大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷Quyển 。 第Đệ 二Nhị 十Thập 四Tứ
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ Quyển Đệ Nhị Thập Tứ

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn


十Thập 無Vô 盡Tận 藏Tạng 品Phẩm 第Đệ 二Nhị 十Thập 二Nhị 。 此Thử 下Hạ 當Đương 第Đệ 二Nhị 十Thập 二Nhị 經Kinh )#
Thập Vô Tận Tạng Phẩm Đệ Nhị Thập Nhị Thử Hạ Đương Đệ Nhị Thập Nhị Kinh #

初sơ 來lai 意ý 者giả 。 總tổng 有hữu 五ngũ 義nghĩa 。 一nhất 為vi 答đáp 前tiền 第đệ 二nhị 會hội 初sơ 十thập 藏tạng 問vấn 故cố 。 二nhị 前tiền 明minh 正chánh 位vị 今kim 依y 位vị 起khởi 行hành 故cố 。 同đồng 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 。 三tam 前tiền 約ước 位vị 別biệt 行hành 。 今kim 辨biện 始thỉ 終chung 通thông 行hành 故cố 。 四tứ 前tiền 明minh 成thành 位vị 行hành 。 今kim 辨biện 淨tịnh 治trị 彼bỉ 行hành 故cố 。 同đồng 十Thập 地Địa 中trung 信tín 等đẳng 十thập 行hành 。 五ngũ 前tiền 明minh 自tự 分phần/phân 究cứu 竟cánh 。 今kim 辨biện 勝thắng 進tiến 趣thú 後hậu 。 同đồng 上thượng 明minh 法pháp 。 準chuẩn 問vấn 應ưng 在tại 十thập 迴hồi 向hướng 後hậu 。 今kim 此thử 辨biện 者giả 略lược 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 云vân 藏tạng 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 約ước 蘊uẩn 攝nhiếp 義nghĩa 在tại 十thập 行hành 後hậu 。 約ước 出xuất 生sanh 義nghĩa 在tại 十Thập 地Địa 前tiền 。 義nghĩa 通thông 二nhị 處xứ 問vấn 答đáp 互hỗ 顯hiển 。 一nhất 云vân 。 迴hồi 向hướng 無vô 別biệt 自tự 體thể 。 但đãn 以dĩ 能năng 迴hồi 前tiền 行hành 為vi 其kỳ 自tự 體thể 。 今kim 十thập 藏tạng 既ký 為vi 十thập 行hành 勝thắng 進tiến 。 亦diệc 為vi 迴hồi 向hướng 勝thắng 進tiến 故cố 。 迴hồi 向hướng 後hậu 無vô 別biệt 勝thắng 進tiến 。 此thử 即tức 前tiền 後hậu 互hỗ 舉cử 顯hiển 義nghĩa 方phương 備bị 。 然nhiên 明minh 法pháp 品phẩm 及cập 第đệ 五ngũ 迴hồi 向hướng 。 皆giai 有hữu 十thập 藏tạng 隨tùy 三tam 賢hiền 異dị 故cố 不bất 相tương 濫lạm 。 又hựu 前tiền 是thị 勝thắng 進tiến 所sở 成thành 。 後hậu 是thị 一nhất 位vị 之chi 果quả 。 今kim 通thông 為vi 勝thắng 進tiến 故cố 意ý 旨chỉ 不bất 同đồng 。 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 藏tạng 是thị 出xuất 生sanh 蘊uẩn 積tích 之chi 義nghĩa 。 謂vị 一nhất 藏tạng 內nội 體thể 含hàm 法Pháp 界Giới 故cố 。 攝nhiếp 德đức 出xuất 用dụng 一nhất 一nhất 無vô 盡tận 。 寄ký 圓viên 顯hiển 十thập 即tức 帶đái 數số 釋thích 也dã 。 三tam 宗tông 趣thú 者giả 。 十thập 藏tạng 為vi 宗tông 。 攝nhiếp 前tiền 生sanh 後hậu 得đắc 果quả 為vi 趣thú 。 四tứ 釋thích 文văn 中trung 大đại 分phần/phân 四tứ 別biệt 。 第đệ 一nhất 唱xướng 數số 顯hiển 同đồng 。 二nhị 徵trưng 名danh 列liệt 異dị 。 三tam 依y 名danh 廣quảng 釋thích 。 四tứ 總tổng 歎thán 勝thắng 能năng 。 今kim 初sơ 三tam 世thế 同đồng 說thuyết 。 顯hiển 勝thắng 令linh 遵tuân 。 二nhị 何hà 等đẳng 下hạ 徵trưng 名danh 列liệt 異dị 。 藏tạng 如như 前tiền 解giải 。 信tín 等đẳng 對đối 藏tạng 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。 心tâm 淨tịnh 名danh 信tín 制chế 止chỉ 名danh 戒giới 。 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 慚tàm 。 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 為vi 愧quý 。 餐xan 教giáo 廣quảng 轉chuyển 為vi 聞văn 。 輟chuyết 己kỷ 惠huệ 人nhân 為vi 施thí 。 決quyết 擇trạch 諸chư 法pháp 名danh 慧tuệ 。 令linh 心tâm 明minh 記ký 為vi 念niệm 。 任nhậm 持trì 所sở 記ký 為vi 持trì 。 巧xảo 宣tuyên 所sở 持trì 為vi 辯biện 。 各các 有hữu 業nghiệp 用dụng 。 然nhiên 念niệm 慧tuệ 及cập 信tín 慚tàm 愧quý 等đẳng 五ngũ 。 皆giai 當đương 體thể 為vi 性tánh 。 餘dư 五ngũ 行hành 用dụng 立lập 名danh 。 此thử 約ước 隨tùy 相tương/tướng 。 若nhược 就tựu 融dung 通thông 。 皆giai 順thuận 法Pháp 界Giới 之chi 行hành 。 良lương 以dĩ 法Pháp 界Giới 性tánh 自tự 清thanh 淨tịnh 。 離ly 過quá 等đẳng 故cố 。 隨tùy 義nghĩa 說thuyết 十thập 。 然nhiên 約ước 隨tùy 相tương/tướng 前tiền 九cửu 自tự 利lợi 。 後hậu 一nhất 利lợi 他tha 。 通thông 皆giai 具cụ 二nhị 。 信tín 為vi 行hành 本bổn 故cố 首thủ 明minh 之chi 。 依y 信tín 離ly 過quá 。 慚tàm 愧quý 莊trang 嚴nghiêm 。 戒giới 行hạnh 光quang 潔khiết 。 上thượng 三tam 離ly 過quá 之chi 行hành 餘dư 皆giai 進tiến 善thiện 。 進tiến 善thiện 之chi 首thủ 必tất 藉tạ 多đa 聞văn 。 如như 聞văn 而nhi 行hành 。 唯duy 福phước 與dữ 慧tuệ 念niệm 使sử 增tăng 明minh 。 持trì 令linh 經kinh 久cửu 辯biện 以dĩ 利lợi 他tha 故cố 。 前tiền 七thất 即tức 七Thất 聖Thánh 財Tài 慧tuệ 為vi 正chánh 導đạo 。 故cố 終chung 辨biện 之chi 。 次thứ 二nhị 守thủ 護hộ 。 後hậu 一nhất 積tích 而nhi 能năng 散tán 。 第đệ 三tam 依y 名danh 廣quảng 釋thích 十thập 藏tạng 。 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 信tín 中trung 有hữu 四tứ 。 謂vị 徵trưng 名danh 釋thích 相tương/tướng 。 結kết 名danh 辨biện 益ích 。 辨biện 益ích 一nhất 種chủng 唯duy 初sơ 七thất 十thập 。 餘dư 之chi 七thất 段đoạn 。 文văn 但đãn 有hữu 三tam 。 今kim 初sơ 段đoạn 中trung 初sơ 徵trưng 可khả 知tri 。 釋thích 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 明minh 信tín 相tương/tướng 。 次thứ 若nhược 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 信tín 力lực 。 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 入nhập 佛Phật 下hạ 總tổng 結kết 信tín 成thành 。 今kim 初sơ 也dã 。 十thập 句cú 為vi 四tứ 。 初sơ 三tam 三tam 空không 。 信tín 所sở 執chấp 無vô 相tướng 。 謂vị 情tình 有hữu 理lý 無vô 名danh 空không 。 空không 亦diệc 無vô 相tướng 。 空không 無vô 相tướng 故cố 無vô 所sở 願nguyện 求cầu 。 次thứ 三tam 信tín 依y 他tha 無vô 生sanh 。 一nhất 緣duyên 起khởi 無vô 作tác 二nhị 不bất 實thật 故cố 。 無vô 能năng 所sở 分phân 別biệt 。 三tam 無vô 體thể 故cố 無vô 所sở 依y 。 次thứ 三tam 信tín 圓viên 成thành 無vô 性tánh 。 一nhất 廣quảng 無vô 邊biên 量lượng 。 二nhị 勝thắng 故cố 無vô 上thượng 。 三tam 深thâm 不bất 可khả 越việt 。 後hậu 一nhất 總tổng 信tín 三tam 性tánh 無vô 生sanh 。 如như 初sơ 會hội 辨biện 則tắc 十thập 皆giai 無vô 生sanh 。 並tịnh 通thông 三tam 性tánh 。 如như 一nhất 無vô 生sanh 觀quán 。 但đãn 信tín 依y 他tha 無vô 遍biến 計kế 人nhân 法pháp 自tự 然nhiên 之chi 生sanh 性tánh 。 則tắc 是thị 無vô 性tánh 圓viên 成thành 。 餘dư 例lệ 此thử 知tri 。 第đệ 二nhị 明minh 信tín 力lực 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 顯hiển 業nghiệp 用dụng 。 後hậu 徵trưng 釋thích 所sở 由do 。 今kim 初sơ 文văn 有hữu 十thập 句cú 。 遍biến 從tùng 前tiền 十thập 前tiền 十thập 並tịnh 成thành 此thử 十thập 。 若nhược 類loại 例lệ 辨biện 。 初sơ 二nhị 於ư 勝thắng 上thượng 法pháp 不bất 怯khiếp 。 次thứ 四tứ 。 廣quảng 多đa 法pháp 不bất 怯khiếp 。 一nhất 所sở 化hóa 眾chúng 生sanh 。 二nhị 即tức 化hóa 法pháp 。 三tam 是thị 化hóa 處xứ 。 四tứ 化hóa 之chi 所sở 歸quy 。 後hậu 四tứ 寬khoan 遠viễn 法pháp 不bất 怯khiếp 。 若nhược 剋khắc 文văn 取thủ 義nghĩa 。 以dĩ 後hậu 十thập 句cú 逆nghịch 配phối 前tiền 十thập 。 謂vị 由do 信tín 法pháp 無vô 生sanh 故cố 。 於ư 佛Phật 法Pháp 不bất 怯khiếp 。 佛Phật 法Pháp 以dĩ 無vô 生sanh 為vi 體thể 故cố 。 佛Phật 難nạn/nan 超siêu 故cố 。 眾chúng 生sanh 無vô 盡tận 故cố 。 法Pháp 界Giới 無vô 邊biên 故cố 。 虛hư 空không 無vô 依y 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 過quá 去khứ 之chi 因nhân 不bất 作tác 果quả 故cố 。 未vị 來lai 之chi 法pháp 無vô 可khả 願nguyện 故cố 。 現hiện 在tại 之chi 法pháp 。 即tức 無vô 相tướng 故cố 。 入nhập 劫kiếp 無vô 障chướng 礙ngại 。 以dĩ 即tức 空không 故cố 。 此thử 十thập 皆giai 深thâm 廣quảng 難nan 思tư 。 二nhị 徵trưng 釋thích 中trung 。 先tiên 徵trưng 意ý 云vân 何hà 。 以dĩ 深thâm 廣quảng 難nan 思tư 。 菩Bồ 薩Tát 聞văn 而nhi 不bất 怯khiếp 。 釋thích 意ý 云vân 。 以dĩ 於ư 深thâm 廣quảng 皆giai 堅kiên 信tín 故cố 。 文văn 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 總tổng 後hậu 別biệt 。 總tổng 云vân 一nhất 向hướng 信tín 者giả 無vô 猶do 豫dự 故cố 。 堅kiên 者giả 異dị 說thuyết 不bất 壞hoại 故cố 。 所sở 信tín 謂vị 何hà 即tức 佛Phật 智trí 慧tuệ 。 智trí 慧tuệ 何hà 相tương/tướng 。 無vô 邊biên 無vô 盡tận 。 然nhiên 通thông 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 廣quảng 無vô 邊biên 涯nhai 豎thụ 不bất 可khả 盡tận 。 二nhị 無vô 二nhị 邊biên 之chi 偏thiên 同đồng 真chân 性tánh 之chi 無vô 盡tận 。 二nhị 十thập 方phương 下hạ 別biệt 釋thích 。 初sơ 釋thích 前tiền 意ý 。 十thập 方phương 無vô 量lượng 。 是thị 無vô 邊biên 義nghĩa 。 已dĩ 現hiện 當đương 入nhập 是thị 無vô 盡tận 義nghĩa 。 言ngôn 得đắc 菩Bồ 提Đề 是thị 自tự 證chứng 義nghĩa 。 出xuất 世thế 入nhập 滅diệt 是thị 應ưng 現hiện 義nghĩa 。 法pháp 無vô 邊biên 故cố 佛Phật 智trí 無vô 邊biên 。 一nhất 佛Phật 之chi 智trí 尚thượng 不bất 可khả 盡tận 。 況huống 橫hoạnh/hoành 遍biến 十thập 方phương 豎thụ 該cai 三tam 際tế 。 菩Bồ 薩Tát 於ư 斯tư 廣quảng 遠viễn 堅kiên 信tín 不bất 移di 。 寧ninh 有hữu 怯khiếp 耶da 。 二nhị 彼bỉ 諸chư 下hạ 釋thích 第đệ 二nhị 意ý 。 聞văn 深thâm 不bất 怯khiếp 。 謂vị 已dĩ 得đắc 今kim 得đắc 菩Bồ 提Đề 而nhi 不bất 增tăng 。 當đương 得đắc 未vị 得đắc 而nhi 不bất 減giảm 。 已dĩ 出xuất 今kim 出xuất 而nhi 不bất 生sanh 。 已dĩ 入nhập 今kim 入nhập 而nhi 不bất 滅diệt 。 當đương 出xuất 而nhi 不bất 進tiến 當đương 入nhập 而nhi 不bất 退thoái 。 現hiện 得đắc 出xuất 入nhập 而nhi 不bất 近cận 。 在tại 於ư 已dĩ 當đương 而nhi 不bất 遠viễn 。 照chiếu 窮cùng 萬vạn 法pháp 而nhi 無vô 知tri 。 頓đốn 寂tịch 諸chư 相tướng 而nhi 不bất 捨xả 。 以dĩ 寂tịch 照chiếu 之chi 體thể 。 如như 如như 超siêu 戲hí 論luận 故cố 。 但đãn 以dĩ 世thế 俗tục 。 文văn 字tự 數số 故cố 。 說thuyết 有hữu 三tam 世thế 。 非phi 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 有hữu 去khứ 來lai 今kim 。 菩Bồ 薩Tát 既ký 堅kiên 信tín 於ư 此thử 。 寧ninh 聞văn 深thâm 而nhi 怯khiếp 耶da 。 此thử 二nhị 段đoạn 釋thích 文văn 。 具cụ 前tiền 十thập 句cú 難nan 思tư 之chi 法pháp 。 如như 文văn 詳tường 之chi 。 第đệ 三tam 總tổng 結kết 信tín 成thành 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 一nhất 句cú 總tổng 牒điệp 信tín 成thành 。 謂vị 由do 明minh 達đạt 佛Phật 智trí 無vô 邊biên 無vô 盡tận 故cố 。 稱xưng 此thử 成thành 信tín 。 二nhị 得đắc 此thử 信tín 下hạ 顯hiển 成thành 信tín 之chi 益ích 。 亦diệc 是thị 正chánh 顯hiển 成thành 相tương/tướng 。 有hữu 十thập 一nhất 句cú 。 前tiền 七thất 行hành 體thể 堅kiên 牢lao 。 初sơ 句cú 為vi 總tổng 。 二nhị 內nội 心tâm 不bất 雜tạp 故cố 不bất 退thoái 。 三tam 外ngoại 緣duyên 不bất 沮trở 故cố 。 四tứ 不bất 染nhiễm 相tướng 故cố 。 五ngũ 有hữu 正chánh 慧tuệ 故cố 。 無vô 慧tuệ 之chi 信tín 長trường/trưởng 無vô 明minh 故cố 。 靜tĩnh 法pháp 云vân 。 梵Phạm 云vân 阿a 慕mộ 羅la 匿nặc 陀đà 。 此thử 云vân 不bất 從tùng 根căn 生sanh 。 謂vị 無vô 生sanh 之chi 信tín 無vô 根căn 生sanh 故cố 。 經kinh 本bổn 云vân 常thường 有hữu 根căn 本bổn 者giả 。 譯dịch 人nhân 不bất 審thẩm 阿a 字tự 沒một 在tại 上thượng 。 句cú 翻phiên 無vô 為vi 有hữu 於ư 理lý 背bối/bội 也dã 。 此thử 或hoặc 應ưng 爾nhĩ 。 今kim 以dĩ 理lý 通thông 二nhị 義nghĩa 無vô 違vi 。 無vô 根căn 語ngữ 慧tuệ 之chi 體thể 。 根căn 本bổn 約ước 慧tuệ 之chi 用dụng 。 亦diệc 猶do 從tùng 無vô 住trụ 本bổn 。 立lập 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 無vô 本bổn 者giả 即tức 是thị 根căn 本bổn 。 六lục 順thuận 同đồng 古cổ 聖thánh 故cố 。 七thất 安an 住trụ 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 後hậu 四tứ 攝nhiếp 德đức 無vô 盡tận 。 一nhất 護hộ 已dĩ 成thành 性tánh 。 二nhị 復phục 長trường/trưởng 新tân 解giải 。 三tam 順thuận 如như 生sanh 善thiện 。 四tứ 不bất 滯trệ 有hữu 無vô 。 三tam 是thị 名danh 下hạ 結kết 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 下hạ 辨biện 益ích 易dị 知tri 。 第đệ 二nhị 戒giới 藏tạng 文văn 三tam 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 初sơ 列liệt 十thập 名danh 後hậu 隨tùy 牒điệp 釋thích 。 初sơ 中trung 十thập 戒giới 皆giai 通thông 三tam 聚tụ 。 取thủ 其kỳ 相tương/tướng 顯hiển 。 初sơ 但đãn 饒nhiêu 益ích 有hữu 情tình 。 後hậu 一nhất 律luật 儀nghi 中trung 八bát 通thông 三tam 。 約ước 遮già 過quá 罪tội 皆giai 。 菩Bồ 薩Tát 律luật 儀nghi 。 但đãn 為vi 救cứu 護hộ 等đẳng 即tức 是thị 饒nhiêu 益ích 。 攝nhiếp 善thiện 可khả 知tri 。 為vi 顯hiển 此thử 十thập 皆giai 通thông 三tam 聚tụ 故cố 。 釋thích 後hậu 一nhất 復phục 顯hiển 三tam 聚tụ 。 