大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 十thập 三tam
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Quyển 13

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 述thuật


疏sớ/sơ 下hạ 云vân 第đệ 四tứ 引dẫn 證chứng 。 初sơ 引dẫn 普phổ 賢hiền 行hành 品phẩm 。 如như 前tiền 教giáo 緣duyên 中trung 辯biện 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 六lục 攝nhiếp 境cảnh 唯duy 心tâm 體thể 等đẳng 者giả 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 總tổng 明minh 。 後hậu 然nhiên 有hữu 下hạ 。 開khai 章chương 別biệt 釋thích 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 正chánh 明minh 。 後hậu 引dẫn 證chứng 。 今kim 初sơ 。 前tiền 之chi 五ngũ 體thể 皆giai 心tâm 所sở 變biến 。 心tâm 外ngoại 無vô 法pháp 如như 聲thanh 是thị 色sắc 。 即tức 心tâm 所sở 現hiện 影ảnh 。 況huống 依y 聲thanh 上thượng 假giả 立lập 名danh 等đẳng 。 其kỳ 教giáo 所sở 詮thuyên 。 及cập 諸chư 法pháp 顯hiển 義nghĩa 。 並tịnh 離ly 心tâm 無vô 體thể 。


疏sớ/sơ 。 唯duy 識thức 等đẳng 云vân 下hạ 。 第đệ 二nhị 引dẫn 證chứng 。 此thử 引dẫn 三tam 文văn 含hàm 於ư 四tứ 教giáo 。 初sơ 引dẫn 唯duy 識thức 。 即tức 是thị 初sơ 教giáo 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 唯duy 遮già 外ngoại 境cảnh 。 識thức 表biểu 內nội 心tâm 。 離ly 識thức 之chi 外ngoại 更cánh 無vô 別biệt 法pháp 。 彼bỉ 引dẫn 多đa 教giáo 。 成thành 立lập 唯duy 識thức 。 亦diệc 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 。 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 。 而nhi 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 等đẳng 餘dư 論luận 。 二nhị 等đẳng 餘dư 經kinh 。 今kim 初sơ 。 謂vị 瑜du 伽già 雜tạp 集tập 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 等đẳng 。 故cố 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 第đệ 四tứ 論luận 曰viết 。 其kỳ 中trung 有hữu 未vị 得đắc 真chân 智trí 覺giác 者giả 。 於ư 唯duy 識thức 中trung 云vân 何hà 比tỉ 知tri 。 由do 教giáo 及cập 理lý 應ưng 可khả 比tỉ 知tri 。 此thử 中trung 教giáo 者giả 。 如như 十Thập 地Địa 經kinh 。 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 如như 是thị 言ngôn 三tam 界giới 皆giai 唯duy 有hữu 心tâm 。 又hựu 薄bạc 伽già 梵Phạm 解giải 深thâm 密mật 經kinh 。 亦diệc 如như 是thị 說thuyết 。 釋thích 論luận 中trung 云vân 。 十Thập 地Địa 經kinh 者giả 。 於ư 彼bỉ 經kinh 中trung 宣tuyên 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 。 十thập 種chủng 地địa 義nghĩa 。 此thử 即tức 安an 立lập 十Thập 地Địa 行hành 相tương/tướng 。 名danh 句cú 文văn 身thân 。 識thức 所sở 變biến 現hiện 。 聚tụ 集tập 為vi 體thể 。 謂vị 彼bỉ 聖thánh 者giả 。 金kim 剛cang 藏tạng 主chủ 。 淨tịnh 識thức 之chi 上thượng 所sở 變biến 影ảnh 像tượng 。 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 聞văn 者giả 。 識thức 上thượng 現hiện 影ảnh 似tự 彼bỉ 法Pháp 門môn 。 如như 是thị 展triển 轉chuyển 。 傳truyền 來lai 于vu 今kim 。 說thuyết 名danh 為vi 教giáo 。 故cố 諸chư 論luận 中trung 皆giai 引dẫn 華hoa 嚴nghiêm 。 成thành 立lập 唯duy 識thức 。 所sở 引dẫn 之chi 經kinh 。 即tức 是thị 第đệ 六Lục 地Địa 中trung 。 一nhất 心tâm 所sở 攝nhiếp 門môn 。 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 。 三tam 界giới 所sở 有hữu 。 唯duy 是thị 一nhất 心tâm 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 分phân 別biệt 演diễn 說thuyết 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 皆giai 依y 一nhất 心tâm 。 如như 是thị 而nhi 立lập 。 今kim 由do 諸chư 論luận 皆giai 已dĩ 引dẫn 之chi 。 故cố 下hạ 疏sớ/sơ 但đãn 引dẫn 梵Phạm 行hạnh 。 二nhị 又hựu 此thử 等đẳng 者giả 。 取thủ 楞lăng 伽già 等đẳng 經kinh 頓đốn 教giáo 中trung 義nghĩa 。 八bát 識thức 雖tuy 空không 而nhi 說thuyết 唯duy 識thức 。 疏sớ/sơ 。 起khởi 信tín 亦diệc 云vân 下hạ 。 即tức 終chung 教giáo 中trung 證chứng 。 此thử 即tức 彼bỉ 論luận 解giải 釋thích 分phần/phân 中trung 。 顯hiển 示thị 正chánh 義nghĩa 之chi 文văn 。 然nhiên 其kỳ 立lập 義nghĩa 分phần/phân 中trung 云vân 。 摩Ma 訶Ha 衍Diên 者giả 。 總tổng 說thuyết 有hữu 二nhị 種chủng 。 云vân 何hà 為vi 二nhị 。 一nhất 者giả 法pháp 。 二nhị 者giả 義nghĩa 。 所sở 言ngôn 法pháp 者giả 。 謂vị 眾chúng 生sanh 心tâm 是thị 。 心tâm 即tức 攝nhiếp 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 依y 於ư 此thử 心tâm 顯hiển 示thị 。 摩Ma 訶Ha 衍Diên 義nghĩa 。 此thử 即tức 已dĩ 明minh 唯duy 心tâm 義nghĩa 訖ngật 。 今kim 取thủ 解giải 釋thích 分phần/phân 中trung 。 顯hiển 心tâm 性tánh 相tướng 真chân 妄vọng 交giao 徹triệt 。 知tri 是thị 終chung 教giáo 。 案án 彼bỉ 論luận 賢hiền 首thủ 疏sớ/sơ 云vân 。 一nhất 心tâm 者giả 。 即tức 如Như 來Lai 藏tạng 心tâm 。 含hàm 於ư 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 約ước 體thể 絕tuyệt 諸chư 相tướng 即tức 真Chân 如Như 門môn 。 二nhị 隨tùy 緣duyên 起khởi 滅diệt 。 即tức 生sanh 滅diệt 門môn 。 此thử 義nghĩa 至chí 問vấn 明minh 品phẩm 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。 今kim 但đãn 略lược 證chứng 教giáo 體thể 是thị 唯duy 心tâm 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 下hạ 。 即tức 引dẫn 當đương 經kinh 。 以dĩ 證chứng 圓viên 教giáo 唯duy 心tâm 之chi 義nghĩa 。 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 非phi 但đãn 相tương/tướng 宗tông 心tâm 變biến 而nhi 已dĩ 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 有hữu 下hạ 。 開khai 章chương 別biệt 釋thích 中trung 。 先tiên 開khai 章chương 。 後hậu 別biệt 釋thích 。 釋thích 中trung 先tiên 釋thích 本bổn 影ảnh 。 中trung 四tứ 句cú 為vi 四tứ 。 第đệ 二nhị 句cú 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 正chánh 明minh 俱câu 有hữu 。 後hậu 說thuyết 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 引dẫn 佛Phật 地địa 論luận 。 各các 別biệt 成thành 立lập 。 後hậu 引dẫn 二nhị 十thập 唯duy 識thức 。 雙song 證chứng 前tiền 義nghĩa 。 前tiền 中trung 初sơ 即tức 如Như 來Lai 實thật 有hữu 說thuyết 法Pháp 。 故cố 名danh 本bổn 質chất 。 文văn 通thông 六lục 文văn 。 義nghĩa 通thông 十thập 義nghĩa 。 皆giai 是thị 已dĩ 下hạ 顯hiển 文văn 義nghĩa 本bổn 。 因nhân 位vị 說thuyết 聽thính 由do 於ư 意ý 識thức 故cố 。 果quả 位vị 中trung 亦diệc 唯duy 意ý 識thức 。 故cố 云vân 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 。 以dĩ 果quả 位vị 中trung 智trí 強cường 識thức 劣liệt 故cố 。 說thuyết 此thử 識thức 與dữ 智trí 相tương 應ứng 。 此thử 智trí 能năng 於ư 大đại 集tập 會hội 。 中trung 雨vũ 大đại 法Pháp 雨vũ 。 故cố 能năng 說thuyết 法Pháp 。 智trí 所sở 依y 王vương 即tức 是thị 第đệ 六lục 。 故cố 云vân 淨tịnh 識thức 。 之chi 所sở 顯hiển 現hiện 。 而nhi 言ngôn 淨tịnh 者giả 。 純thuần 無vô 漏lậu 故cố 。 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 云vân 。 既ký 無vô 漏lậu 心tâm 現hiện 。 即tức 真chân 無vô 漏lậu 文văn 義nghĩa 為vi 體thể 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 實thật 有hữu 說thuyết 法Pháp 。 言ngôn 不bất 說thuyết 者giả 。 是thị 密mật 意ý 說thuyết 。 疏sớ/sơ 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 一nhất 云vân 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 。 引dẫn 證chứng 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 若nhược 聞văn 者giả 識thức 上thượng 下hạ 。 明minh 影ảnh 像tượng 教giáo 託thác 佛Phật 本bổn 質chất 。 自tự 心tâm 變biến 故cố 。 有hữu 漏lậu 心tâm 變biến 。 則tắc 名danh 等đẳng 有hữu 漏lậu 。 佛Phật 地địa 論luận 下hạ 。 引dẫn 證chứng 有hữu 影ảnh 。 亦diệc 是thị 前tiền 卷quyển 以dĩ 佛Phật 為vi 緣duyên 。 自tự 心tâm 影ảnh 像tượng 文văn 義nghĩa 為vi 果quả 。 疏sớ/sơ 。 此thử 文văn 義nghĩa 相tương/tướng 下hạ 。 解giải 釋thích 。 亦diệc 通thông 妨phương 難nạn/nan 。 恐khủng 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 自tự 心tâm 變biến 。 何hà 名danh 佛Phật 說thuyết 。 故cố 牒điệp 釋thích 云vân 。 自tự 善thiện 為vi 因nhân 。 佛Phật 力lực 為vi 緣duyên 。 影ảnh 像tượng 為vi 果quả 。 今kim 從tùng 於ư 緣duyên 名danh 佛Phật 說thuyết 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 故cố 二nhị 十thập 唯duy 識thức 下hạ 。 第đệ 二nhị 引dẫn 論luận 雙song 證chứng 前tiền 二nhị 。 則tắc 本bổn 質chất 影ảnh 像tượng 。 二nhị 教giáo 齊tề 有hữu 。 謂vị 若nhược 聞văn 者giả 。 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 則tắc 佛Phật 心tâm 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 若nhược 佛Phật 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 則tắc 聞văn 者giả 心tâm 上thượng 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 。 故cố 云vân 展triển 轉chuyển 增tăng 上thượng 力lực 。 如Như 來Lai 之chi 識thức 及cập 聞văn 者giả 識thức 。 名danh 為vi 二nhị 識thức 。 決quyết 定định 成thành 立lập 本bổn 影ảnh 之chi 教giáo 。 疏sớ/sơ 。 護hộ 法Pháp 論luận 師sư 等đẳng 者giả 。 唯duy 識thức 諸chư 師sư 。 皆giai 同đồng 此thử 立lập 故cố 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 師sư 疏sớ/sơ 云vân 。 然nhiên 此thử 論luận 主chủ 無vô 不bất 說thuyết 法Pháp 。 故cố 取thủ 此thử 解giải 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 云vân 文văn 義nghĩa 相tương 生sanh 復phục 說thuyết 五ngũ 心tâm 集tập 現hiện 等đẳng 者giả 。 第đệ 二nhị 明minh 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 明minh 聚tụ 集tập 之chi 相tướng 後hậu 然nhiên 西tây 方phương 下hạ 。 別biệt 釋thích 五ngũ 心tâm 多đa 少thiểu 。 言ngôn 然nhiên 西tây 方phương 多đa 釋thích 者giả 。 相tương/tướng 傳truyền 略lược 有hữu 四tứ 解giải 。 今kim 疏sớ/sơ 。 即tức 是thị 第đệ 一nhất 。 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 中trung 。 亦diệc 唯duy 此thử 解giải 。 斯tư 乃nãi 總tổng 意ý 。 故cố 疏sớ/sơ 存tồn 之chi 。 疏sớ/sơ 。 餘dư 如như 別biệt 章chương 下hạ 。 有hữu 三tam 師sư 釋thích 。 一nhất 云vân 初sơ 說thuyết 諸chư 字tự 時thời 。 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 但đãn 緣duyên 其kỳ 聲thanh 。 是thị 現hiện 量lượng 故cố 。 尋tầm 求cầu 心tâm 中trung 唯duy 尋tầm 耳nhĩ 識thức 。 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 亦diệc 但đãn 緣duyên 聲thanh 不bất 緣duyên 字tự 名danh 。 此thử 之chi 三tam 心tâm 所sở 變biến 。 聲thanh 上thượng 雖tuy 有hữu 字tự 名danh 。 如như 生sanh 等đẳng 相tương/tướng 而nhi 不bất 緣duyên 之chi 。 至chí 決quyết 定định 心tâm 緣duyên 聲thanh 字tự 名danh 。 有hữu 三tam 相tương/tướng 現hiện 。 二nhị 說thuyết 行hành 字tự 時thời 。 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 及cập 尋tầm 求cầu 心tâm 。 亦diệc 但đãn 緣duyên 聲thanh 。 至chí 決quyết 定định 心tâm 緣duyên 聲thanh 字tự 名danh 。 有hữu 六lục 相tương/tướng 現hiện 。 為vi 前tiền 之chi 二nhị 字tự 。 各các 有hữu 聲thanh 字tự 名danh 故cố 。 三tam 說thuyết 無vô 字tự 時thời 。 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 及cập 尋tầm 求cầu 心tâm 。 亦diệc 但đãn 緣duyên 聲thanh 。 至chí 決quyết 定định 心tâm 緣duyên 聲thanh 字tự 名danh 。 有hữu 九cửu 相tương/tướng 現hiện 。 為vi 前tiền 之chi 三tam 字tự 。 各các 有hữu 聲thanh 字tự 名danh 故cố 。 四tứ 說thuyết 常thường 字tự 時thời 。 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 及cập 尋tầm 求cầu 心tâm 。 亦diệc 但đãn 緣duyên 聲thanh 。 至chí 決quyết 定định 心tâm 緣duyên 聲thanh 字tự 名danh 。 經kinh 十thập 二nhị 心tâm 有hữu 十thập 四tứ 相tương/tướng 。 謂vị 四tứ 聲thanh 四tứ 字tự 四tứ 名danh 并tinh 句cú 及cập 義nghĩa 。 名danh 為vi 聚tụ 集tập 。 若nhược 不bất 散tán 亂loạn 。 則tắc 起khởi 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 心tâm 及cập 等đẳng 流lưu 心tâm 。 若nhược 散tán 亂loạn 時thời 生sanh 心tâm 不bất 定định 。 一nhất 云vân 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 但đãn 緣duyên 於ư 聲thanh 是thị 現hiện 量lượng 故cố 。 尋tầm 求cầu 心tâm 中trung 緣duyên 聲thanh 字tự 名danh 。 非phi 現hiện 量lượng 故cố 。 由do 此thử 極cực 少thiểu 經kinh 十thập 二nhị 心tâm 。 有hữu 三tam 六lục 九cửu 十thập 四tứ 相tương/tướng 現hiện 。 名danh 為vi 聚tụ 集tập 。 若nhược 不bất 散tán 亂loạn 。 決quyết 定định 心tâm 生sanh 。 若nhược 散tán 亂loạn 時thời 。 生sanh 心tâm 不bất 定định 。 一nhất 云vân 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 但đãn 緣duyên 於ư 聲thanh 。 同đồng 時thời 意ý 識thức 緣duyên 聲thanh 字tự 名danh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 尋tầm 求cầu 意ý 識thức 尋tầm 何hà 等đẳng 名danh 。 此thử 中trung 曲khúc 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 四tứ 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 但đãn 緣duyên 其kỳ 聲thanh 。 四tứ 同đồng 時thời 意ý 識thức 緣duyên 聲thanh 字tự 名danh 。 是thị 其kỳ 現hiện 量lượng 。 以dĩ 緣duyên 常thường 聲thanh 時thời 。 不bất 緣duyên 諸chư 等đẳng 聲thanh 及cập 字tự 名danh 故cố 。 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 意ý 識thức 隨tùy 聲thanh 等đẳng 。 皆giai 現hiện 量lượng 故cố 。 下hạ 四tứ 尋tầm 求cầu 心tâm 方phương 得đắc 圓viên 滿mãn 。 經kinh 十thập 二nhị 心tâm 有hữu 三tam 六lục 九cửu 十thập 四tứ 相tương/tướng 現hiện 。 名danh 為vi 聚tụ 集tập 。 一nhất 云vân 同đồng 時thời 意ý 識thức 容dung 非phi 現hiện 量lượng 。 得đắc 緣duyên 過quá 去khứ 緣duyên 於ư 八bát 心tâm 。 謂vị 四tứ 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 四tứ 同đồng 時thời 意ý 識thức 。 有hữu 三tam 六lục 九cửu 十thập 四tứ 相tương/tướng 現hiện 。 名danh 為vi 聚tụ 集tập 。 問vấn 同đồng 時thời 意ý 識thức 既ký 是thị 現hiện 量lượng 。 何hà 得đắc 緣duyên 字tự 名danh 耶da 。 答đáp 。 現hiện 量lượng 亦diệc 緣duyên 名danh 等đẳng 自tự 相tương/tướng 。 如như 理lý 門môn 論luận 說thuyết 。 不bất 緣duyên 者giả 。 不bất 緣duyên 名danh 義nghĩa 相tương/tướng 繫hệ 屬thuộc 故cố 。 上thượng 約ước 諸chư 行hành 無vô 常thường 四tứ 說thuyết 之chi 。 以dĩ 辯biện 五ngũ 心tâm 名danh 字tự 多đa 少thiểu 。 疏sớ/sơ 文văn 是thị 其kỳ 總tổng 義nghĩa 。 於ư 相tương/tướng 可khả 知tri 。 但đãn 云vân 由do 前tiền 字tự 力lực 。 展triển 轉chuyển 熏huân 習tập 連liên 後hậu 字tự 生sanh 者giả 。 然nhiên 呼hô 諸chư 字tự 時thời 。 行hành 等đẳng 三tam 字tự 皆giai 在tại 未vị 來lai 。 呼hô 行hành 字tự 時thời 。 無vô 常thường 二nhị 字tự 亦diệc 在tại 未vị 來lai 。 其kỳ 諸chư 一nhất 字tự 雖tuy 謝tạ 過quá 去khứ 現hiện 無vô 本bổn 質chất 。 由do 熏huân 習tập 力lực 唯duy 識thức 變biến 力lực 。 仍nhưng 於ư 此thử 念niệm 說thuyết 行hành 字tự 時thời 。 心tâm 上thượng 顯hiển 現hiện 。 下hạ 言ngôn 連liên 帶đái 。 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 然nhiên 此thử 聚tụ 集tập 。 依y 法pháp 苑uyển 中trung 約ước 諸chư 惡ác 者giả 莫mạc 作tác 五ngũ 字tự 。 一nhất 句cú 則tắc 有hữu 一nhất 百bách 五ngũ 相tương/tướng 。 謂vị 唱xướng 諸chư 字tự 時thời 。 有hữu 其kỳ 二nhị 相tương/tướng 。 謂vị 一nhất 字tự 一nhất 名danh 。 次thứ 唱xướng 惡ác 字tự 時thời 。 有hữu 其kỳ 七thất 相tương/tướng 。 謂vị 二nhị 字tự 二nhị 名danh 。 并tinh 一nhất 箇cá 一nhất 字tự 身thân 為vi 五ngũ 。 取thủ 上thượng 二nhị 相tương/tướng 故cố 有hữu 七thất 相tương/tướng 。 次thứ 言ngôn 者giả 字tự 時thời 。 有hữu 十thập 六lục 相tướng 。 三tam 字tự 三tam 名danh 。 并tinh 兩lưỡng 箇cá 一nhất 字tự 身thân 。 一nhất 箇cá 二nhị 字tự 身thân 。 此thử 有hữu 九cửu 相tương/tướng 。 并tinh 取thủ 上thượng 七thất 故cố 有hữu 十thập 六lục 。 次thứ 唱xướng 莫mạc 字tự 時thời 。 有hữu 三tam 十thập 相tướng 。 謂vị 四tứ 字tự 四tứ 名danh 。 有hữu 三tam 箇cá 一nhất 字tự 身thân 。 兩lưỡng 箇cá 二nhị 字tự 身thân 。 一nhất 箇cá 三tam 字tự 身thân 。 有hữu 十thập 四tứ 相tương/tướng 。 并tinh 上thượng 十thập 六lục 故cố 有hữu 三tam 十thập 。 後hậu 唱xướng 作tác 字tự 時thời 。 有hữu 五ngũ 十thập 相tương/tướng 。 謂vị 五ngũ 字tự 五ngũ 名danh 。 四tứ 箇cá 一nhất 字tự 身thân 。 三tam 箇cá 二nhị 字tự 身thân 。 兩lưỡng 箇cá 三tam 字tự 身thân 。 一nhất 箇cá 四tứ 字tự 身thân 。 總tổng 此thử 二nhị 十thập 相tương/tướng 。 并tinh 上thượng 三tam 十thập 故cố 有hữu 五ngũ 十thập 相tương/tướng 。 五ngũ 位vị 總tổng 數số 。 有hữu 一nhất 百bách 五ngũ 相tương/tướng 。 此thử 上thượng 一nhất 百bách 五ngũ 相tương/tướng 。 但đãn 約ước 字tự 名danh 二nhị 事sự 。 上thượng 言ngôn 十thập 四tứ 相tương/tướng 者giả 。 兼kiêm 聲thanh 句cú 義nghĩa 。 又hựu 但đãn 當đương 字tự 故cố 。 言ngôn 四tứ 字tự 四tứ 名danh 。 今kim 約ước 連liên 帶đái 成thành 一nhất 百bách 五ngũ 相tương/tướng 。 若nhược 約ước 四tứ 字tự 但đãn 有hữu 五ngũ 十thập 五ngũ 相tương/tướng 。 然nhiên 十thập 二nhị 心tâm 不bất 約ước 連liên 帶đái 。 然nhiên 此thử 五ngũ 心tâm 初sơ 後hậu 通thông 六lục 識thức 。 中trung 三tam 唯duy 意ý 識thức 。 又hựu 前tiền 三tam 是thị 無vô 記ký 。 後hậu 二nhị 通thông 善thiện 惡ác 。 又hựu 率suất 爾nhĩ 五ngũ 識thức 。 後hậu 必tất 有hữu 尋tầm 求cầu 心tâm 。 後hậu 或hoặc 散tán 或hoặc 不bất 散tán 。 散tán 即tức 復phục 起khởi 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 。 不bất 散tán 即tức 起khởi 。 第đệ 三tam 決quyết 定định 。 乃nãi 至chí 等đẳng 流lưu 。 又hựu 意ý 識thức 率suất 爾nhĩ 。 自tự 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 五ngũ 識thức 同đồng 時thời 率suất 爾nhĩ 意ý 識thức 。 緣duyên 現hiện 在tại 境cảnh 。 二nhị 獨độc 頭đầu 率suất 爾nhĩ 意ý 識thức 。 唯duy 緣duyên 過quá 去khứ 。 此thử 中trung 且thả 說thuyết 同đồng 時thời 。 餘dư 義nghĩa 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。 然nhiên 此thử 皆giai 約ước 未vị 自tự 在tại 位vị 。 以dĩ 顯hiển 五ngũ 心tâm 聚tụ 集tập 顯hiển 現hiện 。 若nhược 自tự 在tại 位vị 。 於ư 一nhất 念niệm 中trung 。 具cụ 足túc 顯hiển 現hiện 。 如như 理lý 思tư 之chi 。


