解Giải 深Thâm 密Mật 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam
Giải Thâm Mật Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 3

西tây 明minh 寺tự 沙Sa 門Môn 。 圓viên 測trắc 。 撰soạn 。


勝thắng 義nghĩa 諦đế 相tướng 。 品phẩm 第đệ 二nhị 之chi 餘dư 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 尊tôn 者giả 善thiện 現hiện 。


曰viết 善thiện 現hiện 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 四tứ 釋thích 。 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 釋thích 。 後hậu 舉cử 頌tụng 略lược 說thuyết 。 (# 或hoặc 可khả 頌tụng 文văn 如Như 來Lai 說thuyết 中trung 乃nãi 可khả 分phân 別biệt )# 就tựu 長trường/trưởng 行hành 中trung 。 復phục 分phân 為vi 三tam 。 一nhất 如Như 來Lai 告cáo 問vấn 。 次thứ 善thiện 現hiện 奉phụng 答đáp 。 後hậu 世Thế 尊Tôn 正chánh 說thuyết 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 世Thế 尊Tôn 告cáo 問vấn 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 約ước 時thời 標tiêu 所sở 問vấn 者giả 。 後hậu 正chánh 明minh 告cáo 問vấn 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 言ngôn 爾nhĩ 時thời 者giả 。 佛Phật 說thuyết 真Chân 如Như 一nhất 味vị 相tương/tướng 時thời 。 或hoặc 可khả 善thiện 現hiện 發phát 問vấn 之chi 時thời 。 (# 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 。 言ngôn 爾nhĩ 時thời 者giả 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 一nhất 佛Phật 在tại 世thế 時thời 。 二nhị 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 三tam 成thành 就tựu 相tương 續tục 人nhân 聚tụ 集tập 時thời 。 四tứ 聞văn 思tư 修tu 時thời 。 五ngũ 下hạ 種chủng 成thành 就tựu 解giải 脫thoát 時thời 。 六lục 成thành 立lập 自tự 正chánh 義nghĩa 時thời 。 七thất 破phá 邪tà 執chấp 所sở 立lập 義nghĩa 時thời 。 八bát 破phá 壞hoại 生sanh 死tử 牢lao 獄ngục 義nghĩa 時thời 。 九cửu 由do 說thuyết 正chánh 義nghĩa 為vi 歡hoan 喜hỷ 破phá 除trừ 邪tà 義nghĩa 所sở 鄣# 眾chúng 生sanh 時thời 。 十thập 正chánh 脩tu 行hành 人nhân 領lãnh 受thọ 寶bảo 祠từ 時thời 。 佛Phật 為vì 大đại 眾chúng 。 說thuyết 能năng 分phần/phân 張trương 正Chánh 法Pháp 授thọ 與dữ 大đại 眾chúng 即tức 是thị 法Pháp 寶bảo 。 祠từ 大đại 眾chúng 也dã 。 十thập 一nhất 於ư 脩tu 行hành 中trung 正chánh 定định 智trí 拔bạt 起khởi 抑ức 下hạ 捨xả 置trí 之chi 時thời 。 由do 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 爾nhĩ 時thời 也dã )# 言ngôn 善thiện 現hiện 者giả 。 若nhược 具cụ 梵Phạm 音âm 。 名danh 脩tu 浮phù 吼hống 底để 。 此thử 云vân 善thiện 現hiện 。 相tương/tướng 傳truyền 說thuyết 云vân 。 其kỳ 人nhân 初sơ 生sanh 。 宅trạch 室thất 皆giai 空không 。 父phụ 母mẫu 驚kinh 恠# 。 以dĩ 問vấn 相tướng 師sư 。 相tướng 師sư 報báo 云vân 。 現hiện 空không 唯duy 善thiện 。 無vô 所sở 加gia 也dã 。 故cố 名danh 善thiện 現hiện 。 或hoặc 云vân 空không 生sanh 。 即tức 由do 此thử 義nghĩa 。 無vô 著trước 論luận 中trung 名danh 為vi 善thiện 吉cát 。 笈cấp 多đa 所sở 翻phiên 直trực 本bổn 般Bát 若Nhã 。 名danh 為vi 善thiện 實thật 。 真Chân 諦Đế 金kim 剛cang 波Ba 若Nhã 記ký 云vân 。 東đông 方phương 世thế 界giới 。 青thanh 龍long 陀đà 佛Phật 。 於ư 此thử 影ảnh 嚮hướng 也dã 。 廣quảng 如như 彼bỉ 記ký 。 又hựu 相tương/tướng 傳truyền 云vân 。 自tự 有hữu 經kinh 文văn 。 位vị 登đăng 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地địa 。 (# 然nhiên 未vị 見kiến 誠thành 文văn 。 或hoặc 相tương/tướng 傳truyền 云vân 。 婆Bà 羅La 門Môn 子tử 。 祈kỳ 天thiên 而nhi 生sanh 。 生sanh 始thỉ 長trường/trưởng 大đại 〔# 請thỉnh 又hựu 〕# 延diên 佛Phật 。 為vi 設thiết 大đại 會hội 。 送tống 佛Phật 祇kỳ 園viên 。 返phản 獲hoạch 羅La 漢Hán 。 或hoặc 云vân 是thị 淨tịnh 音âm 嚮hướng 王vương 太thái 子tử )# 問vấn 。 如như 何hà 此thử 會hội 唯duy 告cáo 善thiện 現hiện 比Bỉ 丘Khâu 。 不bất 告cáo 餘dư 三tam 部bộ 眾chúng 及cập 菩Bồ 薩Tát 眾chúng 耶da 。 真Chân 諦Đế 師sư 云vân 。 不bất 告cáo 餘dư 部bộ 。 有hữu 其kỳ 三tam 義nghĩa 。 一nhất 初sơ 轉chuyển 法Pháp 輪luân 時thời 。 比Bỉ 丘Khâu 先tiên 入nhập 道đạo 。 為vi 佛Phật 弟đệ 子tử 。 餘dư 眾chúng 後hậu 入nhập 故cố 。 二nhị 百bách 臈# 比Bỉ 丘Khâu 尼Ni 。 禮lễ 敬kính 一nhất 臈# 比Bỉ 丘Khâu 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 由do 比Bỉ 丘Khâu 力lực 成thành 就tựu 戒giới 故cố 。 又hựu 終chung 身thân 不bất 離ly 依y 止chỉ 比Bỉ 丘Khâu 。 三tam 根căn 性tánh 勝thắng 。 丈trượng 夫phu 根căn 性tánh 堅kiên 利lợi 。 女nữ 性tánh 闇ám [苟*苟]# 。 是thị 故cố 律luật 明minh 。 為vì 女nữ 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 過quá 五ngũ 六lục 語ngữ 波ba 夜dạ 提đề 。 五ngũ 語ngữ 者giả 謂vị 五ngũ 陰ấm 。 六lục 語ngữ 者giả 謂vị 六lục 入nhập 。 為vì 女nữ 說thuyết 法Pháp 。 不bất 得đắc 陰ấm 入nhập 外ngoại 義nghĩa 。 根căn 性tánh 闇ám [苟*苟]# 。 不bất 能năng 多đa 受thọ 故cố 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 不bất 告cáo 餘dư 部bộ 。 及cập 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 。 皆giai 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。 恐khủng 繁phồn 不bất 述thuật 。 又hựu 五ngũ 分phần/phân 律luật 第đệ 六lục 卷quyển 云vân 。 五ngũ 語ngữ 者giả 。 色sắc 無vô 常thường 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 無vô 常thường 。 六lục 語ngữ 者giả 。 眼nhãn 無vô 我ngã 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 心tâm 無vô 我ngã 。 四tứ 分phần/phân 等đẳng 律luật 皆giai 不bất 釋thích 也dã 。 今kim 解giải 。 命mạng 須Tu 菩Bồ 提Đề 。 如như 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 四tứ 十thập 卷quyển 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 有hữu 二nhị 因nhân 緣duyên 大đại 。 佛Phật 命mạng 說thuyết 法Pháp 。 不bất 命mạng 餘dư 弟đệ 子tử 。 一nhất 者giả 好hiếu 行hành 無vô 諍tranh 定định 。 二nhị 好hảo/hiếu 深thâm 行hành 空không 法pháp 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 如như 何hà 不bất 告cáo 菩Bồ 薩Tát 。 答đáp 。 如như 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 十thập 一nhất 云vân 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 常thường 行hành 空không 三tam 昧muội 。 復phục 斷đoạn 漏lậu 盡tận 。 眾chúng 生sanh 生sanh 信tín 。 命mệnh 令linh 說thuyết 法Pháp 。 (# 法pháp 華hoa 論luận 中trung 。 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 佛Phật 命mạng 聲Thanh 聞Văn 。 不bất 告cáo 菩Bồ 薩Tát 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 四tứ 十thập 一nhất 。 廣quảng 釋thích 不bất 告cáo 菩Bồ 薩Tát 及cập 餘dư 弟đệ 子tử 。 佛Phật 亦diệc 不bất 為vi 說thuyết 所sở 由do 。 應ưng 知tri )# 准chuẩn 彼bỉ 智Trí 度Độ 。 唯duy 告cáo 善thiện 現hiện 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。


汝nhữ 於ư 有hữu 情tình 界giới 中trung 。 知tri 幾kỷ 有hữu 情tình 。 懷hoài 增tăng 上thượng 慢mạn 。 為vi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 所sở 執chấp 持trì 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 。 解giải 汝nhữ 於ư 有hữu 情tình 界giới 中trung 。 知tri 幾kỷ 有hữu 情tình 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 正chánh 明minh 告cáo 問vấn 。 此thử 中trung 所sở 言ngôn 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 如như 法Pháp 華hoa 經kinh 未vị 得đắc 謂vị 得đắc 。 未vị 證chứng 謂vị 證chứng 。 名danh 增tăng 上thượng 慢mạn 。 解giải 節tiết 同đồng 此thử 。 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 依y 我ngã 我ngã 慢mạn 者giả 。 譯dịch 家gia 謬mậu 也dã 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 約ước 慢mạn 有hữu 無vô 。 以dĩ 發phát 兩lưỡng 問vấn 。 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 。 前tiền 問vấn 有hữu 增tăng 上thượng 慢mạn 。 後hậu 問vấn 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。 前tiền 問vấn 凡phàm 夫phu 。 後hậu 問vấn 聖thánh 人nhân 。 前tiền 問vấn 顯hiển 示thị 不bất 可khả 治trị 人nhân 。 後hậu 問vấn 可khả 治trị 人nhân 。 又hựu 前tiền 問vấn 空không 果quả 行hành 人nhân 。 後hậu 問vấn 不bất 空không 果quả 行hành 人nhân 。 又hựu 前tiền 問vấn 顛điên 倒đảo 脩tu 人nhân 。 後hậu 問vấn 不bất 顛điên 倒đảo 脩tu 人nhân 。 又hựu 前tiền 問vấn 邪tà 定định 聚tụ 人nhân 。 後hậu 問vấn 正chánh 定định 聚tụ 人nhân 。 然nhiên 釋thích 此thử 文văn 。 依y 真Chân 諦Đế 記ký 。 有hữu 慢mạn 無vô 慢mạn 。 各các 有hữu 四tứ 義nghĩa 。 有hữu 慢mạn 四tứ 者giả 。 一nhất 增tăng 上thượng 慢mạn 依y 止chỉ 。 謂vị 有hữu 取thủ 五ngũ 陰ấm 。 二nhị 慢mạn 因nhân 。 謂vị 慢mạn 隨tùy 眠miên 。 三tam 慢mạn 體thể 。 即tức 是thị 上thượng 心tâm 。 四tứ 慢mạn 事sự 用dụng 即tức 是thị 因nhân 上thượng 心tâm 慢mạn 。 能năng 生sanh 諸chư 業nghiệp 果quả 報báo 報báo 等đẳng 。 言ngôn 知tri 幾kỷ 有hữu 情tình 者giả 。 顯hiển 慢mạn 依y 上thượng 。 懷hoài 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 顯hiển 慢mạn 之chi 因nhân 。 增tăng 上thượng 慢mạn 所sở 執chấp 持trì 故cố 者giả 。 顯hiển 慢mạn 體thể 也dã 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 者giả 。 顯hiển 慢mạn 事sự 用dụng 。 無vô 慢mạn 四tứ 者giả 。 一nhất 無vô 慢mạn 依y 上thượng 。 謂vị 無vô 漏lậu 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 。 二nhị 無vô 慢mạn 因nhân 。 即tức 是thị 未vị 知tri 欲dục 根căn 。 三tam 無vô 慢mạn 體thể 。 即tức 是thị 知tri 根căn 。 四tứ 無vô 慢mạn 事sự 用dụng 。 即tức 知tri 已dĩ 根căn 。 言ngôn 知tri 幾kỷ 有hữu 情tình 者giả 。 無vô 慢mạn 依y 上thượng 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 謂vị 無vô 慢mạn 因nhân 及cập 無vô 慢mạn 體thể 。


(# 解giải 節tiết 經Kinh 云vân 。 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。 不bất 由do 增tăng 上thượng 慢mạn 。 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 離ly 我ngã 離ly 慢mạn )# 。


(# ○# 此thử 二nhị 經kinh 各các 具cụ 二nhị 文văn 。 今kim 此thử 本bổn 中trung 。 唯duy 有hữu 一nhất 句cú 。 含hàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 是thị 故cố 但đãn 云vân 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 也dã )# 。


記ký 別biệt 所sở 解giải 者giả 。 無vô 慢mạn 事sự 用dụng 。


爾nhĩ 時thời 尊Tôn 者Giả 善thiện 現hiện 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 我ngã 知tri 有hữu 情tình 界giới 中trung 。 少thiểu 分phần 有hữu 情tình 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 善thiện 現hiện 奉phụng 答đáp 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 釋thích 後hậu 問vấn 。 後hậu 答đáp 前tiền 問vấn 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 謂vị 唯duy 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 遍biến 一nhất 味vị 相tương/tướng 法pháp 空không 勝thắng 義nghĩa 。 由do 此thử 不bất 起khởi 法pháp 增tăng 上thượng 慢mạn 。 非phi 諸chư 二Nhị 乘Thừa 。 及cập 異dị 生sanh 等đẳng 。 故cố 言ngôn 少thiểu 分phần 有hữu 情tình 。 離ly 增tăng 上thượng 慢mạn 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 問vấn 。 如như 何hà 二Nhị 乘Thừa 知tri 其kỳ 分phân 齊tề 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 答đáp 。 佛Phật 加gia 被bị 故cố 。 總tổng 相tương/tướng 略lược 知tri 。 而nhi 非phi 究cứu 竟cánh 。 一nhất 一nhất 了liễu 知tri 故cố 。 故cố 大đại 品phẩm 經kinh 舌thiệt 相tướng 品phẩm 云vân 。 須Tu 菩Bồ 提Đề 為vi 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 法pháp 。 皆giai 是thị 佛Phật 力lực 。 問vấn 。 此thử 善thiện 現hiện 由do 加gia 被bị 力lực 。 若nhược 能năng 解giải 者giả 。 應ưng 斷đoạn 法pháp 執chấp 。 若nhược 不bất 解giải 者giả 。 如như 何hà 能năng 說thuyết 。 解giải 云vân 。 由do 加gia 力lực 故cố 能năng 信tín 知tri 解giải 。 亦diệc 能năng 說thuyết 空không 。 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 斷đoạn 法pháp 執chấp 過quá 故cố 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 二Nhị 乘Thừa 未vị 證chứng 法pháp 空không 理lý 故cố 。 問vấn 。 此thử 善thiện 現hiện 即tức 是thị 二Nhị 乘Thừa 。 如như 何hà 奉phụng 答đáp 在tại 淨tịnh 土độ 耶da 。 答đáp 。 佛Phật 加gia 被bị 故cố 。 得đắc 往vãng 淨tịnh 土độ 。 或hoặc 佛Phật 所sở 化hóa 。 而nhi 非phi 實thật 身thân 。 或hoặc 可khả 穢uế 土thổ/độ 有hữu 此thử 問vấn 答đáp 。


世Thế 尊Tôn 我ngã 知tri 有hữu 情tình 界giới 中trung 。 有hữu 無vô 量lượng 無vô 數số 。 不bất 可khả 說thuyết 有hữu 情tình 。 懷hoài 增tăng 上thượng 慢mạn 。 為vi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 所sở 執chấp 持trì 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 答đáp 第đệ 一nhất 問vấn 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 略lược 答đáp 。 次thứ 世Thế 尊Tôn 下hạ 述thuật 己kỷ 所sở 見kiến 。 後hậu 世Thế 尊Tôn 下hạ 申thân 己kỷ 所sở 念niệm 。 此thử 則tắc 初sơ 也dã 。 謂vị 我ngã 知tri 有hữu 情tình 界giới 中trung 。 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 壞hoại 增tăng 上thượng 慢mạn 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 記ký 別biệt 之chi 相tướng 。 如như 後hậu 當đương 說thuyết 。 然nhiên 此thử 所sở 說thuyết 。 懷hoài 增tăng 上thượng 慢mạn 。 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 有hữu 四tứ 種chủng 人nhân 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 所sở 謂vị 異dị 生sanh 及cập 下hạ 三tam 果quả 。 如như 大đại 婆bà 沙sa 四tứ 十thập 三tam 云vân 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 三tam 說thuyết 不bất 同đồng 。 有hữu 說thuyết 。 異dị 生sanh 起khởi 五ngũ 。 謂vị 四tứ 善thiện 根căn 及cập 四Tứ 果Quả 。 預dự 流lưu 起khởi 四tứ 。 除trừ 第đệ 一nhất 。 一nhất 來lai 起khởi 三tam 。 除trừ 前tiền 二nhị 。 不bất 還hoàn 起khởi 二nhị 。 除trừ 前tiền 三tam 。 阿A 羅La 漢Hán 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。 有hữu 說thuyết 。 異dị 生sanh 起khởi 九cửu 。 謂vị 有hữu 漏lậu 善thiện 根căn 。 四Tứ 向Hướng 四Tứ 果Quả 。 預dự 流lưu 果quả 起khởi 七thất 。 除trừ 前tiền 二nhị 。 一nhất 來lai 向hướng 起khởi 六lục 。 除trừ 前tiền 三tam 。 一nhất 來lai 果quả 起khởi 五ngũ 。 除trừ 前tiền 四tứ 。 不bất 還hoàn 向hướng 起khởi 四tứ 。 除trừ 前tiền 五ngũ 。 不bất 還hoàn 果quả 起khởi 三tam 。 除trừ 前tiền 六lục 。 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 起khởi 二nhị 。 除trừ 前tiền 七thất 。 阿A 羅La 漢Hán 無vô 增tăng 上thượng 慢mạn 。 預dự 流lưu 向hướng 無vô 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 義nghĩa 。 評bình 曰viết 。 聖thánh 者giả 亦diệc 於ư 勝thắng 有hữu 漏lậu 善thiện 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 故cố 。 六lục 聖thánh 者giả 。 如như 前tiền 所sở 起khởi 。 各các 復phục 增tăng 一nhất 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 依y 經kinh 部bộ 宗tông 。 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 於ư 彼bỉ 部bộ 中trung 。 有hữu 多đa 計kế 故cố 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 大đại 同đồng 二nhị 宗tông 。 慢mạn 通thông 異dị 生sanh 有hữu 學học 聖thánh 者giả 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 第đệ 六lục 卷quyển 云vân 。 云vân 何hà 為vi 慢mạn 。 恃thị 己kỷ 於ư 他tha 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 能năng 障chướng 不bất 慢mạn 生sanh 苦khổ 為vi 業nghiệp 。 此thử 慢mạn 差sai 別biệt 。 有hữu 七thất 九cửu 種chủng 。 謂vị 於ư 三tam 品phẩm 我ngã 德đức 處xứ 生sanh 。 一nhất 切thiết 皆giai 通thông 見kiến 脩tu 所sở 斷đoạn 。 聖thánh 位vị 我ngã 慢mạn 既ký 得đắc 現hiện 行hành 。 慢mạn 類loại 由do 斯tư 起khởi 亦diệc 無vô 失thất 。 解giải 云vân 。 言ngôn 七thất 慢mạn 者giả 。 五ngũ 蘊uẩn 論luận 云vân 。 云vân 何hà 為vi 慢mạn 。 謂vị 慢mạn 。 過quá 慢mạn 。 慢mạn 過quá 慢mạn 。 我ngã 慢mạn 。 增tăng 上thượng 慢mạn 。 卑ty 慢mạn 。 邪tà 慢mạn 。 慢mạn 謂vị 於ư 劣liệt 計kế 己kỷ 勝thắng 。 或hoặc 於ư 等đẳng 計kế 己kỷ 等đẳng 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 過quá 慢mạn 謂vị 於ư 等đẳng 計kế 己kỷ 勝thắng 。 或hoặc 於ư 勝thắng 計kế 己kỷ 等đẳng 。 慢mạn 過quá 慢mạn 謂vị 於ư 勝thắng 計kế 己kỷ 勝thắng 。 我ngã 慢mạn 謂vị 於ư 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 隨tùy 觀quán 為vi 我ngã 或hoặc 我ngã 所sở 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 增tăng 上thượng 慢mạn 謂vị 於ư 未vị 得đắc 增tăng 上thượng 殊thù 勝thắng 所sở 證chứng 法pháp 中trung 。 謂vị 我ngã 已dĩ 得đắc 。 卑ty 慢mạn 謂vị 於ư 多đa 分phần 殊thù 勝thắng 計kế 己kỷ 少thiểu 分phần 下hạ 劣liệt 。 邪tà 慢mạn 謂vị 實thật 無vô 德đức 計kế 己kỷ 有hữu 德đức 。 心tâm 高cao 舉cử 為vi 性tánh 。 集tập 論luận 第đệ 四tứ 。 雜tạp 集tập 第đệ 六lục 瑜du 伽già 八bát 十thập 九cửu 。 皆giai 同đồng 五ngũ 蘊uẩn 。 若nhược 依y 智Trí 度Độ 論luận 五ngũ 十thập 六lục 云vân 。 增tăng 上thượng 人nhân 者giả 。 是thị 佛Phật 弟đệ 子tử 。 得đắc 禪thiền 定định 未vị 得đắc 聖thánh 道Đạo 。 自tự 謂vị 已dĩ 得đắc 。 言ngôn 九cửu 慢mạn 者giả 。 發phát 智trí 論luận 第đệ 二nhị 十thập 云vân 。 有hữu 九cửu 慢mạn 類loại 。 謂vị 我ngã 勝thắng 。 我ngã 等đẳng 。 我ngã 劣liệt 。 有hữu 勝thắng 我ngã 。 有hữu 等đẳng 我ngã 。 有hữu 劣liệt 我ngã 。 無vô 勝thắng 我ngã 。 無vô 等đẳng 我ngã 。 無vô 劣liệt 我ngã 。 顯hiển 揚dương 第đệ 一nhất 。 但đãn 列liệt 三tam 種chủng 慢mạn 類loại 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 如như 經kinh 說thuyết 三tam 種chủng 慢mạn 類loại 。 我ngã 勝thắng 慢mạn 類loại 。 我ngã 等đẳng 慢mạn 類loại 。 我ngã 劣liệt 慢mạn 類loại 。 解giải 云vân 。 義nghĩa 准chuẩn 說thuyết 九cửu 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 此thử 七thất 九cửu 慢mạn 。 依y 成thành 唯duy 識thức 。 於ư 五ngũ 處xứ 生sanh 故cố 。 彼bỉ 第đệ 六lục 云vân 。 此thử 慢mạn 差sai 別biệt 。 有hữu 七thất 九cửu 種chủng 。 謂vị 於ư 三tam 品phẩm 我ngã 德đức 處xứ 生sanh 。 解giải 云vân 。 且thả 七thất 慢mạn 中trung 。 慢mạn 。 過quá 慢mạn 。 慢mạn 過quá 慢mạn 。 卑ty 慢mạn 。 依y 三tam 品phẩm 起khởi 。 我ngã 慢mạn 一nhất 種chủng 。 依y 我ngã 處xứ 生sanh 。 邪tà 慢mạn 增tăng 上thượng 依y 德đức 處xứ 生sanh 。 故cố 雜tạp 集tập 論luận 第đệ 六lục 卷quyển 云vân 。 於ư 下hạ 中trung 二nhị 品phẩm 處xứ 生sanh 慢mạn 。 依y 中trung 上thượng 品phẩm 處xứ 生sanh 過quá 慢mạn 。 依y 上thượng 品phẩm 處xứ 生sanh 慢mạn 過quá 慢mạn 。 依y 上thượng 品phẩm 處xứ 生sanh 劣liệt 慢mạn 。 於ư 五ngũ 邪tà 蘊uẩn 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 。 由do 此thử 起khởi 我ngã 慢mạn 。 於ư 未vị 得đắc 勝thắng 德đức 計kế 己kỷ 得đắc 勝thắng 德đức 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 於ư 實thật 無vô 德đức 計kế 己kỷ 有hữu 德đức 。 即tức 是thị 邪tà 慢mạn 。 若nhược 辨biện 九cửu 慢mạn 。 自tự 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 。 若nhược 依y 發phát 智trí 論luận 。 如như 俱câu 舍xá 第đệ 十thập 九cửu 說thuyết 。 如như 是thị 九cửu 種chủng 從tùng 前tiền 七thất 慢mạn 三tam 中trung 離ly 出xuất 。 謂vị 從tùng 前tiền 慢mạn 過quá 慢mạn 卑ty 慢mạn 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 若nhược 依y 見kiến 生sanh 行hành 次thứ 有hữu 殊thù 成thành 三tam 三tam 類loại 。 初sơ 三tam 如như 次thứ 即tức 過quá 慢mạn 慢mạn 卑ty 慢mạn 。 中trung 三tam 如như 次thứ 即tức 卑ty 慢mạn 慢mạn 過quá 慢mạn 。 後hậu 三tam 如như 次thứ 即tức 慢mạn 過quá 慢mạn 卑ty 慢mạn 。 廣quảng 如như 婆bà 沙sa 。 若nhược 依y 品phẩm 類loại 足túc 。 釋thích 慢mạn 類loại 者giả 。 且thả 我ngã 勝thắng 慢mạn 勝thắng 從tùng 三tam 慢mạn 生sanh 。 謂vị 慢mạn 過quá 慢mạn 慢mạn 過quá 慢mạn 三tam 。 由do 觀quán 劣liệt 等đẳng 勝thắng 境cảnh 別biệt 故cố 。 故cố 婆bà 沙sa 第đệ 百bách 九cửu 十thập 九cửu 云vân 。 依y 品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 我ngã 勝thắng 慢mạn 中trung 。 攝nhiếp 三tam 種chủng 慢mạn 。 若nhược 於ư 劣liệt 謂vị 己kỷ 勝thắng 即tức 是thị 慢mạn 。 若nhược 於ư 等đẳng 謂vị 己kỷ 勝thắng 即tức 是thị 過quá 慢mạn 。 若nhược 於ư 勝thắng 謂vị 己kỷ 勝thắng 即tức 慢mạn 過quá 慢mạn 。 餘dư 八bát 慢mạn 類loại 。 如như 理lý 應ưng 說thuyết 。 解giải 云vân 。 餘dư 八bát 慢mạn 類loại 如như 理lý 應ưng 說thuyết 者giả 。 我ngã 等đẳng 慢mạn 類loại 。 依y 中trung 上thượng 品phẩm 攝nhiếp 二nhị 種chủng 慢mạn 。 於ư 等đẳng 計kế 等đẳng 此thử 即tức 是thị 慢mạn 。 於ư 勝thắng 謂vị 等đẳng 即tức 是thị 過quá 慢mạn 。 我ngã 劣liệt 慢mạn 類loại 。 但đãn 依y 上thượng 品phẩm 攝nhiếp 一nhất 種chủng 慢mạn 。 謂vị 於ư 多đa 勝thắng 計kế 己kỷ 少thiểu 劣liệt 。 即tức 是thị 卑ty 慢mạn 。 有hữu 勝thắng 無vô 劣liệt 同đồng 我ngã 劣liệt 說thuyết 。 有hữu 等đẳng 無vô 勝thắng 同đồng 我ngã 等đẳng 說thuyết 。 有hữu 劣liệt 無vô 等đẳng 同đồng 我ngã 勝thắng 說thuyết 。 如như 此thử 九cửu 中trung 。 三tam 依y 三tam 品phẩm 。 三tam 依y 中trung 上thượng 。 三tam 依y 上thượng 品phẩm 。 如như 前tiền 可khả 知tri 。 而nhi 今kim 此thử 中trung 說thuyết 有hữu 慢mạn 者giả 。 七thất 九cửu 慢mạn 中trung 但đãn 約ước 增tăng 上thượng 。 於ư 中trung 三tam 說thuyết 不bất 同đồng 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 但đãn 說thuyết 異dị 生sanh 以dĩ 為vi 有hữu 慢mạn 。 依y 有hữu 所sở 得đắc 。 觀quán 以dĩ 為vi 真chân 觀quán 。 起khởi 上thượng 慢mạn 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 中trung 通thông 說thuyết 異dị 生sanh 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 為vi 有hữu 慢mạn 者giả 。 羅La 漢Hán 己kỷ 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 故cố 。 故cố 法pháp 華hoa 經kinh 第đệ 一nhất 卷quyển 說thuyết 。 實thật 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 。 若nhược 不bất 信tín 此thử 法Pháp 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 有hữu 說thuyết 。 亦diệc 通thông 羅La 漢Hán 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 雖tuy 無vô 煩phiền 惱não 慢mạn 。 有hữu 所sở 知tri 慢mạn 故cố 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 如như 何hà 會hội 釋thích 法pháp 華hoa 所sở 說thuyết 。 答đáp 。 彼bỉ 約ước 煩phiền 惱não 。 此thử 據cứ 所sở 知tri 。 說thuyết 有hữu 說thuyết 無vô 互hỗ 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 。 七thất 地địa 已dĩ 來lai 。 諸chư 菩Bồ 薩Tát 等đẳng 。 於ư 增tăng 上thượng 慢mạn 亦diệc 得đắc 起khởi 不phủ 。 答đáp 。 有hữu 三tam 釋thích 。 一nhất 云vân 初Sơ 地Địa 己kỷ 上thượng 不bất 起khởi 上thượng 慢mạn 。 己kỷ 得đắc 勝thắng 義nghĩa 一nhất 味vị 相tương/tướng 故cố 。 一nhất 云vân 。 七thất 地địa 已dĩ 還hoàn 起khởi 亦diệc 無vô 失thất 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 故cố 意ý 起khởi 故cố 。 一nhất 云vân 。 前tiền 七thất 地địa 中trung 。 不bất 唯duy 得đắc 起khởi 煩phiền 惱não 鄣# 慢mạn 。 所sở 知tri 障chướng 慢mạn 亦diệc 得đắc 現hiện 行hành 。 地địa 地địa 相tương 望vọng 。 有hữu 勝thắng 劣liệt 故cố 。 問vấn 。 佛Phật 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 邊biên 際tế 不phủ 。 如như 是thị 問vấn 答đáp 。 如như 大đại 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 八bát 十thập 六lục 。 彼bỉ 云vân 。 毗tỳ 奈nại 耶da 說thuyết 。 世Thế 尊Tôn 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 建kiến 立lập 有hữu 情tình 為vi 三tam 聚tụ 。 謂vị 齊tề 爾nhĩ 許hứa 名danh 邪tà 定định 聚tụ 。 齊tề 爾nhĩ 許hứa 名danh 正chánh 定định 聚tụ 。 齊tề 爾nhĩ 許hứa 名danh 不bất 定định 聚tụ 。 問vấn 。 為vi 依y 有hữu 情tình 分phân 齊tề 建kiến 立lập 。 為vi 依y 法pháp 分phân 齊tề 耶da 。 若nhược 依y 有hữu 情tình 者giả 。 云vân 何hà 非phi 是thị 得đắc 有hữu 情tình 海hải 邊biên 際tế 耶da 。 若nhược 依y 法pháp 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 能năng 如như 是thị 建kiến 立lập 。 佛Phật 與dữ 聲Thanh 聞Văn 有hữu 何hà 不bất 共cộng 。 有hữu 說thuyết 。 依y 有hữu 情tình 建kiến 立lập 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 如như 何hà 非phi 是thị 得đắc 有hữu 情tình 海hải 邊biên 際tế 耶da 。 答đáp 。 佛Phật 得đắc 有hữu 情tình 海hải 邊biên 際tế 。 亦diệc 無vô 有hữu 過quá 。 然nhiên 總tổng 相tương/tướng 得đắc 。 而nhi 非phi 別biệt 相tướng 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 不bất 出xuất 四tứ 生sanh 。 如như 是thị 而nhi 得đắc 。 有hữu 說thuyết 。 依y 法Pháp 建kiến 立lập 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 能năng 建kiến 立lập 。 佛Phật 與dữ 聲Thanh 聞Văn 有hữu 何hà 不bất 共cộng 。 答đáp 。 聲Thanh 聞Văn 因nhân 從tùng 佛Phật 聞văn 。 佛Phật 無vô 師sư 自tự 能năng 建kiến 立lập 。 是thị 為vi 不bất 共cộng 。 有hữu 說thuyết 。 若nhược 三Tam 千Thiên 世Thế 界Giới 。 及cập 千thiên 歲tuế 已dĩ 來lai 。 依y 有hữu 情tình 建kiến 立lập 。 若nhược 餘dư 世thế 界giới 及cập 餘dư 時thời 。 依y 法Pháp 建kiến 立lập 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 。 亦diệc 有hữu 問vấn 答đáp 。 故cố 第đệ 二nhị 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 可khả 得đắc 悉tất 知tri 不phủ 。 若nhược 悉tất 知tri 。 即tức 眾chúng 生sanh 有hữu 邊biên 。 若nhược 不bất 知tri 。 何hà 以dĩ 故cố 說thuyết 。 欲dục 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 所sở 趣thú 向hướng 。 云vân 何hà 佛Phật 有hữu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。


答đáp 曰viết 。

眾chúng 生sanh 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 可khả 得đắc 悉tất 知tri 。


何hà 以dĩ 故cố 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 一nhất 切thiết 實thật 語ngữ 中trung 。 佛Phật 最tối 第đệ 一nhất 。 若nhược 不bất 能năng 悉tất 知tri 一nhất 切thiết 。 眾chúng 生sanh 心tâm 得đắc 其kỳ 邊biên 際tế 者giả 。 佛Phật 何hà 以dĩ 言ngôn 悉tất 知tri 。 亦diệc 不bất 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 而nhi 佛Phật 語ngữ 皆giai 實thật 。 必tất 應ưng 定định 有hữu 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 後hậu 次thứ 眾chúng 生sanh 雖tuy 無vô 邊biên 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 亦diệc 無vô 邊biên 。 譬thí 如như 函hàm 大đại 蓋cái 亦diệc 大đại 。 若nhược 智trí 慧tuệ 有hữu 邊biên 眾chúng 生sanh 無vô 邊biên 者giả 。 應ưng 有hữu 是thị 難nạn/nan 。 今kim 智trí 慧tuệ 及cập 眾chúng 生sanh 。 俱câu 無vô 邊biên 故cố 。 汝nhữ 難nạn/nan 非phi 也dã 。 後hậu 次thứ 若nhược 言ngôn 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 此thử 二nhị 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 是thị 置trí 答đáp 。 是thị 十thập 四tứ 事sự 虗hư 妄vọng 無vô 實thật 無vô 益ích 故cố 。 不bất 應ưng 以dĩ 為vi 難nạn/nan 。 具cụ 如như 彼bỉ 說thuyết (# 又hựu 三tam 十thập 云vân 。 問vấn 曰viết 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 能năng 。 滿mãn 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 願nguyện 者giả 。 則tắc 眾chúng 生sanh 有hữu 邊biên 。 即tức 無vô 有hữu 受thọ 諸chư 飢cơ 寒hàn 苦khổ 。


何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 滿mãn 所sở 願nguyện 。 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 故cố 。 答đáp 云vân 。 滿mãn 一nhất 切thiết 者giả 。 名danh 字tự 一nhất 切thiết 。 非phi 實thật 一nhất 切thiết 。 如như 法Pháp 句cú 偈kệ 說thuyết 。 一nhất 切thiết 皆giai 懼cụ 死tử 。 莫mạc 不bất 畏úy 杖trượng 痛thống 。 恕thứ 己kỷ 可khả 為vi 譬thí 。 勿vật 煞sát 勿vật 行hành 杖trượng 。 雖tuy 言ngôn 一nhất 切thiết 畏úy 杖trượng 痛thống 。 如như 無vô 色sắc 眾chúng 生sanh 。 無vô 身thân 故cố 即tức 無vô 杖trượng 痛thống 。 色sắc 界giới 眾chúng 生sanh 。 雖tuy 可khả 有hữu 身thân 。 亦diệc 無vô 杖trượng 痛thống 。 欲dục 界giới 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 有hữu 不bất 受thọ 杖trượng 痛thống 。 而nhi 言ngôn 一nhất 切thiết 語ngữ 應ưng 得đắc 杖trượng 者giả 。 說thuyết 言ngôn 一nhất 切thiết 。 非phi 實thật 一nhất 切thiết )# 。


