阿a 毘tỳ 達đạt 磨ma 俱câu 舍xá 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 八bát
尊tôn 者giả 世thế 親thân 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
分Phân 別Biệt 定Định 品Phẩm 第đệ 八bát 之chi 一nhất
☸ Phẩm 1:
已dĩ 說thuyết 諸chư 智trí 。 所sở 成thành 功công 德đức 。 餘dư 性tánh 功công 德đức 今kim 次thứ 當đương 辯biện 。 於ư 中trung 先tiên 辯biện 所sở 依y 止chỉ 定định 。 且thả 諸chư 定định 內nội 靜tĩnh 慮lự 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
靜tĩnh 慮lự 四tứ 各các 二nhị 。 於ư 中trung 生sanh 已dĩ 說thuyết 。
定định 謂vị 善thiện 一nhất 境cảnh 。 并tinh 伴bạn 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 。
初sơ 具cụ 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 。 後hậu 漸tiệm 離ly 前tiền 支chi 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 多đa 依y 靜tĩnh 慮lự 。 故cố 應ưng 先tiên 辯biện 靜tĩnh 慮lự 差sai 別biệt 。 此thử 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 初sơ 二nhị 三tam 四tứ 。 四tứ 各các 有hữu 二nhị 。 謂vị 定định 及cập 生sanh 。 生sanh 靜tĩnh 慮lự 體thể 世thế 品phẩm 已dĩ 說thuyết 。 謂vị 第đệ 四tứ 八bát 。 前tiền 三tam 各các 三tam 。 定định 靜tĩnh 慮lự 體thể 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 是thị 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 以dĩ 善thiện 等đẳng 持trì 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 若nhược 并tinh 助trợ 伴bạn 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 何hà 名danh 一nhất 境cảnh 性tánh 。 謂vị 專chuyên 一nhất 所sở 緣duyên 。 若nhược 爾nhĩ 即tức 心tâm 專chuyên 一nhất 境cảnh 位vị 。 依y 之chi 建kiến 立lập 三tam 摩ma 地địa 名danh 不bất 應ưng 別biệt 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 別biệt 法pháp 令linh 心tâm 於ư 一nhất 境cảnh 轉chuyển 名danh 三tam 摩ma 地địa 非phi 體thể 即tức 心tâm 。 豈khởi 不bất 諸chư 心tâm 剎sát 那na 滅diệt 故cố 皆giai 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 何hà 用dụng 等đẳng 持trì 。 若nhược 謂vị 令linh 心tâm 於ư 第đệ 二nhị 念niệm 不bất 散tán 亂loạn 。 故cố 須tu 有hữu 等đẳng 持trì 。 則tắc 於ư 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 無vô 用dụng 。 又hựu 由do 此thử 故cố 三tam 摩ma 地địa 成thành 。 寧ninh 不bất 即tức 由do 斯tư 心tâm 於ư 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 又hựu 三tam 摩ma 地địa 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 應ưng 一nhất 切thiết 心tâm 皆giai 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 不bất 爾nhĩ 。 餘dư 品phẩm 等đẳng 持trì 劣liệt 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 即tức 心tâm 一nhất 境cảnh 相tướng 續tục 轉chuyển 時thời 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 此thử 為vi 增tăng 上thượng 心tâm 學học 故cố 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 最tối 勝thắng 即tức 四tứ 靜tĩnh 慮lự 故cố 。 依y 何hà 義nghĩa 故cố 立lập 靜tĩnh 慮lự 名danh 。 由do 此thử 寂tịch 靜tĩnh 能năng 審thẩm 慮lự 故cố 。 審thẩm 慮lự 即tức 是thị 實thật 了liễu 知tri 義nghĩa 。 如như 說thuyết 心tâm 在tại 定định 能năng 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 審thẩm 慮lự 義nghĩa 中trung 置trí 地địa 界giới 故cố 。 此thử 宗tông 審thẩm 慮lự 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 若nhược 爾nhĩ 諸chư 等đẳng 持trì 皆giai 應ưng 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 勝thắng 方phương 立lập 此thử 名danh 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 發phát 光quang 名danh 日nhật 非phi 螢huỳnh 燭chúc 等đẳng 亦diệc 得đắc 日nhật 名danh 。 靜tĩnh 慮lự 如như 何hà 獨độc 名danh 為vi 勝thắng 。 諸chư 等đẳng 持trì 內nội 唯duy 此thử 攝nhiếp 支chi 。 止Chỉ 觀Quán 均quân 行hành 最tối 能năng 審thẩm 慮lự 。 得đắc 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 通thông 行hành 名danh 。 故cố 此thử 等đẳng 持trì 獨độc 名danh 靜tĩnh 慮lự 若nhược 爾nhĩ 染nhiễm 污ô 寧ninh 得đắc 此thử 名danh 。 由do 彼bỉ 亦diệc 能năng 邪tà 審thẩm 慮lự 故cố 。 是thị 則tắc 應ưng 有hữu 太thái 過quá 之chi 失thất 。 無vô 太thái 過quá 失thất 。 要yếu 相tương 似tự 中trung 方phương 立lập 名danh 故cố 。 如như 敗bại 種chủng 等đẳng 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 說thuyết 。 有hữu 惡ác 靜tĩnh 慮lự 。 若nhược 一nhất 境cảnh 性tánh 是thị 靜tĩnh 慮lự 體thể 。 依y 何hà 相tương/tướng 立lập 初sơ 二nhị 三tam 四tứ 。 具cụ 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 建kiến 立lập 為vi 初sơ 。 由do 此thử 已dĩ 明minh 亦diệc 具cụ 尋tầm 義nghĩa 。 必tất 俱câu 行hành 故cố 。 如như 煙yên 與dữ 火hỏa 。 非phi 伺tứ 有hữu 喜hỷ 樂lạc 而nhi 不bất 與dữ 尋tầm 俱câu 。 漸tiệm 離ly 前tiền 支chi 立lập 二nhị 三tam 四tứ 。 離ly 伺tứ 有hữu 二nhị 。 離ly 二nhị 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 具cụ 離ly 三tam 種chủng 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 故cố 一nhất 境cảnh 性tánh 分phân 為vi 四tứ 種chủng 。 已dĩ 辯biện 靜tĩnh 慮lự 。 無vô 色sắc 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 色sắc 亦diệc 如như 是thị 。 四tứ 蘊uẩn 離ly 下hạ 地địa 。
并tinh 上thượng 三tam 近cận 分phần/phân 。 總tổng 名danh 除trừ 色sắc 想tưởng 。
無vô 色sắc 謂vị 無vô 色sắc 。 後hậu 色sắc 起khởi 從tùng 心tâm 。
空không 無vô 邊biên 等đẳng 三tam 。 名danh 從tùng 加gia 行hành 立lập 。
非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 昧muội 劣liệt 故cố 立lập 名danh 。
論luận 曰viết 。 此thử 與dữ 靜tĩnh 慮lự 數số 自tự 性tánh 同đồng 。 謂vị 四tứ 各các 二nhị 。 生sanh 如như 前tiền 說thuyết 。 即tức 世thế 品phẩm 說thuyết 由do 生sanh 有hữu 四tứ 。 定định 無vô 色sắc 體thể 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 亦diệc 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 依y 此thử 故cố 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。 然nhiên 助trợ 伴bạn 中trung 此thử 除trừ 色sắc 蘊uẩn 。 無vô 色sắc 無vô 有hữu 隨tùy 轉chuyển 色sắc 故cố 。 雖tuy 一nhất 境cảnh 性tánh 體thể 相tướng 無vô 差sai 。 離ly 下hạ 地địa 生sanh 故cố 分phần/phân 四tứ 種chủng 。 謂vị 若nhược 已dĩ 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 生sanh 立lập 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 乃nãi 至chí 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 生sanh 。 立lập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 離ly 名danh 何hà 義nghĩa 。 謂vị 由do 此thử 道đạo 解giải 脫thoát 下hạ 地địa 惑hoặc 。 是thị 離ly 下hạ 染nhiễm 義nghĩa 。 即tức 此thử 四tứ 根căn 本bổn 并tinh 上thượng 三tam 近cận 分phần/phân 。 總tổng 說thuyết 名danh 為vi 除trừ 去khứ 色sắc 想tưởng 。 空không 處xứ 近cận 分phần/phân 未vị 得đắc 此thử 名danh 。 緣duyên 下hạ 地địa 色sắc 起khởi 色sắc 想tưởng 故cố 。 皆giai 無vô 色sắc 故cố 立lập 無vô 色sắc 名danh 。 此thử 因nhân 不bất 成thành 。 許hứa 有hữu 色sắc 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 立lập 無vô 色sắc 名danh 。 由do 彼bỉ 色sắc 微vi 故cố 名danh 無vô 色sắc 。 如như 微vi 黃hoàng 物vật 亦diệc 名danh 無vô 黃hoàng 。 許hứa 彼bỉ 界giới 中trung 色sắc 有hữu 何hà 相tương/tướng 若nhược 彼bỉ 唯duy 有hữu 身thân 語ngữ 律luật 儀nghi 。 身thân 語ngữ 既ký 無vô 。 律luật 儀nghi 寧ninh 有hữu 。 又hựu 無vô 大đại 種chủng 何hà 有hữu 造tạo 色sắc 。 若nhược 謂vị 如như 有hữu 無vô 漏lậu 律luật 儀nghi 不bất 爾nhĩ 。 無vô 漏lậu 依y 有hữu 漏lậu 大đại 種chủng 故cố 。 又hựu 彼bỉ 定định 中trung 。 亦diệc 遮già 有hữu 故cố 。 若nhược 許hứa 於ư 彼bỉ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 如như 何hà 可khả 言ngôn 彼bỉ 色sắc 微vi 少thiểu 。 若nhược 謂vị 於ư 彼bỉ 身thân 量lượng 小tiểu 故cố 水thủy 細tế 蟲trùng 極cực 微vi 亦diệc 應ưng 名danh 無vô 色sắc 。 亦diệc 身thân 量lượng 小tiểu 。 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 身thân 極cực 清thanh 妙diệu 故cố 中trung 有hữu 色sắc 界giới 應ưng 名danh 無vô 色sắc 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 身thân 清thanh 妙diệu 中trung 極cực 應ưng 唯duy 有hữu 頂đảnh 得đắc 無vô 色sắc 名danh 。 如như 定định 生sanh 身thân 有hữu 勝thắng 劣liệt 故cố 。 又hựu 生sanh 靜tĩnh 慮lự 所sở 有hữu 色sắc 身thân 。 非phi 下hạ 地địa 根căn 所sở 能năng 取thủ 故cố 。 與dữ 彼bỉ 何hà 異dị 。 不bất 名danh 無vô 色sắc 。 若nhược 謂vị 欲dục 色sắc 隨tùy 義nghĩa 立lập 名danh 無vô 色sắc 不bất 然nhiên 。 此thử 有hữu 何hà 理lý 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 壽thọ 煖noãn 合hợp 故cố 。 又hựu 說thuyết 名danh 色sắc 與dữ 識thức 相tương 依y 如như 二nhị 蘆lô 束thúc 相tương 依y 住trụ 故cố 。 又hựu 說thuyết 名danh 色sắc 識thức 為vi 緣duyên 故cố 。 又hựu 遮già 離ly 色sắc 乃nãi 至chí 離ly 行hành 識thức 有hữu 來lai 有hữu 去khứ 故cố 。 由do 此thử 無vô 色sắc 有hữu 色sắc 理lý 成thành 。 此thử 證chứng 不bất 成thành 。 應ưng 審thẩm 思tư 故cố 。 謂vị 所sở 引dẫn 教giáo 應ưng 共cộng 審thẩm 思tư 且thả 契Khế 經Kinh 言ngôn 壽thọ 煖noãn 合hợp 者giả 。 為vi 約ước 一nhất 切thiết 界giới 。 為vi 約ước 欲dục 界giới 說thuyết 。 名danh 色sắc 與dữ 識thức 相tương 依y 住trụ 者giả 。 為vi 約ước 一nhất 切thiết 界giới 。 為vi 約ước 欲dục 色sắc 說thuyết 。 所sở 說thuyết 名danh 色sắc 識thức 為vi 緣duyên 者giả 。 為vi 說thuyết 一nhất 切thiết 。 識thức 皆giai 為vi 名danh 色sắc 緣duyên 。 為vi 說thuyết 名danh 色sắc 生sanh 無vô 不bất 緣duyên 於ư 識thức 。 遮già 離ly 色sắc 至chí 行hành 識thức 有hữu 來lai 去khứ 者giả 。 為vi 遮già 隨tùy 離ly 一nhất 。 為vi 遮già 離ly 一nhất 切thiết 。 若nhược 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 無vô 簡giản 別biệt 不bất 應ưng 於ư 此thử 。 更cánh 致trí 審thẩm 思tư 。 此thử 說thuyết 不bất 然nhiên 。 太thái 過quá 失thất 故cố 。 謂vị 應ưng 外ngoại 煖noãn 亦diệc 與dữ 壽thọ 合hợp 。 又hựu 應ưng 外ngoại 名danh 色sắc 依y 識thức 識thức 為vi 緣duyên 。 又hựu 說thuyết 四tứ 食thực 如như 四tứ 識thức 住trụ 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 應ưng 有hữu 段đoạn 食thực 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 有hữu 一nhất 類loại 天thiên 超siêu 段đoạn 食thực 故cố 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 天thiên 喜hỷ 為vi 食thực 故cố 。 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 則tắc 無vô 色sắc 界giới 不bất 應ưng 有hữu 色sắc 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 彼bỉ 出xuất 離ly 色sắc 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 。 最tối 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。 超siêu 諸chư 色sắc 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 色sắc 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 色sắc 想tưởng 。 皆giai 超siêu 越việt 故cố 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 實thật 有hữu 色sắc 者giả 。 定định 應ưng 彼bỉ 色sắc 自tự 相tương/tướng 可khả 知tri 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 超siêu 色sắc 想tưởng 等đẳng 。 若nhược 謂vị 觀quán 下hạ 麁thô 色sắc 故cố 說thuyết 。 則tắc 於ư 段đoạn 食thực 亦diệc 應ưng 許hứa 然nhiên 。 又hựu 諸chư 靜tĩnh 慮lự 超siêu 下hạ 麁thô 色sắc 。 亦diệc 應ưng 可khả 說thuyết 出xuất 離ly 色sắc 言ngôn 。 是thị 則tắc 亦diệc 應ưng 名danh 無vô 色sắc 界giới 。 又hựu 亦diệc 應ưng 說thuyết 出xuất 離ly 受thọ 等đẳng 。 彼bỉ 亦diệc 超siêu 下hạ 麁thô 受thọ 等đẳng 故cố 。 經kinh 既ký 不bất 說thuyết 。 知tri 無vô 色sắc 中trung 遍biến 超siêu 色sắc 類loại 非phi 超siêu 受thọ 等đẳng 。 由do 此thử 定định 知tri 。 彼bỉ 界giới 無vô 色sắc 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 有hữu 不bất 出xuất 有hữu 者giả 。 於ư 自tự 地địa 有hữu 不bất 能năng 出xuất 故cố 。 非phi 遍biến 出xuất 故cố 。 非phi 永vĩnh 出xuất 故cố 。 又hựu 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 有hữu 色sắc 類loại 乃nãi 至chí 識thức 類loại 。 於ư 無vô 色sắc 中trung 說thuyết 有hữu 受thọ 類loại 乃nãi 至chí 識thức 類loại 。 不bất 說thuyết 有hữu 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 中trung 實thật 有hữu 色sắc 者giả 。 何hà 不bất 如như 靜tĩnh 慮lự 說thuyết 有hữu 色sắc 類loại 言ngôn 。 故cố 所sở 立lập 因nhân 無vô 不bất 成thành 過quá 。 在tại 彼bỉ 多đa 劫kiếp 色sắc 相tướng 續tục 斷đoạn 。 後hậu 歿một 生sanh 下hạ 色sắc 從tùng 何hà 生sanh 。 此thử 從tùng 心tâm 生sanh 非phi 從tùng 色sắc 起khởi 。 謂vị 昔tích 所sở 起khởi 色sắc 異dị 熟thục 因nhân 熏huân 習tập 在tại 心tâm 功công 能năng 今kim 熟thục 。 是thị 故cố 今kim 色sắc 從tùng 彼bỉ 心tâm 生sanh 。 彼bỉ 無vô 色sắc 身thân 心tâm 依y 何hà 轉chuyển 。 離ly 身thân 何hà 不bất 轉chuyển 。 下hạ 曾tằng 不bất 見kiến 故cố 。 色sắc 界giới 無vô 段đoạn 食thực 身thân 復phục 依y 何hà 轉chuyển 。 下hạ 亦diệc 不bất 見kiến 身thân 。 離ly 段đoạn 食thực 轉chuyển 故cố 。 又hựu 先tiên 說thuyết 彼bỉ 心tâm 轉chuyển 所sở 依y 。 已dĩ 釋thích 總tổng 名danh 。 空không 無vô 邊biên 等đẳng 從tùng 緣duyên 空không 等đẳng 得đắc 別biệt 名danh 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 下hạ 三tam 無vô 色sắc 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 修tu 加gia 行hành 時thời 思tư 無vô 邊biên 空không 及cập 無vô 邊biên 識thức 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 建kiến 立lập 三tam 名danh 。 立lập 第đệ 四tứ 名danh 由do 想tưởng 昧muội 劣liệt 。 謂vị 無vô 明minh 勝thắng 想tưởng 得đắc 非phi 想tưởng 名danh 。 有hữu 昧muội 劣liệt 想tưởng 故cố 名danh 非phi 非phi 想tưởng 。 雖tuy 加gia 行hành 時thời 亦diệc 作tác 是thị 念niệm 。 諸chư 想tưởng 如như 病bệnh 如như 箭tiễn 如như 癰ung 。 若nhược 想tưởng 全toàn 無vô 便tiện 同đồng 癡si 闇ám 。 唯duy 有hữu 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 中trung 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 寂tịch 靜tĩnh 美mỹ 妙diệu 。 而nhi 不bất 就tựu 此thử 加gia 行hành 立lập 名danh 。 以dĩ 若nhược 詰cật 言ngôn 何hà 緣duyên 加gia 行hành 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 必tất 應ưng 答đáp 言ngôn 以dĩ 於ư 彼bỉ 處xứ 想tưởng 昧muội 劣liệt 故cố 。 由do 此thử 昧muội 劣liệt 故cố 。 是thị 立lập 名danh 正chánh 因nhân 。 已dĩ 辯biện 無vô 色sắc 。 云vân 何hà 等đẳng 至chí 。 頌tụng 曰viết 。