疏sớ/sơ 。 三tam 唯duy 影ảnh 無vô 本bổn 者giả 。 唯duy 識thức 論luận 疏sớ/sơ 。 指chỉ 無vô 性tánh 論luận 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 不bất 取thủ 為vi 正chánh 。


疏sớ/sơ 。 龍long 樹thụ 等đẳng 宗tông 多đa 立lập 此thử 義nghĩa 者giả 。 等đẳng 取thủ 頓đốn 教giáo 般Bát 若Nhã 。 言ngôn 多đa 立lập 者giả 。 不bất 必tất 全toàn 爾nhĩ 。 有hữu 三tam 觀quán 故cố 。 此thử 但đãn 明minh 空không 之chi 一nhất 義nghĩa 故cố 。


疏sớ/sơ 。 此thử 前tiền 四tứ 說thuyết 下hạ 。 融dung 為vi 一nhất 味vị 方phương 順thuận 圓viên 宗tông 。 若nhược 約ước 攝nhiếp 生sanh 則tắc 淺thiển 深thâm 有hữu 異dị 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 二nhị 說thuyết 聽thính 全toàn 收thu 等đẳng 者giả 。 文văn 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 標tiêu 。 次thứ 釋thích 。 後hậu 結kết 融dung 通thông 。 今kim 初sơ 標tiêu 中trung 所sở 以dĩ 成thành 二nhị 四tứ 句cú 者giả 。 以dĩ 真chân 心tâm 融dung 二nhị 。 則tắc 似tự 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 故cố 復phục 分phân 之chi 。 初sơ 同đồng 教giáo 中trung 初sơ 二nhị 句cú 。 但đãn 以dĩ 生sanh 佛Phật 同đồng 一nhất 真chân 心tâm 故cố 互hỗ 相tương 收thu 。 三tam 即tức 互hỗ 不bất 相tương 礙ngại 。 故cố 得đắc 雙song 存tồn 。 四tứ 乃nãi 互hỗ 相tương 即tức 故cố 。 所sở 以dĩ 相tương/tướng 泯mẫn 。 並tịnh 易dị 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 約ước 別biệt 教giáo 等đẳng 者giả 。 別biệt 教giáo 四tứ 句cú 。 則tắc 唯duy 約ước 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 由do 生sanh 佛Phật 兩lưỡng 相tương/tướng 宛uyển 然nhiên 互hỗ 相tương 在tại 故cố 亦diệc 可khả 。 前tiền 是thị 相tương/tướng 即tức 門môn 。 後hậu 是thị 相tương/tướng 入nhập 門môn 。 以dĩ 相tương/tướng 即tức 門môn 中trung 含hàm 於ư 理lý 事sự 無vô 礙ngại 故cố 。 且thả 名danh 同đồng 教giáo 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 一nhất 眾chúng 生sanh 全toàn 在tại 佛Phật 中trung 等đẳng 者giả 。 第đệ 一nhất 句cú 有hữu 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 。 後hậu 引dẫn 證chứng 。 今kim 初sơ 。 此thử 以dĩ 佛Phật 果Quả 稱xưng 性tánh 故cố 。 攝nhiếp 法pháp 無vô 遺di 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 出xuất 法pháp 性tánh 故cố 。 全toàn 性tánh 為vi 佛Phật 故cố 無vô 法pháp 不bất 攝nhiếp 。


疏sớ/sơ 。 故cố 出xuất 現hiện 下hạ 。 後hậu 引dẫn 證chứng 也dã 。 初sơ 引dẫn 當đương 經kinh 。 如như 前tiền 已dĩ 解giải 。 至chí 下hạ 本bổn 文văn 重trọng/trùng 明minh 。 後hậu 又hựu 佛Phật 性tánh 下hạ 。 引dẫn 論luận 證chứng 成thành 。 然nhiên 此thử 品phẩm 中trung 。 說thuyết 如Như 來Lai 藏tạng 。 乃nãi 有hữu 三tam 義nghĩa 。 今kim 是thị 其kỳ 一nhất 。 言ngôn 三tam 義nghĩa 者giả 。 論luận 云vân 。


復phục 次thứ 如Như 來Lai 。 藏tạng 義nghĩa 有hữu 三tam 種chủng 應ưng 知tri 。 何hà 者giả 為vi 三tam 。 一nhất 所sở 攝nhiếp 藏tạng 。 二nhị 隱ẩn 覆phú 藏tàng 。 三tam 能năng 攝nhiếp 藏tạng 。 此thử 中trung 疏sớ/sơ 引dẫn 。 即tức 第đệ 一nhất 所sở 攝nhiếp 藏tạng 也dã 。 以dĩ 為vi 如Như 來Lai 之chi 所sở 攝nhiếp 故cố 。 名danh 如Như 來Lai 藏tạng 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 一nhất 所sở 攝nhiếp 名danh 藏tạng 者giả 。 佛Phật 說thuyết 約ước 住trụ 自tự 性tánh 如như 如như 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 是thị 如Như 來Lai 藏tạng 。 言ngôn 如như 如như 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 如như 如như 智trí 。 二nhị 如như 如như 境cảnh 。 並tịnh 不bất 倒đảo 故cố 。 名danh 曰viết 如như 如như 。 言ngôn 來lai 者giả 。 約ước 從tùng 自tự 性tánh 來lai 至chí 得đắc 果quả 。 是thị 名danh 如Như 來Lai 性tánh 。 雖tuy 是thị 一nhất 因nhân 名danh 應ưng 得đắc 果quả 名danh 至chí 得đắc 。 其kỳ 體thể 不bất 二nhị 。 但đãn 由do 清thanh 濁trược 有hữu 異dị 。 在tại 因nhân 位vị 時thời 違vi 二nhị 空không 理lý 故cố 。 起khởi 無vô 明minh 而nhi 為vị 煩phiền 惱não 。 所sở 雜tạp 亂loạn 。 故cố 名danh 為vi 染nhiễm 濁trược 。 雖tuy 未vị 即tức 顯hiển 必tất 當đương 可khả 現hiện 故cố 名danh 應ưng 得đắc 。 若nhược 至chí 果quả 時thời 與dữ 二nhị 空không 合hợp 。 無vô 復phục 惑hoặc 累lũy/lụy/luy 。 煩phiền 惱não 不bất 染nhiễm 。 說thuyết 名danh 為vi 清thanh 。 果quả 已dĩ 顯hiển 現hiện 故cố 名danh 至chí 得đắc 。 譬thí 如như 水thủy 性tánh 體thể 非phi 清thanh 濁trược 。 但đãn 由do 穢uế 不bất 穢uế 故cố 有hữu 清thanh 濁trược 名danh 。 應ưng 得đắc 至chí 得đắc 二nhị 義nghĩa 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 云vân 所sở 言ngôn 藏tạng 者giả 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 與dữ 疏sớ/sơ 全toàn 同đồng 。 次thứ 下hạ 論luận 即tức 云vân 。


復phục 次thứ 藏tạng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 顯hiển 正chánh 境cảnh 無vô 比tỉ 。 離ly 如như 如như 境cảnh 。 無vô 別biệt 一nhất 境cảnh 出xuất 此thử 境cảnh 故cố 。 二nhị 顯hiển 正chánh 行hạnh 無vô 比tỉ 。 離ly 此thử 智trí 外ngoại 。 無vô 別biệt 勝thắng 智trí 過quá 此thử 智trí 故cố 。 三tam 為vi 現hiện 正chánh 果quả 無vô 比tỉ 。 無vô 別biệt 一nhất 果quả 過quá 此thử 果quả 故cố 。 故cố 曰viết 無vô 比tỉ 。 由do 此thử 果quả 能năng 攝nhiếp 藏tạng 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 故cố 。 說thuyết 眾chúng 生sanh 為vi 如Như 來Lai 藏tạng 。 今kim 疏sớ/sơ 中trung 所sở 引dẫn 。 但đãn 取thủ 佛Phật 含hàm 眾chúng 生sanh 之chi 義nghĩa 故cố 。 略lược 引dẫn 其kỳ 初sơ 後hậu 耳nhĩ 。 下hạ 更cánh 略lược 引dẫn 次thứ 之chi 二nhị 藏tạng 。 二nhị 隱ẩn 覆phú 為vi 藏tạng 者giả 。 道đạo 前tiền 猶do 為vi 煩phiền 惱não 所sở 覆phú 。 眾chúng 生sanh 不bất 見kiến 故cố 。 三tam 能năng 攝nhiếp 為vi 藏tạng 。 果quả 地địa 之chi 中trung 一nhất 切thiết 功công 德đức 應ưng 得đắc 。 性tánh 時thời 攝nhiếp 之chi 已dĩ 盡tận 。 故cố 今kim 取thủ 果quả 攝nhiếp 。 故cố 亦diệc 不bất 引dẫn 後hậu 之chi 二nhị 藏tạng 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 下hạ 出xuất 現hiện 下hạ 。 三tam 又hựu 引dẫn 當đương 經kinh 況huống 出xuất 攝nhiếp 聽thính 。 諸chư 法pháp 皆giai 攝nhiếp 。 何hà 獨độc 聽thính 法Pháp 眾chúng 生sanh 。 於ư 中trung 又hựu 二nhị 重trọng/trùng 舉cử 況huống 。 一nhất 明minh 一nhất 身thân 頓đốn 攝nhiếp 眾chúng 生sanh 。 二nhị 明minh 智trí 廣quảng 同đồng 空không 。 一nhất 切thiết 情tình 器khí 本bổn 居cư 智trí 內nội 。 何hà 由do 用dụng 攝nhiếp 耶da 。 然nhiên 第đệ 一nhất 文văn 。 即tức 出xuất 現hiện 偈kệ 云vân 。 如như 三tam 世thế 劫kiếp 剎sát 眾chúng 生sanh 。 所sở 有hữu 心tâm 念niệm 及cập 根căn 欲dục 。 如như 是thị 等đẳng 身thân 皆giai 現hiện 顯hiển 。 是thị 故cố 正chánh 覺giác 名danh 無vô 量lượng 。 今kim 疏sớ/sơ 上thượng 二nhị 句cú 。 但đãn 略lược 如như 及cập 二nhị 字tự 耳nhĩ 。 言ngôn 尚thượng 皆giai 一nhất 身thân 頓đốn 現hiện 者giả 。 即tức 長trường/trưởng 行hành 中trung 意ý 。 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 成thành 正chánh 覺giác 時thời 。 以dĩ 一nhất 方phương 便tiện 。 入nhập 善thiện 覺giác 智trí 三tam 昧muội 。 入nhập 三tam 昧muội 已dĩ 。 於ư 一nhất 成thành 正chánh 覺giác 廣quảng 大đại 身thân 。 現hiện 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 數số 等đẳng 身thân 住trụ 。 其kỳ 身thân 中trung 。 如như 一nhất 成thành 正chánh 覺giác 身thân 。 一nhất 切thiết 成thành 正chánh 覺giác 廣quảng 大đại 身thân 。 悉tất 亦diệc 如như 是thị 。 然nhiên 彼bỉ 經kinh 長trường/trưởng 行hành 。 以dĩ 身thân 攝nhiếp 身thân 。 偈kệ 頌tụng 之chi 中trung 明minh 其kỳ 總tổng 攝nhiếp 。 今kim 但đãn 取thủ 長trường/trưởng 行hành 之chi 一nhất 身thân 。 對đối 偈kệ 中trung 之chi 廣quảng 攝nhiếp 。 以dĩ 顯hiển 難nan 思tư 耳nhĩ 。 故cố 言ngôn 尚thượng 皆giai 一nhất 身thân 頓đốn 現hiện 者giả 。 此thử 一nhất 尚thượng 字tự 。 即tức 是thị 舉cử 況huống 。 一nhất 聽thính 法Pháp 人nhân 下hạ 況huống 佛Phật 智trí 。 更cánh 彰chương 廣quảng 大đại 。 即tức 第đệ 八bát 十thập 經kinh 普phổ 賢hiền 。 普phổ 賢hiền 讚tán 佛Phật 偈kệ 初sơ 。 經Kinh 云vân 。 佛Phật 智trí 廣quảng 大đại 同đồng 虛hư 空không 。 普phổ 遍biến 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 心tâm 。 悉tất 了liễu 世thế 間gian 諸chư 妄vọng 想tưởng 。 不bất 起khởi 種chủng 種chủng 異dị 分phân 別biệt 。 今kim 疏sớ/sơ 引dẫn 者giả 。 意ý 通thông 前tiền 半bán 。 正chánh 取thủ 大đại 智trí 以dĩ 況huống 一nhất 身thân 。 故cố 但đãn 引dẫn 初sơ 一nhất 句cú 而nhi 已dĩ 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 佛Phật 在tại 眾chúng 生sanh 等đẳng 者giả 。 眾chúng 生sanh 即tức 因nhân 。 因nhân 稱xưng 法Pháp 界Giới 。 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 法pháp 無vô 遺di 。 故cố 眾chúng 生sanh 亦diệc 攝nhiếp 無vô 遺di 矣hĩ 。 次thứ 故cố 出xuất 現hiện 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 後hậu 此thử 明minh 佛Phật 證chứng 下hạ 。 解giải 釋thích 。 謂vị 如Như 來Lai 何hà 以dĩ 不bất 離ly 生sanh 心tâm 。 釋thích 云vân 。 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 真Chân 如Như 。 是thị 佛Phật 所sở 證chứng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 但đãn 是thị 平bình 等đẳng 之chi 理lý 。 何hà 足túc 為vi 玄huyền 。 故cố 復phục 次thứ 云vân 。 本bổn 覺giác 無vô 異dị 故cố 。 謂vị 佛Phật 本bổn 覺giác 與dữ 眾chúng 生sanh 本bổn 覺giác 無vô 有hữu 二nhị 體thể 。 同đồng 一nhất 覺giác 故cố 。 本bổn 覺giác 即tức 法Pháp 身thân 故cố 。 法Pháp 身thân 同đồng 故cố 。 以dĩ 始thỉ 下hạ 。 若nhược 爾nhĩ 法Pháp 身thân 體thể 同đồng 眾chúng 生sanh 未vị 證chứng 。 佛Phật 證chứng 法Pháp 身thân 復phục 何hà 相tương/tướng 預dự 。 故cố 次thứ 云vân 。 以dĩ 始thỉ 同đồng 本bổn 。 總tổng 在tại 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 。 謂vị 起khởi 信tín 既ký 言ngôn 始thỉ 覺giác 同đồng 本bổn 覺giác 。 無vô 復phục 始thỉ 本bổn 之chi 異dị 。 生sanh 佛Phật 本bổn 覺giác 既ký 同đồng 。 今kim 佛Phật 始thỉ 覺giác 同đồng 本bổn 時thời 。 全toàn 同đồng 眾chúng 生sanh 本bổn 覺giác 。 是thị 故cố 全toàn 在tại 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 矣hĩ 。


