大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 九cửu
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Quyển 79

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật


如Như 來Lai 出Xuất 現Hiện 。 品Phẩm 第đệ 三tam 十thập 七thất
☸ Phẩm 37:

疏sớ/sơ 。 答đáp 第đệ 二nhị 會hội 所sở 行hành 問vấn 者giả 。 以dĩ 不bất 思tư 議nghị 法Pháp 。 品phẩm 中trung 出xuất 現hiện 即tức 第đệ 二nhị 會hội 所sở 行hành 故cố 。 疏sớ/sơ 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 若nhược 唯duy 約ước 化hóa 下hạ 結kết 彈đàn 古cổ 義nghĩa 。 三tam 若nhược 來lai 即tức 出xuất 現hiện 下hạ 會hội 六lục 釋thích 。 初sơ 中trung 四tứ 。 一nhất 總tổng 釋thích 。 二nhị 如Như 來Lai 雖tuy 下hạ 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 三tam 若nhược 依y 法Pháp 身thân 下hạ 別biệt 釋thích 。 然nhiên 法Pháp 身thân 若nhược 約ước 報báo 上thượng 論luận 法pháp 應ưng 云vân 真Chân 如Như 出xuất 纏triền 是thị 法Pháp 身thân 出xuất 現hiện 。 今kim 以dĩ 出xuất 纏triền 為vi 報báo 。 直trực 就tựu 體thể 上thượng 故cố 。 云vân 如như 理lý 常thường 現hiện 。 餘dư 二nhị 可khả 知tri 。 四tứ 今kim 以dĩ 新tân 佛Phật 下hạ 融dung 通thông 會hội 釋thích 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 會hội 三Tam 身Thân 十thập 身thân 。 後hậu 會hội 品phẩm 名danh 證chứng 成thành 前tiền 義nghĩa 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 以dĩ 法pháp 報báo 相tương 對đối 。 二nhị 真chân 應ưng 相tương 對đối 。 三tam 結kết 融dung 三tam 十thập 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 新tân 佛Phật 舊cựu 成thành 曾tằng 無vô 二nhị 體thể 者giả 。 以dĩ 報báo 就tựu 法pháp 如như 出xuất 模mô 之chi 像tượng 。 像tượng 本bổn 舊cựu 成thành 故cố 無vô 二nhị 體thể 。 言ngôn 新tân 成thành 舊cựu 佛Phật 法Pháp 報báo 似tự 分phần/phân 者giả 。 以dĩ 法pháp 就tựu 報báo 如như 金kim 成thành 像tượng 。 金kim 像tượng 似tự 分phần/phân 以dĩ 有hữu 未vị 成thành 像tượng 金kim 故cố 。 今kim 成thành 像tượng 竟cánh 似tự 分phần/phân 二nhị 矣hĩ 。 前tiền 對đối 是thị 非phi 異dị 。 此thử 對đối 是thị 非phi 一nhất 。 非phi 一nhất 即tức 非phi 異dị 故cố 。 言ngôn 似tự 分phần/phân 竟cánh 無vô 二nhị 體thể 。


疏sớ/sơ 。 無vô 不bất 應ứng 時thời 下hạ 。 第đệ 二nhị 真chân 應ưng 相tương 對đối 。 以dĩ 辯biện 融dung 通thông 。 法pháp 報báo 皆giai 真chân 體thể 上thượng 常thường 用dụng 故cố 。 即tức 真chân 成thành 應ứng 用dụng 不bất 離ly 體thể 故cố 。 即tức 應ưng 而nhi 真chân 。


疏sớ/sơ 。 三tam 佛Phật 圓viên 融dung 下hạ 第đệ 三tam 結kết 融dung 三tam 十thập 。 謂vị 以dĩ 三tam 佛Phật 收thu 十thập 佛Phật 。 不bất 出xuất 三Tam 身Thân 。 三Tam 身Thân 既ký 融dung 。 十thập 身thân 即tức 三tam 自tự 體thể 無vô 礙ngại 故cố 。 辯biện 應ưng 成thành 下hạ 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 。


疏sớ/sơ 。 是thị 以dĩ 晉tấn 名danh 下hạ 第đệ 二nhị 會hội 品phẩm 名danh 。 二nhị 經kinh 品phẩm 名danh 即tức 為vi 二nhị 別biệt 。 先tiên 會hội 晉tấn 經kinh 。 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 標tiêu 。 以dĩ 將tương 晉tấn 經kinh 用dụng 成thành 前tiền 義nghĩa 故cố 。 有hữu 是thị 以dĩ 之chi 言ngôn 雖tuy 是thị 義nghĩa 加gia 者giả 。 梵Phạm 本bổn 無vô 故cố 。 後hậu 以dĩ 應ưng 雖tuy 從tùng 緣duyên 下hạ 釋thích 性tánh 起khởi 義nghĩa 順thuận 應ưng 現hiện 義nghĩa 。 於ư 中trung 總tổng 有hữu 六lục 義nghĩa 。 證chứng 成thành 性tánh 起khởi 。 今kim 初sơ 。 立lập 理lý 即tức 不bất 相tương 違vi 門môn 。 然nhiên 出xuất 現hiện 義nghĩa 亦diệc 名danh 緣duyên 起khởi 。 亦diệc 名danh 性tánh 起khởi 。 若nhược 取thủ 相tương/tướng 說thuyết 覽lãm 緣duyên 出xuất 現hiện 故cố 名danh 緣duyên 起khởi 。 謂vị 由do 眾chúng 生sanh 業nghiệp 感cảm 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 而nhi 出xuất 現hiện 故cố 。 八bát 相tương/tướng 成thành 道Đạo 從tùng 法pháp 性tánh 生sanh 。 故cố 名danh 性tánh 起khởi 。 今kim 以dĩ 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 緣duyên 起khởi 。 即tức 名danh 性tánh 起khởi 。 又hựu 淨tịnh 緣duyên 起khởi 常thường 順thuận 於ư 性tánh 。 亦diệc 名danh 性tánh 起khởi 故cố 云vân 應ưng 雖tuy 從tùng 緣duyên 不bất 違vi 性tánh 故cố 。


疏sớ/sơ 。 無vô 不bất 從tùng 此thử 法Pháp 界Giới 流lưu 故cố 者giả 。 第đệ 二nhị 引dẫn 梁lương 論luận 證chứng 成thành 。 即tức 相tương/tướng 成thành 門môn 明minh 性tánh 成thành 於ư 緣duyên 故cố 。 此thử 性tánh 起khởi 自tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 而nhi 為vi 性tánh 起khởi 。 二nhị 法pháp 性tánh 隨tùy 緣duyên 故cố 名danh 性tánh 起khởi 。 前tiền 段đoạn 即tức 初sơ 義nghĩa 。 今kim 段đoạn 即tức 後hậu 義nghĩa 。 亦diệc 應ưng 云vân 無vô 不bất 還hoàn 證chứng 此thử 法Pháp 身thân 故cố 。 此thử 乃nãi 緣duyên 智trí 相tương/tướng 成thành 即tức 緣duyên 成thành 性tánh 。 即tức 是thị 前tiền 義nghĩa 。 但đãn 前tiền 取thủ 無vô 違vi 。 今kim 取thủ 相tương/tướng 成thành 是thị 故cố 此thử 為vi 相tương/tướng 成thành 門môn 也dã 。


疏sớ/sơ 。 以dĩ 淨tịnh 奪đoạt 染nhiễm 性tánh 即tức 起khởi 者giả 。 第đệ 三Tam 明Minh 相tương/tướng 奪đoạt 門môn 。 亦diệc 是thị 通thông 妨phương 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 性tánh 起khởi 唯duy 淨tịnh 緣duyên 起khởi 通thông 染nhiễm 。 云vân 何hà 緣duyên 起khởi 即tức 是thị 性tánh 起khởi 。 故cố 為vi 此thử 通thông 。 謂vị 緣duyên 起khởi 有hữu 二nhị 。 一nhất 染nhiễm 二nhị 淨tịnh 。 淨tịnh 謂vị 如Như 來Lai 大đại 悲bi 。 菩Bồ 薩Tát 萬vạn 行hạnh 等đẳng 。 染nhiễm 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 等đẳng 。 若nhược 以dĩ 染nhiễm 奪đoạt 淨tịnh 則tắc 屬thuộc 眾chúng 生sanh 故cố 唯duy 緣duyên 起khởi 。 今kim 以dĩ 淨tịnh 奪đoạt 染nhiễm 唯duy 屬thuộc 諸chư 佛Phật 故cố 名danh 性tánh 起khởi 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 離ly 於ư 緣duyên 性tánh 叵phả 說thuyết 故cố 者giả 。 即tức 第đệ 四tứ 是thị 相tương/tướng 即tức 門môn 。 亦diệc 是thị 通thông 妨phương 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 緣duyên 起khởi 約ước 事sự 性tánh 起khởi 約ước 理lý 。 如như 何hà 相tương/tướng 即tức 。 故cố 為vi 此thử 通thông 。 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 方phương 顯hiển 性tánh 起khởi 。 又hựu 由do 見kiến 緣duyên 推thôi 知tri 性tánh 起khởi 。 若nhược 離ly 於ư 緣duyên 復phục 論luận 何hà 性tánh 。 離ly 緣duyên 有hữu 性tánh 是thị 斷đoạn 空không 故cố 。 疏sớ/sơ 下hạ 加gia 性tánh 起khởi 者giả 。 即tức 第đệ 五ngũ 段đoạn 引dẫn 當đương 經kinh 證chứng 。 即tức 以dĩ 人nhân 表biểu 法Pháp 門môn 。


疏sớ/sơ 。 妄vọng 雖tuy 即tức 真chân 下hạ 第đệ 六lục 以dĩ 妄vọng 隱ẩn 真chân 門môn 。 亦diệc 是thị 解giải 妨phương 。 妨phương 云vân 。 若nhược 緣duyên 即tức 性tánh 妄vọng 本bổn 自tự 空không 。 當đương 體thể 即tức 性tánh 何hà 以dĩ 不bất 得đắc 染nhiễm 奪đoạt 淨tịnh 耶da 。 故cố 為vi 此thử 通thông 淨tịnh 緣duyên 順thuận 性tánh 染nhiễm 緣duyên 違vi 故cố 。 故cố 瓔anh 珞lạc 云vân 。 始thỉ 起khởi 一nhất 想tưởng 住trụ 於ư 緣duyên 。 順thuận 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 為vi 善thiện 。 違vi 背bội 為vi 惡ác 。


疏sớ/sơ 。 今kim 以dĩ 起khởi 義nghĩa 多đa 含hàm 直trực 云vân 出xuất 現hiện 下hạ 。 第đệ 二nhị 會hội 通thông 今kim 經kinh 。 則tắc 性tánh 起khởi 局cục 性tánh 。 出xuất 現hiện 即tức 起khởi 。 起khởi 含hàm 緣duyên 性tánh 故cố 曰viết 多đa 含hàm 。 言ngôn 從tùng 性tánh 者giả 。 性tánh 起khởi 即tức 法Pháp 身thân 。 從tùng 因nhân 者giả 。 緣duyên 起khởi 緣duyên 起khởi 即tức 報báo 身thân 。 從tùng 真chân 從tùng 感cảm 即tức 是thị 化hóa 身thân 。 而nhi 從tùng 真chân 約ước 佛Phật 通thông 於ư 緣duyên 性tánh 。 謂vị 依y 法pháp 報báo 而nhi 起khởi 於ư 化hóa 名danh 曰viết 從tùng 真chân 。 從tùng 感cảm 約ước 生sanh 即tức 是thị 緣duyên 起khởi 。 由do 上thượng 諸chư 義nghĩa 故cố 云vân 多đa 含hàm 。 結kết 彈đàn 六lục 釋thích 並tịnh 顯hiển 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 一nhất 眾chúng 生sanh 外ngoại 增tăng 上thượng 業nghiệp 者giả 。 揀giản 異dị 內nội 異dị 熟thục 業nghiệp 。


疏sớ/sơ 。 謂vị 多đa 有hữu 情tình 應ưng 生sanh 此thử 界giới 共cộng 業nghiệp 同đồng 變biến 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 論luận 釋thích 初sơ 能năng 變biến 中trung 處xứ 之chi 一nhất 字tự 。 論luận 云vân 。 所sở 言ngôn 處xứ 者giả 。 謂vị 異dị 熟thục 識thức 。 由do 共cộng 相tương 種chủng 成thành 熟thục 力lực 故cố 。 變biến 似tự 色sắc 等đẳng 器khí 世thế 間gian 相tương/tướng 。 即tức 外ngoại 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 色sắc 。 雖tuy 諸chư 有hữu 情tình 所sở 變biến 各các 別biệt 。 而nhi 相tương/tướng 相tương 似tự 處xứ 所sở 無vô 異dị 。 如như 眾chúng 燈đăng 明minh 各các 遍biến 似tự 一nhất 。 釋thích 曰viết 。 此thử 釋thích 共cộng 變biến 之chi 義nghĩa 相tương 似tự 名danh 共cộng 。 論luận 又hựu 云vân 。 誰thùy 異dị 熟thục 識thức 變biến 為vi 此thử 相tương/tướng 。 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 力lực 。 共cộng 所sở 起khởi 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 許hứa 。 乃nãi 至chí 云vân 經kinh 依y 少thiểu 分phần 說thuyết 一nhất 切thiết 。 言ngôn 諸chư 業nghiệp 同đồng 者giả 。 皆giai 共cộng 變biến 故cố 。 釋thích 曰viết 。 此thử 揀giản 通thông 局cục 。 即tức 今kim 疏sớ/sơ 文văn 。


疏sớ/sơ 。 依y 此thử 義nghĩa 云vân 應ưng 生sanh 此thử 界giới 故cố 下hạ 。 經Kinh 云vân 各các 隨tùy 所sở 宜nghi 。 而nhi 得đắc 受thọ 用dụng 。 若nhược 不bất 應ưng 生sanh 豈khởi 安an 樂lạc 界giới 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 變biến 為vi 此thử 界giới 之chi 穢uế 土thổ/độ 耶da 。


疏sớ/sơ 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 句cú 。 謂vị 共cộng 中trung 共cộng 等đẳng 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 第đệ 二nhị 引dẫn 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 共cộng 不bất 共cộng 中trung 。 各các 有hữu 二nhị 種chủng 。 共cộng 中trung 二nhị 者giả 。 一nhất 共cộng 中trung 共cộng 如như 山sơn 河hà 等đẳng 。 非phi 唯duy 一nhất 趣thú 獨độc 能năng 用dụng 故cố 。 二nhị 共cộng 中trung 不bất 共cộng 。 如như 己kỷ 田điền 宅trạch 及cập 鬼quỷ 所sở 見kiến 為vi 水thủy 火hỏa 等đẳng 。 即tức 於ư 彼bỉ 境cảnh 非phi 互hỗ 用dụng 也dã 。 不bất 共cộng 中trung 二nhị 者giả 。 一nhất 不bất 共cộng 。 中trung 不bất 共cộng 如như 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 唯duy 自tự 識thức 依y 用dụng 之chi 緣duyên 境cảnh 。 非phi 他tha 依y 故cố 。 二nhị 不bất 共cộng 中trung 共cộng 如như 自tự 浮phù 塵trần 根căn 。 他tha 亦diệc 受thọ 用dụng 故cố 。


疏sớ/sơ 。 一nhất 約ước 同đồng 居cư 等đẳng 者giả 。 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 未vị 生sanh 受thọ 用dụng 同đồng 居cư 變biến 化hóa 。 亦diệc 以dĩ 善thiện 業nghiệp 共cộng 變biến 此thử 土thổ/độ 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 約ước 能năng 化hóa 。 謂vị 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 等đẳng 者giả 。 即tức 淨tịnh 名danh 意ý 能năng 化hóa 菩Bồ 薩Tát 非phi 自tự 業nghiệp 成thành 。 以dĩ 大đại 悲bi 故cố 。 取thủ 土thổ/độ 攝nhiếp 生sanh 及cập 。 眾chúng 生sanh 之chi 類loại 。 皆giai 淨tịnh 名danh 經kinh 。 並tịnh 如như 世thế 界giới 成thành 就tựu 品phẩm 引dẫn 。


疏sớ/sơ 。 先tiên 成thành 器khí 界giới 等đẳng 者giả 。 俱câu 舍xá 十thập 二nhị 云vân 。 壞hoại 從tùng 獄ngục 不bất 生sanh 。 至chí 後hậu 器khí 都đô 盡tận 。 成thành 劫kiếp 從tùng 風phong 起khởi 。 至chí 地địa 獄ngục 初sơ 生sanh 。 論luận 釋thích 云vân 。 謂vị 成thành 劫kiếp 中trung 初sơ 一nhất 劫kiếp 起khởi 器khí 世thế 間gian 。 後hậu 十thập 九cửu 劫kiếp 起khởi 有hữu 情tình 漸tiệm 住trụ 。 壞hoại 中trung 後hậu 一nhất 劫kiếp 壞hoại 於ư 器khí 界giới 。 前tiền 十thập 九cửu 劫kiếp 有hữu 情tình 漸tiệm 捨xả 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 初sơ 劫kiếp 唯duy 減giảm 後hậu 劫kiếp 唯duy 增tăng 。 然nhiên 此thử 二nhị 時thời 等đẳng 中trung 十thập 八bát 成thành 壞hoại 。


