大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 五ngũ
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Quyển 5
唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật
第đệ 五ngũ 依y 現hiện 相tướng 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 總tổng 明minh 大đại 意ý 。 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 三tam 別biệt 明minh 放phóng 光quang 。 四tứ 料liệu 揀giản 同đồng 異dị 。 今kim 初sơ 。 應ưng 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 者giả 隨tùy 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 無vô 相tướng 。 三tam 者giả 無vô 相tướng 不bất 礙ngại 相tương/tướng 。 四tứ 者giả 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 。 法pháp 性tánh 寂tịch 寥liêu 。 即tức 第đệ 二nhị 句cú 。 無vô 相tướng 之chi 相tướng 。 即tức 三tam 四tứ 句cú 。 下hạ 別biệt 明minh 中trung 有hữu 初sơ 一nhất 句cú 。 故cố 應ưng 莫mạc 執chấp 無vô 相tướng 。 以dĩ 斥xích 諸chư 相tướng 也dã 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 非phi 以dĩ 相tương/tướng 為vi 體thể 。 但đãn 是thị 無vô 相tướng 寂tịch 滅diệt 法pháp 。 身thân 相tướng 威uy 儀nghi 悉tất 具cụ 足túc 。 世thế 間gian 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 皆giai 得đắc 見kiến 。 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 佛Phật 住trụ 甚thậm 深thâm 真chân 法pháp 性tánh 。 寂tịch 滅diệt 無vô 相tướng 同đồng 虛hư 空không 。 而nhi 於ư 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 中trung 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 所sở 行hành 事sự 。 所sở 作tác 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 皆giai 依y 法pháp 性tánh 而nhi 得đắc 有hữu 。 相tương/tướng 與dữ 無vô 相tướng 。 無vô 差sai 別biệt 。 入nhập 於ư 究cứu 竟cánh 皆giai 無vô 相tướng 等đẳng 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。
疏sớ/sơ 。 起khởi 教giáo 多đa 端đoan 下hạ 。 第đệ 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 不bất 同đồng 也dã 。 由do 所sở 起khởi 教giáo 異dị 故cố 。 能năng 起khởi 相tương/tướng 殊thù 。 如như 說thuyết 法Pháp 華hoa 。 以dĩ 放phóng 光quang 動động 地địa 雨vũ 華hoa 為vi 相tương/tướng 。 將tương 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 聲thanh 光quang 遍biến 照chiếu 普phổ 告cáo 為vi 相tương/tướng 。 如như 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 以dĩ 散tán 金kim 華hoa 為vi 相tương/tướng 。 今kim 經kinh 具cụ 有hữu 諸chư 相tướng 。 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 雨vũ 於ư 華hoa 雲vân 香hương 雲vân 蓋cái 雲vân 鬘man 雲vân 瓔anh 珞lạc 雲vân 等đẳng 。 皆giai 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 現hiện 相tướng 品phẩm 。 現hiện 五ngũ 種chủng 相tướng 等đẳng 。
疏sớ/sơ 。 故cố 諸chư 會hội 下hạ 。 第đệ 三tam 別biệt 明minh 放phóng 光quang 。 於ư 中trung 文văn 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 。 次thứ 然nhiên 有hữu 二nhị 下hạ 。 別biệt 顯hiển 後hậu 隨tùy 處xứ 放phóng 異dị 總tổng 有hữu 十thập 光quang 各các 有hữu 所sở 表biểu 至chí 文văn 當đương 知tri 者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 隨tùy 相tương/tướng 。 三tam 中trung 言ngôn 十thập 光quang 者giả 。 第đệ 一nhất 會hội 放phóng 於ư 二nhị 光quang 。 謂vị 現hiện 相tướng 品phẩm 初sơ 。 於ư 如Như 來Lai 眾chúng 齒xỉ 之chi 間gian 。 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 。 二nhị 亦diệc 於ư 此thử 品phẩm 。 放phóng 眉mi 間gian 光quang 。 第đệ 二nhị 會hội 放phóng 足túc 輪luân 光quang 。 第đệ 三tam 會hội 足túc 指chỉ 放phóng 光quang 。 第đệ 四tứ 會hội 足túc 上thượng 放phóng 光quang 。 第đệ 五ngũ 會hội 膝tất 輪luân 放phóng 光quang 。 第đệ 六lục 會hội 亦diệc 。 眉mi 間gian 放phóng 光quang 。 第đệ 七thất 會hội 初sơ 不bất 放phóng 光quang 。 而nhi 出xuất 現hiện 品phẩm 放phóng 二nhị 種chủng 光quang 。 謂vị 放phóng 眉mi 間gian 光quang 。 加gia 於ư 妙diệu 德đức 。 放phóng 於ư 口khẩu 光quang 加gia 於ư 普phổ 賢hiền 。 第đệ 八bát 會hội 總tổng 。 不bất 放phóng 光quang 。 第đệ 九cửu 會hội 亦diệc 放phóng 眉mi 間gian 白bạch 毫hào 光quang 明minh 。 初sơ 會hội 七thất 會hội 各các 二nhị 光quang 。 八bát 會hội 不bất 放phóng 故cố 。 故cố 九cửu 會hội 共cộng 有hữu 十thập 也dã 。 言ngôn 各các 有hữu 所sở 表biểu 者giả 。 初sơ 面diện 門môn 眾chúng 齒xỉ 放phóng 者giả 。 表biểu 教giáo 道đạo 遐hà 舒thư 。 金kim 口khẩu 所sở 流lưu 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 真chân 佛Phật 子tử 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 於ư 總tổng 處xứ 放phóng 也dã 。 又hựu 表biểu 咀trớ 嚼tước 法Pháp 味vị 滋tư 法Pháp 身thân 故cố 等đẳng 。 眉mi 間gian 放phóng 者giả 。 通thông 表biểu 一Nhất 乘Thừa 中trung 正chánh 之chi 道đạo 。 足túc 輪luân 最tối 下hạ 表biểu 信tín 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 自tự 下hạ 而nhi 上thượng 。 信tín 最tối 初sơ 故cố 。 二nhị 最tối 卑ty 微vi 故cố 。 三tam 為vi 行hành 本bổn 故cố 。 四tứ 信tín 該cai 果quả 海hải 已dĩ 滿mãn 足túc 故cố 。 第đệ 三tam 會hội 足túc 指chỉ 安an 住trụ 故cố 。 四tứ 足túc 上thượng 依y 行hành 故cố 。 五ngũ 膝tất 輪luân 屈khuất 伸thân 可khả 迴hồi 向hướng 故cố 。 六lục 十Thập 地Địa 眉mi 間gian 。 表biểu 所sở 證chứng 十thập 如như 具cụ 足túc 中trung 道đạo 故cố 。 七thất 出xuất 現hiện 眉mi 間gian 。 表biểu 出xuất 現hiện 中trung 道đạo 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 二nhị 邊biên 故cố 。 又hựu 口khẩu 放phóng 光quang 。 表biểu 佛Phật 口khẩu 生sanh 真chân 長trưởng 子tử 故cố 。 第đệ 八bát 會hội 不bất 放phóng 。 行hành 依y 解giải 發phát 依y 解giải 光quang 故cố 。 或hoặc 略lược 無vô 故cố 。 第đệ 九cửu 眉mi 間gian 。 表biểu 證chứng 窮cùng 法Pháp 界Giới 之chi 中trung 道đạo 故cố 。 廣quảng 如như 下hạ 疏sớ/sơ 。 故cố 云vân 至chí 文văn 當đương 知tri 。
疏sớ/sơ 。 其kỳ 動động 地địa 等đẳng 下hạ 。 第đệ 四tứ 料liệu 揀giản 同đồng 異dị 。 慶khánh 前tiền 起khởi 後hậu 。 二nhị 義nghĩa 不bất 同đồng 。 故cố 取thủ 起khởi 後hậu 。 不bất 取thủ 慶khánh 前tiền 言ngôn 如như 十Thập 地Địa 等đẳng 者giả 。 九cửu 地địa 初sơ 云vân 。 說thuyết 此thử 菩Bồ 薩Tát 八bát 地địa 時thời 。 如Như 來Lai 現hiện 大đại 神thần 通thông 力lực 。 振chấn 動động 十thập 方phương 諸chư 國quốc 土độ 。 無vô 量lượng 無vô 數số 。 難nan 思tư 議nghị 等đẳng 。 既ký 牒điệp 八bát 地địa 。 明minh 是thị 慶khánh 前tiền 讚tán 竟cánh 。 便tiện 請thỉnh 第đệ 九cửu 地địa 故cố 。 義nghĩa 兼kiêm 起khởi 後hậu 。
第đệ 六lục 依y 說thuyết 人nhân 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 來lai 意ý 。 後hậu 開khai 章chương 別biệt 釋thích 。 今kim 初sơ 。 先tiên 立lập 理lý 。 然nhiên 法pháp 有hữu 四tứ 種chủng 。 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 理lý 法pháp 湛trạm 然nhiên 無vô 興hưng 廢phế 。 龍long 宮cung 教giáo 海hải 亦diệc 多đa 長trường/trưởng 在tại 。 修tu 行hành 剋khắc 果quả 。 則tắc 在tại 於ư 人nhân 。 故cố 般Bát 若Nhã 論luận 云vân 。 法pháp 欲dục 滅diệt 者giả 。 修tu 行hành 滅diệt 故cố 。 然nhiên 弘hoằng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 自tự 行hành 。 二nhị 者giả 轉chuyển 化hóa 。 今kim 取thủ 轉chuyển 化hóa 。 下hạ 文văn 云vân 下hạ 。 引dẫn 證chứng 也dã 。 即tức 第đệ 十thập 六lục 卷quyển 勝Thắng 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 偈kệ 。 具cụ 云vân 。 譬thí 如như 暗ám 中trung 寶bảo 無vô 燈đăng 不bất 可khả 見kiến 。 佛Phật 法Pháp 無vô 人nhân 說thuyết 。 雖tuy 慧tuệ 莫mạc 能năng 了liễu 。 故cố 說thuyết 者giả 如như 燈đăng 。 能năng 照chiếu 眾chúng 生sanh 心tâm 寶bảo 故cố 。
疏sớ/sơ 。 今kim 此thử 能năng 說thuyết 通thông 三tam 世thế 間gian 下hạ 。 開khai 章chương 別biệt 釋thích 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 說thuyết 人nhân 。 次thứ 指chỉ 文văn 顯hiển 說thuyết 。 後hậu 說thuyết 儀nghi 不bất 同đồng 。 今kim 初sơ 。 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 明minh 有hữu 三tam 。 二nhị 開khai 三tam 為vi 五ngũ 。 三tam 開khai 五ngũ 為vi 十thập 。 四tứ 開khai 十thập 為vi 無vô 量lượng 。
疏sớ/sơ 。 開khai 即tức 為vi 五ngũ 者giả 。 開khai 三tam 世thế 間gian 中trung 智trí 正chánh 覺giác 一nhất 。 為vi 三tam 乘thừa 故cố 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 及cập 器khí 世thế 間gian 。 仍nhưng 舊cựu 不bất 開khai 。 故cố 為vi 五ngũ 也dã 。
疏sớ/sơ 。 更cánh 開khai 為vi 十thập 等đẳng 者giả 。 以dĩ 三tam 世thế 為vi 三tam 。 微vi 塵trần 說thuyết 為vi 四tứ 。 毛mao 孔khổng 說thuyết 為vi 五ngũ 。 疏sớ/sơ 。 器khí 及cập 有hữu 情tình 各các 有hữu 分phần/phân 圓viên 下hạ 。 出xuất 為vi 十thập 所sở 以dĩ 。 直trực 語ngữ 世thế 界giới 說thuyết 。 是thị 器khí 家gia 之chi 圓viên 。 若nhược 言ngôn 微vi 塵trần 說thuyết 。 即tức 器khí 家gia 之chi 分phần 。 但đãn 言ngôn 有hữu 情tình 說thuyết 。 是thị 有hữu 情tình 家gia 圓viên 。 若nhược 云vân 毛mao 孔khổng 說thuyết 。 即tức 有hữu 情tình 家gia 分phần/phân 。 言ngôn 有hữu 情tình 者giả 。 即tức 含hàm 前tiền 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 生sanh 也dã 。 疏sớ/sơ 。 此thử 上thượng 諸chư 說thuyết 通thông 三tam 世thế 者giả 。 上thượng 之chi 七thất 說thuyết 。 並tịnh 通thông 三tam 世thế 也dã 。 謂vị 過quá 去khứ 佛Phật 說thuyết 。 現hiện 在tại 佛Phật 說thuyết 。 未vị 來lai 佛Phật 說thuyết 等đẳng 。 疏sớ/sơ 。 故cố 普phổ 賢hiền 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 言ngôn 如như 是thị 說thuyết 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 下hạ 句cú 種chủng 種chủng 悉tất 了liễu 知tri 也dã 。 亦diệc 等đẳng 餘dư 文văn 。
疏sớ/sơ 。 廣quảng 則tắc 無vô 量lượng 。 法Pháp 界Giới 品phẩm 中trung 類loại 非phi 一nhất 故cố 者giả 。 法Pháp 界Giới 品phẩm 中trung 。 略lược 明minh 五ngũ 類loại 法Pháp 界Giới 。 皆giai 有hữu 說thuyết 義nghĩa 。 五ngũ 類loại 之chi 內nội 一nhất 一nhất 復phục 多đa 。 故cố 云vân 無vô 量lượng 。 言ngôn 五ngũ 類loại 者giả 一nhất 法pháp 法Pháp 界Giới 。 二nhị 人nhân 法Pháp 界Giới 。 三tam 俱câu 融dung 。 四tứ 俱câu 泯mẫn 。 五ngũ 無vô 障chướng 礙ngại 。 初sơ 中trung 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 事sự 法Pháp 界Giới 。 二nhị 理lý 法Pháp 界Giới 。 三tam 境cảnh 。 四tứ 行hành 。 五ngũ 體thể 。 六lục 用dụng 。 七thất 順thuận 。 八bát 逆nghịch 。 九cửu 教giáo 。 十thập 義nghĩa 。 二nhị 人nhân 法Pháp 界Giới 亦diệc 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 人nhân 二nhị 天thiên 三tam 男nam 四tứ 女nữ 五ngũ 在tại 家gia 六lục 出xuất 家gia 七thất 外ngoại 道đạo 八bát 諸chư 神thần 九cửu 菩Bồ 薩Tát 十thập 佛Phật 。 又hựu 事sự 有hữu 多đa 事sự 。 天thiên 有hữu 多đa 天thiên 。 神thần 有hữu 多đa 神thần 。 百bách 一nhất 十thập 城thành 。 三tam 千thiên 知tri 識thức 等đẳng 。 故cố 云vân 類loại 非phi 一nhất 也dã 。
疏sớ/sơ 。 如như 僧Tăng 祇kỳ 下hạ 。 指chỉ 文văn 顯hiển 說thuyết 。 言ngôn 菩Bồ 提Đề 樹thụ 等đẳng 。 即tức 器khí 世thế 界giới 說thuyết 。 至chí 文văn 當đương 知tri 者giả 。 經Kinh 云vân 。 其kỳ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 恆hằng 出xuất 妙diệu 音âm 。 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 無vô 有hữu 盡tận 極cực 。 而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 餘dư 文văn 師sư 子tử 座tòa 說thuyết 等đẳng 。 又hựu 等đẳng 取thủ 塵trần 毛mao 之chi 文văn 。 如như 善thiện 慧tuệ 地địa 云vân 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 演diễn 說thuyết 法Pháp 門môn 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 於ư 其kỳ 身thân 上thượng 。 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 演diễn 法Pháp 音âm 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 。 乃nãi 至chí 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 形hình 無vô 形hình 物vật 。 皆giai 悉tất 演diễn 出xuất 。 妙diệu 法Pháp 言ngôn 音âm 。 乃nãi 至chí 云vân 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 令linh 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 大đại 聚tụ 中trung 。 所sở 有hữu 微vi 塵trần 。 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 皆giai 悉tất 演diễn 出xuất 。 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 門môn 。 如như 是thị 所sở 念niệm 一nhất 切thiết 隨tùy 心tâm 無vô 不bất 得đắc 者giả 。 上thượng 之chi 所sở 引dẫn 。 即tức 器khí 界giới 塵trần 毛mao 等đẳng 說thuyết 也dã 。
疏sớ/sơ 。 其kỳ 能năng 說thuyết 下hạ 。 三Tam 明Minh 說thuyết 儀nghi 不bất 同đồng 。 指chỉ 下hạ 文văn 耳nhĩ 。
第đệ 七thất 依y 聽thính 人nhân 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 。 先tiên 明minh 大đại 意ý 。 後hậu 即tức 下hạ 諸chư 眾chúng 下hạ 。 略lược 指chỉ 類loại 別biệt 。 疏sớ/sơ 。 子tử 期kỳ 云vân 喪táng 者giả 。 列liệt 子tử 云vân 。 伯bá 牙nha 善thiện 鼓cổ 琴cầm 。 鍾chung 子tử 期kỳ 善thiện 聽thính 。 伯bá 牙nha 鼓cổ 琴cầm 志chí 在tại 高cao 山sơn 。 子tử 期kỳ 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 峨# 峨# 兮hề 若nhược 泰thái 山sơn 。 志chí 想tưởng 流lưu 水thủy 。 鍾chung 子tử 期kỳ 云vân 。 善thiện 哉tai 。 洋dương 洋dương 兮hề 若nhược 江giang 漢hán 。 伯bá 牙nha 所sở 念niệm 鍾chung 子tử 期kỳ 必tất 得đắc 之chi 。 伯bá 牙nha 遊du 於ư 泰thái 山sơn 。 又hựu 遇ngộ 天thiên 陰ấm 卒thốt 逢phùng 暴bạo 雨vũ 止chỉ 於ư 巖nham 下hạ 。 心tâm 悲bi 乃nãi 援viện 琴cầm 而nhi 鼓cổ 之chi 。 初sơ 為vi 霖lâm 雨vũ 之chi 操thao 。 更cánh 造tạo 崩băng 山sơn 之chi 音âm 。 音âm 曲khúc 每mỗi 奏tấu 。 鍾chung 子tử 期kỳ 輒triếp 窮cùng 其kỳ 趣thú 。 伯bá 牙nha 乃nãi 捨xả 琴cầm 而nhi 歎thán 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 子tử 之chi 善thiện 聽thính 。 夫phu 志chí 想tưởng 像tượng 猶do 吾ngô 心tâm 也dã 。 吾ngô 於ư 何hà 處xứ 以dĩ 逃đào 聲thanh 哉tai 。 莊trang 子tử 加gia 云vân 。 鍾chung 子tử 期kỳ 死tử 。 伯bá 牙nha 終chung 身thân 不bất 復phục 鼓cổ 琴cầm 。 文văn 選tuyển 云vân 。 士sĩ 為vi 知tri 己kỷ 者giả 用dụng 。 女nữ 為vi 悅duyệt 己kỷ 者giả 容dung 。 明minh 人nhân 之chi 道đạo 術thuật 在tại 遇ngộ 知tri 音âm 。 知tri 音âm 即tức 聽thính 者giả 。
第đệ 八bát 依y 德đức 。 本bổn 文văn 三tam 。 初sơ 明minh 大đại 意ý 。 次thứ 略lược 。 有hữu 二nhị 類loại 下hạ 別biệt 釋thích 。 後hậu 若nhược 感cảm 者giả 下hạ 揀giản 濫lạm 。 初sơ 中trung 疏sớ/sơ 。 川xuyên 有hữu 珠châu 下hạ 喻dụ 。 內nội 無vô 得đắc 下hạ 合hợp 。 後hậu 然nhiên 唯duy 約ước 說thuyết 者giả 。 揀giản 定định 。
第đệ 九cửu 依y 請thỉnh 人nhân 者giả 。 文văn 二nhị 。 先tiên 舉cử 無vô 顯hiển 有hữu 。 後hậu 然nhiên 有hữu 二nhị 下hạ 。 別biệt 示thị 請thỉnh 儀nghi 。
第đệ 十thập 依y 能năng 加gia 者giả 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 總tổng 明minh 大đại 意ý 。 後hậu 然nhiên 若nhược 佛Phật 下hạ 。 別biệt 釋thích 所sở 以dĩ 。 今kim 初sơ 先tiên 立lập 理lý 。 後hậu 指chỉ 陳trần 。 前tiền 中trung 借tá 尚thượng 書thư 意ý 故cố 。 彼bỉ 第đệ 四tứ 云vân 。 民dân 罔võng 常thường 懷hoài 。 懷hoài 之chi 有hữu 仁nhân 。 鬼quỷ 神thần 無vô 常thường 享hưởng 。 享hưởng 于vu 克khắc 誠thành 。 心tâm 冥minh 至chí 極cực 下hạ 。 指chỉ 陳trần 也dã 。 以dĩ 入nhập 定định 契khế 理lý 故cố 佛Phật 加gia 耳nhĩ 。 故cố 下hạ 文văn 中trung 。 以dĩ 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 感cảm 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 現hiện 前tiền 等đẳng 。 別biệt 釋thích 中trung 四tứ 。 一nhất 總tổng 彰chương 有hữu 無vô 。 二nhị 所sở 以dĩ 加gia 者giả 下hạ 。 出xuất 加gia 所sở 以dĩ 。 三tam 若nhược 爾nhĩ 僧Tăng 祇kỳ 隨tùy 好hảo/hiếu 下hạ 。 釋thích 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 四tứ 加gia 有hữu 下hạ 。 就tựu 類loại 彰chương 別biệt 。 二nhị 中trung 先tiên 徵trưng 後hậu 釋thích 。 釋thích 有hữu 三tam 意ý 。 疏sớ/sơ 。 欲dục 顯hiển 諸chư 佛Phật 同đồng 加gia 即tức 同đồng 說thuyết 故cố 者giả 。 即tức 第đệ 一nhất 意ý 。 若nhược 佛Phật 自tự 說thuyết 即tức 不bất 可khả 言ngôn 加gia 。 即tức 但đãn 名danh 自tự 說thuyết 耳nhĩ 。 今kim 由do 同đồng 加gia 皆giai 與dữ 智trí 勸khuyến 說thuyết 。 則tắc 顯hiển 同đồng 說thuyết 也dã 。 疏sớ/sơ 。 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 故cố 者giả 。 第đệ 二nhị 意ý 也dã 。 上thượng 顯hiển 通thông 方phương 之chi 法pháp 。 此thử 顯hiển 圓viên 融dung 之chi 教giáo 。 然nhiên 一nhất 經kinh 中trung 。 總tổng 具cụ 四tứ 句cú 。 今kim 但đãn 舉cử 一nhất 以dĩ 順thuận 同đồng 加gia 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 者giả 一nhất 說thuyết 如như 僧Tăng 祇kỳ 等đẳng 。 二nhị 者giả 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 。 如như 向hướng 所sở 明minh 。 三tam 者giả 一nhất 切thiết 說thuyết 是thị 一nhất 說thuyết 。 如như 一nhất 切thiết 處xứ 文Văn 殊Thù 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 同đồng 聲thanh 說thuyết 偈kệ 。 顯hiển 法pháp 無vô 異dị 故cố 。 四tứ 者giả 一nhất 切thiết 說thuyết 是thị 一nhất 切thiết 說thuyết 。 如như 十thập 方phương 來lai 證chứng 皆giai 自tự 敘tự 云vân 。 我ngã 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 所sở 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 餘dư 三tam 不bất 順thuận 同đồng 加gia 故cố 。 疏sớ/sơ 不bất 明minh 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 。 亦diệc 顯hiển 果quả 海hải 下hạ 。 第đệ 三tam 意ý 也dã 。 佛Phật 表biểu 果quả 海hải 。 菩Bồ 薩Tát 表biểu 因nhân 故cố 。 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 此thử 處xứ 難nạn/nan 宣tuyên 示thị 。 我ngã 今kim 說thuyết 少thiểu 分phần 。 論luận 經Kinh 云vân 一nhất 分phần/phân 。 論luận 釋thích 云vân 果quả 分phần/phân 不bất 可khả 說thuyết 。 但đãn 說thuyết 因nhân 分phần/phân 。 因nhân 分phần/phân 於ư 果quả 分phân 為vi 一nhất 分phần 耳nhĩ 。