復phục 有hữu 問vấn 云vân 。 約ước 體thể 雖tuy 同đồng 相tương/tướng 用dụng 自tự 別biệt 。 豈khởi 得đắc 全toàn 同đồng 。 故cố 次thứ 云vân 。 從tùng 體thể 起khởi 用dụng 。 用dụng 不bất 異dị 體thể 。 體thể 既ký 眾chúng 生sanh 之chi 體thể 。 用dụng 豈khởi 離ly 於ư 眾chúng 生sanh 。 故cố 依y 體thể 起khởi 用dụng 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 。 心tâm 中trung 真Chân 如Như 用dụng 大đại 。 更cánh 無vô 別biệt 佛Phật 。 若nhược 爾nhĩ 起khởi 信tín 論luận 中trung 已dĩ 有hữu 此thử 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 獨độc 名danh 華hoa 嚴nghiêm 為vi 別biệt 教giáo 耶da 。 故cố 次thứ 釋thích 云vân 。 起khởi 信tín 雖tuy 明minh 始thỉ 本bổn 不bất 二nhị 。 三tam 大đại 攸du 同đồng 。 而nhi 是thị 自tự 心tâm 各các 各các 修tu 證chứng 。 不bất 言ngôn 生sanh 佛Phật 二nhị 互hỗ 全toàn 收thu 。 是thị 則tắc 用dụng 起khởi 信tín 之chi 文văn 。 成thành 華hoa 嚴nghiêm 之chi 義nghĩa 妙diệu 之chi 至chí 也dã 。 疏sớ/sơ 文văn 可khả 思tư 。


疏sớ/sơ 。 三tam 由do 前tiền 生sanh 佛Phật 互hỗ 相tương 在tại 下hạ 。 但đãn 合hợp 前tiền 二nhị 並tịnh 實thật 非phi 虛hư 。 成thành 此thử 句cú 耳nhĩ 。 謂vị 初sơ 佛Phật 攝nhiếp 生sanh 時thời 即tức 全toàn 攝nhiếp 。 無vô 前tiền 無vô 後hậu 故cố 實thật 非phi 虛hư 。 生sanh 攝nhiếp 非phi 虛hư 。 教giáo 在tại 生sanh 心tâm 。 佛Phật 攝nhiếp 非phi 虛hư 。 教giáo 在tại 佛Phật 心tâm 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 故cố 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 佛Phật 下hạ 。 顯hiển 雙song 存tồn 相tương/tướng 。 謂vị 雖tuy 互hỗ 相tương 攝nhiếp 。 不bất 妨phương 說thuyết 聽thính 宛uyển 然nhiên 。 在tại 文văn 似tự 隱ẩn 。 義nghĩa 極cực 分phân 明minh 。 請thỉnh 以dĩ 喻dụ 況huống 。 略lược 舉cử 二nhị 喻dụ 一nhất 者giả 如như 一nhất 明minh 鏡kính 。 師sư 弟đệ 同đồng 對đối 說thuyết 聽thính 。 以dĩ 師sư 取thủ 之chi 。 即tức 是thị 師sư 鏡kính 。 弟đệ 子tử 取thủ 之chi 。 是thị 弟đệ 子tử 鏡kính 。 鏡kính 喻dụ 一nhất 心tâm 。 師sư 弟đệ 喻dụ 於ư 生sanh 佛Phật 。 是thị 謂vị 弟đệ 子tử 鏡kính 中trung 和hòa 尚thượng 。 為vi 和hòa 尚thượng 鏡kính 中trung 弟đệ 子tử 。 說thuyết 法Pháp 和hòa 尚thượng 鏡kính 中trung 弟đệ 子tử 聽thính 弟đệ 子tử 鏡kính 中trung 和hòa 尚thượng 說thuyết 法Pháp 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 請thỉnh 詳tường 斯tư 喻dụ 。 雖tuy 設thiết 此thử 喻dụ 。 猶do 恐khủng 未vị 曉hiểu 。 又hựu 如như 水thủy 乳nhũ 和hòa 同đồng 一nhất 處xứ 。 而nhi 互hỗ 為vi 能năng 和hòa 。 所sở 和hòa 且thả 順thuận 說thuyết 聽thính 。 以dĩ 能năng 和hòa 為vi 說thuyết 。 所sở 和hòa 為vi 聽thính 。 且thả 將tương 水thủy 喻dụ 於ư 佛Phật 。 乳nhũ 喻dụ 眾chúng 生sanh 。 應ưng 言ngôn 乳nhũ 中trung 之chi 水thủy 。 和hòa 水thủy 中trung 之chi 乳nhũ 。 乳nhũ 之chi 與dữ 水thủy 雖tuy 同đồng 一nhất 味vị 。 能năng 所sở 宛uyển 然nhiên 。 雖tuy 能năng 所sở 宛uyển 然nhiên 。 而nhi 互hỗ 相tương 在tại 。 相tương/tướng 遍biến 相tương/tướng 攝nhiếp 。 思tư 以dĩ 準chuẩn 之chi 。 更cánh 消tiêu 疏sớ/sơ 文văn 。 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 佛Phật 者giả 。 此thử 明minh 眾chúng 生sanh 稱xưng 性tánh 普phổ 周chu 。 而nhi 佛Phật 不bất 壞hoại 相tương/tướng 。 在tại 眾chúng 生sanh 心tâm 內nội 。 言ngôn 為vi 佛Phật 心tâm 中trung 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 者giả 。 此thử 明minh 佛Phật 心tâm 稱xưng 性tánh 普phổ 周chu 。 而nhi 眾chúng 生sanh 不bất 壞hoại 相tương/tướng 在tại 佛Phật 心tâm 內nội 也dã 。 但đãn 明minh 能năng 說thuyết 之chi 佛Phật 。 即tức 是thị 眾chúng 生sanh 心tâm 中trung 佛Phật 。 但đãn 語ngữ 聽thính 法Pháp 眾chúng 生sanh 。 即tức 是thị 佛Phật 心tâm 中trung 眾chúng 生sanh 。 下hạ 對đối 反phản 上thượng 。 更cánh 無vô 別biệt 理lý 。 但đãn 說thuyết 聽thính 之chi 異dị 耳nhĩ 。


疏sớ/sơ 。 四tứ 由do 生sanh 全toàn 在tại 等đẳng 者giả 。 此thử 句cú 雙song 泯mẫn 。 義nghĩa 更cánh 易dị 了liễu 。 於ư 中trung 先tiên 正chánh 明minh 。 是thị 以dĩ 賢hiền 首thủ 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 即tức 第đệ 十thập 五ngũ 經kinh 。 但đãn 證chứng 第đệ 四tứ 雙song 非phi 之chi 義nghĩa 。 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 無vô 有hữu 生sanh 。 生sanh 泯mẫn 也dã 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 身thân 非phi 是thị 身thân 。 佛Phật 泯mẫn 也dã 。 下hạ 半bán 云vân 。 法pháp 性tánh 常thường 住trụ 如như 虛hư 空không 。 以dĩ 說thuyết 其kỳ 義nghĩa 光quang 如như 是thị 。 正chánh 要yếu 前tiền 二nhị 句cú 。 故cố 不bất 引dẫn 此thử 耳nhĩ 。 又hựu 偈kệ 讚tán 品phẩm 亦diệc 證chứng 雙song 非phi 。 大đại 般Bát 若Nhã 文văn 。 前tiền 已dĩ 釋thích 章chương 。


疏sớ/sơ 。 是thị 故cố 此thử 四tứ 下hạ 。 總tổng 結kết 融dung 通thông 。 隨tùy 舉cử 一nhất 句cú 。 即tức 須tu 具cụ 四tứ 。 故cố 隨tùy 一nhất 文văn 一nhất 句cú 。 若nhược 大đại 若nhược 小tiểu 。 必tất 具cụ 此thử 四tứ 。 攝nhiếp 理lý 周chu 圓viên 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 七thất 會hội 緣duyên 入nhập 實thật 體thể 等đẳng 者giả 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 總tổng 明minh 。 後hậu 亦diệc 有hữu 下hạ 。 開khai 釋thích 。


疏sớ/sơ 。 攝nhiếp 論luận 中trung 名danh 為vi 真Chân 如Như 所sở 流lưu 十thập 二nhị 分phần 教giáo 下hạ 。 引dẫn 證chứng 。 此thử 引dẫn 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 第đệ 七thất 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 第đệ 十thập 。 次thứ 引dẫn 唯duy 識thức 第đệ 十thập 。 彼bỉ 論luận 釋thích 十thập 真Chân 如Như 中trung 第đệ 三tam 地địa 。 如như 彼bỉ 疏sớ/sơ 釋thích 云vân 。 由do 此thử 地địa 中trung 得đắc 於ư 三tam 慧tuệ 。 照chiếu 大Đại 乘Thừa 法Pháp 觀quán 此thử 法pháp 教giáo 根căn 本bổn 真Chân 如Như 。 名danh 勝thắng 流lưu 真Chân 如Như 。 或hoặc 證chứng 此thử 如như 說thuyết 法Pháp 勝thắng 故cố 。


疏sớ/sơ 。 彼bỉ 宗tông 雖tuy 不bất 立lập 下hạ 。 釋thích 妨phương 。 謂vị 有hữu 問vấn 言ngôn 。 彼bỉ 宗tông 真Chân 如Như 凝ngưng 然nhiên 。 何hà 有hữu 流lưu 義nghĩa 。 故cố 疏sớ/sơ 通thông 云vân 。 而nhi 說thuyết 佛Phật 證chứng 體thể 等đẳng 。 此thử 中trung 逆nghịch 順thuận 總tổng 有hữu 四tứ 法pháp 。 展triển 轉chuyển 相tương 依y 。 若nhược 逆nghịch 推thôi 者giả 。 此thử 之chi 教giáo 法pháp 從tùng 何hà 而nhi 立lập 。 答đáp 。 從tùng 佛Phật 後hậu 得đắc 智trí 立lập 。 此thử 後hậu 得đắc 智trí 。 復phục 依y 何hà 生sanh 。 由do 根căn 本bổn 智trí 。 故cố 論luận 云vân 。 了liễu 俗tục 由do 證chứng 真chân 故cố 。 說thuyết 為vi 後hậu 得đắc 。 此thử 根căn 本bổn 智trí 。 從tùng 何hà 而nhi 立lập 。 由do 冥minh 真Chân 如Như 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 最tối 為vi 根căn 本bổn 。 若nhược 順thuận 說thuyết 者giả 。 梁lương 論luận 第đệ 十thập 釋thích 云vân 。 真Chân 如Như 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 最tối 勝thắng 。 由do 緣duyên 真Chân 如Như 起khởi 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 是thị 真Chân 如Như 所sở 流lưu 。 此thử 智trí 於ư 諸chư 智trí 中trung 最tối 勝thắng 。 由do 此thử 智trí 流lưu 出xuất 後hậu 得đắc 智trí 。 後hậu 得đắc 智trí 所sở 生sanh 大đại 悲bi 。 此thử 大đại 悲bi 於ư 一nhất 切thiết 定định 中trung 最tối 勝thắng 。 因nhân 此thử 大đại 悲bi 如Như 來Lai 欲dục 安an 立lập 正Chánh 法Pháp 。 救cứu 濟tế 眾chúng 生sanh 。 說thuyết 大Đại 乘Thừa 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 此thử 法pháp 是thị 大đại 悲bi 所sở 流lưu 。 此thử 法pháp 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 最tối 勝thắng 。 菩Bồ 薩Tát 為vi 得đắc 此thử 法pháp 。 一nhất 切thiết 難nan 行hành 能năng 行hành 。 難nan 忍nhẫn 能năng 忍nhẫn 。 由do 觀quán 此thử 法pháp 得đắc 入nhập 三tam 地địa 。 在tại 文văn 可khả 知tri 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 會hội 相tương/tướng 顯hiển 性tánh 者giả 。 上thượng 說thuyết 如như 為vi 教giáo 本bổn 。 而nhi 教giáo 非phi 即tức 如như 。 今kim 說thuyết 教giáo 即tức 是thị 如như 。 則tắc 攝nhiếp 十thập 二nhị 分phần 教giáo 之chi 相tướng 。 即tức 如như 之chi 性tánh 也dã 。


疏sớ/sơ 。 如Như 來Lai 言ngôn 說thuyết 下hạ 。 重trọng/trùng 釋thích 教giáo 即tức 如như 義nghĩa 。 上thượng 明minh 教giáo 從tùng 緣duyên 生sanh 。 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 故cố 教giáo 即tức 如như 。 今kim 明minh 說thuyết 主chủ 稱xưng 如như 是thị 故cố 言ngôn 教giáo 皆giai 如như 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 證chứng 成thành 此thử 義nghĩa 。 言ngôn 義nghĩa 語ngữ 者giả 。 皆giai 契khế 如như 故cố 。 下hạ 引dẫn 仁nhân 王vương 證chứng 成thành 前tiền 義nghĩa 。 言ngôn 乃nãi 至chí 者giả 。 文văn 中trung 略lược 故cố 。 若nhược 具cụ 經Kinh 云vân 。 波Ba 斯Tư 匿Nặc 王Vương 白bạch 佛Phật 言ngôn 。 云vân 何hà 十thập 方phương 。 諸chư 如Như 來Lai 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 離ly 文văn 字tự 而nhi 行hành 諸chư 法pháp 相tướng 。


大đại 王vương 。 法Pháp 輪luân 者giả 。 法pháp 本bổn 如như 。 重trọng/trùng 頌tụng 如như 。 授thọ 記ký 如như 。 不bất 誦tụng 偈kệ 如như 。 無vô 問vấn 而nhi 自tự 說thuyết 如như 。 戒giới 經kinh 如như 。 譬thí 喻dụ 如như 。 法Pháp 界Giới 如như 。 本bổn 事sự 如như 。 方Phương 廣Quảng 如như 。 未vị 曾tằng 有hữu 如như 。 論luận 義nghĩa 如như 。 是thị 名danh 味vị 句cú 音âm 聲thanh 果quả 。 文văn 字tự 記ký 句cú 。 一nhất 切thiết 皆giai 如như 。 若nhược 取thủ 文văn 字tự 者giả 。 不bất 行hành 空không 也dã 。