二nhị 牒điệp 釋thích 中trung 十thập 戒giới 為vi 十thập 。 皆giai 先tiên 牒điệp 後hậu 釋thích 。 初sơ 饒nhiêu 益ích 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 本bổn 意ý 故cố 首thủ 明minh 之chi 。 二nhị 不bất 受thọ 中trung 文văn 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 不bất 受thọ 邪tà 戒giới 。 謂vị 雞kê 狗cẩu 等đẳng 。 二nhị 三tam 聚tụ 宿túc 成thành 動động 不bất 踰du 矩củ 。 三tam 中trung 唯duy 為vi 菩Bồ 提Đề 及cập 眾chúng 生sanh 故cố 。 非phi 如như 難Nan 陀Đà 之chi 類loại 。 四tứ 中trung 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 何hà 故cố 持trì 戒giới 。 為vi 不bất 悔hối 故cố 。 何hà 故cố 不bất 悔hối 。 為vi 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 乃nãi 至chí 為vi 得đắc 大đại 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 五ngũ 中trung 有hữu 四tứ 。 非phi 者giả 違vi 也dã 。 一nhất 不bất 違vi 制chế 立lập 。 不bất 同đồng 調Điều 達Đạt 。 二nhị 不bất 違vi 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 三tam 不bất 違vi 律luật 儀nghi 。 具cụ 足túc 持trì 故cố 。 四tứ 不bất 違vi 利lợi 物vật 。 不bất 惱não 他tha 故cố 。 六lục 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 非phi 為vi 欲dục 惱não 眾chúng 生sanh 先tiên 須tu 持trì 戒giới 。 二nhị 非phi 為vi 欲dục 成thành 淨tịnh 戒giới 逼bức 惱não 眾chúng 生sanh 。 如như 殺sát 馬mã 祀tự 等đẳng 。 七thất 中trung 戒giới 正chánh 見kiến 邪tà 故cố 名danh 為vi 雜tạp 。 定định 有hữu 定định 無vô 。 為vi 斷đoạn 常thường 雜tạp 。 觀quán 緣duyên 性tánh 離ly 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 則tắc 名danh 為vi 持trì 。 又hựu 無vô 煩phiền 惱não 之chi 雜tạp 真chân 出xuất 離ly 矣hĩ 。 八bát 中trung 不bất 現hiện 異dị 相tướng 彰chương 己kỷ 有hữu 德đức 。 五ngũ 邪tà 之chi 一nhất 。 已dĩ 見kiến 淨tịnh 行hạnh 。 又hựu 如như 十thập 住trụ 論luận 說thuyết 。 一nhất 者giả 矯kiểu 異dị 。 二nhị 者giả 自tự 親thân 。 三tam 者giả 激kích 動động 。 四tứ 者giả 抑ức 揚dương 。 五ngũ 者giả 因nhân 利lợi 求cầu 利lợi 。 大đại 同đồng 前tiền 引dẫn 智Trí 度Độ 論luận 說thuyết 。 今kim 文văn 即tức 矯kiểu 異dị 也dã 。 九cửu 中trung 不bất 輕khinh 毀hủy 者giả 。 無vô 行hành 經Kinh 云vân 。 見kiến 破phá 戒giới 人nhân 。 不bất 說thuyết 其kỳ 過quá 惡ác 。 應ưng 念niệm 彼bỉ 人nhân 久cửu 久cửu 亦diệc 當đương 得đắc 道Đạo 。 問vấn 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 見kiến 破phá 戒giới 人nhân 應ưng 當đương 擯bấn 黜truất 訶ha 責trách 舉cử 處xứ 。 當đương 知tri 是thị 人nhân 。 得đắc 福phước 無vô 量lượng 。 豈khởi 不bất 違vi 於ư 無vô 行hành 。 此thử 經Kinh 答đáp 略lược 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 此thử 經Kinh 約ước 自tự 行hành 涅Niết 槃Bàn 據cứ 攝nhiếp 眾chúng 。 二nhị 此thử 經Kinh 約ước 根căn 未vị 熟thục 。 護hộ 恐khủng 增tăng 惡ác 故cố 且thả 攝nhiếp 受thọ 。 涅Niết 槃Bàn 約ước 根căn 熟thục 者giả 慈từ 心tâm 拔bạt 濟tế 故cố 。 應ưng 折chiết 伏phục 。 三tam 彼bỉ 約ước 慈từ 心tâm 此thử 約ước 輕khinh 毀hủy 故cố 。 不bất 同đồng 也dã 。 十thập 中trung 釋thích 內nội 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 明minh 律luật 儀nghi 。 十Thập 善Thiện 眾chúng 戒giới 之chi 本bổn 。 故cố 偏thiên 明minh 之chi 。 廣quảng 如như 二nhị 地địa 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 持trì 此thử 下hạ 雙song 明minh 二nhị 聚tụ 。 攝nhiếp 菩Bồ 提Đề 善thiện 益ích 眾chúng 生sanh 故cố 。 第đệ 三tam 慚tàm 藏tạng 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 標tiêu 章chương 。 二nhị 謂vị 彼bỉ 下hạ 別biệt 釋thích 。 今kim 初sơ 然nhiên 慚tàm 愧quý 相tương/tướng 別biệt 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 慚tàm 者giả 羞tu 天thiên 。 愧quý 者giả 羞tu 人nhân 。 慚tàm 者giả 自tự 不bất 作tác 惡ác 。 愧quý 者giả 不bất 教giáo 他tha 作tác 。 慚tàm 者giả 內nội 自tự 羞tu 恥sỉ 。 愧quý 者giả 發phát 露lộ 向hướng 人nhân 。 瑜du 伽già 四tứ 十thập 四tứ 亦diệc 云vân 。 內nội 生sanh 羞tu 恥sỉ 為vi 慚tàm 。 外ngoại 生sanh 羞tu 恥sỉ 為vi 愧quý 。 大đại 同đồng 涅Niết 槃Bàn 後hậu 解giải 。 成thành 唯duy 識thức 云vân 。 依y 自tự 法pháp 力lực 崇sùng 重trọng/trùng 賢hiền 善thiện 為vi 慚tàm 。 依y 世thế 間gian 力lực 輕khinh 拒cự 暴bạo 惡ác 為vi 愧quý 。 俱câu 舍xá 亦diệc 同đồng 。 若nhược 無vô 慚tàm 愧quý 。 但đãn 翻phiên 上thượng 慚tàm 愧quý 。 謂vị 不bất 羞tu 天thiên 則tắc 是thị 無vô 慚tàm 。 餘dư 可khả 例lệ 知tri 。 若nhược 說thuyết 羞tu 恥sỉ 。 為vi 慚tàm 愧quý 者giả 。 是thị 二nhị 通thông 相tương/tướng 。 今kim 經kinh 多đa 同đồng 唯duy 識thức 。 而nhi 以dĩ 不bất 相tương 恭cung 敬kính 。 為vi 二nhị 通thông 相tương/tướng 。 二nhị 別biệt 釋thích 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 釋thích 過quá 去khứ 作tác 惡ác 即tức 無vô 慚tàm 行hành 。 二nhị 自tự 惟duy 下hạ 釋thích 而nhi 生sanh 於ư 慚tàm 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 初sơ 自tự 念niệm 無vô 慚tàm 。 後hậu 一nhất 切thiết 下hạ 悲bi 他tha 亦diệc 爾nhĩ 。 第đệ 二nhị 正chánh 顯hiển 慚tàm 相tương/tướng 中trung 。 初sơ 自tự 念niệm 昔tích 非phi 恥sỉ 佛Phật 知tri 見kiến 。 現hiện 修tu 慚tàm 相tương/tướng 。 自tự 惟duy 即tức 是thị 內nội 自tự 羞tu 恥sỉ 。 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 決quyết 志chí 斷đoạn 證chứng 。 文văn 言ngôn 去khứ 來lai 現hiện 在tại 。 行hành 無vô 慚tàm 者giả 。 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 菩Bồ 薩Tát 自tự 惟duy 昔tích 過quá 愍mẫn 物vật 。 三tam 世thế 常thường 行hành 故cố 。 專chuyên 心tâm 斷đoạn 除trừ 防phòng 己kỷ 伏phục 之chi 。 再tái 起khởi 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 則tắc 物vật 我ngã 之chi 兼kiêm 亡vong 。 第đệ 四tứ 愧quý 藏tạng 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。 初sơ 自tự 念niệm 無vô 愧quý 而nhi 修tu 愧quý 行hành 。 故cố 云vân 我ngã 今kim 不bất 應ưng 。 復phục 行hành 是thị 事sự 。 即tức 愧quý 行hành 也dã 。 二nhị 又hựu 作tác 下hạ 。 傷thương 物vật 無vô 愧quý 不bất 覺giác 苦khổ 集tập 。 故cố 云vân 無vô 知tri 無vô 見kiến 。 三tam 於ư 母mẫu 人nhân 下hạ 。 依y 顧cố 世thế 間gian 而nhi 修tu 愧quý 行hành 。 誓thệ 益ích 自tự 他tha 。 於ư 中trung 初sơ 所sở 愧quý 境cảnh 。 有hữu 智trí 慧tuệ 下hạ 。 顧cố 他tha 生sanh 愧quý 。 即tức 外ngoại 羞tu 也dã 。 初sơ 因nhân 人nhân 後hậu 諸chư 佛Phật 。 是thị 故cố 已dĩ 下hạ 決quyết 志chí 斷đoạn 證chứng 。 言ngôn 不bất 淨tịnh 之chi 法pháp 者giả 。 從tùng 婬dâm 欲dục 生sanh 。 即tức 種chủng 子tử 不bất 淨tịnh 。 母mẫu 人nhân 腹phúc 中trung 。 即tức 住trú 處xứ 不bất 淨tịnh 。 成thành 垢cấu 穢uế 身thân 即tức 自tự 相tương/tướng 自tự 性tánh 。 究cứu 竟cánh 髮phát 白bạch 意ý 含hàm 究cứu 竟cánh 不bất 淨tịnh 。 又hựu 垢cấu 穢uế 形hình 。 是thị 內nội 污ô 穢uế 不bất 淨tịnh 。 處xử 胎thai 受thọ 生sanh 有hữu 苦khổ 觸xúc 不bất 淨tịnh 。 從tùng 婬dâm 欲dục 生sanh 下hạ 劣liệt 不bất 淨tịnh 。 若nhược 觀quán 待đãi 涅Niết 槃Bàn 三tam 界giới 並tịnh 為vi 不bất 淨tịnh 。 其kỳ 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 體thể 是thị 違vi 壞hoại 不bất 淨tịnh 。 上thượng 來lai 煩phiền 惱não 亦diệc 是thị 不bất 淨tịnh 。 言ngôn 誑cuống 三tam 世thế 佛Phật 者giả 。 違vi 本bổn 四tứ 弘hoằng 誓thệ 斷đoạn 惑hoặc 故cố 。 餘dư 文văn 易dị 了liễu 。 第đệ 五ngũ 聞văn 藏tạng 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 所sở 知tri 之chi 法Pháp 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 下hạ 。 顯hiển 多đa 聞văn 之chi 意ý 。 今kim 初sơ 標tiêu 稱xưng 聞văn 藏tạng 。 釋thích 云vân 知tri 者giả 聞văn 為vi 本bổn 故cố 。 實thật 則tắc 多đa 知tri 耳nhĩ 。 文văn 亦diệc 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 標tiêu 章chương 後hậu 牒điệp 釋thích 。 今kim 初sơ 句cú 。 雖tuy 有hữu 十thập 義nghĩa 束thúc 為vi 七thất 。 初sơ 之chi 四tứ 句cú 但đãn 是thị 緣duyên 生sanh 故cố 。 謂vị 一nhất 緣duyên 生sanh 。 二nhị 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 三tam 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 四tứ 有hữu 為vi 五ngũ 無vô 為vi 。 六lục 有hữu 記ký 七thất 無vô 記ký 。 二nhị 何hà 等đẳng 下hạ 牒điệp 釋thích 。 即tức 為vi 七thất 段đoạn 。 初sơ 緣duyên 起khởi 中trung 依y 生sanh 引dẫn 二nhị 門môn 。 開khai 為vi 四tứ 重trọng/trùng 徵trưng 釋thích 。 謂vị 十thập 二nhị 支chi 。 初sơ 二nhị 能năng 引dẫn 。 次thứ 五ngũ 所sở 引dẫn 。 次thứ 三tam 能năng 生sanh 。 後hậu 二nhị 所sở 生sanh 。 故cố 為vi 四tứ 也dã 。 然nhiên 依y 雜tạp 集tập 第đệ 四tứ 云vân 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 皆giai 具cụ 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 彼bỉ 論luận 文văn 釋thích 支chi 相tương/tướng 云vân 。 相tương/tướng 者giả 謂vị 無vô 作tác 緣duyên 生sanh 故cố 。 無vô 常thường 緣duyên 生sanh 故cố 。 勢thế 用dụng 緣duyên 生sanh 故cố 。 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 者giả 。 顯hiển 無vô 作tác 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 唯duy 有hữu 緣duyên 故cố 果quả 法pháp 得đắc 有hữu 。 非phi 緣duyên 有hữu 實thật 作tác 用dụng 能năng 生sanh 果quả 法pháp 。 此thử 生sanh 故cố 彼bỉ 生sanh 者giả 。 顯hiển 無vô 常thường 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 非phi 無vô 生sanh 法pháp 為vi 因nhân 故cố 。 少thiểu 有hữu 法pháp 生sanh 而nhi 得đắc 成thành 立lập 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 等đẳng 者giả 顯hiển 勢thế 用dụng 緣duyên 生sanh 義nghĩa 。 雖tuy 復phục 諸chư 法pháp 無vô 作tác 無vô 常thường 。 然nhiên 不bất 隨tùy 一nhất 法pháp 為vi 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 果quả 生sanh 。 以dĩ 諸chư 法pháp 功công 能năng 差sai 別biệt 故cố 。 然nhiên 今kim 經kinh 中trung 欲dục 顯hiển 緣duyên 起khởi 無vô 性tánh 。 舉cử 前tiền 二nhị 門môn 。 勢thế 用dụng 一nhất 門môn 六lục 地địa 廣quảng 辨biện 。 就tựu 二nhị 門môn 中trung 。 從tùng 增tăng 勝thắng 說thuyết 前tiền 後hậu 互hỗ 舉cử 。 前tiền 七thất 許hứa 同đồng 因nhân 位vị 故cố 。 名danh 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 。 後hậu 五ngũ 要yếu 因nhân 果quả 相tương 望vọng 。 云vân 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 由do 此thử 能năng 所sở 引dẫn 中trung 但đãn 云vân 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 。 後hậu 文văn 則tắc 云vân 此thử 起khởi 彼bỉ 起khởi 。 起khởi 即tức 生sanh 也dã 。 故cố 集tập 論luận 云vân 。 謂vị 於ư 因nhân 時thời 有hữu 能năng 引dẫn 所sở 引dẫn 。 於ư 果quả 時thời 有hữu 能năng 生sanh 所sở 生sanh 。 然nhiên 文văn 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 觀quán 。 初sơ 於ư 能năng 引dẫn 中trung 明minh 染nhiễm 觀quán 。 故cố 云vân 無vô 明minh 有hữu 故cố 行hành 有hữu 。 第đệ 二nhị 約ước 所sở 引dẫn 。 亦diệc 通thông 能năng 所sở 相tương 對đối 以dĩ 明minh 淨tịnh 觀quán 。 故cố 云vân 識thức 無vô 故cố 名danh 色sắc 無vô 。 以dĩ 識thức 通thông 能năng 引dẫn 有hữu 二nhị 種chủng 業nghiệp 。 一nhất 持trì 諸chư 有hữu 情tình 所sở 有hữu 業nghiệp 縛phược 。 謂vị 與dữ 行hành 所sở 引dẫn 習tập 氣khí 俱câu 生sanh 滅diệt 故cố 。 二nhị 與dữ 名danh 色sắc 作tác 緣duyên 。 謂vị 由do 識thức 入nhập 母mẫu 胎thai 。 名danh 色sắc 得đắc 增tăng 長trưởng 。 今kim 言ngôn 識thức 無vô 者giả 。 即tức 不bất 為vi 業nghiệp 熏huân 不bất 持trì 業nghiệp 縛phược 故cố 不bất 入nhập 胎thai 。 增tăng 長trưởng 名danh 色sắc 故cố 。 云vân 識thức 無vô 故cố 名danh 色sắc 無vô 。 第đệ 三tam 能năng 生sanh 所sở 生sanh 相tương 對đối 。 以dĩ 明minh 染nhiễm 觀quán 故cố 。 云vân 愛ái 起khởi 故cố 苦khổ 起khởi 。 苦khổ 即tức 當đương 果quả 愛ái 即tức 能năng 生sanh 。 能năng 生sanh 有hữu 三tam 。 舉cử 初sơ 攝nhiếp 末mạt 。 下hạ 明minh 淨tịnh 觀quán 舉cử 末mạt 攝nhiếp 初sơ 。 蓋cái 巧xảo 辨biện 影ảnh 略lược 耳nhĩ 。 第đệ 四tứ 亦diệc 能năng 所sở 生sanh 相tương 對đối 。 以dĩ 明minh 淨tịnh 觀quán 。 謂vị 因nhân 亡vong 果quả 喪táng 耳nhĩ 。 後hậu 之chi 三tam 門môn 皆giai 能năng 所sở 相tương 望vọng 。 何hà 以dĩ 無vô 明minh 與dữ 行hành 。 唯duy 約ước 能năng 引dẫn 而nhi 相tương 望vọng 耶da 。 答đáp 欲dục 顯hiển 十thập 二nhị 支chi 皆giai 有hữu 無vô 作tác 無vô 常thường 二nhị 門môn 故cố 。 於ư 初sơ 一nhất 位vị 相tương 次thứ 以dĩ 明minh 。 不bất 爾nhĩ 則tắc 謂vị 要yếu 四tứ 位vị 相tương 望vọng 。 方phương 得đắc 此thử 有hữu 彼bỉ 有hữu 故cố 。 下hạ 之chi 三tam 門môn 。 