疏sớ/sơ 。 若nhược 爾nhĩ 僧Tăng 祇kỳ 下hạ 。 三tam 釋thích 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 設thiết 難nạn/nan 。 二nhị 釋thích 難nạn/nan 。 三tam 遮già 難nạn/nan 。 今kim 初sơ 也dã 。
疏sớ/sơ 。 表biểu 微vi 細tế 下hạ 。 二nhị 釋thích 難nạn/nan 也dã 。 略lược 舉cử 二nhị 意ý 對đối 前tiền 三tam 意ý 。 言ngôn 微vi 細tế 難nan 知tri 者giả 。 對đối 前tiền 同đồng 說thuyết 及cập 一nhất 切thiết 說thuyết 。 前tiền 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 以dĩ 受thọ 加gia 故cố 表biểu 佛Phật 同đồng 說thuyết 。 今kim 以dĩ 僧Tăng 祇kỳ 數số 量lượng 重trùng 重trùng 微vi 細tế 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 隨tùy 好hảo/hiếu 光quang 明minh 功công 德đức 。 一nhất 好hảo/hiếu 一nhất 光quang 能năng 破phá 地địa 獄ngục 。 三tam 重trọng/trùng 頓đốn 圓viên 故cố 亦diệc 難nan 知tri 。 唯duy 佛Phật 能năng 了liễu 。 故cố 佛Phật 自tự 說thuyết 。 疏sớ/sơ 。 超siêu 出xuất 因nhân 果quả 故cố 者giả 。 對đối 前tiền 果quả 海hải 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 前tiền 難nạn/nan 中trung 意ý 云vân 。 若nhược 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 表biểu 因nhân 。 今kim 佛Phật 自tự 說thuyết 應ưng 可khả 。 表biểu 果quả 可khả 說thuyết 故cố 。 今kim 答đáp 云vân 。 對đối 果quả 說thuyết 因nhân 言ngôn 因nhân 可khả 說thuyết 。 因nhân 無vô 果quả 外ngoại 之chi 因nhân 。 沒một 同đồng 果quả 海hải 故cố 。 因nhân 亦diệc 叵phả 說thuyết 。 如như 鳥điểu 跡tích 同đồng 空không 跡tích 亦diệc 叵phả 說thuyết 。 因nhân 既ký 非phi 因nhân 。 果quả 亦diệc 非phi 果quả 。 欲dục 拂phất 前tiền 因nhân 果quả 之chi 相tướng 。 故cố 佛Phật 自tự 說thuyết 。
疏sớ/sơ 。 然nhiên 施thi 設thiết 不bất 同đồng 不bất 應ưng 一nhất 準chuẩn 者giả 。 三tam 遮già 難nạn/nan 也dã 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 今kim 佛Phật 說thuyết 。 即tức 表biểu 微vi 細tế 。 餘dư 應ưng 是thị 麁thô 。 此thử 言ngôn 超siêu 出xuất 前tiền 應ưng 繫hệ 著trước 故cố 。 此thử 遮già 云vân 。 聖thánh 教giáo 施thi 設thiết 。 千thiên 差sai 萬vạn 別biệt 。 各các 取thủ 一nhất 表biểu 不bất 應ưng 剋khắc 定định 。 受thọ 加gia 表biểu 於ư 同đồng 說thuyết 。 亦diệc 非phi 麁thô 非phi 著trước 。 佛Phật 說thuyết 表biểu 細tế 顯hiển 超siêu 。 亦diệc 不bất 礙ngại 於ư 同đồng 說thuyết 。 約ước 表biểu 小tiểu 異dị 大đại 旨chỉ 全toàn 同đồng 。 何hà 不bất 亡vong 言ngôn 觸xúc 途đồ 生sanh 滯trệ 。 故cố 云vân 不bất 應ưng 一nhất 準chuẩn 。
疏sớ/sơ 。 加gia 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。 第đệ 四tứ 就tựu 類loại 彰chương 別biệt 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 顯hiển 別biệt 。 後hậu 指chỉ 文văn 。 前tiền 中trung 顯hiển 有hữu 三tam 業nghiệp 者giả 。 口khẩu 業nghiệp 勸khuyến 說thuyết 以dĩ 益ích 辯biện 。 意ý 業nghiệp 冥minh 加gia 以dĩ 益ích 智trí 。 身thân 業nghiệp 摩ma 頂đảnh 以dĩ 增tăng 威uy 。 然nhiên 意ý 與dữ 智trí 雖tuy 則tắc 是thị 冥minh 。 以dĩ 與dữ 身thân 語ngữ 同đồng 時thời 。 此thử 二nhị 顯hiển 彰chương 以dĩ 少thiểu 從tùng 多đa 故cố 。 三tam 皆giai 稱xưng 顯hiển 。 冥minh 唯duy 與dữ 智trí 故cố 有hữu 不bất 同đồng 。
疏sớ/sơ 。 普phổ 光quang 法Pháp 界Giới 下hạ 。 後hậu 指chỉ 文văn 也dã 。 普phổ 光quang 攝nhiếp 三tam 會hội 。 謂vị 二nhị 七thất 八bát 也dã 。 法Pháp 界Giới 即tức 是thị 。 第đệ 九cửu 會hội 故cố 。 此thử 四tứ 會hội 並tịnh 唯duy 有hữu 冥minh 。 由do 二nhị 七thất 兩lưỡng 會hội 不bất 入nhập 定định 故cố 。 故cố 無vô 顯hiển 加gia 。 而nhi 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 言ngôn 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 故cố 是thị 冥minh 加gia 。 第đệ 八bát 會hội 普phổ 賢hiền 雖tuy 入nhập 三tam 昧muội 無vô 有hữu 加gia 分phần/phân 。 但đãn 有hữu 作tác 用dụng 發phát 起khởi 故cố 無vô 顯hiển 加gia 。 亦diệc 云vân 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 故cố 有hữu 冥minh 加gia 。 法Pháp 界Giới 品phẩm 。 如Như 來Lai 自tự 入nhập 三tam 昧muội 。 不bất 可khả 有hữu 加gia 。 下hạ 普phổ 賢hiền 文Văn 殊Thù 有hữu 說thuyết 無vô 定định 故cố 闕khuyết 顯hiển 加gia 。 皆giai 承thừa 佛Phật 力lực 故cố 。 能năng 說thuyết 能năng 證chứng 故cố 有hữu 冥minh 加gia 。 疏sớ/sơ 。 餘dư 皆giai 具cụ 二nhị 者giả 。 即tức 餘dư 五ngũ 會hội 。 顯hiển 必tất 有hữu 冥minh 者giả 。 釋thích 具cụ 所sở 以dĩ 。 冥minh 即tức 未vị 必tất 有hữu 顯hiển 。 顯hiển 即tức 必tất 有hữu 於ư 冥minh 。 以dĩ 如Như 來Lai 有hữu 力lực 有hữu 慈từ 常thường 冥minh 加gia 故cố 。 未vị 定định 緣duyên 闕khuyết 。 不bất 容dung 有hữu 顯hiển 故cố 唯duy 有hữu 冥minh 。 顯hiển 加gia 之chi 時thời 冥minh 常thường 不bất 捨xả 。 又hựu 有hữu 意ý 加gia 故cố 言ngôn 必tất 有hữu 。 疏sớ/sơ 。 餘dư 至chí 下hạ 明minh 者giả 。 謂vị 冥minh 顯hiển 加gia 相tương/tướng 有hữu 多đa 義nghĩa 門môn 。 隨tùy 文văn 具cụ 顯hiển 也dã 。
第đệ 二nhị 藏tạng 教giáo 所sở 攝nhiếp 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 總tổng 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 總tổng 科khoa 後hậu 。 今kim 初sơ 下hạ 。 牒điệp 釋thích 總tổng 名danh 。 引dẫn 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 者giả 。 然nhiên 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 本bổn 論luận 即tức 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 。 釋thích 有hữu 多đa 家gia 。 此thử 方phương 有hữu 二nhị 本bổn 。 即tức 世thế 親thân 無vô 性tánh 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 大đại 唐đường 三tam 藏tạng 俱câu 譯dịch 二nhị 本bổn 。 各các 有hữu 十thập 卷quyển 。 梁lương 朝triêu 真Chân 諦Đế 譯dịch 。 世thế 親thân 釋thích 論luận 。 有hữu 十thập 五ngũ 卷quyển 。 今kim 稱xưng 梁lương 攝nhiếp 論luận 。 是thị 釋thích 義nghĩa 大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。 疏sớ/sơ 家gia 隨tùy 便tiện 引dẫn 之chi 。 恐khủng 濫lạm 三tam 本bổn 故cố 。 各các 以dĩ 異dị 名danh 揀giản 之chi 。 然nhiên 依y 古cổ 德đức 多đa 引dẫn 梁lương 論luận 。 若nhược 今kim 自tự 取thủ 多đa 引dẫn 無vô 性tánh 世thế 親thân 。 疏sớ/sơ 。 謂vị 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 所sở 應ưng 知tri 義nghĩa 者giả 。 即tức 彼bỉ 論luận 自tự 釋thích 攝nhiếp 義nghĩa 。 所sở 應ưng 知tri 者giả 。 然nhiên 論luận 無vô 別biệt 釋thích 。 下hạ 廣quảng 顯hiển 論luận 所sở 明minh 。 即tức 十thập 勝thắng 相tương/tướng 。 謂vị 一nhất 應ưng 知tri 依y 止chỉ 勝thắng 相tương/tướng 。 二nhị 應ưng 知tri 相tương 勝thắng 相tương/tướng 。 三tam 應ưng 知tri 入nhập 勝thắng 相tương/tướng 等đẳng 。 十thập 相tương/tướng 皆giai 言ngôn 應ưng 知tri 。 即tức 理lý 事sự 等đẳng 法pháp 皆giai 應ưng 知tri 也dã 。
疏sớ/sơ 。 攝nhiếp 即tức 包bao 含hàm 者giả 。 疏sớ/sơ 家gia 轉chuyển 將tương 攝nhiếp 義nghĩa 復phục 釋thích 於ư 舍xá 。 以dĩ 前tiền 標tiêu 云vân 以dĩ 舍xá 攝nhiếp 故cố 。 故cố 牒điệp 釋thích 也dã 。 疏sớ/sơ 言ngôn 三tam 藏tạng 下hạ 。 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 三tam 藏tạng 。 後hậu 二nhị 藏tạng 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 列liệt 。 次thứ 初sơ 中trung 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 後hậu 然nhiên 此thử 三tam 藏tạng 下hạ 。 總tổng 顯hiển 所sở 詮thuyên 。 二nhị 中trung 三tam 藏tạng 即tức 為vi 三tam 別biệt 。 皆giai 先tiên 標tiêu 。 後hậu 釋thích 。 疏sớ/sơ 。 今kim 初sơ 亦diệc 名danh 下hạ 釋thích 也dã 。 於ư 中trung 四tứ 。 一nhất 會hội 梵Phạm 音âm 。 二nhị 敘tự 古cổ 釋thích 。 三tam 敘tự 古cổ 破phá 。 四tứ 會hội 順thuận 違vi 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 梵Phạm 音âm 素tố 怛đát 纜# 者giả 。 唐đường 三tam 藏tạng 譯dịch 云vân 。 是thị 中trung 天thiên 之chi 語ngữ 。 什thập 公công 多đa 譯dịch 。 為vi 修Tu 多Đa 羅La 。 亦diệc 云vân 修tu 妬đố 路lộ 。 多đa 通thông 諸chư 天thiên 什thập 公công 是thị 龜quy 茲tư 人nhân 近cận 於ư 東đông 天thiên 。 實thật 叉xoa 三tam 藏tạng 于vu 闐điền 國quốc 人nhân 多đa 近cận 東đông 北bắc 。 然nhiên 什thập 公công 亦diệc 遊du 五ngũ 天thiên 。 隨tùy 時thời 所sở 受thọ 小tiểu 有hữu 輕khinh 重trọng 。 語ngữ 其kỳ 大đại 旨chỉ 理lý 則tắc 無vô 乖quai 。 然nhiên 前tiền 後hậu 三tam 藏tạng 。 多đa 云vân 修tu 多đa 羅la 也dã 。 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 者giả 。 秦tần 洛lạc 謂vị 之chi 中trung 華hoa 。 亦diệc 名danh 華hoa 夏hạ 。 亦diệc 云vân 中trung 夏hạ 。 淮hoài 南nam 楚sở 地địa 。 非phi 是thị 中trung 方phương 。 楚sở 洛lạc 言ngôn 音âm 呼hô 召triệu 輕khinh 重trọng 。 今kim 西tây 域vực 梵Phạn 語ngữ 有hữu 似tự 於ư 斯tư 。 中trung 天thiên 如như 中trung 夏hạ 。 餘dư 四tứ 如như 楚sở 蜀thục 。 西tây 來lai 三tam 藏tạng 。 或hoặc 有hữu 南nam 天thiên 。 或hoặc 有hữu 北bắc 天thiên 。 或hoặc 有hữu 中trung 天thiên 。 東đông 西tây 各các 異dị 。
疏sớ/sơ 。 古cổ 譯dịch 為vi 契Khế 經Kinh 下hạ 。 第đệ 二nhị 敘tự 古cổ 釋thích 也dã 。 於ư 中trung 五ngũ 。 一nhất 標tiêu 名danh 。 二nhị 智trí 論luận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 三tam 契khế 謂vị 契khế 理lý 下hạ 。 會hội 義nghĩa 。 四tứ 即tức 契khế 理lý 合hợp 機cơ 之chi 經kinh 下hạ 。 會hội 六lục 釋thích 以dĩ 契khế 對đối 經kinh 。 即tức 名danh 依y 主chủ 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 對đối 藏tạng 。 便tiện 名danh 持trì 業nghiệp 。 五ngũ 復phục 云vân 下hạ 。 會hội 傍bàng 正chánh 。 疏sớ/sơ 有hữu 云vân 。 按án 五ngũ 印ấn 度độ 至chí 斥xích 於ư 古cổ 德đức 。 經kinh 非phi 敵địch 對đối 者giả 。 第đệ 三tam 敘tự 古cổ 破phá 。 此thử 古cổ 即tức 是thị 靜tĩnh 法pháp 寺tự 苑uyển 公công 刊# 定định 記ký 中trung 義nghĩa 也dã 。 但đãn 言ngôn 有hữu 云vân 。 即tức 是thị 刊# 定định 記ký 主chủ 。 若nhược 云vân 古cổ 德đức 。 多đa 是thị 藏tạng 和hòa 尚thượng 。 亦diệc 有hữu 此thử 前tiền 諸chư 德đức 。 此thử 中trung 總tổng 舉cử 先tiên 古cổ 諸chư 德đức 。 又hựu 此thử 中trung 疏sớ/sơ 撮toát 略lược 刊# 定định 之chi 意ý 耳nhĩ 。 刊# 定định 記ký 敘tự 古cổ 義nghĩa 竟cánh 。 便tiện 云vân 。 今kim 詳tường 諸chư 論luận 及cập 以dĩ 梵Phạm 本bổn 。 良lương 恐khủng 不bất 爾nhĩ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 中trung 通thông 辯biện 。 有hữu 三tam 失thất 故cố 。 一nhất 敵địch 對đối 翻phiên 名danh 失thất 。 二nhị 以dĩ 義nghĩa 為vi 名danh 失thất 。 三tam 總tổng 別biệt 不bất 分phân 失thất 。 今kim 疏sớ/sơ 所sở 明minh 即tức 第đệ 一nhất 失thất 。 謂vị 修tu 多đa 羅la 一nhất 名danh 既ký 含hàm 四tứ 實thật 。 線tuyến 既ký 敵địch 對đối 。 經kinh 何hà 得đắc 非phi 。 經kinh 亦diệc 是thị 敵địch 對đối 。 言ngôn 非phi 敵địch 對đối 。 故cố 云vân 敵địch 對đối 翻phiên 名danh 失thất 。 故cố 今kim 疏sớ/sơ 云vân 斥xích 於ư 古cổ 德đức 經kinh 非phi 敵địch 對đối 。 二nhị 以dĩ 義nghĩa 為vi 名danh 失thất 者giả 。 意ý 云vân 。 經Kinh 字tự 是thị 名danh 。 契khế 字tự 是thị 義nghĩa 。 以dĩ 經kinh 有hữu 契khế 理lý 合hợp 機cơ 之chi 義nghĩa 故cố 。 借tá 契khế 義nghĩa 。 以dĩ 助trợ 經kinh 名danh 。 而nhi 呼hô 契Khế 經Kinh 兩lưỡng 字tự 全toàn 作tác 名danh 者giả 。 即tức 是thị 以dĩ 義nghĩa 為vi 名danh 失thất 也dã 。 若nhược 是thị 全toàn 名danh 者giả 。 應ưng 云vân 欲dục 底để 修tu 多đa 羅la 。 欲dục 底để 之chi 言ngôn 。 有hữu 其kỳ 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 契khế 義nghĩa 。 二nhị 順thuận 古cổ 所sở 行hành 。 三tam 依y 正Chánh 道Đạo 理lý 。 今kim 取thủ 契khế 義nghĩa 。 既ký 無vô 欲dục 底để 之chi 言ngôn 。 明minh 知tri 名danh 無vô 契khế 字tự 也dã 。 又hựu 舉cử 例lệ 云vân 。 如như 質chất 多đa 名danh 心tâm 。 集tập 起khởi 為vi 義nghĩa 。 詎cự 翻phiên 集tập 起khởi 亦diệc 作tác 名danh 耶da 。 意ý 云vân 。 集tập 起khởi 既ký 非phi 心tâm 名danh 。 契khế 理lý 豈khởi 是thị 經Kinh 目mục 也dã 。 三tam 總tổng 別biệt 不bất 分phân 失thất 者giả 。 彼bỉ 云vân 。 但đãn 藏tạng 部bộ 立lập 名danh 。 各các 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 。 一nhất 謂vị 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 部bộ 為vi 總tổng 名danh 。 修Tu 多Đa 羅La 等đẳng 為vi 別biệt 稱xưng 。 二nhị 謂vị 修tu 多đa 羅la 為vi 總tổng 號hiệu 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 應ưng 頌tụng 等đẳng 為vi 別biệt 目mục 。 古cổ 來lai 相tương/tướng 傳truyền 。 唯duy 辯biện 前tiền 門môn 不bất 論luận 於ư 後hậu 。 今kim 修tu 多đa 羅la 依y 藏tạng 部bộ 中trung 總tổng 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 。 而nhi 立lập 其kỳ 名danh 。 餘dư 藏tạng 部bộ 名danh 依y 藏tạng 部bộ 中trung 別biệt 相tướng 業nghiệp 用dụng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 修tu 多đa 羅la 業nghiệp 能năng 貫quán 攝nhiếp 故cố 。 餘dư 藏tạng 餘dư 部bộ 所sở 詮thuyên 所sở 化hóa 。 由do 此thử 貫quán 攝nhiếp 彼bỉ 方phương 成thành 故cố 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 十thập 五ngũ 云vân 。 始thỉ 從tùng 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 終chung 至chí 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 修Tu 多Đa 羅La 故cố 。 釋thích 曰viết 。 刊# 定định 記ký 文văn 猶do 似tự 難nan 見kiến 。 今kim 更cánh 為vi 釋thích 。 言ngôn 各các 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 者giả 。 如như 三tam 藏tạng 中trung 兩lưỡng 重trọng/trùng 者giả 。 一nhất 云vân 三tam 藏tạng 是thị 總tổng 。 經kinh 律luật 論luận 為vi 別biệt 。 二nhị 修tu 多đa 羅la 是thị 總tổng 稱xưng 。 調điều 伏phục 對đối 法pháp 為vi 別biệt 稱xưng 故cố 。 三tam 藏tạng 中trung 修tu 多đa 羅la 即tức 是thị 總tổng 名danh 。 雖tuy 標tiêu 總tổng 稱xưng 即tức 受thọ 別biệt 名danh 。 故cố 云vân 今kim 修tu 多đa 羅la 依y 三tam 藏tạng 中trung 總tổng 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 。 古cổ 人nhân 不bất 知tri 此thử 從tùng 總tổng 相tương/tướng 得đắc 名danh 。 但đãn 謂vị 為vi 別biệt 。 故cố 云vân 總tổng 別biệt 不bất 分phân 失thất 也dã 。 又hựu 如như 十thập 二nhị 部bộ 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 者giả 。 一nhất 云vân 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 是thị 總tổng 名danh 也dã 。 謂vị 修tu 多đa 羅la 祇kỳ 夜dạ 等đẳng 。 即tức 為vi 別biệt 稱xưng 。 二nhị 云vân 。 修tu 多đa 羅la 是thị 總tổng 名danh 。 祇kỳ 夜dạ 等đẳng 十thập 一nhất 為vi 別biệt 稱xưng 。 不bất 取thủ 修tu 多đa 羅la 。 以dĩ 修tu 多đa 羅la 為vi 總tổng 故cố 。 亦diệc 雖tuy 標tiêu 總tổng 稱xưng 。 即tức 受thọ 別biệt 名danh 。 是thị 則tắc 三tam 藏tạng 中trung 修tu 多đa 羅la 。 通thông 於ư 二nhị 藏tạng 。 十thập 二nhị 分phần 中trung 修tu 多đa 羅la 。 通thông 餘dư 十thập 一nhất 故cố 。 若nhược 不bất 通thông 者giả 。 修tu 多đa 羅la 既ký 稱xưng 契khế 理lý 合hợp 機cơ 。 餘dư 無vô 此thử 名danh 應ưng 不bất 契khế 理lý 合hợp 機cơ 。 既ký 俱câu 契khế 理lý 合hợp 機cơ 。 明minh 知tri 修tu 多đa 羅la 是thị 從tùng 總tổng 相tương/tướng 立lập 名danh 耳nhĩ 。 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 部bộ 。 皆giai 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 。 故cố 云vân 各các 有hữu 也dã 。 刊# 定định 之chi 意ý 亦diệc 有hữu 理lý 在tại 。 今kim 謂vị 若nhược 十thập 二nhị 部bộ 中trung 修tu 多đa 羅la 。 則tắc 通thông 十thập 一nhất 及cập 於ư 三tam 藏tạng 。 若nhược 三tam 藏tạng 中trung 修tu 多đa 羅la 名danh 。 唯duy 通thông 十thập 二nhị 不bất 通thông 二nhị 藏tạng 。 二nhị 藏tạng 之chi 中trung 有hữu 契khế 合hợp 者giả 。 自tự 屬thuộc 十thập 二nhị 分phần 中trung 修tu 多đa 羅la 耳nhĩ 。 思tư 之chi 以dĩ 非phi 苦khổ 要yếu 故cố 。
疏sớ/sơ 。 略lược 不bất 敘tự 。 唯duy 明minh 初sơ 一nhất 。 恐khủng 欲dục 知tri 根căn 本bổn 故cố 鈔sao 具cụ 敘tự 耳nhĩ 。 彼bỉ 復phục 破phá 於ư 遠viễn 公công 三tam 修tu 多đa 羅la 。 至chí 十thập 藏tạng 品phẩm 當đương 說thuyết 。
疏sớ/sơ 。 今kim 更cánh 詳tường 之chi 者giả 。 第đệ 四tứ 會hội 順thuận 違vi 也dã 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 全toàn 縱túng/tung 。 次thứ 半bán 奪đoạt 。 後hậu 出xuất 古cổ 意ý 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 古cổ 如như 所sở 破phá 者giả 。 經kinh 線tuyến 俱câu 為vi 敵địch 對đối 而nhi 言ngôn 線tuyến 是thị 經Kinh 非phi 故cố 如như 所sở 破phá 。
疏sớ/sơ 。 若nhược 兼kiêm 順thuận 義nghĩa 下hạ 。 二nhị 半bán 奪đoạt 也dã 。 縱túng/tung 其kỳ 經kinh 是thị 敵địch 對đối 。 奪đoạt 其kỳ 不bất 名danh 聖thánh 教giáo 。 是thị 故cố 一nhất 名danh 含hàm 於ư 多đa 實thật 。 應ưng 須tu 順thuận 義nghĩa 立lập 名danh 。 如như 仙tiên 陀đà 婆bà 一nhất 名danh 四tứ 實thật 。 若nhược 譯dịch 經kinh 中trung 五ngũ 味vị 之chi 處xứ 。 應ưng 譯dịch 為vi 鹽diêm 。 若nhược 譯dịch 經kinh 中trung 王vương 之chi 所sở 乘thừa 。 仙tiên 陀đà 婆bà 者giả 。 應ưng 譯dịch 為vi 馬mã 。 不bất 可khả 言ngôn 水thủy 言ngôn 器khí 。 今kim 譯dịch 佛Phật 經Kinh 云vân 修tu 多đa 羅la 。 合hợp 名danh 聖thánh 教giáo 也dã 。 言ngôn 線tuyến 言ngôn 索sách 非phi 全toàn 愜# 當đương 。 故cố 云vân 經kinh 自tự 屬thuộc 於ư 席tịch 。 經kinh 敵địch 對đối 應ưng 名danh 聖thánh 教giáo 。 梁lương 攝nhiếp 已dĩ 下hạ 。 引dẫn 文văn 為vi 證chứng 。 即tức 第đệ 一nhất 論luận 。 然nhiên 此thử 所sở 引dẫn 上thượng 兩lưỡng 句cú 全toàn 是thị 論luận 文văn 。 為vi 成thành 聖thánh 教giáo 下hạ 。 乃nãi 取thủ 義nghĩa 釋thích 。 以dĩ 彼bỉ 本bổn 論luận 云vân 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 即tức 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 教giáo 及cập 修tu 多đa 羅la 。 釋thích 論luận 云vân 。 此thử 言ngôn 大Đại 乘Thừa 者giả 。 欲dục 揀giản 小Tiểu 乘Thừa 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 何hà 不bất 但đãn 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 名danh 。 復phục 說thuyết 於ư 修tu 多đa 羅la 名danh 。 有hữu 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 非phi 是thị 聖thánh 教giáo 故cố 。 此thử 中trung 意ý 云vân 。 若nhược 但đãn 言ngôn 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 揀giản 濫lạm 不bất 盡tận 故cố 。 加gia 修tu 多đa 羅la 言ngôn 。 揀giản 異dị 凡phàm 夫phu 所sở 造tạo 之chi 論luận 。 明minh 是thị 聖thánh 教giáo 之chi 論luận 故cố 。 今kim 引dẫn 意ý 者giả 。 本bổn 論luận 牒điệp 修tu 多đa 羅la 。 釋thích 論luận 之chi 中trung 乃nãi 云vân 聖thánh 教giáo 。 明minh 是thị 譯dịch 修tu 多đa 羅la 為vi 聖thánh 教giáo 也dã 。