大đại 王vương 。 如như 如như 文văn 字tự 。 修tu 諸chư 佛Phật 智trí 母mẫu 。 上thượng 即tức 經kinh 文văn 。 其kỳ 中trung 云vân 。 戒giới 經kinh 者giả 。 即tức 因nhân 緣duyên 經kinh 。 因nhân 事sự 制chế 戒giới 。 故cố 乃nãi 因nhân 緣duyên 經kinh 中trung 一nhất 義nghĩa 。 又hựu 言ngôn 法Pháp 界Giới 如như 者giả 。 即tức 本bổn 生sanh 經kinh 。 界giới 即tức 因nhân 義nghĩa 。 故cố 餘dư 可khả 知tri 。 十thập 二nhị 分phần 名danh 義nghĩa 。 十thập 藏tạng 品phẩm 說thuyết 。


疏sớ/sơ 。 此thử 經Kinh 明minh 教giáo 即tức 是thị 如như 下hạ 。 復phục 辨biện 通thông 局cục 。 謂vị 但đãn 言ngôn 十thập 二nhị 分phần 教giáo 即tức 如như 。 此thử 如như 局cục 在tại 十thập 二nhị 分phần 中trung 。 若nhược 云vân 如như 即tức 佛Phật 教giáo 。 則tắc 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 如như 也dã 。 則tắc 一nhất 切thiết 皆giai 佛Phật 教giáo 。 斯tư 義nghĩa 則tắc 通thông 。 故cố 次thứ 疏sớ/sơ 云vân 。 若nhược 取thủ 諸chư 法pháp 顯hiển 義nghĩa 體thể 。 即tức 明minh 一nhất 切thiết 皆giai 教giáo 。 既ký 一nhất 切thiết 皆giai 如như 。 如như 皆giai 佛Phật 教giáo 也dã 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 八bát 理lý 事sự 無vô 礙ngại 體thể 等đẳng 者giả 。 在tại 文văn 可khả 見kiến 。


疏sớ/sơ 。 第đệ 九cửu 事sự 事sự 無vô 礙ngại 下hạ 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 三tam 。 初sơ 雙song 標tiêu 。 次thứ 正chánh 顯hiển 文văn 。 後hậu 例lệ 釋thích 義nghĩa 。 今kim 初sơ 雙song 標tiêu 文văn 義nghĩa 。 揀giản 義nghĩa 取thủ 文văn 耳nhĩ 。 次thứ 文văn 即tức 下hạ 。 正chánh 顯hiển 文văn 圓viên 。 文văn 即tức 名danh 句cú 文văn 。 而nhi 言ngôn 圓viên 音âm 者giả 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 例lệ 上thượng 名danh 等đẳng 離ly 聲thanh 無vô 體thể 。 今kim 圓viên 音âm 體thể 文văn 亦diệc 依y 之chi 。 二nhị 者giả 既ký 言ngôn 圓viên 音âm 。 則tắc 文văn 句cú 皆giai 足túc 方phương 稱xưng 圓viên 耳nhĩ 。 若nhược 一nhất 直trực 聲thanh 。 昔tích 義nghĩa 非phi 正chánh 下hạ 。 引dẫn 諸chư 經kinh 成thành 斯tư 教giáo 體thể 具cụ 十thập 玄huyền 門môn 。 疏sớ/sơ 。 佛Phật 以dĩ 一nhất 妙diệu 音âm 等đẳng 者giả 。 經kinh 文văn 略lược 有hữu 三tam 節tiết 。 初sơ 則tắc 一nhất 音âm 周chu 聞văn 。 但đãn 彰chương 其kỳ 遍biến 。 次thứ 言ngôn 眾chúng 音âm 悉tất 具cụ 。 則tắc 即tức 前tiền 一nhất 音âm 頓đốn 具cụ 多đa 音âm 。 謂vị 萬vạn 類loại 殊thù 音âm 。 如như 善thiện 口khẩu 天thiên 女nữ 。 三tam 法Pháp 雨vũ 皆giai 遍biến 者giả 。 則tắc 隨tùy 一nhất 一nhất 音âm 。 具cụ 說thuyết 一nhất 切thiết 大đại 小tiểu 。 權quyền 實thật 無vô 盡tận 法Pháp 門môn 。 又hựu 一nhất 一nhất 法pháp 皆giai 充sung 法Pháp 界Giới 。 三tam 節tiết 以dĩ 含hàm 四tứ 義nghĩa 。 三tam 則tắc 展triển 一nhất 普phổ 遍biến 。 二nhị 則tắc 一nhất 收thu 一nhất 切thiết 。 展triển 卷quyển 無vô 礙ngại 。 皆giai 悉tất 同đồng 時thời 。 何hà 音âm 何hà 法pháp 而nhi 不bất 具cụ 足túc 。 彼bỉ 經kinh 次thứ 下hạ 云vân 。 一nhất 切thiết 言ngôn 辭từ 海hải 。 一nhất 切thiết 隨tùy 類loại 音âm 。 一nhất 切thiết 國quốc 土độ 中trung 。 恆hằng 轉chuyển 無vô 上thượng 輪luân 等đẳng 。 則tắc 重trọng/trùng 數số 更cánh 多đa 。 今kim 但đãn 引dẫn 其kỳ 一nhất 偈kệ 。 足túc 顯hiển 同đồng 時thời 具cụ 足túc 。 疏sớ/sơ 。 譬thí 如như 書thư 字tự 等đẳng 者giả 。 即tức 如Như 來Lai 轉chuyển 法Pháp 輪luân 中trung 取thủ 意ý 。 略lược 引dẫn 故cố 有hữu 等đẳng 言ngôn 。 若nhược 具cụ 引dẫn 者giả 。 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 。 如Như 來Lai 法Pháp 輪luân 。 悉tất 入nhập 一nhất 切thiết 。 語ngữ 言ngôn 文văn 字tự 。 而nhi 無vô 所sở 住trụ 。 譬thí 如như 書thư 字tự 。 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 。 事sự 一nhất 切thiết 語ngữ 一nhất 切thiết 算toán 數số 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 處xứ 。 而nhi 無vô 所sở 住trụ 。 如Như 來Lai 音âm 聲thanh 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 。 處xử 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 一nhất 切thiết 法pháp 一nhất 切thiết 。 業nghiệp 一nhất 切thiết 報báo 中trung 。 而nhi 無vô 所sở 住trụ 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 種chủng 種chủng 語ngữ 言ngôn 。 皆giai 悉tất 不bất 離ly 。 如Như 來Lai 法Pháp 輪luân 。


何hà 以dĩ 故cố 。 言ngôn 音âm 實thật 相tướng 。 即tức 法pháp 論luận 故cố 。 佛Phật 子tử 。 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。 如Như 來Lai 轉chuyển 法Pháp 輪luân 。 即tức 此thử 經Kinh 文văn 法pháp 喻dụ 之chi 中trung 。 亦diệc 自tự 影ảnh 略lược 故cố 。 疏sớ/sơ 取thủ 意ý 略lược 引dẫn 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 。 此thử 亦diệc 相tương/tướng 入nhập 即tức 相tương 容dung 也dã 者giả 。 據cứ 所sở 引dẫn 文văn 即tức 相tương/tướng 入nhập 義nghĩa 。 即tức 此thử 相tương/tướng 入nhập 。 是thị 一nhất 多đa 相tương 容dung 不bất 同đồng 門môn 。 能năng 入nhập 名danh 入nhập 。 所sở 入nhập 名danh 容dung 。 能năng 容dung 即tức 所sở 入nhập 。 所sở 容dung 即tức 能năng 入nhập 。 隨tùy 義nghĩa 名danh 異dị 。 容dung 入nhập 一nhất 義nghĩa 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 。 道Đạo 場Tràng 皆giai 聞văn 不bất 出xuất 眾chúng 外ngoại 者giả 。 即tức 出xuất 現hiện 音âm 聲thanh 中trung 。 梵Phạm 王Vương 及cập 眾chúng 喻dụ 。 若nhược 具cụ 引dẫn 者giả 。 經Kinh 云vân 。


復phục 次thứ 佛Phật 子tử 。 譬thí 如như 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 王vương 住trụ 於ư 梵Phạm 宮cung 。 出xuất 梵Phạm 音âm 聲thanh 。 一nhất 切thiết 梵Phạm 眾chúng 靡mĩ 不bất 皆giai 聞văn 。 而nhi 彼bỉ 音âm 聲thanh 不bất 出xuất 眾chúng 外ngoại 。 諸chư 梵Phạm 天Thiên 眾chúng 。 咸hàm 生sanh 是thị 念niệm 。 大Đại 梵Phạm 天Thiên 王Vương 。 獨độc 與dữ 我ngã 語ngữ 。 如Như 來Lai 妙diệu 音âm 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 道Đạo 場Tràng 眾chúng 會hội 。 靡mĩ 不bất 皆giai 聞văn 。 而nhi 其kỳ 音âm 聲thanh 不bất 出xuất 眾chúng 外ngoại 。


何hà 以dĩ 故cố 。 根căn 未vị 熟thục 者giả 。 不bất 應ưng 聞văn 故cố 。 其kỳ 聞văn 音âm 者giả 。 皆giai 作tác 是thị 念niệm 。 如Như 來Lai 世Thế 尊Tôn 。 獨độc 與dữ 我ngã 語ngữ 。 佛Phật 子tử 。 如Như 來Lai 音âm 聲thanh 。 無vô 出xuất 無vô 住trụ 。 而nhi 能năng 成thành 就tựu 。 一nhất 切thiết 事sự 業nghiệp 。 是thị 為vi 如Như 來Lai 。 音âm 聲thanh 第đệ 五ngũ 相tương/tướng 。 釋thích 曰viết 。 眾chúng 會hội 聞văn 者giả 。 即tức 以dĩ 根căn 熟thục 為vi 眾chúng 內nội 。 未vị 熟thục 為vi 眾chúng 外ngoại 耳nhĩ 。 餘dư 並tịnh 可khả 知tri 。 應ưng 聞văn 者giả 得đắc 聞văn 。 此thử 即tức 顯hiển 也dã 。 不bất 應ưng 聞văn 不bất 聞văn 。 斯tư 即tức 隱ẩn 也dã 。 疏sớ/sơ 。 各các 各các 隨tùy 解giải 者giả 。 聞văn 中trung 復phục 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 聞văn 大Đại 乘Thừa 。 大Đại 乘Thừa 則tắc 顯hiển 。 不bất 聞văn 二Nhị 乘Thừa 。 二Nhị 乘Thừa 即tức 隱ẩn 。 若nhược 聞văn 小Tiểu 乘Thừa 。 大đại 隱ẩn 小tiểu 顯hiển 等đẳng 。 可khả 知tri 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 云vân 如Như 來Lai 言ngôn 音âm 等đẳng 。 即tức 彼bỉ 次thứ 下hạ 。 第đệ 六lục 相tương/tướng 也dã 。 經Kinh 云vân 。 佛Phật 子tử 。 譬thí 如như 眾chúng 水thủy 。 皆giai 同đồng 一nhất 味vị 。 隨tùy 器khí 異dị 故cố 。 水thủy 有hữu 差sai 別biệt 。 水thủy 無vô 念niệm 慮lự 。 亦diệc 無vô 分phân 別biệt 。 如Như 來Lai 言ngôn 音âm 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 唯duy 是thị 一nhất 味vị 。 謂vị 解giải 脫thoát 味vị 。 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 器khí 異dị 故cố 無vô 量lượng 差sai 別biệt 。 而nhi 無vô 念niệm 慮lự 。 亦diệc 無vô 分phân 別biệt 。 然nhiên 此thử 一nhất 文văn 證chứng 其kỳ 兩lưỡng 義nghĩa 。 若nhược 取thủ 諸chư 器khí 各các 受thọ 。 互hỗ 不bất 相tương 知tri 。 即tức 是thị 隱ẩn 顯hiển 。 若nhược 取thủ 一nhất 味vị 隨tùy 器khí 即tức 是thị 純thuần 雜tạp 。 善thiện 口khẩu 天thiên 女nữ 亦diệc 即tức 彼bỉ 品phẩm 。 經Kinh 云vân 。


復phục 次thứ 佛Phật 子tử 。 譬thí 如như 自tự 在tại 。 天thiên 王vương 有hữu 天thiên 采thải 女nữ 。 名danh 曰viết 善thiện 口khẩu 。 於ư 其kỳ 口khẩu 中trung 。 出xuất 一nhất 音âm 聲thanh 。 其kỳ 聲thanh 則tắc 與dữ 百bách 千thiên 種chủng 樂nhạc 。 而nhi 共cộng 相tương 應ứng 。 一nhất 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 中trung 復phục 有hữu 百bách 千thiên 。 差sai 別biệt 音âm 聲thanh 。 佛Phật 子tử 。 彼bỉ 善thiện 口khẩu 女nữ 從tùng 口khẩu 一nhất 聲thanh 。 出xuất 於ư 如như 是thị 無vô 量lượng 音âm 聲thanh 。 當đương 知tri 如Như 來Lai 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 於ư 一nhất 音âm 中trung 。 出xuất 無vô 量lượng 聲thanh 。 隨tùy 諸chư 眾chúng 生sanh 。 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 差sai 別biệt 。 皆giai 悉tất 遍biến 至chí 。 悉tất 令linh 得đắc 解giải 。 即tức 第đệ 四tứ 相tương/tướng 一nhất 中trung 頓đốn 具cụ 。 即tức 微vi 細tế 也dã 。 疏sớ/sơ 。 阿a 僧tăng 祇kỳ 品phẩm 至chí 不bất 可khả 說thuyết 等đẳng 者giả 。 等đẳng 餘dư 經kinh 文văn 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 一nhất 佛Phật 法Pháp 不bất 可khả 說thuyết 。 種chủng 種chủng 清thanh 淨tịnh 不bất 可khả 說thuyết 。 出xuất 妙diệu 音âm 聲thanh 不bất 可khả 說thuyết 。 轉chuyển 正Chánh 法Pháp 輪luân 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 法Pháp 輪luân 中trung 。 演diễn 修tu 多đa 羅la 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 修tu 多đa 羅la 。 分phân 別biệt 法Pháp 門môn 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 中trung 。 又hựu 說thuyết 諸chư 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 諸chư 法pháp 中trung 。 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。 此thử 上thượng 經kinh 文văn 已dĩ 有hữu 數số 重trọng/trùng 。 而nhi 但đãn 說thuyết 一nhất 法pháp 。 法pháp 法pháp 皆giai 爾nhĩ 。 互hỗ 入nhập 重trùng 重trùng 故cố 成thành 無vô 盡tận 。 又hựu 彼bỉ 中trung 云vân 。 清thanh 淨tịnh 實thật 相tướng 不bất 可khả 說thuyết 。 說thuyết 修Tu 多Đa 羅La 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 修tu 多đa 羅la 。 演diễn 說thuyết 法Pháp 門môn 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 中trung 。 又hựu 說thuyết 諸chư 法pháp 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 諸chư 法pháp 中trung 。 所sở 有hữu 決quyết 定định 不bất 可khả 說thuyết 。 於ư 彼bỉ 一nhất 一nhất 決quyết 定định 中trung 。 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 不bất 可khả 說thuyết 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 同đồng 類loại 法pháp 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 同đồng 類loại 心tâm 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 異dị 類loại 法pháp 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 異dị 類loại 心tâm 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 異dị 類loại 根căn 。 不bất 可khả 言ngôn 說thuyết 異dị 類loại 語ngữ 。 念niệm 念niệm 於ư 諸chư 所sở 行hành 處xứ 。 調điều 伏phục 眾chúng 生sanh 。 不bất 可khả 說thuyết 等đẳng 。 亦diệc 是thị 其kỳ 類loại 也dã 。 疏sớ/sơ 。 一nhất 念niệm 頓đốn 演diễn 者giả 。 一nhất 念niệm 頓đốn 演diễn 無vô 量lượng 劫kiếp 法pháp 。 何hà 有hữu 十thập 世thế 不bất 互hỗ 相tương 融dung 。 第đệ 五ngũ 經Kinh 云vân 。 樹thụ 下hạ 諸chư 神thần 塵trần 剎sát 數số 。 悉tất 共cộng 依y 於ư 此thử 道Đạo 場Tràng 。 各các 各các 如Như 來Lai 道đạo 樹thụ 前tiền 。 念niệm 念niệm 宣tuyên 揚dương 解giải 脫thoát 門môn 等đẳng 。


疏sớ/sơ 。 此thử 且thả 約ước 下hạ 。 例lệ 文văn 釋thích 義nghĩa 。 初sơ 句cú 結kết 前tiền 。 餘dư 皆giai 釋thích 後hậu 。


疏sớ/sơ 。 以dĩ 上thượng 十thập 門môn 下hạ 。 第đệ 三tam 總tổng 結kết 。 可khả 知tri 教giáo 體thể 竟cánh 。


第đệ 六lục 宗tông 趣thú 通thông 別biệt 中trung 。 疏sớ/sơ 文văn 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 釋thích 名danh 標tiêu 章chương 。 後hậu 前tiền 中trung 下hạ 。 依y 章chương 別biệt 釋thích 。 前tiền 中trung 宗tông 者giả 。 崇sùng 也dã 。 故cố 云vân 所sở 尚thượng 。 亦diệc 云vân 尊tôn 也dã 主chủ 也dã 多đa 也dã 。