欲dục 顯hiển 四tứ 位vị 不bất 同đồng 故cố 。 能năng 所sở 相tương 望vọng 。 又hựu 為vi 顯hiển 能năng 引dẫn 支chi 中trung 。 或hoặc 二nhị 或hoặc 三tam 。 故cố 於ư 前tiền 二nhị 別biệt 為vi 一nhất 段đoạn 。 蓋cái 說thuyết 者giả 之chi 妙diệu 也dã 。 第đệ 二nhị 有hữu 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 蘊uẩn 者giả 積tích 聚tụ 義nghĩa 。 雜tạp 集tập 第đệ 一nhất 云vân 。 藏tạng 果quả 重trọng 擔đảm 義nghĩa 而nhi 標tiêu 名danh 世thế 間gian 者giả 。 世thế 即tức 隱ẩn 覆phú 義nghĩa 。 隱ẩn 覆phú 勝thắng 義nghĩa 故cố 。 又hựu 可khả 破phá 壞hoại 義nghĩa 。 三tam 世thế 所sở 遷thiên 故cố 。 間gian 者giả 墮đọa 虛hư 偽ngụy 中trung 故cố 。 隱ẩn 覆phú 之chi 法pháp 即tức 墮đọa 虛hư 偽ngụy 故cố 。 世thế 即tức 是thị 間gian 。 然nhiên 色sắc 等đẳng 蘊uẩn 通thông 於ư 無vô 漏lậu 。 出xuất 世thế 之chi 義nghĩa 。 欲dục 訶ha 毀hủy 故cố 略lược 舉cử 一nhất 分phần/phân 。 云vân 何hà 知tri 之chi 。 應ưng 知tri 三tam 種chủng 。 一nhất 知tri 其kỳ 相tương/tướng 。 謂vị 色sắc 以dĩ 變biến 礙ngại 為vi 相tương/tướng 。 受thọ 以dĩ 領lãnh 納nạp 為vi 義nghĩa 。 想tưởng 者giả 取thủ 像tượng 行hành 謂vị 遷thiên 流lưu 。 識thức 以dĩ 了liễu 別biệt 。 二nhị 知tri 其kỳ 生sanh 滅diệt 。 謂vị 生sanh 無vô 所sở 從tùng 來lai 。 滅diệt 無vô 所sở 至chí 。 三tam 知tri 其kỳ 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 謂vị 法pháp 本bổn 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 故cố 力lực 林lâm 菩Bồ 薩Tát 云vân 。 分phân 別biệt 此thử 諸chư 蘊uẩn 。 其kỳ 性tánh 本bổn 空không 寂tịch 。 空không 故cố 不bất 可khả 滅diệt 。 此thử 是thị 無vô 生sanh 義nghĩa 。 況huống 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 趣thú 蘊uẩn 。 蘊uẩn 即tức 法Pháp 界Giới 無vô 礙ngại 。 方phương 名danh 真chân 實thật 多đa 聞văn 。 然nhiên 諸chư 蘊uẩn 性tánh 。 性tánh 皆giai 遷thiên 流lưu 。 隨tùy 勝thắng 立lập 名danh 。 行hành 之chi 一nhất 種chủng 。 雖tuy 標tiêu 總tổng 稱xưng 即tức 受thọ 別biệt 名danh 。 又hựu 攝nhiếp 法pháp 多đa 故cố 。 第đệ 三tam 無vô 漏lậu 五ngũ 蘊uẩn 。 亦diệc 名danh 無vô 取thủ 五ngũ 蘊uẩn 。 然nhiên 無vô 漏lậu 蘊uẩn 亦diệc 有hữu 二nhị 類loại 。 一nhất 仍nhưng 本bổn 名danh 。 亦diệc 名danh 色sắc 等đẳng 。 不bất 與dữ 漏lậu 相tương 應ứng 。 故cố 名danh 為vi 無vô 漏lậu 。 二nhị 從tùng 已dĩ 轉chuyển 立lập 名danh 。 即tức 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 如như 今kim 文văn 是thị 。 欲dục 顯hiển 戒giới 等đẳng 德đức 是thị 可khả 欣hân 故cố 。 從tùng 極cực 果quả 標tiêu 以dĩ 出xuất 世thế 。 理lý 實thật 亦diệc 有hữu 世thế 間gian 戒giới 等đẳng 。 戒giới 定định 慧tuệ 三tam 。 上thượng 來lai 頻tần 釋thích 。 解giải 脫thoát 即tức 是thị 離ly 繫hệ 。 為vi 名danh 解giải 脫thoát 。 知tri 見kiến 由do 離ly 繫hệ 縛phược 。 於ư 境cảnh 自tự 在tại 觀quán 求cầu 覺giác 了liễu 。 智trí 論luận 八bát 十thập 八bát 云vân 。 戒giới 眾chúng 者giả 。 攝nhiếp 一nhất 切thiết 戒giới 和hòa 合hợp 成thành 眾chúng 。 眾chúng 即tức 蘊uẩn 也dã 。 餘dư 皆giai 準chuẩn 之chi 。 然nhiên 即tức 轉chuyển 前tiền 五ngũ 蘊uẩn 成thành 此thử 五ngũ 分phần/phân 。 謂vị 轉chuyển 色sắc 蘊uẩn 成thành 於ư 戒giới 身thân 。 表biểu 無vô 表biểu 戒giới 皆giai 色sắc 蘊uẩn 故cố 。 轉chuyển 受thọ 蘊uẩn 而nhi 成thành 定định 身thân 。 定định 名danh 正chánh 受thọ 。 入nhập 四tứ 靜tĩnh 慮lự 出xuất 四tứ 受thọ 故cố 。 轉chuyển 想tưởng 成thành 慧tuệ 。 凡phàm 所sở 有hữu 相tướng 。 皆giai 是thị 虛hư 妄vọng 。 見kiến 相tương/tướng 非phi 相tướng 見kiến 法Pháp 身thân 故cố 轉chuyển 行hành 為vi 解giải 脫thoát 。 無vô 貪tham 等đẳng 行hành 名danh 心tâm 解giải 脫thoát 。 永vĩnh 斷đoạn 無vô 知tri 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 故cố 。 又hựu 轉chuyển 識thức 成thành 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 若nhược 與dữ 邪tà 受thọ 妄vọng 想tưởng 相tương 應ứng 。 謂vị 識thức 依y 根căn 了liễu 別biệt 諸chư 境cảnh 。 若nhược 與dữ 正chánh 受thọ 。 智trí 慧tuệ 相tương 應ứng 。 即tức 是thị 現hiện 量lượng 。 如như 實thật 知tri 故cố 。 仁nhân 王vương 觀quán 空không 品phẩm 云vân 。 觀quán 色sắc 識thức 受thọ 想tưởng 行hành 。 得đắc 戒giới 忍nhẫn 知tri 見kiến 忍nhẫn 定định 忍nhẫn 慧tuệ 忍nhẫn 解giải 脫thoát 忍nhẫn 。 即tức 斯tư 義nghĩa 也dã 。 知tri 見kiến 與dữ 慧tuệ 此thử 二nhị 何hà 別biệt 。 佛Phật 地địa 論luận 第đệ 四tứ 。 總tổng 有hữu 三tam 說thuyết 。 略lược 舉cử 其kỳ 一nhất 。 謂vị 無vô 漏lậu 淨tịnh 戒giới 。 名danh 為vi 戒giới 蘊uẩn 。 無vô 漏lậu 定định 慧tuệ 名danh 定định 慧tuệ 蘊uẩn 。 無Vô 學Học 勝thắng 解giải 名danh 解giải 脫thoát 蘊uẩn 。 無Vô 學Học 正chánh 見kiến 。 名danh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 蘊uẩn 。 前tiền 三tam 是thị 因nhân 後hậu 二nhị 是thị 果quả 。 此thử 五ngũ 別biệt 說thuyết 四tứ 法pháp 為vi 性tánh 。 謂vị 定định 慧tuệ 勝thắng 解giải 。 及cập 無vô 表biểu 色sắc 。 然nhiên 此thử 五ngũ 分phần 法Pháp 身thân 。 不bất 覆phú 勝thắng 義nghĩa 不bất 為vi 相tương/tướng 遷thiên 。 不bất 墮đọa 虛hư 偽ngụy 故cố 名danh 出xuất 世thế 。 雜tạp 集tập 云vân 。 謂vị 能năng 對đối 治trị 三tam 界giới 。 無vô 顛điên 倒đảo 無vô 戲hí 論luận 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 出xuất 世thế 間gian 義nghĩa 。 問vấn 無vô 取thủ 五ngũ 蘊uẩn 即tức 有hữu 為vi 無vô 漏lậu 。 何hà 以dĩ 言ngôn 不bất 為vi 相tương/tướng 遷thiên 。 答đáp 約ước 教giáo 異dị 故cố 。 前tiền 是thị 權quyền 小tiểu 所sở 明minh 。 若nhược 實thật 教giáo 定định 說thuyết 非phi 為vi 無vô 為vi 。 同đồng 真chân 性tánh 故cố 。 但đãn 似tự 蘊uẩn 相tương/tướng 現hiện 。 立lập 以dĩ 蘊uẩn 名danh 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 純thuần 陀đà 云vân 。 善thiện 覆phú 如Như 來Lai 有hữu 為vi 之chi 相tướng 。 應ưng 言ngôn 如Như 來Lai 同đồng 於ư 無vô 為vi 況huống 一nhất 一nhất 融dung 攝nhiếp 。 若nhược 如như 是thị 知tri 。 名danh 為vi 多đa 聞văn 。 第đệ 四tứ 有hữu 為vi 者giả 。 瑜du 伽già 一nhất 百bách 云vân 。 有hữu 生sanh 滅diệt 繫hệ 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 有hữu 為vi 。 智trí 論luận 云vân 。 有hữu 所sở 得đắc 故cố 。 是thị 名danh 有hữu 為vi 。 二nhị 論luận 心tâm 境cảnh 為vi 異dị 。 今kim 略lược 舉cử 四tứ 事sự 。 三tam 界giới 即tức 所sở 依y 處xứ 。 眾chúng 生sanh 即tức 能năng 依y 之chi 者giả 。 然nhiên 所sở 依y 處xứ 隨tùy 心tâm 成thành 異dị 。 故cố 論luận 云vân 。 欲dục 所sở 屬thuộc 界giới 名danh 欲dục 界giới 等đẳng 。 第đệ 五ngũ 無vô 為vi 。 為vi 者giả 作tác 也dã 。 即tức 前tiền 生sanh 滅diệt 今kim 虛hư 空không 等đẳng 。 寂tịch 寞mịch 冲# 虛hư 。 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 無vô 彼bỉ 造tạo 作tác 。 故cố 名danh 無vô 為vi 。 瑜du 伽già 云vân 。 無vô 生sanh 滅diệt 不bất 繫hệ 屬thuộc 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 無vô 為vi 。 智trí 論luận 云vân 。 無vô 所sở 得đắc 故cố 。 名danh 為vi 無vô 為vi 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 不bất 墮đọa 數số 故cố 。 然nhiên 諸chư 論luận 總tổng 名danh 大đại 旨chỉ 無vô 別biệt 。 然nhiên 其kỳ 名danh 數số 開khai 合hợp 不bất 同đồng 。 小Tiểu 乘Thừa 多đa 說thuyết 三tam 種chủng 。 即tức 此thử 中trung 初sơ 及cập 三tam 四tứ 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 中trung 掌chưởng 珍trân 說thuyết 四tứ 。 謂vị 加gia 真Chân 如Như 。 法pháp 相tướng 論luận 中trung 或hoặc 說thuyết 有hữu 六lục 。 復phục 加gia 不bất 動động 及cập 想tưởng 受thọ 滅diệt 。 謂vị 於ư 擇trạch 滅diệt 中trung 滅diệt 惑hoặc 障chướng 。 故cố 名danh 為vi 擇trạch 滅diệt 。 滅diệt 定định 障chướng 故cố 復phục 加gia 後hậu 二nhị 。 或hoặc 開khai 為vi 八bát 。 於ư 真Chân 如Như 中trung 開khai 出xuất 三tam 性tánh 。 謂vị 善thiện 法Pháp 真Chân 如Như 等đẳng 。 漸tiệm 欲dục 展triển 此thử 真Chân 如Như 遍biến 諸chư 法pháp 故cố 。 此thử 經Kinh 說thuyết 六lục 。 於ư 擇trạch 滅diệt 中trung 開khai 出xuất 涅Niết 槃Bàn 。 二nhị 道đạo 別biệt 故cố 。 復phục 加gia 緣duyên 起khởi 。 顯hiển 無vô 一nhất 事sự 不bất 即tức 真chân 故cố 。 略lược 無vô 二nhị 定định 未vị 究cứu 竟cánh 故cố 。 言ngôn 虛hư 空không 者giả 。 離ly 諸chư 障chướng 礙ngại 。 無vô 物vật 所sở 顯hiển 故cố 。 二nhị 涅Niết 槃Bàn 者giả 古cổ 有hữu 二nhị 釋thích 。 一nhất 云vân 性tánh 寂tịch 滅diệt 故cố 。 此thử 即tức 性tánh 淨tịnh 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 四tứ 。 亦diệc 同đồng 此thử 說thuyết 。 此thử 與dữ 擇trạch 滅diệt 顯hiển 未vị 顯hiển 殊thù 。 一nhất 云vân 即tức 性tánh 淨tịnh 之chi 果quả 。 此thử 即tức 解giải 脫thoát 道đạo 。 後hậu 擇trạch 滅diệt 乃nãi 在tại 無vô 間gian 道đạo 中trung 。 然nhiên 大Đại 乘Thừa 非phi 擇trạch 滅diệt 。 既ký 約ước 性tánh 淨tịnh 。 又hựu 下hạ 說thuyết 法Pháp 性tánh 。 則tắc 後hậu 解giải 為vi 正chánh 。 三tam 數số 緣duyên 滅diệt 者giả 。 數số 謂vị 慧tuệ 數số 。 由do 慧tuệ 為vi 緣duyên 揀giản 擇trạch 諸chư 惑hoặc 。 能năng 顯hiển 滅diệt 理lý 故cố 。 唐đường 三tam 藏tạng 譯dịch 為vi 擇trạch 滅diệt 。 謂vị 擇trạch 力lực 所sở 得đắc 滅diệt 名danh 為vi 擇trạch 滅diệt 。 然nhiên 此thử 滅diệt 言ngôn 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 理lý 性tánh 寂tịch 滅diệt 。 此thử 從tùng 所sở 顯hiển 得đắc 名danh 。 二nhị 因nhân 滅diệt 惑hoặc 顯hiển 名danh 理lý 為vi 滅diệt 。 則tắc 從tùng 能năng 顯hiển 得đắc 名danh 。 四tứ 非phi 數số 緣duyên 滅diệt 者giả 。 非phi 由do 慧tuệ 數số 滅diệt 惑hoặc 所sở 得đắc 。 但đãn 以dĩ 性tánh 淨tịnh 及cập 於ư 緣duyên 缺khuyết 。 之chi 所sở 顯hiển 故cố 。 五ngũ 緣duyên 起khởi 者giả 。 有hữu 別biệt 有hữu 通thông 。 別biệt 謂vị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 故cố 。 分phân 別biệt 論luận 者giả 大đại 眾chúng 。 一nhất 說thuyết 雞kê 胤dận 化hóa 地địa 。 說thuyết 出xuất 世thế 部bộ 。 皆giai 立lập 十Thập 二Nhị 緣Duyên 起Khởi 。 以dĩ 為vi 無vô 為vi 。 彼bỉ 意ý 以dĩ 其kỳ 次thứ 第đệ 作tác 緣duyên 。 恆hằng 無vô 雜tạp 亂loạn 故cố 。 說thuyết 為vi 常thường 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 此thử 法pháp 自tự 爾nhĩ 。 名danh 曰viết 無vô 為vi 。 故cố 智trí 論luận 三tam 十thập 二nhị 云vân 。 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 中trung 。 亦diệc 說thuyết 法Pháp 性tánh 實thật 際tế 。 故cố 雜tạp 阿a 含hàm 中trung 說thuyết 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 問vấn 佛Phật 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 為vi 是thị 佛Phật 作tác 。 為vi 是thị 餘dư 人nhân 作tác 。


佛Phật 告cáo 比Bỉ 丘Khâu 。

我ngã 不bất 作tác 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 亦diệc 非phi 餘dư 人nhân 作tác 。 有hữu 佛Phật 無vô 佛Phật 。 諸chư 法pháp 皆giai 如như 。 法pháp 相tướng 法pháp 位vị 一nhất 切thiết 常thường 有hữu 。 所sở 謂vị 是thị 事sự 有hữu 故cố 是thị 事sự 有hữu 等đẳng 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 說thuyết 即tức 是thị 無vô 為vi 。 遠viễn 公công 云vân 。 就tựu 人nhân 論luận 法pháp 。 三tam 世thế 流lưu 轉chuyển 。 是thị 其kỳ 有hữu 為vi 。 廢phế 人nhân 談đàm 法pháp 法pháp 相tướng 常thường 定định 。 故cố 曰viết 無vô 為vi 。 望vọng 今kim 經kinh 意ý 緣duyên 起khởi 無vô 性tánh 。 故cố 曰viết 無vô 為vi 。 大đại 品phẩm 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 如như 虛hư 空không 不bất 可khả 盡tận 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 雖tuy 舉cử 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 即tức 已dĩ 攝nhiếp 陰ấm 界giới 諸chư 法pháp 。 六lục 法pháp 性tánh 住trụ 者giả 即tức 真Chân 如Như 也dã 。 謂vị 非phi 妄vọng 倒đảo 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 又hựu 真chân 實thật 如như 常thường 揀giản 妄vọng 揀giản 事sự 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 恆hằng 如như 其kỳ 性tánh 。 而nhi 云vân 住trụ 者giả 離ly 遷thiên 變biến 故cố 。 與dữ 法pháp 為vi 性tánh 是thị 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 復phục 云vân 住trụ 者giả 是thị 不bất 變biến 義nghĩa 。 即tức 妄vọng 即tức 真chân 事sự 皆giai 如như 矣hĩ 。 若nhược 準chuẩn 智trí 論luận 。 法pháp 性tánh 法pháp 住trụ 各các 是thị 一nhất 義nghĩa (# 云vân 云vân )# 。 即tức 為vi 七thất 法pháp 。 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 說thuyết 三tam 。 虛hư 空không 則tắc 就tựu 外ngoại 空không 。 復phục 計kế 三tam 皆giai 實thật 有hữu 。 若nhược 大Đại 乘Thừa 說thuyết 非phi 唯duy 數số 增tăng 。 義nghĩa 亦diệc 有hữu 異dị 。 