阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Luận ♦ Quyển 30
尊tôn 者giả 世thế 親thân 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 破phá 執chấp 我ngã 品phẩm 第đệ 九cửu 之chi 二nhị 。
若nhược 唯duy 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 名danh 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 諸chư 重trọng 擔đảm 取thủ 捨xả 重trọng 擔đảm 。 荷hà 重trọng 擔đảm 者giả 。 何hà 緣duyên 於ư 此thử 佛Phật 不bất 應ưng 說thuyết 。 不bất 應ưng 重trọng 擔đảm 即tức 名danh 能năng 荷hà 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 曾tằng 未vị 見kiến 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 事sự 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 亦diệc 未vị 見kiến 故cố 。 又hựu 取thủ 重trọng 擔đảm 應ưng 非phi 蘊uẩn 攝nhiếp 重trọng 擔đảm 自tự 取thủ 曾tằng 未vị 見kiến 故cố 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 愛ái 名danh 取thủ 擔đảm 者giả 。 既ký 即tức 蘊uẩn 。 攝nhiếp 。 荷hà 者giả 應ưng 然nhiên 。 即tức 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 立lập 數số 取thủ 趣thú 。 然nhiên 恐khủng 謂vị 此thử 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 是thị 不bất 可khả 說thuyết 。 常thường 住trụ 實thật 有hữu 。 故cố 此thử 經Kinh 後hậu 佛Phật 自tự 釋thích 言ngôn 。 但đãn 隨tùy 世thế 俗tục 說thuyết 此thử 具Cụ 壽thọ 有hữu 如như 是thị 名danh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 上thượng 所sở 引dẫn 人nhân 經kinh 文văn 句cú 。 為vi 令linh 了liễu 此thử 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 可khả 說thuyết 無vô 常thường 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 即tức 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 自tự 相tương/tướng 逼bức 害hại 得đắc 重trọng 擔đảm 名danh 。 前tiền 前tiền 剎sát 那na 引dẫn 後hậu 後hậu 故cố 名danh 為vi 荷hà 者giả 。 故cố 非phi 實thật 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 定định 應ưng 實thật 有hữu 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 諸chư 有hữu 撥bát 無vô 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 邪tà 見kiến 攝nhiếp 故cố 。 誰thùy 言ngôn 無vô 有hữu 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 我ngã 說thuyết 有hữu 故cố 。 謂vị 蘊uẩn 相tương 續tục 能năng 往vãng 後hậu 世thế 不bất 由do 胎thai 卵noãn 濕thấp 名danh 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 撥bát 此thử 為vi 無vô 故cố 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。 化hóa 生sanh 諸chư 蘊uẩn 理lý 實thật 有hữu 故cố 。 又hựu 許hứa 此thử 邪tà 見kiến 謗báng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 言ngôn 。 是thị 何hà 所sở 斷đoạn 。 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 理lý 並tịnh 不bất 然nhiên 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 非phi 諦đế 攝nhiếp 故cố 。 邪tà 見kiến 不bất 應ưng 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 有hữu 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 生sanh 在tại 世thế 間gian 。 應ưng 非phi 蘊uẩn 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 於ư 總tổng 中trung 假giả 說thuyết 一nhất 故cố 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 一nhất 麻ma 一nhất 米mễ 。 一nhất 聚tụ 一nhất 言ngôn 。 或hoặc 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 應ưng 許hứa 有hữu 為vi 攝nhiếp 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 生sanh 世thế 間gian 故cố 。 非phi 此thử 言ngôn 生sanh 如như 蘊uẩn 新tân 起khởi 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 。 生sanh 在tại 世thế 間gian 。 依y 此thử 今kim 時thời 取thủ 別biệt 蘊uẩn 義nghĩa 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 能năng 祠từ 者giả 生sanh 記ký 論luận 者giả 生sanh 取thủ 明minh 論luận 故cố 。 又hựu 如như 世thế 說thuyết 有hữu 苾Bật 芻Sô 生sanh 有hữu 外ngoại 道đạo 生sanh 。 取thủ 儀nghi 式thức 故cố 。 或hoặc 如như 世thế 說thuyết 有hữu 老lão 者giả 生sanh 有hữu 病bệnh 者giả 生sanh 。 取thủ 別biệt 位vị 故cố 。 佛Phật 已dĩ 遮già 故cố 此thử 救cứu 不bất 成thành 。 如như 勝thắng 義nghĩa 空không 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 業nghiệp 有hữu 異dị 熟thục 。 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 謂vị 能năng 捨xả 此thử 蘊uẩn 及cập 能năng 續tục 餘dư 蘊uẩn 。 唯duy 除trừ 法pháp 假giả 。 故cố 佛Phật 已dĩ 遮già 。 頗phả 勒lặc 具cụ 那na 契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 。 我ngã 終chung 不bất 說thuyết 。 有hữu 能năng 取thủ 者giả 。 故cố 定định 無vô 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 能năng 於ư 世thế 間gian 。 取thủ 捨xả 諸chư 蘊uẩn 。 又hựu 汝nhữ 所sở 引dẫn 祠từ 者giả 等đẳng 生sanh 。 其kỳ 體thể 是thị 何hà 而nhi 能năng 喻dụ 此thử 。 若nhược 執chấp 是thị 我ngã 彼bỉ 不bất 極cực 成thành 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 彼bỉ 念niệm 念niệm 滅diệt 新tân 新tân 生sanh 故cố 取thủ 捨xả 不bất 成thành 。 若nhược 許hứa 是thị 身thân 亦diệc 如như 心tâm 等đẳng 。 又hựu 如như 明minh 等đẳng 與dữ 身thân 有hữu 異dị 。 蘊uẩn 亦diệc 應ưng 異dị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 老lão 病bệnh 二nhị 身thân 各các 與dữ 前tiền 別biệt 。 數số 論luận 轉chuyển 變biến 如như 前tiền 已dĩ 遣khiển 。 故cố 彼bỉ 所sở 引dẫn 為ví 喻dụ 不bất 成thành 。 又hựu 許hứa 蘊uẩn 生sanh 非phi 數số 取thủ 趣thú 則tắc 定định 許hứa 此thử 異dị 蘊uẩn 及cập 常thường 。 又hựu 此thử 唯duy 一nhất 。 蘊uẩn 體thể 有hữu 五ngũ 。 寧ninh 不bất 說thuyết 此thử 與dữ 蘊uẩn 有hữu 異dị 。 大đại 種chủng 有hữu 四tứ 造tạo 色sắc 唯duy 一nhất 。 寧ninh 言ngôn 造tạo 色sắc 不bất 異dị 大đại 種chủng 。 是thị 彼bỉ 宗tông 過quá 。 何hà 謂vị 彼bỉ 宗tông 。 諸chư 計kế 造tạo 色sắc 即tức 大đại 種chủng 論luận 。 設thiết 如như 彼bỉ 見kiến 應ưng 作tác 是thị 質chất 。 如như 諸chư 造tạo 色sắc 即tức 四tứ 大đại 種chủng 亦diệc 應ưng 即tức 五ngũ 蘊uẩn 立lập 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 若nhược 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 即tức 諸chư 蘊uẩn 者giả 。 世Thế 尊Tôn 何hà 不bất 記ký 命mạng 者giả 即tức 身thân 。 觀quán 能năng 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 執chấp 一nhất 內nội 用dụng 士sĩ 夫phu 體thể 實thật 非phi 虛hư 名danh 為vi 命mạng 者giả 。 依y 此thử 問vấn 佛Phật 與dữ 身thân 一nhất 異dị 。 此thử 都đô 無vô 故cố 一nhất 異dị 不bất 成thành 。 如như 何hà 與dữ 身thân 可khả 記ký 一nhất 異dị 。 如như 不bất 可khả 記ký 龜quy 毛mao 䩕ngạnh 軟nhuyễn 。 古cổ 昔tích 諸chư 師sư 已dĩ 解giải 斯tư 結kết 。 昔tích 有hữu 大đại 德đức 名danh 曰viết 龍long 軍quân 。 三Tam 明Minh 六Lục 通Thông 。 具cụ 八Bát 解Giải 脫Thoát 。 于vu 時thời 有hữu 一nhất 畢tất 隣lân 陀đà 王vương 。 至chí 大đại 德đức 所sở 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 我ngã 今kim 來lai 意ý 欲dục 請thỉnh 所sở 疑nghi 。 然nhiên 諸chư 沙Sa 門Môn 性tánh 好hảo/hiếu 多đa 語ngữ 。 尊tôn 能năng 直trực 答đáp 。 我ngã 當đương 請thỉnh 問vấn 。 大đại 德đức 受thọ 請thỉnh 。 王vương 即tức 問vấn 言ngôn 。 命mạng 者giả 與dữ 身thân 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 大đại 德đức 答đáp 言ngôn 。 此thử 不bất 應ưng 記ký 。 王vương 言ngôn 。 豈khởi 不bất 先tiên 有hữu 要yếu 耶da 。 今kim 何hà 異dị 言ngôn 。 不bất 答đáp 所sở 問vấn 。 大đại 德đức 質chất 曰viết 。 我ngã 欲dục 問vấn 疑nghi 。 然nhiên 諸chư 國quốc 王vương 性tánh 好hảo/hiếu 多đa 語ngữ 。 王vương 能năng 直trực 答đáp 。 我ngã 當đương 發phát 問vấn 。 王vương 便tiện 受thọ 教giáo 。 大đại 德đức 問vấn 言ngôn 。 大đại 王vương 宮cung 中trung 。 諸chư 菴am 羅la 樹thụ 所sở 生sanh 果quả 味vị 為vi 酢tạc 為vi 甘cam 。 王vương 言ngôn 。 宮cung 中trung 本bổn 無vô 此thử 樹thụ 。 大đại 德đức 復phục 責trách 。 先tiên 無vô 要yếu 耶da 。 今kim 何hà 異dị 言ngôn 。 不bất 答đáp 所sở 問vấn 。 王vương 言ngôn 。 宮cung 內nội 此thử 樹thụ 既ký 無vô 。 寧ninh 可khả 答đáp 言ngôn 果quả 味vị 甘cam 酢tạc 。 大đại 德đức 誨hối 曰viết 。 命mạng 者giả 亦diệc 無vô 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 與dữ 身thân 一nhất 異dị 。 佛Phật 何hà 不bất 說thuyết 命mạng 者giả 都đô 無vô 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 或hoặc 於ư 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 謂vị 為vi 命mạng 者giả 。 依y 之chi 發phát 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 答đáp 命mạng 者giả 都đô 無vô 。 彼bỉ 墮đọa 邪tà 見kiến 故cố 佛Phật 不bất 說thuyết 。 彼bỉ 未vị 能năng 了liễu 緣duyên 起khởi 理lý 故cố 。 非phi 受thọ 正Chánh 法Pháp 器khí 。 不bất 為vi 說thuyết 假giả 有hữu 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 有hữu 姓tánh 筏phiệt 蹉sa 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 。 來lai 至chí 我ngã 所sở 。 作tác 是thị 問vấn 言ngôn 。 我ngã 於ư 世thế 間gian 。 為vi 有hữu 非phi 有hữu 。 我ngã 不bất 為vi 記ký 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 記ký 為vi 有hữu 違vi 法pháp 真chân 理lý 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 我ngã 故cố 。 若nhược 記ký 為vi 無vô 增tăng 彼bỉ 愚ngu 惑hoặc 。 彼bỉ 便tiện 謂vị 我ngã 。 先tiên 有hữu 今kim 無vô 。 對đối 執chấp 有hữu 愚ngu 此thử 愚ngu 更cánh 甚thậm 。 謂vị 執chấp 有hữu 我ngã 則tắc 墮đọa 常thường 邊biên 。 若nhược 執chấp 無vô 我ngã 便tiện 墮đọa 斷đoạn 邊biên 。 此thử 二nhị 輕khinh 重trọng 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 故cố 有hữu 頌tụng 曰viết 。
觀quán 為vi 見kiến 所sở 傷thương 。 及cập 壞hoại 諸chư 善thiện 業nghiệp 。
故cố 佛Phật 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 如như 牝tẫn 虎hổ 銜hàm 子tử 。
執chấp 真chân 我ngã 為vi 有hữu 。 則tắc 為vi 見kiến 牙nha 傷thương 。
撥bát 俗tục 我ngã 為vi 無vô 。 便tiện 壞hoại 善thiện 業nghiệp 子tử 。
復phục 說thuyết 頌tụng 曰viết 。
由do 實thật 命mạng 者giả 無vô 。 佛Phật 不bất 言ngôn 一nhất 異dị 。
恐khủng 撥bát 無vô 假giả 我ngã 。 亦diệc 不bất 說thuyết 都đô 無vô 。
謂vị 蘊uẩn 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 業nghiệp 果quả 命mạng 者giả 。
若nhược 說thuyết 無vô 命mạng 者giả 。 彼bỉ 撥bát 此thử 為vi 無vô 。
不bất 說thuyết 諸chư 蘊uẩn 中trung 。 有hữu 假giả 名danh 命mạng 者giả 。
由do 觀quán 發phát 問vấn 者giả 。 無vô 力lực 解giải 真chân 空không 。
如như 是thị 觀quán 筏phiệt 蹉sa 。 意ý 樂lạc 差sai 別biệt 故cố 。
彼bỉ 問vấn 有hữu 無vô 我ngã 。 佛Phật 不bất 答đáp 有hữu 無vô 。