疏sớ/sơ 。 前tiền 中trung 通thông 論luận 下hạ 。 第đệ 二nhị 依y 章chương 別biệt 釋thích 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 釋thích 通thông 宗tông 。 後hậu 釋thích 別biệt 宗tông 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 大đại 意ý 。 二nhị 敘tự 昔tích 辯biện 違vi 。 三tam 申thân 今kim 正chánh 解giải 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 諸chư 部bộ 異dị 計kế 。 即tức 二nhị 十thập 部bộ 。 言ngôn 十thập 八bát 本bổn 二nhị 者giả 。 十thập 八bát 部bộ 名danh 。 次thứ 下hạ 當đương 列liệt 。 本bổn 二nhị 者giả 。 即tức 上thượng 座tòa 部bộ 及cập 大đại 眾chúng 部bộ 。 故cố 文Văn 殊Thù 問vấn 經Kinh 云vân 。 十thập 八bát 及cập 本bổn 二nhị 。 皆giai 從tùng 大Đại 乘Thừa 出xuất 。 無vô 是thị 亦diệc 無vô 非phi 。 我ngã 說thuyết 未vị 來lai 起khởi 。 以dĩ 義nghĩa 相tương 從tùng 者giả 。 合hợp 二nhị 十thập 部bộ 兼kiêm 諸chư 大Đại 乘Thừa 為vi 十thập 宗tông 故cố 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 隋tùy 朝triêu 下hạ 。 第đệ 二nhị 敘tự 昔tích 辨biện 違vi 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 敘tự 昔tích 。 後hậu 辨biện 順thuận 違vi 。 前tiền 中trung 又hựu 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 。 後hậu 異dị 名danh 。 前tiền 中trung 各các 從tùng 所sở 立lập 得đắc 名danh 。 四tứ 中trung 各các 有hữu 二nhị 句cú 。 上thượng 句cú 立lập 義nghĩa 。 下hạ 句cú 指chỉ 教giáo 。 疏sớ/sơ 。 又hựu 此thử 四tứ 宗tông 下hạ 辨biện 異dị 名danh 。 不bất 出xuất 性tánh 相tướng 而nhi 前tiền 三tam 從tùng 所sở 破phá 。 後hậu 一nhất 就tựu 所sở 顯hiển 疏sớ/sơ 。 初sơ 二nhị 小Tiểu 乘Thừa 下hạ 。 辨biện 順thuận 違vi 。 於ư 中trung 文văn 二nhị 。 先tiên 順thuận 釋thích 明minh 順thuận 理lý 。 後hậu 約ước 局cục 明minh 違vi 文văn 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 各các 初sơ 淺thiển 後hậu 深thâm 者giả 。 以dĩ 初sơ 顯hiển 正chánh 因nhân 緣duyên 。 立lập 有hữu 因nhân 果quả 之chi 性tánh 。 故cố 為vi 淺thiển 也dã 。 二nhị 破phá 於ư 定định 性tánh 但đãn 從tùng 緣duyên 有hữu 。 故cố 為vi 深thâm 也dã 。 萬vạn 法pháp 從tùng 緣duyên 故cố 無vô 定định 實thật 。 如như 鐵thiết 之chi 堅kiên 。 遇ngộ 火hỏa 則tắc 鎔dong 。 如như 水thủy 之chi 濕thấp 。 遇ngộ 寒hàn 則tắc 堅kiên 。 明minh 知tri 從tùng 緣duyên 則tắc 無vô 定định 性tánh 。 假giả 名danh 而nhi 已dĩ 。 故cố 為vi 小Tiểu 乘Thừa 深thâm 。 早tảo 已dĩ 參tham 涉thiệp 大Đại 乘Thừa 。 故cố 云vân 經kinh 部bộ 三tam 是thị 大Đại 乘Thừa 之chi 淺thiển 。 望vọng 其kỳ 第đệ 二nhị 亦diệc 是thị 次thứ 深thâm 。 以dĩ 二nhị 但đãn 破phá 性tánh 而nhi 有hữu 其kỳ 相tương/tướng 。 如như 會hội 指chỉ 成thành 拳quyền 。 雖tuy 無vô 定định 性tánh 非phi 無vô 拳quyền 相tương/tướng 。 今kim 復phục 破phá 之chi 。 明minh 性tánh 相tướng 俱câu 空không 為vi 法pháp 空không 矣hĩ 。 而nhi 言ngôn 淺thiển 者giả 。 但đãn 除trừ 妄vọng 計kế 以dĩ 顯hiển 空không 義nghĩa 。 未vị 彰chương 妙diệu 有hữu 不bất 空không 真chân 性tánh 。 故cố 名danh 為vi 淺thiển 。 第đệ 四tứ 方phương 顯hiển 妙diệu 有hữu 真chân 性tánh 。 故cố 四tứ 為vi 深thâm 。 言ngôn 此thử 亦diệc 有hữu 理lý 者giả 。 自tự 淺thiển 之chi 深thâm 。 先tiên 小tiểu 後hậu 大đại 。 一nhất 代đại 佛Phật 教giáo 大đại 意ý 爾nhĩ 故cố 。 又hựu 第đệ 一nhất 宗tông 。 是thị 因nhân 緣duyên 所sở 生sanh 法pháp 。 第đệ 二nhị 宗tông 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。 第đệ 三tam 宗tông 。 亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 。 第đệ 四tứ 宗tông 。 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。 故cố 無vô 大đại 違vi 。 疏sớ/sơ 。 但đãn 收thu 義nghĩa 不bất 盡tận 下hạ 。 第đệ 二nhị 約ước 局cục 明minh 違vi 。 言ngôn 但đãn 判phán 二nhị 者giả 。 唯duy 明minh 有hữu 部bộ 及cập 經kinh 部bộ 。 故cố 除trừ 本bổn 二nhị 部bộ 。 故cố 云vân 十thập 八bát 部bộ 中trung 。


疏sớ/sơ 。 今kim 總tổng 收thu 一nhất 代đại 時thời 教giáo 。 以dĩ 為vi 十thập 宗tông 者giả 。 第đệ 三tam 申thân 今kim 正chánh 解giải 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 摽phiếu/phiêu 。 二nhị 別biệt 釋thích 。 三tam 料liệu 揀giản 。 疏sớ/sơ 。 第đệ 一nhất 我ngã 法pháp 俱câu 有hữu 宗tông 等đẳng 者giả 。 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 也dã 。 釋thích 第đệ 一nhất 宗tông 中trung 。 先tiên 立lập 理lý 。 後hậu 謂vị 犢độc 子tử 部bộ 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 餘dư 四tứ 部bộ 。 謂vị 此thử 計kế 中trung 總tổng 有hữu 五ngũ 全toàn 或hoặc 一nhất 少thiểu 分phần 。 言ngôn 五ngũ 部bộ 全toàn 者giả 。 一nhất 犢độc 子tử 部bộ 。 二nhị 法pháp 上thượng 。 三tam 賢hiền 胄trụ 。 四tứ 正chánh 量lượng 。 五ngũ 密mật 林lâm 山sơn 。 故cố 總tổng 為vi 五ngũ 部bộ 同đồng 計kế 。 泰thái 法Pháp 師sư 云vân 。 更cánh 等đẳng 取thủ 經kinh 部bộ 中trung 根căn 本bổn 經kinh 部bộ 。 不bất 等đẳng 末mạt 經kinh 部bộ 。 以dĩ 本bổn 經kinh 部bộ 亦diệc 執chấp 有hữu 勝thắng 義nghĩa 。 我ngã 非phi 即tức 非phi 離ly 即tức 。 計kế 菩Bồ 提Đề 出xuất 離ly 生sanh 死tử 。 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。


疏sớ/sơ 。 二nhị 法pháp 有hữu 我ngã 無vô 等đẳng 者giả 。 疏sớ/sơ 文văn 有hữu 二nhị 。 先tiên 正chánh 立lập 。 後hậu 顯hiển 功công 能năng 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 餘dư 二nhị 部bộ 半bán 。 謂vị 此thử 計kế 都đô 有hữu 三tam 全toàn 。 一nhất 少thiểu 分phần 。 謂vị 一nhất 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 二nhị 雪Tuyết 山Sơn 部bộ 。 此thử 即tức 上thượng 座tòa 部bộ 。 宗tông 輪luân 論luận 云vân 多đa 同đồng 說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 故cố 。 亦diệc 等đẳng 取thủ 也dã 。 三tam 多đa 聞văn 部bộ 。 宗tông 輪luân 敘tự 多đa 聞văn 部bộ 云vân 。 餘dư 義nghĩa 多đa 同đồng 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 並tịnh 不bất 立lập 我ngã 計kế 法pháp 有hữu 實thật 故cố 。 言ngôn 一nhất 少thiểu 分phần 者giả 。 化hóa 地địa 部bộ 末mạt 計kế 彼bỉ 云vân 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 並tịnh 皆giai 實thật 有hữu 。 亦diệc 於ư 中trung 有hữu 一nhất 切thiết 法pháp 所sở 知tri 所sở 識thức 故cố 。 名danh 法pháp 有hữu 我ngã 無vô 。


疏sớ/sơ 。 又hựu 於ư 有hữu 為vi 下hạ 。 第đệ 二nhị 辨biện 教giáo 功công 能năng 。 於ư 中trung 有hữu 五ngũ 。 一nhất 總tổng 顯hiển 功công 能năng 。 二nhị 廣quảng 顯hiển 所sở 破phá 。 三tam 舉cử 正chánh 折chiết 邪tà 。 四tứ 指chỉ 廣quảng 從tùng 略lược 。 五ngũ 結kết 功công 超siêu 勝thắng 。 今kim 初sơ 因nhân 緣duyên 能năng 破phá 無vô 因nhân 。 正chánh 因nhân 以dĩ 破phá 邪tà 因nhân 。


疏sớ/sơ 。 然nhiên 西tây 域vực 邪tà 見kiến 下hạ 。 二nhị 廣quảng 顯hiển 所sở 破phá 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 敘tự 西tây 域vực 。 二nhị 敘tự 此thử 方phương 。 三tam 雙song 就tựu 結kết 過quá 。 初sơ 中trung 亦diệc 三tam 。 初sơ 束thúc 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 為vi 十thập 一nhất 宗tông 。 二nhị 束thúc 十thập 一nhất 以dĩ 成thành 四tứ 計kế 。 三tam 結kết 諸chư 計kế 以dĩ 歸quy 二nhị 因nhân 。 今kim 初sơ 。 九cửu 十thập 五ngũ 種chủng 。 如như 第đệ 六lục 迴hồi 向hướng 引dẫn 。 然nhiên 至chí 妙diệu 虛hư 通thông 目mục 之chi 曰viết 道đạo 。 心tâm 遊du 道đạo 外ngoại 即tức 稱xưng 外ngoại 道đạo 。 故cố 唯duy 佛Phật 正Chánh 道Đạo 餘dư 悉tất 名danh 外ngoại 。 故cố 此thử 總tổng 非phi 。 所sở 以dĩ 成thành 十thập 一nhất 者giả 。 以dĩ 約ước 現hiện 有hữu 教giáo 文văn 傳truyền 習tập 西tây 域vực 故cố 。 疏sớ/sơ 。 或hoặc 計kế 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 從tùng 冥minh 性tánh 生sanh 等đẳng 者giả 。 即tức 十thập 一nhất 中trung 之chi 一nhất 計kế 也dã 。 此thử 即tức 數số 論luận 師sư 計kế 。 案án 金kim 七thất 十thập 論luận 中trung 。 謂vị 有hữu 外ngoại 道đạo 名danh 劫kiếp 毘tỳ 羅la 。 此thử 云vân 黃hoàng 赤xích 色sắc 。 髭tì 髮phát 面diện 色sắc 並tịnh 黃hoàng 赤xích 。 故cố 時thời 世thế 號hiệu 為vi 黃hoàng 赤xích 色sắc 仙tiên 人nhân 。 其kỳ 人nhân 計kế 從tùng 冥minh 而nhi 生sanh 自tự 然nhiên 四tứ 德đức 。 一nhất 法pháp 二nhị 智trí 三tam 離ly 欲dục 四tứ 自tự 在tại 。 得đắc 此thử 智trí 已dĩ 依y 大đại 悲bi 說thuyết 。 先tiên 為vi 阿a 脩tu 和hòa 仙tiên 人nhân 說thuyết 。 次thứ 阿a 脩tu 和hòa 傳truyền 般bát 尸thi 訶ha 。 般bát 尸thi 訶ha 傳truyền 與dữ 褐hạt 伽già 。 褐hạt 伽già 傳truyền 與dữ 優ưu 樓lâu 佉khư 。 優ưu 樓lâu 佉khư 傳truyền 與dữ 跋bạt 婆bà 和hòa 。 跋bạt 婆bà 和hòa 傳truyền 與dữ 自tự 在tại 黑hắc 。 般bát 尸thi 訶ha 廣quảng 說thuyết 此thử 智trí 。 有hữu 六lục 十thập 千thiên 偈kệ 。 其kỳ 自tự 在tại 黑hắc 姓tánh 拘câu 式thức 。 見kiến 大đại 論luận 難nan 受thọ 。 略lược 抄sao 七thất 十thập 偈kệ 。 此thử 婆Bà 羅La 門Môn 。 初sơ 入nhập 金kim 耳nhĩ 國quốc 。 以dĩ 鐵thiết 鐷# 鐷# 腹phúc 。 頭đầu 戴đái 火hỏa 盆bồn 。 聲thanh 王vương 論luận 鼓cổ 。 求cầu 僧Tăng 論luận 義nghĩa 。 因nhân 諍tranh 世thế 界giới 初sơ 有hữu 後hậu 無vô 。 謗báng 僧Tăng 不bất 如như 。 遂toại 後hậu 造tạo 此thử 七thất 十thập 論luận 。 申thân 數số 論luận 宗tông 。 王vương 意ý 朋bằng 彼bỉ 。 以dĩ 金kim 七thất 十thập 斤cân 賜tứ 之chi 。 外ngoại 道đạo 欲dục 彰chương 己kỷ 令linh 譽dự 。 遂toại 以dĩ 金kim 七thất 十thập 摽phiếu/phiêu 名danh 。 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 云vân 。 其kỳ 後hậu 弟đệ 子tử 之chi 中trung 上thượng 首thủ 。 如như 十thập 八bát 部bộ 中trung 之chi 部bộ 主chủ 名danh 伐phạt 理lý 沙sa 。 此thử 翻phiên 為vi 雨vũ 。 雨vũ 時thời 生sanh 故cố 。 即tức 以dĩ 為vi 名danh 。 徒đồ 黨đảng 名danh 雨vũ 眾chúng 者giả 。 即tức 義nghĩa 當đương 自tự 在tại 黑hắc 所sở 受thọ 跋bạt 婆bà 和hòa 。 梵Phạm 音âm 不bất 同đồng 耳nhĩ 。 梵Phạm 云vân 僧Tăng 佉khư 。 此thử 翻phiên 為vi 數số 。 數số 即tức 慧tuệ 。 數sác 數sác 度độ 諸chư 法pháp 根căn 本bổn 立lập 名danh 。 從tùng 數số 起khởi 論luận 名danh 為vi 數số 論luận 。 論luận 能năng 生sanh 數số 。 亦diệc 名danh 數số 論luận 。 其kỳ 造tạo 數số 論luận 。 及cập 學học 數số 論luận 者giả 皆giai 名danh 數số 論luận 師sư 。 本bổn 源nguyên 即tức 是thị 迦ca 毘tỳ 羅la 造tạo 。 金kim 七thất 十thập 論luận 。 即tức 自tự 在tại 黑hắc 造tạo 偈kệ 。 長trường/trưởng 行hành 即tức 天thiên 親thân 菩Bồ 薩Tát 解giải 釋thích 。 言ngôn 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 者giả 。 準chuẩn 百bách 論luận 云vân 。 從tùng 冥minh 生sanh 覺giác 。 從tùng 覺giác 生sanh 我ngã 心tâm 。 從tùng 我ngã 心tâm 生sanh 五ngũ 微vi 塵trần 。 從tùng 五ngũ 微vi 塵trần 生sanh 五ngũ 大đại 。 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 。 神thần 我ngã 為vi 主chủ 。 常thường 覺giác 相tương/tướng 處xứ 中trung 。 不bất 壞hoại 不bất 散tán 攝nhiếp 受thọ 諸chư 根căn 。 斯tư 則tắc 五ngũ 大đại 亦diệc 為vi 能năng 生sanh 。 今kim 依y 金kim 七thất 十thập 論luận 釋thích 之chi 。 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 總tổng 略lược 為vi 三tam 。 處xử 中trung 為vi 四tứ 。 廣quảng 為vì 二nhị 十thập 五ngũ 。 言ngôn 略lược 為vi 三tam 者giả 。 謂vị 一nhất 自tự 性tánh 。 二nhị 我ngã 知tri 。 三tam 變biến 異dị 自tự 性tánh 。 是thị 第đệ 一nhất 諦đế 古cổ 稱xưng 冥minh 性tánh 。 亦diệc 名danh 勝thắng 性tánh 。 未vị 生sanh 大đại 等đẳng 。 但đãn 住trụ 自tự 分phần/phân 名danh 為vi 自tự 性tánh 。 若nhược 生sanh 大đại 等đẳng 便tiện 名danh 勝thắng 性tánh 。 用dụng 增tăng 勝thắng 故cố 。 智trí 論luận 云vân 。 謂vị 外ngoại 道đạo 通thông 力lực 觀quán 至chí 八bát 萬vạn 劫kiếp 。 八bát 萬vạn 劫kiếp 外ngoại 。 冥minh 然nhiên 不bất 知tri 。 謂vị 為vi 冥minh 諦đế 。 從tùng 此thử 覺giác 知tri 初sơ 立lập 故cố 名danh 冥minh 諦đế 。 二nhị 言ngôn 我ngã 知tri 者giả 。 即tức 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 。 即tức 神thần 我ngã 也dã 。 三tam 變biến 異dị 者giả 。 中trung 間gian 二nhị 十thập 三tam 諦đế 自tự 性tánh 所sở 作tác 。 名danh 為vi 變biến 異dị 。 故cố 有hữu 三tam 位vị 。 言ngôn 處xứ 中trung 為vi 四tứ 者giả 。 彼bỉ 論luận 云vân 。 外ngoại 問vấn 曰viết 。 云vân 何hà 分phân 別biệt 。 本bổn 性tánh 變biến 異dị 及cập 知tri 者giả 。