唯duy 識thức 論luận 中trung 二nhị 義nghĩa 建kiến 立lập 一nhất 唯duy 心tâm 變biến 故cố 。 二nhị 依y 法pháp 性tánh 假giả 施thi 設thiết 。 有hữu 謂vị 此thử 諸chư 義nghĩa 但đãn 一nhất 真Chân 如Như 隨tùy 義nghĩa 假giả 設thiết 。 一nhất 無vô 相tướng 義nghĩa 。 二nhị 所sở 證chứng 義nghĩa 。 三tam 惑hoặc 盡tận 義nghĩa 。 四tứ 性tánh 淨tịnh 義nghĩa 。 五ngũ 隨tùy 緣duyên 義nghĩa 。 六lục 隨tùy 緣duyên 即tức 不bất 變biến 義nghĩa 。 此thử 中trung 法pháp 性tánh 即tức 是thị 真Chân 如Như 。 然nhiên 法pháp 性tánh 真Chân 如Như 亦diệc 假giả 施thi 設thiết 。 遮già 撥bát 為vi 無vô 故cố 說thuyết 為vi 有hữu 。 遮già 執chấp 為vi 有hữu 故cố 說thuyết 為vi 空không 。 勿vật 謂vị 虛hư 幻huyễn 故cố 說thuyết 為vi 實thật 。 理lý 非phi 妄vọng 倒đảo 故cố 名danh 真Chân 如Như 。 為vi 法pháp 之chi 性tánh 名danh 為vi 法pháp 性tánh 。 非phi 離ly 色sắc 心tâm 別biệt 有hữu 實thật 體thể 。 今kim 多đa 聞văn 之chi 人nhân 。 不bất 唯duy 知tri 名danh 而nhi 已dĩ 。 應ưng 如như 是thị 知tri 。 第đệ 六lục 有hữu 記ký 法pháp 者giả 。 有hữu 釋thích 云vân 。 謂vị 能năng 招chiêu 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 故cố 名danh 有hữu 記ký 。 此thử 乃nãi 通thông 說thuyết 。 餘dư 處xứ 辨biện 記ký 即tức 是thị 善thiện 惡ác 。 今kim 唯duy 舉cử 善thiện 。 應ưng 云vân 順thuận 理lý 善thiện 法Pháp 可khả 記ký 錄lục 故cố 。 下hạ 出xuất 所sở 記ký 法pháp 體thể 。 句cú 有hữu 十thập 一nhất 義nghĩa 攝nhiếp 唯duy 五ngũ 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 如như 前tiền 本bổn 品phẩm 已dĩ 辨biện 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 如như 梵Phạm 行hạnh 品phẩm 。 四tứ 辨biện 如như 第đệ 九cửu 地địa 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 。 如như 第đệ 四tứ 地địa 。 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 今kim 當đương 略lược 明minh 。 謂vị 外ngoại 難nạn/nan 無vô 怯khiếp 故cố 名danh 無vô 畏úy 。 瑜du 伽già 云vân 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 謗báng 難nạn/nan 。 都đô 不bất 見kiến 有hữu 如như 實thật 因nhân 相tương/tướng 。 由do 是thị 因nhân 緣duyên 。 能năng 自tự 了liễu 知tri 。 坦thản 然nhiên 無vô 畏úy 。 無vô 畏úy 有hữu 四tứ 。 一nhất 一Nhất 切Thiết 智Trí 、 無Vô 畏Úy 。 二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 畏úy 。 三tam 者giả 障chướng 道đạo 。 四tứ 出xuất 苦khổ 道đạo 。 此thử 之chi 四tứ 段đoạn 各các 有hữu 難nạn/nan 答đáp 。 初sơ 外ngoại 難nạn/nan 云vân 若nhược 。 佛Phật 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 者giả 。 有hữu 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 從tùng 他tha 方phương 來lai 。 何hà 須tu 問vấn 言ngôn 。 安an 樂lạc 住trụ 不phủ 。 言ngôn 一Nhất 切Thiết 智Trí 無vô 所sở 不bất 知tri 。 今kim 問vấn 於ư 他tha 一nhất 何hà 相tương 反phản 。 佛Phật 自tự 唱xướng 言ngôn 。 我ngã 是thị 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 但đãn 為vi 攝nhiếp 受thọ 來lai 者giả 。 隨tùy 順thuận 世thế 間gian 。 師sư 弟đệ 人nhân 事sự 故cố 。 二nhị 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 佛Phật 自tự 言ngôn 漏lậu 永vĩnh 盡tận 者giả 。 何hà 以dĩ 愛ái 語ngữ 羅la 睺hầu 訶ha 罵mạ 調Điều 達Đạt 。 佛Phật 於ư 此thử 難nạn/nan 正chánh 見kiến 無vô 由do 。 安an 隱ẩn 無vô 怯khiếp 。 自tự 唱xướng 德đức 號hiệu 我ngã 實thật 漏lậu 盡tận 。 但đãn 為vi 隨tùy 根căn 而nhi 調điều 伏phục 故cố 。 三tam 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 佛Phật 說thuyết 欲dục 能năng 障chướng 道đạo 者giả 。 何hà 故cố 預dự 流lưu 一nhất 來lai 。 尚thượng 有hữu 妻thê 子tử 之chi 愛ái 。 佛Phật 於ư 此thử 難nạn/nan 。 心tâm 無vô 怯khiếp 懼cụ 。 謂vị 自tự 唱xướng 德đức 號hiệu 。 我ngã 說thuyết 欲dục 能năng 障chướng 道đạo 。 但đãn 障chướng 不bất 還hoàn 羅La 漢Hán 非phi 初sơ 二nhị 果quả 。 四tứ 有hữu 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 佛Phật 說thuyết 諸chư 聖thánh 道Đạo 能năng 盡tận 苦khổ 者giả 。 何hà 故cố 羅La 漢Hán 受thọ 瘡sang 潰hội 蛇xà 螫thích 之chi 苦khổ 。 佛Phật 於ư 此thử 難nạn/nan 。 心tâm 無vô 怯khiếp 懼cụ 。 自tự 唱xướng 德đức 號hiệu 。 我ngã 說thuyết 聖thánh 道Đạo 實thật 能năng 。 盡tận 苦khổ 邊biên 際tế 。 但đãn 說thuyết 未vị 來lai 非phi 現hiện 在tại 故cố 。 四tứ 中trung 初sơ 一nhất 離ly 所sở 知tri 障chướng 。 次thứ 離ly 煩phiền 惱não 障chướng 。 三tam 是thị 出xuất 離ly 道Đạo 障chướng 。 四tứ 即tức 出xuất 離ly 之chi 道Đạo 。 初sơ 二nhị 自tự 利lợi 後hậu 二nhị 利lợi 他tha 。 所sở 以dĩ 自tự 歎thán 此thử 四tứ 者giả 。 初sơ 一nhất 為vi 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 二nhị 為vi 聲Thanh 聞Văn 。 後hậu 二nhị 通thông 為vi 。 智trí 論luận 二nhị 十thập 八bát 。 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 對đối 法pháp 十thập 四tứ 。 廣quảng 辨biện 其kỳ 相tương/tướng 。 第đệ 七thất 無vô 記ký 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 徵trưng 名danh 。 後hậu 謂vị 世thế 間gian 下hạ 辨biện 相tương/tướng 。 今kim 初sơ 無vô 記ký 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 非phi 善thiện 非phi 惡ác 。 不bất 能năng 招chiêu 感cảm 。 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 名danh 為vi 無vô 記ký 。 可khả 釋thích 餘dư 文văn 。 今kim 此thử 正chánh 謂vị 虛hư 妄vọng 推thôi 度độ 非phi 理lý 問vấn 難nạn/nan 不bất 可khả 記ký 錄lục 。 故cố 名danh 無vô 記ký 。 非phi 對đối 善thiện 惡ác 故cố 。 俱câu 舍xá 第đệ 十thập 九cửu 云vân 。 諸chư 契Khế 經Kinh 說thuyết 十thập 四tứ 無vô 記ký 。 即tức 其kỳ 義nghĩa 也dã 。 亦diệc 名danh 置trí 記ký 記ký 即tức 答đáp 也dã 。 不bất 應ưng 答đáp 故cố 。 所sở 以dĩ 不bất 答đáp 者giả 何hà 。 謂vị 此thử 乃nãi 無vô 義nghĩa 語ngữ 也dã 。 知tri 之chi 不bất 免miễn 生sanh 死tử 不bất 知tri 不bất 障chướng 涅Niết 槃Bàn 。 前tiền 說thuyết 有hữu 記ký 則tắc 反phản 於ư 此thử 。 智trí 論luận 第đệ 三tam 云vân 。 所sở 以dĩ 不bất 答đáp 十thập 四tứ 難nạn/nan 者giả 。 此thử 事sự 無vô 實thật 故cố 。 諸chư 法pháp 有hữu 常thường 。 無vô 此thử 理lý 故cố 。 言ngôn 斷đoạn 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 有hữu 人nhân 問vấn 。 𤛓câu 於ư 牛ngưu 角giác 得đắc 幾kỷ 升thăng 乳nhũ 。 豈khởi 曰viết 問vấn 耶da 。


復phục 次thứ 世thế 界giới 無vô 窮cùng 。 猶do 如như 車xa 輪luân 。


復phục 次thứ 無vô 利lợi 有hữu 失thất 墮đọa 惡ác 邪tà 中trung 。 覆phú 於ư 四Tứ 諦Đế 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。


復phục 次thứ 人nhân 不bất 能năng 知tri 。


復phục 次thứ 稱xưng 法pháp 說thuyết 故cố 。 第đệ 十thập 七thất 云vân 。 有hữu 一nhất 比Bỉ 丘Khâu 。 思tư 惟duy 十thập 四tứ 難nạn/nan 不bất 能năng 解giải 辭từ 。 佛Phật 不bất 為vi 弟đệ 子tử 。 佛Phật 言ngôn 我ngã 為vị 老lão 病bệnh 死tử 人nhân 。 說thuyết 法Pháp 濟tế 度độ 。 此thử 是thị 鬪đấu 諍tranh 法pháp 。 如như 中trúng 毒độc 箭tiễn 。 不bất 應ưng 推thôi 尋tầm 。 楞lăng 伽già 亦diệc 云vân 。 皆giai 是thị 世thế 論luận 。 非phi 我ngã 所sở 說thuyết 。 言ngôn 十thập 四tứ 者giả 。 即tức 此thử 中trung 前tiền 四tứ 四tứ 句cú 。 其kỳ 第đệ 四tứ 四tứ 句cú 但đãn 合hợp 為vi 二nhị 。 謂vị 身thân 與dữ 神thần 一nhất 身thân 與dữ 神thần 異dị 。 然nhiên 諸chư 經kinh 論luận 多đa 說thuyết 十thập 四tứ 難nạn/nan 。 而nhi 相tương/tướng 或hoặc 同đồng 異dị 不bất 繁phồn 會hội 釋thích 。 今kim 經kinh 委ủy 論luận 不bất 出xuất 我ngã 法pháp 二nhị 執chấp 。 文văn 分phần/phân 五ngũ 段đoạn 。 第đệ 一nhất 有hữu 四tứ 四tứ 句cú 。 就tựu 我ngã 明minh 無vô 記ký 。 第đệ 二nhị 過quá 去khứ 下hạ 。 就tựu 三tam 世thế 橫hoạnh/hoành 論luận 凡phàm 聖thánh 數số 之chi 多đa 少thiểu 。 三tam 何hà 等đẳng 下hạ 。 約ước 凡phàm 聖thánh 竪thụ 論luận 初sơ 後hậu 。 四tứ 世thế 間gian 從tùng 何hà 下hạ 徵trưng 三tam 世thế 間gian 所sở 從tùng 。 五ngũ 何hà 者giả 下hạ 約ước 生sanh 死tử 際tế 畔bạn 。 以dĩ 辨biện 無vô 記ký 。 今kim 初sơ 句cú 雖tuy 十thập 六lục 。 其kỳ 過quá 不bất 出xuất 。 斷đoạn 常thường 二nhị 見kiến 。 言ngôn 世thế 間gian 者giả 。 準chuẩn 大đại 品phẩm 中trung 通thông 三tam 世thế 間gian 。 謂vị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 五ngũ 蘊uẩn 世thế 間gian 。 及cập 器khí 世thế 間gian 。 今kim 此thử 文văn 意ý 。 正chánh 顯hiển 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 兼kiêm 明minh 五ngũ 蘊uẩn 世thế 間gian 。 以dĩ 眾chúng 生sanh 是thị 總tổng 主chủ 假giả 者giả 外ngoại 道đạo 計kế 以dĩ 為vi 我ngã 故cố 。 有hữu 邊biên 等đẳng 諸chư 見kiến 。 初sơ 有hữu 邊biên 四tứ 句cú 約ước 未vị 來lai 世thế 。 常thường 等đẳng 四tứ 句cú 約ước 過quá 去khứ 世thế 。 如Như 來Lai 有hữu 無vô 依y 涅Niết 槃Bàn 起khởi 。 故cố 中trung 論luận 邪tà 見kiến 品phẩm 云vân 。 我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 是thị 無vô 。 世thế 間gian 常thường 等đẳng 見kiến 皆giai 依y 過quá 去khứ 世thế 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 。 世thế 為vi 作tác 為vi 無vô 作tác 。 有hữu 邊biên 等đẳng 諸chư 見kiến 。 皆giai 依y 未vị 來lai 世thế 。 涅Niết 槃Bàn 品phẩm 云vân 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 有hữu 無vô 等đẳng 。 依y 涅Niết 槃Bàn 起khởi 。 我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 。 有hữu 無vô 四tứ 句cú 約ước 現hiện 在tại 說thuyết 。 既ký 知tri 起khởi 見kiến 之chi 本bổn 。 次thứ 隨tùy 文văn 別biệt 釋thích 。 即tức 為vi 四tứ 段đoạn 。 第đệ 一nhất 四tứ 句cú 言ngôn 有hữu 邊biên 者giả 。 即tức 斷đoạn 見kiến 外ngoại 道đạo 。 計kế 我ngã 於ư 後hậu 世thế 。 更cánh 不bất 復phục 作tác 。 則tắc 與dữ 此thử 身thân 俱câu 盡tận 。 無vô 邊biên 者giả 。 謂vị 我ngã 於ư 後hậu 世thế 更cánh 有hữu 所sở 作tác 。 三tam 俱câu 句cú 者giả 。 身thân 盡tận 故cố 有hữu 邊biên 。 我ngã 不bất 異dị 故cố 無vô 邊biên 。 四tứ 俱câu 非phi 句cú 者giả 。 亦diệc 以dĩ 我ngã 存tồn 身thân 盡tận 見kiến 上thượng 有hữu 過quá 故cố 立lập 此thử 句cú 。 謂vị 身thân 盡tận 故cố 非phi 無vô 邊biên 。 我ngã 存tồn 故cố 非phi 有hữu 邊biên 。 既ký 皆giai 邪tà 見kiến 故cố 不bất 答đáp 之chi 。 若nhược 欲dục 破phá 者giả 。 初sơ 之chi 二nhị 句cú 。 墮đọa 無vô 後hậu 世thế 過quá 。 謂vị 有hữu 邊biên 則tắc 與dữ 陰ấm 同đồng 盡tận 。 無vô 邊biên 則tắc 是thị 今kim 身thân 。 故cố 皆giai 無vô 後hậu 世thế 。 無vô 後hậu 世thế 者giả 。 修tu 道Đạo 苦khổ 行hạnh 為vi 何hà 益ích 耶da 。 第đệ 三tam 句cú 亦diệc 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 者giả 。 若nhược 身thân 盡tận 我ngã 存tồn 身thân 我ngã 。 為vi 一nhất 為vi 異dị 。 一nhất 則tắc 不bất 應ưng 有hữu 盡tận 不bất 盡tận 。 異dị 則tắc 離ly 蘊uẩn 何hà 相tương 知tri 有hữu 我ngã 耶da 。 若nhược 謂vị 捨xả 人nhân 生sanh 天thiên 。 人nhân 分phần/phân 猶do 在tại 天thiên 分phần/phân 。 更cánh 增tăng 則tắc 半bán 天thiên 半bán 人nhân 故cố 。 皆giai 不bất 可khả 。 第đệ 四tứ 句cú 非phi 有hữu 邊biên 未vị 免miễn 於ư 無vô 。 非phi 無vô 邊biên 未vị 免miễn 於ư 有hữu 。 云vân 何hà 於ư 此thử 。 強cường/cưỡng 分phân 別biệt 耶da 。 二nhị 常thường 等đẳng 四tứ 句cú 。 約ước 過quá 去khứ 者giả 。 過quá 去khứ 世thế 我ngã 即tức 是thị 今kim 我ngã 。 名danh 之chi 為vi 常thường 。 若nhược 常thường 即tức 有hữu 大đại 過quá 。 破phá 壞hoại 因nhân 果quả 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 故cố 。 若nhược 謂vị 我ngã 今kim 始thỉ 生sanh 名danh 為vi 無vô 常thường 。 若nhược 爾nhĩ 我ngã 是thị 作tác 法pháp 。 亦diệc 墮đọa 無vô 因nhân 。 無vô 因nhân 則tắc 亦diệc 無vô 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 。 第đệ 三tam 見kiến 上thượng 二nhị 過quá 。 便tiện 謂vị 我ngã 常thường 身thân 無vô 常thường 。 離ly 身thân 何hà 處xứ 有hữu 我ngã 。 又hựu 成thành 上thượng 二nhị 過quá 。 第đệ 四tứ 謂vị 我ngã 不bất 異dị 故cố 非phi 無vô 常thường 。 身thân 有hữu 異dị 故cố 非phi 常thường 。 破phá 同đồng 第đệ 三tam 句cú 。 又hựu 中trung 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 空không 故cố 。 何hà 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 及cập 常thường 等đẳng 見kiến 。 餘dư 義nghĩa 廣quảng 如như 彼bỉ 論luận 。 三tam 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 等đẳng 四tứ 句cú 。 釋thích 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 明minh 如Như 來Lai 者giả 非phi 是thị 佛Phật 也dã 。 如như 即tức 相tương 似tự 。 來lai 謂vị 從tùng 前tiền 際tế 來lai 。 謂vị 一nhất 有hữu 執chấp 云vân 。 如như 從tùng 前tiền 世thế 來lai 生sanh 此thử 間gian 。 去khứ 向hướng 後hậu 世thế 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 故cố 云vân 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 有hữu 。 