大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 七thất
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Quyển 7

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật


疏sớ/sơ 。 二nhị 陳trần 隋tùy 下hạ 。 天thiên 台thai 四tứ 教giáo 中trung 二nhị 。 先tiên 敘tự 昔tích 。 後hậu 順thuận 違vi 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 師sư 宗tông 。 後hậu 立lập 教giáo 。 師sư 宗tông 言ngôn 陳trần 隋tùy 者giả 。 故cố 天thiên 台thai 傳truyền 云vân 。 陳trần 隋tùy 二nhị 代đại 。 三tam 帝đế 門môn 師sư 。 謂vị 陳trần 朝triêu 一nhất 帝đế 。 即tức 是thị 後hậu 主chủ 。 隋tùy 有hữu 二nhị 帝đế 。 即tức 文văn 帝đế 煬# 帝đế 。 煬# 帝đế 為vi 晉tấn 王vương 時thời 。 即tức 請thỉnh 為vi 菩Bồ 薩Tát 戒giới 師sư 。 終chung 於ư 煬# 帝đế 之chi 時thời 。 故cố 云vân 陳trần 隋tùy 二nhị 代đại 。 天thiên 台thai 山sơn 名danh 。 舉cử 處xứ 辯biện 人nhân 。 僧Tăng 名danh 智trí 顗# 。 而nhi 言ngôn 智trí 者giả 。 帝đế 為vi 立lập 號hiệu 。 美mỹ 其kỳ 德đức 也dã 。 承thừa 南nam 嶽nhạc 者giả 。 故cố 韋vi 虛hư 舟chu 傳truyền 云vân 。 自tự 佛Phật 教giáo 東đông 流lưu 。 祕bí 密mật 斯tư 闡xiển 。 思tư 大đại 師sư 之chi 所sở 證chứng 。 智trí 者giả 大đại 師sư 之chi 所sở 弘hoằng 。 故cố 思tư 大đại 師sư 一nhất 見kiến 。 便tiện 云vân 。 昔tích 日nhật 靈linh 山sơn 同đồng 聽thính 法Pháp 華hoa 。 宿túc 緣duyên 所sở 追truy 今kim 復phục 來lai 矣hĩ 。 又hựu 入nhập 道Đạo 場Tràng 澄trừng 心tâm 云vân 。 非phi 汝nhữ 不bất 證chứng 。 非phi 我ngã 不bất 知tri 。 師sư 資tư 傳truyền 芳phương 。 故cố 並tịnh 序tự 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 立lập 四tứ 教giáo 云vân 下hạ 。 正chánh 立lập 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 四tứ 教giáo 。 後hậu 通thông 相tương/tướng 料liệu 揀giản 。 前tiền 中trung 四tứ 教giáo 。 即tức 為vi 四tứ 別biệt 。 每mỗi 教giáo 皆giai 有hữu 三tam 節tiết 。 一nhất 立lập 名danh 。 二nhị 所sở 證chứng 。 三tam 所sở 被bị 。 其kỳ 四tứ 教giáo 所sở 詮thuyên 。 即tức 四tứ 種chủng 四Tứ 諦Đế 。 一nhất 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 。 二nhị 無vô 生sanh 四Tứ 諦Đế 。 三tam 無vô 量lượng 四Tứ 諦Đế 。 四tứ 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。 廣quảng 如như 四Tứ 諦Đế 品phẩm 。 今kim 初sơ 。 一nhất 三tam 藏tạng 教giáo 者giả 立lập 名danh 。 至chí 下hạ 當đương 釋thích 。


疏sớ/sơ 。 此thử 教giáo 明minh 因nhân 緣duyên 下hạ 。 辯biện 所sở 詮thuyên 理lý 。 其kỳ 因nhân 緣duyên 之chi 言ngôn 。 通thông 於ư 四tứ 教giáo 。 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 滅diệt 。 因nhân 緣duyên 故cố 即tức 空không 。 因nhân 緣duyên 故cố 假giả 名danh 。 因nhân 緣duyên 故cố 中trung 道đạo 。 因nhân 緣duyên 為vi 主chủ 故cố 。 四tứ 教giáo 皆giai 帶đái 之chi 。 言ngôn 生sanh 滅diệt 四tứ 真Chân 諦Đế 理lý 者giả 。 苦khổ 以dĩ 逼bức 迫bách 為vi 義nghĩa 。 集tập 以dĩ 增tăng 長trưởng 生sanh 死tử 為vi 事sự 。 道đạo 以dĩ 除trừ 患hoạn 為vi 功công 。 滅diệt 以dĩ 累lũy/lụy/luy 盡tận 為vi 名danh 。 有hữu 苦khổ 可khả 知tri 。 有hữu 集tập 可khả 斷đoạn 。 有hữu 滅diệt 可khả 證chứng 。 有hữu 道đạo 可khả 修tu 。 迷mê 則tắc 苦khổ 集tập 生sanh 。 而nhi 真chân 道đạo 滅diệt 。 悟ngộ 則tắc 苦khổ 集tập 滅diệt 。 而nhi 正Chánh 道Đạo 生sanh 。 有hữu 可khả 生sanh 滅diệt 。 故cố 云vân 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 。 苦khổ 定định 是thị 苦khổ 等đẳng 。 故cố 得đắc 名danh 真chân 。


疏sớ/sơ 。 正chánh 教giáo 下hạ 明minh 所sở 被bị 。 鹿lộc 苑uyển 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 俱câu 隣lân 五ngũ 人nhân 見kiến 諦Đế 成thành 道Đạo 等đẳng 。 但đãn 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 得đắc 道Đạo 。 未vị 有hữu 大Đại 乘Thừa 得đắc 道Đạo 。 故cố 言ngôn 傍bàng 化hóa 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 佛Phật 於ư 阿a 含hàm 中trung 雖tuy 為vi 彌Di 勒Lặc 授thọ 記ký 。 亦diệc 不bất 說thuyết 種chủng 種chủng 菩Bồ 薩Tát 行hành 。 故cố 菩Bồ 薩Tát 為vi 傍bàng 也dã 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 者giả 通thông 教giáo 等đẳng 者giả 。 文văn 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 正chánh 立lập 。 二nhị 引dẫn 證chứng 三tam 解giải 妨phương 。 初sơ 中trung 亦diệc 有hữu 三tam 段đoạn 。 初sơ 名danh 即tức 以dĩ 同đồng 釋thích 通thông 。 故cố 法pháp 華hoa 云vân 。 我ngã 等đẳng 同đồng 入nhập 法Pháp 性tánh 。 肇triệu 公công 云vân 。 三tam 乘thừa 同đồng 觀quán 性tánh 空không 。 而nhi 得đắc 道Đạo 也dã 。 即tức 三tam 獸thú 度độ 河hà 。 一nhất 水thủy 無vô 二nhị 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 此thử 教giáo 下hạ 。 辯biện 所sở 詮thuyên 。 從tùng 緣duyên 生sanh 法pháp 。 無vô 性tánh 即tức 空không 。 非phi 色sắc 敗bại 空không 。 不bất 要yếu 析tích 破phá 。 故cố 云vân 即tức 空không 。 若nhược 約ước 中trung 論luận 偈kệ 明minh 四tứ 句cú 。 初sơ 教giáo 即tức 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 此thử 教giáo 即tức 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。 第đệ 三tam 亦diệc 名danh 為vi 假giả 名danh 。 第đệ 四tứ 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。 故cố 此thử 云vân 因nhân 緣duyên 即tức 空không 。 言ngôn 無vô 生sanh 四tứ 真Chân 諦Đế 者giả 。 第đệ 二nhị 種chủng 四Tứ 諦Đế 也dã 。 謂vị 解giải 苦khổ 無vô 苦khổ 。 名danh 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 解giải 集tập 無vô 和hòa 合hợp 。 名danh 為vi 集Tập 諦Đế 。 解giải 滅diệt 無vô 滅diệt 。 解giải 道Đạo 無vô 道Đạo 。 四Tứ 諦Đế 性tánh 空không 本bổn 無vô 生sanh 滅diệt 。 不bất 同đồng 初sơ 教giáo 有hữu 可khả 生sanh 滅diệt 。 疏sớ/sơ 。 是thị 摩Ma 訶Ha 衍Diên 初sơ 門môn 者giả 。 揀giản 非phi 深thâm 極cực 。 言ngôn 初sơ 門môn 者giả 。 以dĩ 空không 遣khiển 有hữu 。 未vị 彰chương 妙diệu 有hữu 中trung 道đạo 義nghĩa 故cố 。


疏sớ/sơ 。 正chánh 為vi 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 所sở 被bị 機cơ 。 雙song 明minh 二nhị 空không 。 故cố 云vân 正chánh 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 言ngôn 傍bàng 為vi 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 初sơ 以dĩ 空không 門môn 遣khiển 蕩đãng 小Tiểu 乘Thừa 執chấp 心tâm 。 令linh 漸tiệm 通thông 泰thái 。 故cố 云vân 傍bàng 通thông 。 疏sớ/sơ 大đại 品phẩm 下hạ 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 此thử 雙song 正chánh 名danh 及cập 所sở 被bị 機cơ 。 既ký 三tam 乘thừa 當đương 學học 故cố 。 是thị 通thông 教giáo 三tam 同đồng 稟bẩm 也dã 。 二Nhị 乘Thừa 既ký 學học 即tức 傍bàng 為vi 也dã 。 云vân 何hà 欲dục 得đắc 三tam 乘thừa 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 。 如như 云vân 了liễu 法pháp 無vô 生sanh 名danh 般Bát 若Nhã 者giả 。 當đương 聲Thanh 聞Văn 學học 無vô 生sanh 。 便tiện 云vân 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 悉tất 空không 寂tịch 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 大đại 無vô 小tiểu 。 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 如như 是thị 思tư 惟duy 。 便tiện 於ư 嚴nghiêm 土thổ/độ 利lợi 他tha 。 不bất 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 但đãn 欲dục 趣thú 寂tịch 故cố 。 成thành 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 。 若nhược 聞văn 無vô 生sanh 。 知tri 從tùng 緣duyên 生sanh 故cố 無vô 生sanh 。 從tùng 緣duyên 滅diệt 故cố 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 因nhân 緣duyên 之chi 理lý 。 如như 是thị 學học 者giả 。 成thành 緣Duyên 覺Giác 乘thừa 。 若nhược 聞văn 無vô 生sanh 。 便tiện 知tri 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 即tức 生sanh 滅diệt 而nhi 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 不bất 礙ngại 於ư 生sanh 滅diệt 。 滅diệt 惡ác 生sanh 善thiện 。 悲bi 智trí 兼kiêm 濟tế 。 成thành 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 同đồng 學học 一nhất 無vô 生sanh 而nhi 成thành 三tam 乘thừa 故cố 。 若nhược 欲dục 成thành 自tự 乘thừa 。 當đương 學học 無vô 生sanh 般Bát 若Nhã 。 又hựu 如như 無vô 所sở 得đắc 是thị 般Bát 若Nhã 。 羅La 漢Hán 得đắc 之chi 。 實thật 無vô 有hữu 法Pháp 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 緣Duyên 覺Giác 得đắc 之chi 不bất 得đắc 緣duyên 相tương/tướng 。 菩Bồ 薩Tát 得đắc 之chi 心tâm 無vô 罣quái 礙ngại 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 能năng 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 故cố 言ngôn 三tam 乘thừa 同đồng 稟bẩm 般Bát 若Nhã 。 以dĩ 此thử 義nghĩa 推thôi 。 則tắc 二Nhị 乘Thừa 人nhân 同đồng 學học 二nhị 空không 也dã 。 而nhi 云vân 等đẳng 者giả 。 具cụ 云vân 欲dục 得đắc 緣Duyên 覺Giác 乘Thừa 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 欲dục 得đắc 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 此thử 明minh 般Bát 若Nhã 能năng 成thành 一nhất 切thiết 道Đạo 果Quả 也dã 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 教giáo 理lý 智trí 斷đoạn 下hạ 。 解giải 妨phương 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 此thử 通thông 別biệt 教giáo 名danh 。 皆giai 智trí 論luận 中trung 。 共cộng 般Bát 若Nhã 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 。 以dĩ 立lập 。 何hà 不bất 二nhị 名danh 共cộng 教giáo 。 三tam 名danh 不bất 共cộng 教giáo 。 而nhi 云vân 通thông 別biệt 耶da 。 故cố 今kim 釋thích 云vân 。 通thông 則tắc 上thượng 通thông 別biệt 圓viên 。 下hạ 通thông 二Nhị 乘Thừa 。 遠viễn 近cận 俱câu 通thông 。 共cộng 但đãn 共cộng 小tiểu 。 得đắc 近cận 無vô 遠viễn 。 故cố 名danh 通thông 耳nhĩ 。 別biệt 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 不bất 名danh 不bất 共cộng 。 次thứ 下hạ 當đương 釋thích 。 又hựu 言ngôn 皆giai 通thông 者giả 。 上thượng 之chi 八bát 字tự 。 字tự 各các 一nhất 義nghĩa 。 一nhất 教giáo 通thông 。 二nhị 理lý 通thông 等đẳng 。 一nhất 教giáo 通thông 者giả 。 三tam 乘thừa 同đồng 稟bẩm 因nhân 緣duyên 即tức 空không 之chi 教giáo 。 二nhị 理lý 通thông 者giả 。 同đồng 見kiến 偏thiên 真chân 之chi 理lý 。 三tam 智trí 通thông 者giả 。 同đồng 得đắc 巧xảo 度độ 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 四tứ 斷đoạn 通thông 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 界giới 內nội 惑hoặc 斷đoạn 見kiến 思tư 同đồng 也dã 。 五ngũ 行hành 通thông 者giả 見kiến 修tu 無vô 漏lậu 行hành 同đồng 也dã 。 六lục 位vị 通thông 者giả 。 從tùng 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 乃nãi 至chí 辟Bích 支Chi 佛Phật 地địa 。 位vị 法pháp 同đồng 也dã 。 七thất 因nhân 通thông 者giả 。 九cửu 無vô 間gian 同đồng 也dã 。 八bát 果quả 通thông 者giả 。 九cửu 解giải 脫thoát 二nhị 種chủng 涅Niết 槃Bàn 界giới 同đồng 也dã 。 通thông 義nghĩa 雖tuy 八bát 。 因nhân 教giáo 方phương 知tri 。 故cố 名danh 通thông 教giáo 。 餘dư 教giáo 例lệ 知tri 。 疏sớ/sơ 三tam 別biệt 教giáo 者giả 下hạ 。 文văn 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 後hậu 不bất 名danh 下hạ 。 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 初sơ 中trung 亦diệc 三tam 。 立lập 名danh 可khả 知tri 。 此thử 教giáo 下hạ 。 二nhị 明minh 所sở 詮thuyên 。 因nhân 緣duyên 假giả 名danh 當đương 中trung 論luận 第đệ 三tam 句cú 。 無vô 量lượng 四tứ 真Chân 諦Đế 理lý 。 即tức 第đệ 三tam 四Tứ 諦Đế 。 言ngôn 無vô 量lượng 者giả 。 苦khổ 有hữu 無vô 量lượng 相tướng 。 非phi 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 緣Duyên 覺Giác 所sở 知tri 。 集tập 滅diệt 道đạo 各các 有hữu 無vô 量lượng 相tương/tướng 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 的đích 化hóa 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 三Tam 明Minh 所sở 被bị 機cơ 。 即tức 華hoa 嚴nghiêm 法Pháp 界Giới 品phẩm 意ý 。


疏sớ/sơ 。 不bất 名danh 不bất 共cộng 下hạ 。 二nhị 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 初sơ 牒điệp 疑nghi 情tình 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 既ký 言ngôn 別biệt 即tức 不bất 共cộng 。 便tiện 是thị 智trí 論luận 不bất 共cộng 般Bát 若Nhã 。 何hà 不bất 名danh 為vi 不bất 共cộng 教giáo 耶da 。 疏sớ/sơ 。 兼kiêm 欲dục 下hạ 。 解giải 釋thích 以dĩ 別biệt 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 不bất 共cộng 二Nhị 乘Thừa 義nghĩa 。 如như 上thượng 說thuyết 。 二nhị 歷lịch 別biệt 不bất 融dung 。 故cố 名danh 為vi 別biệt 。 若nhược 云vân 不bất 共cộng 不bất 兼kiêm 後hậu 義nghĩa 。 故cố 云vân 兼kiêm 欲dục 揀giản 非phi 圓viên 故cố 。 疏sớ/sơ 。 以dĩ 一nhất 因nhân 下hạ 。 出xuất 非phi 圓viên 之chi 相tướng 。 一nhất 因nhân 逈huýnh 出xuất 者giả 。 對đối 他tha 顯hiển 別biệt 。 不bất 同đồng 通thông 教giáo 。 三tam 乘thừa 通thông 修tu 。 今kim 一nhất 道đạo 出xuất 離ly 。 逈huýnh 超siêu 二Nhị 乘Thừa 。 亦diệc 離ly 二nhị 邊biên 。 以dĩ 顯hiển 中trung 道đạo 故cố 。 一nhất 果quả 不bất 融dung 下hạ 。 當đương 法pháp 明minh 別biệt 。 一nhất 果quả 不bất 融dung 者giả 。 果quả 別biệt 謂vị 三tam 德đức 。 三Tam 身Thân 各các 不bất 融dung 故cố 。 不bất 能năng 一nhất 德đức 一nhất 切thiết 德đức 等đẳng 故cố 。 歷lịch 別biệt 而nhi 修tu 者giả 。 當đương 體thể 以dĩ 明minh 因nhân 別biệt 。 修tu 布bố 施thí 時thời 。 非phi 戒giới 等đẳng 故cố 。 初Sơ 地Địa 不bất 知tri 二nhị 地địa 功công 德đức 等đẳng 故cố 。 疏sớ/sơ 。 不bất 德đức 因nhân 果quả 圓viên 融dung 者giả 。 因nhân 果quả 互hỗ 望vọng 不bất 融dung 。 不bất 能năng 因nhân 該cai 果quả 海hải 果quả 徹triệt 因nhân 源nguyên 故cố 。