時thời 量lượng 法pháp 爾nhĩ 先tiên 成thành 必tất 在tại 後hậu 壞hoại 。


疏sớ/sơ 。 一nhất 品phẩm 之chi 中trung 下hạ 。 總tổng 顯hiển 喻dụ 意ý 。


疏sớ/sơ 。 廣quảng 大đại 難nan 知tri 周chu 十thập 方phương 故cố 者giả 。 是thị 下hạ 結kết 文văn 。


疏sớ/sơ 。 以dĩ 十thập 句cú 各các 結kết 一nhất 喻dụ 。 文văn 皆giai 暗ám 用dụng 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。


疏sớ/sơ 。 體thể 無vô 生sanh 滅diệt 亦diệc 是thị 下hạ 結kết 文văn 結kết 第đệ 三tam 也dã 。


疏sớ/sơ 。 準chuẩn 五ngũ 卷quyển 大đại 悲bi 經kinh 第đệ 三tam 云vân 。 有hữu 千thiên 葉diệp 故cố 者giả 。 結kết 云vân 。 阿A 難Nan 何hà 故cố 名danh 為vi 賢Hiền 劫Kiếp 。 阿A 難Nan 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 劫kiếp 欲dục 成thành 時thời 盡tận 為vi 一nhất 水thủy 。 淨Tịnh 居Cư 天thiên 子tử 。 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 。 見kiến 此thử 世thế 界giới 。 唯duy 一nhất 大đại 水thủy 見kiến 有hữu 千thiên 枚mai 。 諸chư 妙diệu 蓮liên 華hoa 。 一nhất 一nhất 蓮liên 華hoa 。 各các 有hữu 千thiên 葉diệp 。 甚thậm 可khả 愛ái 樂nhạo 。 彼bỉ 淨tịnh 居cư 天thiên 因nhân 見kiến 此thử 華hoa 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 踊dũng 躍dược 無vô 量lượng 。 而nhi 皆giai 讚tán 歎thán 言ngôn 。 奇kỳ 哉tai 希hy 有hữu 。 奇kỳ 哉tai 希hy 有hữu 。 如như 此thử 劫kiếp 中trung 當đương 有hữu 千thiên 佛Phật 。 出xuất 興hưng 於ư 世thế 。 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 遂toại 名danh 此thử 劫kiếp 號hiệu 之chi 為vi 賢Hiền 劫Kiếp 。 我ngã 滅diệt 度độ 後hậu 。 當đương 有hữu 九cửu 百bách 九cửu 十thập 六lục 佛Phật 。


疏sớ/sơ 。 次thứ 第đệ 合hợp 前tiền 者giả 。 一nhất 清thanh 淨tịnh 離ly 垢cấu 。 光quang 合hợp 善thiện 淨tịnh 光quang 明minh 風phong 輪luân 。 此thử 約ước 能năng 成thành 。 若nhược 約ước 所sở 成thành 義nghĩa 類loại 亦diệc 同đồng 此thử 。 一nhất 能năng 成thành 如Như 來Lai 無vô 漏lậu 無vô 盡tận 智trí 合hợp 成thành 色sắc 界giới 。 色sắc 界giới 離ly 於ư 欲dục 過quá 故cố 如như 無vô 漏lậu 。 四tứ 禪thiền 不bất 壞hoại 如như 無vô 盡tận 也dã 。 二nhị 普phổ 照chiếu 光quang 合hợp 淨tịnh 莊trang 嚴nghiêm 風phong 輪luân 。 三tam 持trì 佛Phật 種chủng 性tánh 合hợp 堅kiên 密mật 無vô 能năng 壞hoại 。 四tứ 逈huýnh 出xuất 無vô 能năng 壞hoại 合hợp 勝thắng 高cao 輪luân 。 五ngũ 一nhất 切thiết 神thần 通thông 。 合hợp 不bất 動động 輪luân 。 六lục 出xuất 生sanh 變biến 化hóa 合hợp 安an 住trụ 輪luân 。 七thất 普phổ 隨tùy 順thuận 合hợp 莊trang 嚴nghiêm 輪luân 。 八bát 不bất 可khả 究cứu 竟cánh 。 合hợp 無vô 盡tận 藏tạng 。 九cửu 種chủng 種chủng 莊trang 嚴nghiêm 。 合hợp 普phổ 光quang 明minh 藏tạng 。 十thập 不bất 可khả 壞hoại 合hợp 堅kiên 固cố 根căn 。 其kỳ 所sở 成thành 德đức 可khả 以dĩ 意ý 取thủ 。


疏sớ/sơ 。 所sở 成thành 唯duy 果quả 德đức 者giả 。 唯duy 釋thích 於ư 法pháp 如như 無vô 漏lậu 無vô 盡tận 智trí 不bất 傾khuynh 動động 力lực 等đẳng 。 皆giai 果quả 德đức 也dã 。 能năng 成thành 通thông 因nhân 果quả 者giả 。 如như 持trì 佛Phật 種chủng 性tánh 。 一nhất 切thiết 神thần 通thông 。 皆giai 通thông 因nhân 果quả 。 疏sớ/sơ 以dĩ 緣duyên 奪đoạt 因nhân 者giả 。 此thử 中trung 化hóa 生sanh 眾chúng 生sanh 。 自tự 力lực 為vi 因nhân 佛Phật 力lực 為vi 緣duyên 。 餘dư 可khả 思tư 準chuẩn 。


疏sớ/sơ 。 大đại 諾nặc 健kiện 那na 者giả 。 此thử 云vân 露lộ 形hình 也dã 。


疏sớ/sơ 。 其kỳ 量lượng 廣quảng 無vô 數số 厚hậu 十thập 六lục 洛lạc 叉xoa 者giả 。 是thị 俱câu 舍xá 頌tụng 上thượng 二nhị 句cú 云vân 。 安an 立lập 器khí 世thế 間gian 。 風phong 輪luân 最tối 居cư 下hạ 。


疏sớ/sơ 。 故cố 淨tịnh 名danh 云vân 。 其kỳ 無vô 礙ngại 慧tuệ 。 無vô 若nhược 干can 者giả 。 即tức 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 行hành 品phẩm 。 經kinh 前tiền 已dĩ 頻tần 引dẫn 。 今kim 更cánh 略lược 示thị 因nhân 說thuyết 香hương 飯phạn 為vi 佛Phật 事sự 竟cánh 。 便tiện 明minh 諸chư 佛Phật 功công 德đức 平bình 等đẳng 云vân 。 阿A 難Nan 汝nhữ 見kiến 諸chư 佛Phật 國quốc 土độ 。 地địa 有hữu 若nhược 干can 。 而nhi 虛hư 空không 無vô 若nhược 干can 也dã 。 汝nhữ 見kiến 諸chư 佛Phật 色sắc 身thân 有hữu 若nhược 干can 。 其kỳ 無vô 礙ngại 慧tuệ 。 無vô 若nhược 干can 也dã 疏sớ/sơ 。 若nhược 將tương 一nhất 一nhất 通thông 前tiền 十thập 下hạ 結kết 彈đàn 古cổ 釋thích 。


疏sớ/sơ 。 淨tịnh 意ý 如như 空không 總tổng 以dĩ 喻dụ 顯hiển 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 有hữu 深thâm 止Chỉ 觀Quán 宜nghi 審thẩm 思tư 之chi 。 第đệ 二nhị 身thân 業nghiệp 疏sớ/sơ 唯duy 有hữu 五ngũ 界giới 者giả 。 結kết 示thị 正chánh 義nghĩa 非phi 是thị 略lược 也dã 。 彈đàn 於ư 古cổ 釋thích 。 古cổ 云vân 。 應ưng 有hữu 十thập 句cú 。 但đãn 文văn 略lược 耳nhĩ 。 故cố 今kim 彈đàn 之chi 。


疏sớ/sơ 。 明minh 如Như 來Lai 出xuất 現hiện 。 有hữu 十thập 種chủng 身thân 者giả 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 正chánh 科khoa 經kinh 文văn 。 二nhị 此thử 即tức 八bát 地địa 下hạ 會hội 釋thích 十thập 身thân 。 三tam 四tứ 是thị 菩Bồ 提Đề 下hạ 隨tùy 難nạn/nan 重trọng/trùng 釋thích 。 四tứ 一nhất 一nhất 喻dụ 中trung 下hạ 釋thích 文văn 。 此thử 亦diệc 古cổ 德đức 同đồng 迷mê 之chi 處xứ 。 不bất 知tri 此thử 十thập 即tức 十thập 身thân 故cố 。


疏sớ/sơ 。 初sơ 二nhị 合hợp 初sơ 句cú 世thế 出xuất 世thế 異dị 故cố 者giả 。 謂vị 初sơ 二nhị 句cú 皆giai 合hợp 破phá 暗ám 作tác 明minh 初sơ 句cú 。 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 。 即tức 世thế 間gian 破phá 暗ám 作tác 明minh 。 惡ác 即tức 黑hắc 暗ám 善thiện 即tức 明minh 故cố 。 後hậu 句cú 破phá 愚ngu 為vi 智trí 。 即tức 是thị 出xuất 世thế 。 破phá 暗ám 作tác 明minh 。


疏sớ/sơ 。 三tam 拔bạt 四tứ 流lưu 等đẳng 者giả 。 即tức 大đại 慈từ 救cứu 護hộ 大đại 悲bi 度độ 脫thoát 。 合hợp 變biến 濕thấp 令linh 燥táo 。 四tứ 流lưu 是thị 濕thấp 出xuất 世thế 是thị 燥táo 。 定định 水thủy 是thị 濕thấp 菩Bồ 提Đề 是thị 燥táo 。 不bất 沈trầm 定định 水thủy 故cố 。


疏sớ/sơ 。 道Đạo 品Phẩm 通thông 長trường/trưởng 下hạ 合hợp 上thượng 生sanh 長trưởng 草thảo 木mộc 。 三tam 乘thừa 草thảo 木mộc 即tức 藥dược 草thảo 喻dụ 品phẩm 三tam 草thảo 二nhị 木mộc 。 初sơ 會hội 已dĩ 引dẫn 喻dụ 。 高cao 原nguyên 喻dụ 聲Thanh 聞Văn 者giả 。 不bất 生sanh 佛Phật 法Pháp 蓮liên 華hoa 故cố 。 即tức 淨tịnh 名danh 第đệ 二nhị 。 譬thí 如như 高cao 原nguyên 陸lục 地địa 。 不bất 生sanh 蓮liên 華hoa 。 卑ty 濕thấp 淤ứ 泥nê 。 乃nãi 生sanh 此thử 華hoa 。 如như 是thị 聲Thanh 聞Văn 。 諸chư 結kết 斷đoạn 者giả 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 無vô 所sở 復phục 益ích 。 煩phiền 惱não 泥nê 中trung 。 乃nãi 有hữu 眾chúng 生sanh 。 出xuất 佛Phật 法Pháp 矣hĩ 。 前tiền 亦diệc 已dĩ 引dẫn 。 故cố 法pháp 華hoa 經Kinh 法Pháp 師sư 品phẩm 內nội 。 穿xuyên 鑿tạc 高cao 原nguyên 。 亦diệc 況huống 聲Thanh 聞Văn 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 既ký 約ước 機cơ 說thuyết 異dị 則tắc 照chiếu 高cao 未vị 能năng 兼kiêm 下hạ 等đẳng 者giả 。 如như 照chiếu 高cao 山sơn 。 未vị 照chiếu 黑hắc 山sơn 。 若nhược 照chiếu 黑hắc 山sơn 即tức 照chiếu 高cao 山sơn 。 謂vị 說thuyết 華hoa 嚴nghiêm 是thị 照chiếu 高cao 山sơn 二Nhị 乘Thừa 不bất 預dự 。 說thuyết 阿a 含hàm 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 常thường 聞văn 等đẳng 。 餘dư 例lệ 可khả 知tri 。 疏sớ/sơ 又hựu 若nhược 捨xả 化hóa 下hạ 。 約ước 會hội 權quyền 歸quy 實thật 。 然nhiên 經kinh 但đãn 有hữu 先tiên 照chiếu 高cao 山sơn 之chi 言ngôn 。 無vô 有hữu 後hậu 照chiếu 高cao 山sơn 之chi 語ngữ 。 今kim 以dĩ 義nghĩa 求cầu 必tất 有hữu 之chi 矣hĩ 。 會hội 權quyền 歸quy 實thật 先tiên 棄khí 人nhân 天thiên 。 非phi 出xuất 離ly 故cố 。 如như 平bình 地địa 落lạc 照chiếu 。 次thứ 捨xả 聲Thanh 聞Văn 。 令linh 自tự 悟ngộ 故cố 。 如như 高cao 原nguyên 無vô 光quang 。 次thứ 捨xả 緣Duyên 覺Giác 。 令linh 起khởi 悲bi 故cố 。 如như 黑hắc 山sơn 掩yểm 曜diệu 。 次thứ 捨xả 三tam 乘thừa 。 歸quy 一Nhất 乘Thừa 故cố 。 如như 山sơn 銜hàm 夕tịch 陽dương 故cố 。 先tiên 大đại 後hậu 小tiểu 即tức 從tùng 本bổn 流lưu 末mạt 。 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 等đẳng 。 捨xả 小tiểu 歸quy 大đại 即tức 攝nhiếp 末mạt 歸quy 本bổn 。 則tắc 二nhị 義nghĩa 皆giai 具cụ 。 疏sớ/sơ 略lược 中trung 五ngũ 事sự 皆giai 盲manh 等đẳng 者giả 。 亦diệc 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 五ngũ 事sự 皆giai 盲manh 。 何hà 不bất 言ngôn 無vô 解giải 等đẳng 眼nhãn 。 答đáp 意ý 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 此thử 即tức 涅Niết 槃Bàn 下hạ 。 會hội 涅Niết 槃Bàn 第đệ 九cửu 。 初sơ 明minh 三tam 罪tội 最tối 重trọng 有hữu 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 不bất 說thuyết 闡xiển 提đề 。 後hậu 聖thánh 行hành 品phẩm 下hạ 收thu 闡xiển 提đề 云vân 。 一nhất 闡xiển 提đề 人nhân 雖tuy 復phục 斷đoạn 善thiện 。 猶do 有hữu 佛Phật 性tánh 。 故cố 總tổng 收thu 之chi 。 此thử 四tứ 明minh 至chí 惡ác 不bất 捨xả 。 言ngôn 三tam 罪tội 者giả 。 一nhất 謗báng 方Phương 等Đẳng 經Kinh 。 二nhị 犯phạm 四tứ 重trọng 禁cấm 。 三tam 作tác 五ngũ 逆nghịch 罪tội 。 此thử 三tam 未vị 必tất 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 即tức 一nhất 闡xiển 提đề 。