此thử 本bổn 等đẳng 至chí 八bát 。 前tiền 七thất 各các 有hữu 三tam 。
謂vị 味vị 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 後hậu 味vị 淨tịnh 二nhị 種chủng 。
味vị 謂vị 愛ái 相tương 應ứng 。 淨tịnh 謂vị 世thế 間gian 善thiện 。
此thử 即tức 所sở 味vị 著trước 。 無vô 漏lậu 謂vị 出xuất 世thế 。
論luận 曰viết 。 此thử 上thượng 所sở 辨biện 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 。 根căn 本bổn 等đẳng 至chí 總tổng 有hữu 八bát 種chủng 。 於ư 中trung 前tiền 七thất 各các 具cụ 有hữu 三tam 。 有hữu 頂đảnh 等đẳng 至chí 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 此thử 地địa 昧muội 劣liệt 無vô 無vô 漏lậu 故cố 。 初sơ 味vị 等đẳng 至chí 。 謂vị 愛ái 相tương 應ứng 。 愛ái 能năng 味vị 著trước 故cố 名danh 為vi 味vị 。 彼bỉ 相tương 應ứng 故cố 此thử 得đắc 味vị 名danh 。 淨tịnh 等đẳng 至chí 名danh 目mục 世thế 善thiện 定định 。 與dữ 無vô 貪tham 等đẳng 諸chư 白bạch 淨tịnh 法pháp 相tướng 應ưng 起khởi 故cố 。 此thử 得đắc 淨tịnh 名danh 。 即tức 味vị 相tương 應ứng 所sở 味vị 著trước 境cảnh 。 此thử 無vô 間gian 滅diệt 彼bỉ 味vị 定định 生sanh 。 緣duyên 過quá 去khứ 淨tịnh 深thâm 生sanh 味vị 著trước 。
爾nhĩ 時thời 雖tuy 名danh 出xuất 所sở 味vị 定định 。 於ư 能năng 味vị 定định 得đắc 名danh 為vi 入nhập 。 無vô 漏lậu 定định 者giả 。 謂vị 出xuất 世thế 定định 。 愛ái 不bất 緣duyên 故cố 非phi 所sở 味vị 著trước 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 八bát 等đẳng 至chí 中trung 靜tĩnh 慮lự 攝nhiếp 支chi 。 非phi 諸chư 無vô 色sắc 。 於ư 四tứ 靜tĩnh 慮lự 各các 有hữu 幾kỷ 支chi 。 頌tụng 曰viết 。
靜tĩnh 慮lự 初sơ 五ngũ 支chi 。 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 定định 。
第đệ 二nhị 有hữu 四tứ 支chi 。 內nội 淨tịnh 喜hỷ 樂lạc 定định 。
第đệ 三tam 具cụ 五ngũ 支chi 。 捨xả 念niệm 慧tuệ 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。
第đệ 四tứ 有hữu 四tứ 支chi 。 捨xả 念niệm 中trung 受thọ 定định 。
論luận 曰viết 。 唯duy 淨tịnh 無vô 漏lậu 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 初sơ 具cụ 五ngũ 支chi 。 一nhất 尋tầm 二nhị 伺tứ 三tam 喜hỷ 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 等đẳng 持trì 。 此thử 中trung 等đẳng 持trì 頌tụng 說thuyết 為vi 定định 。 等đẳng 持trì 與dữ 定định 名danh 異dị 體thể 同đồng 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 心tâm 定định 等đẳng 定định 名danh 正chánh 等đẳng 持trì 。 此thử 亦diệc 名danh 為vi 心Tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 傳truyền 說thuyết 。 唯duy 定định 是thị 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 餘dư 四tứ 支chi 是thị 靜tĩnh 慮lự 支chi 非phi 靜tĩnh 慮lự 。 如như 實thật 義nghĩa 者giả 如như 四tứ 支chi 軍quân 。 餘dư 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 唯duy 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 等đẳng 淨tịnh 二nhị 喜hỷ 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 四Tứ 等Đẳng 持trì 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 二nhị 正chánh 念niệm 三tam 正chánh 慧tuệ 四tứ 受thọ 樂lạc 五ngũ 等đẳng 持trì 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 唯duy 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 清thanh 淨tịnh 二nhị 念niệm 清thanh 淨tịnh 三tam 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 四Tứ 等Đẳng 持trì 。 靜tĩnh 慮lự 支chi 名danh 既ký 有hữu 十thập 八bát 。 於ư 中trung 實thật 事sự 。 總tổng 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 頌tụng 曰viết 。
此thử 實thật 事sự 十thập 一nhất 。 初sơ 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 輕khinh 安an 。
內nội 淨tịnh 即tức 信tín 根căn 。 喜hỷ 即tức 是thị 喜hỷ 受thọ 。
論luận 曰viết 。 此thử 支chi 實thật 事sự 唯duy 有hữu 十thập 一nhất 。 謂vị 初sơ 五ngũ 支chi 即tức 五ngũ 實thật 事sự 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 三tam 支chi 如như 前tiền 。 增tăng 內nội 淨tịnh 支chi 足túc 前tiền 為vi 六lục 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 持trì 如như 前tiền 。 增tăng 餘dư 四tứ 支chi 足túc 前tiền 為vi 十thập 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 三tam 支chi 如như 前tiền 。 增tăng 非phi 苦khổ 樂lạc 支chi 足túc 前tiền 為vi 十thập 一nhất 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 。 有hữu 是thị 初sơ 支chi 非phi 第đệ 二nhị 支chi 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 第đệ 二nhị 句cú 謂vị 內nội 淨tịnh 。 第đệ 三tam 句cú 謂vị 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 持trì 。 第đệ 四tứ 句cú 。 謂vị 除trừ 前tiền 餘dư 法pháp 。 餘dư 支chi 相tương 對đối 如như 理lý 應ưng 思tư 。 何hà 故cố 第đệ 三tam 說thuyết 增tăng 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 由do 初sơ 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 輕khinh 安an 攝nhiếp 故cố 。 何hà 理lý 為vi 證chứng 知tri 是thị 輕khinh 安an 。 初sơ 二nhị 定định 中trung 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 故cố 。 非phi 初sơ 二nhị 定định 。 有hữu 身thân 受thọ 樂lạc 。 正chánh 在tại 定định 中trung 無vô 五ngũ 識thức 故cố 。 亦diệc 無vô 心tâm 受thọ 樂lạc 。 以dĩ 說thuyết 有hữu 喜hỷ 故cố 。 喜hỷ 即tức 喜hỷ 受thọ 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 二nhị 受thọ 俱câu 行hành 故cố 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 不bất 可khả 喜hỷ 樂lạc 更cánh 互hỗ 現hiện 前tiền 說thuyết 具cụ 五ngũ 支chi 及cập 四tứ 支chi 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 無vô 有hữu 心tâm 受thọ 樂lạc 根căn 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 皆giai 是thị 身thân 受thọ 所sở 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 有hữu 契Khế 經Kinh 說thuyết 云vân 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 謂vị 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 力lực 所sở 引dẫn 生sanh 身thân 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 有hữu 餘dư 於ư 此thử 增tăng 益ích 心tâm 言ngôn 。 諸chư 部bộ 經kinh 中trung 唯duy 說thuyết 身thân 故cố 。 又hựu 第đệ 三tam 定định 所sở 立lập 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 契Khế 經Kinh 自tự 說thuyết 為vi 身thân 所sở 受thọ 樂lạc 故cố 。 若nhược 謂vị 於ư 此thử 說thuyết 意ý 為vi 身thân 此thử 說thuyết 身thân 名danh 為vi 有hữu 何hà 德đức 。 又hựu 第đệ 四tứ 定định 輕khinh 安an 倍bội 增tăng 而nhi 不bất 說thuyết 彼bỉ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 故cố 。 若nhược 謂vị 輕khinh 安an 要yếu 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 方phương 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 輕khinh 安an 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 應ưng 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 輕khinh 安an 為vi 行hành 捨xả 所sở 損tổn 。 不bất 爾nhĩ 。 行hành 捨xả 增tăng 輕khinh 安an 故cố 。 又hựu 彼bỉ 輕khinh 安an 勝thắng 前tiền 二nhị 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 離ly 生sanh 喜hỷ 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 法pháp 修tu 習tập 五ngũ 法pháp 。 皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 所sở 修tu 五ngũ 法pháp 。 一nhất 歡hoan 二nhị 喜hỷ 三tam 輕khinh 安an 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 三tam 摩ma 地địa 此thử 經Kinh 輕khinh 安an 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 別biệt 說thuyết 故cố 初sơ 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 即tức 輕khinh 安an 。 若nhược 言ngôn 定định 中trung 寧ninh 有hữu 身thân 識thức 有hữu 亦diệc 無vô 失thất 。 許hứa 在tại 定định 中trung 有hữu 輕khinh 安an 風phong 勝thắng 定định 所sở 起khởi 順thuận 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 遍biến 觸xúc 身thân 故cố 。 若nhược 謂vị 外ngoại 散tán 故cố 應ưng 失thất 壞hoại 定định 者giả 。 無vô 如như 是thị 失thất 。 此thử 輕khinh 安an 風phong 從tùng 勝thắng 定định 生sanh 引dẫn 內nội 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 還hoàn 能năng 順thuận 起khởi 。 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 若nhược 謂vị 起khởi 身thân 識thức 應ưng 名danh 出xuất 定định 者giả 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 由do 前tiền 因nhân 故cố 。 若nhược 謂vị 依y 止chỉ 欲dục 界giới 身thân 根căn 不bất 應ưng 得đắc 生sanh 。 色sắc 界giới 觸xúc 識thức 緣duyên 輕khinh 安an 識thức 許hứa 生sanh 無vô 過quá 。 若nhược 爾nhĩ 正chánh 在tại 無vô 漏lậu 定định 中trung 觸xúc 及cập 身thân 識thức 應ưng 成thành 無vô 漏lậu 。 勿vật 所sở 立lập 支chi 少thiểu 分phần 有hữu 漏lậu 少thiểu 分phần 無vô 漏lậu 成thành 違vi 理lý 失thất 。 無vô 違vi 理lý 失thất 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 許hứa 說thuyết 身thân 輕khinh 安an 是thị 覺giác 支chi 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 謂vị 順thuận 彼bỉ 故cố 說thuyết 覺giác 支chi 無vô 漏lậu 亦diệc 應ưng 許hứa 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 謂vị 許hứa 說thuyết 便tiện 違vi 契Khế 經Kinh 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 十thập 五ngũ 界giới 全toàn 皆giai 有hữu 漏lậu 故cố 。 無vô 違vi 經kinh 過quá 。 此thử 約ước 餘dư 觸xúc 及cập 餘dư 身thân 識thức 密mật 意ý 說thuyết 故cố 。 如như 何hà 無vô 漏lậu 靜tĩnh 慮lự 現hiện 前tiền 。 少thiểu 支chi 有hữu 漏lậu 少thiểu 支chi 無vô 漏lậu 。 起khởi 不bất 俱câu 時thời 斯tư 有hữu 何hà 失thất 。 若nhược 謂vị 喜hỷ 樂lạc 不bất 俱câu 起khởi 故cố 應ưng 無vô 五ngũ 支chi 及cập 四tứ 支chi 理lý 。 此thử 亦diệc 無vô 過quá 。 約ước 容dung 有hữu 說thuyết 有hữu 喜hỷ 樂lạc 支chi 。 如như 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 若nhược 謂vị 尋tầm 伺tứ 亦diệc 許hứa 俱câu 起khởi 於ư 不bất 俱câu 起khởi 為ví 喻dụ 不bất 成thành 。 此thử 非phi 不bất 成thành 。 心tâm 之chi 麁thô 細tế 互hỗ 相tương 違vi 故cố 不bất 應ưng 俱câu 起khởi 。 又hựu 於ư 不bất 俱câu 起khởi 不bất 能năng 說thuyết 過quá 故cố 。 由do 此thử 可khả 說thuyết 。 依y 初sơ 五ngũ 支chi 減giảm 二nhị 三tam 四tứ 立lập 第đệ 二nhị 等đẳng 。 即tức 由do 此thử 理lý 初sơ 說thuyết 五ngũ 支chi 。 擬nghĩ 漸tiệm 離ly 前tiền 建kiến 立lập 後hậu 故cố 。 無vô 漸tiệm 減giảm 故cố 不bất 說thuyết 想tưởng 等đẳng 。 或hoặc 應ưng 說thuyết 何hà 故cố 初sơ 唯duy 立lập 五ngũ 支chi 。 若nhược 謂vị 此thử 五ngũ 資tư 初sơ 定định 勝thắng 故cố 立lập 為vi 支chi 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 念niệm 慧tuệ 能năng 資tư 勝thắng 尋tầm 伺tứ 故cố 。 雖tuy 有hữu 一nhất 類loại 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 然nhiên 非phi 古cổ 昔tích 諸chư 軌quỹ 範phạm 師sư 共cộng 施thi 設thiết 故cố 。 應ưng 審thẩm 思tư 擇trạch 。 應ưng 說thuyết 何hà 法pháp 名danh 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 此thử 定định 遠viễn 離ly 尋tầm 伺tứ 鼓cổ 動động 相tương 續tục 清thanh 淨tịnh 轉chuyển 名danh 為vi 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 若nhược 有hữu 尋tầm 伺tứ 鼓cổ 動động 相tương 續tục 不bất 清thanh 淨tịnh 轉chuyển 如như 河hà 有hữu 浪lãng 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 應ưng 無vô 有hữu 別biệt 體thể 。 如như 何hà 許hứa 有hữu 十thập 一nhất 實thật 事sự 。 是thị 故cố 應ưng 說thuyết 。 此thử 即tức 信tín 根căn 。 謂vị 若nhược 證chứng 得đắc 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 則tắc 於ư 定định 地địa 亦diệc 可khả 離ly 中trung 有hữu 深thâm 信tín 生sanh 名danh 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 信tín 是thị 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 立lập 淨tịnh 名danh 。 離ly 外ngoại 均quân 流lưu 故cố 名danh 內nội 等đẳng 。 淨tịnh 而nhi 內nội 等đẳng 故cố 立lập 內nội 等đẳng 淨tịnh 名danh 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 此thử 內nội 等đẳng 淨tịnh 等đẳng 持trì 尋tầm 伺tứ 皆giai 無vô 別biệt 體thể 。 若nhược 無vô 別biệt 體thể 心tâm 所sở 應ưng 不bất 成thành 。 心tâm 分phần/phân 位vị 殊thù 亦diệc 得đắc 名danh 心tâm 所sở 。 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 非phi 我ngã 所sở 宗tông 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 。 喜hỷ 即tức 喜hỷ 受thọ 。 以dĩ 何hà 為vi 證chứng 。 知tri 決quyết 定định 然nhiên 。 汝nhữ 等đẳng 豈khởi 言ngôn 喜hỷ 非phi 喜hỷ 受thọ 。 如như 餘dư 部bộ 許hứa 。 我ngã 亦diệc 許hứa 然nhiên 。 餘dư 部bộ 云vân 何hà 許hứa 非phi 喜hỷ 受thọ 。 謂vị 別biệt 有hữu 喜hỷ 是thị 心tâm 所sở 法pháp 。 三tam 定định 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 皆giai 是thị 喜hỷ 受thọ 。 故cố 喜hỷ 喜hỷ 受thọ 其kỳ 體thể 各các 異dị 。 非phi 三tam 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 可khả 名danh 喜hỷ 受thọ 。 二nhị 阿a 笈cấp 摩ma 分phân 明minh 證chứng 故cố 。 如như 辯biện 顛điên 倒đảo 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 漸tiệm 無vô 餘dư 滅diệt 憂ưu 等đẳng 五ngũ 根căn 。 第đệ 三tam 定định 中trung 無vô 餘dư 滅diệt 喜hỷ 。 於ư 第đệ 四tứ 定định 無vô 餘dư 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 餘dư 經kinh 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 斷đoạn 樂lạc 斷đoạn 苦khổ 。 先tiên 喜hỷ 憂ưu 沒một 。 故cố 第đệ 三tam 定định 必tất 無vô 喜hỷ 根căn 由do 此thử 喜hỷ 受thọ 是thị 喜hỷ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 染nhiễm 靜tĩnh 慮lự 中trung 為vi 皆giai 有hữu 不phủ 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