疏sớ/sơ 。 四tứ 圓viên 教giáo 下hạ 。 文văn 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 。 後hậu 對đối 前tiền 結kết 成thành 。 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 釋thích 義nghĩa 。 後hậu 引dẫn 證chứng 。 前tiền 中trung 亦diệc 三tam 節tiết 。 釋thích 名danh 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 此thử 教giáo 下hạ 辯biện 所sở 詮thuyên 。 略lược 無vô 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 之chi 言ngôn 。 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 因nhân 緣duyên 二nhị 諦đế 中trung 道đạo 者giả 。 即tức 論luận 第đệ 四tứ 句cú 。 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。 而nhi 言ngôn 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 佛Phật 性tánh 中trung 道đạo 故cố 。 又hựu 因nhân 緣duyên 即tức 空không 故cố 。 不bất 可khả 作tác 因nhân 緣duyên 思tư 。 即tức 假giả 故cố 不bất 可khả 作tác 空không 思tư 即tức 中trung 道đạo 故cố 不bất 可khả 作tác 二nhị 思tư 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 為vi 不bất 思tư 議nghị 。 因nhân 緣duyên 二nhị 諦đế 。 即tức 真chân 俗tục 二nhị 諦đế 。 中trung 道đạo 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。 三tam 諦đế 義nghĩa 也dã 。 又hựu 融dung 二nhị 諦đế 即tức 是thị 中trung 道đạo 。 不bất 似tự 通thông 教giáo 多đa 約ước 真Chân 諦Đế 。 別biệt 教giáo 多đa 約ước 俗tục 諦đế 。 言ngôn 事sự 理lý 具cụ 足túc 者giả 。 通thông 多đa 約ước 理lý 。 別biệt 多đa 約ước 事sự 。 圓viên 中trung 舉cử 事sự 乃nãi 是thị 即tức 理lý 之chi 事sự 。 舉cử 理lý 乃nãi 是thị 即tức 事sự 之chi 理lý 。 無vô 理lý 不bất 明minh 無vô 事sự 不bất 具cụ 。 言ngôn 不bất 偏thiên 不bất 別biệt 者giả 。 不bất 偏thiên 。 謂vị 非phi 偏thiên 真chân 。 不bất 滯trệ 一nhất 邊biên 故cố 。 不bất 別biệt 者giả 。 謂vị 不bất 歷lịch 別biệt 。 必tất 須tu 融dung 攝nhiếp 故cố 。 餘dư 如như 大đại 意ý 合hợp 離ly 中trung 辯biện 。


疏sớ/sơ 。 但đãn 化hóa 下hạ 。 三tam 所sở 被bị 根căn 也dã 。 最tối 上thượng 利lợi 根căn 。 即tức 圓viên 融dung 之chi 機cơ 也dã 。


疏sớ/sơ 。 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 即tức 晉tấn 經kinh 。 今kim 當đương 七thất 十thập 三tam 。 經Kinh 云vân 。 佛Phật 為vi 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 。 名danh 圓viên 滿mãn 因nhân 輪luân 。 偈kệ 中trung 云vân 。 彼bỉ 佛Phật 知tri 眾chúng 根căn 將tương 熟thục 。 而nhi 來lai 此thử 會hội 化hóa 群quần 生sanh 。 顯hiển 現hiện 神thần 變biến 大đại 莊trang 嚴nghiêm 靡mĩ 不bất 親thân 近cận 而nhi 恭cung 敬kính 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 方phương 便tiện 說thuyết 法Pháp 。 燈đăng 普phổ 照chiếu 修tu 多đa 羅la 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 意ý 柔nhu 軟nhuyễn 。 悉tất 蒙mông 與dữ 授thọ 菩Bồ 提Đề 記ký 。 義nghĩa 則tắc 大đại 同đồng 。 名danh 有hữu 小tiểu 異dị 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 別biệt 則tắc 教giáo 理lý 等đẳng 下hạ 。 對đối 前tiền 結kết 成thành 。 謂vị 別biệt 圓viên 各các 有hữu 教giáo 等đẳng 八bát 事sự 。 別biệt 教giáo 八bát 者giả 。 一nhất 教giáo 別biệt 。 謂vị 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 。 別biệt 教giáo 菩Bồ 薩Tát 不bất 通thông 二Nhị 乘Thừa 。 二nhị 理lý 別biệt 者giả 。 藏tạng 識thức 有hữu 恆Hằng 沙sa 俗tục 諦đế 之chi 理lý 也dã 。 三tam 智trí 別biệt 者giả 。 道đạo 種chủng 智trí 也dã 。 四tứ 斷đoạn 別biệt 者giả 。 塵trần 沙sa 無vô 知tri 界giới 外ngoại 見kiến 修tu 無vô 明minh 斷đoạn 也dã 。 五ngũ 行hành 別biệt 者giả 。 歷lịch 劫kiếp 修tu 諸chư 波Ba 羅La 蜜Mật 。 自tự 行hành 化hóa 他tha 之chi 行hành 也dã 。 六lục 位vị 別biệt 者giả 。 謂vị 三tam 十thập 心tâm 伏phục 無vô 明minh 。 是thị 賢hiền 位vị 。 十Thập 地Địa 發phát 真chân 斷đoạn 無vô 明minh 。 是thị 聖thánh 位vị 。 是thị 謂vị 別biệt 也dã 。 七thất 因nhân 別biệt 者giả 。 無vô 礙ngại 金kim 剛cang 之chi 因nhân 別biệt 也dã 。 八bát 果quả 別biệt 者giả 。 解giải 脫thoát 涅Niết 槃Bàn 四tứ 德đức 。 異dị 二Nhị 乘Thừa 也dã 。 圓viên 教giáo 八bát 義nghĩa 者giả 。 一nhất 教giáo 圓viên 。 正chánh 說thuyết 中trung 道đạo 。 言ngôn 教giáo 不bất 偏thiên 也dã 。 二nhị 理lý 圓viên 。 中trung 道đạo 即tức 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 也dã 。 三tam 智trí 圓viên 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 也dã 。 四tứ 斷đoạn 圓viên 。 不bất 斷đoạn 而nhi 斷đoạn 。 無vô 明minh 惑hoặc 斷đoạn 也dã 。 五ngũ 行hành 圓viên 。 一nhất 行hành 一nhất 切thiết 行hành 也dã 。 六lục 位vị 圓viên 。 從tùng 初sơ 住trụ 一nhất 地địa 具cụ 足túc 諸chư 地Địa 功công 德đức 也dã 。 七thất 因nhân 圓viên 。 雙song 照chiếu 二nhị 諦đế 。 自tự 然nhiên 流lưu 入nhập 也dã 。 八bát 果quả 圓viên 。 妙diệu 覺giác 不bất 思tư 議nghị 三tam 德đức 之chi 果quả 。 不bất 縱túng/tung 不bất 橫hoạnh/hoành 不bất 並tịnh 不bất 別biệt 也dã 。 故cố 云vân 圓viên 則tắc 教giáo 等đẳng 皆giai 圓viên 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 此thử 四tứ 教giáo 下hạ 。 第đệ 二nhị 通thông 相tương/tướng 料liệu 揀giản 。 於ư 中trung 三tam 段đoạn 。 一nhất 立lập 教giáo 所sở 因nhân 。 然nhiên 依y 中trung 論luận 三tam 觀quán 之chi 偈kệ 。 而nhi 用dụng 此thử 偈kệ 。 有hữu 三tam 重trọng/trùng 不bất 同đồng 。 一nhất 則tắc 一nhất 教giáo 之chi 中trung 各các 成thành 三tam 觀quán 。 如như 前tiền 大đại 意ý 合hợp 離ly 中trung 辯biện 。 二nhị 四tứ 句cú 各các 配phối 一nhất 教giáo 。 如như 向hướng 立lập 教giáo 中trung 明minh 三tam 離ly 合hợp 。 用dụng 之chi 。 以dĩ 成thành 四tứ 教giáo 。 如như 今kim 文văn 是thị 。 如như 云vân 從tùng 假giả 入nhập 空không 。 義nghĩa 同đồng 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。 從tùng 空không 入nhập 假giả 者giả 。 義nghĩa 同đồng 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 。 以dĩ 連liên 第đệ 二nhị 空không 句cú 故cố 。 從tùng 假giả 入nhập 中trung 者giả 。 義nghĩa 同đồng 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。 以dĩ 連liên 上thượng 假giả 名danh 句cú 故cố 。 今kim 合hợp 初sơ 二nhị 句cú 。 成thành 初sơ 二nhị 教giáo 。 通thông 用dụng 四tứ 句cú 。 為vi 別biệt 圓viên 兩lưỡng 教giáo 。 從tùng 假giả 入nhập 空không 析tích 體thể 異dị 者giả 。 謂vị 觀quán 因nhân 緣duyên 假giả 有hữu 之chi 法pháp 。 皆giai 悉tất 空không 寂tịch 。 云vân 何hà 知tri 空không 。 若nhược 云vân 色sắc 者giả 唯duy 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 及cập 無vô 表biểu 色sắc 。 此thử 十thập 一nhất 色sắc 合hợp 成thành 色sắc 蘊uẩn 。 色sắc 蘊uẩn 故cố 空không 。 又hựu 於ư 此thử 中trung 一nhất 一nhất 推thôi 徵trưng 。 謂vị 一nhất 眼nhãn 色sắc 。 從tùng 八bát 微vi 生sanh 。 假giả 合hợp 成thành 色sắc 。 析tích 至chí 極cực 微vi 。 都đô 無vô 實thật 色sắc 。 故cố 曰viết 色sắc 空không 。 此thử 名danh 析tích 法pháp 成thành 藏tạng 教giáo 也dã 。 若nhược 云vân 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 。 舉cử 體thể 即tức 空không 。 不bất 須tu 析tích 破phá 。 如như 淨tịnh 名danh 云vân 。 色sắc 性tánh 自tự 空không 。 非phi 色sắc 滅diệt 空không 。 體thể 達đạt 此thử 色sắc 。 有hữu 來lai 即tức 空không 。 故cố 云vân 體thể 法pháp 明minh 空không 通thông 教giáo 起khởi 也dã 。 從tùng 空không 入nhập 假giả 等đẳng 者giả 。 即tức 三tam 觀quán 邐lệ 迤dĩ 故cố 成thành 別biệt 教giáo 。 謂vị 先tiên 觀quán 真Chân 諦Đế 。 本bổn 來lai 空không 寂tịch 。 出xuất 觀quán 入nhập 俗tục 涉thiệp 有hữu 化hóa 生sanh 。 淨tịnh 佛Phật 國quốc 土độ 等đẳng 。 故cố 云vân 從tùng 空không 入nhập 假giả 。 由do 入nhập 俗tục 。 故cố 又hựu 多đa 流lưu 散tán 。 次thứ 觀quán 中trung 道đạo 動động 寂tịch 無vô 二nhị 。 遠viễn 離ly 空không 有hữu 動động 寂tịch 二nhị 邊biên 。 三tam 觀quán 不bất 在tại 一nhất 時thời 。 故cố 名danh 別biệt 教giáo 。 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 等đẳng 者giả 。 即tức 空không 即tức 假giả 即tức 中trung 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 則tắc 三tam 而nhi 一nhất 。 非phi 先tiên 非phi 後hậu 。 非phi 一nhất 非phi 三tam 。 亦diệc 如như 前tiền 大đại 意ý 合hợp 離ly 中trung 第đệ 四tứ 義nghĩa 辯biện 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 此thử 四tứ 教giáo 下hạ 。 第đệ 二nhị 辯biện 其kỳ 所sở 釋thích 。 揀giản 異dị 餘dư 師sư 。 餘dư 師sư 或hoặc 云vân 。 般Bát 若Nhã 是thị 空không 教giáo 。 法pháp 華hoa 是thị 中trung 道Đạo 教giáo 。 涅Niết 槃Bàn 是thị 常thường 住trụ 教giáo 。 此thử 是thị 圓viên 教giáo 。 此thử 是thị 偏thiên 教giáo 。 局cục 定định 一nhất 經kinh 。 今kim 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 云vân 一nhất 部bộ 之chi 中trung 容dung 有hữu 多đa 故cố 。 而nhi 言ngôn 容dung 有hữu 者giả 。 不bất 必tất 具cụ 多đa 。 或hoặc 一nhất 或hoặc 二nhị 。 或hoặc 三tam 或hoặc 四tứ 。 故cố 彼bỉ 師sư 云vân 。 三tam 藏tạng 但đãn 。 謂vị 明minh 小tiểu 故cố 。 方Phương 等Đẳng 對đối 。 謂vị 呼hô 淨tịnh 名danh 等đẳng 為vi 方Phương 等Đẳng 教giáo 。 對đối 小tiểu 說thuyết 大đại 。 般Bát 若Nhã 帶đái 。 謂vị 帶đái 小tiểu 說thuyết 大đại 。 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 。 兼kiêm 別biệt 說thuyết 圓viên 。 法pháp 華hoa 無vô 復phục 兼kiêm 但đãn 對đối 帶đái 。 唯duy 說thuyết 圓viên 教giáo 。 但đãn 者giả 唯duy 一nhất 教giáo 。 對đối 則tắc 具cụ 四tứ 。 如như 淨tịnh 名danh 云vân 。 諸chư 仁nhân 者giả 。 是thị 身thân 無vô 常thường 。 無vô 強cường/cưỡng 無vô 力lực 無vô 堅kiên 。 速tốc 朽hủ 之chi 法pháp 。 不bất 可khả 信tín 也dã 等đẳng 。 即tức 藏tạng 教giáo 也dã 。 迦ca 延diên 章chương 云vân 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 即tức 通thông 教giáo 也dã 。 富phú 樓lâu 章chương 云vân 。 無vô 以dĩ 穢uế 食thực 。 置trí 於ư 寶bảo 器khí 。 無vô 以dĩ 瑠lưu 璃ly 。 同đồng 彼bỉ 水thủy 精tinh 。 大đại 非phi 小tiểu 分phần/phân 。 即tức 別biệt 教giáo 也dã 。 如như 須Tu 菩Bồ 提Đề 章chương 云vân 。 不bất 斷đoạn 婬dâm 怒nộ 癡si 。 亦diệc 不bất 與dữ 俱câu 。 不bất 壞hoại 於ư 身thân 。 而nhi 起khởi 一nhất 相tương/tướng 。 不bất 滅diệt 癡si 愛ái 。 起khởi 於ư 明minh 脫thoát 等đẳng 。 皆giai 即tức 圓viên 教giáo 。 故cố 具cụ 四tứ 也dã 。 般Bát 若Nhã 部bộ 中trung 唯duy 有hữu 三tam 教giáo 。 無vô 前tiền 藏tạng 教giáo 。 已dĩ 被bị 訶ha 破phá 。 不bất 為vi 彼bỉ 故cố 。 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 者giả 。 以dĩ 寄ký 位vị 修tu 行hành 。 行hành 布bố 羅la 列liệt 。 兼kiêm 斯tư 一nhất 分phần/phân 故cố 。 法pháp 華hoa 唯duy 此thử 一nhất 事sự 實thật 。 故cố 更cánh 無vô 餘dư 教giáo 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 十thập 仙tiên 果quả 證chứng 羅La 漢Hán 者giả 。 具cụ 於ư 四tứ 教giáo 。 若nhược 爾nhĩ 寧ninh 異dị 方Phương 等Đẳng 。 雖tuy 有hữu 四tứ 教giáo 而nhi 皆giai 知tri 常thường 住trụ 。 故cố 得đắc 異dị 前tiền 。 垂thùy 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 意ý 欲dục 普phổ 收thu 。 故cố 得đắc 具cụ 四tứ 。 如như 文văn 有hữu 之chi 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 更cánh 以dĩ 四tứ 種chủng 下hạ 。 第đệ 三tam 用dụng 四tứ 儀nghi 式thức 。 復phục 成thành 八bát 教giáo 。 謂vị 一nhất 頓đốn 教giáo 。 二nhị 漸tiệm 教giáo 。 三tam 不bất 定định 教giáo 。 四tứ 祕bí 密mật 教giáo 。 初sơ 即tức 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 初sơ 成thành 頓đốn 說thuyết 故cố 。 二nhị 即tức 始thỉ 從tùng 鹿lộc 苑uyển 終chung 至chí 鶴hạc 林lâm 三tam 乘thừa 一Nhất 乘Thừa 。 並tịnh 稱xưng 為vi 漸tiệm 。 若nhược 約ước 化hóa 法pháp 頓đốn 教giáo 攝nhiếp 二nhị 。 謂vị 圓viên 及cập 別biệt 。 漸tiệm 教giáo 具cụ 四tứ 。 謂vị 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 。 然nhiên 此thử 二nhị 教giáo 。 本bổn 是thị 劉lưu 虯# 初sơ 立lập 。 以dĩ 南nam 中trung 諸chư 師sư 加gia 於ư 不bất 定định 。 三tam 教giáo 漸tiệm 中trung 初sơ 開khai 有hữu 三tam 。 即tức 是thị 岌# 公công 。 故cố 云vân 漸tiệm 頓đốn 如như 岌# 公công 。 後hậu 二nhị 即tức 於ư 不bất 定định 教giáo 中trung 開khai 出xuất 。 而nhi 與dữ 前tiền 不bất 定định 不bất 同đồng 。 謂vị 從tùng 一nhất 音âm 異dị 解giải 中trung 分phần/phân 成thành 此thử 二nhị 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 音âm 演diễn 說thuyết 法Pháp 。 眾chúng 生sanh 各các 各các 隨tùy 所sở 解giải 。 普phổ 得đắc 受thọ 行hành 獲hoạch 其kỳ 利lợi 。 斯tư 則tắc 神thần 力lực 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 釋thích 曰viết 。 各các 聞văn 不bất 同đồng 。 即tức 所sở 說thuyết 不bất 定định 。 謂vị 聞văn 大đại 者giả 知tri 彼bỉ 聞văn 小tiểu 。 聞văn 小tiểu 者giả 知tri 彼bỉ 聞văn 大đại 。 即tức 名danh 不bất 定định 。 故cố 云vân 若nhược 互hỗ 相tương 知tri 名danh 為vi 不bất 定định 。 若nhược 聞văn 小Tiểu 乘Thừa 。 不bất 知tri 彼bỉ 人nhân 聞văn 大đại 。 聞văn 大Đại 乘Thừa 者giả 。 不bất 知tri 此thử 人nhân 聞văn 小tiểu 。 即tức 名danh 祕bí 密mật 。 故cố 云vân 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 謂vị 聞văn 大đại 不bất 知tri 彼bỉ 聞văn 小tiểu 。 小tiểu 即tức 於ư 聞văn 大đại 者giả 為vi 祕bí 密mật 。 聞văn 小tiểu 不bất 知tri 彼bỉ 聞văn 大đại 。 大đại 即tức 於ư 聞văn 小tiểu 者giả 為vi 祕bí 密mật 。 此thử 之chi 二nhị 教giáo 所sở 說thuyết 化hóa 法pháp 。 俱câu 通thông 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 故cố 。 頓đốn 中trung 唯duy 二nhị 化hóa 法pháp 。 餘dư 三tam 具cụ 四tứ 教giáo 法pháp 。 是thị 故cố 以dĩ 化hóa 儀nghi 取thủ 法pháp 。 華hoa 嚴nghiêm 之chi 圓viên 。 是thị 頓đốn 中trung 之chi 圓viên 。 法pháp 華hoa 之chi 圓viên 。 是thị 漸tiệm 中trung 之chi 圓viên 。 漸tiệm 頓đốn 之chi 儀nghi 。 二nhị 經kinh 則tắc 異dị 。 圓viên 教giáo 化hóa 法pháp 。 二nhị 經kinh 不bất 殊thù 。 大đại 師sư 本bổn 意ý 判phán 教giáo 如như 是thị 。 又hựu 詺# 圓viên 教giáo 亦diệc 名danh 為vi 頓đốn 。 故cố 云vân 圓viên 頓đốn 止Chỉ 觀Quán 。 由do 此thử 。 亦diệc 謂vị 華hoa 嚴nghiêm 名danh 為vi 頓đốn 頓đốn 。 法pháp 華hoa 名danh 為vi 漸tiệm 頓đốn 。 以dĩ 是thị 頓đốn 儀nghi 中trung 圓viên 頓đốn 漸tiệm 儀nghi 中trung 圓viên 頓đốn 故cố 。