何hà 緣duyên 不bất 記ký 世thế 間gian 常thường 等đẳng 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 若nhược 執chấp 。 我ngã 為vì 世thế 間gian 。 我ngã 體thể 都đô 無vô 故cố 。 四tứ 記ký 皆giai 非phi 理lý 。 若nhược 執chấp 生sanh 死tử 皆giai 名danh 世thế 間gian 。 佛Phật 四tứ 種chủng 記ký 亦diệc 皆giai 非phi 理lý 。 謂vị 若nhược 常thường 者giả 。 無vô 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 是thị 非phi 常thường 便tiện 自tự 斷đoạn 滅diệt 不bất 由do 功công 力lực 咸hàm 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 說thuyết 為vi 常thường 亦diệc 非phi 常thường 者giả 定định 應ưng 一nhất 分phần/phân 。 無vô 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 分phần/phân 有hữu 情tình 自tự 證chứng 圓viên 寂tịch 。 若nhược 記ký 非phi 常thường 非phi 非phi 常thường 。 者giả 則tắc 非phi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 決quyết 定định 相tương 違vi 便tiện 成thành 戲hí 論luận 。 然nhiên 依y 聖thánh 道Đạo 可khả 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 四tứ 定định 記ký 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 如như 離ly 繫hệ 子tử 問vấn 雀tước 死tử 生sanh 。 佛Phật 知tri 彼bỉ 心tâm 不bất 為vi 定định 記ký 。 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 亦diệc 不bất 記ký 者giả 。 以dĩ 同đồng 常thường 等đẳng 皆giai 有hữu 失thất 故cố 。 寧ninh 知tri 此thử 四tứ 義nghĩa 同đồng 常thường 等đẳng 。 以dĩ 有hữu 外ngoại 道đạo 名danh 嗢ốt 底để 迦ca 。 先tiên 問vấn 世thế 間gian 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 。 復phục 設thiết 方phương 便tiện 。 矯kiểu 問vấn 世Thế 尊Tôn 。 為vi 諸chư 世thế 間gian 。 皆giai 由do 聖thánh 道Đạo 能năng 得đắc 出xuất 離ly 。 為vi 一nhất 分phần/phân 耶da 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。 因nhân 告cáo 彼bỉ 曰viết 。 汝nhữ 以dĩ 此thử 事sự 。 已dĩ 問vấn 世Thế 尊Tôn 。 今kim 復phục 何hà 緣duyên 改cải 名danh 重trùng 問vấn 。 故cố 知tri 後hậu 四tứ 義nghĩa 與dữ 前tiền 同đồng 。 復phục 以dĩ 何hà 緣duyên 。 世Thế 尊Tôn 不bất 記ký 。 如Như 來Lai 死tử 後hậu 。 有hữu 等đẳng 四tứ 耶da 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 妄vọng 計kế 已dĩ 解giải 脫thoát 我ngã 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 而nhi 發phát 問vấn 故cố 。 今kim 應ưng 詰cật 問vấn 計kế 有hữu 我ngã 者giả 。 佛Phật 何hà 緣duyên 記ký 有hữu 現hiện 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 不bất 記ký 如Như 來Lai 死tử 後hậu 亦diệc 有hữu 。 彼bỉ 言ngôn 恐khủng 有hữu 墮đọa 常thường 失thất 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 佛Phật 記ký 慈Từ 氏Thị 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 及cập 記ký 弟đệ 子tử 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 某mỗ 甲giáp 今kim 時thời 已dĩ 生sanh 某mỗ 處xứ 。 此thử 豈khởi 非phi 有hữu 墮đọa 常thường 過quá 失thất 。 若nhược 佛Phật 先tiên 見kiến 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 便tiện 不bất 復phục 見kiến 。 以dĩ 不bất 知tri 故cố 。 不bất 記ký 有hữu 者giả 則tắc 撥bát 大đại 師sư 。 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。 或hoặc 應ưng 許hứa 不bất 記ký 由do 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 若nhược 謂vị 世Thế 尊Tôn 見kiến 而nhi 不bất 說thuyết 則tắc 有hữu 離ly 蘊uẩn 及cập 常thường 住trụ 過quá 。 若nhược 見kiến 非phi 見kiến 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。 則tắc 應ưng 漸tiệm 言ngôn 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 。 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 若nhược 謂vị 實thật 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 言ngôn 諦đế 故cố 住trụ 故cố 定định 執chấp 無vô 我ngã 者giả 墮đọa 惡ác 見kiến 處xứ 故cố 。 此thử 不bất 成thành 證chứng 。 彼bỉ 經kinh 亦diệc 說thuyết 定định 執chấp 有hữu 我ngã 者giả 墮đọa 惡ác 見kiến 處xứ 故cố 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 諸chư 論luận 師sư 言ngôn 。 執chấp 我ngã 有hữu 無vô 俱câu 邊biên 見kiến 攝nhiếp 。 如như 次thứ 墮đọa 在tại 常thường 斷đoạn 邊biên 故cố 。 彼bỉ 師sư 所sở 說thuyết 。 深thâm 為vi 應ưng 理lý 。 以dĩ 執chấp 有hữu 我ngã 則tắc 墮đọa 常thường 邊biên 。 若nhược 執chấp 無vô 我ngã 便tiện 墮đọa 斷đoạn 邊biên 。 前tiền 筏phiệt 蹉sa 經kinh 分phân 明minh 說thuyết 故cố 。 若nhược 定định 無vô 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 為vi 說thuyết 阿a 誰thùy 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 不bất 應ưng 生sanh 死tử 自tự 流lưu 轉chuyển 故cố 。 然nhiên 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 。 說thuyết 諸chư 有hữu 情tình 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 貪tham 愛ái 所sở 繫hệ 馳trì 流lưu 生sanh 死tử 。 故cố 應ưng 定định 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 此thử 復phục 如như 何hà 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 由do 捨xả 前tiền 蘊uẩn 取thủ 後hậu 蘊uẩn 故cố 。 如như 是thị 義nghĩa 宗tông 前tiền 已dĩ 徵trưng 遣khiển 。 如như 燎liệu 原nguyên 火hỏa 雖tuy 剎sát 那na 滅diệt 而nhi 由do 相tương 續tục 說thuyết 有hữu 流lưu 轉chuyển 。 如như 是thị 蘊uẩn 聚tụ 假giả 說thuyết 有hữu 情tình 。 愛ái 取thủ 為vi 緣duyên 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 若nhược 唯duy 有hữu 蘊uẩn 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 今kim 我ngã 於ư 昔tích 為vi 世thế 導đạo 師sư 。 名danh 為vi 妙diệu 眼nhãn 。 此thử 說thuyết 何hà 咎cữu 。 蘊uẩn 各các 異dị 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 何hà 物vật 。 謂vị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 昔tích 我ngã 即tức 今kim 體thể 應ưng 常thường 住trụ 。 故cố 說thuyết 今kim 我ngã 昔tích 為vi 師sư 言ngôn 。 顯hiển 昔tích 與dữ 今kim 是thị 一nhất 相tương 續tục 。 如như 言ngôn 此thử 火hỏa 曾tằng 燒thiêu 彼bỉ 事sự 。 若nhược 謂vị 決quyết 定định 有hữu 真chân 實thật 我ngã 則tắc 應ưng 唯duy 佛Phật 能năng 明minh 了liễu 觀quán 。 觀quán 已dĩ 應ưng 生sanh 堅kiên 固cố 我ngã 執chấp 。 從tùng 斯tư 我ngã 執chấp 我ngã 所sở 執chấp 生sanh 。 從tùng 此thử 應ưng 生sanh 我ngã 我ngã 所sở 愛ái 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 若nhược 執chấp 有hữu 我ngã 便tiện 執chấp 我ngã 所sở 。 執chấp 我ngã 所sở 故cố 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 便tiện 復phục 發phát 生sanh 我ngã 我ngã 所sở 愛ái 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 我ngã 愛ái 所sở 縛phược 。 則tắc 為vi 謗báng 佛Phật 。 去khứ 解giải 脫thoát 遠viễn 。 若nhược 謂vị 於ư 我ngã 不bất 起khởi 我ngã 愛ái 。 此thử 言ngôn 無vô 義nghĩa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 非phi 我ngã 中trung 橫hoạnh/hoành 計kế 為vi 我ngã 。 容dung 起khởi 我ngã 愛ái 。 非phi 實thật 我ngã 中trung 。 如như 是thị 所sở 言ngôn 無vô 理lý 為vi 證chứng 。 故cố 彼bỉ 於ư 佛Phật 真chân 聖thánh 教giáo 中trung 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 起khởi 見kiến 瘡sang 皰pháo 。 如như 是thị 一nhất 類loại 。 執chấp 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。
復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 總tổng 撥bát 一nhất 切thiết 法pháp 體thể 皆giai 非phi 有hữu 。 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 別biệt 真chân 我ngã 性tánh 。 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 見kiến 不bất 如như 理lý 。 皆giai 不bất 能năng 免miễn 無vô 解giải 脫thoát 過quá 。 若nhược 一nhất 切thiết 類loại 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 剎sát 那na 滅diệt 心tâm 於ư 曾tằng 所sở 受thọ 久cửu 相tương 似tự 境cảnh 何hà 能năng 憶ức 知tri 。 如như 是thị 憶ức 知tri 從tùng 相tương 續tục 內nội 念niệm 境cảnh 想tưởng 類loại 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 。 且thả 初sơ 憶ức 念niệm 為vi 從tùng 何hà 等đẳng 心tâm 差sai 別biệt 無vô 間gian 生sanh 。 從tùng 有hữu 緣duyên 彼bỉ 作tác 意ý 相tương 似tự 相tương/tướng 屬thuộc 想tưởng 等đẳng 不bất 為vi 依y 止chỉ 差sai 別biệt 愁sầu 憂ưu 散tán 亂loạn 等đẳng 緣duyên 損tổn 壞hoại 功công 德đức 心tâm 差sai 別biệt 起khởi 。 雖tuy 有hữu 如như 是thị 。 作tác 意ý 等đẳng 緣duyên 。 若nhược 無vô 彼bỉ 類loại 心tâm 差sai 別biệt 者giả 則tắc 無vô 堪kham 能năng 修tu 此thử 憶ức 念niệm 。 雖tuy 有hữu 彼bỉ 類loại 心tâm 差sai 別biệt 因nhân 若nhược 無vô 如như 是thị 緣duyên 亦diệc 無vô 能năng 修tu 理lý 。 要yếu 具cụ 二nhị 種chủng 方phương 可khả 能năng 修tu 。 諸chư 憶ức 念niệm 生sanh 但đãn 由do 於ư 此thử 。 不bất 見kiến 離ly 此thử 有hữu 功công 能năng 故cố 。 如như 何hà 異dị 心tâm 見kiến 後hậu 異dị 心tâm 能năng 憶ức 。 非phi 天thiên 授thọ 心tâm 曾tằng 所sở 見kiến 境cảnh 後hậu 祠từ 授thọ 心tâm 有hữu 憶ức 念niệm 理lý 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 不bất 相tương 屬chúc 故cố 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 心tâm 互hỗ 不bất 相tương 屬thuộc 。 非phi 如như 一nhất 相tương 續tục 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 我ngã 等đẳng 不bất 言ngôn 異dị 心tâm 見kiến 境cảnh 異dị 心tâm 能năng 憶ức 。 相tương 續tục 一nhất 故cố 。 然nhiên 從tùng 過quá 去khứ 緣duyên 彼bỉ 境cảnh 心tâm 引dẫn 起khởi 今kim 時thời 能năng 憶ức 念niệm 識thức 。 謂vị 如như 前tiền 說thuyết 。 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 力lực 故cố 。 生sanh 念niệm 何hà 失thất 。 由do 此thử 憶ức 念niệm 力lực 有hữu 後hậu 記ký 知tri 生sanh 。 我ngã 體thể 既ký 無vô 孰thục 為vi 能năng 憶ức 。 能năng 憶ức 是thị 何hà 義nghĩa 。 由do 念niệm 能năng 取thủ 境cảnh 。 此thử 取thủ 境cảnh 豈khởi 異dị 念niệm 。 雖tuy 不bất 異dị 念niệm 但đãn 由do 作tác 者giả 。 作tác 者giả 即tức 是thị 前tiền 說thuyết 念niệm 因nhân 。 謂vị 彼bỉ 類loại 心tâm 差sai 別biệt 。 然nhiên 世thế 間gian 所sở 言ngôn 制chế 怛đát 羅la 能năng 憶ức 。 此thử 於ư 蘊uẩn 相tương 續tục 立lập 制chế 怛đát 羅la 名danh 。 從tùng 先tiên 見kiến 心tâm 後hậu 憶ức 念niệm 起khởi 。 依y 如như 是thị 理lý 說thuyết 彼bỉ 能năng 憶ức 。 我ngã 體thể 若nhược 無vô 是thị 誰thùy 之chi 念niệm 。 為vi 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 第đệ 六lục 聲thanh 。 此thử 第đệ 六lục 聲thanh 依y 屬thuộc 主chủ 義nghĩa 。 如như 何hà 物vật 屬thuộc 何hà 主chủ 。 此thử 如như 牛ngưu 等đẳng 屬thuộc 制chế 怛đát 羅la 。 彼bỉ 如như 何hà 為vi 牛ngưu 主chủ 。 謂vị 依y 彼bỉ 彼bỉ 所sở 乘thừa 所sở 搆câu 所sở 役dịch 等đẳng 中trung 彼bỉ 得đắc 自tự 在tại 。 欲dục 於ư 何hà 所sở 驅khu 役dịch 於ư 念niệm 。 而nhi 勤cần 方phương 便tiện 尋tầm 求cầu 念niệm 主chủ 。 於ư 所sở 念niệm 境cảnh 。 驅khu 役dịch 於ư 念niệm 。 役dịch 念niệm 為vi 何hà 。 謂vị 令linh 念niệm 起khởi 。 奇kỳ 哉tai 自tự 在tại 起khởi 無vô 理lý 言ngôn 。 寧ninh 為vi 此thử 生sanh 而nhi 驅khu 役dịch 此thử 。 又hựu 我ngã 於ư 念niệm 如như 何hà 驅khu 役dịch 。 為vi 令linh 念niệm 起khởi 。 為vi 令linh 念niệm 行hành 。 念niệm 無vô 行hành 故cố 但đãn 應ưng 念niệm 起khởi 。 則tắc 因nhân 名danh 主chủ 。 果quả 名danh 能năng 屬thuộc 。 由do 因nhân 增tăng 上thượng 令linh 果quả 得đắc 生sanh 。 故cố 因nhân 名danh 主chủ 。 果quả 於ư 生sanh 時thời 是thị 因nhân 所sở 有hữu 故cố 名danh 能năng 屬thuộc 。 即tức 生sanh 念niệm 因nhân 足túc 為vi 念niệm 主chủ 。 何hà 勞lao 立lập 我ngã 為vi 念niệm 主chủ 耶da 。 即tức 諸chư 行hành 聚tụ 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 世thế 共cộng 施thi 設thiết 制chế 怛đát 羅la 牛ngưu 。 立lập 制chế 怛đát 羅la 名danh 為vi 牛ngưu 主chủ 。 是thị 牛ngưu 相tương 續tục 於ư 異dị 方phương 生sanh 變biến 異dị 生sanh 因nhân 故cố 名danh 為vi 主chủ 。 