 切thiết 佛Phật 身thân 。 復phục 出xuất 妙diệu 音âm 宣tuyên 揚dương 諸chư 法pháp 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 具cụ 同đồng 時thời 具cụ 足túc 等đẳng 十thập 門môn 及cập 教giáo 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 十thập 門môn 可khả 思tư 。 但đãn 法pháp 是thị 所sở 依y 體thể 。 事sự 中trung 一nhất 華hoa 事sự 。 由do 此thử 華hoa 事sự 為vi 理lý 所sở 融dung 故cố 。 具cụ 十thập 對đối 令linh 同đồng 時thời 等đẳng 。 而nhi 康khang 藏tạng 和hòa 尚thượng 約ước 義nghĩa 分phân 齊tề 釋thích 成thành 云vân 。 一nhất 教giáo 義nghĩa 。 謂vị 見kiến 此thử 蓮liên 華hoa 能năng 生sanh 解giải 故cố 。 二nhị 事sự 理lý 華hoa 。 即tức 是thị 事sự 舉cử 體thể 同đồng 真chân 故cố 。 三tam 境cảnh 智trí 華hoa 。 是thị 所sở 觀quán 同đồng 智trí 性tánh 故cố 。 四tứ 行hành 位vị 。 是thị 萬vạn 行hạnh 華hoa 。 隨tùy 位vị 別biệt 故cố 。 五ngũ 因nhân 果quả 。 因nhân 事sự 之chi 華hoa 。 覽lãm 因nhân 成thành 果quả 故cố 。 六lục 依y 正chánh 。 全toàn 是thị 所sở 修tu 亦diệc 能năng 依y 故cố 。 七thất 體thể 用dụng 。 體thể 同đồng 真chân 性tánh 。 用dụng 應ứng 機cơ 故cố 。 八bát 人nhân 法pháp 。 恆hằng 覽lãm 於ư 人nhân 。 攝nhiếp 為vi 法pháp 故cố 。 九cửu 逆nghịch 順thuận 。 逆nghịch 同đồng 五ngũ 熱nhiệt 。 順thuận 十thập 度độ 故cố 。 十thập 感cảm 應ứng 。 遍biến 應ưng 一nhất 切thiết 。 亦diệc 能năng 感cảm 故cố 。


疏sớ/sơ 。 而nhi 其kỳ 本bổn 意ý 正chánh 表biểu 義nghĩa 耳nhĩ 者giả 。 以dĩ 十thập 玄huyền 十thập 對đối 。 凡phàm 舉cử 一nhất 事sự 必tất 具cụ 十thập 玄huyền 。 凡phàm 一nhất 玄huyền 門môn 必tất 收thu 十thập 對đối 。 泛phiếm 明minh 一nhất 法pháp 。 一nhất 一nhất 圓viên 收thu 故cố 。 若nhược 作tác 教giáo 者giả 但đãn 是thị 傍bàng 來lai 。 然nhiên 其kỳ 本bổn 意ý 唯duy 表biểu 義nghĩa 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 忽hốt 然nhiên 現hiện 者giả 。 隨tùy 難nạn/nan 牒điệp 釋thích 。 準chuẩn 觀quán 佛Phật 三tam 昧muội 。 海hải 經kinh 第đệ 二nhị 。 明minh 地địa 金kim 剛cang 白bạch 毫hào 相tướng 光quang 云vân 。 此thử 相tướng 現hiện 時thời 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 白bạch 毫hào 力lực 故cố 。 根căn 下hạ 自tự 然nhiên 化hóa 生sanh 寶bảo 華hoa 。 縱tung 廣quảng 正chánh 等đẳng 。 四tứ 十thập 由do 旬tuần 。 其kỳ 華hoa 金kim 色sắc 。 金kim 剛cang 為vi 臺đài 。 佛Phật 眉mi 間gian 光quang 。 照chiếu 此thử 華hoa 臺đài 。 其kỳ 光quang 直trực 下hạ 至chí 金kim 剛cang 際tế 等đẳng 。 與dữ 此thử 大đại 同đồng 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 如như 涅Niết 槃Bàn 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 者giả 。 即tức 第đệ 十thập 四tứ 經kinh 。 南nam 本bổn 十thập 三tam 云vân 。


爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。 有hữu 一nhất 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 住trụ 無vô 垢cấu 藏tạng 王vương 。 有hữu 大đại 威uy 德đức 。 成thành 就tựu 神thần 通thông 。 得đắc 大đại 總tổng 持trì 。 三tam 昧muội 具cụ 足túc 。 得đắc 無vô 所sở 畏úy 。 即tức 從tùng 座tòa 起khởi 。 偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên 。 右hữu 膝tất 著trước 地địa 。 長trường 跪quỵ 合hợp 掌chưởng 白bạch 佛Phật 言ngôn 。


世Thế 尊Tôn 。 如như 佛Phật 所sở 說thuyết 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 可khả 成thành 就tựu 。 功công 德đức 智trí 慧tuệ 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 實thật 不bất 可khả 說thuyết 。 我ngã 意ý 猶do 謂vị 故cố 不bất 如như 是thị 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。


何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 是thị 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 經Kinh 力lực 故cố 。 能năng 出xuất 生sanh 諸chư 佛Phật 。 世Thế 尊Tôn 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。


時thời 佛Phật 讚tán 言ngôn 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。


善thiện 男nam 子tử 。 如như 是thị 如như 是thị 。 如như 汝nhữ 所sở 說thuyết 。 是thị 諸chư 大Đại 乘Thừa 方Phương 等Đẳng 經Kinh 典điển 。 雖tuy 復phục 成thành 就tựu 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 欲dục 比tỉ 是thị 經Kinh 不bất 可khả 為ví 喻dụ 。 百bách 倍bội 千thiên 倍bội 。 百bách 千thiên 萬vạn 億ức 。 乃nãi 至chí 算toán 數số 譬thí 喻dụ 。 所sở 不bất 能năng 及cập 。


善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 從tùng 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 。 從tùng 乳nhũ 出xuất 酪lạc 。 從tùng 酪lạc 出xuất 生sanh 酥tô 。 從tùng 生sanh 酥tô 出xuất 熟thục 酥tô 。 從tùng 熟thục 酥tô 出xuất 醍đề 醐hồ 。 醐hồ 醐hồ 最tối 上thượng 。 若nhược 有hữu 服phục 者giả 。 眾chúng 病bệnh 皆giai 除trừ 。 所sở 有hữu 諸chư 藥dược 。 悉tất 入nhập 其kỳ 中trung 。


善thiện 男nam 子tử 。 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 從tùng 佛Phật 流lưu 出xuất 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 從tùng 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 出xuất 修tu 多đa 羅la 。 從tùng 修tu 多đa 羅la 出xuất 方Phương 等Đẳng 經kinh 。 從tùng 方Phương 等Đẳng 經kinh 出xuất 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 從tùng 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 出xuất 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 猶do 如như 醍đề 醐hồ 。 言ngôn 醍đề 醐hồ 者giả 。 喻dụ 於ư 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。


善thiện 男nam 子tử 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 說thuyết 言ngôn 如Như 來Lai 所sở 有hữu 功công 德đức 。 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 釋thích 曰viết 。 彼bỉ 約ước 讚tán 法Pháp 勝thắng 。 能năng 從tùng 微vi 至chí 著trước 。 今kim 但đãn 取thủ 從tùng 佛Phật 出xuất 教giáo 。 以dĩ 況huống 眉mi 間gian 出xuất 眾chúng 耳nhĩ 。 然nhiên 此thử 段đoạn 經kinh 文văn 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 若nhược 澤trạch 州châu 先tiên 於ư 菩Bồ 薩Tát 申thân 已dĩ 解giải 中trung 。 有hữu 一nhất 問vấn 云vân 。 此thử 經Kinh 是thị 其kỳ 言ngôn 教giáo 。 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 是thị 其kỳ 果quả 證chứng 。 教giáo 淺thiển 證chứng 深thâm 。 何hà 故cố 菩Bồ 提Đề 不bất 及cập 是thị 經Kinh 。 釋thích 言ngôn 。 此thử 中trung 偏thiên 名danh 宣tuyên 說thuyết 佛Phật 性tánh 之chi 詮thuyên 。 法Pháp 身thân 之chi 教giáo 。 以dĩ 之chi 為vi 經kinh 。 所sở 證chứng 即tức 是thị 性tánh 淨tịnh 因nhân 果quả 。 所sở 生sanh 菩Bồ 提Đề 是thị 其kỳ 方phương 便tiện 。 因nhân 果quả 性tánh 淨tịnh 為vi 本bổn 。 方phương 便tiện 為vi 末mạt 。 末mạt 不bất 如như 本bổn 故cố 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 功công 德đức 。 不bất 及cập 準chuẩn 後hậu 。 佛Phật 答đáp 其kỳ 義nghĩa 如như 是thị 。 次thứ 下hạ 釋thích 佛Phật 答đáp 。 合hợp 中trung 云vân 。 以dĩ 佛Phật 合hợp 牛ngưu 。 約ước 應ưng 身thân 佛Phật 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 合hợp 乳nhũ 。 說thuyết 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 。 修tu 多đa 羅la 合hợp 酥tô 。 名danh 大Đại 乘Thừa 教giáo 。 藉tạ 小tiểu 開khai 大đại 故cố 名danh 為vi 出xuất 。 後hậu 四tứ 俱câu 大Đại 乘Thừa 。 詮thuyên 事sự 之chi 教giáo 。 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 謂vị 施thí 戒giới 等đẳng 事sự 。 方Phương 等Đẳng 合hợp 生sanh 酥tô 。 即tức 大Đại 乘Thừa 中trung 破phá 相tương/tướng 空không 教giáo 。 因nhân 事sự 顯hiển 理lý 故cố 名danh 為vi 出xuất 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 合hợp 熟thục 酥tô 。 究cứu 竟cánh 離ly 相tương/tướng 證chứng 實thật 之chi 慧tuệ 。 名danh 為vi 般Bát 若Nhã 。 依y 理lý 起khởi 慧tuệ 。 是thị 故cố 名danh 出xuất 。 約ước 行hành 辯biện 教giáo 。 亦diệc 得đắc 名danh 出xuất 。 般Bát 若Nhã 經Kinh 云vân 。 然nhiên 此thử 般Bát 若Nhã 即tức 是thị 向hướng 前tiền 菩Bồ 提Đề 體thể 也dã 。 以dĩ 醍đề 醐hồ 合hợp 涅Niết 槃Bàn 。 般Bát 若Nhã 了liễu 因nhân 。 了liễu 彼bỉ 無vô 始thỉ 法pháp 性tánh 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 名danh 出xuất 。 約ước 實thật 辯biện 教giáo 。 亦diệc 得đắc 名danh 出xuất 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 言ngôn 。 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 如Như 來Lai 者giả 。 是thị 法Pháp 身thân 如Như 來Lai 。 非phi 報báo 身thân 如Như 來Lai 。 報báo 身thân 功công 德đức 不bất 及cập 此thử 經Kinh 。 故cố 不bất 即tức 之chi 。 上thượng 皆giai 遠viễn 公công 之chi 意ý 。 若nhược 望vọng 經kinh 意ý 未vị 必tất 如như 是thị 。 謂vị 此thử 公công 堅kiên 將tương 大đại 小tiểu 事sự 理lý 。 以dĩ 配phối 五ngũ 味vị 。 乃nãi 成thành 屈khuất 曲khúc 。 如như 何hà 不bất 說thuyết 大Đại 乘Thừa 十thập 二nhị 部bộ 等đẳng 耶da 。 今kim 謂vị 無vô 垢cấu 藏tạng 意ý 。 推thôi 功công 歸quy 本bổn 。 果quả 從tùng 教giáo 生sanh 。 如Như 來Lai 述thuật 成thành 。 成thành 其kỳ 推thôi 功công 之chi 義nghĩa 。 醍đề 醐hồ 最tối 上thượng 。 功công 本bổn 由do 乳nhũ 。 如Như 來Lai 至chí 極cực 功công 歸quy 於ư 教giáo 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 如như 大đại 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 誠thành 謂vị 。 滔thao 滔thao 之chi 水thủy 本bổn 於ư 濫lạm 觴thương 。 合hợp 抱bão 之chi 樹thụ 生sanh 於ư 毫hào 末mạt 。 故cố 說thuyết 教giáo 為vi 佛Phật 本bổn 。 何hà 用dụng 強cường/cưỡng 分phần/phân 大đại 小tiểu 法pháp 報báo 別biệt 耶da 。 然nhiên 佛Phật 自tự 揀giản 此thử 經Kinh 。 異dị 於ư 小Tiểu 乘Thừa 。 今kim 牛ngưu 出xuất 乳nhũ 。 是thị 大đại 教giáo 耳nhĩ 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 成thành 五ngũ 味vị 。 謂vị 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 辯biện 所sở 說thuyết 教giáo 。 出xuất 修tu 多đa 羅la 者giả 。 十thập 二nhị 分phần 教giáo 出xuất 生sanh 契khế 理lý 合hợp 機cơ 之chi 義nghĩa 故cố 。 修tu 多đa 羅la 出xuất 方Phương 等Đẳng 者giả 。 由do 契khế 理lý 故cố 顯hiển 出xuất 真chân 理lý 。 正chánh 理lý 廣quảng 陳trần 為vi 方Phương 等Đẳng 故cố 。 從tùng 方Phương 等Đẳng 出xuất 般Bát 若Nhã 者giả 。 依y 理lý 生sanh 智trí 等đẳng 。 般Bát 若Nhã 出xuất 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 以dĩ 智trí 契khế 理lý 成thành 極cực 果quả 故cố 。 故cố 云vân 涅Niết 槃Bàn 猶do 如như 醍đề 醐hồ 。 醍đề 醐hồ 喻dụ 於ư 佛Phật 性tánh 。 佛Phật 性tánh 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 文văn 理lý 昭chiêu 然nhiên 。 何hà 須tu 屈khuất 曲khúc 。 亦diệc 有hữu 說thuyết 。 言ngôn 從tùng 佛Phật 出xuất 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 是thị 本bổn 質chất 教giáo 。 從tùng 十thập 二nhị 部bộ 出xuất 修tu 多đa 羅la 是thị 影ảnh 像tượng 教giáo 者giả 。 亦diệc 是thị 妄vọng 推thôi 度độ 耳nhĩ 。 都đô 無vô 本bổn 影ảnh 之chi 意ý 。