疏sớ/sơ 。 令linh 離ly 苦khổ 集tập 者giả 。 現hiện 在tại 身thân 苦khổ 為vi 苦khổ 果quả 也dã 。 及cập 諸chư 煩phiền 惱não 。 未vị 來lai 苦khổ 因nhân 義nghĩa 兼kiêm 惑hoặc 業nghiệp 。 上thượng 二nhị 皆giai 集tập 。 第đệ 三tam 語ngữ 業nghiệp 。 疏sớ/sơ 圓viên 音âm 之chi 義nghĩa 下hạ 分phần/phân 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 。 二nhị 釋thích 文văn 。 三tam 彈đàn 古cổ 。 初sơ 中trung 疏sớ/sơ 一nhất 敘tự 昔tích 等đẳng 者giả 。 昔tích 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 云vân 。 諸chư 佛Phật 唯duy 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 身thân 。 永vĩnh 絕tuyệt 萬vạn 像tượng 。 無vô 形hình 無vô 聲thanh 。 直trực 隨tùy 機cơ 現hiện 無vô 量lượng 色sắc 聲thanh 。 猶do 谷cốc 無vô 聲thanh 隨tùy 呼hô 發phát 響hưởng 。 然nhiên 則tắc 就tựu 佛Phật 言ngôn 之chi 無vô 音âm 。 是thị 一nhất 約ước 機cơ 論luận 之chi 。 眾chúng 音âm 非phi 一nhất 。 而nhi 言ngôn 一nhất 音âm 圓viên 音âm 者giả 。 良lương 由do 一nhất 時thời 一nhất 會hội 異dị 類loại 等đẳng 解giải 。 隨tùy 其kỳ 根căn 性tánh 。 各các 得đắc 一nhất 音âm 不bất 聞văn 餘dư 聲thanh 不bất 亂loạn 不bất 沓đạp 。 顯hiển 是thị 奇kỳ 特đặc 。 故cố 名danh 一nhất 音âm 。 音âm 遍biến 十thập 方phương 隨tùy 機cơ 熟thục 處xứ 無vô 不bất 聞văn 故cố 。 名danh 為vi 圓viên 音âm 。 非phi 謂vị 如như 空không 遍biến 滿mãn 無vô 別biệt 韻vận 曲khúc 經Kinh 云vân 。 隨tùy 其kỳ 類loại 音âm 。 普phổ 告cáo 眾chúng 生sanh 。 斯tư 之chi 謂vị 也dã 。 二nhị 云vân 。 就tựu 佛Phật 言ngôn 之chi 實thật 有hữu 色sắc 聲thanh 。 其kỳ 音âm 遍biến 滿mãn 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 但đãn 無vô 五ngũ 音âm 四tứ 聲thanh 等đẳng 異dị 。 無vô 異dị 曲khúc 故cố 名danh 為vi 一nhất 音âm 。 無vô 不bất 遍biến 故cố 名danh 為vi 圓viên 音âm 。 但đãn 是thị 圓viên 音âm 作tác 增tăng 上thượng 緣duyên 。 隨tùy 根căn 差sai 別biệt 。 現hiện 眾chúng 多đa 聲thanh 。 猶do 如như 滿mãn 月nguyệt 。 唯duy 一nhất 圓viên 形hình 。 隨tùy 器khí 差sai 別biệt 而nhi 現hiện 多đa 影ảnh 。 亦diệc 如như 長trường/trưởng 風phong 隨tùy 其kỳ 眾chúng 竅khiếu 聲thanh 有hữu 多đa 種chủng 。 經kinh 言ngôn 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。 三tam 云vân 。 如Như 來Lai 於ư 一nhất 語ngữ 業nghiệp 之chi 中trung 演diễn 出xuất 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 言ngôn 音âm 。 是thị 故cố 令linh 彼bỉ 。 眾chúng 生sanh 各các 聞văn 己kỷ 語ngữ 。 非phi 是thị 如Như 來Lai 。 唯duy 發phát 一nhất 音âm 。 但đãn 以dĩ 語ngữ 業nghiệp 同đồng 故cố 名danh 為vi 一nhất 音âm 。 所sở 發phát 多đa 故cố 名danh 為vi 圓viên 音âm 。 如như 舍xá 支chi 聲thanh 尚thượng 多đa 音âm 齊tề 發phát 。 況huống 如Như 來Lai 耶da 。 二nhị 辯biện 違vi 者giả 。 上thượng 來lai 三tam 解giải 偏thiên 取thủ 皆giai 失thất 。 初sơ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 無vô 形hình 無vô 聲thanh 。 非phi 一nhất 音âm 義nghĩa 故cố 。 但đãn 隨tùy 他tha 音âm 非phi 自tự 音âm 故cố 。 第đệ 二nhị 唯duy 是thị 一nhất 語ngữ 無vô 多đa 音âm 故cố 。 一nhất 不bất 即tức 多đa 豈khởi 為vi 圓viên 音âm 。 有hữu 則tắc 多đa 亦diệc 應ưng 有hữu 。 無vô 則tắc 一nhất 亦diệc 須tu 無vô 。 何hà 得đắc 一nhất 有hữu 而nhi 多đa 無vô 耶da 。 第đệ 三tam 雖tuy 但đãn 是thị 多đa 。 又hựu 無vô 一nhất 故cố 。 若nhược 語ngữ 業nghiệp 同đồng 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 豈khởi 一nhất 音âm 耶da 。 故cố 並tịnh 非phi 也dã 。 第đệ 三tam 會hội 通thông 者giả 。 上thượng 但đãn 責trách 偏thiên 不bất 謂vị 全toàn 失thất 。 合hợp 上thượng 三tam 義nghĩa 。 方phương 是thị 圓viên 音âm 之chi 一nhất 義nghĩa 耳nhĩ 。 謂vị 多đa 即tức 一nhất 。 若nhược 多đa 不bất 即tức 一nhất 則tắc 非phi 一nhất 音âm 。 一nhất 復phục 即tức 多đa 若nhược 一nhất 不bất 即tức 多đa 。 即tức 非phi 圓viên 音âm 。 二nhị 即tức 是thị 空không 空không 即tức 是thị 二nhị 。 若nhược 二nhị 不bất 即tức 空không 是thị 所sở 執chấp 故cố 。 不bất 無vô 性tánh 故cố 。 非phi 圓viên 非phi 一nhất 空không 不bất 即tức 二nhị 非phi 音âm 非phi 圓viên 故cố 。 鎔dong 融dung 無vô 礙ngại 即tức 是thị 圓viên 音âm 。 此thử 中trung 三tam 義nghĩa 。 謂vị 初sơ 是thị 無vô 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 次thứ 一nhất 是thị 無vô 邪tà 曲khúc 義nghĩa 。 後hậu 一nhất 是thị 普phổ 至chí 義nghĩa 。 是thị 知tri 得đắc 其kỳ 正chánh 義nghĩa 。 則tắc 傍bàng 收thu 無vô 遺di 不bất 得đắc 正chánh 意ý 。 並tịnh 為vi 乖quai 理lý 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 十thập 音âm 下hạ 。 第đệ 二nhị 正chánh 釋thích 經kinh 文văn 。 在tại 文văn 可khả 見kiến 。 但đãn 初sơ 一nhất 即tức 隨tùy 類loại 音âm 亦diệc 同đồng 淨tịnh 名danh 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 隨tùy 類loại 各các 得đắc 解giải 。 皆giai 謂vị 世Thế 尊Tôn 同đồng 其kỳ 語ngữ 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 以dĩ 辯biện 一nhất 音âm 。 三tam 四tứ 皆giai 引dẫn 寶bảo 積tích 。 亦diệc 即tức 淨tịnh 名danh 寶bảo 積tích 長trưởng 者giả 子tử 偈kệ 讚tán 一nhất 音âm 。 次thứ 上thượng 所sở 引dẫn 第đệ 二nhị 偈kệ 云vân 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 各các 各các 隨tùy 所sở 解giải 。 普phổ 得đắc 受thọ 行hành 獲hoạch 其kỳ 利lợi 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 云vân 一nhất 音âm 也dã 。 第đệ 三tam 偈kệ 云vân 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 有hữu 恐khủng 怖bố 或hoặc 歡hoan 喜hỷ 。 或hoặc 生sanh 厭yếm 離ly 或hoặc 斷đoạn 疑nghi 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 云vân 一nhất 音âm 也dã 。 疏sớ/sơ 此thử 十thập 圓viên 融dung 下hạ 結kết 成thành 上thượng 義nghĩa 。


疏sớ/sơ 。 是thị 知tri 或hoặc 謂vị 無vô 聲thanh 下hạ 。 第đệ 三tam 結kết 彈đàn 古cổ 說thuyết 。 但đãn 結kết 前tiền 二nhị 。 以dĩ 其kỳ 第đệ 三tam 可khả 入nhập 正chánh 故cố 。 言ngôn 皆giai 大đại 地địa 之chi 一nhất 塵trần 者giả 。 約ước 收thu 以dĩ 結kết 則tắc 此thử 一nhất 塵trần 不bất 離ly 地địa 界giới 。 積tích 多đa 小tiểu 塵trần 可khả 成thành 大đại 地địa 。 積tích 其kỳ 多đa 義nghĩa 以dĩ 為vi 圓viên 音âm 。 若nhược 約ước 斥xích 彈đàn 異dị 說thuyết 之chi 微vi 。 豈khởi 同đồng 正chánh 解giải 廣quảng 大đại 智trí 地địa 。


疏sớ/sơ 。 今kim 初sơ 收thu 上thượng 十thập 聲thanh 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 先tiên 釋thích 經kinh 文văn 。 二nhị 更cánh 以dĩ 四tứ 句cú 下hạ 以dĩ 義nghĩa 融dung 攝nhiếp 。 四tứ 句cú 可khả 思tư 。 後hậu 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 圓viên 音âm 下hạ 結kết 歎thán 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 佛Phật 音âm 聲thanh 是thị 有hữu 法pháp 非phi 非phi 法pháp 者giả 。 釋thích 曰viết 。 此thử 非phi 法pháp 言ngôn 即tức 是thị 真chân 理lý 為vi 非phi 法pháp 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 一nhất 將tương 成thành 正chánh 覺giác 。 念niệm 相tương/tướng 欲dục 盡tận 等đẳng 者giả 。 即tức 起khởi 信tín 論luận 意ý 。 數số 段đoạn 論luận 文văn 參tham 而nhi 用dụng 之chi 。 論luận 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 地địa 盡tận 一nhất 念niệm 相tương 應ứng 。 覺giác 心tâm 初sơ 起khởi 心tâm 無vô 初sơ 相tương/tướng 。 以dĩ 遠viễn 離ly 微vi 細tế 念niệm 故cố 。 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 。 心tâm 即tức 常thường 住trụ 。 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 今kim 取thủ 意ý 釋thích 。 故cố 云vân 將tương 成thành 正chánh 覺giác 。 言ngôn 念niệm 相tương/tướng 欲dục 盡tận 者giả 即tức 微vi 細tế 念niệm 也dã 。 此thử 念niệm 亦diệc 名danh 生sanh 相tương/tướng 。 即tức 論luận 三tam 細tế 之chi 一nhất 。 論luận 云vân 。 一nhất 無vô 明minh 業nghiệp 相tương/tướng 。 以dĩ 依y 不bất 覺giác 故cố 心tâm 動động 。 說thuyết 名danh 為vi 業nghiệp 。 動động 則tắc 有hữu 苦khổ 。 果quả 不bất 離ly 因nhân 故cố 。 釋thích 曰viết 。 此thử 念niệm 即tức 細tế 中trung 之chi 細tế 。 今kim 無vô 此thử 相tương/tướng 云vân 細tế 念niệm 都đô 亡vong 。 言ngôn 得đắc 見kiến 心tâm 性tánh 者giả 。 即tức 上thượng 論luận 文văn 言ngôn 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 者giả 。 即tức 論luận 釋thích 本bổn 覺giác 之chi 文văn 。 論luận 云vân 。 所sở 言ngôn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 謂vị 心tâm 體thể 離ly 念niệm 。 離ly 念niệm 相tương/tướng 者giả 。 等đẳng 虛hư 空không 界giới 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 。 法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng 。 即tức 是thị 如Như 來Lai 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 依y 此thử 法Pháp 身thân 說thuyết 名danh 本bổn 覺giác 。 釋thích 曰viết 。 今kim 略lược 取thủ 二nhị 句cú 彰chương 所sở 顯hiển 本bổn 覺giác 。 言ngôn 始thỉ 本bổn 無vô 二nhị 者giả 。 即tức 所sở 成thành 始thỉ 覺giác 。 彼bỉ 論luận 釋thích 前tiền 說thuyết 名danh 本bổn 覺giác 。 竟cánh 後hậu 云vân 何hà 以dĩ 故cố 本bổn 覺giác 義nghĩa 者giả 。 對đối 始thỉ 覺giác 義nghĩa 說thuyết 。 以dĩ 始thỉ 覺giác 者giả 即tức 同đồng 本bổn 覺giác 故cố 。 始thỉ 覺giác 義nghĩa 者giả 依y 本bổn 覺giác 故cố 。 而nhi 有hữu 不bất 覺giác 。 依y 不bất 覺giác 故cố 說thuyết 有hữu 始thỉ 覺giác 。 又hựu 以dĩ 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 名danh 究cứu 竟cánh 覺giác 。 不bất 覺giác 心tâm 源nguyên 故cố 非phi 究cứu 竟cánh 覺giác 。 釋thích 曰viết 。 今kim 疏sớ/sơ 取thủ 意ý 。 故cố 云vân 始thỉ 本bổn 無vô 二nhị 。 言ngôn 契khế 同đồng 諸chư 佛Phật 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 下hạ 。 結kết 成thành 上thượng 來lai 無vô 二nhị 之chi 義nghĩa 。 平bình 等đẳng 法Pháp 身thân 。 即tức 前tiền 本bổn 覺giác 。 言ngôn 故cố 云vân 說thuyết 法Pháp 界giới 下hạ 以dĩ 經kinh 帖# 成thành 。


疏sớ/sơ 。 三tam 德đức 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 章chương 明minh 。 疏sớ/sơ 在tại 法pháp 華hoa 經kinh 以dĩ 體thể 從tùng 用dụng 。 名danh 如Như 來Lai 知tri 見kiến 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 約ước 理lý 知tri 見kiến 約ước 智trí 。 知tri 見kiến 有hữu 性tánh 非phi 無vô 有hữu 理lý 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 有hữu 般Bát 若Nhã 之chi 德đức 非phi 無vô 有hữu 智trí 。 涅Niết 槃Bàn 乃nãi 是thị 攝nhiếp 用dụng 從tùng 體thể 。 但đãn 稱xưng 涅Niết 槃Bàn 以dĩ 為vi 所sở 證chứng 。 法pháp 華hoa 經kinh 明minh 以dĩ 體thể 從tùng 用dụng 但đãn 名danh 知tri 見kiến 。 故cố 法pháp 華hoa 論luận 釋thích 開khai 義nghĩa 云vân 。 開khai 者giả 無vô 上thượng 義nghĩa 。 即tức 雙song 開khai 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 示thị 法Pháp 身thân 同đồng 即tức 唯duy 約ước 理lý 悟ngộ 。 約ước 菩Bồ 提Đề 即tức 是thị 。 於ư 智trí 明minh 其kỳ 理lý 智trí 。 況huống 知tri 法pháp 無vô 性tánh 豈khởi 非phi 理lý 耶da 。 故cố 今kim 疏sớ/sơ 云vân 以dĩ 體thể 從tùng 用dụng 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 深thâm 固cố 幽u 遠viễn 者giả 。 即tức 法pháp 華hoa 經Kinh 法Pháp 師sư 品phẩm 文văn 。 文văn 云vân 。 此thử 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 藏tạng 深thâm 固cố 幽u 遠viễn 。 無vô 人nhân 能năng 到đáo 。 今kim 佛Phật 教giáo 化hóa 。 成thành 就tựu 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 為vi 開khai 示thị 。 釋thích 曰viết 。 幽u 遠viễn 深thâm 固cố 名danh 為vi 祕bí 密mật 。 疏sớ/sơ 初sơ 心tâm 同đồng 稟bẩm 下hạ 解giải 妨phương 。 解giải 妨phương 云vân 。 法pháp 華hoa 經kinh 除trừ 諸chư 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 信tín 力lực 堅kiên 固cố 者giả 。 又hựu 三tam 根căn 聲Thanh 聞Văn 初sơ 發phát 大đại 心tâm 。 皆giai 稟bẩm 法pháp 華hoa 。 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 何hà 要yếu 此thử 位vị 方phương 為vi 說thuyết 耶da 。 故cố 為vi 此thử 通thông 。 約ước 究cứu 竟cánh 故cố 。 為vi 等đẳng 覺giác 說thuyết 實thật 則tắc 此thử 法pháp 通thông 被bị 始thỉ 末mạt 。


疏sớ/sơ 。 更cánh 一nhất 下hạ 生sanh 者giả 。 第đệ 二nhị 會hội 。 初sơ 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。


疏sớ/sơ 。 有hữu 說thuyết 初Sơ 地Địa 即tức 得đắc 者giả 。 六lục 地địa 已dĩ 引dẫn 。 即tức 仁nhân 王vương 云vân 。 若nhược 得đắc 信tín 心tâm 。 必tất 不bất 退thoái 進tiến 入nhập 無vô 生sanh 初Sơ 地Địa 道đạo 。


疏sớ/sơ 。 為vi 說thuyết 信tín 等đẳng 者giả 。 即tức 初Sơ 地Địa 淨tịnh 治trị 地địa 法Pháp 。 信tín 悲bi 慈từ 捨xả 無vô 疲bì 厭yếm 。 知tri 經kinh 論luận 了liễu 世thế 法pháp 。 堅kiên 固cố 力lực 慚tàm 愧quý 莊trang 嚴nghiêm 。 供cúng 養dường 佛Phật 也dã 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 後hậu 圓viên 淨tịnh 者giả 。 釋thích 經kinh 寶bảo 字tự 。 以dĩ 此thử 十thập 法pháp 淨tịnh 治trị 地địa 障chướng 。 地địa 地địa 漸tiệm 淨tịnh 故cố 云vân 後hậu 後hậu 。