疏sớ/sơ 。 古cổ 德đức 見kiến 此thử 方phương 儒nho 墨mặc 皆giai 稱xưng 為vi 經kinh 。 下hạ 出xuất 古cổ 意ý 也dã 。 席tịch 經kinh 不bất 順thuận 本bổn 義nghĩa 。 是thị 故cố 借tá 耳nhĩ 。 儒nho 即tức 儒nho 教giáo 。 夫phu 子tử 為vi 主chủ 。 墨mặc 即tức 墨mặc 教giáo 。 墨mặc 翟# 為vi 主chủ 。 亡vong 身thân 益ích 物vật 。 是thị 其kỳ 所sở 宗tông 。 如như 夏hạ 禹vũ 之chi 勤cần 用dụng 斯tư 意ý 也dã 。 儒nho 有hữu 九cửu 經kinh 五ngũ 經kinh 等đẳng 。 皆giai 稱xưng 為vi 經kinh 。 經kinh 者giả 。 常thường 也dã 。 典điển 也dã 。 聖thánh 人nhân 之chi 言ngôn 。 方phương 得đắc 稱xưng 經kinh 。 此thử 方phương 既ký 以dĩ 聖thánh 人nhân 之chi 言ngôn 為vi 經kinh 故cố 。 譯dịch 聖thánh 教giáo 亦diệc 名danh 經kinh 也dã 。 言ngôn 雙song 含hàm 二nhị 義nghĩa 者giả 。 即tức 聖thánh 教giáo 及cập 經kinh 緯# 義nghĩa 也dã 。 俱câu 順thuận 兩lưỡng 方phương 者giả 。 順thuận 此thử 方phương 夫phu 子tử 等đẳng 經kinh 。 順thuận 西tây 域vực 經kinh 緯# 聖thánh 教giáo 之chi 經kinh 也dã 。 恐khủng 濫lạm 席tịch 經kinh 故cố 。 加gia 契khế 字tự 以dĩ 揀giản 之chi 耳nhĩ 。 古cổ 人nhân 既ký 以dĩ 敵địch 對đối 為vi 線tuyến 。 明minh 知tri 亦diệc 未vị 了liễu 契Khế 經Kinh 。 半bán 從tùng 義nghĩa 耳nhĩ 。 故cố 為vi 允duẫn 當đương 。
疏sớ/sơ 。 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 下hạ 。 此thử 中trung 大đại 意ý 。 取thủ 其kỳ 一nhất 名danh 四tứ 實thật 。 以dĩ 會hội 雜tạp 心tâm 五ngũ 義nghĩa 。 便tiện 是thị 顯hiển 修tu 多đa 羅la 之chi 相tướng 。 文văn 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 舉cử 包bao 含hàm 。 二nhị 故cố 雜tạp 心tâm 下hạ 。 正chánh 會hội 五ngũ 義nghĩa 。 三tam 總tổng 上thượng 五ngũ 義nghĩa 下hạ 以dĩ 義nghĩa 貫quán 通thông 。 二nhị 中trung 即tức 雜tạp 心tâm 。 第đệ 八bát 修tu 多đa 羅la 品phẩm 云vân 。 修tu 多đa 羅la 者giả 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。 一nhất 曰viết 出xuất 生sanh 。 出xuất 生sanh 諸chư 義nghĩa 故cố 。 二nhị 曰viết 涌dũng 泉tuyền 。 義nghĩa 味vị 無vô 盡tận 故cố 。 三tam 曰viết 顯hiển 示thị 。 顯hiển 示thị 諸chư 義nghĩa 故cố 。 四tứ 曰viết 繩thằng 墨mặc 。 辨biện 諸chư 邪tà 正chánh 故cố 。 五ngũ 曰viết 結kết 鬘man 。 貫quán 穿xuyên 諸chư 法pháp 故cố 。 如như 是thị 五ngũ 義nghĩa 。 是thị 修Tu 多Đa 羅La 義nghĩa 。 今kim 疏sớ/sơ 引dẫn 初sơ 二nhị 義nghĩa 不bất 次thứ 者giả 。 依y 古cổ 疏sớ/sơ 引dẫn 。 取thủ 義nghĩa 便tiện 耳nhĩ 。
疏sớ/sơ 。 總tổng 上thượng 五ngũ 義nghĩa 不bất 出xuất 貫quán 攝nhiếp 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 釋thích 貫quán 攝nhiếp 。 後hậu 彰chương 所sở 貫quán 攝nhiếp 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 標tiêu 義nghĩa 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 釋thích 所sở 引dẫn 。 疏sớ/sơ 。 故cố 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 一nhất 者giả 。 二nhị 引dẫn 證chứng 也dã 。 全toàn 引dẫn 論luận 文văn 。 更cánh 無vô 所sở 少thiểu 。 而nhi 次thứ 下hạ 對đối 所sở 詮thuyên 云vân 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 宣tuyên 說thuyết 佛Phật 地địa 。 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 依y 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 名danh 佛Phật 地địa 經kinh 。 如như 緣duyên 起khởi 經kinh 。 如như 集tập 寶bảo 論luận 。 意ý 云vân 皆giai 從tùng 所sở 詮thuyên 也dã 。
疏sớ/sơ 。 此thử 或hoặc 貫quán 攝nhiếp 通thông 所sở 說thuyết 所sở 化hóa 下hạ 。 三tam 釋thích 所sở 引dẫn 論luận 也dã 。 釋thích 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 通thông 。 二nhị 局cục 。 上thượng 即tức 通thông 也dã 。 言ngôn 二nhị 義nghĩa 通thông 所sở 說thuyết 者giả 。 謂vị 貫quán 穿xuyên 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 攝nhiếp 令linh 不bất 散tán 故cố 。 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 引dẫn 瑜du 伽già 。 云vân 攝nhiếp 取thủ 聖thánh 語ngữ 。 言ngôn 二nhị 義nghĩa 通thông 所sở 化hóa 者giả 。 貫quán 穿xuyên 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 攝nhiếp 取thủ 不bất 捨xả 故cố 。 局cục 義nghĩa 可khả 知tri 。
疏sớ/sơ 。 又hựu 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 下hạ 。 第đệ 二nhị 彰chương 所sở 貫quán 攝nhiếp 之chi 法pháp 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 引dẫn 攝nhiếp 論luận 正chánh 釋thích 。 後hậu 例lệ 同đồng 指chỉ 餘dư 。 前tiền 中trung 即tức 彼bỉ 論luận 第đệ 一nhất 。 文văn 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 引dẫn 論luận 總tổng 標tiêu 。 後hậu 依y 者giả 下hạ 。 引dẫn 論luận 別biệt 釋thích 。 釋thích 標tiêu 四tứ 義nghĩa 則tắc 分phân 為vi 四tứ 。 初sơ 釋thích 依y 中trung 。 舉cử 其kỳ 三tam 事sự 。 一nhất 於ư 是thị 處xứ 者giả 。 即tức 說thuyết 經Kinh 處xứ 。 如như 佛Phật 在tại 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 等đẳng 。 二nhị 由do 此thử 者giả 。 即tức 說thuyết 經Kinh 因nhân 緣duyên 。 即tức 所sở 被bị 機cơ 等đẳng 。 如như 十Thập 地Địa 經kinh 。 由do 十thập 方phương 佛Phật 加gia 。 解giải 脫thoát 月nguyệt 請thỉnh 等đẳng 。 三tam 為vi 此thử 者giả 。 即tức 說thuyết 經Kinh 意ý 。 如như 發phát 心tâm 品phẩm 云vân 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 佛Phật 法Pháp 故cố 。 為vi 以dĩ 智trí 光quang 普phổ 照chiếu 故cố 。 為vi 欲dục 開khai 闡xiển 實thật 義nghĩa 故cố 等đẳng 。 故cố 梁lương 論luận 云vân 。 是thị 處xứ 是thị 人nhân 是thị 用dụng 。 疏sớ/sơ 。 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 世thế 俗tục 諦đế 相tướng 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 相tướng 者giả 。 謂vị 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 諸chư 佛Phật 唯duy 依y 二nhị 諦đế 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 更cánh 無vô 餘dư 相tương/tướng 。 疏sớ/sơ 。 法pháp 者giả 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 者giả 。 即tức 所sở 詮thuyên 法Pháp 門môn 軌quỹ 持trì 之chi 法pháp 。 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 諦đế 。 蘊uẩn 即tức 五ngũ 蘊uẩn 。 界giới 即tức 十thập 八bát 界giới 。 處xử 即tức 十thập 二nhị 處xứ 。 緣duyên 起khởi 即tức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 諦đế 即tức 四Tứ 諦Đế 。 食thực 即tức 四tứ 食thực 。 如như 世thế 親thân 論luận 第đệ 十thập 初sơ 說thuyết 。 靜tĩnh 慮lự 即tức 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 無vô 量lượng 即tức 四tứ 無vô 量lượng 。 無vô 色sắc 即tức 四tứ 無vô 色sắc 。 解giải 脫thoát 即tức 八bát 解giải 脫thoát 。 勝thắng 處xứ 即tức 八bát 勝thắng 處xứ 。 遍biến 處xứ 即tức 十thập 遍biến 處xứ 。 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 即tức 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 等đẳng 。 無vô 礙ngại 解giải 即tức 四tứ 辯biện 才tài 。 無vô 諍tranh 即tức 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 餘dư 法pháp 數số 。 並tịnh 下hạ 經kinh 文văn 廣quảng 有hữu 其kỳ 相tương/tướng 。 疏sớ/sơ 。 義nghĩa 者giả 隨tùy 順thuận 密mật 意ý 說thuyết 等đẳng 者giả 。 義nghĩa 名danh 所sở 以dĩ 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 顯hiển 了liễu 說thuyết 。 或hoặc 密mật 意ý 說thuyết 。 如như 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 此thử 就tựu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 說thuyết 。 凡phàm 夫phu 不bất 解giải 謂vị 無vô 俗tục 諦đế 等đẳng 。 亦diệc 如như 四tứ 意ý 趣thú 四tứ 隨tùy 等đẳng 。 梁lương 論luận 釋thích 義nghĩa 云vân 。 義nghĩa 者giả 所sở 作tác 事sự 故cố 名danh 義nghĩa 。 生sanh 道đạo 滅diệt 惑hoặc 是thị 事sự 。 此thử 意ý 云vân 。 佛Phật 所sở 說thuyết 經Kinh 。 但đãn 令linh 眾chúng 生sanh 生sanh 道đạo 滅diệt 惑hoặc 。 以dĩ 為vi 其kỳ 義nghĩa 耳nhĩ 。 亦diệc 佛Phật 之chi 意ý 趣thú 也dã 。
疏sớ/sơ 。 瑜du 伽già 二nhị 十thập 五ngũ 。 顯hiển 揚dương 二nhị 十thập 等đẳng 者giả 。 二nhị 例lệ 同đồng 指chỉ 餘dư 。 先tiên 例lệ 同đồng 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 論luận 皆giai 云vân 素tố 怛đát 纜# 者giả 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 彼bỉ 方phương 所sở 。 為vì 彼bỉ 有hữu 情tình 。 依y 彼bỉ 所sở 有hữu 。 諸chư 行hành 差sai 別biệt 。 演diễn 說thuyết 無vô 量lượng 蘊uẩn 相tương 應ứng 語ngữ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 結kết 集tập 法pháp 者giả 。 攝nhiếp 取thủ 聖thánh 語ngữ 。 為vì 法pháp 久cửu 住trụ 。 以dĩ 美mỹ 妙diệu 言ngôn 次thứ 第đệ 結kết 集tập 。 貫quán 穿xuyên 縫phùng 綴chuế 。 能năng 引dẫn 義nghĩa 利lợi 。 能năng 引dẫn 梵Phạm 行hạnh 真chân 妙diệu 實thật 義nghĩa 。 是thị 素tố 怛đát 纜# 。 疏sớ/sơ 。 餘dư 義nghĩa 至chí 十thập 二nhị 分phần 中trung 當đương 明minh 者giả 。 下hạ 有hữu 異dị 名danh 有hữu 四tứ 。 一nhất 依y 仁nhân 王vương 二nhị 諦đế 品phẩm 名danh 為vi 法pháp 本bổn 。 二nhị 依y 梁lương 論luận 名danh 為vi 聖thánh 教giáo 。 三tam 依y 成thành 論luận 名danh 直trực 說thuyết 語ngữ 言ngôn 。 四tứ 依y 智trí 論luận 第đệ 二nhị 。 但đãn 名danh 為vi 經kinh 。 四tứ 中trung 疏sớ/sơ 文văn 已dĩ 有hữu 二nhị 四tứ 。 初sơ 三tam 二nhị 名danh 在tại 十thập 藏tạng 品phẩm 。 又hựu 三tam 局cục 十thập 二nhị 分phần 中trung 修tu 多đa 羅la 。 故cố 此thử 不bất 釋thích 。 又hựu 遠viễn 公công 立lập 三tam 修tu 多đa 羅la 。 一nhất 總tổng 相tương/tướng 。 二nhị 別biệt 相tướng 。 三tam 略lược 相tương/tướng 。 刊# 定định 記ký 。 破phá 於ư 後hậu 二nhị 。 並tịnh 在tại 十thập 藏tạng 品phẩm 中trung 。 故cố 云vân 餘dư 義nghĩa 等đẳng 。 第đệ 二nhị 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng 。
疏sớ/sơ 。 文văn 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 科khoa 。 後hậu 前tiền 中trung 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 於ư 釋thích 名danh 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 後hậu 辯biện 異dị 名danh 。 今kim 初sơ 。
疏sớ/sơ 。 此thử 翻phiên 為vi 調điều 伏phục 者giả 。 準chuẩn 刊# 定định 記ký 云vân 。 義nghĩa 翻phiên 為vi 調điều 伏phục 。 若nhược 敵địch 對đối 翻phiên 。 正chánh 稱xưng 為vi 律luật 。 若nhược 素tố 律luật 師sư 疏sớ/sơ 云vân 。 梵Phạm 曰viết 毘tỳ 尼ni 。 或hoặc 云vân 鞞bệ 泥nê 迦ca 。 毘tỳ 那na 耶da 。 鼻tị 那na 夜dạ 。 此thử 等đẳng 皆giai 由do 梵Phạm 音âm 輕khinh 重trọng 不bất 同đồng 。 傳truyền 有hữu 訛ngoa 略lược 不bất 得đắc 正chánh 名danh 。 正chánh 曰viết 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 此thử 云vân 調điều 伏phục 。
疏sớ/sơ 。 毘tỳ 尼ni 或hoặc 翻phiên 為vi 滅diệt 下hạ 。 二nhị 辯biện 異dị 名danh 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 今kim 初sơ 。 名danh 滅diệt 者giả 東đông 塔tháp 。 又hựu 云vân 毘tỳ 膩nị 多đa 。 此thử 云vân 已dĩ 調điều 伏phục 。 當đương 其kỳ 滅diệt 義nghĩa 故cố 。 母mẫu 論luận 第đệ 一nhất 云vân 。 滅diệt 諸chư 惡ác 法pháp 。 故cố 名danh 毘Tỳ 尼Ni 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 依y 此thử 釋thích 。 則tắc 毘tỳ 尼ni 但đãn 是thị 毘tỳ 膩nị 多đa 之chi 言ngôn 略lược 耳nhĩ 。 則tắc 與dữ 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 調điều 伏phục 之chi 義nghĩa 有hữu 乖quai 。 而nhi 上thượng 又hựu 云vân 。 毘tỳ 尼ni 。 鞞bệ 泥nê 迦ca 等đẳng 皆giai 梵Phạm 音âm 輕khinh 重trọng 。 則tắc 毘tỳ 尼ni 亦diệc 是thị 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 略lược 稱xưng 。 含hàm 其kỳ 調điều 伏phục 與dữ 滅diệt 二nhị 義nghĩa 耳nhĩ 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 。 毘tỳ 尼ni 或hoặc 翻phiên 為vi 滅diệt 。 疏sớ/sơ 。 滅diệt 有hữu 三tam 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 釋thích 義nghĩa 。 一nhất 滅diệt 業nghiệp 非phi 者giả 。 不bất 殺sát 盜đạo 等đẳng 故cố 。 律luật 中trung 有hữu 犯phạm 毘tỳ 尼ni 。 有hữu 諍tranh 毘tỳ 尼ni 。 二nhị 滅diệt 煩phiền 惱não 者giả 。 是thị 發phát 業nghiệp 之chi 本bổn 故cố 。 律luật 云vân 為vi 調điều 伏phục 貪tham 嗔sân 等đẳng 令linh 盡tận 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 制chế 增tăng 戒giới 學học 。 三tam 得đắc 滅diệt 果quả 者giả 。 即tức 無vô 為vi 果quả 故cố 。 戒giới 經Kinh 云vân 。 戒giới 淨tịnh 有hữu 智trí 慧tuệ 。 便tiện 得đắc 第đệ 一nhất 道đạo 。 疏sớ/sơ 。 或hoặc 名danh 尸thi 羅la 等đẳng 者giả 。 第đệ 二nhị 名danh 也dã 。 即tức 雙song 從tùng 因nhân 果quả 得đắc 名danh 。
疏sớ/sơ 。 亦diệc 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 等đẳng 者giả 。 第đệ 三tam 名danh 也dã 。 言ngôn 揀giản 異dị 定định 道đạo 者giả 。 非phi 是thị 定định 共cộng 道đạo 共cộng 二nhị 戒giới 。 是thị 遠viễn 離ly 覊# 縛phược 業nghiệp 緣duyên 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 疏sớ/sơ 。 亦diệc 翻phiên 為vi 隨tùy 順thuận 解giải 脫thoát 者giả 。 即tức 第đệ 三tam 名danh 中trung 別biệt 義nghĩa 也dã 。 故cố 遺di 教giáo 經Kinh 云vân 。 戒giới 是thị 正Chánh 順Thuận 解Giải 脫Thoát 之chi 本bổn 。 故cố 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 又hựu 相tương 續tục 解giải 脫thoát 經Kinh 云vân 。 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 梵Phạm 云vân 。 毘tỳ 木mộc 叉xoa 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 。 梵Phạm 云vân 木mộc 叉xoa 。 依y 此thử 亦diệc 可khả 雙song 從tùng 因nhân 果quả 得đắc 名danh 。 隨tùy 順thuận 是thị 因nhân 故cố 。 又hựu 刊# 定định 記ký 云vân 。 離ly 過quá 無vô 障chướng 。 名danh 無vô 木mộc 叉xoa 。 業nghiệp 用dụng 無vô 礙ngại 名danh 毘tỳ 木mộc 叉xoa 。 又hựu 云vân 。
復phục 有hữu 異dị 名danh 。 名danh 優ưu 波ba 羅la 叉xoa 。 此thử 西tây 域vực 外ngoại 道đạo 律luật 名danh 。 又hựu 名danh 刺thứ 闍xà 爾nhĩ 地địa (# 地địa 字tự 音âm 提đề )# 此thử 西tây 域vực 王vương 法pháp 律luật 名danh 。
疏sớ/sơ 。 後hậu 顯hiển 相tương/tướng 者giả 下hạ 。 顯hiển 相tương/tướng 文văn 二nhị 。 先tiên 指chỉ 前tiền 總tổng 說thuyết 。 謂vị 制chế 伏phục 過quá 非phi 及cập 滅diệt 惡ác 等đẳng 。 即tức 行hành 止chỉ 行hành 調điều 練luyện 三tam 業nghiệp 。 性tánh 善thiện 守thủ 信tín 等đẳng 。 通thông 於ư 止chỉ 作tác 。 毘tỳ 尼ni 以dĩ 止chỉ 惡ác 作tác 善thiện 為vi 宗tông 。 律luật 宗tông 其kỳ 唯duy 持trì 犯phạm 故cố 。 以dĩ 止chỉ 作tác 總tổng 為vi 顯hiển 相tương/tướng 。
疏sớ/sơ 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 下hạ 。 二nhị 論luận 別biệt 釋thích 。 言ngôn 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 者giả 。 論luận 云vân 犯phạm 罪tội 者giả 。 謂vị 五ngũ 眾chúng 罪tội 。 等đẳng 起khởi 者giả 。 為vi 無vô 知tri 故cố 。 放phóng 逸dật 故cố 。 煩phiền 惱não 盛thịnh 故cố 。 不bất 尊tôn 敬kính 故cố 。 而nhi 犯phạm 諸chư 罪tội 。 還hoàn 淨tịnh 者giả 。 謂vị 由do 意ý 樂lạc 。 不bất 由do 治trị 罰phạt 。 如như 受thọ 律luật 儀nghi 。 出xuất 離ly 者giả 有hữu 七thất 種chủng 。 一nhất 各các 各các 相tương 對đối 。 說thuyết 悔hối 所sở 犯phạm 。 二nhị 誓thệ 受thọ 治trị 罰phạt 。 謂vị 受thọ 學học 等đẳng 。 三tam 等đẳng 有hữu 妨phương 害hại 。 為vi 先tiên 制chế 學học 處xứ 。 後hậu 由do 異dị 門môn 。 還hoàn 復phục 開khai 許hứa 。 四tứ 別biệt 立lập 止chỉ 息tức 。 謂vị 僧Tăng 和hòa 合hợp 還hoàn 捨xả 所sở 制chế 。 五ngũ 轉chuyển 根căn 。 謂vị 苾Bật 芻Sô 苾Bật 芻Sô 尼Ni 轉chuyển 男nam 女nữ 形hình 故cố 。 捨xả 不bất 共cộng 罪tội 。 六lục 由do 真chân 實thật 觀quán 。 謂vị 作tác 殊thù 勝thắng 法Pháp 嗢ốt 拕tha 南nam 等đẳng 。 諸chư 行hành 相tương/tướng 觀quán 。 七thất 由do 法pháp 爾nhĩ 得đắc 。 謂vị 由do 見kiến 諦Đế 法pháp 爾nhĩ 而nhi 得đắc 謂vị 無vô 小tiểu 隨tùy 小tiểu 罪tội 。 應ưng 知tri 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。
復phục 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 故cố 。 世Thế 尊Tôn 依y 彼bỉ 制chế 所sở 學học 處xứ 。 二nhị 制chế 立lập 故cố 。 謂vị 告cáo 白bạch 彼bỉ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 所sở 犯phạm 過quá 已dĩ 。 大đại 師sư 集tập 僧Tăng 制chế 所sở 學học 處xứ 。 三tam 分phân 別biệt 故cố 。 謂vị 制chế 學học 處xứ 已dĩ 。 更cánh 廣quảng 解giải 釋thích 。 先tiên 所sở 略lược 說thuyết 。 四tứ 決quyết 擇trạch 故cố 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 決quyết 判phán 所sở 犯phạm 。 云vân 何hà 有hữu 罪tội 。 云vân 何hà 無vô 罪tội 。 然nhiên 明minh 了liễu 論luận 。 釋thích 無vô 小tiểu 隨tùy 小tiểu 罪tội 。 自tự 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 小tiểu 謂vị 第đệ 二nhị 篇thiên 罪tội 。 隨tùy 小tiểu 謂vị 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 罪tội 。 一nhất 云vân 小tiểu 謂vị 性tánh 罪tội 。 隨tùy 小tiểu 謂vị 諸chư 戒giới 中trung 制chế 罪tội 。 問vấn 今kim 明minh 大Đại 乘Thừa 。 那na 引dẫn 小tiểu 教giáo 有hữu 。 答đáp 云vân 。 理lý 實thật 三tam 藏tạng 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 今kim 且thả 就tựu 引dẫn 接tiếp 教giáo 說thuyết 。 古cổ 來lai 同đồng 此thử 。 今kim 更cánh 一nhất 解giải 。 謂vị 持trì 心tâm 雖tuy 異dị 名danh 意ý 大đại 同đồng 。 故cố 得đắc 引dẫn 小tiểu 。 又hựu 上thượng 所sở 引dẫn 論luận 名danh 。 分phân 明minh 易dị 曉hiểu 故cố 。 又hựu 上thượng 云vân 如như 受thọ 律luật 儀nghi 者giả 。 梁lương 論luận 云vân 。 如như 本bổn 受thọ 持trì 對đối 治trị 。 第đệ 三tam 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 。 後hậu 釋thích 。 釋thích 中trung 三tam 。 初sơ 辯biện 名danh 。 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 。 後hậu 異dị 名danh 。 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 得đắc 名danh 。 後hậu 釋thích 名danh 。 前tiền 中trung 先tiên 釋thích 法pháp 。 後hậu 釋thích 對đối 。 前tiền 中trung 即tức 取thủ 俱câu 舍xá 意ý 釋thích 。 故cố 論luận 云vân 。 能năng 持trì 自tự 性tánh 故cố 名danh 為vi 法pháp 。 若nhược 勝thắng 義nghĩa 法pháp 唯duy 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 法pháp 相tướng 法pháp 通thông 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 是thị 善thiện 是thị 常thường 故cố 名danh 為vi 勝thắng 。 即tức 釋thích 彼bỉ 論luận 也dã 。 相tương/tướng 者giả 性tánh 也dã 狀trạng 也dã 。 二nhị 俱câu 名danh 相tướng 者giả 。 亦diệc 釋thích 彼bỉ 論luận 也dã 。 以dĩ 四tứ 聖Thánh 諦Đế 中trung 滅Diệt 諦Đế 是thị 理lý 。 而nhi 皆giai 云vân 相tương/tướng 者giả 。 滅Diệt 諦Đế 之chi 相tướng 。 即tức 體thể 相tướng 也dã 。 餘dư 三tam 約ước 相tương/tướng 即tức 相tướng 狀trạng 也dã 。
