大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 六lục
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 46

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn


十Thập 通Thông 品Phẩm 第Đệ 二Nhị 十Thập 八Bát 。 已Dĩ 下Hạ 入Nhập 第Đệ 四Tứ 十Thập 四Tứ 經Kinh )#
Thập Thông Phẩm Đệ Nhị Thập Bát Dĩ Hạ Nhập Đệ Tứ Thập Tứ Kinh #

初sơ 來lai 意ý 為vi 答đáp 第đệ 二nhị 會hội 中trung 十thập 通thông 問vấn 故cố 。 以dĩ 二nhị 品phẩm 明minh 業nghiệp 用dụng 廣quảng 大đại 。 前tiền 定định 。 此thử 通thông 。 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 。 亦diệc 由do 依y 定định 發phát 通thông 。 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 通thông 即tức 神thần 通thông 。 謂vị 妙diệu 用dụng 難nan 測trắc 曰viết 神thần 。 自tự 在tại 無vô 擁ủng 曰viết 通thông 。 妙diệu 用dụng 無vô 極cực 寄ký 十thập 顯hiển 圓viên 。 晉tấn 經kinh 本bổn 業nghiệp 俱câu 稱xưng 十thập 明minh 者giả 。 委ủy 照chiếu 無vô 遺di 故cố 。 然nhiên 通thông 與dữ 明minh 經kinh 論luận 皆giai 異dị 。 故cố 智Trí 度Độ 論luận 第đệ 三tam 云vân 。 直trực 知tri 過quá 去khứ 宿túc 命mạng 之chi 事sự 為vi 通thông 。 若nhược 知tri 過quá 去khứ 因nhân 緣duyên 。 行hành 業nghiệp 為vi 明minh 等đẳng 。 今kim 以dĩ 此thử 經Kinh 。 通thông 即tức 委ủy 照chiếu 亦diệc 得đắc 稱xưng 明minh 如như 文văn 廣quảng 說thuyết 。 故cố 下hạ 經Kinh 云vân 。 非phi 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 通thông 明minh 境cảnh 界giới 。 晉tấn 經kinh 意ý 存tồn 順thuận 義nghĩa 。 今kim 譯dịch 務vụ 不bất 違vi 文văn 。 三tam 宗tông 趣thú 者giả 。 智trí 用dụng 自tự 在tại 為vi 宗tông 。 為vi 滿mãn 等đẳng 覺giác 無vô 方phương 攝nhiếp 化hóa 為vi 趣thú 。 次thứ 正chánh 釋thích 文văn 。 長trường/trưởng 分phân 為vi 四tứ 。 一nhất 舉cử 數số 標tiêu 告cáo 二nhị 。 徵trưng 數số 列liệt 釋thích 三tam 。 總tổng 歎thán 勝thắng 能năng 四tứ 。 結kết 數số 辨biện 果quả 。 今kim 初sơ 。 言ngôn 十thập 者giả 。 一nhất 他tha 心tâm 。 二nhị 天thiên 眼nhãn 。 三tam 知tri 過quá 去khứ 劫kiếp 宿túc 住trụ 。 四tứ 盡tận 未vị 來lai 際tế 劫kiếp 。 五ngũ 無vô 礙ngại 清thanh 淨tịnh 天thiên 耳nhĩ 。 六lục 無vô 體thể 性tánh 無vô 動động 作tác 往vãng 。 一nhất 切thiết 佛Phật 剎sát 。 七thất 善thiện 分phân 別biệt 一nhất 切thiết 言ngôn 辭từ 。 八bát 無vô 數số 色sắc 身thân 。 九cửu 一nhất 切thiết 法pháp 智trí 。 十thập 入nhập 一nhất 切thiết 法pháp 。 滅diệt 盡tận 三tam 昧muội 。 此thử 十thập 皆giai 言ngôn 智trí 通thông 者giả 。 皆giai 以dĩ 大đại 智trí 為vi 體thể 性tánh 故cố 。 若nhược 隨tùy 相tương/tướng 說thuyết 。 前tiền 八bát 量lượng 智trí 。 後hậu 二nhị 理lý 智trí 。 據cứ 實thật 唯duy 一nhất 。 無vô 礙ngại 大đại 智trí 。 此thử 十thập 亦diệc 是thị 開khai 彼bỉ 六Lục 通Thông 。 天thiên 眼nhãn 天thiên 耳nhĩ 神thần 足túc 漏lậu 盡tận 各các 分phần/phân 二nhị 故cố 。 天thiên 眼nhãn 約ước 見kiến 現hiện 未vị 分phần/phân 成thành 二nhị 四tứ 。 天thiên 耳nhĩ 約ước 音âm 聲thanh 言ngôn 辭từ 。 分phần/phân 出xuất 五ngũ 七thất 。 亦diệc 是thị 約ước 聞văn 聖thánh 教giáo 及cập 諸chư 類loại 言ngôn 辭từ 故cố 。 神thần 足túc 約ước 業nghiệp 用dụng 及cập 色sắc 身thân 。 分phần/phân 成thành 六lục 八bát 。 漏lậu 盡tận 約ước 慧tuệ 定định 分phần/phân 成thành 九cửu 十thập 。 一nhất 三tam 不bất 分phân 故cố 六lục 為vi 十thập 。 然nhiên 小Tiểu 乘Thừa 六Lục 通Thông 智trí 用dụng 有hữu 分phần/phân 。 三tam 乘thừa 平bình 遍biến 亦diệc 非phi 曲khúc 盡tận 。 今kim 一Nhất 乘Thừa 十thập 通thông 智trí 用dụng 重trùng 重trùng 。 遍biến 周chu 法Pháp 界Giới 。 猶do 如như 帝đế 網võng 念niệm 剎sát 圓viên 融dung 故cố 。 尚thượng 越việt 彼bỉ 明minh 況huống 於ư 通thông 用dụng 。 為vi 顯hiển 圓viên 旨chỉ 開khai 成thành 十thập 通thông 。 第đệ 二nhị 何hà 者giả 下hạ 徵trưng 數số 列liệt 釋thích 中trung 。 先tiên 總tổng 徵trưng 。 後hậu 佛Phật 子tử 下hạ 別biệt 釋thích 十thập 通thông 。 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 段đoạn 各các 有hữu 三tam 。 謂vị 標tiêu 。 釋thích 。 結kết 。 今kim 初sơ 標tiêu 。 云vân 他tha 心tâm 者giả 。 智trí 以dĩ 他tha 心tâm 。 為vi 所sở 緣duyên 故cố 。 若nhược 直trực 就tựu 所sở 緣duyên 。 應ưng 名danh 心tâm 差sai 別biệt 通thông 。 若nhược 所sở 若nhược 王vương 種chủng 類loại 多đa 種chủng 皆giai 能năng 知tri 故cố 。 並tịnh 依y 主chủ 受thọ 名danh 。 然nhiên 智trí 緣duyên 他tha 心tâm 諸chư 說thuyết 不bất 同đồng 。 安an 慧tuệ 論luận 師sư 云vân 。 佛Phật 智trí 緣duyên 他tha 心tâm 緣duyên 得đắc 本bổn 質chất 。 餘dư 皆giai 變biến 影ảnh 。 護hộ 法Pháp 論luận 師sư 則tắc 佛Phật 亦diệc 變biến 影ảnh 。 若nhược 緣duyên 本bổn 質chất 得đắc 心tâm 外ngoại 法pháp 。 壞hoại 唯duy 識thức 故cố 。 但đãn 極cực 似tự 本bổn 質chất 有hữu 異dị 因nhân 人nhân 。 依y 唯duy 識thức 宗tông 護hộ 法Pháp 為vi 正chánh 。 以dĩ 今kim 經kinh 望vọng 前tiền 亦diệc 未vị 失thất 。 以dĩ 攝nhiếp 境cảnh 從tùng 心tâm 不bất 壞hoại 境cảnh 故cố 。 能năng 所sở 兩lưỡng 亡vong 不bất 礙ngại 存tồn 故cố 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 唯duy 心tâm 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 正chánh 緣duyên 他tha 時thời 即tức 是thị 自tự 故cố 。 以dĩ 即tức 佛Phật 心tâm 之chi 眾chúng 生sanh 心tâm 非phi 即tức 眾chúng 生sanh 心tâm 之chi 佛Phật 心tâm 為vi 所sở 緣duyên 。 以dĩ 即tức 眾chúng 生sanh 心tâm 之chi 佛Phật 心tâm 非phi 即tức 佛Phật 心tâm 之chi 眾chúng 生sanh 心tâm 為vi 能năng 緣duyên 。 