此thử 中trung 無vô 一nhất 實thật 制chế 怛đát 羅la 亦diệc 無vô 實thật 牛ngưu 。 但đãn 假giả 施thi 設thiết 。 故cố 言ngôn 牛ngưu 主chủ 。 亦diệc 不bất 離ly 因nhân 。 憶ức 念niệm 既ký 爾nhĩ 。 記ký 知tri 亦diệc 然nhiên 。 如như 辯biện 憶ức 知tri 熟thục 為vi 能năng 了liễu 誰thùy 之chi 識thức 等đẳng 亦diệc 應ưng 例lệ 釋thích 。 且thả 識thức 因nhân 緣duyên 與dữ 前tiền 別biệt 者giả 。 謂vị 根căn 境cảnh 等đẳng 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 決quyết 定định 有hữu 我ngã 。 事sự 用dụng 必tất 待đãi 事sự 用dụng 者giả 故cố 。 謂vị 諸chư 事sự 用dụng 待đãi 事sự 用dụng 者giả 。 如như 天thiên 授thọ 行hành 必tất 待đãi 天thiên 授thọ 。 行hành 是thị 事sự 用dụng 。 天thiên 授thọ 名danh 者giả 。 如như 是thị 識thức 等đẳng 所sở 有hữu 事sự 用dụng 。 必tất 待đãi 所sở 依y 能năng 了liễu 等đẳng 者giả 。 今kim 應ưng 詰cật 彼bỉ 。 天thiên 授thọ 謂vị 何hà 。 若nhược 是thị 實thật 我ngã 此thử 如như 先tiên 破phá 。 若nhược 假giả 士sĩ 夫phu 體thể 非phi 一nhất 物vật 。 於ư 諸chư 行hành 相tướng 。 續tục 假giả 立lập 此thử 名danh 故cố 。 如như 天thiên 授thọ 能năng 行hành 識thức 能năng 了liễu 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 何hà 理lý 說thuyết 天thiên 授thọ 能năng 行hành 。 謂vị 於ư 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 諸chư 行hành 不bất 異dị 相tướng 續tục 立lập 天thiên 授thọ 名danh 。 愚ngu 夫phu 於ư 中trung 執chấp 為vi 一nhất 體thể 。 為vi 自tự 相tương 續tục 異dị 處xứ 生sanh 因nhân 。 異dị 處xứ 生sanh 名danh 行hành 。 因nhân 即tức 名danh 行hành 者giả 。 依y 此thử 理lý 說thuyết 天thiên 授thọ 能năng 行hành 。 如như 焰diễm 及cập 聲thanh 異dị 處xứ 相tương 續tục 。 世thế 依y 此thử 說thuyết 焰diễm 聲thanh 能năng 行hành 。 如như 是thị 天thiên 授thọ 身thân 能năng 為vi 識thức 因nhân 故cố 。 世thế 間gian 亦diệc 謂vị 天thiên 授thọ 能năng 了liễu 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 者giả 為vi 順thuận 世thế 間gian 言ngôn 說thuyết 理lý 故cố 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 經kinh 說thuyết 諸chư 識thức 能năng 了liễu 所sở 緣duyên 。 識thức 於ư 所sở 緣duyên 。 為vi 何hà 所sở 作tác 。 都đô 無vô 所sở 作tác 。 但đãn 以dĩ 境cảnh 生sanh 。 如như 果quả 酬thù 因nhân 。 雖tuy 無vô 所sở 作tác 而nhi 似tự 因nhân 起khởi 說thuyết 名danh 酬thù 因nhân 。 如như 是thị 識thức 生sanh 雖tuy 無vô 所sở 作tác 而nhi 似tự 境cảnh 故cố 說thuyết 名danh 了liễu 境cảnh 。 如như 何hà 似tự 境cảnh 。 謂vị 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 。 是thị 故cố 諸chư 識thức 雖tuy 亦diệc 託thác 根căn 生sanh 不bất 名danh 了liễu 根căn 。 但đãn 名danh 為vi 了liễu 境cảnh 。 或hoặc 識thức 於ư 境cảnh 相tướng 續tục 生sanh 時thời 。 前tiền 識thức 為vi 因nhân 引dẫn 後hậu 識thức 起khởi 說thuyết 識thức 能năng 了liễu 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 世thế 間gian 於ư 因nhân 說thuyết 作tác 者giả 故cố 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 鍾chung 鼓cổ 能năng 鳴minh 。 或hoặc 如như 燈đăng 能năng 行hành 識thức 能năng 了liễu 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 依y 何hà 理lý 說thuyết 燈đăng 能năng 行hành 。 焰diễm 相tương 續tục 中trung 假giả 立lập 燈đăng 號hiệu 。 燈đăng 於ư 異dị 處xứ 相tương 續tục 生sanh 時thời 。 說thuyết 為vi 燈đăng 行hành 。 無vô 別biệt 行hành 者giả 。 如như 是thị 心tâm 相tương 續tục 假giả 立lập 識thức 名danh 。 於ư 異dị 境cảnh 生sanh 時thời 說thuyết 名danh 能năng 了liễu 。 或hoặc 如như 色sắc 有hữu 色sắc 生sanh 色sắc 住trụ 。 此thử 中trung 無vô 別biệt 有hữu 生sanh 住trụ 者giả 。 說thuyết 識thức 能năng 了liễu 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 若nhược 後hậu 識thức 生sanh 從tùng 識thức 非phi 我ngã 。 何hà 緣duyên 從tùng 識thức 不bất 恆hằng 似tự 前tiền 。 及cập 不bất 定định 次thứ 生sanh 如như 芽nha 莖hành 葉diệp 等đẳng 。 有hữu 為vi 皆giai 有hữu 住trụ 異dị 相tướng 故cố 。 謂vị 諸chư 有hữu 為vi 自tự 性tánh 。 法pháp 爾nhĩ 微vi 細tế 相tương 續tục 後hậu 必tất 異dị 前tiền 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 縱túng/tung 意ý 入nhập 定định 。 身thân 心tâm 相tương 續tục 相tương 似tự 而nhi 生sanh 。 後hậu 念niệm 與dữ 初sơ 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 應ưng 最tối 後hậu 念niệm 自tự 然nhiên 從tùng 定định 出xuất 。 諸chư 心tâm 相tương 續tục 亦diệc 有hữu 定định 次thứ 。 若nhược 此thử 心tâm 次thứ 彼bỉ 心tâm 應ưng 生sanh 。 於ư 此thử 心tâm 後hậu 彼bỉ 必tất 生sanh 故cố 。 亦diệc 有hữu 少thiểu 分phần 行hành 相tương/tướng 等đẳng 心tâm 方phương 能năng 相tương 生sanh 。 種chủng 性tánh 別biệt 故cố 。 如như 女nữ 心tâm 無vô 間gian 起khởi 嚴nghiêm 污ô 身thân 心tâm 。 或hoặc 起khởi 彼bỉ 夫phu 彼bỉ 子tử 心tâm 等đẳng 。 後hậu 時thời 從tùng 此thử 諸chư 心tâm 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 還hoàn 生sanh 女nữ 心tâm 。 如như 是thị 女nữ 心tâm 於ư 後hậu 所sở 起khởi 嚴nghiêm 污ô 心tâm 等đẳng 有hữu 生sanh 功công 能năng 。 異dị 此thử 無vô 功công 能năng 。 由do 種chủng 性tánh 別biệt 故cố 。 女nữ 心tâm 無vô 間gian 容dung 起khởi 多đa 心tâm 。 然nhiên 多đa 心tâm 中trung 若nhược 先tiên 數số 起khởi 。 明minh 了liễu 近cận 起khởi 。 先tiên 起khởi 非phi 餘dư 。 由do 如như 是thị 心tâm 修tu 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 唯duy 除trừ 將tương 起khởi 位vị 身thân 外ngoại 緣duyên 差sai 別biệt 。 諸chư 有hữu 修tu 力lực 最tối 強cường 盛thịnh 者giả 。 寧ninh 不bất 恆hằng 時thời 生sanh 於ư 自tự 果quả 。 由do 此thử 心tâm 有hữu 住trụ 異dị 相tướng 故cố 。 此thử 住trụ 異dị 相tướng 於ư 別biệt 修tu 果quả 相tương 續tục 生sanh 中trung 最tối 隨tùy 順thuận 故cố 。 諸chư 心tâm 品phẩm 類loại 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 因nhân 緣duyên 方phương 隅ngung 。 我ngã 已dĩ 略lược 說thuyết 。 委ủy 悉tất 了liễu 達đạt 唯duy 在tại 世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 智trí 自tự 在tại 故cố 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 故cố 。 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
於ư 一nhất 孔khổng 雀tước 輪luân 。 一nhất 切thiết 種chủng 因nhân 相tương/tướng 。
非phi 餘dư 智trí 境cảnh 界giới 。 唯duy 一Nhất 切Thiết 智Trí 知tri 。
色sắc 差sai 別biệt 因nhân 尚thượng 為vi 難nan 了liễu 。 況huống 心tâm 心tâm 所sở 諸chư 無vô 色sắc 法pháp 因nhân 緣duyên 差sai 別biệt 。 可khả 易dị 了liễu 知tri 。 一nhất 類loại 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 執chấp 。 諸chư 心tâm 生sanh 時thời 皆giai 從tùng 於ư 我ngã 。 前tiền 之chi 二nhị 難nạn/nan 於ư 彼bỉ 最tối 切thiết 。 若nhược 諸chư 心tâm 生sanh 皆giai 從tùng 我ngã 者giả 。 何hà 緣duyên 後hậu 識thức 不bất 恆hằng 似tự 前tiền 。 及cập 不bất 定định 次thứ 生sanh 如như 芽nha 莖hành 葉diệp 等đẳng 。 若nhược 謂vị 由do 待đãi 意ý 合hợp 差sai 別biệt 有hữu 異dị 。 識thức 生sanh 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 我ngã 與dữ 餘dư 合hợp 非phi 極cực 成thành 故cố 。 又hựu 二nhị 物vật 合hợp 有hữu 分phần/phân 限hạn 故cố 。 謂vị 彼bỉ 自tự 類loại 釋thích 合hợp 相tương/tướng 言ngôn 非phi 至chí 為vi 先tiên 後hậu 至chí 名danh 合hợp 。 我ngã 與dữ 意ý 合hợp 應ưng 有hữu 分phần/phân 限hạn 。 意ý 移di 轉chuyển 故cố 我ngã 應ưng 移di 轉chuyển 。 或hoặc 應ưng 與dữ 意ý 俱câu 有hữu 壞hoại 滅diệt 。 若nhược 謂vị 一nhất 分phần/phân 合hợp 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 於ư 一nhất 我ngã 體thể 中trung 無vô 別biệt 分phần/phân 故cố 。 設thiết 許hứa 有hữu 合hợp 我ngã 體thể 既ký 常thường 。 意ý 無vô 別biệt 異dị 。 合hợp 寧ninh 有hữu 別biệt 。 若nhược 待đãi 別biệt 學học 為vi 難nạn/nan 亦diệc 同đồng 。 謂vị 覺giác 因nhân 何hà 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 待đãi 行hành 別biệt 我ngã 意ý 合hợp 者giả 則tắc 應ưng 但đãn 心tâm 待đãi 行hành 差sai 別biệt 能năng 生sanh 異dị 識thức 。 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 我ngã 於ư 識thức 生sanh 都đô 無vô 有hữu 用dụng 。 而nhi 言ngôn 諸chư 識thức 。 皆giai 從tùng 我ngã 生sanh 。 如như 藥dược 事sự 成thành 能năng 除trừ 痼# 疾tật 誑cuống 醫y 矯kiểu 說thuyết 普phổ 莎sa 訶ha 言ngôn 。 若nhược 謂vị 此thử 二nhị 由do 我ngã 故cố 有hữu 此thử 但đãn 有hữu 言ngôn 無vô 理lý 為vi 證chứng 。 若nhược 謂vị 此thử 二nhị 我ngã 為vi 所sở 依y 如như 誰thùy 與dữ 誰thùy 為vi 所sở 依y 義nghĩa 。 非phi 心tâm 與dữ 行hành 如như 畫họa 如như 果quả 我ngã 為vi 能năng 持trì 如như 壁bích 如như 器khí 。 如như 是thị 便tiện 有hữu 更cánh 相tương 礙ngại 失thất 。 及cập 有hữu 或hoặc 時thời 別biệt 住trụ 失thất 故cố 。 非phi 如như 壁bích 器khí 我ngã 為vi 彼bỉ 依y 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 。 此thử 但đãn 如như 地địa 能năng 為vi 香hương 等đẳng 四tứ 物vật 所sở 依y 。 彼bỉ 如như 是thị 言ngôn 。 證chứng 成thành 無vô 我ngã 。 故cố 我ngã 於ư 此thử 深thâm 生sanh 喜hỷ 慰úy 。 如như 世thế 間gian 地địa 不bất 離ly 香hương 等đẳng 。 我ngã 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 非phi 離ly 心tâm 行hành 。 誰thùy 能năng 了liễu 地địa 離ly 於ư 香hương 等đẳng 。 但đãn 於ư 香hương 等đẳng 聚tụ 集tập 差sai 別biệt 。 世thế 俗tục 流lưu 布bố 立lập 以dĩ 地địa 名danh 。 我ngã 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 但đãn 於ư 心tâm 等đẳng 諸chư 蘊uẩn 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 我ngã 名danh 。 若nhược 離ly 香hương 等đẳng 無vô 別biệt 有hữu 地địa 如như 何hà 說thuyết 言ngôn 地địa 有hữu 香hương 等đẳng 。 為vi 顯hiển 地địa 體thể 有hữu 香hương 等đẳng 別biệt 。 故cố 即tức 於ư 地địa 說thuyết 有hữu 香hương 等đẳng 。 令linh 他tha 了liễu 達đạt 是thị 此thử 非phi 餘dư 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 木mộc 像tượng 身thân 等đẳng 。 又hựu 若nhược 有hữu 我ngã 待đãi 行hành 差sai 別biệt 。 何hà 不bất 俱câu 時thời 。 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 若nhược 時thời 此thử 行hành 功công 用dụng 最tối 強cường/cưỡng 。 此thử 能năng 遮già 餘dư 令linh 不bất 生sanh 果quả 。 寧ninh 從tùng 強cường/cưỡng 者giả 果quả 不bất 恆hằng 生sanh 。 答đáp 此thử 如như 前tiền 修tu 力lực 道Đạo 理lý 許hứa 行hành 非phi 常thường 漸tiệm 變biến 異dị 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 計kế 我ngã 則tắc 為vi 唐đường 捐quyên 。 行hành 力lực 令linh 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 故cố 。 彼bỉ 行hành 此thử 修tu 。 體thể 無vô 異dị 故cố 。 必tất 定định 應ưng 信tín 我ngã 體thể 實thật 有hữu 以dĩ 有hữu 念niệm 等đẳng 德đức 句cú 義nghĩa 故cố 。 德đức 必tất 依y 止chỉ 實thật 句cú 義nghĩa 故cố 。 念niệm 等đẳng 依y 餘dư 理lý 不bất 成thành 故cố 。 此thử 證chứng 非phi 理lý 。 不bất 極cực 成thành 故cố 。 謂vị 說thuyết 念niệm 等đẳng 德đức 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 體thể 皆giai 非phi 實thật 義nghĩa 不bất 極cực 成thành 。 許hứa 有hữu 別biệt 體thể 皆giai 名danh 實thật 故cố 。 經kinh 說thuyết 六lục 實thật 物vật 名danh 沙Sa 門Môn 果quả 故cố 。 彼bỉ 依y 實thật 我ngã 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 依y 義nghĩa 如như 前tiền 已dĩ 遮già 遣khiển 故cố 。 由do 此thử 所sở 立lập 但đãn 有hữu 虛hư 言ngôn 。 