世Thế 尊Tôn 。 我ngã 於ư 一nhất 時thời 。 住trụ 阿a 練luyện 若nhã 。 大đại 樹thụ 林lâm 中trung 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 申thân 己kỷ 所sở 見kiến 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 自tự 他tha 住trú 處xứ 。 後hậu 我ngã 見kiến 下hạ 敘tự 他tha 記ký 別biệt 。 此thử 明minh 自tự 所sở 住trú 處xứ 。 眾chúng 樹thụ 聚tụ 集tập 。 故cố 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 名danh 為vi 林lâm 如như 我ngã 憶ức 念niệm 過quá 去khứ 世thế 。 時thời 住trụ 於ư 一nhất 處xứ 。 阿a 練luyện 若nhã 園viên 。 阿a 練luyện 若nhã 者giả 。 即tức 是thị 梵Phạm 音âm 。 此thử 云vân 空không 閑nhàn 靜tĩnh 處xứ 。 真Chân 諦Đế 釋thích 云vân 。 阿a 練luyện 若nhã 者giả 。 自tự 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 離ly 聲thanh 處xứ 。 謂vị 國quốc 邑ấp 音âm 聲thanh 所sở 不bất 至chí 故cố 。 二nhị 者giả 離ly 斫chước 伐phạt 處xứ 。 謂vị 採thải 薪tân 所sở 不bất 至chí 故cố 。 三tam 者giả 離ly 鬪đấu 諍tranh 處xứ 。 謂vị 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 總tổng 能năng 動động 亂loạn 善thiện 法Pháp 。 名danh 為vi 鬪đấu 諍tranh 。 若nhược 住trụ 此thử 處xứ 。 能năng 伏phục 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 離ly 鬪đấu 諍tranh 也dã 。 從tùng 一nhất 拘câu 盧lô 舍xá 外ngoại 。 外ngoại 去khứ 乃nãi 至chí 百bách 千thiên 由do 旬tuần 。 皆giai 名danh 阿a 練luyện 若nhã 處xứ 。 若nhược 薩tát 婆bà 多đa 部bộ 。 解giải 一nhất 拘câu 盧lô 舍xá 五ngũ 百bách 弓cung 。 依y 正chánh 量lượng 部bộ 。 解giải 一nhất 拘câu 盧lô 舍xá 。 凡phàm 一nhất 千thiên 弓cung 也dã 。 一nhất 弓cung 八bát 尺xích 。 凡phàm 八bát 百bách 丈trượng 地địa 。 若nhược 准chuẩn 此thử 間gian 。 應ưng 成thành 四tứ 里lý 少thiểu 許hứa 。 毗tỳ 曇đàm 論luận 云vân 。 四tứ 肘trửu 為vi 一nhất 弓cung 。 五ngũ 百bách 弓cung 名danh 一nhất 拘câu 盧lô 舍xá 。 一nhất 拘câu 盧lô 舍xá 半bán 名danh 。 阿a 練luyện 若nhã 處xứ 。 大đại 毗tỳ 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 三tam 十thập 六lục 云vân 。 四tứ 肘trửu 為vi 一nhất 弓cung 。 五ngũ 百bách 弓cung 名danh 。 阿a 練luyện 若nhã 處xứ 。 從tùng 此thử 已dĩ 去khứ 。 名danh 邊biên 遠viễn 處xứ 。 即tức 五ngũ 百bách 弓cung 。 成thành 摩ma 揭yết 陀đà 國quốc 。 一nhất 俱câu 盧lô 舍xá 。 成thành 北bắc 方phương 半bán 俱câu 盧lô 舍xá 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 摩ma 揭yết 陀đà 國quốc 。 其kỳ 地địa 平bình 正chánh 。 去khứ 村thôn 雖tuy 近cận 。 而nhi 不bất 聞văn 聲thanh 。 北bắc 方phương 高cao 下hạ 。 遠viễn 猶do 聲thanh 及cập 。 是thị 故cố 北bắc 方phương 俱câu 盧lô 舍xá 大đại 。 (# 俱câu 舍xá 第đệ 十thập 二nhị 廣quảng 辨biện 其kỳ 量lượng 。 彼bỉ 云vân 。 頌tụng 云vân 。 極cực 微vi 微vi 金kim 水thủy 。 㝹nậu 羊dương 牛ngưu 隙khích 塵trần 。 蠛# 蝨sắt 麥mạch 指chỉ 節tiết 。 後hậu 後hậu 增tăng 七thất 倍bội 。 二nhị 十thập 四tứ 指chỉ 肘trửu 。 四tứ 肘trửu 為vi 弓cung 量lượng 。 五ngũ 百bách 拘câu 盧lô 舍xá 。 此thử 八bát 踰du 繕thiện 那na 。 論luận 曰viết 。 極cực 微vi 為vi 初sơ 。 指chỉ 節tiết 為vi 後hậu 。 應ưng 知tri 後hậu 後hậu 皆giai 七thất 倍bội 增tăng 。 謂vị 七thất 極cực 微vi 為vi 一nhất 微vi 量lượng 。 積tích 微vi 至chí 七thất 為vi 一nhất 金kim 塵trần 。 積tích 七thất 金kim 塵trần 為vi 水thủy 塵trần 量lượng 。 水thủy 塵trần 積tích 至chí 七thất 。 為vi 一nhất 莬# 毛mao 塵trần 。 積tích 七thất 莬# 毛mao 塵trần 。 為vi 一nhất 羊dương 毛mao 塵trần 量lượng 。 積tích 羊dương 毛mao 塵trần 七thất 。 為vi 一nhất 牛ngưu 毛mao 塵trần 。 積tích 七thất 牛ngưu 毛mao 塵trần 。 為vi 隟khích 遊du 塵trần 量lượng 。 隟khích 塵trần 七thất 為vi 蠛# 。 七thất 蠛# 為vi 一nhất 蝨sắt 。 七thất 蝨sắt 為vi 𪍿quáng 麥mạch 。 七thất 麥mạch 為vi 指chỉ 節tiết 。 三tam 節tiết 為vi 一nhất 指chỉ 。 二nhị 十thập 四tứ 指chỉ 橫hoạnh/hoành 布bố 為vi 肘trửu 。 豎thụ 積tích 四tứ 肘trửu 為vi 弓cung 。 謂vị 尋tầm 豎thụ 積tích 五ngũ 百bách 弓cung 。 為vi 一nhất 俱câu 盧lô 舍xá 。 一nhất 俱câu 盧lô 舍xá 。 許hứa 是thị 從tùng 村thôn 至chí 阿a 練luyện 若nhã 中trung 間gian 道đạo 量lượng 。 說thuyết 八bát 俱câu 盧lô 舍xá 。 為vi 一nhất 踰du 繕thiện 那na 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 婆bà 沙sa 論luận 一nhất 百bách 三tam 十thập 六lục 說thuyết )# 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 云vân 。 遠viễn 離ly 聚tụ 落lạc 拘câu 盧lô 舍xá 。 名danh 阿a 練luyện 若nhã 。 十thập 住trụ 論luận 云vân 。 離ly 眾chúng 憒hội 丙bính 名danh 阿a 練luyện 若nhã 。 瑜du 伽già 復phục 云vân 。 謂vị 住trụ 空không 閑nhàn 山sơn 林lâm 垧# 野dã 。 受thọ 用dụng 邊biên 際tế 所sở 有hữu 臥ngọa 具cụ 。 遠viễn 離ly 一nhất 切thiết 。 村thôn 邑ấp 聚tụ 落lạc 。 名danh 阿a 練luyện 若nhã 。 頭đầu 陀đà 經Kinh 云vân 。 阿a 練luyện 若nhã 法pháp 令linh 身thân 遠viễn 離ly 憒hội 閙náo 。 住trụ 於ư 空không 閑nhàn 。 遠viễn 離ly 者giả 離ly 眾chúng 惱não 亂loạn 。 若nhược 放phóng 牧mục 處xứ 。 最tối 近cận 三tam 里lý 。 能năng 遠viễn 益ích 善thiện 。 身thân 遠viễn 離ly 已dĩ 。 亦diệc 當đương 令linh 心tâm 。 遠viễn 離ly 五ngũ 欲dục 五ngũ 葢# 。 名danh 阿a 練luyện 若nhã 。 智trí 論luận 亦diệc 同đồng 。


時thời 有hữu 眾chúng 多đa 苾bật 芻sô 。 亦diệc 於ư 林lâm 依y 近cận 我ngã 住trụ 。


釋thích 曰viết 。 此thử 明minh 眾chúng 所sở 住trú 處xứ 。 言ngôn 苾bật 芻sô 者giả 。 唐đường 言ngôn 乞khất 士sĩ 。 舊cựu 云vân 比Bỉ 丘Khâu 。 金kim 剛cang 仙tiên 云vân 。 此thử 是thị 梵Phạm 音âm 。 此thử 方phương 義nghĩa 釋thích 或hoặc 云vân 乞khất 士sĩ 。 或hoặc 云vân 破phá 惡ác 。 或hoặc 云vân 怖bố 魔ma 。 無vô 正chánh 名danh 相tướng 翻phiên 。 故cố 存tồn 梵Phạn 語ngữ 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 。 有hữu 其kỳ 五ngũ 義nghĩa 。 一nhất 名danh 乞khất 士sĩ 。 清thanh 淨tịnh 活hoạt 命mạng 故cố 。 (# 彼bỉ 第đệ 三tam 卷quyển 云vân 。 離ly 四tứ 口khẩu 食thực 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。 四tứ 口khẩu 食thực 者giả 。 一nhất 下hạ 口khẩu 食thực 。 有hữu 出xuất 家gia 人nhân 合hợp 藥dược 種chủng 穀cốc 殖thực 樹thụ 等đẳng 不phủ 。 淨tịnh 活hoạt 命mạng 者giả 。 是thị 名danh 下hạ 口khẩu 食thực 。 有hữu 出xuất 家gia 人nhân 觀quan 視thị 星tinh 宿tú 日nhật 月nguyệt 風phong 雨vũ 雷lôi 電điện 礔# 礰lịch 不phủ 。 淨tịnh 活hoạt 命mạng 者giả 。 是thị 名danh 仰ngưỡng 口khẩu 食thực 。 有hữu 出xuất 家gia 人nhân 曲khúc 媚mị 豪hào 勢thế 通thông 使sử 四tứ 方phương 巧xảo 言ngôn 多đa 求cầu 。 不bất 淨tịnh 活hoạt 命mạng 者giả 。 名danh 方phương 口khẩu 食thực 。 有hữu 出xuất 家gia 人nhân 學học 種chủng 種chủng 咒chú 術thuật 笇# 吉cát 凶hung 小tiểu 術thuật 不bất 正chánh 如như 是thị 等đẳng 不phủ 。 淨tịnh 活hoạt 命mạng 者giả 。 是thị 名danh 四tứ 維duy 口khẩu 食thực 也dã )# 二nhị 破phá 煩phiền 惱não 名danh 比Bỉ 丘Khâu 。 (# 比tỉ 此thử 云vân 破phá 。 丘khâu 名danh 煩phiền 惱não )# 三tam 出xuất 家gia 人nhân 號hiệu 。 四tứ 名danh 清thanh 淨tịnh 持trì 戒giới 。 五ngũ 名danh 怖bố 魔ma 。 (# 比tỉ 名danh 怖bố 。 丘khâu 名danh 魔ma )# 依y 瑜du 伽già 論luận 有hữu 五ngũ 苾bật 芻sô 。 故cố 第đệ 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。 苾bật 芻sô 有hữu 五ngũ 種chủng 。 一nhất 乞khất 白bạch 苾bật 芻sô 。 二nhị 自tự 稱xưng 苾bật 芻sô 。 三tam 名danh 想tưởng 苾bật 芻sô 。 四tứ 破phá 壞hoại 煩phiền 惱não 苾bật 芻sô 。 五ngũ 白bạch 四tứ 羯yết 魔ma 受thọ 具Cụ 足Túc 戒Giới 苾bật 芻sô 。 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 。 在tại 因nhân 。 名danh 怖bố 魔ma 乞khất 士sĩ 破phá 惡ác 。 至chí 果quả 。 轉chuyển 怖bố 魔ma 為vi 煞sát 賊tặc 。 改cải 乞khất 士sĩ 為vi 應Ứng 供Cúng 。 說thuyết 破phá 惡ác 為vi 不bất 生sanh 。


我ngã 見kiến 彼bỉ 諸chư 苾bật 芻sô 。 於ư 日nhật 後hậu 分phân 。 展triển 轉chuyển 聚tụ 集tập 。 依y 有hữu 所sở 得đắc 現hiện 觀quán 。 各các 說thuyết 種chủng 種chủng 相tướng 法pháp 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 總tổng 敘tự 諸chư 計kế 。 後hậu 別biệt 敘tự 諸chư 計kế 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 總tổng 敘tự 諸chư 計kế 。 如như 後hậu 所sở 說thuyết 。 依y 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 。 作tác 種chủng 種chủng 解giải 。 以dĩ 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 不bất 說thuyết 一nhất 味vị 法pháp 空không 道Đạo 理lý 為vi 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 中trung 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 及cập 對đối 治trị 等đẳng 。 計kế 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 成thành 增tăng 上thượng 慢mạn 。 故cố 今kim 敘tự 之chi 。 現hiện 觀quán 者giả 。 依y 瑜du 伽già 論luận 五ngũ 十thập 三tam 云vân 。 決quyết 定định 義nghĩa 是thị 現hiện 觀quán 義nghĩa 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 。 云vân 於ư 諸chư 諦đế 境cảnh 現hiện 見kiến 分phân 明minh 。 名danh 見kiến 現hiện 觀quán 。 然nhiên 此thử 現hiện 觀quán 。 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 有hữu 三tam 種chủng 現hiện 觀quán 。 謂vị 見kiến 緣duyên 事sự 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 或hoặc 說thuyết 六lục 種chủng 。 如như 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 五ngũ 等đẳng 。 或hoặc 說thuyết 十thập 種chủng 。 如như 集tập 論luận 第đệ 七thất 。 雜tạp 集tập 十thập 三tam 。 或hoặc 說thuyết 十thập 八bát 。 如như 顯hiển 揚dương 十thập 七thất 。 然nhiên 今kim 所sở 說thuyết 有hữu 所sở 得đắc 現hiện 觀quán 者giả 。 謂vị 諸chư 苾bật 芻sô 。 依y 初sơ 法Pháp 輪luân 所sở 說thuyết 十thập 三tam 法Pháp 門môn 。 如như 言ngôn 執chấp 義nghĩa 。 不bất 了liễu 無vô 所sở 得đắc 。 一nhất 味vị 法pháp 句cú 勝thắng 義nghĩa 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 便tiện 諸chư 證chứng 得đắc 空không 竟cánh 勝thắng 義nghĩa 。 問vấn 。 諸chư 苾bật 芻sô 依y 何hà 現hiện 觀quán 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 答đáp 。 通thông 說thuyết 見kiến 脩tu 無Vô 學Học 及cập 前tiền 方phương 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 由do 得đắc 念niệm 住trụ 乃nãi 至chí 。 得đắc 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 故cố 。


於ư 中trung 一nhất 類loại 。 由do 得đắc 蘊uẩn 故cố 。 得đắc 蘊uẩn 相tướng 故cố 。 得đắc 蘊uẩn 起khởi 故cố 。 得đắc 蘊uẩn 滅diệt 故cố 。 得đắc 蘊uẩn 滅diệt 作tác 證chứng 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 敘tự 諸chư 計kế 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 約ước 六lục 種chủng 善thiện 巧xảo 所sở 觀quán 境cảnh 界giới 。 記ký 別biệt 取thủ 解giải 。 後hậu 復phục 有hữu 類loại 得đắc 念niệm 住trụ 下hạ 。 約ước 道Đạo 品Phẩm 中trung 七thất 種chủng 觀quán 門môn 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 六lục 種chủng 善thiện 巧xảo 所sở 觀quán 境cảnh 界giới 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 六lục 善thiện 巧xảo 者giả 。 謂vị 蘊uẩn 。 處xử 。 緣duyên 生sanh 。 四tứ 食thực 。 四Tứ 諦Đế 。 并tinh 十thập 八bát 界giới 。 理lý 實thật 處xứ 界giới 攝nhiếp 法pháp 周chu 盡tận 。 而nhi 諸chư 有hữu 情tình 。 意ý 樂lạc 差sai 別biệt 。 故cố 約ước 蘊uẩn 等đẳng 。 開khai 為vi 六lục 門môn 。 若nhược 真chân 現hiện 觀quán 。 要yếu 證chứng 一nhất 味vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 理lý 。 方phương 名danh 現hiện 觀quán 。 而nhi 諸chư 苾bật 芻sô 。 懷hoài 增tăng 上thượng 慢mạn 。 得đắc 蘊uẩn 等đẳng 相tương/tướng 。 謂vị 真chân 現hiện 觀quán 。 故cố 今kim 此thử 中trung 敘tự 六lục 種chủng 計kế 。 雖tuy 有hữu 六lục 門môn 。 攝nhiếp 為vi 五ngũ 段đoạn 。 一nhất 明minh 五ngũ 蘊uẩn 。 二nhị 類loại 處xứ 緣duyên 生sanh 。 三Tam 明Minh 四tứ 食thực 。 四tứ 明minh 四Tứ 諦Đế 。 五ngũ 明minh 十thập 八bát 界giới 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 釋thích 蘊uẩn 六lục 句cú 。 問vấn 。 此thử 六lục 句cú 為vi 一nhất 類loại 計kế 。 為vi 六lục 計kế 耶da 。 解giải 云vân 。 解giải 節tiết 相tương 續tục 皆giai 作tác 此thử 說thuyết 。 有hữu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 見kiến 陰ấm 相tướng 。 說thuyết 為vi 證chứng 法pháp 。 有hữu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 見kiến 陰ấm 生sanh 。 以dĩ 為vi 證chứng 法pháp 。 故cố 知tri 六lục 句cú 皆giai 有hữu 別biệt 計kế 。 今kim 此thử 本bổn 經kinh 。 一nhất 一nhất 門môn 中trung 。 俱câu 說thuyết 一nhất 類loại 。 故cố 知tri 同đồng 彼bỉ 。 分phân 為vi 六lục 計kế 。 或hoặc 可khả 一nhất 門môn 合hợp 為vi 一nhất 計kế 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 然nhiên 此thử 六lục 句cú 。 釋thích 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 句cú 數số 多đa 少thiểu 。 二nhị 辨biện 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 言ngôn 多đa 少thiểu 者giả 。 依y 深thâm 密mật 經kinh 。 唯duy 有hữu 五ngũ 句cú 。 少thiểu 第đệ 一nhất 句cú 。 (# 一nhất 者giả 陰ấm 相tương/tướng 。 二nhị 陰ấm 生sanh 相tương/tướng 。 三tam 陰ấm 滅diệt 相tương/tướng 。 四tứ 陰ấm 滅diệt 法pháp 。 五ngũ 陰ấm 滅diệt 現hiện 證chứng 法pháp 也dã )# 依y 解giải 節tiết 經kinh 。 具cụ 有hữu 六lục 句cú 。 意ý 同đồng 此thử 經Kinh 。 (# 一nhất 陰ấm 。 二nhị 陰ấm 相tương/tướng 。 三tam 陰ấm 生sanh 。 四tứ 陰ấm 變biến 異dị 。 五ngũ 陰ấm 滅diệt 。 六lục 證chứng 陰ấm 滅diệt 道đạo 。 )# 今kim 依y 此thử 經Kinh 。 三tam 處xứ 不bất 同đồng 。 第đệ 一nhất 卷quyển 中trung 。 有hữu 其kỳ 六lục 句cú 。 如như 經kinh 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 卷quyển 初sơ 唯duy 有hữu 五ngũ 句cú 。 (# 一nhất 諸chư 蘊uẩn 。 所sở 有hữu 自tự 相tướng 。 二nhị 者giả 生sanh 相tương/tướng 。 三tam 者giả 滅diệt 相tương/tướng 。 四tứ 者giả 永vĩnh 斷đoạn 。 五ngũ 者giả 遍biến 知tri )# 第đệ 二nhị 卷quyển 末mạt 。 有hữu 七thất 種chủng 相tương/tướng 。 故cố 彼bỉ 云vân 。 假giả 名danh 安an 立lập 。 以dĩ 為vi 色sắc 蘊uẩn 。 或hoặc 自tự 性tánh 相tướng 。 或hoặc 差sai 別biệt 相tướng 。 假giả 名danh 安an 立lập 。 為vi 色sắc 蘊uẩn 生sanh 。 為vi 色sắc 蘊uẩn 滅diệt 。 及cập 為vi 色sắc 蘊uẩn 。 永vĩnh 斷đoạn 遍biến 知tri 。 或hoặc 自tự 性tánh 相tướng 。 或hoặc 差sai 別biệt 相tướng 。 問vấn 。 如như 何hà 此thử 經Kinh 句cú 數số 多đa 少thiểu 有hữu 此thử 異dị 耶da 。 解giải 云vân 。 據cứ 實thật 前tiền 後hậu 總tổng 有hữu 九cửu 句cú 。 謂vị 初sơ 卷quyển 六lục 句cú 外ngoại 更cánh 加gia 永vĩnh 斷đoạn 遍biến 知tri 。 及cập 開khai 相tương/tướng 為vi 二nhị 。 謂vị 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 然nhiên 此thử 第đệ 一nhất 及cập 第đệ 二nhị 末mạt 。 總tổng 別biệt 具cụ 說thuyết 。 故cố 置trí 總tổng 句cú 。 第đệ 二nhị 卷quyển 初sơ 。 總tổng 不bất 離ly 別biệt 。 不bất 別biệt 說thuyết 總tổng 。 又hựu 初sơ 卷quyển 中trung 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 合hợp 為vi 蘊uẩn 相tương/tướng 。 至chí 於ư 第đệ 二nhị 相tương/tướng 中trung 。 分phân 為vi 自tự 性tánh 差sai 別biệt 。 又hựu 初sơ 卷quyển 中trung 。 唯duy 說thuyết 滅diệt 道đạo 。 不bất 論luận 苦khổ 集tập 。 第đệ 二nhị 卷quyển 末mạt 。 永vĩnh 斷đoạn 遍biến 知tri 。 不bất 說thuyết 滅diệt 道đạo 者giả 。 影ảnh 略lược 互hỗ 顯hiển 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 言ngôn 差sai 別biệt 相tương/tướng 者giả 。 真Chân 諦Đế 師sư 云vân 。 問vấn 。 此thử 五ngũ 蘊uẩn 等đẳng 八bát 萬vạn 法Pháp 門môn 。 得đắc 一nhất 味vị 義nghĩa 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 若nhược 依y 上thượng 坐tọa 部bộ 。 則tắc 有hữu 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 法Pháp 門môn 。 今kim 依y 正chánh 量lượng 部bộ 。 但đãn 有hữu 八bát 萬vạn 。 答đáp 。 約ước 六lục 種chủng 法pháp 相tướng 。 顯hiển 一nhất 味vị 義nghĩa 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 由do 見kiến 陰ấm 者giả 。 記ký 自tự 所sở 得đắc 。 此thử 則tắc 第đệ 一nhất 。 執chấp 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 不bất 能năng 了liễu 別biệt 。 大đại 師sư 所sở 說thuyết 。 但đãn 唯duy 音âm 聲thanh 。 無vô 有hữu 別biệt 法pháp 。 名danh 為vi 五ngũ 陰ấm 。 由do 不bất 了liễu 知tri 此thử 一nhất 味vị 故cố 。 起khởi 如như 是thị 執chấp 。 謂vị 實thật 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 由do 此thử 執chấp 故cố 。 起khởi 於ư 顛điên 倒đảo 。 由do 此thử 倒đảo 故cố 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 見kiến 陰ấm 相tướng 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 顯hiển 五ngũ 陰ấm 相tương/tướng 。 或hoặc 假giả 名danh 相tướng 。 或hoặc 實thật 法pháp 相tướng 。 功công 德đức 相tương/tướng 。 過quá 惡ác 相tướng 。 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 。 三tam 世thế 相tương/tướng 。 生sanh 住trụ 滅diệt 相tướng 。 苦khổ 等đẳng 四Tứ 諦Đế 相tương/tướng 。 三tam 界giới 相tương/tướng 。 無vô 漏lậu 界giới 相tương/tướng 。 一nhất 向hướng 答đáp 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 答đáp 相tương/tướng 。 及cập 問vấn 答đáp 相tương/tướng 。 置trí 答đáp 相tương/tướng 。 四tứ 食thực 相tương/tướng 。 乃nãi 至chí 有hữu 漏lậu 色sắc 心tâm 非phi 色sắc 心tâm 等đẳng 相tương/tướng 。 陰ấm 有hữu 如như 是thị 種chủng 種chủng 道Đạo 理lý 。 名danh 為vi 陰ấm 相tương/tướng 。 由do 不bất 了liễu 別biệt 道Đạo 理lý 一nhất 味vị 。 故cố 起khởi 此thử 實thật 實thật 道Đạo 理lý 執chấp 。 因nhân 此thử 執chấp 故cố 。 起khởi 於ư 顛điên 倒đảo 。 由do 顛điên 倒đảo 故cố 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 見kiến 陰ấm 生sanh 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 顯hiển 生sanh 相tương/tướng 。 由do 不bất 了liễu 別biệt 因nhân 果quả 一nhất 味vị 。 故cố 執chấp 五ngũ 陰ấm 真chân 實thật 有hữu 生sanh 。 由do 此thử 執chấp 故cố 。 起khởi 於ư 顛điên 倒đảo 。 由do 顛điên 倒đảo 故cố 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 陰ấm 變biến 異dị 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 顯hiển 陰ấm 變biến 異dị 相tướng 。 由do 不bất 了liễu 別biệt 無vô 滅diệt 一nhất 味vị 。 故cố 起khởi 此thử 實thật 變biến 異dị 執chấp 。 由do 此thử 執chấp 故cố 起khởi 於ư 顛điên 倒đảo 。 由do 顛điên 倒đảo 故cố 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 見kiến 陰ấm 滅diệt 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 五ngũ 顯hiển 陰ấm 滅diệt 相tương/tướng 。 不bất 了liễu 別biệt 清thanh 淨tịnh 一nhất 味vị 。 故cố 起khởi 此thử 實thật 清thanh 淨tịnh 執chấp 。 由do 此thử 執chấp 故cố 起khởi 顛điên 倒đảo 。 由do 顛điên 倒đảo 故cố 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 陰ấm 滅diệt 道đạo 者giả 。 此thử 即tức 第đệ 六lục 顯hiển 陰ấm 滅diệt 道đạo 。 由do 不bất 了liễu 別biệt 境cảnh 智trí 一nhất 味vị 。 故cố 起khởi 實thật 滅diệt 道đạo 執chấp 。 由do 此thử 執chấp 故cố 起khởi 於ư 顛điên 倒đảo 。 由do 顛điên 倒đảo 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 就tựu 五ngũ 陰ấm 法Pháp 門môn 。 既ký 有hữu 此thử 六lục 義nghĩa 。 為vi 六lục 種chủng 一nhất 味vị 。 如như 是thị 十thập 二nhị 。 入nhập 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 門môn 中trung 。 例lệ 皆giai 如như 此thử 。 又hựu 有hữu 別biệt 解giải 。 第đệ 一nhất 句cú 顯hiển 言ngôn 說thuyết 品phẩm 類loại 。 即tức 是thị 五ngũ 陰ấm 。 但đãn 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 無vô 有hữu 別biệt 故cố 。 第đệ 二nhị 句cú 顯hiển 義nghĩa 及cập 理lý 品phẩm 類loại 。 義nghĩa 有hữu 假giả 名danh 實thật 法pháp 三tam 世thế 相tương/tướng 等đẳng 。 種chủng 種chủng 不bất 同đồng 。 如như 前tiền 所sở 列liệt 道Đạo 理lý 一nhất 無vô 我ngã 。 第đệ 三tam 句cú 顯hiển 應ưng 滅diệt 品phẩm 類loại 。 即tức 是thị 集Tập 諦Đế 。 煩phiền 惱não 業nghiệp 故cố 。 第đệ 四tứ 句cú 顯hiển 應ưng 知tri 品phẩm 類loại 。 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 第đệ 五ngũ 句cú 顯hiển 所sở 證chứng 得đắc 品phẩm 類loại 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 第đệ 六lục 句cú 顯hiển 應ưng 脩tu 品phẩm 類loại 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 於ư 入nhập 等đẳng 中trung 。 例lệ 有hữu 此thử 六lục 也dã 。 今kim 解giải 不bất 爾nhĩ 。 言ngôn 得đắc 蘊uẩn 者giả 。 總tổng 顯hiển 所sở 證chứng 五ngũ 蘊uẩn 法Pháp 門môn 。 即tức 是thị 總tổng 句cú 。 言ngôn 得đắc 蘊uẩn 相tương/tướng 者giả 。 得đắc 蘊uẩn 自tự 性tánh 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 此thử 二nhị 句cú 是thị 總tổng 。 通thông 下hạ 諸chư 句cú 。 故cố 第đệ 二nhị 云vân 。 假giả 名danh 安an 立lập 。 以dĩ 為vi 色sắc 蘊uẩn 。 或hoặc 自tự 性tánh 相tướng 。 或hoặc 差sai 別biệt 相tướng 。 乃nãi 至chí 色sắc 蘊uẩn 。 永vĩnh 斷đoạn 遍biến 知tri 。 或hoặc 自tự 性tánh 相tướng 。 或hoặc 差sai 別biệt 相tướng 。 言ngôn 自tự 性tánh 相tướng 者giả 。 自tự 法pháp 自tự 體thể 。 名danh 為vi 自tự 性tánh 。 如như 色sắc 受thọ 蘊uẩn 等đẳng 。 於ư 自tự 性tánh 上thượng 。 辨biện 差sai 別biệt 義nghĩa 。 名danh 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 如như 說thuyết 常thường 無vô 常thường 漏lậu 無vô 漏lậu 等đẳng 。 言ngôn 得đắc 蘊uẩn 起khởi 故cố 。 得đắc 蘊uẩn 盡tận 故cố 者giả 。 此thử 二nhị 句cú 顯hiển 生sanh 滅diệt 無vô 常thường 見kiến 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 諸chư 蘊uẩn 生sanh 相tướng 滅diệt 相tướng 。 又hựu 諸chư 經Kinh 云vân 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 起khởi 盡tận 法pháp 故cố 。 又hựu 瑜du 伽già 八bát 十thập 五ngũ 云vân 。 云vân 何hà 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 決quyết 定định 起khởi 盡tận 相tương 應ứng 故cố 。 言ngôn 得đắc 蘊uẩn 滅diệt 故cố 。 得đắc 蘊uẩn 滅diệt 作tác 證chứng 故cố 者giả 。 此thử 二nhị 句cú 如như 次thứ 顯hiển 示thị 滅diệt 道đạo 二nhị 諦đế 。 斷đoạn 苦khổ 集Tập 諦Đế 得đắc 滅Diệt 諦Đế 故cố 。 由do 道đạo 斷đoạn 蘊uẩn 作tác 證chứng 滅diệt 故cố 。 十thập 二nhị 處xứ 等đẳng 。 皆giai 准chuẩn 此thử 釋thích 。 廣quảng 辨biện 五ngũ 蘊uẩn 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。


如như 此thử 一nhất 類loại 。 由do 得đắc 蘊uẩn 故cố 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 由do 得đắc 處xứ 故cố 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 得đắc 緣duyên 起khởi 故cố 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 類loại 處xứ 緣duyên 生sanh 。 皆giai 有hữu 六lục 句cú 。 類loại 蘊uẩn 應ưng 知tri 。 處xử 及cập 緣duyên 生sanh 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 由do 得đắc 食thực 故cố 。 得đắc 食thực 相tướng 故cố 。 得đắc 食thực 起khởi 故cố 。 得đắc 食thực 盡tận 故cố 。 得đắc 食thực 滅diệt 故cố 。 得đắc 食thực 滅diệt 作tác 證chứng 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 約ước 四tứ 食thực 門môn 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 配phối 釋thích 六lục 句cú 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 辨biện 四tứ 食thực 相tương/tướng 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 由do 得đắc 諦đế 故cố 。 得đắc 諦đế 相tướng 故cố 。 得đắc 諦đế 遍biến 知tri 故cố 。 得đắc 諦đế 永vĩnh 斷đoạn 故cố 。 得đắc 諦đế 作tác 證chứng 故cố 。 得đắc 諦đế 脩tu 習tập 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 約ước 四Tứ 諦Đế 門môn 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 於ư 六lục 句cú 中trung 。 初sơ 二nhị 是thị 總tổng 。 如như 上thượng 應ưng 知tri 。 後hậu 四tứ 如như 次thứ 。 苦khổ 應ưng 遍biến 知tri 。 集tập 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 滅diệt 應ưng 作tác 證chứng 。 道đạo 應ưng 脩tu 習tập 。 若nhược 依y 瑜du 伽già 第đệ 五ngũ 十thập 五ngũ 云vân 。 問vấn 。 何hà 緣duyên 故cố 說thuyết 遍biến 知tri 苦Khổ 諦Đế 永vĩnh 斷đoạn 集Tập 諦Đế 觸xúc 證chứng 滅Diệt 諦Đế 脩tu 習tập 道Đạo 諦Đế 。 答đáp 。 由do 彼bỉ 苦Khổ 諦Đế 是thị 四tứ 顛điên 倒đảo 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 為vi 除trừ 顛điên 倒đảo 。 苦khổ 既ký 遍biến 知tri 。 苦khổ 即tức 遍biến 知tri 故cố 遍biến 知tri 集tập 。 由do 彼bỉ 集Tập 諦Đế 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 雖tuy 遍biến 知tri 苦khổ 。 仍nhưng 為vi 集tập 之chi 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 。 故cố 須tu 更cánh 說thuyết 永vĩnh 斷đoạn 集Tập 諦Đế 。 言ngôn 觸xúc 證chứng 者giả 。 是thị 現hiện 見kiến 義nghĩa 。 由do 於ư 滅Diệt 諦Đế 現hiện 前tiền 見kiến 故cố 。 不bất 生sanh 怖bố 畏úy 。 受thọ 樂lạc 攝nhiếp 受thọ 。 是thị 故cố 次thứ 說thuyết 觸xúc 證chứng 滅Diệt 諦Đế 。 若nhược 勤cần 脩tu 道Đạo 。 乃nãi 能năng 成thành 辦biện 所sở 觀quán 三tam 義nghĩa 。 是thị 故cố 後hậu 說thuyết 脩tu 習tập 道Đạo 諦Đế 。 問vấn 。 餘dư 三tam 諦đế 亦diệc 應ưng 遍biến 知tri 。 如như 何hà 唯duy 說thuyết 苦khổ 應ưng 遍biến 知tri 。 答đáp 。 此thử 如như 婆bà 沙sa 七thất 十thập 九cửu 說thuyết 。 彼bỉ 云vân 。 問vấn 。 契Khế 經Kinh 但đãn 說thuyết 苦Khổ 諦Đế 應ưng 遍biến 知tri 。 如như 何hà 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 應ưng 遍biến 知tri 。 脇hiếp 尊tôn 者giả 言ngôn 。


世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 應ưng 遍biến 知tri 苦khổ 。 或hoặc 謂vị 唯duy 苦khổ 是thị 應ưng 遍biến 知tri 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 是thị 所sở 遍biến 知tri 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 集tập 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 或hoặc 謂vị 唯duy 集tập 是thị 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 說thuyết 有hữu 漏lậu 法pháp 皆giai 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 滅diệt 應ưng 作tác 證chứng 。 或hoặc 謂vị 唯duy 滅diệt 是thị 應ưng 作tác 證chứng 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 說thuyết 有hữu 漏lậu 法pháp 皆giai 應ưng 永vĩnh 斷đoạn 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 滅diệt 應ưng 作tác 證chứng 。 或hoặc 謂vị 唯duy 滅diệt 是thị 應ưng 作tác 證chứng 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 依y 得đắc 作tác 證chứng 。 說thuyết 諸chư 善thiện 法Pháp 。 皆giai 應ưng 作tác 證chứng 。 世Thế 尊Tôn 唯duy 說thuyết 道Đạo 應ưng 脩tu 習tập 。 或hoặc 謂vị 唯duy 道đạo 是thị 應ưng 脩tu 習tập 。 故cố 對đối 法pháp 中trung 總tổng 說thuyết 一nhất 切thiết 。 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 皆giai 應ưng 脩tu 習tập 。 此thử 則tắc 顯hiển 示thị 。 經kinh 義nghĩa 不bất 了liễu 。 阿a 毗tỳ 達đạt 磨ma 是thị 了liễu 義nghĩa 說thuyết 。 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 多đa 復phục 次thứ 說thuyết 。 廣quảng 辨biện 四Tứ 諦Đế 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 內nội 得đắc 界giới 故cố 。 得đắc 界giới 相tướng 故cố 。 得đắc 界giới 種chủng 種chủng 性tánh 故cố 。 得đắc 界giới 非phi 一nhất 性tánh 故cố 。 得đắc 界giới 滅diệt 故cố 。 得đắc 界giới 滅diệt 作tác 證chứng 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 第đệ 五ngũ 約ước 十thập 八bát 界giới 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 於ư 六lục 句cú 中trung 。 初sơ 二nhị 後hậu 二nhị 。 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri 。 中trung 間gian 二nhị 句cú 。 釋thích 有hữu 差sai 別biệt 。 種chủng 類loại 眾chúng 多đa 名danh 為vi 種chủng 種chủng 。 數số 過quá 一nhất 故cố 名danh 為vi 非phi 一nhất 。 故cố 雜tạp 阿a 含hàm 經kinh 第đệ 十thập 六lục 云vân 。


佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

云vân 何hà 種chủng 種chủng 界giới 。 謂vị 十thập 八bát 界giới 。 眼nhãn 界giới 色sắc 界giới 眼nhãn 識thức 界giới 乃nãi 至chí 意ý 界giới 。 法Pháp 界Giới 意ý 識thức 界giới 。 是thị 名danh 種chủng 種chủng 界giới 。 若nhược 瑜du 伽già 二nhị 十thập 七thất 。 約ước 五ngũ 蘊uẩn 明minh 種chủng 種chủng 非phi 一nhất 。 二nhị 義nghĩa 差sai 別biệt 。 彼bỉ 云vân 。 云vân 何hà 名danh 蘊uẩn 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 性tánh 。 謂vị 色sắc 蘊uẩn 異dị 。 乃nãi 至chí 識thức 蘊uẩn 異dị 。 云vân 何hà 名danh 蘊uẩn 非phi 一nhất 眾chúng 多đa 性tánh 。 謂vị 色sắc 蘊uẩn 非phi 一nhất 眾chúng 多đa 品phẩm 類loại 。 大đại 種chủng 所sở 造tạo 差sai 別biệt 故cố 。 古cổ 來lai 今kim 等đẳng 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 故cố 。 若nhược 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 六lục 云vân 。 云vân 何hà 種chủng 種chủng 界giới 。 謂vị 即tức 十thập 八bát 界giới 。 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 性tánh 。 云vân 何hà 非phi 一nhất 界giới 。 謂vị 即tức 彼bỉ 諸chư 界giới 無vô 量lượng 有hữu 情tình 。 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 所sở 依y 住trụ 。 云vân 何hà 無vô 量lượng 界giới 。 謂vị 總tổng 彼bỉ 二nhị 名danh 無vô 量lượng 界giới 。 又hựu 瑜du 伽già 八bát 十thập 三tam 云vân 。 若nhược 能năng 了liễu 知tri 。 十thập 八bát 界giới 者giả 。 名danh 非phi 一nhất 界giới 智trí 。 了liễu 知tri 彼bỉ 界giới 。 種chủng 種chủng 品phẩm 類loại 。 名danh 種chủng 種chủng 界giới 智trí 。 通thông 達đạt 了liễu 知tri 彼bỉ 界giới 趣thú 地địa 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 故cố 。 十thập 八bát 界giới 義nghĩa 。 如như 別biệt 章chương 說thuyết 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 由do 得đắc 念niệm 住trụ 故cố 。 得đắc 念niệm 住trụ 相tướng 故cố 。 得đắc 念niệm 住trụ 能năng 。 治trị 所sở 治trị 故cố 。 得đắc 念niệm 住trụ 脩tu 故cố 。 得đắc 念niệm 住trụ 未vị 。 生sanh 令linh 生sanh 故cố 。 得đắc 念niệm 住trụ 生sanh 已dĩ 。 堅kiên 住trụ 不bất 忘vong 。 倍bội 脩tu 增tăng 上thượng 廣quảng 大đại 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 道Đạo 品Phẩm 三tam 十thập 七thất 法pháp 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 云vân 。 前tiền 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 。 約ước 所sở 證chứng 境cảnh 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 後hậu 念niệm 住trụ 等đẳng 。 依y 能năng 證chứng 行hành 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 一nhất 云vân 。 彼bỉ 諸chư 苾bật 芻sô 。 非phi 但đãn 緣duyên 於ư 蘊uẩn 等đẳng 中trung 六lục 相tương/tướng 以dĩ 為vi 勝thắng 義nghĩa 。 現hiện 觀quán 境cảnh 界giới 。 亦diệc 緣duyên 念niệm 住trụ 正Chánh 斷Đoạn 等đẳng 法pháp 六lục 種chủng 別biệt 相tướng 。 計kế 為vi 真chân 實thật 現hiện 觀quán 境cảnh 界giới 。 故cố 不bất 能năng 了liễu 真chân 。 勝thắng 義nghĩa 中trung 一nhất 味vị 相tương/tướng 也dã 。 故cố 解giải 節tiết 云vân 。 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 見kiến 念niệm 處xứ 。 及cập 念niệm 處xứ 相tướng 等đẳng 。 記ký 自tự 所sở 得đắc 。 又hựu 深thâm 密mật 云vân 。 如như 是thị 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 取thủ 念niệm 處xứ 相tương/tướng 。 說thuyết 為vi 證chứng 法pháp 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 約ước 念niệm 住trụ 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 次thứ 如như 有hữu 一nhất 類loại 下hạ 。 類loại 釋thích 正Chánh 斷Đoạn 、 神Thần 足Túc 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 後hậu 約ước 八bát 聖thánh 道Đạo 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 約ước 四tứ 念niệm 住trụ 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 言ngôn 念niệm 住trụ 者giả 。 謂vị 四tứ 念niệm 住trụ 。 即tức 身thân 受thọ 心tâm 法pháp 。 依y 正chánh 理lý 論luận 七thất 十thập 一nhất 云vân 。 何hà 緣duyên 於ư 慧tuệ 立lập 念niệm 住trụ 名danh 。 慧tuệ 由do 念niệm 力lực 持trì 令linh 住trụ 故cố 。 俱câu 舍xá 二nhị 十thập 五ngũ 云vân 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 慧tuệ 由do 念niệm 力lực 。 持trì 令linh 住trụ 故cố 。 理lý 實thật 由do 慧tuệ 。 令linh 念niệm 住trụ 境cảnh 。 如như 實thật 見kiến 者giả 。 能năng 明minh 記ký 故cố 。 依y 毗tỳ 婆bà 沙sa 第đệ 九cửu 十thập 六lục 云vân 。 由do 念niệm 勢thế 力lực 析tích 除trừ 自tự 體thể 。 故cố 名danh 念niệm 住trụ 。 自tự 體thể 即tức 是thị 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 要yếu 由do 念niệm 住trụ 折chiết 除trừ 彼bỉ 故cố 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 十thập 九cửu 云vân 。 隨tùy 順thuận 智trí 慧tuệ 。 緣duyên 中trung 止chỉ 住trụ 。 是thị 時thời 名danh 念niệm 處xứ 。 依y 瑜du 伽già 二nhị 十thập 八bát 云vân 。 問vấn 。 念niệm 住trụ 何hà 義nghĩa 。 答đáp 。 若nhược 於ư 此thử 念niệm 住trụ 。 若nhược 由do 此thử 住trụ 念niệm 。 皆giai 名danh 念niệm 住trụ 。 於ư 此thử 念niệm 住trụ 者giả 。 謂vị 所sở 緣duyên 念niệm 住trụ 。 由do 此thử 住trụ 念niệm 者giả 。 謂vị 若nhược 慧tuệ 若nhược 念niệm 。 攝nhiếp 持trì 於ư 定định 。 是thị 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 。 所sở 餘dư 相tương 應ứng 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 是thị 相tương/tướng 雜tạp 念niệm 住trụ 。 辨biện 體thể 性tánh 者giả 。 依y 薩tát 婆bà 多đa 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 以dĩ 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 。 故cố 雜tạp 集tập 論luận 十thập 云vân 。 念niệm 住trụ 自tự 體thể 者giả 。 謂vị 慧tuệ 及cập 念niệm 。 由do 佛Phật 經Kinh 中trung 有hữu 於ư 身thân 等đẳng 隨tùy 觀quán 言ngôn 故cố 。 及cập 有hữu 念niệm 住trụ 言ngôn 故cố 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 依y 瑜du 伽già 云vân 。 若nhược 慧tuệ 若nhược 念niệm 。 攝nhiếp 持trì 於ư 定định 。 是thị 名danh 自tự 性tánh 念niệm 住trụ 。 又hựu 此thử 復phục 三tam 種chủng 。 一nhất 聞văn 所sở 成thành 。 二nhị 思tư 所sở 成thành 。 三tam 脩tu 所sở 成thành 。 聞văn 思tư 所sở 成thành 。 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 脩tu 所sở 成thành 者giả 。 通thông 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 就tựu 釋thích 文văn 中trung 。 文văn 有hữu 六lục 句cú 。 (# 深thâm 密mật 經kinh 有hữu 七thất 句cú 。 於ư 第đệ 六lục 句cú 開khai 為vi 二nhị 句cú 。 謂vị 念niệm 處xứ 生sanh 已dĩ 住trụ 及cập 不bất 失thất 脩tu 行hành 相tương/tướng 。 解giải 節tiết 經kinh 文văn 。 依y 真Chân 諦Đế 記ký 開khai 為vi 十thập 句cú )# 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 。 問vấn 曰viết 。 經kinh 意ý 或hoặc 有hữu 比Bỉ 丘Khâu 。 證chứng 見kiến 念niệm 處xứ 等đẳng 十thập 句cú 。 欲dục 何hà 所sở 顯hiển 。


答đáp 曰viết 。

為vi 顯hiển 十thập 義nghĩa 。 說thuyết 此thử 十thập 句cú 。 初sơ 句cú 證chứng 見kiến 念niệm 處xứ 者giả 。 即tức 是thị 境cảnh 界giới 念niệm 處xứ 。 第đệ 二nhị 念niệm 處xứ 相tương/tướng 者giả 。 即tức 是thị 自tự 性tánh 念niệm 處xứ 。 第đệ 三tam 念niệm 處xứ 對đối 治trị 者giả 。 顯hiển 念niệm 處xứ 道đạo 所sở 治trị 四tứ 倒đảo 。 第đệ 四tứ 念niệm 處xứ 對đối 治trị 道đạo 者giả 。 顯hiển 能năng 治trị 道đạo 。 即tức 是thị 雜tạp 念niệm 處xử 治trị 四tứ 倒đảo 故cố 。 第đệ 五ngũ 念niệm 處xứ 脩tu 習tập 者giả 。 即tức 是thị 脩tu 念niệm 處xứ 方phương 便tiện 道đạo 。 第đệ 六lục 未vị 生sanh 念niệm 處xứ 。 證chứng 見kiến 念niệm 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 無vô 礙ngại 道đạo 。 謂vị 八bát 忍nhẫn 。 第đệ 七thất 已dĩ 生sanh 念niệm 處xứ 。 證chứng 見kiến 念niệm 住trụ 者giả 。 即tức 解giải 脫thoát 道đạo 。 謂vị 八bát 知tri 。 第đệ 八bát 不bất 忘vong 失thất 。 即tức 是thị 脩tu 道Đạo 。 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 心tâm 。 第đệ 九cửu 增tăng 長trưởng 者giả 。 即tức 無Vô 學Học 道đạo 。 謂vị 金kim 剛cang 後hậu 心tâm 。 第đệ 十thập 圓viên 滿mãn 者giả 。 即tức 神thần 通thông 。 道đạo 三tam 輪luân 利lợi 物vật 也dã 。 謂vị 神thần 通thông 。 記ký 心tâm 。 正chánh 教giáo 。 如như 四tứ 念niệm 處xứ 有hữu 此thử 十thập 句cú 。 四tứ 正chánh 勤cần 乃nãi 至chí 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 例lệ 亦diệc 如như 此thử 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 今kim 解giải 不bất 爾nhĩ 。 一nhất 一nhất 法Pháp 門môn 。 例lệ 有hữu 六lục 句cú 。 初sơ 二nhị 句cú 准chuẩn 蘊uẩn 應ưng 知tri 。 下hạ 有hữu 四tứ 句cú 。 不bất 同đồng 蘊uẩn 等đẳng 。 言ngôn 得đắc 念niệm 住trụ 能năng 。 治trị 所sở 治trị 者giả 。 顯hiển 四tứ 念niệm 住trụ 能năng 治trị 四tứ 倒đảo 。 謂vị 身thân 念niệm 住trụ 。 觀quán 身thân 不bất 淨tịnh 。 能năng 治trị 淨tịnh 倒đảo 。 受thọ 念niệm 住trụ 。 觀quán 受thọ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 。 能năng 治trị 樂nhạo/nhạc/lạc 倒đảo 。 心tâm 念niệm 住trụ 。 觀quán 心tâm 無vô 常thường 。 能năng 治trị 常thường 倒đảo 。 法pháp 念niệm 住trụ 。 觀quán 法pháp 無vô 我ngã 。 能năng 治trị 我ngã 倒đảo 。 廣quảng 如như 瑜du 伽già 二nhị 十thập 八bát 等đẳng 。 言ngôn 得đắc 念niệm 住trụ 脩tu 故cố 等đẳng 者giả 。 此thử 三tam 句cú 文văn 。 約ước 四tứ 種chủng 脩tu 。 釋thích 四tứ 念niệm 住trụ 。 然nhiên 此thử 四tứ 脩tu 。 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 念niệm 住trụ 現hiện 前tiền 名danh 為vi 行hành 脩tu 。 亦diệc 名danh 得đắc 脩tu 。 起khởi 得đắc 能năng 得đắc 未vị 來lai 。 種chủng 類loại 名danh 准chuẩn 得đắc 脩tu 。 故cố 俱câu 舍xá 論luận 二nhị 十thập 六lục 云vân 。 脩tu 有hữu 四tứ 種chủng 。 一nhất 得đắc 脩tu 。 二nhị 習tập 脩tu 。 三tam 對đối 治trị 脩tu 。 四tứ 除trừ 遣khiển 脩tu 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 依y 法pháp 立lập 。 頌tụng 曰viết 。


立lập 得đắc 習tập 二nhị 脩tu 。 依y 善thiện 有hữu 為vi 法pháp 。 依y 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。


立lập 治trị 脩tu 遣khiển 脩tu 。


論luận 曰viết 。 得đắc 習tập 二nhị 脩tu 。 依y 有hữu 為vi 善thiện 。 未vị 來lai 唯duy 得đắc 。 現hiện 其kỳ 二nhị 脩tu 。 治trị 遣khiển 二nhị 脩tu 。 依y 有hữu 漏lậu 法pháp 。 故cố 有hữu 漏lậu 善thiện 具cụ 足túc 四tứ 脩tu 。 無vô 漏lậu 有hữu 為vi 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 如như 次thứ 各các 具cụ 前tiền 後hậu 二nhị 脩tu 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 順thuận 正chánh 理lý 七thất 十thập 四tứ 。 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 五ngũ 說thuyết 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 集tập 論luận 第đệ 五ngũ 。 雜tạp 集tập 第đệ 九cửu 。 亦diệc 依y 四tứ 脩tu 。 脩tu 念niệm 住trụ 等đẳng 。 彼bỉ 約ước 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 明minh 四tứ 種chủng 脩tu 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 更cánh 辨biện 諸chư 道đạo 脩tu 之chi 差sai 別biệt 。 略lược 說thuyết 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 得đắc 脩tu 。 習tập 脩tu 。 除trừ 去khứ 脩tu 。 對đối 治trị 脩tu 。 得đắc 脩tu 者giả 。 謂vị 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 脩tu 習tập 令linh 生sanh 。 習tập 脩tu 者giả 謂vị 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 。 脩tu 令linh 堅kiên 住trụ 不bất 忘vong 。 陪bồi 復phục 增tăng 廣quảng 。 除trừ 去khứ 脩tu 者giả 。 謂vị 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 脩tu 令linh 永vĩnh 斷đoạn 。 對đối 治trị 脩tu 者giả 。 謂vị 未vị 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 脩tu 令linh 不bất 生sanh 。 如như 是thị 四tứ 種chủng 。 脩tu 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 依y 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 說thuyết 。 瑜du 伽già 六lục 十thập 六lục 。 亦diệc 同đồng 集tập 論luận 。 若nhược 依y 此thử 經Kinh 。 唯duy 初sơ 二nhị 脩tu 。 明minh 脩tu 念niệm 住trụ 。 言ngôn 得đắc 念niệm 住trụ 脩tu 故cố 者giả 。 總tổng 標tiêu 二nhị 脩tu 。 言ngôn 未vị 生sanh 令linh 生sanh 者giả 。 別biệt 顯hiển 得đắc 脩tu 。 言ngôn 生sanh 已dĩ 堅kiên 住trụ 等đẳng 者giả 。 別biệt 顯hiển 習tập 脩tu 。 問vấn 。 如như 何hà 不bất 說thuyết 後hậu 二nhị 種chủng 脩tu 。 答đáp 。 此thử 中trung 俱câu 說thuyết 脩tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 不bất 說thuyết 餘dư 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 故cố 。 或hoặc 可khả 具cụ 四tứ 。 前tiền 能năng 治trị 中trung 攝nhiếp 二nhị 脩tu 故cố 。 言ngôn 得đắc 念niệm 住trụ 未vị 。 生sanh 令linh 生sanh 故cố 者giả 。 准chuẩn 顯hiển 揚dương 第đệ 二nhị 云vân 。 未vị 生sanh 善thiện 法Pháp 。 為vì 令linh 生sanh 故cố 。 未vị 生sanh 者giả 。 謂vị 所sở 未vị 得đắc 。 善thiện 法Pháp 者giả 。 謂vị 聞văn 思tư 脩tu 所sở 生sanh 三tam 慧tuệ 。 由do 無vô 過quá 義nghĩa 。 故cố 名danh 為vi 善thiện 。 為vì 令linh 生sanh 故cố 者giả 。 謂vị 令linh 脩tu 得đắc 故cố 。 言ngôn 得đắc 念niệm 住trụ 生sanh 已dĩ 。 堅kiên 住trụ 不bất 忘vong 。 倍bội 脩tu 增tăng 廣quảng 故cố 者giả 。 此thử 習tập 脩tu 文văn 。 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 若nhược 准chuẩn 顯hiển 揚dương 。 有hữu 其kỳ 七thất 種chủng 。 一nhất 已dĩ 生sanh 善thiện 法Pháp 。 二nhị 令linh 住trụ 。 三tam 不bất 忘vong 。 四tứ 令linh 脩tu 滿mãn 。 五ngũ 令linh 倍bội 脩tu 。 六lục 令linh 增tăng 長trưởng 。 七thất 令linh 廣quảng 大đại 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 已dĩ 生sanh 者giả 謂vị 已dĩ 得đắc 故cố 。 令linh 住trụ 者giả 謂vị 聞văn 慧tuệ 。 令linh 不bất 忘vong 者giả 謂vị 思tư 慧tuệ 。 令linh 脩tu 滿mãn 者giả 謂vị 脩tu 慧tuệ 。 此thử 上thượng 三tam 句cú 。 顯hiển 唯duy 守thủ 護hộ 已dĩ 所sở 得đắc 善thiện 。 令linh 倍bội 脩tu 。 令linh 增tăng 長trưởng 。 令linh 廣quảng 大đại 者giả 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 不bất 唯duy 於ư 彼bỉ 生sanh 知tri 足túc 故cố 。 若nhược 依y 瑜du 伽già 二nhị 十thập 八bát 。 具cụ 足túc 列liệt 名danh 。 而nhi 不bất 解giải 釋thích 。 二nhị 十thập 九cửu 文văn 。 但đãn 有hữu 前tiền 四tứ 。 闕khuyết 後hậu 三tam 句cú 。


如như 有hữu 一nhất 類loại 。 得đắc 念niệm 住trụ 故cố 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 得đắc 正Chánh 斷Đoạn 故cố 。 得đắc 神thần 足túc 故cố 。 得đắc 諸chư 根căn 故cố 。 得đắc 諸chư 力lực 故cố 。 得đắc 覺giác 支chi 故cố 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 類loại 釋thích 五ngũ 門môn 。 謂vị 如như 念niệm 住trụ 。 有hữu 其kỳ 六lục 句cú 。 正Chánh 斷Đoạn 、 神Thần 足Túc 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 。 皆giai 有hữu 六lục 句cú 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 言ngôn 五ngũ 門môn 者giả 。 一nhất 者giả 正Chánh 斷Đoạn 。 謂vị 四tứ 正Chánh 斷Đoạn 。 即tức 已dĩ 生sanh 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 為vi 令linh 斷đoạn 故cố 。 於ư 諸chư 未vị 生sanh 。 惡ác 不bất 善thiện 法pháp 。 為vi 令linh 不bất 生sanh 故cố 。 於ư 其kỳ 未vị 生sanh 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 為vì 令linh 生sanh 故cố 。 於ư 其kỳ 已dĩ 生sanh 一nhất 切thiết 善thiện 法Pháp 。 為vi 欲dục 令linh 住trụ 令linh 不bất 忘vong 失thất 等đẳng 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 何hà 故cố 說thuyết 勤cần 名danh 為vi 正Chánh 斷Đoạn 。 於ư 正chánh 脩tu 習tập 斷đoạn 脩tu 位vị 中trung 。 此thử 勤cần 力lực 能năng 斷đoạn 懈giải 怠đãi 故cố 。 或hoặc 名danh 正chánh 勝thắng 。 於ư 正chánh 持trì 筞# 身thân 語ngữ 意ý 中trung 。 此thử 最tối 勝thắng 故cố 。 順thuận 正chánh 理lý 毗tỳ 婆bà 沙sa 亦diệc 同đồng 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 十thập 九cửu 云vân 。 破phá 邪tà 法pháp 正Chánh 道Đạo 中trung 行hành 。 故cố 名danh 正chánh 勤cần 。 又hựu 云vân 。 四tứ 種chủng 精tinh 進tấn 心tâm 勇dũng 發phát 動động 。 故cố 名danh 正chánh 勤cần 。 辨biện 體thể 性tánh 者giả 。 大đại 小tiểu 諸chư 教giáo 。 皆giai 以dĩ 精tinh 進tấn 為vi 體thể 。 言ngôn 神thần 足túc 者giả 。 謂vị 四Tứ 神Thần 足Túc 。 即tức 欲dục 勤cần 心tâm 觀quán 三tam 摩ma 地địa 。 依y 俱câu 舍xá 云vân 。 何hà 緣duyên 於ư 定định 立lập 神thần 足túc 名danh 。 諸chư 靈linh 妙diệu 德đức 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 神thần 即tức 是thị 定định 。 足túc 謂vị 欲dục 等đẳng 。 彼bỉ 應ưng 覺giác 分phần/phân 事sự 有hữu 十thập 三tam 增tăng 欲dục 心tâm 故cố 。 (# 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 覺giác 分phần/phân 十thập 一nhất 。 加gia 欲dục 心tâm 故cố 成thành 十thập 三tam 事sự )# 又hựu 違vi 經kinh 說thuyết 。 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 說thuyết 神thần 足túc 等đẳng 。 神thần 謂vị 受thọ 用dụng 種chủng 種chủng 神thần 境cảnh 。 分phần/phân 一nhất 為vi 多đa 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 足túc 謂vị 欲dục 等đẳng 四tứ 三tam 摩ma 地địa 。 此thử 中trung 佛Phật 說thuyết 定định 果quả 名danh 神thần 。 欲dục 等đẳng 所sở 生sanh 等đẳng 持trì 名danh 足túc 。 正chánh 理lý 大đại 同đồng 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 能năng 為vi 神thần 妙diệu 功công 德đức 所sở 依y 。 故cố 名danh 神thần 足túc 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 大đại 婆bà 沙sa 百bách 四tứ 十thập 一nhất 說thuyết 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 攝nhiếp 心tâm 安an 隱ẩn 於ư 緣duyên 中trung 故cố 。 名danh 如như 意ý 足túc 。 又hựu 云vân 。 行hành 四tứ 正chánh 勤cần 時thời 。 心tâm 等đẳng 散tán 故cố 。 以dĩ 定định 攝nhiếp 心tâm 。 故cố 名danh 如như 意ý 足túc 。 又hựu 云vân 。 智trí 定định 力lực 等đẳng 所sở 願nguyện 皆giai 得đắc 故cố 。 名danh 如như 意ý 足túc 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 依y 瑜du 伽già 云vân 。 問vấn 。 何hà 因nhân 緣duyên 說thuyết 名danh 神thần 足túc 。 答đáp 。 如như 有hữu 足túc 者giả 。 能năng 往vãng 能năng 還hoàn 。 騰đằng 躍dược 勇dũng 健kiện 。 能năng 得đắc 能năng 證chứng 世thế 間gian 所sở 有hữu 。 殊thù 勝thắng 之chi 法Pháp 。 世thế 殊thù 勝thắng 法Pháp 。 說thuyết 名danh 為vi 神thần 。 彼bỉ 能năng 到đáo 此thử 。 故cố 名danh 神thần 足túc 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 能năng 得đắc 能năng 證chứng 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 由do 出xuất 世thế 法pháp 。 最tối 勝thắng 自tự 在tại 。 是thị 最tối 勝thắng 神thần 。 彼bỉ 能năng 證chứng 此thử 。 故cố 名danh 神thần 足túc 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 辨biện 體thể 性tánh 者giả 。 大đại 小tiểu 諸chư 教giáo 。 皆giai 用dụng 三tam 摩ma 地địa 為vi 體thể 。 言ngôn 諸chư 根căn 諸chư 力lực 者giả 。 謂vị 五Ngũ 根Căn 五Ngũ 力Lực 。 即tức 信tín 精tinh 進tấn 念niệm 定định 慧tuệ 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 何hà 緣duyên 信tín 等đẳng 先tiên 說thuyết 為vi 根căn 。 後hậu 名danh 為vi 力lực 。 由do 此thử 五ngũ 法pháp 。 依y 下hạ 上thượng 品phẩm 。 分phần/phân 先tiên 後hậu 故cố 。 又hựu 依y 可khả 屈khuất 伏phục 不bất 可khả 屈khuất 伏phục 故cố 。 依y 順thuận 正chánh 理lý 云vân 。 何hà 緣duyên 信tín 等đẳng 立lập 根căn 力lực 名danh 。 以dĩ 增tăng 上thượng 故cố 。 難nạn/nan 屈khuất 伏phục 故cố 。 何hà 緣duyên 此thử 五ngũ 先tiên 說thuyết 為vi 根căn 。 後hậu 名danh 為vi 力lực 。 由do 此thử 五ngũ 法pháp 。 依y 下hạ 上thượng 品phẩm 。 分phần/phân 先tiên 後hậu 故cố 。 又hựu 依y 可khả 屈khuất 伏phục 不bất 可khả 屈khuất 伏phục 故cố 。 下hạ 品phẩm 信tín 等đẳng 勢thế 力lực 劣liệt 故cố 。 猶do 為vi 所sở 治trị 同đồng 類loại 屈khuất 伏phục 。 上thượng 品phẩm 翻phiên 此thử 。 故cố 得đắc 力lực 名danh 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 勢thế 用dụng 增tăng 上thượng 。 故cố 名danh 為vi 根căn 。 難nan 可khả 摧tồi 制chế 。 故cố 名danh 為vi 力lực 。 依y 智Trí 度Độ 云vân 。 耎nhuyễn 智trí 心tâm 得đắc 故cố 名danh 根căn 。 利lợi 智trí 心tâm 得đắc 故cố 名danh 力lực 。 又hựu 云vân 。 於ư 知tri 眾chúng 生sanh 根căn 中trung 。 得đắc 自tự 在tại 方phương 便tiện 力lực 。 故cố 名danh 為vi 根căn 。 五Ngũ 力Lực 增tăng 長trưởng 。 能năng 破phá 煩phiền 惱não 。 度độ 眾chúng 生sanh 。 得đắc 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 是thị 名danh 為vi 力lực 。


復phục 次thứ 天thiên 魔ma 外ngoại 道đạo 。 不bất 能năng 爼trở 壞hoại 。 故cố 名danh 為vi 力lực 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 依y 瑜du 伽già 論luận 。 增tăng 上thượng 義nghĩa 故cố 說thuyết 名danh 根căn 。 難nan 伏phục 義nghĩa 故cố 名danh 力lực 。 具cụ 如như 彼bỉ 說thuyết 。 顯hiển 揚dương 雜tạp 集tập 等đẳng 意ý 同đồng 瑜du 伽già 。 辨biện 體thể 性tánh 者giả 。 大đại 小tiểu 諸chư 教giáo 。 皆giai 用dụng 信tín 等đẳng 五ngũ 法pháp 為vi 體thể 。 言ngôn 覺giác 支chi 者giả 。 謂vị 七thất 覺giác 支chi 。 即tức 念niệm 。 擇trạch 法pháp 。 精tinh 進tấn 。 喜hỷ 。 安an 定định 。 捨xả 覺giác 支chi 。 依y 婆bà 沙sa 云vân 。 助trợ 如như 實thật 覺giác 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 問vấn 。 覺giác 支chi 者giả 是thị 何hà 義nghĩa 耶da 。 為vi 能năng 覺giác 悟ngộ 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 為vi 覺giác 之chi 支chi 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 是thị 能năng 覺giác 悟ngộ 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 即tức 應ưng 一nhất 是thị 六lục 非phi 。 答đáp 。 六lục 是thị 覺giác 支chi 。 能năng 隨tùy 順thuận 覺giác 。 從tùng 勝thắng 而nhi 說thuyết 亦diệc 名danh 覺giác 支chi 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 是thị 覺giác 之chi 支chi 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 即tức 應ưng 六lục 是thị 一nhất 非phi 。 答đáp 。 擇trạch 法pháp 是thị 覺giác 支chi 亦diệc 是thị 覺giác 。 餘dư 六lục 是thị 覺giác 支chi 而nhi 非phi 是thị 覺giác 。 如như 正chánh 見kiến 是thị 道đạo 亦diệc 正Chánh 道Đạo 支chi 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 順thuận 正chánh 理lý 論luận 意ý 同đồng 婆bà 沙sa 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 無Vô 學Học 實thật 覺giác 此thử 七thất 事sự 能năng 到đáo 故cố 名danh 分phần/phân 。 又hựu 云vân 。 脩tu 道Đạo 用dụng 故cố 名danh 覺giác 。 見kiến 道đạo 。 用dụng 故cố 名danh 道đạo 。 中trung 邊biên 論luận 云vân 。 此thử 支chi 助trợ 覺giác 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 由do 此thử 覺giác 支chi 位vị 在tại 見kiến 道đạo 。 依y 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 諸chư 已dĩ 證chứng 入nhập 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 如như 實thật 覺giác 慧tuệ 。 用dụng 此thử 為vi 支chi 。 故cố 名danh 覺giác 支chi 。 辨biện 體thể 性tánh 者giả 。 大đại 小tiểu 諸chư 教giáo 。 用dụng 慧tuệ 精tinh 進tấn 念niệm 定định 。 喜hỷ 受thọ 輕khinh 安an 行hành 捨xả 為vi 體thể 。


復phục 有hữu 一nhất 類loại 。 得đắc 八bát 支chi 正Chánh 道Đạo 相tương/tướng 故cố 。 得đắc 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 能năng 治trị 所sở 治trị 故cố 。 得đắc 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 脩tu 故cố 。 得đắc 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 未vị 生sanh 令linh 生sanh 故cố 。 得đắc 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 生sanh 已dĩ 。 堅kiên 住trụ 不bất 忘vong 。 倍bội 脩tu 增tăng 廣quảng 故cố 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 約ước 八bát 道đạo 支chi 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。 能năng 治trị 是thị 八Bát 聖Thánh 道Đạo 。 所sở 治trị 是thị 八bát 邪tà 。 餘dư 同đồng 前tiền 釋thích 。 言ngôn 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 者giả 。 謂vị 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 問vấn 。 言ngôn 道đạo 支chi 者giả 。 是thị 何hà 義nghĩa 耶da 。 為vi 能năng 求cầu 趣thú 故cố 名danh 道đạo 支chi 。 為vi 道đạo 之chi 支chi 故cố 名danh 道đạo 支chi 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 此thử 能năng 求cầu 趣thú 故cố 名danh 道đạo 支chi 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 則tắc 應ưng 一nhất 是thị 七thất 非phi 。 答đáp 。 七thất 是thị 道đạo 分phần/phân 。 能năng 隨tùy 順thuận 道đạo 。 從tùng 勝thắng 而nhi 說thuyết 。 亦diệc 名danh 道đạo 支chi 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 是thị 道đạo 之chi 支chi 。 故cố 名danh 道đạo 支chi 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 即tức 應ưng 七thất 是thị 一nhất 非phi 。 答đáp 。 正chánh 見kiến 是thị 道đạo 亦diệc 道đạo 支chi 。 餘dư 是thị 道đạo 支chi 而nhi 非phi 道đạo 。 如như 擇trạch 法pháp 是thị 覺giác 亦diệc 是thị 覺giác 支chi 。 餘dư 六lục 是thị 覺giác 支chi 而nhi 非phi 覺giác 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 得đắc 是thị 諸chư 安an 隱ẩn 具cụ 足túc 已dĩ 欲dục 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 為vi 城thành 故cố 。 行hành 是thị 諸chư 法pháp 。 是thị 時thời 名danh 為vi 道đạo 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 問vấn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 名danh 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 答đáp 。 諸chư 聖thánh 是thị 覺giác 已dĩ 見kiến 迹tích 者giả 。 由do 八bát 支chi 攝nhiếp 行hành 迹tích 正Chánh 道Đạo 。 能năng 無vô 餘dư 斷đoạn 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 能năng 於ư 解giải 脫thoát 究cứu 竟cánh 作tác 證chứng 。 是thị 故cố 名danh 為vi 。 八Bát 支Chi 聖Thánh 道Đạo 。 辨biện 體thể 性tánh 者giả 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 俱câu 舍xá 。 六lục 法pháp 為vi 體thể 。 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 同đồng 或hoặc 故cố 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 。 七thất 法pháp 為vi 體thể 。 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 不bất 相tương 雜tạp 故cố 。 正chánh 理lý 亦diệc 同đồng 。 毗tỳ 婆bà 沙sa 論luận 有hữu 三tam 釋thích 。 或hoặc 說thuyết 為vi 六lục 。 或hoặc 說thuyết 為vi 七thất 。 意ý 同đồng 俱câu 舍xá 。 或hoặc 說thuyết 為vi 八bát 。 正chánh 命mạng 非phi 正chánh 語ngữ 業nghiệp 故cố 。 依y 雜tạp 集tập 論luận 云vân 。 道đạo 支chi 自tự 體thể 者giả 。 謂vị 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 精tinh 進tấn 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 如như 是thị 八bát 法Pháp 。 名danh 道đạo 支chi 自tự 體thể 。 問vấn 。 七Thất 覺Giác 八Bát 道Đạo 。 依y 何hà 位vị 說thuyết 。 答đáp 。 依y 婆bà 沙sa 自tự 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 見kiến 位vị 八bát 正Chánh 道Đạo 。 脩tu 位vị 七thất 覺giác 支chi 。 一nhất 云vân 。 見kiến 道đạo 名danh 覺giác 支chi 。 脩tu 道Đạo 名danh 八bát 道đạo 。 許hứa 家gia 正chánh 義nghĩa 。 前tiền 說thuyết 為vi 正chánh 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 說thuyết 同đồng 婆bà 沙sa 。 一nhất 說thuyết 七thất 覺giác 在tại 見kiến 道đạo 。 八bát 道đạo 通thông 見kiến 脩tu 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 智Trí 度Độ 論luận 自tự 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 。 同đồng 大đại 婆bà 沙sa 雜tạp 集tập 中trung 邊biên 。 七thất 覺giác 為vi 見kiến 。 八bát 道đạo 為vi 脩tu 。 顯hiển 揚dương 論luận 說thuyết 七thất 覺giác 在tại 見kiến 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 中trung 正chánh 見kiến 。 通thông 於ư 見kiến 修tu 。 餘dư 七thất 唯duy 脩tu 。 瑜du 伽già 七thất 覺giác 為vi 見kiến 。 八Bát 聖Thánh 道Đạo 中trung 。 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 唯duy 立lập 脩tu 道Đạo 。 餘dư 不bất 別biệt 說thuyết 。 廣quảng 辨biện 道Đạo 品Phẩm 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。


世Thế 尊Tôn 我ngã 見kiến 彼bỉ 已dĩ 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 。 此thử 諸chư 長trưởng 老lão 。 依y 有hữu 所sở 得đắc 現hiện 觀quán 。 各các 說thuyết 種chủng 種chủng 相tướng 法pháp 。 記ký 別biệt 所sở 解giải 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 述thuật 已dĩ 所sở 念niệm 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 略lược 述thuật 己kỷ 念niệm 。 次thứ 重trọng/trùng 述thuật 己kỷ 念niệm 。 後hậu 讚tán 世Thế 尊Tôn 德đức 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 略lược 述thuật 己kỷ 念niệm 。


當đương 知tri 彼bỉ 諸chư 長trưởng 老lão 。 一nhất 切thiết 皆giai 懷hoài 增tăng 上thượng 慢mạn 。 為vi 增tăng 上thượng 慢mạn 。 所sở 執chấp 持trì 故cố 。 於ư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。 不bất 能năng 解giải 了liễu 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 述thuật 所sở 念niệm 。


是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 甚thậm 奇kỳ 。 乃nãi 至chí 世Thế 尊Tôn 善thiện 說thuyết 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 讚tán 世Thế 尊Tôn 德đức 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 略lược 讚tán 善thiện 說thuyết 。 次thứ 舉cử 所sở 讚tán 教giáo 。 後hậu 顯hiển 非phi 餘dư 境cảnh 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。


謂vị 世Thế 尊Tôn 言ngôn 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 相tướng 。 微vi 細tế 最tối 微vi 細tế 。 甚thậm 深thâm 最tối 甚thậm 深thâm 。 難nan 通thông 達đạt 最tối 難nan 通thông 達đạt 。 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 舉cử 所sở 讚tán 教giáo 。 微vi 細tế 等đẳng 文văn 。 已dĩ 如như 上thượng 釋thích 。


世Thế 尊Tôn 此thử 聖thánh 教giáo 中trung 。 脩tu 行hành 苾bật 芻sô 。 於ư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。 尚thượng 難nan 通thông 達đạt 。 況huống 諸chư 外ngoại 道đạo 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 顯hiển 非phi 餘dư 境cảnh 。 謂vị 諸chư 二Nhị 乘Thừa 及cập 諸chư 外ngoại 道đạo 。 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 遍biến 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 皆giai 是thị 此thử 中trung 。 起khởi 增tăng 上thượng 慢mạn 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 尊tôn 者giả 善thiện 現hiện 曰viết 。


如như 是thị 如như 是thị 。 善thiện 現hiện 。 我ngã 於ư 微vi 細tế 最tối 微vi 細tế 。 甚thậm 深thâm 最tối 甚thậm 深thâm 。 難nan 通thông 達đạt 最tối 難nan 通thông 達đạt 。 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 現hiện 正chánh 等đẳng 現hiện 覺giác 等đẳng 覺giác 已dĩ 。 為vì 他tha 宣tuyên 說thuyết 。 顯hiển 示thị 開khai 解giải 。 施thi 設thiết 照chiếu 了liễu 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 即tức 所sở 讚tán 德đức 。 如như 汝nhữ 所sở 讚tán 。 於ư 微vi 細tế 等đẳng 一nhất 味vị 勝thắng 義nghĩa 。 自tự 覺giác 悟ngộ 他tha 。 又hựu 解giải 。 初sơ 是thị 總tổng 讚tán 。 能năng 自tự 覺giác 他tha 。 後hậu 是thị 別biệt 讚tán 。 能năng 自tự 覺giác 他tha 。 讚tán 自tự 他tha 覺giác 。 重trọng/trùng 言ngôn 如như 是thị 。


何hà 以dĩ 故cố 。

釋thích 曰viết 。 第đệ 二nhị 依y 徵trưng 廣quảng 釋thích 。 先tiên 徵trưng 。 後hậu 釋thích 。 此thử 即tức 徵trưng 也dã 。


善thiện 現hiện 。 我ngã 已dĩ 顯hiển 示thị 。 於ư 一nhất 切thiết 蘊uẩn 中trung 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 廣quảng 釋thích 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 法pháp 。 次thứ 喻dụ 。 後hậu 合hợp 。 法pháp 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 約ước 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 顯hiển 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 次thứ 善thiện 現hiện 脩tu 觀quán 行hành 下hạ 。 約ước 三tam 遍biến 義nghĩa 以dĩ 辨biện 一nhất 味vị 。 後hậu 善thiện 現hiện 如như 彼bỉ 下hạ 。 即tức 以dĩ 離ly 三tam 過quá 。 釋thích 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 就tựu 初sơ 段đoạn 中trung 。 先tiên 釋thích 。 後hậu 結kết 。 釋thích 中trung 復phục 二nhị 。 初sơ 約ước 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 後hậu 此thử 清thanh 淨tịnh 下hạ 。 以dĩ 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 顯hiển 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 約ước 蘊uẩn 上thượng 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 後hậu 類loại 處xứ 等đẳng 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 此thử 則tắc 初sơ 也dã 。 一nhất 切thiết 蘊uẩn 者giả 。 五ngũ 蘊uẩn 非phi 一nhất 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 。 或hoặc 可khả 漏lậu 無vô 漏lậu 等đẳng 非phi 一nhất 。 故cố 言ngôn 一nhất 切thiết 。 此thử 意ý 說thuyết 云vân 。 於ư 蘊uẩn 等đẳng 上thượng 。 有hữu 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 亦diệc 名danh 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 由do 緣duyên 此thử 境cảnh 。 得đắc 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 是thị 故cố 顯hiển 揚dương 十thập 六lục 卷quyển 云vân 。


復phục 次thứ 頌tụng 曰viết 。


清thanh 淨tịnh 之chi 所sở 緣duyên 。 常thường 無vô 有hữu 變biến 異dị 。 善thiện 性tánh 及cập 樂nhạo/nhạc/lạc 性tánh 。