如như 是thị 鎔dong 融dung 故cố 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 若nhược 離ly 佛Phật 外ngoại 別biệt 有hữu 眾chúng 生sanh 更cánh 須tu 變biến 影ảnh 。 卻khước 失thất 真chân 唯duy 識thức 義nghĩa 。 二nhị 知tri 一nhất 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 初sơ 知tri 一nhất 剎sát 。 後hậu 如như 一nhất 下hạ 以dĩ 少thiểu 類loại 多đa 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 。 次thứ 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 。 後hậu 如như 是thị 下hạ 結kết 。 別biệt 中trung 有hữu 三tam 十thập 類loại 心tâm 。 闕khuyết 第đệ 三tam 無vô 記ký 。 晉tấn 經kinh 具cụ 有hữu 。 於ư 中trung 前tiền 十thập 約ước 相tương/tướng 總tổng 顯hiển 。 後hậu 二nhị 十thập 心tâm 約ước 人nhân 別biệt 顯hiển 。 前tiền 中trung 初sơ 二nhị 約ước 性tánh 總tổng 該cai 諸chư 心tâm 。 次thứ 二nhị 約ước 行hành 兼kiêm 濟tế 獨độc 善thiện 故cố 。 次thứ 二nhị 約ước 報báo 。 天thiên 大đại 人nhân 小tiểu 故cố 。 上thượng 四tứ 唯duy 善thiện 。 次thứ 二nhị 約ước 向hướng 背bối/bội 。 而nhi 順thuận 通thông 三tam 性tánh 善thiện 惟duy 有hữu 漏lậu 。 背bối/bội 唯duy 是thị 善thiện 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 約ước 人nhân 辨biện 中trung 。 初sơ 六lục 約ước 乘thừa 。 前tiền 三tam 是thị 果quả 。 後hậu 三tam 是thị 因nhân 。 即tức 前tiền 背bối/bội 生sanh 死tử 心tâm 及cập 廣quảng 狹hiệp 心tâm 。 次thứ 八bát 部bộ 約ước 類loại 。 即tức 前tiền 順thuận 生sanh 死tử 及cập 大đại 小tiểu 心tâm 。 地địa 獄ngục 等đẳng 約ước 趣thú 。 亦diệc 順thuận 生sanh 死tử 是thị 不bất 善thiện 心tâm 。 餘dư 並tịnh 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 天thiên 眼nhãn 。 標tiêu 云vân 無vô 礙ngại 者giả 見kiến 自tự 在tại 故cố 。 清thanh 淨tịnh 者giả 離ly 障chướng 故cố 。 天thiên 眼nhãn 即tức 通thông 。 二nhị 見kiến 無vô 量lượng 下hạ 釋thích 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 多đa 界giới 相tương/tướng 殊thù 。 其kỳ 善thiện 惡ác 趣thú 等đẳng 。 後hậu 後hậu 展triển 開khai 如như 問vấn 明minh 品phẩm 。 次thứ 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 明minh 多đa 類loại 非phi 一nhất 隨tùy 一nhất 一nhất 類loại 有hữu 前tiền 罪tội 等đẳng 。 三tam 如như 是thị 種chủng 種chủng 。 下hạ 委ủy 照chiếu 分phân 明minh 。 前tiền 但đãn 覩đổ 其kỳ 現hiện 相tướng 。 此thử 則tắc 照chiếu 其kỳ 因nhân 緣duyên 。 十thập 明minh 之chi 目mục 由do 此thử 而nhi 立lập 。 於ư 中trung 初sơ 能năng 見kiến 分phân 明minh 。 次thứ 隨tùy 所sở 下hạ 所sở 見kiến 委ủy 悉tất 。 言ngôn 隨tùy 所sở 者giả 所sở 知tri 非phi 一nhất 故cố 。 後hậu 悉tất 皆giai 下hạ 結kết 其kỳ 無vô 謬mậu 。 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 宿túc 住trụ 通thông 。 標tiêu 中trung 謝tạ 往vãng 之chi 事sự 名danh 宿túc 住trụ 。 在tại 過quá 去khứ 明minh 了liễu 記ký 憶ức 為vi 隨tùy 念niệm 。 即tức 宿túc 住trụ 之chi 隨tùy 念niệm 。 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 之chi 通thông 。 二nhị 能năng 知tri 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 一nhất 知tri 凡phàm 事sự 。 於ư 中trung 先tiên 總tổng 。 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 。 二nhị 又hựu 憶ức 過quá 去khứ 下hạ 知tri 佛Phật 事sự 。 於ư 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 約ước 界giới 顯hiển 多đa 。 但đãn 知tri 其kỳ 果quả 。 後hậu 又hựu 憶ức 念niệm 下hạ 約ước 人nhân 顯hiển 多đa 兼kiêm 知tri 其kỳ 因nhân 皆giai 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 得đắc 九cửu 世thế 眼nhãn 如như 見kiến 現hiện 在tại 故cố 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 過quá 去khứ 之chi 法pháp 。 若nhược 不bất 落lạc 謝tạ 不bất 名danh 過quá 去khứ 。 若nhược 已dĩ 落lạc 謝tạ 無vô 法pháp 可khả 知tri 。 若nhược 但đãn 曾tằng 經kinh 心tâm 中trung 。 有hữu 種chủng 影ảnh 現hiện 前tiền 故cố 。 說thuyết 憶ức 知tri 者giả 。 是thị 則tắc 但đãn 見kiến 自tự 心tâm 不bất 見kiến 彼bỉ 法pháp 。 又hựu 曾tằng 不bất 經kinh 事sự 應ưng 不bất 憶ức 知tri 。 又hựu 但đãn 見kiến 現hiện 在tại 。 非phi 是thị 過quá 去khứ 。 何hà 名danh 宿túc 住trụ 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 第đệ 四tứ 知tri 劫kiếp 通thông 。 亦diệc 從tùng 境cảnh 受thọ 名danh 。 二nhị 知tri 不bất 可khả 說thuyết 下hạ 。 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 知tri 凡phàm 。 後hậu 又hựu 知tri 下hạ 知tri 佛Phật 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 明minh 所sở 依y 劫kiếp 。 但đãn 寄ký 多đa 界giới 以dĩ 顯hiển 多đa 劫kiếp 。 非phi 有hữu 際tế 限hạn 名danh 。 及cập 後hậu 段đoạn 。 皆giai 盡tận 未vị 來lai 。 此thử 位vị 所sở 知tri 同đồng 於ư 佛Phật 故cố 。 後hậu 一nhất 一nhất 下hạ 顯hiển 能năng 依y 事sự 。 義nghĩa 如như 十Thập 地Địa 中trung 辨biện 。 然nhiên 大Đại 乘Thừa 宗tông 。 未vị 來lai 世thế 法pháp 體thể 用dụng 俱câu 無vô 。 今kim 云vân 何hà 知tri 。 依y 方phương 便tiện 教giáo 但đãn 見kiến 現hiện 在tại 因nhân 種chủng 。 知tri 當đương 果quả 相tương/tướng 。 非phi 見kiến 未vị 來lai 法pháp 體thể 。 若nhược 一Nhất 乘Thừa 宗tông 。 於ư 九cửu 世thế 中trung 。 未vị 來lai 中trung 現hiện 在tại 體thể 用dụng 俱câu 有hữu 。 今kim 稱xưng 實thật 而nhi 知tri 。 然nhiên 非phi 現hiện 在tại 之chi 現hiện 在tại 。 故cố 稱xưng 未vị 來lai 。 此thử 有hữu 若nhược 是thị 性tánh 有hữu 即tức 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 若nhược 是thị 緣duyên 有hữu 緣duyên 今kim 未vị 曾tằng 。 云vân 何hà 言ngôn 有hữu 。 若nhược 今kim 時thời 看khán 緣duyên 性tánh 俱câu 無vô 。 