疏sớ/sơ 。 故cố 此thử 十thập 句cú 攝nhiếp 為vi 五ngũ 對đối 者giả 。 重trọng/trùng 收thu 前tiền 釋thích 。 謂vị 一nhất 如như 理lý 如như 量lượng 對đối 。 二nhị 法Pháp 身thân 報báo 身thân 對đối 。 三Tam 身Thân 毛mao 心tâm 念niệm 對đối 。 四tứ 外ngoại 感cảm 內nội 安an 對đối 。 五ngũ 竪thụ 見kiến 橫hoạnh/hoành 圓viên 對đối 。


疏sớ/sơ 。 既ký 現hiện 既ký 至chí 者giả 。 疏sớ/sơ 於ư 釋thích 文văn 之chi 前tiền 。 總tổng 彰chương 讚tán 意ý 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 後hậu 總tổng 科khoa 。 今kim 初sơ 。 既ký 現hiện 即tức 勝thắng 音âm 讚tán 。 既ký 至chí 即tức 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 讚tán 。 罔võng 極cực 者giả 。 即tức 無vô 極cực 之chi 情tình 。 故cố 詩thi 序tự 云vân 。 情tình 動động 於ư 中trung 。 而nhi 形hình 於ư 言ngôn 。 言ngôn 之chi 不bất 足túc 則tắc 詠vịnh 歌ca 之chi 。 詠vịnh 歌ca 之chi 不bất 足túc 則tắc 不bất 知tri 手thủ 之chi 舞vũ 之chi 足túc 之chi 蹈đạo 。 之chi 故cố 生sanh 公công 用dụng 此thử 意ý 釋thích 說thuyết 偈kệ 意ý 云vân 。 以dĩ 罔võng 極cực 之chi 心tâm 詠vịnh 歌ca 舞vũ 蹈đạo 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 初sơ 一nhất 眉mi 間gian 菩Bồ 薩Tát 讚tán 下hạ 。 科khoa 釋thích 。 先tiên 總tổng 科khoa 。 二nhị 新tân 眾chúng 纔tài 集tập 下hạ 。 明minh 讚tán 次thứ 第đệ 。 於ư 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 正chánh 明minh 。 後hậu 結kết 彈đàn 。 今kim 初sơ 。 亦diệc 是thị 通thông 妨phương 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 若nhược 以dĩ 後hậu 十thập 為vi 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 讚tán 者giả 。 十thập 方phương 先tiên 來lai 。 何hà 以dĩ 後hậu 讚tán 。 故cố 今kim 通thông 云vân 。 現hiện 瑞thụy 與dữ 讚tán 。 二nhị 皆giai 同đồng 時thời 。 則tắc 勝thắng 音âm 與dữ 十thập 方phương 讚tán 亦diệc 同đồng 時thời 。 自tự 是thị 結kết 集tập 。 集tập 讚tán 一nhất 處xứ 耳nhĩ 。 又hựu 應ưng 問vấn 言ngôn 。 既ký 是thị 結kết 集tập 排bài 次thứ 居cư 然nhiên 。 合hợp 排bài 十thập 方phương 在tại 前tiền 。 何hà 以dĩ 向hướng 後hậu 。 故cố 釋thích 云vân 。 承thừa 前tiền 讚tán 勝thắng 音âm 德đức 次thứ 。 是thị 故cố 先tiên 舉cử 勝thắng 音âm 讚tán 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 昔tích 人nhân 不bất 曉hiểu 下hạ 。 二nhị 結kết 彈đàn 古cổ 德đức 。 於ư 中trung 又hựu 三tam 。 初sơ 正chánh 辯biện 非phi 。 次thứ 何hà 者giả 且thả 眉mi 間gian 出xuất 眾chúng 下hạ 。 立lập 理lý 。 三tam 況huống 法Pháp 界Giới 品phẩm 引dẫn 例lệ 合hợp 歎thán 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 含hàm 諸chư 問vấn 思tư 之chi 者giả 。 文văn 含hàm 四tứ 十thập 句cú 。 且thả 收thu 十thập 海hải 。 初sơ 偈kệ 即tức 佛Phật 海hải 。 次thứ 偈kệ 演diễn 說thuyết 海hải 。 三tam 一nhất 偈kệ 變biến 化hóa 海hải 。 一nhất 毛mao 示thị 現hiện 故cố 。 四tứ 一nhất 偈kệ 眾chúng 生sanh 海hải 。 五ngũ 一nhất 偈kệ 世thế 界giới 海hải 。 六lục 一nhất 偈kệ 法Pháp 界Giới 安an 立lập 海hải 。 七thất 一nhất 偈kệ 波Ba 羅La 蜜Mật 海hải 。 八bát 一nhất 偈kệ 佛Phật 壽thọ 量lượng 海hải 。 已dĩ 證chứng 佛Phật 地địa 必tất 有hữu 壽thọ 故cố 。 九cửu 一nhất 偈kệ 解giải 脫thoát 海hải 。 普phổ 賢hiền 開khai 覺giác 已dĩ 離ly 障chướng 故cố 。 已dĩ 獲hoạch 神thần 通thông 作tác 用dụng 解giải 脫thoát 故cố 。 十thập 一nhất 偈kệ 名danh 號hiệu 海hải 。 身thân 雲vân 普phổ 遍biến 。 隨tùy 物vật 立lập 名danh 故cố 。 十thập 海hải 既ký 爾nhĩ 。 攝nhiếp 餘dư 問vấn 例lệ 然nhiên 。 故cố 令linh 思tư 之chi 。


疏sớ/sơ 。 則tắc 十thập 身thân 圓viên 融dung 遍biến 四tứ 法Pháp 界Giới 者giả 。 以dĩ 但đãn 言ngôn 佛Phật 身thân 故cố 通thông 十thập 身thân 。 但đãn 云vân 法Pháp 界Giới 故cố 通thông 四tứ 界giới 。 以dĩ 體thể 即tức 理lý 。 以dĩ 用dụng 即tức 事sự 。 體thể 用dụng 無vô 礙ngại 即tức 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 即tức 一nhất 即tức 遍biến 。 即tức 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 又hựu 初sơ 句cú 體thể 遍biến 。 次thứ 句cú 明minh 用dụng 。 第đệ 三tam 句cú 明minh 用dụng 遍biến 第đệ 四tứ 句cú 不bất 動động 本bổn 也dã 。 本bổn 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 真chân 身thân 為vi 本bổn 。 本bổn 體thể 自tự 遍biến 。 以dĩ 用dụng 如như 體thể 故cố 。 不bất 動động 本bổn 而nhi 能năng 普phổ 遍biến 。 二nhị 應ứng 用dụng 之chi 中trung 自tự 有hữu 本bổn 末mạt 。 菩Bồ 提Đề 座tòa 身thân 即tức 本bổn 。 周chu 十thập 方phương 即tức 末mạt 故cố 。 下hạ 不bất 起khởi 樹thụ 王vương 而nhi 昇thăng 四tứ 天thiên 。 正chánh 明minh 不bất 動động 本bổn 而nhi 周chu 遍biến 。 今kim 明minh 雖tuy 遍biến 法Pháp 界Giới 而nhi 處xứ 此thử 座tòa 。 明minh 不bất 壞hoại 末mạt 而nhi 歸quy 本bổn 。 此thử 二nhị 不bất 相tương 離ly 故cố 。


疏sớ/sơ 。 以dĩ 不bất 動động 本bổn 而nhi 周chu 遍biến 。 釋thích 不bất 壞hoại 末mạt 而nhi 歸quy 本bổn 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 上thượng 則tắc 事sự 如như 理lý 故cố 等đẳng 者giả 。 菩Bồ 提Đề 座tòa 身thân 是thị 事sự 。 以dĩ 如như 理lý 故cố 周chu 遍biến 。 言ngôn 此thử 則tắc 事sự 含hàm 理lý 者giả 。 一nhất 毛mao 是thị 事sự 無vô 不bất 包bao 故cố 。 由do 理lý 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 無vô 處xứ 不bất 遍biến 。 二nhị 無vô 法pháp 不bất 包bao 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 具cụ 包bao 遍biến 義nghĩa 。 今kim 事sự 如như 理lý 故cố 具cụ 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 即tức 事sự 事sự 無vô 礙ngại 中trung 。 事sự 理lý 融dung 通thông 門môn 也dã 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 一nhất 毛mao 表biểu 解giải 脫thoát 門môn 者giả 。 約ước 觀quán 心tâm 釋thích 。 一nhất 毛mao 外ngoại 有hữu 內nội 空không 能năng 容dung 受thọ 故cố 。


疏sớ/sơ 。 初sơ 二nhị 總tổng 身thân 總tổng 相tương/tướng 遍biến 等đẳng 者giả 。 然nhiên 有hữu 四tứ 句cú 。 謂vị 一nhất 總tổng 遍biến 總tổng 中trung 。 二nhị 總tổng 遍biến 別biệt 中trung 。 三tam 別biệt 遍biến 別biệt 中trung 。 四tứ 別biệt 遍biến 總tổng 中trung 。 然nhiên 所sở 遍biến 通thông 依y 正chánh 。 且thả 約ước 能năng 遍biến 為vi 正chánh 。 所sở 遍biến 為vi 依y 。 依y 正chánh 各các 有hữu 總tổng 別biệt 。 正chánh 總tổng 即tức 全toàn 身thân 。 別biệt 即tức 眼nhãn 耳nhĩ 。 乃nãi 至chí 一nhất 毛mao 。 依y 總tổng 即tức 全toàn 一nhất 國quốc 土độ 。 別biệt 即tức 若nhược 樹thụ 若nhược 石thạch 。 乃nãi 至chí 一nhất 塵trần 。 初sơ 但đãn 言ngôn 剎sát 中trung 安an 坐tọa 故cố 。 是thị 總tổng 身thân 總tổng 相tương/tướng 遍biến 。 後hậu 明minh 身thân 遍biến 塵trần 中trung 之chi 土thổ/độ 。 總tổng 遍biến 別biệt 中trung 。 疏sớ/sơ 言ngôn 眾chúng 中trung 者giả 。 即tức 大đại 眾chúng 海hải 中trung 為vi 揀giản 昔tích 解giải 。 以dĩ 為vi 勝thắng 音âm 眷quyến 屬thuộc 讚tán 故cố 。 則tắc 是thị 勝thắng 音âm 眾chúng 中trung 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 今kim 明minh 是thị 新tân 舊cựu 二nhị 種chủng 大đại 眾chúng 海hải 中trung 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 句cú 各các 一nhất 智trí 者giả 。 上thượng 約ước 二nhị 智trí 。 此thử 約ước 四Tứ 智Trí 。 四Tứ 智Trí 之chi 相tướng 已dĩ 見kiến 第đệ 一nhất 經kinh 。 今kim 但đãn 取thủ 其kỳ 與dữ 今kim 經kinh 文văn 相tương 應ứng 之chi 處xứ 。 而nhi 引dẫn 之chi 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 力Lực 、 無Vô 畏Úy 等đẳng 。 皆giai 無vô 異dị 故cố 者giả 。 即tức 問vấn 明minh 品phẩm 文văn 。 經Kinh 云vân 文Văn 殊Thù 法pháp 常thường 爾nhĩ 。 法Pháp 王Vương 唯duy 一nhất 法pháp 。 一nhất 切thiết 無vô 礙ngại 人nhân 。 一nhất 道đạo 出xuất 生sanh 死tử 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 身thân 。 同đồng 共cộng 一nhất 法Pháp 身thân 。 一nhất 心tâm 一nhất 智trí 慧tuệ 。 力lực 無vô 畏úy 亦diệc 然nhiên 。 言ngôn 相tương/tướng 同đồng 者giả 。 即tức 相tương 似tự 名danh 同đồng 。 非phi 謂vị 共cộng 也dã 。