答đáp 曰viết 。

性tánh 本bổn 無vô 變biến 異dị 。 大đại 等đẳng 亦diệc 本bổn 變biến 十thập 六lục 。 但đãn 變biến 異dị 知tri 者giả 非phi 本bổn 變biến 。 謂vị 本bổn 性tánh 能năng 生sanh 大đại 等đẳng 故cố 名danh 為vi 本bổn 。 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 故cố 非phi 變biến 異dị 。 二nhị 大đại 我ngã 慢mạn 五ngũ 塵trần 。 此thử 七thất 亦diệc 本bổn 亦diệc 變biến 異dị 。 大đại 從tùng 本bổn 性tánh 生sanh 。 是thị 故cố 變biến 異dị 。 能năng 生sanh 我ngã 慢mạn 故cố 得đắc 為vi 本bổn 。 慢mạn 生sanh 五ngũ 唯duy 。 五ngũ 唯duy 生sanh 五ngũ 大đại 及cập 五ngũ 知tri 根căn 。 故cố 皆giai 亦diệc 變biến 亦diệc 本bổn 。 三tam 五ngũ 大đại 五ngũ 知tri 五ngũ 作tác 業nghiệp 及cập 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 。 但đãn 從tùng 他tha 生sanh 故cố 唯duy 變biến 異dị 。 不bất 能năng 生sanh 他tha 故cố 不bất 名danh 本bổn 。 四tứ 知tri 者giả 。 即tức 我ngã 知tri 為vi 體thể 故cố 。 不bất 從tùng 他tha 生sanh 。 亦diệc 不bất 生sanh 他tha 故cố 。 非phi 本bổn 非phi 變biến 異dị 。 若nhược 準chuẩn 百bách 論luận 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 。 則tắc 五ngũ 大đại 亦diệc 本bổn 亦diệc 變biến 異dị 。 唯duy 變biến 異dị 中trung 則tắc 唯duy 十thập 一nhất 根căn 變biến 。 言ngôn 廣quảng 有hữu 二nhị 十thập 五ngũ 者giả 。 如như 上thượng 引dẫn 百bách 論luận 。 然nhiên 都đô 有hữu 九cửu 位vị 。 就tựu 其kỳ 中trung 二nhị 十thập 三tam 諦đế 。 自tự 有hữu 七thất 位vị 。 一nhất 大đại 。 二nhị 我ngã 心tâm 。 三tam 五ngũ 唯duy 量lượng 。 四tứ 五ngũ 大đại 。 五ngũ 五ngũ 知tri 根căn 。 六lục 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 。 七thất 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 。 兼kiêm 其kỳ 初sơ 後hậu 故cố 二nhị 十thập 五ngũ 。 問vấn 曰viết 。 自tự 性tánh 不bất 可khả 見kiến 云vân 何hà 知tri 有hữu 。 答đáp 。 有hữu 法pháp 體thể 故cố 。 有hữu 微vi 細tế 相tương/tướng 。 故cố 不bất 可khả 見kiến 。 如như 熱nhiệt 氣khí 散tán 空không 。 豈khởi 得đắc 言ngôn 無vô 。 若nhược 不bất 見kiến 云vân 何hà 知tri 有hữu 。 答đáp 。 因nhân 大đại 等đẳng 事sự 。 從tùng 自tự 性tánh 生sanh 。 有hữu 三tam 德đức 故cố 。 問vấn 自tự 性tánh 云vân 何hà 能năng 與dữ 。 諸chư 法pháp 為vi 生sanh 因nhân 。 答đáp 。 三tam 德đức 合hợp 故cố 。 其kỳ 三tam 德đức 在tại 冥minh 性tánh 中trung 眠miên 伏phục 不bất 起khởi 。 若nhược 在tại 大đại 等đẳng 二nhị 十thập 三tam 位vị 。 便tiện 有hữu 覺giác 悟ngộ 故cố 。 二nhị 十thập 三tam 一nhất 一nhất 皆giai 以dĩ 。 三tam 德đức 合hợp 成thành 。 言ngôn 三tam 德đức 者giả 。 梵Phạm 云vân 薩tát 埵đóa 剌lạt 闇ám 答đáp 摩ma 。 薩tát 埵đóa 此thử 云vân 有hữu 情tình 。 亦diệc 云vân 勇dũng 猛mãnh 。 今kim 取thủ 勇dũng 義nghĩa 。 剌lạt 闇ám 此thử 云vân 微vi 。 牛ngưu 毛mao 塵trần 等đẳng 皆giai 名danh 剌lạt 闇ám 。 亦diệc 名danh 塵trần 坌bộn 。 今kim 取thủ 塵trần 義nghĩa 。 答đáp 摩ma 此thử 云vân 闇ám 。 即tức 闇ám 鈍độn 之chi 闇ám 。 三tam 德đức 應ưng 名danh 勇dũng 塵trần 闇ám 。 若nhược 傍bàng 義nghĩa 翻phiên 。 舊cựu 云vân 染nhiễm 麁thô 黑hắc 。 新tân 云vân 黃hoàng 赤xích 黑hắc 。 舊cựu 名danh 喜hỷ 憂ưu 闇ám 。 新tân 云vân 貪tham 瞋sân 癡si 。 舊cựu 名danh 苦khổ 樂lạc 癡si 。 新tân 云vân 苦khổ 樂lạc 捨xả 。 敵địch 體thể 而nhi 言ngôn 。 即tức 是thị 三tam 毒độc 能năng 生sanh 三tam 受thọ 名danh 苦khổ 樂lạc 捨xả 。 黃hoàng 赤xích 黑hắc 者giả 。 是thị 其kỳ 色sắc 德đức 。 貪tham 多đa 輕khinh 光quang 故cố 色sắc 黃hoàng 。 瞋sân 多đa 動động 躁táo 故cố 色sắc 赤xích 。 癡si 則tắc 重trọng/trùng 覆phú 故cố 其kỳ 色sắc 黑hắc 。 由do 此thử 自tự 性tánh 合hợp 三tam 德đức 故cố 。 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 故cố 。 自tự 性tánh 是thị 作tác 者giả 。 我ngã 非phi 作tác 者giả 。 若nhược 非phi 作tác 者giả 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 答đáp 為vi 證chứng 義nghĩa 故cố 。 義nghĩa 之chi 言ngôn 境cảnh 。 證chứng 於ư 境cảnh 故cố 。 謂vị 二nhị 十thập 四Tứ 諦Đế 。 是thị 我ngã 所sở 知tri 故cố 。 我ngã 是thị 見kiến 者giả 而nhi 非phi 作tác 者giả 。 餘dư 不bất 能năng 知tri 。 問vấn 自tự 性tánh 是thị 作tác 。 我ngã 非phi 作tác 者giả 。 何hà 用dụng 和hòa 合hợp 。 偈kệ 答đáp 云vân 。 我ngã 求cầu 見kiến 三tam 德đức 。 自tự 性tánh 為vi 獨độc 存tồn 。 如như 跛bả 盲manh 人nhân 合hợp 。 由do 義nghĩa 生sanh 世thế 間gian 。 謂vị 我ngã 有hữu 如như 此thử 意ý 。 我ngã 合hợp 當đương 見kiến 三tam 德đức 自tự 性tánh 故cố 。 或hoặc 與dữ 自tự 性tánh 合hợp 。 自tự 性tánh 為vi 獨độc 存tồn 者giả 我ngã 是thị 困khốn 苦khổ 人nhân 。 唯duy 有hữu 能năng 見kiến 知tri 。 今kim 當đương 為vi 彼bỉ 令linh 得đắc 獨độc 存tồn 。 以dĩ 是thị 義nghĩa 故cố 。 自tự 性tánh 與dữ 我ngã 合hợp 。 如như 人nhân 與dữ 王vương 合hợp 。 亦diệc 如như 盲manh 為vi 跛bả 合hợp 。 則tắc 以dĩ 我ngã 為vi 跛bả 。 不bất 能năng 作tác 故cố 。 自tự 性tánh 為vi 盲manh 。 不bất 能năng 見kiến 故cố 。 此thử 二nhị 合hợp 故cố 。 能năng 生sanh 世thế 間gian 與dữ 我ngã 受thọ 用dụng 。 盲manh 跛bả 達đạt 其kỳ 所sở 在tại 。 各các 得đắc 分phần/phân 位vị 。 我ngã 見kiến 自tự 性tánh 時thời 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 令linh 我ngã 獨độc 存tồn 。 問vấn 曰viết 。 已dĩ 說thuyết 和hòa 合hợp 能năng 生sanh 。 是thị 生sanh 次thứ 第đệ 云vân 何hà 。


答đáp 曰viết 。

自tự 性tánh 次thứ 第đệ 生sanh 大đại 我ngã 慢mạn 十thập 六lục 。 十thập 六lục 內nội 有hữu 五ngũ 。 從tùng 此thử 生sanh 五ngũ 大đại 。 謂vị 自tự 性tánh 先tiên 生sanh 大đại 。 大đại 者giả 增tăng 長trưởng 之chi 義nghĩa 。 自tự 性tánh 相tướng 增tăng 故cố 。 或hoặc 名danh 覺giác 。 或hoặc 名danh 想tưởng 。 或hoặc 名danh 遍biến 滿mãn 。 或hoặc 名danh 智trí 。 或hoặc 名danh 慧tuệ 。 大đại 即tức 是thị 智trí 故cố 。 大đại 得đắc 智trí 名danh 。 大đại 次thứ 生sanh 我ngã 執chấp 。 我ngã 執chấp 者giả 。 自tự 性tánh 起khởi 用dụng 。 觀quán 察sát 於ư 我ngã 知tri 。 我ngã 須tu 境cảnh 故cố 亦diệc 名danh 我ngã 慢mạn 。 亦diệc 名danh 五ngũ 大đại 初sơ 。 或hoặc 名danh 轉chuyển 異dị 。 或hoặc 名danh 炎diễm 熾sí 。 次thứ 慢mạn 生sanh 十thập 六lục 者giả 。 即tức 五ngũ 唯duy 量lượng 。 五ngũ 知tri 根căn 。 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 。 及cập 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 。 此thử 十thập 六lục 內nội 意ý 總tổng 明minh 皆giai 從tùng 慢mạn 生sanh 。 就tựu 十thập 六lục 中trung 應ưng 先tiên 生sanh 五ngũ 唯duy 。 五ngũ 唯duy 生sanh 十thập 六lục 故cố 。 云vân 十thập 六lục 內nội 有hữu 五ngũ 。 從tùng 此thử 生sanh 五ngũ 大đại 。 即tức 百bách 論luận 中trung 從tùng 我ngã 心tâm 生sanh 五ngũ 微vi 塵trần 。 從tùng 五ngũ 微vi 塵trần 生sanh 五ngũ 大đại 。 從tùng 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 。 初sơ 生sanh 五ngũ 唯duy 量lượng 者giả 。 一nhất 聲thanh 二nhị 觸xúc 三tam 色sắc 四tứ 味vị 五ngũ 香hương 。 五ngũ 各các 有hữu 體thể 。 有hữu 能năng 緣duyên 量lượng 故cố 。 唯duy 亦diệc 定định 義nghĩa 。 唯duy 定định 用dụng 此thử 成thành 五ngũ 大đại 故cố 。 五ngũ 唯duy 無vô 差sai 別biệt 。 以dĩ 微vi 細tế 寂tịch 靜tĩnh 故cố 。 從tùng 此thử 生sanh 五ngũ 大đại 。 大đại 塵trần 有hữu 差sai 別biệt 。 五ngũ 唯duy 無vô 差sai 別biệt 。 即tức 是thị 大đại 塵trần 。 大đại 無vô 憂ưu 癡si 。 唯duy 以dĩ 喜hỷ 樂lạc 故cố 。 五ngũ 大đại 具cụ 三tam 毒độc 故cố 差sai 別biệt 。 從tùng 聲thanh 唯duy 生sanh 空không 大đại 。 慈từ 恩ân 疏sớ/sơ 云vân 。 別biệt 有hữu 一nhất 物vật 。 名danh 之chi 為vi 空không 。 非phi 空không 無vô 為vi 。 觸xúc 唯duy 生sanh 風phong 大đại 。 色sắc 唯duy 生sanh 火hỏa 大đại 。 味vị 唯duy 生sanh 水thủy 大đại 。 香hương 唯duy 生sanh 地địa 大đại 。 金kim 七thất 十thập 論luận 但đãn 各các 一nhất 生sanh 。 有hữu 說thuyết 。 藉tạ 塵trần 有hữu 多đa 少thiểu 。 從tùng 聲thanh 一nhất 塵trần 成thành 空không 大đại 。 聲thanh 觸xúc 二nhị 塵trần 生sanh 風phong 大đại 。 色sắc 聲thanh 觸xúc 三tam 生sanh 火hỏa 大đại 。 色sắc 聲thanh 觸xúc 味vị 生sanh 水thủy 大đại 。 總tổng 用dụng 五ngũ 塵trần 生sanh 地địa 大đại 。 藉tạ 塵trần 多đa 者giả 力lực 弱nhược 。 藉tạ 塵trần 少thiểu 者giả 力lực 強cường/cưỡng 。 故cố 四tứ 輪luân 成thành 世thế 間gian 。 空không 輪luân 最tối 居cư 下hạ 。 次thứ 五ngũ 大đại 生sanh 十thập 一nhất 根căn 者giả 。 先tiên 生sanh 五ngũ 知tri 根căn 。 次thứ 生sanh 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 。 後hậu 生sanh 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 。 云vân 何hà 五ngũ 大đại 生sanh 五ngũ 知tri 根căn 。 謂vị 聲thanh 唯duy 生sanh 空không 大đại 。 空không 大đại 成thành 耳nhĩ 根căn 。 是thị 故cố 耳nhĩ 根căn 還hoàn 聞văn 於ư 聲thanh 。 觸xúc 唯duy 生sanh 風phong 大đại 。 風phong 大đại 成thành 身thân 根căn 。 是thị 故cố 身thân 根căn 還hoàn 受thọ 於ư 觸xúc 。 色sắc 唯duy 生sanh 火hỏa 大đại 。 火hỏa 大đại 成thành 眼nhãn 根căn 。 是thị 故cố 眼nhãn 根căn 還hoàn 見kiến 於ư 色sắc 。 味vị 唯duy 生sanh 水thủy 大đại 。 水thủy 大đại 成thành 舌thiệt 根căn 。 是thị 故cố 舌thiệt 根căn 還hoàn 知tri 於ư 味vị 。 香hương 唯duy 生sanh 地địa 大đại 。 地địa 大đại 成thành 鼻tị 根căn 。 是thị 故cố 鼻tị 根căn 還hoàn 嗅khứu 於ư 香hương 。 而nhi 金kim 七thất 十thập 論luận 。 但đãn 云vân 耳nhĩ 根căn 唯duy 從tùng 聲thanh 生sanh 。 唯duy 與dữ 空không 大đại 同đồng 類loại 。 是thị 故cố 能năng 取thủ 聲thanh 。 若nhược 優ưu 樓lâu 迦ca 仙tiên 人nhân 。 則tắc 計kế 遍biến 造tạo 義nghĩa 。 謂vị 五ngũ 大đại 造tạo 眼nhãn 根căn 。 而nhi 火hỏa 大đại 偏thiên 多đa 。 色sắc 是thị 火hỏa 家gia 求cầu 那na 故cố 。 眼nhãn 根căn 唯duy 能năng 見kiến 色sắc 。 餘dư 四tứ 例lệ 知tri 。 皆giai 用dụng 五ngũ 大đại 成thành 。 各các 一nhất 偏thiên 多đa 耳nhĩ 。 次thứ 生sanh 五ngũ 作tác 業nghiệp 根căn 者giả 。 金kim 七thất 十thập 論luận 即tức 總tổng 用dụng 五ngũ 大đại 成thành 。 謂vị 一nhất 語ngữ 具cụ 二nhị 手thủ 三tam 足túc 四tứ 小tiểu 便tiện 處xứ 五ngũ 大đại 便tiện 處xứ 。 此thử 中trung 語ngữ 具cụ 。 謂vị 口khẩu 舌thiệt 等đẳng 。 手thủ 足túc 即tức 分phần/phân 皮bì 根căn 少thiểu 分phần 。 彼bỉ 謂vị 身thân 根căn 為vi 皮bì 根căn 。 又hựu 男nam 女nữ 大đại 小tiểu 遺di 等đẳng 。 各các 有hữu 用dụng 故cố 。 故cố 偈kệ 云vân 。 唯duy 見kiến 色sắc 等đẳng 塵trần 。 是thị 五ngũ 知tri 根căn 事sự 。 言ngôn 執chấp 步bộ 戲hí 除trừ 。 是thị 五ngũ 業nghiệp 根căn 事sự 。 言ngôn 心tâm 平bình 等đẳng 根căn 者giả 。 金kim 七thất 十thập 論luận 分phân 別biệt 為vi 體thể 。 故cố 論luận 云vân 。 分phân 別biệt 為vi 心tâm 相tương/tướng 。 即tức 心tâm 事sự 亦diệc 具cụ 五ngũ 唯duy 成thành 。 通thông 緣duyên 諸chư 境cảnh 故cố 。 又hựu 論luận 云vân 。 大đại 我ngã 慢mạn 心tâm 事sự 。 三tam 自tự 相tương/tướng 為vi 事sự 。 心tâm 能năng 遍biến 取thủ 差sai 別biệt 境cảnh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 以dĩ 肉nhục 團đoàn 心tâm 為vi 體thể 。 二nhị 十thập 五ngũ 我ngã 知tri 者giả 。 以dĩ 思tư 為vi 體thể 。 唯duy 識thức 因nhân 明minh 。 皆giai 云vân 數số 論luận 。 執chấp 思tư 為vi 我ngã 。 若nhược 金kim 七thất 十thập 云vân 。 云vân 何hà 知tri 有hữu 我ngã 。 頌tụng 曰viết 。 聚tụ 集tập 為vi 他tha 故cố 。 異dị 三tam 德đức 依y 故cố 。 食thực 者giả 獨độc 離ly 故cố 。 五ngũ 因nhân 立lập 有hữu 我ngã 。 一nhất 如như 人nhân 聚tụ 床sàng 蓆# 等đẳng 。 必tất 為vi 於ư 人nhân 。 如như 是thị 大đại 等đẳng 聚tụ 集tập 。 即tức 知tri 有hữu 我ngã 。 二nhị 異dị 三tam 德đức 者giả 。 前tiền 二nhị 十thập 四tứ 皆giai 有hữu 三tam 德đức 故cố 。 三tam 依y 故cố 者giả 。 如như 人nhân 依y 身thân 。 身thân 則tắc 有hữu 用dụng 故cố 。 四tứ 食thực 者giả 。 如như 人nhân 見kiến 味vị 。 知tri 有hữu 別biệt 味vị 。 人nhân 見kiến 大đại 等đẳng 所sở 知tri 。 必tất 知tri 有hữu 能năng 知tri 。 五ngũ 獨độc 離ly 故cố 者giả 。 離ly 身thân 有hữu 我ngã 。 若nhược 唯duy 有hữu 身thân 。 聖thánh 人nhân 所sở 說thuyết 解giải 脫thoát 則tắc 無vô 有hữu 用dụng 。 故cố 知tri 有hữu 我ngã 。 我ngã 有hữu 何hà 相tương/tướng 。 然nhiên 金kim 七thất 十thập 論luận 。 將tương 自tự 性tánh 望vọng 變biến 異dị 。 有hữu 九cửu 不bất 似tự 。 有hữu 六lục 相tương 似tự 。 我ngã 翻phiên 似tự 不bất 似tự 。 言ngôn 九cửu 不bất 似tự 者giả 。 一nhất 無vô 因nhân 。 二nhị 常thường 。 三tam 多đa 人nhân 共cộng 一nhất 。 四tứ 遍biến 一nhất 切thiết 。 五ngũ 無vô 事sự 。 六lục 不bất 沒một 。 七thất 無vô 分phần/phân 。 八bát 不bất 依y 他tha 。 九cửu 不bất 屬thuộc 他tha 。 自tự 性tánh 有hữu 此thử 九cửu 德đức 不bất 似tự 變biến 異dị 。 變biến 異dị 則tắc 有hữu 因nhân 等đẳng 。 我ngã 有hữu 八bát 義nghĩa 。 同đồng 於ư 自tự 性tánh 不bất 似tự 變biến 異dị 。 但đãn 多đa 人nhân 共cộng 一nhất 。 義nghĩa 不bất 同đồng 自tự 性tánh 。 謂vị 人nhân 人nhân 各các 有hữu 我ngã 故cố 。 自tự 性tánh 有hữu 六lục 義nghĩa 。 似tự 變biến 異dị 者giả 。 謂vị 一nhất 同đồng 有hữu 三tam 德đức 。 二nhị 不bất 相tương 離ly 。 謂vị 三tam 德đức 不bất 可khả 分phần/phân 。 三tam 皆giai 為vi 我ngã 所sở 受thọ 用dụng 之chi 塵trần 。 四tứ 平bình 等đẳng 俱câu 。 為vi 一nhất 切thiết 我ngã 受thọ 用dụng 。 如như 一nhất 婢tỳ 多đa 主chủ 使sử 。 五ngũ 無vô 知tri 者giả 。 本bổn 末mạt 同đồng 無vô 知tri 。 唯duy 我ngã 知tri 故cố 。 六lục 能năng 生sanh 。 自tự 性tánh 能năng 生sanh 。 大đại 等đẳng 亦diệc 能năng 生sanh 故cố 。 而nhi 我ngã 知tri 亦diệc 無vô 此thử 六lục 相tương 似tự 故cố 。 總tổng 云vân 我ngã 翻phiên 似tự 不bất 似tự 。 謂vị 亦diệc 無vô 三tam 德đức 。 不bất 能năng 生sanh 等đẳng 故cố 。 我ngã 有hữu 八bát 不bất 似tự 變biến 異dị 乃nãi 成thành 八bát 德đức 。 無vô 六lục 似tự 於ư 變biến 異dị 。 但đãn 成thành 二nhị 德đức 。 謂vị 一nhất 無vô 三tam 德đức 。 二nhị 是thị 我ngã 知tri 者giả 。 餘dư 之chi 四tứ 似tự 是thị 自tự 性tánh 變biến 異dị 之chi 德đức 。 非phi 我ngã 之chi 德đức 。 餘dư 義nghĩa 可khả 知tri 。 有hữu 云vân 。 由do 三tam 德đức 是thị 生sanh 死tử 因nhân 。 由do 所sở 轉chuyển 變biến 擾nhiễu 亂loạn 我ngã 故cố 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 若nhược 能năng 去khứ 。 彼bỉ 二nhị 十thập 三tam 諦đế 轉chuyển 變biến 無vô 常thường 。 生sanh 厭yếm 修tu 道Đạo 。 自tự 性tánh 隱ẩn 迹tích 不bất 生sanh 諸chư 諦đế 。 我ngã 便tiện 解giải 脫thoát 。 金kim 七thất 十thập 云vân 。 人nhân 無vô 縛phược 無vô 脫thoát 。 無vô 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 。 以dĩ 無vô 三tam 德đức 故cố 。 無vô 變biến 異dị 故cố 。 無vô 作tác 者giả 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 誰thùy 得đắc 解giải 脫thoát 。 答đáp 。 輪luân 轉chuyển 及cập 繫hệ 縛phược 。 解giải 脫thoát 唯duy 自tự 性tánh 。 由do 自tự 性tánh 變biến 異dị 故cố 縛phược 。 若nhược 得đắc 正chánh 遍biến 知tri 。 即tức 得đắc 解giải 脫thoát 。 意ý 明minh 知tri 二nhị 十thập 五ngũ 諦đế 為vi 正chánh 遍biến 知tri 。 明minh 縛phược 與dữ 脫thoát 不bất 由do 於ư 我ngã 。 言ngôn 我ngã 解giải 脫thoát 者giả 。 約ước 自tự 然nhiên 脫thoát 耳nhĩ 。 論luận 總tổng 結kết 云vân 。 此thử 祕bí 密mật 智trí 。 應ưng 施thi 設thiết 五ngũ 德đức 婆Bà 羅La 門Môn 。 一nhất 生sanh 好hảo/hiếu 地địa 。 二nhị 好hảo/hiếu 族tộc 姓tánh 。 三tam 淨tịnh 行hạnh 。 四tứ 有hữu 能năng 。 五ngũ 離ly 欲dục 。 上thượng 依y 金kim 七thất 十thập 論luận 。 略lược 敘tự 其kỳ 計kế 。 其kỳ 間gian 不bất 同đồng 。 兼kiêm 智trí 論luận 意ý 並tịnh 已dĩ 具cụ 釋thích 。 若nhược 廣quảng 破phá 者giả 。 如như 唯duy 識thức 中trung 百bách 等đẳng 論luận 下hạ 。 疏sớ/sơ 略lược 總tổng 破phá 耳nhĩ 。 疏sớ/sơ 或hoặc 計kế 六lục 句cú 者giả 。 即tức 衛vệ 世thế 師sư 計kế 。 新tân 云vân 吠phệ 世thế 史sử 迦ca 薩tát 多đa 羅la 。 此thử 云vân 勝thắng 論luận 。 吠phệ 世thế 亦diệc 云vân 鞞bệ 世thế 。 吠phệ 世thế 為vi 正chánh 。 立lập 六lục 句cú 義nghĩa 最tối 為vi 勝thắng 故cố 。 或hoặc 是thị 勝thắng 人nhân 所sở 造tạo 論luận 故cố 。 其kỳ 能năng 造tạo 人nhân 即tức 成thành 劫kiếp 之chi 未vị 。 人nhân 壽thọ 無vô 量lượng 。 外ngoại 道đạo 出xuất 世thế 名danh 嗢ốt 露lộ 迦ca 。 此thử 云vân 鵂hưu 鶹lưu 。 晝trú 避tị 聲thanh 色sắc 匿nặc 跡tích 山sơn 藪tẩu 。 夜dạ 絕tuyệt 視thị 聽thính 方phương 行hành 乞khất 食thực 。