以dĩ 是thị 現hiện 在tại 未vị 來lai 。 定định 非phi 有hữu 故cố 。 若nhược 逐trục 未vị 來lai 時thời 看khán 。 以dĩ 是thị 未vị 來lai 之chi 現hiện 在tại 故cố 。 還hoàn 如như 今kim 有hữu 。 第đệ 五ngũ 天thiên 耳nhĩ 通thông 。 初sơ 標tiêu 名danh 。 略lược 無vô 智trí 通thông 。 若nhược 直trực 云vân 天thiên 耳nhĩ 。 即tức 當đương 體thể 受thọ 名danh 。 若nhược 取thủ 無vô 礙ngại 清thanh 淨tịnh 之chi 天thiên 耳nhĩ 。 即tức 依y 有hữu 德đức 業nghiệp 受thọ 稱xưng 。 二nhị 圓viên 滿mãn 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 顯hiển 德đức 業nghiệp 自tự 在tại 。 二nhị 佛Phật 子tử 下hạ 別biệt 示thị 一nhất 方phương 業nghiệp 用dụng 。 三tam 如như 東đông 方phương 下hạ 舉cử 一nhất 例lệ 餘dư 。 今kim 初sơ 九cửu 句cú 皆giai 約ước 用dụng 辨biện 德đức 。 前tiền 之chi 標tiêu 名danh 即tức 是thị 總tổng 句cú 。 一nhất 圓viên 滿mãn 者giả 能năng 互hỗ 用dụng 故cố 。 二nhị 遍biến 聞văn 十thập 方phương 。 及cập 九cửu 世thế 故cố 。 三tam 一nhất 時thời 領lãnh 覽lãm 通thông 其kỳ 源nguyên 故cố 。 四tứ 離ly 二nhị 障chướng 故cố 。 五ngũ 明minh 了liễu 所sở 知tri 故cố 。 六lục 緣duyên 不bất 能năng 礙ngại 故cố 。 七thất 非phi 如như 權quyền 小tiểu 聞văn 有hữu 分phần/phân 限hạn 。 不bất 盡tận 重trùng 重trùng 故cố 。 八bát 已dĩ 證chứng 得đắc 故cố 。 九cửu 於ư 一nhất 切thiết 皆giai 自tự 在tại 故cố 。 謂vị 欲dục 聞văn 則tắc 細tế 遠viễn 無vô 逃đào 。 欲dục 不bất 聞văn 則tắc 近cận 大đại 不bất 撓nạo 。 故cố 云vân 自tự 在tại 。 第đệ 二nhị 別biệt 示thị 一nhất 方phương 業nghiệp 用dụng 中trung 二nhị 。 初sơ 舉cử 多đa 佛Phật 欲dục 顯hiển 聞văn 廣quảng 。 二nhị 是thị 諸chư 佛Phật 下hạ 顯hiển 聞văn 憶ức 持trì 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 聞văn 持trì 教giáo 法pháp 。 隨tùy 釋thích 可khả 知tri 。 後hậu 又hựu 於ư 下hạ 顯hiển 持trì 圓viên 滿mãn 。 即tức 能năng 持trì 之chi 相tướng 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 舉cử 所sở 持trì 。 上thượng 文văn 通thông 顯hiển 。 佛Phật 所sở 說thuyết 法Pháp 。 今kim 辨biện 所sở 說thuyết 差sai 別biệt 。 後hậu 於ư 彼bỉ 下hạ 辨biện 能năng 持trì 相tương/tướng 。 兼kiêm 明minh 轉chuyển 化hóa 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 第đệ 六lục 無vô 體thể 性tánh 智trí 通thông 。 初sơ 標tiêu 名danh 中trung 有hữu 十thập 四tứ 名danh 。 初sơ 一nhất 總tổng 通thông 。 即tức 無vô 體thể 性tánh 。 餘dư 皆giai 別biệt 。 別biệt 中trung 一nhất 無vô 功công 作tác 用dụng 。 二nhị 同đồng 理lý 平bình 等đẳng 。 三tam 能năng 普phổ 遍biến 。 四tứ 量lượng 難nan 知tri 。 五ngũ 非phi 謂vị 依y 體thể 起khởi 用dụng 。 六lục 但đãn 隨tùy 念niệm 即tức 形hình 。 七thất 現hiện 有hữu 作tác 用dụng 。 八bát 不bất 動động 本bổn 處xứ 。 九cửu 作tác 必tất 究cứu 竟cánh 。 十thập 用dụng 無vô 間gian 歇hiết 亦diệc 。 不bất 斷đoạn 佛Phật 種chủng 。 十thập 一nhất 他tha 不bất 能năng 壞hoại 。 十thập 二nhị 能năng 生sanh 善thiện 根căn 。 十thập 三tam 隨tùy 何hà 所sở 詣nghệ 。 於ư 十thập 三tam 中trung 。 初sơ 二nhị 五ngũ 八bát 是thị 無vô 體thể 性tánh 義nghĩa 。 餘dư 即tức 神thần 通thông 義nghĩa 。 此thử 二nhị 無vô 礙ngại 故cố 受thọ 斯tư 名danh 。 二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。 一nhất 明minh 廣quảng 大đại 。 謂vị 聞văn 多đa 剎sát 佛Phật 名danh 。 即tức 見kiến 身thân 在tại 彼bỉ 多đa 剎sát 故cố 。 二nhị 彼bỉ 諸chư 世thế 界giới 下hạ 。 明minh 無vô 量lượng 不bất 起khởi 等đẳng 義nghĩa 。 謂vị 又hựu 於ư 彼bỉ 佛Phật 重trọng/trùng 聞văn 佛Phật 名danh 。 便tiện 往vãng 敬kính 事sự 受thọ 道đạo 無vô 著trước 故cố 。 三tam 如như 是thị 經Kinh 下hạ 明minh 不bất 斷đoạn 義nghĩa 。 謂vị 於ư 多đa 時thời 體thể 用dụng 無vô 礙ngại 故cố 。 第đệ 七thất 善thiện 分phân 別biệt 言ngôn 音âm 通thông 中trung 。 初sơ 標tiêu 名danh 。 從tùng 所sở 了liễu 得đắc 名danh 。 即tức 依y 主chủ 立lập 稱xưng 。 若nhược 從tùng 所sở 發phát 得đắc 名danh 。 即tức 通thông 持trì 業nghiệp 。 二nhị 知tri 不bất 可khả 說thuyết 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 知tri 言ngôn 詞từ 有hữu 標tiêu 列liệt 及cập 結kết 。 後hậu 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 發phát 言ngôn 詞từ 。 謂vị 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 差sai 別biệt 而nhi 發phát 言ngôn 故cố 。 有hữu 法pháp 喻dụ 合hợp 。 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。 第đệ 八bát 色sắc 身thân 莊trang 嚴nghiêm 智trí 通thông 。 依y 所sở 現hiện 得đắc 名danh 。 即tức 有hữu 財tài 立lập 稱xưng 。 二nhị 知tri 一nhất 切thiết 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 三tam 。 初sơ 知tri 無vô 色sắc 以dĩ 色sắc 即tức 空không 故cố 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 。 下hạ 明minh 能năng 現hiện 色sắc 。 以dĩ 空không 即tức 色sắc 故cố 。 三tam 佛Phật 子tử 下hạ 雙song 明minh 無vô 色sắc 現hiện 色sắc 。 所sở 為vi 不bất 礙ngại 悲bi 故cố 。 今kim 初sơ 由do 了liễu 法Pháp 界Giới 無vô 定định 實thật 色sắc 。 舉cử 體thể 即tức 空không 非phi 斷đoạn 空không 故cố 。 空không 中trung 無vô 色sắc 不bất 礙ngại 色sắc 故cố 。 存tồn 亡vong 隱ẩn 顯hiển 皆giai 自tự 在tại 故cố 。 方phương 能năng 隨tùy 樂nhạo/nhạc/lạc 現hiện 種chủng 種chủng 色sắc 故cố 。 先tiên 明minh 之chi 。 於ư 中trung 六lục 句cú 。 初sơ 一nhất 總tổng 知tri 色sắc 性tánh 離ly 相tương/tướng 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 。 而nhi 為vi 空không 故cố 。 餘dư 五ngũ 別biệt 明minh 離ly 何hà 等đẳng 相tương/tướng 。 