染nhiễm 如như 次thứ 從tùng 初sơ 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 內nội 淨tịnh 。
正chánh 念niệm 慧tuệ 捨xả 念niệm 。 餘dư 說thuyết 無vô 安an 捨xả 。
論luận 曰viết 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 染nhiễm 靜tĩnh 慮lự 中trung 非phi 皆giai 具cụ 有hữu 。 且thả 有hữu 一nhất 類loại 隨tùy 相tương/tướng 說thuyết 言ngôn 。 初sơ 染nhiễm 中trung 無vô 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 非phi 離ly 煩phiền 惱não 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 第đệ 二nhị 染nhiễm 中trung 無vô 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 彼bỉ 為vi 煩phiền 惱não 所sở 擾nhiễu 濁trược 故cố 。 第đệ 三tam 染nhiễm 中trung 無vô 正chánh 念niệm 慧tuệ 。 彼bỉ 為vi 染nhiễm 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 迷mê 亂loạn 故cố 。 第đệ 四tứ 染nhiễm 中trung 無vô 捨xả 念niệm 淨tịnh 。 彼bỉ 為vi 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 污ô 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 初sơ 二nhị 染nhiễm 中trung 但đãn 無vô 輕khinh 安an 。 後hậu 二nhị 染nhiễm 中trung 但đãn 無vô 行hành 捨xả 。 大đại 善thiện 攝nhiếp 故cố 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 三tam 定định 有hữu 動động 第đệ 四tứ 不bất 動động 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 。 頌tụng 曰viết 。
第đệ 四tứ 名danh 不bất 動động 。 離ly 八bát 災tai 患hoạn 故cố 。
八bát 者giả 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 四tứ 受thọ 入nhập 出xuất 息tức 。
論luận 曰viết 。 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 名danh 有hữu 動động 者giả 。 有hữu 災tai 患hoạn 故cố 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 名danh 不bất 動động 者giả 。 無vô 災tai 患hoạn 故cố 。 災tai 患hoạn 有hữu 八bát 。 其kỳ 八bát 者giả 何hà 。 尋tầm 伺tứ 四tứ 受thọ 入nhập 息tức 出xuất 息tức 。 此thử 八bát 災tai 患hoạn 第đệ 四tứ 都đô 無vô 。 故cố 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 為vi 不bất 動động 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 不bất 為vi 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 所sở 動động 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 如như 密mật 室thất 燈đăng 照chiếu 而nhi 無vô 動động 。 如như 定định 靜tĩnh 慮lự 所sở 有hữu 諸chư 受thọ 。 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 不phủ 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 靜tĩnh 慮lự 從tùng 初sơ 。 有hữu 喜hỷ 樂lạc 捨xả 受thọ 。
及cập 喜hỷ 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 。 唯duy 捨xả 受thọ 如như 次thứ 。
論luận 曰viết 。 生sanh 靜tĩnh 慮lự 中trung 初sơ 有hữu 三tam 受thọ 。 一nhất 喜hỷ 受thọ 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 三tam 識thức 相tương 應ứng 。 三tam 捨xả 受thọ 。 四tứ 識thức 相tương 應ứng 。 第đệ 二nhị 有hữu 二nhị 。 謂vị 喜hỷ 與dữ 捨xả 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 無vô 餘dư 識thức 故cố 。 心tâm 悅duyệt 麁thô 故cố 。 第đệ 三tam 有hữu 二nhị 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 捨xả 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 第đệ 四tứ 有hữu 一nhất 。 謂vị 唯duy 捨xả 受thọ 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 謂vị 定định 生sanh 受thọ 有hữu 差sai 別biệt 。 上thượng 三tam 靜tĩnh 慮lự 無vô 三tam 識thức 身thân 及cập 無vô 尋tầm 伺tứ 。 如như 何hà 生sanh 彼bỉ 能năng 見kiến 聞văn 觸xúc 及cập 起khởi 表biểu 業nghiệp 。 非phi 生sanh 彼bỉ 地địa 無vô 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 但đãn 非phi 彼bỉ 繫hệ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 上thượng 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 起khởi 三tam 識thức 表biểu 心tâm 。
皆giai 初sơ 靜tĩnh 慮lự 攝nhiếp 。 唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 。
論luận 曰viết 。 生sanh 上thượng 三tam 地địa 起khởi 三tam 識thức 身thân 及cập 發phát 表biểu 心tâm 皆giai 初sơ 定định 繫hệ 。 生sanh 上thượng 起khởi 下hạ 如như 起khởi 化hóa 心tâm 故cố 能năng 見kiến 聞văn 觸xúc 及cập 發phát 表biểu 。 此thử 四tứ 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 不bất 起khởi 下hạ 染nhiễm 已dĩ 離ly 染nhiễm 故cố 。 不bất 起khởi 下hạ 善thiện 以dĩ 下hạ 劣liệt 故cố 。 如như 是thị 別biệt 釋thích 靜tĩnh 慮lự 事sự 已dĩ 。 淨tịnh 等đẳng 等đẳng 至chí 初sơ 得đắc 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
全toàn 不bất 成thành 而nhi 得đắc 。 淨tịnh 由do 離ly 染nhiễm 生sanh 。
無vô 漏lậu 由do 離ly 染nhiễm 。 染nhiễm 由do 生sanh 及cập 退thoái 。
論luận 曰viết 。 八bát 本bổn 等đẳng 至chí 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 若nhược 全toàn 不bất 成thành 而nhi 獲hoạch 得đắc 者giả 。 淨tịnh 由do 離ly 染nhiễm 及cập 由do 受thọ 生sanh 。 謂vị 在tại 下hạ 地địa 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 及cập 從tùng 上thượng 地địa 生sanh 自tự 地địa 時thời 。 下hạ 七thất 皆giai 然nhiên 。 有hữu 頂đảnh 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 由do 離ly 染nhiễm 無vô 由do 生sanh 故cố 。 遮già 何hà 故cố 說thuyết 全toàn 不bất 成thành 言ngôn 。 為vi 遮già 已dĩ 成thành 更cánh 得đắc 少thiểu 分phần 。 如như 由do 加gia 行hành 得đắc 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 等đẳng 及cập 由do 退thoái 得đắc 順thuận 退thoái 分phần/phân 定định 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 。 作tác 是thị 問vấn 言ngôn 。 頗phả 有hữu 淨tịnh 定định 由do 離ly 染nhiễm 得đắc 。 由do 離ly 染nhiễm 捨xả 。 由do 退thoái 由do 生sanh 。 為vi 問vấn 亦diệc 爾nhĩ 。 曰viết 有hữu 。 謂vị 順thuận 退thoái 分phần/phân 。 且thả 初sơ 靜tĩnh 慮lự 順thuận 退thoái 分phần/phân 攝nhiếp 。 離ly 欲dục 染nhiễm 時thời 得đắc 。 離ly 自tự 染nhiễm 時thời 捨xả 。 退thoái 離ly 自tự 染nhiễm 得đắc 。 退thoái 離ly 欲dục 染nhiễm 捨xả 。 從tùng 上thượng 生sanh 自tự 得đắc 。 從tùng 自tự 生sanh 下hạ 捨xả 。 餘dư 地địa 所sở 攝nhiếp 應ưng 如như 理lý 思tư 。 無vô 漏lậu 但đãn 由do 離ly 染nhiễm 故cố 得đắc 。 謂vị 聖thánh 離ly 下hạ 染nhiễm 得đắc 上thượng 地địa 無vô 漏lậu 。 此thử 亦diệc 但đãn 據cứ 全toàn 不bất 成thành 者giả 。 若nhược 先tiên 已dĩ 成thành 餘dư 時thời 亦diệc 得đắc 。 謂vị 盡tận 智trí 位vị 得đắc 無Vô 學Học 道đạo 。 於ư 練luyện 根căn 時thời 得đắc 學học 無Vô 學Học 。 餘dư 加gia 行hành 及cập 退thoái 皆giai 如như 理lý 應ưng 思tư 。 豈khởi 不bất 由do 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 亦diệc 名danh 初sơ 得đắc 無vô 漏lậu 等đẳng 至chí 。 此thử 非phi 決quyết 定định 。 以dĩ 次thứ 第đệ 者giả 爾nhĩ 時thời 未vị 得đắc 根căn 本bổn 定định 故cố 。 此thử 中trung 但đãn 論luận 決quyết 定định 得đắc 者giả 染nhiễm 由do 受thọ 生sanh 及cập 退thoái 故cố 得đắc 。 謂vị 上thượng 地địa 沒một 生sanh 下hạ 地địa 時thời 得đắc 下hạ 地địa 染nhiễm 。 及cập 於ư 此thử 地địa 離ly 染nhiễm 退thoái 時thời 得đắc 此thử 地địa 染nhiễm 。 何hà 等đẳng 至chí 後hậu 生sanh 幾kỷ 等đẳng 至chí 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 漏lậu 次thứ 生sanh 善thiện 。 上thượng 下hạ 至chí 第đệ 三tam 。
淨tịnh 次thứ 生sanh 亦diệc 然nhiên 。 兼kiêm 生sanh 自tự 地địa 染nhiễm 。
染nhiễm 生sanh 自tự 淨tịnh 染nhiễm 。 并tinh 下hạ 一nhất 地địa 淨tịnh 。
死tử 淨tịnh 生sanh 一nhất 切thiết 。 染nhiễm 生sanh 自tự 下hạ 染nhiễm 。
論luận 曰viết 。 無vô 漏lậu 次thứ 生sanh 自tự 上thượng 下hạ 善thiện 。 善thiện 言ngôn 具cụ 攝nhiếp 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 。 然nhiên 於ư 上thượng 下hạ 各các 至chí 第đệ 三tam 。 遠viễn 故cố 無vô 能năng 超siêu 生sanh 第đệ 四tứ 。 故cố 於ư 無vô 漏lậu 七thất 等đẳng 至chí 中trung 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 無vô 間gian 生sanh 六lục 。 謂vị 自tự 二nhị 三tam 各các 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 無vô 間gian 生sanh 七thất 。 謂vị 自tự 下hạ 六lục 上thượng 地địa 唯duy 淨tịnh 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 無vô 間gian 生sanh 八bát 。 謂vị 自tự 上thượng 六lục 并tinh 下hạ 地địa 二nhị 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無vô 間gian 生sanh 九cửu 。 謂vị 自tự 下hạ 六lục 并tinh 上thượng 地địa 三tam 。 第đệ 三tam 四tứ 空không 無vô 間gian 生sanh 十thập 。 謂vị 上thượng 下hạ 八bát 并tinh 自tự 地địa 二nhị 。 類loại 智trí 無vô 間gian 能năng 生sanh 無vô 色sắc 。 法pháp 智trí 不bất 然nhiên 。 依y 緣duyên 下hạ 故cố 。 從tùng 淨tịnh 等đẳng 至chí 所sở 生sanh 亦diệc 然nhiên 。 而nhi 各các 兼kiêm 生sanh 自tự 地địa 染nhiễm 污ô 故cố 。 有hữu 頂đảnh 淨tịnh 無vô 間gian 生sanh 六lục 。 謂vị 自tự 淨tịnh 染nhiễm 下hạ 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 無vô 間gian 生sanh 七thất 。 無vô 所sở 有hữu 八bát 。 第đệ 二nhị 定định 九cửu 。 識thức 處xứ 生sanh 十thập 。 餘dư 生sanh 十thập 一nhất 。 從tùng 染nhiễm 等đẳng 至chí 生sanh 自tự 淨tịnh 染nhiễm 并tinh 生sanh 次thứ 下hạ 一nhất 地địa 淨tịnh 定định 。 謂vị 為vi 自tự 地địa 煩phiền 惱não 所sở 逼bức 。 於ư 下hạ 淨tịnh 定định 亦diệc 生sanh 尊tôn 重trọng 故cố 有hữu 從tùng 染nhiễm 生sanh 次thứ 下hạ 淨tịnh 。 若nhược 於ư 染nhiễm 淨tịnh 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 可khả 能năng 從tùng 染nhiễm 轉chuyển 生sanh 下hạ 淨tịnh 。 非phi 諸chư 染nhiễm 污ô 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 如như 何hà 彼bỉ 能năng 從tùng 染nhiễm 生sanh 淨tịnh 。 先tiên 願nguyện 力lực 故cố 。 謂vị 先tiên 願nguyện 言ngôn 。 寧ninh 得đắc 下hạ 淨tịnh 不bất 須tu 上thượng 染nhiễm 。 先tiên 願nguyện 勢thế 力lực 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 故cố 後hậu 從tùng 染nhiễm 生sanh 下hạ 淨tịnh 定định 。 如như 先tiên 立lập 願nguyện 方phương 趣thú 睡thụy 眠miên 至chí 所sở 期kỳ 時thời 便tiện 能năng 覺giác 寤ngụ 。 無vô 漏lậu 與dữ 染nhiễm 必tất 不bất 相tương 生sanh 。 淨tịnh 俱câu 相tương 生sanh 故cố 三tam 有hữu 別biệt 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 淨tịnh 染nhiễm 生sanh 染nhiễm 但đãn 約ước 在tại 定định 淨tịnh 及cập 染nhiễm 說thuyết 。 若nhược 生sanh 淨tịnh 染nhiễm 生sanh 染nhiễm 不bất 然nhiên 。 謂vị 命mạng 終chung 時thời 從tùng 生sanh 得đắc 淨tịnh 一nhất 一nhất 無vô 間gian 生sanh 一nhất 切thiết 染nhiễm 。 若nhược 從tùng 生sanh 染nhiễm 一nhất 一nhất 無vô 間gian 能năng 生sanh 自tự 地địa 一nhất 切thiết 下hạ 染nhiễm 。 不bất 生sanh 上thượng 者giả 未vị 離ly 下hạ 故cố 。 所sở 言ngôn 從tùng 淨tịnh 生sanh 無vô 漏lậu 者giả 。 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 皆giai 能năng 生sanh 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
淨tịnh 定định 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 即tức 順thuận 退thoái 分phần/phân 。
順thuận 住trụ 順thuận 勝thắng 進tiến 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 攝nhiếp 。
如như 次thứ 順thuận 煩phiền 惱não 。 自tự 上thượng 地địa 無vô 漏lậu 。
互hỗ 相tương 望vọng 如như 次thứ 。 生sanh 二nhị 三tam 三tam 一nhất 。
論luận 曰viết 。 諸chư 淨tịnh 等đẳng 至chí 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 順thuận 退thoái 分phần/phân 攝nhiếp 。 二nhị 順thuận 住trụ 分phần/phân 攝nhiếp 。 三tam 順thuận 勝thắng 進tiến 分phần/phân 攝nhiếp 。 四tứ 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 攝nhiếp 。 地địa 各các 有hữu 四tứ 。 有hữu 頂đảnh 唯duy 三tam 。 由do 彼bỉ 更cánh 無vô 上thượng 地địa 可khả 趣thú 故cố 。 彼bỉ 地địa 無vô 有hữu 順thuận 勝thắng 進tiến 分phần/phân 攝nhiếp 。 於ư 此thử 四tứ 中trung 。 唯duy 第đệ 四tứ 分phần/phân 能năng 生sanh 無vô 漏lậu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 順thuận 退thoái 分phần/phân 能năng 順thuận 煩phiền 惱não 。 順thuận 住trụ 分phần/phân 能năng 順thuận 自tự 地địa 順thuận 勝thắng 進tiến 分phần/phân 能năng 順thuận 上thượng 地địa 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 能năng 順thuận 無vô 漏lậu 。 故cố 諸chư 無vô 漏lậu 唯duy 從tùng 此thử 生sanh 。 此thử 四tứ 相tương 望vọng 互hỗ 相tương 生sanh 者giả 。 初sơ 能năng 生sanh 二nhị 。 謂vị 順thuận 退thoái 住trụ 。 第đệ 二nhị 生sanh 三tam 。 除trừ 順thuận 決quyết 擇trạch 。 第đệ 三tam 生sanh 三tam 。 除trừ 順thuận 退thoái 分phần/phân 。 第đệ 四tứ 生sanh 一nhất 。 謂vị 自tự 非phi 餘dư 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 皆giai 能năng 上thượng 下hạ 超siêu 至chí 第đệ 三tam 。 行hành 者giả 如như 何hà 修tu 超siêu 等đẳng 至chí 。 頌tụng 曰viết 。
二nhị 類loại 定định 順thuận 逆nghịch 。 均quân 間gian 次thứ 及cập 超siêu 。
至chí 間gian 超siêu 為vi 成thành 。 三tam 洲châu 利lợi 無Vô 學Học 。