一nhất 切thiết 皆giai 成thành 就tựu 。


論luận 曰viết 。 由do 勝thắng 諦đế 離ly 一nhất 異dị 性tánh 故cố 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 緣duyên 此thử 境cảnh 。 得đắc 心tâm 清thanh 淨tịnh 故cố 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 或hoặc 可khả 勝thắng 義nghĩa 即tức 體thể 離ly 繫hệ 故cố 名danh 清thanh 淨tịnh 。 問vấn 。 上thượng 經kinh 中trung 未vị 說thuyết 此thử 言ngôn 。 如như 何hà 說thuyết 言ngôn 。 我ngã 已dĩ 顯hiển 示thị 。 解giải 云vân 。 諸chư 部bộ 般Bát 若Nhã 及cập 無vô 量lượng 義nghĩa 中trung 。 皆giai 說thuyết 真Chân 如Như 也dã 。


我ngã 已dĩ 顯hiển 示thị 。 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 緣duyên 起khởi 。 食thực 諦đế 界giới 念niệm 。 住trụ 正Chánh 斷Đoạn 神Thần 足Túc 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 、 道Đạo 支Chi 中trung 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 釋thích 類loại 處xứ 等đẳng 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 理lý 。 遍biến 諸chư 法pháp 故cố 。


此thử 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 於ư 一nhất 切thiết 蘊uẩn 中trung 。 是thị 一nhất 味vị 相tướng 。 無vô 別biệt 異dị 相tướng 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 顯hiển 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 約ước 諸chư 蘊uẩn 。 釋thích 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 後hậu 類loại 處xứ 等đẳng 。 釋thích 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 約ước 蘊uẩn 上thượng 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 顯hiển 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 於ư 諸chư 蘊uẩn 上thượng 。 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 無vô 別biệt 異dị 相tướng 。 無vô 別biệt 異dị 義nghĩa 。 即tức 一nhất 味vị 故cố 。


如như 於ư 蘊uẩn 中trung 。 如như 是thị 於ư 一nhất 切thiết 處xứ 中trung 。 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 道đạo 支chi 中trung 。 是thị 一nhất 味vị 相tướng 。 無vô 別biệt 異dị 相tướng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 類loại 處xứ 等đẳng 。 諸chư 法Pháp 一nhất 味vị 。


是thị 故cố 善Thiện 現Hiện 。 由do 是thị 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 是thị 遍biến 一nhất 切thiết 味vị 相tương/tướng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 結kết 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 是thị 一nhất 味vị 相tướng 。 謂vị 由do 前tiền 所sở 明minh 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 中trung 清thanh 淨tịnh 所sở 緣duyên 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 相tướng 。 無vô 別biệt 道Đạo 理lý 。 故cố 知tri 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 相tương/tướng 即tức 是thị 遍biến 一nhất 切thiết 。


善thiện 現hiện 。 脩tu 觀quán 行hành 苾bật 芻sô 。 通thông 達đạt 一nhất 蘊uẩn 。 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 法pháp 無vô 我ngã 性tánh 已dĩ 。 更cánh 不bất 尋tầm 求cầu 。 各các 別biệt 餘dư 蘊uẩn 。 諸chư 處xứ 緣duyên 起khởi 。 食thực 諦đế 界giới 念niệm 。 住trụ 正Chánh 斷Đoạn 神Thần 足Túc 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 、 道Đạo 支Chi 。 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 法pháp 無vô 我ngã 性tánh 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 三tam 遍biến 義nghĩa 。 以dĩ 釋thích 一nhất 味vị 。 言ngôn 三tam 遍biến 者giả 。 謂vị 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 及cập 法pháp 無vô 我ngã 。 此thử 三tam 皆giai 遍biến 蘊uẩn 等đẳng 法pháp 中trung 。 故cố 說thuyết 此thử 三tam 名danh 為vi 一nhất 味vị 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 後hậu 結kết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 反phản 解giải 。 後hậu 順thuận 釋thích 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 謂vị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 有hữu 眾chúng 多đa 義nghĩa 。 依y 大đại 般Bát 若Nhã 。 有hữu 十thập 二nhị 名danh 。 謂vị 真Chân 如Như 。 法Pháp 界Giới 。 法pháp 性tánh 。 不bất 虗hư 妄vọng 性tánh 。 不bất 變biến 異dị 性tánh 。 平bình 等đẳng 性tánh 。 離ly 生sanh 性tánh 。 法pháp 定định 。 法pháp 住trụ 。 實thật 際tế 。 虗hư 空không 界giới 。 不bất 思tư 議nghị 界giới 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 餘dư 教giáo 所sở 說thuyết 。 不bất 可khả 具cụ 述thuật 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 且thả 約ước 三tam 義nghĩa 以dĩ 釋thích 一nhất 味vị 。 言ngôn 真Chân 如Như 者giả 。 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 卷quyển 云vân 。 真chân 謂vị 真chân 實thật 顯hiển 非phi 虗hư 妄vọng 。 如như 謂vị 如như 常thường 表biểu 無vô 變biến 異dị 。 謂vị 此thử 真chân 實thật 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 。 常thường 如như 其kỳ 性tánh 。 故cố 曰viết 真Chân 如Như 。 即tức 是thị 湛trạm 然nhiên 不bất 虗hư 妄vọng 義nghĩa 。 問vấn 。 豈khởi 不bất 前tiền 說thuyết 真chân 勝thắng 義nghĩa 諦đế 離ly 諸chư 名danh 言ngôn 。 如như 何hà 於ư 此thử 說thuyết 名danh 真Chân 如Như 。 解giải 釋thích 此thử 難nạn/nan 。 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 二nhị 卷quyển 說thuyết 。 真Chân 如Như 亦diệc 是thị 假giả 施thi 設thiết 名danh 。 遮già 撥bát 為vi 無vô 。 故cố 說thuyết 為vi 有hữu 。 遮già 執chấp 為vi 有hữu 。 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 勿vật 謂vị 虗hư 幻huyễn 。 故cố 說thuyết 為vi 實thật 。 理lý 非phi 妄vọng 倒đảo 。 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 言ngôn 勝thắng 義nghĩa 者giả 。 勝thắng 謂vị 勝thắng 智trí 。 義nghĩa 即tức 境cảnh 義nghĩa 。 謂vị 此thử 真Chân 如Như 。 二nhị 種chủng 勝thắng 智trí 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 。 故cố 名danh 勝thắng 義nghĩa 。 是thị 故cố 顯hiển 揚dương 第đệ 十thập 六lục 云vân 。 論luận 曰viết 。 此thử 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 當đương 知tri 即tức 是thị 。 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 問vấn 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 七thất 種chủng 真Chân 如Như 。 名danh 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 答đáp 。 由do 是thị 二nhị 最tối 勝thắng 智trí 所sở 行hành 故cố 。 謂vị 出xuất 世thế 智trí 及cập 後hậu 所sở 得đắc 世thế 間gian 智trí 。 由do 此thử 勝thắng 義nghĩa 。 無vô 戲hí 論luận 故cố 。 非phi 餘dư 智trí 境cảnh 。 自tự 餘dư 別biệt 義nghĩa 。 如như 二nhị 諦đế 章chương 。 言ngôn 法pháp 無vô 我ngã 者giả 。 如như 集tập 論luận 第đệ 三tam 說thuyết 。 何hà 等đẳng 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 謂vị 如như 我ngã 論luận 者giả 。 所sở 立lập 我ngã 相tương/tướng 蘊uẩn 界giới 處xứ 非phi 此thử 相tương/tướng 。 由do 蘊uẩn 界giới 處xứ 我ngã 相tương/tướng 無vô 故cố 。 故cố 名danh 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 雜tạp 集tập 第đệ 八bát 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 問vấn 。 空không 與dữ 無vô 我ngã 。 二nhị 種chủng 何hà 別biệt 。 答đáp 。 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 四tứ 說thuyết 不bất 同đồng 。 故cố 第đệ 二nhị 十thập 六lục 云vân 。 違vi 我ngã 所sở 見kiến 故cố 空không 。 違vi 我ngã 見kiến 故cố 非phi 我ngã 。 又hựu 云vân 。 內nội 離ly 士sĩ 夫phu 故cố 空không 。 不bất 自tự 在tại 故cố 非phi 我ngã 。 又hựu 云vân 。 於ư 此thử 無vô 我ngã 故cố 空không 。 自tự 非phi 我ngã 故cố 非phi 我ngã 。 又hựu 云vân 。 為vi 治trị 我ngã 所sở 見kiến 故cố 脩tu 空không 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 我ngã 見kiến 故cố 脩tu 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 大đại 毗tỳ 婆bà 沙sa 第đệ 七thất 十thập 九cửu 。 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 說thuyết 。 同đồng 俱câu 舍xá 初sơ 二nhị 釋thích 。 順thuận 正chánh 理lý 論luận 第đệ 七thất 十thập 四tứ 云vân 。 無vô 主chủ 宰tể 故cố 空không 。 違vi 我ngã 相tương/tướng 故cố 非phi 我ngã 。 又hựu 云vân 。 為vi 治trị 我ngã 所sở 見kiến 故cố 脩tu 空không 行hành 相tương/tướng 。 為vi 治trị 我ngã 見kiến 故cố 脩tu 非phi 我ngã 行hành 相tương/tướng 。 (# 此thử 同đồng 俱câu 舍xá 論luận 第đệ 四tứ 釋thích )# 依y 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 三tam 十thập 二nhị 云vân 。 不bất 見kiến 實thật 是thị 名danh 空không 。 不bất 見kiến 我ngã 是thị 名danh 無vô 我ngã 。 依y 集tập 論luận 第đệ 三tam 云vân 。 何hà 等đẳng 空không 相tướng 。 謂vị 若nhược 於ư 是thị 處xứ 此thử 非phi 有hữu 。 由do 此thử 理lý 正chánh 觀quán 為vi 空không 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 餘dư 是thị 有hữu 。 由do 此thử 理lý 如như 實thật 如như 有hữu 。 是thị 名danh 善thiện 入nhập 空không 性tánh 。 於ư 何hà 處xứ 誰thùy 非phi 有hữu 。 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 常thường 恆hằng 凝ngưng 住trụ 不bất 變biến 壞hoại 法pháp 。 我ngã 我ngã 所sở 等đẳng 非phi 有hữu 。 由do 此thử 理lý 彼bỉ 皆giai 是thị 空không 。 於ư 何hà 處xứ 誰thùy 餘dư 有hữu 。 即tức 此thử 處xứ 無vô 我ngã 性tánh 。 此thử 無vô 我ngã 性tánh 。 無vô 我ngã 有hữu 性tánh 。 是thị 謂vị 空không (# 成thành 實thật 論luận 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 云vân 。 如như 法Pháp 印ấn 經kinh 中trung 說thuyết 。 行hành 者giả 觀quán 色sắc 無vô 常thường 。 空không 虗hư 無vô 常thường 者giả 。 謂vị 色sắc 體thể 性tánh 無vô 常thường 空không 虗hư 者giả 。 如như 瓶bình 中trung 無vô 水thủy 名danh 曰viết 空không 瓶bình 。 如như 是thị 如như 是thị 。 五ngũ 蘊uẩn 中trung 無vô 神thần 我ngã 故cố 名danh 為vi 空không 。 又hựu 聖thánh 行hành 品phẩm 云vân 。 有hữu 二nhị 行hành 。 空không 行hành 無vô 我ngã 行hành 。 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 不bất 見kiến 眾chúng 生sanh 。 是thị 名danh 空không 行hành 。 見kiến 五ngũ 陰ấm 亦diệc 無vô 。 是thị 無vô 我ngã 行hành 也dã )# 。


唯duy 即tức 隨tùy 此thử 。 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 無vô 二nhị 智trí 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 於ư 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 審thẩm 察sát 趣thú 證chứng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 順thuận 釋thích 一nhất 味vị 。 釋thích 此thử 文văn 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 一nhất 云vân 。 唯duy 此thử 皆giai 是thị 一nhất 蘊uẩn 遮già 表biểu 異dị 故cố 說thuyết 二nhị 。 言ngôn 唯duy 是thị 遮già 遣khiển 遮già 餘dư 蘊uẩn 等đẳng 。 此thử 者giả 表biểu 示thị 此thử 一nhất 蘊uẩn 也dã 。 此thử 意ý 說thuyết 云vân 。 唯duy 此thử 一nhất 蘊uẩn 。 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 及cập 有hữu 無vô 無vô 二nhị 法pháp 無vô 我ngã 境cảnh 。 三tam 種chủng 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 後hậu 所sở 得đắc 智trí 。 於ư 彼bỉ 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 審thẩm 察sát 趣thú 證chứng 。 故cố 知tri 真Chân 如Như 是thị 一nhất 味vị 相tướng 。 一nhất 云vân 。 無vô 二nhị 智trí 者giả 人nhân 法pháp 二nhị 無vô 我ngã 智trí 。 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 行hành 者giả 以dĩ 三tam 種chủng 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 即tức 用dụng 此thử 智trí 。 於ư 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 中trung 。 審thẩm 察sát 趣thú 證chứng 。 餘dư 如như 初sơ 說thuyết 。 或hoặc 可khả 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。 上thượng 來lai 總tổng 有hữu 三tam 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 唯duy 此thử 皆giai 是thị 一nhất 味vị 真Chân 如Như 。 亦diệc 有hữu 三tam 釋thích 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 一nhất 云vân 。 唯duy 謂vị 一nhất 蘊uẩn 此thử 即tức 真Chân 如Như 。 亦diệc 有hữu 三tam 釋thích 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 如như 是thị 上thượng 來lai 總tổng 有hữu 九cửu 釋thích 。 或hoặc 可khả 唯duy 是thị 真Chân 如Như 此thử 即tức 一nhất 蘊uẩn 。 亦diệc 有hữu 三tam 釋thích 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。 雖tuy 有hữu 此thử 釋thích 。 文văn 辭từ 不bất 便tiện 。 總tổng 釋thích 意ý 云vân 。 前tiền 文văn 遮già 求cầu 餘dư 法pháp 勝thắng 義nghĩa 。 故cố 名danh 反phản 解giải 。 此thử 文văn 成thành 立lập 唯duy 求cầu 一nhất 蘊uẩn 故cố 名danh 順thuận 釋thích 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 釋thích 兩lưỡng 段đoạn 經Kinh 云vân 。 前tiền 文văn 釋thích 通thông 達đạt 三tam 境cảnh 。 後hậu 文văn 釋thích 審thẩm 察sát 趣thú 證chứng 。 此thử 三tam 別biệt 者giả 。 若nhược 依y 小Tiểu 乘Thừa 。 三tam 無vô 漏lậu 根căn 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 即tức 見kiến 脩tu 無Vô 學Học 位vị 差sai 別biệt 故cố 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 地địa 地địa 皆giai 有hữu 入nhập 住trụ 出xuất 分phần/phân 。 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 配phối 屬thuộc 應ưng 知tri 。


是thị 故cố 善Thiện 現Hiện 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 是thị 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 結kết 文văn 。 可khả 知tri 。


善thiện 現hiện 。 如như 彼bỉ 諸chư 蘊uẩn 。 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 。 如như 彼bỉ 法pháp 處xứ 緣duyên 起khởi 食thực 諦đế 界giới 念niệm 。 住trụ 正Chánh 斷Đoạn 神Thần 足Túc 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 、 道Đạo 支Chi 。 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 三tam 以dĩ 離ly 三tam 過quá 。 釋thích 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 即tức 真Chân 如Như 等đẳng 。 離ly 有hữu 因nhân 等đẳng 三tam 種chủng 過quá 失thất 。 故cố 成thành 一nhất 味vị 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 釋thích 。 後hậu 結kết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 蘊uẩn 等đẳng 。 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 。 後hậu 辨biện 真Chân 如Như 無vô 別biệt 異dị 相tướng 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 文văn 有hữu 二nhị 節tiết 。 初sơ 明minh 諸chư 蘊uẩn 。 展triển 轉chuyển 異dị 相tướng 。 後hậu 如như 彼bỉ 下hạ 類loại 處xứ 等đẳng 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 異dị 。 由do 此thử 蘊uẩn 等đẳng 相tương/tướng 別biệt 異dị 故cố 。 有hữu 三tam 過quá 失thất 。 一nhất 者giả 有hữu 因nhân 。 因nhân 所sở 生sanh 故cố 。 二nhị 者giả 有hữu 為vi 。 相tương/tướng 所sở 遷thiên 故cố 。 三tam 非phi 勝thắng 義nghĩa 。 應ưng 更cánh 尋tầm 求cầu 。 非phi 究cứu 竟cánh 故cố 。


若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 法pháp 無vô 我ngã 性tánh 。 亦diệc 異dị 相tướng 者giả 。 是thị 即tức 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 法pháp 無vô 我ngã 性tánh 。 亦diệc 應ưng 有hữu 因nhân 。 從tùng 因nhân 所sở 生sanh 。 若nhược 從tùng 因nhân 生sanh 。 應ưng 是thị 有hữu 為vi 。 若nhược 是thị 有hữu 為vi 。 應ưng 非phi 勝thắng 義nghĩa 。 若nhược 非phi 勝thắng 義nghĩa 。 應ưng 更cánh 尋tầm 求cầu 。 餘dư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。


釋thích 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 無vô 別biệt 異dị 相tướng 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 返phản 顯hiển 勝thắng 義nghĩa 。 有hữu 三tam 過quá 失thất 。 後hậu 善thiện 現hiện 下hạ 順thuận 釋thích 勝thắng 義nghĩa 。 離ly 三tam 過quá 失thất 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 文văn 有hữu 二nhị 節tiết 。 初sơ 牒điệp 異dị 相tướng 。 後hậu 顯hiển 三tam 失thất 。 言ngôn 三tam 失thất 者giả 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 或hoặc 可khả 五ngũ 失thất 。 一nhất 應ưng 有hữu 因nhân 。 二nhị 從tùng 因nhân 生sanh 。 三tam 應ưng 有hữu 為vi 。 四tứ 非phi 勝thắng 義nghĩa 。 五ngũ 應ưng 求cầu 勝thắng 。 即tức 准chuẩn 此thử 文văn 。 圓viên 鏡kính 智trí 等đẳng 。 從tùng 因nhân 生sanh 故cố 。 是thị 有hữu 為vi 攝nhiếp 。 非phi 勝thắng 義nghĩa 諦đế 故cố 。 親thân 光quang 等đẳng 釋thích 受thọ 用dụng 身thân 。 即tức 是thị 無vô 常thường 。 生sanh 者giả 必tất 滅diệt 。 一nhất 向hướng 記ký 故cố 。 有hữu 說thuyết 是thị 常thường 。 (# 勘khám 文văn )# 。 如như 是thị 等đẳng 義nghĩa 。 第đệ 五ngũ 卷quyển 中trung 。 當đương 廣quảng 分phân 別biệt 。


善thiện 現hiện 。 由do 此thử 真Chân 如Như 勝thắng 義nghĩa 。 法pháp 無vô 我ngã 性tánh 。 不bất 名danh 有hữu 因nhân 。 非phi 因nhân 所sở 生sanh 。 亦diệc 非phi 有hữu 為vi 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 得đắc 此thử 勝thắng 義nghĩa 。 更cánh 不bất 尋tầm 求cầu 。 餘dư 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 順thuận 釋thích 勝thắng 義nghĩa 。 離ly 三tam 過quá 失thất 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 正chánh 釋thích 勝thắng 義nghĩa 離ly 三tam 過quá 。 後hậu 唯duy 有hữu 下hạ 以dĩ 理lý 重trọng/trùng 成thành 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 謂vị 若nhược 別biệt 異dị 有hữu 三tam 失thất 故cố 。 故cố 知tri 勝thắng 義nghĩa 唯duy 是thị 一nhất 味vị 。 離ly 三tam 種chủng 失thất 。


唯duy 有hữu 常thường 常thường 時thời 。 恆hằng 恆hằng 時thời 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 諸chư 法pháp 法pháp 性tánh 安an 立lập 。 法Pháp 界Giới 安an 住trụ 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 以dĩ 理lý 重trọng/trùng 成thành 。 謂vị 彼bỉ 勝thắng 義nghĩa 。 一nhất 味vị 真Chân 如Như 。 唯duy 常thường 恆hằng 時thời 。 如Như 來Lai 出xuất 世thế 。 若nhược 不bất 出xuất 世thế 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 法pháp 性tánh 安an 立lập 。 法Pháp 界Giới 安an 住trụ 。 更cánh 無vô 變biến 異dị 。 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 。 依y 解giải 節tiết 經kinh 。 但đãn 說thuyết 恆hằng 常thường 乃nãi 至chí 法pháp 性tánh 。 法Pháp 界Giới 法pháp 住trụ 。 真Chân 諦Đế 解giải 曰viết 。 於ư 道đạo 前tiền 位vị 中trung 。 先tiên 來lai 本bổn 有hữu 。 故cố 名danh 為vi 恆hằng 。 非phi 佛Phật 出xuất 世thế 方phương 始thỉ 有hữu 故cố 。 道đạo 中trung 後hậu 位vị 。 此thử 理lý 無vô 滅diệt 。 故cố 稱xưng 為vi 常thường 。 佛Phật 出xuất 世thế 後hậu 理lý 無vô 盡tận 故cố 。 法pháp 性tánh 者giả 。 即tức 自tự 性tánh 住trụ 佛Phật 性tánh 。 約ước 道đạo 前tiền 位vị 。 能năng 為vi 菩Bồ 提Đề 以dĩ 作tác 根căn 本bổn 。 眾chúng 生sanh 由do 此thử 。 得đắc 發phát 心tâm 故cố 。 法Pháp 界Giới 者giả 。 即tức 引dẫn 出xuất 佛Phật 性tánh 。 約ước 道đạo 中trung 位vị 。 界giới 名danh 為vi 諸chư 行hành 根căn 本bổn 。 引dẫn 出xuất 萬vạn 行hạnh 故cố 。 法pháp 住trụ 者giả 。 即tức 至chí 得đắc 果quả 佛Phật 性tánh 。 約ước 道đạo 後hậu 位vị 。 至chí 涅Niết 槃Bàn 法pháp 體thể 常thường 住trụ 故cố 。 今kim 依y 此thử 本bổn 。 云vân 常thường 常thường 時thời 恆hằng 恆hằng 時thời 者giả 。 解giải 云vân 。 一nhất 味vị 真Chân 如Như 。 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 。 前tiền 時thời 非phi 一nhất 名danh 常thường 常thường 時thời 。 後hậu 時thời 非phi 一nhất 名danh 恆hằng 恆hằng 時thời 。 於ư 如như 是thị 時thời 。 諸chư 法pháp 法pháp 性tánh 安an 立lập 。 法Pháp 界Giới 安an 住trụ 。 然nhiên 此thử 法pháp 性tánh 安an 立lập 法Pháp 界Giới 安an 住trụ 。 自tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 准chuẩn 餘dư 二nhị 本bổn 。 分phân 為vi 三tam 種chủng 。 一nhất 諸chư 法pháp 法pháp 性tánh 。 二nhị 安an 立lập 法Pháp 界Giới 。 三tam 安an 立lập 安an 住trụ 。 若nhược 准chuẩn 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 第đệ 四tứ 。 分phân 為vi 二nhị 種chủng 。 一nhất 諸chư 法pháp 法pháp 性tánh 安an 立lập 。 二nhị 法Pháp 界Giới 安an 住trụ 。 安an 住trụ 即tức 是thị 安an 立lập 異dị 名danh 。 若nhược 依y 瑜du 伽già 。 分phân 為vi 三tam 種chủng 。 謂vị 法pháp 性tánh 法Pháp 界Giới 法pháp 住trụ 。 安an 住trụ 即tức 是thị 法pháp 性tánh 故cố 。 第đệ 十thập 卷quyển 云vân 。 是thị 諸chư 緣duyên 起khởi 。 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 理lý 成thành 就tựu 性tánh 。 是thị 名danh 法pháp 性tánh 。 如như 成thành 就tựu 性tánh 。 以dĩ 無vô 顛điên 倒đảo 。 文văn 句cú 安an 立lập 。 是thị 名danh 法pháp 住trụ 。 由do 此thử 法pháp 住trụ 以dĩ 彼bỉ 法pháp 性tánh 為vi 因nhân 。 是thị 故cố 說thuyết 彼bỉ 名danh 為vi 法Pháp 界Giới 。 解giải 云vân 。 瑜du 伽già 舉cử 彼bỉ 緣duyên 起khởi 。 顯hiển 彼bỉ 理lý 性tánh 。 或hoặc 可khả 彼bỉ 論luận 即tức 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 有hữu 此thử 三tam 句cú 。 非phi 顯hiển 彼bỉ 性tánh 。 然nhiên 釋thích 三tam 句cú 。 其kỳ 理lý 無vô 別biệt 。


是thị 故cố 善Thiện 現Hiện 。 由do 此thử 道Đạo 理lý 。 當đương 知tri 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 是thị 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。


釋thích 曰viết 。 是thị 第đệ 二nhị 結kết 文văn 。 應ưng 知tri 。


善thiện 現hiện 。 譬thí 如như 種chủng 種chủng 。 非phi 一nhất 品phẩm 類loại 。 異dị 相tướng 色sắc 中trung 。 虗hư 空không 無vô 相tướng 無vô 別biệt 無vô 變biến 異dị 。 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。


釋thích 曰viết 。 第đệ 二nhị 舉cử 喻dụ 重trùng 說thuyết 。 言ngôn 種chủng 種chủng 非phi 一nhất 品phẩm 類loại 者giả 。 凡phàm 論luận 色sắc 蘊uẩn 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 一nhất 者giả 四tứ 大đại 及cập 所sở 造tạo 相tương/tướng 。 二nhị 者giả 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 。 無vô 見kiến 有hữu 對đối 。 無vô 見kiến 無vô 對đối 。 三tam 句cú 差sai 別biệt 之chi 相tướng 。 三tam 者giả 變biến 壞hoại 。 謂vị 前tiền 二nhị 種chủng 皆giai 有hữu 變biến 壞hoại 。 名danh 變biến 壞hoại 相tương/tướng 。 具cụ 此thử 三tam 種chủng 。 故cố 言ngôn 種chủng 種chủng 非phi 一nhất 品phẩm 類loại 。 或hoặc 云vân 異dị 相tướng 也dã 。 然nhiên 虗hư 空không 中trung 。 無vô 能năng 所sở 造tạo 相tương/tướng 。 故cố 名danh 無vô 相tướng 。 無vô 有hữu 有hữu 見kiến 有hữu 對đối 色sắc 等đẳng 種chủng 種chủng 差sai 別biệt 故cố 。 名danh 無vô 分phân 別biệt 。 分phân 別biệt 即tức 是thị 差sai 別biệt 異dị 名danh 。 解giải 節tiết 經Kinh 云vân 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 亦diệc 無vô 變biến 壞hoại 。 名danh 無vô 變biến 異dị 。 具cụ 此thử 三tam 義nghĩa 。 名danh 一nhất 味vị 相tương/tướng 。


如như 是thị 異dị 性tánh 異dị 相tướng 。 一nhất 切thiết 法pháp 中trung 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 遍biến 。 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 當đương 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。


釋thích 曰viết 。 第đệ 三tam 舉cử 法pháp 同đồng 喻dụ 。 言ngôn 異dị 性tánh 相tướng 者giả 。 即tức 自tự 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 故cố 深thâm 密mật 云vân 自tự 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 此thử 意ý 說thuyết 云vân 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 皆giai 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 一nhất 者giả 自tự 性tánh 。 二nhị 者giả 差sai 別biệt 。 而nhi 勝thắng 義nghĩa 中trung 無vô 一nhất 切thiết 法pháp 自tự 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 故cố 名danh 一nhất 味vị 。 故cố 佛Phật 地địa 經Kinh 云vân 。 譬thí 如như 虗hư 空không 。 雖tuy 遍biến 諸chư 色sắc 。 種chủng 種chủng 相tướng 中trung 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 體thể 唯duy 一nhất 味vị 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 雖tuy 復phục 遍biến 至chí 。 種chủng 種chủng 相tướng 類loại 。 所sở 知tri 境cảnh 界giới 。 而nhi 不bất 可khả 說thuyết 。 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 。 體thể 唯duy 一nhất 味vị 。 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 五ngũ 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 同đồng 皈quy 真Chân 如Như 圓viên 成thành 實thật 性tánh 。 故cố 名danh 一nhất 味vị 。 又hựu 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 名danh 為vi 一nhất 味vị 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 頌tụng 曰viết 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 舉cử 頌tụng 略lược 說thuyết 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 發phát 起khởi 頌tụng 文văn 。 後hậu 舉cử 頌tụng 略lược 說thuyết 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。


此thử 遍biến 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tướng 。 勝thắng 義nghĩa 諸chư 佛Phật 說thuyết 無vô 異dị 。 若nhược 有hữu 於ư 中trung 異dị 分phân 別biệt 。 彼bỉ 定định 愚ngu 癡si 依y 上thượng 慢mạn 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 以dĩ 頌tụng 略lược 說thuyết 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 有hữu 半bán 頌tụng 。 舉cử 佛Phật 同đồng 說thuyết 讚tán 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 後hậu 二nhị 句cú 辨biện 愚ngu 異dị 執chấp 。 顯hiển 理lý 甚thậm 深thâm 。 前tiền 中trung 上thượng 句cú 頌tụng 一nhất 味vị 相tương/tướng 遍biến 諸chư 蘊uẩn 等đẳng 。 下hạ 句cú 明minh 其kỳ 勝thắng 義nghĩa 。 諸chư 佛Phật 同đồng 說thuyết 。 或hoặc 可khả 勝thắng 義nghĩa 諸chư 佛Phật 說thuyết 無vô 異dị 者giả 。 無vô 異dị 即tức 是thị 一nhất 味vị 義nghĩa 也dã 。 下hạ 半bán 頌tụng 中trung 。 前tiền 句cú 辨biện 異dị 計kế 。 後hậu 句cú 計kế 所sở 依y 。 然nhiên 此thử 頌tụng 中trung 。 依y 解giải 節tiết 經kinh 。 更cánh 有hữu 一nhất 頌tụng 及cập 奉phụng 持trì 長trường/trưởng 行hành 。 應ưng 非phi 正chánh 本bổn 。 所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 唐đường 本bổn 深thâm 密mật 皆giai 無vô 後hậu 頌tụng 。 又hựu 後hậu 奉phụng 持trì 。 真Chân 諦Đế 自tự 云vân 。 後hậu 去khứ 流lưu 通thông 。 非phi 此thử 品phẩm 內nội 。 乃nãi 是thị 攝nhiếp 最tối 後hậu 流lưu 通thông 文văn 。 安an 此thử 未vị 了liễu 。 前tiền 序tự 亦diệc 然nhiên 。 抄sao 經kinh 前tiền 序tự 。 安an 第đệ 一nhất 品phẩm 也dã 。 今kim 判phán 此thử 釋thích 。 亦diệc 不bất 順thuận 經kinh 。 經kinh 末mạt 奉phụng 持trì 。 曼Mạn 殊Thù 室Thất 利Lợi 。 以dĩ 為vi 後hậu 故cố (# 深thâm 密mật 頌tụng 云vân 。 如Như 來Lai 應ưng 說thuyết 法Pháp 見kiến 別biệt 是thị 憍kiêu 慢mạn 。 解giải 節tiết 經kinh 有hữu 其kỳ 二nhị 頌tụng 。 法pháp 通thông 相tướng 一nhất 味vị 。 一nhất 切thiết 一nhất 味vị 相tương/tướng 。 不bất 離ly 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 是thị 人nhân 增tăng 上thượng 慢mạn 。 逆nghịch 生sanh 死tử 流lưu 通thông 。 微vi 細tế 深thâm 難nan 見kiến 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 平bình 等đẳng 。 若nhược 於ư 中trung 執chấp 異dị 。 欲dục 染nhiễm 癡si 覆phú 故cố 。 凡phàm 夫phu 不bất 能năng 得đắc )# 。


解Giải 深Thâm 密Mật 經Kinh 心Tâm 意Ý 識Thức 相Tương/tướng 品Phẩm 第Đệ 三Tam
Giải Thâm Mật Kinh Tâm Ý Thức Tương/tướng Phẩm Đệ Tam

將tương 釋thích 此thử 品phẩm 。 略lược 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 釋thích 品phẩm 名danh 。 二nhị 正chánh 釋thích 文văn 。 言ngôn 心tâm 意ý 識thức 相tương/tướng 品phẩm 者giả 。 心tâm 意ý 識thức 名danh 。 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 五ngũ 卷quyển 云vân 。 謂vị 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 。 說thuyết 心tâm 意ý 識thức 。 三tam 種chủng 別biệt 義nghĩa 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 是thị 三tam 別biệt 義nghĩa 。 如như 是thị 三tam 義nghĩa 。 雖tuy 通thông 八bát 識thức 。 而nhi 隨tùy 勝thắng 顯hiển 。 第đệ 八bát 名danh 心tâm 。 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 。 起khởi 諸chư 法pháp 故cố 。 第đệ 七thất 名danh 意ý 。 緣duyên 第đệ 八bát 識thức 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 餘dư 六lục 名danh 識thức 。 於ư 六lục 別biệt 境cảnh 。 麤thô 動động 間gian 斷đoạn 。 了liễu 別biệt 轉chuyển 故cố 。 相tương 謂vị 體thể 相tướng 。 或hoặc 是thị 相tướng 狀trạng 。 品phẩm 義nghĩa 如như 前tiền 。 雖tuy 有hữu 二nhị 門môn 。 此thử 品phẩm 宗tông 明minh 通thông 名danh 三tam 義nghĩa 。 於ư 中trung 就tựu 勝thắng 。 故cố 說thuyết 第đệ 八bát 。 或hoặc 可khả 此thử 中trung 別biệt 名danh 三tam 義nghĩa 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 前tiền 說thuyết 為vi 勝thắng 。 是thị 故cố 題đề 云vân 心tâm 意ý 識thức 相tương/tướng 品phẩm 。


爾nhĩ 時thời 廣Quảng 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 白bạch 佛Phật 言ngôn 世Thế 尊Tôn 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。


釋thích 曰viết 。 就tựu 所sở 觀quán 境cảnh 。 自tự 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 勝thắng 義nghĩa 。 二nhị 者giả 世thế 俗tục 。 上thượng 來lai 已dĩ 釋thích 勝thắng 義nghĩa 諦đế 訖ngật 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 辨biện 世thế 俗tục 諦đế 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 長trường/trưởng 行hành 廣quảng 釋thích 。 後hậu 以dĩ 頌tụng 略lược 說thuyết 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 問vấn 。 後hậu 答đáp 。 問vấn 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 舉cử 所sở 問vấn 教giáo 。 後hậu 依y 教giáo 發phát 問vấn 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 言ngôn 廣Quảng 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 從tùng 慧tuệ 立lập 名danh 。 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 。 廣quảng 慧tuệ 對đối 佛Phật 說thuyết 法pháp 之chi 人nhân 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 無vô 不bất 具cụ 此thử 廣quảng 慧tuệ 之chi 德đức 。 但đãn 此thử 中trung 從tùng 廣quảng 慧tuệ 法Pháp 門môn 立lập 名danh 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 深thâm 廣quảng 圓viên 滿mãn 善thiện 通thông 達đạt 故cố 。 名danh 為vi 廣quảng 慧tuệ 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 道đạo 俗tục 種chủng 種chủng 經kinh 書thư 論luận 議nghị 。 無vô 不bất 悉tất 知tri 。 名danh 為vi 廣quảng 慧tuệ 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 謂vị 即tức 此thử 慧tuệ 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 所sở 行hành 境cảnh 故cố 。 名danh 為vi 廣quảng 慧tuệ 。 謂vị 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 義nghĩa 中trung 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 名danh 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。


於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 齊tề 何hà 名danh 為vi 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 齊tề 何hà 。 施thi 設thiết 彼bỉ 為vi 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 是thị 語ngữ 已dĩ 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 依y 教giáo 發phát 問vấn 。 文văn 有hữu 二nhị 節tiết 。 初sơ 牒điệp 所sở 問vấn 教giáo 。 後hậu 齊tề 何hà 下hạ 。 正chánh 設thiết 問vấn 辭từ 。 問vấn 有hữu 二nhị 意ý 。 初sơ 齊tề 何hà 名danh 為vi 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 問vấn 菩Bồ 薩Tát 位vị 即tức 是thị 教giáo 所sở 說thuyết 義nghĩa 。 後hậu 如Như 來Lai 齊tề 何hà 。 施thi 設thiết 彼bỉ 為vi 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 問vấn 。 如Như 來Lai 依y 何hà 菩Bồ 薩Tát 施thi 設thiết 彼bỉ 教giáo 。 施thi 設thiết 彼bỉ 教giáo 。 施thi 設thiết 即tức 是thị 宣tuyên 說thuyết 之chi 義nghĩa 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 廣Quảng 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 曰viết 。


善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。

釋thích 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 依y 問vấn 正chánh 答đáp 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 讚tán 問vấn 許hứa 說thuyết 。 後hậu 廣Quảng 慧Tuệ 當đương 知tri 下hạ 。 對đối 問vấn 正chánh 答đáp 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 讚tán 其kỳ 所sở 問vấn 。 後hậu 勅sắc 聽thính 許hứa 說thuyết 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 所sở 問vấn 深thâm 義nghĩa 能năng 益ích 復phục 廣quảng 。 是thị 故cố 重trọng/trùng 讚tán 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。 十Thập 地Địa 論luận 第đệ 一nhất 云vân 。 善thiện 哉tai 者giả 。 所sở 說thuyết 法pháp 中trung 。 善thiện 具cụ 足túc 故cố 。 瑜du 伽già 八bát 十thập 三tam 云vân 。 善thiện 哉tai 者giả 。 是thị 諸chư 賢hiền 聖thánh 所sở 稱xưng 讚tán 故cố 。 九cửu 十thập 八bát 亦diệc 同đồng 。 大đại 智Trí 度Độ 論luận 四tứ 十thập 一nhất 云vân 。 善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 者giả 。 讚tán 德đức 之chi 美mỹ 也dã 。 又hựu 智Trí 度Độ 論luận 六lục 十thập 六lục 云vân 。 言ngôn 必tất 可khả 信tín 。 能năng 問vấn 於ư 佛Phật 。 斷đoạn 大đại 眾chúng 疑nghi 。 能năng 大đại 利lợi 益ích 。 故cố 言ngôn 善thiện 哉tai 。 無vô 上thượng 依y 經kinh 第đệ 一nhất 卷quyển 云vân 。 若nhược 有hữu 煩phiền 惱não 不bất 能năng 染nhiễm 著trước 。 是thị 名danh 善thiện 哉tai 。


廣quảng 慧tuệ 。 汝nhữ 今kim 乃nãi 能năng 請thỉnh 問vấn 如Như 來Lai 。 如như 是thị 深thâm 義nghĩa 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 別biệt 讚tán 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 讚tán 問vấn 勝thắng 義nghĩa 。 後hậu 讚tán 問vấn 有hữu 益ích 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。