一nhất 離ly 差sai 別biệt 相tương/tướng 麁thô 妙diệu 長trường 短đoản 等đẳng 。 同đồng 一nhất 無vô 生sanh 體thể 故cố 。 二nhị 種chủng 種chủng 異dị 相tướng 虛hư 故cố 。 三tam 無vô 量lượng 多đa 相tương 離ly 故cố 。 又hựu 無vô 大đại 小tiểu 絕tuyệt 分phần/phân 量lượng 故cố 。 四tứ 但đãn 妄vọng 分phân 別biệt 求cầu 叵phả 得đắc 故cố 。 色sắc 空không 二nhị 見kiến 皆giai 請thỉnh 取thủ 故cố 。 即tức 與dữ 不bất 即tức 斯tư 見kiến 絕tuyệt 故cố 。 上thượng 通thông 形hình 顯hiển 。 五ngũ 離ly 顯hiển 相tương 依y 形hình 有hữu 故cố 。 二nhị 能năng 現hiện 色sắc 中trung 。 初sơ 結kết 前tiền 標tiêu 。 後hậu 以dĩ 即tức 空không 之chi 色sắc 為vi 妙diệu 色sắc 故cố 。 又hựu 空không 色sắc 不bất 二nhị 成thành 上thượng 真chân 空không 。 不bất 二nhị 而nhi 二nhị 現hiện 斯tư 妙diệu 色sắc 。 色sắc 空không 融dung 即tức 為vi 真chân 法Pháp 界Giới 。 緣duyên 起khởi 無vô 盡tận 即tức 一nhất 現hiện 多đa 。 後hậu 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 顯hiển 不bất 同đồng 有hữu 一nhất 百bách 三tam 種chủng 。 或hoặc 從tùng 色sắc 相tướng 立lập 名danh 。 或hoặc 就tựu 德đức 用dụng 受thọ 稱xưng 。 可khả 以dĩ 意ý 求cầu 。 然nhiên 然nhiên 皆giai 是thị 稱xưng 法Pháp 界Giới 之chi 色sắc 。 不bất 同đồng 變biến 礙ngại 。 但đãn 隨tùy 所sở 顯hiển 以dĩ 立lập 色sắc 名danh 。 三tam 雙song 明minh 所sở 為vi 中trung 。 初sơ 結kết 前tiền 後hậu 今kim 所sở 化hóa 下hạ 顯hiển 其kỳ 所sở 為vi 。 有hữu 十thập 句cú 並tịnh 可khả 知tri 。 第đệ 九cửu 一nhất 切thiết 法pháp 智trí 通thông 。 初sơ 標tiêu 名danh 。 從tùng 所sở 知tri 真chân 俗tục 等đẳng 法pháp 受thọ 稱xưng 。 二nhị 知tri 一nhất 切thiết 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 初sơ 明minh 知tri 法pháp 。 即tức 內nội 證chứng 事sự 理lý 。 後hậu 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 演diễn 法pháp 。 即tức 外ngoại 益ích 眾chúng 生sanh 。 亦diệc 是thị 前tiền 明minh 即tức 事sự 常thường 理lý 。 後hậu 明minh 即tức 理lý 恆hằng 事sự 。 用dụng 寂tịch 寂tịch 用dụng 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 今kim 初sơ 。 又hựu 二nhị 。 初sơ 約ước 離ly 言ngôn 顯hiển 實thật 。 二nhị 無vô 我ngã 下hạ 約ước 二nhị 空không 顯hiển 實thật 。 今kim 初sơ 之chi 三tam 句cú 。 一nhất 向hướng 顯hiển 實thật 。 一nhất 名danh 無vô 得đắc 物vật 之chi 功công 故cố 。 二nhị 緣duyên 成thành 無vô 性tánh 故cố 。 三tam 體thể 絕tuyệt 去khứ 來lai 故cố 。 下hạ 有hữu 三tam 句cú 相tương 對đối 顯hiển 實thật 。 然nhiên 此thử 三tam 對đối 釋thích 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 唯duy 約ước 顯hiển 實thật 則tắc 相tương 待đãi 而nhi 空không 故cố 。 異dị 相tướng 互hỗ 無vô 故cố 云vân 不bất 異dị 。 遮già 異dị 言ngôn 不bất 異dị 。 亦diệc 無vô 不bất 異dị 可khả 得đắc 云vân 非phi 不bất 異dị 。 二nhị 約ước 雙song 顯hiển 體thể 則tắc 不bất 異dị 相tướng 非phi 不bất 異dị 。 三tam 約ước 雙song 遮già 相tương/tướng 即tức 性tánh 故cố 非phi 異dị 。 性tánh 即tức 相tương/tướng 故cố 。 非phi 不bất 異dị 。 又hựu 相tương/tướng 非phi 相tướng 故cố 不bất 異dị 。 性tánh 非phi 性tánh 故cố 非phi 不bất 異dị 。 故cố 離ly 二nhị 邊biên 不bất 住trụ 中trung 道đạo 。 下hạ 二nhị 對đối 例lệ 知tri 。 二nhị 約ước 二nhị 空không 顯hiển 中trung 。 亦diệc 初sơ 三tam 對đối 一nhất 向hướng 顯hiển 實thật 。 無vô 比tỉ 者giả 無vô 有hữu 我ngã 所sở 。 與dữ 我ngã 為vi 比tỉ 對đối 故cố 。 餘dư 二nhị 可khả 知tri 。 無vô 實thật 下hạ 亦diệc 通thông 三tam 釋thích 。 準chuẩn 前tiền 知tri 之chi 。 且thả 約ước 顯hiển 實thật 以dĩ 釋thích 。 一nhất 虛hư 實thật 皆giai 緣duyên 顯hiển 故cố 。 二nhị 法pháp 性tánh 不bất 並tịnh 真chân 故cố 一nhất 相tương/tướng 。 一nhất 亦diệc 不bất 為vi 一nhất 故cố 無vô 相tướng 。 有hữu 無vô 皆giai 法pháp 待đãi 對đối 故cố 。 無vô 法pháp 與dữ 非phi 法pháp 。 但đãn 假giả 施thi 設thiết 。 並tịnh 就tựu 實thật 而nhi 求cầu 。 能năng 治trị 所sở 治trị 。 無vô 不bất 雙song 寂tịch 。 餘dư 皆giai 倣# 此thử 。 第đệ 二nhị 演diễn 法pháp 外ngoại 益ích 中trung 三tam 。 一nhất 牒điệp 前tiền 成thành 智trí 。 為vi 起khởi 用dụng 所sở 依y 故cố 。 二nhị 不bất 捨xả 下hạ 正chánh 明minh 演diễn 法pháp 。 三tam 雖tuy 知tri 實thật 相tướng 下hạ 寂tịch 用dụng 無vô 礙ngại 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 寂tịch 不bất 礙ngại 用dụng 。 次thứ 雖tuy 有hữu 言ngôn 說thuyết 。 下hạ 用dụng 不bất 礙ngại 寂tịch 。 後hậu 於ư 不bất 二nhị 下hạ 寂tịch 用dụng 無vô 二nhị 。 第đệ 十thập 滅diệt 定định 智trí 通thông 中trung 三tam 。 初sơ 標tiêu 名danh 。 云vân 一nhất 切thiết 法pháp 滅diệt 盡tận 者giả 。 謂vị 五ngũ 聚tụ 之chi 法pháp 皆giai 當đương 體thể 寂tịch 滅diệt 故cố 。 斯tư 即tức 理lý 滅diệt 不bất 同đồng 餘dư 宗tông 滅diệt 定định 。 但đãn 明minh 事sự 滅diệt 。 唯duy 滅diệt 六lục 七thất 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 不bất 滅diệt 第đệ 八bát 等đẳng 。 但đãn 事sự 滅diệt 故cố 。 不bất 能năng 即tức 定định 而nhi 用dụng 。 證chứng 理lý 滅diệt 故cố 。 定định 散tán 無vô 礙ngại 。 由do 即tức 事sự 而nhi 理lý 故cố 不bất 礙ngại 滅diệt 。 即tức 理lý 而nhi 事sự 故cố 不bất 礙ngại 用dụng 。 是thị 以dĩ 文văn 云vân 。 雖tuy 念niệm 念niệm 入nhập 而nhi 不bất 廢phế 菩Bồ 薩Tát 道đạo 等đẳng 。 亦diệc 非phi 心tâm 定định 而nhi 身thân 起khởi 用dụng 。 亦diệc 不bất 獨độc 明minh 定định 散tán 雙song 絕tuyệt 。 但đãn 是thị 事sự 理lý 無vô 礙ngại 故cố 。 上thượng 七thất 地địa 云vân 。 雖tuy 行hành 實thật 際tế 而nhi 不bất 作tác 證chứng 。 能năng 念niệm 念niệm 入nhập 亦diệc 念niệm 念niệm 起khởi 。 及cập 淨tịnh 名danh 云vân 。 不bất 起khởi 滅diệt 定định 。 