疏sớ/sơ 。 十Thập 地Địa 地địa 智trí 一nhất 一nhất 開khai 發phát 者giả 。 即tức 釋thích 智trí 慧tuệ 華hoa 開khai 敷phu 。 不bất 斷đoạn 二nhị 利lợi 者giả 。 不bất 斷đoạn 大đại 悲bi 行hành 等đẳng 。 地địa 地địa 之chi 中trung 有hữu 二nhị 利lợi 故cố 。 疏sớ/sơ 中trung 道đạo 者giả 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 初sơ 二nhị 會hội 中trung 。 已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 言ngôn 為vi 上thượng 上thượng 智trí 觀quán 者giả 。 亦diệc 涅Niết 槃Bàn 文văn 六lục 地địa 已dĩ 引dẫn 。 應ưng 以dĩ 法pháp 空không 智trí 斷đoạn 一nhất 切thiết 惑hoặc 者giả 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 以dĩ 法pháp 空không 揀giản 於ư 人nhân 空không 。 照chiếu 惑hoặc 無vô 本bổn 無vô 斷đoạn 斷đoạn 故cố 。 二nhị 言ngôn 一nhất 切thiết 者giả 。 兼kiêm 斷đoạn 所sở 知tri 亦diệc 煩phiền 惱não 故cố 。 第đệ 四tứ 出xuất 現hiện 意ý 業nghiệp 。 疏sớ/sơ 約ước 體thể 遮già 詮thuyên 下hạ 釋thích 此thử 段đoạn 經kinh 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 總tổng 釋thích 文văn 意ý 。 二nhị 別biệt 敘tự 異dị 釋thích 。 三tam 會hội 釋thích 歸quy 宗tông 。 今kim 初sơ 。 心tâm 即tức 是thị 王vương 。 就tựu 王vương 辯biện 體thể 。 智trí 則tắc 是thị 所sở 。 約ước 所sở 明minh 用dụng 。 體thể 則tắc 表biểu 詮thuyên 不bất 逮đãi 故cố 但đãn 遮già 詮thuyên 。 用dụng 則tắc 相tương/tướng 可khả 照chiếu 著trước 故cố 寄ký 表biểu 詮thuyên 。 然nhiên 用dụng 亦diệc 有hữu 遮già 詮thuyên 。 同đồng 體thể 故cố 。 無vô 分phần/phân 量lượng 故cố 。 若nhược 一nhất 向hướng 遮già 則tắc 無vô 由do 顯hiển 妙diệu 。 故cố 寄ký 表biểu 詮thuyên 以dĩ 辯biện 玄huyền 極cực 。 而nhi 言ngôn 寄ký 者giả 。 謂vị 寄ký 所sở 顯hiển 王vương 寄ký 用dụng 顯hiển 體thể 。 又hựu 用dụng 及cập 心tâm 所sở 皆giai 有hữu 遮già 義nghĩa 。 今kim 但đãn 寄ký 表biểu 以dĩ 顯hiển 於ư 深thâm 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 此thử 一nhất 文văn 下hạ 。 第đệ 二nhị 別biệt 敘tự 異dị 釋thích 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 。 後hậu 一nhất 云vân 下hạ 別biệt 說thuyết 。 略lược 有hữu 三tam 說thuyết 。 不bất 離ly 一nhất 宗tông 即tức 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 二nhị 師sư 即tức 法pháp 相tướng 宗tông 。 二nhị 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 三tam 敘tự 法pháp 性tánh 宗tông 。 就tựu 初sơ 師sư 中trung 有hữu 五ngũ 。 一nhất 正chánh 明minh 。 二nhị 解giải 妨phương 。 三tam 反phản 成thành 。 四tứ 引dẫn 證chứng 。 五ngũ 重trọng/trùng 解giải 妨phương 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 無vô 彼bỉ 有hữu 漏lậu 染nhiễm 心tâm 心tâm 所sở 而nhi 有hữu 淨tịnh 分phần/phân 者giả 。 唯duy 有hữu 八bát 識thức 心tâm 王vương 及cập 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 。 即tức 遍biến 行hành 五ngũ 別biệt 境cảnh 五ngũ 善thiện 十thập 一nhất 也dã 疏sớ/sơ 果quả 位vị 之chi 中trung 解giải 妨phương 。 有hữu 徵trưng 問vấn 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 王vương 所sở 俱câu 有hữu 。 何hà 以dĩ 王vương 上thượng 言ngôn 不bất 可khả 得đắc 。 故cố 此thử 釋thích 云vân 。 果quả 位vị 之chi 中trung 識thức 劣liệt 故cố 云vân 不bất 可khả 得đắc 。 智trí 強cường/cưỡng 故cố 云vân 智trí 無vô 量lượng 。 言ngôn 識thức 劣liệt 者giả 。 以dĩ 二nhị 分phần 中trung 。 但đãn 有hữu 淨tịnh 故cố 。 不bất 同đồng 眾chúng 生sanh 分phân 別biệt 強cường/cưỡng 故cố 。 言ngôn 智trí 強cường/cưỡng 者giả 。 無vô 惡ác 慧tuệ 故cố 。 決quyết 斷đoán 勝thắng 故cố 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 必tất 無vô 王vương 下hạ 。 第đệ 三tam 反phản 以dĩ 成thành 立lập 。 智trí 是thị 心tâm 所sở 。 若nhược 無vô 心tâm 王vương 智trí 何hà 所sở 依y 。


疏sớ/sơ 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 下hạ 第đệ 四tứ 引dẫn 證chứng 。 言ngôn 是thị 淨tịnh 無vô 漏lậu 界giới 者giả 。 漏lậu 即tức 垢cấu 染nhiễm 。 既ký 言ngôn 無vô 垢cấu 識thức 則tắc 有hữu 識thức 矣hĩ 。 又hựu 云vân 圓viên 鏡kính 智trí 相tương 應ứng 。 明minh 有hữu 心tâm 王vương 與dữ 所sở 相tương 應ứng 。 非phi 所sở 獨độc 立lập 。 是thị 故cố 結kết 云vân 有hữu 王vương 明minh 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 言ngôn 轉chuyển 識thức 下hạ 。 第đệ 五ngũ 重trọng/trùng 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 既ký 言ngôn 轉chuyển 八bát 識thức 成thành 四Tứ 智Trí 。 明minh 唯duy 智trí 無vô 識thức 。 故cố 今kim 釋thích 云vân 智trí 依y 識thức 轉chuyển 等đẳng 。 言ngôn 依y 識thức 轉chuyển 者giả 。 識thức 為vi 主chủ 故cố 。 智trí 非phi 主chủ 故cố 。 然nhiên 唯duy 識thức 轉chuyển 有hữu 三tam 師sư 義nghĩa 。 今kim 並tịnh 用dụng 之chi 。 此thử 是thị 一nhất 師sư 上thượng 智trí 強cường 識thức 劣liệt 。 亦diệc 是thị 一nhất 師sư 。 疏sớ/sơ 一nhất 云vân 。 以dĩ 無vô 積tích 集tập 思tư 量lượng 等đẳng 義nghĩa 下hạ 。 此thử 義nghĩa 有hữu 三tam 。 初sơ 正chánh 明minh 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 遮già 救cứu 。 今kim 初sơ 。 以dĩ 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 分phân 別biệt 名danh 識thức 。 今kim 果quả 位vị 中trung 八bát 不bất 積tích 集tập 種chủng 子tử 而nhi 起khởi 現hiện 行hành 。 七thất 不bất 思tư 量lượng 第đệ 八bát 為vi 我ngã 。 而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 前tiền 六lục 。 又hựu 不bất 分phân 別biệt 諸chư 境cảnh 。 所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 以dĩ 皆giai 與dữ 四Tứ 智Trí 相tương 應ứng 故cố 言ngôn 無vô 耳nhĩ 。 非phi 不bất 有hữu 彼bỉ 無vô 集tập 第đệ 八bát 。 無vô 思tư 第đệ 七thất 。 無vô 分phân 別biệt 六lục 。 是thị 故cố 結kết 云vân 非phi 無vô 心tâm 體thể 。


疏sớ/sơ 。 故cố 攝nhiếp 論luận 下hạ 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 非phi 心tâm 非phi 思tư 義nghĩa 故cố 者giả 。 明minh 八bát 非phi 積tích 集tập 七thất 非phi 思tư 量lượng 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 非phi 非phi 心tâm 為vi 所sở 依y 止chỉ 者giả 。 三tam 遮già 救cứu 也dã 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 非phi 心tâm 義nghĩa 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 應ưng 依y 於ư 色sắc 。 故cố 今kim 顯hiển 云vân 。 所sở 依y 之chi 王vương 非phi 全toàn 無vô 體thể 。 此thử 上thượng 總tổng 標tiêu 有hữu 也dã 。 次thứ 心tâm 種chủng 類loại 故cố 下hạ 釋thích 成thành 有hữu 義nghĩa 。 謂vị 是thị 心tâm 種chủng 類loại 安an 得đắc 非phi 心tâm 。 次thứ 云vân 。 以dĩ 心tâm 為vi 因nhân 下hạ 。 復phục 釋thích 上thượng 文văn 心tâm 為vi 種chủng 類loại 。 言ngôn 此thử 位vị 者giả 即tức 是thị 果quả 位vị 。 謂vị 以dĩ 集tập 起khởi 等đẳng 心tâm 為vi 因nhân 。 引dẫn 得đắc 果quả 位vị 淨tịnh 八bát 識thức 故cố 。 不bất 可khả 名danh 為vi 非phi 心tâm 也dã 。 如như 無vô 表biểu 色sắc 依y 表biểu 色sắc 生sanh 故cố 得đắc 名danh 色sắc 。 據cứ 此thử 亦diệc 得đắc 名danh 無vô 集tập 起khởi 心tâm 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 上thượng 之chi 二nhị 解giải 俱câu 明minh 心tâm 意ý 識thức 有hữu 者giả 。 第đệ 二nhị 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 明minh 結kết 前tiền 二nhị 是thị 法pháp 相tướng 宗tông 。 生sanh 後hậu 一nhất 解giải 是thị 法pháp 性tánh 宗tông 。 問vấn 二nhị 俱câu 是thị 有hữu 。


復phục 有hữu 何hà 別biệt 。 答đáp 前tiền 釋thích 有hữu 淨tịnh 無vô 染nhiễm 。 後hậu 釋thích 有hữu 體thể 無vô 用dụng 。 故cố 義nghĩa 不bất 同đồng 也dã 。 然nhiên 二nhị 義nghĩa 相tương/tướng 成thành 。 以dĩ 無vô 思tư 等đẳng 故cố 說thuyết 無vô 染nhiễm 。 以dĩ 無vô 染nhiễm 故cố 說thuyết 非phi 積tích 集tập 思tư 量lượng 義nghĩa 等đẳng 。 疏sớ/sơ 一nhất 云vân 。 佛Phật 果Quả 無vô 實thật 心tâm 意ý 等đẳng 者giả 。 即tức 第đệ 三tam 師sư 是thị 無vô 相tướng 宗tông 。 及cập 法pháp 性tánh 宗tông 。 先tiên 正chánh 明minh 可khả 知tri 。 故cố 金kim 光quang 下hạ 第đệ 二nhị 引dẫn 證chứng 。 論luận 當đương 第đệ 三tam 。 論luận 云vân 此thử 中trung 自tự 性tánh 身thân 者giả 。 即tức 法Pháp 身thân 也dã 。 釋thích 論luận 云vân 。 唯duy 有hữu 真Chân 如Như 及cập 真Chân 如Như 智trí 獨độc 存tồn 。 名danh 為vi 法Pháp 身thân 。


疏sớ/sơ 。 上thượng 之chi 二nhị 宗tông 偏thiên 取thủ 皆giai 妨phương 。 下hạ 第đệ 三tam 會hội 釋thích 歸quy 宗tông 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 明minh 不bất 可khả 偏thiên 取thủ 。 二nhị 明minh 會hội 成thành 正chánh 義nghĩa 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 上thượng 二nhị 句cú 標tiêu 。 後hậu 若nhược 依y 前tiền 義nghĩa 下hạ 解giải 釋thích 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 離ly 破phá 後hậu 合hợp 破phá 。 前tiền 中trung 先tiên 明minh 法pháp 相tướng 宗tông 妨phương 。


疏sớ/sơ 。 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 奪đoạt 破phá 。 次thứ 縱túng/tung 破phá 。 後hậu 遮già 救cứu 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 違vi 義nghĩa 。 以dĩ 不bất 得đắc 即tức 有hữu 即tức 空không 故cố 成thành 增tăng 益ích 。 後hậu 亦diệc 不bất 能năng 通thông 。 不bất 可khả 得đắc 言ngôn 下hạ 。 明minh 其kỳ 違vi 文văn 。 以dĩ 文văn 但đãn 云vân 心tâm 意ý 識thức 。 俱câu 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 言ngôn 染nhiễm 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 疏sớ/sơ 又hựu 此thử 淨tịnh 分phần/phân 此thử 何hà 不bất 說thuyết 下hạ 。 第đệ 二nhị 縱túng/tung 破phá 縱túng/tung 許hứa 淨tịnh 有hữu 染nhiễm 無vô 。 經kinh 何hà 不bất 言ngôn 有hữu 淨tịnh 分phần/phân 也dã 。


疏sớ/sơ 。 彼bỉ 無vô 垢cấu 識thức 而nhi 得đắc 說thuyết 耶da 下hạ 。 第đệ 三tam 遮già 救cứu 。 二nhị 句cú 疏sớ/sơ 文văn 遮già 其kỳ 兩lưỡng 救cứu 。 上thượng 句cú 恐khủng 彼bỉ 救cứu 云vân 。 淨tịnh 相tương/tướng 難nạn/nan 說thuyết 故cố 不bất 言ngôn 之chi 。 故cố 今kim 遮già 云vân 。 彼bỉ 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 何hà 得đắc 說thuyết 有hữu 無vô 漏lậu 識thức 耶da 。 豈khởi 非phi 是thị 淨tịnh 。 下hạ 句cú 恐khủng 彼bỉ 救cứu 云vân 。 經kinh 言ngôn 叵phả 得đắc 意ý 在tại 於ư 染nhiễm 。 故cố 亦diệc 遮già 云vân 。 經kinh 何hà 不bất 言ngôn 染nhiễm 不bất 可khả 得đắc 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 依y 後hậu 義nghĩa 下hạ 。 明minh 法pháp 性tánh 宗tông 妨phương 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 奪đoạt 後hậu 縱túng/tung 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 明minh 違vi 義nghĩa 。 以dĩ 空không 礙ngại 有hữu 故cố 云vân 損tổn 減giảm 。 二nhị 亦diệc 不bất 能năng 通thông 下hạ 明minh 其kỳ 違vi 文văn 。 文văn 中trung 既ký 言ngôn 智trí 無vô 量lượng 故cố 。 知tri 如Như 來Lai 心tâm 。 不bất 言ngôn 知tri 如Như 來Lai 智trí 。 明minh 知tri 假giả 智trí 知tri 心tâm 心tâm 則tắc 有hữu 矣hĩ 。 何hà 得đắc 言ngôn 無vô 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 心tâm 既ký 是thị 無vô 下hạ 。 第đệ 二nhị 縱túng/tung 破phá 。 縱túng/tung 汝nhữ 心tâm 無vô 智trí 有hữu 亦diệc 有hữu 二nhị 過quá 。 一nhất 違vi 義nghĩa 。 心tâm 王vương 最tối 勝thắng 尚thượng 說thuyết 為vi 無vô 。 智trí 無vô 所sở 依y 豈khởi 當đương 獨độc 立lập 。 如như 無vô 君quân 主chủ 何hà 有hữu 臣thần 下hạ 。 二nhị 非phi 唯duy 下hạ 明minh 其kỳ 違vi 文văn 。 言ngôn 上thượng 二nhị 論luận 者giả 。 即tức 唯duy 識thức 攝nhiếp 論luận 言ngôn 涅Niết 槃Bàn 滅diệt 無vô 常thường 則tắc 通thông 五ngũ 蘊uẩn 。 故cố 經Kinh 云vân 。 憍kiêu 陳trần 如như 因nhân 滅diệt 無vô 常thường 色sắc 而nhi 獲hoạch 常thường 色sắc 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 既ký 有hữu 常thường 識thức 則tắc 有hữu 心tâm 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 二nhị 義nghĩa 雙song 取thủ 下hạ 第đệ 二nhị 合hợp 破phá 二nhị 宗tông 。 成thành 四tứ 謗báng 故cố 。 此thử 亦diệc 遮già 救cứu 。 謂vị 有hữu 救cứu 云vân 。 上thượng 之chi 二nhị 宗tông 偏thiên 取thủ 不bất 可khả 。 合hợp 豈khởi 過quá 耶da 。 故cố 云vân 。 合hợp 則tắc 相tương 違vi 。 以dĩ 其kỳ 定định 謂vị 有hữu 無vô 非phi 即tức 有hữu 之chi 無vô 即tức 無vô 之chi 有hữu 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 互hỗ 泯mẫn 雙song 非phi 可khả 乎hồ 。 故cố 答đáp 云vân 寧ninh 逃đào 戲hí 論luận 以dĩ 無vô 詮thuyên 當đương 故cố 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 指chỉ 南nam 下hạ 。 第đệ 二nhị 會hội 成thành 正chánh 義nghĩa 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 徵trưng 前tiền 起khởi 後hậu 。 二nhị 今kim 釋thích 此thử 義nghĩa 下hạ 雙song 標tiêu 二nhị 章chương 。 三tam 今kim 初sơ 若nhược 後hậu 宗tông 言ngôn 下hạ 別biệt 解giải 二nhị 門môn 。 四tứ 然nhiên 佛Phật 尚thượng 不bất 說thuyết 下hạ 謙khiêm 退thoái 總tổng 結kết 。 初sơ 二nhị 可khả 知tri 。 三tam 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 別biệt 會hội 二nhị 宗tông 後hậu 通thông 會hội 二nhị 宗tông 。 前tiền 中trung 即tức 分phân 為vi 二nhị 。 先tiên 會hội 法pháp 性tánh 宗tông 。 意ý 云vân 。 心tâm 即tức 是thị 如như 智trí 即tức 如như 智trí 。 離ly 心tâm 無vô 如như 則tắc 知tri 有hữu 如như 已dĩ 有hữu 心tâm 矣hĩ 。 況huống 即tức 體thể 之chi 用dụng 故cố 稱xưng 如như 智trí 。 即tức 用dụng 之chi 體thể 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 如như 一nhất 明minh 珠châu 。 珠châu 體thể 即tức 如như 。 明minh 即tức 如như 智trí 。 豈khởi 得đắc 存tồn 如như 亡vong 於ư 心tâm 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 前tiền 宗tông 以dĩ 純thuần 如như 下hạ 會hội 法pháp 相tướng 宗tông 。 意ý 云vân 。 即tức 如như 之chi 有hữu 。 有hữu 豈khởi 乖quai 如như 。 如như 境cảnh 即tức 虛hư 則tắc 有hữu 心tâm 無vô 失thất 。