疏sớ/sơ 。 此thử 師sư 立lập 義nghĩa 下hạ 。 第đệ 二nhị 辯biện 順thuận 違vi 。 復phục 二nhị 。 初sơ 聰thông 明minh 順thuận 違vi 。 初sơ 順thuận 。 後hậu 但đãn 三tam 藏tạng 教giáo 下hạ 。 辯biện 違vi 。 以dĩ 名danh 濫lạm 故cố 。 故cố 靜tĩnh 法pháp 與dữ 作tác 四tứ 種chủng 過quá 。 一nhất 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 失thất 。 以dĩ 大Đại 乘Thừa 亦diệc 有hữu 三tam 藏tạng 。 應ưng 名danh 三tam 藏tạng 教giáo 故cố 。 二nhị 大đại 無vô 三tam 藏tạng 失thất 。 以dĩ 彼bỉ 不bất 名danh 三tam 藏tạng 故cố 。 三tam 特đặc 違vi 至chí 教giáo 失thất 。 彼bỉ 云vân 不bất 得đắc 親thân 近cận 。 小Tiểu 乘Thừa 三Tam 藏Tạng 學học 者giả 。 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 言ngôn 揀giản 異dị 大Đại 乘Thừa 故cố 。 明minh 知tri 三tam 藏tạng 不bất 唯duy 屬thuộc 小tiểu 。 四tứ 有hữu 不bất 定định 失thất 。 以dĩ 小Tiểu 乘Thừa 諸chư 部bộ 有hữu 不bất 立lập 三tam 故cố 。 如như 經kinh 量lượng 部bộ 。 但đãn 立lập 經kinh 律luật 二nhị 藏tạng 故cố 。 有hữu 立lập 五ngũ 藏tạng 。 成thành 實thật 三tam 外ngoại 立lập 於ư 雜tạp 藏tạng 及cập 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 故cố 。 以dĩ 有hữu 此thử 四tứ 失thất 故cố 。 總tổng 許hứa 其kỳ 破phá 。 云vân 名danh 似tự 小tiểu 濫lạm 。 正chánh 許hứa 初sơ 失thất 。 然nhiên 下hạ 皆giai 為vi 通thông 。


疏sớ/sơ 。 所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 下hạ 。 別biệt 為vi 會hội 釋thích 。 於ư 中trung 三tam 段đoạn 。 初sơ 別biệt 釋thích 藏tạng 教giáo 難nạn/nan 。 文văn 有hữu 四tứ 節tiết 。 以dĩ 通thông 五ngũ 難nạn/nan 。 謂vị 上thượng 四tứ 失thất 之chi 外ngoại 。 第đệ 五ngũ 云vân 何hà 不bất 立lập 小Tiểu 乘Thừa 。 難nạn/nan 言ngôn 四tứ 節tiết 者giả 。 一nhất 出xuất 三tam 藏tạng 名danh 之chi 所sở 據cứ 。 通thông 違vi 至chí 教giáo 之chi 失thất 。 及cập 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 失thất 。 謂vị 大đại 小Tiểu 乘Thừa 論luận 同đồng 立lập 此thử 名danh 故cố 。 濫lạm 涉thiệp 之chi 失thất 不bất 在tại 於ư 己kỷ 。 若nhược 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 智trí 論luận 之chi 內nội 小Tiểu 乘Thừa 之chi 名danh 隨tùy 自tự 宗tông 語ngữ 。 三tam 藏tạng 之chi 稱xưng 隨tùy 他tha 宗tông 言ngôn 。 非phi 共cộng 名danh 也dã 。 故cố 今kim 釋thích 云vân 。 智trí 論luận 是thị 隨tùy 他tha 名danh 。 成thành 論luận 小Tiểu 乘Thừa 。 云vân 何hà 亦diệc 名danh 三tam 藏tạng 。 豈khởi 隨tùy 他tha 宗tông 耶da 。 即tức 由do 上thượng 義nghĩa 不bất 違vi 至chí 教giáo 。 以dĩ 羅la 什thập 譯dịch 經kinh 多đa 依y 智trí 論luận 。 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 為vi 欲dục 成thành 文văn 。 二nhị 言ngôn 雙song 舉cử 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 過quá 不bất 在tại 三tam 藏tạng 。 但đãn 責trách 其kỳ 心tâm 小tiểu 耳nhĩ 。 故cố 訶ha 小Tiểu 乘Thừa 。 不bất 責trách 所sở 詮thuyên 三tam 藏tạng 。


疏sớ/sơ 。 初sơ 對đối 舊cựu 醫y 者giả 。 第đệ 二nhị 明minh 立lập 三tam 藏tạng 所sở 以dĩ 。 四tứ 教giáo 之chi 初sơ 。 敵địch 對đối 舊cựu 醫y 之chi 三tam 故cố 。 須tu 特đặc 立lập 三tam 藏tạng 。 三tam 又hựu 條điều 然nhiên 不bất 同đồng 故cố 。 無vô 濫lạm 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 。 所sở 以dĩ 偏thiên 從tùng 立lập 號hiệu 。 亦diệc 猶do 五ngũ 塵trần 皆giai 色sắc 。 而nhi 色sắc 獨độc 得đắc 總tổng 名danh 。 故cố 三tam 藏tạng 雖tuy 通thông 標tiêu 總tổng 名danh 。 便tiện 為vi 小Tiểu 乘Thừa 別biệt 稱xưng 。 言ngôn 舊cựu 醫y 者giả 。 即tức 涅Niết 槃Bàn 第đệ 二nhị 。 新tân 舊cựu 二nhị 醫y 之chi 喻dụ 。 舊cựu 醫y 即tức 喻dụ 外ngoại 道đạo 。 戒giới 定định 慧tuệ 者giả 。 然nhiên 各các 有hữu 二nhị 。 一nhất 邪tà 。 二nhị 正chánh 。 舊cựu 邪tà 戒giới 者giả 。 謂vị 雞kê 狗cẩu 等đẳng 。 正chánh 戒giới 者giả 。 謂vị 十Thập 善Thiện 道Đạo 。 舊cựu 邪tà 定định 者giả 。 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 所sở 說thuyết 鬼quỷ 神thần 之chi 法pháp 。 或hoặc 能năng 知tri 世thế 吉cát 凶hung 現hiện 神thần 變biến 相tướng 也dã 。 正chánh 者giả 。 即tức 四tứ 禪thiền 四tứ 無vô 量lượng 四tứ 無vô 色sắc 發phát 五ngũ 通thông 是thị 也dã 舊cựu 邪tà 慧tuệ 者giả 。 因nhân 身thân 邊biên 見kiến 。 發phát 諸chư 邪tà 智trí 。 撥bát 無vô 因nhân 果quả 。 食thực 糞phẩn 裸lõa 形hình 等đẳng 也dã 。 正chánh 者giả 。 即tức 因nhân 身thân 邊biên 見kiến 發phát 諸chư 世thế 智trí 。 說thuyết 有hữu 因nhân 果quả 諸chư 善thiện 法Pháp 也dã 。 今kim 佛Phật 說thuyết 三tam 藏tạng 教giáo 。 所sở 明minh 戒giới 定định 慧tuệ 。 即tức 是thị 新tân 醫y 。 從tùng 遠viễn 方phương 來lai 。 曉hiểu 八bát 種chủng 術thuật 。 如Như 來Lai 所sở 說thuyết 。 一nhất 戒giới 者giả 。 即tức 五ngũ 種chủng 得đắc 戒giới 。 發phát 一nhất 切thiết 律luật 儀nghi 無vô 作tác 有hữu 作tác 。 如như 五ngũ 部bộ 毘tỳ 尼ni 是thị 也dã 。 二nhị 定định 者giả 。 即tức 依y 八bát 背bối/bội 捨xả 入nhập 九cửu 次thứ 第đệ 定định 等đẳng 。 發phát 六lục 神thần 通thông 是thị 也dã 。 三tam 慧tuệ 者giả 。 即tức 是thị 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 。 破phá 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 發phát 真chân 無vô 漏lậu 。 成thành 十thập 一nhất 智trí 三tam 無vô 漏lậu 根căn 是thị 也dã 。 此thử 戒giới 定định 慧tuệ 。 一nhất 切thiết 外ngoại 道đạo 。 尚thượng 不bất 聞văn 名danh 。 況huống 有hữu 其kỳ 分phần/phân 。 故cố 云vân 初sơ 對đối 舊cựu 醫y 等đẳng 。 言ngôn 三tam 事sự 條điều 然nhiên 不bất 同đồng 者giả 。 上thượng 對đối 舊cựu 醫y 下hạ 對đối 通thông 別biệt 圓viên 教giáo 。 由do 不bất 同đồng 故cố 立lập 三tam 藏tạng 名danh 。 即tức 由do 此thử 義nghĩa 諸chư 部bộ 多đa 明minh 三tam 藏tạng 。 從tùng 多đa 立lập 名danh 。 非phi 不bất 定định 失thất 。


疏sớ/sơ 。 通thông 教giáo 融dung 三tam 故cố 下hạ 。 第đệ 三Tam 明Minh 後hậu 三tam 不bất 稱xưng 三tam 藏tạng 所sở 以dĩ 。 即tức 正chánh 通thông 大đại 無vô 三tam 藏tạng 失thất 。 謂vị 大Đại 乘Thừa 雖tuy 有hữu 三tam 藏tạng 。 各các 有hữu 融dung 拂phất 等đẳng 義nghĩa 。 故cố 不bất 立lập 名danh 。 非phi 無vô 其kỳ 體thể 。 言ngôn 通thông 教giáo 意ý 融dung 三tam 者giả 。 融dung 至chí 空không 寂tịch 故cố 。 故cố 法pháp 句cú 經Kinh 云vân 。 若nhược 說thuyết 諸chư 持trì 戒giới 。 無vô 善thiện 無vô 威uy 儀nghi 。 戒giới 相tương/tướng 如như 虛hư 空không 。 持trì 者giả 欲dục 迷mê 倒đảo 。 若nhược 學học 諸chư 三tam 昧muội 。 是thị 動động 非phi 坐tọa 禪thiền 。 心tâm 隨tùy 境cảnh 界giới 流lưu 。 云vân 何hà 名danh 為vi 定định 。 無vô 智trí 無vô 得đắc 方phương 。 名danh 真chân 智trí 般Bát 若Nhã 。 無vô 知tri 如như 智trí 雙song 寂tịch 等đẳng 。 皆giai 是thị 意ý 融dung 三tam 也dã 。


疏sớ/sơ 。 別biệt 教giáo 依y 一nhất 法pháp 性tánh 而nhi 顯hiển 三tam 者giả 。 以dĩ 一nhất 法pháp 性tánh 統thống 之chi 。 亦diệc 不bất 得đắc 迢điều 然nhiên 有hữu 別biệt 。 一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 。 不bất 離ly 法pháp 性tánh 。 故cố 云vân 。 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 離ly 五ngũ 欲dục 過quá 故cố 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 尸Thi 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 無vô 亂loạn 想tưởng 故cố 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 禪Thiền 波Ba 羅La 蜜Mật 。 以dĩ 知tri 法pháp 性tánh 本bổn 有hữu 智trí 慧tuệ 光quang 明minh 。 無vô 癡si 暗ám 故cố 。 隨tùy 順thuận 修tu 行hành 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 等đẳng 。 疏sớ/sơ 。 圓viên 教giáo 三tam 一nhất 。 無vô 障chướng 礙ngại 者giả 。 即tức 三tam 而nhi 一nhất 。 即tức 一nhất 而nhi 三tam 。 非phi 唯duy 一nhất 體thể 統thống 之chi 。 一nhất 學học 之chi 中trung 攝nhiếp 三tam 。 皆giai 盡tận 。 一nhất 行hành 尚thượng 具cụ 一nhất 切thiết 。 何hà 況huống 三tam 耶da 。