疏sớ/sơ 。 此thử 即tức 無vô 礙ngại 慧tuệ 身thân 不bất 依y 一nhất 切thiết 者giả 。 上thượng 以dĩ 無vô 住trụ 本bổn 釋thích 無vô 依y 。 無vô 依y 是thị 理lý 故cố 無vô 住trụ 。 即tức 實thật 相tướng 之chi 異dị 名danh 。 今kim 以dĩ 智trí 慧tuệ 釋thích 無vô 依y 故cố 。 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 依y 慈từ 悲bi 。 慈từ 悲bi 復phục 依y 方phương 便tiện 立lập 。 方phương 便tiện 依y 智trí 智trí 依y 慧tuệ 。 無vô 礙ngại 慧tuệ 身thân 無vô 所sở 依y 。 故cố 疏sớ/sơ 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 是thị 無vô 差sai 別biệt 者giả 。 上thượng 釋thích 無vô 差sai 別biệt 。 約ước 理lý 無vô 二nhị 。 今kim 釋thích 無vô 差sai 。 但đãn 心tâm 無vô 分phân 別biệt 耳nhĩ 。 故cố 無vô 差sai 別biệt 與dữ 無vô 分phân 別biệt 。 有hữu 通thông 有hữu 局cục 。 局cục 則tắc 無vô 差sai 別biệt 是thị 理lý 。 無vô 分phân 別biệt 約ước 智trí 。 通thông 則tắc 理lý 亦diệc 得đắc 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 故cố 問vấn 明minh 品phẩm 云vân 。 佛Phật 剎sát 無vô 分phân 別biệt 。 無vô 憎tăng 亦diệc 無vô 愛ái 。 智trí 亦diệc 得đắc 名danh 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。 謂vị 無vô 差sai 智trí 為vi 能năng 證chứng 故cố 。 今kim 用dụng 通thông 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 分phân 別biệt 。 釋thích 無vô 差sai 別biệt 。


疏sớ/sơ 。 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 。 智trí 影ảnh 皆giai 無vô 二nhị 故cố 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 釋thích 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 之chi 能năng 。 亦diệc 如như 上thượng 引dẫn 。


疏sớ/sơ 。 即tức 法Pháp 身thân 無vô 色sắc 應ứng 物vật 現hiện 形hình 者giả 。 引dẫn 證chứng 此thử 語ngữ 。 正chánh 是thị 肇triệu 論luận 。 論luận 云vân 。 法Pháp 身thân 無vô 色sắc 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 般Bát 若Nhã 無vô 知tri 對đối 緣duyên 而nhi 照chiếu 。 若nhược 取thủ 其kỳ 本bổn 據cứ 。 即tức 是thị 經Kinh 云vân 。 佛Phật 真chân 法Pháp 身thân 。 猶do 若nhược 虛hư 空không 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 下hạ 經kinh 亦diệc 云vân 。 佛Phật 以dĩ 法pháp 為vi 身thân 。 清thanh 淨tịnh 如như 虛hư 空không 。 所sở 現hiện 眾chúng 色sắc 形hình 。 令linh 入nhập 此thử 法pháp 中trung 也dã 。


疏sớ/sơ 。 以dĩ 智trí 契khế 如như 下hạ 。 會hội 上thượng 二nhị 身thân 令linh 無vô 障chướng 礙ngại 。 是thị 真chân 法Pháp 身thân 。 引dẫn 金kim 光quang 明minh 。 已dĩ 如như 上thượng 引dẫn 。 即tức 三Tam 身Thân 品phẩm 。


疏sớ/sơ 。 望vọng 前tiền 應ưng 身thân 即tức 重trọng/trùng 化hóa 者giả 。 應ưng 身thân 對đối 法pháp 報báo 。 應ưng 身thân 是thị 化hóa 身thân 。 今kim 於ư 應ưng 身thân 上thượng 起khởi 化hóa 。 故cố 云vân 重trọng/trùng 化hóa 。 如như 釋Thích 迦Ca 是thị 應ưng 身thân 如như 涅Niết 槃Bàn 受thọ 供cung 。 於ư 其kỳ 毛mao 端đoan 現hiện 多đa 化hóa 佛Phật 。 即tức 重trọng/trùng 化hóa 也dã 。


疏sớ/sơ 。 先tiên 一nhất 偈kệ 顯hiển 真chân 佛Phật 者giả 。 此thử 約ước 法pháp 報báo 無vô 礙ngại 之chi 身thân 。 為vi 真chân 佛Phật 也dã 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 常thường 者giả 。 本bổn 有hữu 常thường 也dã 。 智trí 符phù 於ư 理lý 。 湛trạm 然nhiên 常thường 照chiếu 者giả 。 即tức 是thị 修tu 成thành 。 合hợp 本bổn 有hữu 也dã 。 若nhược 依y 法pháp 相tướng 。 後hậu 常thường 是thị 相tương 續tục 常thường 。 今kim 依y 法pháp 性tánh 宗tông 。 冥minh 符phù 於ư 理lý 。 同đồng 理lý 常thường 也dã 。 故cố 生sanh 公công 涅Niết 槃Bàn 疏sớ/sơ 云vân 夫phu 真chân 理lý 自tự 然nhiên 悟ngộ 。 亦diệc 冥minh 符phù 真chân 。 則tắc 同đồng 無vô 差sai 悟ngộ 。 豈khởi 容dung 易dị 不bất 易dị 之chi 體thể 。 為vi 湛trạm 然nhiên 常thường 照chiếu 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 顯hiển 者giả 離ly 二nhị 障chướng 者giả 。 亦diệc 有hữu 二nhị 意ý 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 。 故cố 法Pháp 身thân 顯hiển 。 離ly 所sở 知tri 障chướng 故cố 智trí 身thân 成thành 。 合hợp 則tắc 二nhị 障chướng 俱câu 障chướng 二nhị 身thân 。 離ly 於ư 二nhị 障chướng 俱câu 顯hiển 二nhị 身thân 。 智trí 性tánh 本bổn 有hữu 非phi 照chiếu 今kim 有hữu 故cố 。


疏sớ/sơ 。 諸chư 根căn 相tướng 好hảo 。 一nhất 一nhất 無vô 邊biên 者giả 。 即tức 自tự 受thọ 用dụng 身thân 果quả 。 無vô 限hạn 福phước 智trí 所sở 莊trang 嚴nghiêm 故cố 者giả 。 即tức 自tự 受thọ 用dụng 因nhân 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 二nhị 受thọ 用dụng 身thân 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 自tự 受thọ 用dụng 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 習tập 無vô 量lượng 福phước 慧tuệ 資tư 糧lương 。 所sở 起khởi 無vô 邊biên 。 真chân 實thật 功công 德đức 。 及cập 極cực 圓viên 淨tịnh 常thường 遍biến 色sắc 身thân 。 相tương 續tục 湛trạm 然nhiên 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 恆hằng 自tự 受thọ 用dụng 。 廣quảng 大đại 法Pháp 樂lạc 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 論luận 對đối 疏sớ/sơ 。 居cư 然nhiên 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 初sơ 一nhất 普phổ 隨tùy 物vật 樂nhạo/nhạc/lạc 下hạ 。 三tam 義nghĩa 皆giai 通thông 他tha 受thọ 用dụng 身thân 及cập 變biến 化hóa 身thân 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 二nhị 他tha 受thọ 用dụng 。 謂vị 諸chư 如Như 來Lai 。 由do 平bình 等đẳng 智trí 。 示thị 現hiện 微vi 妙diệu 淨tịnh 功công 德đức 身thân 。 居cư 純thuần 淨tịnh 土độ 。 為vi 住trụ 十Thập 地Địa 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 現hiện 大đại 神thần 通thông 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 。 決quyết 眾chúng 疑nghi 網võng 。 令linh 彼bỉ 受thọ 用dụng 大Đại 乘Thừa 法Pháp 樂lạc 故cố 。


疏sớ/sơ 。 無vô 生sanh 為vi 佛Phật 法Pháp 體thể 故cố 者giả 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 皆giai 詮thuyên 無vô 生sanh 之chi 理lý 故cố 。 淨tịnh 名danh 不bất 二nhị 發phát 始thỉ 明minh 之chi 。 楞lăng 伽già 經kinh 說thuyết 。 一nhất 切thiết 不bất 生sanh 。 中trung 論luận 不bất 生sanh 。 為vi 論luận 宗tông 體thể 。 傅phó/phụ 大Đại 士Sĩ 亦diệc 云vân 。 佛Phật 法Pháp 以dĩ 無vô 生sanh 為vi 體thể 。 無vô 著trước 為vi 宗tông 。 忘vong 想tưởng 為vi 因nhân 。 涅Niết 槃Bàn 為vi 果quả 。 諸chư 文văn 非phi 一nhất 。


疏sớ/sơ 。 無vô 住trú 處xứ 者giả 。 拂phất 約ước 性tánh 云vân 。 法pháp 性tánh 如như 虛hư 空không 。 諸chư 佛Phật 於ư 中trung 住trụ 。 似tự 有hữu 住trú 處xứ 。 今kim 謂vị 法pháp 性tánh 如như 空không 。 則tắc 無vô 所sở 住trụ 。 況huống 體thể 無vô 生sanh 。 安an 有hữu 能năng 住trụ 不bất 住trụ 。 諸chư 法pháp 方phương 住trụ 法pháp 性tánh 故cố 。 上thượng 文văn 云vân 。 諸chư 佛Phật 於ư 中trung 住trụ 故cố 。 金kim 剛cang 經Kinh 云vân 。 應ưng 無vô 所sở 住trụ 。 而nhi 生sanh 其kỳ 心tâm 。 若nhược 心tâm 有hữu 住trụ 。 則tắc 為vi 非phi 住trụ 。 大đại 品phẩm 云vân 。 若nhược 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 不bất 住trụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 方phương 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 故cố 大đại 般Bát 若Nhã 會hội 會hội 之chi 初sơ 。 皆giai 先tiên 明minh 無vô 住trụ 。 淨tịnh 名danh 亦diệc 說thuyết 。 無vô 住trụ 為vi 本bổn 。


疏sớ/sơ 。 無vô 盡tận 相tương/tướng 言ngôn 兼kiêm 真chân 身thân 故cố 者giả 。 一nhất 應ứng 用dụng 無vô 盡tận 。 若nhược 鏡kính 對đối 萬vạn 形hình 。 二nhị 真chân 體thể 無vô 盡tận 。 此thử 復phục 二nhị 種chủng 。 一nhất 十thập 蓮liên 華hoa 藏tạng 之chi 色sắc 相tướng 故cố 。 二nhị 一nhất 一nhất 色sắc 相tướng 。 體thể 無vô 窮cùng 盡tận 。 湛trạm 然nhiên 不bất 變biến 故cố 。 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 妙diệu 色sắc 常thường 安an 隱ẩn 。 不bất 為vi 時thời 節tiết 劫kiếp 數số 遷thiên 。 大đại 聖thánh 曠khoáng 劫kiếp 行hành 慈từ 悲bi 。 獲hoạch 得đắc 金kim 剛cang 不bất 壞hoại 體thể 。 勝thắng 鬘man 云vân 。 如Như 來Lai 色sắc 無vô 盡tận 。 智trí 慧tuệ 亦diệc 復phục 然nhiên 。 故cố 疏sớ/sơ 言ngôn 。 十thập 化hóa 者giả 。 即tức 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 佛Phật 身thân 有hữu 十thập 化hóa 。 初sơ 依y 身thân 輪luân 起khởi 三tam 種chủng 化hóa 。 一nhất 受thọ 生sanh 化hóa 。 謂vị 受thọ 最tối 後hậu 身thân 。 二nhị 神thần 通thông 化hóa 。 謂vị 現hiện 諸chư 變biến 等đẳng 。 三tam 業nghiệp 果quả 化hóa 。 謂vị 受thọ 金kim 鏘thương 等đẳng 。 又hựu 依y 語ngữ 輪luân 起khởi 三tam 種chủng 化hóa 。 一nhất 辯biện 揚dương 化hóa 。 謂vị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 斷đoạn 疑nghi 答đáp 難nạn/nan 。 二nhị 讚tán 勵lệ 化hóa 。 謂vị 讚tán 勝thắng 勸khuyến 學học 。 三tam 慶khánh 慰úy 化hóa 。 謂vị 有hữu 進tiến 修tu 。 或hoặc 能năng 斷đoạn 證chứng 隨tùy 喜hỷ 慶khánh 慰úy 。 意ý 化hóa 有hữu 四tứ 。 一nhất 領lãnh 受thọ 意ý 化hóa 。 謂vị 領lãnh 問vấn 受thọ 取thủ 等đẳng 。 二nhị 決quyết 擇trạch 意ý 化hóa 。 謂vị 觀quán 有hữu 情tình 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 揀giản 擇trạch 諸chư 法pháp 性tánh 相tướng 不bất 同đồng 。 三tam 發phát 起khởi 意ý 化hóa 。 謂vị 能năng 發phát 起khởi 。 宿túc 世thế 善thiện 根căn 。 及cập 令linh 二Nhị 乘Thừa 發phát 大đại 行hành 等đẳng 。 四tứ 造tạo 作tác 意ý 化hóa 。 謂vị 能năng 建kiến 立lập 諸chư 法pháp 事sự 義nghĩa 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 依y 實thật 起khởi 用dụng 。 即tức 是thị 化hóa 身thân 。 故cố 說thuyết 化hóa 身thân 無vô 別biệt 心tâm 色sắc 。 釋thích 曰viết 。 上thượng 即tức 論luận 文văn 疏sớ/sơ 文văn 具cụ 用dụng 。 欲dục 會hội 釋thích 經kinh 少thiểu 有hữu 添# 減giảm 。 但đãn 觀quán 向hướng 引dẫn 。 自tự 分phần/phân 疏sớ/sơ 中trung 主chủ 客khách 之chi 言ngôn 。