論luận 曰viết 。 本bổn 善thiện 等đẳng 至chí 分phân 為vi 二nhị 類loại 。 一nhất 者giả 有hữu 漏lậu 。 二nhị 者giả 無vô 漏lậu 。 往vãng 上thượng 名danh 順thuận 。 還hoàn 下hạ 名danh 逆nghịch 。 同đồng 類loại 名danh 均quân 異dị 類loại 名danh 間gian 。 相tương/tướng 隣lân 名danh 次thứ 。 越việt 一nhất 名danh 超siêu 。 謂vị 觀quán 行hành 者giả 修tu 超siêu 定định 時thời 。 先tiên 於ư 有hữu 漏lậu 八bát 地địa 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 均quân 次thứ 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 無vô 漏lậu 七thất 地địa 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 均quân 次thứ 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 間gian 次thứ 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 有hữu 漏lậu 順thuận 逆nghịch 均quân 超siêu 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 無vô 漏lậu 順thuận 逆nghịch 均quân 超siêu 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 是thị 名danh 修tu 習tập 。 超siêu 加gia 行hành 滿mãn 。 後hậu 於ư 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 間gian 超siêu 名danh 超siêu 定định 成thành 。 此thử 中trung 超siêu 者giả 唯duy 能năng 超siêu 一nhất 。 遠viễn 故cố 無vô 能năng 超siêu 入nhập 第đệ 四tứ 。 修tu 超siêu 等đẳng 至chí 唯duy 人nhân 三tam 洲châu 。 不bất 時thời 解giải 脫thoát 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 定định 自tự 在tại 故cố 。 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。
時thời 解giải 脫thoát 者giả 雖tuy 無vô 煩phiền 惱não 定định 不bất 自tự 在tại 。 諸chư 見kiến 至chí 者giả 雖tuy 定định 自tự 在tại 有hữu 餘dư 煩phiền 惱não 。 故cố 皆giai 不bất 能năng 修tu 超siêu 等đẳng 至chí 。 此thử 諸chư 等đẳng 至chí 依y 何hà 身thân 起khởi 。 頌tụng 曰viết 。
諸chư 定định 依y 自tự 下hạ 。 非phi 上thượng 無vô 用dụng 故cố 。
唯duy 生sanh 有hữu 頂đảnh 聖thánh 。 起khởi 下hạ 盡tận 餘dư 惑hoặc 。
論luận 曰viết 。 諸chư 等đẳng 至chí 起khởi 依y 自tự 下hạ 身thân 。 依y 上thượng 地địa 身thân 無vô 容dung 起khởi 下hạ 。 上thượng 地địa 起khởi 下hạ 無vô 所sở 用dụng 故cố 。 自tự 有hữu 勝thắng 定định 故cố 。 下hạ 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 。 已dĩ 棄khí 捨xả 故cố 。 可khả 厭yếm 毀hủy 故cố 。 總tổng 相tương/tướng 雖tuy 然nhiên 若nhược 委ủy 細tế 說thuyết 。 聖thánh 生sanh 有hữu 頂đảnh 必tất 起khởi 無vô 漏lậu 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 為vi 盡tận 自tự 地địa 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 。 自tự 無vô 聖thánh 道Đạo 欣hân 樂nhạo 起khởi 故cố 。 唯duy 無vô 所sở 有hữu 最tối 隣lân 近cận 故cố 。 起khởi 彼bỉ 現hiện 前tiền 盡tận 餘dư 煩phiền 惱não 。 此thử 諸chư 等đẳng 至chí 緣duyên 何hà 境cảnh 生sanh 。 頌tụng 曰viết 。
味vị 定định 緣duyên 自tự 繫hệ 。 淨tịnh 無vô 漏lậu 遍biến 緣duyên 。
根căn 本bổn 善thiện 無vô 色sắc 。 不bất 緣duyên 下hạ 有hữu 漏lậu 。
論luận 曰viết 。 味vị 定định 但đãn 緣duyên 自tự 地địa 有hữu 漏lậu 。 必tất 無vô 緣duyên 下hạ 。 已dĩ 離ly 染nhiễm 故cố 。 亦diệc 不bất 緣duyên 上thượng 。 愛ái 地địa 別biệt 故cố 。 不bất 緣duyên 無vô 漏lậu 。 應ưng 成thành 善thiện 故cố 。 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 俱câu 能năng 遍biến 緣duyên 自tự 上thượng 下hạ 地địa 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 皆giai 為vi 境cảnh 故cố 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 無vô 記ký 無vô 為vi 非phi 無vô 漏lậu 境cảnh 。 根căn 本bổn 地địa 攝nhiếp 善thiện 無vô 色sắc 定định 不bất 緣duyên 下hạ 地địa 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 自tự 上thượng 地địa 法pháp 無vô 不bất 能năng 緣duyên 。 雖tuy 亦diệc 能năng 緣duyên 下hạ 地địa 無vô 漏lậu 緣duyên 類loại 智trí 品phẩm 道đạo 不bất 緣duyên 法pháp 智trí 品phẩm 。 亦diệc 不bất 能năng 緣duyên 。 下hạ 地địa 法pháp 滅diệt 。 無vô 色sắc 近cận 分phần/phân 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 。 彼bỉ 無vô 間gian 道đạo 必tất 緣duyên 下hạ 故cố 。 味vị 淨tịnh 無vô 漏lậu 三tam 等đẳng 至chí 中trung 。 何hà 等đẳng 力lực 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 漏lậu 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 及cập 諸chư 淨tịnh 近cận 分phần/phân 。
論luận 曰viết 。 諸chư 無vô 漏lậu 定định 皆giai 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 本bổn 淨tịnh 尚thượng 無vô 能năng 。 況huống 諸chư 染nhiễm 能năng 斷đoạn 。 不bất 能năng 斷đoạn 下hạ 。 已dĩ 離ly 染nhiễm 故cố 。 不bất 能năng 斷đoạn 自tự 自tự 所sở 縛phược 故cố 。 不bất 能năng 斷đoạn 上thượng 。 以dĩ 勝thắng 己kỷ 故cố 。 若nhược 淨tịnh 近cận 分phần/phân 亦diệc 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 以dĩ 皆giai 能năng 斷đoạn 次thứ 下hạ 地địa 故cố 。 中trung 間gian 攝nhiếp 淨tịnh 亦diệc 不bất 能năng 斷đoạn 。 近cận 分phần/phân 有hữu 幾kỷ 。 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 於ư 味vị 等đẳng 三tam 為vi 皆giai 具cụ 不phủ 。 頌tụng 曰viết 。
近cận 分phần/phân 八bát 捨xả 淨tịnh 。 初sơ 亦diệc 聖thánh 惑hoặc 三tam 。
論luận 曰viết 。 諸chư 近cận 分phần/phân 定định 亦diệc 有hữu 八bát 種chủng 。 與dữ 八bát 根căn 本bổn 為vi 入nhập 門môn 故cố 。 一nhất 切thiết 唯duy 一nhất 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 作tác 功công 用dụng 轉chuyển 故cố 。 未vị 離ly 下hạ 怖bố 故cố 。 此thử 八bát 近cận 分phần/phân 皆giai 淨tịnh 定định 攝nhiếp 。 唯duy 初sơ 近cận 分phần/phân 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 。 皆giai 無vô 有hữu 味vị 。 離ly 染nhiễm 道đạo 故cố 。 雖tuy 近cận 分phần/phân 心tâm 有hữu 結kết 生sanh 染nhiễm 而nhi 遮già 定định 染nhiễm 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 未vị 至chí 定định 亦diệc 有hữu 味vị 相tương 應ứng 。 未vị 起khởi 根căn 本bổn 。 亦diệc 貪tham 此thử 故cố 。 由do 此thử 未vị 至chí 具cụ 有hữu 三tam 種chủng 。 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 與dữ 諸chư 近cận 分phần/phân 。 為vi 無vô 別biệt 義nghĩa 為vi 亦diệc 有hữu 殊thù 。 義nghĩa 亦diệc 有hữu 殊thù 。 謂vị 諸chư 近cận 分phân 為vi 離ly 下hạ 染nhiễm 是thị 入nhập 初sơ 因nhân 。 中trung 定định 不bất 然nhiên 。
復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 頌tụng 曰viết 。
中trung 靜tĩnh 慮lự 無vô 尋tầm 。 具cụ 三tam 唯duy 捨xả 受thọ 。
論luận 曰viết 。 初sơ 本bổn 近cận 分phần/phân 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 。 上thượng 七thất 定định 中trung 皆giai 無vô 尋tầm 伺tứ 。 唯duy 中trung 靜tĩnh 慮lự 有hữu 伺tứ 無vô 尋tầm 。 故cố 彼bỉ 勝thắng 初sơ 未vị 及cập 第đệ 二nhị 。 依y 此thử 義nghĩa 故cố 。 立lập 中trung 間gian 名danh 。 由do 此thử 上thượng 無vô 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 一nhất 地địa 升thăng 降giáng/hàng 無vô 如như 此thử 故cố 。 此thử 定định 具cụ 有hữu 味vị 等đẳng 三tam 種chủng 。 以dĩ 有hữu 勝thắng 德đức 可khả 愛ái 味vị 故cố 。 同đồng 諸chư 近cận 分phần/phân 唯duy 捨xả 相tương 應ứng 。 非phi 喜hỷ 相tương 應ứng 功công 用dụng 轉chuyển 故cố 。 由do 此thử 說thuyết 是thị 苦khổ 通thông 行hành 攝nhiếp 。 此thử 定định 能năng 招chiêu 大đại 梵Phạm 處xứ 果quả 。 多đa 修tu 習tập 者giả 為vi 大đại 梵Phạm 故cố 。 已dĩ 說thuyết 等đẳng 至chí 。 云vân 何hà 等đẳng 持trì 。 經kinh 說thuyết 等đẳng 持trì 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 二nhị 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 三tam 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
初sơ 下hạ 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 中trung 唯duy 伺tứ 上thượng 無vô 。
論luận 曰viết 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 與dữ 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 此thử 初sơ 靜tĩnh 慮lự 及cập 未vị 至chí 攝nhiếp 。 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 唯duy 與dữ 伺tứ 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 此thử 即tức 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 地địa 攝nhiếp 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 非phi 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 此thử 從tùng 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 乃nãi 至chí 非phi 想tưởng 。 非phi 非phi 想tưởng 攝nhiếp 。 契Khế 經Kinh 復phục 說thuyết 三tam 種chủng 等đẳng 持trì 。 一nhất 空không 二nhị 無vô 願nguyện 三tam 無vô 相tướng 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
空không 謂vị 空không 非phi 我ngã 。 無vô 相tướng 謂vị 滅diệt 四tứ 。
無vô 願nguyện 謂vị 餘dư 十thập 。 諦đế 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 。
此thử 通thông 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 無vô 漏lậu 三tam 脫thoát 門môn 。
論luận 曰viết 。 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 空không 非phi 我ngã 二nhị 種chủng 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 涅Niết 槃Bàn 離ly 十thập 相tương/tướng 。 故cố 名danh 無vô 相tướng 。 緣duyên 彼bỉ 三tam 摩ma 地địa 得đắc 無vô 相tướng 名danh 。 十thập 相tương/tướng 者giả 何hà 。 謂vị 色sắc 等đẳng 五ngũ 男nam 女nữ 二nhị 種chủng 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 緣duyên 餘dư 諦đế 十thập 種chủng 行hành 相tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 非phi 常thường 苦khổ 因nhân 可khả 厭yếm 患hoạn 故cố 道đạo 如như 船thuyền 筏phiệt 。 必tất 應ưng 捨xả 故cố 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 定định 得đắc 無vô 願nguyện 名danh 。 皆giai 為vi 超siêu 過quá 現hiện 所sở 對đối 故cố 。 空không 非phi 我ngã 相tương/tướng 非phi 所sở 厭yếm 捨xả 。 以dĩ 與dữ 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 相tương 似tự 故cố 。 此thử 三tam 各các 二nhị 種chủng 。 謂vị 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 等đẳng 持trì 別biệt 故cố 。 世thế 間gian 攝nhiếp 者giả 通thông 十thập 一nhất 地địa 。 出xuất 世thế 攝nhiếp 者giả 唯duy 通thông 九cửu 地địa 。 於ư 中trung 無vô 漏lậu 者giả 名danh 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 能năng 與dữ 涅Niết 槃Bàn 為vi 入nhập 門môn 故cố 。 契Khế 經Kinh 復phục 說thuyết 三tam 重trọng/trùng 等đẳng 持trì 。 一nhất 空không 空không 。 二nhị 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện 。 三tam 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
重trọng/trùng 二nhị 緣duyên 無Vô 學Học 。 取thủ 空không 非phi 常thường 相tương/tướng 。
後hậu 緣duyên 無vô 相tướng 定định 。 非phi 擇trạch 滅diệt 為vi 靜tĩnh 。
有hữu 漏lậu 人nhân 不bất 時thời 。 離ly 上thượng 七thất 近cận 分phần/phân 。
論luận 曰viết 。 此thử 三tam 等đẳng 持trì 緣duyên 前tiền 空không 等đẳng 取thủ 空không 等đẳng 相tương/tướng 故cố 立lập 空không 空không 等đẳng 名danh 。 空không 空không 等đẳng 持trì 緣duyên 前tiền 無Vô 學Học 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 取thủ 彼bỉ 空không 相tướng 。 空không 相tướng 順thuận 厭yếm 勝thắng 非phi 我ngã 故cố 。 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện 緣duyên 前tiền 無Vô 學Học 無vô 願nguyện 等đẳng 持trì 取thủ 非phi 常thường 相tương/tướng 。 不bất 取thủ 苦khổ 因nhân 等đẳng 非phi 無vô 漏lậu 相tương/tướng 故cố 不bất 取thủ 道đạo 等đẳng 為vi 厭yếm 捨xả 故cố 。 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 即tức 緣duyên 無Vô 學Học 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 非phi 擇trạch 滅diệt 為vi 境cảnh 。 以dĩ 無vô 漏lậu 法pháp 無vô 擇trạch 滅diệt 故cố 。 但đãn 取thủ 靜tĩnh 相tương/tướng 非phi 滅diệt 妙diệu 離ly 。 濫lạm 非phi 常thường 滅diệt 故cố 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 非phi 離ly 繫hệ 果quả 故cố 。 此thử 三tam 等đẳng 持trì 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 厭yếm 聖thánh 道Đạo 故cố 。 無vô 漏lậu 不bất 然nhiên 。 唯duy 三tam 洲châu 人nhân 不bất 時thời 解giải 脫thoát 能năng 起khởi 如như 是thị 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 。 依y 十thập 一nhất 地địa 。 除trừ 七thất 近cận 分phần/phân 。 謂vị 欲dục 未vị 至chí 八bát 本bổn 中trung 間gian 。 契Khế 經Kinh 復phục 說thuyết 四tứ 修tu 等đẳng 持trì 。 一nhất 為vi 住trụ 現hiện 法Pháp 樂lạc 。 二nhị 為vi 得đắc 勝thắng 知tri 見kiến 。 三tam 為vi 得đắc 分phân 別biệt 慧tuệ 。 四tứ 為vi 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
為vi 得đắc 現hiện 法Pháp 樂lạc 。 修tu 諸chư 善thiện 靜tĩnh 慮lự 。
為vi 得đắc 勝thắng 知tri 見kiến 。 修tu 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 通thông 。
為vi 得đắc 分phân 別biệt 慧tuệ 。 修tu 諸chư 加gia 行hành 善thiện 。
為vi 得đắc 諸chư 漏lậu 盡tận 。 修tu 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。
論luận 曰viết 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 修tu 等đẳng 持trì 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 得đắc 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 善thiện 言ngôn 通thông 攝nhiếp 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 。 修tu 諸chư 善thiện 靜tĩnh 慮lự 得đắc 住trụ 現hiện 法Pháp 樂lạc 。 而nhi 經kinh 但đãn 說thuyết 初sơ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 舉cử 初sơ 顯hiển 後hậu 。 理lý 實thật 通thông 餘dư 。 不bất 言ngôn 為vi 住trụ 後hậu 法Pháp 樂lạc 者giả 。 以dĩ 後hậu 法Pháp 樂lạc 非phi 定định 住trụ 故cố 。 謂vị 或hoặc 退thoái 墮đọa 或hoặc 上thượng 受thọ 生sanh 或hoặc 般bát 涅Niết 槃Bàn 便tiện 不bất 住trụ 故cố 。 若nhược 依y 諸chư 定định 修tu 天thiên 眼nhãn 通thông 。 便tiện 能năng 獲hoạch 得đắc 。 殊thù 勝thắng 知tri 見kiến 。 若nhược 修tu 三tam 界giới 諸chư 加gia 行hành 善thiện 及cập 無vô 漏lậu 善thiện 得đắc 分phân 別biệt 慧tuệ 。 若nhược 修tu 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 便tiện 得đắc 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 理lý 實thật 修tu 此thử 通thông 依y 諸chư 地địa 而nhi 契Khế 經Kinh 但đãn 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 傳truyền 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 依y 自tự 說thuyết 故cố 。