謂vị 如như 前tiền 際tế 來lai 時thời 有hữu 故cố 。 此thử 由do 計kế 我ngã 異dị 陰ấm 故cố 。 二nhị 云vân 。 如như 從tùng 前tiền 世thế 來lai 。 此thử 間gian 死tử 後hậu 斷đoạn 滅diệt 。 故cố 云vân 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 無vô 。 謂vị 不bất 如Như 來Lai 時thời 去khứ 故cố 。 此thử 計kế 陰ấm 我ngã 一nhất 故cố 。 三tam 由do 計kế 我ngã 有hữu 麁thô 細tế 故cố 。 謂vị 麁thô 我ngã 與dữ 身thân 俱câu 盡tận 故cố 。 云vân 不bất 如như 去khứ 。 細tế 我ngã 異dị 陰ấm 不bất 同đồng 滅diệt 故cố 。 亦diệc 如Như 來Lai 時thời 而nhi 去khứ 故cố 。 云vân 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 四tứ 云vân 我ngã 如như 虛hư 空không 體thể 。 無vô 來lai 去khứ 故cố 。 晉tấn 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 如như 去khứ 不bất 如như 去khứ 等đẳng 。 此thử 則tắc 通thông 望vọng 三tam 世thế 以dĩ 辨biện 。 若nhược 依y 中trung 論luận 。 附phụ 涅Niết 槃Bàn 起khởi 四tứ 句cú 。 如Như 來Lai 即tức 佛Phật 也dã 。 順thuận 此thử 經Kinh 文văn 。 亦diệc 是thị 外ngoại 道đạo 自tự 立lập 己kỷ 師sư 。 而nhi 為vi 如Như 來Lai 。 有hữu 謂vị 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 定định 有hữu 不bất 變biến 。 或hoặc 謂vị 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 同đồng 於ư 太thái 虛hư 。 或hoặc 謂vị 法pháp 有hữu 應ưng 無vô 。 或hoặc 謂vị 約ước 應ưng 非phi 有hữu 。 約ước 法pháp 非phi 無vô 。 以dĩ 其kỳ 四tứ 句cú 皆giai 成thành 戲hí 論luận 。 不bất 見kiến 如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 故cố 亦diệc 為vi 邪tà 見kiến 。 此thử 則tắc 權quyền 小tiểu 之chi 徒đồ 。 未vị 能năng 免miễn 也dã 。 瑜du 伽già 八bát 十thập 七thất 云vân 。 依y 二nhị 道Đạo 理lý 如như 實thật 隨tùy 觀quán 。 俱câu 不bất 可khả 記ký 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。


所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 且thả 依y 勝thắng 義nghĩa 彼bỉ 不bất 可khả 得đắc 。 況huống 其kỳ 滅diệt 後hậu 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 若nhược 依y 世thế 俗tục 。 為vi 於ư 諸chư 行hành 假giả 立lập 如Như 來Lai 。 為vi 於ư 涅Niết 槃Bàn 若nhược 於ư 諸chư 行hành 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 無vô 有hữu 一nhất 行hành 流lưu 轉chuyển 可khả 得đắc 。


爾nhĩ 時thời 何hà 處xứ 假giả 立lập 如Như 來Lai 。 既ký 無vô 如Như 來Lai 何hà 有hữu 無vô 等đẳng 。 若nhược 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 唯duy 是thị 無vô 行hành 所sở 顯hiển 。 絕tuyệt 諸chư 戲hí 論luận 。 自tự 內nội 所sở 證chứng 。 絕tuyệt 戲hí 論luận 故cố 。 施thi 設thiết 為vi 有hữu 不bất 應ưng 道Đạo 理lý 。 亦diệc 復phục 不bất 應ưng 。 施thi 設thiết 非phi 有hữu 。 勿vật 當đương 損tổn 毀hủy 施thi 設thiết 妙diệu 有hữu 。 寂tịch 靜tĩnh 涅Niết 槃Bàn 。 又hựu 此thử 涅Niết 槃Bàn 極cực 難nan 知tri 故cố 。 最tối 微vi 細tế 故cố 。 說thuyết 名danh 甚thậm 深thâm 。 種chủng 種chủng 非phi 一nhất 。 諸chư 行hành 煩phiền 惱não 斷đoạn 所sở 顯hiển 故cố 。 說thuyết 名danh 廣quảng 大đại 。 現hiện 量lượng 比tỉ 量lượng 及cập 正chánh 教giáo 量lượng 。 所sở 不bất 量lượng 故cố 說thuyết 名danh 無vô 量lượng 。 四tứ 我ngã 及cập 眾chúng 生sanh 。 有hữu 無vô 等đẳng 四tứ 句cú 。 此thử 並tịnh 雙song 立lập 眾chúng 生sanh 即tức 是thị 五ngũ 蘊uẩn 。 非phi 約ước 總tổng 主chủ 。 有hữu 即tức 定định 有hữu 定định 有hữu 著trước 常thường 。 無vô 即tức 定định 無vô 定định 無vô 著trước 斷đoạn 。 三tam 遠viễn 上thượng 二nhị 過quá 雙song 立lập 有hữu 無vô 。 即tức 墮đọa 相tương 違vi 。 四tứ 避tị 此thử 相tương 違vi 立lập 俱câu 非phi 句cú 。 又hựu 成thành 戲hí 論luận 。 然nhiên 此thử 四tứ 句cú 。 亦diệc 有hữu 單đơn 計kế 我ngã 有hữu 所sở 無vô 所sở 有hữu 我ngã 無vô 。 亦diệc 不bất 離ly 初sơ 之chi 二nhị 句cú 。 又hựu 合hợp 上thượng 成thành 第đệ 三tam 。 互hỗ 奪đoạt 成thành 第đệ 四tứ 。 亦diệc 不bất 出xuất 初sơ 之chi 二nhị 句cú 。 第đệ 二nhị 門môn 明minh 三tam 乘thừa 凡phàm 聖thánh 數số 之chi 多đa 少thiểu 者giả 。 以dĩ 橫hoạnh/hoành 無vô 邊biên 故cố 不bất 可khả 記ký 也dã 。 第đệ 三tam 門môn 竪thụ 無vô 際tế 故cố 不bất 可khả 記ký 也dã 。 有hữu 人nhân 答đáp 問vấn 云vân 。 有hữu 初sơ 佛Phật 言ngôn 自tự 然nhiên 悟ngộ 引dẫn 獺# 祭tế 天thiên 。 亦diệc 為vi 應ứng 機cơ 寧ninh 加gia 置trí 記ký 。 若nhược 有hữu 初sơ 佛Phật 如Như 來Lai 應ưng 知tri 。 則tắc 可khả 說thuyết 名danh 。 言ngôn 何hà 法pháp 者giả 。 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 一nhất 切thiết 法pháp 也dã 。 第đệ 四tứ 門môn 徵trưng 世thế 間gian 所sở 從tùng 有hữu 六lục 句cú 。 初sơ 二nhị 句cú 問vấn 眾chúng 生sanh 及cập 蘊uẩn 世thế 間gian 。 次thứ 四tứ 句cú 約ước 器khí 世thế 間gian 。 以dĩ 外ngoại 道đạo 計kế 眾chúng 生sanh 有hữu 最tối 初sơ 生sanh 故cố 。 或hoặc 謂vị 從tùng 冥minh 諦đế 中trung 來lai 還hoàn 至chí 冥minh 故cố 。 或hoặc 謂vị 世thế 界giới 皆giai 微vi 塵trần 成thành 。 謂vị 至chí 妙diệu 之chi 色sắc 常thường 恆hằng 不bất 變biến 聚tụ 。 則tắc 為vi 身thân 器khí 。 散tán 則tắc 成thành 微vi 塵trần 故cố 。 此thử 皆giai 邪tà 見kiến 之chi 源nguyên 故cố 不bất 應ưng 答đáp 。 有hữu 情tình 世thế 間gian 不bất 言ngôn 成thành 壞hoại 者giả 。 瑜du 伽già 云vân 。 有hữu 情tình 望vọng 器khí 有hữu 五ngũ 不bất 同đồng 。 一nhất 謂vị 器khí 界giới 生sanh 死tử 共cộng 因nhân 所sở 生sanh 。 有hữu 情tình 生sanh 死tử 但đãn 由do 不bất 共cộng 故cố 。 是thị 因nhân 不bất 同đồng 。 二nhị 謂vị 器khí 有hữu 除trừ 斷đoạn 有hữu 情tình 流lưu 轉chuyển 不bất 斷đoạn 故cố 。 是thị 時thời 不bất 同đồng 。 三tam 謂vị 三tam 災tai 壞hoại 不bất 壞hoại 故cố 。 名danh 法pháp 不bất 同đồng 。 四tứ 謂vị 器khí 界giới 因nhân 無vô 永vĩnh 斷đoạn 有hữu 情tình 不bất 爾nhĩ 。 名danh 斷đoạn 不bất 同đồng 。 五ngũ 謂vị 器khí 則tắc 斷đoạn 而nhi 復phục 續tục 。 有hữu 情tình 斷đoạn 已dĩ 無vô 續tục 。 名danh 續tục 不bất 同đồng 。 以dĩ 斯tư 義nghĩa 故cố 。 略lược 無vô 成thành 壞hoại 也dã 。 第đệ 五ngũ 約ước 生sanh 死tử 初sơ 後hậu 際tế 。 唯duy 有hữu 二nhị 句cú 。 問vấn 初sơ 際tế 無vô 始thỉ 聖thánh 教giáo 所sở 明minh 。 生sanh 死tử 有hữu 終chung 豈khởi 非phi 正chánh 理lý 。 答đáp 略lược 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 約ước 一nhất 人nhân 則tắc 可khả 云vân 終chung 。 通thông 望vọng 一nhất 切thiết 則tắc 無vô 終chung 極cực 。 二nhị 以dĩ 彼bỉ 定định 執chấp 長trường/trưởng 邪tà 見kiến 。 故cố 亦diệc 不bất 應ưng 答đáp 。 謂vị 若nhược 許hứa 有hữu 終chung 必tất 有hữu 始thỉ 故cố 。 常thường 法pháp 無vô 始thỉ 亦diệc 無vô 終chung 故cố 。 三tam 約ước 法pháp 性tánh 皆giai 不bất 可khả 說thuyết 故cố 。 中trung 論luận 云vân 。 大đại 聖thánh 之chi 所sở 說thuyết 本bổn 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 生sanh 死tử 無vô 有hữu 始thỉ 亦diệc 復phục 無vô 有hữu 終chung 。 若nhược 無vô 有hữu 始thỉ 終chung 。 中trung 當đương 云vân 何hà 有hữu 。 是thị 故cố 於ư 此thử 。 中trung 先tiên 後hậu 共cộng 亦diệc 無vô 。 既ký 言ngôn 本bổn 際tế 不bất 可khả 得đắc 。 亦diệc 不bất 應ưng 定định 謂vị 。 無vô 始thỉ 無vô 終chung 。 況huống 有hữu 始thỉ 終chung 之chi 見kiến 耶da 。 又hựu 有hữu 偈kệ 云vân 。 真chân 法pháp 及cập 說thuyết 者giả 聽thính 者giả 難nan 得đắc 故cố 。 是thị 故cố 則tắc 生sanh 。 死tử 非phi 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 上thượng 諸chư 邪tà 見kiến 多đa 是thị 外ngoại 道đạo 。 亦diệc 參tham 小Tiểu 乘Thừa 。 菩Bồ 薩Tát 善thiện 知tri 則tắc 問vấn 答đáp 無vô 滯trệ 。 便tiện 舉cử 破phá 者giả 。 令linh 自tự 他tha 造tạo 中trung 故cố 也dã 。 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 顯hiển 多đa 聞văn 之chi 意ý 。 謂vị 悲bi 物vật 無vô 聞văn 長trường/trưởng 淪luân 生sanh 死tử 。 故cố 誓thệ 持trì 聞văn 藏tạng 自tự 證chứng 利lợi 他tha 。 第đệ 六lục 施thí 藏tạng 文văn 三tam 同đồng 前tiền 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 第đệ 一nhất 標tiêu 列liệt 十thập 章chương 。 第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 下hạ 依y 章chương 牒điệp 釋thích 。 釋thích 中trung 十thập 段đoạn 一nhất 一nhất 各các 三tam 。 謂vị 標tiêu 釋thích 結kết 。 然nhiên 此thử 十thập 施thí 前tiền 六lục 事sự 捨xả 。 謂vị 身thân 命mạng 財tài 。 次thứ 三tam 心tâm 捨xả 。 謂vị 不bất 取thủ 著trước 。 後hậu 一nhất 俱câu 捨xả 名danh 為vi 究cứu 竟cánh 。 第đệ 一nhất 分phần/phân 減giảm 施thí 。 釋thích 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 分phần/phân 減giảm 之chi 相tướng 。 二nhị 若nhược 自tự 食thực 下hạ 明minh 施thí 善thiện 巧xảo 。 外ngoại 無vô 施thí 境cảnh 而nhi 不bất 捨xả 施thí 心tâm 。 三tam 復phục 作tác 下hạ 對đối 治trị 施thí 障chướng 。 第đệ 二nhị 竭kiệt 盡tận 施thí 者giả 。 不bất 顧cố 活hoạt 命mạng 傾khuynh 竭kiệt 所sở 有hữu 也dã 。 然nhiên 施thí 心tâm 須tu 成thành 施thi 行hành 須tu 量lượng 。 若nhược 彼bỉ 為vi 成thành 大đại 利lợi 則tắc 身thân 命mạng 無vô 悋lận 。 若nhược 彼bỉ 但đãn 為vi 。 貪tham 求cầu 無vô 厭yếm 。 或hoặc 惡ác 心tâm 欲dục 行hành 大đại 害hại 。 應ưng 以dĩ 方phương 便tiện 勿vật 成thành 人nhân 惡ác 。 如như 月nguyệt 光quang 王vương 施thí 頭đầu 。 與dữ 怨oán 奪đoạt 萬vạn 姓tánh 之chi 歡hoan 。 施thí 二nhị 人nhân 之chi 死tử 。 怨oán 王vương 喜hỷ 死tử 。 乞khất 者giả 恨hận 死tử 。 雖tuy 有hữu 賢hiền 行hành 未vị 全toàn 可khả 準chuẩn 。 今kim 言ngôn 竭kiệt 盡tận 者giả 。 以dĩ 彰chương 菩Bồ 薩Tát 施thí 心tâm 已dĩ 成thành 。 有hữu 應ưng 施thí 境cảnh 終chung 無vô 悋lận 也dã 。 內nội 施thí 內nội 外ngoại 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 菩Bồ 薩Tát 能năng 雨vũ 七thất 珍trân 。 充sung 足túc 一nhất 切thiết 。 何hà 不bất 施thí 耶da 。 亦diệc 見kiến 眾chúng 生sanh 。 所sở 不bất 宜nghi 故cố 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 難nạn/nan 施thí 之chi 物vật 。 二nhị 或hoặc 時thời 下hạ 乞khất 境cảnh 現hiện 前tiền 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 自tự 念niệm 。 下hạ 正chánh 修tu 施thi 行hành 。 下hạ 之chi 四tứ 施thí 皆giai 有hữu 此thử 三tam 。 第đệ 三tam 內nội 施thí 。 謂vị 內nội 身thân 也dã 。 煢quỳnh 者giả 單đơn 也dã 。 玉ngọc 篇thiên 云vân 無vô 兄huynh 曰viết 煢quỳnh 。 無vô 子tử 曰viết 獨độc 。 頓đốn 者giả 損tổn 也dã 冀ký 者giả 望vọng 也dã 。 第đệ 四tứ 外ngoại 施thí 即tức 王vương 位vị 也dã 。 窶lụ 者giả 無vô 財tài 備bị 禮lễ 也dã 。 第đệ 五ngũ 內nội 外ngoại 施thí 者giả 。 王vương 位vị 為vi 外ngoại 兼kiêm 身thân 作tác 役dịch 為vi 內nội 也dã 。 第đệ 六lục 一nhất 切thiết 施thí 者giả 。 凡phàm 所sở 有hữu 物vật 也dã 。 此thử 與dữ 竭kiệt 盡tận 及cập 內nội 外ngoại 施thí 異dị 者giả 。 竭kiệt 盡tận 揀giản 異dị 分phần/phân 減giảm 。 但đãn 約ước 資tư 生sanh 內nội 外ngoại 合hợp 前tiền 二nhị 門môn 空không 。 言ngôn 作tác 役dịch 王vương 位vị 。 今kim 云vân 一nhất 切thiết 通thông 前tiền 諸chư 門môn 。 又hựu 是thị 事sự 捨xả 之chi 終chung 故cố 總tổng 該cai 收thu 舉cử 難nạn/nan 攝nhiếp 易dị 。 略lược 列liệt 數số 條điều 。 廣quảng 則tắc 無vô 邊biên 。 如như 第đệ 六lục 迴hồi 向hướng 所sở 辨biện 。 第đệ 七thất 過quá 去khứ 施thí 者giả 。 然nhiên 三tam 世thế 之chi 施thí 。 通thông 相tương/tướng 皆giai 明minh 不bất 著trước 。 別biệt 則tắc 過quá 去khứ 不bất 生sanh 追truy 戀luyến 。 未vị 來lai 預dự 止chỉ 貪tham 求cầu 。 現hiện 在tại 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 。 今kim 過quá 去khứ 釋thích 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 明minh 於ư 佛Phật 法Pháp 無vô 著trước 。 後hậu 又hựu 復phục 下hạ 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 著trước 。 前tiền 中trung 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 明minh 。 次thứ 不bất 起khởi 分phân 別biệt 下hạ 別biệt 顯hiển 。 先tiên 顯hiển 不bất 著trước 之chi 相tướng 。 不bất 分phân 別biệt 者giả 稱xưng 法pháp 性tánh 故cố 。 次thứ 不bất 貪tham 染nhiễm 不bất 愛ái 味vị 。 亦diệc 不bất 方phương 便tiện 求cầu 取thủ 以dĩ 為vì 己kỷ 德đức 。 亦diệc 不bất 依y 此thử 而nhi 起khởi 修tu 行hành 。 次thứ 見kiến 法pháp 下hạ 。 廣quảng 上thượng 了liễu 達đạt 釋thích 不bất 著trước 所sở 由do 。 次thứ 但đãn 為vi 下hạ 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 既ký 俱câu 無vô 著trước 。 云vân 何hà 而nhi 說thuyết 。 釋thích 云vân 為vì 化hóa 眾chúng 生sanh 。 令linh 無vô 著trước 故cố 。 二nhị 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 無vô 著trước 者giả 。 以dĩ 般Bát 若Nhã 智trí 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 觸xúc 目mục 現hiện 境cảnh 尚thượng 了liễu 性tánh 空không 。 