現hiện 諸chư 威uy 儀nghi 。 皆giai 斯tư 義nghĩa 也dã 。 事sự 理lý 非phi 一nhất 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 滅diệt 。 盡tận 之chi 神thần 通thông 非phi 異dị 故cố 。 滅diệt 盡tận 即tức 神thần 通thông 。 通thông 二nhị 釋thích 也dã 。 二nhị 於ư 念niệm 念niệm 下hạ 釋thích 相tương/tướng 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 即tức 定định 體thể 用dụng 自tự 在tại 。 後hậu 此thử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 三tam 昧muội 時thời 下hạ 。 明minh 入nhập 定định 時thời 分phần/phân 自tự 在tại 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 標tiêu 入nhập 定định 。 二nhị 亦diệc 不bất 退thoái 。 下hạ 明minh 不bất 礙ngại 用dụng 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 句cú 總tổng 。 未vị 作tác 不bất 退thoái 。 現hiện 作tác 不bất 捨xả 。 正chánh 簡giản 事sự 滅diệt 以dĩ 顯hiển 真chân 滅diệt 。 餘dư 句cú 別biệt 明minh 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 第đệ 二nhị 明minh 入nhập 定định 時thời 分phần/phân 自tự 在tại 中trung 三tam 。 初sơ 長trường 短đoản 隨tùy 心tâm 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 入nhập 此thử 。 下hạ 威uy 儀nghi 不bất 忒thất 。 三tam 雖tuy 於ư 有hữu 無vô 下hạ 不bất 礙ngại 起khởi 用dụng 。 定định 散tán 雙song 行hành 。 於ư 中trung 先tiên 法pháp 後hậu 喻dụ 。 光quang 影ảnh 普phổ 現hiện 寂tịch 然nhiên 無vô 心tâm 。 隨tùy 器khí 虧khuy 盈doanh 體thể 無vô 來lai 去khứ 。 三tam 是thị 為vi 下hạ 結kết 名danh 。 大đại 文văn 第đệ 三tam 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 總tổng 歎thán 勝thắng 能năng 中trung 二nhị 。 一nhất 形hình 劣liệt 顯hiển 勝thắng 。 劣liệt 不bất 測trắc 故cố 。 二nhị 唯duy 除trừ 下hạ 以dĩ 勝thắng 顯hiển 勝thắng 。 謂vị 佛Phật 等đẳng 方phương 測trắc 故cố 。 大đại 文văn 第đệ 四tứ 佛Phật 子tử 是thị 為vi 下hạ 結kết 數số 辨biện 果quả 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。


十Thập 忍Nhẫn 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 九cửu
☸ Phẩm 29:

初sơ 來lai 意ý 者giả 。 為vi 答đáp 普phổ 光quang 十thập 頂đảnh 問vấn 故cố 。 義nghĩa 如như 前tiền 釋thích 。 前tiền 二nhị 已dĩ 明minh 通thông 定định 用dụng 廣quảng 。 今kim 此thử 辨biện 其kỳ 智trí 慧tuệ 深thâm 奧áo 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 忍nhẫn 謂vị 忍nhẫn 解giải 印ấn 可khả 。 即tức 智trí 照chiếu 觀quán 達đạt 。 寄ký 圓viên 顯hiển 十thập 。 三tam 宗tông 趣thú 者giả 。 智trí 行hành 深thâm 奧áo 為vi 宗tông 。 為vi 得đắc 佛Phật 果Quả 無vô 礙ngại 無vô 盡tận 為vi 趣thú 。 然nhiên 此thử 忍nhẫn 行hành 約ước 位vị 即tức 等đẳng 覺giác 後hậu 心tâm 。 為vi 斷đoạn 微vi 細tế 無vô 明minh 。 若nhược 約ước 圓viên 融dung 實thật 通thông 五ngũ 位vị 。 寄ký 終chung 極cực 說thuyết 。 體thể 即tức 是thị 智trí 。 不bất 同đồng 餘dư 宗tông 忍nhẫn 因nhân 智trí 果quả 。 雖tuy 是thị 一nhất 智trí 隨tùy 義nghĩa 別biệt 說thuyết 。 二nhị 三tam 四tứ 五ngũ 等đẳng 諸chư 教giáo 不bất 同đồng 。 今kim 此thử 圓viên 教giáo 故cố 說thuyết 十thập 忍nhẫn 。 四tứ 正chánh 釋thích 文văn 。 文văn 有hữu 長trường/trưởng 行hành 偈kệ 頌tụng 。 前tiền 中trung 四tứ 。 一nhất 舉cử 數số 歎thán 勝thắng 。 二nhị 列liệt 名danh 顯hiển 要yếu 。 三tam 依y 名danh 廣quảng 釋thích 。 四tứ 總tổng 結kết 其kỳ 名danh 。 今kim 初sơ 先tiên 舉cử 數số 。 後hậu 若nhược 得đắc 下hạ 歎thán 勝thắng 。 到đáo 無vô 礙ngại 地địa 。 即tức 自tự 分phần/phân 因nhân 圓viên 。 佛Phật 法Pháp 無vô 礙ngại 即tức 勝thắng 進tiến 果quả 滿mãn 。 第đệ 二nhị 何hà 者giả 為vi 十thập 下hạ 列liệt 名danh 顯hiển 要yếu 中trung 。 初sơ 徵trưng 數số 。 次thứ 列liệt 名danh 。 後hậu 顯hiển 要yếu 。 名danh 中trung 前tiền 三tam 約ước 法pháp 。 後hậu 七thất 就tựu 喻dụ 。 三tam 中trung 初sơ 一nhất 約ước 教giáo 。 謂vị 忍nhẫn 於ư 教giáo 聲thanh 從tùng 境cảnh 為vi 名danh 。 音âm 聲thanh 之chi 忍nhẫn 。 次thứ 一nhất 約ước 行hành 。 順thuận 諸chư 法pháp 故cố 順thuận 即tức 是thị 忍nhẫn 。 三tam 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 若nhược 約ước 忍nhẫn 無vô 生sanh 理lý 即tức 無vô 生sanh 之chi 忍nhẫn 。 若nhược 約ước 無vô 生sanh 之chi 智trí 及cập 煩phiền 惱não 不bất 生sanh 。 則tắc 無vô 生sanh 即tức 忍nhẫn 。 通thông 二nhị 釋thích 也dã 。 又hựu 此thử 三tam 忍nhẫn 。 若nhược 通thông 相tương/tướng 說thuyết 。 前tiền 二nhị 皆giai 是thị 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 之chi 加gia 行hành 。 順thuận 向hướng 無vô 生sanh 。 後hậu 一nhất 方phương 契khế 。 若nhược 約ước 當đương 位vị 三tam 忍nhẫn 條điều 然nhiên 。 以dĩ 不bất 應ưng 此thử 位vị 方phương 有hữu 順thuận 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 故cố 。 順thuận 但đãn 順thuận 理lý 。 不bất 是thị 順thuận 忍nhẫn 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 異dị 無vô 生sanh 。 順thuận 忍nhẫn 通thông 順thuận 事sự 理lý 故cố 。 不bất 同đồng 無vô 生sanh 。 經Kinh 云vân 。 法pháp 有hữu 亦diệc 順thuận 知tri 等đẳng 。 又hựu 依y 五ngũ 忍nhẫn 位vị 當đương 寂tịch 滅diệt 。 今kim 約ước 三tam 忍nhẫn 明minh 義nghĩa 故cố 當đương 無vô 生sanh 。 如như 地địa 持trì 說thuyết 。 後hậu 七thất 約ước 喻dụ 中trung 並tịnh 是thị 依y 主chủ 。 謂vị 如như 幻huyễn 之chi 忍nhẫn 等đẳng 故cố 。 光quang 統thống 云vân 。 約ước 四tứ 喻dụ 音âm 聲thanh 。 電điện 化hóa 喻dụ 順thuận 忍nhẫn 。 空không 喻dụ 無vô 生sanh 。 電điện 即tức 今kim 之chi 影ảnh 喻dụ 。 又hựu 云vân 幻huyễn 者giả 。 起khởi 無vô 起khởi 相tương/tướng 。 