疏sớ/sơ 。 是thị 知tri 即tức 真chân 之chi 有hữu 下hạ 第đệ 二nhị 通thông 會hội 二nhị 宗tông 。 即tức 真chân 之chi 有hữu 是thị 法pháp 相tướng 宗tông 。 即tức 有hữu 之chi 真chân 是thị 法pháp 性tánh 宗tông 。 兩lưỡng 不bất 相tương 離ly 方phương 成thành 無vô 礙ngại 真chân 佛Phật 心tâm 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 消tiêu 經kinh 意ý 下hạ 第đệ 二nhị 釋thích 經kinh 文văn 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 略lược 明minh 即tức 雙song 標tiêu 遮già 表biểu 二nhị 故cố 。 晉tấn 經kinh 下hạ 引dẫn 證chứng 雙song 證chứng 遮già 表biểu 。 既ký 言ngôn 知tri 心tâm 無vô 量lượng 則tắc 有hữu 心tâm 矣hĩ 。 言ngôn 無vô 最tối 失thất 。 疏sớ/sơ 云vân 何hà 深thâm 玄huyền 下hạ 。 第đệ 三tam 廣quảng 釋thích 。 即tức 雙song 釋thích 遮già 表biểu 。 即tức 分phân 為vi 二nhị 。 第đệ 一nhất 釋thích 寄ký 遮già 顯hiển 深thâm 。 第đệ 二nhị 釋thích 寄ký 表biểu 顯hiển 深thâm 。 前tiền 中trung 四tứ 。 初sơ 明minh 偏thiên 語ngữ 不bất 能năng 盡tận 理lý 。 二nhị 結kết 性tánh 相tướng 二nhị 門môn 難nan 思tư 。 三Tam 明Minh 總tổng 具cụ 性tánh 相tướng 不bất 可khả 別biệt 彰chương 。 四tứ 明minh 不bất 即tức 不bất 離ly 。 故cố 難nạn/nan 顯hiển 說thuyết 。 今kim 初sơ 。 略lược 有hữu 四tứ 對đối 。 一nhất 有hữu 無vô 者giả 即tức 別biệt 對đối 二nhị 宗tông 。 二nhị 染nhiễm 淨tịnh 即tức 法pháp 相tướng 宗tông 。 三tam 一nhất 異dị 者giả 通thông 對đối 二nhị 宗tông 。 四tứ 情tình 非phi 情tình 亦diệc 對đối 二nhị 宗tông 。 初sơ 對đối 義nghĩa 者giả 事sự 即tức 理lý 故cố 非phi 有hữu 。 理lý 不bất 失thất 事sự 故cố 非phi 無vô 二nhị 。 染nhiễm 淨tịnh 對đối 。 淨tịnh 約ước 絕tuyệt 相tương/tướng 染nhiễm 約ước 契khế 性tánh 。 言ngôn 不bất 斷đoạn 性tánh 惡ác 者giả 。 惡ác 同đồng 以dĩ 心tâm 性tánh 為vi 性tánh 。 若nhược 斷đoạn 性tánh 惡ác 則tắc 斷đoạn 心tâm 性tánh 。 性tánh 不bất 可khả 斷đoạn 。 亦diệc 猶do 闡xiển 提đề 不bất 斷đoạn 性tánh 善thiện 。 三tam 一nhất 異dị 對đối 。 通thông 對đối 二nhị 宗tông 。 即tức 體thể 之chi 相tướng 能năng 包bao 。 即tức 相tương/tướng 之chi 體thể 一nhất 味vị 。 四tứ 情tình 非phi 情tình 對đối 。 亦diệc 對đối 二nhị 宗tông 。 即tức 用dụng 之chi 體thể 同đồng 色sắc 。 即tức 體thể 之chi 用dụng 徹triệt 幽u 。 言ngôn 無vô 殊thù 色sắc 性tánh 者giả 。 即tức 起khởi 信tín 論luận 云vân 。 以dĩ 知tri 色sắc 性tánh 即tức 智trí 性tánh 故cố 。 說thuyết 名danh 智trí 身thân 。 以dĩ 知tri 智trí 性tánh 即tức 色sắc 相tướng 故cố 。 說thuyết 名danh 法Pháp 身thân 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 又hựu 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 云vân 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 故cố 。 情tình 非phi 情tình 性tánh 曾tằng 何hà 異dị 體thể 。


疏sớ/sơ 。 口khẩu 欲dục 辯biện 下hạ 二nhị 結kết 性tánh 相tướng 難nan 思tư 。


疏sớ/sơ 。 是thị 知tri 佛Phật 心tâm 下hạ 。 三tam 總tổng 具cụ 性tánh 相tướng 不bất 可khả 別biệt 彰chương 。 皆giai 雙song 融dung 前tiền 二nhị 宗tông 之chi 法pháp 。


疏sớ/sơ 。 心tâm 中trung 非phi 有hữu 意ý 下hạ 。 四tứ 明minh 不bất 即tức 不bất 離ly 。 故cố 難nạn/nan 顯hiển 說thuyết 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 約ước 八bát 識thức 心tâm 王vương 辯biện 。 二nhị 王vương 所sở 對đối 辯biện 。 三tam 一nhất 一nhất 結kết 例lệ 。 言ngôn 非phi 有hữu 者giả 是thị 不bất 即tức 義nghĩa 。 二nhị 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 亦diệc 非phi 不bất 有hữu 。 是thị 不bất 離ly 義nghĩa 。 無vô 二nhị 體thể 故cố 。 又hựu 非phi 有hữu 者giả 。 以dĩ 無vô 二nhị 體thể 互hỗ 攝nhiếp 盡tận 故cố 。 亦diệc 非phi 不bất 有hữu 者giả 。 二nhị 俱câu 不bất 壞hoại 力lực 用dụng 交giao 徹triệt 故cố 。


疏sớ/sơ 。 言ngôn 寄ký 表biểu 下hạ 。 第đệ 二nhị 釋thích 寄ký 表biểu 顯hiển 深thâm 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 佛Phật 尚thượng 不bất 說thuyết 下hạ 。 第đệ 四tứ 謙khiêm 退thoái 結kết 成thành 。 佛Phật 尚thượng 不bất 說thuyết 者giả 。 即tức 此thử 經Kinh 云vân 心tâm 意ý 識thức 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 不bất 說thuyết 也dã 。 釋Thích 迦Ca 掩yểm 室thất 於ư 摩ma 竭kiệt 。 淨tịnh 名danh 杜đỗ 口khẩu 於ư 毘tỳ 耶da 。 皆giai 佛Phật 不bất 說thuyết 也dã 。 果quả 海hải 離ly 言ngôn 唯duy 證chứng 相tương 應ứng 。 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 者giả 。 即tức 四tứ 悉tất 檀đàn 。 因nhân 緣duyên 則tắc 得đắc 無vô 說thuyết 之chi 說thuyết 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 合hợp 中trung 謂vị 諸chư 乘thừa 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 正chánh 釋thích 文văn 。 二nhị 豈khởi 不bất 依y 心tâm 及cập 依y 理lý 者giả 設thiết 難nạn/nan 也dã 。 依y 心tâm 約ước 法pháp 相tướng 宗tông 。 依y 理lý 約ước 法pháp 性tánh 宗tông 。 三tam 豈khởi 不bất 向hướng 言ngôn 王vương 所sở 無vô 二nhị 下hạ 釋thích 通thông 。 此thử 釋thích 依y 心tâm 。 後hậu 良lương 以dĩ 佛Phật 智trí 下hạ 釋thích 依y 理lý 義nghĩa 。 於ư 中trung 四tứ 。 初sơ 正chánh 釋thích 。 二nhị 引dẫn 例lệ 。 三tam 引dẫn 證chứng 。 四tứ 舉cử 況huống 。 今kim 初sơ 。 即tức 迴hồi 向hướng 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 智trí 外ngoại 如như 為vi 智trí 所sở 入nhập 。 亦diệc 無vô 如như 外ngoại 智trí 能năng 證chứng 於ư 如như 。 今kim 但đãn 通thông 上thượng 豈khởi 不bất 依y 理lý 難nạn/nan 。 故cố 但đãn 引dẫn 前tiền 句cú 。 謂vị 彼bỉ 難nạn/nan 云vân 。 上thượng 言ngôn 唯duy 如như 如như 及cập 如như 如như 智trí 獨độc 存tồn 。 則tắc 智trí 依y 如như 矣hĩ 。 何hà 言ngôn 無vô 依y 。 故cố 今kim 釋thích 云vân 。 智trí 外ngoại 無vô 如như 。 故cố 無vô 所sở 依y 。 然nhiên 彼bỉ 迴hồi 向hướng 經kinh 文văn 。 自tự 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 約ước 如như 體thể 性tánh 空không 故cố 。 智trí 外ngoại 無vô 如như 。 智trí 體thể 性tánh 空không 故cố 。 如như 外ngoại 無vô 智trí 。 二nhị 如như 智trí 一nhất 味vị 同đồng 一nhất 真chân 體thể 。 安an 得đắc 智trí 外ngoại 更cánh 有hữu 如như 耶da 。 三tam 約ước 事sự 事sự 無vô 礙ngại 舉cử 一nhất 全toàn 收thu 。 今kim 但đãn 用dụng 初sơ 二nhị 意ý 以dĩ 酬thù 難nan 竟cánh 。 後hậu 意ý 即tức 在tại 第đệ 四tứ 舉cử 況huống 之chi 中trung 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 猶do 淨tịnh 名danh 法pháp 隨tùy 於ư 如như 。 無vô 所sở 隨tùy 故cố 者giả 。 二nhị 引dẫn 例lệ 也dã 。 即tức 目Mục 連Liên 章chương 。 彼bỉ 約ước 性tánh 相tướng 相tương 對đối 。 此thử 約ước 如như 智trí 相tương 對đối 。 義nghĩa 非phi 全toàn 同đồng 義nghĩa 勢thế 相tương 似tự 。 故cố 云vân 引dẫn 例lệ 。 言ngôn 法pháp 隨tùy 於ư 如như 者giả 。 法pháp 即tức 一nhất 切thiết 。 一nhất 切thiết 法pháp 即tức 如như 。 故cố 云vân 隨tùy 如như 。 言ngôn 無vô 所sở 隨tùy 故cố 者giả 。 經kinh 自tự 釋thích 隨tùy 如như 之chi 義nghĩa 。 由do 法pháp 即tức 如như 。 法pháp 外ngoại 無vô 如như 。 故cố 云vân 無vô 所sở 隨tùy 。 故cố 若nhược 有hữu 所sở 隨tùy 能năng 所sở 未vị 泯mẫn 。 豈khởi 得đắc 隨tùy 如như 。 又hựu 法pháp 外ngoại 有hữu 如như 。 法pháp 非phi 如như 矣hĩ 。 故cố 無vô 所sở 隨tùy 方phương 曰viết 隨tùy 如như 。 此thử 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 有hữu 所sở 依y 智trí 外ngoại 有hữu 法pháp 。 能năng 所sở 未vị 忘vong 不bất 名danh 如như 智trí 。 如như 外ngoại 有hữu 智trí 智trí 亦diệc 不bất 如như 。 故cố 得đắc 引dẫn 例lệ 。


疏sớ/sơ 。 文Văn 殊Thù 般Bát 若Nhã 云vân 。 若nhược 無vô 境cảnh 界giới 則tắc 。 無vô 所sở 依y 者giả 。 三tam 引dẫn 證chứng 也dã 。 文văn 義nghĩa 全toàn 同đồng 。 故cố 得đắc 引dẫn 證chứng 。 即tức 大đại 般Bát 若Nhã 曼Mạn 殊Thù 室Thất 利Lợi 。 分phần/phân 光quang 明minh 覺giác 品phẩm 已dĩ 引dẫn 。 今kim 當đương 更cánh 引dẫn 。 經Kinh 云vân 。 若nhược 知tri 我ngã 性tánh 即tức 知tri 無vô 法pháp 。 若nhược 知tri 無vô 法pháp 即tức 無vô 境cảnh 界giới 。 若nhược 無vô 境cảnh 界giới 即tức 無vô 所sở 依y 。 若nhược 無vô 所sở 依y 即tức 無vô 所sở 住trụ 。 釋thích 曰viết 。 今kim 但đãn 要yếu 無vô 依y 之chi 言ngôn 故cố 但đãn 引dẫn 一nhất 對đối 。


疏sớ/sơ 。 況huống 佛Phật 智trí 外ngoại 無vô 法pháp 可khả 得đắc 下hạ 。 第đệ 四tứ 舉cử 況huống 。 謂vị 上thượng 引dẫn 二nhị 經kinh 。 但đãn 明minh 契khế 理lý 無vô 依y 心tâm 境cảnh 雙song 寂tịch 。 即tức 事sự 理lý 無vô 礙ngại 之chi 義nghĩa 。 已dĩ 通thông 前tiền 難nạn/nan 。 況huống 今kim 約ước 事sự 事sự 無vô 礙ngại 舉cử 一nhất 全toàn 收thu 。 即tức 迴hồi 向hướng 中trung 第đệ 三tam 意ý 也dã 。 佛Phật 智trí 稱xưng 真chân 收thu 法Pháp 界Giới 盡tận 。 差sai 別biệt 之chi 事sự 皆giai 隨tùy 於ư 理lý 在tại 佛Phật 智trí 中trung 。 況huống 所sở 證chứng 如như 寧ninh 在tại 智trí 外ngoại 。 此thử 約ước 相tương/tướng 入nhập 門môn 。 下hạ 句cú 云vân 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 佛Phật 智trí 故cố 者giả 。 釋thích 上thượng 無vô 法pháp 可khả 得đắc 。 約ước 相tương/tướng 即tức 門môn 。 佛Phật 智trí 即tức 一nhất 切thiết 一nhất 切thiết 即tức 佛Phật 智trí 也dã 。


疏sớ/sơ 。 即tức 轉chuyển 釋thích 前tiền 依y 者giả 。 謂vị 疏sớ/sơ 意ý 明minh 初sơ 喻dụ 為vi 總tổng 含hàm 下hạ 九cửu 喻dụ 。 故cố 下hạ 喻dụ 中trung 節tiết 節tiết 指chỉ 初sơ 。 今kim 以dĩ 第đệ 一nhất 喻dụ 云vân 虛hư 空không 為vi 一nhất 切thiết 法pháp 所sở 依y 。 喻dụ 佛Phật 智trí 為vi 一nhất 切thiết 世thế 。 出xuất 世thế 智trí 所sở 依y 。 故cố 今kim 釋thích 之chi 。 云vân 得đắc 為vi 依y 依y 彼bỉ 出xuất 故cố 。


疏sớ/sơ 。 雖tuy 出xuất 諸chư 智trí 佛Phật 智trí 不bất 減giảm 菩Bồ 薩Tát 成thành 佛Phật 。 佛Phật 智trí 不bất 增tăng 者giả 。 如như 山sơn 出xuất 雲vân 山sơn 亦diệc 不bất 減giảm 。 如như 谷cốc 納nạp 雲vân 谷cốc 亦diệc 不bất 增tăng 。 海hải 中trung 板bản 喻dụ 即tức 十thập 行hành 品phẩm 。