疏sớ/sơ 。 所sở 以dĩ 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 。 第đệ 四tứ 明minh 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 所sở 以dĩ 。 通thông 第đệ 五ngũ 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 何hà 以dĩ 不bất 名danh 小Tiểu 乘Thừa 。 強cường/cưỡng 立lập 三tam 藏tạng 而nhi 招chiêu 多đa 失thất 。 故cố 今kim 通thông 云vân 。 以dĩ 有hữu 大Đại 乘Thừa 故cố 。 不bất 得đắc 名danh 小tiểu 。 彼bỉ 教giáo 之chi 中trung 亦diệc 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 謂vị 是thị 大Đại 乘Thừa 。 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 望vọng 之chi 。 皆giai 稱xưng 三tam 藏tạng 小tiểu 教giáo 。 言ngôn 六Lục 度Độ 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 謂vị 三tam 僧tăng 祇kỳ 。 耶da 別biệt 修tu 六Lục 度Độ 。 各các 有hữu 滿mãn 時thời 。 皆giai 是thị 有hữu 漏lậu 未vị 入nhập 見kiến 道đạo 。 以dĩ 無vô 常thường 狼lang 伏phục 貪tham 愛ái 羊dương 。 令linh 煩phiền 惱não 脂chi 消tiêu 功công 德đức 身thân 肥phì 。 直trực 至chí 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 三tam 十thập 四tứ 心tâm 一nhất 時thời 斷đoạn 結kết 。 以dĩ 見kiến 諦Đế 十thập 六lục 心tâm 八bát 忍nhẫn 八bát 智trí 。 及cập 非phi 想tưởng 一nhất 地địa 修tu 惑hoặc 分phân 為vi 九cửu 品phẩm 。 各các 有hữu 九cửu 無vô 間gian 九cửu 解giải 脫thoát 。 成thành 其kỳ 十thập 八bát 。 故cố 有hữu 三tam 十thập 四tứ 耳nhĩ 。 廣quảng 如như 俱câu 舍xá 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 說thuyết 。 言ngôn 成thành 真chân 佛Phật 者giả 。 大Đại 乘Thừa 說thuyết 此thử 斷đoạn 惑hoặc 成thành 佛Phật 。 乃nãi 是thị 八bát 相tương/tướng 化hóa 身thân 。 小Tiểu 乘Thừa 謂vị 為vi 實thật 成thành 故cố 。 屬thuộc 小tiểu 教giáo 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 中trung 詺# 此thử 執chấp 實thật 。 以dĩ 為vi 二Nhị 乘Thừa 曲khúc 見kiến 。


疏sớ/sơ 。 故cố 藏tạng 通thông 別biệt 圓viên 之chi 義nghĩa 下hạ 。 第đệ 二nhị 總tổng 釋thích 四tứ 教giáo 難nạn/nan 。 謂vị 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 三tam 藏tạng 教giáo 亦diệc 有hữu 通thông 別biệt 圓viên 義nghĩa 。 乃nãi 至chí 圓viên 教giáo 亦diệc 有hữu 藏tạng 通thông 別biệt 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 不bất 得đắc 互hỗ 名danh 而nhi 局cục 定định 耶da 。 故cố 今kim 答đáp 云vân 。 四tứ 教giáo 雖tuy 皆giai 四tứ 義nghĩa 互hỗ 有hữu 餘dư 三tam 義nghĩa 。 傍bàng 不bất 成thành 本bổn 義nghĩa 。 如như 三tam 學học 大đại 德đức 禪thiền 師sư 。 雖tuy 有hữu 戒giới 定định 慧tuệ 。 但đãn 成thành 禪thiền 義nghĩa 。 以dĩ 禪thiền 長trường/trưởng 故cố 餘dư 但đãn 兼kiêm 故cố 。 不bất 盡tận 妙diệu 故cố 不bất 名danh 律luật 法pháp 。 餘dư 二nhị 亦diệc 然nhiên 。 言ngôn 互hỗ 有hữu 者giả 。 三tam 藏tạng 教giáo 中trung 亦diệc 通thông 有hữu 無vô 。 常thường 三tam 乘thừa 同đồng 稟bẩm 。 亦diệc 別biệt 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 四tứ 弘hoằng 六Lục 度Độ 。 亦diệc 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 故cố 藏tạng 教giáo 有hữu 三tam 矣hĩ 。 通thông 教giáo 有hữu 三tam 者giả 。 亦diệc 說thuyết 三tam 藏tạng 故cố 。 應ưng 名danh 三tam 藏tạng 。 亦diệc 說thuyết 道Đạo 種chủng 智trí 故cố 。 應ưng 名danh 別biệt 教giáo 。 亦diệc 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 應ưng 名danh 為vi 圓viên 教giáo 別biệt 教giáo 具cụ 三tam 者giả 。 亦diệc 說thuyết 三tam 藏tạng 故cố 。 亦diệc 說thuyết 無vô 生sanh 空không 理lý 故cố 。 亦diệc 說thuyết 中trung 道đạo 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 故cố 。 圓viên 教giáo 亦diệc 說thuyết 三tam 藏tạng 故cố 。 亦diệc 說thuyết 真chân 空không 之chi 理lý 故cố 。 亦diệc 說thuyết 歷lịch 劫kiếp 階giai 位vị 修tu 行hành 故cố 。 亦diệc 應ưng 得đắc 有hữu 餘dư 三tam 名danh 。 故cố 總tổng 答đáp 云vân 。 雖tuy 則tắc 四tứ 教giáo 各các 傍bàng 兼kiêm 有hữu 。 覈# 定định 不bất 成thành 。 云vân 何hà 不bất 成thành 。 初sơ 藏tạng 教giáo 通thông 等đẳng 不bất 成thành 者giả 。 雖tuy 有hữu 同đồng 稟bẩm 無vô 常thường 。 二Nhị 乘Thừa 一nhất 生sanh 得đắc 發phát 真chân 斷đoạn 結kết 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 祇kỳ 不bất 證chứng 。 故cố 通thông 義nghĩa 不bất 成thành 。 雖tuy 為vi 菩Bồ 薩Tát 別biệt 說thuyết 四tứ 弘hoằng 六Lục 度Độ 。 不bất 詮thuyên 別biệt 理lý 不bất 斷đoạn 別biệt 惑hoặc 。 由do 約ước 生sanh 滅diệt 四Tứ 諦Đế 而nhi 起khởi 於ư 見kiến 。 豈khởi 得đắc 稱xưng 別biệt 。 雖tuy 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 因nhân 中trung 不bất 得đắc 即tức 具cụ 種chủng 智trí 。 又hựu 此thử 種chủng 智trí 唯duy 照chiếu 二nhị 諦đế 。 不bất 照chiếu 中trung 道đạo 。 豈khởi 得đắc 稱xưng 圓viên 。 是thị 則tắc 覈# 後hậu 三tam 義nghĩa 不bất 成thành 。 但đãn 成thành 當đương 教giáo 三tam 藏tạng 義nghĩa 耳nhĩ 。 通thông 教giáo 三tam 不bất 成thành 者giả 。 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 。 一nhất 相tướng 無vô 相tướng 故cố 。 又hựu 云vân 。 已dĩ 得đắc 故cố 雖tuy 說thuyết 道Đạo 種chủng 智trí 。 秖kỳ 照chiếu 界giới 內nội 俗tục 。 非phi 如Như 來Lai 藏tạng 。 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 故cố 。 雖tuy 說thuyết 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 秖kỳ 照chiếu 二nhị 諦đế 。 非phi 照chiếu 中trung 道đạo 不bất 思tư 議nghị 二nhị 諦đế 故cố 。 故cố 覈# 三tam 教giáo 之chi 義nghĩa 不bất 成thành 。 但đãn 成thành 通thông 教giáo 義nghĩa 耳nhĩ 。 別biệt 教giáo 三tam 不bất 成thành 者giả 。 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 恆Hằng 沙sa 佛Phật 法Pháp 。 無vô 量lượng 戒giới 定định 慧tuệ 。 異dị 生sanh 滅diệt 三tam 故cố 。 雖tuy 說thuyết 無vô 生sanh 空không 理lý 。 是thị 不bất 可khả 得đắc 空không 。 非phi 但đãn 是thị 空không 二Nhị 乘Thừa 同đồng 見kiến 故cố 。 雖tuy 說thuyết 中trung 道đạo 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 非phi 初sơ 住trụ 發phát 心tâm 即tức 具cụ 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 故cố 。 故cố 藏tạng 通thông 圓viên 三tam 義nghĩa 皆giai 不bất 成thành 。 但đãn 成thành 別biệt 義nghĩa 耳nhĩ 。 圓viên 教giáo 三tam 不bất 成thành 者giả 。 雖tuy 說thuyết 三tam 藏tạng 。 皆giai 約ước 真Chân 如Như 實thật 相tướng 。 佛Phật 性tánh 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 雖tuy 有hữu 真chân 空không 之chi 理lý 。 即tức 佛Phật 性tánh 真chân 空không 。 二Nhị 乘Thừa 不bất 知tri 。 何hà 況huống 得đắc 入nhập 。 雖tuy 說thuyết 歷lịch 別biệt 階giai 位vị 法Pháp 門môn 。 無vô 不bất 與dữ 實thật 相tướng 相tương 應ứng 。 一nhất 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 。 是thị 則tắc 藏tạng 通thông 別biệt 三tam 義nghĩa 皆giai 不bất 成thành 。 但đãn 圓viên 教giáo 義nghĩa 耳nhĩ 。 故cố 云vân 覈# 其kỳ 定định 實thật 。 餘dư 三tam 不bất 成thành 。 但đãn 成thành 當đương 教giáo 中trung 義nghĩa 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 但đãn 判phán 華hoa 嚴nghiêm 下hạ 。 第đệ 三tam 重trọng/trùng 通thông 圓viên 別biệt 二nhị 教giáo 。 定định 其kỳ 去khứ 取thủ 。 以dĩ 彼bỉ 判phán 諸chư 經kinh 。 云vân 華hoa 嚴nghiêm 兼kiêm 。 謂vị 兼kiêm 別biệt 教giáo 。 是thị 則tắc 迷mê 其kỳ 行hành 布bố 。 謂vị 為vi 別biệt 教giáo 。 但đãn 取thủ 圓viên 融dung 。 以dĩ 為vi 圓viên 教giáo 。 離ly 成thành 二nhị 教giáo 各các 失thất 一nhất 邊biên 。 合hợp 而nhi 融dung 通thông 方phương 成thành 了liễu 義nghĩa 。 順thuận 華hoa 嚴nghiêm 宗tông 。 由do 行hành 布bố 圓viên 融dung 二nhị 互hỗ 相tương 攝nhiếp 故cố 。 如như 前tiền 行hành 位vị 中trung 辯biện 。 若nhược 與dữ 之chi 者giả 。 則tắc 名danh 異dị 義nghĩa 同đồng 。 故cố 無vô 大đại 過quá 。 若nhược 奪đoạt 之chi 者giả 。 則tắc 失thất 華hoa 嚴nghiêm 本bổn 意ý 。 故cố 今kim 不bất 取thủ 。 是thị 故cố 此thử 段đoạn 名danh 定định 其kỳ 去khứ 取thủ 。 餘dư 義nghĩa 廣quảng 在tại 四tứ 教giáo 。 要yếu 略lược 已dĩ 備bị 。


疏sớ/sơ 。 三tam 唐đường 初sơ 海hải 東đông 中trung 。 先tiên 正chánh 立lập 。 後hậu 順thuận 違vi 。 前tiền 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 。 然nhiên 後hậu 三tam 乘thừa 共cộng 學học 下hạ 。 解giải 釋thích 。 是thị 則tắc 未vị 明minh 法pháp 空không 成thành 別biệt 。 非phi 四Tứ 諦Đế 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 等đẳng 別biệt 。 具cụ 明minh 二nhị 空không 為vi 通thông 不bất 取thủ 三tam 乘thừa 共cộng 學học 故cố 。 前tiền 二nhị 依y 天thiên 台thai 而nhi 有hữu 小tiểu 異dị 。 以dĩ 不bất 共cộng 釋thích 一Nhất 乘Thừa 。 非phi 合hợp 三tam 為vi 一nhất 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 此thử 下hạ 。 辯biện 順thuận 違vi 。 先tiên 出xuất 義nghĩa 本bổn 。 自tự 言ngôn 下hạ 。 正chánh 辯biện 順thuận 違vi 。 良lương 以dĩ 自tự 謙khiêm 非phi 攝nhiếp 一nhất 切thiết 故cố 得đắc 無vô 失thất 。 若nhược 有hữu 別biệt 理lý 推thôi 在tại 攝nhiếp 不bất 盡tận 中trung 故cố 。