疏sớ/sơ 。 離ly 一nhất 切thiết 諸chư 相tướng 。 即tức 名danh 諸chư 佛Phật 者giả 。


復phục 有hữu 文văn 云vân 。 若nhược 見kiến 諸chư 相tướng 非phi 相tướng 。 即tức 見kiến 如Như 來Lai 。


疏sớ/sơ 。 慈Từ 氏Thị 論luận 云vân 。 但đãn 離ly 四tứ 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 此thử 釋thích 上thượng 離ly 一nhất 切thiết 言ngôn 故cố 。 四tứ 加gia 行hành 位vị 菩Bồ 薩Tát 。 但đãn 觀quán 此thử 四tứ 。 四tứ 者giả 。 一nhất 名danh 。 二nhị 義nghĩa 。 三tam 名danh 義nghĩa 自tự 性tánh 。 四tứ 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 。 名danh 即tức 能năng 詮thuyên 。 義nghĩa 為vi 所sở 詮thuyên 。 名danh 中trung 有hữu 句cú 。 名danh 詮thuyên 自tự 性tánh 句cú 詮thuyên 差sai 別biệt 。 則tắc 名danh 中trung 有hữu 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 義nghĩa 中trung 亦diệc 有hữu 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 此thử 二nhị 異dị 相tướng 故cố 。 二nhị 別biệt 觀quán 。 若nhược 名danh 義nghĩa 自tự 性tánh 。 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 。 二nhị 二nhị 相tương/tướng 同đồng 故cố 合hợp 觀quán 察sát 。 謂vị 觀quán 於ư 名danh 必tất 詮thuyên 自tự 性tánh 。 若nhược 觀quán 於ư 句cú 必tất 詮thuyên 差sai 別biệt 。 故cố 自tự 性tánh 名danh 與dữ 自tự 性tánh 義nghĩa 此thử 二nhị 相tương/tướng 同đồng 。 名danh 義nghĩa 差sai 別biệt 相tương/tướng 同đồng 亦diệc 爾nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 是thị 釋thích 疑nghi 為vi 物vật 現hiện 相tướng 不bất 乖quai 如như 空không 者giả 。 疑nghi 云vân 。 既ký 以dĩ 法pháp 為vi 佛Phật 身thân 。 清thanh 淨tịnh 如như 虛hư 空không 。 何hà 緣duyên 現hiện 金kim 色sắc 等đẳng 。 云vân 何hà 令linh 人nhân 。 悟ngộ 於ư 虛hư 空không 。 答đáp 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 體thể 雖tuy 無vô 相tướng 為vi 物vật 現hiện 相tướng 。 物vật 宜nghi 見kiến 故cố 隨tùy 他tha 意ý 耳nhĩ 。 二nhị 者giả 若nhược 不bất 現hiện 相tướng 。 云vân 何hà 令linh 人nhân 。 悟ngộ 於ư 無vô 相tướng 。 如như 不bất 因nhân 言ngôn 豈khởi 顯hiển 無vô 言ngôn 之chi 理lý 。 上thượng 二nhị 意ý 即tức 為vi 物vật 現hiện 相tướng 句cú 中trung 通thông 之chi 。 三tam 如như 虛hư 空không 言ngôn 。 取thủ 其kỳ 清thanh 淨tịnh 。 無vô 相tướng 非phi 離ly 相tương 求cầu 。 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 故cố 不bất 乖quai 空không 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 佛Phật 住trụ 甚thậm 深thâm 真chân 法pháp 性tánh 。 寂tịch 滅diệt 無vô 相tướng 同đồng 虛hư 空không 。 而nhi 於ư 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 中trung 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 所sở 行hành 事sự 。 所sở 作tác 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 皆giai 依y 法pháp 性tánh 而nhi 得đắc 。 有hữu 相tướng 與dữ 無vô 相tướng 無vô 差sai 別biệt 。 入nhập 於ư 究cứu 竟cánh 皆giai 無vô 相tướng 。 故cố 相tương/tướng 不bất 乖quai 無vô 相tướng 。 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 地địa 地địa 三tam 心tâm 者giả 。 即tức 入nhập 住trụ 出xuất 。 下hạ 當đương 廣quảng 說thuyết 。


疏sớ/sơ 。 一nhất 梵Phạm 音âm 故cố 者giả 。 唯duy 取thủ 五ngũ 天thiên 梵Phạm 音âm 意ý 在tại 一nhất 故cố 。 二nhị 即tức 此thử 一nhất 梵Phạm 音âm 稱xưng 性tánh 故cố 遍biến 。 三tam 此thử 一nhất 梵Phạm 音âm 中trung 即tức 具cụ 一nhất 切thiết 音âm 故cố 。


疏sớ/sơ 。 釋thích 云vân 事sự 理lý 融dung 故cố 。 一nhất 梵Phạm 音âm 是thị 事sự 事sự 為vi 理lý 融dung 故cố 一nhất 具cụ 一nhất 切thiết 。 四tứ 多đa 法Pháp 雨vũ 者giả 。 隨tùy 前tiền 一nhất 音âm 。 即tức 說thuyết 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 因nhân 果quả 等đẳng 法pháp 。 五ngũ 隨tùy 說thuyết 一nhất 法pháp 具cụ 多đa 文văn 辭từ 。 如như 四Tứ 諦Đế 品phẩm 說thuyết 四Tứ 諦Đế 法Pháp 。 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 主chủ 伴bạn 無vô 盡tận 。 六lục 隨tùy 前tiền 一nhất 音âm 一nhất 法pháp 。 各các 同đồng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 之chi 音âm 。 如như 百bách 道đạo 風phong 各các 吹xuy 多đa 竅khiếu 。 競cạnh 發phát 異dị 響hưởng 。 前tiền 第đệ 三tam 一nhất 音âm 具cụ 多đa 。 是thị 佛Phật 音âm 自tự 具cụ 。 今kim 一nhất 具cụ 多đa 。 是thị 隨tùy 一nhất 音âm 外ngoại 同đồng 物vật 類loại 。 七thất 德đức 一nhất 類loại 音âm 各các 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 多đa 類loại 皆giai 爾nhĩ 。 八bát 唯duy 宣tuyên 稱xưng 性tánh 融dung 差sai 別biệt 故cố 。 九cửu 能năng 令linh 萬vạn 類loại 皆giai 得đắc 見kiến 聞văn 。 上thượng 之chi 性tánh 淨tịnh 。 十thập 隨tùy 聞văn 大đại 小tiểu 益ích 皆giai 究cứu 竟cánh 。 言ngôn 文văn 處xứ 可khả 見kiến 者giả 。 上thượng 之chi 八bát 義nghĩa 句cú 各các 一nhất 義nghĩa 。 唯duy 第đệ 九cửu 義nghĩa 具cụ 於ư 三tam 句cú 。 十thập 亦diệc 一nhất 句cú 。 故cố 十thập 二nhị 句cú 而nhi 有hữu 十thập 義nghĩa 。 疏sớ/sơ 言ngôn 影ảnh 像tượng 者giả 。 顯hiển 無vô 方phương 所sở 者giả 。 此thử 句cú 標tiêu 。 下hạ 別biệt 釋thích 之chi 。 離ly 其kỳ 影ảnh 像tượng 以dĩ 為vi 二nhị 喻dụ 。 影ảnh 取thủ 光quang 影ảnh 喻dụ 。 故cố 云vân 光quang 東đông 影ảnh 西tây 等đẳng 。 然nhiên 光quang 影ảnh 喻dụ 自tự 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 以dĩ 若nhược 身thân 若nhược 樹thụ 等đẳng 。 以dĩ 喻dụ 物vật 機cơ 。 日nhật 月nguyệt 之chi 光quang 。 以dĩ 喻dụ 佛Phật 智trí 。 所sở 見kiến 之chi 影ảnh 喻dụ 佛Phật 色sắc 形hình 。 如như 瞿cù 師sư 羅la 之chi 短đoản 質chất 。 佛Phật 智trí 對đối 之chi 為vi 三tam 尺xích 之chi 影ảnh 。 無vô 邊biên 身thân 之chi 長trường/trưởng 質chất 。 佛Phật 智trí 對đối 之chi 為vi 窮cùng 上thượng 界giới 。 而nhi 有hữu 餘dư 之chi 影ảnh 。 今kim 不bất 取thủ 此thử 義nghĩa 。 二nhị 質chất 喻dụ 法Pháp 身thân 。 無vô 二nhị 相tướng 故cố 。 光quang 前tiền 機cơ 感cảm 。 隨tùy 其kỳ 東đông 西tây 所sở 感cảm 異dị 故cố 。 影ảnh 喻dụ 色sắc 形hình 。 隨tùy 機cơ 感cảm 光quang 而nhi 東đông 西tây 故cố 。 今kim 取thủ 此thử 義nghĩa 云vân 無vô 方phương 所sở 。 二nhị 以dĩ 像tượng 一nhất 種chủng 為vi 鏡kính 像tượng 喻dụ 。 故cố 云vân 質chất 對đối 像tượng 生sanh 。 無vô 從tùng 無vô 去khứ 即tức 無vô 方phương 所sở 故cố 此thử 影ảnh 像tượng 下hạ 。 雙song 結kết 二nhị 喻dụ 無vô 方phương 所sở 言ngôn 意ý 明minh 空không 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 言ngôn 如như 空không 者giả 。 不bất 可khả 取thủ 等đẳng 故cố 者giả 。 等đẳng 於ư 四tứ 義nghĩa 。 謂vị 此thử 偈kệ 中trung 五ngũ 義nghĩa 如như 空không 。 一nhất 不bất 可khả 取thủ 。 無vô 物vật 可khả 取thủ 智trí 覽lãm 無vô 性tánh 故cố 。 二nhị 無vô 生sanh 。 非phi 從tùng 無vô 之chi 有hữu 故cố 。 三tam 無vô 起khởi 作tác 。 非phi 新tân 成thành 故cố 。 四tứ 應ưng 物vật 現hiện 前tiền 。 無vô 有hữu 一nhất 物vật 不bất 對đối 空không 故cố 。 隨tùy 器khí 大đại 小tiểu 孔khổng 隙khích 之chi 異dị 故cố 。 五ngũ 平bình 等đẳng 。 十thập 方phương 虛hư 空không 。 皆giai 不bất 可khả 量lượng 。 三tam 際tế 虛hư 空không 同đồng 一nhất 相tướng 故cố 。 如Như 來Lai 五ngũ 義nghĩa 者giả 。 一nhất 離ly 相tương/tướng 故cố 。 二nhị 真chân 常thường 故cố 。 三tam 湛trạm 寂tịch 故cố 。 上thượng 三tam 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 四tứ 即tức 感cảm 而nhi 遂toại 通thông 。 五ngũ 體thể 相tướng 用dụng 等đẳng 。 佛Phật 佛Phật 相tương 望vọng 平bình 等đẳng 無vô 二nhị 。


疏sớ/sơ 。 故cố 雖tuy 現hiện 形hình 猶do 如như 水thủy 月nguyệt 者giả 。 經Kinh 云vân 。 佛Phật 真chân 法Pháp 身thân 。 猶do 若nhược 虛hư 空không 。 應ứng 物vật 現hiện 形hình 。 如như 水thủy 中trung 月nguyệt 。 此thử 義nghĩa 佛Phật 佛Phật 平bình 等đẳng 。 故cố 結kết 云vân 平bình 等đẳng 如như 虛hư 空không 。