若nhược 我ngã 實thật 無vô 為vi 何hà 造tạo 業nghiệp 。 為vi 我ngã 當đương 受thọ 苦khổ 樂lạc 果quả 故cố 。 我ngã 體thể 是thị 何hà 。 謂vị 我ngã 執chấp 境cảnh 。 何hà 名danh 我ngã 執chấp 境cảnh 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 貪tham 愛ái 彼bỉ 故cố 。 與dữ 白bạch 等đẳng 覺giác 同đồng 處xứ 起khởi 故cố 。 謂vị 世thế 有hữu 言ngôn 。 我ngã 白bạch 我ngã 黑hắc 。 我ngã 老lão 我ngã 少thiểu 。 我ngã 瘦sấu 我ngã 肥phì 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 緣duyên 白bạch 等đẳng 覺giác 與dữ 計kế 我ngã 執chấp 同đồng 處xứ 而nhi 生sanh 。 非phi 所sở 計kế 我ngã 有hữu 此thử 差sai 別biệt 。 故cố 知tri 我ngã 執chấp 但đãn 緣duyên 諸chư 蘊uẩn 。 以dĩ 身thân 於ư 我ngã 有hữu 防phòng 護hộ 恩ân 。 故cố 亦diệc 於ư 身thân 假giả 說thuyết 為vi 我ngã 。 如như 言ngôn 臣thần 等đẳng 。 即tức 是thị 我ngã 身thân 。 於ư 有hữu 恩ân 中trung 實thật 假giả 說thuyết 我ngã 。 而nhi 諸chư 我ngã 執chấp 所sở 取thủ 不bất 然nhiên 。 若nhược 許hứa 緣duyên 身thân 亦diệc 起khởi 我ngã 執chấp 。 寧ninh 無vô 我ngã 執chấp 緣duyên 他tha 身thân 起khởi 。 他tha 與dữ 我ngã 執chấp 。 不bất 相tương 屬chúc 故cố 。 謂vị 若nhược 身thân 若nhược 心tâm 。 與dữ 我ngã 執chấp 相tướng 屬thuộc 。 此thử 我ngã 執chấp 起khởi 緣duyên 彼bỉ 非phi 餘dư 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 如như 是thị 習tập 故cố 。 相tương/tướng 屬thuộc 謂vị 何hà 。 謂vị 因nhân 起khởi 性tánh 。 若nhược 無vô 我ngã 體thể 誰thùy 之chi 我ngã 執chấp 。 此thử 前tiền 已dĩ 釋thích 。 寧ninh 復phục 重trùng 來lai 。 謂vị 我ngã 於ư 前tiền 已dĩ 作tác 是thị 說thuyết 。 為vi 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 第đệ 六lục 聲thanh 。 乃nãi 至chí 辨biện 因nhân 為vi 果quả 所sở 屬thuộc 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 執chấp 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 我ngã 執chấp 熏huân 習tập 。 緣duyên 自tự 相tương 續tục 有hữu 垢cấu 染nhiễm 心tâm 。 我ngã 體thể 若nhược 無vô 誰thùy 有hữu 苦khổ 樂lạc 。 若nhược 依y 於ư 此thử 有hữu 苦khổ 樂lạc 生sanh 。 即tức 說thuyết 名danh 為vi 此thử 有hữu 苦khổ 樂lạc 。 如như 林lâm 有hữu 果quả 及cập 樹thụ 有hữu 花hoa 。 苦khổ 樂lạc 依y 何hà 。 謂vị 內nội 六lục 處xứ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 起khởi 說thuyết 為vi 彼bỉ 依y 。 若nhược 我ngã 實thật 無vô 誰thùy 能năng 作tác 業nghiệp 誰thùy 能năng 受thọ 果quả 。 作tác 受thọ 何hà 義nghĩa 。 作tác 謂vị 能năng 作tác 。 受thọ 謂vị 受thọ 者giả 。 此thử 但đãn 易dị 名danh 。 未vị 顯hiển 其kỳ 義nghĩa 。 辯biện 法pháp 相tướng 者giả 釋thích 此thử 相tương/tướng 言ngôn 。 能năng 自tự 在tại 為vi 名danh 為vi 作tác 者giả 。 能năng 領lãnh 業nghiệp 果quả 得đắc 受thọ 者giả 名danh 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 於ư 此thử 事sự 業nghiệp 若nhược 得đắc 自tự 在tại 名danh 為vi 能năng 作tác 。 如như 見kiến 天thiên 授thọ 於ư 浴dục 食thực 行hành 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 名danh 浴dục 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 汝nhữ 等đẳng 說thuyết 何hà 天thiên 授thọ 。 若nhược 說thuyết 實thật 我ngã 喻dụ 不bất 極cực 成thành 。 說thuyết 蘊uẩn 便tiện 非phi 自tự 在tại 作tác 者giả 。 業nghiệp 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 身thân 語ngữ 意ý 。 且thả 起khởi 身thân 業nghiệp 必tất 依y 身thân 心tâm 。 身thân 心tâm 各các 依y 自tự 因nhân 緣duyên 轉chuyển 。 因nhân 緣duyên 展triển 轉chuyển 依y 自tự 因nhân 緣duyên 。 於ư 中trung 無vô 一nhất 自tự 在tại 起khởi 者giả 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 屬thuộc 因nhân 緣duyên 故cố 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 無vô 所sở 作tác 。 故cố 非phi 自tự 在tại 。 由do 此thử 彼bỉ 說thuyết 能năng 自tự 在tại 為vi 名danh 作tác 者giả 。 相tương 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 然nhiên 於ư 諸chư 法pháp 。 生sanh 因nhân 緣duyên 中trung 。 若nhược 有hữu 勝thắng 用dụng 假giả 名danh 作tác 者giả 。 非phi 所sở 執chấp 我ngã 見kiến 有hữu 少thiểu 用dụng 故cố 定định 不bất 應ưng 名danh 為vi 作tác 者giả 能năng 生sanh 身thân 業nghiệp 勝thắng 因nhân 者giả 何hà 。 謂vị 從tùng 憶ức 念niệm 引dẫn 生sanh 樂nhạo 欲dục 。 樂nhạo 欲dục 生sanh 尋tầm 伺tứ 。 尋tầm 伺tứ 生sanh 勤cần 勇dũng 。 勤cần 勇dũng 生sanh 風phong 。 風phong 起khởi 身thân 業nghiệp 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 此thử 中trung 何hà 用dụng 。 故cố 於ư 身thân 業nghiệp 我ngã 非phi 作tác 者giả 。 語ngữ 意ý 業nghiệp 起khởi 類loại 此thử 應ưng 思tư 。 我ngã 復phục 云vân 何hà 能năng 領lãnh 業nghiệp 果quả 。 若nhược 謂vị 於ư 果quả 我ngã 能năng 了liễu 別biệt 。 此thử 定định 不bất 然nhiên 。 我ngã 於ư 了liễu 別biệt 都đô 無vô 有hữu 用dụng 。 於ư 前tiền 分phân 別biệt 生sanh 識thức 因nhân 中trung 已dĩ 遮già 遣khiển 故cố 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 如như 何hà 不bất 依y 諸chư 非phi 情tình 處xứ 罪tội 福phước 生sanh 長trưởng 。 彼bỉ 非phi 愛ái 等đẳng 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 唯duy 內nội 六lục 處xứ 是thị 彼bỉ 所sở 依y 。 我ngã 非phi 彼bỉ 依y 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 業nghiệp 已dĩ 滅diệt 壞hoại 。 云vân 何hà 復phục 能năng 。 生sanh 未vị 來lai 果quả 。 設thiết 有hữu 實thật 我ngã 業nghiệp 已dĩ 滅diệt 壞hoại 。 復phục 云vân 何hà 能năng 生sanh 未vị 來lai 果quả 。 從tùng 依y 止chỉ 我ngã 法pháp 非phi 法pháp 生sanh 。 如như 誰thùy 依y 誰thùy 。 此thử 前tiền 已dĩ 破phá 。 故cố 法pháp 非phi 法pháp 不bất 應ưng 依y 我ngã 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 不bất 作tác 是thị 說thuyết 。 從tùng 已dĩ 壞hoại 業nghiệp 未vị 來lai 果quả 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 從tùng 業nghiệp 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 如như 種chủng 生sanh 果quả 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 果quả 從tùng 種chủng 生sanh 。 然nhiên 果quả 不bất 隨tùy 已dĩ 壞hoại 種chủng 起khởi 。 亦diệc 非phi 從tùng 種chủng 無vô 間gian 即tức 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 從tùng 種chủng 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 果quả 方phương 得đắc 生sanh 。 謂vị 種chủng 次thứ 生sanh 芽nha 莖hành 葉diệp 等đẳng 。 花hoa 為vi 最tối 後hậu 方phương 引dẫn 果quả 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 言ngôn 從tùng 種chủng 生sanh 果quả 。 由do 種chủng 展triển 轉chuyển 引dẫn 起khởi 花hoa 中trung 生sanh 果quả 功công 能năng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 此thử 花hoa 內nội 生sanh 果quả 功công 能năng 非phi 種chủng 為vi 先tiên 所sở 引dẫn 起khởi 者giả 。 所sở 生sanh 果quả 相tương 應ứng 與dữ 種chủng 別biệt 。 如như 是thị 雖tuy 言ngôn 從tùng 業nghiệp 生sanh 果quả 。 而nhi 非phi 從tùng 彼bỉ 已dĩ 壞hoại 業nghiệp 生sanh 。 亦diệc 非phi 從tùng 業nghiệp 無vô 間gian 生sanh 果quả 。 但đãn 從tùng 業nghiệp 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 生sanh 。 何hà 名danh 相tướng 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 謂vị 業nghiệp 為vi 先tiên 後hậu 色sắc 心tâm 起khởi 中trung 無vô 間gián 斷đoạn 名danh 為vi 相tương 續tục 。 即tức 此thử 相tương 續tục 後hậu 後hậu 剎sát 那na 異dị 前tiền 前tiền 生sanh 名danh 為vi 轉chuyển 變biến 。 即tức 此thử 轉chuyển 變biến 於ư 最tối 後hậu 時thời 有hữu 勝thắng 功công 能năng 無vô 間gian 生sanh 果quả 勝thắng 餘dư 轉chuyển 變biến 故cố 名danh 差sai 別biệt 。 如như 有hữu 取thủ 識thức 正chánh 命mạng 終chung 時thời 雖tuy 帶đái 眾chúng 多đa 感cảm 後hậu 有hữu 業nghiệp 所sở 引dẫn 熏huân 習tập 。 而nhi 重trọng/trùng 近cận 起khởi 數số 習tập 所sở 引dẫn 明minh 了liễu 非phi 餘dư 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
業nghiệp 極cực 重trọng 近cận 起khởi 。 數số 習tập 先tiên 所sở 作tác 。
前tiền 前tiền 前tiền 後hậu 熟thục 。 輪luân 轉chuyển 於ư 生sanh 死tử 。
於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 異dị 熟thục 因nhân 所sở 引dẫn 與dữ 異dị 熟thục 果quả 功công 能năng 。 與dữ 異dị 熟thục 果quả 已dĩ 即tức 便tiện 謝tạ 滅diệt 。 同đồng 類loại 因nhân 所sở 引dẫn 與dữ 等đẳng 流lưu 果quả 功công 能năng 。 若nhược 染nhiễm 污ô 者giả 對đối 治trị 起khởi 時thời 即tức 便tiện 謝tạ 滅diệt 。 不bất 染nhiễm 污ô 者giả 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 方phương 永vĩnh 謝tạ 滅diệt 。 以dĩ 色sắc 心tâm 相tương 續tục 爾nhĩ 時thời 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 何hà 緣duyên 異dị 熟thục 果quả 。 不bất 能năng 招chiêu 異dị 熟thục 如như 從tùng 種chủng 果quả 有hữu 別biệt 果quả 生sanh 。 且thả 非phi 譬thí 喻dụ 是thị 法pháp 皆giai 等đẳng 。 然nhiên 從tùng 種chủng 果quả 無vô 別biệt 果quả 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 生sanh 於ư 後hậu 果quả 從tùng 後hậu 熟thục 變biến 差sai 別biệt 所sở 生sanh 。 謂vị 於ư 後hậu 時thời 即tức 前tiền 種chủng 果quả 遇ngộ 水thủy 土thổ/độ 等đẳng 諸chư 熟thục 變biến 緣duyên 。 便tiện 能năng 引dẫn 生sanh 熟thục 變biến 差sai 別biệt 。 正chánh 生sanh 芽nha 位vị 方phương 得đắc 種chủng 名danh 。 未vị 熟thục 變biến 時thời 從tùng 當đương 名danh 說thuyết 。 或hoặc 似tự 種chủng 故cố 世thế 說thuyết 為vi 種chủng 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 即tức 前tiền 異dị 熟thục 遇ngộ 聞văn 正chánh 邪tà 等đẳng 諸chư 起khởi 善thiện 惡ác 緣duyên 便tiện 能năng 引dẫn 生sanh 諸chư 善thiện 有hữu 漏lậu 及cập 諸chư 不bất 善thiện 有hữu 異dị 熟thục 心tâm 。 從tùng 此thử 引dẫn 生sanh 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 展triển 轉chuyển 能năng 引dẫn 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 從tùng 此thử 差sai 別biệt 後hậu 異dị 熟thục 生sanh 。 非phi 從tùng 餘dư 生sanh 。 故cố 喻dụ 同đồng 法pháp 。 或hoặc 由do 別biệt 法pháp 類loại 此thử 可khả 知tri 。 如như 拘câu 櫞# 花hoa 塗đồ 紫tử 礦quáng 汁trấp 。 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 為vi 因nhân 。 後hậu 果quả 生sanh 時thời 瓤# 便tiện 色sắc 赤xích 。 從tùng 此thử 赤xích 色sắc 更cánh 不bất 生sanh 餘dư 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 從tùng 業nghiệp 異dị 熟thục 更cánh 不bất 能năng 引dẫn 餘dư 異dị 熟thục 生sanh 。 前tiền 來lai 且thả 隨tùy 自tự 覺giác 慧tuệ 境cảnh 於ư 諸chư 業nghiệp 果quả 略lược 顯hiển 麁thô 相tương/tướng 。 其kỳ 間gian 異dị 類loại 差sai 別biệt 功công 能năng 諸chư 業nghiệp 所sở 熏huân 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 至chí 彼bỉ 彼bỉ 位vị 彼bỉ 彼bỉ 果quả 生sanh 。 唯duy 佛Phật 證chứng 知tri 非phi 餘dư 境cảnh 界giới 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 故cố 。 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
此thử 業nghiệp 此thử 熏huân 習tập 。 至chí 此thử 時thời 與dữ 果quả 。
一nhất 切thiết 種chủng 定định 理lý 。 離ly 佛Phật 無vô 能năng 知tri 。
已dĩ 善thiện 說thuyết 此thử 淨tịnh 因nhân 道đạo 。 謂vị 佛Phật 至chí 言ngôn 真chân 法pháp 性tánh 。
應ưng 捨xả 闇ám 盲manh 諸chư 外ngoại 執chấp 。 惡ác 見kiến 所sở 為vi 求cầu 慧tuệ 眼nhãn 。