疏sớ/sơ 。 四tứ 賢hiền 首thủ 弟đệ 子tử 下hạ 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 。 後hậu 順thuận 違vi 前tiền 中trung 五ngũ 。 一nhất 總tổng 以dĩ 標tiêu 舉cử 。 二nhị 論luận 云vân 下hạ 。 引dẫn 論luận 為vi 據cứ 。 三tam 言ngôn 四tứ 教giáo 下hạ 。 正chánh 明minh 所sở 立lập 。 四tứ 初sơ 教giáo 謂vị 下hạ 。 別biệt 示thị 其kỳ 相tương/tướng 。 五ngũ 廣quảng 如như 下hạ 。 結kết 廣quảng 從tùng 略lược 。 彼bỉ 疏sớ/sơ 又hựu 明minh 。 此thử 所sở 立lập 教giáo 。 依y 所sở 詮thuyên 法pháp 性tánh 。 以dĩ 顯hiển 能năng 詮thuyên 。 初sơ 教giáo 法pháp 性tánh 全toàn 隱ẩn 。 次thứ 一nhất 法pháp 性tánh 分phần/phân 顯hiển 。 三tam 即tức 分phần/phân 隱ẩn 。 四tứ 即tức 全toàn 顯hiển 。 法pháp 性tánh 雖tuy 一nhất 顯hiển 有hữu 不bất 同đồng 。 故cố 成thành 四tứ 耳nhĩ 。 若nhược 約ước 乘thừa 收thu 其kỳ 第đệ 二nhị 教giáo 即tức 是thị 小Tiểu 乘Thừa 。 三tam 即tức 三tam 乘thừa 中trung 大Đại 乘Thừa 。 四tứ 即tức 一Nhất 乘Thừa 。 此thử 亦diệc 多đa 同đồng 光quang 宅trạch 四tứ 乘thừa 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 今kim 下hạ 辯biện 順thuận 違vi 中trung 。 先tiên 別biệt 破phá 。 後hậu 結kết 非phi 。 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 破phá 初sơ 一nhất 。 後hậu 破phá 後hậu 三tam 。 今kim 初sơ 。 有hữu 邪tà 正chánh 混hỗn 雜tạp 過quá 。 若nhược 對đối 教giáo 主chủ 下hạ 。 遮già 救cứu 。 恐khủng 有hữu 救cứu 言ngôn 。 若nhược 不bất 識thức 邪tà 。 安an 能năng 知tri 正chánh 。 邪tà 正chánh 對đối 辯biện 。 則tắc 是thị 皁# 白bạch 分phân 明minh 。 故cố 今kim 遮già 云vân 。 若nhược 欲dục 爾nhĩ 者giả 。 應ưng 總tổng 分phần/phân 邪tà 正chánh 。 然nhiên 後hậu 於ư 邪tà 正chánh 中trung 。 方phương 可khả 分phần/phân 其kỳ 大đại 小tiểu 等đẳng 耳nhĩ 。 故cố 為vi 立lập 式thức 如như 此thử 。 方phương 先tiên 分phần/phân 三tam 教giáo 。 於ư 儒nho 教giáo 中trung 方phương 辯biện 九cửu 流lưu 七thất 經kinh 。 於ư 道Đạo 教giáo 中trung 方phương 論luận 道Đạo 德đức 之chi 別biệt 。 於ư 佛Phật 教giáo 中trung 。 方phương 論luận 大đại 小tiểu 權quyền 實thật 。 則tắc 無vô 混hỗn 濫lạm 。 不bất 然nhiên 即tức 如như 西tây 域vực 先tiên 分phần/phân 內nội 外ngoại 。 外ngoại 中trung 方phương 分phần/phân 六lục 師sư 或hoặc 十thập 宗tông 等đẳng 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 內nội 教giáo 之chi 中trung 分phần/phân 大đại 小tiểu 等đẳng 。 言ngôn 六lục 師sư 者giả 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 一nhất 富phú 單đơn 那na (# 名danh 也dã 迦Ca 葉Diếp 姓tánh 也dã )# 。 二nhị 末mạt 伽già 梨lê (# 名danh 也dã )# 俱câu 奢xa 梨lê (# 母mẫu 名danh 也dã )# 子tử 。 三tam 刪san 闍xà 夜dạ (# 名danh 也dã )# 毘tỳ 羅la 胝chi (# 母mẫu 名danh )# 子tử 。 四tứ 阿a 蓍thi 多đa (# 名danh 也dã )# 翅sí 舍xá 欽khâm 婆bà 羅la (# 弊tệ 衣y 也dã )# 。 五ngũ 迦ca 羅la 鳩cưu 馱đà (# 名danh 也dã )# 迦ca 旃chiên 延diên (# 姓tánh 也dã )# 。 六lục 尼ni 揵kiền 陀đà (# 名danh 也dã )# 若nhược 提đề (# 母mẫu 也dã )# 子tử 。 此thử 六lục 各các 起khởi 一nhất 見kiến 。 一nhất 起khởi 斷đoạn 見kiến 言ngôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 無vô 君quân 臣thần 父phụ 子tử 。 忠trung 孝hiếu 之chi 道đạo 。 二nhị 末mạt 迦ca 梨lê 俱câu 舍xá 梨lê 子tử 。 起khởi 常thường 見kiến 言ngôn 。 一nhất 切thiết 苦khổ 樂lạc 。 不bất 由do 行hành 業nghiệp 。 性tánh 自tự 有hữu 之chi 。 三tam 起khởi 自tự 然nhiên 見kiến 。 執chấp 道đạo 不bất 須tu 修tu 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 苦khổ 盡tận 。 即tức 自tự 然nhiên 解giải 脫thoát 。 如như 轉chuyển 縷lũ 丸hoàn 。 於ư 高cao 山sơn 頂đảnh 。 旋toàn 盡tận 自tự 止chỉ 。 立lập 解giải 脫thoát 因nhân 。 謂vị 解giải 脫thoát 為vi 因nhân 。 非phi 因nhân 計kế 因nhân 。 是thị 邪tà 因nhân 也dã 。 撥bát 道đạo 不bất 須tu 修tu 。 是thị 邪tà 見kiến 也dã 。 四tứ 即tức 苦khổ 行hạnh 外ngoại 道đạo 。 自tự 拔bạt 頭đầu 髮phát 。 五ngũ 熱nhiệt 炙chích 身thân 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 非phi 道đạo 計kế 道đạo 。 亦diệc 戒giới 取thủ 也dã 。 五ngũ 起khởi 邊biên 見kiến 。 執chấp 一nhất 切thiết 法pháp 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 不bất 同đồng 佛Phật 法Pháp 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 無vô 性tánh 故cố 無vô 。 由do 執chấp 有hữu 即tức 定định 性tánh 之chi 有hữu 。 即tức 是thị 常thường 見kiến 。 執chấp 無vô 即tức 定định 性tánh 之chi 無vô 。 即tức 是thị 斷đoạn 見kiến 。 斷đoạn 常thường 乖quai 中trung 。 合hợp 成thành 邊biên 見kiến 也dã 。 六lục 謂vị 一nhất 切thiết 苦khổ 樂lạc 果quả 報báo 。 皆giai 由do 過quá 業nghiệp 不bất 藉tạ 現hiện 緣duyên 。 前tiền 世thế 業nghiệp 盡tận 即tức 苦khổ 盡tận 。 縱túng/tung 現hiện 修tu 道Đạo 亦diệc 不bất 能năng 斷đoạn 。 此thử 人nhân 信tín 有hữu 前tiền 世thế 業nghiệp 為vi 因nhân 。 非phi 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 現hiện 緣duyên 。 即tức 是thị 少thiểu 分phần 邪tà 見kiến 。 道đạo 能năng 盡tận 苦khổ 撥bát 無vô 不bất 能năng 。 道đạo 計kế 非phi 道đạo 。 亦diệc 是thị 邪tà 見kiến 。 六lục 師sư 之chi 計kế 。 具cụ 如như 涅Niết 槃Bàn 。 此thử 六lục 各các 起khởi 一nhất 見kiến 。 如như 第đệ 六lục 地địa 引dẫn 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 依y 涅Niết 槃Bàn 為vi 半bán 滿mãn 下hạ 。 破phá 後hậu 三tam 教giáo 。 然nhiên 彼bỉ 師sư 之chi 意ý 。 以dĩ 真Chân 如Như 有hữu 二nhị 分phần 。 具cụ 說thuyết 二nhị 分phần 為vi 具cụ 分phần/phân 。 唯duy 說thuyết 不bất 變biến 為vi 一nhất 分phần/phân 。 但đãn 明minh 生sanh 空không 為vi 半bán 。 具cụ 顯hiển 二nhị 空không 為vi 滿mãn 。 今kim 難nạn/nan 半bán 滿mãn 乃nãi 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 若nhược 約ước 第đệ 二nhị 義nghĩa 已dĩ 稱xưng 為vi 滿mãn 。 不bất 合hợp 唯duy 得đắc 一nhất 分phần/phân 。 若nhược 滿mãn 中trung 有hữu 一nhất 分phần/phân 義nghĩa 者giả 。 涅Niết 槃Bàn 滿mãn 字tự 亦diệc 唯duy 一nhất 分phần/phân 。 則tắc 亦diệc 未vị 滿mãn 故cố 云vân 不bất 應ưng 復phục 有hữu 一nhất 分phân 之chi 言ngôn 。 一nhất 分phân 之chi 言ngôn 。 意ý 在tại 第đệ 三tam 教giáo 也dã 。 二nhị 有hữu 救cứu 言ngôn 。 涅Niết 槃Bàn 但đãn 約ước 二nhị 空không 論luận 半bán 滿mãn 。 不bất 約ước 真Chân 如Như 等đẳng 者giả 。 則tắc 違vi 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 既ký 云vân 空không 者giả 。 所sở 謂vị 生sanh 死tử 。 不bất 空không 者giả 。 所sở 謂vị 大đại 般Bát 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 得đắc 言ngôn 唯duy 約ước 二nhị 空không 。 而nhi 論luận 半bán 滿mãn 。 是thị 知tri 二nhị 空không 。 猶do 是thị 涅Niết 槃Bàn 半bán 字tự 。 雙song 照chiếu 空không 不bất 空không 。 方phương 為vi 滿mãn 耳nhĩ 。 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 聲Thanh 聞Văn 之chi 人nhân 。 但đãn 見kiến 於ư 空không 。 不bất 見kiến 不bất 空không 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 空không 及cập 與dữ 不bất 空không 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 。 豈khởi 彼bỉ 不bất 說thuyết 妙diệu 有hữu 而nhi 訶ha 空không 耶da 。 故cố 其kỳ 所sở 立lập 下hạ 。 總tổng 非phi 也dã 。


疏sớ/sơ 。 一nhất 波ba 頗phả 三tam 藏tạng 者giả 。 據cứ 般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 序tự 云vân 。 中trung 天Thiên 竺Trúc 三tam 藏tạng 。 波ba 頗phả 蜜mật 多đa 。 唐đường 言ngôn 朋bằng 友hữu 。 學học 兼kiêm 半bán 滿mãn 。 博bác 綜tống 群quần 詮thuyên 。 喪táng 我ngã 怡di 。 神thần 搜sưu 玄huyền 養dưỡng 性tánh 。 遊du 方phương 在tại 念niệm 。 利lợi 物vật 為vi 懷hoài 。 故cố 能năng 附phụ 杙# 傳truyền 身thân 。 舉cử 烟yên 召triệu 侶lữ 。 冐mạo 氷băng 霜sương 而nhi 越việt 葱thông 嶺lĩnh 。 犯phạm 風phong 雪tuyết 而nhi 渡độ 沙sa 河hà 。


時thời 積tích 五ngũ 年niên 。 途đồ 經kinh 四tứ 萬vạn 。 以dĩ 大đại 唐đường 貞trinh 觀quán 元nguyên 年niên 歲tuế 次thứ 娶thú 嘴chủy 。 十thập 一nhất 月nguyệt 二nhị 十thập 日nhật 。 頂đảnh 戴đái 梵Phạm 文văn 至chí 于vu 京kinh 輦liễn 。 昔tích 秦tần 徵trưng 童đồng 壽thọ 苦khổ 用dụng 兵binh 戈qua 。 漢hán 請thỉnh 摩ma 騰đằng 遠viễn 勞lao 蕃phồn 使sử 。 詎cự 可khả 方phương 茲tư 感cảm 應ứng 道đạo 契khế 冥minh 符phù 。 家gia 國quốc 休hưu 祥tường 德đức 人nhân 爰viên 降giáng/hàng 。 有hữu 司ty 奏tấu 見kiến 殊thù 悅duyệt 帝đế 心tâm 。 其kỳ 年niên 有hữu 勅sắc 。 安an 置trí 大Đại 興Hưng 善Thiện 寺Tự 。 仍nhưng 請thỉnh 譯dịch 出xuất 寶bảo 星tinh 陀đà 羅la 尼ni 經kinh 。 般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 莊trang 嚴nghiêm 論luận 等đẳng 。 疏sớ/sơ 。 阿a 含hàm 具cụ 云vân 阿a 爰viên 摩ma 。 此thử 云vân 教giáo 也dã 。


疏sớ/sơ 。 此thử 釋thích 名danh 局cục 下hạ 。 辯biện 順thuận 違vi 。 以dĩ 上thượng 立lập 義nghĩa 各các 指chỉ 一nhất 經kinh 。 一nhất 經kinh 之chi 中trung 。 皆giai 有hữu 四Tứ 諦Đế 觀quán 行hành 等đẳng 。 諸chư 如như 華hoa 嚴nghiêm 涅Niết 槃Bàn 皆giai 有hữu 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 品phẩm 。 廣quảng 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 。 大Đại 乘Thừa 等đẳng 經kinh 非phi 無vô 觀quán 行hành 等đẳng 故cố 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 賢hiền 首thủ 所sở 立lập 等đẳng 者giả 。 以dĩ 下hạ 文văn 依y 之chi 。 故cố 今kim 略lược 指chỉ 。 然nhiên 昔tích 來lai 更cánh 有hữu 耆kỳ 闍xà 法Pháp 師sư 。 立lập 六lục 種chủng 教giáo 。 一nhất 因nhân 緣duyên 宗tông 教giáo 。 二nhị 假giả 名danh 宗tông 教giáo 。 三tam 不bất 真chân 宗tông 教giáo 。 謂vị 說thuyết 諸chư 法pháp 如như 幻huyễn 化hóa 理lý 。 四tứ 真chân 宗tông 教giáo 。 謂vị 說thuyết 諸chư 法pháp 真chân 空không 理lý 故cố 。 五ngũ 常thường 宗tông 教giáo 。 說thuyết 真chân 理lý 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 常thường 恆hằng 等đẳng 故cố 。 六lục 圓viên 宗tông 教giáo 。 如như 諸chư 師sư 今kim 不bất 序tự 者giả 。 前tiền 四tứ 名danh 即tức 衍diễn 公công 四tứ 宗tông 義nghĩa 。 在tại 立lập 宗tông 之chi 初sơ 。 第đệ 五ngũ 同đồng 第đệ 五ngũ 時thời 。 第đệ 六lục 同đồng 諸chư 師sư 圓viên 教giáo 。 故cố 略lược 不bất 引dẫn 。 又hựu 真chân 宗tông 說thuyết 真chân 空không 理lý 。 常thường 宗tông 說thuyết 真chân 理lý 恆Hằng 沙sa 功công 德đức 常thường 恆hằng 。 既ký 真chân 宗tông 真chân 理lý 非phi 常thường 宗tông 。 應ưng 同đồng 無vô 常thường 。 又hựu 三tam 與dữ 四tứ 。 但đãn 法pháp 喻dụ 之chi 別biệt 。 故cố 並tịnh 不bất 引dẫn 。 上thượng 來lai 此thử 方phương 立lập 教giáo 竟cánh 。


第đệ 二nhị 序tự 西tây 域vực 中trung 。 文văn 分phân 為vi 二nhị 。 先tiên 正chánh 序tự 。 後hậu 順thuận 違vi 。 前tiền 中trung 賢hiền 首thủ 起khởi 信tín 論luận 疏sớ/sơ 。 初sơ 義nghĩa 理lý 分phân 齊tề 中trung 序tự 之chi 。 於ư 中trung 二nhị 。 一nhất 總tổng 序tự 源nguyên 由do 。 二nhị 雙song 釋thích 所sở 立lập 。 今kim 初sơ 。 然nhiên 真Chân 諦Đế 笈cấp 多đa 波ba 頗phả 三tam 藏tạng 。 皆giai 是thị 西tây 域vực 。 而nhi 躬cung 親thân 在tại 斯tư 分phần/phân 教giáo 。 故cố 屬thuộc 此thử 方phương 所sở 收thu 。 下hạ 二nhị 大đại 德đức 。 本bổn 是thị 西tây 方phương 分phần/phân 教giáo 。 故cố 云vân 西tây 域vực 耳nhĩ 。 那na 爛lạn 陀đà 者giả 。 此thử 云vân 施thí 無vô 厭yếm 。 然nhiên 案án 唐đường 三tam 藏tạng 傳truyền 。 似tự 智trí 光quang 乃nãi 戒giới 賢hiền 弟đệ 子tử 。 而nhi 今kim 云vân 同đồng 時thời 者giả 。 或hoặc 恐khủng 名danh 同đồng 人nhân 異dị 。 或hoặc 是thị 師sư 資tư 。 不bất 妨phương 立lập 義nghĩa 所sở 宗tông 復phục 異dị 。 又hựu 準chuẩn 無vô 行hành 禪thiền 師sư 書thư 亦diệc 云vân 。 西tây 方phương 有hữu 二nhị 宗tông 並tịnh 行hành 。 一nhất 宗tông 無vô 著trước 天thiên 親thân 。 一nhất 宗tông 龍long 樹thụ 提đề 婆bà 。 龍long 樹thụ 之chi 宗tông 。 玄huyền 標tiêu 纔tài 舉cử 。 則tắc 無vô 著trước 牽khiên 羊dương 。 翎# 羽vũ 暫tạm 騰đằng 。 則tắc 陳trần 那na 亂loạn 轍triệt 。 則tắc 同đồng 時thời 定định 有hữu 二nhị 宗tông 。 又hựu 案án 西tây 域vực 記ký 。 唐đường 三tam 藏tạng 初sơ 遇ngộ 龍long 樹thụ 宗tông 師sư 。 欲dục 從tùng 學học 法pháp 。 師sư 令linh 服phục 藥dược 求cầu 得đắc 長trường 生sanh 。 方phương 能năng 窮cùng 究cứu 。 三tam 藏tạng 自tự 思tư 本bổn 欲dục 求cầu 經kinh 。 恐khủng 仙tiên 術thuật 不bất 成thành 辜cô 我ngã 夙túc 願nguyện 。 遂toại 不bất 學học 此thử 宗tông 。 乃nãi 學học 法pháp 相tướng 之chi 宗tông 。 若nhược 藏tạng 和hòa 上thượng 義nghĩa 分phân 齊tề 云vân 。 法Pháp 藏tạng 於ư 文văn 明minh 年niên 中trung 。 幸hạnh 遇ngộ 中trung 天Thiên 竺Trúc 國quốc 三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 。 地địa 婆bà 訶ha 羅la 。 唐đường 言ngôn 日nhật 照chiếu 。 於ư 西tây 太thái 原nguyên 寺tự 翻phiên 譯dịch 經kinh 論luận 。 躬cung 親thân 問vấn 之chi 。 故cố 有hữu 憑bằng 矣hĩ 。


疏sớ/sơ 。 戒giới 賢hiền 遠viễn 承thừa 下hạ 。 第đệ 二nhị 雙song 釋thích 所sở 立lập 。 即tức 為vi 二nhị 別biệt 。 二nhị 中trung 文văn 皆giai 有hữu 五ngũ 。 一nhất 師sư 資tư 相tương/tướng 承thừa 。 二nhị 所sở 憑bằng 經kinh 論luận 。 三tam 正chánh 顯hiển 所sở 立lập 。 四tứ 彰chương 了liễu 不bất 了liễu 。 五ngũ 結kết 成thành 所sở 憑bằng 。 今kim 初sơ 。 戒giới 賢hiền 中trung 初sơ 。 師sư 資tư 相tương/tướng 承thừa 中trung 。 彌Di 勒Lặc 位vị 極cực 此thử 為vi 上thượng 古cổ 。 無vô 著trước 初Sơ 地Địa 此thử 為vi 中trung 古cổ 。 護hộ 法Pháp 難Nan 陀Đà 未vị 有hữu 得đắc 聖thánh 之chi 文văn 。 但đãn 是thị 當đương 時thời 英anh 彥ngạn 。 化hóa 世thế 未vị 久cửu 故cố 云vân 近cận 踵chủng 。


疏sớ/sơ 。 依y 深thâm 密mật 等đẳng 者giả 。 二nhị 所sở 憑bằng 經kinh 論luận 。 等đẳng 取thủ 佛Phật 地địa 等đẳng 經kinh 瑜du 伽già 。 等đẳng 取thủ 對đối 法pháp 顯hiển 揚dương 等đẳng 法pháp 相tướng 之chi 論luận 。 餘dư 並tịnh 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 立lập 三tam 種chủng 教giáo 下hạ 。 三tam 正chánh 顯hiển 所sở 立lập 。 於ư 中trung 先tiên 總tổng 後hậu 別biệt 。 總tổng 中trung 以dĩ 法pháp 相tướng 大Đại 乘Thừa 為vi 了liễu 。 則tắc 顯hiển 法pháp 性tánh 為vi 不bất 了liễu 。 唐đường 三tam 藏tạng 師sư 宗tông 者giả 。 具cụ 如như 西tây 域vực 記ký 及cập 三tam 藏tạng 傳truyền 廣quảng 說thuyết 。