過quá 往vãng 法pháp 中trung 寧ninh 當đương 計kế 有hữu 。 第đệ 八bát 未vị 來lai 施thí 釋thích 中trung 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 正chánh 顯hiển 後hậu 釋thích 疑nghi 。 前tiền 中trung 不bất 著trước 修tu 行hành 之chi 因nhân 。 不bất 願nguyện 淨tịnh 土độ 之chi 果quả 。 不bất 味vị 其kỳ 好hảo/hiếu 不bất 厭yếm 其kỳ 事sự 。 不bất 迴hồi 向hướng 者giả 釋thích 上thượng 不bất 味vị 。 不bất 自tự 安an 處xứ 求cầu 勝thắng 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 不bất 退thoái 已dĩ 下hạ 。 釋thích 上thượng 不bất 厭yếm 修tu 彼bỉ 行hành 故cố 。 二nhị 但đãn 欲dục 下hạ 釋thích 疑nghi 。 疑nghi 云vân 。 既ký 於ư 淨tịnh 不bất 味vị 修tu 行hành 何hà 為vi 。 釋thích 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 者giả 約ước 悲bi 但đãn 為vi 攝nhiếp 物vật 故cố 。 二nhị 然nhiên 此thử 下hạ 約ước 智trí 。 智trí 了liễu 非phi 有hữu 故cố 。 生sanh 即tức 非phi 生sanh 故cố 。 不bất 著trước 不bất 礙ngại 事sự 故cố 。 非phi 生sanh 之chi 生sanh 故cố 修tu 行hành 。 非phi 有hữu 處xứ 所sở 者giả 與dữ 理lý 冥minh 故cố 。 非phi 無vô 處xứ 所sở 者giả 。 事sự 像tượng 形hình 故cố 。 非phi 內nội 者giả 相tương/tướng 分phần/phân 境cảnh 故cố 。 非phi 外ngoại 者giả 心tâm 所sở 淨tịnh 故cố 。 非phi 近cận 者giả 十thập 萬vạn 等đẳng 殊thù 故cố 。 非phi 遠viễn 者giả 我ngã 淨tịnh 土độ 不bất 毀hủy 故cố 。 此thử 約ước 淨tịnh 國quốc 以dĩ 說thuyết 。 若nhược 通thông 論luận 未vị 來lai 法pháp 者giả 。 可khả 以dĩ 意ý 知tri 。 復phục 作tác 已dĩ 下hạ 。 更cánh 約ước 性tánh 空không 結kết 成thành 捨xả 義nghĩa 。 又hựu 目mục 擊kích 尚thượng 捨xả 況huống 於ư 未vị 形hình 。 第đệ 九cửu 現hiện 在tại 施thí 釋thích 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 明minh 所sở 捨xả 之chi 境cảnh 。 二nhị 聞văn 已dĩ 下hạ 正chánh 明minh 捨xả 心tâm 。 三tam 為vi 令linh 下hạ 釋thích 通thông 外ngoại 難nạn/nan 。 今kim 初sơ 先tiên 列liệt 諸chư 天thiên 。 後hậu 列liệt 二Nhị 乘Thừa 功công 德đức 。 上thượng 二nhị 世thế 中trung 舉cử 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 今kim 舉cử 諸chư 天thiên 二Nhị 乘Thừa 者giả 。 文văn 影ảnh 略lược 耳nhĩ 。 天thiên 中trung 初sơ 六lục 欲dục 界giới 。 已dĩ 如như 初sơ 會hội 。 梵Phạm 天Thiên 已dĩ 下hạ 明minh 色sắc 界giới 天thiên 。 然nhiên 色sắc 界giới 攝nhiếp 天thiên 多đa 少thiểu 。 諸chư 說thuyết 小tiểu 異dị 。 俱câu 舍xá 正chánh 理lý 皆giai 說thuyết 十thập 七thất 。 故cố 頌tụng 云vân 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 各các 三tam 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 八bát 。 長trường/trưởng 行hành 之chi 中trung 建kiến 立lập 十thập 六lục 。 以dĩ 梵Phạm 王Vương 梵Phạm 輔phụ 同đồng 一nhất 天thiên 故cố 。 瑜du 伽già 云vân 處xứ 有hữu 十thập 八bát 。 謂vị 色sắc 究cứu 竟cánh 外ngoại 說thuyết 大đại 自tự 在tại 。 不bất 言ngôn 無vô 想tưởng 。 意ý 在tại 廣quảng 果quả 中trung 收thu 。 今kim 此thử 即tức 文văn 而nhi 數số 。 有hữu 二nhị 十thập 二nhị 。 然nhiên 四tứ 禪thiền 初sơ 一nhất 皆giai 是thị 總tổng 標tiêu 。 則tắc 初sơ 靜tĩnh 慮lự 四tứ 。 二nhị 三tam 各các 三tam 。 第đệ 四tứ 有hữu 八bát 還hoàn 成thành 十thập 八bát 。 正chánh 理lý 初sơ 說thuyết 有hữu 三tam 。 今kim 加gia 梵Phạm 身thân 。 晉tấn 經kinh 梵Phạm 眾chúng 名danh 梵Phạm 眷quyến 屬thuộc 。 若nhược 然nhiên 身thân 亦diệc 眾chúng 義nghĩa 。 則tắc 梵Phạm 身thân 是thị 外ngoại 所sở 領lãnh 之chi 眾chúng 。 梵Phạm 眾chúng 則tắc 為vi 內nội 眷quyến 屬thuộc 眾chúng 。 梵Phạm 輔phụ 即tức 大đại 梵Phạm 前tiền 行hàng 列liệt 侍thị 御ngự 大đại 梵Phạm 。 即tức 彼bỉ 天thiên 王vương 獲hoạch 中trung 間gian 定định 。 初sơ 生sanh 後hậu 歿một 威uy 德đức 等đẳng 勝thắng 。 故cố 名danh 為vi 大đại 。 次thứ 光quang 天thiên 下hạ 。 即tức 二nhị 禪thiền 三tam 天thiên 。 一nhất 自tự 地địa 天thiên 內nội 光quang 明minh 最tối 少thiểu 故cố 。 二nhị 光quang 明minh 轉chuyển 勝thắng 量lượng 難nan 測trắc 故cố 。 三tam 光quang 音âm 者giả 口khẩu 出xuất 淨tịnh 光quang 故cố 。 次thứ 淨tịnh 天thiên 下hạ 即tức 三tam 禪thiền 三tam 天thiên 。 意ý 地địa 受thọ 樂lạc 總tổng 名danh 為vi 淨tịnh 。 一nhất 於ư 自tự 地địa 中trung 此thử 淨tịnh 最tối 劣liệt 。 故cố 名danh 少thiểu 淨tịnh 。 二nhị 淨tịnh 增tăng 難nan 量lương 故cố 。 三tam 此thử 淨tịnh 周chu 普phổ 故cố 。 次thứ 廣quảng 天thiên 下hạ 明minh 四tứ 禪thiền 八bát 天thiên 。 初sơ 三tam 是thị 凡phàm 離ly 八bát 災tai 患hoạn 。 皆giai 稱xưng 福phước 廣quảng 。 於ư 自tự 地địa 中trung 此thử 福phước 猶do 劣liệt 。 故cố 名danh 少thiểu 廣quảng 。 三tam 福phước 難nan 量lương 故cố 。 三tam 異dị 生sanh 果quả 中trung 此thử 最tối 勝thắng 故cố 。 無vô 煩phiền 已dĩ 上thượng 名danh 五ngũ 淨tịnh 居cư 。 謂vị 離ly 欲dục 諸chư 聖thánh 以dĩ 聖thánh 道Đạo 水thủy 濯trạc 煩phiền 惱não 垢cấu 。 故cố 名danh 為vi 淨tịnh 。 淨tịnh 身thân 所sở 止chỉ 故cố 名danh 淨tịnh 居cư 。 或hoặc 此thử 天thiên 中trung 無vô 異dị 生sanh 雜tạp 。 純thuần 聖thánh 所sở 止chỉ 故cố 名danh 淨tịnh 居cư 。 一nhất 無vô 煩phiền 者giả 。 煩phiền 謂vị 繁phồn 雜tạp 或hoặc 謂vị 繁phồn 廣quảng 。 無vô 繁phồn 雜tạp 中trung 此thử 最tối 初sơ 故cố 。 繁phồn 廣quảng 天thiên 中trung 此thử 最tối 劣liệt 故cố 。 此thử 依y 正chánh 理lý 。 若nhược 順thuận 今kim 經kinh 皆giai 作tác 此thử 煩phiền 。 則tắc 無vô 廣quảng 義nghĩa 。 二nhị 無vô 熱nhiệt 者giả 。 已dĩ 善thiện 伏phục 除trừ 雜tạp 修tu 靜tĩnh 慮lự 上thượng 中trung 品phẩm 障chướng 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 調điều 柔nhu 離ly 熱nhiệt 惱não 故cố 。 或hoặc 熱nhiệt 者giả 熾sí 盛thịnh 為vi 義nghĩa 。 謂vị 上thượng 品phẩm 修tu 靜tĩnh 慮lự 及cập 果quả 。 此thử 猶do 未vị 證chứng 故cố 。 三tam 善thiện 現hiện 者giả 。 已dĩ 得đắc 上thượng 品phẩm 雜tạp 修tu 靜tĩnh 慮lự 果quả 德đức 易dị 彰chương 。 故cố 名danh 善thiện 現hiện 。 四tứ 善thiện 見kiến 者giả 。 雜tạp 修tu 定định 障chướng 餘dư 品phẩm 至chí 微vi 見kiến 極cực 清thanh 徹triệt 。 故cố 名danh 善thiện 見kiến 。 經kinh 本bổn 先tiên 見kiến 後hậu 現hiện 或hoặc 恐khủng 誤ngộ 也dã 。 五ngũ 色sắc 究cứu 竟cánh 者giả 。 更cánh 無vô 有hữu 處xứ 於ư 有hữu 色sắc 中trung 能năng 過quá 於ư 此thử 故cố 。 或hoặc 此thử 已dĩ 到đáo 眾chúng 苦khổ 所sở 依y 。 身thân 最tối 後hậu 邊biên 故cố 。 言ngôn 乃nãi 至chí 二Nhị 乘Thừa 功công 德đức 者giả 。 中trung 間gian 越việt 於ư 四tứ 空không 等đẳng 。 故cố 二nhị 正chánh 明minh 捨xả 心tâm 中trung 。 聞văn 上thượng 世thế 出xuất 世thế 境cảnh 已dĩ 。 不bất 迷mê 為vi 實thật 。 不bất 沈trầm 沒một 於ư 貪tham 。 不bất 聚tụ 集tập 其kỳ 善thiện 因nhân 。 不bất 散tán 動động 以dĩ 分phân 別biệt 。 但đãn 觀quán 下hạ 釋thích 其kỳ 所sở 以dĩ 可khả 知tri 。 三tam 釋thích 難nạn/nan 者giả 。 疑nghi 云vân 既ký 言ngôn 不bất 聚tụ 善thiện 因nhân 。 何hà 以dĩ 說thuyết 五ngũ 乘thừa 因nhân 果quả 。 釋thích 云vân 。 拯chửng 三tam 塗đồ 之chi 劇kịch 苦khổ 。 示thị 人nhân 天thiên 以dĩ 穌tô 息tức 。 止chỉ 劣liệt 見kiến 之chi 妄vọng 情tình 。 說thuyết 二Nhị 乘Thừa 以dĩ 引dẫn 攝nhiếp 。 為vi 物vật 然nhiên 耳nhĩ 。 非phi 自tự 不bất 捨xả 也dã 。 第đệ 十thập 究cứu 竟cánh 施thí 文văn 三tam 。 同đồng 前tiền 徵trưng 名danh 者giả 。 略lược 有hữu 五ngũ 義nghĩa 得đắc 究cứu 竟cánh 名danh 。 一nhất 前tiền 六lục 捨xả 財tài 命mạng 。 次thứ 三tam 捨xả 著trước 心tâm 。 今kim 則tắc 兼kiêm 上thượng 二nhị 門môn 故cố 。 二nhị 又hựu 發phát 大đại 願nguyện 令linh 物vật 無vô 著trước 故cố 。 三tam 令linh 物vật 得đắc 究cứu 竟cánh 果quả 故cố 。 四tứ 不bất 生sanh 一nhất 念niệm 愛ái 著trước 。 則tắc 微vi 細tế 無vô 著trước 故cố 。 五ngũ 究cứu 竟cánh 能năng 令linh 物vật 實thật 益ích 故cố 。 如như 無vô 眼nhãn 等đẳng 而nhi 施thí 之chi 者giả 。 如như 世thế 凡phàm 人nhân 。 豈khởi 能năng 將tương 他tha 之chi 目mục 安an 之chi 於ư 己kỷ 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 福phước 力lực 令linh 彼bỉ 還hoàn 得đắc 。 以dĩ 慈từ 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 如như 五ngũ 百bách 群quần 賊tặc 。 平bình 復phục 如như 故cố 。 故cố 云vân 究cứu 竟cánh 益ích 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。 初sơ 施thí 境cảnh 現hiện 前tiền 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 聞văn 下hạ 正chánh 明minh 施thi 行hành 。 三tam 如như 我ngã 下hạ 。 迴hồi 向hướng 眾chúng 生sanh 。 二nhị 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 正chánh 施thí 無vô 悋lận 。 二nhị 但đãn 自tự 下hạ 釋thích 成thành 行hành 之chi 由do 。 由do 入nhập 觀quán 故cố 。 此thử 觀quán 即tức 是thị 念niệm 處xứ 觀quán 也dã 。 皆giai 言ngôn 身thân 者giả 觀quán 有hữu 通thông 別biệt 。 別biệt 觀quán 五ngũ 蘊uẩn 一nhất 一nhất 名danh 身thân 故cố 。 淨tịnh 名danh 云vân 。 是thị 身thân 如như 泡bào 。 不bất 得đắc 久cửu 立lập 等đẳng 。 通thông 觀quán 五ngũ 陰ấm 皆giai 無vô 常thường 等đẳng 故cố 。 智trí 論luận 云vân 。 五ngũ 陰ấm 即tức 無vô 常thường 無vô 常thường 即tức 苦khổ 。 苦khổ 即tức 無vô 我ngã 等đẳng 。 今kim 此thử 不bất 淨tịnh 偏thiên 語ngữ 色sắc 身thân 。 餘dư 之chi 三tam 觀quán 皆giai 通thông 五ngũ 蘊uẩn 。 第đệ 一nhất 苦khổ 觀quán 。 謂vị 始thỉ 從tùng 入nhập 胎thai 皆giai 生sanh 苦khổ 。 攝nhiếp 老lão 等đẳng 可khả 知tri 。 二nhị 又hựu 觀quán 下hạ 明minh 無vô 我ngã 觀quán 。 謂vị 無vô 真chân 實thật 主chủ 宰tể 故cố 。 無vô 有hữu 慚tàm 愧quý 者giả 。 雖tuy 假giả 以dĩ 澡táo 浴dục 衣y 食thực 。 一nhất 旦đán 背bội 恩ân 如như 小tiểu 兒nhi 故cố 。 非phi 賢hiền 聖thánh 物vật 者giả 是thị 世thế 間gian 故cố 。 故cố 智trí 論luận 云vân 由do 無vô 我ngã 故cố 令linh 捨xả 世thế 間gian 。 三tam 臭xú 穢uế 下hạ 明minh 不bất 淨tịnh 觀quán 。 四tứ 復phục 作tác 下hạ 明minh 無vô 常thường 觀quán 。 觀quán 危nguy 脆thúy 故cố 。 三tam 迴hồi 向hướng 者giả 揀giản 小Tiểu 乘Thừa 故cố 。 然nhiên 菩Bồ 薩Tát 修tu 此thử 觀quán 時thời 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 而nhi 為vi 方phương 便tiện 故cố 。 同đồng 法Pháp 界Giới 故cố 。 已dĩ 不bất 共cộng 小tiểu 況huống 迴hồi 向hướng 耶da 。 第đệ 七thất 慧tuệ 藏tạng 中trung 分phần/phân 四tứ 。 一nhất 徵trưng 名danh 二nhị 釋thích 相tương/tướng 。 三tam 結kết 名danh 四tứ 歎thán 益ích 。 就tựu 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 慧tuệ 藏tạng 後hậu 釋thích 無vô 盡tận 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 明minh 如như 實thật 知tri 境cảnh 。 次thứ 云vân 何hà 下hạ 釋thích 如như 實thật 知tri 義nghĩa 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 。 下hạ 總tổng 結kết 多đa 門môn 。 以dĩ 彰chương 善thiện 巧xảo 。 今kim 初sơ 以dĩ 四Tứ 諦Đế 慧tuệ 照chiếu 十thập 種chủng 法pháp 。 攝nhiếp 十thập 為vi 五ngũ 類loại 。 前tiền 五ngũ 五ngũ 蘊uẩn 次thứ 二nhị 有hữu 支chi 。 後hậu 三tam 三tam 乘thừa 故cố 。 收thu 此thử 五ngũ 類loại 不bất 出xuất 二nhị 門môn 。 初sơ 二nhị 凡phàm 境cảnh 後hậu 三tam 聖thánh 境cảnh 。 又hựu 若nhược 後hậu 三tam 就tựu 果quả 。 則tắc 初sơ 二nhị 有hữu 作tác 四Tứ 諦Đế 。 後hậu 一nhất 無vô 作tác 四Tứ 諦Đế 。 界giới 內nội 界giới 外ngoại 因nhân 果quả 異dị 故cố 。 此thử 就tựu 所sở 觀quán 。 若nhược 約ước 菩Bồ 薩Tát 能năng 觀quán 皆giai 無vô 作tác 也dã 。 又hựu 初sơ 二nhị 流lưu 轉chuyển 後hậu 三tam 還hoàn 滅diệt 。 前tiền 有hữu 滅diệt 道đạo 。 是thị 流lưu 轉chuyển 始thỉ 修tu 之chi 還hoàn 滅diệt 。 後hậu 有hữu 苦khổ 集tập 。 是thị 還hoàn 滅diệt 未vị 盡tận 之chi 流lưu 轉chuyển 。 又hựu 前tiền 是thị 所sở 知tri 之chi 法Pháp 。 後hậu 是thị 能năng 知tri 之chi 人nhân 。 人nhân 中trung 有hữu 法pháp 即tức 是thị 前tiền 法pháp 。 歷lịch 於ư 四Tứ 諦Đế 是thị 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 所sở 緣duyên 有hữu 支chi 。 是thị 緣Duyên 覺Giác 法Pháp 。 五ngũ 蘊uẩn 即tức 是thị 三tam 乘thừa 共cộng 法pháp 。 皆giai 如như 實thật 知tri 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 皆giai 言ngôn 如như 實thật 知tri 者giả 。 下hạ 經kinh 總tổng 釋thích 今kim 當đương 略lược 辨biện 。 一nhất 如như 事sự 實thật 。 二nhị 如như 理lý 實thật 。 十thập 中trung 前tiền 七thất 當đương 相tương 是thị 苦khổ 。 無vô 明minh 與dữ 愛ái 有hữu 漏lậu 性tánh 故cố 。 行hành 苦khổ 隨tùy 故cố 。 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 故cố 。 緣duyên 成thành 是thị 集tập 無vô 性tánh 是thị 滅diệt 。 顯hiển 滅diệt 為vi 道đạo 從tùng 詮thuyên 顯hiển 故cố 。 此thử 則tắc 總tổng 說thuyết 及cập 就tựu 理lý 滅diệt 。 若nhược 別biệt 說thuyết 者giả 。 不bất 了liễu 無vô 常thường 。 不bất 淨tịnh 等đẳng 過quá 。 