此thử 涅Niết 槃Bàn 宮cung 一nhất 廣quảng 道đạo 。 千thiên 聖thánh 所sở 遊du 無vô 我ngã 性tánh 。
諸chư 佛Phật 日nhật 言ngôn 光quang 所sở 照chiếu 。 雖tuy 開khai 殊thù 眼nhãn 不bất 能năng 覩đổ 。
於ư 此thử 方phương 隅ngung 已dĩ 略lược 說thuyết 。 為vi 開khai 智trí 者giả 慧tuệ 毒độc 門môn 。
庶thứ 各các 隨tùy 己kỷ 力lực 堪kham 能năng 。 遍biến 悟ngộ 所sở 知tri 成thành 勝thắng 業nghiệp 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập
Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Câu Xá Luận ♦ Quyển 30
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016
A Tỳ Đạt Ma Câu Xá Luận ♦ Quyển 30
尊tôn 者giả 世thế 親thân 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 破phá 執chấp 我ngã 品phẩm 第đệ 九cửu 之chi 二nhị 。
若nhược 唯duy 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 名danh 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 諸chư 重trọng 擔đảm 取thủ 捨xả 重trọng 擔đảm 。 荷hà 重trọng 擔đảm 者giả 。 何hà 緣duyên 於ư 此thử 佛Phật 不bất 應ưng 說thuyết 。 不bất 應ưng 重trọng 擔đảm 即tức 名danh 能năng 荷hà 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 曾tằng 未vị 見kiến 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 事sự 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 亦diệc 未vị 見kiến 故cố 。 又hựu 取thủ 重trọng 擔đảm 應ưng 非phi 蘊uẩn 攝nhiếp 重trọng 擔đảm 自tự 取thủ 曾tằng 未vị 見kiến 故cố 。 然nhiên 經kinh 說thuyết 愛ái 名danh 取thủ 擔đảm 者giả 。 既ký 即tức 蘊uẩn 。 攝nhiếp 。 荷hà 者giả 應ưng 然nhiên 。 即tức 於ư 諸chư 蘊uẩn 。 立lập 數số 取thủ 趣thú 。 然nhiên 恐khủng 謂vị 此thử 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 是thị 不bất 可khả 說thuyết 。 常thường 住trụ 實thật 有hữu 。 故cố 此thử 經Kinh 後hậu 佛Phật 自tự 釋thích 言ngôn 。 但đãn 隨tùy 世thế 俗tục 說thuyết 此thử 具Cụ 壽thọ 有hữu 如như 是thị 名danh 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 如như 上thượng 所sở 引dẫn 人nhân 經kinh 文văn 句cú 。 為vi 令linh 了liễu 此thử 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 可khả 說thuyết 無vô 常thường 非phi 實thật 有hữu 性tánh 。 即tức 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 自tự 相tương/tướng 逼bức 害hại 得đắc 重trọng 擔đảm 名danh 。 前tiền 前tiền 剎sát 那na 引dẫn 後hậu 後hậu 故cố 名danh 為vi 荷hà 者giả 。 故cố 非phi 實thật 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 定định 應ưng 實thật 有hữu 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 諸chư 有hữu 撥bát 無vô 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 邪tà 見kiến 攝nhiếp 故cố 。 誰thùy 言ngôn 無vô 有hữu 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 如như 佛Phật 所sở 言ngôn 。 我ngã 說thuyết 有hữu 故cố 。 謂vị 蘊uẩn 相tương 續tục 能năng 往vãng 後hậu 世thế 不bất 由do 胎thai 卵noãn 濕thấp 名danh 化hóa 生sanh 有hữu 情tình 。 撥bát 此thử 為vi 無vô 故cố 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。 化hóa 生sanh 諸chư 蘊uẩn 理lý 實thật 有hữu 故cố 。 又hựu 許hứa 此thử 邪tà 見kiến 謗báng 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 汝nhữ 等đẳng 應ưng 言ngôn 。 是thị 何hà 所sở 斷đoạn 。 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 理lý 並tịnh 不bất 然nhiên 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 非phi 諦đế 攝nhiếp 故cố 。 邪tà 見kiến 不bất 應ưng 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 有hữu 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 生sanh 在tại 世thế 間gian 。 應ưng 非phi 蘊uẩn 者giả 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 於ư 總tổng 中trung 假giả 說thuyết 一nhất 故cố 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 一nhất 麻ma 一nhất 米mễ 。 一nhất 聚tụ 一nhất 言ngôn 。 或hoặc 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 應ưng 許hứa 有hữu 為vi 攝nhiếp 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 說thuyết 生sanh 世thế 間gian 故cố 。 非phi 此thử 言ngôn 生sanh 如như 蘊uẩn 新tân 起khởi 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 。 生sanh 在tại 世thế 間gian 。 依y 此thử 今kim 時thời 取thủ 別biệt 蘊uẩn 義nghĩa 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 能năng 祠từ 者giả 生sanh 記ký 論luận 者giả 生sanh 取thủ 明minh 論luận 故cố 。 又hựu 如như 世thế 說thuyết 有hữu 苾Bật 芻Sô 生sanh 有hữu 外ngoại 道đạo 生sanh 。 取thủ 儀nghi 式thức 故cố 。 或hoặc 如như 世thế 說thuyết 有hữu 老lão 者giả 生sanh 有hữu 病bệnh 者giả 生sanh 。 取thủ 別biệt 位vị 故cố 。 佛Phật 已dĩ 遮già 故cố 此thử 救cứu 不bất 成thành 。 如như 勝thắng 義nghĩa 空không 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 業nghiệp 有hữu 異dị 熟thục 。 作tác 者giả 不bất 可khả 得đắc 。 謂vị 能năng 捨xả 此thử 蘊uẩn 及cập 能năng 續tục 餘dư 蘊uẩn 。 唯duy 除trừ 法pháp 假giả 。 故cố 佛Phật 已dĩ 遮già 。 頗phả 勒lặc 具cụ 那na 契Khế 經Kinh 亦diệc 說thuyết 。 我ngã 終chung 不bất 說thuyết 。 有hữu 能năng 取thủ 者giả 。 故cố 定định 無vô 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 能năng 於ư 世thế 間gian 。 取thủ 捨xả 諸chư 蘊uẩn 。 又hựu 汝nhữ 所sở 引dẫn 祠từ 者giả 等đẳng 生sanh 。 其kỳ 體thể 是thị 何hà 而nhi 能năng 喻dụ 此thử 。 若nhược 執chấp 是thị 我ngã 彼bỉ 不bất 極cực 成thành 。 若nhược 心tâm 心tâm 所sở 彼bỉ 念niệm 念niệm 滅diệt 新tân 新tân 生sanh 故cố 取thủ 捨xả 不bất 成thành 。 若nhược 許hứa 是thị 身thân 亦diệc 如như 心tâm 等đẳng 。 又hựu 如như 明minh 等đẳng 與dữ 身thân 有hữu 異dị 。 蘊uẩn 亦diệc 應ưng 異dị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 老lão 病bệnh 二nhị 身thân 各các 與dữ 前tiền 別biệt 。 數số 論luận 轉chuyển 變biến 如như 前tiền 已dĩ 遣khiển 。 故cố 彼bỉ 所sở 引dẫn 為ví 喻dụ 不bất 成thành 。 又hựu 許hứa 蘊uẩn 生sanh 非phi 數số 取thủ 趣thú 則tắc 定định 許hứa 此thử 異dị 蘊uẩn 及cập 常thường 。 又hựu 此thử 唯duy 一nhất 。 蘊uẩn 體thể 有hữu 五ngũ 。 寧ninh 不bất 說thuyết 此thử 與dữ 蘊uẩn 有hữu 異dị 。 大đại 種chủng 有hữu 四tứ 造tạo 色sắc 唯duy 一nhất 。 寧ninh 言ngôn 造tạo 色sắc 不bất 異dị 大đại 種chủng 。 是thị 彼bỉ 宗tông 過quá 。 何hà 謂vị 彼bỉ 宗tông 。 諸chư 計kế 造tạo 色sắc 即tức 大đại 種chủng 論luận 。 設thiết 如như 彼bỉ 見kiến 應ưng 作tác 是thị 質chất 。 如như 諸chư 造tạo 色sắc 即tức 四tứ 大đại 種chủng 亦diệc 應ưng 即tức 五ngũ 蘊uẩn 立lập 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 若nhược 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 即tức 諸chư 蘊uẩn 者giả 。 世Thế 尊Tôn 何hà 不bất 記ký 命mạng 者giả 即tức 身thân 。 觀quán 能năng 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 執chấp 一nhất 內nội 用dụng 士sĩ 夫phu 體thể 實thật 非phi 虛hư 名danh 為vi 命mạng 者giả 。 依y 此thử 問vấn 佛Phật 與dữ 身thân 一nhất 異dị 。 此thử 都đô 無vô 故cố 一nhất 異dị 不bất 成thành 。 如như 何hà 與dữ 身thân 可khả 記ký 一nhất 異dị 。 如như 不bất 可khả 記ký 龜quy 毛mao 䩕ngạnh 軟nhuyễn 。 古cổ 昔tích 諸chư 師sư 已dĩ 解giải 斯tư 結kết 。 昔tích 有hữu 大đại 德đức 名danh 曰viết 龍long 軍quân 。 三Tam 明Minh 六Lục 通Thông 。 具cụ 八Bát 解Giải 脫Thoát 。 于vu 時thời 有hữu 一nhất 畢tất 隣lân 陀đà 王vương 。 至chí 大đại 德đức 所sở 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 我ngã 今kim 來lai 意ý 欲dục 請thỉnh 所sở 疑nghi 。 然nhiên 諸chư 沙Sa 門Môn 性tánh 好hảo/hiếu 多đa 語ngữ 。 尊tôn 能năng 直trực 答đáp 。 我ngã 當đương 請thỉnh 問vấn 。 大đại 德đức 受thọ 請thỉnh 。 王vương 即tức 問vấn 言ngôn 。 命mạng 者giả 與dữ 身thân 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 大đại 德đức 答đáp 言ngôn 。 此thử 不bất 應ưng 記ký 。 王vương 言ngôn 。 豈khởi 不bất 先tiên 有hữu 要yếu 耶da 。 今kim 何hà 異dị 言ngôn 。 不bất 答đáp 所sở 問vấn 。 大đại 德đức 質chất 曰viết 。 我ngã 欲dục 問vấn 疑nghi 。 然nhiên 諸chư 國quốc 王vương 性tánh 好hảo/hiếu 多đa 語ngữ 。 王vương 能năng 直trực 答đáp 。 我ngã 當đương 發phát 問vấn 。 王vương 便tiện 受thọ 教giáo 。 大đại 德đức 問vấn 言ngôn 。 大đại 王vương 宮cung 中trung 。 諸chư 菴am 羅la 樹thụ 所sở 生sanh 果quả 味vị 為vi 酢tạc 為vi 甘cam 。 王vương 言ngôn 。 宮cung 中trung 本bổn 無vô 此thử 樹thụ 。 大đại 德đức 復phục 責trách 。 先tiên 無vô 要yếu 耶da 。 今kim 何hà 異dị 言ngôn 。 不bất 答đáp 所sở 問vấn 。 王vương 言ngôn 。 宮cung 內nội 此thử 樹thụ 既ký 無vô 。 寧ninh 可khả 答đáp 言ngôn 果quả 味vị 甘cam 酢tạc 。 大đại 德đức 誨hối 曰viết 。 命mạng 者giả 亦diệc 無vô 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 與dữ 身thân 一nhất 異dị 。 佛Phật 何hà 不bất 說thuyết 命mạng 者giả 都đô 無vô 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 或hoặc 於ư 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 謂vị 為vi 命mạng 者giả 。 依y 之chi 發phát 問vấn 。 世Thế 尊Tôn 若nhược 答đáp 命mạng 者giả 都đô 無vô 。 彼bỉ 墮đọa 邪tà 見kiến 故cố 佛Phật 不bất 說thuyết 。 彼bỉ 未vị 能năng 了liễu 緣duyên 起khởi 理lý 故cố 。 非phi 受thọ 正Chánh 法Pháp 器khí 。 不bất 為vi 說thuyết 假giả 有hữu 。 理lý 必tất 應ưng 爾nhĩ 。 世Thế 尊Tôn 說thuyết 故cố 。 如như 世Thế 尊Tôn 告cáo 阿A 難Nan 陀Đà 言ngôn 。 有hữu 姓tánh 筏phiệt 蹉sa 出xuất 家gia 外ngoại 道đạo 。 來lai 至chí 我ngã 所sở 。 作tác 是thị 問vấn 言ngôn 。 我ngã 於ư 世thế 間gian 。 為vi 有hữu 非phi 有hữu 。 我ngã 不bất 為vi 記ký 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 若nhược 記ký 為vi 有hữu 違vi 法pháp 真chân 理lý 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 無vô 我ngã 故cố 。 若nhược 記ký 為vi 無vô 增tăng 彼bỉ 愚ngu 惑hoặc 。 彼bỉ 便tiện 謂vị 我ngã 。 先tiên 有hữu 今kim 無vô 。 對đối 執chấp 有hữu 愚ngu 此thử 愚ngu 更cánh 甚thậm 。 謂vị 執chấp 有hữu 我ngã 則tắc 墮đọa 常thường 邊biên 。 若nhược 執chấp 無vô 我ngã 便tiện 墮đọa 斷đoạn 邊biên 。 此thử 二nhị 輕khinh 重trọng 如như 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 故cố 有hữu 頌tụng 曰viết 。
觀quán 為vi 見kiến 所sở 傷thương 。 及cập 壞hoại 諸chư 善thiện 業nghiệp 。
故cố 佛Phật 說thuyết 正Chánh 法Pháp 。 如như 牝tẫn 虎hổ 銜hàm 子tử 。
執chấp 真chân 我ngã 為vi 有hữu 。 則tắc 為vi 見kiến 牙nha 傷thương 。
撥bát 俗tục 我ngã 為vi 無vô 。 便tiện 壞hoại 善thiện 業nghiệp 子tử 。
復phục 說thuyết 頌tụng 曰viết 。
由do 實thật 命mạng 者giả 無vô 。 佛Phật 不bất 言ngôn 一nhất 異dị 。
恐khủng 撥bát 無vô 假giả 我ngã 。 亦diệc 不bất 說thuyết 都đô 無vô 。
謂vị 蘊uẩn 相tương 續tục 中trung 。 有hữu 業nghiệp 果quả 命mạng 者giả 。
若nhược 說thuyết 無vô 命mạng 者giả 。 彼bỉ 撥bát 此thử 為vi 無vô 。
不bất 說thuyết 諸chư 蘊uẩn 中trung 。 有hữu 假giả 名danh 命mạng 者giả 。
由do 觀quán 發phát 問vấn 者giả 。 無vô 力lực 解giải 真chân 空không 。
如như 是thị 觀quán 筏phiệt 蹉sa 。 意ý 樂lạc 差sai 別biệt 故cố 。
彼bỉ 問vấn 有hữu 無vô 我ngã 。 佛Phật 不bất 答đáp 有hữu 無vô 。