疏sớ/sơ 。 既ký 以dĩ 結kết 通thông 菩Bồ 薩Tát 雲vân 集tập 尤vưu 顯hiển 上thượng 歎thán 。 是thị 彼bỉ 十thập 方phương 者giả 。 謂vị 若nhược 是thị 勝thắng 音âm 眷quyến 屬thuộc 。 何hà 以dĩ 歎thán 後hậu 結kết 云vân 如như 此thử 四tứ 天thiên 下hạ 道Đạo 場Tràng 中trung 。 以dĩ 佛Phật 神thần 力lực 。 十thập 方phương 各các 有hữu 一nhất 億ức 。 世thế 界giới 海hải 微vi 塵trần 數số 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 而nhi 來lai 集tập 會hội 耶da 。 明minh 知tri 。 上thượng 是thị 十thập 方phương 菩Bồ 薩Tát 。 歎thán 佛Phật 德đức 耳nhĩ 。 現hiện 相tướng 品phẩm 竟cánh 。


普Phổ 賢Hiền 三Tam 昧Muội 品Phẩm 第đệ 三tam
☸ Phẩm 3:

疏sớ/sơ 。 二nhị 釋thích 名danh 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 。 一nhất 正chánh 釋thích 。 二nhị 解giải 妨phương 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 釋thích 。 第đệ 一nhất 釋thích 普phổ 賢hiền 是thị 人nhân 。 第đệ 二nhị 釋thích 普phổ 賢hiền 是thị 法pháp 。 第đệ 三tam 依y 梵Phạm 本bổn 義nghĩa 通thông 人nhân 法pháp 。


疏sớ/sơ 。 縱túng/tung 佛Phật 加gia 下hạ 品phẩm 。 二nhị 解giải 妨phương 難nạn/nan 。 有hữu 二nhị 種chủng 難nạn/nan 。 一nhất 義nghĩa 廣quảng 名danh 局cục 難nạn/nan 。 難nạn/nan 云vân 。 文văn 中trung 具cụ 有hữu 佛Phật 加gia 光quang 讚tán 。 何hà 以dĩ 偏thiên 名danh 三tam 昧muội 。 一nhất 法pháp 釋thích 意ý 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 餘dư 會hội 入nhập 定định 下hạ 。 通thông 第đệ 二nhị 違vi 例lệ 開khai 品phẩm 難nạn/nan 。 難nạn/nan 云vân 。 諸chư 會hội 中trung 皆giai 入nhập 定định 等đẳng 在tại 於ư 本bổn 品phẩm 。 今kim 何hà 開khai 耶da 。 故cố 疏sớ/sơ 牒điệp 此thử 以dĩ 答đáp 。 答đáp 文văn 有hữu 二nhị 。 一nhất 釋thích 餘dư 不bất 開khai 所sở 由do 。 二nhị 今kim 此thử 開khai 下hạ 。 釋thích 今kim 開khai 所sở 以dĩ 。 而nhi 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 正chánh 答đáp 前tiền 問vấn 。 二nhị 從tùng 四tứ 五ngũ 二nhị 種chủng 下hạ 。 展triển 轉chuyển 生sanh 難nạn/nan 。 難nạn/nan 云vân 。 光quang 讚tán 眾chúng 請thỉnh 十Thập 地Địa 亦diệc 有hữu 。 何hà 名danh 六lục 異dị 。 彼bỉ 何hà 不bất 開khai 今kim 此thử 則tắc 開khai 。 答đáp 意ý 可khả 知tri 。 三tam 以dĩ 此thử 果quả 下hạ 。 出xuất 廣quảng 所sở 由do 。 七thất 八bát 九cửu 下hạ 。 通thông 躡niếp 跡tích 難nạn/nan 。 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 說thuyết 果quả 法pháp 。 別biệt 立lập 此thử 品phẩm 。 七thất 八bát 九cửu 會hội 。 此thử 三tam 亦diệc 說thuyết 果quả 法pháp 。 何hà 不bất 立lập 耶da 。 答đáp 意ý 云vân 。 彼bỉ 唯duy 有hữu 一nhất 而nhi 無vô 二nhị 義nghĩa 故cố 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 此thử 三tam 昧muội 下hạ 。 彰chương 定định 名danh 字tự 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 一nhất 解giải 文văn 。 二nhị 彰chương 入nhập 所sở 以dĩ 。 三tam 敘tự 昔tích 異dị 同đồng 。 今kim 初sơ 。 先tiên 指chỉ 前tiền 。 後hậu 復phục 有hữu 下hạ 。 正chánh 釋thích 。 文văn 有hữu 二nhị 釋thích 。 一nhất 約ước 廣quảng 大đại 生sanh 息tức 釋thích 。 二nhị 約ước 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 釋thích 。 前tiền 中trung 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 今kim 毘tỳ 者giả 。 廣quảng 大đại 也dã 。 盧lô 遮già 生sanh 也dã 。 那na 者giả 。 息tức 也dã 。 即tức 安an 國quốc 意ý 也dã 。 疏sớ/sơ 諸chư 佛Phật 有hữu 者giả 。 慈từ 悲bi 無vô 邊biên 下hạ 。 二nhị 廣quảng 釋thích 也dã 。 先tiên 明minh 修tu 成thành 。 言ngôn 生sanh 相tương/tướng 盡tận 者giả 。 即tức 起khởi 信tín 意ý 故cố 。 彼bỉ 有hữu 三tam 細tế 。 謂vị 業nghiệp 轉chuyển 現hiện 。 總tổng 名danh 生sanh 相tương/tướng 。 在tại 賴lại 耶da 識thức 。 今kim 言ngôn 盡tận 者giả 。 論luận 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 盡tận 。 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 。 心tâm 無vô 初sơ 相tương/tướng 。 以dĩ 遠viễn 離ly 微vi 細tế 念niệm 故cố 。 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 。 心tâm 即tức 常thường 住trụ 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 釋thích 曰viết 。 遠viễn 離ly 細tế 念niệm 。 即tức 生sanh 相tương/tướng 盡tận 也dã 。 故cố 次thứ 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 經kinh 離ly 有hữu 常thường 住trụ 。 即tức 第đệ 四tứ 經kinh 。 離ly 有hữu 即tức 生sanh 相tương/tướng 息tức 也dã 。 常thường 住trụ 之chi 義nghĩa 。 同đồng 上thượng 起khởi 信tín 。


疏sớ/sơ 。 言ngôn 本bổn 性tánh 者giả 下hạ 。 釋thích 本bổn 性tánh 。 言ngôn 本bổn 覺giác 現hiện 量lượng 者giả 。 本bổn 覺giác 即tức 是thị 所sở 證chứng 本bổn 性tánh 唯duy 真chân 。 現hiện 量lượng 方phương 能năng 證chứng 故cố 。 與dữ 佛Phật 等đẳng 者giả 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 所sở 言ngôn 覺giác 者giả 。 謂vị 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 說thuyết 名danh 本bổn 覺giác 故cố 。 以dĩ 等đẳng 佛Phật 而nhi 釋thích 大đại 也dã 。 言ngôn 新tân 新tân 生sanh 者giả 。 上thượng 約ước 本bổn 淨tịnh 。 今kim 約ước 隨tùy 緣duyên 。 言ngôn 染nhiễm 淨tịnh 苦khổ 樂lạc 所sở 不bất 能năng 動động 者giả 。 上thượng 約ước 隨tùy 緣duyên 。 此thử 明minh 不bất 變biến 。 又hựu 約ước 上thượng 生sanh 滅diệt 。 此thử 約ước 真Chân 如Như 故cố 。 約ước 生sanh 滅diệt 隨tùy 緣duyên 常thường 生sanh 。 約ước 真Chân 如Như 不bất 變biến 常thường 息tức 。


疏sớ/sơ 。 即tức 上thượng 法Pháp 身thân 在tại 纏triền 下hạ 別biệt 釋thích 藏tạng 字tự 。 謂vị 空không 不bất 空không 標tiêu 二nhị 藏tạng 名danh 。 起khởi 信tín 云vân 。


復phục 次thứ 真Chân 如Như 依y 言ngôn 說thuyết 分phân 別biệt 。 有hữu 二nhị 種chủng 義nghĩa 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 如như 實thật 空không 。 以dĩ 能năng 究cứu 竟cánh 顯hiển 實thật 故cố 。 二nhị 者giả 如như 實thật 不bất 空không 。 以dĩ 有hữu 自tự 體thể 具cụ 足túc 無vô 漏lậu 性tánh 功công 德đức 故cố 。 釋thích 曰viết 。 上thượng 即tức 雙song 標tiêu 。


疏sớ/sơ 。 空không 為vi 能năng 藏tạng 藏tạng 不bất 空không 者giả 。 即tức 次thứ 下hạ 論luận 中trung 意ý 。 論luận 云vân 。 所sở 言ngôn 空không 者giả 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 一nhất 切thiết 染nhiễm 法pháp 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 謂vị 離ly 一nhất 切thiết 。 法pháp 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 以dĩ 無vô 虛hư 妄vọng 心tâm 念niệm 故cố 。 當đương 知tri 真Chân 如Như 自tự 性tánh 。 非phi 有hữu 相tương/tướng 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 非phi 非phi 無vô 相tướng 。 非phi 有hữu 無vô 俱câu 相tương/tướng 。 非phi 一nhất 相tương/tướng 。 非phi 異dị 相tướng 。 非phi 非phi 一nhất 相tương/tướng 。 非phi 非phi 異dị 相tướng 。 非phi 一nhất 異dị 俱câu 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 總tổng 說thuyết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 有hữu 妄vọng 心tâm 。 念niệm 念niệm 分phân 別biệt 皆giai 不bất 相tương 應ứng 。 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 若nhược 離ly 妄vọng 心tâm 實thật 無vô 可khả 空không 故cố 。 所sở 言ngôn 藏tạng 不bất 空không 者giả 。 以dĩ 顯hiển 法pháp 體thể 空không 無vô 妄vọng 故cố 。 即tức 是thị 真chân 心tâm 常thường 恆hằng 不bất 變biến 。 清thanh 淨tịnh 滿mãn 足túc 。 則tắc 名danh 不bất 空không 。 亦diệc 無vô 有hữu 相tướng 可khả 取thủ 。 以dĩ 離ly 念niệm 境cảnh 界giới 唯duy 證chứng 相tương 應ứng 故cố 。 釋thích 曰viết 。 上thượng 引dẫn 論luận 文văn 。 即tức 雙song 釋thích 二nhị 藏tạng 。 而nhi 疏sớ/sơ 引dẫn 意ý 釋thích 於ư 空không 藏tạng 藏tạng 不bất 空không 。 意ý 猶do 似tự 難nan 見kiến 。 謂vị 標tiêu 論luận 中trung 本bổn 意ý 。 自tự 性tánh 清thanh 淨tịnh 心tâm 。 不bất 與dữ 妄vọng 合hợp 。 則tắc 名danh 為vi 空không 。 性tánh 具cụ 萬vạn 德đức 即tức 名danh 不bất 空không 。 及cập 至chí 釋thích 文văn 乃nãi 云vân 。 若nhược 離ly 妄vọng 心tâm 實thật 無vô 可khả 空không 。 即tức 顯hiển 空không 藏tạng 同đồng 妄vọng 而nhi 顯hiển 。 不bất 空không 之chi 藏tạng 要yếu 由do 翻phiên 染nhiễm 方phương 顯hiển 不bất 空không 。 如như 本bổn 有hữu 檀đàn 德đức 今kim 為vi 慳san 貪tham 。 本bổn 有hữu 尸thi 德đức 今kim 隨tùy 五ngũ 欲dục 。 本bổn 有hữu 寂tịch 定định 今kim 為vi 亂loạn 想tưởng 。 本bổn 有hữu 大đại 智trí 今kim 為vi 愚ngu 癡si 。 是thị 則tắc 慳san 藏tạng 於ư 施thí 。 乃nãi 至chí 癡si 藏tạng 於ư 慧tuệ 。 故cố 論luận 云vân 。 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 無vô 慳san 貪tham 故cố 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 檀Đàn 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 萬vạn 行hạnh 例lệ 然nhiên 。 故cố 下hạ 論luận 釋thích 本bổn 有hữu 真chân 實thật 識thức 知tri 義nghĩa 故cố 。 故cố 云vân 。 若nhược 心tâm 有hữu 動động 非phi 真chân 識thức 知tri 。 明minh 妄vọng 心tâm 之chi 動động 藏tạng 其kỳ 真chân 知tri 。 是thị 以dĩ 即tức 妄vọng 之chi 空không 。 藏tạng 不bất 空không 之chi 萬vạn 德đức 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 知tri 妄vọng 本bổn 自tự 真chân 。 見kiến 佛Phật 則tắc 清thanh 淨tịnh 。 故cố 上thượng 論luận 云vân 。 以dĩ 能năng 究cứu 竟cánh 顯hiển 實thật 故cố 名danh 為vi 空không 。 故cố 知tri 空không 藏tạng 能năng 藏tạng 不bất 空không 。 能năng 藏tạng 既ký 空không 。 則tắc 不bất 空không 之chi 藏tạng 本bổn 來lai 具cụ 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 以dĩ 光quang 明minh 下hạ 。 二nhị 約ước 光quang 明minh 遍biến 照chiếu 釋thích 。 猶do 有hữu 二nhị 意ý 。 前tiền 以dĩ 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 為vi 能năng 證chứng 。 又hựu 毘tỳ 盧lô 下hạ 。 以dĩ 毘tỳ 盧lô 等đẳng 以dĩ 為vi 所sở 證chứng 。 則tắc 以dĩ 如Như 來Lai 而nhi 為vi 能năng 證chứng 。 言ngôn 本bổn 有hữu 真chân 實thật 識thức 知tri 義nghĩa 者giả 。 即tức 起khởi 信tín 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 中trung 之chi 文văn 。 論luận 云vân 。 若nhược 心tâm 起khởi 見kiến 。 則tắc 有hữu 不bất 見kiến 之chi 相tướng 。 以dĩ 心tâm 性tánh 離ly 見kiến 。 即tức 是thị 遍biến 照chiếu 法Pháp 界Giới 義nghĩa 。 故cố 若nhược 心tâm 有hữu 動động 非phi 真chân 實thật 識thức 知tri 。 意ý 云vân 。 若nhược 無vô 動động 念niệm 即tức 真chân 識thức 知tri 。 既ký 云vân 即tức 是thị 遍biến 照chiếu 。 則tắc 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 亦diệc 本bổn 有hữu 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 顯hiển 於ư 依y 正chánh 下hạ 。 第đệ 二nhị 彰chương 入nhập 所sở 以dĩ 。 可khả 知tri 。 疏sớ/sơ 賢hiền 首thủ 云vân 下hạ 。 第đệ 三tam 敘tự 昔tích 異dị 同đồng 。 意ý 以dĩ 身thân 包bao 剎sát 海hải 得đắc 藏tạng 身thân 名danh 。 但đãn 是thị 下hạ 文văn 用dụng 中trung 。 一nhất 義nghĩa 。 攝nhiếp 義nghĩa 不bất 同đồng 不bất 為vi 正chánh 釋thích 。 順thuận 經kinh 宗tông 意ý 。 故cố 存tồn 而nhi 不bất 論luận 。 疏sớ/sơ 普phổ 入nhập 下hạ 。 明minh 體thể 相tướng 用dụng 。 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 總tổng 科khoa 。 二nhị 言ngôn 六lục 對đối 下hạ 。 隨tùy 文văn 別biệt 釋thích 。 三tam 言ngôn 四tứ 節tiết 者giả 。 結kết 束thúc 稱xưng 讚tán 。