汝nhữ 今kim 為vì 欲dục 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 無vô 量lượng 眾chúng 生sanh 。 哀ai 愍mẫn 世thế 間gian 。 及cập 諸chư 天thiên 人nhân 。 阿a 素tố 落lạc 等đẳng 。 為vì 令linh 獲hoạch 得đắc 。 義nghĩa 利lợi 安an 樂lạc 。 故cố 發phát 斯tư 問vấn 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 讚tán 問vấn 有hữu 益ích 。 文văn 有hữu 兩lưỡng 節tiết 。 初sơ 明minh 總tổng 益ích 。 後hậu 哀ai 愍mẫn 下hạ 明minh 別biệt 利lợi 益ích 。 言ngôn 利lợi 益ích 安an 樂lạc 者giả 。 如như 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 一nhất 卷quyển 云vân 。 現hiện 益ích 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 當đương 益ích 名danh 利lợi 。 世thế 間gian 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 出xuất 世thế 名danh 利lợi 。 離ly 惡ác 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 攝nhiếp 善thiện 名danh 利lợi 。 福phước 德đức 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 智trí 慧tuệ 名danh 利lợi 。 無vô 性tánh 攝nhiếp 論luận 第đệ 七thất 亦diệc 有hữu 七thất 對đối 。 大đại 同đồng 佛Phật 地địa 第đệ 一nhất 。 若nhược 依y 佛Phật 地địa 第đệ 七thất 。 有hữu 其kỳ 五ngũ 對đối 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 謂vị 淨tịnh 法Pháp 界Giới 及cập 妙diệu 智trí 。 皆giai 能năng 安an 立lập 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 令linh 脩tu 善thiện 因nhân 名danh 為vi 利lợi 益ích 。 令linh 得đắc 樂lạc 果quả 名danh 為vi 安An 樂Lạc 。 又hựu 令linh 離ly 惡ác 名danh 為vi 利lợi 益ích 。 令linh 其kỳ 攝nhiếp 善thiện 。 名danh 為vi 安An 樂Lạc 。 又hựu 拔bạt 其kỳ 苦khổ 名danh 為vi 利lợi 益ích 。 施thí 與dữ 其kỳ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 名danh 為vi 安An 樂Lạc 。 此thử 世thế 他tha 世thế 。 世thế 出xuất 世thế 等đẳng 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 解giải 云vân 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 與dữ 第đệ 一nhất 卷quyển 相tương 違vi 應ưng 知tri 。 言ngôn 哀ai 愍mẫn 等đẳng 者giả 。 明minh 其kỳ 利lợi 益ích 。 自tự 有hữu 二nhị 種chủng 。 言ngôn 世thế 間gian 者giả 。 五ngũ 蘊uẩn 世thế 間gian 成thành 人nhân 之chi 法pháp 。 人nhân 天thiên 等đẳng 者giả 。 蘊uẩn 所sở 成thành 人nhân 。 謂vị 五ngũ 蘊uẩn 假giả 者giả 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 。 有hữu 三tam 世thế 間gian 。 一nhất 器khí 世thế 間gian 。 二nhị 五ngũ 蘊uẩn 世thế 間gian 。 三tam 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 今kim 於ư 此thử 中trung 。 辨biện 教giáo 所sở 益ích 。 是thị 故cố 但đãn 說thuyết 。 五ngũ 蘊uẩn 眾chúng 生sanh 。 或hoặc 可khả 所sở 益ích 諸chư 眾chúng 。 名danh 為vi 世thế 間gian 。 領lãnh 解giải 眾chúng 首thủ 。 名danh 天thiên 人nhân 等đẳng 。 問vấn 。 豈khởi 不bất 頌tụng 言ngôn 。 我ngã 於ư 凡phàm 愚ngu 不bất 開khai 演diễn 。 如như 何hà 此thử 云vân 哀ai 愍mẫn 世thế 間gian 。 及cập 天thiên 人nhân 等đẳng 。 答đáp 。 說thuyết 教giáo 所sở 為vi 。 有hữu 其kỳ 多đa 義nghĩa 。 若nhược 為vi 令linh 離ly 惡ác 脩tu 善thiện 。 通thông 為vi 有hữu 性tánh 無vô 性tánh 故cố 說thuyết 。 若nhược 為vi 趣thú 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 但đãn 為vì 菩Bồ 薩Tát 。 種chủng 姓tánh 不bất 定định 者giả 說thuyết 。


汝nhữ 應ưng 諦đế 聽thính 。 吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 說thuyết 。 心tâm 意ý 識thức 秘bí 密mật 之chi 義nghĩa 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 勅sắc 聽thính 許hứa 說thuyết 。 言ngôn 諦đế 聽thính 者giả 。 依y 功công 德đức 施thí 波Ba 若Nhã 論luận 云vân 。 諦đế 聽thính 者giả 。 心tâm 專chuyên 一nhất 境cảnh 。 瑜du 伽già 八bát 十thập 三tam 云vân 。 言ngôn 諦đế 聽thính 者giả 。 謂vị 如như 是thị 相tương/tướng 法pháp 勸khuyến 令linh 審thẩm 聽thính 。


廣Quảng 慧Tuệ 當đương 知tri 。 於ư 六lục 趣thú 生sanh 死tử 。 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 眾chúng 中trung 。 或hoặc 在tại 卵noãn 生sanh 。 或hoặc 在tại 胎thai 生sanh 。 或hoặc 在tại 濕thấp 生sanh 。 或hoặc 在tại 化hóa 生sanh 。 身thân 分phần 生sanh 起khởi 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 對đối 問vấn 正chánh 答đáp 。 此thử 心tâm 意ý 識thức 。 即tức 是thị 八bát 識thức 故cố 。 今kim 先tiên 辨biện 八bát 識thức 差sai 別biệt 。 後hậu 方phương 正chánh 釋thích 心tâm 意ý 識thức 義nghĩa 。 八bát 識thức 差sai 別biệt 。 略lược 辨biện 六lục 義nghĩa 。 一nhất 種chủng 數số 多đa 少thiểu 。 二nhị 釋thích 名danh 字tự 。 三tam 出xuất 體thể 性tánh 。 四tứ 所sở 依y 根căn 。 五ngũ 所sở 緣duyên 境cảnh 。 六lục 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。


言ngôn 種chủng 數số 者giả 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 。 但đãn 說thuyết 六lục 識thức 。 而nhi 無vô 七thất 八bát 。 具cụ 如như 諸chư 教giáo 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 自tự 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 龍long 猛mãnh 等đẳng 。 但đãn 說thuyết 六lục 識thức 。 是thị 故cố 清thanh 辨biện 菩Bồ 薩Tát 所sở 造tạo 。 中trung 觀quán 心tâm 論luận 入nhập 真chân 甘cam 露lộ 品phẩm 云vân 。 離ly 六lục 識thức 外ngoại 。 無vô 別biệt 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 猶do 如như 空không 華hoa 。 故cố 知tri 彼bỉ 宗tông 唯duy 立lập 六lục 識thức 。 二nhị 彌Di 勒Lặc 宗tông 。 依y 金kim 光quang 明minh 等đẳng 。 具cụ 立lập 八bát 識thức 。 然nhiên 依y 此thử 宗tông 。 西tây 方phương 諸chư 師sư 。 有hữu 其kỳ 三tam 說thuyết 。 一nhất 菩Bồ 提Đề 留lưu 支chi 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 立lập 二nhị 種chủng 心tâm 。 一nhất 法pháp 性tánh 心tâm 。 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 此thử 即tức 真Chân 如Như 心tâm 之chi 性tánh 故cố 。 名danh 之chi 為vi 心tâm 。 而nhi 非phi 能năng 緣duyên 。 二nhị 相tương 應ứng 心tâm 。 與dữ 信tín 貪tham 等đẳng 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 解giải 云vân 。 唯duy 釋thích 意ý 之chi 性tánh 故cố 。 識thức 之chi 性tánh 故cố 。 亦diệc 名danh 意ý 識thức 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 二nhị 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 依y 決quyết 定định 藏tạng 論luận 。 立lập 九cửu 識thức 義nghĩa 。 如như 九cửu 識thức 品phẩm 說thuyết 。 言ngôn 九cửu 識thức 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 。 大đại 同đồng 識thức 論luận 。 第đệ 七thất 阿a 陀đà 那na 此thử 云vân 執chấp 持trì 。 執chấp 持trì 第đệ 八bát 為vi 我ngã 我ngã 所sở 。 唯duy 煩phiền 惱não 障chướng 。 而nhi 無vô 法pháp 執chấp 。 定định 不bất 成thành 佛Phật 。 第đệ 八bát 阿a 梨lê 耶da 識thức 。 自tự 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 解giải 性tánh 梨lê 耶da 。 有hữu 成thành 佛Phật 義nghĩa 。 二nhị 果quả 報báo 梨lê 耶da 。 緣duyên 十thập 八bát 界giới 。 故cố 中trung 邊biên 分phân 別biệt 偈kệ 云vân 。 根căn 塵trần 我ngã 及cập 識thức 。 本bổn 識thức 生sanh 似tự 彼bỉ 。 依y 彼bỉ 論luận 等đẳng 說thuyết 。 第đệ 八bát 識thức 緣duyên 十thập 八bát 界giới 。 三tam 染nhiễm 汙ô 阿a 梨lê 耶da 。 緣duyên 真Chân 如Như 境cảnh 。 起khởi 四tứ 種chủng 謗báng 。 即tức 是thị 法pháp 執chấp 。 而nhi 非phi 人nhân 執chấp 。 依y 安an 慧tuệ 宗tông 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 第đệ 九cửu 阿a 摩ma 羅la 識thức 。 此thử 云vân 無vô 垢cấu 識thức 。 真Chân 如Như 為vi 體thể 。 於ư 一nhất 真Chân 如Như 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 所sở 緣duyên 境cảnh 。 名danh 為vi 真Chân 如Như 及cập 實thật 際tế 等đẳng 。 二nhị 能năng 緣duyên 義nghĩa 。 名danh 無vô 垢cấu 識thức 。 亦diệc 名danh 本bổn 覺giác 。 具cụ 如như 九cửu 識thức 章chương 引dẫn 決quyết 定định 藏tạng 論luận 九cửu 識thức 品phẩm 中trung 說thuyết 。 三tam 大đại 唐đường 三tam 藏tạng 。 依y 楞lăng 伽già 等đẳng 及cập 護hộ 法Pháp 宗tông 。 唯duy 立lập 八bát 識thức 。 不bất 說thuyết 第đệ 九cửu 。 破phá 清thanh 辨biện 云vân 。 所sở 立lập 量lượng 中trung 。 便tiện 有hữu 自tự 教giáo 相tương 違vi 之chi 失thất 。 楞lăng 伽già 等đẳng 經kinh 。 皆giai 說thuyết 第đệ 八bát 阿a 賴lại 耶da 故cố 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 如như 何hà 大đại 品phẩm 經kinh 等đẳng 。 唯duy 說thuyết 六lục 識thức 。 護hộ 法Pháp 會hội 釋thích 。 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 五ngũ 卷quyển 說thuyết 。 然nhiên 有hữu 經kinh 中trung 說thuyết 六lục 識thức 者giả 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 或hoặc 隨tùy 所sở 依y 六lục 根căn 說thuyết 六lục 。 而nhi 識thức 類loại 別biệt 。 實thật 有hữu 八bát 種chủng 。 問vấn 。 豈khởi 不bất 龍long 猛mãnh 唯duy 立lập 六lục 耶da 。 解giải 云vân 。 據cứ 實thật 龍long 猛mãnh 等đẳng 信tín 有hữu 七thất 八bát 。 位vị 在tại 極cực 喜hỷ 大đại 菩Bồ 薩Tát 故cố 。 而nhi 彼bỉ 論luận 中trung 。 說thuyết 六lục 識thức 者giả 。 述thuật 大đại 品phẩm 經kinh 等đẳng 意ý 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 真Chân 諦Đế 師sư 說thuyết 。 九cửu 種chủng 。 識thức 中trung 。 後hậu 之chi 三tam 識thức 。 皆giai 有hữu 多đa 失thất 。 且thả 如như 第đệ 七thất 。 有hữu 二nhị 種chủng 失thất 。 一nhất 阿a 陀đà 那na 者giả 。 第đệ 八bát 異dị 名danh 。 而nhi 非phi 第đệ 七thất 。 故cố 此thử 經Kinh 等đẳng 。 說thuyết 第đệ 八bát 識thức 。 名danh 阿a 陀đà 那na 。 二nhị 義nghĩa 相tương 違vi 。 所sở 謂vị 唯duy 煩phiền 惱não 障chướng 。 便tiện 違vi 此thử 經Kinh 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 有hữu 染nhiễm 末mạt 那na 。 或hoặc 不bất 成thành 佛Phật 。 違vi 莊trang 嚴nghiêm 論luận 等đẳng 轉chuyển 八bát 識thức 成thành 四Tứ 智Trí 義nghĩa 也dã 。 第đệ 八bát 賴lại 耶da 能năng 起khởi 法pháp 執chấp 。 或hoặc 云vân 。 緣duyên 十thập 八bát 界giới 。 皆giai 不bất 應ưng 理lý 。 心tâm 所sở 法pháp 中trung 。 無vô 明minh 無vô 明minh 數số 。 如như 何hà 得đắc 與dữ 法pháp 執chấp 俱câu 起khởi 。 又hựu 新tân 翻phiên 辨biện 中trung 邊biên 論luận 云vân 。 頌tụng 曰viết 。


識thức 生sanh 變biến 似tự 義nghĩa 。 有hữu 情tình 我ngã 及cập 了liễu 。 此thử 境cảnh 實thật 非phi 有hữu 。


境cảnh 無vô 故cố 識thức 無vô 。


長trường/trưởng 行hành 釋thích 云vân 。 論luận 云vân 變biến 似tự 義nghĩa 者giả 。 謂vị 似tự 色sắc 等đẳng 諸chư 境cảnh 性tánh 現hiện 。 變biến 似tự 有hữu 情tình 者giả 。 謂vị 似tự 自tự 他tha 身thân 五ngũ 根căn 性tánh 現hiện 。 變biến 似tự 我ngã 者giả 。 謂vị 染nhiễm 末mạt 那na 與dữ 我ngã 癡si 等đẳng 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 變biến 似tự 了liễu 者giả 。 謂vị 餘dư 六lục 識thức 了liễu 相tương/tướng 麤thô 故cố 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 故cố 知tri 第đệ 八bát 不bất 緣duyên 心tâm 等đẳng 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 成thành 唯duy 識thức 也dã 。 又hựu 真Chân 諦Đế 云vân 。 阿a 摩ma 羅la 識thức 反phản 照chiếu 自tự 體thể 。 無vô 教giáo 可khả 憑bằng 。 復phục 違vi 如Như 來Lai 功công 德đức 莊trang 嚴nghiêm 經kinh 。 彼bỉ 云vân 。 如Như 來Lai 無vô 垢cấu 識thức 。 是thị 淨tịnh 無vô 漏lậu 界giới 。 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 障chướng 。 圓viên 鏡kính 智trí 相tương 應ứng 。 准chuẩn 經kinh 可khả 知tri 。 無vô 垢cấu 識thức 者giả 。 即tức 是thị 淨tịnh 分phân 第đệ 八bát 識thức 也dã 。 又hựu 決quyết 定định 藏tạng 論luận 。 即tức 是thị 瑜du 伽già 彼bỉ 。 論luận 本bổn 無vô 九cửu 識thức 品phẩm 也dã 。


言ngôn 釋thích 名danh 者giả 。 先tiên 通thông 。 後hậu 別biệt 。 言ngôn 八bát 識thức 者giả 。 是thị 其kỳ 通thông 名danh 。 八bát 謂vị 標tiêu 數số 。 識thức 即tức 了liễu 別biệt 。 通thông 性tánh 及cập 相tương/tướng 。 簡giản 唯duy 六lục 識thức 。 故cố 言ngôn 八bát 識thức 。 即tức 六lục 釋thích 中trung 帶đái 數số 釋thích 也dã 。 言ngôn 名danh 別biệt 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 皆giai 依y 主chủ 釋thích 。 謂vị 依y 眼nhãn 之chi 識thức 名danh 為vi 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 依y 意ý 之chi 識thức 名danh 為vi 意ý 識thức 。 第đệ 七thất 末mạt 那na 此thử 云vân 意ý 。 如như 成thành 唯duy 識thức 恆hằng 審thẩm 思tư 勝thắng 餘dư 識thức 故cố 。 若nhược 依y 此thử 釋thích 。 意ý 即tức 識thức 故cố 名danh 為vi 意ý 識thức 。 是thị 持trì 業nghiệp 釋thích 。 八bát 阿a 賴lại 耶da 。 此thử 云vân 藏tạng 識thức 。 具cụ 有hữu 能năng 藏tạng 所sở 藏tạng 執chấp 藏tạng 義nghĩa 故cố 。 此thử 即tức 如như 次thứ 。 果quả 於ư 因nhân 中trung 藏tạng 。 因nhân 於ư 果quả 中trung 藏tạng 。 境cảnh 於ư 執chấp 中trung 藏tạng 。 具cụ 如như 成thành 唯duy 識thức 論luận 及cập 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 此thử 亦diệc 持trì 業nghiệp 。 藏tạng 即tức 識thức 故cố 。


言ngôn 體thể 性tánh 者giả 。 且thả 依y 三tam 義nghĩa 。 一nhất 約ước 三tam 性tánh 。 二nhị 約ước 三tam 科khoa 。 三tam 依y 法pháp 數số 。 若nhược 依y 三tam 性tánh 。 分phân 別biệt 八bát 識thức 。 一nhất 一nhất 此thử 通thông 三tam 性tánh 。 攝nhiếp 妄vọng 皈quy 真chân 。 皆giai 真Chân 如Như 故cố 。 託thác 因nhân 緣duyên 起khởi 。 皆giai 名danh 依y 他tha 。 隨tùy 執chấp 情tình 有hữu 。 是thị 所sở 執chấp 性tánh 。 故cố 唯duy 識thức 第đệ 九cửu 卷quyển 云vân 。 謂vị 唯duy 識thức 性tánh 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 虗hư 妄vọng 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 二nhị 者giả 真chân 實thật 。 謂vị 圓viên 成thành 實thật 。


復phục 有hữu 二nhị 性tánh 。 一nhất 者giả 世thế 俗tục 。 謂vị 依y 他tha 起khởi 。 二nhị 者giả 勝thắng 義nghĩa 。 謂vị 圓viên 成thành 實thật 。 三tam 科khoa 出xuất 體thể 。 五ngũ 蘊uẩn 門môn 中trung 。 八bát 識thức 皆giai 用dụng 識thức 蘊uẩn 為vi 體thể 。 十thập 二nhị 處xứ 中trung 皆giai 意ý 處xứ 攝nhiếp 。 皆giai 有hữu 無vô 間gian 滅diệt 依y 義nghĩa 故cố 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 前tiền 五ngũ 種chủng 識thức 。 一nhất 一nhất 皆giai 用dụng 自tự 識thức 界giới 及cập 意ý 界giới 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 第đệ 六lục 七thất 八bát 三tam 識thức 。 一nhất 一nhất 皆giai 用dụng 意ý 識thức 及cập 意ý 界giới 少thiểu 分phần 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。


辨biện 所sở 依y 者giả 。 八bát 識thức 所sở 依y 。 各các 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 因nhân 緣duyên 依y 。 謂vị 能năng 親thân 生sanh 八bát 識thức 種chủng 子tử 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 第đệ 四tứ 卷quyển 云vân 。 一nhất 因nhân 緣duyên 依y 。 謂vị 自tự 種chủng 子tử 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 皆giai 託thác 此thử 依y 。 離ly 自tự 因nhân 緣duyên 。 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 二nhị 開khai 導đạo 依y 。 謂vị 前tiền 念niệm 滅diệt 自tự 類loại 八bát 識thức 。 各các 望vọng 後hậu 念niệm 。 為vi 開khai 導đạo 依y 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 三tam 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 依y 。 謂vị 前tiền 滅diệt 意ý 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 皆giai 託thác 此thử 依y 。 離ly 開khai 導đạo 根căn 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 三tam 俱câu 有hữu 依y 。 然nhiên 俱câu 有hữu 依y 。 諸chư 識thức 不bất 同đồng 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 各các 有hữu 四tứ 依y 。 一nhất 同đồng 境cảnh 根căn 。 謂vị 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 根căn 各các 望vọng 自tự 識thức 。 二nhị 分phần 別biệt 根căn 。 謂vị 五ngũ 識thức 俱câu 同đồng 緣duyên 意ý 識thức 。 三tam 染nhiễm 淨tịnh 根căn 。 謂vị 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 四tứ 根căn 本bổn 依y 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 由do 此thử 五ngũ 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 定định 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 五ngũ 色sắc 根căn 六lục 七thất 八bát 識thức 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 同đồng 境cảnh 分phân 別biệt 染nhiễm 淨tịnh 根căn 本bổn 所sở 依y 別biệt 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 唯duy 有hữu 二nhị 種chủng 。 謂vị 七thất 八bát 識thức 。 隨tùy 闕khuyết 一nhất 種chủng 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 唯duy 有hữu 一nhất 種chủng 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 第đệ 七thất 意ý 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 但đãn 有hữu 一nhất 種chủng 。 謂vị 第đệ 八bát 識thức 。 藏tạng 識thức 若nhược 無vô 。 必tất 不bất 轉chuyển 故cố 。 第đệ 八bát 賴lại 耶da 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 亦diệc 唯duy 一nhất 種chủng 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 亦diệc 但đãn 一nhất 種chủng 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 。 彼bỉ 識thức 若nhược 無vô 。 定định 不bất 轉chuyển 故cố 。 論luận 說thuyết 藏tạng 識thức 恆hằng 與dữ 末mạt 那na 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 。 解giải 云vân 。 八bát 識thức 所sở 依y 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 無vô 有hữu 差sai 別biệt 。


顯hiển 所sở 緣duyên 者giả 。 有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。 一nhất 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 。 二nhị 意ý 識thức 所sở 緣duyên 。 三tam 末mạt 那na 所sở 緣duyên 。 四tứ 阿a 賴lại 耶da 境cảnh 。 一nhất 一nhất 門môn 中trung 。 先tiên 辨biện 有hữu 漏lậu 。 後hậu 顯hiển 無vô 漏lậu 。 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 。 於ư 五ngũ 境cảnh 中trung 各các 唯duy 緣duyên 一nhất 。 謂vị 眼nhãn 識thức 緣duyên 色sắc 。 乃nãi 至chí 身thân 識thức 緣duyên 觸xúc 。 (# 唯duy 是thị 現hiện 量lượng )# 若nhược 無vô 漏lậu 位vị 。 依y 成thành 唯duy 識thức 論luận 第đệ 十thập 卷quyển 。 有hữu 兩lưỡng 師sư 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 云vân 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 但đãn 緣duyên 五ngũ 種chủng 現hiện 境cảnh 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 。 如Như 來Lai 五ngũ 根căn 。 一nhất 一nhất 皆giai 於ư 五ngũ 境cảnh 故cố 轉chuyển 。 有hữu 義nghĩa 亦diệc 能năng 通thông 緣duyên 三tam 世thế 諸chư 法pháp 。 佛Phật 地địa 論luận 說thuyết 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 起khởi 三tam 業nghiệp 諸chư 變biến 化hóa 事sự 。 決quyết 擇trạch 有hữu 情tình 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 領lãnh 受thọ 去khứ 來lai 現hiện 在tại 等đẳng 義nghĩa 。 (# 亦diệc 唯duy 現hiện 量lượng 不bất 通thông 真chân 智trí )# 有hữu 漏lậu 意ý 識thức 。 遍biến 緣duyên 十thập 八bát 界giới 。 諸chư 論luận 皆giai 同đồng 。 (# 通thông 量lượng 非phi 量lượng 或hoặc 現hiện 或hoặc 比tỉ )# 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 。 亦diệc 遍biến 緣duyên 諸chư 法pháp 。 故cố 唯duy 識thức 云vân 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 自tự 相tướng 共cộng 相tướng 。 皆giai 無vô 障chướng 礙ngại 。 (# 唯duy 是thị 現hiện 量lượng 通thông 真chân 俗tục 智trí )# 有hữu 漏lậu 第đệ 七thất 。 唯duy 緣duyên 第đệ 八bát 賴lại 耶da 見kiến 分phần/phân 。 執chấp 為vi 我ngã 法pháp 。 諸chư 論luận 悉tất 同đồng 。 (# 唯duy 是thị 非phi 量lượng )# 無vô 漏lậu 末mạt 那na 。 依y 唯duy 識thức 論luận 。 三tam 釋thích 不bất 同đồng 。 故cố 彼bỉ 云vân 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 但đãn 緣duyên 第đệ 八bát 淨tịnh 識thức 。 如như 染nhiễm 末mạt 那na 緣duyên 藏tạng 識thức 故cố 。 有hữu 義nghĩa 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 有hữu 義nghĩa 遍biến 緣duyên 真chân 俗tục 為vi 境cảnh 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 證chứng 得đắc 十thập 種chủng 平bình 等đẳng 性tánh 故cố 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 。 緣duyên 諸chư 有hữu 情tình 自tự 他tha 平bình 等đẳng 。 隨tùy 他tha 勝thắng 解giải 。 示thị 現hiện 無vô 邊biên 。 佛Phật 影ảnh 像tượng 故cố 。 (# 唯duy 是thị 現hiện 量lượng 通thông 真chân 俗tục 智trí )# 有hữu 漏lậu 賴lại 耶da 所sở 緣duyên 境cảnh 。 諸chư 論luận 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 。 唯duy 說thuyết 二nhị 種chủng 。 故cố 彼bỉ 云vân 。 謂vị 若nhược 略lược 說thuyết 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 由do 於ư 二nhị 種chủng 所sở 緣duyên 境cảnh 轉chuyển 。 一nhất 由do 了liễu 別biệt 內nội 執chấp 受thọ 故cố 。 二nhị 由do 了liễu 別biệt 外ngoại 無vô 分phân 別biệt 器khí 相tương/tướng 故cố 。 若nhược 依y 成thành 唯duy 識thức 第đệ 二nhị 卷quyển 前tiền 文văn 。 緣duyên 三tam 種chủng 境cảnh 。 謂vị 外ngoại 器khí 世thế 間gian 有hữu 漏lậu 種chủng 子tử 及cập 有hữu 根căn 身thân 。 若nhược 依y 唯duy 識thức 第đệ 二nhị 後hậu 文văn 。 緣duyên 四tứ 種chủng 境cảnh 。 前tiền 三tam 之chi 外ngoại 。 更cánh 加gia 法pháp 處xứ 實thật 色sắc 。 故cố 彼bỉ 云vân 。 略lược 說thuyết 此thử 識thức 所sở 變biến 境cảnh 者giả 。 謂vị 有hữu 漏lậu 種chủng 十thập 有hữu 色sắc 處xứ 。 及cập 隨tùy 法pháp 處xứ 所sở 現hiện 實thật 色sắc 。 (# 唯duy 是thị 現hiện 量lượng )# 問vấn 。 何hà 故cố 此thử 識thức 不bất 緣duyên 心tâm 等đẳng 。 解giải 云vân 。 如như 唯duy 識thức 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 異dị 熟thục 識thức 變biến 。 必tất 有hữu 實thật 用dụng 。 若nhược 變biến 心tâm 等đẳng 。 便tiện 無vô 實thật 用dụng 。 相tương/tướng 分phần/phân 心tâm 等đẳng 不bất 能năng 緣duyên 故cố 。 變biến 無vô 為vi 等đẳng 亦diệc 無vô 實thật 用dụng 。 故cố 異dị 熟thục 識thức 不bất 緣duyên 心tâm 等đẳng 。 無vô 漏lậu 第đệ 八bát 。 依y 唯duy 識thức 論luận 第đệ 十thập 。 有hữu 兩lưỡng 師sư 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 云vân 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 品phẩm 。 有hữu 義nghĩa 但đãn 緣duyên 真Chân 如Như 為vi 境cảnh 。 是thị 無vô 分phân 別biệt 。 非phi 後hậu 得đắc 智trí 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 知tri 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 品phẩm 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 於ư 一nhất 切thiết 境cảnh 。 不bất 愚ngu 迷mê 故cố 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 如Như 來Lai 智trí 鏡kính 。 諸chư 處xứ 境cảnh 識thức 。 眾chúng 像tượng 現hiện 故cố 。 又hựu 此thử 決quyết 定định 緣duyên 無vô 漏lậu 種chủng 及cập 身thân 土thổ/độ 等đẳng 諸chư 影ảnh 像tượng 故cố 。 (# 亦diệc 唯duy 現hiện 量lượng 通thông 真chân 俗tục 智trí )# 八bát 識thức 緣duyên 假giả 實thật 。 實thật 境cảnh 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 三tam 世thế 等đẳng 別biệt 。 廣quảng 如như 唯duy 識thức 論luận 等đẳng 說thuyết 。


言ngôn 心tâm 所sở 相tương 應ứng 者giả 。 依y 唯duy 識thức 論luận 。 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 於ư 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 法pháp 中trung 。 有hữu 漏lậu 五ngũ 識thức 。 各các 與dữ 三tam 十thập 四tứ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 謂vị 遍biến 行hành 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 根căn 本bổn 惑hoặc 三tam 。 謂vị 貪tham 瞋sân 痴si 。 隨tùy 惑hoặc 有hữu 十thập 。 謂vị 中trung 二nhị 大đại 八bát 。 然nhiên 善thiện 十thập 一nhất 中trung 。 有hữu 兩lưỡng 師sư 義nghĩa 。 故cố 唯duy 識thức 第đệ 六lục 云vân 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 唯duy 有hữu 十thập 種chủng 。 自tự 性tánh 散tán 亂loạn 無vô 輕khinh 安an 故cố 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 亦diệc 有hữu 輕khinh 安an 。 定định 所sở 引dẫn 善thiện 者giả 亦diệc 有hữu 調điều 暢sướng 故cố 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 俱câu 必tất 有hữu 輕khinh 安an 故cố 。 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 如như 論luận 廣quảng 說thuyết 。 有hữu 漏lậu 意ý 識thức 。 與dữ 五ngũ 十thập 一nhất 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 諸chư 論luận 共cộng 同đồng 。 亦diệc 無vô 異dị 義nghĩa 。 有hữu 漏lậu 末mạt 那na 。 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 唯duy 與dữ 十thập 八bát 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 第đệ 四tứ 云vân 。 然nhiên 此thử 意ý 俱câu 心tâm 所sở 十thập 八bát 。 謂vị 九cửu 法pháp 八bát 隨tùy 煩phiền 惱não 并tinh 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 。 解giải 云vân 。 前tiền 九cửu 法pháp 者giả 。 謂vị 遍biến 行hành 五ngũ 及cập 四tứ 煩phiền 惱não 。 四tứ 煩phiền 惱não 者giả 。 謂vị 我ngã 知tri 我ngã 見kiến 我ngã 慢mạn 我ngã 愛ái 。 無vô 別biệt 心tâm 法pháp 。 義nghĩa 如như 論luận 說thuyết 。 有hữu 漏lậu 賴lại 耶da 。 唯duy 與dữ 五ngũ 種chủng 遍biến 行hành 相tương 應ứng 。 故cố 論luận 頌tụng 云vân 。 觸xúc 作tác 意ý 受thọ 想tưởng 思tư 。 相tương 應ứng 無vô 餘dư 心tâm 所sở 。 具cụ 如như 論luận 說thuyết 。 無vô 漏lậu 八bát 識thức 。 皆giai 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 謂vị 遍biến 行hành 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 五ngũ 。 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 於ư 中trung 別biệt 者giả 。 妙Diệu 觀Quán 察Sát 智Trí 。 因nhân 位vị 亦diệc 得đắc 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 。 於ư 藥dược 病bệnh 等đẳng 未vị 自tự 在tại 故cố 。 若nhược 至chí 佛Phật 果Quả 。 尋tầm 伺tứ 即tức 無vô 。 無vô 思tư 成thành 事sự 故cố 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 具cụ 如như 諸chư 論luận 。 心tâm 意ý 識thức 義nghĩa 。 具cụ 如như 別biệt 章chương 。


就tựu 釋thích 文văn 中trung 。 文văn 別biệt 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 心tâm 意ý 識thức 秘bí 密mật 之chi 義nghĩa 。 後hậu 廣quảng 慧tuệ 如như 是thị 下hạ 。 辨biện 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 答đáp 前tiền 兩lưỡng 問vấn 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 第đệ 八bát 眾chúng 名danh 差sai 別biệt 。 後hậu 廣quảng 慧tuệ 阿a 陀đà 那na 識thức 下hạ 。 明minh 諸chư 識thức 俱câu 轉chuyển 差sai 別biệt 。 前tiền 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 釋Thích 種chủng 子tử 識thức 。 二nhị 辨biện 阿a 陀đà 那na 。 三Tam 明Minh 阿a 賴lại 耶da 。 四tứ 顯hiển 心tâm 名danh 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 。 釋thích 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 識thức 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 即tức 三tam 習tập 氣khí 。 此thử 中trung 意ý 說thuyết 。 由do 第đệ 八bát 識thức 攝nhiếp 持trì 三tam 種chủng 習tập 氣khí 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 第đệ 八bát 卷quyển 云vân 。


復phục 次thứ 生sanh 死tử 相tương 續tục 。 由do 諸chư 習tập 氣khí 。 然nhiên 諸chư 習tập 氣khí 。 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 二nhị 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 三tam 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 其kỳ 種chủng 子tử 識thức 。 自tự 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 識thức 所sở 持trì 種chủng 。 名danh 種chủng 子tử 識thức 。 二nhị 能năng 持trì 種chủng 識thức 。 名danh 為vi 種chủng 識thức 。 雖tuy 有hữu 二nhị 種chủng 。 今kim 此thử 正chánh 明minh 能năng 持trì 種chủng 識thức 。 身thân 分phần/phân 生sanh 時thời 。 執chấp 持trì 所sở 依y 及cập 種chủng 子tử 故cố 。 彼bỉ 所sở 持trì 種chủng 。 即tức 三tam 習tập 氣khí 。 故cố 今kim 略lược 辨biện 三tam 種chủng 習tập 氣khí 。 然nhiên 三tam 習tập 氣khí 。 略lược 以dĩ 四tứ 門môn 分phân 別biệt 。 一nhất 釋thích 名danh 字tự 。 二nhị 出xuất 體thể 性tánh 。 三tam 生sanh 果quả 差sai 別biệt 。 四tứ 四tứ 緣duyên 分phân 別biệt 。


第đệ 一nhất 釋thích 名danh 。 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 三tam 習tập 氣khí 者giả 。 是thị 其kỳ 通thông 名danh 。 三tam 是thị 標tiêu 數số 。 言ngôn 習tập 氣khí 者giả 。 說thuyết 名danh 言ngôn 等đẳng 。 名danh 之chi 為vi 習tập 。 第đệ 八bát 中trung 種chủng 習tập 之chi 氣khí 分phần/phân 。 故cố 名danh 習tập 氣khí 。 即tức 六lục 釋thích 中trung 帶đái 數số 釋thích 也dã 。 言ngôn 別biệt 名danh 者giả 。 如như 成thành 唯duy 識thức 。 然nhiên 諸chư 習tập 氣khí 。 總tổng 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 別biệt 親thân 種chủng 。 名danh 言ngôn 有hữu 二nhị 。 一nhất 表biểu 義nghĩa 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 詮thuyên 義nghĩa 音âm 聲thanh 差sai 別biệt 。 二nhị 顯hiển 境cảnh 名danh 言ngôn 。 即tức 能năng 了liễu 境cảnh 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 (# 如như 其kỳ 次thứ 第đệ 。 舊cựu 云vân 言ngôn 說thuyết 名danh 。 思tư 惟duy 名danh 也dã )# 二nhị 我ngã 執chấp 習tập 氣khí 。 謂vị 虗hư 妄vọng 執chấp 我ngã 我ngã 所sở 種chủng 。 我ngã 執chấp 有hữu 二nhị 。 一nhất 俱câu 生sanh 我ngã 執chấp 。 即tức 脩tu 所sở 斷đoạn 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 二nhị 分phần 別biệt 我ngã 執chấp 。 即tức 見kiến 所sở 斷đoạn 。 我ngã 我ngã 所sở 執chấp 。 隨tùy 二nhị 我ngã 執chấp 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 令linh 有hữu 情tình 等đẳng 自tự 他tha 差sai 別biệt 。 三tam 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 謂vị 招chiêu 三tam 界giới 異dị 熟thục 業nghiệp 種chủng 有hữu 支chi 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 漏lậu 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 可khả 愛ái 果quả 種chủng 。 二nhị 諸chư 。 不bất 善thiện 。 即tức 是thị 能năng 招chiêu 非phi 愛ái 果quả 報báo 。 解giải 云vân 。 三tam 習tập 氣khí 相tương/tướng 。 如như 論luận 應ưng 知tri 。 三tam 種chủng 習tập 氣khí 。 皆giai 依y 主chủ 釋thích 。 謂vị 名danh 言ngôn 習tập 之chi 氣khí 種chủng 子tử 故cố 。 乃nãi 至chí 有hữu 支chi 習tập 之chi 氣khí 種chủng 子tử 故cố 。


言ngôn 出xuất 體thể 者giả 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 隨tùy 二nhị 名danh 言ngôn 所sở 熏huân 種chủng 子tử 。 為vi 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 二nhị 種chủng 我ngã 見kiến 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 為vi 我ngã 見kiến 習tập 氣khí 。 乃nãi 至chí 由do 善thiện 惡ác 業nghiệp 所sở 熏huân 種chủng 子tử 。 為vi 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 種chủng 現hiện 分phân 別biệt 。 唯duy 種chủng 非phi 現hiện 。 三tam 果quả 出xuất 體thể 。 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 五ngũ 蘊uẩn 門môn 中trung 一nhất 分phần/phân 種chủng 子tử 五ngũ 蘊uẩn 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 除trừ 無vô 漏lậu 種chủng 。 種chủng 隨tùy 所sở 生sanh 。 同đồng 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 處xử 界giới 門môn 中trung 。 一nhất 分phần/phân 十thập 二nhị 處xứ 種chủng 十thập 八bát 界giới 種chủng 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 除trừ 無vô 漏lậu 種chủng 。 准chuẩn 蘊uẩn 應ưng 知tri 。 我ngã 見kiến 習tập 氣khí 。 五ngũ 蘊uẩn 門môn 中trung 行hành 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 所sở 攝nhiếp 。 處xử 界giới 門môn 中trung 法pháp 處xứ 法Pháp 界Giới 少thiểu 分phần 為vi 體thể 。 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 五ngũ 蘊uẩn 門môn 中trung 色sắc 行hành 二nhị 蘊uẩn 。 以dĩ 身thân 語ngữ 業nghiệp 是thị 色sắc 蘊uẩn 故cố 。 意ý 思tư 業nghiệp 種chủng 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 處xử 界giới 門môn 中trung 色sắc 處xứ 聲thanh 處xứ 法pháp 處xứ 色sắc 界giới 聲thanh 界giới 法Pháp 界Giới 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 法pháp 數số 出xuất 體thể 。 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 百bách 法Pháp 門môn 中trung 。 通thông 用dụng 百bách 法pháp 種chủng 子tử 為vi 體thể 。 影ảnh 像tượng 百bách 法pháp 皆giai 熏huân 種chủng 故cố 。 我ngã 見kiến 習tập 氣khí 。 用dụng 別biệt 境cảnh 中trung 慧tuệ 及cập 十thập 煩phiền 惱não 中trung 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 以dĩ 為vi 自tự 性tánh 。 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 十thập 一nhất 色sắc 中trung 。 色sắc 聲thanh 二nhị 法pháp 及cập 心tâm 所sở 中trung 思tư 為vi 自tự 性tánh 。 意ý 思tư 業nghiệp 故cố 。