何hà 緣duyên 不bất 記ký 世thế 間gian 常thường 等đẳng 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 若nhược 執chấp 。 我ngã 為vì 世thế 間gian 。 我ngã 體thể 都đô 無vô 故cố 。 四tứ 記ký 皆giai 非phi 理lý 。 若nhược 執chấp 生sanh 死tử 皆giai 名danh 世thế 間gian 。 佛Phật 四tứ 種chủng 記ký 亦diệc 皆giai 非phi 理lý 。 謂vị 若nhược 常thường 者giả 。 無vô 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 是thị 非phi 常thường 便tiện 自tự 斷đoạn 滅diệt 不bất 由do 功công 力lực 咸hàm 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 說thuyết 為vi 常thường 亦diệc 非phi 常thường 者giả 定định 應ưng 一nhất 分phần/phân 。 無vô 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 一nhất 分phần/phân 有hữu 情tình 自tự 證chứng 圓viên 寂tịch 。 若nhược 記ký 非phi 常thường 非phi 非phi 常thường 。 者giả 則tắc 非phi 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 決quyết 定định 相tương 違vi 便tiện 成thành 戲hí 論luận 。 然nhiên 依y 聖thánh 道Đạo 可khả 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 故cố 四tứ 定định 記ký 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 如như 離ly 繫hệ 子tử 問vấn 雀tước 死tử 生sanh 。 佛Phật 知tri 彼bỉ 心tâm 不bất 為vi 定định 記ký 。 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 亦diệc 不bất 記ký 者giả 。 以dĩ 同đồng 常thường 等đẳng 皆giai 有hữu 失thất 故cố 。 寧ninh 知tri 此thử 四tứ 義nghĩa 同đồng 常thường 等đẳng 。 以dĩ 有hữu 外ngoại 道đạo 名danh 嗢ốt 底để 迦ca 。 先tiên 問vấn 世thế 間gian 有hữu 邊biên 等đẳng 四tứ 。 復phục 設thiết 方phương 便tiện 。 矯kiểu 問vấn 世Thế 尊Tôn 。 為vi 諸chư 世thế 間gian 。 皆giai 由do 聖thánh 道Đạo 能năng 得đắc 出xuất 離ly 。 為vi 一nhất 分phần/phân 耶da 。 尊Tôn 者giả 阿A 難Nan 。 因nhân 告cáo 彼bỉ 曰viết 。 汝nhữ 以dĩ 此thử 事sự 。 已dĩ 問vấn 世Thế 尊Tôn 。 今kim 復phục 何hà 緣duyên 改cải 名danh 重trùng 問vấn 。 故cố 知tri 後hậu 四tứ 義nghĩa 與dữ 前tiền 同đồng 。 復phục 以dĩ 何hà 緣duyên 。 世Thế 尊Tôn 不bất 記ký 。 如Như 來Lai 死tử 後hậu 。 有hữu 等đẳng 四tứ 耶da 。 亦diệc 觀quán 問vấn 者giả 阿a 世thế 耶da 故cố 。 問vấn 者giả 妄vọng 計kế 已dĩ 解giải 脫thoát 我ngã 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 而nhi 發phát 問vấn 故cố 。 今kim 應ưng 詰cật 問vấn 計kế 有hữu 我ngã 者giả 。 佛Phật 何hà 緣duyên 記ký 有hữu 現hiện 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 不bất 記ký 如Như 來Lai 死tử 後hậu 亦diệc 有hữu 。 彼bỉ 言ngôn 恐khủng 有hữu 墮đọa 常thường 失thất 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 緣duyên 佛Phật 記ký 慈Từ 氏Thị 汝nhữ 於ư 來lai 世thế 。 當đương 得đắc 作tác 佛Phật 。 及cập 記ký 弟đệ 子tử 身thân 壞hoại 命mạng 終chung 。 某mỗ 甲giáp 今kim 時thời 已dĩ 生sanh 某mỗ 處xứ 。 此thử 豈khởi 非phi 有hữu 墮đọa 常thường 過quá 失thất 。 若nhược 佛Phật 先tiên 見kiến 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 彼bỉ 涅Niết 槃Bàn 已dĩ 。 便tiện 不bất 復phục 見kiến 。 以dĩ 不bất 知tri 故cố 。 不bất 記ký 有hữu 者giả 則tắc 撥bát 大đại 師sư 。 具cụ 一nhất 切thiết 智trí 。 或hoặc 應ưng 許hứa 不bất 記ký 由do 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 若nhược 謂vị 世Thế 尊Tôn 見kiến 而nhi 不bất 說thuyết 則tắc 有hữu 離ly 蘊uẩn 及cập 常thường 住trụ 過quá 。 若nhược 見kiến 非phi 見kiến 俱câu 不bất 可khả 說thuyết 。 則tắc 應ưng 漸tiệm 言ngôn 不bất 可khả 說thuyết 佛Phật 。 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 非phi 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 若nhược 謂vị 實thật 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 以dĩ 契Khế 經Kinh 言ngôn 諦đế 故cố 住trụ 故cố 定định 執chấp 無vô 我ngã 者giả 墮đọa 惡ác 見kiến 處xứ 故cố 。 此thử 不bất 成thành 證chứng 。 彼bỉ 經kinh 亦diệc 說thuyết 定định 執chấp 有hữu 我ngã 者giả 墮đọa 惡ác 見kiến 處xứ 故cố 。 阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 諸chư 論luận 師sư 言ngôn 。 執chấp 我ngã 有hữu 無vô 俱câu 邊biên 見kiến 攝nhiếp 。 如như 次thứ 墮đọa 在tại 常thường 斷đoạn 邊biên 故cố 。 彼bỉ 師sư 所sở 說thuyết 。 深thâm 為vi 應ưng 理lý 。 以dĩ 執chấp 有hữu 我ngã 則tắc 墮đọa 常thường 邊biên 。 若nhược 執chấp 無vô 我ngã 便tiện 墮đọa 斷đoạn 邊biên 。 前tiền 筏phiệt 蹉sa 經kinh 分phân 明minh 說thuyết 故cố 。 若nhược 定định 無vô 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 為vi 說thuyết 阿a 誰thùy 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 不bất 應ưng 生sanh 死tử 自tự 流lưu 轉chuyển 故cố 。 然nhiên 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 契Khế 經Kinh 中trung 。 說thuyết 諸chư 有hữu 情tình 無vô 明minh 所sở 覆phú 。 貪tham 愛ái 所sở 繫hệ 馳trì 流lưu 生sanh 死tử 。 故cố 應ưng 定định 有hữu 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 此thử 復phục 如như 何hà 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 由do 捨xả 前tiền 蘊uẩn 取thủ 後hậu 蘊uẩn 故cố 。 如như 是thị 義nghĩa 宗tông 前tiền 已dĩ 徵trưng 遣khiển 。 如như 燎liệu 原nguyên 火hỏa 雖tuy 剎sát 那na 滅diệt 而nhi 由do 相tương 續tục 說thuyết 有hữu 流lưu 轉chuyển 。 如như 是thị 蘊uẩn 聚tụ 假giả 說thuyết 有hữu 情tình 。 愛ái 取thủ 為vi 緣duyên 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 若nhược 唯duy 有hữu 蘊uẩn 。 何hà 故cố 世Thế 尊Tôn 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 今kim 我ngã 於ư 昔tích 為vi 世thế 導đạo 師sư 。 名danh 為vi 妙diệu 眼nhãn 。 此thử 說thuyết 何hà 咎cữu 。 蘊uẩn 各các 異dị 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 是thị 何hà 物vật 。 謂vị 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 昔tích 我ngã 即tức 今kim 體thể 應ưng 常thường 住trụ 。 故cố 說thuyết 今kim 我ngã 昔tích 為vi 師sư 言ngôn 。 顯hiển 昔tích 與dữ 今kim 是thị 一nhất 相tương 續tục 。 如như 言ngôn 此thử 火hỏa 曾tằng 燒thiêu 彼bỉ 事sự 。 若nhược 謂vị 決quyết 定định 有hữu 真chân 實thật 我ngã 則tắc 應ưng 唯duy 佛Phật 能năng 明minh 了liễu 觀quán 。 觀quán 已dĩ 應ưng 生sanh 堅kiên 固cố 我ngã 執chấp 。 從tùng 斯tư 我ngã 執chấp 我ngã 所sở 執chấp 生sanh 。 從tùng 此thử 應ưng 生sanh 我ngã 我ngã 所sở 愛ái 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 作tác 如như 是thị 言ngôn 。 若nhược 執chấp 有hữu 我ngã 便tiện 執chấp 我ngã 所sở 。 執chấp 我ngã 所sở 故cố 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 中trung 便tiện 復phục 發phát 生sanh 我ngã 我ngã 所sở 愛ái 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 我ngã 愛ái 所sở 縛phược 。 則tắc 為vi 謗báng 佛Phật 。 去khứ 解giải 脫thoát 遠viễn 。 若nhược 謂vị 於ư 我ngã 不bất 起khởi 我ngã 愛ái 。 此thử 言ngôn 無vô 義nghĩa 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 於ư 非phi 我ngã 中trung 橫hoạnh/hoành 計kế 為vi 我ngã 。 容dung 起khởi 我ngã 愛ái 。 非phi 實thật 我ngã 中trung 。 如như 是thị 所sở 言ngôn 無vô 理lý 為vi 證chứng 。 故cố 彼bỉ 於ư 佛Phật 真chân 聖thánh 教giáo 中trung 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 起khởi 見kiến 瘡sang 皰pháo 。 如như 是thị 一nhất 類loại 。 執chấp 有hữu 不bất 可khả 說thuyết 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。
復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 總tổng 撥bát 一nhất 切thiết 法pháp 體thể 皆giai 非phi 有hữu 。 外ngoại 道đạo 執chấp 有hữu 別biệt 真chân 我ngã 性tánh 。 此thử 等đẳng 一nhất 切thiết 。 見kiến 不bất 如như 理lý 。 皆giai 不bất 能năng 免miễn 無vô 解giải 脫thoát 過quá 。 若nhược 一nhất 切thiết 類loại 我ngã 體thể 都đô 無vô 。 剎sát 那na 滅diệt 心tâm 於ư 曾tằng 所sở 受thọ 久cửu 相tương 似tự 境cảnh 何hà 能năng 憶ức 知tri 。 如như 是thị 憶ức 知tri 從tùng 相tương 續tục 內nội 念niệm 境cảnh 想tưởng 類loại 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 。 且thả 初sơ 憶ức 念niệm 為vi 從tùng 何hà 等đẳng 心tâm 差sai 別biệt 無vô 間gian 生sanh 。 從tùng 有hữu 緣duyên 彼bỉ 作tác 意ý 相tương 似tự 相tương/tướng 屬thuộc 想tưởng 等đẳng 不bất 為vi 依y 止chỉ 差sai 別biệt 愁sầu 憂ưu 散tán 亂loạn 等đẳng 緣duyên 損tổn 壞hoại 功công 德đức 心tâm 差sai 別biệt 起khởi 。 雖tuy 有hữu 如như 是thị 。 作tác 意ý 等đẳng 緣duyên 。 若nhược 無vô 彼bỉ 類loại 心tâm 差sai 別biệt 者giả 則tắc 無vô 堪kham 能năng 修tu 此thử 憶ức 念niệm 。 雖tuy 有hữu 彼bỉ 類loại 心tâm 差sai 別biệt 因nhân 若nhược 無vô 如như 是thị 緣duyên 亦diệc 無vô 能năng 修tu 理lý 。 要yếu 具cụ 二nhị 種chủng 方phương 可khả 能năng 修tu 。 諸chư 憶ức 念niệm 生sanh 但đãn 由do 於ư 此thử 。 不bất 見kiến 離ly 此thử 有hữu 功công 能năng 故cố 。 如như 何hà 異dị 心tâm 見kiến 後hậu 異dị 心tâm 能năng 憶ức 。 非phi 天thiên 授thọ 心tâm 曾tằng 所sở 見kiến 境cảnh 後hậu 祠từ 授thọ 心tâm 有hữu 憶ức 念niệm 理lý 。 此thử 難nạn/nan 非phi 理lý 。 不bất 相tương 屬chúc 故cố 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 心tâm 互hỗ 不bất 相tương 屬thuộc 。 非phi 如như 一nhất 相tương 續tục 有hữu 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 我ngã 等đẳng 不bất 言ngôn 異dị 心tâm 見kiến 境cảnh 異dị 心tâm 能năng 憶ức 。 相tương 續tục 一nhất 故cố 。 然nhiên 從tùng 過quá 去khứ 緣duyên 彼bỉ 境cảnh 心tâm 引dẫn 起khởi 今kim 時thời 能năng 憶ức 念niệm 識thức 。 謂vị 如như 前tiền 說thuyết 。 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 力lực 故cố 。 生sanh 念niệm 何hà 失thất 。 由do 此thử 憶ức 念niệm 力lực 有hữu 後hậu 記ký 知tri 生sanh 。 我ngã 體thể 既ký 無vô 孰thục 為vi 能năng 憶ức 。 能năng 憶ức 是thị 何hà 義nghĩa 。 由do 念niệm 能năng 取thủ 境cảnh 。 此thử 取thủ 境cảnh 豈khởi 異dị 念niệm 。 雖tuy 不bất 異dị 念niệm 但đãn 由do 作tác 者giả 。 作tác 者giả 即tức 是thị 前tiền 說thuyết 念niệm 因nhân 。 謂vị 彼bỉ 類loại 心tâm 差sai 別biệt 。 然nhiên 世thế 間gian 所sở 言ngôn 制chế 怛đát 羅la 能năng 憶ức 。 此thử 於ư 蘊uẩn 相tương 續tục 立lập 制chế 怛đát 羅la 名danh 。 從tùng 先tiên 見kiến 心tâm 後hậu 憶ức 念niệm 起khởi 。 依y 如như 是thị 理lý 說thuyết 彼bỉ 能năng 憶ức 。 我ngã 體thể 若nhược 無vô 是thị 誰thùy 之chi 念niệm 。 為vi 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 第đệ 六lục 聲thanh 。 此thử 第đệ 六lục 聲thanh 依y 屬thuộc 主chủ 義nghĩa 。 如như 何hà 物vật 屬thuộc 何hà 主chủ 。 此thử 如như 牛ngưu 等đẳng 屬thuộc 制chế 怛đát 羅la 。 彼bỉ 如như 何hà 為vi 牛ngưu 主chủ 。 謂vị 依y 彼bỉ 彼bỉ 所sở 乘thừa 所sở 搆câu 所sở 役dịch 等đẳng 中trung 彼bỉ 得đắc 自tự 在tại 。 欲dục 於ư 何hà 所sở 驅khu 役dịch 於ư 念niệm 。 而nhi 勤cần 方phương 便tiện 尋tầm 求cầu 念niệm 主chủ 。 於ư 所sở 念niệm 境cảnh 。 驅khu 役dịch 於ư 念niệm 。 役dịch 念niệm 為vi 何hà 。 謂vị 令linh 念niệm 起khởi 。 奇kỳ 哉tai 自tự 在tại 起khởi 無vô 理lý 言ngôn 。 寧ninh 為vi 此thử 生sanh 而nhi 驅khu 役dịch 此thử 。 又hựu 我ngã 於ư 念niệm 如như 何hà 驅khu 役dịch 。 為vi 令linh 念niệm 起khởi 。 為vi 令linh 念niệm 行hành 。 念niệm 無vô 行hành 故cố 但đãn 應ưng 念niệm 起khởi 。 則tắc 因nhân 名danh 主chủ 。 果quả 名danh 能năng 屬thuộc 。 由do 因nhân 增tăng 上thượng 令linh 果quả 得đắc 生sanh 。 故cố 因nhân 名danh 主chủ 。 果quả 於ư 生sanh 時thời 是thị 因nhân 所sở 有hữu 故cố 名danh 能năng 屬thuộc 。 即tức 生sanh 念niệm 因nhân 足túc 為vi 念niệm 主chủ 。 何hà 勞lao 立lập 我ngã 為vi 念niệm 主chủ 耶da 。 即tức 諸chư 行hành 聚tụ 一nhất 類loại 相tương 續tục 。 世thế 共cộng 施thi 設thiết 制chế 怛đát 羅la 牛ngưu 。 