時thời 人nhân 以dĩ 為vi 似tự 鵂hưu 鶹lưu 鳥điểu 。 故cố 名danh 鵂hưu 鶹lưu 仙tiên 人nhân 。 即tức 百bách 論luận 中trung 優ưu 樓lâu 佉khư 也dã 。 或hoặc 名danh 羯yết 拏noa 僕bộc 。 羯yết 拏noa 此thử 云vân 米mễ 臍tề 。 僕bộc 翻phiên 為vi 食thực 。 先tiên 為vi 夜dạ 遊du 。 驚kinh 他tha 稚trĩ 婦phụ 。 乃nãi 不bất 夜dạ 乞khất 。 遂toại 收thu 碾niễn 場tràng 糠khang 粃# 之chi 中trung 米mễ 臍tề 而nhi 食thực 。 故cố 時thời 號hiệu 為vi 食thực 米mễ 臍tề 仙tiên 人nhân 。 多đa 年niên 修tu 道Đạo 遂toại 獲hoạch 五ngũ 通thông 。 謂vị 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 便tiện 欣hân 入nhập 滅diệt 。 但đãn 嗟ta 所sở 悟ngộ 未vị 有hữu 傳truyền 人nhân 。 愍mẫn 世thế 有hữu 情tình 癡si 無vô 慧tuệ 目mục 。 乃nãi 觀quán 七thất 德đức 授thọ 法pháp 令linh 傳truyền 。 一nhất 生sanh 中trung 國quốc 。 二nhị 父phụ 母mẫu 俱câu 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 性tánh 。 三tam 有hữu 般bát 涅Niết 槃Bàn 性tánh 。 四tứ 身thân 相tướng 具cụ 足túc 。 五ngũ 聰thông 明minh 辯biện 捷tiệp 。 六lục 性tánh 行hành 柔nhu 和hòa 。 七thất 有hữu 大đại 悲bi 心tâm 。 經kinh 無vô 量lượng 時thời 。 無vô 具cụ 七thất 德đức 。 後hậu 經kinh 多đa 劫kiếp 。 波ba 羅la 痆na 斯tư 國quốc 。 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 。 名danh 摩ma 納nạp 嚩phạ 迦ca 。 此thử 云vân 儒nho 童đồng 。 其kỳ 儒nho 童đồng 有hữu 子tử 名danh 般bát 遮già 尸thi 棄khí 。 此thử 云vân 五ngũ 頂đảnh 。 頂đảnh 髮phát 五ngũ 旋toàn 。 頭đầu 有hữu 五ngũ 角giác 。 其kỳ 人nhân 七thất 德đức 雖tuy 具cụ 。 根căn 熟thục 稍sảo 遲trì 。 既ký 染nhiễm 妻thê 奴nô 卒tuất 難nan 化hóa 道đạo 。 經kinh 無vô 量lượng 歲tuế 。 伺tứ 其kỳ 根căn 熟thục 。 後hậu 經kinh 三tam 千thiên 歲tuế 因nhân 入nhập 園viên 遊du 。 與dữ 其kỳ 妻thê 室thất 競cạnh 華hoa 相tương/tướng 忿phẫn 。 鵂hưu 鶹lưu 因nhân 此thử 乘thừa 通thông 化hóa 之chi 。 五ngũ 頂đảnh 不bất 從tùng 仙tiên 人nhân 具cụ 返phản 。 又hựu 三tam 千thiên 歲tuế 化hóa 之chi 不bất 得đắc 。 更cánh 三tam 千thiên 年niên 兩lưỡng 競cạnh 尤vưu 甚thậm 。 相tương/tướng 厭yếm 既ký 切thiết 。 仰ngưỡng 念niệm 空không 仙tiên 。 仙tiên 人nhân 應ứng 時thời 神thần 力lực 化hóa 引dẫn 騰đằng 空không 。 迎nghênh 往vãng 所sở 住trụ 山sơn 中trung 。 與dữ 說thuyết 所sở 悟ngộ 六lục 句cú 義nghĩa 法pháp 。 一nhất 實thật 二nhị 德đức 三tam 業nghiệp 四tứ 大đại 有hữu 五ngũ 同đồng 異dị 六lục 和hòa 合hợp 。 實thật 者giả 。 諸chư 法pháp 體thể 。 實thật 德đức 業nghiệp 所sở 依y 。 名danh 之chi 為vi 實thật 。 德đức 業nghiệp 。 不bất 依y 有hữu 性tánh 等đẳng 故cố 。 德đức 者giả 道Đạo 德đức 。 業nghiệp 者giả 作tác 用dụng 。 動động 作tác 義nghĩa 也dã 。 一nhất 實thật 有hữu 九cửu 種chủng 。 一nhất 地địa 二nhị 水thủy 三tam 火hỏa 四tứ 風phong 五ngũ 空không 六lục 時thời 七thất 方phương 八bát 我ngã 九cửu 意ý 。 二nhị 德đức 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 。 一nhất 色sắc 二nhị 香hương 三tam 味vị 四tứ 觸xúc 五ngũ 數số 六lục 量lượng 七thất 別biệt 性tánh 八bát 合hợp 九cửu 。 離ly 十thập 彼bỉ 性tánh 十thập 一nhất 此thử 性tánh 十thập 二nhị 覺giác 十thập 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 十thập 四tứ 苦khổ 十thập 五ngũ 欲dục 十thập 六lục 嗔sân 十thập 七thất 勤cần 勇dũng 十thập 八bát 重trọng/trùng 性tánh 十thập 九cửu 液dịch 性tánh 二nhị 十thập 潤nhuận 二nhị 十thập 一nhất 行hành 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 二nhị 十thập 三tam 非phi 法pháp 二nhị 十thập 四tứ 聲thanh 。 三tam 業nghiệp 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 取thủ 二nhị 捨xả 三tam 屈khuất 四tứ 申thân 五ngũ 行hành 。 四tứ 大đại 有hữu 唯duy 一nhất 。 實thật 德đức 業nghiệp 三tam 同đồng 一nhất 有hữu 故cố 。 離ly 實thật 德đức 業nghiệp 外ngoại 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 為vi 體thể 。 由do 此thử 大đại 有hữu 有hữu 實thật 等đẳng 故cố 。 五ngũ 同đồng 異dị 亦diệc 一nhất 。 如như 地địa 望vọng 地địa 有hữu 其kỳ 同đồng 義nghĩa 。 望vọng 於ư 水thủy 等đẳng 即tức 有hữu 異dị 義nghĩa 。 地địa 之chi 同đồng 異dị 是thị 地địa 非phi 水thủy 。 水thủy 等đẳng 亦diệc 然nhiên 。 亦diệc 離ly 實thật 等đẳng 有hữu 別biệt 體thể 實thật 。 六lục 和hòa 合hợp 句cú 者giả 。 謂vị 法pháp 和hòa 合hợp 聚tụ 。 由do 和hòa 合hợp 句cú 。 如như 鳥điểu 飛phi 空không 忽hốt 至chí 樹thụ 枝chi 住trụ 而nhi 不bất 去khứ 。 由do 和hòa 合hợp 句cú 故cố 令linh 有hữu 住trụ 等đẳng 。 上thượng 已dĩ 略lược 敘tự 。 廣quảng 出xuất 體thể 相tướng 。 及cập 廣quảng 破phá 斥xích 並tịnh 如như 唯duy 識thức 及cập 疏sớ/sơ 。 并tinh 百bách 論luận 等đẳng 疏sớ/sơ 。 或hoặc 謂vị 自tự 在tại 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 生sanh 者giả 。 此thử 有hữu 三tam 計kế 。 一nhất 即tức 塗đồ 灰hôi 外ngoại 道đạo 。 并tinh 諸chư 婆Bà 羅La 門Môn 。 共cộng 計kế 自Tự 在Tại 天Thiên 。 是thị 萬vạn 物vật 之chi 因nhân 故cố 。 唯duy 識thức 第đệ 一nhất 云vân 。 有hữu 執chấp 有hữu 一nhất 。 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 體thể 實thật 遍biến 常thường 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 謂vị 彼bỉ 計kế 此thử 天thiên 有hữu 其kỳ 四tứ 德đức 。 一nhất 體thể 實thật 二nhị 遍biến 三tam 常thường 。 四tứ 能năng 生sanh 諸chư 法pháp 。 又hựu 計kế 有hữu 三Tam 身Thân 。 一nhất 者giả 法Pháp 身thân 。 體thể 常thường 周chu 遍biến 。 量lượng 同đồng 虛hư 空không 。 能năng 生sanh 萬vạn 物vật 。 二nhị 受thọ 用dụng 身thân 。 在tại 色sắc 天thiên 之chi 上thượng 。 三tam 變biến 化hóa 身thân 。 隨tùy 形hình 六lục 道Đạo 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 復phục 計kế 彼bỉ 天thiên 有hữu 二nhị 住trú 處xứ 。 一nhất 在tại 雪Tuyết 山Sơn 。 二nhị 在tại 南nam 海hải 末mạt 剌lạt 耶da 山sơn 。 昔tích 摩Ma 竭Kiệt 國Quốc 有hữu 兄huynh 弟đệ 二nhị 人nhân 。 事sự 自tự 在tại 天thiên 。 同đồng 往vãng 雪Tuyết 山Sơn 求cầu 見kiến 彼bỉ 天thiên 。 至chí 山sơn 忽hốt 見kiến 一nhất 婆Bà 羅La 門Môn 云vân 。 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 是thị 汝nhữ 國quốc 釋Thích 迦Ca 牟Mâu 尼Ni 佛Phật 。 何hà 不bất 禮lễ 事sự 。 兄huynh 弟đệ 報báo 云vân 。 我ngã 先tiên 承thừa 習tập 但đãn 事sự 天thiên 神thần 。