言ngôn 出xuất 果quả 者giả 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 依y 成thành 唯duy 識thức 。 通thông 約ước 諸chư 法pháp 。 以dĩ 明minh 生sanh 果quả 。 二nhị 依y 攝nhiếp 論luận 。 就tựu 十thập 一nhất 識thức 。 以dĩ 辨biện 生sanh 果quả 。 言ngôn 通thông 約ước 諸chư 法pháp 以dĩ 明minh 生sanh 果quả 者giả 。 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 通thông 生sanh 百bách 法pháp 。 而nhi 差sai 別biệt 者giả 。 九cửu 十thập 四tứ 法pháp 。 本bổn 質chất 及cập 影ảnh 。 皆giai 名danh 言ngôn 生sanh 。 六lục 種chủng 無vô 為vi 。 本bổn 影ảnh 不bất 同đồng 。 本bổn 質chất 六lục 種chủng 。 不bất 從tùng 種chủng 生sanh 。 圓viên 成thành 無vô 為vi 無vô 生sanh 義nghĩa 故cố 。 影ảnh 像tượng 六lục 種chủng 從tùng 名danh 言ngôn 起khởi 。 依y 他tha 無vô 為vi 。 據cứ 實thật 有hữu 為vi 。 託thác 因nhân 生sanh 故cố 。 故cố 唯duy 識thức 論luận 云vân 。 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 各các 別biệt 親thân 種chủng 。 問vấn 。 有hữu 為vi 法pháp 中trung 實thật 法pháp 有hữu 體thể 。 可khả 言ngôn 種chủng 生sanh 。 不bất 相tương 應ứng 等đẳng 既ký 無vô 實thật 體thể 。 如như 何hà 因nhân 起khởi 。 解giải 云vân 。 據cứ 實thật 假giả 法pháp 不bất 從tùng 種chủng 生sanh 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 假giả 法pháp 如như 無vô 。 非phi 因nhân 緣duyên 故cố 。 解giải 云vân 。 假giả 法pháp 既ký 非phi 因nhân 緣duyên 義nghĩa 唯duy 假giả 法pháp 。 亦diệc 非phi 所sở 生sanh 。 然nhiên 以dĩ 假giả 從tùng 實thật 。 說thuyết 為vi 假giả 種chủng 。 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。 故cố 唯duy 識thức 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 名danh 相tướng 分phân 別biệt 三tam 種chủng 習tập 氣khí 。 我ngã 見kiến 習tập 氣khí 。 能năng 生sanh 自tự 他tha 身thân 中trung 百bách 法pháp 差sai 別biệt 。 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 能năng 生sanh 百bách 法pháp 善thiện 惡ác 趣thú 別biệt 。 無vô 為vi 假giả 法pháp 。 准chuẩn 前tiền 應ưng 思tư 。 言ngôn 就tựu 十thập 一nhất 識thức 辨biện 生sanh 果quả 者giả 。 如như 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 第đệ 四tứ 卷quyển 云vân 。 此thử 中trung 若nhược 身thân 身thân 者giả 受thọ 者giả 識thức 。 彼bỉ 所sở 受thọ 識thức 。 彼bỉ 能năng 受thọ 識thức 。 世thế 識thức 。 數số 識thức 。 處xử 識thức 。 言ngôn 說thuyết 識thức 。 此thử 由do 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。 若nhược 自tự 他tha 差sai 別biệt 識thức 。 此thử 由do 我ngã 見kiến 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。 若nhược 善thiện 趣thú 惡ác 趣thú 死tử 生sanh 識thức 。 此thử 由do 有hữu 分phần/phân 熏huân 習tập 種chủng 子tử 。 廣quảng 如như 彼bỉ 釋thích 。


言ngôn 四tứ 緣duyên 分phân 別biệt 者giả 。 名danh 言ngôn 習tập 氣khí 。 是thị 正chánh 因nhân 緣duyên 。 餘dư 二nhị 習tập 氣khí 。 增tăng 上thượng 緣duyên 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 第đệ 八bát 卷quyển 云vân 。 隨tùy 二nhị 名danh 言ngôn 所sở 熏huân 成thành 種chủng 。 作tác 有hữu 為vi 法pháp 各các 別biệt 因nhân 緣duyên 。 又hựu 彼bỉ 復phục 云vân 。 應ưng 知tri 我ngã 執chấp 有hữu 支chi 習tập 氣khí 。 於ư 差sai 別biệt 果quả 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 成thành 唯duy 識thức 論luận 第đệ 八bát 疏sớ/sơ 。 就tựu 種chủng 識thức 中trung 。 文văn 別biệt 有hữu 二nhị 。 初sơ 約ước 趣thú 生sanh 。 略lược 明minh 身thân 分phần 生sanh 起khởi 。 後hậu 於ư 中trung 下hạ 依y 種chủng 子tử 識thức 。 廣quảng 辨biện 受thọ 生sanh 差sai 別biệt 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。


言ngôn 六lục 趣thú 者giả 。 如như 下hạ 經kinh 說thuyết 。 那na 落lạc 迦ca 。 傍bàng 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 天thiên 。 阿a 素tố 洛lạc 。 人nhân 。 然nhiên 此thử 六lục 趣thú 。 諸chư 宗tông 不bất 同đồng 。 依y 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 唯duy 立lập 五ngũ 趣thú 。 故cố 大đại 婆bà 娑sa 第đệ 一nhất 百bách 七thất 十thập 二nhị 云vân 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 五ngũ 趣thú 。 謂vị 那na 落lạc 迦ca 。 傍bàng 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 人nhân 。 天thiên 。 又hựu 云vân 。 謂vị 有hữu 餘dư 部bộ 立lập 阿a 素tố 洛lạc 。 為vi 第đệ 六lục 趣thú 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 契Khế 經Kinh 唯duy 說thuyết 有hữu 五ngũ 趣thú 故cố 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 阿a 素tố 洛lạc 何hà 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 。 婆bà 沙sa 有hữu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 天thiên 趣thú 。 評bình 家gia 正chánh 義nghĩa 。 鬼quỷ 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 正chánh 理lý 二nhị 十thập 一nhất 。 俱câu 舍xá 第đệ 八bát 。 大đại 同đồng 婆bà 沙sa 。 依y 經kinh 部bộ 宗tông 。 唯duy 立lập 五ngũ 趣thú 。 故cố 成thành 實thật 論luận 第đệ 十thập 四tứ 云vân 。 業nghiệp 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 五ngũ 趣thú 業nghiệp 。 及cập 不bất 定định 業nghiệp 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 有hữu 處xứ 唯duy 五ngũ 。 如như 佛Phật 地địa 經kinh 及cập 維duy 摩ma 等đẳng 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 阿a 素tố 洛lạc 何hà 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 。 依y 佛Phật 地địa 經kinh 第đệ 六lục 卷quyển 云vân 。 諸chư 阿a 素tố 落lạc 。 種chủng 類loại 不bất 定định 。 或hoặc 天thiên 。 或hoặc 鬼quỷ 。 或hoặc 復phục 傍bàng 生sanh 。 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 。 有hữu 處xứ 說thuyết 六lục 。 如như 即tức 此thử 經Kinh 及cập 法Pháp 華Hoa 經Kinh 等đẳng 。 或hoặc 有hữu 處xứ 說thuyết 。 或hoặc 五ngũ 或hoặc 六lục 。 若nhược 依y 瑜du 伽già 。 立lập 五ngũ 為vi 正chánh 。 故cố 第đệ 四tứ 云vân 。 又hựu 諸chư 非phi 天thiên 。 當đương 知tri 天thiên 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 然nhiên 由do 意ý 思tư 多đa 懷hoài 詐trá 。 約ước 諂siểm 誑cuống 多đa 故cố 。 不bất 如như 諸chư 天thiên 。 為vi 淨tịnh 法Pháp 器khí 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 有hữu 諸chư 經kinh 中trung 說thuyết 為vi 別biệt 趣thú 。 實thật 是thị 天thiên 趣thú 。 又hựu 第đệ 二nhị 云vân 。 如như 是thị 安an 立lập 世thế 界giới 成thành 已dĩ 。 於ư 中trung 五ngũ 趣thú 可khả 得đắc 。 謂vị 那na 落lạc 伽già 。 傍bàng 生sanh 。 餓ngạ 鬼quỷ 。 人nhân 。 天thiên 。 依y 智Trí 度Độ 論luận 。 立lập 六lục 為vi 正chánh 。 故cố 第đệ 三tam 十thập 云vân 。 又hựu 摩ma 訶ha 衍diễn 中trung 。 法pháp 華hoa 經kinh 說thuyết 有hữu 。 六lục 趣thú 眾chúng 生sanh 。 觀quán 諸chư 義nghĩa 意ý 。 應ưng 有hữu 六lục 道đạo 。


復phục 次thứ 分phân 別biệt 善thiện 惡ác 。 故cố 有hữu 六lục 道đạo 。 善thiện 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 故cố 有hữu 三tam 善thiện 道đạo 。 天thiên 人nhân 阿a 脩tu 羅la 。 惡ác 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 故cố 有hữu 地địa 獄ngục 畜súc 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 道đạo 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 又hựu 第đệ 十thập 云vân 。 佛Phật 不bất 分phân 明minh 說thuyết 有hữu 五ngũ 道đạo 。 說thuyết 五ngũ 道đạo 者giả 。 是thị 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 僧Tăng 所sở 說thuyết 。 婆bà 嗟ta 弗phất 姡# 路lộ 部bộ 僧Tăng 。 說thuyết 有hữu 六lục 道đạo 。


復phục 次thứ 應ưng 有hữu 六lục 道đạo 。


何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 惡ác 道đạo 一nhất 向hướng 是thị 罪tội 處xứ 若nhược 福phước 多đa 罪tội 少thiểu 。 是thị 名danh 阿a 脩tu 羅la 。 生sanh 處xứ 應ưng 別biệt 。 以dĩ 是thị 故cố 。 應ưng 言ngôn 六lục 趣thú 。 問vấn 。 琰diêm 摩ma 王vương 何hà 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 。 依y 大đại 婆bà 沙sa 。 鬼quỷ 趣thú 所sở 攝nhiếp 。 故cố 彼bỉ 一nhất 百bách 七thất 十thập 二nhị 云vân 。 施thi 設thiết 論luận 說thuyết 。 如như 今kim 時thời 鬼quỷ 世thế 界giới 王vương 名danh 琰diêm 摩ma 。 又hựu 云vân 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 下hạ 。 五ngũ 百bách 踰du 繕thiện 那na 。 有hữu 琰Diêm 摩Ma 王Vương 界giới 。 是thị 一nhất 切thiết 鬼quỷ 。 本bổn 所sở 住trú 處xứ 。 從tùng 彼bỉ 流lưu 轉chuyển 亦diệc 在tại 餘dư 處xứ 。 若nhược 依y 瑜du 伽già 。 地địa 獄ngục 趣thú 攝nhiếp 。 故cố 第đệ 二nhị 云vân 。 隨tùy 一nhất 有hữu 情tình 。 由do 感cảm 雜tạp 染nhiễm 增tăng 上thượng 業nghiệp 。 生sanh 在tại 那na 落lạc 迦ca 中trung 。 作tác 靜tĩnh 息tức 王vương 。 言ngôn 卵noãn 胎thai 濕thấp 化hóa 生sanh 者giả 。 即tức 是thị 四tứ 生sanh 。 瑜du 伽già 第đệ 二nhị 云vân 。 云vân 何hà 卵noãn 生sanh 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 破phá 㲉xác 而nhi 出xuất 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 如như 鵝nga 鴈nhạn 孔khổng 雀tước 鸚anh 鵡vũ 。 舍xá 利lợi 鳥điểu 等đẳng 。 云vân 何hà 胎thai 生sanh 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 胎thai 所sở 纏triền 裹khỏa 。 部bộ 胎thai 而nhi 出xuất 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 如như 象tượng 馬mã 牛ngưu 驢lư 等đẳng 。 云vân 何hà 濕thấp 生sanh 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 隨tùy 因nhân 一nhất 種chủng 濕thấp 氣khí 而nhi 生sanh 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 如như 虫trùng 蝎hạt 飛phi 蛾nga 等đẳng 。 云vân 何hà 化hóa 生sanh 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 業nghiệp 增tăng 上thượng 故cố 。 具cụ 足túc 六lục 處xứ 而nhi 生sanh 。 或hoặc 復phục 不bất 具cụ 。 彼bỉ 復phục 云vân 何hà 。 如như 天thiên 那na 落lạc 迦ca 全toàn 。 及cập 人nhân 鬼quỷ 傍bàng 生sanh 一nhất 分phần/phân 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 毗tỳ 曇đàm 第đệ 八bát 。 顯hiển 宗tông 十thập 二nhị 。 俱câu 舍xá 第đệ 八bát 。 順thuận 正chánh 理lý 二nhị 十thập 二nhị 。 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 二nhị 十thập 。 問vấn 。 前tiền 說thuyết 六lục 趣thú 。 何hà 故cố 復phục 說thuyết 。 四tứ 種chủng 生sanh 耶da 。 答đáp 。 俱câu 舍xá 第đệ 八bát 云vân 。 施thi 設thiết 足túc 論luận 。 作tác 如như 是thị 說thuyết 。 四tứ 生sanh 攝nhiếp 五ngũ 趣thú 。 非phi 五ngũ 攝nhiếp 四tứ 生sanh 。 不bất 攝nhiếp 者giả 何hà 。 所sở 謂vị 中trung 有hữu 。 由do 是thị 道Đạo 理lý 。 天thiên 等đẳng 六lục 趣thú 。 攝nhiếp 生sanh 不bất 盡tận 故cố 。 復phục 重trùng 說thuyết 卵noãn 等đẳng 四tứ 生sanh 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 更cánh 說thuyết 六lục 趣thú 。 答đáp 。 欲dục 顯hiển 善thiện 惡ác 。 受thọ 生sanh 差sai 別biệt 。 故cố 說thuyết 六lục 趣thú 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 何hà 故cố 不bất 說thuyết 界giới 耶da 。 答đáp 。 界giới 通thông 非phi 情tình 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 。 亦diệc 同đồng 此thử 意ý 。 六lục 趣thú 四tứ 生sanh 。 義nghĩa 如như 別biệt 章chương 。 然nhiên 釋thích 此thử 文văn 。 有hữu 其kỳ 兩lưỡng 解giải 。 一nhất 云vân 。 於ư 六lục 趣thú 生sanh 死tử 。 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 者giả 。 明minh 所sở 捨xả 身thân 。 墮đọa 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 眾chúng 中trung 者giả 。 辨biện 所sở 受thọ 身thân 。 所sở 受thọ 身thân 中trung 。 自tự 有hữu 二nhị 類loại 。 一nhất 六lục 趣thú 身thân 。 二nhị 四tứ 生sanh 身thân 。 若nhược 依y 此thử 釋thích 。 身thân 分phần 生sanh 起khởi 。 通thông 前tiền 二nhị 類loại 。 一nhất 云vân 。 所sở 受thọ 身thân 者giả 。 皆giai 是thị 四tứ 生sanh 。 墮đọa 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 眾chúng 中trung 。 是thị 其kỳ 總tổng 因nhân 。 或hoặc 有hữu 卵noãn 生sanh 等đẳng 者giả 。 別biệt 顯hiển 四tứ 生sanh 。 故cố 金kim 剛cang 仙tiên 論luận 云vân 。 卵noãn 生sanh 等đẳng 者giả 。 受thọ 生sanh 差sai 別biệt 。 有hữu 色sắc 等đẳng 者giả 。 麤thô 細tế 差sai 別biệt 。 若nhược 依y 此thử 說thuyết 。 身thân 分phần 生sanh 起khởi 。 依y 四tứ 生sanh 說thuyết 。


於ư 中trung 最tối 初sơ 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 心tâm 識thức 成thành 熟thục 。 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 。 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 約ước 種chủng 子tử 識thức 。 廣quảng 辨biện 受thọ 生sanh 差sai 別biệt 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 受thọ 生sanh 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 復phục 明minh 種chủng 依y 二nhị 執chấp 受thọ 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 文văn 有hữu 三tam 節tiết 。 初sơ 明minh 種chủng 識thức 成thành 熟thục 。 次thứ 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 。 三tam 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。


言ngôn 於ư 中trung 最tối 初sơ 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 心tâm 識thức 成thành 熟thục 者giả 。 此thử 明minh 種chủng 識thức 成thành 熟thục 。 謂vị 於ư 此thử 趣thú 生sanh 受thọ 生sanh 位vị 中trung 。 最tối 初sơ 結kết 生sanh 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 心tâm 識thức 成thành 熟thục 。 初sơ 結kết 生sanh 時thời 。 種chủng 識thức 成thành 熟thục 。 成thành 羯yết 羅la 監giám 。 名danh 為vi 結kết 生sanh 。 故cố 瑜du 伽già 論luận 第đệ 一nhất 卷quyển 云vân 。


爾nhĩ 時thời 父phụ 母mẫu 。 貪tham 愛ái 俱câu 極cực 。 最tối 後hậu 決quyết 定định 。 各các 出xuất 一nhất 滴tích 。 濃nồng 厚hậu 精tinh 血huyết 。 二nhị 滴tích 和hòa 合hợp 。 住trụ 母mẫu 胎thai 中trung 。 合hợp 為vi 一nhất 段đoạn 。 猶do 如như 熟thục 乳nhũ 凝ngưng 結kết 之chi 時thời 。 當đương 於ư 此thử 處xứ 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 異dị 熟thục 所sở 攝nhiếp 。 執chấp 受thọ 所sở 依y 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 和hòa 合hợp 依y 託thác 。 謂vị 此thử 出xuất 濃nồng 厚hậu 精tinh 血huyết 。 成thành 合hợp 一nhất 段đoạn 。 與dữ 顛điên 倒đảo 緣duyên 中trung 有hữu 俱câu 滅diệt 同đồng 時thời 。 即tức 由do 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 識thức 功công 能năng 力lực 故cố 。 有hữu 餘dư 微vi 細tế 根căn 及cập 大đại 種chủng 。 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 。 及cập 餘dư 有hữu 根căn 同đồng 分phần/phân 精tinh 血huyết 。 和hòa 合hợp 轉chuyển 生sanh 。 於ư 此thử 時thời 中trung 。 說thuyết 識thức 已dĩ 住trụ 結kết 生sanh 續tục 。 即tức 此thử 名danh 為vi 。 羯yết 羅la 藍lam 位vị 。 此thử 羯yết 羅la 藍lam 中trung 。 有hữu 諸chư 根căn 大đại 種chủng 。 唯duy 與dữ 身thân 根căn 及cập 根căn 所sở 依y 處xứ 大đại 種chủng 俱câu 生sanh 。 即tức 由do 此thử 身thân 根căn 俱câu 生sanh 諸chư 根căn 大đại 種chủng 力lực 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 。 次thứ 第đệ 當đương 生sanh 。 又hựu 由do 此thử 身thân 根căn 俱câu 生sanh 根căn 所sở 依y 處xứ 大đại 種chủng 力lực 故cố 。 諸chư 根căn 依y 處xứ 次thứ 第đệ 當đương 生sanh 。 由do 彼bỉ 諸chư 根căn 及cập 所sở 依y 處xứ 具cụ 足túc 生sanh 故cố 。 名danh 得đắc 圓viên 滿mãn 依y 止chỉ 成thành 熟thục 。 乃nãi 至chí 彼bỉ 云vân 。 羯yết 羅la 藍lam 識thức 最tối 初sơ 託thác 處xứ 。 即tức 名danh 肉nhục 心tâm 。 如như 是thị 識thức 。 此thử 處xứ 最tối 初sơ 託thác 。 即tức 從tùng 此thử 處xứ 最tối 後hậu 捨xả 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 第đệ 九cửu 云vân 。 有hữu 言ngôn 精tinh 血huyết 即tức 成thành 根căn 依y 。 謂vị 前tiền 無vô 根căn 中trung 有hữu 俱câu 滅diệt 。 後hậu 有hữu 根căn 者giả 無vô 間gian 續tục 生sanh 。 又hựu 云vân 。 有hữu 餘dư 師sư 云vân 。 別biệt 生sanh 大đại 種chủng 。 如như 依y 葉diệp 糞phẩn 別biệt 有hữu 虫trùng 生sanh 。 瑜du 伽già 所sở 說thuyết 。 同đồng 初sơ 師sư 釋thích 。 若nhược 依y 順thuận 正chánh 理lý 二nhị 十thập 四tứ 。 取thủ 後hậu 說thuyết 為vi 正chánh 。 廣quảng 如như 彼bỉ 說thuyết 。


言ngôn 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 者giả 。 此thử 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 云vân 。 初sơ 受thọ 生sanh 之chi 時thời 。 以dĩ 識thức 為vi 緣duyên 。 根căn 大đại 種chủng 等đẳng 。 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 。 故cố 瑜du 伽già 第đệ 一nhất 卷quyển 云vân 。 即tức 由do 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 識thức 功công 能năng 力lực 故cố 。 有hữu 餘dư 微vi 細tế 根căn 及cập 大đại 種chủng 和hòa 合hợp 而nhi 生sanh 等đẳng 。 一nhất 云vân 。 識thức 與dữ 羯yết 羅la 藍lam 。 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 。 故cố 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 論luận 云vân 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 識thức 羯yết 羅la 藍lam 更cánh 相tương 和hòa 合hợp 。 無vô 性tánh 釋thích 論luận 第đệ 三tam 云vân 。 異dị 熟thục 與dữ 其kỳ 赤xích 白bạch 同đồng 一nhất 安an 危nguy 。 世thế 親thân 釋thích 論luận 。 意ý 同đồng 無vô 性tánh (# 梁lương 朝triêu 攝nhiếp 論luận 第đệ 三tam 云vân 。 論luận 云vân 。 是thị 識thức 託thác 柯kha 羅la 邏la 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 變biến 合hợp 受thọ 生sanh 。 釋thích 曰viết 。 是thị 識thức 即tức 是thị 意ý 識thức 。 於ư 一nhất 時thời 中trung 。 與dữ 柯kha 羅la 邏la 相tương 應ứng 故cố 。 言ngôn 託thác 柯kha 羅la 邏la 。 此thử 果quả 報báo 識thức 。 異dị 前tiền 染nhiễm 汙ô 識thức 。 故cố 言ngôn 變biến 。 由do 宿túc 業nghiệp 功công 能năng 起khởi 風phong 和hòa 合hợp 赤xích 白bạch 。 令linh 與dữ 識thức 同đồng 言ngôn 合hợp 。 即tức 名danh 此thử 為vi 受thọ 生sanh )# 。


言ngôn 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 者giả 。 亦diệc 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 云vân 。 由do 前tiền 展triển 轉chuyển 和hòa 合hợp 力lực 故cố 。 羯yết 羅la 藍lam 等đẳng 漸tiệm 增tăng 長trưởng 位vị 。 根căn 大đại 種chủng 等đẳng 。 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。 一nhất 云vân 。 由do 和hòa 合hợp 故cố 。 名danh 色sắc 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 長trưởng 廣quảng 大đại 。 故cố 瑜du 伽già 第đệ 二nhị 云vân 。 又hựu 羯yết 羅la 藍lam 漸tiệm 增tăng 長trưởng 時thời 。 名danh 之chi 與dữ 色sắc 平bình 等đẳng 增tăng 長trưởng 俱câu 漸tiệm 廣quảng 大đại 。 如như 是thị 增tăng 長trưởng 。 乃nãi 至chí 依y 止chỉ 圓viên 滿mãn 。 應ưng 知tri 此thử 中trung 由do 地địa 界giới 故cố 。 依y 止chỉ 造tạo 色sắc 漸tiệm 漸tiệm 增tăng 廣quảng 。 由do 水thủy 界giới 攝nhiếp 持trì 故cố 。 由do 火hỏa 界giới 成thành 熟thục 故cố 。 令linh 其kỳ 堅kiên 梗# 。 由do 無vô 閏nhuận 故cố 。 由do 風phong 界giới 故cố 。 分phân 別biệt 支chi 節tiết 。 各các 安an 其kỳ 所sở 。 若nhược 分phần/phân 位vị 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 位vị 。 一nhất 者giả 胎thai 藏tạng 八bát 位vị 。 二nhị 者giả 通thông 相tương/tướng 八bát 位vị 。 胎thai 藏tạng 八bát 位vị 謂vị 羯yết 羅la 藍lam 等đẳng 。 故cố 雜tạp 集tập 第đệ 六lục 云vân 。 自tự 此thử 已dĩ 後hậu 。 根căn 漸tiệm 生sanh 長trưởng 。 如như 緣duyên 起khởi 說thuyết 。 故cố 列liệt 頌tụng 云vân 。


最tối 初sơ 羯yết 羅la 藍lam 。 次thứ 生sanh 遏át 部bộ 曇đàm 。 從tùng 此thử 生sanh 閉bế 尸thi 。


閉bế 尸thi 生sanh 鍵kiện 南nam 。 次thứ 鉢bát 羅la 賖# 佉khư 。 後hậu 髮phát 毛mao 爪trảo 等đẳng 。


及cập 色sắc 根căn 形hình 相tướng 。 漸tiệm 漸tiệm 而nhi 生sanh 長trưởng 。


又hựu 瑜du 伽già 第đệ 二nhị 云vân 。


復phục 次thứ 此thử 胎thai 藏tạng 八bát 位vị 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 為vi 八bát 。


謂vị 羯yết 羅la 藍lam 位vị 。 遏át 部bộ 曇đàm 位vị 。 閉bế 尸thi 位vị 。 鍵kiện 南nam 位vị 。 鉢bát 羅la 賖# 佉khư 位vị 。 髮phát 毛mao 爪trảo 位vị 。 根căn 位vị 。 形hình 位vị 。 若nhược 已dĩ 結kết 凝ngưng 。 箭tiễn 內nội 稀# 。 名danh 羯yết 羅la 藍lam 。 若nhược 表biểu 裏lý 如như 酪lạc 。 未vị 至chí 肉nhục 位vị 。 名danh 遏át 部bộ 曇đàm 。 若nhược 已dĩ 成thành 肉nhục 。 仍nhưng 極cực 柔nhu 煗noãn 。 名danh 閉bế 尸thi 。 若nhược 已dĩ 堅kiên 厚hậu 稍sảo 勘khám 摩ma 觸xúc 。 名danh 為vi 鍵kiện 南nam 。 即tức 此thử 肉nhục 團đoàn 增tăng 長trưởng 支chi 分phần/phân 相tương/tướng 現hiện 。 名danh 鉢bát 羅la 賖# 佉khư 。 從tùng 此thử 以dĩ 後hậu 。 髮phát 毛mao 爪trảo 現hiện 。 即tức 名danh 此thử 位vị 。 從tùng 此thử 以dĩ 後hậu 。 眼nhãn 等đẳng 生sanh 名danh 為vi 根căn 位vị 。 從tùng 此thử 以dĩ 後hậu 。 彼bỉ 所sở 依y 處xứ 。 分phân 別biệt 顯hiển 現hiện 。 名danh 為vi 形hình 位vị 。 (# 大đại 唐đường 三tam 藏tạng 云vân 。 羯yết 羅la 藍lam 此thử 云vân 和hòa 合hợp 。 頞át 部bộ 曇đàm 此thử 云vân 胞bào 。 閏nhuận 尸thi 此thử 云vân 凝ngưng 血huyết 。 鍵kiện 南nam 此thử 云vân 堅kiên 厚hậu 。 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư 此thử 云vân 支chi 分phần/phân 。 鉢bát 羅la 此thử 云vân 分phần/phân 。 奢xa 佉khư 此thử 云vân 支chi 。 真Chân 諦Đế 三tam 藏tạng 云vân 。 本bổn 識thức 與dữ 父phụ 母mẫu 遺di 體thể 和hòa 合hợp 。 名danh 為vi 受thọ 生sanh 。 於ư 胎thai 藏tạng 中trung 。 略lược 有hữu 五ngũ 位vị 。 一nhất 者giả 柯kha 羅la 邏la 。 翻phiên 為vi 凝ngưng 滑hoạt 。 識thức 與dữ 父phụ 母mẫu 精tinh 血huyết 和hòa 合hợp 。 如như 薄bạc 酪lạc 。 即tức 執chấp 為vi 根căn 。


爾nhĩ 時thời 名danh 為vi 初sơ 受thọ 生sanh 。 二nhị 者giả 第đệ 二nhị 七thất 日nhật 。 名danh 頞át 呼hô 陀đà 。 翻phiên 為vi 胎thai 結kết 。 始thỉ 有hữu 一nhất 胎thai 結kết 在tại 凝ngưng 滑hoạt 中trung 。 如như 凝ngưng 蘇tô 在tại 白bạch 酪lạc 乳nhũ 中trung 。 三tam 者giả 第đệ 三tam 七thất 日nhật 名danh 閉bế 尸thi 。 翻phiên 為vi 肉nhục 團đoàn 。 男nam 則tắc 上thượng 闊khoát 下hạ 狹hiệp 。 女nữ 則tắc 下hạ 闊khoát 上thượng 狹hiệp 。 肉nhục 猶do 少thiểu 軟nhuyễn 。 四tứ 者giả 第đệ 四tứ 七thất 日nhật 。 名danh 伽già 訶ha 那na 。 翻phiên 為vi 堅kiên 實thật 。


爾nhĩ 時thời 肉nhục 團đoàn 始thỉ 堅kiên 強cường 。 五ngũ 者giả 第đệ 五ngũ 七thất 日nhật 。 名danh 彼bỉ 羅la 捨xả 佉khư 。 翻phiên 為vi 枝chi 枝chi 。


爾nhĩ 時thời 始thỉ 有hữu 。 頭đầu 足túc 手thủ 脚cước 等đẳng 相tướng 貌mạo 。 方phương 有hữu 業nghiệp 風phong 吹xuy 破phá 開khai 九cửu 孔khổng 生sanh 大đại 苦khổ 受thọ 。 次thứ 後hậu 以dĩ 去khứ 則tắc 有hữu 觔# 肉nhục 骨cốt 髮phát 爪trảo 等đẳng 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 疏sớ/sơ 第đệ 五ngũ 卷quyển 說thuyết )# 。


問vấn 。 羯yết 羅la 藍lam 等đẳng 八bát 位vị 。 經kinh 幾kỷ 許hứa 時thời 。 方phương 得đắc 圓viên 滿mãn 。 答đáp 。 如như 瑜du 伽già 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 說thuyết 。 彼bỉ 云vân 。 又hựu 於ư 胎thai 中trung 。 經kinh 三tam 十thập 八bát 七thất 日nhật 。 此thử 之chi 胎thai 藏tạng 。 一nhất 切thiết 支chi 分phần/phân 。 皆giai 悉tất 具cụ 足túc 。 從tùng 此thử 以dĩ 後hậu 。 復phục 經kinh 四tứ 日nhật 。 方phương 乃nãi 出xuất 生sanh 。 如như 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 於ư 入nhập 胎thai 經kinh 廣quảng 說thuyết 此thử 說thuyết 。 極cực 滿mãn 足túc 者giả 。 或hoặc 經kinh 九cửu 月nguyệt 。 或hoặc 復phục 過quá 此thử 。 若nhược 經kinh 八bát 月nguyệt 。 此thử 名danh 圓viên 滿mãn 。 非phi 極cực 圓viên 滿mãn 。 若nhược 經kinh 七thất 月nguyệt 六lục 月nguyệt 。 不bất 名danh 圓viên 滿mãn 。 或hoặc 復phục 缺khuyết 減giảm 。 (# 五ngũ 王vương 經Kinh 云vân 。 何hà 謂vị 生sanh 苦khổ 。 人nhân 死tử 之chi 時thời 。 不bất 知tri 精tinh 神thần 。 趣thú 向hướng 何hà 道đạo 。 未vị 得đắc 生sanh 處xứ 。 普phổ 受thọ 中trung 陰ấm 之chi 形hình 。 至chí 其kỳ 三tam 七thất 日nhật 中trung 。 父phụ 母mẫu 和hòa 合hợp 。 便tiện 來lai 受thọ 胎thai 。 一nhất 七thất 日nhật 如như 薄bạc 酪lạc 。 二nhị 七thất 日nhật 如như 稠trù 酪lạc 。 三tam 七thất 日nhật 如như 凝ngưng 蘇tô 。 四tứ 七thất 日nhật 如như 肉nhục 團đoàn 。 五ngũ 皰pháo 成thành 熟thục 。 巧xảo 風phong 入nhập 腹phúc 。 吹xuy 其kỳ 身thân 體thể 。 六lục 情tình 開khai 張trương 。 在tại 胎thai 中trung 生sanh 藏tạng 之chi 下hạ 。 熟thục 藏tạng 之chi 上thượng 。 母mẫu 噉đạm 一nhất 杯# 熱nhiệt 食thực 。 灌quán 其kỳ 身thân 體thể 。 如như 入nhập 鑊hoạch 湯thang 。 母mẫu 飲ẩm 一nhất 杯# 冷lãnh 水thủy 。 亦diệc 如như 寒hàn 氷băng 切thiết 身thân 。 母mẫu 飽bão 之chi 時thời 。 迫bách 迄hất 身thân 體thể 痛thống 〔# 石thạch 〕# 可khả 云vân 。 母mẫu 飽bão 之chi 時thời 。 腹phúc 中trung 了liễu 了liễu 。 亦diệc 如như 倒đảo 懸huyền 。 受thọ 苦khổ 無vô 量lượng 。 至chí 月nguyệt 滿mãn 欲dục 生sanh 之chi 時thời 。 頭đầu 向hướng 產sản 門môn 。 劇kịch 如như 兩lưỡng 石thạch 挾hiệp 山sơn 。 欲dục 生sanh 之chi 時thời 。 母mẫu 危nguy 父phụ 怖bố 。 生sanh 墮đọa 草thảo 上thượng 。 身thân 體thể 細tế 軟nhuyễn 。 草thảo 觸xúc 其kỳ 身thân 。 如như 履lý 刀đao 劒kiếm 。 忽hốt 然nhiên 失thất 聲thanh 大đại 呼hô 。 此thử 是thị 大đại 苦khổ 。 又hựu 大đại 集tập 經kinh 二nhị 十thập 五ngũ 云vân 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 觀quán 於ư 生sanh 苦khổ 。 從tùng 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 父phụ 母mẫu 和hòa 合hợp 。 初sơ 受thọ 意ý 識thức 。 歌ca 羅la 羅la 時thời 。 其kỳ 身thân 猶do 如như 亭đình 歷lịch 子tử 許hứa 。 是thị 時thời 未vị 有hữu 入nhập 出xuất 氣khí 息tức 。 乃nãi 至chí 云vân 歌ca 羅la 羅la 時thời 。 住trụ 六lục 七thất 日nhật 。 六lục 七thất 日nhật 轉chuyển 。 名danh 頞át 浮phù 陀đà 。 是thị 時thời 形hình 色sắc 猶do 如như 小tiểu 〔# 來lai 〕# 住trụ 七thất 七thất 日nhật 。 轉chuyển 名danh 伽già 那na 。 是thị 時thời 形hình 色sắc 如như 胡hồ 桃đào 㲉xác 住trụ 八bát 七thất 日nhật 。 轉chuyển 名danh 閉bế 尸thi 。 形hình 色sắc 猶do 頻tần 婆bà 羅la 菓quả 。 是thị 時thời 身thân 邊biên 有hữu 五ngũ 胞bào 出xuất 。 謂vị 頭đầu 手thủ 脚cước 。 十thập 三tam 七thất 日nhật 。 始thỉ 有hữu 腹phúc 相tương/tướng 。 二nhị 十thập 七thất 日nhật 男nam 女nữ 根căn 別biệt 。 二nhị 十thập 一nhất 七thất 日nhật 。 始thỉ 生sanh 骨cốt 節tiết 。 乃nãi 至chí 三tam 十thập 六lục 七thất 日nhật 其kỳ 身thân 具cụ 足túc 血huyết 肉nhục 毛mao 根căn 。 三tam 十thập 八bát 七thất 日nhật 。 具cụ 足túc 身thân 枝chi 。 四tứ 日nhật 夜dạ 住trụ 在tại 胎thai 中trung 臰# 穢uế 之chi 處xứ 。


爾nhĩ 時thời 還hoàn 憶ức 本bổn 生sanh 之chi 事sự 。 憶ức 己kỷ 愁sầu 苦khổ 。 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。 若nhược 我ngã 出xuất 胎thai 。 當đương 脩tu 善thiện 法Pháp 。 願nguyện 後hậu 更cánh 莫mạc 生sanh 如như 是thị 處xứ 。 脩tu 不bất 放phóng 逸dật 。 遠viễn 離ly 受thọ 生sanh 。 始thỉ 出xuất 母mẫu 胎thai 。


爾nhĩ 時thời 舉cử 身thân 受thọ 迫bách 迮trách 苦khổ 。 外ngoại 風phong 觸xúc 手thủ 身thân 亦diệc 復phục 受thọ 苦khổ 。 身thân 初sơ 至chí 地địa 。 以dĩ 水thủy 摩ma 洗tẩy 。 復phục 受thọ 大đại 苦khổ 。 猶do 如như 地địa 獄ngục 。


爾nhĩ 時thời 還hoàn 失thất 憶ức 宿túc 命mạng 事sự 。 生sanh 已dĩ 復phục 有hữu 老lão 病bệnh 死tử 。 隨tùy 逐trục 不bất 捨xả 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ )# 。 若nhược 廣quảng 分phân 別biệt 。 如như 解giải 脫thoát 道đạo 論luận 第đệ 七thất 卷quyển 。 及cập 入nhập 胎thai 經kinh 說thuyết 。