焰diễm 者giả 境cảnh 無vô 境cảnh 相tướng 。 夢mộng 者giả 知tri 無vô 知tri 相tương/tướng 。 響hưởng 者giả 聞văn 無vô 聞văn 相tương/tướng 。 電điện 者giả 住trụ 無vô 住trụ 相tương/tướng 。 今kim 既ký 云vân 影ảnh 。 應ưng 云vân 現hiện 無vô 現hiện 相tướng 。 化hóa 者giả 有hữu 無vô 有hữu 相tướng 。 空không 者giả 為vi 無vô 為vi 相tương/tướng 。 此thử 則tắc 能năng 喻dụ 局cục 於ư 一nhất 相tương/tướng 所sở 喻dụ 義nghĩa 通thông 多đa 法pháp 。 在tại 文văn 雖tuy 無vô 於ư 理lý 無vô 失thất 。 又hựu 古cổ 德đức 云vân 。 觀quán 識thức 如như 幻huyễn 想tưởng 如như 焰diễm 。 受thọ 如như 夢mộng 聲thanh 如như 響hưởng 。 行hành 如như 電điện 色sắc 如như 化hóa 。 總tổng 觀quán 一nhất 切thiết 蘊uẩn 界giới 處xứ 等đẳng 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 如như 虛hư 空không 也dã 。 此thử 釋thích 順thuận 後hậu 會hội 偈kệ 文văn 。 故cố 今kim 影ảnh 喻dụ 亦diệc 喻dụ 於ư 行hành 。 若nhược 依y 攝nhiếp 論luận 。 第đệ 五ngũ 八bát 喻dụ 皆giai 喻dụ 依y 他tha 起khởi 性tánh 。 然nhiên 並tịnh 為vi 遣khiển 疑nghi 。 所sở 疑nghi 不bất 同đồng 故cố 。 所sở 喻dụ 亦diệc 異dị 。 一nhất 以dĩ 外ngoại 人nhân 聞văn 。 依y 他tha 起khởi 相tướng 。 但đãn 是thị 妄vọng 分phân 別biệt 有hữu 。 非phi 真chân 實thật 義nghĩa 。 遂toại 即tức 生sanh 疑nghi 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 義nghĩa 何hà 有hữu 。 所sở 行hành 境cảnh 界giới 。 故cố 說thuyết 如như 幻huyễn 。 謂vị 幻huyễn 者giả 幻huyễn 作tác 所sở 緣duyên 。 六lục 處xứ 豈khởi 有hữu 實thật 耶da 。 二nhị 疑nghi 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 何hà 有hữu 心tâm 心tâm 法pháp 轉chuyển 。 故cố 說thuyết 如như 焰diễm 。 飄phiêu 動động 非phi 水thủy 似tự 水thủy 妄vọng 有hữu 心tâm 轉chuyển 。 三tam 疑nghi 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 何hà 有hữu 愛ái 非phi 愛ái 受thọ 用dụng 。 故cố 說thuyết 如như 夢mộng 。 中trung 實thật 無vô 男nam 女nữ 而nhi 有hữu 愛ái 非phi 愛ái 等đẳng 受thọ 用dụng 。 覺giác 時thời 亦diệc 爾nhĩ 。 四tứ 疑nghi 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 何hà 有hữu 戲hí 論luận 言ngôn 說thuyết 。 故cố 說thuyết 如như 響hưởng 。 實thật 無vô 有hữu 聲thanh 聽thính 者giả 謂vị 有hữu 。 五ngũ 疑nghi 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 何hà 有hữu 。 善thiện 惡ác 業nghiệp 果quả 。 故cố 說thuyết 如như 影ảnh 。 謂vị 如như 鏡kính 影ảnh 像tượng 故cố 亦diệc 非phi 實thật 。 六lục 疑nghi 云vân 。 若nhược 無vô 實thật 何hà 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 作tác 利lợi 樂lạc 事sự 。 故cố 說thuyết 如như 化hóa 。 謂vị 變biến 化hóa 者giả 。 雖tuy 知tri 不bất 實thật 而nhi 作tác 化hóa 事sự 。 菩Bồ 薩Tát 亦diệc 爾nhĩ 。 然nhiên 彼bỉ 論luận 無vô 空không 喻dụ 。 而nhi 影ảnh 喻dụ 是thị 鏡kính 像tượng 。 更cánh 有hữu 映ánh 質chất 光quang 影ảnh 喻dụ 。 喻dụ 種chủng 種chủng 識thức 無vô 實thật 。 又hựu 有hữu 水thủy 月nguyệt 喻dụ 。 喻dụ 定định 地địa 境cảnh 界giới 無vô 實thật 。 今kim 經kinh 以dĩ 義nghĩa 類loại 同đồng 故cố 。 合hợp 在tại 影ảnh 中trung 。 至chí 文văn 當đương 知tri 。 遠viễn 公công 見kiến 其kỳ 無vô 空không 便tiện 以dĩ 空không 喻dụ 喻dụ 無vô 為vi 法pháp 。 非phi 不bất 有hữu 理lý 而nhi 違vi 下hạ 經kinh 。 經Kinh 云vân 眾chúng 生sanh 及cập 諸chư 法pháp 皆giai 如như 空không 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 釋thích 空không 喻dụ 耶da 。 謂vị 彼bỉ 疑nghi 情tình 雖tuy 遣khiển 。 猶do 謂vị 諸chư 法pháp 有hữu 不bất 實thật 相tướng 。 故cố 云vân 如như 空không 畢tất 竟cánh 無vô 物vật 。 餘dư 義nghĩa 廣quảng 如như 攝nhiếp 論luận 及cập 別biệt 章chương 說thuyết 。 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 九cửu 喻dụ 亦diệc 皆giai 喻dụ 有hữu 為vi 。 若nhược 大đại 品phẩm 智trí 論luận 十thập 喻dụ 。 通thông 喻dụ 一nhất 切thiết 。 楞lăng 伽già 亦diệc 通thông 。 今kim 經kinh 長trường/trưởng 行hành 多đa 同đồng 前tiền 通thông 。 而nhi 偈kệ 所sở 喻dụ 亦diệc 有hữu 局cục 者giả 。 顯hiển 義nghĩa 無vô 方phương 故cố 。 已dĩ 釋thích 列liệt 名danh 。 此thử 十thập 種chủng 下hạ 顯hiển 要yếu 。 要yếu 故cố 同đồng 說thuyết 。 大đại 文văn 第đệ 三tam 佛Phật 子tử 云vân 何hà 下hạ 。 依y 名danh 廣quảng 釋thích 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 前tiền 七thất 皆giai 三tam 。 謂vị 徵trưng 起khởi 釋thích 義nghĩa 結kết 名danh 。 初sơ 忍nhẫn 釋thích 中trung 十thập 一nhất 句cú 。 初sơ 一nhất 總tổng 舉cử 所sở 聞văn 。 謂vị 三tam 無vô 性tánh 等đẳng 法pháp 。 餘dư 顯hiển 能năng 聞văn 入nhập 法pháp 。 謂vị 聞văn 無vô 相tướng 不bất 驚kinh 。 以dĩ 解giải 遍biến 計kế 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 聞văn 無vô 生sanh 不bất 怖bố 。 以dĩ 解giải 依y 他tha 必tất 無vô 生sanh 故cố 。 聞văn 無vô 性tánh 不bất 畏úy 。 以dĩ 解giải 真Chân 如Như 無vô 性tánh 性tánh 故cố 。 又hựu 釋thích 。 於ư 真chân 空không 法pháp 聞văn 時thời 不bất 驚kinh 越việt 。 思tư 時thời 不bất 續tục 怖bố 。 修tu 時thời 不bất 定định 畏úy 。 又hựu 聞văn 有hữu 無vô 所sở 有hữu 不bất 驚kinh 。 聞văn 空không 無vô 所sở 有hữu 不bất 怖bố 。 聞văn 斯tư 二nhị 無vô 所sở 有hữu 故cố 不bất 畏úy 。 並tịnh 如như 諸chư 般Bát 若Nhã 論luận 說thuyết 。 深thâm 信tín 者giả 聞văn 慧tuệ 之chi 始thỉ 。 悟ngộ 解giải 者giả 聞văn 慧tuệ 之chi 終chung 。 初sơ 信tín 久cửu 解giải 故cố 。 愛ái 樂nhạo 者giả 思tư 慧tuệ 之chi 初sơ 。 愛ái 法Pháp 樂lạc 觀quán 故cố 。 趣thú 向hướng 為vi 終chung 久cửu 思tư 向hướng 修tu 故cố 。 專chuyên 心tâm 憶ức 念niệm 者giả 。 修tu 慧tuệ 之chi 初sơ 。 