疏sớ/sơ 。 初sơ 二nhị 句cú 下hạ 釋thích 初sơ 對đối 中trung 。 先tiên 雙song 摽phiếu/phiêu 。 謂vị 以dĩ 因nhân 因nhân 性tánh 下hạ 。 雙song 釋thích 。 先tiên 釋thích 正chánh 入nhập 一nhất 切thiết 佛Phật 平bình 等đẳng 性tánh 。 言ngôn 因nhân 因nhân 等đẳng 者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 二nhị 十thập 七thất 。 師Sư 子Tử 吼Hống 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 云vân 。 佛Phật 性tánh 有hữu 因nhân 。 有hữu 因nhân 因nhân 。 有hữu 果quả 。 有hữu 果quả 果quả 。 因nhân 者giả 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 因nhân 因nhân 者giả 。 即tức 是thị 智trí 慧tuệ 。 發phát 心tâm 已dĩ 去khứ 。 果quả 者giả 。 即tức 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。 果quả 果quả 者giả 。 無vô 上thượng 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 今kim 疏sớ/sơ 文văn 意ý 。 因nhân 因nhân 即tức 觀quán 緣duyên 之chi 智trí 通thông 發phát 心tâm 已dĩ 去khứ 。 果quả 即tức 所sở 證chứng 之chi 理lý 。 能năng 證chứng 至chí 果quả 。 為vi 大đại 菩Bồ 提Đề 為vi 大đại 菩Bồ 提Đề 。 所sở 證chứng 至chí 果quả 名danh 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 前tiền 二nhị 是thị 因nhân 。 後hậu 二nhị 是thị 果quả 。 而nhi 有hữu 重trọng 因nhân 果quả 言ngôn 者giả 。 謂vị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 正chánh 因nhân 性tánh 。 雖tuy 有hữu 此thử 性tánh 若nhược 無vô 觀quán 智trí 不bất 能năng 成thành 果quả 。 今kim 由do 觀quán 智trí 令linh 彼bỉ 成thành 果quả 。 即tức 與dữ 因nhân 作tác 因nhân 。 故cố 名danh 因nhân 因nhân 。 菩Bồ 提Đề 對đối 前tiền 已dĩ 名danh 為vi 果quả 。 而nhi 大đại 涅Niết 槃Bàn 由do 菩Bồ 提Đề 顯hiển 故cố 。 此thử 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 。 果quả 家gia 之chi 果quả 故cố 。 彼bỉ 經kinh 喻dụ 云vân 。 如như 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 諸chư 行hành 為vi 果quả 。 行hành 緣duyên 識thức 果quả 。 則tắc 無vô 明minh 亦diệc 因nhân 亦diệc 因nhân 因nhân 。 識thức 亦diệc 果quả 亦diệc 果quả 果quả 。 舉cử 此thử 無vô 明minh 為vi 因nhân 。 因nhân 則tắc 在tại 行hành 前tiền 。 行hành 如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 無vô 明minh 如như 觀quán 智trí 。 則tắc 觀quán 智trí 。 在tại 於ư 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 前tiền 。 而nhi 遠viễn 公công 云vân 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 近cận 起khởi 觀quán 智trí 。 遠viễn 為vi 涅Niết 槃Bàn 正chánh 因nhân 。 故cố 名danh 為vi 因nhân 。 方phương 依y 前tiền 因nhân 以dĩ 起khởi 觀quán 智trí 。 依y 因nhân 起khởi 因nhân 故cố 名danh 因nhân 因nhân 者giả 。 則tắc 因nhân 因nhân 在tại 於ư 十thập 二nhị 緣duyên 後hậu 。 理lý 則tắc 可khả 矣hĩ 。 而nhi 不bất 順thuận 喻dụ 。 無vô 明minh 因nhân 因nhân 在tại 於ư 行hành 前tiền 耳nhĩ 。 然nhiên 上thượng 四tứ 句cú 之chi 後hậu 經kinh 中trung 。


復phục 有hữu 四tứ 句cú 云vân 。 一nhất 是thị 因nhân 非phi 果quả 。 如như 佛Phật 性tánh 。 二nhị 是thị 果quả 非phi 因nhân 。 如như 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 三tam 是thị 因nhân 是thị 果quả 。 如như 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 所sở 生sanh 之chi 法pháp 。 四tứ 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 此thử 之chi 四tứ 句cú 。 三tam 即tức 是thị 前tiền 二nhị 三tam 兩lưỡng 句cú 。 智trí 慧tuệ 菩Bồ 提Đề 皆giai 依y 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 生sanh 故cố 。 初sơ 及cập 第đệ 四tứ 。 皆giai 前tiền 中trung 初sơ 一nhất 。 以dĩ 十thập 二nhị 緣duyên 。 約ước 相tương/tướng 是thị 因nhân 。 若nhược 約ước 緣duyên 性tánh 即tức 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 是thị 中trung 道đạo 正chánh 性tánh 法Pháp 身thân 理lý 也dã 。 二nhị 即tức 第đệ 四tứ 。 而nhi 菩Bồ 提Đề 望vọng 前tiền 是thị 果quả 。 望vọng 後hậu 是thị 因nhân 故cố 。 言ngôn 亦diệc 因nhân 亦diệc 果quả 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 後hậu 。 更cánh 無vô 所sở 顯hiển 故cố 唯duy 是thị 果quả 。 又hựu 第đệ 四tứ 句cú 非phi 前tiền 四tứ 句cú 。 總tổng 為vi 四tứ 句cú 之chi 體thể 。 就tựu 緣duyên 成thành 四tứ 。 與dữ 此thử 為vi 因nhân 名danh 為vi 因nhân 性tánh 。 與dữ 此thử 為vi 果quả 名danh 為vi 果quả 性tánh 。 猶do 如như 真Chân 如Như 出xuất 煩phiền 惱não 障chướng 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 出xuất 所sở 知tri 障chướng 。 名danh 為vi 菩Bồ 提Đề 。 而nhi 體thể 無vô 二nhị 隨tùy 出xuất 得đắc 名danh 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 因nhân 等đẳng 四tứ 句cú 皆giai 望vọng 緣duyên 取thủ 。 而nhi 佛Phật 性tánh 體thể 。 體thể 絕tuyệt 四tứ 句cú 。 俱câu 非phi 因nhân 果quả 。 四tứ 句cú 已dĩ 亡vong 。 思tư 之chi 可khả 見kiến 。 若nhược 總tổng 合hợp 上thượng 二nhị 種chủng 四tứ 句cú 。 成thành 五ngũ 佛Phật 性tánh 。 復phục 成thành 四tứ 句cú 。 一nhất 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 。 闡xiển 提đề 人nhân 有hữu 。 善thiện 根căn 人nhân 無vô 。 是thị 前tiền 因nhân 性tánh 之chi 中trung 。 一nhất 分phân 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 未vị 成thành 佛Phật 時thời 。 善thiện 惡ác 無vô 記ký 。 皆giai 名danh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 取thủ 其kỳ 惡ác 故cố 。 云vân 一nhất 分phần/phân 闡xiển 提đề 有hữu 也dã 。 二nhị 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 。 善thiện 根căn 人nhân 有hữu 。 闡xiển 提đề 人nhân 無vô 。 即tức 因nhân 因nhân 性tánh 。 三tam 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 二nhị 人nhân 俱câu 有hữu 。 即tức 是thị 因nhân 性tánh 中trung 通thông 十thập 二nhị 緣duyên 。 亦diệc 非phi 因nhân 非phi 果quả 之chi 性tánh 。 四tứ 或hoặc 有hữu 佛Phật 性tánh 二nhị 人nhân 俱câu 無vô 。 即tức 彼bỉ 果quả 性tánh 及cập 果quả 果quả 性tánh 。 對đối 前tiền 兩lưỡng 重trọng/trùng 四tứ 句cú 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 名danh 佛Phật 性tánh 者giả 。 一nhất 當đương 體thể 淨tịnh 故cố 是thị 法Pháp 身thân 性tánh 。 二nhị 能năng 知tri 名danh 義nghĩa 成thành 反phản 流lưu 故cố 名danh 報báo 身thân 性tánh 。 又hựu 前tiền 滅diệt 後hậu 生sanh 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 顯hiển 中trung 道đạo 故cố 。 又hựu 三tam 雜tạp 染nhiễm 即tức 三tam 德đức 故cố 。 翻phiên 煩phiền 惱não 雜tạp 染nhiễm 。 以dĩ 成thành 般Bát 若Nhã 。 翻phiên 業nghiệp 雜tạp 染nhiễm 以dĩ 成thành 解giải 脫thoát 。 翻phiên 苦khổ 雜tạp 染nhiễm 以dĩ 成thành 法Pháp 身thân 。 當đương 相tương 即tức 是thị 性tánh 淨tịnh 三tam 德đức 。 觀quán 之chi 則tắc 是thị 觀quán 行hành 三tam 德đức 。 證chứng 之chi 則tắc 是thị 圓viên 滿mãn 三tam 德đức 。 又hựu 初sơ 因nhân 性tánh 。 即tức 染nhiễm 淨tịnh 緣duyên 起khởi 。 二nhị 因nhân 因nhân 性tánh 。 即tức 內nội 熏huân 發phát 心tâm 。 第đệ 三tam 果quả 性tánh 。 即tức 始thỉ 覺giác 已dĩ 圓viên 。 四Tứ 果Quả 果quả 性tánh 。 即tức 本bổn 覺giác 已dĩ 顯hiển 。 又hựu 初sơ 隨tùy 緣duyên 隱ẩn 顯hiển 。 二nhị 微vi 起khởi 淨tịnh 用dụng 。 三tam 染nhiễm 盡tận 淨tịnh 圓viên 。 四tứ 還hoàn 源nguyên 顯hiển 實thật 。 又hựu 初sơ 與dữ 四tứ 俱câu 是thị 理lý 性tánh 。 但đãn 染nhiễm 淨tịnh 分phần/phân 二nhị 。 二nhị 之chi 與dữ 三tam 俱câu 是thị 行hành 性tánh 。 但đãn 因nhân 果quả 有hữu 殊thù 。 又hựu 初sơ 染nhiễm 而nhi 非phi 淨tịnh 。 二nhị 淨tịnh 而nhi 非phi 染nhiễm 。 三tam 亦diệc 淨tịnh 亦diệc 染nhiễm 。 四tứ 非phi 染nhiễm 非phi 淨tịnh 。 又hựu 初sơ 自tự 性tánh 住trụ 性tánh 。 二nhị 是thị 引dẫn 出xuất 佛Phật 性tánh 。 三tam 四tứ 皆giai 是thị 至chí 得đắc 果quả 性tánh 。 又hựu 初sơ 二nhị 因nhân 中trung 理lý 智trí 。 後hậu 二nhị 果quả 中trung 理lý 智trí 。 因nhân 果quả 雖tuy 異dị 。 理lý 智trí 不bất 殊thù 。 理lý 智trí 似tự 分phần/phân 。 冥minh 契khế 無vô 二nhị 。 唯duy 一nhất 心tâm 轉chuyển 。 絕tuyệt 相tương 離ly 言ngôn 無vô 不bất 包bao 融dung 。 故cố 名danh 佛Phật 性tánh 。 由do 此thử 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 契khế 合hợp 門môn 也dã 。