說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 俱câu 舍xá 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 八bát
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016
尊tôn 者giả 世thế 親thân 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
分Phân 別Biệt 定Định 品Phẩm 第đệ 八bát 之chi 一nhất
☸ Phẩm 1:
已dĩ 說thuyết 諸chư 智trí 。 所sở 成thành 功công 德đức 。 餘dư 性tánh 功công 德đức 今kim 次thứ 當đương 辯biện 。 於ư 中trung 先tiên 辯biện 所sở 依y 止chỉ 定định 。 且thả 諸chư 定định 內nội 靜tĩnh 慮lự 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
靜tĩnh 慮lự 四tứ 各các 二nhị 。 於ư 中trung 生sanh 已dĩ 說thuyết 。
定định 謂vị 善thiện 一nhất 境cảnh 。 并tinh 伴bạn 五ngũ 蘊uẩn 性tánh 。
初sơ 具cụ 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 。 後hậu 漸tiệm 離ly 前tiền 支chi 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 功công 德đức 。 多đa 依y 靜tĩnh 慮lự 。 故cố 應ưng 先tiên 辯biện 靜tĩnh 慮lự 差sai 別biệt 。 此thử 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 初sơ 二nhị 三tam 四tứ 。 四tứ 各các 有hữu 二nhị 。 謂vị 定định 及cập 生sanh 。 生sanh 靜tĩnh 慮lự 體thể 世thế 品phẩm 已dĩ 說thuyết 。 謂vị 第đệ 四tứ 八bát 。 前tiền 三tam 各các 三tam 。 定định 靜tĩnh 慮lự 體thể 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 是thị 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 以dĩ 善thiện 等đẳng 持trì 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 若nhược 并tinh 助trợ 伴bạn 五ngũ 蘊uẩn 為vi 性tánh 。 何hà 名danh 一nhất 境cảnh 性tánh 。 謂vị 專chuyên 一nhất 所sở 緣duyên 。 若nhược 爾nhĩ 即tức 心tâm 專chuyên 一nhất 境cảnh 位vị 。 依y 之chi 建kiến 立lập 三tam 摩ma 地địa 名danh 不bất 應ưng 別biệt 有hữu 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 別biệt 法pháp 令linh 心tâm 於ư 一nhất 境cảnh 轉chuyển 名danh 三tam 摩ma 地địa 非phi 體thể 即tức 心tâm 。 豈khởi 不bất 諸chư 心tâm 剎sát 那na 滅diệt 故cố 皆giai 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 何hà 用dụng 等đẳng 持trì 。 若nhược 謂vị 令linh 心tâm 於ư 第đệ 二nhị 念niệm 不bất 散tán 亂loạn 。 故cố 須tu 有hữu 等đẳng 持trì 。 則tắc 於ư 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 無vô 用dụng 。 又hựu 由do 此thử 故cố 三tam 摩ma 地địa 成thành 。 寧ninh 不bất 即tức 由do 斯tư 心tâm 於ư 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 又hựu 三tam 摩ma 地địa 是thị 大đại 地địa 法pháp 。 應ưng 一nhất 切thiết 心tâm 皆giai 一nhất 境cảnh 轉chuyển 。 不bất 爾nhĩ 。 餘dư 品phẩm 等đẳng 持trì 劣liệt 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 即tức 心tâm 一nhất 境cảnh 相tướng 續tục 轉chuyển 時thời 名danh 三tam 摩ma 地địa 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 此thử 為vi 增tăng 上thượng 心tâm 學học 故cố 。 心tâm 清thanh 淨tịnh 最tối 勝thắng 即tức 四tứ 靜tĩnh 慮lự 故cố 。 依y 何hà 義nghĩa 故cố 立lập 靜tĩnh 慮lự 名danh 。 由do 此thử 寂tịch 靜tĩnh 能năng 審thẩm 慮lự 故cố 。 審thẩm 慮lự 即tức 是thị 實thật 了liễu 知tri 義nghĩa 。 如như 說thuyết 心tâm 在tại 定định 能năng 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 審thẩm 慮lự 義nghĩa 中trung 置trí 地địa 界giới 故cố 。 此thử 宗tông 審thẩm 慮lự 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 若nhược 爾nhĩ 諸chư 等đẳng 持trì 皆giai 應ưng 名danh 靜tĩnh 慮lự 。 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 勝thắng 方phương 立lập 此thử 名danh 。 如như 世thế 間gian 言ngôn 發phát 光quang 名danh 日nhật 非phi 螢huỳnh 燭chúc 等đẳng 亦diệc 得đắc 日nhật 名danh 。 靜tĩnh 慮lự 如như 何hà 獨độc 名danh 為vi 勝thắng 。 諸chư 等đẳng 持trì 內nội 唯duy 此thử 攝nhiếp 支chi 。 止Chỉ 觀Quán 均quân 行hành 最tối 能năng 審thẩm 慮lự 。 得đắc 現hiện 法Pháp 樂lạc 住trụ 。 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 通thông 行hành 名danh 。 故cố 此thử 等đẳng 持trì 獨độc 名danh 靜tĩnh 慮lự 若nhược 爾nhĩ 染nhiễm 污ô 寧ninh 得đắc 此thử 名danh 。 由do 彼bỉ 亦diệc 能năng 邪tà 審thẩm 慮lự 故cố 。 是thị 則tắc 應ưng 有hữu 太thái 過quá 之chi 失thất 。 無vô 太thái 過quá 失thất 。 要yếu 相tương 似tự 中trung 方phương 立lập 名danh 故cố 。 如như 敗bại 種chủng 等đẳng 。 世Thế 尊Tôn 亦diệc 說thuyết 。 有hữu 惡ác 靜tĩnh 慮lự 。 若nhược 一nhất 境cảnh 性tánh 是thị 靜tĩnh 慮lự 體thể 。 依y 何hà 相tương/tướng 立lập 初sơ 二nhị 三tam 四tứ 。 具cụ 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 建kiến 立lập 為vi 初sơ 。 由do 此thử 已dĩ 明minh 亦diệc 具cụ 尋tầm 義nghĩa 。 必tất 俱câu 行hành 故cố 。 如như 煙yên 與dữ 火hỏa 。 非phi 伺tứ 有hữu 喜hỷ 樂lạc 而nhi 不bất 與dữ 尋tầm 俱câu 。 漸tiệm 離ly 前tiền 支chi 立lập 二nhị 三tam 四tứ 。 離ly 伺tứ 有hữu 二nhị 。 離ly 二nhị 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 具cụ 離ly 三tam 種chủng 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 故cố 一nhất 境cảnh 性tánh 分phân 為vi 四tứ 種chủng 。 已dĩ 辯biện 靜tĩnh 慮lự 。 無vô 色sắc 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 色sắc 亦diệc 如như 是thị 。 四tứ 蘊uẩn 離ly 下hạ 地địa 。
并tinh 上thượng 三tam 近cận 分phần/phân 。 總tổng 名danh 除trừ 色sắc 想tưởng 。
無vô 色sắc 謂vị 無vô 色sắc 。 後hậu 色sắc 起khởi 從tùng 心tâm 。
空không 無vô 邊biên 等đẳng 三tam 。 名danh 從tùng 加gia 行hành 立lập 。
非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 昧muội 劣liệt 故cố 立lập 名danh 。
論luận 曰viết 。 此thử 與dữ 靜tĩnh 慮lự 數số 自tự 性tánh 同đồng 。 謂vị 四tứ 各các 二nhị 。 生sanh 如như 前tiền 說thuyết 。 即tức 世thế 品phẩm 說thuyết 由do 生sanh 有hữu 四tứ 。 定định 無vô 色sắc 體thể 。 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 亦diệc 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 依y 此thử 故cố 說thuyết 亦diệc 如như 是thị 言ngôn 。 然nhiên 助trợ 伴bạn 中trung 此thử 除trừ 色sắc 蘊uẩn 。 無vô 色sắc 無vô 有hữu 隨tùy 轉chuyển 色sắc 故cố 。 雖tuy 一nhất 境cảnh 性tánh 體thể 相tướng 無vô 差sai 。 離ly 下hạ 地địa 生sanh 故cố 分phần/phân 四tứ 種chủng 。 謂vị 若nhược 已dĩ 離ly 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 生sanh 立lập 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 乃nãi 至chí 已dĩ 離ly 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 生sanh 。 立lập 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 離ly 名danh 何hà 義nghĩa 。 謂vị 由do 此thử 道đạo 解giải 脫thoát 下hạ 地địa 惑hoặc 。 是thị 離ly 下hạ 染nhiễm 義nghĩa 。 即tức 此thử 四tứ 根căn 本bổn 并tinh 上thượng 三tam 近cận 分phần/phân 。 總tổng 說thuyết 名danh 為vi 除trừ 去khứ 色sắc 想tưởng 。 空không 處xứ 近cận 分phần/phân 未vị 得đắc 此thử 名danh 。 緣duyên 下hạ 地địa 色sắc 起khởi 色sắc 想tưởng 故cố 。 皆giai 無vô 色sắc 故cố 立lập 無vô 色sắc 名danh 。 此thử 因nhân 不bất 成thành 。 許hứa 有hữu 色sắc 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 立lập 無vô 色sắc 名danh 。 由do 彼bỉ 色sắc 微vi 故cố 名danh 無vô 色sắc 。 如như 微vi 黃hoàng 物vật 亦diệc 名danh 無vô 黃hoàng 。 許hứa 彼bỉ 界giới 中trung 色sắc 有hữu 何hà 相tương/tướng 若nhược 彼bỉ 唯duy 有hữu 身thân 語ngữ 律luật 儀nghi 。 身thân 語ngữ 既ký 無vô 。 律luật 儀nghi 寧ninh 有hữu 。 又hựu 無vô 大đại 種chủng 何hà 有hữu 造tạo 色sắc 。 若nhược 謂vị 如như 有hữu 無vô 漏lậu 律luật 儀nghi 不bất 爾nhĩ 。 無vô 漏lậu 依y 有hữu 漏lậu 大đại 種chủng 故cố 。 又hựu 彼bỉ 定định 中trung 。 亦diệc 遮già 有hữu 故cố 。 若nhược 許hứa 於ư 彼bỉ 有hữu 色sắc 根căn 身thân 如như 何hà 可khả 言ngôn 彼bỉ 色sắc 微vi 少thiểu 。 若nhược 謂vị 於ư 彼bỉ 身thân 量lượng 小tiểu 故cố 水thủy 細tế 蟲trùng 極cực 微vi 亦diệc 應ưng 名danh 無vô 色sắc 。 亦diệc 身thân 量lượng 小tiểu 。 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 身thân 極cực 清thanh 妙diệu 故cố 中trung 有hữu 色sắc 界giới 應ưng 名danh 無vô 色sắc 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 身thân 清thanh 妙diệu 中trung 極cực 應ưng 唯duy 有hữu 頂đảnh 得đắc 無vô 色sắc 名danh 。 如như 定định 生sanh 身thân 有hữu 勝thắng 劣liệt 故cố 。 又hựu 生sanh 靜tĩnh 慮lự 所sở 有hữu 色sắc 身thân 。 非phi 下hạ 地địa 根căn 所sở 能năng 取thủ 故cố 。 與dữ 彼bỉ 何hà 異dị 。 不bất 名danh 無vô 色sắc 。 若nhược 謂vị 欲dục 色sắc 隨tùy 義nghĩa 立lập 名danh 無vô 色sắc 不bất 然nhiên 。 此thử 有hữu 何hà 理lý 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 壽thọ 煖noãn 合hợp 故cố 。 又hựu 說thuyết 名danh 色sắc 與dữ 識thức 相tương 依y 如như 二nhị 蘆lô 束thúc 相tương 依y 住trụ 故cố 。 又hựu 說thuyết 名danh 色sắc 識thức 為vi 緣duyên 故cố 。 又hựu 遮già 離ly 色sắc 乃nãi 至chí 離ly 行hành 識thức 有hữu 來lai 有hữu 去khứ 故cố 。 由do 此thử 無vô 色sắc 有hữu 色sắc 理lý 成thành 。 此thử 證chứng 不bất 成thành 。 應ưng 審thẩm 思tư 故cố 。 謂vị 所sở 引dẫn 教giáo 應ưng 共cộng 審thẩm 思tư 且thả 契Khế 經Kinh 言ngôn 壽thọ 煖noãn 合hợp 者giả 。 為vi 約ước 一nhất 切thiết 界giới 。 為vi 約ước 欲dục 界giới 說thuyết 。 名danh 色sắc 與dữ 識thức 相tương 依y 住trụ 者giả 。 為vi 約ước 一nhất 切thiết 界giới 。 為vi 約ước 欲dục 色sắc 說thuyết 。 所sở 說thuyết 名danh 色sắc 識thức 為vi 緣duyên 者giả 。 為vi 說thuyết 一nhất 切thiết 。 識thức 皆giai 為vi 名danh 色sắc 緣duyên 。 為vi 說thuyết 名danh 色sắc 生sanh 無vô 不bất 緣duyên 於ư 識thức 。 遮già 離ly 色sắc 至chí 行hành 識thức 有hữu 來lai 去khứ 者giả 。 為vi 遮già 隨tùy 離ly 一nhất 。 為vi 遮già 離ly 一nhất 切thiết 。 若nhược 謂vị 契Khế 經Kinh 言ngôn 無vô 簡giản 別biệt 不bất 應ưng 於ư 此thử 。 更cánh 致trí 審thẩm 思tư 。 此thử 說thuyết 不bất 然nhiên 。 太thái 過quá 失thất 故cố 。 謂vị 應ưng 外ngoại 煖noãn 亦diệc 與dữ 壽thọ 合hợp 。 又hựu 應ưng 外ngoại 名danh 色sắc 依y 識thức 識thức 為vi 緣duyên 。 又hựu 說thuyết 四tứ 食thực 如như 四tứ 識thức 住trụ 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 應ưng 有hữu 段đoạn 食thực 。 若nhược 謂vị 經kinh 說thuyết 有hữu 一nhất 類loại 天thiên 超siêu 段đoạn 食thực 故cố 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 天thiên 喜hỷ 為vi 食thực 故cố 。 無vô 斯tư 過quá 者giả 。 則tắc 無vô 色sắc 界giới 不bất 應ưng 有hữu 色sắc 。 契Khế 經Kinh 說thuyết 彼bỉ 出xuất 離ly 色sắc 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 無vô 色sắc 解giải 脫thoát 。 最tối 為vi 寂tịch 靜tĩnh 。 超siêu 諸chư 色sắc 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 色sắc 有hữu 情tình 一nhất 切thiết 色sắc 想tưởng 。 皆giai 超siêu 越việt 故cố 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 實thật 有hữu 色sắc 者giả 。 定định 應ưng 彼bỉ 色sắc 自tự 相tương/tướng 可khả 知tri 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 超siêu 色sắc 想tưởng 等đẳng 。 若nhược 謂vị 觀quán 下hạ 麁thô 色sắc 故cố 說thuyết 。 則tắc 於ư 段đoạn 食thực 亦diệc 應ưng 許hứa 然nhiên 。 又hựu 諸chư 靜tĩnh 慮lự 超siêu 下hạ 麁thô 色sắc 。 亦diệc 應ưng 可khả 說thuyết 出xuất 離ly 色sắc 言ngôn 。 是thị 則tắc 亦diệc 應ưng 名danh 無vô 色sắc 界giới 。 又hựu 亦diệc 應ưng 說thuyết 出xuất 離ly 受thọ 等đẳng 。 彼bỉ 亦diệc 超siêu 下hạ 麁thô 受thọ 等đẳng 故cố 。 經kinh 既ký 不bất 說thuyết 。 知tri 無vô 色sắc 中trung 遍biến 超siêu 色sắc 類loại 非phi 超siêu 受thọ 等đẳng 。 由do 此thử 定định 知tri 。 彼bỉ 界giới 無vô 色sắc 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 有hữu 不bất 出xuất 有hữu 者giả 。 於ư 自tự 地địa 有hữu 不bất 能năng 出xuất 故cố 。 非phi 遍biến 出xuất 故cố 。 非phi 永vĩnh 出xuất 故cố 。 又hựu 薄bạc 伽già 梵Phạm 於ư 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 有hữu 色sắc 類loại 乃nãi 至chí 識thức 類loại 。 於ư 無vô 色sắc 中trung 說thuyết 有hữu 受thọ 類loại 乃nãi 至chí 識thức 類loại 。 不bất 說thuyết 有hữu 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 中trung 實thật 有hữu 色sắc 者giả 。 何hà 不bất 如như 靜tĩnh 慮lự 說thuyết 有hữu 色sắc 類loại 言ngôn 。 故cố 所sở 立lập 因nhân 無vô 不bất 成thành 過quá 。 在tại 彼bỉ 多đa 劫kiếp 色sắc 相tướng 續tục 斷đoạn 。 後hậu 歿một 生sanh 下hạ 色sắc 從tùng 何hà 生sanh 。 此thử 從tùng 心tâm 生sanh 非phi 從tùng 色sắc 起khởi 。 謂vị 昔tích 所sở 起khởi 色sắc 異dị 熟thục 因nhân 熏huân 習tập 在tại 心tâm 功công 能năng 今kim 熟thục 。 是thị 故cố 今kim 色sắc 從tùng 彼bỉ 心tâm 生sanh 。 彼bỉ 無vô 色sắc 身thân 心tâm 依y 何hà 轉chuyển 。 離ly 身thân 何hà 不bất 轉chuyển 。 下hạ 曾tằng 不bất 見kiến 故cố 。 色sắc 界giới 無vô 段đoạn 食thực 身thân 復phục 依y 何hà 轉chuyển 。 下hạ 亦diệc 不bất 見kiến 身thân 。 離ly 段đoạn 食thực 轉chuyển 故cố 。 又hựu 先tiên 說thuyết 彼bỉ 心tâm 轉chuyển 所sở 依y 。 已dĩ 釋thích 總tổng 名danh 。 空không 無vô 邊biên 等đẳng 從tùng 緣duyên 空không 等đẳng 得đắc 別biệt 名danh 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 下hạ 三tam 無vô 色sắc 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 修tu 加gia 行hành 時thời 思tư 無vô 邊biên 空không 及cập 無vô 邊biên 識thức 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 建kiến 立lập 三tam 名danh 。 立lập 第đệ 四tứ 名danh 由do 想tưởng 昧muội 劣liệt 。 謂vị 無vô 明minh 勝thắng 想tưởng 得đắc 非phi 想tưởng 名danh 。 有hữu 昧muội 劣liệt 想tưởng 故cố 名danh 非phi 非phi 想tưởng 。 雖tuy 加gia 行hành 時thời 亦diệc 作tác 是thị 念niệm 。 諸chư 想tưởng 如như 病bệnh 如như 箭tiễn 如như 癰ung 。 若nhược 想tưởng 全toàn 無vô 便tiện 同đồng 癡si 闇ám 。 唯duy 有hữu 非phi 想tưởng 非phi 非phi 想tưởng 。 中trung 與dữ 上thượng 相tương 違vi 。 寂tịch 靜tĩnh 美mỹ 妙diệu 。 而nhi 不bất 就tựu 此thử 加gia 行hành 立lập 名danh 。 以dĩ 若nhược 詰cật 言ngôn 何hà 緣duyên 加gia 行hành 。 作tác 如như 是thị 念niệm 。 必tất 應ưng 答đáp 言ngôn 以dĩ 於ư 彼bỉ 處xứ 想tưởng 昧muội 劣liệt 故cố 。 由do 此thử 昧muội 劣liệt 故cố 。 是thị 立lập 名danh 正chánh 因nhân 。 已dĩ 辯biện 無vô 色sắc 。 云vân 何hà 等đẳng 至chí 。 頌tụng 曰viết 。