起khởi 加gia 行hành 故cố 。 修tu 習tập 為vi 終chung 。 正chánh 明minh 造tạo 修tu 至chí 定định 根căn 本bổn 故cố 。 安an 住trụ 者giả 。 依y 定định 發phát 慧tuệ 。 證chứng 理lý 相tương 應ứng 故cố 。 具cụ 如như 瑜du 伽già 。 菩Bồ 薩Tát 地Địa 中trung 。 第đệ 二nhị 順thuận 忍nhẫn 釋thích 中trung 。 有hữu 四tứ 重trọng/trùng 止Chỉ 觀Quán 。 一nhất 創sáng/sang 修tu 止Chỉ 觀Quán 。 謂vị 止chỉ 思tư 一nhất 境cảnh 。 觀quán 觀quán 事sự 理lý 。 二nhị 漸tiệm 次thứ 止Chỉ 觀Quán 。 謂vị 止chỉ 安an 事sự 境cảnh 順thuận 其kỳ 理lý 故cố 。 名danh 平bình 等đẳng 無vô 違vi 。 觀quán 達đạt 事sự 理lý 名danh 隨tùy 順thuận 了liễu 知tri 。 偈kệ 云vân 。 法pháp 有hữu 亦diệc 順thuận 知tri 。 法pháp 無vô 亦diệc 順thuận 知tri 故cố 。 三tam 純thuần 熟thục 止Chỉ 觀Quán 。 謂vị 止chỉ 惑hoặc 不bất 生sanh 名danh 。 令linh 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 觀quán 徹triệt 前tiền 境cảnh 為vi 正chánh 住trụ 修tu 習tập 。 四tứ 契khế 合hợp 止Chỉ 觀Quán 。 寂tịch 冥minh 理lý 境cảnh 名danh 為vi 趣thú 入nhập 。 智trí 顯hiển 於ư 心tâm 故cố 云vân 成thành 就tựu 。 上thượng 四tứ 皆giai 止Chỉ 觀Quán 俱câu 行hành 。 如như 是thị 方phương 為vi 真chân 實thật 順thuận 忍nhẫn 。 第đệ 三tam 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 先tiên 總tổng 明minh 。 後hậu 何hà 以dĩ 下hạ 徵trưng 釋thích 。 今kim 初sơ 。 若nhược 具cụ 皆giai 應ưng 徵trưng 無vô 盡tận 等đẳng 。 此thử 二nhị 為vi 總tổng 故cố 略lược 標tiêu 之chi 。 釋thích 中trung 具cụ 有hữu 皆giai 此thử 別biệt 義nghĩa 。 後hậu 徵trưng 釋thích 中trung 。 徵trưng 意ý 有hữu 二nhị 。 一nhất 云vân 何hà 以dĩ 得đắc 知tri 無vô 生sanh 滅diệt 耶da 。 二nhị 云vân 既ký 稱xưng 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 何hà 以dĩ 復phục 言ngôn 不bất 見kiến 法pháp 滅diệt 。 釋thích 中trung 釋thích 初sơ 徵trưng 意ý 云vân 。 真chân 法pháp 本bổn 自tự 不bất 生sanh 。 從tùng 緣duyên 之chi 法pháp 無vô 性tánh 故cố 不bất 生sanh 。 以dĩ 無vô 生sanh 故cố 。 何hà 有hữu 於ư 滅diệt 。 此thử 則tắc 以dĩ 緣duyên 集tập 釋thích 無vô 生sanh 。 以dĩ 無vô 生sanh 釋thích 無vô 滅diệt 。 此thử 中trung 略lược 無vô 緣duyên 集tập 。 偈kệ 文văn 具cụ 有hữu 。 云vân 何hà 無vô 生sanh 釋thích 無vô 滅diệt 耶da 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 云vân 若nhược 先tiên 是thị 生sanh 。 後hậu 必tất 可khả 滅diệt 。 本bổn 既ký 不bất 生sanh 。 今kim 則tắc 無vô 滅diệt 。 二nhị 云vân 既ký 即tức 緣duyên 無vô 性tánh 稱xưng 曰viết 不bất 生sanh 。 則tắc 不bất 待đãi 滅diệt 竟cánh 方phương 無vô 故cố 。 次thứ 云vân 無vô 滅diệt 。 此thử 二nhị 為vi 總tổng 。 餘dư 可khả 倣# 之chi 。 釋thích 第đệ 二nhị 徵trưng 意ý 云vân 。 夫phu 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 非phi 獨độc 無vô 生sanh 。 必tất 諸chư 法pháp 都đô 寂tịch 。 今kim 從tùng 初sơ 義nghĩa 立lập 無vô 生sanh 稱xưng 故cố 。 無vô 滅diệt 等đẳng 成thành 無vô 生sanh 義nghĩa 。 若nhược 從tùng 別biệt 義nghĩa 亦diệc 可khả 得đắc 稱xưng 無vô 滅diệt 忍nhẫn 等đẳng 。 是thị 以dĩ 信tín 力lực 入nhập 印ấn 度độ 經kinh 。 明minh 此thử 忍nhẫn 能năng 淨tịnh 初sơ 歡Hoan 喜Hỷ 地Địa 云vân 。 一nhất 謂vị 得đắc 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 亦diệc 令linh 他tha 住trụ 。 又hựu 云vân 。 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 者giả 。 謂vị 證chứng 寂tịch 滅diệt 故cố 。 二nhị 得đắc 無vô 滅diệt 忍nhẫn 。 亦diệc 令linh 他tha 住trụ 。 又hựu 云vân 。 無vô 滅diệt 忍nhẫn 者giả 證chứng 無vô 生sanh 故cố 。 斯tư 文văn 可khả 據cứ 。 又hựu 此thử 諸chư 句cú 各các 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 前tiền 前tiền 釋thích 後hậu 後hậu 。 以dĩ 後hậu 後hậu 成thành 前tiền 前tiền 。 前tiền 前tiền 有hữu 故cố 後hậu 後hậu 有hữu 。 前tiền 前tiền 無vô 故cố 後hậu 後hậu 無vô 。 二nhị 者giả 諸chư 句cú 一nhất 一nhất 皆giai 在tại 無vô 生sanh 句cú 中trung 。 正chánh 無vô 生sanh 時thời 諸chư 義nghĩa 頓đốn 足túc 。 以dĩ 是thị 即tức 事sự 之chi 理lý 非phi 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 即tức 理lý 之chi 智trí 無vô 能năng 所sở 故cố 。 然nhiên 文văn 旨chỉ 包bao 含hàm 略lược 為vi 三tam 釋thích 。 一nhất 唯duy 約ước 理lý 。 二nhị 具cụ 理lý 智trí 。 三tam 唯duy 約ước 智trí 。 今kim 初sơ 。 云vân 何hà 前tiền 前tiền 有hữu 故cố 則tắc 後hậu 後hậu 有hữu 。 謂vị 生sanh 法pháp 既ký 滅diệt 滅diệt 則tắc 終chung 盡tận 。 盡tận 則tắc 是thị 垢cấu 染nhiễm 法pháp 。 染nhiễm 則tắc 前tiền 後hậu 別biệt 異dị 。 別biệt 則tắc 方phương 處xứ 不bất 同đồng 。 有hữu 處xứ 則tắc 能năng 所sở 非phi 寂tịch 。 不bất 寂tịch 則tắc 有hữu 所sở 欲dục 。 有hữu 欲dục 則tắc 有hữu 營doanh 作tác 。 作tác 則tắc 有hữu 所sở 願nguyện 求cầu 。 願nguyện 則tắc 心tâm 住trụ 願nguyện 事sự 。 住trụ 則tắc 有hữu 去khứ 有hữu 來lai 。 今kim 由do 前tiền 前tiền 無vô 故cố 後hậu 後hậu 斯tư 寂tịch 。 故cố 以dĩ 後hậu 後hậu 顯hiển 成thành 無vô 生sanh 。 此thử 順thuận 長trường/trưởng 行hành 。 二nhị 雙song 約ước 理lý 智trí 者giả 。 初sơ 二nhị 是thị 總tổng 含hàm 於ư 理lý 智trí 。 次thứ 四tứ 顯hiển 理lý 無vô 生sanh 。 後hậu 六lục 顯hiển 智trí 無vô 生sanh 。 故cố 偈kệ 云vân 其kỳ 心tâm 無vô 染nhiễm 著trước 等đẳng 。 理lý 智trí 契khế 合hợp 名danh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 三tam 唯duy 約ước 智trí 者giả 。 由do 了liễu 從tùng 緣duyên 無vô 生sanh 。 則tắc 智trí 無vô 有hữu 起khởi 。 故cố 名danh 無vô 生sanh 。 無vô 生sanh 之chi 忍nhẫn 湛trạm 然nhiên 不bất 遷thiên 。 故cố 云vân 無vô 滅diệt 。 無vô 滅diệt 故cố 用dụng 無vô 斷đoạn 盡tận 。 