疏sớ/sơ 。 列liệt 名danh 中trung 衍diễn 英anh 諸chư 公công 等đẳng 者giả 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 三tam 。 初sơ 敘tự 昔tích 。 次thứ 此thử 釋thích 亦diệc 無vô 大đại 過quá 下hạ 會hội 釋thích 。 上thượng 句cú 總tổng 明minh 。 果quả 地địa 具cụ 此thử 三tam 道đạo 下hạ 。 為vi 其kỳ 通thông 釋thích 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 助trợ 等đẳng 是thị 因nhân 何hà 將tương 釋thích 果quả 。 故cố 為vi 此thử 通thông 。 三tam 今kim 更cánh 一nhất 下hạ 申thân 今kim 正chánh 解giải 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 明minh 。 後hậu 一nhất 大đại 圓viên 鏡kính 下hạ 別biệt 辯biện 。 然nhiên 取thủ 唯duy 識thức 論luận 以dĩ 為vi 疏sớ/sơ 文văn 。 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。 巧xảo 方phương 便tiện 智trí 。 寶bảo 為vi 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 論luận 云vân 。 一nhất 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 。 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 所sở 緣duyên 行hành 相tướng 。 微vi 細tế 難nan 知tri 。 不bất 忘vong 不bất 愚ngu 。 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 。 性tánh 相tướng 清thanh 淨tịnh 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 純thuần 淨tịnh 圓viên 德đức 現hiện 種chủng 依y 持trì 。 能năng 現hiện 能năng 生sanh 身thân 土thổ/độ 智trí 影ảnh 。 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 如như 大đại 圓viên 鏡kính 。 現hiện 眾chúng 色sắc 像tượng 。 釋thích 曰viết 。 觀quán 上thượng 論luận 文văn 自tự 分phần/phân 主chủ 客khách 。 但đãn 云vân 不bất 忘vong 者giả 常thường 現hiện 前tiền 故cố 。 不bất 愚ngu 者giả 不bất 迷mê 暗ám 故cố 。 餘dư 義nghĩa 可khả 知tri 。 論luận 云vân 。 二nhị 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 觀quán 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 他tha 有hữu 情tình 。 皆giai 悉tất 平bình 等đẳng 。 大đại 慈từ 悲bi 等đẳng 恆hằng 共cộng 相tương 應ưng 。 隨tùy 諸chư 有hữu 情tình 所sở 樂lạc 。 示thị 現hiện 受thọ 用dụng 。 身thân 土thổ/độ 影ảnh 像tượng 差sai 別biệt 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 不bất 共cộng 所sở 依y 無vô 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。 之chi 所sở 建kiến 立lập 。 一nhất 味vị 相tương 續tục 窮cùng 未vị 來lai 際tế 。 釋thích 曰viết 。 由do 昔tích 因nhân 中trung 執chấp 有hữu 我ngã 故cố 。 自tự 他tha 不bất 等đẳng 。 今kim 由do 我ngã 無vô 故cố 皆giai 平bình 等đẳng 。 言ngôn 一nhất 味vị 者giả 一nhất 無vô 漏lậu 味vị 。 餘dư 義nghĩa 可khả 知tri 。 由do 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 此thử 識thức 恆hằng 共cộng 悲bi 智trí 俱câu 行hành 。 論luận 云vân 。 三tam 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 觀quán 察sát 諸chư 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 無vô 礙ngại 而nhi 轉chuyển 。 攝nhiếp 觀quán 無vô 量lượng 總tổng 持trì 定định 門môn 。 及cập 所sở 發phát 生sanh 功công 德đức 珍trân 寶bảo 。 於ư 大đại 眾chúng 會hội 能năng 現hiện 無vô 邊biên 作tác 用dụng 差sai 別biệt 。 皆giai 得đắc 自tự 在tại 。 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 。 斷đoạn 一nhất 切thiết 疑nghi 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 皆giai 獲hoạch 利lợi 樂lạc 。 釋thích 曰viết 。 攝nhiếp 謂vị 攝nhiếp 藏tạng 觀quán 謂vị 觀quán 察sát 。 功công 德đức 珍trân 寶bảo 即tức 六Lục 度Độ 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 。 論luận 云vân 。 四tứ 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 謂vị 此thử 心tâm 品phẩm 為vì 欲dục 利lợi 樂lạc 。 諸chư 有hữu 情tình 故cố 。 普phổ 於ư 十thập 方phương 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 。 變biến 化hóa 三tam 業nghiệp 。 成thành 本bổn 願nguyện 力lực 。 所sở 應ứng 作tác 事sự 。 釋thích 曰viết 。 四Tứ 智Trí 廣quảng 義nghĩa 初sơ 會hội 已dĩ 明minh 。 今kim 以dĩ 疏sớ/sơ 有hữu 故cố 復phục 重trùng 引dẫn 。 令linh 知tri 主chủ 客khách 。


疏sớ/sơ 。 同đồng 法pháp 華hoa 髻kế 中trung 明minh 珠châu 下hạ 。 七thất 喻dụ 之chi 中trung 此thử 當đương 第đệ 六lục 。 如như 安an 樂lạc 行hành 品phẩm 明minh 。 一Nhất 乘Thừa 圓viên 智trí 居cư 佛Phật 心tâm 頂đảnh 。 以dĩ 權quyền 覆phú 實thật 如như 在tại 髻kế 中trung 。 開khai 權quyền 為vi 解giải 。 前tiền 亦diệc 已dĩ 引dẫn 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 約ước 下hạ 智trí 不bất 及cập 下hạ 釋thích 上thượng 密mật 義nghĩa 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 。 我ngã 以dĩ 無vô 數số 方phương 便tiện 。 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 。 譬thí 喻dụ 言ngôn 詞từ 。 演diễn 說thuyết 諸chư 法pháp 。 是thị 法Pháp 非phi 思tư 量lượng 。 分phân 別biệt 之chi 所sở 能năng 解giải 。 唯duy 有hữu 諸chư 佛Phật 。 乃nãi 能năng 知tri 之chi 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 諸chư 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 唯duy 以dĩ 一nhất 大đại 事sự 因nhân 緣duyên 故cố 。 出xuất 現hiện 於ư 世thế 。 釋thích 曰viết 。 種chủng 種chủng 說thuyết 法Pháp 。 皆giai 為vi 一Nhất 乘Thừa 。 眾chúng 生sanh 不bất 知tri 故cố 云vân 祕bí 密mật 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 下hạ 引dẫn 證chứng 。 亦diệc 如như 前tiền 引dẫn 。


疏sớ/sơ 。 體thể 勝thắng 用dụng 深thâm 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 。 先tiên 釋thích 經kinh 。 後hậu 解giải 妨phương 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 純thuần 淨tịnh 圓viên 德đức 現hiện 種chủng 依y 持trì 者giả 。 純thuần 即tức 無vô 雜tạp 淨tịnh 即tức 離ly 染nhiễm 。 圓viên 者giả 滿mãn 義nghĩa 。 現hiện 行hành 功công 德đức 之chi 依y 。 種chủng 子tử 功công 德đức 之chi 持trì 。 自tự 性tánh 明minh 善thiện 。 名danh 為vi 清Thanh 淨Tịnh 。 有hữu 漏lậu 永vĩnh 亡vong 云vân 。 離ly 諸chư 雜tạp 染nhiễm 。 餘dư 如như 前tiền 釋thích 。


疏sớ/sơ 。 今kim 以dĩ 四Tứ 智Trí 圓viên 融dung 下hạ 二nhị 解giải 妨phương 。 妨phương 云vân 。 何hà 以dĩ 將tương 法pháp 相tướng 宗tông 釋thích 法pháp 性tánh 義nghĩa 。 故cố 為vi 此thử 通thông 。 謂vị 彼bỉ 四Tứ 智Trí 超siêu 然nhiên 不bất 同đồng 。 今kim 一nhất 具cụ 四tứ 。 豈khởi 得đắc 同đồng 耶da 。 先tiên 將tương 四tứ 寶bảo 以dĩ 況huống 四Tứ 智Trí 。 此thử 即tức 別biệt 義nghĩa 。 於ư 一nhất 寶bảo 上thượng 。 復phục 具cụ 四tứ 德đức 。 即tức 圓viên 融dung 義nghĩa 。 況huống 四tứ 圓viên 融dung 十thập 中trung 之chi 一nhất 。 豈khởi 得đắc 言ngôn 同đồng 。 欲dục 顯hiển 包bao 融dung 故cố 用dụng 釋thích 之chi 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 五ngũ 珠châu 消tiêu 海hải 水thủy 喻dụ 躡niếp 前tiền 以dĩ 釋thích 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 明minh 智trí 斷đoạn 不bất 同đồng 。 後hậu 又hựu 前tiền 下hạ 橫hoạnh/hoành 竪thụ 分phân 別biệt 。 一nhất 佛Phật 果Quả 中trung 具cụ 有hữu 四Tứ 智Trí 名danh 橫hoạnh/hoành 。 菩Bồ 薩Tát 歷lịch 位vị 具cụ 有hữu 四Tứ 智Trí 名danh 竪thụ 。 言ngôn 皆giai 是thị 釋thích 上thượng 為vi 依y 之chi 義nghĩa 者giả 。 即tức 虛hư 空không 無vô 依y 為vi 依y 。 喻dụ 中trung 之chi 一nhất 義nghĩa 也dã 。


疏sớ/sơ 。 起khởi 世thế 婆bà 沙sa 等đẳng 說thuyết 者giả 。 起khởi 世thế 即tức 經kinh 。 婆bà 沙sa 即tức 論luận 。 皆giai 同đồng 俱câu 舍xá 。 俱câu 舍xá 云vân 。 此thử 下hạ 過quá 二nhị 萬vạn 無vô 間gian 深thâm 廣quảng 同đồng 上thượng 七thất 捺nại 落lạc 迦ca 。 八bát 增tăng 皆giai 十thập 六lục 等đẳng 是thị 也dã 。


疏sớ/sơ 。 俗tục 典điển 云vân 。 沃ốc 燋tiều 石thạch 者giả 。 山sơn 海hải 經kinh 說thuyết 尾vĩ 盧lô 壑hác 。 又hựu 云vân 注chú 下hạ 。 亦diệc 如như 彼bỉ 說thuyết 。 莊trang 子tử 秋thu 水thủy 篇thiên 亦diệc 明minh 。 已dĩ 見kiến 迴hồi 向hướng 品phẩm 。


疏sớ/sơ 。 別biệt 顯hiển 用dụng 相tương/tướng 下hạ 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 敘tự 昔tích 。 二nhị 辯biện 順thuận 違vi 。 三tam 申thân 正chánh 義nghĩa 。 今kim 初sơ 。 即tức 靈linh 辯biện 法Pháp 師sư 。 此thử 三tam 昧muội 名danh 。 即tức 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 。 論luận 云vân 。 一nhất 大Đại 乘Thừa 光quang 明minh 定định 。 謂vị 此thử 能năng 發phát 照chiếu 了liễu 大Đại 乘Thừa 理lý 教giáo 行hành 果quả 智trí 光quang 明minh 故cố 。 二nhị 集tập 福phước 德đức 王vương 定định 。 謂vị 此thử 自tự 在tại 集tập 無vô 邊biên 福phước 如như 王vương 勢thế 力lực 無vô 等đẳng 雙song 故cố 。 三tam 賢hiền 守thủ 定định 。 謂vị 此thử 能năng 守thủ 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 賢hiền 善thiện 法Pháp 故cố 。 四tứ 健kiện 行hành (# 平bình 呼hô )# 定định 。 謂vị 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 大đại 健kiện 有hữu 情tình 之chi 所sở 行hành 故cố 。 攝nhiếp 論luận 第đệ 八bát 意ý 亦diệc 同đồng 此thử 。 首thủ 楞lăng 嚴nghiêm 者giả 。 是thị 梁lương 論luận 名danh 。 即tức 健kiện 行hành 義nghĩa 。 然nhiên 是thị 梵Phạm 言ngôn 。 此thử 云vân 一nhất 切thiết 事sự 畢tất 竟cánh 。 又hựu 英anh 法Pháp 師sư 云vân 。 初sơ 定định 空không 智trí 除trừ 不bất 善thiện 障chướng 。 二nhị 除trừ 著trước 禪thiền 障chướng 。 三tam 除trừ 煩phiền 惱não 障chướng 。 四tứ 除trừ 所sở 知tri 障chướng 。 賢hiền 首thủ 云vân 。 初sơ 能năng 除trừ 流lưu 散tán 雜tạp 染nhiễm 業nghiệp 。 二nhị 能năng 除trừ 味vị 定định 著trước 靜tĩnh 障chướng 。 三tam 能năng 除trừ 根căn 本bổn 無vô 明minh 障chướng 。 四tứ 能năng 除trừ 盡tận 成thành 果quả 智trí 障chướng 。 與dữ 前tiền 大đại 同đồng 。


疏sớ/sơ 。 此thử 釋thích 配phối 定định 可khả 爾nhĩ 下hạ 。 第đệ 二nhị 辯biện 順thuận 違vi 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 今kim 更cánh 一nhất 解giải 下hạ 。 三tam 申thân 今kim 正chánh 義nghĩa 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 今kim 初sơ 所sở 成thành 即tức 是thị 四tứ 定định 者giả 。 如như 唯duy 識thức 論luận 。 定định 為vi 能năng 發phát 智trí 為vi 所sở 發phát 。 四Tứ 智Trí 即tức 是thị 所sở 成thành 。 今kim 明minh 佛Phật 具cụ 四Tứ 智Trí 。 令linh 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 具cụ 四tứ 定định 故cố 。 智trí 為vi 能năng 成thành 定định 為vi 所sở 成thành 。 竪thụ 配phối 之chi 相tướng 下hạ 別biệt 當đương 具cụ 。 疏sớ/sơ 謂vị 一nhất 佛Phật 以dĩ 即tức 事sự 而nhi 真chân 智trí 下hạ 。 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 。 一nhất 一nhất 智trí 中trung 文văn 皆giai 有hữu 三tam 。 初sơ 舉cử 能năng 成thành 智trí 。 二nhị 治trị 於ư 下hạ 治trị 所sở 破phá 病bệnh 。 三tam 令linh 得đắc 下hạ 顯hiển 所sở 成thành 德đức 。 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 肇triệu 公công 亦diệc 云vân 下hạ 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 無vô 名danh 論luận 。 第đệ 七thất 妙diệu 存tồn 中trung 文văn 。 然nhiên 則tắc 玄huyền 道đạo 存tồn 乎hồ 妙diệu 悟ngộ 。 妙diệu 悟ngộ 在tại 於ư 即tức 真chân 。 即tức 真chân 則tắc 有hữu 無vô 齊tề 觀quán 。 有hữu 無vô 齊tề 觀quán 則tắc 彼bỉ 己kỷ 莫mạc 二nhị 。 所sở 以dĩ 天thiên 地địa 與dữ 我ngã 同đồng 根căn 。 萬vạn 物vật 與dữ 我ngã 一nhất 體thể 。 同đồng 我ngã 則tắc 非phi 復phục 有hữu 無vô 。 異dị 我ngã 則tắc 乖quai 於ư 會hội 通thông 。 所sở 以dĩ 不bất 出xuất 不bất 在tại 而nhi 道đạo 存tồn 乎hồ 其kỳ 間gian 矣hĩ 。 何hà 則tắc 涅Niết 槃Bàn 夫phu 至chí 人nhân 虛hư 心tâm 冥minh 照chiếu 理lý 無vô 不bất 統thống 。 懷hoài 六lục 合hợp 於ư 胸hung 中trung 而nhi 靈linh 鑑giám 有hữu 餘dư 。 鏡kính 萬vạn 有hữu 於ư 方phương 寸thốn 而nhi 其kỳ 神thần 常thường 虛hư 等đẳng 。 今kim 但đãn 引dẫn 兩lưỡng 對đối 足túc 顯hiển 經kinh 意ý 。


疏sớ/sơ 。 四tứ 戒giới 定định 息tức 熱nhiệt 者giả 。 此thử 唯duy 定định 下hạ 合hợp 別biệt 顯hiển 用dụng 相tương/tướng 。 中trung 有hữu 淨tịnh 戒giới 頭đầu 陀đà 。 疏sớ/sơ 文văn 多đa 影ảnh 略lược 者giả 。 為vi 分phần/phân 能năng 所sở 成thành 故cố 。 能năng 成thành 者giả 即tức 如Như 來Lai 悲bi 等đẳng 。 所sở 成thành 即tức 菩Bồ 薩Tát 悲bi 等đẳng 。 如như 在tại 佛Phật 為vi 方phương 便tiện 在tại 菩Bồ 薩Tát 為vi 深thâm 心tâm 。 在tại 佛Phật 禪thiền 定định 為vi 葉diệp 。 在tại 菩Bồ 薩Tát 淨tịnh 戒giới 。 頭đầu 陀đà 為vi 葉diệp 。 在tại 佛Phật 即tức 是thị 菩Bồ 提Đề 為vi 果quả 。 在tại 菩Bồ 薩Tát 即tức 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 是thị 知tri 現hiện 惡ác 明minh 無vô 則tắc 無vô 惡ác 必tất 有hữu 者giả 。 即tức 生sanh 公công 意ý 。 生sanh 公công 忍nhẫn 死tử 待đãi 得đắc 大đại 經kinh 。 以dĩ 證chứng 大đại 義nghĩa 。 如như 何hà 至chí 今kim 猶do 不bất 信tín 耶da 。 廣quảng 如như 玄huyền 中trung 。 今kim 當đương 重trọng/trùng 釋thích 。 言ngôn 現hiện 惡ác 明minh 無vô 者giả 。 正chánh 作tác 闡xiển 提đề 撥bát 無vô 因nhân 果quả 故cố 無vô 。 無vô 惡ác 必tất 有hữu 者giả 。 由do 撥bát 因nhân 果quả 之chi 惡ác 故cố 無vô 。 今kim 無vô 此thử 惡ác 是thị 則tắc 有hữu 矣hĩ 。 故cố 應ưng 問vấn 言ngôn 。 頗phả 有hữu 新tân 作tác 一nhất 闡xiển 提đề 不phủ 。