此thử 本bổn 等đẳng 至chí 八bát 。 前tiền 七thất 各các 有hữu 三tam 。
謂vị 味vị 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 後hậu 味vị 淨tịnh 二nhị 種chủng 。
味vị 謂vị 愛ái 相tương 應ứng 。 淨tịnh 謂vị 世thế 間gian 善thiện 。
此thử 即tức 所sở 味vị 著trước 。 無vô 漏lậu 謂vị 出xuất 世thế 。
論luận 曰viết 。 此thử 上thượng 所sở 辨biện 靜tĩnh 慮lự 無vô 色sắc 。 根căn 本bổn 等đẳng 至chí 總tổng 有hữu 八bát 種chủng 。 於ư 中trung 前tiền 七thất 各các 具cụ 有hữu 三tam 。 有hữu 頂đảnh 等đẳng 至chí 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 此thử 地địa 昧muội 劣liệt 無vô 無vô 漏lậu 故cố 。 初sơ 味vị 等đẳng 至chí 。 謂vị 愛ái 相tương 應ứng 。 愛ái 能năng 味vị 著trước 故cố 名danh 為vi 味vị 。 彼bỉ 相tương 應ứng 故cố 此thử 得đắc 味vị 名danh 。 淨tịnh 等đẳng 至chí 名danh 目mục 世thế 善thiện 定định 。 與dữ 無vô 貪tham 等đẳng 諸chư 白bạch 淨tịnh 法pháp 相tướng 應ưng 起khởi 故cố 。 此thử 得đắc 淨tịnh 名danh 。 即tức 味vị 相tương 應ứng 所sở 味vị 著trước 境cảnh 。 此thử 無vô 間gian 滅diệt 彼bỉ 味vị 定định 生sanh 。 緣duyên 過quá 去khứ 淨tịnh 深thâm 生sanh 味vị 著trước 。
爾nhĩ 時thời 雖tuy 名danh 出xuất 所sở 味vị 定định 。 於ư 能năng 味vị 定định 得đắc 名danh 為vi 入nhập 。 無vô 漏lậu 定định 者giả 。 謂vị 出xuất 世thế 定định 。 愛ái 不bất 緣duyên 故cố 非phi 所sở 味vị 著trước 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 八bát 等đẳng 至chí 中trung 靜tĩnh 慮lự 攝nhiếp 支chi 。 非phi 諸chư 無vô 色sắc 。 於ư 四tứ 靜tĩnh 慮lự 各các 有hữu 幾kỷ 支chi 。 頌tụng 曰viết 。
靜tĩnh 慮lự 初sơ 五ngũ 支chi 。 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 定định 。
第đệ 二nhị 有hữu 四tứ 支chi 。 內nội 淨tịnh 喜hỷ 樂lạc 定định 。
第đệ 三tam 具cụ 五ngũ 支chi 。 捨xả 念niệm 慧tuệ 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 。
第đệ 四tứ 有hữu 四tứ 支chi 。 捨xả 念niệm 中trung 受thọ 定định 。
論luận 曰viết 。 唯duy 淨tịnh 無vô 漏lậu 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 初sơ 具cụ 五ngũ 支chi 。 一nhất 尋tầm 二nhị 伺tứ 三tam 喜hỷ 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 等đẳng 持trì 。 此thử 中trung 等đẳng 持trì 頌tụng 說thuyết 為vi 定định 。 等đẳng 持trì 與dữ 定định 名danh 異dị 體thể 同đồng 。 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 心tâm 定định 等đẳng 定định 名danh 正chánh 等đẳng 持trì 。 此thử 亦diệc 名danh 為vi 心Tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 。 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 傳truyền 說thuyết 。 唯duy 定định 是thị 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 餘dư 四tứ 支chi 是thị 靜tĩnh 慮lự 支chi 非phi 靜tĩnh 慮lự 。 如như 實thật 義nghĩa 者giả 如như 四tứ 支chi 軍quân 。 餘dư 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 唯duy 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 等đẳng 淨tịnh 二nhị 喜hỷ 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 四Tứ 等Đẳng 持trì 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 二nhị 正chánh 念niệm 三tam 正chánh 慧tuệ 四tứ 受thọ 樂lạc 五ngũ 等đẳng 持trì 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 唯duy 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 清thanh 淨tịnh 二nhị 念niệm 清thanh 淨tịnh 三tam 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 四Tứ 等Đẳng 持trì 。 靜tĩnh 慮lự 支chi 名danh 既ký 有hữu 十thập 八bát 。 於ư 中trung 實thật 事sự 。 總tổng 有hữu 幾kỷ 種chủng 。 頌tụng 曰viết 。
此thử 實thật 事sự 十thập 一nhất 。 初sơ 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 輕khinh 安an 。
內nội 淨tịnh 即tức 信tín 根căn 。 喜hỷ 即tức 是thị 喜hỷ 受thọ 。
論luận 曰viết 。 此thử 支chi 實thật 事sự 唯duy 有hữu 十thập 一nhất 。 謂vị 初sơ 五ngũ 支chi 即tức 五ngũ 實thật 事sự 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 三tam 支chi 如như 前tiền 。 增tăng 內nội 淨tịnh 支chi 足túc 前tiền 為vi 六lục 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 等đẳng 持trì 如như 前tiền 。 增tăng 餘dư 四tứ 支chi 足túc 前tiền 為vi 十thập 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 三tam 支chi 如như 前tiền 。 增tăng 非phi 苦khổ 樂lạc 支chi 足túc 前tiền 為vi 十thập 一nhất 。 由do 此thử 故cố 說thuyết 。 有hữu 是thị 初sơ 支chi 非phi 第đệ 二nhị 支chi 。 應ưng 作tác 四tứ 句cú 。 第đệ 一nhất 句cú 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 第đệ 二nhị 句cú 謂vị 內nội 淨tịnh 。 第đệ 三tam 句cú 謂vị 喜hỷ 樂lạc 等đẳng 持trì 。 第đệ 四tứ 句cú 。 謂vị 除trừ 前tiền 餘dư 法pháp 。 餘dư 支chi 相tương 對đối 如như 理lý 應ưng 思tư 。 何hà 故cố 第đệ 三tam 說thuyết 增tăng 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 由do 初sơ 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 輕khinh 安an 攝nhiếp 故cố 。 何hà 理lý 為vi 證chứng 知tri 是thị 輕khinh 安an 。 初sơ 二nhị 定định 中trung 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 故cố 。 非phi 初sơ 二nhị 定định 。 有hữu 身thân 受thọ 樂lạc 。 正chánh 在tại 定định 中trung 無vô 五ngũ 識thức 故cố 。 亦diệc 無vô 心tâm 受thọ 樂lạc 。 以dĩ 說thuyết 有hữu 喜hỷ 故cố 。 喜hỷ 即tức 喜hỷ 受thọ 。 無vô 一nhất 心tâm 中trung 二nhị 受thọ 俱câu 行hành 故cố 。 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 不bất 可khả 喜hỷ 樂lạc 更cánh 互hỗ 現hiện 前tiền 說thuyết 具cụ 五ngũ 支chi 及cập 四tứ 支chi 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 無vô 有hữu 心tâm 受thọ 樂lạc 根căn 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 者giả 。 皆giai 是thị 身thân 受thọ 所sở 攝nhiếp 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 有hữu 契Khế 經Kinh 說thuyết 云vân 何hà 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 謂vị 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 力lực 所sở 引dẫn 生sanh 身thân 心tâm 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 有hữu 餘dư 於ư 此thử 增tăng 益ích 心tâm 言ngôn 。 諸chư 部bộ 經kinh 中trung 唯duy 說thuyết 身thân 故cố 。 又hựu 第đệ 三tam 定định 所sở 立lập 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 契Khế 經Kinh 自tự 說thuyết 為vi 身thân 所sở 受thọ 樂lạc 故cố 。 若nhược 謂vị 於ư 此thử 說thuyết 意ý 為vi 身thân 此thử 說thuyết 身thân 名danh 為vi 有hữu 何hà 德đức 。 又hựu 第đệ 四tứ 定định 輕khinh 安an 倍bội 增tăng 而nhi 不bất 說thuyết 彼bỉ 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 故cố 。 若nhược 謂vị 輕khinh 安an 要yếu 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 方phương 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 輕khinh 安an 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 應ưng 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 支chi 。 若nhược 謂vị 彼bỉ 輕khinh 安an 為vi 行hành 捨xả 所sở 損tổn 。 不bất 爾nhĩ 。 行hành 捨xả 增tăng 輕khinh 安an 故cố 。 又hựu 彼bỉ 輕khinh 安an 勝thắng 前tiền 二nhị 故cố 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 諸chư 聖thánh 弟đệ 子tử 。 於ư 離ly 生sanh 喜hỷ 身thân 作tác 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。 彼bỉ 於ư 爾nhĩ 時thời 。 已dĩ 斷đoạn 五ngũ 法pháp 修tu 習tập 五ngũ 法pháp 。 皆giai 得đắc 圓viên 滿mãn 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 何hà 等đẳng 名danh 為vi 。 所sở 修tu 五ngũ 法pháp 。 一nhất 歡hoan 二nhị 喜hỷ 三tam 輕khinh 安an 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 五ngũ 三tam 摩ma 地địa 此thử 經Kinh 輕khinh 安an 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 別biệt 說thuyết 故cố 初sơ 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 非phi 即tức 輕khinh 安an 。 若nhược 言ngôn 定định 中trung 寧ninh 有hữu 身thân 識thức 有hữu 亦diệc 無vô 失thất 。 許hứa 在tại 定định 中trung 有hữu 輕khinh 安an 風phong 勝thắng 定định 所sở 起khởi 順thuận 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 遍biến 觸xúc 身thân 故cố 。 若nhược 謂vị 外ngoại 散tán 故cố 應ưng 失thất 壞hoại 定định 者giả 。 無vô 如như 是thị 失thất 。 此thử 輕khinh 安an 風phong 從tùng 勝thắng 定định 生sanh 引dẫn 內nội 身thân 樂nhạo/nhạc/lạc 還hoàn 能năng 順thuận 起khởi 。 三tam 摩ma 地địa 故cố 。 若nhược 謂vị 起khởi 身thân 識thức 應ưng 名danh 出xuất 定định 者giả 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 由do 前tiền 因nhân 故cố 。 若nhược 謂vị 依y 止chỉ 欲dục 界giới 身thân 根căn 不bất 應ưng 得đắc 生sanh 。 色sắc 界giới 觸xúc 識thức 緣duyên 輕khinh 安an 識thức 許hứa 生sanh 無vô 過quá 。 若nhược 爾nhĩ 正chánh 在tại 無vô 漏lậu 定định 中trung 觸xúc 及cập 身thân 識thức 應ưng 成thành 無vô 漏lậu 。 勿vật 所sở 立lập 支chi 少thiểu 分phần 有hữu 漏lậu 少thiểu 分phần 無vô 漏lậu 成thành 違vi 理lý 失thất 。 無vô 違vi 理lý 失thất 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 許hứa 說thuyết 身thân 輕khinh 安an 是thị 覺giác 支chi 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 謂vị 順thuận 彼bỉ 故cố 說thuyết 覺giác 支chi 無vô 漏lậu 亦diệc 應ưng 許hứa 如như 是thị 說thuyết 。 若nhược 謂vị 許hứa 說thuyết 便tiện 違vi 契Khế 經Kinh 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 諸chư 所sở 有hữu 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 。 十thập 五ngũ 界giới 全toàn 皆giai 有hữu 漏lậu 故cố 。 無vô 違vi 經kinh 過quá 。 此thử 約ước 餘dư 觸xúc 及cập 餘dư 身thân 識thức 密mật 意ý 說thuyết 故cố 。 如như 何hà 無vô 漏lậu 靜tĩnh 慮lự 現hiện 前tiền 。 少thiểu 支chi 有hữu 漏lậu 少thiểu 支chi 無vô 漏lậu 。 起khởi 不bất 俱câu 時thời 斯tư 有hữu 何hà 失thất 。 若nhược 謂vị 喜hỷ 樂lạc 不bất 俱câu 起khởi 故cố 應ưng 無vô 五ngũ 支chi 及cập 四tứ 支chi 理lý 。 此thử 亦diệc 無vô 過quá 。 約ước 容dung 有hữu 說thuyết 有hữu 喜hỷ 樂lạc 支chi 。 如như 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 若nhược 謂vị 尋tầm 伺tứ 亦diệc 許hứa 俱câu 起khởi 於ư 不bất 俱câu 起khởi 為ví 喻dụ 不bất 成thành 。 此thử 非phi 不bất 成thành 。 心tâm 之chi 麁thô 細tế 互hỗ 相tương 違vi 故cố 不bất 應ưng 俱câu 起khởi 。 又hựu 於ư 不bất 俱câu 起khởi 不bất 能năng 說thuyết 過quá 故cố 。 由do 此thử 可khả 說thuyết 。 依y 初sơ 五ngũ 支chi 減giảm 二nhị 三tam 四tứ 立lập 第đệ 二nhị 等đẳng 。 即tức 由do 此thử 理lý 初sơ 說thuyết 五ngũ 支chi 。 擬nghĩ 漸tiệm 離ly 前tiền 建kiến 立lập 後hậu 故cố 。 無vô 漸tiệm 減giảm 故cố 不bất 說thuyết 想tưởng 等đẳng 。 或hoặc 應ưng 說thuyết 何hà 故cố 初sơ 唯duy 立lập 五ngũ 支chi 。 若nhược 謂vị 此thử 五ngũ 資tư 初sơ 定định 勝thắng 故cố 立lập 為vi 支chi 。 此thử 不bất 應ưng 理lý 。 念niệm 慧tuệ 能năng 資tư 勝thắng 尋tầm 伺tứ 故cố 。 雖tuy 有hữu 一nhất 類loại 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 然nhiên 非phi 古cổ 昔tích 諸chư 軌quỹ 範phạm 師sư 共cộng 施thi 設thiết 故cố 。 應ưng 審thẩm 思tư 擇trạch 。 應ưng 說thuyết 何hà 法pháp 名danh 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 此thử 定định 遠viễn 離ly 尋tầm 伺tứ 鼓cổ 動động 相tương 續tục 清thanh 淨tịnh 轉chuyển 名danh 為vi 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 若nhược 有hữu 尋tầm 伺tứ 鼓cổ 動động 相tương 續tục 不bất 清thanh 淨tịnh 轉chuyển 如như 河hà 有hữu 浪lãng 。 若nhược 爾nhĩ 此thử 應ưng 無vô 有hữu 別biệt 體thể 。 如như 何hà 許hứa 有hữu 十thập 一nhất 實thật 事sự 。 是thị 故cố 應ưng 說thuyết 。 此thử 即tức 信tín 根căn 。 謂vị 若nhược 證chứng 得đắc 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 則tắc 於ư 定định 地địa 亦diệc 可khả 離ly 中trung 有hữu 深thâm 信tín 生sanh 名danh 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 信tín 是thị 淨tịnh 相tương/tướng 故cố 立lập 淨tịnh 名danh 。 離ly 外ngoại 均quân 流lưu 故cố 名danh 內nội 等đẳng 。 淨tịnh 而nhi 內nội 等đẳng 故cố 立lập 內nội 等đẳng 淨tịnh 名danh 。 有hữu 餘dư 師sư 言ngôn 。 此thử 內nội 等đẳng 淨tịnh 等đẳng 持trì 尋tầm 伺tứ 皆giai 無vô 別biệt 體thể 。 若nhược 無vô 別biệt 體thể 心tâm 所sở 應ưng 不bất 成thành 。 心tâm 分phần/phân 位vị 殊thù 亦diệc 得đắc 名danh 心tâm 所sở 。 雖tuy 有hữu 此thử 理lý 非phi 我ngã 所sở 宗tông 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 。 喜hỷ 即tức 喜hỷ 受thọ 。 以dĩ 何hà 為vi 證chứng 。 知tri 決quyết 定định 然nhiên 。 汝nhữ 等đẳng 豈khởi 言ngôn 喜hỷ 非phi 喜hỷ 受thọ 。 如như 餘dư 部bộ 許hứa 。 我ngã 亦diệc 許hứa 然nhiên 。 餘dư 部bộ 云vân 何hà 許hứa 非phi 喜hỷ 受thọ 。 謂vị 別biệt 有hữu 喜hỷ 是thị 心tâm 所sở 法pháp 。 三tam 定định 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 皆giai 是thị 喜hỷ 受thọ 。 故cố 喜hỷ 喜hỷ 受thọ 其kỳ 體thể 各các 異dị 。 非phi 三tam 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 可khả 名danh 喜hỷ 受thọ 。 二nhị 阿a 笈cấp 摩ma 分phân 明minh 證chứng 故cố 。 如như 辯biện 顛điên 倒đảo 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 。 漸tiệm 無vô 餘dư 滅diệt 憂ưu 等đẳng 五ngũ 根căn 。 第đệ 三tam 定định 中trung 無vô 餘dư 滅diệt 喜hỷ 。 於ư 第đệ 四tứ 定định 無vô 餘dư 滅diệt 樂nhạo/nhạc/lạc 。 又hựu 餘dư 經kinh 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 斷đoạn 樂lạc 斷đoạn 苦khổ 。 先tiên 喜hỷ 憂ưu 沒một 。 故cố 第đệ 三tam 定định 必tất 無vô 喜hỷ 根căn 由do 此thử 喜hỷ 受thọ 是thị 喜hỷ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 染nhiễm 靜tĩnh 慮lự 中trung 為vi 皆giai 有hữu 不phủ 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