疏sớ/sơ 。 謂vị 佛Phật 初sơ 下hạ 。 別biệt 顯hiển 三tam 教giáo 。 即tức 為vi 三tam 別biệt 一nhất 一nhất 教giáo 中trung 各các 有hữu 三tam 定định 。 一nhất 時thời 定định 。 謂vị 有hữu 初sơ 時thời 等đẳng 故cố 。 二nhị 法pháp 定định 。 謂vị 有hữu 空không 等đẳng 故cố 。 三tam 經kinh 定định 。 謂vị 指chỉ 阿a 含hàm 等đẳng 故cố 。 三tam 性tánh 等đẳng 義nghĩa 至chí 下hạ 當đương 辯biện 。


疏sớ/sơ 。 具cụ 說thuyết 三tam 性tánh 三tam 無vô 性tánh 等đẳng 者giả 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 。 一nhất 約ước 三tam 性tánh 。 則tắc 初sơ 時thời 約ước 依y 他tha 說thuyết 有hữu 。 二nhị 約ước 遍biến 計kế 說thuyết 空không 。 三tam 具cụ 說thuyết 三tam 性tánh 。 則tắc 遍biến 計kế 是thị 空không 。 依y 圓viên 是thị 有hữu 。 以dĩ 為vi 中trung 道đạo 。 二nhị 者giả 約ước 三tam 性tánh 皆giai 有hữu 。 約ước 三tam 無vô 性tánh 皆giai 空không 。 第đệ 一nhất 時thời 中trung 說thuyết 三tam 性tánh 皆giai 有hữu 。 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 總tổng 說thuyết 諸chư 法pháp 皆giai 悉tất 無vô 性tánh 者giả 。 約ước 三tam 無vô 性tánh 密mật 意ý 說thuyết 耳nhĩ 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 即tức 依y 此thử 三tam 性tánh 。 立lập 彼bỉ 三tam 無vô 性tánh 。 初sơ 則tắc 相tương/tướng 無vô 性tánh 。 次thứ 無vô 自tự 然nhiên 性tánh 。 後hậu 由do 遠viễn 離ly 前tiền 所sở 執chấp 我ngã 法pháp 性tánh 故cố 。 佛Phật 密mật 意ý 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 性tánh 。 謂vị 若nhược 顯hiển 了liễu 說thuyết 。 則tắc 雙song 明minh 三tam 性tánh 三tam 無vô 性tánh 方phương 是thị 中trung 道đạo 。 故cố 為vi 盡tận 理lý 。


疏sớ/sơ 。 是thị 故cố 於ư 彼bỉ 下hạ 。 第đệ 四tứ 明minh 了liễu 不bất 了liễu 。 然nhiên 二nhị 宗tông 義nghĩa 別biệt 。 下hạ 說thuyết 十thập 種chủng 。 且thả 就tựu 深thâm 密mật 。 略lược 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 約ước 三tam 性tánh 三tam 無vô 性tánh 。 二nhị 約ước 心tâm 境cảnh 空không 有hữu 。 三tam 約ước 一Nhất 乘Thừa 三tam 乘thừa 。 四tứ 約ước 成thành 佛Phật 不bất 成thành 佛Phật 。 即tức 五ngũ 性tánh 一nhất 性tánh 義nghĩa 。 此thử 中trung 且thả 約ước 三tam 性tánh 空không 有hữu 。 論luận 了liễu 不bất 了liễu 。 前tiền 第đệ 三tam 時thời 合hợp 約ước 三tam 性tánh 三tam 無vô 性tánh 論luận 。 餘dư 二nhị 門môn 義nghĩa 略lược 不bất 明minh 之chi 。 下hạ 別biệt 會hội 中trung 。 隱ẩn 顯hiển 而nhi 出xuất 疏sớ/sơ 。 此thử 依y 深thâm 密mật 下hạ 。 第đệ 五ngũ 結kết 成thành 所sở 憑bằng 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 智trí 光quang 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 亦diệc 五ngũ 。 同đồng 前tiền 標tiêu 列liệt 。 初sơ 師sư 宗tông 中trung 文Văn 殊Thù 對đối 彌Di 勒Lặc 。 龍long 樹thụ 對đối 無vô 著trước 。 青thanh 目mục 清thanh 辯biện 對đối 護hộ 法Pháp 難Nan 陀Đà 。 護hộ 法Pháp 難Nan 陀Đà 注chú 唯duy 識thức 論luận 。 青thanh 目mục 注chú 中trung 論luận 。 清thanh 辯biện 亦diệc 注chú 中trung 論luận 。 造tạo 掌chưởng 珍trân 論luận 。


疏sớ/sơ 。 依y 般Bát 若Nhã 等đẳng 下hạ 。 二nhị 所sở 憑bằng 經kinh 論luận 。 般Bát 若Nhã 等đẳng 經kinh 等đẳng 取thủ 涅Niết 槃Bàn 法pháp 華hoa 等đẳng 經kinh 。 中trung 觀quán 等đẳng 論luận 等đẳng 取thủ 門môn 論luận 百bách 論luận 智trí 論luận 。


疏sớ/sơ 。 亦diệc 立lập 三tam 下hạ 。 三tam 正chánh 立lập 可khả 知tri 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 初sơ 漸tiệm 下hạ 。 第đệ 四tứ 明minh 了liễu 不bất 了liễu 。 上thượng 約ước 心tâm 境cảnh 空không 有hữu 。 以dĩ 立lập 三tam 時thời 之chi 教giáo 。 今kim 約ước 三tam 性tánh 空không 有hữu 。 以dĩ 明minh 了liễu 不bất 了liễu 義nghĩa 。 蓋cái 影ảnh 略lược 耳nhĩ 。 言ngôn 以dĩ 彼bỉ 怖bố 畏úy 此thử 真chân 空không 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 聞văn 空không 。 謂vị 無vô 物vật 為vi 空không 。 如như 空không 澤trạch 之chi 空không 。 則tắc 畢tất 竟cánh 都đô 無vô 。 恐khủng 成thành 斷đoạn 滅diệt 。 若nhược 必tất 無vô 者giả 。 何hà 有hữu 因nhân 果quả 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 徒đồ 事sự 勤cần 苦khổ 修tu 有hữu 何hà 益ích 。 故cố 經Kinh 云vân 。 寧ninh 起khởi 有hữu 見kiến 如như 須Tu 彌Di 。 不bất 起khởi 空không 見kiến 。 如như 芥giới 子tử 許hứa 。 故cố 生sanh 驚kinh 怖bố 。 今kim 存tồn 假giả 名danh 。 但đãn 除trừ 其kỳ 病bệnh 。 而nhi 不bất 除trừ 法pháp 。 故cố 存tồn 依y 他tha 之chi 假giả 有hữu 。 以dĩ 接tiếp 小tiểu 心tâm 之chi 劣liệt 機cơ 。


疏sớ/sơ 。 後hậu 時thời 下hạ 。 第đệ 三tam 時thời 教giáo 緣duyên 生sanh 即tức 空không 者giả 。 緣duyên 生sanh 即tức 依y 他tha 。 依y 他tha 即tức 空không 。 不bất 存tồn 依y 他tha 空không 遍biến 計kế 也dã 平bình 等đẳng 一nhất 味vị 者giả 。 空không 有hữu 一nhất 味vị 。 非phi 空không 外ngoại 說thuyết 有hữu 。 有hữu 外ngoại 說thuyết 空không 。 空không 有hữu 相tương/tướng 即tức 故cố 無vô 異dị 味vị 。 見kiến 空không 即tức 是thị 見kiến 有hữu 。 見kiến 有hữu 即tức 是thị 見kiến 空không 。 空không 有hữu 二nhị 體thể 既ký 同đồng 。 何hà 要yếu 偏thiên 留lưu 依y 他tha 但đãn 空không 遍biến 計kế 。


疏sớ/sơ 。 此thử 三tam 次thứ 第đệ 下hạ 。 五ngũ 結kết 成thành 所sở 憑bằng 。 般Bát 若Nhã 燈đăng 論luận 本bổn 頌tụng 。 即tức 中trung 論luận 五ngũ 百bách 偈kệ 。 題đề 云vân 分phân 別biệt 明minh 菩Bồ 薩Tát 釋thích 曰viết 。 分phân 別biệt 即tức 智trí 。 明minh 即tức 是thị 光quang 。 人nhân 譯dịch 異dị 耳nhĩ 。 釋thích 論luận 稱xưng 為vi 般Bát 若Nhã 燈đăng 者giả 。 照chiếu 了liễu 般Bát 若Nhã 。 般Bát 若Nhã 無vô 此thử 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 又hựu 體thể 即tức 般Bát 若Nhã 。 照chiếu 物vật 如như 燈đăng 。 大Đại 乘Thừa 妙diệu 智trí 經kinh 。 未vị 見kiến 經kinh 本bổn 。 但đãn 依y 賢hiền 首thủ 引dẫn 耳nhĩ 。 或hoặc 云vân 即tức 般Bát 若Nhã 經kinh 。 般Bát 若Nhã 是thị 智trí 。 摩ma 訶ha 是thị 大đại 。 亦diệc 可khả 妙diệu 故cố 。 又hựu 波Ba 羅La 蜜Mật 亦diệc 同đồng 妙diệu 義nghĩa 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 此thử 二nhị 三tam 時thời 下hạ 。 第đệ 二nhị 辯biện 順thuận 違vi 。 然nhiên 藏tạng 和hòa 尚thượng 起khởi 信tín 疏sớ/sơ 。 問vấn 云vân 。 此thử 二nhị 三tam 時thời 可khả 和hòa 會hội 不phủ 。 自tự 答đáp 云vân 。 無vô 會hội 無vô 不bất 會hội 。 無vô 會hội 者giả 。 各các 各các 為vi 人nhân 悉tất 檀đàn 。 悉tất 檀đàn 者giả 。 智trí 論luận 云vân 義nghĩa 宗tông 也dã 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 故cố 。 並tịnh 是thị 聖thánh 教giáo 。 隨tùy 緣duyên 益ích 物vật 。 何hà 須tu 會hội 之chi 。 故cố 云vân 無vô 會hội 。 言ngôn 無vô 不bất 會hội 者giả 。 即tức 可khả 會hội 也dã 。 今kim 會hội 此thử 義nghĩa 有hữu 其kỳ 二nhị 門môn 。 一nhất 約ước 攝nhiếp 生sanh 寬khoan 狹hiệp 。 言ngôn 教giáo 具cụ 闕khuyết 。 以dĩ 明minh 了liễu 不bất 了liễu 。 二nhị 約ước 益ích 物vật 漸tiệm 次thứ 。 顯hiển 理lý 增tăng 微vi 。 以dĩ 明minh 了liễu 不bất 了liễu 。 初sơ 中trung 二nhị 。 一nhất 約ước 攝nhiếp 生sanh 寬khoan 狹hiệp 者giả 。 深thâm 密mật 宗tông 中trung 。 初sơ 唯duy 為vi 小tiểu 。 次thứ 唯duy 為vi 大đại 。 此thử 二nhị 時thời 中trung 狹hiệp 故cố 非phi 了liễu 。 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 普phổ 為vì 發phát 趣thú 。 一nhất 切thiết 乘thừa 者giả 。 寬khoan 故cố 為vi 了liễu 。 二nhị 約ước 言ngôn 教giáo 具cụ 闕khuyết 者giả 。 初sơ 唯duy 說thuyết 小tiểu 。 次thứ 唯duy 說thuyết 大đại 。 各các 有hữu 所sở 闕khuyết 故cố 非phi 了liễu 義nghĩa 。 於ư 第đệ 三tam 時thời 具cụ 說thuyết 三tam 乘thừa 。 具cụ 故cố 為vi 了liễu 。 第đệ 二nhị 門môn 內nội 亦diệc 有hữu 二nhị 意ý 。 初sơ 約ước 益ích 物vật 漸tiệm 次thứ 者giả 。 謂vị 妙diệu 智trí 經kinh 意ý 。 初sơ 唯duy 益ích 小tiểu 故cố 非phi 了liễu 義nghĩa 。 次thứ 雖tuy 通thông 益ích 大đại 小tiểu 。 不bất 能năng 令linh 趣thú 寂tịch 二Nhị 乘Thừa 。 得đắc 大đại 菩Bồ 提Đề 故cố 。 非phi 了liễu 義nghĩa 。 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 普phổ 得đắc 大đại 益ích 。 方phương 為vi 了liễu 義nghĩa 。 二nhị 顯hiển 理lý 增tăng 微vi 者giả 。 初sơ 說thuyết 緣duyên 生sanh 實thật 有hữu 。 次thứ 說thuyết 假giả 有hữu 故cố 非phi 了liễu 義nghĩa 。 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 顯hiển 理lý 至chí 空không 。 會hội 緣duyên 相tương/tướng 盡tận 故cố 。 為vi 了liễu 義nghĩa 。 依y 此thử 會hội 釋thích 二nhị 宗tông 。 各các 有hữu 了liễu 不bất 了liễu 義nghĩa 。 此thử 賢hiền 首thủ 意ý 。 謂vị 約ước 初sơ 門môn 。 則tắc 法pháp 相tướng 宗tông 為vi 了liễu 。 法pháp 性tánh 宗tông 非phi 了liễu 。 若nhược 約ước 後hậu 門môn 。 則tắc 法pháp 性tánh 宗tông 為vi 了liễu 。 法pháp 相tướng 宗tông 非phi 了liễu 。 既ký 皆giai 二nhị 義nghĩa 了liễu 。 二nhị 義nghĩa 不bất 了liễu 。 於ư 理lý 則tắc 齊tề 。 今kim 觀quán 賢hiền 首thủ 之chi 意ý 。 多đa 明minh 法pháp 性tánh 。 何hà 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 以dĩ 攝nhiếp 生sanh 寬khoan 狹hiệp 。 對đối 益ích 物vật 漸tiệm 次thứ 。 則tắc 攝nhiếp 生sanh 寬khoan 為vi 了liễu 。 不bất 及cập 益ích 物vật 唯duy 大đại 為vi 了liễu 。 以dĩ 言ngôn 教giáo 具cụ 闕khuyết 。 對đối 顯hiển 理lý 增tăng 微vi 。 則tắc 言ngôn 教giáo 具cụ 為vi 了liễu 。 不bất 及cập 顯hiển 理lý 相tương/tướng 盡tận 為vi 了liễu 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。 二nhị 者giả 言ngôn 中trung 雖tuy 云vân 各các 有hữu 二nhị 了liễu 有hữu 二nhị 不bất 了liễu 。 深thâm 密mật 宗tông 中trung 二nhị 種chủng 了liễu 義nghĩa 。 亦diệc 成thành 不bất 了liễu 。 何hà 者giả 。 如như 攝nhiếp 生sanh 中trung 。 以dĩ 第đệ 二nhị 時thời 唯duy 攝nhiếp 大đại 為vi 不bất 了liễu 。 第đệ 三tam 時thời 具cụ 攝nhiếp 為vi 了liễu 者giả 。 則tắc 得đắc 純thuần 金kim 。 何hà 如như 雜tạp 鐵thiết 。 純thuần 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 。 何hà 如như 凡phàm 小tiểu 同đồng 居cư 。 法pháp 華hoa 唯duy 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 何hà 如như 昔tích 日nhật 被bị 三tam 。 是thị 故cố 應ưng 云vân 唯duy 攝nhiếp 大đại 機cơ 為vi 了liễu 。 總tổng 攝nhiếp 三tam 根căn 為vi 不bất 了liễu 。 又hựu 如như 言ngôn 教giáo 具cụ 闕khuyết 中trung 。 以dĩ 第đệ 二nhị 時thời 不bất 具cụ 為vi 不bất 了liễu 。 第đệ 三tam 具cụ 說thuyết 三tam 乘thừa 為vi 了liễu 者giả 。 言ngôn 皆giai 闕khuyết 典điển 。 應ưng 為vi 不bất 了liễu 。 雜tạp 以dĩ 無vô 稽khể 。 應ưng 當đương 是thị 了liễu 。 純thuần 賣mại 真chân 金kim 。 應ưng 為vi 貧bần 士sĩ 。 瓦ngõa 木mộc 雜tạp 貨hóa 。 應ưng 為vi 富phú 商thương 。 法pháp 華hoa 唯duy 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 何hà 如như 昔tích 開khai 三tam 異dị 。 是thị 故cố 應ưng 云vân 唯duy 說thuyết 一nhất 極cực 方phương 為vi 了liễu 義nghĩa 。 雜tạp 說thuyết 三tam 乘thừa 即tức 為vi 不bất 了liễu 。 上thượng 二nhị 本bổn 是thị 法pháp 相tướng 宗tông 為vi 了liễu 。 今kim 皆giai 成thành 不bất 了liễu 。 後hậu 二nhị 又hựu 或hoặc 法pháp 性tánh 是thị 了liễu 。 則tắc 四tứ 不bất 了liễu 皆giai 屬thuộc 前tiền 宗tông 。 四tứ 種chủng 了liễu 義nghĩa 皆giai 在tại 法pháp 性tánh 。 恐khủng 法pháp 相tướng 者giả 。 是thị 非phi 心tâm 生sanh 故cố 。 疏sớ/sơ 不bất 引dẫn 之chi 。 乃nãi 別biệt 謂vị 和hòa 會hội 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 明minh 順thuận 違vi 。 後hậu 各các 別biệt 會hội 釋thích 。 今kim 初sơ 分phần/phân 三tam 。 初sơ 總tổng 非phi 前tiền 立lập 。 謂vị 既ký 俱câu 聖thánh 教giáo 。 不bất 可khả 受thọ 一nhất 非phi 餘dư 。 二nhị 互hỗ 相tương 違vi 。 不bất 可khả 二nhị 文văn 雙song 取thủ 。 故cố 云vân 不bất 能năng 。 二nhị 深thâm 密mật 經kinh 意ý 下hạ 。 會hội 釋thích 二nhị 經kinh 。 恐khủng 有hữu 問vấn 言ngôn 。 若nhược 並tịnh 不bất 許hứa 。 其kỳ 如như 二nhị 經kinh 。 有hữu 文văn 如như 何hà 會hội 釋thích 。 故cố 今kim 為vi 顯hiển 二nhị 經kinh 之chi 意ý 。 各các 有hữu 所sở 為vi 。 不bất 可khả 偏thiên 執chấp 。 偏thiên 執chấp 則tắc 互hỗ 相tương 違vi 。 三tam 得đắc 斯tư 意ý 下hạ 。 結kết 成thành 和hòa 會hội 。 若nhược 得đắc 經kinh 意ý 二nhị 家gia 俱câu 得đắc 。 受thọ 一nhất 非phi 餘dư 則tắc 二nhị 家gia 俱câu 非phi 故cố 。 離ly 之chi 則tắc 兩lưỡng 傷thương 。 合hợp 之chi 則tắc 雙song 美mỹ 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 欲dục 會hội 二nhị 宗tông 下hạ 。 第đệ 二nhị 各các 別biệt 會hội 釋thích 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 標tiêu 列liệt 章chương 門môn 。 次thứ 廣quảng 會hội 初sơ 二nhị 。 後hậu 通thông 略lược 會hội 釋thích 。 今kim 初sơ 十thập 對đối 。 句cú 各các 一nhất 對đối 。 皆giai 先tiên 明minh 法pháp 性tánh 。 後hậu 辯biện 法pháp 相tướng 。 如như 云vân 一Nhất 乘Thừa 三tam 乘thừa 對đối 。 則tắc 一Nhất 乘Thừa 是thị 法pháp 性tánh 。 三tam 乘thừa 是thị 法pháp 相tướng 。 餘dư 九cửu 例lệ 知tri 。 初sơ 二nhị 次thứ 下hạ 。 廣quảng 明minh 。 後hậu 八bát 義nghĩa 分phân 齊tề 中trung 具cụ 顯hiển 。