通thông 相tương/tướng 八bát 位vị 者giả 。 如như 瑜du 伽già 第đệ 二nhị 云vân 。 云vân 何hà 八bát 位vị 。 謂vị 處xứ 胎thai 位vị 。 出xuất 生sanh 位vị 。 嬰anh 孩hài 位vị 。 童đồng 子tử 位vị 。 少thiếu 年niên 位vị 。 中trung 年niên 位vị 。 老lão 年niên 位vị 。 耄mạo 熟thục 位vị 。 處xử 胎thai 位vị 者giả 。 謂vị 羯yết 羅la 藍lam 等đẳng 。 出xuất 生sanh 位vị 者giả 。 謂vị 從tùng 此thử 後hậu 。 乃nãi 至chí 耄mạo 熟thục 。 嬰anh 孩hài 位vị 者giả 。 謂vị 乃nãi 至chí 未vị 能năng 。 遊du 行hành 嬉hi 戲hí 。 童đồng 子tử 位vị 者giả 。 謂vị 能năng 為vi 彼bỉ 事sự 。 少thiếu 年niên 位vị 者giả 。 謂vị 能năng 受thọ 用dụng 欲dục 塵trần 。 乃nãi 至chí 三tam 十thập 。 中trung 年niên 位vị 者giả 。 謂vị 從tùng 此thử 位vị 。 乃nãi 至chí 五ngũ 十thập 。 老lão 年niên 位vị 者giả 。 謂vị 從tùng 此thử 位vị 。 乃nãi 至chí 七thất 十thập 。 從tùng 此thử 已dĩ 上thượng 。 名danh 耄mạo 熟thục 位vị 。


依y 二nhị 執chấp 受thọ 。


釋thích 曰viết 。 第đệ 二nhị 種chủng 識thức 依y 二nhị 執chấp 受thọ 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 標tiêu 章chương 舉cử 數số 。 次thứ 依y 數số 列liệt 名danh 。 後hậu 約ước 界giới 分phân 別biệt 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 上thượng 來lai 已dĩ 辨biện 根căn 等đẳng 依y 識thức 生sanh 起khởi 增tăng 長trưởng 。 此thử 下hạ 明minh 識thức 依y 色sắc 根căn 等đẳng 。


一nhất 者giả 有hữu 色sắc 諸chư 根căn 。 及cập 所sở 依y 執chấp 受thọ 。 二nhị 相tướng 名danh 分phân 別biệt 。 言ngôn 說thuyết 戲hí 論luận 。 習tập 氣khí 執chấp 受thọ 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 依y 數số 列liệt 名danh 。 謂vị 受thọ 生sanh 位vị 。 有hữu 異dị 熟thục 識thức 執chấp 受thọ 二nhị 種chủng 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 一nhất 者giả 執chấp 受thọ 五ngũ 根căn 。 及cập 彼bỉ 所sở 依y 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 二nhị 者giả 執chấp 相tướng 名danh 分phân 別biệt 。 三tam 法pháp 習tập 氣khí 。 為vi 所sở 緣duyên 境cảnh 。 除trừ 無vô 漏lậu 種chủng 。 非phi 所sở 緣duyên 故cố 。 此thử 所sở 攝nhiếp 受thọ 。 皆giai 是thị 所sở 緣duyên 。 是thị 故cố 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 云vân 。 謂vị 若nhược 略lược 說thuyết 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 由do 於ư 二nhị 種chủng 所sở 緣duyên 境cảnh 轉chuyển 。 一nhất 由do 了liễu 別biệt 內nội 執chấp 受thọ 故cố 。 二nhị 由do 了liễu 外ngoại 無vô 分phân 別biệt 器khí 相tương/tướng 故cố 。 了liễu 別biệt 內nội 執chấp 受thọ 者giả 。 謂vị 能năng 了liễu 別biệt 遍biến 計kế 所sở 執chấp 。 自tự 性tánh 妄vọng 執chấp 習tập 氣khí 。 及cập 諸chư 色sắc 根căn 根căn 所sở 依y 處xứ 。 此thử 於ư 有hữu 色sắc 界giới 。 若nhược 在tại 無vô 色sắc 。 唯duy 習tập 氣khí 執chấp 受thọ 了liễu 別biệt 。 了liễu 別biệt 外ngoại 無vô 分phân 別biệt 器khí 相tương/tướng 者giả 。 謂vị 能năng 了liễu 別biệt 依y 止chỉ 緣duyên 內nội 執chấp 受thọ 阿a 賴lại 耶da 識thức 故cố 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 。 器khí 世thế 間gian 相tương/tướng 。 譬thí 如như 燈đăng 焰diễm 生sanh 時thời 。 內nội 執chấp 膏cao 炷chú 。 外ngoại 發phát 光quang 明minh 。 如như 是thị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 緣duyên 內nội 執chấp 受thọ 。 緣duyên 外ngoại 器khí 相tương/tướng 。 生sanh 起khởi 道Đạo 理lý 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 成thành 唯duy 識thức 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 賴lại 耶da 所sở 緣duyên 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 一nhất 器khí 世thế 間gian 。 二nhị 有hữu 漏lậu 種chủng 。 三tam 有hữu 根căn 身thân 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 因nhân 緣duyên 力lực 故cố 。 自tự 體thể 生sanh 時thời 。 內nội 變biến 為vi 種chủng 。 及cập 有hữu 根căn 身thân 。 外ngoại 變biến 為vi 器khí 。 即tức 以dĩ 所sở 變biến 為vi 自tự 所sở 緣duyên 。 行hành 相tương/tướng 杖trượng 之chi 而nhi 得đắc 起khởi 故cố 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 此thử 中trung 所sở 說thuyết 執chấp 受thọ 義nghĩa 者giả 。 是thị 能năng 執chấp 受thọ 。 執chấp 受thọ 五ngũ 根căn 及cập 彼bỉ 所sở 依y 。 令linh 不bất 損tổn 壞hoại 。 為vi 自tự 所sở 依y 。 攝nhiếp 受thọ 種chủng 子tử 。 為vi 自tự 所sở 有hữu 。 亦diệc 名danh 所sở 依y 。 然nhiên 此thử 執chấp 受thọ 。 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 俱câu 舍xá 第đệ 二nhị 云vân 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 九cửu 不bất 受thọ 餘dư 二nhị 。 彼bỉ 約ước 一nhất 義nghĩa 釋thích 執chấp 受thọ 故cố 。 彼bỉ 云vân 有hữu 執chấp 受thọ 此thử 言ngôn 何hà 義nghĩa 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 共cộng 所sở 執chấp 持trì 。 攝nhiếp 為vi 依y 處xứ 。 名danh 為vi 執chấp 受thọ 。 損tổn 益ích 展triển 轉chuyển 。 更cánh 相tương 隨tùy 故cố 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 正chánh 理lý 第đệ 四tứ 有hữu 三tam 師sư 釋thích 。 一nhất 同đồng 俱câu 舍xá 。 正chánh 理lý 釋thích 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 色sắc 等đẳng 即tức 應ưng 一nhất 向hướng 名danh 無vô 執chấp 受thọ 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 依y 彼bỉ 故cố 。 非phi 根căn 性tánh 故cố 。 不bất 爾nhĩ 色sắc 等đẳng 若nhược 不bất 離ly 根căn 。 雖tuy 非phi 所sở 依y 。 而nhi 是thị 心tâm 等đẳng 之chi 所sở 親thân 附phụ 。 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 二nhị 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 若nhược 諸chư 色sắc 法pháp 逼bức 迫bách 斷đoạn 壞hoại 。 便tiện 能năng 生sanh 苦khổ 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 即tức 能năng 生sanh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 是thị 己kỷ 身thân 攝nhiếp 。 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 三tam 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 若nhược 諸chư 有hữu 情tình 。 執chấp 為vi 自tự 體thể 。 一nhất 切thiết 處xứ 時thời 方phương 便tiện 防phòng 護hộ 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 應ưng 違vi 。 契Khế 經Kinh 所sở 說thuyết 。 故cố 契Khế 經Kinh 云vân 。 若nhược 於ư 此thử 處xứ 。 識thức 所sở 執chấp 藏tạng 。 識thức 所sở 隨tùy 攝nhiếp 。 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 雖tuy 有hữu 是thị 說thuyết 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 有hữu 執chấp 受thọ 法pháp 。 略lược 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 有hữu 愛ái 乃nãi 有hữu 身thân 見kiến 。 執chấp 為vì 己kỷ 有hữu 。 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 若nhược 淨tịnh 智trí 生sanh 。 即tức 便tiện 斷đoạn 滅diệt 。 二nhị 者giả 為vi 因nhân 能năng 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 至chí 般bát 涅Niết 槃Bàn 。 隨tùy 轉chuyển 不bất 捨xả 。 是thị 為vi 經kinh 論luận 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 解giải 云vân 。 經kinh 約ước 有hữu 愛ái 身thân 見kiến 。 執chấp 為vì 己kỷ 有hữu 。 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 論luận 有hữu 三tam 釋thích 。 初sơ 師sư 意ý 說thuyết 。 執chấp 為vi 依y 處xứ 。 次thứ 師sư 意ý 說thuyết 。 能năng 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 後hậu 師sư 意ý 說thuyết 。 執chấp 為vi 自tự 體thể 。 並tịnh 符phù 本bổn 論luận 。 己kỷ 身thân 所sở 攝nhiếp 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 即tức 當đương 為vi 因nhân 生sanh 苦khổ 樂lạc 義nghĩa 。 然nhiên 第đệ 二nhị 師sư 。 唯duy 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 初sơ 後hậu 兩lưỡng 師sư 。 兼kiêm 取thủ 餘dư 義nghĩa 。 經kinh 論luận 合hợp 說thuyết 。 總tổng 有hữu 四tứ 釋thích 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 若nhược 依y 毗tỳ 婆bà 沙sa 第đệ 一nhất 百bách 四tứ 十thập 八bát 。 執chấp 受thọ 納nạp 息tức 六lục 教giáo 不bất 同đồng 。 恐khủng 繁phồn 不bất 述thuật 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 三tam 說thuyết 不bất 同đồng 。 或hoặc 有hữu 唯duy 約ước 生sanh 苦khổ 樂lạc 故cố 。 名danh 為vi 執chấp 受thọ 。 故cố 集tập 論luận 云vân 。 五ngũ 色sắc 界giới 全toàn 。 四tứ 界giới 一nhất 分phần/phân 。 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 即tức 既ký 不bất 說thuyết 聲thanh 。 故cố 知tri 唯duy 約ước 生sanh 苦khổ 樂lạc 。 故cố 名danh 執chấp 受thọ 也dã 。 或hoặc 有hữu 唯duy 約ước 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 名danh 有hữu 執chấp 受thọ 。 如như 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 等đẳng 云vân 。 若nhược 無vô 第đệ 八bát 依y 止chỉ 執chấp 受thọ 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 又hựu 五ngũ 十thập 六lục 復phục 云vân 。 五ngũ 執chấp 非phi 執chấp 受thọ 。 所sở 餘dư 一nhất 向hướng 非phi 執chấp 受thọ 。 准chuẩn 此thử 等đẳng 文văn 。 唯duy 約ước 攝nhiếp 為vi 自tự 體thể 明minh 執chấp 受thọ 也dã 。 或hoặc 有hữu 通thông 約ước 二nhị 義nghĩa 。 以dĩ 明minh 執chấp 受thọ 。 如như 五ngũ 十thập 三tam 云vân 。 識thức 執chấp 不bất 執chấp 者giả 。 若nhược 識thức 依y 執chấp 。 名danh 執chấp 受thọ 色sắc 。 此thử 復phục 云vân 何hà 。 謂vị 識thức 所sở 託thác 。 安an 危nguy 事sự 同đồng 。 和hòa 合hợp 生sanh 長trưởng 。 又hựu 此thử 為vi 依y 。 能năng 生sanh 諸chư 受thọ 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 非phi 執chấp 受thọ 攝nhiếp 。 又hựu 瑜du 伽già 論luận 第đệ 一nhất 百bách 云vân 。 執chấp 受thọ 法pháp 者giả 。 謂vị 色sắc 法pháp 為vi 心tâm 心tâm 所sở 執chấp 持trì 。 由do 託thác 彼bỉ 故cố 。 心tâm 心tâm 所sở 轉chuyển 安an 危nguy 事sự 同đồng 。 同đồng 安an 危nguy 者giả 。 由do 心tâm 心tâm 所sở 。 住trụ 持trì 力lực 故cố 。 其kỳ 色sắc 不bất 斷đoạn 。 不bất 壞hoại 不bất 爛lạn 。 即tức 由do 如như 是thị 所sở 執chấp 受thọ 色sắc 。 或hoặc 棄khí 損tổn 。 或hoặc 時thời 攝nhiếp 益ích 。 其kỳ 心tâm 心tâm 所sở 。 亦diệc 隨tùy 損tổn 益ích 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 名danh 非phi 執chấp 受thọ 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 說thuyết 執chấp 受thọ 者giả 。 且thả 依y 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 賴lại 耶da 執chấp 根căn 依y 處xứ 。 為vi 自tự 所sở 依y 。 二nhị 者giả 執chấp 持trì 種chủng 子tử 。 為vi 自tự 所sở 攝nhiếp 。 具cụ 如như 諸chư 論luận 。


有hữu 色sắc 界giới 中trung 。 具cụ 二nhị 執chấp 受thọ 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 不bất 具cụ 二nhị 種chủng 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 約ước 界giới 分phân 別biệt 。 即tức 准chuẩn 此thử 文văn 。 依y 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 十thập 種chủng 色sắc 界giới 。 非phi 如như 摩ma 訶ha 僧Tăng 祇kỳ 部bộ 說thuyết 具cụ 十thập 色sắc 及cập 五ngũ 識thức 身thân 。 而nhi 本bổn 業nghiệp 經kinh 。 無vô 色sắc 諸chư 天thiên 。 來lai 入nhập 會hội 中trung 。 法Pháp 華Hoa 經Kinh 中trung 。 間gian 有hữu 頂đảnh 香hương 。 如như 此thử 等đẳng 文văn 。 皆giai 依y 法pháp 處xứ 所sở 攝nhiếp 色sắc 說thuyết 。


廣quảng 慧tuệ 。 此thử 識thức 亦diệc 名danh 阿A 陀Đà 那Na 識Thức 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 識thức 於ư 身thân 。 隨tùy 逐trục 執chấp 持trì 故cố 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 釋thích 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 梵Phạm 云vân 阿a 陀đà 那na 。 此thử 翻phiên 名danh 執chấp 持trì 。 謂vị 由do 此thử 識thức 隨tùy 逐trục 於ư 身thân 。 執chấp 受thọ 色sắc 根căn 。 令linh 不bất 失thất 壞hoại 。 故cố 說thuyết 此thử 識thức 名danh 為vi 執chấp 持trì 。 依y 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 釋thích 阿a 陀đà 那na 。 一nhất 執chấp 受thọ 色sắc 根căn 令linh 不bất 壞hoại 故cố 。 二nhị 執chấp 受thọ 自tự 體thể 取thủ 彼bỉ 生sanh 故cố 。 如như 彼bỉ 第đệ 一nhất 具cụ 廣quảng 分phân 別biệt 。 依y 成thành 唯duy 識thức 。 具cụ 有hữu 三tam 義nghĩa 。 故cố 第đệ 三tam 云vân 。 以dĩ 能năng 執chấp 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 及cập 能năng 執chấp 受thọ 色sắc 根căn 依y 處xứ 。 亦diệc 能năng 執chấp 取thủ 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 故cố 說thuyết 此thử 識thức 。 名danh 阿a 陀đà 那na 。 此thử 當đương 二nhị 論luận 所sở 說thuyết 執chấp 受thọ 。


亦diệc 名danh 阿A 賴Lại 耶Da 識Thức 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 識thức 於ư 身thân 。 攝nhiếp 受thọ 藏tàng 隱ẩn 。 同đồng 安an 危nguy 義nghĩa 故cố 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 解giải 阿a 賴lại 耶da 。 梵Phạm 云vân 阿a 賴lại 耶da 。 此thử 翻phiên 名danh 藏tạng 。 藏tạng 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 者giả 能năng 藏tạng 。 二nhị 者giả 所sở 藏tạng 。 三tam 者giả 執chấp 藏tạng 。 故cố 成thành 唯duy 識thức 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 此thử 識thức 具cụ 有hữu 能năng 藏tạng 所sở 藏tạng 執chấp 藏tạng 義nghĩa 故cố 。 為vi 與dữ 雜tạp 染nhiễm 。 互hỗ 為vi 緣duyên 故cố 。 有hữu 情tình 執chấp 為vi 自tự 內nội 我ngã 故cố 。 攝nhiếp 論luận 第đệ 一nhất 。 亦diệc 辨biện 三tam 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 論luận 云vân 。 復phục 何hà 緣duyên 故cố 。 此thử 識thức 亦diệc 名danh 阿a 賴lại 耶da 。 一nhất 切thiết 有hữu 生sanh 雜tạp 染nhiễm 品phẩm 法pháp 。 於ư 此thử 攝nhiếp 藏tạng 。 為vi 果quả 性tánh 故cố 。 又hựu 即tức 此thử 識thức 於ư 彼bỉ 攝nhiếp 藏tạng 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 或hoặc 諸chư 有hữu 情tình 。 攝nhiếp 藏tạng 此thử 識thức 。 為vi 自tự 我ngã 故cố 。 說thuyết 名danh 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 解giải 云vân 。 藏tạng 義nghĩa 三tam 種chủng 別biệt 者giả 。 第đệ 一nhất 能năng 藏tạng 。 此thử 即tức 果quả 法pháp 。 於ư 因nhân 中trung 藏tạng 。 謂vị 識thức 中trung 種chủng 生sanh 現hiện 七thất 識thức 染nhiễm 果quả 不bất 離ly 能năng 生sanh 因nhân 故cố 。 第đệ 二nhị 所sở 藏tạng 。 此thử 即tức 因nhân 種chủng 於ư 果quả 中trung 藏tạng 。 謂vị 所sở 熏huân 種chủng 藏tạng 在tại 能năng 熏huân 七thất 現hiện 識thức 中trung 成thành 因nhân 性tánh 故cố 。 第đệ 三tam 我ngã 愛ái 所sở 執chấp 藏tạng 義nghĩa 。 此thử 即tức 境cảnh 於ư 能năng 執chấp 中trung 藏tạng 。 今kim 依y 此thử 經Kinh 。 不bất 同đồng 諸chư 論luận 。 謂vị 由do 此thử 識thức 。 於ư 有hữu 根căn 身thân 。 能năng 攝nhiếp 受thọ 彼bỉ 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 於ư 彼bỉ 藏tàng 隱ẩn 與dữ 所sở 依y 身thân 。 同đồng 安an 危nguy 故cố 。 此thử 即tức 現hiện 識thức 藏tạng 所sở 依y 中trung 。 故cố 名danh 為vi 藏tạng 。 於ư 所sở 藏tạng 中trung 。 一nhất 分phân 之chi 義nghĩa 。 故cố 深thâm 密mật 云vân 。 於ư 彼bỉ 身thân 中trung 住trụ 者giả 故cố 。 一nhất 體thể 相tướng 應ưng 故cố 。 住trụ 者giả 即tức 此thử 。 攝nhiếp 受thọ 藏tàng 隱ẩn 。 一nhất 體thể 相tướng 應ưng 。 同đồng 安an 危nguy 義nghĩa 。


亦diệc 名danh 為vi 心Tâm 。


何hà 以dĩ 故cố 。 由do 此thử 識thức 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 等đẳng 。 積tích 集tập 滋tư 長trưởng 故cố 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 四tứ 釋thích 其kỳ 心tâm 義nghĩa 。 梵Phạm 音âm 質chất 多đa 。 此thử 翻phiên 為vi 心tâm 。 有hữu 其kỳ 多đa 義nghĩa 。 一nhất 名danh 集tập 起khởi 。 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 。 起khởi 諸chư 法pháp 故cố 。 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 五ngũ 卷quyển 說thuyết 。 二nhị 名danh 積tích 集tập 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 所sở 積tích 集tập 故cố 。 如như 攝nhiếp 論luận 第đệ 一nhất 。 由do 種chủng 種chủng 法pháp 熏huân 習tập 種chủng 子tử 所sở 積tích 集tập 故cố 。 二nhị 外ngoại 六lục 境cảnh 界giới 。 積tích 集tập 滋tư 長trưởng 故cố 。 三tam 名danh 採thải 集tập 。 採thải 集tập 種chủng 種chủng 所sở 緣duyên 境cảnh 故cố 。 如như 深thâm 密mật 經kinh 及cập 五ngũ 蘊uẩn 論luận 。 今kim 依y 此thử 經Kinh 。 依y 第đệ 二nhị 義nghĩa 。 故cố 名danh 為vi 心tâm 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 積tích 集tập 。 二nhị 者giả 滋tư 長trưởng 。 由do 色sắc 等đẳng 境cảnh 之chi 所sở 積tích 集tập 及cập 滋tư 長trưởng 故cố 。 若nhược 依y 成thành 唯duy 識thức 論luận 第đệ 三tam 卷quyển 。 有hữu 七thất 種chủng 名danh 。 此thử 經Kinh 四tứ 名danh 外ngoại 更cánh 加gia 三tam 名danh 。 三tam 名danh 者giả 何hà 。 如như 彼bỉ 論luận 云vân 。 或hoặc 名danh 所sở 知tri 依y 。 能năng 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 所sở 知tri 諸chư 法Pháp 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 釋thích 如như 攝nhiếp 論luận 十thập 殊thù 勝thắng 中trung 第đệ 一nhất 殊thù 勝thắng 名danh 所sở 知tri 依y 。 世thế 親thân 釋thích 云vân 。 所sở 應ưng 可khả 知tri 。 故cố 名danh 所sở 知tri 。 所sở 謂vị 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 諸chư 法pháp 。 即tức 三tam 自tự 性tánh 。 依y 是thị 因nhân 義nghĩa 。 無vô 性tánh 釋thích 云vân 。 所sở 應ưng 可khả 知tri 故cố 名danh 所sở 知tri 。 依y 謂vị 所sở 依y 。 此thử 所sở 依y 聲thanh 。 簡giản 取thủ 能năng 依y 雜tạp 染nhiễm 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 有hữu 為vi 法pháp 。 不bất 取thủ 無vô 為vi 。 由do 彼bỉ 無vô 所sở 依y 義nghĩa 故cố 。 所sở 依y 即tức 是thị 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 是thị 彼bỉ 因nhân 故cố 。 能năng 列liệt 彼bỉ 故cố 。 如như 其kỳ 所sở 應ứng 。 解giải 云vân 。 世thế 親thân 菩Bồ 薩Tát 許hứa 第đệ 八bát 識thức 通thông 與dữ 三tam 性tánh 。 為vi 所sở 依y 止chỉ 。 無vô 性tánh 菩Bồ 薩Tát 。 唯duy 與dữ 依y 他tha 起khởi 性tánh 為vi 依y 。 不bất 與dữ 遍biến 計kế 圓viên 成thành 為vi 依y 。 是thị 彼bỉ 因nhân 故cố 者giả 。 與dữ 染nhiễm 分phần/phân 依y 他tha 為vi 依y 。 能năng 列liệt 彼bỉ 故cố 者giả 。 與dữ 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 為vi 依y 。 問vấn 。 如như 何hà 兩lưỡng 論luận 有hữu 此thử 相tương 違vi 。 解giải 云vân 。 世thế 親thân 約ước 通thông 依y 故cố 通thông 三tam 性tánh 。 無vô 性tánh 唯duy 約ước 親thân 依y 故cố 依y 他tha 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa 。 亦diệc 不bất 相tương 違vi 。 或hoặc 名danh 異dị 熟thục 識thức 。 能năng 引dẫn 生sanh 死tử 善thiện 不bất 善thiện 業nghiệp 。 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 解giải 云vân 。 異dị 熟thục 有hữu 三tam 。 一nhất 轉chuyển 變biến 而nhi 熟thục 。 故cố 名danh 異dị 熟thục 。 二nhị 異dị 時thời 而nhi 熟thục 。 故cố 名danh 異dị 熟thục 。 三tam 異dị 類loại 而nhi 熟thục 。 因nhân 是thị 善thiện 惡ác 。 果quả 唯duy 無vô 記ký 。 故cố 云vân 異dị 熟thục 。 三tam 中trung 唯duy 取thủ 第đệ 三tam 異dị 類loại 。 以dĩ 前tiền 二nhị 名danh 通thông 餘dư 果quả 故cố 。 或hoặc 名danh 無vô 垢cấu 識thức 。 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 無vô 漏lậu 法pháp 所sở 依y 止chỉ 故cố 。 解giải 云vân 。 梵Phạm 音âm 阿a 末mạt 羅la 識thức 。 此thử 云vân 無vô 垢cấu 識thức 。 即tức 妙diệu 覺giác 位vị 。 大Đại 圓Viên 鏡Kính 智Trí 。 相tương 應ứng 心tâm 體thể 。 名danh 無vô 垢cấu 識thức 。 最tối 極cực 清thanh 淨tịnh 。 諸chư 智trí 定định 等đẳng 無vô 漏lậu 道Đạo 法pháp 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 故cố 如Như 來Lai 功công 德đức 。 莊trang 嚴nghiêm 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 無vô 垢cấu 識thức 。 是thị 淨tịnh 無vô 漏lậu 界giới 。 解giải 脫thoát 一nhất 切thiết 鄣# 。 圓viên 鏡kính 智trí 相tương 應ứng 。 廣quảng 如như 唯duy 識thức 疏sớ/sơ 第đệ 三tam 卷quyển 說thuyết 。


廣quảng 慧tuệ 。 阿a 陀đà 那na 識thức 為vi 依y 止chỉ 。 為vi 建kiến 立lập 故cố 。 六lục 識thức 身thân 轉chuyển 。 謂vị 眼nhãn 識thức 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 識thức 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 明minh 諸chư 識thức 俱câu 轉chuyển 差sai 別biệt 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 法pháp 。 次thứ 喻dụ 。 後hậu 合hợp 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 阿a 陀đà 那na 與dữ 六lục 識thức 俱câu 轉chuyển 。 後hậu 廣quảng 慧tuệ 若nhược 於ư 下hạ 明minh 意ý 識thức 對đối 五ngũ 俱câu 轉chuyển 多đa 少thiểu 。 初sơ 舉cử 本bổn 末mạt 以dĩ 辨biện 俱câu 轉chuyển 。 後hậu 以dĩ 意ý 對đối 五ngũ 明minh 其kỳ 俱câu 轉chuyển 。 然nhiên 瑜du 伽già 等đẳng 。 且thả 約ước 初sơ 義nghĩa 。 以dĩ 辨biện 俱câu 轉chuyển 。 此thử 中trung 應ưng 說thuyết 末mạt 那na 俱câu 轉chuyển 。 而nhi 不bất 說thuyết 者giả 。 舉cử 初sơ 舉cử 後hậu 。 准chuẩn 可khả 知tri 故cố 。 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 故cố 瑜du 伽già 等đẳng 。 通thông 約ước 末mạt 那na 。 以dĩ 辨biện 俱câu 轉chuyển 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 總tổng 標tiêu 俱câu 轉chuyển 。 後hậu 逐trục 難nạn/nan 重trọng/trùng 釋thích 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 以dĩ 阿a 陀đà 那na 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 六lục 識thức 身thân 轉chuyển 。 謂vị 眼nhãn 識thức 等đẳng 。


此thử 中trung 有hữu 識thức 。 眼nhãn 及cập 色sắc 為vi 緣duyên 生sanh 眼nhãn 識thức 。 與dữ 眼nhãn 識thức 俱câu 轉chuyển 隨tùy 行hành 。 同đồng 時thời 同đồng 境cảnh 。 有hữu 分phân 別biệt 意ý 識thức 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 逐trục 難nạn/nan 重trọng/trùng 釋thích 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 眼nhãn 識thức 必tất 意ý 識thức 俱câu 。 後hậu 明minh 四tứ 識thức 與dữ 意ý 識thức 俱câu 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。


言ngôn 此thử 中trung 者giả 。 依y 理lý 門môn 說thuyết 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 起khởi 論luận 端đoan 義nghĩa 。 二nhị 簡giản 持trì 義nghĩa 。 上thượng 來lai 總tổng 言ngôn 諸chư 識thức 俱câu 轉chuyển 。 而nhi 未vị 分phân 別biệt 五ngũ 必tất 依y 意ý 。 意ý 不bất 依y 五ngũ 。 為vì 欲dục 發phát 起khởi 。 如như 是thị 義nghĩa 端đoan 。 故cố 言ngôn 此thử 中trung 。 又hựu 於ư 俱câu 轉chuyển 。 含hàm 有hữu 多đa 義nghĩa 。 不bất 可khả 頓đốn 說thuyết 。 簡giản 餘dư 諸chư 義nghĩa 。 持trì 取thủ 此thử 義nghĩa 。 故cố 言ngôn 此thử 中trung 。 言ngôn 有hữu 識thức 眼nhãn 者giả 。 謂vị 眼nhãn 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 識thức 眼nhãn 。 名danh 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 二nhị 無vô 識thức 眼nhãn 。 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 簡giản 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 名danh 有hữu 識thức 眼nhãn 。 然nhiên 此thử 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 一nhất 薩tát 婆bà 多đa 。 依y 十thập 八bát 界giới 。 以dĩ 釋thích 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 義nghĩa 。 謂vị 十thập 八bát 界giới 有hữu 業nghiệp 用dụng 者giả 。 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 無vô 業nghiệp 用dụng 。 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 故cố 俱câu 舍xá 論luận 第đệ 二nhị 卷quyển 云vân 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 是thị 同đồng 分phần/phân 。 幾kỷ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 頌tụng 曰viết 。


法pháp 同đồng 分phần/phân 餘dư 二nhị 。 作tác 不bất 作tác 自tự 業nghiệp 。


論luận 曰viết 。 謂vị 一nhất 法Pháp 界Giới 唯duy 是thị 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 諸chư 聖Thánh 者giả 。 二nhị 念niệm 已dĩ 去khứ 。 無vô 我ngã 觀quán 智trí 。 緣duyên 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 同đồng 遍biến 。 是thị 故cố 法Pháp 界Giới 。 恆hằng 名danh 同đồng 分phần/phân 。 雜tạp 心tâm 釋thích 云vân 。 一nhất 切thiết 法Pháp 界Giới 。 意ý 識thức 境cảnh 故cố 。 大đại 婆bà 沙sa 云vân 。 以dĩ 無vô 有hữu 法pháp 非phi 三tam 世thế 攝nhiếp 意ý 識thức 境cảnh 故cố 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 問vấn 。 十thập 七thất 界giới 意ý 識thức 所sở 緣duyên 。 應ưng 皆giai 同đồng 分phần/phân 無vô 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 答đáp 。 十thập 七thất 界giới 不bất 依y 意ý 識thức 立lập 為vi 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 但đãn 依y 各các 別biệt 根căn 境cảnh 。 相tương 對đối 色sắc 。 色sắc 對đối 眼nhãn 。 乃nãi 至chí 身thân 對đối 觸xúc 。 觸xúc 對đối 身thân 。 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 。 意ý 界giới 及cập 意ý 識thức 界giới 。 唯duy 應ứng 對đối 法Pháp 界Giới 立lập 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 是thị 則tắc 緣duyên 餘dư 十thập 七thất 界giới 者giả 。 應ưng 非phi 同đồng 分phần/phân 。 答đáp 。 理lý 應ưng 如như 是thị 。 然nhiên 以dĩ 意ý 界giới 及cập 意ý 識thức 界giới 。 能năng 遍biến 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 依y 自tự 作tác 用dụng 。 立lập 為vi 同đồng 分phần/phân 。 如như 眼nhãn 等đẳng 根căn 有hữu 見kiến 等đẳng 用dụng 。 必tất 不bất 立lập 為vi 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 故cố 。 有hữu 餘dư 師sư 說thuyết 。 法Pháp 界Giới 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 法pháp 盡tận 。 以dĩ 十thập 七thất 界giới 亦diệc 名danh 法pháp 故cố 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 法pháp 名danh 雖tuy 通thông 。 而nhi 法Pháp 界Giới 別biệt 故cố 。 由do 此thử 前tiền 說thuyết 於ư 理lý 為vi 善thiện 。 (# 解giải 云vân 。 准chuẩn 此thử 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 非phi 法Pháp 界Giới 攝nhiếp )# 謂vị 餘dư 十thập 七thất 界giới 。 皆giai 有hữu 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 何hà 名danh 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 耶da 。 謂vị 依y 自tự 業nghiệp 不bất 作tác 自tự 業nghiệp 。 若nhược 作tác 自tự 業nghiệp 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 不bất 作tác 自tự 業nghiệp 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 此thử 中trung 眼nhãn 界giới 。 已dĩ 正chánh 當đương 見kiến 。 名danh 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 如như 是thị 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 意ý 界giới 。 皆giai 各các 於ư 自tự 界giới 應ưng 說thuyết 自tự 用dụng 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 國quốc 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 但đãn 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 不bất 見kiến 色sắc 已dĩ 正chánh 當đương 滅diệt 及cập 不bất 生sanh 法pháp 。 西tây 方phương 諸chư 師sư 。 說thuyết 有hữu 五ngũ 種chủng 。 謂vị 不bất 生sanh 法pháp 。 復phục 開khai 為vi 二nhị 。 一nhất 有hữu 識thức 屬thuộc 。 二nhị 無vô 識thức 屬thuộc 。 乃nãi 至chí 身thân 界giới 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 意ý 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 唯duy 不bất 生sanh 法pháp 。 (# 解giải 云vân 。 准chuẩn 此thử 羅La 漢Hán 最tối 後hậu 蘊uẩn 同đồng 分phần/phân 意ý 界giới 約ước 能năng 緣duyên 義nghĩa 說thuyết 為vi 同đồng 分phần/phân 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 說thuyết 為vi 同đồng 分phần/phân )# 色sắc 界giới 為vi 眼nhãn 已dĩ 正chánh 當đương 見kiến 。 名danh 同đồng 分phần/phân 色sắc 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 色sắc 。 亦diệc 有hữu 四tứ 種chủng 。 乃nãi 至chí 觸xúc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 各các 對đối 自tự 根căn 。 應ưng 說thuyết 自tự 用dụng 。 應ưng 知tri 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 若nhược 於ư 一nhất 是thị 同đồng 分phần/phân 。 於ư 餘dư 一nhất 切thiết 亦diệc 同đồng 分phần/phân 。 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 如như 是thị 廣quảng 說thuyết 。 乃nãi 至chí 意ý 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 雜tạp 心tâm 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 依y 婆bà 沙sa 。 有hữu 其kỳ 三tam 釋thích 。 初sơ 師sư 說thuyết 同đồng 俱câu 舍xá 等đẳng 。 有hữu 作tác 是thị 說thuyết 。 諸chư 見kiến 色sắc 眼nhãn 。 於ư 自tự 有hữu 情tình 。 名danh 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 於ư 餘dư 有hữu 情tình 。 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 諸chư 不bất 見kiến 色sắc 眼nhãn 。 於ư 自tự 有hữu 情tình 。 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 於ư 餘dư 有hữu 情tình 。 亦diệc 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。


復phục 有hữu 說thuyết 者giả 。 諸chư 見kiến 色sắc 眼nhãn 。 於ư 自tự 有hữu 情tình 。 名danh 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 於ư 餘dư 有hữu 情tình 。 非phi 同đồng 分phần/phân 。 亦diệc 非phi 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 諸chư 不bất 見kiến 色sắc 眼nhãn 。 於ư 自tự 有hữu 情tình 。 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 於ư 餘dư 有hữu 情tình 。 非phi 同đồng 分phần/phân 眼nhãn 。 亦diệc 非phi 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 彼bỉ 不bất 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 云vân 何hà 有hữu 眼nhãn 。 而nhi 非phi 同đồng 分phần/phân 。 亦diệc 非phi 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 於ư 三tam 說thuyết 中trung 。 初sơ 說thuyết 應ưng 理lý 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 又hựu 俱câu 舍xá 云vân 。 眼nhãn 不bất 共cộng 故cố 。 依y 一nhất 相tương 續tục 。 建kiến 立lập 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 色sắc 是thị 共cộng 故cố 。 依y 多đa 相tương 續tục 。 建kiến 立lập 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 如như 說thuyết 色sắc 界giới 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 聲thanh 可khả 如như 色sắc 。 香hương 味vị 觸xúc 三tam 。 至chí 根căn 方phương 取thủ 。 是thị 不bất 共cộng 故cố 。 一nhất 取thủ 非phi 餘dư 。 理lý 應ưng 如như 眼nhãn 等đẳng 。 不bất 應ưng 如như 色sắc 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 是thị 理lý 。 而nhi 容dung 有hữu 共cộng 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 香hương 等đẳng 三tam 界giới 。 於ư 一nhất 及cập 餘dư 。 皆giai 有hữu 可khả 生sanh 鼻tị 等đẳng 識thức 義nghĩa 。 眼nhãn 等đẳng 不bất 爾nhĩ 。 故cố 如như 色sắc 說thuyết 。 若nhược 依y 雜tạp 心tâm 。 謂vị 眼nhãn 見kiến 色sắc 是thị 有hữu 分phần/phân 。 不bất 見kiến 色sắc 是thị 餘dư 有hữu 分phần/phân 。 謂vị 色sắc 眼nhãn 可khả 見kiến 是thị 有hữu 分phần/phân 。 所sở 不bất 見kiến 是thị 餘dư 有hữu 分phần/phân 。 差sai 別biệt 者giả 。 若nhược 眼nhãn 是thị 一nhất 有hữu 分phần/phân 。 餘dư 一nhất 切thiết 亦diệc 有hữu 分phần/phân 。 若nhược 一nhất 餘dư 有hữu 分phần/phân 。 餘dư 一nhất 切thiết 亦diệc 餘dư 有hữu 分phần/phân 。 色sắc 若nhược 見kiến 者giả 是thị 有hữu 分phần/phân 非phi 餘dư 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 亦diệc 如như 是thị 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 如như 眼nhãn 說thuyết 。 俗tục 數số 如như 色sắc 說thuyết 。 (# 解giải 云vân 。 雜tạp 心tâm 意ý 不bất 分phân 明minh )# 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 如như 色sắc 界giới 。 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 品phẩm 類loại 差sai 別biệt 。 皆giai 相tương 似tự 故cố 。 然nhiên 於ư 此thử 義nghĩa 。 或hoặc 有hữu 欲dục 令linh 唯duy 齅khứu 嘗thường 覺giác 。 各các 自tự 身thân 中trung 。 諸chư 香hương 味vị 觸xúc 。 彼bỉ 作tác 是thị 說thuyết 。 香hương 味vị 觸xúc 界giới 。 依y 世thế 俗tục 理lý 。 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 謂vị 諸chư 世thế 間gian 。 作tác 如như 是thị 語ngữ 。 汝nhữ 所sở 齅khứu 香hương 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 齅khứu 。 汝nhữ 所sở 嘗thường 味vị 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 嘗thường 。 汝nhữ 所sở 覺giác 觸xúc 。 我ngã 等đẳng 亦diệc 覺giác 。 依y 勝thắng 義nghĩa 理lý 。 香hương 味vị 觸xúc 界giới 。 如như 眼nhãn 界giới 說thuyết 。 謂vị 一nhất 有hữu 情tình 所sở 齅khứu 香hương 界giới 。 餘dư 不bất 能năng 齅khứu 。 若nhược 一nhất 有hữu 情tình 所sở 嘗thường 味vị 界giới 。 餘dư 不bất 能năng 嘗thường 。 若nhược 一nhất 有hữu 情tình 所sở 覺giác 觸xúc 界giới 。 餘dư 不bất 能năng 覺giác 。 問vấn 。 若nhược 一nhất 觸xúc 界giới 。 二nhị 有hữu 情tình 身thân 。 各các 在tại 一nhất 邊biên 。 共cộng 所sở 逼bức 觸xúc 。 豈khởi 非phi 勝thắng 義nghĩa 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 答đáp 。 如như 是thị 觸xúc 界giới 。 有hữu 多đa 極cực 微vi 。 和hòa 集tập 一nhất 處xứ 。 二nhị 身thân 逼bức 觸xúc 。 各các 得đắc 一nhất 邊biên 。 無vô 共cộng 得đắc 者giả 。 故cố 勝thắng 義nghĩa 理lý 。 如như 眼nhãn 界giới 說thuyết 。 香hương 味vị 二nhị 界giới 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。