復phục 有hữu 闡xiển 提đề 後hậu 生sanh 信tín 不phủ 。 若nhược 有hữu 新tân 作tác 未vị 作tác 之chi 時thời 有hữu 佛Phật 性tánh 不phủ 。 若nhược 未vị 作tác 時thời 有hữu 作tác 時thời 無vô 者giả 。 佛Phật 性tánh 可khả 斷đoạn 。 若nhược 先tiên 無vô 者giả 則tắc 不bất 由do 於ư 闡xiển 提đề 無vô 也dã 。 本bổn 自tự 無vô 故cố 。 後hậu 生sanh 信tín 心tâm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 若nhược 有hữu 佛Phật 性tánh 佛Phật 性tánh 是thị 可khả 生sanh 之chi 法pháp 。 前tiền 則tắc 本bổn 有hữu 今kim 無vô 。 此thử 則tắc 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 若nhược 發phát 信tín 心tâm 亦diệc 無vô 性tánh 者giả 。 此thử 亦diệc 不bất 干can 闡xiển 提đề 故cố 無vô 。 故cố 知tri 但đãn 是thị 約ước 於ư 長trường 時thời 未vị 成thành 果quả 善thiện 。 抑ức 言ngôn 無vô 耳nhĩ 。 謂vị 抑ức 令linh 恐khủng 怖bố 使sử 發phát 大đại 心tâm 。 未vị 作tác 闡xiển 提đề 令linh 其kỳ 莫mạc 作tác 。 故cố 皆giai 誘dụ 物vật 何hà 定định 言ngôn 無vô 。 疏sớ/sơ 故cố 涅Niết 槃Bàn 下hạ 引dẫn 證chứng 。 此thử 引dẫn 二nhị 經kinh 。 先tiên 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 。 自tự 有hữu 二nhị 文văn 。 唯duy 證chứng 闡xiển 提đề 有hữu 性tánh 。 成thành 上thượng 不bất 捨xả 邪tà 見kiến 水thủy 輪luân 。 初sơ 意ý 即tức 第đệ 九cửu 經kinh 玄huyền 中trung 已dĩ 引dẫn 。 今kim 復phục 略lược 明minh 。 經Kinh 云vân 。 彼bỉ 一nhất 闡xiển 提đề 雖tuy 有hữu 佛Phật 性tánh 而nhi 為vi 無vô 量lượng 。 罪tội 垢cấu 所sở 纏triền 。 不bất 能năng 得đắc 見kiến 。 如như 蠶tằm 處xứ 繭kiển 。 則tắc 有hữu 而nhi 非phi 無vô 。 三tam 十thập 五ngũ 經Kinh 云vân 。 斷đoạn 善thiện 根căn 人nhân 以dĩ 現hiện 在tại 世thế 。 煩phiền 惱não 因nhân 緣duyên 。 能năng 斷đoạn 善thiện 根căn 。 未vị 來lai 佛Phật 性tánh 力lực 因nhân 緣duyên 故cố 。 還hoàn 生sanh 善thiện 根căn 。 亦diệc 有hữu 文văn 也dã 。 復phục 云vân 。 若nhược 能năng 發phát 心tâm 非phi 闡xiển 提đề 者giả 。 即tức 二nhị 十thập 六lục 經kinh 高cao 貴quý 德đức 王vương 菩Bồ 薩Tát 品phẩm 。 經Kinh 云vân 。


善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 若nhược 遇ngộ 善thiện 友hữu 。 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 聞văn 說thuyết 深thâm 法Pháp 。 及cập 以dĩ 不bất 遇ngộ 俱câu 不bất 得đắc 離ly 一nhất 闡xiển 提đề 心tâm 。


何hà 以dĩ 故cố 。 斷đoạn 善thiện 根căn 故cố 。 一nhất 闡xiển 提đề 輩bối 亦diệc 。 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 能năng 發phát 於ư 菩Bồ 提Đề 。 之chi 心tâm 則tắc 不bất 名danh 為vi 一nhất 闡xiển 提đề 也dã 。 即tức 其kỳ 文văn 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 法pháp 華hoa 云vân 下hạ 。 二nhị 引dẫn 法pháp 華hoa 。 亦diệc 有hữu 二nhị 文văn 。 以dĩ 證chứng 定định 性tánh 二Nhị 乘Thừa 皆giai 成thành 佛Phật 義nghĩa 。 一nhất 即tức 法Pháp 師sư 品phẩm 。 藥Dược 王Vương 汝nhữ 當đương 知tri 。 如như 是thị 諸chư 人nhân 等đẳng 。 不bất 聞văn 法Pháp 華Hoa 經Kinh 。 去khứ 佛Phật 智trí 甚thậm 遠viễn 。 若nhược 聞văn 是thị 深thâm 經Kinh 。 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 是thị 諸chư 經Kinh 之chi 王vương 。 聞văn 已dĩ 諦đế 思tư 惟duy 。 當đương 知tri 此thử 人nhân 等đẳng 。 近cận 於ư 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 釋thích 曰viết 。 既ký 言ngôn 決quyết 了liễu 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 明minh 昔tích 淨tịnh 名danh 等đẳng 經kinh 聲Thanh 聞Văn 如như 根căn 敗bại 之chi 士sĩ 。 其kỳ 於ư 五ngũ 欲dục 。 不bất 復phục 能năng 利lợi 。 及cập 如như 燋tiều 穀cốc 芽nha 。 佛Phật 名danh 經kinh 說thuyết 。 如như 燋tiều 穀cốc 芽nha 雖tuy 逢phùng 春xuân 陽dương 無vô 希hy 秋thu 實thật 。 及cập 深thâm 密mật 等đẳng 說thuyết 於ư 定định 性tánh 。 不bất 得đắc 成thành 佛Phật 。 三tam 乘thừa 聖thánh 人nhân 心tâm 皆giai 猶do 預dự 。 今kim 皆giai 作tác 佛Phật 。 故cố 云vân 決quyết 了liễu 。 第đệ 一nhất 經Kinh 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 是thị 法Pháp 。 疑nghi 網võng 皆giai 以dĩ 除trừ 。 千thiên 二nhị 百bách 羅La 漢Hán 。 悉tất 亦diệc 當đương 作tác 佛Phật 。 故cố 云vân 決quyết 了liễu 。 復phục 恐khủng 人nhân 云vân 。 千thiên 二nhị 百bách 外ngoại 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 即tức 不bất 作tác 佛Phật 也dã 。 故cố 引dẫn 次thứ 文văn 。 即tức 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 。 授thọ 記ký 品phẩm 初sơ 。 千thiên 二nhị 百bách 悉tất 皆giai 求cầu 記ký 。 如Như 來Lai 先tiên 授thọ 陳trần 如như 作tác 佛Phật 。 次thứ 授thọ 五ngũ 百bách 。 末mạt 後hậu 偈kệ 云vân 。 其kỳ 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 。 次thứ 第đệ 當đương 作tác 佛Phật 。 同đồng 號hiệu 曰viết 普Phổ 明Minh 。 轉chuyển 次thứ 而nhi 授thọ 記ký 。 我ngã 滅diệt 度độ 之chi 後hậu 。 某mỗ 甲giáp 當đương 作tác 佛Phật 。 其kỳ 所sở 化hóa 世thế 間gian 。 亦diệc 如như 我ngã 今kim 日nhật 。 國quốc 土độ 之chi 嚴nghiêm 淨tịnh 。 及cập 諸chư 神thần 通thông 力lực 。 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 正Chánh 法Pháp 及cập 像Tượng 法Pháp 。 壽thọ 命mạng 劫kiếp 多đa 少thiểu 。 皆giai 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 迦Ca 葉Diếp 汝nhữ 已dĩ 知tri 。 五ngũ 百bách 自tự 在tại 者giả 。 餘dư 諸chư 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。 亦diệc 當đương 復phục 如như 是thị 。 其kỳ 不bất 在tại 此thử 會hội 。 汝nhữ 當đương 為vi 宣tuyên 說thuyết 。 釋thích 曰viết 。 據cứ 此thử 非phi 唯duy 列liệt 千thiên 二nhị 百bách 。 則tắc 靈linh 山sơn 之chi 會hội 。 萬vạn 二nhị 千thiên 人nhân 。 五ngũ 千thiên 拂phất 席tịch 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 應ưng 是thị 聲Thanh 聞Văn 不bất 廁trắc 靈linh 山sơn 法pháp 華hoa 勝thắng 會hội 者giả 。 令linh 此thử 會hội 中trung 。 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 轉chuyển 為vi 授thọ 記ký 。 餘dư 如như 玄huyền 中trung 。


疏sớ/sơ 。 有hữu 引dẫn 向hướng 來lai 所sở 揀giản 下hạ 即tức 舉cử 邪tà 顯hiển 正chánh 。 謂vị 法pháp 相tướng 師sư 以dĩ 水thủy 輪luân 中trung 證chứng 有hữu 無vô 性tánh 。 地địa 獄ngục 深thâm 坑khanh 證chứng 有hữu 定định 性tánh 趣thú 寂tịch 二Nhị 乘Thừa 不bất 觀quán 已dĩ 下hạ 破phá 其kỳ 妄vọng 引dẫn 。 疏sớ/sơ 有hữu 三tam 節tiết 。 初sơ 指chỉ 經kinh 中trung 卻khước 收thu 之chi 義nghĩa 。 二nhị 引dẫn 第đệ 十thập 等đẳng 有hữu 喻dụ 意ý 。 三tam 減giảm 損tổn 佛Phật 性tánh 下hạ 以dĩ 理lý 結kết 勸khuyến 。 謂vị 唐đường 三tam 藏tạng 創sáng/sang 自tự 西tây 迴hồi 。 薦tiến 福phước 寺tự 有hữu 一nhất 人nhân 大đại 德đức 。 不bất 肯khẳng 修tu 敬kính 。 後hậu 因nhân 見kiến 日nhật 照chiếu 三tam 藏tạng 遠viễn 涉thiệp 流lưu 沙sa 廣quảng 取thủ 經kinh 論luận 。 誠thành 曰viết 劬cù 勞lao 。 然nhiên 減giảm 損tổn 佛Phật 性tánh 增tăng 足túc 煩phiền 惱não 。 未vị 知tri 與dữ 聖thánh 意ý 相tương 應ứng 。 不bất 言ngôn 減giảm 損tổn 佛Phật 性tánh 者giả 。 以dĩ 五ngũ 性tánh 之chi 中trung 唯duy 一nhất 性tánh 半bán 有hữu 佛Phật 性tánh 耳nhĩ 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 性tánh 及cập 不bất 定định 性tánh 之chi 半bán 。 以dĩ 不bất 定định 性tánh 容dung 有hữu 無vô 故cố 。 餘dư 三tam 性tánh 半bán 一nhất 向hướng 言ngôn 無vô 。 謂vị 一nhất 無vô 種chủng 性tánh 人nhân 。 二nhị 定định 性tánh 聲Thanh 聞Văn 。 三tam 定định 性tánh 緣Duyên 覺Giác 。 言ngôn 一nhất 半bán 者giả 。 即tức 不bất 定định 性tánh 中trung 或hoặc 無vô 是thị 也dã 。 言ngôn 恐khủng 謗báng 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 以dĩ 罪tội 怖bố 之chi 。 然nhiên 法pháp 華hoa 經kinh 特đặc 稱xưng 妙diệu 者giả 。 以dĩ 佛Phật 昔tích 說thuyết 三tam 乘thừa 五ngũ 性tánh 。 今kim 法pháp 華hoa 云vân 一Nhất 乘Thừa 一nhất 性tánh 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 如Như 來Lai 知tri 見kiến 。 更cánh 無vô 餘dư 性tánh 故cố 。 惟duy 一Nhất 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 云vân 佛Phật 性tánh 者giả 。 名danh 為vi 一Nhất 乘Thừa 。 以dĩ 凡phàm 是thị 有hữu 心tâm 定định 當đương 作tác 佛Phật 。 故cố 唯duy 一Nhất 乘Thừa 。 法pháp 華hoa 又hựu 云vân 。 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 餘dư 二nhị 則tắc 非phi 真chân 。 終chung 不bất 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 。 濟tế 度độ 於ư 眾chúng 生sanh 。 又hựu 第đệ 四tứ 云vân 。 平bình 等đẳng 大đại 慧tuệ 。 又hựu 彼bỉ 疏sớ/sơ 自tự 立lập 一Nhất 乘Thừa 為vi 宗tông 。 及cập 其kỳ 立lập 義nghĩa 定định 有hữu 五ngũ 性tánh 。 卻khước 以dĩ 一Nhất 乘Thừa 而nhi 為vi 方phương 便tiện 。 此thử 豈khởi 不bất 是thị 謗báng 一Nhất 乘Thừa 耶da 。 謗báng 一Nhất 乘Thừa 罪tội 。 法pháp 華hoa 具cụ 明minh 。 事sự 不bất 可khả 輕khinh 。 如như 增tăng 上thượng 慢mạn 不bất 信tín 不bất 輕khinh 。 皆giai 作tác 佛Phật 言ngôn 即tức 為vi 謗báng 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 廣quảng 明minh 留lưu 惑hoặc 潤nhuận 生sanh 具cụ 如như 前tiền 章chương 者giả 。 即tức 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 別biệt 有hữu 一nhất 門môn 。 第đệ 十thập 喻dụ 法pháp 說thuyết 中trung 三tam 。 初sơ 略lược 消tiêu 經kinh 文văn 。 二nhị 以dĩ 上thượng 言ngôn 潛tiềm 流lưu 下hạ 對đối 前tiền 辯biện 異dị 。 三tam 此thử 有hữu 三tam 意ý 下hạ 。 別biệt 解giải 文văn 旨chỉ 。 文văn 三tam 。 初sơ 順thuận 釋thích 。 二nhị 釋thích 疑nghi 。 三tam 及cập 以dĩ 理lý 成thành 。 初sơ 中trung 亦diệc 三tam 。 一nhất 明minh 生sanh 等đẳng 有hữu 因nhân 。 二nhị 明minh 因nhân 有hữu 果quả 智trí 。 三tam 自tự 他tha 交giao 徹triệt 。 今kim 初sơ 。 先tiên 正chánh 立lập 。 後hậu 則tắc 知tri 無vô 性tánh 下hạ 反phản 成thành 上thượng 義nghĩa 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 經Kinh 云vân 。 除trừ 牆tường 壁bích 瓦ngõa 石thạch 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 故cố 。 無vô 佛Phật 性tánh 則tắc 非phi 眾chúng 生sanh 。 凡phàm 是thị 有hữu 心tâm 定định 當đương 作tác 佛Phật 。 則tắc 無vô 一nhất 不bất 有hữu 。 以dĩ 一nhất 切thiết 人nhân 皆giai 有hữu 心tâm 故cố 。 故cố 知tri 作tác 佛Phật 言ngôn 無vô 佛Phật 性tánh 則tắc 無vô 心tâm 也dã 。 無vô 心tâm 寧ninh 異dị 瓦ngõa 礫lịch 。 此thử 是thị 涅Niết 槃Bàn 一nhất 性tánh 之chi 宗tông 。 故cố 云vân 已dĩ 過quá 五ngũ 性tánh 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 者giả 眾chúng 生sanh 在tại 纏triền 之chi 因nhân 等đẳng 者giả 。 二nhị 明minh 因nhân 有hữu 果quả 智trí 。 揀giản 勝thắng 初sơ 義nghĩa 。 但đãn 有hữu 佛Phật 性tánh 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 正chánh 立lập 。 二nhị 正chánh 揀giản 。 三tam 結kết 勸khuyến 。 今kim 初sơ 。 謂vị 遠viễn 公công 等đẳng 釋thích 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 言ngôn 因nhân 性tánh 本bổn 有hữu 果quả 性tánh 當đương 成thành 。 今kim 因nhân 有hữu 佛Phật 智trí 佛Phật 智trí 非phi 因nhân 。 故cố 超siêu 前tiền 也dã 。 所sở 以dĩ 有hữu 者giả 。 因nhân 果quả 二nhị 性tánh 無vô 二nhị 體thể 故cố 。 若nhược 因nhân 無vô 果quả 性tánh 果quả 是thị 新tân 生sanh 。 便tiện 有hữu 始thỉ 故cố 。 新tân 生sanh 有hữu 始thỉ 佛Phật 性tánh 非phi 常thường 住trụ 故cố 。


疏sớ/sơ 。 非phi 但đãn 有hữu 性tánh 後hậu 。 方phương 當đương 成thành 者giả 。 第đệ 二nhị 正chánh 揀giản 前tiền 義nghĩa 。 於ư 中trung 二nhị 。 一nhất 揀giản 因nhân 果quả 不bất 同đồng 。 謂vị 前tiền 義nghĩa 意ý 如như 木mộc 有hữu 火hỏa 性tánh 鑽toàn 方phương 生sanh 火hỏa 。 乳nhũ 有hữu 酪lạc 性tánh 緣duyên 具cụ 成thành 酪lạc 。 今kim 此thử 中trung 意ý 果quả 尚thượng 本bổn 有hữu 。 況huống 於ư 因nhân 性tánh 。 況huống 當đương 有hữu 耶da 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 非phi 理lý 先tiên 智trí 後hậu 者giả 。 二nhị 揀giản 理lý 智trí 兩lưỡng 別biệt 。 若nhược 唯duy 理lý 性tánh 為vi 先tiên 有hữu 者giả 。 則tắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 不bất 名danh 智trí 慧tuệ 。 理lý 智trí 異dị 故cố 。 無vô 漏lậu 智trí 性tánh 本bổn 自tự 有hữu 之chi 。 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 大đại 智trí 光quang 明minh 。 非phi 本bổn 有hữu 故cố 。 智trí 後hậu 生sanh 者giả 果quả 無vô 常thường 故cố 。 能năng 證chứng 所sở 證chứng 成thành 二nhị 體thể 故cố 。