疏sớ/sơ 。 法pháp 既ký 有hữu 二nhị 下hạ 。 釋thích 對đối 。 亦diệc 取thủ 論luận 意ý 。 彼bỉ 論luận 云vân 。 此thử 能năng 對đối 向hướng 。 或hoặc 能năng 對đối 觀quán 故cố 。 為vi 此thử 屬thuộc 之chi 。
疏sớ/sơ 。 其kỳ 能năng 對đối 者giả 下hạ 。 出xuất 對đối 法pháp 體thể 。 亦diệc 取thủ 論luận 意ý 。 故cố 論luận 頌tụng 云vân 。 淨tịnh 慧tuệ 隨tùy 行hành 名danh 對đối 法pháp 。 論luận 曰viết 。 慧tuệ 謂vị 擇trạch 法pháp 。 淨tịnh 謂vị 無vô 漏lậu 。 淨tịnh 慧tuệ 眷quyến 屬thuộc 名danh 曰viết 隨tùy 行hành 。 如như 是thị 總tổng 說thuyết 。 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 名danh 為vi 對đối 法pháp 。 疏sớ/sơ 。 由do 對đối 果quả 對đối 境cảnh 分phần/phân 二nhị 對đối 名danh 等đẳng 者giả 。 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 唯duy 一nhất 淨tịnh 慧tuệ 。 何hà 有hữu 二nhị 對đối 之chi 名danh 。 故cố 為vi 此thử 通thông 。 疏sớ/sơ 。 慧tuệ 但đãn 是thị 對đối 而nhi 非phi 是thị 法pháp 。 非phi 所sở 對đối 故cố 者giả 。 揀giản 濫lạm 。 此thử 是thị 古cổ 德đức 解giải 釋thích 。 意ý 云vân 為vi 分phần/phân 能năng 所sở 故cố 。 言ngôn 慧tuệ 但đãn 是thị 對đối 。 若nhược 據cứ 法pháp 能năng 持trì 自tự 性tánh 。 慧tuệ 何hà 非phi 法pháp 。 故cố 今kim 揀giản 云vân 非phi 所sở 對đối 故cố 。
疏sớ/sơ 。 言ngôn 對đối 法pháp 者giả 下hạ 。 二nhị 釋thích 名danh 也dã 。 即tức 會hội 六lục 釋thích 。 法pháp 之chi 對đối 者giả 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 疏sớ/sơ 。 故cố 對đối 法Pháp 藏tạng 特đặc 名danh 慧tuệ 論luận 者giả 。 若nhược 據cứ 所sở 對đối 所sở 依y 。 應ưng 名danh 法pháp 論luận 。 慧tuệ 依y 於ư 法pháp 。 慧tuệ 為vi 其kỳ 主chủ 。 故cố 名danh 慧tuệ 論luận 。 故cố 所sở 詮thuyên 中trung 詮thuyên 於ư 慧tuệ 學học 。 疏sớ/sơ 。 舊cựu 譯dịch 已dĩ 下hạ 出xuất 其kỳ 異dị 名danh 。 兼kiêm 成thành 上thượng 慧tuệ 義nghĩa 。
疏sớ/sơ 。 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 云vân 下hạ 。 第đệ 二nhị 辯biện 相tương/tướng 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 對đối 。 義nghĩa 同đồng 前tiền 下hạ 。 別biệt 釋thích 數số 者giả 。 數số 字tự 通thông 去khứ 入nhập 二nhị 聲thanh 。 此thử 取thủ 去khứ 聲thanh 。 數sác 數sác 宣tuyên 說thuyết 者giả 。 數số 即tức 入nhập 聲thanh 。 自tự 相tương/tướng 者giả 。 如như 色sắc 變biến 礙ngại 為vi 相tương/tướng 。 受thọ 以dĩ 領lãnh 納nạp 為vi 相tương/tướng 等đẳng 。 共cộng 相tương 者giả 。 共cộng 有hữu 無vô 常thường 苦khổ 空không 等đẳng 。 廣quảng 如như 十Thập 地Địa 疏sớ/sơ 明minh 。 疏sớ/sơ 。 論luận 處xứ 所sở 等đẳng 者giả 。 即tức 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 論luận 有hữu 七thất 例lệ 。 頌tụng 云vân 。 論luận 體thể 論luận 處xứ 所sở 。 論luận 據cứ 論luận 莊trang 嚴nghiêm 。 論luận 負phụ 論luận 出xuất 離ly 。 論luận 多đa 所sở 作tác 法pháp 。 亦diệc 如như 初Sơ 地Địa 中trung 辯biện 。 言ngôn 能năng 勝thắng 伏phục 他tha 論luận 者giả 。 勝thắng 約ước 能năng 立lập 。 伏phục 約ước 能năng 破phá 。 故cố 梁lương 論luận 云vân 。 伏phục 者giả 此thử 法pháp 能năng 伏phục 諸chư 說thuyết 。 立lập 破phá 二nhị 能năng 。 由do 正chánh 說thuyết 依y 正chánh 等đẳng 方phương 便tiện 故cố 。 云vân 通thông 者giả 梁lương 論luận 名danh 解giải 。 由do 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 通thông 修Tu 多Đa 羅La 義nghĩa 。 易dị 解giải 了liễu 故cố 。 亦diệc 名danh 已dĩ 下hạ 。 三tam 辯biện 異dị 名danh 。 文văn 處xứ 可khả 知tri 。 問vấn 曰viết 。 三tam 藏tạng 前tiền 二nhị 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 後hậu 一nhất 論luận 藏tạng 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 是thị 則tắc 如Như 來Lai 。 不bất 說thuyết 三tam 藏tạng 耶da 。 答đáp 婆bà 沙sa 最tối 初sơ 即tức 有hữu 此thử 問vấn 。 問vấn 曰viết 。 誰thùy 造tạo 此thử 論luận 。 答đáp 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 誰thùy 問vấn 誰thùy 答đáp 。 或hoặc 云vân 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 。 或hoặc 云vân 諸chư 天thiên 問vấn 。 乃nãi 至chí 或hoặc 云vân 化hóa 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 。 佛Phật 答đáp 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 云vân 迦ca 多đa 演diễn 尼ni 子tử 造tạo 。 答đáp 。 造tạo 彼bỉ 諷phúng 誦tụng 耳nhĩ 。 有hữu 云vân 。 亦diệc 是thị 彼bỉ 說thuyết 。 是thị 則tắc 論luận 藏tạng 。 有hữu 是thị 佛Phật 說thuyết 。 有hữu 是thị 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 取thủ 經kinh 中trung 義nghĩa 廣quảng 以dĩ 釋thích 之chi 。 以dĩ 本bổn 統thống 末mạt 。 亦diệc 佛Phật 說thuyết 三tam 藏tạng 耳nhĩ 。
疏sớ/sơ 。 然nhiên 此thử 三tam 藏tạng 約ước 其kỳ 所sở 詮thuyên 下hạ 。 第đệ 三tam 總tổng 顯hiển 所sở 詮thuyên 也dã 。 疏sớ/sơ 。 如như 攝nhiếp 論luận 說thuyết 者giả 。 亦diệc 是thị 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 第đệ 一nhất 。 論luận 云vân 。 又hựu 能năng 說thuyết 三tam 學học 故cố 。 立lập 素tố 怛đát 纜# 藏tạng 。 能năng 成thành 辦biện 增tăng 上thượng 戒giới 增tăng 上thượng 心tâm 學học 故cố 。 立lập 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng 。 謂vị 具cụ 尸thi 羅la 。 即tức 無vô 悔hối 等đẳng 。 漸tiệm 次thứ 能năng 得đắc 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 能năng 成thành 辦biện 增tăng 上thượng 慧tuệ 故cố 。 立lập 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 。 謂vị 能năng 決quyết 擇trạch 無vô 倒đảo 義nghĩa 故cố 。 梁lương 論luận 亦diệc 同đồng 。 疏sớ/sơ 。 兼kiêm 各các 通thông 三tam 者giả 。 經kinh 中trung 戒giới 慧tuệ 其kỳ 文văn 非phi 一nhất 。 毘tỳ 尼ni 增tăng 三tam 文văn 云vân 。 云vân 何hà 增tăng 戒giới 學học 。 所sở 謂vị 增tăng 心tâm 學học 增tăng 慧tuệ 學học 。 是thị 名danh 增tăng 戒giới 學học 等đẳng 。
疏sớ/sơ 。 第đệ 二nhị 明minh 二nhị 藏tạng 等đẳng 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 標tiêu 二nhị 即tức 。 由do 前tiền 三tam 下hạ 。 釋thích 三tam 故cố 。 莊trang 嚴nghiêm 下hạ 引dẫn 證chứng 。 四tứ 此thử 就tựu 二Nhị 乘Thừa 下hạ 。 出xuất 所sở 以dĩ 。 於ư 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 正chánh 出xuất 為vi 二nhị 所sở 以dĩ 。 次thứ 若nhược 約ước 教giáo 行hành 別biệt 故cố 下hạ 。 出xuất 三tam 乘thừa 三tam 藏tạng 不bất 同đồng 。 後hậu 又hựu 由do 緣Duyên 覺Giác 下hạ 。 重trọng/trùng 成thành 二nhị 藏tạng 之chi 義nghĩa 。 疏sớ/sơ 。 即tức 大đại 小tiểu 半bán 滿mãn 不bất 同đồng 者giả 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 多đa 以dĩ 大đại 小tiểu 相tương 對đối 故cố 。 分phần/phân 大đại 小tiểu 經kinh 律luật 論luận 。 別biệt 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 有hữu 大Đại 乘Thừa 經Kinh 律luật 論luận 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 中trung 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 律luật 論luận 。 別biệt 華hoa 嚴nghiêm 般Bát 若Nhã 等đẳng 為vi 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 善thiện 戒giới 經kinh 等đẳng 為vi 律luật 。 瑜du 伽già 智Trí 度Độ 等đẳng 為vi 論luận 。 小Tiểu 乘Thừa 四tứ 阿a 含hàm 等đẳng 為vi 經kinh 。 五ngũ 部bộ 律luật 為vi 戒giới 。 婆bà 沙sa 等đẳng 為vi 論luận 。 故cố 大đại 小tiểu 三tam 藏tạng 迢điều 然nhiên 不bất 同đồng 。 言ngôn 半bán 滿mãn 者giả 。 即tức 出xuất 涅Niết 槃Bàn 。 北bắc 經kinh 第đệ 四tứ 。 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 文văn 云vân 。
善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 長trưởng 者giả 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 心tâm 常thường 憶ức 念niệm 。 憐lân 愛ái 不bất 已dĩ 。 將tương 詣nghệ 師sư 所sở 欲dục 令linh 受thọ 學học 。 懼cụ 不bất 速tốc 成thành 尋tầm 便tiện 將tương 還hoàn 。 以dĩ 愛ái 念niệm 故cố 。 晝trú 夜dạ 殷ân 勤cần 教giáo 其kỳ 半bán 字tự 。 而nhi 不bất 教giáo 誨hối 。 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 其kỳ 幼ấu 稚trĩ 力lực 未vị 堪kham 故cố 等đẳng 。 下hạ 合hợp 云vân 。 所sở 言ngôn 一nhất 子tử 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 視thị 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 一nhất 子tử 。 教giáo 一nhất 子tử 者giả 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 半bán 字tự 者giả 謂vị 九cửu 部bộ 經Kinh 典điển 。 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 者giả 。 所sở 謂vị 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 以dĩ 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 無vô 有hữu 慧tuệ 力lực 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 為vi 說thuyết 半bán 字tự 九cửu 部bộ 經Kinh 典điển 。 而nhi 不bất 為vi 說thuyết 。 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 。 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 。
善thiện 男nam 子tử 。 如như 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 子tử 年niên 既ký 長trưởng 大đại 。 堪kham 任nhậm 讀đọc 學học 。 若nhược 不bất 為vi 說thuyết 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 何hà 名danh 為vi 藏tạng 。 乃nãi 至chí 云vân 。 今kim 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 說thuyết 於ư 半bán 字tự 九cửu 部bộ 經kinh 已dĩ 。 次thứ 為vi 演diễn 說thuyết 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 。 所sở 謂vị 如Như 來Lai 。 常thường 存tồn 不bất 變biến 。 上thượng 即tức 經kinh 文văn 。 半bán 滿mãn 是thị 喻dụ 。 大đại 小tiểu 是thị 法pháp 。 餘dư 義nghĩa 可khả 知tri 。 又hựu 西tây 方phương 三tam 藏tạng 之chi 外ngoại 加gia 一nhất 雜tạp 藏tạng 。 謂vị 陀đà 羅la 尼ni 五ngũ 明minh 論luận 等đẳng 為vi 四tứ 藏tạng 。 大đại 小tiểu 俱câu 有hữu 則tắc 有hữu 八bát 藏tạng 。 若nhược 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 說thuyết 有hữu 五ngũ 藏tạng 。 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 及cập 雜tạp 藏tạng 為vi 一nhất 藏tạng 。 大Đại 乘Thừa 為vi 一nhất 藏tạng 。 故cố 為vi 五ngũ 藏tạng 。 若nhược 大đại 開khai 為vi 三tam 即tức 有hữu 七thất 藏tạng 。 三tam 乘thừa 各các 三tam 便tiện 是thị 九cửu 藏tạng 。 加gia 一nhất 雜tạp 藏tạng 便tiện 為vi 十thập 藏tạng 。 三tam 乘thừa 各các 四tứ 應ưng 十thập 二nhị 藏tạng 。 疏sớ/sơ 中trung 。 第đệ 二nhị 明minh 所sở 攝nhiếp 下hạ 。 文văn 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 彼bỉ 攝nhiếp 此thử 經Kinh 。 後hậu 若nhược 約ước 下hạ 。 明minh 此thử 攝nhiếp 彼bỉ 藏tạng 。 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 藏tạng 攝nhiếp 竟cánh 。
第đệ 二nhị 明minh 教giáo 攝nhiếp 中trung 。
疏sớ/sơ 。 二nhị 者giả 諸chư 宗tông 立lập 教giáo 等đẳng 者giả 。 由do 前tiền 經kinh 藏tạng 有hữu 權quyền 實thật 等đẳng 。 故cố 有hữu 此thử 門môn 。 於ư 中trung 三tam 。 一nhất 標tiêu 舉cử 將tương 說thuyết 。 二nhị 總tổng 辯biện 深thâm 玄huyền 。 三tam 開khai 章chương 別biệt 解giải 。 今kim 初sơ 可khả 知tri 。
疏sớ/sơ 。 夫phu 教giáo 海hải 冲# 深thâm 下hạ 。 二nhị 總tổng 辯biện 深thâm 玄huyền 。 有hữu 標tiêu 釋thích 結kết 。 今kim 初sơ 。 教giáo 海hải 總tổng 含hàm 深thâm 廣quảng 。 文văn 略lược 語ngữ 深thâm 。 法pháp 雲vân 智trí 光quang 略lược 明minh 深thâm 廣quảng 。 下hạ 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 。 唯duy 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 安an 能năng 受thọ 能năng 攝nhiếp 能năng 持trì 。 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 法Pháp 門môn 海hải 故cố 。 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 故cố 。 夜dạ 摩ma 偈kệ 讚tán 品phẩm 。 勝thắng 林lâm 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 譬thí 如như 孟# 夏hạ 月nguyệt 。 空không 淨tịnh 無vô 雲vân 翳ế 。 赫hách 日nhật 揚dương 光quang 輝huy 。 十thập 方phương 靡mĩ 不bất 充sung 。 其kỳ 光quang 無vô 限hạn 量lượng 。 無vô 有hữu 能năng 測trắc 知tri 。 有hữu 目mục 斯tư 尚thượng 然nhiên 。 何hà 況huống 盲manh 冥minh 者giả 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 功công 德đức 無vô 邊biên 際tế 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 劫kiếp 。 莫mạc 能năng 分phân 別biệt 知tri 。 故cố 云vân 智trí 光quang 無vô 際tế 。 妙diệu 辯biện 叵phả 窮cùng 者giả 。 法pháp 華hoa 云vân 。 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 詞từ 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 。 故cố 四tứ 辯biện 八bát 音âm 。 不bất 能năng 談đàm 其kỳ 狀trạng 也dã 。 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 云vân 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。 假giả 使sử 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 經kinh 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 劫kiếp 。 相tương 續tục 演diễn 說thuyết 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。
疏sớ/sơ 。 以dĩ 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 至chí 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 者giả 。 二nhị 釋thích 即tức 出xuất 叵phả 窮cùng 所sở 以dĩ 。 全toàn 依y 體thể 上thượng 起khởi 大đại 用dụng 故cố 。 非phi 是thị 無vô 言ngôn 非phi 在tại 言ngôn 故cố 。 然nhiên 能năng 說thuyết 之chi 妙diệu 。 謂vị 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 。 所sở 說thuyết 之chi 深thâm 。 謂vị 言ngôn 絕tuyệt 之chi 理lý 。 故cố 經Kinh 云vân 。 了liễu 法pháp 不bất 在tại 言ngôn 。 善thiện 入nhập 無vô 言ngôn 際tế 。 而nhi 能năng 示thị 言ngôn 說thuyết 。 如như 響hưởng 遍biến 世thế 間gian 。 法pháp 華hoa 云vân 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 等đẳng 。 以dĩ 無vô 變biến 之chi 變biến 者giả 。 能năng 說thuyết 多đa 端đoan 故cố 。 下hạ 經Kinh 云vân 。 一nhất 法Pháp 門môn 中trung 無vô 量lượng 門môn 。 無vô 量lượng 千thiên 劫kiếp 如như 是thị 說thuyết 。 所sở 演diễn 法Pháp 門môn 廣quảng 大đại 義nghĩa 。 普phổ 運vận 光quang 天thiên 之chi 所sở 了liễu 等đẳng 。 應ưng 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 者giả 。 所sở 感cảm 非phi 一nhất 故cố 。 故cố 九cửu 地địa 云vân 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 一nhất 一nhất 皆giai 以dĩ 。 無vô 量lượng 言ngôn 音âm 。 而nhi 興hưng 問vấn 難nan 。 一nhất 一nhất 問vấn 難nan 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 悉tất 能năng 領lãnh 受thọ 。 亦diệc 以dĩ 一nhất 音âm 。 普phổ 為vi 解giải 說thuyết 。 各các 隨tùy 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 令linh 得đắc 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 。 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 爾nhĩ 。 何hà 況huống 如Như 來Lai 。 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 。 如Như 來Lai 音âm 聲thanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 處xứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 。 一nhất 切thiết 報báo 中trung 。 而nhi 無vô 所sở 住trụ 者giả 。 即tức 無vô 變biến 之chi 變biến 也dã 。 又hựu 云vân 。 佛Phật 子tử 。 如Như 來Lai 隨tùy 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 欲dục 樂lạc 。 無vô 量lượng 差sai 別biệt 出xuất 。 若nhược 干can 音âm 聲thanh 。 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 即tức 應ưng 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 也dã 。 廣quảng 如như 下hạ 說thuyết 。 是thị 知tri 如Như 來Lai 教giáo 法Pháp 。 能năng 深thâm 能năng 廣quảng 能năng 高cao 能năng 遠viễn 。 其kỳ 猶do 大đại 海hải 周chu 天thiên 雖tuy 涉thiệp 而nhi 難nạn/nan 越việt 。 孤cô 峯phong 四tứ 絕tuyệt 可khả 仰ngưỡng 而nhi 叵phả 昇thăng 也dã 。
疏sớ/sơ 。 極cực 位vị 所sở 承thừa 凡phàm 情tình 難nạn/nan 揖ấp 者giả 。 三tam 結kết 成thành 難nan 思tư 。 揖ấp 由do 測trắc 也dã 。 九cửu 地địa 已dĩ 下hạ 。 皆giai 測trắc 量lượng 不bất 及cập 。 唯duy 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 位vị 極cực 能năng 承thừa 故cố 。 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 娑Sa 竭Kiệt 羅La 龍Long 王Vương 。 所sở 霔# 大đại 雨vũ 。 唯duy 除trừ 大đại 海hải 。 餘dư 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 不bất 能năng 安an 。 不bất 能năng 受thọ 。 不bất 能năng 攝nhiếp 。 不bất 能năng 持trì 。 如Như 來Lai 祕bí 藏tạng 。 大đại 法pháp 明minh 大đại 法pháp 照chiếu 大đại 法Pháp 雨vũ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 唯duy 除trừ 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 安an 能năng 受thọ 能năng 攝nhiếp 能năng 持trì 。 餘dư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 聲thanh 聞văn 獨Độc 覺Giác 。 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 不bất 能năng 安an 不bất 能năng 受thọ 。 不bất 能năng 攝nhiếp 不bất 能năng 持trì 。 第đệ 五ngũ 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 眾chúng 會hội 廣quảng 無vô 限hạn 。 欲dục 共cộng 測trắc 量lượng 諸chư 佛Phật 智trí 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 門môn 無vô 有hữu 邊biên 。 能năng 悉tất 了liễu 知tri 甚thậm 為vi 難nạn/nan 。 喜hỷ 目mục 云vân 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 海hải 無vô 有hữu 邊biên 。 我ngã 悉tất 一nhất 時thời 能năng 普phổ 飲ẩm 等đẳng 。 證chứng 上thượng 可khả 知tri 。