立lập 制chế 怛đát 羅la 名danh 為vi 牛ngưu 主chủ 。 是thị 牛ngưu 相tương 續tục 於ư 異dị 方phương 生sanh 變biến 異dị 生sanh 因nhân 故cố 名danh 為vi 主chủ 。 此thử 中trung 無vô 一nhất 實thật 制chế 怛đát 羅la 亦diệc 無vô 實thật 牛ngưu 。 但đãn 假giả 施thi 設thiết 。 故cố 言ngôn 牛ngưu 主chủ 。 亦diệc 不bất 離ly 因nhân 。 憶ức 念niệm 既ký 爾nhĩ 。 記ký 知tri 亦diệc 然nhiên 。 如như 辯biện 憶ức 知tri 熟thục 為vi 能năng 了liễu 誰thùy 之chi 識thức 等đẳng 亦diệc 應ưng 例lệ 釋thích 。 且thả 識thức 因nhân 緣duyên 與dữ 前tiền 別biệt 者giả 。 謂vị 根căn 境cảnh 等đẳng 。 如như 應ưng 當đương 知tri 。 有hữu 作tác 是thị 言ngôn 。 決quyết 定định 有hữu 我ngã 。 事sự 用dụng 必tất 待đãi 事sự 用dụng 者giả 故cố 。 謂vị 諸chư 事sự 用dụng 待đãi 事sự 用dụng 者giả 。 如như 天thiên 授thọ 行hành 必tất 待đãi 天thiên 授thọ 。 行hành 是thị 事sự 用dụng 。 天thiên 授thọ 名danh 者giả 。 如như 是thị 識thức 等đẳng 所sở 有hữu 事sự 用dụng 。 必tất 待đãi 所sở 依y 能năng 了liễu 等đẳng 者giả 。 今kim 應ưng 詰cật 彼bỉ 。 天thiên 授thọ 謂vị 何hà 。 若nhược 是thị 實thật 我ngã 此thử 如như 先tiên 破phá 。 若nhược 假giả 士sĩ 夫phu 體thể 非phi 一nhất 物vật 。 於ư 諸chư 行hành 相tướng 。 續tục 假giả 立lập 此thử 名danh 故cố 。 如như 天thiên 授thọ 能năng 行hành 識thức 能năng 了liễu 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 何hà 理lý 說thuyết 天thiên 授thọ 能năng 行hành 。 謂vị 於ư 剎sát 那na 生sanh 滅diệt 。 諸chư 行hành 不bất 異dị 相tướng 續tục 立lập 天thiên 授thọ 名danh 。 愚ngu 夫phu 於ư 中trung 執chấp 為vi 一nhất 體thể 。 為vi 自tự 相tương 續tục 異dị 處xứ 生sanh 因nhân 。 異dị 處xứ 生sanh 名danh 行hành 。 因nhân 即tức 名danh 行hành 者giả 。 依y 此thử 理lý 說thuyết 天thiên 授thọ 能năng 行hành 。 如như 焰diễm 及cập 聲thanh 異dị 處xứ 相tương 續tục 。 世thế 依y 此thử 說thuyết 焰diễm 聲thanh 能năng 行hành 。 如như 是thị 天thiên 授thọ 身thân 能năng 為vi 識thức 因nhân 故cố 。 世thế 間gian 亦diệc 謂vị 天thiên 授thọ 能năng 了liễu 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 者giả 為vi 順thuận 世thế 間gian 言ngôn 說thuyết 理lý 故cố 。 亦diệc 作tác 是thị 說thuyết 。 經kinh 說thuyết 諸chư 識thức 能năng 了liễu 所sở 緣duyên 。 識thức 於ư 所sở 緣duyên 。 為vi 何hà 所sở 作tác 。 都đô 無vô 所sở 作tác 。 但đãn 以dĩ 境cảnh 生sanh 。 如như 果quả 酬thù 因nhân 。 雖tuy 無vô 所sở 作tác 而nhi 似tự 因nhân 起khởi 說thuyết 名danh 酬thù 因nhân 。 如như 是thị 識thức 生sanh 雖tuy 無vô 所sở 作tác 而nhi 似tự 境cảnh 故cố 說thuyết 名danh 了liễu 境cảnh 。 如như 何hà 似tự 境cảnh 。 謂vị 帶đái 彼bỉ 相tương/tướng 。 是thị 故cố 諸chư 識thức 雖tuy 亦diệc 託thác 根căn 生sanh 不bất 名danh 了liễu 根căn 。 但đãn 名danh 為vi 了liễu 境cảnh 。 或hoặc 識thức 於ư 境cảnh 相tướng 續tục 生sanh 時thời 。 前tiền 識thức 為vi 因nhân 引dẫn 後hậu 識thức 起khởi 說thuyết 識thức 能năng 了liễu 。 亦diệc 無vô 有hữu 失thất 。 世thế 間gian 於ư 因nhân 說thuyết 作tác 者giả 故cố 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 鍾chung 鼓cổ 能năng 鳴minh 。 或hoặc 如như 燈đăng 能năng 行hành 識thức 能năng 了liễu 亦diệc 爾nhĩ 。 為vi 依y 何hà 理lý 說thuyết 燈đăng 能năng 行hành 。 焰diễm 相tương 續tục 中trung 假giả 立lập 燈đăng 號hiệu 。 燈đăng 於ư 異dị 處xứ 相tương 續tục 生sanh 時thời 。 說thuyết 為vi 燈đăng 行hành 。 無vô 別biệt 行hành 者giả 。 如như 是thị 心tâm 相tương 續tục 假giả 立lập 識thức 名danh 。 於ư 異dị 境cảnh 生sanh 時thời 說thuyết 名danh 能năng 了liễu 。 或hoặc 如như 色sắc 有hữu 色sắc 生sanh 色sắc 住trụ 。 此thử 中trung 無vô 別biệt 有hữu 生sanh 住trụ 者giả 。 說thuyết 識thức 能năng 了liễu 理lý 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 若nhược 後hậu 識thức 生sanh 從tùng 識thức 非phi 我ngã 。 何hà 緣duyên 從tùng 識thức 不bất 恆hằng 似tự 前tiền 。 及cập 不bất 定định 次thứ 生sanh 如như 芽nha 莖hành 葉diệp 等đẳng 。 有hữu 為vi 皆giai 有hữu 住trụ 異dị 相tướng 故cố 。 謂vị 諸chư 有hữu 為vi 自tự 性tánh 。 法pháp 爾nhĩ 微vi 細tế 相tương 續tục 後hậu 必tất 異dị 前tiền 。 若nhược 異dị 此thử 者giả 縱túng/tung 意ý 入nhập 定định 。 身thân 心tâm 相tương 續tục 相tương 似tự 而nhi 生sanh 。 後hậu 念niệm 與dữ 初sơ 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 應ưng 最tối 後hậu 念niệm 自tự 然nhiên 從tùng 定định 出xuất 。 諸chư 心tâm 相tương 續tục 亦diệc 有hữu 定định 次thứ 。 若nhược 此thử 心tâm 次thứ 彼bỉ 心tâm 應ưng 生sanh 。 於ư 此thử 心tâm 後hậu 彼bỉ 必tất 生sanh 故cố 。 亦diệc 有hữu 少thiểu 分phần 行hành 相tương/tướng 等đẳng 心tâm 方phương 能năng 相tương 生sanh 。 種chủng 性tánh 別biệt 故cố 。 如như 女nữ 心tâm 無vô 間gian 起khởi 嚴nghiêm 污ô 身thân 心tâm 。 或hoặc 起khởi 彼bỉ 夫phu 彼bỉ 子tử 心tâm 等đẳng 。 後hậu 時thời 從tùng 此thử 諸chư 心tâm 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 還hoàn 生sanh 女nữ 心tâm 。 如như 是thị 女nữ 心tâm 於ư 後hậu 所sở 起khởi 嚴nghiêm 污ô 心tâm 等đẳng 有hữu 生sanh 功công 能năng 。 異dị 此thử 無vô 功công 能năng 。 由do 種chủng 性tánh 別biệt 故cố 。 女nữ 心tâm 無vô 間gian 容dung 起khởi 多đa 心tâm 。 然nhiên 多đa 心tâm 中trung 若nhược 先tiên 數số 起khởi 。 明minh 了liễu 近cận 起khởi 。 先tiên 起khởi 非phi 餘dư 。 由do 如như 是thị 心tâm 修tu 力lực 強cường/cưỡng 故cố 。 唯duy 除trừ 將tương 起khởi 位vị 身thân 外ngoại 緣duyên 差sai 別biệt 。 諸chư 有hữu 修tu 力lực 最tối 強cường 盛thịnh 者giả 。 寧ninh 不bất 恆hằng 時thời 生sanh 於ư 自tự 果quả 。 由do 此thử 心tâm 有hữu 住trụ 異dị 相tướng 故cố 。 此thử 住trụ 異dị 相tướng 於ư 別biệt 修tu 果quả 相tương 續tục 生sanh 中trung 最tối 隨tùy 順thuận 故cố 。 諸chư 心tâm 品phẩm 類loại 次thứ 第đệ 相tương 生sanh 。 因nhân 緣duyên 方phương 隅ngung 。 我ngã 已dĩ 略lược 說thuyết 。 委ủy 悉tất 了liễu 達đạt 唯duy 在tại 世Thế 尊Tôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 智trí 自tự 在tại 故cố 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 故cố 。 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
於ư 一nhất 孔khổng 雀tước 輪luân 。 一nhất 切thiết 種chủng 因nhân 相tương/tướng 。
非phi 餘dư 智trí 境cảnh 界giới 。 唯duy 一Nhất 切Thiết 智Trí 知tri 。
色sắc 差sai 別biệt 因nhân 尚thượng 為vi 難nan 了liễu 。 況huống 心tâm 心tâm 所sở 諸chư 無vô 色sắc 法pháp 因nhân 緣duyên 差sai 別biệt 。 可khả 易dị 了liễu 知tri 。 一nhất 類loại 外ngoại 道đạo 作tác 如như 是thị 執chấp 。 諸chư 心tâm 生sanh 時thời 皆giai 從tùng 於ư 我ngã 。 前tiền 之chi 二nhị 難nạn/nan 於ư 彼bỉ 最tối 切thiết 。 若nhược 諸chư 心tâm 生sanh 皆giai 從tùng 我ngã 者giả 。 何hà 緣duyên 後hậu 識thức 不bất 恆hằng 似tự 前tiền 。 及cập 不bất 定định 次thứ 生sanh 如như 芽nha 莖hành 葉diệp 等đẳng 。 若nhược 謂vị 由do 待đãi 意ý 合hợp 差sai 別biệt 有hữu 異dị 。 識thức 生sanh 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 我ngã 與dữ 餘dư 合hợp 非phi 極cực 成thành 故cố 。 又hựu 二nhị 物vật 合hợp 有hữu 分phần/phân 限hạn 故cố 。 謂vị 彼bỉ 自tự 類loại 釋thích 合hợp 相tương/tướng 言ngôn 非phi 至chí 為vi 先tiên 後hậu 至chí 名danh 合hợp 。 我ngã 與dữ 意ý 合hợp 應ưng 有hữu 分phần/phân 限hạn 。 意ý 移di 轉chuyển 故cố 我ngã 應ưng 移di 轉chuyển 。 或hoặc 應ưng 與dữ 意ý 俱câu 有hữu 壞hoại 滅diệt 。 若nhược 謂vị 一nhất 分phần/phân 合hợp 理lý 定định 不bất 然nhiên 。 於ư 一nhất 我ngã 體thể 中trung 無vô 別biệt 分phần/phân 故cố 。 設thiết 許hứa 有hữu 合hợp 我ngã 體thể 既ký 常thường 。 意ý 無vô 別biệt 異dị 。 合hợp 寧ninh 有hữu 別biệt 。 若nhược 待đãi 別biệt 學học 為vi 難nạn/nan 亦diệc 同đồng 。 謂vị 覺giác 因nhân 何hà 得đắc 有hữu 差sai 別biệt 。 若nhược 待đãi 行hành 別biệt 我ngã 意ý 合hợp 者giả 則tắc 應ưng 但đãn 心tâm 待đãi 行hành 差sai 別biệt 能năng 生sanh 異dị 識thức 。 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 我ngã 於ư 識thức 生sanh 都đô 無vô 有hữu 用dụng 。 而nhi 言ngôn 諸chư 識thức 。 皆giai 從tùng 我ngã 生sanh 。 如như 藥dược 事sự 成thành 能năng 除trừ 痼# 疾tật 誑cuống 醫y 矯kiểu 說thuyết 普phổ 莎sa 訶ha 言ngôn 。 若nhược 謂vị 此thử 二nhị 由do 我ngã 故cố 有hữu 此thử 但đãn 有hữu 言ngôn 無vô 理lý 為vi 證chứng 。 若nhược 謂vị 此thử 二nhị 我ngã 為vi 所sở 依y 如như 誰thùy 與dữ 誰thùy 為vi 所sở 依y 義nghĩa 。 非phi 心tâm 與dữ 行hành 如như 畫họa 如như 果quả 我ngã 為vi 能năng 持trì 如như 壁bích 如như 器khí 。 如như 是thị 便tiện 有hữu 更cánh 相tương 礙ngại 失thất 。 及cập 有hữu 或hoặc 時thời 別biệt 住trụ 失thất 故cố 。 非phi 如như 壁bích 器khí 我ngã 為vi 彼bỉ 依y 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 。 此thử 但đãn 如như 地địa 能năng 為vi 香hương 等đẳng 四tứ 物vật 所sở 依y 。 彼bỉ 如như 是thị 言ngôn 。 證chứng 成thành 無vô 我ngã 。 故cố 我ngã 於ư 此thử 深thâm 生sanh 喜hỷ 慰úy 。 如như 世thế 間gian 地địa 不bất 離ly 香hương 等đẳng 。 我ngã 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 非phi 離ly 心tâm 行hành 。 誰thùy 能năng 了liễu 地địa 離ly 於ư 香hương 等đẳng 。 但đãn 於ư 香hương 等đẳng 聚tụ 集tập 差sai 別biệt 。 世thế 俗tục 流lưu 布bố 立lập 以dĩ 地địa 名danh 。 我ngã 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 但đãn 於ư 心tâm 等đẳng 諸chư 蘊uẩn 差sai 別biệt 。 假giả 立lập 我ngã 名danh 。 若nhược 離ly 香hương 等đẳng 無vô 別biệt 有hữu 地địa 如như 何hà 說thuyết 言ngôn 地địa 有hữu 香hương 等đẳng 。 為vi 顯hiển 地địa 體thể 有hữu 香hương 等đẳng 別biệt 。 故cố 即tức 於ư 地địa 說thuyết 有hữu 香hương 等đẳng 。 令linh 他tha 了liễu 達đạt 是thị 此thử 非phi 餘dư 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 木mộc 像tượng 身thân 等đẳng 。 又hựu 若nhược 有hữu 我ngã 待đãi 行hành 差sai 別biệt 。 何hà 不bất 俱câu 時thời 。 生sanh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 若nhược 時thời 此thử 行hành 功công 用dụng 最tối 強cường/cưỡng 。 此thử 能năng 遮già 餘dư 令linh 不bất 生sanh 果quả 。 寧ninh 從tùng 強cường/cưỡng 者giả 果quả 不bất 恆hằng 生sanh 。 答đáp 此thử 如như 前tiền 修tu 力lực 道Đạo 理lý 許hứa 行hành 非phi 常thường 漸tiệm 變biến 異dị 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 計kế 我ngã 則tắc 為vi 唐đường 捐quyên 。 行hành 力lực 令linh 心tâm 差sai 別biệt 生sanh 故cố 。 彼bỉ 行hành 此thử 修tu 。 體thể 無vô 異dị 故cố 。 必tất 定định 應ưng 信tín 我ngã 體thể 實thật 有hữu 以dĩ 有hữu 念niệm 等đẳng 德đức 句cú 義nghĩa 故cố 。 德đức 必tất 依y 止chỉ 實thật 句cú 義nghĩa 故cố 。 念niệm 等đẳng 依y 餘dư 理lý 不bất 成thành 故cố 。 此thử 證chứng 非phi 理lý 。 不bất 極cực 成thành 故cố 。 謂vị 說thuyết 念niệm 等đẳng 德đức 句cú 義nghĩa 攝nhiếp 體thể 皆giai 非phi 實thật 義nghĩa 不bất 極cực 成thành 。 許hứa 有hữu 別biệt 體thể 皆giai 名danh 實thật 故cố 。 經kinh 說thuyết 六lục 實thật 物vật 名danh 沙Sa 門Môn 果quả 故cố 。 彼bỉ 依y 實thật 我ngã 理lý 亦diệc 不bất 成thành 。 依y 義nghĩa 如như 前tiền 已dĩ 遮già 遣khiển 故cố 。 由do 此thử 所sở 立lập 但đãn 有hữu 虛hư 言ngôn 。 若nhược 我ngã 實thật 無vô 為vi 何hà 造tạo 業nghiệp 。 為vi 我ngã 當đương 受thọ 苦khổ 樂lạc 果quả 故cố 。 我ngã 體thể 是thị 何hà 。 謂vị 我ngã 執chấp 境cảnh 。 何hà 名danh 我ngã 執chấp 境cảnh 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 相tương 續tục 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 貪tham 愛ái 彼bỉ 故cố 。 與dữ 白bạch 等đẳng 覺giác 同đồng 處xứ 起khởi 故cố 。 謂vị 世thế 有hữu 言ngôn 。 