時thời 婆Bà 羅La 門Môn 。 變biến 為vi 天thiên 形hình 。 面diện 上thượng 三tam 目mục 。 復phục 現hiện 四tứ 臂tý 或hoặc 現hiện 八bát 臂tý 。 告cáo 兄huynh 弟đệ 曰viết 。 汝nhữ 可khả 還hoàn 國quốc 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 東đông 造tạo 釋Thích 迦Ca 降hàng 魔ma 之chi 像tượng 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 後hậu 可khả 穿xuyên 一nhất 池trì 濟tế 渴khát 乏phạp 者giả 。 彼bỉ 宗tông 因nhân 此thử 計kế 二nhị 住trú 處xứ 。 以dĩ 為vi 不bất 謬mậu 。 瑜du 伽già 第đệ 七thất 云vân 。 彼bỉ 作tác 是thị 思tư 。 世thế 間gian 諸chư 物vật 。 必tất 應ưng 別biệt 有hữu 作tác 者giả 生sanh 者giả 。 及cập 變biến 化hóa 者giả 。 為vi 彼bỉ 物vật 父phụ 謂vị 自tự 在tại 天thiên 。 或hoặc 復phục 其kỳ 餘dư 如như 論luận 廣quảng 破phá 。 顯hiển 揚dương 第đệ 十thập 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 十thập 二nhị 門môn 論luận 亦diệc 廣quảng 破phá 之chi 。 二nhị 。 言ngôn 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 生sanh 者giả 。 即tức 第đệ 四tứ 圍vi 陀đà 論luận 師sư 計kế 。 及cập 第đệ 五ngũ 安an 荼đồ 論luận 師sư 。 圍vi 陀đà 明minh 。 此thử 師sư 計kế 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 能năng 生sanh 四tứ 姓tánh 。 此thử 計kế 梵Phạm 天Thiên 能năng 生sanh 萬vạn 物vật 。 提đề 婆bà 菩Bồ 薩Tát 破phá 外ngoại 道đạo 小Tiểu 乘Thừa 涅Niết 槃Bàn 論luận 云vân 。 從tùng 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 臍tề 中trung 生sanh 大đại 蓮liên 華hoa 。 蓮liên 華hoa 之chi 上thượng 。 有hữu 梵Phạm 天Thiên 祖tổ 公công 謂vị 梵Phạm 天Thiên 為vi 萬vạn 物vật 之chi 祖tổ 。 彼bỉ 梵Phạm 天Thiên 作tác 一nhất 切thiết 命mạng 無vô 命mạng 物vật 。 從tùng 梵Phạm 天Thiên 口khẩu 生sanh 婆Bà 羅La 門Môn 。 兩lưỡng 臂tý 生sanh 剎sát 帝đế 利lợi 。 兩lưỡng 髀bễ 生sanh 毘tỳ 舍xá 。 兩lưỡng 脚cước 生sanh 首thủ 陀đà 。 故cố 瑜du 伽già 第đệ 七thất 云vân 。 婆Bà 羅La 門Môn 是thị 最tối 勝thắng 種chủng 類loại 。 剎sát 帝đế 利lợi 等đẳng 。 是thị 下hạ 種chủng 類loại 。 婆Bà 羅La 門Môn 是thị 白bạch 淨tịnh 色sắc 類loại 。 餘dư 種chủng 是thị 黑hắc 色sắc 類loại 。 婆Bà 羅La 門Môn 種chủng 。 獨độc 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 非phi 餘dư 種chủng 類loại 。 婆Bà 羅La 門Môn 是thị 梵Phạm 王Vương 之chi 子tử 。 從tùng 大đại 梵Phạm 腹phúc 口khẩu 所sở 生sanh 。 梵Phạm 所sở 變biến 化hóa 梵Phạm 王Vương 體thể 胤dận 。 廣quảng 破phá 如như 彼bỉ 。 顯hiển 揚dương 亦diệc 同đồng 。 故cố 上thượng 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 。 那Na 羅La 延Diên 天Thiên 。 以dĩ 那na 羅la 生sanh 梵Phạm 。 梵Phạm 為vi 物vật 祖tổ 故cố 。 正chánh 云vân 梵Phạm 王Vương 生sanh 。 等đẳng 取thủ 那Na 羅La 延Diên 。 又hựu 等đẳng 梵Phạm 王Vương 。 是thị 第đệ 五ngũ 計kế 安an 茶trà 論luận 師sư 計kế 本bổn 際tế 也dã 。 言ngôn 本bổn 際tế 者giả 。 即tức 過quá 去khứ 之chi 初sơ 首thủ 謂vị 計kế 世thế 間gian 最tối 初sơ 。 唯duy 有hữu 大đại 水thủy 。


時thời 有hữu 大đại 安an 茶trà 出xuất 生sanh 。 形hình 如như 雞kê 卵noãn 。 顏nhan 如như 金kim 色sắc 。 後hậu 為vi 兩lưỡng 段đoạn 。 上thượng 則tắc 為vi 天thiên 。 下hạ 則tắc 為vi 地địa 。 中trung 生sanh 一nhất 梵Phạm 天Thiên 。 能năng 作tác 一nhất 切thiết 。 有hữu 命mạng 無vô 命mạng 物vật 。 是thị 故cố 梵Phạm 天Thiên 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 以dĩ 四tứ 五ngũ 兩lưỡng 計kế 。 一nhất 計kế 那Na 羅La 延Diên 為vi 始thỉ 。 一nhất 計kế 安an 茶trà 為vi 始thỉ 。 並tịnh 次thứ 生sanh 梵Phạm 王Vương 。 梵Phạm 王Vương 生sanh 萬vạn 物vật 。 故cố 疏sớ/sơ 云vân 。 梵Phạm 天Thiên 等đẳng 生sanh 。 則tắc 等đẳng 取thủ 安an 茶trà 及cập 羅la 那na 也dã 。 其kỳ 安an 茶trà 計kế 。 亦diệc 似tự 此thử 方phương 有hữu 計kế 天thiên 地địa 之chi 初sơ 。 形hình 如như 雞kê 子tử 混hỗn 沌# 未vị 分phần/phân 。 即tức 從tùng 此thử 生sanh 。 天thiên 地địa 萬vạn 物vật 。 疏sớ/sơ 或hoặc 謂vị 時thời 方phương 微vi 塵trần 虛hư 空không 宿túc 作tác 等đẳng 。 而nhi 為vi 世thế 間gian 及cập 涅Niết 槃Bàn 本bổn 者giả 。 此thử 有hữu 六lục 計kế 。 一nhất 時thời 者giả 。 即tức 時thời 散tán 外ngoại 道đạo 。 執chấp 一nhất 切thiết 物vật 皆giai 從tùng 時thời 生sanh 。 是thị 故cố 時thời 是thị 常thường 。 是thị 一nhất 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 廣quảng 百bách 論luận 云vân 。


復phục 次thứ 或hoặc 有hữu 執chấp 時thời 是thị 真chân 實thật 常thường 。 以dĩ 見kiến 種chúng 植thực 等đẳng 。 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 有hữu 時thời 生sanh 果quả 。 有hữu 時thời 不bất 生sanh 。


時thời 有hữu 作tác 用dụng 或hoặc 舒thư 或hoặc 卷quyển 。 令linh 彼bỉ 條điều 等đẳng 隨tùy 其kỳ 榮vinh 悴tụy 。 此thử 所sở 說thuyết 因nhân 。 其kỳ 有hữu 離ly 合hợp 。 由do 是thị 決quyết 定định 知tri 實thật 有hữu 時thời 。 廣quảng 破phá 如như 彼bỉ 。 百bách 論luận 亦diệc 云vân 。 如như 是thị 時thời 雖tuy 微vi 細tế 不bất 可khả 見kiến 。 以dĩ 節tiết 氣khí 華hoa 實thật 等đẳng 故cố 知tri 有hữu 時thời 。 此thử 則tắc 明minh 其kỳ 見kiến 果quả 知tri 因nhân 。 次thứ 言ngôn 方phương 者giả 。 即tức 第đệ 七thất 方phương 論luận 師sư 。 計kế 從tùng 方phương 生sanh 人nhân 。 人nhân 生sanh 天thiên 地địa 。 滅diệt 後hậu 還hoàn 入nhập 於ư 方phương 。 故cố 方phương 是thị 常thường 。 是thị 一nhất 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 故cố 百bách 論luận 云vân 。 外ngoại 曰viết 。 實thật 有hữu 方phương 常thường 相tương/tướng 有hữu 。 故cố 曰viết 合hợp 處xứ 是thị 方phương 相tương/tướng 等đẳng 。 言ngôn 微vi 塵trần 者giả 。 即tức 第đệ 八bát 路lộ 迦ca 耶da 論luận 師sư 。 計kế 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 皆giai 極cực 微vi 所sở 作tác 。 路lộ 迦ca 耶da 此thử 云vân 順thuận 世thế 外ngoại 道đạo 。 計kế 一nhất 切thiết 色sắc 心tâm 等đẳng 法pháp 。 皆giai 用dụng 四tứ 大đại 極cực 微vi 為vi 因nhân 。 然nhiên 四tứ 大đại 中trung 最tối 精tinh 靈linh 者giả 。 能năng 有hữu 緣duyên 慮lự 即tức 為vi 心tâm 法pháp 。 如như 色sắc 雖tuy 皆giai 是thị 大đại 。 而nhi 燈đăng 發phát 光quang 。 餘dư 則tắc 不bất 爾nhĩ 。 故cố 四tứ 大đại 中trung 有hữu 能năng 緣duyên 慮lự 。 其kỳ 必tất 無vô 夫phu 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 有hữu 外ngoại 道đạo 。 執chấp 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 極cực 微vi 實thật 常thường 。 能năng 生sanh 麁thô 色sắc 。 不bất 越việt 因nhân 量lượng 。 雖tuy 是thị 無vô 常thường 而nhi 體thể 實thật 有hữu 。 釋thích 曰viết 。 謂vị 從tùng 四tứ 大đại 生sanh 。 後hậu 還hoàn 歸quy 四tứ 大đại 。 言ngôn 麁thô 色sắc 者giả 即tức 是thị 子tử 微vi 。 不bất 越việt 因nhân 量lượng 者giả 。 因nhân 者giả 父phụ 母mẫu 。 微vi 最tối 初sơ 極cực 微vi 名danh 為vi 父phụ 母mẫu 。 聚tụ 生sanh 諸chư 色sắc 故cố 。 所sở 生sanh 者giả 名danh 曰viết 子tử 微vi 。 子tử 微vi 雖tuy 是thị 無vô 常thường 。 不bất 越việt 父phụ 母mẫu 故cố 是thị 實thật 有hữu 。 亦diệc 廣quảng 如như 彼bỉ 破phá 。 但đãn 是thị 隨tùy 情tình 虛hư 妄vọng 計kế 度độ 。 顯hiển 揚dương 第đệ 九cửu 云vân 。 又hựu 計kế 極cực 微vi 。 是thị 常thường 住trụ 者giả 。 以dĩ 依y 世thế 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 由do 不bất 實thật 知tri 緣duyên 起khởi 法pháp 。 故cố 計kế 有hữu 為vi 先tiên 有hữu 果quả 集tập 起khởi 。 離ly 散tán 為vi 先tiên 。 有hữu 果quả 壞hoại 滅diệt 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 彼bỉ 謂vị 從tùng 眾chúng 微vi 性tánh 麁thô 物vật 果quả 生sanh 。 漸tiệm 析tích 麁thô 物vật 。 乃nãi 至chí 極cực 微vi 。 是thị 故cố 麁thô 物vật 無vô 常thường 。 極cực 微vi 常thường 住trụ 。 瑜du 伽già 同đồng 此thử 。 言ngôn 虛hư 空không 者giả 。 即tức 第đệ 九cửu 因nhân 力lực 論luận 師sư 。 謂vị 彼bỉ 虛hư 空không 為vi 萬vạn 物vật 因nhân 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 是thị 實thật 是thị 常thường 。 是thị 一nhất 。 是thị 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 因nhân 。 從tùng 空không 生sanh 風phong 。 從tùng 風phong 生sanh 火hỏa 。 火hỏa 生sanh 暖noãn 。 暖noãn 生sanh 水thủy 。 水thủy 生sanh 凍đống 。 凍đống 堅kiên 作tác 地địa 。 地địa 生sanh 五ngũ 穀cốc 。 五ngũ 穀cốc 生sanh 命mạng 。 命mạng 歿một 還hoàn 歸quy 空không 。 是thị 故cố 虛hư 空không 能năng 為vì 一nhất 切thiết 。 萬vạn 物vật 因nhân 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 百bách 論luận 亦diệc 云vân 。 外ngoại 曰viết 。 定định 有hữu 虛hư 空không 。 法pháp 亦diệc 常thường 亦diệc 遍biến 亦diệc 無vô 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 處xứ 一nhất 切thiết 時thời 信tín 有hữu 故cố 等đẳng 。 廣quảng 如như 彼bỉ 破phá 。 言ngôn 宿túc 作tác 者giả 。 即tức 第đệ 十thập 宿túc 作tác 論luận 師sư 。 計kế 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 受thọ 苦khổ 樂lạc 報báo 。 皆giai 隨tùy 往vãng 日nhật 本bổn 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 是thị 故cố 若nhược 有hữu 。 持trì 戒giới 精tinh 進tấn 。 受thọ 身thân 心tâm 苦khổ 能năng 壞hoại 本bổn 業nghiệp 。 本bổn 業nghiệp 既ký 盡tận 。 眾chúng 苦khổ 亦diệc 滅diệt 。 眾chúng 苦khổ 盡tận 滅diệt 。 即tức 得đắc 涅Niết 槃Bàn 果quả 。 是thị 故cố 宿túc 作tác 為vi 一nhất 切thiết 因nhân 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 之chi 外ngoại 道đạo 。 作tác 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 答đáp 彼bỉ 見kiến 世thế 間gian 雖tuy 具cụ 正chánh 方phương 便tiện 而nhi 招chiêu 於ư 苦khổ 。 雖tuy 具cụ 邪tà 方phương 便tiện 而nhi 招chiêu 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 。 彼bỉ 如như 是thị 思tư 。 若nhược 由do 現hiện 法pháp 士sĩ 夫phu 作tác 用dụng 。 為vi 彼bỉ 因nhân 者giả 彼bỉ 應ưng 顛điên 倒đảo 。 由do 彼bỉ 所sở 見kiến 非phi 顛điên 倒đảo 故cố 。 是thị 彼bỉ 諸chư 法pháp 皆giai 以dĩ 宿túc 作tác 為vi 因nhân 。 由do 此thử 理lý 故cố 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 論luận 。 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 五ngũ 。 廣quảng 破phá 此thử 見kiến 。 而nhi 疏sớ/sơ 云vân 。 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 第đệ 十thập 一nhất 無vô 因nhân 論luận 師sư 。 計kế 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。 自tự 然nhiên 而nhi 生sanh 。 自tự 然nhiên 而nhi 滅diệt 。 故cố 此thử 自tự 然nhiên 是thị 常thường 。 是thị 萬vạn 物vật 因nhân 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 此thử 計kế 一nhất 切thiết 無vô 染nhiễm 淨tịnh 因nhân 。 如như 棘cức 刺thứ 自tự 纖tiêm 。 烏ô 色sắc 非phi 染nhiễm 。 鶴hạc 色sắc 自tự 白bạch 。 大Đại 乘Thừa 法Pháp 師sư 云vân 。 別biệt 有hữu 一nhất 法pháp 是thị 實thật 是thị 常thường 。 號hiệu 曰viết 自tự 然nhiên 。 能năng 生sanh 萬vạn 物vật 。 與dữ 下hạ 此thử 方phương 計kế 有hữu 同đồng 義nghĩa 。 瑜du 伽già 第đệ 七thất 云vân 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 彼bỉ 諸chư 外ngoại 道đạo 。 起khởi 如như 是thị 見kiến 。 立lập 如như 是thị 法pháp 。 答đáp 謂vị 見kiến 世thế 間gian 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 或hoặc 時thời 欻hốt 爾nhĩ 。 大đại 風phong 卒thốt 起khởi 。 或hoặc 時thời 一nhất 日nhật 寂tịch 然nhiên 止chỉ 息tức 。 或hoặc 時thời 忽hốt 爾nhĩ 暴bạo 沙sa 瀰# 漫mạn 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 頓đốn 即tức 空không 竭kiệt 。 或hoặc 時thời 欝uất 爾nhĩ 果quả 木mộc 敷phu 榮vinh 或hoặc 一nhất 時thời 間gian 。 颯tát 然nhiên 衰suy 悴tụy 。 由do 如như 是thị 故cố 。 起khởi 無vô 因nhân 見kiến 。 立lập 無vô 因nhân 論luận 。 顯hiển 揚dương 亦diệc 同đồng 此thử 。 則tắc 無vô 因nhân 為vi 自tự 然nhiên 。 非phi 別biệt 有hữu 物vật 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 上thượng 諸chư 異dị 計kế 。 如như 瑜du 伽già 六lục 七thất 。 顯hiển 揚dương 九cửu 十thập 。 婆bà 沙sa 十thập 一nhất 二nhị 。 及cập 金kim 七thất 十thập 。 廣quảng 百bách 論luận 等đẳng 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 隨Tùy 疏Sớ/sơ 演Diễn 義Nghĩa 鈔Sao 卷quyển 第đệ 十thập 三tam
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Tùy Sớ/sơ Diễn Nghĩa Sao ♦ Hết quyển 13

❖
Phiên âm: 23/3/2016 ◊ Cập nhật: 23/3/2016