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 五ngũ
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Hết quyển 5
❖
Phiên âm: 23/3/2016 ◊ Cập nhật: 23/3/2016
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Quyển 5
唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật
第đệ 五ngũ 依y 現hiện 相tướng 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 總tổng 明minh 大đại 意ý 。 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 不bất 同đồng 。 三tam 別biệt 明minh 放phóng 光quang 。 四tứ 料liệu 揀giản 同đồng 異dị 。 今kim 初sơ 。 應ưng 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 者giả 隨tùy 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 無vô 相tướng 。 三tam 者giả 無vô 相tướng 不bất 礙ngại 相tương/tướng 。 四tứ 者giả 相tương/tướng 即tức 無vô 相tướng 。 法pháp 性tánh 寂tịch 寥liêu 。 即tức 第đệ 二nhị 句cú 。 無vô 相tướng 之chi 相tướng 。 即tức 三tam 四tứ 句cú 。 下hạ 別biệt 明minh 中trung 有hữu 初sơ 一nhất 句cú 。 故cố 應ưng 莫mạc 執chấp 無vô 相tướng 。 以dĩ 斥xích 諸chư 相tướng 也dã 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 非phi 以dĩ 相tương/tướng 為vi 體thể 。 但đãn 是thị 無vô 相tướng 寂tịch 滅diệt 法pháp 。 身thân 相tướng 威uy 儀nghi 悉tất 具cụ 足túc 。 世thế 間gian 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 皆giai 得đắc 見kiến 。 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 佛Phật 住trụ 甚thậm 深thâm 真chân 法pháp 性tánh 。 寂tịch 滅diệt 無vô 相tướng 同đồng 虛hư 空không 。 而nhi 於ư 第đệ 一nhất 實thật 義nghĩa 中trung 。 示thị 現hiện 種chủng 種chủng 所sở 行hành 事sự 。 所sở 作tác 利lợi 益ích 眾chúng 生sanh 事sự 。 皆giai 依y 法pháp 性tánh 而nhi 得đắc 有hữu 。 相tương/tướng 與dữ 無vô 相tướng 。 無vô 差sai 別biệt 。 入nhập 於ư 究cứu 竟cánh 皆giai 無vô 相tướng 等đẳng 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。
疏sớ/sơ 。 起khởi 教giáo 多đa 端đoan 下hạ 。 第đệ 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 不bất 同đồng 也dã 。 由do 所sở 起khởi 教giáo 異dị 故cố 。 能năng 起khởi 相tương/tướng 殊thù 。 如như 說thuyết 法Pháp 華hoa 。 以dĩ 放phóng 光quang 動động 地địa 雨vũ 華hoa 為vi 相tương/tướng 。 將tương 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 聲thanh 光quang 遍biến 照chiếu 普phổ 告cáo 為vi 相tương/tướng 。 如như 說thuyết 般Bát 若Nhã 。 以dĩ 散tán 金kim 華hoa 為vi 相tương/tướng 。 今kim 經kinh 具cụ 有hữu 諸chư 相tướng 。 華hoa 藏tạng 世thế 界giới 。 六lục 種chủng 震chấn 動động 。 雨vũ 於ư 華hoa 雲vân 香hương 雲vân 蓋cái 雲vân 鬘man 雲vân 瓔anh 珞lạc 雲vân 等đẳng 。 皆giai 其kỳ 相tương/tướng 也dã 。 又hựu 現hiện 相tướng 品phẩm 。 現hiện 五ngũ 種chủng 相tướng 等đẳng 。
疏sớ/sơ 。 故cố 諸chư 會hội 下hạ 。 第đệ 三tam 別biệt 明minh 放phóng 光quang 。 於ư 中trung 文văn 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 。 次thứ 然nhiên 有hữu 二nhị 下hạ 。 別biệt 顯hiển 後hậu 隨tùy 處xứ 放phóng 異dị 總tổng 有hữu 十thập 光quang 各các 有hữu 所sở 表biểu 至chí 文văn 當đương 知tri 者giả 。 重trọng/trùng 釋thích 隨tùy 相tương/tướng 。 三tam 中trung 言ngôn 十thập 光quang 者giả 。 第đệ 一nhất 會hội 放phóng 於ư 二nhị 光quang 。 謂vị 現hiện 相tướng 品phẩm 初sơ 。 於ư 如Như 來Lai 眾chúng 齒xỉ 之chi 間gian 。 放phóng 種chủng 種chủng 光quang 。 二nhị 亦diệc 於ư 此thử 品phẩm 。 放phóng 眉mi 間gian 光quang 。 第đệ 二nhị 會hội 放phóng 足túc 輪luân 光quang 。 第đệ 三tam 會hội 足túc 指chỉ 放phóng 光quang 。 第đệ 四tứ 會hội 足túc 上thượng 放phóng 光quang 。 第đệ 五ngũ 會hội 膝tất 輪luân 放phóng 光quang 。 第đệ 六lục 會hội 亦diệc 。 眉mi 間gian 放phóng 光quang 。 第đệ 七thất 會hội 初sơ 不bất 放phóng 光quang 。 而nhi 出xuất 現hiện 品phẩm 放phóng 二nhị 種chủng 光quang 。 謂vị 放phóng 眉mi 間gian 光quang 。 加gia 於ư 妙diệu 德đức 。 放phóng 於ư 口khẩu 光quang 加gia 於ư 普phổ 賢hiền 。 第đệ 八bát 會hội 總tổng 。 不bất 放phóng 光quang 。 第đệ 九cửu 會hội 亦diệc 放phóng 眉mi 間gian 白bạch 毫hào 光quang 明minh 。 初sơ 會hội 七thất 會hội 各các 二nhị 光quang 。 八bát 會hội 不bất 放phóng 故cố 。 故cố 九cửu 會hội 共cộng 有hữu 十thập 也dã 。 言ngôn 各các 有hữu 所sở 表biểu 者giả 。 初sơ 面diện 門môn 眾chúng 齒xỉ 放phóng 者giả 。 表biểu 教giáo 道đạo 遐hà 舒thư 。 金kim 口khẩu 所sở 流lưu 。 從tùng 佛Phật 口khẩu 生sanh 。 真chân 佛Phật 子tử 故cố 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 於ư 總tổng 處xứ 放phóng 也dã 。 又hựu 表biểu 咀trớ 嚼tước 法Pháp 味vị 滋tư 法Pháp 身thân 故cố 等đẳng 。 眉mi 間gian 放phóng 者giả 。 通thông 表biểu 一Nhất 乘Thừa 中trung 正chánh 之chi 道đạo 。 足túc 輪luân 最tối 下hạ 表biểu 信tín 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 自tự 下hạ 而nhi 上thượng 。 信tín 最tối 初sơ 故cố 。 二nhị 最tối 卑ty 微vi 故cố 。 三tam 為vi 行hành 本bổn 故cố 。 四tứ 信tín 該cai 果quả 海hải 已dĩ 滿mãn 足túc 故cố 。 第đệ 三tam 會hội 足túc 指chỉ 安an 住trụ 故cố 。 四tứ 足túc 上thượng 依y 行hành 故cố 。 五ngũ 膝tất 輪luân 屈khuất 伸thân 可khả 迴hồi 向hướng 故cố 。 六lục 十Thập 地Địa 眉mi 間gian 。 表biểu 所sở 證chứng 十thập 如như 具cụ 足túc 中trung 道đạo 故cố 。 七thất 出xuất 現hiện 眉mi 間gian 。 表biểu 出xuất 現hiện 中trung 道đạo 。 不bất 住trụ 生sanh 死tử 。 涅Niết 槃Bàn 之chi 二nhị 邊biên 故cố 。 又hựu 口khẩu 放phóng 光quang 。 表biểu 佛Phật 口khẩu 生sanh 真chân 長trưởng 子tử 故cố 。 第đệ 八bát 會hội 不bất 放phóng 。 行hành 依y 解giải 發phát 依y 解giải 光quang 故cố 。 或hoặc 略lược 無vô 故cố 。 第đệ 九cửu 眉mi 間gian 。 表biểu 證chứng 窮cùng 法Pháp 界Giới 之chi 中trung 道đạo 故cố 。 廣quảng 如như 下hạ 疏sớ/sơ 。 故cố 云vân 至chí 文văn 當đương 知tri 。
疏sớ/sơ 。 其kỳ 動động 地địa 等đẳng 下hạ 。 第đệ 四tứ 料liệu 揀giản 同đồng 異dị 。 慶khánh 前tiền 起khởi 後hậu 。 二nhị 義nghĩa 不bất 同đồng 。 故cố 取thủ 起khởi 後hậu 。 不bất 取thủ 慶khánh 前tiền 言ngôn 如như 十Thập 地Địa 等đẳng 者giả 。 九cửu 地địa 初sơ 云vân 。 說thuyết 此thử 菩Bồ 薩Tát 八bát 地địa 時thời 。 如Như 來Lai 現hiện 大đại 神thần 通thông 力lực 。 振chấn 動động 十thập 方phương 諸chư 國quốc 土độ 。 無vô 量lượng 無vô 數số 。 難nan 思tư 議nghị 等đẳng 。 既ký 牒điệp 八bát 地địa 。 明minh 是thị 慶khánh 前tiền 讚tán 竟cánh 。 便tiện 請thỉnh 第đệ 九cửu 地địa 故cố 。 義nghĩa 兼kiêm 起khởi 後hậu 。
第đệ 六lục 依y 說thuyết 人nhân 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 顯hiển 來lai 意ý 。 後hậu 開khai 章chương 別biệt 釋thích 。 今kim 初sơ 。 先tiên 立lập 理lý 。 然nhiên 法pháp 有hữu 四tứ 種chủng 。 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 理lý 法pháp 湛trạm 然nhiên 無vô 興hưng 廢phế 。 龍long 宮cung 教giáo 海hải 亦diệc 多đa 長trường/trưởng 在tại 。 修tu 行hành 剋khắc 果quả 。 則tắc 在tại 於ư 人nhân 。 故cố 般Bát 若Nhã 論luận 云vân 。 法pháp 欲dục 滅diệt 者giả 。 修tu 行hành 滅diệt 故cố 。 然nhiên 弘hoằng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 自tự 行hành 。 二nhị 者giả 轉chuyển 化hóa 。 今kim 取thủ 轉chuyển 化hóa 。 下hạ 文văn 云vân 下hạ 。 引dẫn 證chứng 也dã 。 即tức 第đệ 十thập 六lục 卷quyển 勝Thắng 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 偈kệ 。 具cụ 云vân 。 譬thí 如như 暗ám 中trung 寶bảo 無vô 燈đăng 不bất 可khả 見kiến 。 佛Phật 法Pháp 無vô 人nhân 說thuyết 。 雖tuy 慧tuệ 莫mạc 能năng 了liễu 。 故cố 說thuyết 者giả 如như 燈đăng 。 能năng 照chiếu 眾chúng 生sanh 心tâm 寶bảo 故cố 。
疏sớ/sơ 。 今kim 此thử 能năng 說thuyết 通thông 三tam 世thế 間gian 下hạ 。 開khai 章chương 別biệt 釋thích 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 說thuyết 人nhân 。 次thứ 指chỉ 文văn 顯hiển 說thuyết 。 後hậu 說thuyết 儀nghi 不bất 同đồng 。 今kim 初sơ 。 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 明minh 有hữu 三tam 。 二nhị 開khai 三tam 為vi 五ngũ 。 三tam 開khai 五ngũ 為vi 十thập 。 四tứ 開khai 十thập 為vi 無vô 量lượng 。
疏sớ/sơ 。 開khai 即tức 為vi 五ngũ 者giả 。 開khai 三tam 世thế 間gian 中trung 智trí 正chánh 覺giác 一nhất 。 為vi 三tam 乘thừa 故cố 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 及cập 器khí 世thế 間gian 。 仍nhưng 舊cựu 不bất 開khai 。 故cố 為vi 五ngũ 也dã 。
疏sớ/sơ 。 更cánh 開khai 為vi 十thập 等đẳng 者giả 。 以dĩ 三tam 世thế 為vi 三tam 。 微vi 塵trần 說thuyết 為vi 四tứ 。 毛mao 孔khổng 說thuyết 為vi 五ngũ 。 疏sớ/sơ 。 器khí 及cập 有hữu 情tình 各các 有hữu 分phần/phân 圓viên 下hạ 。 出xuất 為vi 十thập 所sở 以dĩ 。 直trực 語ngữ 世thế 界giới 說thuyết 。 是thị 器khí 家gia 之chi 圓viên 。 若nhược 言ngôn 微vi 塵trần 說thuyết 。 即tức 器khí 家gia 之chi 分phần 。 但đãn 言ngôn 有hữu 情tình 說thuyết 。 是thị 有hữu 情tình 家gia 圓viên 。 若nhược 云vân 毛mao 孔khổng 說thuyết 。 即tức 有hữu 情tình 家gia 分phần/phân 。 言ngôn 有hữu 情tình 者giả 。 即tức 含hàm 前tiền 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 生sanh 也dã 。 疏sớ/sơ 。 此thử 上thượng 諸chư 說thuyết 通thông 三tam 世thế 者giả 。 上thượng 之chi 七thất 說thuyết 。 並tịnh 通thông 三tam 世thế 也dã 。 謂vị 過quá 去khứ 佛Phật 說thuyết 。 現hiện 在tại 佛Phật 說thuyết 。 未vị 來lai 佛Phật 說thuyết 等đẳng 。 疏sớ/sơ 。 故cố 普phổ 賢hiền 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 言ngôn 如như 是thị 說thuyết 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 下hạ 句cú 種chủng 種chủng 悉tất 了liễu 知tri 也dã 。 亦diệc 等đẳng 餘dư 文văn 。
疏sớ/sơ 。 廣quảng 則tắc 無vô 量lượng 。 法Pháp 界Giới 品phẩm 中trung 類loại 非phi 一nhất 故cố 者giả 。 法Pháp 界Giới 品phẩm 中trung 。 略lược 明minh 五ngũ 類loại 法Pháp 界Giới 。 皆giai 有hữu 說thuyết 義nghĩa 。 五ngũ 類loại 之chi 內nội 一nhất 一nhất 復phục 多đa 。 故cố 云vân 無vô 量lượng 。 言ngôn 五ngũ 類loại 者giả 一nhất 法pháp 法Pháp 界Giới 。 二nhị 人nhân 法Pháp 界Giới 。 三tam 俱câu 融dung 。 四tứ 俱câu 泯mẫn 。 五ngũ 無vô 障chướng 礙ngại 。 初sơ 中trung 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 事sự 法Pháp 界Giới 。 二nhị 理lý 法Pháp 界Giới 。 三tam 境cảnh 。 四tứ 行hành 。 五ngũ 體thể 。 六lục 用dụng 。 七thất 順thuận 。 八bát 逆nghịch 。 九cửu 教giáo 。 十thập 義nghĩa 。 二nhị 人nhân 法Pháp 界Giới 亦diệc 有hữu 十thập 門môn 。 一nhất 人nhân 二nhị 天thiên 三tam 男nam 四tứ 女nữ 五ngũ 在tại 家gia 六lục 出xuất 家gia 七thất 外ngoại 道đạo 八bát 諸chư 神thần 九cửu 菩Bồ 薩Tát 十thập 佛Phật 。 又hựu 事sự 有hữu 多đa 事sự 。 天thiên 有hữu 多đa 天thiên 。 神thần 有hữu 多đa 神thần 。 百bách 一nhất 十thập 城thành 。 三tam 千thiên 知tri 識thức 等đẳng 。 故cố 云vân 類loại 非phi 一nhất 也dã 。
疏sớ/sơ 。 如như 僧Tăng 祇kỳ 下hạ 。 指chỉ 文văn 顯hiển 說thuyết 。 言ngôn 菩Bồ 提Đề 樹thụ 等đẳng 。 即tức 器khí 世thế 界giới 說thuyết 。 至chí 文văn 當đương 知tri 者giả 。 經Kinh 云vân 。 其kỳ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 。 恆hằng 出xuất 妙diệu 音âm 。 說thuyết 種chủng 種chủng 法Pháp 。 無vô 有hữu 盡tận 極cực 。 而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 餘dư 文văn 師sư 子tử 座tòa 說thuyết 等đẳng 。 又hựu 等đẳng 取thủ 塵trần 毛mao 之chi 文văn 。 如như 善thiện 慧tuệ 地địa 云vân 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 放phóng 大đại 光quang 明minh 。 演diễn 說thuyết 法Pháp 門môn 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 於ư 其kỳ 身thân 上thượng 。 一nhất 一nhất 毛mao 孔khổng 。 皆giai 演diễn 法Pháp 音âm 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 。 乃nãi 至chí 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 形hình 無vô 形hình 物vật 。 皆giai 悉tất 演diễn 出xuất 。 妙diệu 法Pháp 言ngôn 音âm 。 乃nãi 至chí 云vân 。 或hoặc 時thời 心tâm 欲dục 令linh 不bất 可khả 說thuyết 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 四tứ 大đại 聚tụ 中trung 。 所sở 有hữu 微vi 塵trần 。 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 皆giai 悉tất 演diễn 出xuất 。 不bất 可khả 說thuyết 法Pháp 門môn 。 如như 是thị 所sở 念niệm 一nhất 切thiết 隨tùy 心tâm 無vô 不bất 得đắc 者giả 。 上thượng 之chi 所sở 引dẫn 。 即tức 器khí 界giới 塵trần 毛mao 等đẳng 說thuyết 也dã 。
疏sớ/sơ 。 其kỳ 能năng 說thuyết 下hạ 。 三Tam 明Minh 說thuyết 儀nghi 不bất 同đồng 。 指chỉ 下hạ 文văn 耳nhĩ 。
第đệ 七thất 依y 聽thính 人nhân 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 。 先tiên 明minh 大đại 意ý 。 後hậu 即tức 下hạ 諸chư 眾chúng 下hạ 。 略lược 指chỉ 類loại 別biệt 。 疏sớ/sơ 。 子tử 期kỳ 云vân 喪táng 者giả 。 列liệt 子tử 云vân 。 伯bá 牙nha 善thiện 鼓cổ 琴cầm 。 鍾chung 子tử 期kỳ 善thiện 聽thính 。 伯bá 牙nha 鼓cổ 琴cầm 志chí 在tại 高cao 山sơn 。 子tử 期kỳ 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 峨# 峨# 兮hề 若nhược 泰thái 山sơn 。 志chí 想tưởng 流lưu 水thủy 。 鍾chung 子tử 期kỳ 云vân 。 善thiện 哉tai 。 洋dương 洋dương 兮hề 若nhược 江giang 漢hán 。 伯bá 牙nha 所sở 念niệm 鍾chung 子tử 期kỳ 必tất 得đắc 之chi 。 伯bá 牙nha 遊du 於ư 泰thái 山sơn 。 又hựu 遇ngộ 天thiên 陰ấm 卒thốt 逢phùng 暴bạo 雨vũ 止chỉ 於ư 巖nham 下hạ 。 心tâm 悲bi 乃nãi 援viện 琴cầm 而nhi 鼓cổ 之chi 。 初sơ 為vi 霖lâm 雨vũ 之chi 操thao 。 更cánh 造tạo 崩băng 山sơn 之chi 音âm 。 音âm 曲khúc 每mỗi 奏tấu 。 鍾chung 子tử 期kỳ 輒triếp 窮cùng 其kỳ 趣thú 。 伯bá 牙nha 乃nãi 捨xả 琴cầm 而nhi 歎thán 曰viết 。 善thiện 哉tai 。 子tử 之chi 善thiện 聽thính 。 夫phu 志chí 想tưởng 像tượng 猶do 吾ngô 心tâm 也dã 。 吾ngô 於ư 何hà 處xứ 以dĩ 逃đào 聲thanh 哉tai 。 莊trang 子tử 加gia 云vân 。 鍾chung 子tử 期kỳ 死tử 。 伯bá 牙nha 終chung 身thân 不bất 復phục 鼓cổ 琴cầm 。 文văn 選tuyển 云vân 。 士sĩ 為vi 知tri 己kỷ 者giả 用dụng 。 女nữ 為vi 悅duyệt 己kỷ 者giả 容dung 。 明minh 人nhân 之chi 道đạo 術thuật 在tại 遇ngộ 知tri 音âm 。 知tri 音âm 即tức 聽thính 者giả 。
第đệ 八bát 依y 德đức 。 本bổn 文văn 三tam 。 初sơ 明minh 大đại 意ý 。 次thứ 略lược 。 有hữu 二nhị 類loại 下hạ 別biệt 釋thích 。 後hậu 若nhược 感cảm 者giả 下hạ 揀giản 濫lạm 。 初sơ 中trung 疏sớ/sơ 。 川xuyên 有hữu 珠châu 下hạ 喻dụ 。 內nội 無vô 得đắc 下hạ 合hợp 。 後hậu 然nhiên 唯duy 約ước 說thuyết 者giả 。 揀giản 定định 。
第đệ 九cửu 依y 請thỉnh 人nhân 者giả 。 文văn 二nhị 。 先tiên 舉cử 無vô 顯hiển 有hữu 。 後hậu 然nhiên 有hữu 二nhị 下hạ 。 別biệt 示thị 請thỉnh 儀nghi 。
第đệ 十thập 依y 能năng 加gia 者giả 。 亦diệc 二nhị 。 先tiên 總tổng 明minh 大đại 意ý 。 後hậu 然nhiên 若nhược 佛Phật 下hạ 。 別biệt 釋thích 所sở 以dĩ 。 今kim 初sơ 先tiên 立lập 理lý 。 後hậu 指chỉ 陳trần 。 前tiền 中trung 借tá 尚thượng 書thư 意ý 故cố 。 彼bỉ 第đệ 四tứ 云vân 。 民dân 罔võng 常thường 懷hoài 。 懷hoài 之chi 有hữu 仁nhân 。 鬼quỷ 神thần 無vô 常thường 享hưởng 。 享hưởng 于vu 克khắc 誠thành 。 心tâm 冥minh 至chí 極cực 下hạ 。 指chỉ 陳trần 也dã 。 以dĩ 入nhập 定định 契khế 理lý 故cố 佛Phật 加gia 耳nhĩ 。 故cố 下hạ 文văn 中trung 。 以dĩ 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 感cảm 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 現hiện 前tiền 等đẳng 。 別biệt 釋thích 中trung 四tứ 。 一nhất 總tổng 彰chương 有hữu 無vô 。 二nhị 所sở 以dĩ 加gia 者giả 下hạ 。 出xuất 加gia 所sở 以dĩ 。 三tam 若nhược 爾nhĩ 僧Tăng 祇kỳ 隨tùy 好hảo/hiếu 下hạ 。 釋thích 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 四tứ 加gia 有hữu 下hạ 。 就tựu 類loại 彰chương 別biệt 。 二nhị 中trung 先tiên 徵trưng 後hậu 釋thích 。 釋thích 有hữu 三tam 意ý 。 疏sớ/sơ 。 欲dục 顯hiển 諸chư 佛Phật 同đồng 加gia 即tức 同đồng 說thuyết 故cố 者giả 。 即tức 第đệ 一nhất 意ý 。 若nhược 佛Phật 自tự 說thuyết 即tức 不bất 可khả 言ngôn 加gia 。 即tức 但đãn 名danh 自tự 說thuyết 耳nhĩ 。 今kim 由do 同đồng 加gia 皆giai 與dữ 智trí 勸khuyến 說thuyết 。 則tắc 顯hiển 同đồng 說thuyết 也dã 。 疏sớ/sơ 。 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 故cố 者giả 。 第đệ 二nhị 意ý 也dã 。 上thượng 顯hiển 通thông 方phương 之chi 法pháp 。 此thử 顯hiển 圓viên 融dung 之chi 教giáo 。 然nhiên 一nhất 經kinh 中trung 。 總tổng 具cụ 四tứ 句cú 。 今kim 但đãn 舉cử 一nhất 以dĩ 順thuận 同đồng 加gia 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 四tứ 句cú 者giả 。 一nhất 者giả 一nhất 說thuyết 如như 僧Tăng 祇kỳ 等đẳng 。 二nhị 者giả 一nhất 說thuyết 一nhất 切thiết 說thuyết 。 如như 向hướng 所sở 明minh 。 三tam 者giả 一nhất 切thiết 說thuyết 是thị 一nhất 說thuyết 。 如như 一nhất 切thiết 處xứ 文Văn 殊Thù 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 同đồng 聲thanh 說thuyết 偈kệ 。 顯hiển 法pháp 無vô 異dị 故cố 。 四tứ 者giả 一nhất 切thiết 說thuyết 是thị 一nhất 切thiết 說thuyết 。 如như 十thập 方phương 來lai 證chứng 皆giai 自tự 敘tự 云vân 。 我ngã 等đẳng 諸chư 佛Phật 。 所sở 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 餘dư 三tam 不bất 順thuận 同đồng 加gia 故cố 。 疏sớ/sơ 不bất 明minh 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 。 亦diệc 顯hiển 果quả 海hải 下hạ 。 第đệ 三tam 意ý 也dã 。 佛Phật 表biểu 果quả 海hải 。 菩Bồ 薩Tát 表biểu 因nhân 故cố 。 故cố 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 此thử 處xứ 難nạn/nan 宣tuyên 示thị 。 我ngã 今kim 說thuyết 少thiểu 分phần 。 論luận 經Kinh 云vân 一nhất 分phần/phân 。 論luận 釋thích 云vân 果quả 分phần/phân 不bất 可khả 說thuyết 。 但đãn 說thuyết 因nhân 分phần/phân 。 因nhân 分phần/phân 於ư 果quả 分phân 為vi 一nhất 分phần 耳nhĩ 。