染nhiễm 如như 次thứ 從tùng 初sơ 。 無vô 喜hỷ 樂lạc 內nội 淨tịnh 。
正chánh 念niệm 慧tuệ 捨xả 念niệm 。 餘dư 說thuyết 無vô 安an 捨xả 。
論luận 曰viết 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 諸chư 靜tĩnh 慮lự 支chi 。 染nhiễm 靜tĩnh 慮lự 中trung 非phi 皆giai 具cụ 有hữu 。 且thả 有hữu 一nhất 類loại 隨tùy 相tương/tướng 說thuyết 言ngôn 。 初sơ 染nhiễm 中trung 無vô 。 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 非phi 離ly 煩phiền 惱não 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 第đệ 二nhị 染nhiễm 中trung 無vô 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 彼bỉ 為vi 煩phiền 惱não 所sở 擾nhiễu 濁trược 故cố 。 第đệ 三tam 染nhiễm 中trung 無vô 正chánh 念niệm 慧tuệ 。 彼bỉ 為vi 染nhiễm 樂nhạo/nhạc/lạc 所sở 迷mê 亂loạn 故cố 。 第đệ 四tứ 染nhiễm 中trung 無vô 捨xả 念niệm 淨tịnh 。 彼bỉ 為vi 煩phiền 惱não 所sở 染nhiễm 污ô 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 初sơ 二nhị 染nhiễm 中trung 但đãn 無vô 輕khinh 安an 。 後hậu 二nhị 染nhiễm 中trung 但đãn 無vô 行hành 捨xả 。 大đại 善thiện 攝nhiếp 故cố 。 契Khế 經Kinh 中trung 說thuyết 三tam 定định 有hữu 動động 第đệ 四tứ 不bất 動động 。 依y 何hà 義nghĩa 說thuyết 。 頌tụng 曰viết 。
第đệ 四tứ 名danh 不bất 動động 。 離ly 八bát 災tai 患hoạn 故cố 。
八bát 者giả 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 四tứ 受thọ 入nhập 出xuất 息tức 。
論luận 曰viết 。 下hạ 三tam 靜tĩnh 慮lự 名danh 有hữu 動động 者giả 。 有hữu 災tai 患hoạn 故cố 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 名danh 不bất 動động 者giả 。 無vô 災tai 患hoạn 故cố 。 災tai 患hoạn 有hữu 八bát 。 其kỳ 八bát 者giả 何hà 。 尋tầm 伺tứ 四tứ 受thọ 入nhập 息tức 出xuất 息tức 。 此thử 八bát 災tai 患hoạn 第đệ 四tứ 都đô 無vô 。 故cố 佛Phật 世Thế 尊Tôn 說thuyết 為vi 不bất 動động 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 不bất 為vi 尋tầm 伺tứ 喜hỷ 樂lạc 所sở 動động 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 如như 密mật 室thất 燈đăng 照chiếu 而nhi 無vô 動động 。 如như 定định 靜tĩnh 慮lự 所sở 有hữu 諸chư 受thọ 。 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 不phủ 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 靜tĩnh 慮lự 從tùng 初sơ 。 有hữu 喜hỷ 樂lạc 捨xả 受thọ 。
及cập 喜hỷ 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 捨xả 。 唯duy 捨xả 受thọ 如như 次thứ 。
論luận 曰viết 。 生sanh 靜tĩnh 慮lự 中trung 初sơ 有hữu 三tam 受thọ 。 一nhất 喜hỷ 受thọ 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 二nhị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 三tam 識thức 相tương 應ứng 。 三tam 捨xả 受thọ 。 四tứ 識thức 相tương 應ứng 。 第đệ 二nhị 有hữu 二nhị 。 謂vị 喜hỷ 與dữ 捨xả 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 無vô 餘dư 識thức 故cố 。 心tâm 悅duyệt 麁thô 故cố 。 第đệ 三tam 有hữu 二nhị 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 捨xả 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 第đệ 四tứ 有hữu 一nhất 。 謂vị 唯duy 捨xả 受thọ 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 是thị 謂vị 定định 生sanh 受thọ 有hữu 差sai 別biệt 。 上thượng 三tam 靜tĩnh 慮lự 無vô 三tam 識thức 身thân 及cập 無vô 尋tầm 伺tứ 。 如như 何hà 生sanh 彼bỉ 能năng 見kiến 聞văn 觸xúc 及cập 起khởi 表biểu 業nghiệp 。 非phi 生sanh 彼bỉ 地địa 無vô 眼nhãn 識thức 等đẳng 。 但đãn 非phi 彼bỉ 繫hệ 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
生sanh 上thượng 三tam 靜tĩnh 慮lự 。 起khởi 三tam 識thức 表biểu 心tâm 。
皆giai 初sơ 靜tĩnh 慮lự 攝nhiếp 。 唯duy 無vô 覆phú 無vô 記ký 。
論luận 曰viết 。 生sanh 上thượng 三tam 地địa 起khởi 三tam 識thức 身thân 及cập 發phát 表biểu 心tâm 皆giai 初sơ 定định 繫hệ 。 生sanh 上thượng 起khởi 下hạ 如như 起khởi 化hóa 心tâm 故cố 能năng 見kiến 聞văn 觸xúc 及cập 發phát 表biểu 。 此thử 四tứ 唯duy 是thị 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 不bất 起khởi 下hạ 染nhiễm 已dĩ 離ly 染nhiễm 故cố 。 不bất 起khởi 下hạ 善thiện 以dĩ 下hạ 劣liệt 故cố 。 如như 是thị 別biệt 釋thích 靜tĩnh 慮lự 事sự 已dĩ 。 淨tịnh 等đẳng 等đẳng 至chí 初sơ 得đắc 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
全toàn 不bất 成thành 而nhi 得đắc 。 淨tịnh 由do 離ly 染nhiễm 生sanh 。
無vô 漏lậu 由do 離ly 染nhiễm 。 染nhiễm 由do 生sanh 及cập 退thoái 。
論luận 曰viết 。 八bát 本bổn 等đẳng 至chí 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 若nhược 全toàn 不bất 成thành 而nhi 獲hoạch 得đắc 者giả 。 淨tịnh 由do 離ly 染nhiễm 及cập 由do 受thọ 生sanh 。 謂vị 在tại 下hạ 地địa 離ly 下hạ 地địa 染nhiễm 。 及cập 從tùng 上thượng 地địa 生sanh 自tự 地địa 時thời 。 下hạ 七thất 皆giai 然nhiên 。 有hữu 頂đảnh 不bất 爾nhĩ 。 唯duy 由do 離ly 染nhiễm 無vô 由do 生sanh 故cố 。 遮già 何hà 故cố 說thuyết 全toàn 不bất 成thành 言ngôn 。 為vi 遮già 已dĩ 成thành 更cánh 得đắc 少thiểu 分phần 。 如như 由do 加gia 行hành 得đắc 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 等đẳng 及cập 由do 退thoái 得đắc 順thuận 退thoái 分phần/phân 定định 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 。 作tác 是thị 問vấn 言ngôn 。 頗phả 有hữu 淨tịnh 定định 由do 離ly 染nhiễm 得đắc 。 由do 離ly 染nhiễm 捨xả 。 由do 退thoái 由do 生sanh 。 為vi 問vấn 亦diệc 爾nhĩ 。 曰viết 有hữu 。 謂vị 順thuận 退thoái 分phần/phân 。 且thả 初sơ 靜tĩnh 慮lự 順thuận 退thoái 分phần/phân 攝nhiếp 。 離ly 欲dục 染nhiễm 時thời 得đắc 。 離ly 自tự 染nhiễm 時thời 捨xả 。 退thoái 離ly 自tự 染nhiễm 得đắc 。 退thoái 離ly 欲dục 染nhiễm 捨xả 。 從tùng 上thượng 生sanh 自tự 得đắc 。 從tùng 自tự 生sanh 下hạ 捨xả 。 餘dư 地địa 所sở 攝nhiếp 應ưng 如như 理lý 思tư 。 無vô 漏lậu 但đãn 由do 離ly 染nhiễm 故cố 得đắc 。 謂vị 聖thánh 離ly 下hạ 染nhiễm 得đắc 上thượng 地địa 無vô 漏lậu 。 此thử 亦diệc 但đãn 據cứ 全toàn 不bất 成thành 者giả 。 若nhược 先tiên 已dĩ 成thành 餘dư 時thời 亦diệc 得đắc 。 謂vị 盡tận 智trí 位vị 得đắc 無Vô 學Học 道đạo 。 於ư 練luyện 根căn 時thời 得đắc 學học 無Vô 學Học 。 餘dư 加gia 行hành 及cập 退thoái 皆giai 如như 理lý 應ưng 思tư 。 豈khởi 不bất 由do 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 亦diệc 名danh 初sơ 得đắc 無vô 漏lậu 等đẳng 至chí 。 此thử 非phi 決quyết 定định 。 以dĩ 次thứ 第đệ 者giả 爾nhĩ 時thời 未vị 得đắc 根căn 本bổn 定định 故cố 。 此thử 中trung 但đãn 論luận 決quyết 定định 得đắc 者giả 染nhiễm 由do 受thọ 生sanh 及cập 退thoái 故cố 得đắc 。 謂vị 上thượng 地địa 沒một 生sanh 下hạ 地địa 時thời 得đắc 下hạ 地địa 染nhiễm 。 及cập 於ư 此thử 地địa 離ly 染nhiễm 退thoái 時thời 得đắc 此thử 地địa 染nhiễm 。 何hà 等đẳng 至chí 後hậu 生sanh 幾kỷ 等đẳng 至chí 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 漏lậu 次thứ 生sanh 善thiện 。 上thượng 下hạ 至chí 第đệ 三tam 。
淨tịnh 次thứ 生sanh 亦diệc 然nhiên 。 兼kiêm 生sanh 自tự 地địa 染nhiễm 。
染nhiễm 生sanh 自tự 淨tịnh 染nhiễm 。 并tinh 下hạ 一nhất 地địa 淨tịnh 。
死tử 淨tịnh 生sanh 一nhất 切thiết 。 染nhiễm 生sanh 自tự 下hạ 染nhiễm 。
論luận 曰viết 。 無vô 漏lậu 次thứ 生sanh 自tự 上thượng 下hạ 善thiện 。 善thiện 言ngôn 具cụ 攝nhiếp 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 。 然nhiên 於ư 上thượng 下hạ 各các 至chí 第đệ 三tam 。 遠viễn 故cố 無vô 能năng 超siêu 生sanh 第đệ 四tứ 。 故cố 於ư 無vô 漏lậu 七thất 等đẳng 至chí 中trung 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 無vô 間gian 生sanh 六lục 。 謂vị 自tự 二nhị 三tam 各các 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 無vô 間gian 生sanh 七thất 。 謂vị 自tự 下hạ 六lục 上thượng 地địa 唯duy 淨tịnh 。 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 無vô 間gian 生sanh 八bát 。 謂vị 自tự 上thượng 六lục 并tinh 下hạ 地địa 二nhị 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無vô 間gian 生sanh 九cửu 。 謂vị 自tự 下hạ 六lục 并tinh 上thượng 地địa 三tam 。 第đệ 三tam 四tứ 空không 無vô 間gian 生sanh 十thập 。 謂vị 上thượng 下hạ 八bát 并tinh 自tự 地địa 二nhị 。 類loại 智trí 無vô 間gian 能năng 生sanh 無vô 色sắc 。 法pháp 智trí 不bất 然nhiên 。 依y 緣duyên 下hạ 故cố 。 從tùng 淨tịnh 等đẳng 至chí 所sở 生sanh 亦diệc 然nhiên 。 而nhi 各các 兼kiêm 生sanh 自tự 地địa 染nhiễm 污ô 故cố 。 有hữu 頂đảnh 淨tịnh 無vô 間gian 生sanh 六lục 。 謂vị 自tự 淨tịnh 染nhiễm 下hạ 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 從tùng 初sơ 靜tĩnh 慮lự 無vô 間gian 生sanh 七thất 。 無vô 所sở 有hữu 八bát 。 第đệ 二nhị 定định 九cửu 。 識thức 處xứ 生sanh 十thập 。 餘dư 生sanh 十thập 一nhất 。 從tùng 染nhiễm 等đẳng 至chí 生sanh 自tự 淨tịnh 染nhiễm 并tinh 生sanh 次thứ 下hạ 一nhất 地địa 淨tịnh 定định 。 謂vị 為vi 自tự 地địa 煩phiền 惱não 所sở 逼bức 。 於ư 下hạ 淨tịnh 定định 亦diệc 生sanh 尊tôn 重trọng 故cố 有hữu 從tùng 染nhiễm 生sanh 次thứ 下hạ 淨tịnh 。 若nhược 於ư 染nhiễm 淨tịnh 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 可khả 能năng 從tùng 染nhiễm 轉chuyển 生sanh 下hạ 淨tịnh 。 非phi 諸chư 染nhiễm 污ô 。 能năng 正chánh 了liễu 知tri 。 如như 何hà 彼bỉ 能năng 從tùng 染nhiễm 生sanh 淨tịnh 。 先tiên 願nguyện 力lực 故cố 。 謂vị 先tiên 願nguyện 言ngôn 。 寧ninh 得đắc 下hạ 淨tịnh 不bất 須tu 上thượng 染nhiễm 。 先tiên 願nguyện 勢thế 力lực 隨tùy 相tương 續tục 轉chuyển 。 故cố 後hậu 從tùng 染nhiễm 生sanh 下hạ 淨tịnh 定định 。 如như 先tiên 立lập 願nguyện 方phương 趣thú 睡thụy 眠miên 至chí 所sở 期kỳ 時thời 便tiện 能năng 覺giác 寤ngụ 。 無vô 漏lậu 與dữ 染nhiễm 必tất 不bất 相tương 生sanh 。 淨tịnh 俱câu 相tương 生sanh 故cố 三tam 有hữu 別biệt 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 淨tịnh 染nhiễm 生sanh 染nhiễm 但đãn 約ước 在tại 定định 淨tịnh 及cập 染nhiễm 說thuyết 。 若nhược 生sanh 淨tịnh 染nhiễm 生sanh 染nhiễm 不bất 然nhiên 。 謂vị 命mạng 終chung 時thời 從tùng 生sanh 得đắc 淨tịnh 一nhất 一nhất 無vô 間gian 生sanh 一nhất 切thiết 染nhiễm 。 若nhược 從tùng 生sanh 染nhiễm 一nhất 一nhất 無vô 間gian 能năng 生sanh 自tự 地địa 一nhất 切thiết 下hạ 染nhiễm 。 不bất 生sanh 上thượng 者giả 未vị 離ly 下hạ 故cố 。 所sở 言ngôn 從tùng 淨tịnh 生sanh 無vô 漏lậu 者giả 。 為vi 一nhất 切thiết 種chủng 皆giai 能năng 生sanh 耶da 。 不bất 爾nhĩ 。 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
淨tịnh 定định 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 即tức 順thuận 退thoái 分phần/phân 。
順thuận 住trụ 順thuận 勝thắng 進tiến 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 攝nhiếp 。
如như 次thứ 順thuận 煩phiền 惱não 。 自tự 上thượng 地địa 無vô 漏lậu 。
互hỗ 相tương 望vọng 如như 次thứ 。 生sanh 二nhị 三tam 三tam 一nhất 。
論luận 曰viết 。 諸chư 淨tịnh 等đẳng 至chí 總tổng 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 順thuận 退thoái 分phần/phân 攝nhiếp 。 二nhị 順thuận 住trụ 分phần/phân 攝nhiếp 。 三tam 順thuận 勝thắng 進tiến 分phần/phân 攝nhiếp 。 四tứ 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 攝nhiếp 。 地địa 各các 有hữu 四tứ 。 有hữu 頂đảnh 唯duy 三tam 。 由do 彼bỉ 更cánh 無vô 上thượng 地địa 可khả 趣thú 故cố 。 彼bỉ 地địa 無vô 有hữu 順thuận 勝thắng 進tiến 分phần/phân 攝nhiếp 。 於ư 此thử 四tứ 中trung 。 唯duy 第đệ 四tứ 分phần/phân 能năng 生sanh 無vô 漏lậu 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 此thử 四tứ 種chủng 有hữu 如như 是thị 相tướng 。 順thuận 退thoái 分phần/phân 能năng 順thuận 煩phiền 惱não 。 順thuận 住trụ 分phần/phân 能năng 順thuận 自tự 地địa 順thuận 勝thắng 進tiến 分phần/phân 能năng 順thuận 上thượng 地địa 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 能năng 順thuận 無vô 漏lậu 。 故cố 諸chư 無vô 漏lậu 唯duy 從tùng 此thử 生sanh 。 此thử 四tứ 相tương 望vọng 互hỗ 相tương 生sanh 者giả 。 初sơ 能năng 生sanh 二nhị 。 謂vị 順thuận 退thoái 住trụ 。 第đệ 二nhị 生sanh 三tam 。 除trừ 順thuận 決quyết 擇trạch 。 第đệ 三tam 生sanh 三tam 。 除trừ 順thuận 退thoái 分phần/phân 。 第đệ 四tứ 生sanh 一nhất 。 謂vị 自tự 非phi 餘dư 。 如như 上thượng 所sở 言ngôn 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 皆giai 能năng 上thượng 下hạ 超siêu 至chí 第đệ 三tam 。 行hành 者giả 如như 何hà 修tu 超siêu 等đẳng 至chí 。 頌tụng 曰viết 。
二nhị 類loại 定định 順thuận 逆nghịch 。 均quân 間gian 次thứ 及cập 超siêu 。
至chí 間gian 超siêu 為vi 成thành 。 三tam 洲châu 利lợi 無Vô 學Học 。