復phục 有hữu 欲dục 令linh 亦diệc 齅khứu 嘗thường 覺giác 。 他tha 及cập 非phi 情tình 。 諸chư 香hương 味vị 觸xúc 。 若nhược 已dĩ 受thọ 用dụng 。 及cập 受thọ 用dụng 時thời 。 依y 世thế 俗tục 理lý 。 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 謂vị 諸chư 世thế 間gian 說thuyết 共cộng 得đắc 故cố 。 依y 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 如như 眼nhãn 界giới 說thuyết 。 一nhất 所sở 受thọ 用dụng 。 餘dư 不bất 得đắc 故cố 。 若nhược 未vị 受thọ 用dụng 。 香hương 味vị 觸xúc 界giới 。 依y 勝thắng 義nghĩa 理lý 。 亦diệc 得đắc 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 謂vị 在tại 未vị 來lai 。 當đương 至chí 現hiện 在tại 。 有hữu 多đa 人nhân 等đẳng 。 共cộng 得đắc 義nghĩa 故cố 。 若nhược 依y 前tiền 義nghĩa 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 香hương 味vị 觸xúc 界giới 。 依y 世thế 俗tục 理lý 。 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 依y 勝thắng 義nghĩa 理lý 。 如như 眼nhãn 界giới 說thuyết 。 若nhược 依y 後hậu 義nghĩa 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 香hương 味vị 觸xúc 界giới 。 若nhược 已dĩ 受thọ 用dụng 及cập 受thọ 用dụng 時thời 。 依y 世thế 俗tục 理lý 。 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 依y 勝thắng 義nghĩa 理lý 。 如như 眼nhãn 界giới 說thuyết 。 若nhược 未vị 受thọ 用dụng 。 依y 勝thắng 義nghĩa 理lý 。 亦diệc 可khả 得đắc 言ngôn 如như 色sắc 界giới 說thuyết 。 是thị 故cố 諸chư 論luận 。 皆giai 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 色sắc 界giới 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 香hương 味vị 觸xúc 可khả 共cộng 得đắc 故cố 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 識thức 。 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 生sanh 不bất 生sanh 法pháp 故cố 。 如như 意ý 界giới 說thuyết 。


次thứ 釋thích 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 名danh 。 依y 俱câu 舍xá 論luận 。 有hữu 其kỳ 三tam 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 問vấn 言ngôn 。 云vân 何hà 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 義nghĩa 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 。 更cánh 相tương 交giao 雜tạp 。 故cố 名danh 為vi 分phần/phân 。 或hoặc 復phục 分phần/phân 者giả 。 是thị 已dĩ 作tác 用dụng 。 或hoặc 復phục 分phần/phân 者giả 。 是thị 所sở 生sanh 觸xúc 。 同đồng 有hữu 此thử 分phần/phân 。 故cố 云vân 同đồng 分phần/phân 。 與dữ 此thử 相tương 違vi 。 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 由do 非phi 同đồng 分phần/phân 與dữ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 與dữ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 種chủng 類loại 分phần/phân 同đồng 。 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 正chánh 理lý 同đồng 俱câu 舍xá 。 雜tạp 心tâm 論luận 云vân 。 有hữu 分phần/phân 餘dư 有hữu 分phần/phân 。 有hữu 何hà 義nghĩa 。 答đáp 。 有hữu 分phần/phân 時thời 說thuyết 名danh 有hữu 分phần/phân 。 問vấn 。 眼nhãn 界giới 二nhị 種chủng 有hữu 業nghiệp 及cập 無vô 業nghiệp 分phần/phân 。 彼bỉ 有hữu 業nghiệp 分phân 為vi 無vô 業nghiệp 分phần/phân 可khả 分phần/phân 。 亦diệc 說thuyết 有hữu 分phần/phân 。 彼bỉ 無vô 業nghiệp 分phần/phân 亦diệc 為vi 有hữu 業nghiệp 分phần/phân 可khả 分phần/phân 。 亦diệc 說thuyết 有hữu 分phần/phân 。 二nhị 分phần 俱câu 得đắc 有hữu 分phần/phân 相tương/tướng 。 依y 經kinh 部bộ 宗tông 。 未vị 見kiến 正chánh 文văn 。 准chuẩn 同đồng 大Đại 乘Thừa 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 諸chư 論luận 不bất 同đồng 。 若nhược 依y 世thế 親thân 安an 慧tuệ 五ngũ 蘊uẩn 論luận 。 唯duy 約ước 五ngũ 內nội 處xứ 釋thích 同đồng 分phần/phân 義nghĩa 。 故cố 彼bỉ 論luận 皆giai 云vân 。 幾kỷ 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 五ngũ 內nội 有hữu 色sắc 界giới 與dữ 彼bỉ 自tự 識thức 等đẳng 境cảnh 界giới 故cố 。 幾kỷ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 謂vị 彼bỉ 自tự 識thức 空không 時thời 與dữ 自tự 類loại 等đẳng 故cố 。 解giải 云vân 。 同đồng 分phần/phân 等đẳng 境cảnh 義nghĩa 。 故cố 名danh 同đồng 分phần/phân 。 集tập 論luận 第đệ 三tam 。 雜tạp 集tập 第đệ 五ngũ 。 意ý 同đồng 五ngũ 蘊uẩn 。 故cố 集tập 論luận 云vân 。 云vân 何hà 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 幾kỷ 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 。 觀quán 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 耶da 。 謂vị 不bất 離ly 識thức 彼bỉ 相tương 似tự 根căn 。 於ư 境cảnh 相tướng 續tục 生sanh 故cố 。 離ly 識thức 自tự 類loại 。 相tương 似tự 相tương 續tục 生sanh 。 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 初sơ 是thị 同đồng 分phần/phân 。 諸chư 根căn 與dữ 識thức 俱câu 。 識thức 相tương 似tự 於ư 諸chư 境cảnh 相tướng 續tục 生sanh 故cố 。 由do 根căn 與dữ 識thức 相tương 似tự 轉chuyển 義nghĩa 。 說thuyết 名danh 同đồng 分phần/phân 。 第đệ 二nhị 是thị 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 諸chư 根căn 離ly 識thức 自tự 類loại 相tương 似tự 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 由do 根căn 不bất 與dữ 識thức 合hợp 。 唯duy 自tự 體thể 相tướng 似tự 相tương 續tục 生sanh 。 根căn 相tướng 似tự 義nghĩa 說thuyết 同đồng 分phần/phân 。 色sắc 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 有hữu 色sắc 界giới 處xứ 一nhất 分phân 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 又hựu 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 六lục 。 亦diệc 依y 五ngũ 內nội 處xứ 說thuyết 。 彼bỉ 云vân 。 問vấn 。 十thập 八bát 界giới 中trung 。 幾kỷ 是thị 同đồng 分phần/phân 。 幾kỷ 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 答đáp 。 有hữu 識thức 眼nhãn 界giới 名danh 為vi 同đồng 分phần/phân 。 所sở 餘dư 眼nhãn 界giới 名danh 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 如như 眼nhãn 界giới 。 乃nãi 至chí 身thân 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 唯duy 根căn 所sở 攝nhiếp 內nội 諸chư 界giới 中trung 。 思tư 量lượng 同đồng 分phần/phân 及cập 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 非phi 於ư 色sắc 等đẳng 外ngoại 諸chư 界giới 中trung 。 當đương 知tri 法Pháp 界Giới 諸chư 有hữu 所sở 緣duyên 。 如như 心tâm 界giới 說thuyết 。 無vô 所sở 緣duyên 如như 色sắc 等đẳng 說thuyết 。 (# 若nhược 深thâm 密mật 經kinh 。 闕khuyết 無vô 此thử 文văn 。 梁lương 攝nhiếp 論luận 所sở 列liệt 。 解giải 節tiết 經Kinh 云vân 。 依y 有hữu 識thức 眼nhãn 根căn 。 緣duyên 外ngoại 色sắc 塵trần 。 眼nhãn 識thức 得đắc 生sanh 。 真Chân 諦Đế 解giải 云vân 。 若nhược 死tử 人nhân 眼nhãn 。 名danh 無vô 識thức 眼nhãn 。 故cố 言ngôn 有hữu 識thức 。 以dĩ 簡giản 無vô 識thức 。 此thử 釋thích 不bất 然nhiên 。 若nhược 捨xả 命mạng 後hậu 。 不bất 成thành 眼nhãn 故cố 也dã )# 下hạ 有hữu 識thức 耳nhĩ 等đẳng 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 與dữ 眼nhãn 識thức 俱câu 隨tùy 行hành 等đẳng 者giả 。 此thử 明minh 眼nhãn 識thức 起khởi 時thời 。 必tất 有hữu 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 同đồng 時thời 隨tùy 行hành 。 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。


有hữu 識thức 。 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 及cập 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 為vi 緣duyên 。 生sanh 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 識thức 。 與dữ 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 識thức 俱câu 隨tùy 行hành 。 同đồng 時thời 同đồng 境cảnh 。 有hữu 分phân 別biệt 意ý 識thức 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 釋thích 餘dư 四tứ 識thức 與dữ 意ý 識thức 俱câu 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。


廣quảng 慧tuệ 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 一nhất 眼nhãn 識thức 轉chuyển 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 唯duy 有hữu 一nhất 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 與dữ 眼nhãn 識thức 同đồng 行hành 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 別biệt 釋thích 俱câu 轉chuyển 多đa 少thiểu 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 意ý 識thức 與dữ 眼nhãn 識thức 俱câu 轉chuyển 。 後hậu 明minh 意ý 識thức 與dữ 眼nhãn 等đẳng 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 識thức 俱câu 轉chuyển 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 明minh 意ý 識thức 與dữ 眼nhãn 識thức 俱câu 轉chuyển 。 一nhất 緣duyên 合hợp 故cố 。


若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 諸chư 識thức 身thân 轉chuyển 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 唯duy 有hữu 一nhất 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 與dữ 五ngũ 色sắc 身thân 同đồng 所sở 行hành 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 隨tùy 所sở 緣duyên 境cảnh 等đẳng 。 緣duyên 合hợp 多đa 少thiểu 。 是thị 一nhất 意ý 識thức 與dữ 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 俱câu 轉chuyển 多đa 少thiểu 。 其kỳ 數số 不bất 定định 。 深thâm 密mật 經Kinh 云vân 。 無vô 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 依y 解giải 節tiết 經kinh 等đẳng 皆giai 云vân 。 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 與dữ 此thử 本bổn 同đồng 。 故cố 知tri 分phân 別biệt 為vi 正chánh 。


廣quảng 慧tuệ 。 如như 大đại 暴bạo 水thủy 流lưu 。 若nhược 有hữu 一nhất 浪lãng 。 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 唯duy 一nhất 浪lãng 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 舉cử 喻dụ 重trọng/trùng 釋thích 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 水thủy 浪lãng 多đa 少thiểu 喻dụ 。 二nhị 鏡kính 影ảnh 多đa 少thiểu 喻dụ 。 前tiền 後hậu 二nhị 喻dụ 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 一nhất 云vân 。 二nhị 喻dụ 意ý 趣thú 各các 別biệt 。 如như 真Chân 諦Đế 記ký 。 水thủy 生sanh 浪lãng 譬thí 。 六lục 識thức 與dữ 本bổn 識thức 同đồng 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 鏡kính 生sanh 影ảnh 譬thí 。 諸chư 識thức 雖tuy 起khởi 非phi 本bổn 識thức 體thể 轉chuyển 作tác 六lục 識thức 。 一nhất 云vân 。 二nhị 喻dụ 意ý 趣thú 無vô 異dị 。 同đồng 顯hiển 諸chư 識thức 俱câu 轉chuyển 義nghĩa 故cố 。 如như 瑜du 伽già 論luận 第đệ 五ngũ 十thập 一nhất 。 顯hiển 揚dương 十thập 七thất 。 今kim 解giải 二nhị 喻dụ 。 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 有hữu 處xứ 。 欲dục 顯hiển 所sở 依y 能năng 依y 。 二nhị 種chủng 差sai 別biệt 。 故cố 說thuyết 二nhị 喻dụ 。 如như 瑜du 伽già 六lục 十thập 三tam 云vân 。 云vân 何hà 名danh 為vi 。 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 差sai 別biệt 。 謂vị 略lược 有hữu 二nhị 識thức 。 一nhất 阿a 賴lại 耶da 。 二nhị 者giả 轉chuyển 識thức 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 是thị 所sở 依y 。 轉chuyển 識thức 是thị 能năng 依y 。 此thử 復phục 七thất 種chủng 。 所sở 謂vị 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 譬thí 如như 水thủy 浪lãng 依y 止chỉ 暴bạo 流lưu 。 或hoặc 如như 影ảnh 像tượng 依y 止chỉ 明minh 觀quán 。 如như 是thị 名danh 依y 勝thắng 義nghĩa 道Đạo 理lý 建kiến 立lập 所sở 依y 能năng 依y 差sai 別biệt 。 有hữu 處xứ 。 為vi 顯hiển 第đệ 八bát 與dữ 七thất 俱câu 轉chuyển 。 如như 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 。 顯hiển 揚dương 十thập 七thất 。 有hữu 處xứ 。 為vi 顯hiển 第đệ 八bát 與dữ 七thất 不bất 異dị 義nghĩa 故cố 。 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 七thất 云vân 。 八bát 識thức 自tự 性tánh 不bất 可khả 言ngôn 定định 一nhất 。 行hành 相tương/tướng 所sở 依y 緣duyên 相tương 應ứng 異dị 故cố 。 又hựu 一nhất 滅diệt 時thời 餘dư 不bất 滅diệt 故cố 。 能năng 熏huân 等đẳng 相tương/tướng 各các 異dị 故cố 亦diệc 。 非phi 定định 異dị 。 經kinh 說thuyết 八bát 識thức 。 如như 水thủy 波ba 等đẳng 。 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 定định 異dị 應ưng 非phi 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 如như 幻huyễn 等đẳng 無vô 定định 性tánh 故cố 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 識thức 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 依y 理lý 世thế 俗tục 。 非phi 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 中trung 。 心tâm 言ngôn 絕tuyệt 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。 心tâm 意ý 識thức 八bát 種chủng 。 俗tục 故cố 相tương/tướng 有hữu 別biệt 。 真chân 故cố 相tương/tướng 無vô 別biệt 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 無vô 別biệt 故cố 。 今kim 此thử 經Kinh 意ý 含hàm 有hữu 如như 上thượng 所sở 說thuyết 諸chư 義nghĩa 。 或hoặc 可khả 此thử 經Kinh 二nhị 喻dụ 意ý 異dị 。 前tiền 喻dụ 俱câu 起khởi 及cập 因nhân 果quả 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 義nghĩa 。 如như 成thành 唯duy 識thức 第đệ 三tam 卷quyển 云vân 。 恆hằng 言ngôn 遮già 斷đoạn 轉chuyển 非phi 常thường 。 猶do 如như 暴bạo 流lưu 。 因nhân 果quả 法pháp 爾nhĩ 。 具cụ 說thuyết 如như 彼bỉ 。 後hậu 喻dụ 俱câu 起khởi 及cập 八bát 不bất 轉chuyển 成thành 七thất 。 及cập 受thọ 用dụng 無vô 盡tận 義nghĩa 。 前tiền 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 一nhất 緣duyên 一nhất 浪lãng 喻dụ 。 次thứ 多đa 緣duyên 多đa 浪lãng 喻dụ 。 後hậu 然nhiên 此thử 下hạ 自tự 類loại 無vô 斷đoạn 喻dụ 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 一nhất 緣duyên 一nhất 浪lãng 喻dụ 。


若nhược 二nhị 若nhược 多đa 浪lãng 。 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 有hữu 多đa 浪lãng 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 多đa 緣duyên 多đa 浪lãng 喻dụ 。


然nhiên 此thử 暴bạo 水thủy 。 自tự 類loại 恆hằng 流lưu 。 無vô 斷đoạn 無vô 盡tận 。


釋thích 曰viết 。 第đệ 三tam 自tự 類loại 不bất 斷đoạn 喻dụ 。 入nhập 楞lăng 伽già 經kinh 。 亦diệc 同đồng 此thử 意ý 。 故cố 彼bỉ 頌tụng 云vân 。


如như 海hải 遇ngộ 風phong 緣duyên 。 起khởi 種chủng 種chủng 波ba 浪lãng 。 現hiện 前tiền 作tác 用dụng 轉chuyển 。


無vô 有hữu 間gián 斷đoạn 時thời 。 藏tạng 識thức 海hải 亦diệc 然nhiên 。 境cảnh 等đẳng 風phong 所sở 擊kích 。


恆hằng 起khởi 諸chư 識thức 浪lãng 。 現hiện 前tiền 化hóa 用dụng 轉chuyển 。


譬thí 如như 善thiện 淨tịnh 鏡kính 面diện 。 若nhược 有hữu 一nhất 影ảnh 。 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 唯duy 一nhất 影ảnh 起khởi 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 鏡kính 影ảnh 多đa 少thiểu 喻dụ 。 於ư 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 一nhất 緣duyên 一nhất 影ảnh 喻dụ 。 二nhị 多đa 緣duyên 多đa 影ảnh 喻dụ 。 後hậu 非phi 此thử 下hạ 。 受thọ 用dụng 無vô 盡tận 喻dụ 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 一nhất 緣duyên 一nhất 影ảnh 喻dụ 。


若nhược 二nhị 若nhược 多đa 影ảnh 。 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 有hữu 多đa 影ảnh 起khởi 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 多đa 緣duyên 多đa 影ảnh 喻dụ 。


非phi 此thử 鏡kính 面diện 。 轉chuyển 變biến 為vi 影ảnh 。 亦diệc 無vô 受thọ 用dụng 。 滅diệt 盡tận 可khả 得đắc 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 三tam 受thọ 用dụng 無vô 盡tận 喻dụ 。 言ngôn 非phi 此thử 鏡kính 面diện 。 轉chuyển 變biến 為vi 影ảnh 等đẳng 者giả 。 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 。 鏡kính 影ảnh 生sanh 藉tạ 緣duyên 。 鏡kính 不bất 轉chuyển 作tác 影ảnh 。 六lục 識thức 藉tạ 緣duyên 塵trần 生sanh 者giả 。 並tịnh 用dụng 前tiền 六lục 識thức 種chủng 子tử 。 生sanh 後hậu 六lục 識thức 。 非phi 為vi 本bổn 識thức 體thể 轉chuyển 作tác 六lục 識thức 。 今kim 解giải 。 轉chuyển 變biến 自tự 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 因nhân 變biến 。 種chủng 子tử 賴lại 耶da 變biến 成thành 七thất 識thức 。 二nhị 者giả 果quả 變biến 。 現hiện 行hành 第đệ 八bát 變biến 自tự 相tương/tướng 分phần/phân 。 而nhi 不bất 能năng 變biến 眼nhãn 等đẳng 七thất 識thức 。 今kim 此thử 經Kinh 中trung 。 約ước 果quả 變biến 義nghĩa 。 故cố 非phi 此thử 鏡kính 面diện 。 轉chuyển 變biến 為vi 影ảnh 。 又hựu 此thử 鏡kính 面diện 現hiện 影ảnh 無vô 滅diệt 。 意ý 顯hiển 第đệ 八bát 生sanh 果quả 無vô 盡tận 。 問vấn 。 如như 何hà 合hợp 中trung 唯duy 舉cử 水thủy 波ba 。 解giải 云vân 。 義nghĩa 准chuẩn 可khả 知tri 。 略lược 而nhi 不bất 說thuyết 。 若nhược 爾nhĩ 如như 何hà 深thâm 密mật 解giải 節tiết 具cụ 合hợp 二nhị 喻dụ 。 解giải 云vân 。 梵Phạm 本bổn 有hữu 此thử 差sai 別biệt 。


如như 是thị 。 廣quảng 慧tuệ 。 由do 似tự 暴bạo 流lưu 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 為vi 依y 止chỉ 。 為vi 建kiến 立lập 故cố 。 若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 有hữu 一nhất 眼nhãn 識thức 。 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 一nhất 眼nhãn 識thức 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 三tam 舉cử 法pháp 同đồng 喻dụ 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 一nhất 緣duyên 一nhất 識thức 轉chuyển 。 後hậu 明minh 多đa 緣duyên 多đa 識thức 轉chuyển 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 明minh 一nhất 緣duyên 一nhất 識thức 。


若nhược 於ư 爾nhĩ 時thời 。 乃nãi 至chí 有hữu 五ngũ 識thức 身thân 生sanh 緣duyên 現hiện 前tiền 。 即tức 於ư 此thử 時thời 。 五ngũ 識thức 身thân 轉chuyển 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 明minh 多đa 緣duyên 多đa 識thức 轉chuyển 。 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。


廣quảng 慧tuệ 。 如như 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 由do 法pháp 住trụ 智trí 。 為vi 依y 止chỉ 。 為vi 建kiến 立lập 故cố 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 。 然nhiên 諸chư 如Như 來Lai 。 不bất 齊tề 於ư 此thử 施thi 設thiết 彼bỉ 。 為vi 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 一nhất 切thiết 秘bí 密mật 。 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。


釋thích 曰viết 。 此thử 下hạ 第đệ 二nhị 辨biện 秘bí 密mật 善thiện 巧xảo 答đáp 前tiền 兩lưỡng 問vấn 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 依y 問vấn 正chánh 釋thích 。 後hậu 廣quảng 慧tuệ 齊tề 此thử 下hạ 。 結kết 答đáp 前tiền 問vấn 。 前tiền 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 地địa 前tiền 。 非phi 佛Phật 所sở 說thuyết 。 後hậu 明minh 地địa 上thượng 。 是thị 佛Phật 所sở 說thuyết 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 法pháp 住trụ 智trí 者giả 。 依y 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 知tri 果quả 法pháp 所sở 住trụ 內nội 故cố 。 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 故cố 大đại 婆bà 沙sa 一nhất 百bách 一nhất 十thập 云vân 。 問vấn 。 何hà 故cố 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 答đáp 。 法pháp 者giả 是thị 果quả 。 住trụ 者giả 是thị 因nhân 。 知tri 果quả 法pháp 所sở 住trụ 因nhân 故cố 。 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 謂vị 知tri 三tam 界giới 下hạ 中trung 上thượng 果quả 所sở 住trụ 之chi 因nhân 。 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 廣quảng 說thuyết 如như 彼bỉ 。 依y 經kinh 部bộ 宗tông 。 知tri 法pháp 常thường 住trụ 故cố 。 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 故cố 成thành 實thật 論luận 二nhị 十thập 六lục 云vân 。 知tri 諸chư 法pháp 生sanh 起khởi 。 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 如như 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 乃nãi 至chí 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 以dĩ 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 此thử 性tánh 常thường 住trụ 。 故cố 曰viết 法pháp 住trụ 智trí 。 今kim 依y 大Đại 乘Thừa 。 依y 顯hiển 揚dương 論luận 第đệ 十thập 五ngũ 云vân 。 法pháp 住trụ 智trí 者giả 。 謂vị 依y 素tố 怛đát 纜# 等đẳng 安an 立lập 法Pháp 門môn 智trí 。 依y 瑜du 伽già 論luận 。 同đồng 顯hiển 揚dương 論luận 。 故cố 第đệ 十thập 云vân 。 云vân 何hà 法pháp 住trụ 智trí 。 謂vị 如như 佛Phật 施thi 設thiết 開khai 示thị 無vô 倒đảo 而nhi 知tri 。 又hựu 九cửu 十thập 四tứ 云vân 。 云vân 何hà 法pháp 住trụ 智trí 。 謂vị 如như 有hữu 一nhất 人nhân 。 間gian 隨tùy 順thuận 緣duyên 生sanh 緣duyên 起khởi 。 無vô 倒đảo 教giáo 已dĩ 。 於ư 緣duyên 生sanh 行hành 因nhân 果quả 分phần/phân 位vị 。 住trụ 異dị 生sanh 地địa 。 便tiện 能năng 如như 實thật 。 以dĩ 聞văn 思tư 脩tu 所sở 成thành 作tác 意ý 。 如như 理lý 思tư 惟duy 。 能năng 以dĩ 妙diệu 慧tuệ 。 悟ngộ 入nhập 信tín 解giải 。 苦khổ 真chân 是thị 苦khổ 。 集tập 真chân 是thị 集tập 。 滅diệt 真chân 是thị 滅diệt 。 道đạo 真chân 是thị 道đạo 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 如như 其kỳ 因nhân 果quả 安an 立lập 法Pháp 中trung 。 所sở 有hữu 妙diệu 智trí 。 名danh 法pháp 住trụ 智trí 。 今kim 此thử 所sở 說thuyết 。 意ý 同đồng 顯hiển 揚dương 瑜du 伽già 第đệ 十thập 。 此thử 意ý 說thuyết 云vân 。 地địa 前tiền 菩Bồ 薩Tát 。 雖tuy 由do 法pháp 住trụ 。 智trí 力lực 了liễu 知tri 心tâm 意ý 識thức 。 中trung 世thế 俗tục 差sai 別biệt 。 而nhi 未vị 證chứng 解giải 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 秘bí 密mật 勝thắng 義nghĩa 。 是thị 故cố 世Thế 尊Tôn 。 不bất 齊tề 於ư 此thử 。 施thi 設thiết 彼bỉ 為vi 。 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。


廣quảng 慧tuệ 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 內nội 各các 別biệt 。 如như 實thật 不bất 見kiến 阿a 陀đà 那na 。 不bất 見kiến 阿a 陀đà 那na 識thức 。 不bất 見kiến 阿a 賴lại 耶da 。 不bất 見kiến 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 不bất 見kiến 積tích 集tập 。 不bất 見kiến 心tâm 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 正chánh 明minh 地địa 上thượng 是thị 佛Phật 所sở 記ký 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 總tổng 答đáp 兩lưỡng 問vấn 。 後hậu 是thị 名danh 下hạ 別biệt 答đáp 兩lưỡng 問vấn 。 謂vị 前tiền 答đáp 中trung 。 含hàm 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 教giáo 所sở 詮thuyên 義nghĩa 。 以dĩ 答đáp 初sơ 問vấn 。 二nhị 者giả 依y 義nghĩa 設thiết 教giáo 。 即tức 答đáp 後hậu 問vấn 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 約ước 第đệ 八bát 三tam 名danh 。 辨biện 如như 實thật 知tri 。 後hậu 約ước 十thập 八bát 界giới 。 明minh 如như 實thật 知tri 。 此thử 即tức 初sơ 也dã 。 然nhiên 釋thích 此thử 文văn 。 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 真Chân 諦Đế 記ký 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 若nhược 如như 此thử 前tiền 來lai 見kiến 識thức 色sắc 等đẳng 。 此thử 依y 俗tục 解giải 。 佛Phật 不bất 記ký 說thuyết 此thử 人nhân 解giải 心tâm 意ý 識thức 秘bí 密mật 義nghĩa 。 由do 如như 實thật 不bất 見kiến 前tiền 來lai 所sở 明minh 識thức 義nghĩa 。 佛Phật 方phương 記ký 說thuyết 此thử 人nhân 解giải 心tâm 意ý 識thức 秘bí 密mật 義nghĩa 。 此thử 明minh 識thức 虗hư 妄vọng 無vô 所sở 有hữu 即tức 真chân 。 由do 達đạt 本bổn 秘bí 密mật 。 於ư 虗hư 妄vọng 之chi 末mạt 。 方phương 始thỉ 明minh 了liễu 也dã 。 又hựu 解giải 云vân 。 於ư 內nội 各các 別biệt 者giả 。 內nội 謂vị 真Chân 如Như 諸chư 法pháp 自tự 體thể 。 故cố 名danh 為vi 內nội 。 各các 別biệt 者giả 。 隨tùy 詮thuyên 顯hiển 真chân 。 名danh 為vi 各các 別biệt 。 此thử 意ý 說thuyết 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 。 依y 勝thắng 義nghĩa 諦đế 。 由do 根căn 本bổn 智trí 。 於ư 內nội 各các 別biệt 。 由do 證chứng 真Chân 如Như 境cảnh 上thượng 如như 實thật 不bất 見kiến 阿a 陀đà 那na 用dụng 。 如như 實thật 不bất 見kiến 阿a 陀đà 那na 體thể 。 賴lại 耶da 及cập 心tâm 體thể 用dụng 差sai 別biệt 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 又hựu 解giải 云vân 。 於ư 內nội 各các 別biệt 者giả 。 阿a 陀đà 那na 等đẳng 諸chư 法pháp 體thể 上thượng 。 皆giai 有hữu 自tự 共cộng 相tương 道Đạo 理lý 。 於ư 中trung 自tự 相tương/tướng 現hiện 量lượng 境cảnh 故cố 。 名danh 之chi 為vi 內nội 。 諸chư 法pháp 自tự 相tướng 。 各các 附phụ 自tự 體thể 。 名danh 為vi 各các 別biệt 。 是thị 故cố 雜tạp 集tập 第đệ 一nhất 云vân 。 自tự 內nội 所sở 受thọ 是thị 知tri 義nghĩa 。 此thử 即tức 現hiện 量lượng 知tri 自tự 相tương/tướng 義nghĩa 。 又hựu 瑜du 伽già 第đệ 二nhị 。 復phục 作tác 此thử 言ngôn 。 依y 知tri 言ngôn 說thuyết 者giả 。 謂vị 各các 別biệt 於ư 內nội 所sở 受thọ 所sở 證chứng 所sở 觸xúc 所sở 得đắc 。 由do 此thử 因nhân 緣duyên 。 為vì 他tha 宣tuyên 說thuyết 。 若nhược 依y 此thử 釋thích 。 正chánh 體thể 後hậu 得đắc 。 皆giai 是thị 現hiện 量lượng 。 如như 實thật 了liễu 知tri 。 陀đà 那na 自tự 相tương/tướng 。 離ly 諸chư 分phân 別biệt 。 故cố 名danh 不bất 見kiến 。 非phi 無vô 分phân 別biệt 乃nãi 名danh 不bất 見kiến 。


不bất 見kiến 眼nhãn 色sắc 及cập 眼nhãn 識thức 。 不bất 見kiến 耳nhĩ 聲thanh 及cập 耳nhĩ 識thức 。 不bất 見kiến 鼻tị 香hương 及cập 鼻tị 識thức 。 不bất 見kiến 舌thiệt 味vị 及cập 舌thiệt 識thức 。 不bất 見kiến 身thân 觸xúc 及cập 身thân 識thức 。 不bất 見kiến 意ý 法pháp 及cập 意ý 識thức 。


釋thích 曰viết 。 此thử 釋thích 不bất 見kiến 十thập 八bát 界giới 故cố 。 名danh 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。


是thị 名danh 勝Thắng 義Nghĩa 善Thiện 巧Xảo 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 施thi 設thiết 彼bỉ 。 為vi 勝thắng 義nghĩa 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 別biệt 答đáp 前tiền 兩lưỡng 問vấn 。 文văn 有hữu 兩lưỡng 節tiết 。 初sơ 是thị 名danh 勝Thắng 義Nghĩa 善Thiện 巧Xảo 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 牒điệp 上thượng 所sở 證chứng 之chi 義nghĩa 。 以dĩ 答đáp 前tiền 問vấn 。 後hậu 如Như 來Lai 施thi 設thiết 彼bỉ 。 為vi 勝thắng 義nghĩa 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 牒điệp 上thượng 能năng 詮thuyên 之chi 教giáo 。 以dĩ 答đáp 後hậu 問vấn (# 或hoặc 可khả 是thị 名danh 兩lưỡng 字tự 該cai 通thông 兩lưỡng 段đoạn )# 。


廣quảng 慧tuệ 。 齊tề 此thử 名danh 為vi 。 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 一nhất 切thiết 秘bí 密mật 。 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。 如Như 來Lai 齊tề 此thử 施thi 設thiết 彼bỉ 。 為vi 於ư 心tâm 意ý 識thức 。 一nhất 切thiết 秘bí 密mật 。 善thiện 巧xảo 菩Bồ 薩Tát 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 結kết 答đáp 前tiền 問vấn 。 如như 文văn 可khả 知tri 。


爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 欲dục 重trùng 宣tuyên 此thử 義nghĩa 。 而nhi 說thuyết 頌tụng 曰viết 。


釋thích 曰viết 。 自tự 下hạ 第đệ 二nhị 舉cử 頌tụng 略lược 說thuyết 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 發phát 起khởi 頌tụng 文văn 。 後hậu 舉cử 頌tụng 略lược 說thuyết 。 此thử 即tức 第đệ 一nhất 發phát 起khởi 頌tụng 文văn 。


阿a 陀đà 那na 識thức 甚thậm 深thâm 細tế 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 如như 暴bạo 流lưu 。 我ngã 於ư 凡phàm 愚ngu 不bất 開khai 演diễn 。 恐khủng 彼bỉ 分phân 別biệt 執chấp 為vi 我ngã 。 (# 深thâm 密mật 頌tụng 云vân 。 諸chư 種chủng 阿a 陀đà 那na 。 解giải 節tiết 經kinh 曰viết 。 執chấp 持trì 識thức 深thâm 細tế 。 能năng 生sanh 於ư 諸chư 法pháp 。 我ngã 說thuyết 水thủy 鏡kính 喻dụ 。 不bất 為vi 愚ngu 人nhân 說thuyết 。 諸chư 種chủng 子tử 恆hằng 流lưu 。 於ư 凡phàm 我ngã 不bất 說thuyết 。 彼bỉ 勿vật 執chấp 為vi 我ngã )# 。


釋thích 曰viết 。 此thử 即tức 第đệ 二nhị 舉cử 頌tụng 說thuyết 。 然nhiên 釋thích 此thử 頌tụng 。 諸chư 論luận 不bất 同đồng 。 依y 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 無vô 性tánh 釋thích 曰viết 。 言ngôn 甚thậm 者giả 。 世thế 聰thông 叡duệ 者giả 所sở 有hữu 覺giác 慧tuệ 。 難nan 窮cùng 底để 故cố 。 言ngôn 甚thậm 細tế 者giả 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 難nan 了liễu 知tri 故cố 。 是thị 故cố 不bất 為vị 。 諸chư 聲Thanh 聞Văn 等đẳng 。 開khai 示thị 此thử 識thức 。 以dĩ 不bất 求cầu 微vi 細tế 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 智Trí 故cố 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 如như 暴bạo 流lưu 者giả 。 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 如như 水thủy 暴bạo 流lưu 。 我ngã 於ư 凡phàm 愚ngu 不bất 開khai 演diễn 者giả 。 懷hoài 我ngã 見kiến 者giả 。 不bất 為vi 開khai 示thị 。 恐khủng 彼bỉ 分phân 別biệt 計kế 執chấp 為vi 我ngã 。 何hà 容dung 彼bỉ 類loại 分phân 別biệt 計kế 我ngã 。 窮cùng 生sanh 死tử 際tế 。 行hành 相tương/tướng 一nhất 類loại 無vô 改cải 易dị 故cố 。 世thế 親thân 釋thích 云vân 。 阿a 陀đà 那na 識thức 者giả 。 所sở 釋thích 異dị 名danh 。 甚thậm 深thâm 細tế 者giả 。 難nan 了liễu 知tri 故cố 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 如như 暴bạo 流lưu 者giả 。 次thứ 第đệ 轉chuyển 故cố 。 一nhất 切thiết 種chủng 子tử 。 剎sát 那na 展triển 轉chuyển 。 如như 暴bạo 水thủy 流lưu 。 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。 恐khủng 彼bỉ 分phân 別biệt 執chấp 為vi 我ngã 者giả 。 一nhất 行hành 相tương/tướng 轉chuyển 故cố 分phân 別biệt 執chấp 可khả 得đắc 。 成thành 唯duy 識thức 論luận 護hộ 法Pháp 釋thích 云vân 。 以dĩ 能năng 執chấp 持trì 諸chư 法pháp 種chủng 子tử 。 及cập 能năng 執chấp 受thọ 色sắc 根căn 依y 處xứ 。 亦diệc 能năng 執chấp 取thủ 結kết 生sanh 相tương 續tục 。 故cố 說thuyết 此thử 識thức 名danh 阿a 陀đà 那na 。 無vô 性tánh 有hữu 情tình 不bất 能năng 窮cùng 底để 。 故cố 說thuyết 甚thậm 深thâm 。 趣thú 寂tịch 種chủng 性tánh 不bất 能năng 通thông 達đạt 。 故cố 名danh 甚thậm 細tế 。 是thị 一nhất 切thiết 法pháp 。 真chân 實thật 種chủng 子tử 。 緣duyên 擊kích 便tiện 生sanh 轉chuyển 識thức 波ba 浪lãng 。 恆hằng 無vô 間gián 斷đoạn 。 猶do 如như 暴bạo 流lưu 。 凡phàm 即tức 無vô 性tánh 。 愚ngu 即tức 趣thú 寂tịch 。 恐khủng 彼bỉ 於ư 此thử 起khởi 分phân 別biệt 執chấp 。 墮đọa 諸chư 惡ác 趣thú 。 障chướng 生sanh 聖thánh 道Đạo 。 故cố 我ngã 世Thế 尊Tôn 不bất 為vi 開khai 示thị 。


解Giải 深Thâm 密Mật 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 三tam
Giải Thâm Mật Kinh Sớ/sơ ♦ Hết quyển 3

❖
Phiên âm: 14/5/2016 ◊ Cập nhật: 14/5/2016