我ngã 白bạch 我ngã 黑hắc 。 我ngã 老lão 我ngã 少thiểu 。 我ngã 瘦sấu 我ngã 肥phì 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 緣duyên 白bạch 等đẳng 覺giác 與dữ 計kế 我ngã 執chấp 同đồng 處xứ 而nhi 生sanh 。 非phi 所sở 計kế 我ngã 有hữu 此thử 差sai 別biệt 。 故cố 知tri 我ngã 執chấp 但đãn 緣duyên 諸chư 蘊uẩn 。 以dĩ 身thân 於ư 我ngã 有hữu 防phòng 護hộ 恩ân 。 故cố 亦diệc 於ư 身thân 假giả 說thuyết 為vi 我ngã 。 如như 言ngôn 臣thần 等đẳng 。 即tức 是thị 我ngã 身thân 。 於ư 有hữu 恩ân 中trung 實thật 假giả 說thuyết 我ngã 。 而nhi 諸chư 我ngã 執chấp 所sở 取thủ 不bất 然nhiên 。 若nhược 許hứa 緣duyên 身thân 亦diệc 起khởi 我ngã 執chấp 。 寧ninh 無vô 我ngã 執chấp 緣duyên 他tha 身thân 起khởi 。 他tha 與dữ 我ngã 執chấp 。 不bất 相tương 屬chúc 故cố 。 謂vị 若nhược 身thân 若nhược 心tâm 。 與dữ 我ngã 執chấp 相tướng 屬thuộc 。 此thử 我ngã 執chấp 起khởi 緣duyên 彼bỉ 非phi 餘dư 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 如như 是thị 習tập 故cố 。 相tương/tướng 屬thuộc 謂vị 何hà 。 謂vị 因nhân 起khởi 性tánh 。 若nhược 無vô 我ngã 體thể 誰thùy 之chi 我ngã 執chấp 。 此thử 前tiền 已dĩ 釋thích 。 寧ninh 復phục 重trùng 來lai 。 謂vị 我ngã 於ư 前tiền 已dĩ 作tác 是thị 說thuyết 。 為vi 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 第đệ 六lục 聲thanh 。 乃nãi 至chí 辨biện 因nhân 為vi 果quả 所sở 屬thuộc 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 執chấp 。 以dĩ 何hà 為vi 因nhân 。 謂vị 無vô 始thỉ 來lai 我ngã 執chấp 熏huân 習tập 。 緣duyên 自tự 相tương 續tục 有hữu 垢cấu 染nhiễm 心tâm 。 我ngã 體thể 若nhược 無vô 誰thùy 有hữu 苦khổ 樂lạc 。 若nhược 依y 於ư 此thử 有hữu 苦khổ 樂lạc 生sanh 。 即tức 說thuyết 名danh 為vi 此thử 有hữu 苦khổ 樂lạc 。 如như 林lâm 有hữu 果quả 及cập 樹thụ 有hữu 花hoa 。 苦khổ 樂lạc 依y 何hà 。 謂vị 內nội 六lục 處xứ 。 隨tùy 其kỳ 所sở 起khởi 說thuyết 為vi 彼bỉ 依y 。 若nhược 我ngã 實thật 無vô 誰thùy 能năng 作tác 業nghiệp 誰thùy 能năng 受thọ 果quả 。 作tác 受thọ 何hà 義nghĩa 。 作tác 謂vị 能năng 作tác 。 受thọ 謂vị 受thọ 者giả 。 此thử 但đãn 易dị 名danh 。 未vị 顯hiển 其kỳ 義nghĩa 。 辯biện 法pháp 相tướng 者giả 釋thích 此thử 相tương/tướng 言ngôn 。 能năng 自tự 在tại 為vi 名danh 為vi 作tác 者giả 。 能năng 領lãnh 業nghiệp 果quả 得đắc 受thọ 者giả 名danh 。 現hiện 見kiến 世thế 間gian 。 於ư 此thử 事sự 業nghiệp 若nhược 得đắc 自tự 在tại 名danh 為vi 能năng 作tác 。 如như 見kiến 天thiên 授thọ 於ư 浴dục 食thực 行hành 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 名danh 浴dục 等đẳng 者giả 。 此thử 中trung 汝nhữ 等đẳng 說thuyết 何hà 天thiên 授thọ 。 若nhược 說thuyết 實thật 我ngã 喻dụ 不bất 極cực 成thành 。 說thuyết 蘊uẩn 便tiện 非phi 自tự 在tại 作tác 者giả 。 業nghiệp 有hữu 三tam 種chủng 謂vị 身thân 語ngữ 意ý 。 且thả 起khởi 身thân 業nghiệp 必tất 依y 身thân 心tâm 。 身thân 心tâm 各các 依y 自tự 因nhân 緣duyên 轉chuyển 。 因nhân 緣duyên 展triển 轉chuyển 依y 自tự 因nhân 緣duyên 。 於ư 中trung 無vô 一nhất 自tự 在tại 起khởi 者giả 。 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 。 屬thuộc 因nhân 緣duyên 故cố 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 不bất 待đãi 因nhân 緣duyên 。 亦diệc 無vô 所sở 作tác 。 故cố 非phi 自tự 在tại 。 由do 此thử 彼bỉ 說thuyết 能năng 自tự 在tại 為vi 名danh 作tác 者giả 。 相tương 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 然nhiên 於ư 諸chư 法pháp 。 生sanh 因nhân 緣duyên 中trung 。 若nhược 有hữu 勝thắng 用dụng 假giả 名danh 作tác 者giả 。 非phi 所sở 執chấp 我ngã 見kiến 有hữu 少thiểu 用dụng 故cố 定định 不bất 應ưng 名danh 為vi 作tác 者giả 能năng 生sanh 身thân 業nghiệp 勝thắng 因nhân 者giả 何hà 。 謂vị 從tùng 憶ức 念niệm 引dẫn 生sanh 樂nhạo 欲dục 。 樂nhạo 欲dục 生sanh 尋tầm 伺tứ 。 尋tầm 伺tứ 生sanh 勤cần 勇dũng 。 勤cần 勇dũng 生sanh 風phong 。 風phong 起khởi 身thân 業nghiệp 。 汝nhữ 所sở 執chấp 我ngã 此thử 中trung 何hà 用dụng 。 故cố 於ư 身thân 業nghiệp 我ngã 非phi 作tác 者giả 。 語ngữ 意ý 業nghiệp 起khởi 類loại 此thử 應ưng 思tư 。 我ngã 復phục 云vân 何hà 能năng 領lãnh 業nghiệp 果quả 。 若nhược 謂vị 於ư 果quả 我ngã 能năng 了liễu 別biệt 。 此thử 定định 不bất 然nhiên 。 我ngã 於ư 了liễu 別biệt 都đô 無vô 有hữu 用dụng 。 於ư 前tiền 分phân 別biệt 生sanh 識thức 因nhân 中trung 已dĩ 遮già 遣khiển 故cố 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 如như 何hà 不bất 依y 諸chư 非phi 情tình 處xứ 罪tội 福phước 生sanh 長trưởng 。 彼bỉ 非phi 愛ái 等đẳng 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 唯duy 內nội 六lục 處xứ 是thị 彼bỉ 所sở 依y 。 我ngã 非phi 彼bỉ 依y 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 若nhược 實thật 無vô 我ngã 。 業nghiệp 已dĩ 滅diệt 壞hoại 。 云vân 何hà 復phục 能năng 。 生sanh 未vị 來lai 果quả 。 設thiết 有hữu 實thật 我ngã 業nghiệp 已dĩ 滅diệt 壞hoại 。 復phục 云vân 何hà 能năng 生sanh 未vị 來lai 果quả 。 從tùng 依y 止chỉ 我ngã 法pháp 非phi 法pháp 生sanh 。 如như 誰thùy 依y 誰thùy 。 此thử 前tiền 已dĩ 破phá 。 故cố 法pháp 非phi 法pháp 不bất 應ưng 依y 我ngã 。 然nhiên 聖thánh 教giáo 中trung 不bất 作tác 是thị 說thuyết 。 從tùng 已dĩ 壞hoại 業nghiệp 未vị 來lai 果quả 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 從tùng 業nghiệp 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 如như 種chủng 生sanh 果quả 。 如như 世thế 間gian 說thuyết 果quả 從tùng 種chủng 生sanh 。 然nhiên 果quả 不bất 隨tùy 已dĩ 壞hoại 種chủng 起khởi 。 亦diệc 非phi 從tùng 種chủng 無vô 間gian 即tức 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 從tùng 種chủng 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 果quả 方phương 得đắc 生sanh 。 謂vị 種chủng 次thứ 生sanh 芽nha 莖hành 葉diệp 等đẳng 。 花hoa 為vi 最tối 後hậu 方phương 引dẫn 果quả 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 言ngôn 從tùng 種chủng 生sanh 果quả 。 由do 種chủng 展triển 轉chuyển 引dẫn 起khởi 花hoa 中trung 生sanh 果quả 功công 能năng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 若nhược 此thử 花hoa 內nội 生sanh 果quả 功công 能năng 非phi 種chủng 為vi 先tiên 所sở 引dẫn 起khởi 者giả 。 所sở 生sanh 果quả 相tương 應ứng 與dữ 種chủng 別biệt 。 如như 是thị 雖tuy 言ngôn 從tùng 業nghiệp 生sanh 果quả 。 而nhi 非phi 從tùng 彼bỉ 已dĩ 壞hoại 業nghiệp 生sanh 。 亦diệc 非phi 從tùng 業nghiệp 無vô 間gian 生sanh 果quả 。 但đãn 從tùng 業nghiệp 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 生sanh 。 何hà 名danh 相tướng 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 謂vị 業nghiệp 為vi 先tiên 後hậu 色sắc 心tâm 起khởi 中trung 無vô 間gián 斷đoạn 名danh 為vi 相tương 續tục 。 即tức 此thử 相tương 續tục 後hậu 後hậu 剎sát 那na 異dị 前tiền 前tiền 生sanh 名danh 為vi 轉chuyển 變biến 。 即tức 此thử 轉chuyển 變biến 於ư 最tối 後hậu 時thời 有hữu 勝thắng 功công 能năng 無vô 間gian 生sanh 果quả 勝thắng 餘dư 轉chuyển 變biến 故cố 名danh 差sai 別biệt 。 如như 有hữu 取thủ 識thức 正chánh 命mạng 終chung 時thời 雖tuy 帶đái 眾chúng 多đa 感cảm 後hậu 有hữu 業nghiệp 所sở 引dẫn 熏huân 習tập 。 而nhi 重trọng/trùng 近cận 起khởi 數số 習tập 所sở 引dẫn 明minh 了liễu 非phi 餘dư 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
業nghiệp 極cực 重trọng 近cận 起khởi 。 數số 習tập 先tiên 所sở 作tác 。
前tiền 前tiền 前tiền 後hậu 熟thục 。 輪luân 轉chuyển 於ư 生sanh 死tử 。
於ư 此thử 義nghĩa 中trung 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 異dị 熟thục 因nhân 所sở 引dẫn 與dữ 異dị 熟thục 果quả 功công 能năng 。 與dữ 異dị 熟thục 果quả 已dĩ 即tức 便tiện 謝tạ 滅diệt 。 同đồng 類loại 因nhân 所sở 引dẫn 與dữ 等đẳng 流lưu 果quả 功công 能năng 。 若nhược 染nhiễm 污ô 者giả 對đối 治trị 起khởi 時thời 即tức 便tiện 謝tạ 滅diệt 。 不bất 染nhiễm 污ô 者giả 般Bát 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 方phương 永vĩnh 謝tạ 滅diệt 。 以dĩ 色sắc 心tâm 相tương 續tục 爾nhĩ 時thời 永vĩnh 滅diệt 故cố 。 何hà 緣duyên 異dị 熟thục 果quả 。 不bất 能năng 招chiêu 異dị 熟thục 如như 從tùng 種chủng 果quả 有hữu 別biệt 果quả 生sanh 。 且thả 非phi 譬thí 喻dụ 是thị 法pháp 皆giai 等đẳng 。 然nhiên 從tùng 種chủng 果quả 無vô 別biệt 果quả 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 從tùng 何hà 。 生sanh 於ư 後hậu 果quả 從tùng 後hậu 熟thục 變biến 差sai 別biệt 所sở 生sanh 。 謂vị 於ư 後hậu 時thời 即tức 前tiền 種chủng 果quả 遇ngộ 水thủy 土thổ/độ 等đẳng 諸chư 熟thục 變biến 緣duyên 。 便tiện 能năng 引dẫn 生sanh 熟thục 變biến 差sai 別biệt 。 正chánh 生sanh 芽nha 位vị 方phương 得đắc 種chủng 名danh 。 未vị 熟thục 變biến 時thời 從tùng 當đương 名danh 說thuyết 。 或hoặc 似tự 種chủng 故cố 世thế 說thuyết 為vi 種chủng 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 即tức 前tiền 異dị 熟thục 遇ngộ 聞văn 正chánh 邪tà 等đẳng 諸chư 起khởi 善thiện 惡ác 緣duyên 便tiện 能năng 引dẫn 生sanh 諸chư 善thiện 有hữu 漏lậu 及cập 諸chư 不bất 善thiện 有hữu 異dị 熟thục 心tâm 。 從tùng 此thử 引dẫn 生sanh 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 展triển 轉chuyển 能năng 引dẫn 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 。 從tùng 此thử 差sai 別biệt 後hậu 異dị 熟thục 生sanh 。 非phi 從tùng 餘dư 生sanh 。 故cố 喻dụ 同đồng 法pháp 。 或hoặc 由do 別biệt 法pháp 類loại 此thử 可khả 知tri 。 如như 拘câu 櫞# 花hoa 塗đồ 紫tử 礦quáng 汁trấp 。 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 為vi 因nhân 。 後hậu 果quả 生sanh 時thời 瓤# 便tiện 色sắc 赤xích 。 從tùng 此thử 赤xích 色sắc 更cánh 不bất 生sanh 餘dư 。 如như 是thị 應ưng 知tri 。 從tùng 業nghiệp 異dị 熟thục 更cánh 不bất 能năng 引dẫn 餘dư 異dị 熟thục 生sanh 。 前tiền 來lai 且thả 隨tùy 自tự 覺giác 慧tuệ 境cảnh 於ư 諸chư 業nghiệp 果quả 略lược 顯hiển 麁thô 相tương/tướng 。 其kỳ 間gian 異dị 類loại 差sai 別biệt 功công 能năng 諸chư 業nghiệp 所sở 熏huân 相tương 續tục 轉chuyển 變biến 至chí 彼bỉ 彼bỉ 位vị 彼bỉ 彼bỉ 果quả 生sanh 。 唯duy 佛Phật 證chứng 知tri 非phi 餘dư 境cảnh 界giới 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 故cố 。 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
此thử 業nghiệp 此thử 熏huân 習tập 。 至chí 此thử 時thời 與dữ 果quả 。
一nhất 切thiết 種chủng 定định 理lý 。 離ly 佛Phật 無vô 能năng 知tri 。
已dĩ 善thiện 說thuyết 此thử 淨tịnh 因nhân 道đạo 。 謂vị 佛Phật 至chí 言ngôn 真chân 法pháp 性tánh 。
應ưng 捨xả 闇ám 盲manh 諸chư 外ngoại 執chấp 。 惡ác 見kiến 所sở 為vi 求cầu 慧tuệ 眼nhãn 。
此thử 涅Niết 槃Bàn 宮cung 一nhất 廣quảng 道đạo 。 千thiên 聖thánh 所sở 遊du 無vô 我ngã 性tánh 。
諸chư 佛Phật 日nhật 言ngôn 光quang 所sở 照chiếu 。 雖tuy 開khai 殊thù 眼nhãn 不bất 能năng 覩đổ 。
於ư 此thử 方phương 隅ngung 已dĩ 略lược 說thuyết 。 為vi 開khai 智trí 者giả 慧tuệ 毒độc 門môn 。
庶thứ 各các 隨tùy 己kỷ 力lực 堪kham 能năng 。 遍biến 悟ngộ 所sở 知tri 成thành 勝thắng 業nghiệp 。
說Thuyết 一Nhất 切Thiết 有Hữu 部Bộ 俱Câu 舍Xá 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam 十thập
Thuyết Nhất Thiết Hữu Bộ Câu Xá Luận ♦ Quyển 30
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016