疏sớ/sơ 。 若nhược 爾nhĩ 僧Tăng 祇kỳ 下hạ 。 三tam 釋thích 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 設thiết 難nạn/nan 。 二nhị 釋thích 難nạn/nan 。 三tam 遮già 難nạn/nan 。 今kim 初sơ 也dã 。
疏sớ/sơ 。 表biểu 微vi 細tế 下hạ 。 二nhị 釋thích 難nạn/nan 也dã 。 略lược 舉cử 二nhị 意ý 對đối 前tiền 三tam 意ý 。 言ngôn 微vi 細tế 難nan 知tri 者giả 。 對đối 前tiền 同đồng 說thuyết 及cập 一nhất 切thiết 說thuyết 。 前tiền 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 以dĩ 受thọ 加gia 故cố 表biểu 佛Phật 同đồng 說thuyết 。 今kim 以dĩ 僧Tăng 祇kỳ 數số 量lượng 重trùng 重trùng 微vi 細tế 。 唯duy 佛Phật 能năng 知tri 。 隨tùy 好hảo/hiếu 光quang 明minh 功công 德đức 。 一nhất 好hảo/hiếu 一nhất 光quang 能năng 破phá 地địa 獄ngục 。 三tam 重trọng/trùng 頓đốn 圓viên 故cố 亦diệc 難nan 知tri 。 唯duy 佛Phật 能năng 了liễu 。 故cố 佛Phật 自tự 說thuyết 。 疏sớ/sơ 。 超siêu 出xuất 因nhân 果quả 故cố 者giả 。 對đối 前tiền 果quả 海hải 不bất 可khả 說thuyết 也dã 。 前tiền 難nạn/nan 中trung 意ý 云vân 。 若nhược 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 表biểu 因nhân 。 今kim 佛Phật 自tự 說thuyết 應ưng 可khả 。 表biểu 果quả 可khả 說thuyết 故cố 。 今kim 答đáp 云vân 。 對đối 果quả 說thuyết 因nhân 言ngôn 因nhân 可khả 說thuyết 。 因nhân 無vô 果quả 外ngoại 之chi 因nhân 。 沒một 同đồng 果quả 海hải 故cố 。 因nhân 亦diệc 叵phả 說thuyết 。 如như 鳥điểu 跡tích 同đồng 空không 跡tích 亦diệc 叵phả 說thuyết 。 因nhân 既ký 非phi 因nhân 。 果quả 亦diệc 非phi 果quả 。 欲dục 拂phất 前tiền 因nhân 果quả 之chi 相tướng 。 故cố 佛Phật 自tự 說thuyết 。
疏sớ/sơ 。 然nhiên 施thi 設thiết 不bất 同đồng 不bất 應ưng 一nhất 準chuẩn 者giả 。 三tam 遮già 難nạn/nan 也dã 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 今kim 佛Phật 說thuyết 。 即tức 表biểu 微vi 細tế 。 餘dư 應ưng 是thị 麁thô 。 此thử 言ngôn 超siêu 出xuất 前tiền 應ưng 繫hệ 著trước 故cố 。 此thử 遮già 云vân 。 聖thánh 教giáo 施thi 設thiết 。 千thiên 差sai 萬vạn 別biệt 。 各các 取thủ 一nhất 表biểu 不bất 應ưng 剋khắc 定định 。 受thọ 加gia 表biểu 於ư 同đồng 說thuyết 。 亦diệc 非phi 麁thô 非phi 著trước 。 佛Phật 說thuyết 表biểu 細tế 顯hiển 超siêu 。 亦diệc 不bất 礙ngại 於ư 同đồng 說thuyết 。 約ước 表biểu 小tiểu 異dị 大đại 旨chỉ 全toàn 同đồng 。 何hà 不bất 亡vong 言ngôn 觸xúc 途đồ 生sanh 滯trệ 。 故cố 云vân 不bất 應ưng 一nhất 準chuẩn 。
疏sớ/sơ 。 加gia 有hữu 二nhị 種chủng 下hạ 。 第đệ 四tứ 就tựu 類loại 彰chương 別biệt 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 顯hiển 別biệt 。 後hậu 指chỉ 文văn 。 前tiền 中trung 顯hiển 有hữu 三tam 業nghiệp 者giả 。 口khẩu 業nghiệp 勸khuyến 說thuyết 以dĩ 益ích 辯biện 。 意ý 業nghiệp 冥minh 加gia 以dĩ 益ích 智trí 。 身thân 業nghiệp 摩ma 頂đảnh 以dĩ 增tăng 威uy 。 然nhiên 意ý 與dữ 智trí 雖tuy 則tắc 是thị 冥minh 。 以dĩ 與dữ 身thân 語ngữ 同đồng 時thời 。 此thử 二nhị 顯hiển 彰chương 以dĩ 少thiểu 從tùng 多đa 故cố 。 三tam 皆giai 稱xưng 顯hiển 。 冥minh 唯duy 與dữ 智trí 故cố 有hữu 不bất 同đồng 。
疏sớ/sơ 。 普phổ 光quang 法Pháp 界Giới 下hạ 。 後hậu 指chỉ 文văn 也dã 。 普phổ 光quang 攝nhiếp 三tam 會hội 。 謂vị 二nhị 七thất 八bát 也dã 。 法Pháp 界Giới 即tức 是thị 。 第đệ 九cửu 會hội 故cố 。 此thử 四tứ 會hội 並tịnh 唯duy 有hữu 冥minh 。 由do 二nhị 七thất 兩lưỡng 會hội 不bất 入nhập 定định 故cố 。 故cố 無vô 顯hiển 加gia 。 而nhi 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 普Phổ 賢Hiền 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 言ngôn 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 故cố 是thị 冥minh 加gia 。 第đệ 八bát 會hội 普phổ 賢hiền 雖tuy 入nhập 三tam 昧muội 無vô 有hữu 加gia 分phần/phân 。 但đãn 有hữu 作tác 用dụng 發phát 起khởi 故cố 無vô 顯hiển 加gia 。 亦diệc 云vân 承thừa 佛Phật 神thần 力lực 故cố 有hữu 冥minh 加gia 。 法Pháp 界Giới 品phẩm 。 如Như 來Lai 自tự 入nhập 三tam 昧muội 。 不bất 可khả 有hữu 加gia 。 下hạ 普phổ 賢hiền 文Văn 殊Thù 有hữu 說thuyết 無vô 定định 故cố 闕khuyết 顯hiển 加gia 。 皆giai 承thừa 佛Phật 力lực 故cố 。 能năng 說thuyết 能năng 證chứng 故cố 有hữu 冥minh 加gia 。 疏sớ/sơ 。 餘dư 皆giai 具cụ 二nhị 者giả 。 即tức 餘dư 五ngũ 會hội 。 顯hiển 必tất 有hữu 冥minh 者giả 。 釋thích 具cụ 所sở 以dĩ 。 冥minh 即tức 未vị 必tất 有hữu 顯hiển 。 顯hiển 即tức 必tất 有hữu 於ư 冥minh 。 以dĩ 如Như 來Lai 有hữu 力lực 有hữu 慈từ 常thường 冥minh 加gia 故cố 。 未vị 定định 緣duyên 闕khuyết 。 不bất 容dung 有hữu 顯hiển 故cố 唯duy 有hữu 冥minh 。 顯hiển 加gia 之chi 時thời 冥minh 常thường 不bất 捨xả 。 又hựu 有hữu 意ý 加gia 故cố 言ngôn 必tất 有hữu 。 疏sớ/sơ 。 餘dư 至chí 下hạ 明minh 者giả 。 謂vị 冥minh 顯hiển 加gia 相tương/tướng 有hữu 多đa 義nghĩa 門môn 。 隨tùy 文văn 具cụ 顯hiển 也dã 。
第đệ 二nhị 藏tạng 教giáo 所sở 攝nhiếp 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 總tổng 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 總tổng 科khoa 後hậu 。 今kim 初sơ 下hạ 。 牒điệp 釋thích 總tổng 名danh 。 引dẫn 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 者giả 。 然nhiên 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 。 本bổn 論luận 即tức 無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 。 釋thích 有hữu 多đa 家gia 。 此thử 方phương 有hữu 二nhị 本bổn 。 即tức 世thế 親thân 無vô 性tánh 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 也dã 。 大đại 唐đường 三tam 藏tạng 俱câu 譯dịch 二nhị 本bổn 。 各các 有hữu 十thập 卷quyển 。 梁lương 朝triêu 真Chân 諦Đế 譯dịch 。 世thế 親thân 釋thích 論luận 。 有hữu 十thập 五ngũ 卷quyển 。 今kim 稱xưng 梁lương 攝nhiếp 論luận 。 是thị 釋thích 義nghĩa 大đại 同đồng 小tiểu 異dị 。 疏sớ/sơ 家gia 隨tùy 便tiện 引dẫn 之chi 。 恐khủng 濫lạm 三tam 本bổn 故cố 。 各các 以dĩ 異dị 名danh 揀giản 之chi 。 然nhiên 依y 古cổ 德đức 多đa 引dẫn 梁lương 論luận 。 若nhược 今kim 自tự 取thủ 多đa 引dẫn 無vô 性tánh 世thế 親thân 。 疏sớ/sơ 。 謂vị 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 所sở 應ưng 知tri 義nghĩa 者giả 。 即tức 彼bỉ 論luận 自tự 釋thích 攝nhiếp 義nghĩa 。 所sở 應ưng 知tri 者giả 。 然nhiên 論luận 無vô 別biệt 釋thích 。 下hạ 廣quảng 顯hiển 論luận 所sở 明minh 。 即tức 十thập 勝thắng 相tương/tướng 。 謂vị 一nhất 應ưng 知tri 依y 止chỉ 勝thắng 相tương/tướng 。 二nhị 應ưng 知tri 相tương 勝thắng 相tương/tướng 。 三tam 應ưng 知tri 入nhập 勝thắng 相tương/tướng 等đẳng 。 十thập 相tương/tướng 皆giai 言ngôn 應ưng 知tri 。 即tức 理lý 事sự 等đẳng 法pháp 皆giai 應ưng 知tri 也dã 。
疏sớ/sơ 。 攝nhiếp 即tức 包bao 含hàm 者giả 。 疏sớ/sơ 家gia 轉chuyển 將tương 攝nhiếp 義nghĩa 復phục 釋thích 於ư 舍xá 。 以dĩ 前tiền 標tiêu 云vân 以dĩ 舍xá 攝nhiếp 故cố 。 故cố 牒điệp 釋thích 也dã 。 疏sớ/sơ 言ngôn 三tam 藏tạng 下hạ 。 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 三tam 藏tạng 。 後hậu 二nhị 藏tạng 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 列liệt 。 次thứ 初sơ 中trung 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 後hậu 然nhiên 此thử 三tam 藏tạng 下hạ 。 總tổng 顯hiển 所sở 詮thuyên 。 二nhị 中trung 三tam 藏tạng 即tức 為vi 三tam 別biệt 。 皆giai 先tiên 標tiêu 。 後hậu 釋thích 。 疏sớ/sơ 。 今kim 初sơ 亦diệc 名danh 下hạ 釋thích 也dã 。 於ư 中trung 四tứ 。 一nhất 會hội 梵Phạm 音âm 。 二nhị 敘tự 古cổ 釋thích 。 三tam 敘tự 古cổ 破phá 。 四tứ 會hội 順thuận 違vi 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 梵Phạm 音âm 素tố 怛đát 纜# 者giả 。 唐đường 三tam 藏tạng 譯dịch 云vân 。 是thị 中trung 天thiên 之chi 語ngữ 。 什thập 公công 多đa 譯dịch 。 為vi 修Tu 多Đa 羅La 。 亦diệc 云vân 修tu 妬đố 路lộ 。 多đa 通thông 諸chư 天thiên 什thập 公công 是thị 龜quy 茲tư 人nhân 近cận 於ư 東đông 天thiên 。 實thật 叉xoa 三tam 藏tạng 于vu 闐điền 國quốc 人nhân 多đa 近cận 東đông 北bắc 。 然nhiên 什thập 公công 亦diệc 遊du 五ngũ 天thiên 。 隨tùy 時thời 所sở 受thọ 小tiểu 有hữu 輕khinh 重trọng 。 語ngữ 其kỳ 大đại 旨chỉ 理lý 則tắc 無vô 乖quai 。 然nhiên 前tiền 後hậu 三tam 藏tạng 。 多đa 云vân 修tu 多đa 羅la 也dã 。 梵Phạm 音âm 楚sở 夏hạ 者giả 。 秦tần 洛lạc 謂vị 之chi 中trung 華hoa 。 亦diệc 名danh 華hoa 夏hạ 。 亦diệc 云vân 中trung 夏hạ 。 淮hoài 南nam 楚sở 地địa 。 非phi 是thị 中trung 方phương 。 楚sở 洛lạc 言ngôn 音âm 呼hô 召triệu 輕khinh 重trọng 。 今kim 西tây 域vực 梵Phạn 語ngữ 有hữu 似tự 於ư 斯tư 。 中trung 天thiên 如như 中trung 夏hạ 。 餘dư 四tứ 如như 楚sở 蜀thục 。 西tây 來lai 三tam 藏tạng 。 或hoặc 有hữu 南nam 天thiên 。 或hoặc 有hữu 北bắc 天thiên 。 或hoặc 有hữu 中trung 天thiên 。 東đông 西tây 各các 異dị 。
疏sớ/sơ 。 古cổ 譯dịch 為vi 契Khế 經Kinh 下hạ 。 第đệ 二nhị 敘tự 古cổ 釋thích 也dã 。 於ư 中trung 五ngũ 。 一nhất 標tiêu 名danh 。 二nhị 智trí 論luận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 三tam 契khế 謂vị 契khế 理lý 下hạ 。 會hội 義nghĩa 。 四tứ 即tức 契khế 理lý 合hợp 機cơ 之chi 經kinh 下hạ 。 會hội 六lục 釋thích 以dĩ 契khế 對đối 經kinh 。 即tức 名danh 依y 主chủ 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 對đối 藏tạng 。 便tiện 名danh 持trì 業nghiệp 。 五ngũ 復phục 云vân 下hạ 。 會hội 傍bàng 正chánh 。 疏sớ/sơ 有hữu 云vân 。 按án 五ngũ 印ấn 度độ 至chí 斥xích 於ư 古cổ 德đức 。 經kinh 非phi 敵địch 對đối 者giả 。 第đệ 三tam 敘tự 古cổ 破phá 。 此thử 古cổ 即tức 是thị 靜tĩnh 法pháp 寺tự 苑uyển 公công 刊# 定định 記ký 中trung 義nghĩa 也dã 。 但đãn 言ngôn 有hữu 云vân 。 即tức 是thị 刊# 定định 記ký 主chủ 。 若nhược 云vân 古cổ 德đức 。 多đa 是thị 藏tạng 和hòa 尚thượng 。 亦diệc 有hữu 此thử 前tiền 諸chư 德đức 。 此thử 中trung 總tổng 舉cử 先tiên 古cổ 諸chư 德đức 。 又hựu 此thử 中trung 疏sớ/sơ 撮toát 略lược 刊# 定định 之chi 意ý 耳nhĩ 。 刊# 定định 記ký 敘tự 古cổ 義nghĩa 竟cánh 。 便tiện 云vân 。 今kim 詳tường 諸chư 論luận 及cập 以dĩ 梵Phạm 本bổn 。 良lương 恐khủng 不bất 爾nhĩ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 此thử 中trung 通thông 辯biện 。 有hữu 三tam 失thất 故cố 。 一nhất 敵địch 對đối 翻phiên 名danh 失thất 。 二nhị 以dĩ 義nghĩa 為vi 名danh 失thất 。 三tam 總tổng 別biệt 不bất 分phân 失thất 。 今kim 疏sớ/sơ 所sở 明minh 即tức 第đệ 一nhất 失thất 。 謂vị 修tu 多đa 羅la 一nhất 名danh 既ký 含hàm 四tứ 實thật 。 線tuyến 既ký 敵địch 對đối 。 經kinh 何hà 得đắc 非phi 。 經kinh 亦diệc 是thị 敵địch 對đối 。 言ngôn 非phi 敵địch 對đối 。 故cố 云vân 敵địch 對đối 翻phiên 名danh 失thất 。 故cố 今kim 疏sớ/sơ 云vân 斥xích 於ư 古cổ 德đức 經kinh 非phi 敵địch 對đối 。 二nhị 以dĩ 義nghĩa 為vi 名danh 失thất 者giả 。 意ý 云vân 。 經Kinh 字tự 是thị 名danh 。 契khế 字tự 是thị 義nghĩa 。 以dĩ 經kinh 有hữu 契khế 理lý 合hợp 機cơ 之chi 義nghĩa 故cố 。 借tá 契khế 義nghĩa 。 以dĩ 助trợ 經kinh 名danh 。 而nhi 呼hô 契Khế 經Kinh 兩lưỡng 字tự 全toàn 作tác 名danh 者giả 。 即tức 是thị 以dĩ 義nghĩa 為vi 名danh 失thất 也dã 。 若nhược 是thị 全toàn 名danh 者giả 。 應ưng 云vân 欲dục 底để 修tu 多đa 羅la 。 欲dục 底để 之chi 言ngôn 。 有hữu 其kỳ 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 契khế 義nghĩa 。 二nhị 順thuận 古cổ 所sở 行hành 。 三tam 依y 正Chánh 道Đạo 理lý 。 今kim 取thủ 契khế 義nghĩa 。 既ký 無vô 欲dục 底để 之chi 言ngôn 。 明minh 知tri 名danh 無vô 契khế 字tự 也dã 。 又hựu 舉cử 例lệ 云vân 。 如như 質chất 多đa 名danh 心tâm 。 集tập 起khởi 為vi 義nghĩa 。 詎cự 翻phiên 集tập 起khởi 亦diệc 作tác 名danh 耶da 。 意ý 云vân 。 集tập 起khởi 既ký 非phi 心tâm 名danh 。 契khế 理lý 豈khởi 是thị 經Kinh 目mục 也dã 。 三tam 總tổng 別biệt 不bất 分phân 失thất 者giả 。 彼bỉ 云vân 。 但đãn 藏tạng 部bộ 立lập 名danh 。 各các 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 。 一nhất 謂vị 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 部bộ 為vi 總tổng 名danh 。 修Tu 多Đa 羅La 等đẳng 為vi 別biệt 稱xưng 。 二nhị 謂vị 修tu 多đa 羅la 為vi 總tổng 號hiệu 。 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 應ưng 頌tụng 等đẳng 為vi 別biệt 目mục 。 古cổ 來lai 相tương/tướng 傳truyền 。 唯duy 辯biện 前tiền 門môn 不bất 論luận 於ư 後hậu 。 今kim 修tu 多đa 羅la 依y 藏tạng 部bộ 中trung 總tổng 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 。 而nhi 立lập 其kỳ 名danh 。 餘dư 藏tạng 部bộ 名danh 依y 藏tạng 部bộ 中trung 別biệt 相tướng 業nghiệp 用dụng 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 修tu 多đa 羅la 業nghiệp 能năng 貫quán 攝nhiếp 故cố 。 餘dư 藏tạng 餘dư 部bộ 所sở 詮thuyên 所sở 化hóa 。 由do 此thử 貫quán 攝nhiếp 彼bỉ 方phương 成thành 故cố 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 十thập 五ngũ 云vân 。 始thỉ 從tùng 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 終chung 至chí 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 。 一nhất 切thiết 皆giai 名danh 修Tu 多Đa 羅La 故cố 。 釋thích 曰viết 。 刊# 定định 記ký 文văn 猶do 似tự 難nan 見kiến 。 今kim 更cánh 為vi 釋thích 。 言ngôn 各các 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 者giả 。 如như 三tam 藏tạng 中trung 兩lưỡng 重trọng/trùng 者giả 。 一nhất 云vân 三tam 藏tạng 是thị 總tổng 。 經kinh 律luật 論luận 為vi 別biệt 。 二nhị 修tu 多đa 羅la 是thị 總tổng 稱xưng 。 調điều 伏phục 對đối 法pháp 為vi 別biệt 稱xưng 故cố 。 三tam 藏tạng 中trung 修tu 多đa 羅la 即tức 是thị 總tổng 名danh 。 雖tuy 標tiêu 總tổng 稱xưng 即tức 受thọ 別biệt 名danh 。 故cố 云vân 今kim 修tu 多đa 羅la 依y 三tam 藏tạng 中trung 總tổng 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 。 古cổ 人nhân 不bất 知tri 此thử 從tùng 總tổng 相tương/tướng 得đắc 名danh 。 但đãn 謂vị 為vi 別biệt 。 故cố 云vân 總tổng 別biệt 不bất 分phân 失thất 也dã 。 又hựu 如như 十thập 二nhị 部bộ 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 者giả 。 一nhất 云vân 。 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 是thị 總tổng 名danh 也dã 。 謂vị 修tu 多đa 羅la 祇kỳ 夜dạ 等đẳng 。 即tức 為vi 別biệt 稱xưng 。 二nhị 云vân 。 修tu 多đa 羅la 是thị 總tổng 名danh 。 祇kỳ 夜dạ 等đẳng 十thập 一nhất 為vi 別biệt 稱xưng 。 不bất 取thủ 修tu 多đa 羅la 。 以dĩ 修tu 多đa 羅la 為vi 總tổng 故cố 。 亦diệc 雖tuy 標tiêu 總tổng 稱xưng 。 即tức 受thọ 別biệt 名danh 。 是thị 則tắc 三tam 藏tạng 中trung 修tu 多đa 羅la 。 通thông 於ư 二nhị 藏tạng 。 十thập 二nhị 分phần 中trung 修tu 多đa 羅la 。 通thông 餘dư 十thập 一nhất 故cố 。 若nhược 不bất 通thông 者giả 。 修tu 多đa 羅la 既ký 稱xưng 契khế 理lý 合hợp 機cơ 。 餘dư 無vô 此thử 名danh 應ưng 不bất 契khế 理lý 合hợp 機cơ 。 既ký 俱câu 契khế 理lý 合hợp 機cơ 。 明minh 知tri 修tu 多đa 羅la 是thị 從tùng 總tổng 相tương/tướng 立lập 名danh 耳nhĩ 。 三tam 藏tạng 十thập 二nhị 部bộ 。 皆giai 有hữu 兩lưỡng 重trọng/trùng 總tổng 別biệt 。 故cố 云vân 各các 有hữu 也dã 。 刊# 定định 之chi 意ý 亦diệc 有hữu 理lý 在tại 。 今kim 謂vị 若nhược 十thập 二nhị 部bộ 中trung 修tu 多đa 羅la 。 則tắc 通thông 十thập 一nhất 及cập 於ư 三tam 藏tạng 。 若nhược 三tam 藏tạng 中trung 修tu 多đa 羅la 名danh 。 唯duy 通thông 十thập 二nhị 不bất 通thông 二nhị 藏tạng 。 二nhị 藏tạng 之chi 中trung 有hữu 契khế 合hợp 者giả 。 自tự 屬thuộc 十thập 二nhị 分phần 中trung 修tu 多đa 羅la 耳nhĩ 。 思tư 之chi 以dĩ 非phi 苦khổ 要yếu 故cố 。
疏sớ/sơ 。 略lược 不bất 敘tự 。 唯duy 明minh 初sơ 一nhất 。 恐khủng 欲dục 知tri 根căn 本bổn 故cố 鈔sao 具cụ 敘tự 耳nhĩ 。 彼bỉ 復phục 破phá 於ư 遠viễn 公công 三tam 修tu 多đa 羅la 。 至chí 十thập 藏tạng 品phẩm 當đương 說thuyết 。
疏sớ/sơ 。 今kim 更cánh 詳tường 之chi 者giả 。 第đệ 四tứ 會hội 順thuận 違vi 也dã 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 全toàn 縱túng/tung 。 次thứ 半bán 奪đoạt 。 後hậu 出xuất 古cổ 意ý 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 古cổ 如như 所sở 破phá 者giả 。 經kinh 線tuyến 俱câu 為vi 敵địch 對đối 而nhi 言ngôn 線tuyến 是thị 經Kinh 非phi 故cố 如như 所sở 破phá 。
疏sớ/sơ 。 若nhược 兼kiêm 順thuận 義nghĩa 下hạ 。 二nhị 半bán 奪đoạt 也dã 。 縱túng/tung 其kỳ 經kinh 是thị 敵địch 對đối 。 奪đoạt 其kỳ 不bất 名danh 聖thánh 教giáo 。 是thị 故cố 一nhất 名danh 含hàm 於ư 多đa 實thật 。 應ưng 須tu 順thuận 義nghĩa 立lập 名danh 。 如như 仙tiên 陀đà 婆bà 一nhất 名danh 四tứ 實thật 。 若nhược 譯dịch 經kinh 中trung 五ngũ 味vị 之chi 處xứ 。 應ưng 譯dịch 為vi 鹽diêm 。 若nhược 譯dịch 經kinh 中trung 王vương 之chi 所sở 乘thừa 。 仙tiên 陀đà 婆bà 者giả 。 應ưng 譯dịch 為vi 馬mã 。 不bất 可khả 言ngôn 水thủy 言ngôn 器khí 。 今kim 譯dịch 佛Phật 經Kinh 云vân 修tu 多đa 羅la 。 合hợp 名danh 聖thánh 教giáo 也dã 。 言ngôn 線tuyến 言ngôn 索sách 非phi 全toàn 愜# 當đương 。 故cố 云vân 經kinh 自tự 屬thuộc 於ư 席tịch 。 經kinh 敵địch 對đối 應ưng 名danh 聖thánh 教giáo 。 梁lương 攝nhiếp 已dĩ 下hạ 。 引dẫn 文văn 為vi 證chứng 。 即tức 第đệ 一nhất 論luận 。 然nhiên 此thử 所sở 引dẫn 上thượng 兩lưỡng 句cú 全toàn 是thị 論luận 文văn 。 為vi 成thành 聖thánh 教giáo 下hạ 。 乃nãi 取thủ 義nghĩa 釋thích 。 以dĩ 彼bỉ 本bổn 論luận 云vân 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 即tức 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 教giáo 及cập 修tu 多đa 羅la 。 釋thích 論luận 云vân 。 此thử 言ngôn 大Đại 乘Thừa 者giả 。 欲dục 揀giản 小Tiểu 乘Thừa 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 何hà 不bất 但đãn 說thuyết 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 名danh 。 復phục 說thuyết 於ư 修tu 多đa 羅la 名danh 。 有hữu 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 非phi 是thị 聖thánh 教giáo 故cố 。 此thử 中trung 意ý 云vân 。 若nhược 但đãn 言ngôn 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 揀giản 濫lạm 不bất 盡tận 故cố 。 加gia 修tu 多đa 羅la 言ngôn 。 揀giản 異dị 凡phàm 夫phu 所sở 造tạo 之chi 論luận 。 明minh 是thị 聖thánh 教giáo 之chi 論luận 故cố 。 今kim 引dẫn 意ý 者giả 。 本bổn 論luận 牒điệp 修tu 多đa 羅la 。 釋thích 論luận 之chi 中trung 乃nãi 云vân 聖thánh 教giáo 。 明minh 是thị 譯dịch 修tu 多đa 羅la 為vi 聖thánh 教giáo 也dã 。