疏sớ/sơ 。 如như 是thị 佛Phật 性tánh 即tức 有hữu 七thất 義nghĩa 者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 五ngũ 經Kinh 云vân 。


善thiện 男nam 子tử 。 如Như 來Lai 十Thập 力Lực 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 乃nãi 至chí 如như 是thị 等đẳng 。 法pháp 是thị 佛Phật 佛Phật 性tánh 。 如như 是thị 佛Phật 性tánh 則tắc 具cụ 七thất 事sự 。 一nhất 常thường 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 我ngã 四tứ 淨tịnh 五ngũ 真chân 六lục 實thật 七thất 善thiện 。 今kim 但đãn 義nghĩa 引dẫn 故cố 小tiểu 不bất 次thứ 。 澤trạch 州châu 云vân 。 不bất 遷thiên 名danh 常thường (# 四tứ )# 自tự 在tại 名danh 我ngã (# 六lục )# 安an 隱ẩn 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc (# 五ngũ )# 無vô 染nhiễm 名danh 淨tịnh (# 七thất )# 離ly 妄vọng 是thị 真chân (# 一nhất )# 不bất 空không 顯hiển 實thật (# 二nhị )# 體thể 順thuận 成thành 善thiện (# 三tam )# 後hậu 明minh 菩Bồ 薩Tát 性tánh 有hữu 六lục 種chủng 。 於ư 前tiền 七thất 中trung 略lược 無vô 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 。 加gia 少thiểu 分phần 見kiến 。 以dĩ 其kỳ 未vị 得đắc 八bát 自tự 在tại 。 我ngã 故cố 無vô 我ngã 德đức 。 未vị 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 真chân 實thật 樂nhạo/nhạc/lạc 德đức 。 未vị 見kiến 自tự 身thân 佛Phật 性tánh 故cố 加gia 少thiểu 分phần 見kiến 。


疏sớ/sơ 。 生sanh 佛Phật 之chi 性tánh 下hạ 釋thích 平bình 等đẳng 義nghĩa 。 言ngôn 佛Phật 平bình 等đẳng 性tánh 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 下hạ 。 會hội 別biệt 歸quy 總tổng 。 此thử 為vi 第đệ 一nhất 下hạ 。 結kết 十thập 門môn 之chi 一nhất 。 疏sớ/sơ 言ngôn 勝thắng 用dụng 下hạ 。 即tức 釋thích 經kinh 能năng 於ư 法Pháp 界Giới 示thị 眾chúng 影ảnh 像tượng 。 是thị 第đệ 二nhị 門môn 。 言ngôn 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 智trí 影ảnh 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 論luận 釋thích 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 之chi 文văn 。 謂vị 三Tam 身Thân 三tam 土thổ/độ 三tam 智trí 之chi 影ảnh 。 皆giai 是thị 鏡kính 智trí 之chi 所sở 現hiện 故cố 。 如như 第đệ 一nhất 經kinh 說thuyết 。 前tiền 抄sao 已dĩ 引dẫn 。


疏sớ/sơ 。 謂vị 若nhược 自tự 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 謂vị 觀quán 色sắc 等đẳng 六lục 塵trần 入nhập 正chánh 定định 。 故cố 名danh 為vi 自tự 相tương/tướng 。 若nhược 觀quán 無vô 常thường 空không 等đẳng 八bát 定định 。 則tắc 名danh 共cộng 相tương 。 並tịnh 皆giai 不bất 離ly 如Như 來Lai 藏tạng 性tánh 。 性tánh 即tức 真Chân 如Như 故cố 。 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 真Chân 如Như 三tam 昧muội 是thị 諸chư 三tam 昧muội 根căn 本bổn 。 上thượng 釋thích 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 。 諸chư 三tam 昧muội 法pháp 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 攝nhiếp 受thọ 下hạ 。 即tức 釋thích 普phổ 能năng 包bao 納nạp 。 十thập 方phương 法Pháp 界Giới 。 終chung 歸quy 此thử 者giả 。 約ước 事sự 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 體thể 性tánh 。 約ước 理lý 法Pháp 界Giới 。 疏sớ/sơ 四tứ 有hữu 二nhị 句cú 。 前tiền 句cú 即tức 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 智trí 光quang 明minh 海hải 。 皆giai 從tùng 此thử 生sanh 。 言ngôn 不bất 體thể 此thử 理lý 。 非phi 佛Phật 智trí 故cố 。 體thể 謂vị 體thể 達đạt 。 若nhược 能năng 證chứng 入nhập 藏tạng 身thân 之chi 性tánh 。 即tức 名danh 佛Phật 智trí 正chánh 用dụng 。 起khởi 信tín 始thỉ 覺giác 同đồng 本bổn 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 故cố 。 生sanh 公công 立lập 體thể 理lý 成thành 照chiếu 義nghĩa 。 云vân 理lý 不bất 待đãi 照chiếu 而nhi 自tự 了liễu 智trí 。 必tất 資tư 理lý 而nhi 成thành 照chiếu 。 故cố 知tri 理lý 無vô 廢phế 興hưng 。 弘hoằng 之chi 由do 人nhân 。 智trí 雖tuy 人nhân 用dụng 。 不bất 在tại 人nhân 出xuất 矣hĩ 。 故cố 人nhân 有hữu 照chiếu 分phần/phân 。 功công 由do 理lý 發phát 。 失thất 理lý 則tắc 失thất 照chiếu 故cố 。 要yếu 見kiến 此thử 理lý 方phương 成thành 佛Phật 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 示thị 現hiện 諸chư 境cảnh 門môn 者giả 。 釋thích 經kinh 十thập 方phương 所sở 有hữu 。 諸chư 安an 立lập 海hải 。 悉tất 能năng 示thị 現hiện 。 上thượng 攝nhiếp 受thọ 法Pháp 界Giới 。 即tức 言ngôn 終chung 歸quy 此thử 。 故cố 此thử 能năng 現hiện 者giả 。 文văn 影ảnh 略lược 耳nhĩ 。 皆giai 自tự 此thử 生sanh 者giả 。 皆giai 歸quy 此thử 故cố 。 故cố 知tri 萬vạn 物vật 依y 地địa 而nhi 生sanh 。 終chung 歸quy 於ư 地địa 。


疏sớ/sơ 。 五ngũ 有hữu 二nhị 句cú 即tức 依y 正chánh 含hàm 容dung 者giả 。 二nhị 句cú 共cộng 成thành 一nhất 門môn 。 一nhất 門môn 便tiện 成thành 一nhất 對đối 。 內nội 含hàm 因nhân 果quả 智trí 力lực 。 釋thích 經kinh 含hàm 藏tạng 一nhất 切thiết 佛Phật 力lực 。 解giải 脫thoát 諸chư 菩Bồ 薩Tát 智trí 。 從tùng 外ngoại 令linh 塵trần 下hạ 。 釋thích 經kinh 能năng 令linh 一nhất 切thiết 。 國quốc 土độ 微vi 塵trần 。 悉tất 能năng 容dung 受thọ 。 無vô 邊biên 法Pháp 界Giới 。 釋thích 云vân 。 由do 塵trần 全toàn 依y 法Pháp 界Giới 藏tạng 現hiện 。 即tức 是thị 事sự 塵trần 頓đốn 現hiện 萬vạn 境cảnh 故cố 。 言ngôn 同đồng 真chân 性tánh 者giả 。 約ước 理lý 法Pháp 界Giới 。


疏sớ/sơ 。 六lục 有hữu 三tam 句cú 下hạ 。 三tam 句cú 成thành 一nhất 門môn 。 一nhất 門môn 分phần/phân 二nhị 。 一nhất 對đối 前tiền 二nhị 句cú 即tức 成thành 人nhân 。 經Kinh 云vân 。 成thành 就tựu 一nhất 切thiết 。 佛Phật 功công 德đức 海hải 。 二nhị 顯hiển 示thị 如Như 來Lai 。 諸chư 大đại 願nguyện 海hải 。 是thị 故cố 疏sớ/sơ 云vân 初sơ 成thành 果quả 人nhân 功công 德đức 大đại 願nguyện 。 即tức 二nhị 句cú 也dã 。 疏sớ/sơ 後hậu 持trì 法Pháp 輪luân 。 即tức 是thị 持trì 法Pháp 。 釋thích 經kinh 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 所sở 有hữu 法Pháp 輪luân 。 流lưu 通thông 護hộ 持trì 使sử 無vô 斷đoạn 絕tuyệt 。 言ngôn 由do 斯tư 玄huyền 理lý 法Pháp 眼nhãn 長trường/trưởng 全toàn 者giả 。 法Pháp 眼nhãn 長trường/trưởng 全toàn 無vô 缺khuyết 減giảm 。 即tức 第đệ 十thập 四tứ 經kinh 。 由do 真chân 理lý 湛trạm 然nhiên 故cố 悟ngộ 亦diệc 冥minh 符phù 。 理lý 既ký 無vô 虧khuy 法Pháp 眼nhãn 常thường 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 言ngôn 四tứ 節tiết 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 束thúc 稱xưng 讚tán 。 言ngôn 次thứ 四tứ 句cú 者giả 。 即tức 出xuất 生sanh 一nhất 切thiết 下hạ 。 言ngôn 二nhị 句cú 者giả 。 即tức 含hàm 藏tạng 下hạ 。 言ngôn 後hậu 三tam 句cú 者giả 。 即tức 成thành 一nhất 切thiết 下hạ 。 及cập 下hạ 三tam 義nghĩa 。 皆giai 是thị 結kết 束thúc 此thử 三tam 。 圓viên 融dung 稱xưng 讚tán 也dã 。


疏sớ/sơ 。 此thử 第đệ 十thập 句cú 有hữu 二nhị 義nghĩa 者giả 。 昔tích 人nhân 唯duy 有hữu 後hậu 義nghĩa 。 則tắc 是thị 佛Phật 身thân 所sở 現hiện 國quốc 土độ 中trung 塵trần 有hữu 諸chư 佛Phật 剎sát 。 遂toại 令linh 普phổ 賢hiền 不bất 遍biến 如Như 來Lai 身thân 外ngoại 之chi 剎sát 也dã 。


疏sớ/sơ 。 及cập 此thử 國quốc 者giả 。 指chỉ 前tiền 十thập 處xứ 之chi 國quốc 者giả 。 即tức 前tiền 第đệ 十thập 句cú 中trung 初sơ 義nghĩa 。 謂vị 及cập 盡tận 法Pháp 界Giới 國quốc 土độ 中trung 。 盡tận 虛hư 空không 國quốc 土độ 。 盡tận 三tam 世thế 國quốc 土độ 等đẳng 。 其kỳ 第đệ 十thập 義nghĩa 身thân 中trung 國quốc 土độ 。 以dĩ 文văn 近cận 故cố 。 疏sớ/sơ 中trung 不bất 指chỉ 。


疏sớ/sơ 。 於ư 上thượng 諸chư 處xứ 下hạ 。 總tổng 結kết 能năng 遍biến 。 上thượng 之chi 四tứ 重trọng/trùng 但đãn 所sở 遍biến 故cố 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 正chánh 結kết 遍biến 身thân 。 二nhị 此thử 處xứ 入nhập 定định 下hạ 。 類loại 通thông 。 三tam 故cố 約ước 主chủ 定định 下hạ 。 後hậu 解giải 妨phương 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 別biệt 明minh 入nhập 定định 。 佛Phật 前tiền 唯duy 一nhất 普phổ 賢hiền 。 今kim 此thử 結kết 通thông 。 何hà 以dĩ 一nhất 一nhất 佛Phật 前tiền 。 各các 有hữu 多đa 耶da 。 疏sớ/sơ 中trung 含hàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 正chánh 約ước 主chủ 伴bạn 。 二nhị 遍biến 明minh 即tức 入nhập 。 初sơ 主chủ 伴bạn 中trung 。 謂vị 為vi 主chủ 須tu 一nhất 為vi 伴bạn 必tất 多đa 。 難nạn/nan 云vân 。 此thử 中trung 普phổ 賢hiền 應ưng 不bất 為vi 伴bạn 。 故cố 應ưng 答đáp 云vân 。 若nhược 為vi 伴bạn 時thời 。 亦diệc 得đắc 有hữu 多đa 。 二nhị 者giả 即tức 由do 上thượng 義nghĩa 故cố 。 此thử 一nhất 者giả 是thị 即tức 多đa 之chi 一nhất 故cố 。