疏sớ/sơ 。 是thị 知tri 涅Niết 槃Bàn 下hạ 第đệ 三tam 結kết 會hội 勸khuyến 信tín 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 終chung 極cực 之chi 說thuyết 。 會hội 昔tích 有hữu 餘dư 四tứ 十thập 九cửu 年niên 多đa 說thuyết 三tam 乘thừa 五ngũ 性tánh 之chi 教giáo 。 機cơ 習tập 已dĩ 久cửu 。 難nan 可khả 頓đốn 移di 。 且thả 說thuyết 有hữu 心tâm 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 一nhất 經kinh 前tiền 後hậu 縱túng/tung 奪đoạt 合hợp 離ly 。 而nhi 其kỳ 明minh 言ngôn 凡phàm 是thị 有hữu 心tâm 定định 當đương 作tác 佛Phật 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 學học 尚thượng 謂vị 談đàm 有hữu 藏tạng 無vô 者giả 。 即tức 大Đại 乘Thừa 法Pháp 師sư 法pháp 華hoa 疏sớ/sơ 意ý 。 彼bỉ 意ý 涅Niết 槃Bàn 經kinh 言ngôn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 總tổng 談đàm 皆giai 有hữu 欲dục 獎tưởng 眾chúng 生sanh 。 實thật 而nhi 明minh 之chi 亦diệc 有hữu 無vô 者giả 。 藏tạng 在tại 一nhất 切thiết 總tổng 有hữu 之chi 中trung 。 言ngôn 通thông 別biệt 類loại 異dị 者giả 。 通thông 相tương/tướng 皆giai 有hữu 別biệt 揀giản 有hữu 無vô 。 有hữu 無vô 不bất 同đồng 不bất 應ưng 一nhất 類loại 。


疏sớ/sơ 。 況huống 聞văn 等đẳng 有hữu 果quả 智trí 誰thùy 當đương 信tín 者giả 。 即tức 舉cử 今kim 宗tông 結kết 成thành 難nan 信tín 勸khuyến 令linh 信tín 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 三tam 彼bỉ 因nhân 中trung 之chi 果quả 智trí 下hạ 。 第đệ 三tam 自tự 他tha 交giao 徹triệt 。 謂vị 諸chư 凡phàm 夫phu 。 因nhân 中trung 果quả 智trí 。 即tức 他tha 諸chư 佛Phật 已dĩ 成thành 。 果quả 智trí 自tự 身thân 佛Phật 性tánh 。 一nhất 身thân 竪thụ 論luận 。 他tha 佛Phật 智trí 在tại 凡phàm 自tự 他tha 橫hoạnh/hoành 辯biện 。 故cố 更cánh 玄huyền 也dã 。


疏sớ/sơ 。 不bất 爾nhĩ 此thử 說thuyết 眾chúng 生sanh 下hạ 以dĩ 理lý 成thành 立lập 自tự 他tha 平bình 等đẳng 。 謂vị 此thử 章chương 中trung 舉cử 其kỳ 十thập 喻dụ 以dĩ 辯biện 佛Phật 智trí 。 忽hốt 引dẫn 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 智trí 者giả 。 何hà 名danh 為vi 說thuyết 諸chư 佛Phật 心tâm 耶da 。 明minh 知tri 是thị 說thuyết 眾chúng 生sanh 心tâm 為vi 佛Phật 矣hĩ 。 斯tư 則tắc 玄huyền 下hạ 結kết 歎thán 歸quy 宗tông 。


疏sớ/sơ 。 如như 壯tráng 士sĩ 迷mê 於ư 額ngạch 珠châu 。 豈khởi 謂vị 膚phu 中trung 無vô 寶bảo 者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 第đệ 八bát 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 。 北bắc 經kinh 第đệ 七thất 。


佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp 。

善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 王vương 家gia 有hữu 大đại 力lực 士sĩ 。 其kỳ 人nhân 眉mi 間gian 有hữu 金kim 剛cang 珠châu 。 與dữ 餘dư 力lực 士sĩ 捔giác 力lực 相tương 撲phác 。 而nhi 彼bỉ 力lực 士sĩ 以dĩ 頭đầu 抵để 觸xúc 。 其kỳ 額ngạch 上thượng 珠châu 尋tầm 沒một 膚phu 中trung 。 都đô 不bất 覺giác 知tri 。 是thị 珠châu 所sở 在tại 。 其kỳ 處xứ 有hữu 瘡sang 。 即tức 命mạng 良lương 醫y 欲dục 自tự 療liệu 治trị 。


時thời 有hữu 明minh 醫y 。 善thiện 知tri 方phương 藥dược 。 即tức 知tri 是thị 瘡sang 因nhân 珠châu 入nhập 體thể 。 是thị 珠châu 入nhập 皮bì 即tức 便tiện 停đình 住trụ 。 是thị 時thời 良lương 醫y 尋tầm 問vấn 力lực 士sĩ 。 汝nhữ 額ngạch 上thượng 珠châu 。 為vi 何hà 所sở 在tại 。 力lực 士sĩ 驚kinh 答đáp 大đại 師sư 醫y 王vương 。 我ngã 額ngạch 上thượng 珠châu 乃nãi 無vô 去khứ 耶da 。 是thị 珠châu 今kim 者giả 。 為vi 何hà 所sở 在tại 。 將tương 非phi 幻huyễn 化hóa 。 憂ưu 愁sầu 啼đề 哭khốc 。 是thị 時thời 良lương 醫y 慰úy 喻dụ 力lực 士sĩ 。 汝nhữ 今kim 不bất 應ưng 。 生sanh 大đại 愁sầu 惱não 。 汝nhữ 因nhân 鬪đấu 時thời 寶bảo 珠châu 入nhập 體thể 。 今kim 在tại 皮bì 裏lý 。 影ảnh 現hiện 於ư 外ngoại 。 汝nhữ 當đương 鬪đấu 時thời 嗔sân 恚khuể 毒độc 盛thịnh 。 珠châu 陷hãm 入nhập 體thể 故cố 不bất 自tự 知tri 。 是thị 時thời 力lực 士sĩ 不bất 信tín 醫y 言ngôn 。 若nhược 在tại 皮bì 裏lý 膿nùng 血huyết 不bất 淨tịnh 。 何hà 緣duyên 不bất 出xuất 。 若nhược 在tại 筋cân 裏lý 不bất 應ưng 可khả 見kiến 。 汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 欺khi 誑cuống 於ư 我ngã 。


時thời 醫y 執chấp 鏡kính 以dĩ 照chiếu 其kỳ 面diện 。 珠châu 在tại 鏡kính 中trung 明minh 了liễu 顯hiển 現hiện 。 力lực 士sĩ 見kiến 已dĩ 。 心tâm 懷hoài 驚kinh 怪quái 。 生sanh 奇kỳ 特đặc 想tưởng 。 上thượng 具cụ 引dẫn 經kinh 文văn 下hạ 合hợp 文văn 。 廣quảng 以dĩ 意ý 引dẫn 之chi 。 謂vị 以dĩ 良lương 醫y 喻dụ 之chi 善thiện 友hữu 。 煩phiền 惱não 為vi 皮bì 膚phu 。 佛Phật 性tánh 為vi 寶bảo 珠châu 。 不bất 知tri 為vi 失thất 。 惑hoặc 盡tận 乃nãi 得đắc 證chứng 知tri 了liễu 了liễu 。 如như 彼bỉ 力lực 士sĩ 於ư 明minh 鏡kính 中trung 。 見kiến 其kỳ 寶bảo 珠châu 。 薦tiến 福phước 解giải 云vân 。 貧bần 女nữ 金kim 藏tạng 通thông 喻dụ 凡phàm 夫phu 不bất 知tri 佛Phật 性tánh 。 此thử 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 二Nhị 乘Thừa 。 觀quán 心tâm 之chi 首thủ 隱ẩn 其kỳ 佛Phật 性tánh 。 已dĩ 發phát 三tam 乘thừa 心tâm 名danh 為vi 王vương 家gia 。 以dĩ 未vị 入nhập 佛Phật 家gia 故cố 有hữu 觀quán 心tâm 力lực 名danh 為vi 力lực 士sĩ 。 中trung 道đạo 佛Phật 性tánh 之chi 珠châu 在tại 其kỳ 心tâm 間gian 。 與dữ 倒đảo 競cạnh 力lực 觀quán 於ư 俗tục 境cảnh 名danh 為vi 相tương/tướng 競cạnh 。 觀quán 心tâm 取thủ 境cảnh 名danh 頭đầu 抵để 觸xúc 。 取thủ 相tương/tướng 隱ẩn 理lý 名danh 尋tầm 沒một 膚phu 中trung 。 以dĩ 相tương 求cầu 理lý 不bất 能năng 得đắc 見kiến 。 名danh 不bất 知tri 所sở 在tại 。 取thủ 相tương 見kiến 空không 名danh 之chi 為vi 瘡sang 。 訪phỏng 友hữu 為vi 命mạng 醫y 。 佛Phật 為vi 良lương 醫y 。 知tri 佛Phật 性tánh 珠châu 取thủ 其kỳ 空không 相tướng 。 名danh 知tri 是thị 瘡sang 因nhân 珠châu 入nhập 體thể 。 定định 得đắc 之chi 性tánh 在tại 上thượng 相tương/tướng 內nội 。 名danh 珠châu 入nhập 皮bì 即tức 便tiện 停đình 住trụ 。 是thị 時thời 良lương 醫y 下hạ 問vấn 性tánh 所sở 在tại 。 相tương/tướng 覆phú 真chân 性tánh 故cố 。 力lực 士sĩ 不bất 知tri 所sở 在tại 。 先tiên 因nhân 發phát 心tâm 。 將tương 非phi 虛hư 說thuyết 。 名danh 將tương 非phi 幻huyễn 化hóa 。 恐khủng 無vô 性tánh 流lưu 轉chuyển 名danh 。 憂ưu 愁sầu 啼đề 哭khốc 。 次thứ 佛Phật 慰úy 云vân 。 言ngôn 性tánh 不bất 失thất 汝nhữ 之chi 妄vọng 競cạnh 性tánh 隱ẩn 無vô 我ngã 。 名danh 珠châu 入nhập 體thể 在tại 於ư 皮bì 裏lý 。 因nhân 本bổn 有hữu 理lý 有hữu 理lý 性tánh 相tướng 。 名danh 影ảnh 現hiện 於ư 外ngoại 。 汝nhữ 觀quán 空không 等đẳng 時thời 。 其kỳ 心tâm 猛mãnh 利lợi 。 如như 嗔sân 恚khuể 盛thịnh 。 因nhân 斯tư 陷hãm 入nhập 故cố 不bất 自tự 知tri 。 此thử 上thượng 有hữu 性tánh 不bất 見kiến 喻dụ 二Nhị 乘Thừa 。 是thị 時thời 力lực 士sĩ 下hạ 拒cự 教giáo 不bất 信tín 喻dụ 。 若nhược 在tại 皮bì 裏lý 膿nùng 血huyết 等đẳng 者giả 。 謂vị 在tại 凡phàm 夫phu 苦khổ 等đẳng 相tương/tướng 中trung 。 有hữu 漏lậu 不bất 淨tịnh 。 性tánh 淨tịnh 應ưng 出xuất 。 何hà 緣duyên 不bất 見kiến 。 若nhược 筋cân 等đẳng 者giả 。 若nhược 是thị 真chân 理lý 真chân 理lý 。 無vô 相tướng 不bất 應ưng 可khả 見kiến 。 汝nhữ 今kim 云vân 何hà 。 下hạ 正chánh 明minh 不bất 信tín 經kinh 。 是thị 時thời 良lương 醫y 下hạ 依y 教giáo 見kiến 性tánh 喻dụ 。 珠châu 在tại 鏡kính 中trung 明minh 了liễu 顯hiển 現hiện 者giả 。 定định 得đắc 之chi 性tánh 惟duy 大đại 涅Niết 槃Bàn 理lý 教giáo 能năng 顯hiển 。 如như 鏡kính 照chiếu 面diện 。 了liễu 了liễu 分phân 明minh 。 力lực 士sĩ 見kiến 已dĩ 者giả 。 眾chúng 生sanh 則tắc 聞văn 見kiến 。 十thập 住trụ 則tắc 目mục 見kiến 。 餘dư 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 如như 貧bần 得đắc 珠châu 非phi 今kim 授thọ 與dữ 者giả 。 即tức 法pháp 華hoa 第đệ 四tứ 五ngũ 百bách 弟đệ 子tử 授thọ 記ký 品phẩm 。 說thuyết 繫hệ 珠châu 喻dụ 領lãnh 解giải 得đắc 記ký 。 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 有hữu 人nhân 。 至chí 親thân 友hữu 家gia 。 醉túy 酒tửu 而nhi 臥ngọa 。 是thị 時thời 親thân 友hữu 。 官quan 事sự 當đương 行hành 。 以dĩ 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 繫hệ 其kỳ 衣y 裏lý 。 與dữ 之chi 而nhi 去khứ 。 其kỳ 人nhân 醉túy 臥ngọa 。 都đô 不bất 覺giác 知tri 。 起khởi 已dĩ 遊du 行hành 。 到đáo 於ư 他tha 國quốc 。 為vì 衣y 食thực 故cố 。 勤cần 力lực 求cầu 索sách 。 甚thậm 大đại 艱gian 難nan 。 若nhược 少thiểu 有hữu 所sở 得đắc 。 便tiện 以dĩ 為vi 足túc 。 於ư 後hậu 親thân 友hữu 。 會hội 遇ngộ 見kiến 之chi 。 而nhi 作tác 是thị 言ngôn 。 咄đốt 哉tai 丈trượng 夫phu 。 何hà 為vi 衣y 食thực 。 乃nãi 至chí 如như 是thị 。 我ngã 昔tích 欲dục 令linh 。 汝nhữ 得đắc 安an 樂lạc 。 五ngũ 欲dục 自tự 恣tứ 。 於ư 某mỗ 年niên 月nguyệt 日nhật 以dĩ 無vô 價giá 寶bảo 珠châu 。 繫hệ 汝nhữ 衣y 裏lý 。 今kim 故cố 現hiện 在tại 。 而nhi 汝nhữ 不bất 知tri 。 勤cần 苦khổ 憂ưu 惱não 。 以dĩ 求cầu 自tự 活hoạt 。 甚thậm 為vi 癡si 也dã 。 汝nhữ 今kim 可khả 以dĩ 此thử 寶bảo 。 貿mậu 易dị 所sở 須tu 。 常thường 可khả 如như 意ý 。 無vô 所sở 乏phạp 短đoản 。 不bất 合hợp 可khả 知tri 。 然nhiên 繫hệ 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 結kết 緣duyên 則tắc 圓viên 解giải 為vi 珠châu 。 為vi 說thuyết 為vi 繫hệ 。 煩phiền 惱não 昏hôn 醉túy 少thiểu 有hữu 微vi 解giải 。 故cố 曰viết 繫hệ 珠châu 。 五ngũ 道đạo 求cầu 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 勤cần 力lực 艱gian 難nan 。 證chứng 小tiểu 涅Niết 槃Bàn 不bất 求cầu 大đại 果quả 。 云vân 得đắc 少thiểu 為vi 足túc 。 後hậu 聞văn 法Pháp 華hoa 為vi 會hội 遇ngộ 親thân 友hữu 。 示thị 以dĩ 知tri 見kiến 如như 得đắc 衣y 珠châu 。 以dĩ 因nhân 易dị 果quả 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 得đắc 。 昔tích 已dĩ 繫hệ 之chi 。 故cố 云vân 非phi 今kim 授thọ 與dữ 。 二nhị 約ước 無vô 性tánh 然nhiên 其kỳ 昔tích 繫hệ 亦diệc 非phi 新tân 與dữ 。 未vị 知tri 令linh 知tri 故cố 云vân 繫hệ 耳nhĩ 。 則tắc 不bất 全toàn 同đồng 喻dụ 。 今kim 疏sớ/sơ 取thủ 無vô 性tánh 繫hệ 珠châu 以dĩ 成thành 本bổn 有hữu 。 故cố 云vân 非phi 今kim 授thọ 與dữ 。


疏sớ/sơ 。 是thị 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 恐khủng 不bất 修tu 行hành 下hạ 。 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 經kinh 結kết 成thành 上thượng 義nghĩa 。 執chấp 著trước 過quá 輕khinh 乍sạ 可khả 言ngôn 有hữu 。 妄vọng 語ngữ 過quá 重trọng/trùng 不bất 可khả 言ngôn 無vô 。 況huống 無vô 著trước 而nhi 知tri 。 決quyết 須tu 有hữu 矣hĩ 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 七thất 十thập 九cửu
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Hết quyển 79

❖
Phiên âm: 24/3/2016 ◊ Cập nhật: 24/3/2016