疏sớ/sơ 。 古cổ 德đức 見kiến 此thử 方phương 儒nho 墨mặc 皆giai 稱xưng 為vi 經kinh 。 下hạ 出xuất 古cổ 意ý 也dã 。 席tịch 經kinh 不bất 順thuận 本bổn 義nghĩa 。 是thị 故cố 借tá 耳nhĩ 。 儒nho 即tức 儒nho 教giáo 。 夫phu 子tử 為vi 主chủ 。 墨mặc 即tức 墨mặc 教giáo 。 墨mặc 翟# 為vi 主chủ 。 亡vong 身thân 益ích 物vật 。 是thị 其kỳ 所sở 宗tông 。 如như 夏hạ 禹vũ 之chi 勤cần 用dụng 斯tư 意ý 也dã 。 儒nho 有hữu 九cửu 經kinh 五ngũ 經kinh 等đẳng 。 皆giai 稱xưng 為vi 經kinh 。 經kinh 者giả 。 常thường 也dã 。 典điển 也dã 。 聖thánh 人nhân 之chi 言ngôn 。 方phương 得đắc 稱xưng 經kinh 。 此thử 方phương 既ký 以dĩ 聖thánh 人nhân 之chi 言ngôn 為vi 經kinh 故cố 。 譯dịch 聖thánh 教giáo 亦diệc 名danh 經kinh 也dã 。 言ngôn 雙song 含hàm 二nhị 義nghĩa 者giả 。 即tức 聖thánh 教giáo 及cập 經kinh 緯# 義nghĩa 也dã 。 俱câu 順thuận 兩lưỡng 方phương 者giả 。 順thuận 此thử 方phương 夫phu 子tử 等đẳng 經kinh 。 順thuận 西tây 域vực 經kinh 緯# 聖thánh 教giáo 之chi 經kinh 也dã 。 恐khủng 濫lạm 席tịch 經kinh 故cố 。 加gia 契khế 字tự 以dĩ 揀giản 之chi 耳nhĩ 。 古cổ 人nhân 既ký 以dĩ 敵địch 對đối 為vi 線tuyến 。 明minh 知tri 亦diệc 未vị 了liễu 契Khế 經Kinh 。 半bán 從tùng 義nghĩa 耳nhĩ 。 故cố 為vi 允duẫn 當đương 。
疏sớ/sơ 。 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 下hạ 。 此thử 中trung 大đại 意ý 。 取thủ 其kỳ 一nhất 名danh 四tứ 實thật 。 以dĩ 會hội 雜tạp 心tâm 五ngũ 義nghĩa 。 便tiện 是thị 顯hiển 修tu 多đa 羅la 之chi 相tướng 。 文văn 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 舉cử 包bao 含hàm 。 二nhị 故cố 雜tạp 心tâm 下hạ 。 正chánh 會hội 五ngũ 義nghĩa 。 三tam 總tổng 上thượng 五ngũ 義nghĩa 下hạ 以dĩ 義nghĩa 貫quán 通thông 。 二nhị 中trung 即tức 雜tạp 心tâm 。 第đệ 八bát 修tu 多đa 羅la 品phẩm 云vân 。 修tu 多đa 羅la 者giả 。 凡phàm 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。 一nhất 曰viết 出xuất 生sanh 。 出xuất 生sanh 諸chư 義nghĩa 故cố 。 二nhị 曰viết 涌dũng 泉tuyền 。 義nghĩa 味vị 無vô 盡tận 故cố 。 三tam 曰viết 顯hiển 示thị 。 顯hiển 示thị 諸chư 義nghĩa 故cố 。 四tứ 曰viết 繩thằng 墨mặc 。 辨biện 諸chư 邪tà 正chánh 故cố 。 五ngũ 曰viết 結kết 鬘man 。 貫quán 穿xuyên 諸chư 法pháp 故cố 。 如như 是thị 五ngũ 義nghĩa 。 是thị 修Tu 多Đa 羅La 義nghĩa 。 今kim 疏sớ/sơ 引dẫn 初sơ 二nhị 義nghĩa 不bất 次thứ 者giả 。 依y 古cổ 疏sớ/sơ 引dẫn 。 取thủ 義nghĩa 便tiện 耳nhĩ 。
疏sớ/sơ 。 總tổng 上thượng 五ngũ 義nghĩa 不bất 出xuất 貫quán 攝nhiếp 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 釋thích 貫quán 攝nhiếp 。 後hậu 彰chương 所sở 貫quán 攝nhiếp 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 標tiêu 義nghĩa 。 二nhị 引dẫn 證chứng 。 三tam 釋thích 所sở 引dẫn 。 疏sớ/sơ 。 故cố 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 一nhất 者giả 。 二nhị 引dẫn 證chứng 也dã 。 全toàn 引dẫn 論luận 文văn 。 更cánh 無vô 所sở 少thiểu 。 而nhi 次thứ 下hạ 對đối 所sở 詮thuyên 云vân 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 宣tuyên 說thuyết 佛Phật 地địa 。 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 依y 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 名danh 佛Phật 地địa 經kinh 。 如như 緣duyên 起khởi 經kinh 。 如như 集tập 寶bảo 論luận 。 意ý 云vân 皆giai 從tùng 所sở 詮thuyên 也dã 。
疏sớ/sơ 。 此thử 或hoặc 貫quán 攝nhiếp 通thông 所sở 說thuyết 所sở 化hóa 下hạ 。 三tam 釋thích 所sở 引dẫn 論luận 也dã 。 釋thích 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 通thông 。 二nhị 局cục 。 上thượng 即tức 通thông 也dã 。 言ngôn 二nhị 義nghĩa 通thông 所sở 說thuyết 者giả 。 謂vị 貫quán 穿xuyên 所sở 說thuyết 之chi 法Pháp 。 攝nhiếp 令linh 不bất 散tán 故cố 。 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 引dẫn 瑜du 伽già 。 云vân 攝nhiếp 取thủ 聖thánh 語ngữ 。 言ngôn 二nhị 義nghĩa 通thông 所sở 化hóa 者giả 。 貫quán 穿xuyên 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 。 攝nhiếp 取thủ 不bất 捨xả 故cố 。 局cục 義nghĩa 可khả 知tri 。
疏sớ/sơ 。 又hựu 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 下hạ 。 第đệ 二nhị 彰chương 所sở 貫quán 攝nhiếp 之chi 法pháp 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 引dẫn 攝nhiếp 論luận 正chánh 釋thích 。 後hậu 例lệ 同đồng 指chỉ 餘dư 。 前tiền 中trung 即tức 彼bỉ 論luận 第đệ 一nhất 。 文văn 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 引dẫn 論luận 總tổng 標tiêu 。 後hậu 依y 者giả 下hạ 。 引dẫn 論luận 別biệt 釋thích 。 釋thích 標tiêu 四tứ 義nghĩa 則tắc 分phân 為vi 四tứ 。 初sơ 釋thích 依y 中trung 。 舉cử 其kỳ 三tam 事sự 。 一nhất 於ư 是thị 處xứ 者giả 。 即tức 說thuyết 經Kinh 處xứ 。 如như 佛Phật 在tại 摩Ma 竭Kiệt 提Đề 國Quốc 等đẳng 。 二nhị 由do 此thử 者giả 。 即tức 說thuyết 經Kinh 因nhân 緣duyên 。 即tức 所sở 被bị 機cơ 等đẳng 。 如như 十Thập 地Địa 經kinh 。 由do 十thập 方phương 佛Phật 加gia 。 解giải 脫thoát 月nguyệt 請thỉnh 等đẳng 。 三tam 為vi 此thử 者giả 。 即tức 說thuyết 經Kinh 意ý 。 如như 發phát 心tâm 品phẩm 云vân 。 為vì 欲dục 顯hiển 示thị 佛Phật 法Pháp 故cố 。 為vi 以dĩ 智trí 光quang 普phổ 照chiếu 故cố 。 為vi 欲dục 開khai 闡xiển 實thật 義nghĩa 故cố 等đẳng 。 故cố 梁lương 論luận 云vân 。 是thị 處xứ 是thị 人nhân 是thị 用dụng 。 疏sớ/sơ 。 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 世thế 俗tục 諦đế 相tướng 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 相tướng 者giả 。 謂vị 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 有hữu 何hà 相tướng 貌mạo 。 諸chư 佛Phật 唯duy 依y 二nhị 諦đế 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 更cánh 無vô 餘dư 相tương/tướng 。 疏sớ/sơ 。 法pháp 者giả 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 者giả 。 即tức 所sở 詮thuyên 法Pháp 門môn 軌quỹ 持trì 之chi 法pháp 。 一nhất 一nhất 皆giai 通thông 二nhị 諦đế 。 蘊uẩn 即tức 五ngũ 蘊uẩn 。 界giới 即tức 十thập 八bát 界giới 。 處xử 即tức 十thập 二nhị 處xứ 。 緣duyên 起khởi 即tức 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 諦đế 即tức 四Tứ 諦Đế 。 食thực 即tức 四tứ 食thực 。 如như 世thế 親thân 論luận 第đệ 十thập 初sơ 說thuyết 。 靜tĩnh 慮lự 即tức 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 無vô 量lượng 即tức 四tứ 無vô 量lượng 。 無vô 色sắc 即tức 四tứ 無vô 色sắc 。 解giải 脫thoát 即tức 八bát 解giải 脫thoát 。 勝thắng 處xứ 即tức 八bát 勝thắng 處xứ 。 遍biến 處xứ 即tức 十thập 遍biến 處xứ 。 菩Bồ 提Đề 分phần/phân 即tức 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 等đẳng 。 無vô 礙ngại 解giải 即tức 四tứ 辯biện 才tài 。 無vô 諍tranh 即tức 無Vô 諍Tranh 三Tam 昧Muội 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 餘dư 法pháp 數số 。 並tịnh 下hạ 經kinh 文văn 廣quảng 有hữu 其kỳ 相tương/tướng 。 疏sớ/sơ 。 義nghĩa 者giả 隨tùy 順thuận 密mật 意ý 說thuyết 等đẳng 者giả 。 義nghĩa 名danh 所sở 以dĩ 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 顯hiển 了liễu 說thuyết 。 或hoặc 密mật 意ý 說thuyết 。 如như 說thuyết 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 此thử 就tựu 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 說thuyết 。 凡phàm 夫phu 不bất 解giải 謂vị 無vô 俗tục 諦đế 等đẳng 。 亦diệc 如như 四tứ 意ý 趣thú 四tứ 隨tùy 等đẳng 。 梁lương 論luận 釋thích 義nghĩa 云vân 。 義nghĩa 者giả 所sở 作tác 事sự 故cố 名danh 義nghĩa 。 生sanh 道đạo 滅diệt 惑hoặc 是thị 事sự 。 此thử 意ý 云vân 。 佛Phật 所sở 說thuyết 經Kinh 。 但đãn 令linh 眾chúng 生sanh 生sanh 道đạo 滅diệt 惑hoặc 。 以dĩ 為vi 其kỳ 義nghĩa 耳nhĩ 。 亦diệc 佛Phật 之chi 意ý 趣thú 也dã 。
疏sớ/sơ 。 瑜du 伽già 二nhị 十thập 五ngũ 。 顯hiển 揚dương 二nhị 十thập 等đẳng 者giả 。 二nhị 例lệ 同đồng 指chỉ 餘dư 。 先tiên 例lệ 同đồng 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 論luận 皆giai 云vân 素tố 怛đát 纜# 者giả 。 謂vị 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 於ư 彼bỉ 方phương 所sở 。 為vì 彼bỉ 有hữu 情tình 。 依y 彼bỉ 所sở 有hữu 。 諸chư 行hành 差sai 別biệt 。 演diễn 說thuyết 無vô 量lượng 蘊uẩn 相tương 應ứng 語ngữ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 結kết 集tập 法pháp 者giả 。 攝nhiếp 取thủ 聖thánh 語ngữ 。 為vì 法pháp 久cửu 住trụ 。 以dĩ 美mỹ 妙diệu 言ngôn 次thứ 第đệ 結kết 集tập 。 貫quán 穿xuyên 縫phùng 綴chuế 。 能năng 引dẫn 義nghĩa 利lợi 。 能năng 引dẫn 梵Phạm 行hạnh 真chân 妙diệu 實thật 義nghĩa 。 是thị 素tố 怛đát 纜# 。 疏sớ/sơ 。 餘dư 義nghĩa 至chí 十thập 二nhị 分phần 中trung 當đương 明minh 者giả 。 下hạ 有hữu 異dị 名danh 有hữu 四tứ 。 一nhất 依y 仁nhân 王vương 二nhị 諦đế 品phẩm 名danh 為vi 法pháp 本bổn 。 二nhị 依y 梁lương 論luận 名danh 為vi 聖thánh 教giáo 。 三tam 依y 成thành 論luận 名danh 直trực 說thuyết 語ngữ 言ngôn 。 四tứ 依y 智trí 論luận 第đệ 二nhị 。 但đãn 名danh 為vi 經kinh 。 四tứ 中trung 疏sớ/sơ 文văn 已dĩ 有hữu 二nhị 四tứ 。 初sơ 三tam 二nhị 名danh 在tại 十thập 藏tạng 品phẩm 。 又hựu 三tam 局cục 十thập 二nhị 分phần 中trung 修tu 多đa 羅la 。 故cố 此thử 不bất 釋thích 。 又hựu 遠viễn 公công 立lập 三tam 修tu 多đa 羅la 。 一nhất 總tổng 相tương/tướng 。 二nhị 別biệt 相tướng 。 三tam 略lược 相tương/tướng 。 刊# 定định 記ký 。 破phá 於ư 後hậu 二nhị 。 並tịnh 在tại 十thập 藏tạng 品phẩm 中trung 。 故cố 云vân 餘dư 義nghĩa 等đẳng 。 第đệ 二nhị 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng 。
疏sớ/sơ 。 文văn 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 科khoa 。 後hậu 前tiền 中trung 下hạ 。 別biệt 釋thích 。 於ư 釋thích 名danh 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 釋thích 。 後hậu 辯biện 異dị 名danh 。 今kim 初sơ 。
疏sớ/sơ 。 此thử 翻phiên 為vi 調điều 伏phục 者giả 。 準chuẩn 刊# 定định 記ký 云vân 。 義nghĩa 翻phiên 為vi 調điều 伏phục 。 若nhược 敵địch 對đối 翻phiên 。 正chánh 稱xưng 為vi 律luật 。 若nhược 素tố 律luật 師sư 疏sớ/sơ 云vân 。 梵Phạm 曰viết 毘tỳ 尼ni 。 或hoặc 云vân 鞞bệ 泥nê 迦ca 。 毘tỳ 那na 耶da 。 鼻tị 那na 夜dạ 。 此thử 等đẳng 皆giai 由do 梵Phạm 音âm 輕khinh 重trọng 不bất 同đồng 。 傳truyền 有hữu 訛ngoa 略lược 不bất 得đắc 正chánh 名danh 。 正chánh 曰viết 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 此thử 云vân 調điều 伏phục 。
疏sớ/sơ 。 毘tỳ 尼ni 或hoặc 翻phiên 為vi 滅diệt 下hạ 。 二nhị 辯biện 異dị 名danh 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 今kim 初sơ 。 名danh 滅diệt 者giả 東đông 塔tháp 。 又hựu 云vân 毘tỳ 膩nị 多đa 。 此thử 云vân 已dĩ 調điều 伏phục 。 當đương 其kỳ 滅diệt 義nghĩa 故cố 。 母mẫu 論luận 第đệ 一nhất 云vân 。 滅diệt 諸chư 惡ác 法pháp 。 故cố 名danh 毘Tỳ 尼Ni 。 釋thích 曰viết 。 若nhược 依y 此thử 釋thích 。 則tắc 毘tỳ 尼ni 但đãn 是thị 毘tỳ 膩nị 多đa 之chi 言ngôn 略lược 耳nhĩ 。 則tắc 與dữ 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。 調điều 伏phục 之chi 義nghĩa 有hữu 乖quai 。 而nhi 上thượng 又hựu 云vân 。 毘tỳ 尼ni 。 鞞bệ 泥nê 迦ca 等đẳng 皆giai 梵Phạm 音âm 輕khinh 重trọng 。 則tắc 毘tỳ 尼ni 亦diệc 是thị 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 略lược 稱xưng 。 含hàm 其kỳ 調điều 伏phục 與dữ 滅diệt 二nhị 義nghĩa 耳nhĩ 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 。 毘tỳ 尼ni 或hoặc 翻phiên 為vi 滅diệt 。 疏sớ/sơ 。 滅diệt 有hữu 三tam 義nghĩa 等đẳng 者giả 。 釋thích 義nghĩa 。 一nhất 滅diệt 業nghiệp 非phi 者giả 。 不bất 殺sát 盜đạo 等đẳng 故cố 。 律luật 中trung 有hữu 犯phạm 毘tỳ 尼ni 。 有hữu 諍tranh 毘tỳ 尼ni 。 二nhị 滅diệt 煩phiền 惱não 者giả 。 是thị 發phát 業nghiệp 之chi 本bổn 故cố 。 律luật 云vân 為vi 調điều 伏phục 貪tham 嗔sân 等đẳng 令linh 盡tận 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 制chế 增tăng 戒giới 學học 。 三tam 得đắc 滅diệt 果quả 者giả 。 即tức 無vô 為vi 果quả 故cố 。 戒giới 經Kinh 云vân 。 戒giới 淨tịnh 有hữu 智trí 慧tuệ 。 便tiện 得đắc 第đệ 一nhất 道đạo 。 疏sớ/sơ 。 或hoặc 名danh 尸thi 羅la 等đẳng 者giả 。 第đệ 二nhị 名danh 也dã 。 即tức 雙song 從tùng 因nhân 果quả 得đắc 名danh 。
疏sớ/sơ 。 亦diệc 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 等đẳng 者giả 。 第đệ 三tam 名danh 也dã 。 言ngôn 揀giản 異dị 定định 道đạo 者giả 。 非phi 是thị 定định 共cộng 道đạo 共cộng 二nhị 戒giới 。 是thị 遠viễn 離ly 覊# 縛phược 業nghiệp 緣duyên 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 疏sớ/sơ 。 亦diệc 翻phiên 為vi 隨tùy 順thuận 解giải 脫thoát 者giả 。 即tức 第đệ 三tam 名danh 中trung 別biệt 義nghĩa 也dã 。 故cố 遺di 教giáo 經Kinh 云vân 。 戒giới 是thị 正Chánh 順Thuận 解Giải 脫Thoát 之chi 本bổn 。 故cố 名danh 波Ba 羅La 提Đề 木Mộc 叉Xoa 。 又hựu 相tương 續tục 解giải 脫thoát 經Kinh 云vân 。 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 名danh 為vi 解Giải 脫Thoát 。 梵Phạm 云vân 。 毘tỳ 木mộc 叉xoa 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 解giải 脫thoát 。 梵Phạm 云vân 木mộc 叉xoa 。 依y 此thử 亦diệc 可khả 雙song 從tùng 因nhân 果quả 得đắc 名danh 。 隨tùy 順thuận 是thị 因nhân 故cố 。 又hựu 刊# 定định 記ký 云vân 。 離ly 過quá 無vô 障chướng 。 名danh 無vô 木mộc 叉xoa 。 業nghiệp 用dụng 無vô 礙ngại 名danh 毘tỳ 木mộc 叉xoa 。 又hựu 云vân 。
復phục 有hữu 異dị 名danh 。 名danh 優ưu 波ba 羅la 叉xoa 。 此thử 西tây 域vực 外ngoại 道đạo 律luật 名danh 。 又hựu 名danh 刺thứ 闍xà 爾nhĩ 地địa (# 地địa 字tự 音âm 提đề )# 此thử 西tây 域vực 王vương 法pháp 律luật 名danh 。
疏sớ/sơ 。 後hậu 顯hiển 相tương/tướng 者giả 下hạ 。 顯hiển 相tương/tướng 文văn 二nhị 。 先tiên 指chỉ 前tiền 總tổng 說thuyết 。 謂vị 制chế 伏phục 過quá 非phi 及cập 滅diệt 惡ác 等đẳng 。 即tức 行hành 止chỉ 行hành 調điều 練luyện 三tam 業nghiệp 。 性tánh 善thiện 守thủ 信tín 等đẳng 。 通thông 於ư 止chỉ 作tác 。 毘tỳ 尼ni 以dĩ 止chỉ 惡ác 作tác 善thiện 為vi 宗tông 。 律luật 宗tông 其kỳ 唯duy 持trì 犯phạm 故cố 。 以dĩ 止chỉ 作tác 總tổng 為vi 顯hiển 相tương/tướng 。
疏sớ/sơ 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 下hạ 。 二nhị 論luận 別biệt 釋thích 。 言ngôn 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 者giả 。 論luận 云vân 犯phạm 罪tội 者giả 。 謂vị 五ngũ 眾chúng 罪tội 。 等đẳng 起khởi 者giả 。 為vi 無vô 知tri 故cố 。 放phóng 逸dật 故cố 。 煩phiền 惱não 盛thịnh 故cố 。 不bất 尊tôn 敬kính 故cố 。 而nhi 犯phạm 諸chư 罪tội 。 還hoàn 淨tịnh 者giả 。 謂vị 由do 意ý 樂lạc 。 不bất 由do 治trị 罰phạt 。 如như 受thọ 律luật 儀nghi 。 出xuất 離ly 者giả 有hữu 七thất 種chủng 。 一nhất 各các 各các 相tương 對đối 。 說thuyết 悔hối 所sở 犯phạm 。 二nhị 誓thệ 受thọ 治trị 罰phạt 。 謂vị 受thọ 學học 等đẳng 。 三tam 等đẳng 有hữu 妨phương 害hại 。 為vi 先tiên 制chế 學học 處xứ 。 後hậu 由do 異dị 門môn 。 還hoàn 復phục 開khai 許hứa 。 四tứ 別biệt 立lập 止chỉ 息tức 。 謂vị 僧Tăng 和hòa 合hợp 還hoàn 捨xả 所sở 制chế 。 五ngũ 轉chuyển 根căn 。 謂vị 苾Bật 芻Sô 苾Bật 芻Sô 尼Ni 轉chuyển 男nam 女nữ 形hình 故cố 。 捨xả 不bất 共cộng 罪tội 。 六lục 由do 真chân 實thật 觀quán 。 謂vị 作tác 殊thù 勝thắng 法Pháp 嗢ốt 拕tha 南nam 等đẳng 。 諸chư 行hành 相tương/tướng 觀quán 。 七thất 由do 法pháp 爾nhĩ 得đắc 。 謂vị 由do 見kiến 諦Đế 法pháp 爾nhĩ 而nhi 得đắc 謂vị 無vô 小tiểu 隨tùy 小tiểu 罪tội 。 應ưng 知tri 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 。
復phục 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 故cố 。 世Thế 尊Tôn 依y 彼bỉ 制chế 所sở 學học 處xứ 。 二nhị 制chế 立lập 故cố 。 謂vị 告cáo 白bạch 彼bỉ 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 所sở 犯phạm 過quá 已dĩ 。 大đại 師sư 集tập 僧Tăng 制chế 所sở 學học 處xứ 。 三tam 分phân 別biệt 故cố 。 謂vị 制chế 學học 處xứ 已dĩ 。 更cánh 廣quảng 解giải 釋thích 。 先tiên 所sở 略lược 說thuyết 。 四tứ 決quyết 擇trạch 故cố 。 謂vị 於ư 此thử 中trung 決quyết 判phán 所sở 犯phạm 。 云vân 何hà 有hữu 罪tội 。 云vân 何hà 無vô 罪tội 。 然nhiên 明minh 了liễu 論luận 。 釋thích 無vô 小tiểu 隨tùy 小tiểu 罪tội 。 自tự 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 小tiểu 謂vị 第đệ 二nhị 篇thiên 罪tội 。 隨tùy 小tiểu 謂vị 二nhị 種chủng 方phương 便tiện 罪tội 。 一nhất 云vân 小tiểu 謂vị 性tánh 罪tội 。 隨tùy 小tiểu 謂vị 諸chư 戒giới 中trung 制chế 罪tội 。 問vấn 今kim 明minh 大Đại 乘Thừa 。 那na 引dẫn 小tiểu 教giáo 有hữu 。 答đáp 云vân 。 理lý 實thật 三tam 藏tạng 大đại 小tiểu 不bất 同đồng 。 今kim 且thả 就tựu 引dẫn 接tiếp 教giáo 說thuyết 。 古cổ 來lai 同đồng 此thử 。 今kim 更cánh 一nhất 解giải 。 謂vị 持trì 心tâm 雖tuy 異dị 名danh 意ý 大đại 同đồng 。 故cố 得đắc 引dẫn 小tiểu 。 又hựu 上thượng 所sở 引dẫn 論luận 名danh 。 分phân 明minh 易dị 曉hiểu 故cố 。 又hựu 上thượng 云vân 如như 受thọ 律luật 儀nghi 者giả 。 梁lương 論luận 云vân 。 如như 本bổn 受thọ 持trì 對đối 治trị 。 第đệ 三tam 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 文văn 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 。 後hậu 釋thích 。 釋thích 中trung 三tam 。 初sơ 辯biện 名danh 。 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 。 後hậu 異dị 名danh 。 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 得đắc 名danh 。 後hậu 釋thích 名danh 。 前tiền 中trung 先tiên 釋thích 法pháp 。 後hậu 釋thích 對đối 。 前tiền 中trung 即tức 取thủ 俱câu 舍xá 意ý 釋thích 。 故cố 論luận 云vân 。 能năng 持trì 自tự 性tánh 故cố 名danh 為vi 法pháp 。 若nhược 勝thắng 義nghĩa 法pháp 唯duy 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 法pháp 相tướng 法pháp 通thông 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 是thị 善thiện 是thị 常thường 故cố 名danh 為vi 勝thắng 。 即tức 釋thích 彼bỉ 論luận 也dã 。 相tương/tướng 者giả 性tánh 也dã 狀trạng 也dã 。 二nhị 俱câu 名danh 相tướng 者giả 。 亦diệc 釋thích 彼bỉ 論luận 也dã 。 以dĩ 四tứ 聖Thánh 諦Đế 中trung 滅Diệt 諦Đế 是thị 理lý 。 而nhi 皆giai 云vân 相tương/tướng 者giả 。 滅Diệt 諦Đế 之chi 相tướng 。 即tức 體thể 相tướng 也dã 。 餘dư 三tam 約ước 相tương/tướng 即tức 相tướng 狀trạng 也dã 。