疏sớ/sơ 。 云vân 一nhất 切thiết 之chi 一nhất 故cố 。 彼bỉ 類loại 通thông 中trung 多đa 是thị 全toàn 一nhất 之chi 多đa 故cố 。 疏sớ/sơ 云vân 一nhất 一nhất 切thiết 故cố 。 前tiền 是thị 舉cử 一nhất 結kết 多đa 。 此thử 是thị 即tức 一nhất 即tức 多đa 。 前tiền 是thị 通thông 辯biện 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 由do 。 今kim 明minh 力lực 用dụng 交giao 徹triệt 。 一nhất 有hữu 一nhất 切thiết 等đẳng 故cố 。 普phổ 賢hiền 身thân 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 略lược 有hữu 三tam 類loại 。 一nhất 隨tùy 類loại 身thân 。 隨tùy 人nhân 天thiên 等đẳng 見kiến 不bất 同đồng 故cố 。 二nhị 漸tiệm 勝thắng 身thân 。 乘thừa 六lục 牙nha 象tượng 。 等đẳng 相tương/tướng 莊trang 嚴nghiêm 故cố 。 三tam 窮cùng 盡tận 法Pháp 界Giới 身thân 。 帝đế 網võng 重trùng 重trùng 無vô 有hữu 盡tận 故cố 。 今kim 當đương 第đệ 三tam 。 含hàm 有hữu 前tiền 二nhị 。


疏sớ/sơ 。 得đắc 定định 所sở 由do 所sở 由do 有hữu 三tam 等đẳng 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 當đương 句cú 釋thích 。 二nhị 又hựu 上thượng 三tam 下hạ 。 展triển 轉chuyển 釋thích 。 謂vị 由do 自tự 有hữu 行hạnh 願nguyện 。 方phương 得đắc 主chủ 佛Phật 願nguyện 加gia 。 由do 主chủ 佛Phật 願nguyện 方phương 得đắc 伴bạn 佛Phật 同đồng 加gia 。 故cố 云vân 前tiền 前tiền 由do 於ư 後hậu 後hậu 。 三tam 餘dư 豈khởi 無vô 下hạ 。 通thông 妨phương 。 難nạn/nan 言ngôn 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 修tu 行hạnh 願nguyện 。 何hà 故cố 不bất 加gia 。 法Pháp 門môn 主chủ 下hạ 。 疏sớ/sơ 答đáp 。 答đáp 中trung 二nhị 意ý 。 一nhất 約ước 教giáo 相tương/tướng 。 二nhị 表biểu 諸chư 下hạ 約ước 表biểu 法pháp 說thuyết 。 如như 金kim 剛cang 藏tạng 表biểu 地địa 智trí 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 餘dư 九cửu 即tức 是thị 十thập 海hải 者giả 。 就tựu 十thập 海hải 名danh 二nhị 處xứ 具cụ 出xuất 。 影ảnh 帶đái 鉤câu 鎖tỏa 文văn 該cai 五ngũ 處xứ 。 言ngôn 二nhị 處xứ 者giả 。 一nhất 現hiện 相tướng 品phẩm 。 眾chúng 海hải 問vấn 中trung 十thập 海hải 。 二nhị 成thành 就tựu 品phẩm 。 初sơ 標tiêu 章chương 答đáp 中trung 十thập 海hải 。 然nhiên 文văn 小tiểu 異dị 開khai 合hợp 不bất 次thứ 。 問vấn 中trung 十thập 者giả 。 一nhất 世thế 界giới 海hải 。 二nhị 眾chúng 生sanh 海hải 。 三tam 長trường/trưởng 行hành 闕khuyết 一nhất 偈kệ 中trung 即tức 有hữu 。 謂vị 世thế 界giới 安an 立lập 海hải 。 四tứ 諸chư 佛Phật 海hải 。 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 海hải 。 六lục 解giải 脫thoát 海hải 。 七thất 變biến 化hóa 海hải 。 八bát 佛Phật 演diễn 說thuyết 海hải 。 九cửu 佛Phật 名danh 號hiệu 海hải 。 十thập 佛Phật 壽thọ 量lượng 海hải 。 三tam 世thế 界giới 成thành 就tựu 品phẩm 。 初sơ 答đáp 中trung 十thập 者giả 。 一nhất 世thế 界giới 海hải 。 二nhị 眾chúng 生sanh 海hải 。 三tam 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 海hải 。 四tứ 一nhất 切thiết 法Pháp 界Giới 海hải 。 五ngũ 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 業nghiệp 海hải 。 六lục 一nhất 切thiết 根căn 欲dục 海hải 。 七thất 一nhất 切thiết 佛Phật 轉chuyển 法Pháp 輪luân 海hải 。 八bát 一nhất 切thiết 三tam 世thế 海hải 。 九cửu 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 願nguyện 力lực 海hải 。 十thập 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 神thần 變biến 海hải 。 若nhược 將tương 此thử 十thập 對đối 現hiện 相tướng 品phẩm 者giả 。 此thử 中trung 一nhất 二nhị 名danh 次thứ 俱câu 同đồng 。 此thử 中trung 三tam 即tức 問vấn 中trung 第đệ 四tứ 。 此thử 四tứ 即tức 彼bỉ 三tam 。 此thử 中trung 五ngũ 六lục 皆giai 帶đái 第đệ 二nhị 眾chúng 生sanh 海hải 中trung 。 開khai 出xuất 亦diệc 可khả 。 第đệ 六lục 根căn 海hải 通thông 下hạ 諸chư 海hải 。 須tu 知tri 根căn 。 故cố 至chí 成thành 就tựu 品phẩm 當đương 更cánh 會hội 之chi 。 此thử 七thất 是thị 前tiền 第đệ 八bát 演diễn 說thuyết 。 及cập 第đệ 五ngũ 波Ba 羅La 蜜Mật 海hải 。 是thị 所sở 演diễn 故cố 。 此thử 八bát 即tức 第đệ 六lục 解giải 脫thoát 。 此thử 九cửu 即tức 前tiền 九cửu 十thập 二nhị 海hải 。 謂vị 名danh 號hiệu 壽thọ 量lượng 。 皆giai 由do 願nguyện 力lực 而nhi 得đắc 成thành 故cố 。 此thử 十thập 即tức 前tiền 七thất 。 上thượng 言ngôn 此thử 者giả 。 此thử 成thành 就tựu 品phẩm 。 言ngôn 文văn 該cai 五ngũ 處xứ 者giả 。 二nhị 處xứ 如như 前tiền 。 三tam 即tức 此thử 所sở 為vi 中trung 。 是thị 為vi 十thập 海hải 故cố 。 四tứ 者giả 即tức 下hạ 意ý 加gia 與dữ 智trí 。 即tức 十thập 海hải 智trí 故cố 。 五ngũ 世thế 界giới 成thành 就tựu 品phẩm 答đáp 中trung 。 稱xưng 歎thán 十thập 智trí 。 即tức 是thị 知tri 此thử 中trung 十thập 海hải 之chi 智trí 。 正chánh 是thị 此thử 中trung 諸chư 佛Phật 所sở 與dữ 十thập 智trí 也dã 。 此thử 上thượng 五ngũ 處xứ 三tam 處xứ 。 是thị 海hải 。 二nhị 處xứ 是thị 智trí 。 其kỳ 所sở 為vi 中trung 雖tuy 無vô 海hải 言ngôn 。 而nhi 是thị 海hải 義nghĩa 。 然nhiên 其kỳ 五ngũ 處xứ 決quyết 定định 相tương/tướng 承thừa 。 謂vị 由do 問vấn 十thập 海hải 故cố 。 加gia 所sở 為vi 中trung 。 為vi 於ư 十thập 海hải 佛Phật 與dữ 十thập 智trí 令linh 知tri 十thập 海hải 。 普phổ 賢hiền 得đắc 智trí 將tương 欲dục 說thuyết 之chi 故cố 。 觀quán 察sát 十thập 海hải 。 智trí 海hải 難nan 思tư 。 唯duy 佛Phật 智trí 能năng 知tri 故cố 。 稱xưng 讚tán 十thập 智trí 。 亦diệc 是thị 讚tán 所sở 得đắc 之chi 智trí 。 方phương 能năng 遂toại 佛Phật 所sở 為vi 。 答đáp 前tiền 問vấn 也dã 。 而nhi 其kỳ 五ngũ 處xứ 開khai 合hợp 廣quảng 略lược 者giả 。 顯hiển 義nghĩa 無vô 方phương 故cố 。 亦diệc 似tự 譯dịch 人nhân 不bất 相tương 對đối 會hội 。 故cố 今kim 疏sớ/sơ 文văn 並tịnh 為vi 會hội 釋thích 。 使sử 前tiền 後hậu 無vô 違vi 。 下hạ 成thành 就tựu 品phẩm 更cánh 委ủy 會hội 釋thích 。 今kim 此thử 所sở 為vi 中trung 十thập 句cú 。 正chánh 對đối 問vấn 中trung 十thập 海hải 有hữu 三tam 。 兩lưỡng 海hải 兼kiêm 下hạ 答đáp 名danh 。 以dĩ 文văn 同đồng 故cố 。 謂vị 一nhất 即tức 問vấn 中trung 第đệ 三tam 安an 立lập 海hải 。 二nhị 即tức 問vấn 中trung 第đệ 二nhị 海hải 。 言ngôn 業nghiệp 者giả 問vấn 中trung 所sở 無vô 。 即tức 兼kiêm 下hạ 名danh 。 答đáp 中trung 開khai 出xuất 。 然nhiên 有hữu 眾chúng 生sanh 。 必tất 有hữu 於ư 業nghiệp 。 以dĩ 此thử 經Kinh 中trung 有hữu 淨tịnh 治trị 雜tạp 染nhiễm 得đắc 清thanh 淨tịnh 言ngôn 故cố 。 疏sớ/sơ 加gia 之chi 及cập 業nghiệp 海hải 也dã 。 三tam 同đồng 問vấn 中trung 第đệ 一nhất 。 四tứ 同đồng 問vấn 中trung 第đệ 四tứ 。 五ngũ 中trung 攝nhiếp 前tiền 四tứ 海hải 。 謂vị 九cửu 名danh 號hiệu 海hải 。 十thập 壽thọ 量lượng 海hải 。 六lục 解giải 脫thoát 海hải 。 七thất 變biến 化hóa 海hải 。 以dĩ 其kỳ 上thượng 四tứ 皆giai 佛Phật 隨tùy 機cơ 之chi 大đại 用dụng 故cố 。 故cố 云vân 一nhất 切thiết 佛Phật 功công 德đức 也dã 。 六lục 即tức 問vấn 中trung 第đệ 五ngũ 。 七thất 九cửu 二nhị 海hải 皆giai 是thị 問vấn 中trung 第đệ 八bát 。 答đáp 中trung 但đãn 有hữu 轉chuyển 法Pháp 輪luân 海hải 。 而nhi 無vô 演diễn 說thuyết 。 問vấn 中trung 但đãn 有hữu 演diễn 說thuyết 。 而nhi 無vô 法Pháp 輪luân 。 今kim 此thử 所sở 為vi 及cập 與dữ 歎thán 智trí 。 並tịnh 開khai 成thành 二nhị 。 八bát 亦diệc 問vấn 中trung 第đệ 二nhị 眾chúng 生sanh 開khai 出xuất 。 然nhiên 上thượng 九cửu 句cú 。 七thất 九cửu 合hợp 成thành 。 問vấn 中trung 一nhất 演diễn 說thuyết 海hải 。 八bát 復phục 合hợp 歸quy 第đệ 二nhị 故cố 。 此thử 九cửu 句cú 唯duy 有hữu 於ư 七thất 。 而nhi 第đệ 五ngũ 佛Phật 功công 德đức 中trung 。 獨độc 有hữu 其kỳ 四tứ 。 兼kiêm 七thất 中trung 餘dư 六lục 故cố 。 十thập 海hải 具cụ 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 與dữ 下hạ 十thập 智trí 令linh 知tri 此thử 十thập 者giả 。 上thượng 來lai 正chánh 釋thích 經kinh 文văn 。 今kim 對đối 後hậu 生sanh 起khởi 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷Quyển 。 第Đệ 二Nhị 十Thập 四Tứ
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao Quyển Đệ Nhị Thập Tứ


Phiên âm: 23/3/2016 ◊ Cập nhật: 23/3/2016
Lưu ý: Phần dịch thuật này được thực hiện tự động qua lập trình vi tính và hoàn toàn chưa kiểm tra.
  Quyển: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90