而nhi 生sanh 愛ái 著trước 名danh 為vi 色sắc 集tập 。 若nhược 滅diệt 癡si 愛ái 名danh 為vi 色sắc 滅diệt 。 唯duy 止chỉ 與dữ 觀quán 是thị 色sắc 滅diệt 道đạo 。 由do 止chỉ 離ly 愛ái 由do 觀quán 離ly 癡si 。 若nhược 兼kiêm 助trợ 道đạo 。 即tức 有hữu 戒giới 學học 及cập 道Đạo 品Phẩm 等đẳng 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 。 例lệ 此thử 可khả 知tri 。 無vô 明minh 集tập 者giả 。 由do 他tha 言ngôn 說thuyết 不bất 如như 理lý 引dẫn 。 由do 自tự 妄vọng 想tưởng 。 不bất 正chánh 思tư 惟duy 。 滅diệt 此thử 名danh 滅diệt 。 言ngôn 愛ái 集tập 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 觸xúc 為vi 緣duyên 所sở 生sanh 受thọ 故cố 。 亦diệc 滅diệt 此thử 名danh 滅diệt 癡si 愛ái 之chi 道đạo 。 皆giai 同đồng 蘊uẩn 說thuyết 。 十thập 二nhị 支chi 中trung 唯duy 舉cử 二nhị 者giả 。 發phát 業nghiệp 潤nhuận 業nghiệp 唯duy 此thử 二nhị 故cố 。 能năng 引dẫn 能năng 生sanh 各các 舉cử 初sơ 故cố 。 從tùng 癡si 有hữu 愛ái 。 病bệnh 之chi 源nguyên 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 三tam 十thập 四tứ 云vân 。 從tùng 無vô 明minh 生sanh 愛ái 。 當đương 知tri 是thị 愛ái 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 從tùng 愛ái 生sanh 取thủ 。 當đương 知tri 是thị 取thủ 即tức 無vô 明minh 。 愛ái 等đẳng 亦diệc 似tự 斯tư 義nghĩa 。 又hựu 約ước 三tam 際tế 。 無vô 明minh 為vi 本bổn 愛ái 取thủ 為vi 際tế 。 此thử 二nhị 中trung 間gian 。 有hữu 識thức 等đẳng 五ngũ 。 及cập 生sanh 老lão 死tử 。 今kim 悟ngộ 無vô 明minh 。 由do 迷mê 過quá 去khứ 有hữu 識thức 等đẳng 五ngũ 。 現hiện 在tại 之chi 愛ái 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 若nhược 不bất 斷đoạn 者giả 。 輪luân 轉chuyển 不bất 息tức 。 今kim 思tư 斷đoạn 之chi 。 將tương 來lai 無vô 復phục 生sanh 死tử 矣hĩ 。 後hậu 三tam 約ước 淨tịnh 。 聲Thanh 聞Văn 是thị 人nhân 四Tứ 諦Đế 為vi 法pháp 。 所sở 行hành 道Đạo 品phẩm 為vi 集tập 。 所sở 成thành 果quả 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 是thị 緣Duyên 覺Giác 法Pháp 。 無vô 邊biên 法Pháp 界Giới 是thị 菩Bồ 薩Tát 法Pháp 。 又hựu 知tri 聲Thanh 聞Văn 即tức 是thị 知tri 苦khổ 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 苦khổ 是thị 已dĩ 知tri 故cố 。 但đãn 舉cử 其kỳ 位vị 。 法pháp 即tức 是thị 彼bỉ 所sở 行hành 之chi 法Pháp 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 集tập 即tức 是thị 彼bỉ 惑hoặc 。 集tập 未vị 盡tận 是thị 為vi 集Tập 諦Đế 。 已dĩ 有hữu 斷đoạn 故cố 法pháp 後hậu 說thuyết 之chi 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 已dĩ 證chứng 滅diệt 故cố 改cải 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 緣Duyên 覺Giác 菩Bồ 薩Tát 。 準chuẩn 斯tư 可khả 見kiến 。 前tiền 釋thích 通thông 因nhân 後hậu 釋thích 就tựu 果quả 。 若nhược 定định 以dĩ 前tiền 二nhị 為vi 分phân 段đoạn 。 後hậu 三tam 為vi 變biến 易dị 。 則tắc 小Tiểu 乘Thừa 三tam 果quả 已dĩ 前tiền 應ưng 受thọ 變biến 易dị 。 直trực 往vãng 七thất 地địa 已dĩ 下hạ 。 非phi 此thử 所sở 知tri 故cố 不bất 可khả 也dã 。 第đệ 二nhị 釋thích 如như 實thật 知tri 義nghĩa 。 非phi 唯duy 能năng 知tri 行hành 相tương/tướng 。 亦diệc 顯hiển 所sở 知tri 之chi 相tướng 也dã 。 先tiên 徵trưng 後hậu 釋thích 。 徵trưng 意ý 云vân 。 為vi 隨tùy 相tương 知tri 為vi 無vô 相tướng 知tri 。 若nhược 隨tùy 相tương 知tri 寧ninh 異dị 凡phàm 小tiểu 。 若nhược 無vô 相tướng 知tri 。 無vô 相tướng 無vô 知tri 故cố 言ngôn 云vân 何hà 知tri 。 後hậu 釋thích 意ý 云vân 。 知tri 相tương 知tri 性tánh 無vô 有hữu 障chướng 礙ngại 。 是thị 菩Bồ 薩Tát 所sở 知tri 。 無vô 知tri 之chi 知tri 是thị 菩Bồ 薩Tát 知tri 。 文văn 分phần/phân 二nhị 別biệt 。 先tiên 約ước 自tự 利lợi 明minh 知tri 苦khổ 集tập 。 後hậu 約ước 利lợi 他tha 彰chương 知tri 滅diệt 道đạo 。 二nhị 文văn 影ảnh 略lược 應ưng 各các 具cụ 四tứ 。 又hựu 二nhị 段đoạn 中trung 含hàm 前tiền 五ngũ 類loại 。 具cụ 顯hiển 三tam 乘thừa 。 今kim 初sơ 段đoạn 中trung 知tri 。 從tùng 業nghiệp 報báo 是thị 五ngũ 蘊uẩn 相tương/tướng 。 業nghiệp 集tập 報báo 苦khổ 。 是thị 二nhị 諦đế 相tướng 。 言ngôn 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。 之chi 所sở 造tạo 作tác 。 十thập 二nhị 支chi 相tương/tướng 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。 即tức 是thị 集tập 相tương/tướng 。 之chi 所sở 造tạo 作tác 。 是thị 苦Khổ 諦Đế 相tương/tướng 。 上thượng 辨biện 知tri 相tương/tướng 。 一nhất 切thiết 已dĩ 下hạ 顯hiển 知tri 無vô 相tướng 。 通thông 於ư 苦khổ 集tập 。 初sơ 有hữu 二nhị 句cú 共cộng 三tam 乘thừa 相tương/tướng 。 非phi 我ngã 已dĩ 下hạ 釋thích 成thành 上thượng 文văn 。 揀giản 二nhị 別biệt 相tướng 。 由do 非phi 我ngã 故cố 空không 無vô 有hữu 實thật 。 但đãn 假giả 五ngũ 陰ấm 是thị 聲Thanh 聞Văn 相tương/tướng 。 以dĩ 非phi 堅kiên 固cố 空không 無vô 有hữu 實thật 。 但đãn 緣duyên 成thành 假giả 是thị 緣Duyên 覺Giác 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 少thiểu 法pháp 可khả 得đắc 。 空không 無vô 有hữu 實thật 。 但đãn 虛hư 假giả 幻huyễn 相tương/tướng 是thị 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 。 非phi 安an 立lập 諦đế 無vô 可khả 成thành 故cố 。 二nhị 欲dục 令linh 已dĩ 下hạ 。 次thứ 約ước 利lợi 他tha 彰chương 知tri 滅diệt 道đạo 。 能năng 知tri 實thật 性tánh 是thị 道Đạo 諦Đế 相tương/tướng 。 法pháp 不bất 可khả 壞hoại 及cập 所sở 知tri 性tánh 。 即tức 滅Diệt 諦Đế 相tương/tướng 。 廣quảng 為vì 宣tuyên 說thuyết 。 唯duy 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 。 文văn 中trung 二nhị 。 初sơ 標tiêu 說thuyết 意ý 。 二nhị 為vi 說thuyết 下hạ 展triển 轉chuyển 徵trưng 釋thích 。 總tổng 有hữu 三tam 重trọng/trùng 。 初sơ 徵trưng 意ý 云vân 。 說thuyết 何hà 等đẳng 法Pháp 。 令linh 知tri 實thật 性tánh 。 釋thích 云vân 。 說thuyết 不bất 可khả 壞hoại 此thử 略lược 示thị 其kỳ 宗tông 。 次thứ 徵trưng 云vân 。 此thử 不bất 可khả 壞hoại 為vi 性tánh 為vi 相tương/tướng 。 此thử 尋tầm 說thuyết 處xứ 。 釋thích 云vân 相tương/tướng 即tức 性tánh 故cố 。 五ngũ 類loại 等đẳng 法pháp 皆giai 不bất 可khả 壞hoại 。 依y 般Bát 若Nhã 中trung 。 自tự 色sắc 已dĩ 上thượng 種chủng 智trí 已dĩ 還hoàn 。 悉tất 皆giai 遍biến 歷lịch 。 後hậu 徵trưng 云vân 。 現hiện 見kiến 諸chư 法pháp 。 猶do 如như 聚tụ 沫mạt 。 泡bào 焰diễm 芭ba 蕉tiêu 幻huyễn 夢mộng 不bất 實thật 。 那na 言ngôn 不bất 壞hoại 下hạ 釋thích 所sở 由do 略lược 由do 三tam 義nghĩa 。 一nhất 色sắc 等đẳng 性tánh 空không 無vô 可khả 壞hoại 故cố 若nhược 壞hoại 方phương 空không 非phi 本bổn 空không 故cố 。 二nhị 由do 空không 即tức 真chân 同đồng 法pháp 性tánh 故cố 。 若nhược 壞hoại 方phương 真chân 事sự 在tại 理lý 外ngoại 故cố 。 三tam 由do 即tức 空không 不bất 待đãi 壞hoại 故cố 。 壞hoại 則tắc 斷đoạn 滅diệt 。 文văn 中trung 十thập 句cú 五ngũ 對đối 。 初sơ 無vô 我ngã 無vô 造tạo 故cố 不bất 可khả 壞hoại 。 二nhị 離ly 能năng 所sở 詮thuyên 故cố 。 三tam 能năng 生sanh 不bất 生sanh 所sở 生sanh 不bất 起khởi 故cố 。 四tứ 因nhân 不bất 取thủ 果quả 果quả 不bất 與dữ 因nhân 故cố 。 五ngũ 體thể 無vô 動động 轉chuyển 用dụng 無vô 作tác 相tương/tướng 故cố 。 第đệ 三tam 總tổng 結kết 多đa 門môn 以dĩ 彰chương 善thiện 巧xảo 者giả 。 更cánh 有hữu 多đa 門môn 。 皆giai 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 等đẳng 為vi 少thiểu 方phương 便tiện 。 則tắc 色sắc 空không 見kiến 盡tận 。 壞hoại 與dữ 不bất 壞hoại 兩lưỡng 亡vong 。 不bất 隨tùy 境cảnh 轉chuyển 。 名danh 不bất 由do 他tha 悟ngộ 。 第đệ 二nhị 釋thích 無vô 盡tận 義nghĩa 。 有hữu 標tiêu 徵trưng 釋thích 結kết 。 釋thích 亦diệc 十thập 事sự 五ngũ 對đối 。 一nhất 因nhân 緣duyên 二nhị 教giáo 理lý 。 三tam 福phước 智trí 四tứ 持trì 辨biện 。 五ngũ 智trí 通thông 。 福phước 智trí 中trung 云vân 。 一nhất 味vị 者giả 。 百bách 華hoa 異dị 色sắc 共cộng 成thành 一nhất 陰ấm 。 萬vạn 法pháp 雖tuy 殊thù 貫quán 之chi 一nhất 智trí 。 亦diệc 如như 上thượng 酥tô 無vô 不bất 入nhập 也dã 。 三tam 結kết 四tứ 歎thán 文văn 可khả 知tri 。 第đệ 八bát 念niệm 藏tạng 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 總tổng 標tiêu 念niệm 體thể 。 二nhị 所sở 念niệm 差sai 別biệt 。 三tam 能năng 念niệm 勝thắng 相tương/tướng 。 四tứ 明minh 念niệm 益ích 相tương/tướng 。 二nhị 憶ức 念niệm 下hạ 所sở 念niệm 差sai 別biệt 中trung 。 唯duy 依y 宿túc 住trụ 以dĩ 辨biện 明minh 記ký 。 略lược 舉cử 十thập 事sự 以dĩ 顯hiển 無vô 盡tận 。 一nhất 生sanh 二nhị 劫kiếp 。 三tam 佛Phật 名danh 四tứ 授thọ 記ký 。 五ngũ 演diễn 教giáo 六lục 眾chúng 會hội 。 七thất 說thuyết 義nghĩa 八bát 根căn 性tánh 。 九cửu 所sở 治trị 十thập 能năng 治trị 。 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。 十thập 二nhị 分phần 教giáo 今kim 當đương 略lược 說thuyết 。 舊cựu 名danh 十Thập 二Nhị 部Bộ 經Kinh 。 恐khủng 濫lạm 部bộ 帙# 改cải 名danh 分phần/phân 教giáo 。 各các 有hữu 二nhị 相tương/tướng 。 唯duy 修tu 多đa 羅la 。 或hoặc 二nhị 或hoặc 三tam 。 修tu 多đa 羅la 者giả 。 此thử 云vân 契Khế 經Kinh 廣quảng 如như 初sơ 卷quyển 。 言ngôn 二nhị 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 是thị 總tổng 相tương/tướng 。 謂vị 涅Niết 槃Bàn 十thập 五ngũ 云vân 始thỉ 從tùng 。 如như 是thị 我ngã 聞văn 。 終chung 至chí 歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành 。 皆giai 修tu 多đa 羅la 。 二nhị 者giả 別biệt 相tướng 。 雜tạp 集tập 十thập 一nhất 云vân 。 謂vị 長trường/trưởng 行hành 綴chuế 緝tập 。 略lược 說thuyết 所sở 應ưng 說thuyết 義nghĩa 。 然nhiên 更cánh 有hữu 異dị 名danh 。 異dị 名danh 有hữu 四tứ 。 一nhất 法pháp 本bổn 二nhị 但đãn 名danh 經kinh 。 三tam 直trực 說thuyết 四tứ 聖thánh 教giáo 。 言ngôn 法pháp 本bổn 者giả 。 遠viễn 公công 以dĩ 五ngũ 義nghĩa 釋thích 之chi 。 一nhất 教giáo 為vi 理lý 本bổn 。 二nhị 經kinh 為vi 論luận 本bổn 。 三tam 總tổng 為vi 別biệt 本bổn 。 四tứ 初sơ 為vi 後hậu 本bổn 。 五ngũ 略lược 為vi 廣quảng 本bổn 。 以dĩ 彼bỉ 立lập 三tam 修tu 多đa 羅la 故cố 。 一nhất 總tổng 相tương/tướng 二nhị 別biệt 相tướng 三tam 本bổn 相tương/tướng 。 亦diệc 名danh 略lược 相tương/tướng 。 總tổng 不bất 異dị 前tiền 。 別biệt 謂vị 就tựu 前tiền 總tổng 相tương/tướng 分phần/phân 出xuất 十thập 一nhất 。 餘dư 不bất 收thu 者giả 。 還hoàn 復phục 攝nhiếp 在tại 。 修Tu 多Đa 羅La 中trung 。 名danh 為vi 別biệt 相tướng 用dụng 斯tư 別biệt 相tướng 望vọng 祇kỳ 夜dạ 等đẳng 。 為vi 其kỳ 本bổn 故cố 。 名danh 初sơ 為vi 後hậu 本bổn 。 言ngôn 本bổn 相tương/tướng 者giả 。 於ư 彼bỉ 別biệt 相tướng 十thập 二nhị 部bộ 中trung 。 初sơ 略lược 標tiêu 舉cử 。 名danh 修Tu 多Đa 羅La 。 後hậu 廣quảng 釋thích 者giả 隨tùy 別biệt 名danh 之chi 。 如như 言ngôn 色sắc 者giả 即tức 是thị 根căn 本bổn 略lược 相tương/tướng 。 復phục 云vân 青thanh 黃hoàng 等đẳng 者giả 是thị 名danh 廣quảng 相tương/tướng 。 故cố 云vân 略lược 為vi 廣quảng 本bổn 。 然nhiên 其kỳ 後hậu 二nhị 。 不bất 違vi 雜tạp 集tập 長trường/trưởng 行hành 綴chuế 緝tập 等đẳng 言ngôn 。 綴chuế 緝tập 即tức 是thị 十thập 一nhất 。 所sở 不bất 攝nhiếp 者giả 。 如như 賢hiền 首thủ 品phẩm 云vân 。


爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 。 說thuyết 無vô 濁trược 亂loạn 清thanh 淨tịnh 行hạnh 大đại 加gia 德đức 已dĩ 等đẳng 類loại 。 此thử 是thị 結kết 集tập 綴chuế 緝tập 。 非phi 佛Phật 正chánh 說thuyết 。 故cố 云vân 十thập 一nhất 。 所sở 不bất 攝nhiếp 者giả 。 其kỳ 略lược 說thuyết 所sở 應ưng 說thuyết 義nghĩa 。 即tức 是thị 略lược 為vi 廣quảng 本bổn 。 如như 欲dục 顯hiển 示thị 菩Bồ 提Đề 心tâm 功công 德đức 故cố 。 即tức 其kỳ 類loại 也dã 。 此thử 第đệ 三tam 略lược 相tương/tướng 亦diệc 順thuận 成thành 實thật 。 成thành 實thật 名danh 直trực 說thuyết 。 語ngữ 言ngôn 總tổng 相tương/tướng 而nhi 言ngôn 名danh 為vi 直trực 說thuyết 。 一nhất 一nhất 語ngữ 言ngôn 多đa 義nghĩa 分phân 別biệt 。 名danh 非phi 直trực 說thuyết 。 斯tư 則tắc 通thông 十thập 二nhị 分phần 教giáo 皆giai 有hữu 此thử 一nhất 。 若nhược 十thập 二nhị 分phần 中trung 修tu 多đa 羅la 。 並tịnh 通thông 前tiền 三tam 。 若nhược 三tam 藏tạng 修tu 多đa 羅la 唯duy 局cục 總tổng 相tương/tướng 。 但đãn 開khai 雜tạp 集tập 別biệt 義nghĩa 。 以dĩ 成thành 後hậu 二nhị 有hữu 不bất 曉hiểu 者giả 妄vọng 非phi 先tiên 賢hiền 。 而nhi 云vân 修tu 多đa 羅la 但đãn 依y 總tổng 相tương/tướng 業nghiệp 用dụng 。 則tắc 違vi 諸chư 論luận 長trường/trưởng 行hành 綴chuế 緝tập 等đẳng 。 言ngôn 二nhị 祇kỳ 夜dạ 者giả 。 此thử 云vân 應ưng 頌tụng 。 一nhất 與dữ 長trường/trưởng 行hành 相tương 應ứng 之chi 頌tụng 。 由do 於ư 長trường/trưởng 行hành 說thuyết 未vị 盡tận 故cố 。 雜tạp 集tập 云vân 。 不bất 了liễu 義nghĩa 經Kinh 。 應ưng 更cánh 頌tụng 釋thích 。 如như 十thập 住trụ 品phẩm 發phát 心tâm 住trụ 頌tụng 。 即tức 其kỳ 類loại 也dã 。 二nhị 為vi 後hậu 來lai 應ưng 更cánh 頌tụng 故cố 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 佛Phật 昔tích 為vì 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 說thuyết 契Khế 經Kinh 竟cánh 。