疏sớ/sơ 。 法pháp 既ký 有hữu 二nhị 下hạ 。 釋thích 對đối 。 亦diệc 取thủ 論luận 意ý 。 彼bỉ 論luận 云vân 。 此thử 能năng 對đối 向hướng 。 或hoặc 能năng 對đối 觀quán 故cố 。 為vi 此thử 屬thuộc 之chi 。
疏sớ/sơ 。 其kỳ 能năng 對đối 者giả 下hạ 。 出xuất 對đối 法pháp 體thể 。 亦diệc 取thủ 論luận 意ý 。 故cố 論luận 頌tụng 云vân 。 淨tịnh 慧tuệ 隨tùy 行hành 名danh 對đối 法pháp 。 論luận 曰viết 。 慧tuệ 謂vị 擇trạch 法pháp 。 淨tịnh 謂vị 無vô 漏lậu 。 淨tịnh 慧tuệ 眷quyến 屬thuộc 名danh 曰viết 隨tùy 行hành 。 如như 是thị 總tổng 說thuyết 。 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 名danh 為vi 對đối 法pháp 。 疏sớ/sơ 。 由do 對đối 果quả 對đối 境cảnh 分phần/phân 二nhị 對đối 名danh 等đẳng 者giả 。 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 唯duy 一nhất 淨tịnh 慧tuệ 。 何hà 有hữu 二nhị 對đối 之chi 名danh 。 故cố 為vi 此thử 通thông 。 疏sớ/sơ 。 慧tuệ 但đãn 是thị 對đối 而nhi 非phi 是thị 法pháp 。 非phi 所sở 對đối 故cố 者giả 。 揀giản 濫lạm 。 此thử 是thị 古cổ 德đức 解giải 釋thích 。 意ý 云vân 為vi 分phần/phân 能năng 所sở 故cố 。 言ngôn 慧tuệ 但đãn 是thị 對đối 。 若nhược 據cứ 法pháp 能năng 持trì 自tự 性tánh 。 慧tuệ 何hà 非phi 法pháp 。 故cố 今kim 揀giản 云vân 非phi 所sở 對đối 故cố 。
疏sớ/sơ 。 言ngôn 對đối 法pháp 者giả 下hạ 。 二nhị 釋thích 名danh 也dã 。 即tức 會hội 六lục 釋thích 。 法pháp 之chi 對đối 者giả 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 疏sớ/sơ 。 故cố 對đối 法Pháp 藏tạng 特đặc 名danh 慧tuệ 論luận 者giả 。 若nhược 據cứ 所sở 對đối 所sở 依y 。 應ưng 名danh 法pháp 論luận 。 慧tuệ 依y 於ư 法pháp 。 慧tuệ 為vi 其kỳ 主chủ 。 故cố 名danh 慧tuệ 論luận 。 故cố 所sở 詮thuyên 中trung 詮thuyên 於ư 慧tuệ 學học 。 疏sớ/sơ 。 舊cựu 譯dịch 已dĩ 下hạ 出xuất 其kỳ 異dị 名danh 。 兼kiêm 成thành 上thượng 慧tuệ 義nghĩa 。
疏sớ/sơ 。 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 云vân 下hạ 。 第đệ 二nhị 辯biện 相tương/tướng 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 對đối 。 義nghĩa 同đồng 前tiền 下hạ 。 別biệt 釋thích 數số 者giả 。 數số 字tự 通thông 去khứ 入nhập 二nhị 聲thanh 。 此thử 取thủ 去khứ 聲thanh 。 數sác 數sác 宣tuyên 說thuyết 者giả 。 數số 即tức 入nhập 聲thanh 。 自tự 相tương/tướng 者giả 。 如như 色sắc 變biến 礙ngại 為vi 相tương/tướng 。 受thọ 以dĩ 領lãnh 納nạp 為vi 相tương/tướng 等đẳng 。 共cộng 相tương 者giả 。 共cộng 有hữu 無vô 常thường 苦khổ 空không 等đẳng 。 廣quảng 如như 十Thập 地Địa 疏sớ/sơ 明minh 。 疏sớ/sơ 。 論luận 處xứ 所sở 等đẳng 者giả 。 即tức 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 論luận 有hữu 七thất 例lệ 。 頌tụng 云vân 。 論luận 體thể 論luận 處xứ 所sở 。 論luận 據cứ 論luận 莊trang 嚴nghiêm 。 論luận 負phụ 論luận 出xuất 離ly 。 論luận 多đa 所sở 作tác 法pháp 。 亦diệc 如như 初Sơ 地Địa 中trung 辯biện 。 言ngôn 能năng 勝thắng 伏phục 他tha 論luận 者giả 。 勝thắng 約ước 能năng 立lập 。 伏phục 約ước 能năng 破phá 。 故cố 梁lương 論luận 云vân 。 伏phục 者giả 此thử 法pháp 能năng 伏phục 諸chư 說thuyết 。 立lập 破phá 二nhị 能năng 。 由do 正chánh 說thuyết 依y 正chánh 等đẳng 方phương 便tiện 故cố 。 云vân 通thông 者giả 梁lương 論luận 名danh 解giải 。 由do 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 。 通thông 修Tu 多Đa 羅La 義nghĩa 。 易dị 解giải 了liễu 故cố 。 亦diệc 名danh 已dĩ 下hạ 。 三tam 辯biện 異dị 名danh 。 文văn 處xứ 可khả 知tri 。 問vấn 曰viết 。 三tam 藏tạng 前tiền 二nhị 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 後hậu 一nhất 論luận 藏tạng 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 是thị 則tắc 如Như 來Lai 。 不bất 說thuyết 三tam 藏tạng 耶da 。 答đáp 婆bà 沙sa 最tối 初sơ 即tức 有hữu 此thử 問vấn 。 問vấn 曰viết 。 誰thùy 造tạo 此thử 論luận 。 答đáp 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 誰thùy 問vấn 誰thùy 答đáp 。 或hoặc 云vân 舍Xá 利Lợi 弗Phất 問vấn 。 或hoặc 云vân 諸chư 天thiên 問vấn 。 乃nãi 至chí 或hoặc 云vân 化hóa 比Bỉ 丘Khâu 問vấn 。 佛Phật 答đáp 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 以dĩ 云vân 迦ca 多đa 演diễn 尼ni 子tử 造tạo 。 答đáp 。 造tạo 彼bỉ 諷phúng 誦tụng 耳nhĩ 。 有hữu 云vân 。 亦diệc 是thị 彼bỉ 說thuyết 。 是thị 則tắc 論luận 藏tạng 。 有hữu 是thị 佛Phật 說thuyết 。 有hữu 是thị 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 取thủ 經kinh 中trung 義nghĩa 廣quảng 以dĩ 釋thích 之chi 。 以dĩ 本bổn 統thống 末mạt 。 亦diệc 佛Phật 說thuyết 三tam 藏tạng 耳nhĩ 。
疏sớ/sơ 。 然nhiên 此thử 三tam 藏tạng 約ước 其kỳ 所sở 詮thuyên 下hạ 。 第đệ 三tam 總tổng 顯hiển 所sở 詮thuyên 也dã 。 疏sớ/sơ 。 如như 攝nhiếp 論luận 說thuyết 者giả 。 亦diệc 是thị 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 第đệ 一nhất 。 論luận 云vân 。 又hựu 能năng 說thuyết 三tam 學học 故cố 。 立lập 素tố 怛đát 纜# 藏tạng 。 能năng 成thành 辦biện 增tăng 上thượng 戒giới 增tăng 上thượng 心tâm 學học 故cố 。 立lập 毘Tỳ 奈Nại 耶Da 藏tạng 。 謂vị 具cụ 尸thi 羅la 。 即tức 無vô 悔hối 等đẳng 。 漸tiệm 次thứ 能năng 得đắc 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 能năng 成thành 辦biện 增tăng 上thượng 慧tuệ 故cố 。 立lập 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 藏tạng 。 謂vị 能năng 決quyết 擇trạch 無vô 倒đảo 義nghĩa 故cố 。 梁lương 論luận 亦diệc 同đồng 。 疏sớ/sơ 。 兼kiêm 各các 通thông 三tam 者giả 。 經kinh 中trung 戒giới 慧tuệ 其kỳ 文văn 非phi 一nhất 。 毘tỳ 尼ni 增tăng 三tam 文văn 云vân 。 云vân 何hà 增tăng 戒giới 學học 。 所sở 謂vị 增tăng 心tâm 學học 增tăng 慧tuệ 學học 。 是thị 名danh 增tăng 戒giới 學học 等đẳng 。
疏sớ/sơ 。 第đệ 二nhị 明minh 二nhị 藏tạng 等đẳng 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 四tứ 。 一nhất 標tiêu 二nhị 即tức 。 由do 前tiền 三tam 下hạ 。 釋thích 三tam 故cố 。 莊trang 嚴nghiêm 下hạ 引dẫn 證chứng 。 四tứ 此thử 就tựu 二Nhị 乘Thừa 下hạ 。 出xuất 所sở 以dĩ 。 於ư 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 正chánh 出xuất 為vi 二nhị 所sở 以dĩ 。 次thứ 若nhược 約ước 教giáo 行hành 別biệt 故cố 下hạ 。 出xuất 三tam 乘thừa 三tam 藏tạng 不bất 同đồng 。 後hậu 又hựu 由do 緣Duyên 覺Giác 下hạ 。 重trọng/trùng 成thành 二nhị 藏tạng 之chi 義nghĩa 。 疏sớ/sơ 。 即tức 大đại 小tiểu 半bán 滿mãn 不bất 同đồng 者giả 。 諸chư 經kinh 論luận 中trung 多đa 以dĩ 大đại 小tiểu 相tương 對đối 故cố 。 分phần/phân 大đại 小tiểu 經kinh 律luật 論luận 。 別biệt 大Đại 乘Thừa 之chi 中trung 。 有hữu 大Đại 乘Thừa 經Kinh 律luật 論luận 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 中trung 有hữu 小Tiểu 乘Thừa 經kinh 律luật 論luận 。 別biệt 華hoa 嚴nghiêm 般Bát 若Nhã 等đẳng 為vi 大Đại 乘Thừa 經Kinh 。 菩Bồ 薩Tát 戒giới 善thiện 戒giới 經kinh 等đẳng 為vi 律luật 。 瑜du 伽già 智Trí 度Độ 等đẳng 為vi 論luận 。 小Tiểu 乘Thừa 四tứ 阿a 含hàm 等đẳng 為vi 經kinh 。 五ngũ 部bộ 律luật 為vi 戒giới 。 婆bà 沙sa 等đẳng 為vi 論luận 。 故cố 大đại 小tiểu 三tam 藏tạng 迢điều 然nhiên 不bất 同đồng 。 言ngôn 半bán 滿mãn 者giả 。 即tức 出xuất 涅Niết 槃Bàn 。 北bắc 經kinh 第đệ 四tứ 。 如Như 來Lai 性tánh 品phẩm 文văn 云vân 。
善thiện 男nam 子tử 。 譬thí 如như 長trưởng 者giả 。 唯duy 有hữu 一nhất 子tử 。 心tâm 常thường 憶ức 念niệm 。 憐lân 愛ái 不bất 已dĩ 。 將tương 詣nghệ 師sư 所sở 欲dục 令linh 受thọ 學học 。 懼cụ 不bất 速tốc 成thành 尋tầm 便tiện 將tương 還hoàn 。 以dĩ 愛ái 念niệm 故cố 。 晝trú 夜dạ 殷ân 勤cần 教giáo 其kỳ 半bán 字tự 。 而nhi 不bất 教giáo 誨hối 。 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 其kỳ 幼ấu 稚trĩ 力lực 未vị 堪kham 故cố 等đẳng 。 下hạ 合hợp 云vân 。 所sở 言ngôn 一nhất 子tử 者giả 。 謂vị 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 視thị 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 猶do 如như 一nhất 子tử 。 教giáo 一nhất 子tử 者giả 。 謂vị 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 半bán 字tự 者giả 謂vị 九cửu 部bộ 經Kinh 典điển 。 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 者giả 。 所sở 謂vị 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 經Kinh 典điển 。 以dĩ 諸chư 聲Thanh 聞Văn 。 無vô 有hữu 慧tuệ 力lực 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 為vi 說thuyết 半bán 字tự 九cửu 部bộ 經Kinh 典điển 。 而nhi 不bất 為vi 說thuyết 。 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 。 方Phương 等Đẳng 大Đại 乘Thừa 。
善thiện 男nam 子tử 。 如như 彼bỉ 長trưởng 者giả 。 子tử 年niên 既ký 長trưởng 大đại 。 堪kham 任nhậm 讀đọc 學học 。 若nhược 不bất 為vi 說thuyết 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 何hà 名danh 為vi 藏tạng 。 乃nãi 至chí 云vân 。 今kim 我ngã 亦diệc 爾nhĩ 。 為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 說thuyết 於ư 半bán 字tự 九cửu 部bộ 經kinh 已dĩ 。 次thứ 為vi 演diễn 說thuyết 毘tỳ 伽già 羅la 論luận 。 所sở 謂vị 如Như 來Lai 。 常thường 存tồn 不bất 變biến 。 上thượng 即tức 經kinh 文văn 。 半bán 滿mãn 是thị 喻dụ 。 大đại 小tiểu 是thị 法pháp 。 餘dư 義nghĩa 可khả 知tri 。 又hựu 西tây 方phương 三tam 藏tạng 之chi 外ngoại 加gia 一nhất 雜tạp 藏tạng 。 謂vị 陀đà 羅la 尼ni 五ngũ 明minh 論luận 等đẳng 為vi 四tứ 藏tạng 。 大đại 小tiểu 俱câu 有hữu 則tắc 有hữu 八bát 藏tạng 。 若nhược 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 。 說thuyết 有hữu 五ngũ 藏tạng 。 小Tiểu 乘Thừa 三tam 藏tạng 及cập 雜tạp 藏tạng 為vi 一nhất 藏tạng 。 大Đại 乘Thừa 為vi 一nhất 藏tạng 。 故cố 為vi 五ngũ 藏tạng 。 若nhược 大đại 開khai 為vi 三tam 即tức 有hữu 七thất 藏tạng 。 三tam 乘thừa 各các 三tam 便tiện 是thị 九cửu 藏tạng 。 加gia 一nhất 雜tạp 藏tạng 便tiện 為vi 十thập 藏tạng 。 三tam 乘thừa 各các 四tứ 應ưng 十thập 二nhị 藏tạng 。 疏sớ/sơ 中trung 。 第đệ 二nhị 明minh 所sở 攝nhiếp 下hạ 。 文văn 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 彼bỉ 攝nhiếp 此thử 經Kinh 。 後hậu 若nhược 約ước 下hạ 。 明minh 此thử 攝nhiếp 彼bỉ 藏tạng 。 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。 上thượng 來lai 藏tạng 攝nhiếp 竟cánh 。
第đệ 二nhị 明minh 教giáo 攝nhiếp 中trung 。
疏sớ/sơ 。 二nhị 者giả 諸chư 宗tông 立lập 教giáo 等đẳng 者giả 。 由do 前tiền 經kinh 藏tạng 有hữu 權quyền 實thật 等đẳng 。 故cố 有hữu 此thử 門môn 。 於ư 中trung 三tam 。 一nhất 標tiêu 舉cử 將tương 說thuyết 。 二nhị 總tổng 辯biện 深thâm 玄huyền 。 三tam 開khai 章chương 別biệt 解giải 。 今kim 初sơ 可khả 知tri 。
疏sớ/sơ 。 夫phu 教giáo 海hải 冲# 深thâm 下hạ 。 二nhị 總tổng 辯biện 深thâm 玄huyền 。 有hữu 標tiêu 釋thích 結kết 。 今kim 初sơ 。 教giáo 海hải 總tổng 含hàm 深thâm 廣quảng 。 文văn 略lược 語ngữ 深thâm 。 法pháp 雲vân 智trí 光quang 略lược 明minh 深thâm 廣quảng 。 下hạ 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 。 唯duy 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 安an 能năng 受thọ 能năng 攝nhiếp 能năng 持trì 。 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 法Pháp 門môn 海hải 故cố 。 雲vân 雨vũ 說thuyết 法Pháp 故cố 。 夜dạ 摩ma 偈kệ 讚tán 品phẩm 。 勝thắng 林lâm 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 譬thí 如như 孟# 夏hạ 月nguyệt 。 空không 淨tịnh 無vô 雲vân 翳ế 。 赫hách 日nhật 揚dương 光quang 輝huy 。 十thập 方phương 靡mĩ 不bất 充sung 。 其kỳ 光quang 無vô 限hạn 量lượng 。 無vô 有hữu 能năng 測trắc 知tri 。 有hữu 目mục 斯tư 尚thượng 然nhiên 。 何hà 況huống 盲manh 冥minh 者giả 。 諸chư 佛Phật 亦diệc 如như 是thị 。 功công 德đức 無vô 邊biên 際tế 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 劫kiếp 。 莫mạc 能năng 分phân 別biệt 知tri 。 故cố 云vân 智trí 光quang 無vô 際tế 。 妙diệu 辯biện 叵phả 窮cùng 者giả 。 法pháp 華hoa 云vân 。 諸chư 法pháp 寂tịch 滅diệt 相tướng 。 不bất 可khả 以dĩ 言ngôn 宣tuyên 。 是thị 法Pháp 不bất 可khả 示thị 。 言ngôn 詞từ 相tương/tướng 寂tịch 滅diệt 。 故cố 四tứ 辯biện 八bát 音âm 。 不bất 能năng 談đàm 其kỳ 狀trạng 也dã 。 普Phổ 賢Hiền 行hạnh 願nguyện 云vân 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。 假giả 使sử 十thập 方phương 。 一nhất 切thiết 諸chư 佛Phật 。 經kinh 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 剎sát 微vi 塵trần 劫kiếp 。 相tương 續tục 演diễn 說thuyết 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。
疏sớ/sơ 。 以dĩ 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 至chí 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 者giả 。 二nhị 釋thích 即tức 出xuất 叵phả 窮cùng 所sở 以dĩ 。 全toàn 依y 體thể 上thượng 起khởi 大đại 用dụng 故cố 。 非phi 是thị 無vô 言ngôn 非phi 在tại 言ngôn 故cố 。 然nhiên 能năng 說thuyết 之chi 妙diệu 。 謂vị 無vô 言ngôn 之chi 言ngôn 。 所sở 說thuyết 之chi 深thâm 。 謂vị 言ngôn 絕tuyệt 之chi 理lý 。 故cố 經Kinh 云vân 。 了liễu 法pháp 不bất 在tại 言ngôn 。 善thiện 入nhập 無vô 言ngôn 際tế 。 而nhi 能năng 示thị 言ngôn 說thuyết 。 如như 響hưởng 遍biến 世thế 間gian 。 法pháp 華hoa 云vân 。 以dĩ 方phương 便tiện 力lực 故cố 。 為vì 五ngũ 比Bỉ 丘Khâu 說thuyết 等đẳng 。 以dĩ 無vô 變biến 之chi 變biến 者giả 。 能năng 說thuyết 多đa 端đoan 故cố 。 下hạ 經Kinh 云vân 。 一nhất 法Pháp 門môn 中trung 無vô 量lượng 門môn 。 無vô 量lượng 千thiên 劫kiếp 如như 是thị 說thuyết 。 所sở 演diễn 法Pháp 門môn 廣quảng 大đại 義nghĩa 。 普phổ 運vận 光quang 天thiên 之chi 所sở 了liễu 等đẳng 。 應ưng 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 者giả 。 所sở 感cảm 非phi 一nhất 故cố 。 故cố 九cửu 地địa 云vân 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 不bất 可khả 說thuyết 世thế 界giới 。 所sở 有hữu 眾chúng 生sanh 。 一nhất 剎sát 那na 間gian 。 一nhất 一nhất 皆giai 以dĩ 。 無vô 量lượng 言ngôn 音âm 。 而nhi 興hưng 問vấn 難nan 。 一nhất 一nhất 問vấn 難nan 。 各các 各các 不bất 同đồng 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 一nhất 念niệm 頃khoảnh 。 悉tất 能năng 領lãnh 受thọ 。 亦diệc 以dĩ 一nhất 音âm 。 普phổ 為vi 解giải 說thuyết 。 各các 隨tùy 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 。 令linh 得đắc 歡hoan 喜hỷ 等đẳng 。 菩Bồ 薩Tát 尚thượng 爾nhĩ 。 何hà 況huống 如Như 來Lai 。 出xuất 現hiện 品phẩm 云vân 。 如Như 來Lai 音âm 聲thanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 處xứ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 。 一nhất 切thiết 業nghiệp 。 一nhất 切thiết 報báo 中trung 。 而nhi 無vô 所sở 住trụ 者giả 。 即tức 無vô 變biến 之chi 變biến 也dã 。 又hựu 云vân 。 佛Phật 子tử 。 如Như 來Lai 隨tùy 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 行hành 欲dục 樂lạc 。 無vô 量lượng 差sai 別biệt 出xuất 。 若nhược 干can 音âm 聲thanh 。 而nhi 轉chuyển 法Pháp 輪luân 者giả 。 即tức 應ưng 無vô 窮cùng 之chi 機cơ 也dã 。 廣quảng 如như 下hạ 說thuyết 。 是thị 知tri 如Như 來Lai 教giáo 法Pháp 。 能năng 深thâm 能năng 廣quảng 能năng 高cao 能năng 遠viễn 。 其kỳ 猶do 大đại 海hải 周chu 天thiên 雖tuy 涉thiệp 而nhi 難nạn/nan 越việt 。 孤cô 峯phong 四tứ 絕tuyệt 可khả 仰ngưỡng 而nhi 叵phả 昇thăng 也dã 。
疏sớ/sơ 。 極cực 位vị 所sở 承thừa 凡phàm 情tình 難nạn/nan 揖ấp 者giả 。 三tam 結kết 成thành 難nan 思tư 。 揖ấp 由do 測trắc 也dã 。 九cửu 地địa 已dĩ 下hạ 。 皆giai 測trắc 量lượng 不bất 及cập 。 唯duy 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 位vị 極cực 能năng 承thừa 故cố 。 十Thập 地Địa 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 娑Sa 竭Kiệt 羅La 龍Long 王Vương 。 所sở 霔# 大đại 雨vũ 。 唯duy 除trừ 大đại 海hải 。 餘dư 一nhất 切thiết 處xứ 。 皆giai 不bất 能năng 安an 。 不bất 能năng 受thọ 。 不bất 能năng 攝nhiếp 。 不bất 能năng 持trì 。 如Như 來Lai 祕bí 藏tạng 。 大đại 法pháp 明minh 大đại 法pháp 照chiếu 大đại 法Pháp 雨vũ 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 唯duy 除trừ 第đệ 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 能năng 安an 能năng 受thọ 能năng 攝nhiếp 能năng 持trì 。 餘dư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 聲thanh 聞văn 獨Độc 覺Giác 。 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 地địa 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 不bất 能năng 安an 不bất 能năng 受thọ 。 不bất 能năng 攝nhiếp 不bất 能năng 持trì 。 第đệ 五ngũ 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 眾chúng 會hội 廣quảng 無vô 限hạn 。 欲dục 共cộng 測trắc 量lượng 諸chư 佛Phật 智trí 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 門môn 無vô 有hữu 邊biên 。 能năng 悉tất 了liễu 知tri 甚thậm 為vi 難nạn/nan 。 喜hỷ 目mục 云vân 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 海hải 無vô 有hữu 邊biên 。 我ngã 悉tất 一nhất 時thời 能năng 普phổ 飲ẩm 等đẳng 。 證chứng 上thượng 可khả 知tri 。
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 五ngũ
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Hết quyển 5
❖
Phiên âm: 23/3/2016 ◊ Cập nhật: 23/3/2016