疏sớ/sơ 。 且thả 初sơ 二nhị 義nghĩa 下hạ 。 第đệ 二nhị 廣quảng 會hội 初sơ 二nhị 也dã 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 雙song 標tiêu 二nhị 義nghĩa 。 後hậu 別biệt 顯hiển 二nhị 相tương/tướng 。 所sở 以dĩ 雙song 明minh 者giả 。 以dĩ 初sơ 二nhị 義nghĩa 互hỗ 相tương 成thành 故cố 。 謂vị 若nhược 立lập 五ngũ 性tánh 為vi 了liễu 。 則tắc 三tam 乘thừa 為vi 了liễu 之chi 義nghĩa 自tự 彰chương 。 以dĩ 有hữu 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 。 二nhị 定định 性tánh 故cố 。 則tắc 成thành 二Nhị 乘Thừa 。 有hữu 菩Bồ 薩Tát 性tánh 成thành 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 。 不bất 定định 性tánh 人nhân 通thông 成thành 三tam 乘thừa 。 無vô 種chủng 性tánh 人nhân 三tam 所sở 不bất 攝nhiếp 。 則tắc 人nhân 天thiên 乘thừa 收thu 。 則tắc 五ngũ 乘thừa 亦diệc 具cụ 。 若nhược 以dĩ 一nhất 性tánh 為vi 了liễu 。 則tắc 一Nhất 乘Thừa 義nghĩa 成thành 。 等đẳng 有hữu 佛Phật 性tánh 。 故cố 名danh 一Nhất 乘Thừa 無vô 不bất 成thành 佛Phật 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 佛Phật 性tánh 者giả 名danh 為vi 一Nhất 乘Thừa 。


疏sớ/sơ 。 如như 法Pháp 相tương/tướng 下hạ 。 第đệ 二nhị 別biệt 顯hiển 二nhị 相tương/tướng 者giả 。 先tiên 法pháp 相tướng 宗tông 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 所sở 宗tông 。 後hậu 故cố 深thâm 密mật 三tam 時thời 教giáo 下hạ 。 引dẫn 文văn 成thành 立lập 。 總tổng 為vi 二nhị 段đoạn 。 一nhất 明minh 三tam 乘thừa 為vi 了liễu 。 一Nhất 乘Thừa 為vi 不bất 了liễu 。 後hậu 明minh 五ngũ 性tánh 為vi 了liễu 。 成thành 前tiền 三tam 乘thừa 。 前tiền 中trung 引dẫn 其kỳ 二nhị 經kinh 。 初sơ 引dẫn 深thâm 密mật 。 雖tuy 明minh 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 。 意ý 成thành 三tam 乘thừa 。 言ngôn 初sơ 皆giai 不bất 成thành 者giả 。 小Tiểu 乘Thừa 中trung 說thuyết 獨độc 佛Phật 一nhất 人nhân 有hữu 大đại 覺giác 性tánh 。 餘dư 不bất 說thuyết 有hữu 故cố 皆giai 不bất 成thành 佛Phật 。 次thứ 一nhất 向hướng 成thành 者giả 。 是thị 第đệ 二nhị 時thời 。 中trung 唯duy 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 得đắc 成thành 佛Phật 。 為vi 一nhất 向hướng 成thành 。 盡tận 成thành 則tắc 太thái 過quá 。 盡tận 不bất 成thành 則tắc 不bất 及cập 。 故cố 皆giai 方phương 便tiện 並tịnh 為vi 不bất 了liễu 。 以dĩ 初sơ 未vị 堪kham 聞văn 大đại 一nhất 向hướng 抑ức 故cố 。 第đệ 二nhị 時thời 中trung 。 勸khuyến 令linh 欣hân 佛Phật 。 一nhất 向hướng 揚dương 故cố 。 第đệ 三tam 時thời 中trung 。 依y 理lý 正chánh 說thuyết 。 有hữu 性tánh 皆giai 成thành 非phi 不bất 及cập 也dã 。 無vô 性tánh 不bất 成thành 非phi 太thái 過quá 也dã 。 故cố 稱xưng 實thật 為vi 了liễu 。 上thượng 明minh 三tam 乘thừa 是thị 了liễu 之chi 證chứng 。 又hựu 初sơ 二nhị 卷quyển 下hạ 。 證chứng 一Nhất 乘Thừa 是thị 權quyền 。 後hậu 引dẫn 勝thắng 鬘man 。 亦diệc 但đãn 證chứng 一Nhất 乘Thừa 是thị 權quyền 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 大đại 般Bát 若Nhã 下hạ 。 第đệ 二nhị 明minh 五ngũ 性tánh 為vi 了liễu 。 成thành 前tiền 三tam 乘thừa 。 則tắc 顯hiển 一nhất 性tánh 一Nhất 乘Thừa 皆giai 非phi 了liễu 。 也dã 。 於ư 中trung 總tổng 五ngũ 段đoạn 。 引dẫn 經kinh 而nhi 三tam 論luận 附phụ 出xuất 。 即tức 分phân 為vi 五ngũ 。 一nhất 引dẫn 般Bát 若Nhã 說thuyết 有hữu 五ngũ 性tánh 。 雖tuy 無vô 第đệ 五ngũ 。 前tiền 四tứ 既ký 有hữu 。 無vô 性tánh 必tất 然nhiên 。 前tiền 三tam 可khả 知tri 。 第đệ 四tứ 云vân 雖tuy 未vị 已dĩ 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 者giả 。 謂vị 不bất 定định 性tánh 人nhân 未vị 入nhập 見kiến 道đạo 。 則tắc 容dung 不bất 定định 。 若nhược 入nhập 見kiến 道đạo 。 則tắc 名danh 正chánh 定định 聚tụ 。 不bất 容dung 不bất 定định 。 如như 入nhập 聲Thanh 聞Văn 見kiến 道đạo 。 終chung 無vô 迴hồi 心tâm 作tác 菩Bồ 薩Tát 人nhân 。 言ngôn 離ly 生sanh 者giả 。 見kiến 惑hoặc 過quá 患hoạn 。 如như 生sanh 食thực 在tại 腹phúc 。 若nhược 入nhập 見kiến 道đạo 。 能năng 離ly 彼bỉ 生sanh 。 故cố 云vân 離ly 生sanh 。 至chí 下hạ 更cánh 釋thích 。


疏sớ/sơ 。 深thâm 密mật 第đệ 二nhị 下hạ 。 引dẫn 深thâm 密mật 經kinh 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 指chỉ 同đồng 前tiền 文văn 。 後hậu 又hựu 云vân 一nhất 切thiết 趣thú 寂tịch 下hạ 。 證chứng 有hữu 趣thú 寂tịch 。 若nhược 有hữu 趣thú 寂tịch 。 則tắc 五ngũ 性tánh 義nghĩa 成thành 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 十thập 輪luân 下hạ 。 第đệ 三tam 引dẫn 十thập 論luận 。 明minh 定định 有hữu 三tam 乘thừa 。 以dĩ 成thành 五ngũ 性tánh 。 若nhược 無vô 五ngũ 性tánh 無vô 三tam 乘thừa 故cố 。


疏sớ/sơ 。 故cố 楞lăng 伽già 下hạ 。 第đệ 四tứ 正chánh 明minh 五ngũ 性tánh 。 莊trang 嚴nghiêm 瑜du 伽già 二nhị 論luận 例lệ 同đồng 。