爾nhĩ 時thời 復phục 有hữu 。 利lợi 根căn 眾chúng 生sanh 。 為vì 聽thính 法Pháp 故cố 。 後hậu 至chí 佛Phật 所sở 。 即tức 便tiện 問vấn 人nhân 。 如Như 來Lai 向hướng 者giả 。 為vi 說thuyết 何hà 事sự 。 佛Phật 時thời 知tri 已dĩ 。 即tức 因nhân 本bổn 經kinh 。 以dĩ 偈kệ 頌tụng 曰viết 。 我ngã 昔tích 與dữ 汝nhữ 。 等đẳng 不bất 識thức 四tứ 真Chân 諦Đế 。 是thị 故cố 久cửu 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 大đại 苦khổ 海hải 等đẳng 。 三tam 授thọ 記ký 者giả 。 梵Phạm 云vân 和hòa 伽già 羅la 那na 。 亦diệc 云vân 記ký 別biệt 。 記ký 者giả 錄lục 也dã 。 別biệt 謂vị 分phân 別biệt 。 一nhất 記ký 弟đệ 子tử 生sanh 死tử 因nhân 果quả 。 其kỳ 文văn 非phi 一nhất 。 二nhị 記ký 菩Bồ 薩Tát 當đương 成thành 佛Phật 事sự 。 如như 記ký 彌Di 勒Lặc 。 此thử 發phát 心tâm 品phẩm 及cập 出xuất 現hiện 品phẩm 。 並tịnh 有hữu 其kỳ 文văn 四tứ 伽già 陀đà 者giả 。 此thử 云vân 諷phúng 頌tụng 。 諷phúng 即tức 是thị 頌tụng 。 謂vị 孤cô 起khởi 偈kệ 。 一nhất 為vi 易dị 誦tụng 持trì 故cố 。 二nhị 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 偈kệ 者giả 故cố 。 三tam 天thiên 偈kệ 讚tán 皆giai 是thị 其kỳ 流lưu 。 五ngũ 尼ni 陀đà 那na 此thử 云vân 因nhân 緣duyên 。 一nhất 因nhân 請thỉnh 方phương 說thuyết 。 為vì 重trọng 法Pháp 故cố 。 如như 三tam 家gia 五ngũ 請thỉnh 等đẳng 。 二nhị 因nhân 事sự 方phương 說thuyết 知tri 本bổn 末mạt 故cố 。 如như 觀quán 善thiện 財tài 。 又hựu 雜tạp 集tập 云vân 。 又hựu 有hữu 因nhân 緣duyên 制chế 立lập 學học 處xứ 。 即tức 因nhân 事sự 制chế 戒giới 。 亦diệc 第đệ 二nhị 攝nhiếp 。 六lục 優ưu 陀đà 那na 此thử 云vân 自tự 說thuyết 。 一nhất 為vi 令linh 知tri 而nhi 請thỉnh 法pháp 故cố 。 如như 十Thập 地Địa 本bổn 分phần/phân 等đẳng 。 二nhị 為vi 令linh 所sở 化hóa 生sanh 殷ân 重trọng 故cố 。 念niệm 佛Phật 慈từ 悲bi 為vi 不bất 請thỉnh 友hữu 。 如như 普phổ 賢hiền 行hành 品phẩm 等đẳng 。 七thất 本bổn 事sự 者giả 。 梵Phạm 云vân 伊y 帝đế 目mục 多đa 伽già 。 一nhất 說thuyết 佛Phật 往vãng 事sự 。 如như 說thuyết 威uy 光quang 太thái 子tử 等đẳng 。 二nhị 說thuyết 弟đệ 子tử 往vãng 事sự 。 如như 說thuyết 諸chư 善thiện 友hữu 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 八bát 本bổn 生sanh 者giả 。 梵Phạm 云vân 闍xà 陀đà 伽già 。 謂vị 說thuyết 昔tích 受thọ 身thân 。 一nhất 說thuyết 如Như 來Lai 如như 說thuyết 威uy 光quang 數sác 數sác 轉chuyển 身thân 值trị 諸chư 佛Phật 等đẳng 。 二nhị 說thuyết 弟đệ 子tử 如như 諸chư 善thiện 友hữu 等đẳng 。 然nhiên 其kỳ 本bổn 事sự 。 但đãn 云vân 其kỳ 事sự 除trừ 所sở 生sanh 事sự 。 本bổn 生sanh 要yếu 說thuyết 受thọ 身thân 耳nhĩ 。 九cửu 方Phương 廣Quảng 者giả 。 梵Phạm 云vân 毘tỳ 佛Phật 略lược 。 一nhất 廣quảng 大đại 利lợi 樂lạc 故cố 。 二nhị 正Chánh 法Pháp 廣quảng 陳trần 故cố 。 此thử 經Kinh 一nhất 部bộ 全toàn 受thọ 斯tư 稱xưng 。 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 所sở 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 方Phương 等Đẳng 經Kinh 典điển 。 其kỳ 義nghĩa 廣quảng 大đại 。 猶do 如như 虛hư 空không 。 雜tạp 集tập 開khai 為vi 五ngũ 義nghĩa 。 云vân 方Phương 廣Quảng 者giả 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 藏tạng 相tương 應ứng 言ngôn 說thuyết 。 亦diệc 名danh 廣quảng 破phá 。 以dĩ 能năng 廣quảng 破phá 一nhất 切thiết 障chướng 故cố 。 亦diệc 名danh 無vô 比tỉ 法pháp 。 無vô 有hữu 諸chư 法pháp 。 能năng 比tỉ 類loại 故cố 。 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 利lợi 益ích 安an 樂lạc 。 所sở 依y 處xứ 故cố 。 宣tuyên 說thuyết 廣quảng 大đại 甚thậm 深thâm 義nghĩa 故cố 。 十thập 未vị 曾tằng 有hữu 者giả 。 梵Phạm 云vân 阿a 浮phù 達đạt 磨ma 。 亦diệc 云vân 希hy 法pháp 一nhất 德đức 業nghiệp 殊thù 異dị 故cố 。 如như 佛Phật 。 初sơ 生sanh 即tức 行hành 七thất 步bộ 。 斯tư 經Kinh 不bất 起khởi 而nhi 升thăng 四tứ 天thiên 等đẳng 。 二nhị 法pháp 體thể 希hy 奇kỳ 故cố 。 謂vị 說thuyết 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 共cộng 功công 德đức 。 經kinh 文văn 非phi 一nhất 。 十thập 一nhất 譬thí 喻dụ 者giả 。 梵Phạm 云vân 阿a 波ba 陀đà 那na 。 一nhất 為vi 深thâm 智trí 。 說thuyết 似tự 令linh 解giải 真chân 故cố 。 如như 法Pháp 華hoa 云vân 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 以dĩ 譬thí 喻dụ 得đắc 解giải 。 如như 出xuất 現hiện 品phẩm 一nhất 一nhất 喻dụ 明minh 。 二nhị 為vi 淺thiển 識thức 就tựu 彼bỉ 取thủ 類loại 誘dụ 令linh 信tín 故cố 。 如như 為vi 擔đảm 人nhân 說thuyết 二nhị 蘊uẩn 等đẳng 。 此thử 經Kinh 所sở 無vô 。 雜tạp 集tập 通thông 說thuyết 。 為vi 令linh 本bổn 義nghĩa 得đắc 明minh 了liễu 故cố 。 十thập 二nhị 論luận 義nghĩa 者giả 。 梵Phạm 云vân 優ưu 波ba 提đề 舍xá 。 一nhất 以dĩ 理lý 深thâm 故cố 。 二nhị 義nghĩa 不bất 了liễu 故cố 。 並tịnh 須tu 循tuần 環hoàn 研nghiên 覈# 。 或hoặc 佛Phật 自tự 說thuyết 或hoặc 菩Bồ 薩Tát 相tương/tướng 論luận 。 如như 問vấn 明minh 品phẩm 等đẳng 。 此thử 之chi 十thập 二nhị 。 於ư 大đại 於ư 小tiểu 為vi 局cục 為vi 通thông 。 若nhược 皆giai 大đại 者giả 則tắc 違vi 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 文văn 。 涅Niết 槃Bàn 第đệ 三tam 云vân 。 護hộ 大Đại 乘Thừa 者giả 受thọ 持trì 九cửu 部bộ 。 法pháp 華hoa 第đệ 一nhất 云vân 。 我ngã 此thử 九cửu 部bộ 法Pháp 。 隨tùy 順thuận 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 瑜du 伽già 等đẳng 論luận 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 藏tạng 。 無vô 有hữu 方Phương 廣Quảng 。 然nhiên 諸chư 經kinh 論luận 。 且thả 約ước 一nhất 相tương/tướng 。 故cố 作tác 是thị 說thuyết 。 如như 實thật 說thuyết 者giả 。 大đại 小tiểu 皆giai 具cụ 。 如như 深thâm 密mật 中trung 。 菩Bồ 薩Tát 依y 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 修tu 奢Xa 摩Ma 他Tha 。 瑜du 伽già 二nhị 十thập 一nhất 云vân 。 佛Phật 為vì 聲Thanh 聞Văn 。 一nhất 一nhất 具cụ 演diễn 十thập 二nhị 分phần 教giáo 。 而nhi 涅Niết 槃Bàn 說thuyết 大đại 但đãn 有hữu 九cửu 者giả 。 依y 三tam 部bộ 中trung 之chi 小tiểu 相tương/tướng 故cố 。 謂vị 因nhân 緣duyên 中trung 取thủ 因nhân 事sự 制chế 戒giới 。 於ư 譬thí 喻dụ 中trung 依y 為vi 誘dụ 引dẫn 。 於ư 論luận 議nghị 中trung 約ước 非phi 了liễu 義nghĩa 。 法pháp 華hoa 九cửu 部bộ 小tiểu 者giả 。 三tam 相tương/tướng 大đại 故cố 。 於ư 記ký 別biệt 中trung 取thủ 記ký 作tác 佛Phật 。 自tự 說thuyết 之chi 內nội 依y 不bất 請thỉnh 友hữu 。 方Phương 廣Quảng 之chi 中trung 依y 廣quảng 大đại 利lợi 樂lạc 。 其kỳ 正Chánh 法Pháp 廣quảng 陳trần 通thông 大đại 通thông 小tiểu 。 然nhiên 契Khế 經Kinh 。 望vọng 餘dư 總tổng 相tương/tướng 略lược 相tương/tướng 則tắc 許hứa 通thông 。 有hữu 別biệt 相tướng 則tắc 無vô 。 應ưng 頌tụng 諷phúng 頌tụng 。 本bổn 事sự 本bổn 生sanh 。 互hỗ 望vọng 並tịnh 無vô 。 本bổn 事sự 本bổn 生sanh 。 望vọng 於ư 記ký 別biệt 亦diệc 是thị 互hỗ 無vô 。 自tự 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 容dung 得đắc 互hỗ 有hữu 。 如như 因nhân 事sự 說thuyết 不bất 由do 請thỉnh 故cố 。 除trừ 上thượng 所sở 除trừ 餘dư 皆giai 互hỗ 有hữu 。 此thử 經Kinh 之chi 中trung 具cụ 足túc 十thập 二nhị 。 已dĩ 如như 上thượng 引dẫn 。 十thập 二nhị 分phần 教giáo 義nghĩa 已dĩ 略lược 周chu 。 有hữu 欲dục 廣quảng 知tri 。 如như 涅Niết 槃Bàn 十thập 五ngũ 。 雜tạp 集tập 十thập 一nhất 。 瑜du 伽già 八bát 十thập 一nhất 等đẳng 說thuyết 。 言ngôn 一nhất 三tam 昧muội 種chủng 種chủng 性tánh 者giả 。 如như 一nhất 定định 中trung 。 凡phàm 小tiểu 權quyền 實thật 多đa 差sai 別biệt 故cố 。 又hựu 一nhất 多đa 即tức 入nhập 故cố 。 三tam 此thử 念niệm 下hạ 明minh 能năng 念niệm 勝thắng 相tương/tướng 。 於ư 中trung 十thập 句cú 。 一nhất 靜tĩnh 慮lự 相tương 應ứng 故cố 。 二nhị 無vô 漏lậu 俱câu 轉chuyển 故cố 。 三tam 淨tịnh 信tín 俱câu 故cố 。 四tứ 了liễu 了liễu 知tri 故cố 。 五ngũ 不bất 取thủ 相tướng 故cố 。 六lục 離ly 分phân 別biệt 故cố 。 七thất 離ly 所sở 知tri 故cố 。 八bát 與dữ 慧tuệ 俱câu 故cố 。 九cửu 具cụ 上thượng 諸chư 德đức 故cố 。 十thập 離ly 上thượng 諸chư 過quá 故cố 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 住trụ 此thử 。 下hạ 明minh 念niệm 益ích 相tương/tướng 。 亦diệc 有hữu 十thập 句cú 。 既ký 世thế 與dữ 出xuất 世thế 皆giai 念niệm 故cố 。 能năng 離ly 過quá 成thành 德đức 並tịnh 顯hiển 可khả 知tri 。 第đệ 九cửu 持trì 藏tạng 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。 初sơ 別biệt 舉cử 文văn 義nghĩa 顯hiển 長trường 時thời 持trì 。 二nhị 持trì 一nhất 佛Phật 下hạ 。 遍biến 舉cử 諸chư 法pháp 顯hiển 能năng 廣quảng 持trì 。 所sở 持trì 即tức 前tiền 所sở 念niệm 之chi 法pháp 。 三tam 佛Phật 子tử 下hạ 辨biện 能năng 持trì 德đức 量lượng 。 文văn 有hữu 十thập 句cú 。 一nhất 大đại 之chi 無vô 外ngoại 。 二nhị 廣quảng 能năng 虛hư 受thọ 。 三tam 深thâm 難nạn/nan 至chí 底để 。 四tứ 四tứ 邊biên 絕tuyệt 相tương/tướng 。 五ngũ 外ngoại 無vô 能năng 制chế 。 六lục 體thể 無vô 分phần/phân 量lượng 。 七thất 用dụng 無vô 窮cùng 盡tận 。 八bát 內nội 含hàm 眾chúng 德đức 。 九cửu 因nhân 徹triệt 果quả 源nguyên 。 十thập 餘dư 無vô 能năng 究cứu 。 第đệ 十thập 辯biện 藏tạng 文văn 有hữu 四tứ 別biệt 。 謂vị 徵trưng 釋thích 結kết 歎thán 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 四tứ 。 初sơ 總tổng 舉cử 體thể 用dụng 雙song 照chiếu 事sự 理lý 。 二nhị 種chủng 實thật 相tướng 名danh 深thâm 智trí 慧tuệ 。 二nhị 說thuyết 一nhất 品phẩm 下hạ 顯hiển 能năng 廣quảng 演diễn 。 三tam 或hoặc 一nhất 日nhật 下hạ 明minh 長trường 時thời 演diễn 。 二nhị 先tiên 正chánh 明minh 。 後hậu 徵trưng 釋thích 。 以dĩ 是thị 十thập 藏tạng 之chi 終chung 故cố 說thuyết 具cụ 前tiền 十thập 藏tạng 。 近cận 接tiếp 總tổng 持trì 。 復phục 舉cử 陀đà 羅la 尼ni 門môn 。 四tứ 其kỳ 說thuyết 法Pháp 下hạ 彰chương 辯biện 之chi 德đức 。 亦diệc 有hữu 正chánh 明minh 徵trưng 釋thích 可khả 知tri 。 四tứ 歎thán 勝thắng 中trung 文văn 有hữu 十thập 句cú 。 義nghĩa 該cai 七thất 辯biện 。 一nhất 無vô 窮cùng 盡tận 是thị 豐phong 義nghĩa 味vị 辯biện 。 一nhất 一nhất 句cú 中trung 出xuất 多đa 事sự 理lý 故cố 。 二nhị 即tức 捷tiệp 辯biện 。 欲dục 言ngôn 即tức 言ngôn 無vô 分phân 段đoạn 故cố 。 三tam 無vô 疎sơ 謬mậu 辯biện 。 不bất 以dĩ 邪tà 錯thác 間gian 深thâm 理lý 故cố 。 四tứ 無vô 斷đoạn 辯biện 。 相tương 續tục 連liên 環hoàn 故cố 。 五ngũ 應ưng 辯biện 。 應ứng 時thời 應ứng 機cơ 無vô 變biến 異dị 故cố 。 六lục 迅tấn 辯biện 。 迅tấn 若nhược 懸huyền 河hà 無vô 隔cách 礙ngại 故cố 。 已dĩ 下hạ 四tứ 句cú 。 即tức 一nhất 切thiết 世thế 間gian 最tối 上thượng 妙diệu 辯biện 。 此thử 辯biện 有hữu 五ngũ 德đức 。 一nhất 甚thậm 深thâm 如như 雷lôi 即tức 第đệ 八bát 句cú 。 二nhị 清thanh 徹triệt 遠viễn 聞văn 故cố 不bất 退thoái 轉chuyển 。 即tức 第đệ 七thất 句cú 。 三tam 其kỳ 聲thanh 哀ai 雅nhã 。 如như 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 故cố 。 能năng 普phổ 入nhập 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 即tức 第đệ 十thập 句cú 。 四tứ 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 心tâm 敬kính 愛ái 。 五ngũ 其kỳ 有hữu 聞văn 者giả 。 歡hoan 喜hỷ 無vô 厭yếm 故cố 。 難nan 可khả 得đắc 入nhập 上thượng 二nhị 即tức 第đệ 九cửu 句cú 。 上thượng 來lai 第đệ 三tam 依y 章chương 別biệt 釋thích 竟cánh 。 第đệ 四tứ 佛Phật 子tử 下hạ 。 總tổng 歎thán 十thập 藏tạng 勝thắng 能năng 分phần/phân 三tam 。 初sơ 標tiêu 歎thán 二nhị 徵trưng 釋thích 。 釋thích 有hữu 十thập 句cú 攝nhiếp 為vi 五ngũ 對đối 。 一nhất 下hạ 化hóa 上thượng 求cầu 。 二nhị 豎thụ 窮cùng 橫hoạnh/hoành 遍biến 。 三tam 捨xả 相tương/tướng 契khế 實thật 。 四tứ 無vô 變biến 善thiện 攝nhiếp 。 五ngũ 外ngoại 護hộ 內nội 明minh 。 三tam 是thị 為vi 下hạ 結kết 歎thán 。 此thử 後hậu 應ưng 有hữu 偈kệ 等đẳng 或hoặc 是thị 略lược 無vô 。 多đa 是thị 經Kinh 來lai 未vị 盡tận 。 第đệ 四tứ 會hội 竟cánh 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷Quyển 。 第Đệ 二Nhị 十Thập 四Tứ
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ Quyển Đệ Nhị Thập Tứ

❖
Phiên âm: 22/3/2016 ◊ Cập nhật: 22/3/2016