論luận 曰viết 。 本bổn 善thiện 等đẳng 至chí 分phân 為vi 二nhị 類loại 。 一nhất 者giả 有hữu 漏lậu 。 二nhị 者giả 無vô 漏lậu 。 往vãng 上thượng 名danh 順thuận 。 還hoàn 下hạ 名danh 逆nghịch 。 同đồng 類loại 名danh 均quân 異dị 類loại 名danh 間gian 。 相tương/tướng 隣lân 名danh 次thứ 。 越việt 一nhất 名danh 超siêu 。 謂vị 觀quán 行hành 者giả 修tu 超siêu 定định 時thời 。 先tiên 於ư 有hữu 漏lậu 八bát 地địa 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 均quân 次thứ 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 無vô 漏lậu 七thất 地địa 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 均quân 次thứ 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 間gian 次thứ 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 有hữu 漏lậu 順thuận 逆nghịch 均quân 超siêu 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 次thứ 於ư 無vô 漏lậu 順thuận 逆nghịch 均quân 超siêu 現hiện 前tiền 數số 習tập 。 是thị 名danh 修tu 習tập 。 超siêu 加gia 行hành 滿mãn 。 後hậu 於ư 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 等đẳng 至chí 順thuận 逆nghịch 間gian 超siêu 名danh 超siêu 定định 成thành 。 此thử 中trung 超siêu 者giả 唯duy 能năng 超siêu 一nhất 。 遠viễn 故cố 無vô 能năng 超siêu 入nhập 第đệ 四tứ 。 修tu 超siêu 等đẳng 至chí 唯duy 人nhân 三tam 洲châu 。 不bất 時thời 解giải 脫thoát 。 諸chư 阿A 羅La 漢Hán 。 定định 自tự 在tại 故cố 。 無vô 煩phiền 惱não 故cố 。
時thời 解giải 脫thoát 者giả 雖tuy 無vô 煩phiền 惱não 定định 不bất 自tự 在tại 。 諸chư 見kiến 至chí 者giả 雖tuy 定định 自tự 在tại 有hữu 餘dư 煩phiền 惱não 。 故cố 皆giai 不bất 能năng 修tu 超siêu 等đẳng 至chí 。 此thử 諸chư 等đẳng 至chí 依y 何hà 身thân 起khởi 。 頌tụng 曰viết 。
諸chư 定định 依y 自tự 下hạ 。 非phi 上thượng 無vô 用dụng 故cố 。
唯duy 生sanh 有hữu 頂đảnh 聖thánh 。 起khởi 下hạ 盡tận 餘dư 惑hoặc 。
論luận 曰viết 。 諸chư 等đẳng 至chí 起khởi 依y 自tự 下hạ 身thân 。 依y 上thượng 地địa 身thân 無vô 容dung 起khởi 下hạ 。 上thượng 地địa 起khởi 下hạ 無vô 所sở 用dụng 故cố 。 自tự 有hữu 勝thắng 定định 故cố 。 下hạ 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 。 已dĩ 棄khí 捨xả 故cố 。 可khả 厭yếm 毀hủy 故cố 。 總tổng 相tương/tướng 雖tuy 然nhiên 若nhược 委ủy 細tế 說thuyết 。 聖thánh 生sanh 有hữu 頂đảnh 必tất 起khởi 無vô 漏lậu 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 為vi 盡tận 自tự 地địa 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 。 自tự 無vô 聖thánh 道Đạo 欣hân 樂nhạo 起khởi 故cố 。 唯duy 無vô 所sở 有hữu 最tối 隣lân 近cận 故cố 。 起khởi 彼bỉ 現hiện 前tiền 盡tận 餘dư 煩phiền 惱não 。 此thử 諸chư 等đẳng 至chí 緣duyên 何hà 境cảnh 生sanh 。 頌tụng 曰viết 。
味vị 定định 緣duyên 自tự 繫hệ 。 淨tịnh 無vô 漏lậu 遍biến 緣duyên 。
根căn 本bổn 善thiện 無vô 色sắc 。 不bất 緣duyên 下hạ 有hữu 漏lậu 。
論luận 曰viết 。 味vị 定định 但đãn 緣duyên 自tự 地địa 有hữu 漏lậu 。 必tất 無vô 緣duyên 下hạ 。 已dĩ 離ly 染nhiễm 故cố 。 亦diệc 不bất 緣duyên 上thượng 。 愛ái 地địa 別biệt 故cố 。 不bất 緣duyên 無vô 漏lậu 。 應ưng 成thành 善thiện 故cố 。 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 俱câu 能năng 遍biến 緣duyên 自tự 上thượng 下hạ 地địa 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 皆giai 為vi 境cảnh 故cố 。 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 無vô 記ký 無vô 為vi 非phi 無vô 漏lậu 境cảnh 。 根căn 本bổn 地địa 攝nhiếp 善thiện 無vô 色sắc 定định 不bất 緣duyên 下hạ 地địa 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 自tự 上thượng 地địa 法pháp 無vô 不bất 能năng 緣duyên 。 雖tuy 亦diệc 能năng 緣duyên 下hạ 地địa 無vô 漏lậu 緣duyên 類loại 智trí 品phẩm 道đạo 不bất 緣duyên 法pháp 智trí 品phẩm 。 亦diệc 不bất 能năng 緣duyên 。 下hạ 地địa 法pháp 滅diệt 。 無vô 色sắc 近cận 分phần/phân 亦diệc 緣duyên 下hạ 地địa 。 彼bỉ 無vô 間gian 道đạo 必tất 緣duyên 下hạ 故cố 。 味vị 淨tịnh 無vô 漏lậu 三tam 等đẳng 至chí 中trung 。 何hà 等đẳng 力lực 能năng 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 。 頌tụng 曰viết 。
無vô 漏lậu 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 及cập 諸chư 淨tịnh 近cận 分phần/phân 。
論luận 曰viết 。 諸chư 無vô 漏lậu 定định 皆giai 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 本bổn 淨tịnh 尚thượng 無vô 能năng 。 況huống 諸chư 染nhiễm 能năng 斷đoạn 。 不bất 能năng 斷đoạn 下hạ 。 已dĩ 離ly 染nhiễm 故cố 。 不bất 能năng 斷đoạn 自tự 自tự 所sở 縛phược 故cố 。 不bất 能năng 斷đoạn 上thượng 。 以dĩ 勝thắng 己kỷ 故cố 。 若nhược 淨tịnh 近cận 分phần/phân 亦diệc 能năng 斷đoạn 惑hoặc 。 以dĩ 皆giai 能năng 斷đoạn 次thứ 下hạ 地địa 故cố 。 中trung 間gian 攝nhiếp 淨tịnh 亦diệc 不bất 能năng 斷đoạn 。 近cận 分phần/phân 有hữu 幾kỷ 。 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 於ư 味vị 等đẳng 三tam 為vi 皆giai 具cụ 不phủ 。 頌tụng 曰viết 。
近cận 分phần/phân 八bát 捨xả 淨tịnh 。 初sơ 亦diệc 聖thánh 惑hoặc 三tam 。
論luận 曰viết 。 諸chư 近cận 分phần/phân 定định 亦diệc 有hữu 八bát 種chủng 。 與dữ 八bát 根căn 本bổn 為vi 入nhập 門môn 故cố 。 一nhất 切thiết 唯duy 一nhất 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 作tác 功công 用dụng 轉chuyển 故cố 。 未vị 離ly 下hạ 怖bố 故cố 。 此thử 八bát 近cận 分phần/phân 皆giai 淨tịnh 定định 攝nhiếp 。 唯duy 初sơ 近cận 分phần/phân 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 。 皆giai 無vô 有hữu 味vị 。 離ly 染nhiễm 道đạo 故cố 。 雖tuy 近cận 分phần/phân 心tâm 有hữu 結kết 生sanh 染nhiễm 而nhi 遮già 定định 染nhiễm 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 有hữu 說thuyết 。 未vị 至chí 定định 亦diệc 有hữu 味vị 相tương 應ứng 。 未vị 起khởi 根căn 本bổn 。 亦diệc 貪tham 此thử 故cố 。 由do 此thử 未vị 至chí 具cụ 有hữu 三tam 種chủng 。 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 與dữ 諸chư 近cận 分phần/phân 。 為vi 無vô 別biệt 義nghĩa 為vi 亦diệc 有hữu 殊thù 。 義nghĩa 亦diệc 有hữu 殊thù 。 謂vị 諸chư 近cận 分phân 為vi 離ly 下hạ 染nhiễm 是thị 入nhập 初sơ 因nhân 。 中trung 定định 不bất 然nhiên 。
復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 頌tụng 曰viết 。
中trung 靜tĩnh 慮lự 無vô 尋tầm 。 具cụ 三tam 唯duy 捨xả 受thọ 。
論luận 曰viết 。 初sơ 本bổn 近cận 分phần/phân 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 。 上thượng 七thất 定định 中trung 皆giai 無vô 尋tầm 伺tứ 。 唯duy 中trung 靜tĩnh 慮lự 有hữu 伺tứ 無vô 尋tầm 。 故cố 彼bỉ 勝thắng 初sơ 未vị 及cập 第đệ 二nhị 。 依y 此thử 義nghĩa 故cố 。 立lập 中trung 間gian 名danh 。 由do 此thử 上thượng 無vô 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 。 一nhất 地địa 升thăng 降giáng/hàng 無vô 如như 此thử 故cố 。 此thử 定định 具cụ 有hữu 味vị 等đẳng 三tam 種chủng 。 以dĩ 有hữu 勝thắng 德đức 可khả 愛ái 味vị 故cố 。 同đồng 諸chư 近cận 分phần/phân 唯duy 捨xả 相tương 應ứng 。 非phi 喜hỷ 相tương 應ứng 功công 用dụng 轉chuyển 故cố 。 由do 此thử 說thuyết 是thị 苦khổ 通thông 行hành 攝nhiếp 。 此thử 定định 能năng 招chiêu 大đại 梵Phạm 處xứ 果quả 。 多đa 修tu 習tập 者giả 為vi 大đại 梵Phạm 故cố 。 已dĩ 說thuyết 等đẳng 至chí 。 云vân 何hà 等đẳng 持trì 。 經kinh 說thuyết 等đẳng 持trì 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 二nhị 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 。 三tam 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
初sơ 下hạ 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 中trung 唯duy 伺tứ 上thượng 無vô 。
論luận 曰viết 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 與dữ 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 此thử 初sơ 靜tĩnh 慮lự 及cập 未vị 至chí 攝nhiếp 。 無vô 尋tầm 唯duy 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 唯duy 與dữ 伺tứ 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 此thử 即tức 靜tĩnh 慮lự 中trung 間gian 地địa 攝nhiếp 。 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 非phi 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 此thử 從tùng 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 乃nãi 至chí 非phi 想tưởng 。 非phi 非phi 想tưởng 攝nhiếp 。 契Khế 經Kinh 復phục 說thuyết 三tam 種chủng 等đẳng 持trì 。 一nhất 空không 二nhị 無vô 願nguyện 三tam 無vô 相tướng 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
空không 謂vị 空không 非phi 我ngã 。 無vô 相tướng 謂vị 滅diệt 四tứ 。
無vô 願nguyện 謂vị 餘dư 十thập 。 諦đế 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 。
此thử 通thông 淨tịnh 無vô 漏lậu 。 無vô 漏lậu 三tam 脫thoát 門môn 。
論luận 曰viết 。 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 空không 非phi 我ngã 二nhị 種chủng 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 涅Niết 槃Bàn 離ly 十thập 相tương/tướng 。 故cố 名danh 無vô 相tướng 。 緣duyên 彼bỉ 三tam 摩ma 地địa 得đắc 無vô 相tướng 名danh 。 十thập 相tương/tướng 者giả 何hà 。 謂vị 色sắc 等đẳng 五ngũ 男nam 女nữ 二nhị 種chủng 。 三tam 有hữu 為vi 相tướng 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 。 謂vị 緣duyên 餘dư 諦đế 十thập 種chủng 行hành 相tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 非phi 常thường 苦khổ 因nhân 可khả 厭yếm 患hoạn 故cố 道đạo 如như 船thuyền 筏phiệt 。 必tất 應ưng 捨xả 故cố 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 定định 得đắc 無vô 願nguyện 名danh 。 皆giai 為vi 超siêu 過quá 現hiện 所sở 對đối 故cố 。 空không 非phi 我ngã 相tương/tướng 非phi 所sở 厭yếm 捨xả 。 以dĩ 與dữ 涅Niết 槃Bàn 相tương/tướng 相tương 似tự 故cố 。 此thử 三tam 各các 二nhị 種chủng 。 謂vị 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 等đẳng 持trì 別biệt 故cố 。 世thế 間gian 攝nhiếp 者giả 通thông 十thập 一nhất 地địa 。 出xuất 世thế 攝nhiếp 者giả 唯duy 通thông 九cửu 地địa 。 於ư 中trung 無vô 漏lậu 者giả 名danh 。 三tam 解giải 脫thoát 門môn 。 能năng 與dữ 涅Niết 槃Bàn 為vi 入nhập 門môn 故cố 。 契Khế 經Kinh 復phục 說thuyết 三tam 重trọng/trùng 等đẳng 持trì 。 一nhất 空không 空không 。 二nhị 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện 。 三tam 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
重trọng/trùng 二nhị 緣duyên 無Vô 學Học 。 取thủ 空không 非phi 常thường 相tương/tướng 。
後hậu 緣duyên 無vô 相tướng 定định 。 非phi 擇trạch 滅diệt 為vi 靜tĩnh 。
有hữu 漏lậu 人nhân 不bất 時thời 。 離ly 上thượng 七thất 近cận 分phần/phân 。
論luận 曰viết 。 此thử 三tam 等đẳng 持trì 緣duyên 前tiền 空không 等đẳng 取thủ 空không 等đẳng 相tương/tướng 故cố 立lập 空không 空không 等đẳng 名danh 。 空không 空không 等đẳng 持trì 緣duyên 前tiền 無Vô 學Học 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 。 取thủ 彼bỉ 空không 相tướng 。 空không 相tướng 順thuận 厭yếm 勝thắng 非phi 我ngã 故cố 。 無vô 願nguyện 無vô 願nguyện 緣duyên 前tiền 無Vô 學Học 無vô 願nguyện 等đẳng 持trì 取thủ 非phi 常thường 相tương/tướng 。 不bất 取thủ 苦khổ 因nhân 等đẳng 非phi 無vô 漏lậu 相tương/tướng 故cố 不bất 取thủ 道đạo 等đẳng 為vi 厭yếm 捨xả 故cố 。 無vô 相tướng 無vô 相tướng 。 即tức 緣duyên 無Vô 學Học 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 。 非phi 擇trạch 滅diệt 為vi 境cảnh 。 以dĩ 無vô 漏lậu 法pháp 無vô 擇trạch 滅diệt 故cố 。 但đãn 取thủ 靜tĩnh 相tương/tướng 非phi 滅diệt 妙diệu 離ly 。 濫lạm 非phi 常thường 滅diệt 故cố 。 是thị 無vô 記ký 性tánh 故cố 。 非phi 離ly 繫hệ 果quả 故cố 。 此thử 三tam 等đẳng 持trì 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 厭yếm 聖thánh 道Đạo 故cố 。 無vô 漏lậu 不bất 然nhiên 。 唯duy 三tam 洲châu 人nhân 不bất 時thời 解giải 脫thoát 能năng 起khởi 如như 是thị 重trọng/trùng 三tam 摩ma 地địa 。 依y 十thập 一nhất 地địa 。 除trừ 七thất 近cận 分phần/phân 。 謂vị 欲dục 未vị 至chí 八bát 本bổn 中trung 間gian 。 契Khế 經Kinh 復phục 說thuyết 四tứ 修tu 等đẳng 持trì 。 一nhất 為vi 住trụ 現hiện 法Pháp 樂lạc 。 二nhị 為vi 得đắc 勝thắng 知tri 見kiến 。 三tam 為vi 得đắc 分phân 別biệt 慧tuệ 。 四tứ 為vi 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 修tu 三tam 摩ma 地địa 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
為vi 得đắc 現hiện 法Pháp 樂lạc 。 修tu 諸chư 善thiện 靜tĩnh 慮lự 。
為vi 得đắc 勝thắng 知tri 見kiến 。 修tu 淨tịnh 天thiên 眼nhãn 通thông 。
為vi 得đắc 分phân 別biệt 慧tuệ 。 修tu 諸chư 加gia 行hành 善thiện 。
為vi 得đắc 諸chư 漏lậu 盡tận 。 修tu 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。
論luận 曰viết 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 有hữu 修tu 等đẳng 持trì 若nhược 習tập 若nhược 修tu 若nhược 多đa 所sở 作tác 得đắc 現hiện 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 善thiện 言ngôn 通thông 攝nhiếp 淨tịnh 及cập 無vô 漏lậu 。 修tu 諸chư 善thiện 靜tĩnh 慮lự 得đắc 住trụ 現hiện 法Pháp 樂lạc 。 而nhi 經kinh 但đãn 說thuyết 初sơ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 舉cử 初sơ 顯hiển 後hậu 。 理lý 實thật 通thông 餘dư 。 不bất 言ngôn 為vi 住trụ 後hậu 法Pháp 樂lạc 者giả 。 以dĩ 後hậu 法Pháp 樂lạc 非phi 定định 住trụ 故cố 。 謂vị 或hoặc 退thoái 墮đọa 或hoặc 上thượng 受thọ 生sanh 或hoặc 般bát 涅Niết 槃Bàn 便tiện 不bất 住trụ 故cố 。 若nhược 依y 諸chư 定định 修tu 天thiên 眼nhãn 通thông 。 便tiện 能năng 獲hoạch 得đắc 。 殊thù 勝thắng 知tri 見kiến 。 若nhược 修tu 三tam 界giới 諸chư 加gia 行hành 善thiện 及cập 無vô 漏lậu 善thiện 得đắc 分phân 別biệt 慧tuệ 。 若nhược 修tu 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 便tiện 得đắc 諸chư 漏lậu 永vĩnh 盡tận 。 理lý 實thật 修tu 此thử 通thông 依y 諸chư 地địa 而nhi 契Khế 經Kinh 但đãn 說thuyết 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 傳truyền 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 依y 自tự 說thuyết 故cố 。
說thuyết 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 俱câu 舍xá 論luận 卷quyển 。 第đệ 二nhị 十thập 八bát
❖
Phiên âm: 14/3/2016 ◊ Cập nhật: 14/3/2016