疏sớ/sơ 。 善thiện 戒giới 下hạ 。 第đệ 五ngũ 引dẫn 善thiện 戒giới 地địa 持trì 。 立lập 有hữu 二nhị 性tánh 以dĩ 成thành 前tiền 無vô 性tánh 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 種chủng 性tánh 有hữu 二nhị 。 一nhất 有hữu 種chủng 性tánh 。 二nhị 無vô 種chủng 性tánh 。 彼bỉ 論luận 釋thích 云vân 。 種chủng 性tánh 者giả 。 無vô 始thỉ 法pháp 爾nhĩ 六lục 處xứ 殊thù 勝thắng 。 展triển 轉chuyển 相tương 續tục 等đẳng 。 而nhi 言ngôn 亦diệc 云vân 者giả 。 全toàn 同đồng 楞lăng 伽già 。 以dĩ 前tiền 不bất 引dẫn 彼bỉ 經kinh 所sở 釋thích 故cố 。 今kim 例lệ 釋thích 。 不bất 欲dục 繁phồn 文văn 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 法pháp 性tánh 宗tông 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 亦diệc 二nhị 。 先tiên 標tiêu 所sở 宗tông 。 後hậu 法pháp 華hoa 下hạ 。 引dẫn 證chứng 成thành 立lập 。 長trường/trưởng 分phần/phân 十thập 段đoạn 。 一nhất 引dẫn 法pháp 華hoa 。 雙song 明minh 一Nhất 乘Thừa 一nhất 性tánh 。 二nhị 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 。 明minh 乘thừa 性tánh 相tướng 成thành 。 三tam 重trọng/trùng 引dẫn 法pháp 華hoa 。 明minh 無vô 趣thú 寂tịch 。 四tứ 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 第đệ 九cửu 。 明minh 無vô 無vô 性tánh 。 五ngũ 引dẫn 經kinh 釋thích 論luận 。 結kết 成thành 正chánh 義nghĩa 。 六lục 廣quảng 引dẫn 諸chư 經kinh 。 遮già 救cứu 定định 性tánh 。 七thất 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 。 遮già 救cứu 無vô 性tánh 。 八bát 引dẫn 法pháp 華hoa 。 遮già 救cứu 趣thú 寂tịch 。 九cửu 釋thích 勝thắng 鬘man 。 會hội 一Nhất 乘Thừa 方phương 便tiện 。 十thập 以dĩ 法pháp 華hoa 。 結kết 成thành 破phá 立lập 。 今kim 初sơ 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 一Nhất 乘Thừa 。 後hậu 立lập 一nhất 性tánh 釋thích 成thành 一Nhất 乘Thừa 。 今kim 初sơ 。 十thập 方phương 佛Phật 土độ 中trung 等đẳng 者giả 。 即tức 第đệ 一nhất 方phương 便tiện 品phẩm 偈kệ 。 上thượng 三tam 句cú 正chánh 立lập 第đệ 四tứ 句cú 釋thích 疑nghi 。 言ngôn 無vô 二nhị 亦diệc 無vô 三tam 者giả 。 古cổ 有hữu 多đa 說thuyết 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 師sư 云vân 。 二nhị 即tức 第đệ 二nhị 。 三tam 即tức 第đệ 三tam 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 乘thừa 勝thắng 故cố 為vi 第đệ 一nhất 。 此thử 即tức 生sanh 公công 意ý 。 而nhi 未vị 盡tận 其kỳ 旨chỉ 。 生sanh 公công 云vân 。 二nhị 者giả 第đệ 二Nhị 乘Thừa 。 三tam 者giả 第đệ 三tam 乘thừa 。 亦diệc 應ưng 無vô 第đệ 一nhất 。 第đệ 一nhất 不bất 乖quai 所sở 以dĩ 大đại 故cố 不bất 無vô 之chi 。 既ký 無vô 二nhị 三tam 。 一nhất 亦diệc 去khứ 矣hĩ 。 意ý 云vân 。 今kim 日nhật 一Nhất 乘Thừa 深thâm 有hữu 玄huyền 致trí 。 所sở 以dĩ 稱xưng 大đại 。 所sở 以dĩ 大đại 者giả 。 義nghĩa 理lý 深thâm 也dã 。 昔tích 三tam 乘thừa 中trung 大Đại 乘Thừa 既ký 未vị 融dung 。 餘dư 二nhị 則tắc 立lập 為vi 權quyền 。 若nhược 約ước 悲bi 智trí 。 萬vạn 行hạnh 不bất 乖quai 今kim 日nhật 之chi 一nhất 。 故cố 云vân 不bất 乖quai 所sở 以dĩ 大đại 故cố 不bất 無vô 之chi 。 言ngôn 既ký 無vô 二nhị 三tam 一nhất 亦diệc 去khứ 者giả 。 昔tích 說thuyết 有hữu 三tam 。 二nhị 既ký 不bất 立lập 。 大đại 豈khởi 獨độc 存tồn 。 以dĩ 不bất 收thu 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 又hựu 權quyền 指chỉ 故cố 。 亦diệc 同đồng 羊dương 鹿lộc 。 俱câu 不bất 得đắc 故cố 。 如như 光quang 宅trạch 四tứ 乘thừa 中trung 說thuyết 。 若nhược 天thiên 台thai 等đẳng 意ý 無vô 二nhị 者giả 。 無vô 有hữu 聲Thanh 聞Văn 緣Duyên 覺Giác 之chi 二Nhị 乘Thừa 。 無vô 三tam 者giả 。 總tổng 無vô 昔tích 日nhật 三tam 乘thừa 。 以dĩ 皆giai 非phi 實thật 故cố 。 宗tông 說thuyết 不bất 同đồng 。 任nhậm 情tình 去khứ 取thủ 。 若nhược 望vọng 經kinh 意ý 。 但đãn 立lập 一nhất 實thật 為vi 真chân 趣thú 。 舉cử 二nhị 三tam 皆giai 悉tất 不bất 許hứa 。 不bất 論luận 大đại 小tiểu 。 如như 說thuyết 世thế 間gian 此thử 人nhân 獨độc 立lập 。 更cánh 無vô 與dữ 比tỉ 。 非phi 要yếu 別biệt 指chỉ 張trương 王vương 二nhị 人nhân 。 下hạ 句cú 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 若nhược 唯duy 有hữu 一nhất 。 昔tích 何hà 說thuyết 三tam 。 又hựu 華hoa 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 或hoặc 有hữu 國quốc 土độ 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 或hoặc 二nhị 或hoặc 三tam 或hoặc 四tứ 五ngũ 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 無vô 有hữu 量lượng 。 故cố 今kim 釋thích 云vân 。 若nhược 以dĩ 如Như 來Lai 方phương 便tiện 。 則tắc 多đa 少thiểu 皆giai 得đắc 。 十thập 方phương 國quốc 土độ 。 及cập 昔tích 說thuyết 有hữu 三tam 。 是thị 方phương 便tiện 耳nhĩ 。 非phi 真chân 實thật 也dã 。 又hựu 次thứ 下hạ 經Kinh 云vân 。 但đãn 以dĩ 假giả 名danh 字tự 。 引dẫn 導đạo 於ư 眾chúng 生sanh 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 云vân 初sơ 以dĩ 三tam 乘thừa 等đẳng 者giả 。 此thử 引dẫn 第đệ 二nhị 經kinh 。 重trọng/trùng 成thành 三tam 皆giai 是thị 權quyền 。 若nhược 具cụ 引dẫn 者giả 。 經Kinh 云vân 。 如như 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 初sơ 以dĩ 三tam 車xa 。 誘dụ 引dẫn 諸chư 子tử 。 然nhiên 後hậu 但đãn 與dữ 大đại 車xa 。 寶bảo 物vật 莊trang 嚴nghiêm 。 安an 隱ẩn 第đệ 一nhất 。 然nhiên 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 無vô 虛hư 妄vọng 之chi 咎cữu 。 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 無vô 有hữu 虛hư 妄vọng 。 初sơ 說thuyết 三tam 乘thừa 。 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 。 然nhiên 後hậu 但đãn 以dĩ 大Đại 乘Thừa 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 釋thích 曰viết 。 此thử 文văn 皆giai 明minh 先tiên 三tam 是thị 權quyền 。 後hậu 一nhất 為vi 實thật 。 縱túng/tung 饒nhiêu 會hội 二nhị 歸quy 一nhất 。 亦diệc 是thị 三tam 為vi 方phương 便tiện 。 唯duy 一nhất 為vi 實thật 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 以dĩ 性tánh 唯duy 一nhất 下hạ 。 引dẫn 其kỳ 二nhị 文văn 。 明minh 唯duy 一nhất 性tánh 證chứng 成thành 一Nhất 乘Thừa 。 此thử 句cú 總tổng 以dĩ 一nhất 性tánh 成thành 一Nhất 乘Thừa 。 若nhược 有hữu 多đa 性tánh 容dung 有hữu 多đa 乘thừa 。 既ký 唯duy 一nhất 性tánh 並tịnh 同đồng 作tác 佛Phật 故cố 。 唯duy 一Nhất 乘Thừa 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 。 故cố 云vân 諸chư 佛Phật 兩Lưỡng 足Túc 尊Tôn 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 初sơ 引dẫn 第đệ 一nhất 未vị 來lai 佛Phật 章chương 。 故cố 彼bỉ 偈kệ 云vân 。 未vị 來lai 世thế 諸chư 佛Phật 。 雖tuy 說thuyết 百bách 千thiên 億ức 。 無vô 數số 諸chư 法Pháp 門môn 。 其kỳ 實thật 為vì 一Nhất 乘Thừa 。 諸chư 佛Phật 兩Lưỡng 足Túc 尊Tôn 。 知tri 法pháp 常thường 無vô 性tánh 。 佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 。 是thị 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 。 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 。 於ư 道Đạo 場Tràng 知tri 已dĩ 。 導đạo 師sư 方phương 便tiện 說thuyết 。 今kim 但đãn 引dẫn 兩lưỡng 句cú 。 顯hiển 諸chư 法pháp 無vô 性tánh 。 成thành 一nhất 性tánh 義nghĩa 耳nhĩ 。 然nhiên 上thượng 三tam 偈kệ 。 諸chư 釋thích 不bất 同đồng 。 今kim 直trực 解giải 經kinh 文văn 。 初sơ 一nhất 偈kệ 明minh 當đương 佛Phật 開khai 權quyền 終chung 歸quy 一nhất 實thật 。 故cố 云vân 其kỳ 實thật 為vì 一Nhất 乘Thừa 。 次thứ 偈kệ 釋thích 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 所sở 以dĩ 。 以dĩ 唯duy 一nhất 性tánh 故cố 。 謂vị 若nhược 有hữu 二nhị 性tánh 容dung 有hữu 二Nhị 乘Thừa 。 既ký 唯duy 一nhất 性tánh 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 耳nhĩ 。 知tri 法pháp 常thường 無vô 性tánh 者giả 。 知tri 即tức 能năng 證chứng 知tri 。 法pháp 謂vị 所sở 證chứng 知tri 。 法pháp 即tức 色sắc 心tâm 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 常thường 無vô 性tánh 者giả 。 所sở 證chứng 理lý 也dã 。 即tức 是thị 真Chân 如Như 無vô 性tánh 之chi 理lý 。 覺giác 諸chư 法pháp 故cố 。 云vân 何hà 常thường 無vô 性tánh 。 謂vị 色sắc 心tâm 等đẳng 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 性tánh 相tướng 空không 寂tịch 。 非phi 自tự 非phi 他tha 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 湛trạm 然nhiên 常thường 寂tịch 。 故cố 曰viết 無vô 性tánh 。 而nhi 言ngôn 常thường 者giả 。 謂vị 本bổn 來lai 即tức 無vô 。 非phi 推thôi 之chi 使sử 無vô 。 故cố 曰viết 常thường 無vô 性tánh 耳nhĩ 。 佛Phật 種chủng 從tùng 緣duyên 起khởi 者giả 。 然nhiên 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 約ước 因nhân 種chủng 。 因nhân 種chủng 即tức 正chánh 因nhân 佛Phật 性tánh 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 佛Phật 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 中trung 道đạo 種chủng 子tử 。 此thử 種chủng 即tức 前tiền 常thường 無vô 性tánh 理lý 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 佛Phật 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 無vô 性tánh 即tức 空không 義nghĩa 也dã 。 緣duyên 即tức 六Lục 度Độ 萬vạn 行hạnh 。 是thị 緣duyên 因nhân 佛Phật 性tánh 。 起khởi 彼bỉ 正chánh 因nhân 。 令linh 得đắc 成thành 佛Phật 。 是thị 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 唯duy 以dĩ 佛Phật 性tánh 起khởi 於ư 佛Phật 性tánh 。 更cánh 無vô 餘dư 性tánh 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 稱xưng 理lý 說thuyết 也dã 。 體thể 同đồng 曰viết 性tánh 。 相tương 似tự 名danh 種chủng 。 故cố 關quan 中trung 云vân 。 如như 稻đạo 自tự 生sanh 稻đạo 不bất 生sanh 餘dư 穀cốc 。 此thử 屬thuộc 性tánh 也dã 。 萌manh 幹cán 花hoa 粒lạp 其kỳ 類loại 無vô 差sai 。 此thử 屬thuộc 種chủng 也dã 。 二nhị 果quả 種chủng 性tánh 。 關quan 中trung 云vân 。 佛Phật 報báo 唯duy 佛Phật 其kỳ 理lý 不bất 差sai 。 即tức 性tánh 義nghĩa 也dã 。 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 類loại 。 皆giai 相tương 似tự 此thử 種chủng 義nghĩa 也dã 。 果quả 之chi 種chủng 性tánh 。 緣duyên 真chân 理lý 生sanh 。 故cố 云vân 從tùng 緣duyên 。 故cố 釋thích 此thử 偈kệ 云vân 。 佛Phật 緣duyên 理lý 生sanh 。 理lý 既ký 無vô 二nhị 。 是thị 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 耳nhĩ 。 意ý 云vân 。 證chứng 理lý 成thành 佛Phật 。 稱xưng 理lý 說thuyết 一nhất 。 此thử 中trung 知tri 法pháp 常thường 無vô 性tánh 偈kệ 。 全toàn 同đồng 出xuất 現hiện 。 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 。 如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 於ư 其kỳ 身thân 中trung 。 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 成thành 正chánh 覺giác 。 乃nãi 至chí 普phổ 見kiến 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 同đồng 一nhất 性tánh 所sở 謂vị 無vô 性tánh 。 乃nãi 至chí 云vân 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 性tánh 故cố 。 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 大đại 悲bi 相tương 續tục 救cứu 度độ 眾chúng 生sanh 。 謂vị 知tri 無vô 性tánh 。 佛Phật 性tánh 同đồng 故cố 。 準chuẩn 於ư 下hạ 經kinh 。 以dĩ 知tri 無vô 性tánh 。 尚thượng 得đắc 一nhất 成thành 一nhất 切thiết 皆giai 成thành 。 況huống 無vô 不bất 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 而nhi 度độ 脫thoát 之chi 。 後hậu 偈kệ 又hựu 云vân 。 是thị 法Pháp 住trụ 法Pháp 位vị 等đẳng 者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 前tiền 偈kệ 。 言ngôn 是thị 法pháp 者giả 。 即tức 前tiền 所sở 知tri 之chi 法Pháp 。 所sở 以dĩ 常thường 無vô 性tánh 者giả 。 由do 住trụ 真Chân 如Như 正chánh 位vị 故cố 。 由do 緣duyên 無vô 性tánh 。 緣duyên 起khởi 即tức 真chân 。 由do 即tức 真chân 故cố 。 故cố 上thượng 云vân 無vô 性tánh 。 言ngôn 法pháp 位vị 者giả 。 即tức 真Chân 如Như 正chánh 位vị 。 故cố 智trí 論luận 說thuyết 。 法pháp 性tánh 法Pháp 界Giới 。 法pháp 住trụ 法pháp 位vị 。 皆giai 真Chân 如Như 異dị 名danh 。 世thế 法pháp 即tức 如như 故cố 。 皆giai 常thường 住trụ 。 謂vị 因nhân 乖quai 常thường 理lý 。 成thành 三tam 界giới 無vô 常thường 。 若nhược 解giải 無vô 常thường 之chi 實thật 即tức 無vô 常thường 而nhi 成thành 常thường 矣hĩ 。 則tắc 常thường 與dữ 無vô 常thường 。 二nhị 理lý 不bất 偏thiên 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 經kinh 況huống 之chi 二nhị 鳥điểu 。 今kim 於ư 道Đạo 場Tràng 證chứng 知tri 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 無vô 常thường 即tức 真chân 常thường 理lý 。 猶do 懸huyền 鏡kính 高cao 堂đường 萬vạn 像tượng 斯tư 鑒giám 。 二nhị 而nhi 不bất 二nhị 不bất 可khả 言ngôn 宣tuyên 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 。 假giả 以dĩ 言ngôn 說thuyết 。 一nhất 尚thượng 假giả 說thuyết 況huống 有hữu 二nhị 三tam 。 故cố 知tri 前tiền 偈kệ 即tức 一nhất 性tánh 之chi 文văn 。 疏sớ/sơ 中trung 略lược 要yếu 但đãn 引dẫn 一nhất 句cú 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 第đệ 三tam 下hạ 。 此thử 引dẫn 藥dược 草thảo 喻dụ 品phẩm 證chứng 一nhất 性tánh 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 經Kinh 云vân 。 眾chúng 生sanh 住trụ 於ư 種chủng 種chủng 之chi 地địa 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 。 如như 實thật 見kiến 之chi 。 明minh 了liễu 無vô 礙ngại 。 如như 彼bỉ 卉hủy 木mộc 叢tùng 林lâm 。 諸chư 藥dược 草thảo 等đẳng 。 而nhi 不bất 自tự 知tri 。 上thượng 中trung 下hạ 性tánh 。 如Như 來Lai 知tri 是thị 一nhất 相tướng 。 一nhất 味vị 之chi 法Pháp 。 所sở 謂vị 解giải 脫thoát 相tương 離ly 相tương/tướng 滅diệt 相tương/tướng 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 終chung 歸quy 於ư 空không 。 今kim 但đãn 略lược 引dẫn 二nhị 句cú 。 以dĩ 此thử 證chứng 知tri 。 則tắc 明minh 三tam 乘thừa 之chi 人nhân 不bất 知tri 差sai 別biệt 即tức 一nhất 。 唯duy 佛Phật 究cứu 之chi 無vô 三tam 無vô 二nhị 。 言ngôn 解giải 脫thoát 者giả 。 真chân 解giải 脫thoát 也dã 。 故cố 第đệ 二nhị 經kinh 偈kệ 云vân 。 為vì 滅Diệt 諦Đế 故cố 。 修tu 行hành 於ư 道Đạo 。 離ly 諸chư 苦khổ 縛phược 。 名danh 得Đắc 解Giải 脫Thoát 。 是thị 人nhân 於ư 何hà 。 而nhi 得đắc 解giải 脫thoát 。 但đãn 離ly 虛hư 妄vọng 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 其kỳ 實thật 未vị 得đắc 。 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。 釋thích 曰viết 。 一nhất 切thiết 解giải 脫thoát 。 即tức 真chân 解giải 脫thoát 。 真chân 解giải 脫thoát 者giả 。 即tức 一nhất 解giải 脫thoát 味vị 。 故cố 無vô 二nhị 味vị 安an 有hữu 三tam 乘thừa 。 故cố 又hựu 云vân 。 常thường 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 即tức 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 上thượng 世thế 間gian 相tướng 常thường 住trụ 也dã 。 故cố 皆giai 一nhất 性tánh 。


疏sớ/sơ 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 云vân 下hạ 。 第đệ 二nhị 引dẫn 涅Niết 槃Bàn 明minh 乘thừa 性tánh 相tướng 成thành 。 非phi 但đãn 唯duy 一nhất 性tánh 。 故cố 說thuyết 一Nhất 乘Thừa 。 經kinh 明minh 一nhất 性tánh 即tức 一Nhất 乘Thừa 也dã 。 即tức 第đệ 二nhị 十thập 七thất 經Kinh 云vân 。


善thiện 男nam 子tử 。 畢tất 竟cánh 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 莊trang 嚴nghiêm 畢tất 竟cánh 。 二nhị 者giả 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 。 一nhất 者giả 世thế 間gian 畢tất 竟cánh 。 二nhị 者giả 出xuất 世thế 間gian 畢tất 竟cánh 。 莊trang 嚴nghiêm 畢tất 竟cánh 者giả 。 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 究cứu 竟cánh 畢tất 竟cánh 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 所sở 得đắc 一Nhất 乘Thừa 。 一Nhất 乘Thừa 者giả 。 名danh 為vi 佛Phật 性tánh 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 實thật 有hữu 一Nhất 乘Thừa 。 以dĩ 無vô 明minh 覆phú 故cố 不bất 能năng 自tự 見kiến 。 釋thích 曰viết 。 以dĩ 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 故cố 唯duy 一Nhất 乘Thừa 。 又hựu 佛Phật 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 之chi 理lý 。 理lý 能năng 運vận 載tái 。 即tức 是thị 乘thừa 義nghĩa 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 。 師sư 子tử 吼hống 者giả 。 名danh 決quyết 定định 說thuyết 者giả 。 亦diệc 即tức 第đệ 二nhị 十thập 七thất 經kinh 。 師sư 子tử 吼hống 品phẩm 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 不bất 宣tuyên 說thuyết 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 皆giai 有hữu 佛Phật 性tánh 。 則tắc 是thị 野dã 干can 鳴minh 。 設thiết 千thiên 萬vạn 年niên 在tại 於ư 佛Phật 法Pháp 。 終chung 不bất 能năng 作tác 。 師sư 子tử 吼hống 也dã 。 疏sớ/sơ 。 三tam 十thập 三tam 又hựu 云vân 下hạ 。 引dẫn 證chứng 佛Phật 性tánh 。 即tức 是thị 一Nhất 乘Thừa 。 非phi 但đãn 因nhân 同đồng 果quả 亦diệc 同đồng 也dã 。 亦diệc 師sư 子tử 吼hống 品phẩm 。 彼bỉ 明minh 海hải 有hữu 八bát 德đức 。 下hạ 具cụ 合hợp 之chi 。 此thử 合hợp 第đệ 三tam 一nhất 味vị 之chi 義nghĩa 。 經kinh 中trung 但đãn 加gia 標tiêu 云vân 三tam 者giả 一nhất 味vị 。 釋thích 如như 疏sớ/sơ 文văn 。 一nhất 甘cam 露lộ 者giả 。 正chánh 顯hiển 一nhất 味vị 。 甘cam 露lộ 以dĩ 喻dụ 涅Niết 槃Bàn 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 七thất
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Hết quyển 7

❖
Phiên âm: 23/3/2016 ◊ Cập nhật: 23/3/2016