次thứ 垢cấu 念niệm 皆giai 離ly 常thường 無vô 差sai 異dị 。 傍bàng 無vô 方phương 所sở 照chiếu 而nhi 常thường 寂tịch 。 遇ngộ 境cảnh 無vô 染nhiễm 雖tuy 為vi 而nhi 無vô 作tác 。 雖tuy 悲bi 而nhi 無vô 願nguyện 。 處xử 世thế 而nhi 無vô 住trụ 。 等đẳng 法Pháp 界Giới 而nhi 無vô 去khứ 來lai 。 皆giai 以dĩ 前tiền 釋thích 後hậu 。 以dĩ 後hậu 成thành 前tiền 。 言ngôn 亡vong 慮lự 絕tuyệt 寂tịch 照chiếu 湛trạm 然nhiên 。 名danh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 若nhược 唯duy 約ước 知tri 無vô 生sanh 理lý 名danh 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 未vị 足túc 深thâm 玄huyền 。 第đệ 四tứ 如như 幻huyễn 忍nhẫn 釋thích 中trung 。 先tiên 略lược 後hậu 廣quảng 。 略lược 中trung 二nhị 。 先tiên 了liễu 幻huyễn 緣duyên 相tương/tướng 。 後hậu 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 成thành 就tựu 忍nhẫn 行hành 。 今kim 初sơ 有hữu 三tam 。 初sơ 指chỉ 法pháp 同đồng 喻dụ 。 次thứ 從tùng 因nhân 緣duyên 起khởi 者giả 。 彰chương 幻huyễn 所sở 由do 。 由do 緣duyên 生sanh 不bất 實thật 故cố 。 後hậu 於ư 一nhất 法pháp 下hạ 顯hiển 其kỳ 幻huyễn 相tương/tướng 。 初sơ 一nhất 切thiết 法pháp 即tức 是thị 所sở 喻dụ 。 所sở 喻dụ 通thông 局cục 。 已dĩ 見kiến 上thượng 文văn 此thử 意ý 明minh 通thông 。 通thông 為vi 無vô 為vi 。 故cố 大đại 品phẩm 云vân 。 設thiết 有hữu 一nhất 法pháp 過quá 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 我ngã 亦diệc 說thuyết 言ngôn 。 如như 夢mộng 如như 幻huyễn 。 涅Niết 槃Bàn 雖tuy 真chân 從tùng 緣duyên 顯hiển 故cố 。 遣khiển 著trước 心tâm 故cố 。 廣quảng 中trung 合hợp 云vân 了liễu 世thế 如như 幻huyễn 。 則tắc 似tự 有hữu 為vi 。 然nhiên 有hữu 法pháp 世thế 亦diệc 通thông 無vô 為vi 。 此thử 為vi 有hữu 為vi 所sở 隱ẩn 覆phú 故cố 。 所sở 以dĩ 名danh 世thế 。 故cố 後hậu 云vân 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 皆giai 不bất 見kiến 者giả 了liễu 平bình 等đẳng 故cố 。 就tựu 法pháp 喻dụ 中trung 各các 開khai 五ngũ 法pháp 。 如như 結kết 一nhất 巾cân 幻huyễn 作tác 一nhất 馬mã 。 一nhất 有hữu 所sở 依y 之chi 巾cân 。 二nhị 幻huyễn 師sư 術thuật 法pháp 。 三tam 所sở 現hiện 幻huyễn 馬mã 。 四tứ 馬mã 生sanh 即tức 是thị 馬mã 死tử 。 五ngũ 愚ngu 小tiểu 謂vị 有hữu 。 初sơ 巾cân 喻dụ 法pháp 性tánh 。 二nhị 術thuật 喻dụ 能năng 起khởi 因nhân 緣duyên 。 謂vị 業nghiệp 惑hoặc 等đẳng 。 三tam 喻dụ 依y 他tha 起khởi 法pháp 。 即tức 眾chúng 生sanh 等đẳng 。 四tứ 喻dụ 依y 他tha 無vô 性tánh 。 即tức 是thị 圓viên 成thành 故cố 。 廣quảng 說thuyết 皆giai 云vân 非phi 也dã 。 五ngũ 喻dụ 取thủ 為vi 人nhân 法pháp 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 反phản 此thử 。 故cố 云vân 解giải 了liễu 。 今kim 經Kinh 云vân 從tùng 因nhân 緣duyên 起khởi 。 能năng 起khởi 即tức 第đệ 二nhị 。 所sở 起khởi 即tức 第đệ 三tam 。 以dĩ 第đệ 二nhị 為vi 因nhân 令linh 悟ngộ 第đệ 三tam 。 成thành 第đệ 四tứ 。 遣khiển 第đệ 五ngũ 病bệnh 歸quy 第đệ 一nhất 理lý 。 然nhiên 緣duyên 亦diệc 從tùng 緣duyên 故cố 緣duyên 果quả 俱câu 幻huyễn 。 中trung 論luận 云vân 。 譬thí 如như 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 復phục 作tác 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 即tức 斯tư 意ý 也dã 。 然nhiên 上thượng 五ngũ 義nghĩa 各các 具cụ 有hữu 無vô 。 一nhất 巾cân 性tánh 有hữu 相tương/tướng 無vô 。 為vi 馬mã 所sở 隱ẩn 故cố 。 二nhị 術thuật 用dụng 有hữu 體thể 無vô 。 以dĩ 依y 巾cân 無vô 體thể 故cố 。 三tam 馬mã 相tương/tướng 有hữu 實thật 無vô 。 以dĩ 實thật 無vô 而nhi 現hiện 故cố 。 四tứ 生sanh 即tức 是thị 無vô 死tử 即tức 是thị 有hữu 。 以dĩ 無vô 礙ngại 故cố 。 五ngũ 情tình 有hữu 理lý 無vô 但đãn 妄vọng 見kiến 故cố 。 又hựu 五ngũ 中trung 各các 有hữu 四tứ 句cú 。 準chuẩn 思tư 可khả 知tri 。 然nhiên 皆giai 具cụ 德đức 不bất 同đồng 。 四tứ 謗báng 若nhược 以dĩ 諸chư 門môn 交giao 絡lạc 成thành 多đa 四tứ 句cú 。 亦diệc 可khả 思tư 準chuẩn 。 後hậu 顯hiển 幻huyễn 相tương/tướng 略lược 為vi 二nhị 解giải 。 一nhất 約ước 相tương/tướng 類loại 。 謂vị 解giải 一nhất 無vô 實thật 則tắc 知tri 一nhất 切thiết 皆giai 然nhiên 。 並tịnh 從tùng 緣duyên 故cố 。 故cố 云vân 一nhất 中trung 解giải 多đa 等đẳng 。 二nhị 約ước 圓viên 融dung 復phục 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 以dĩ 理lý 從tùng 事sự 故cố 說thuyết 相tương/tướng 。 即tức 如như 馬mã 頭đầu 之chi 巾cân 不bất 異dị 足túc 巾cân 。 說thuyết 頭đầu 即tức 足túc 故cố 。 一nhất 即tức 多đa 等đẳng 。 無vô 行hành 經Kinh 云vân 。 貪tham 欲dục 即tức 是thị 道đạo 者giả 。 貪tham 欲dục 性tánh 故cố 。 諸chư 法pháp 即tức 貪tham 欲dục 者giả 。 即tức 貪tham 實thật 故cố 。 二nhị 以dĩ 理lý 融dung 事sự 一nhất 多đa 相tương/tướng 即tức 。 如như 馬mã 頭đầu 無vô 別biệt 有hữu 。 即tức 以dĩ 巾cân 為vi 頭đầu 。 以dĩ 巾cân 體thể 圓viên 融dung 故cố 。 令linh 頭đầu 即tức 足túc 。 故cố 云vân 一nhất 中trung 解giải 多đa 等đẳng 。 三tam 約ước 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 由do 力lực 。 則tắc 法Pháp 界Giới 同đồng 一nhất 幻huyễn 網võng 。 令linh 一nhất 多đa 相tương/tướng 即tức 。 如như 幻huyễn 師sư 術thuật 力lực 令linh 多đa 即tức 一nhất 等đẳng 。 賢hiền 首thủ 品phẩm 云vân 。 或hoặc 現hiện 須tu 臾du 作tác 百bách 年niên 等đẳng 。 以dĩ 幻huyễn 法pháp 虛hư 。 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 相tương/tướng 即tức 既ký 爾nhĩ 。 相tương/tướng 入nhập 亦diệc 然nhiên 。 入nhập 則tắc 一nhất 中trung 有hữu 多đa 等đẳng 。 異dị 體thể 既ký 爾nhĩ 。 同đồng 體thể 亦diệc 然nhiên 。 一nhất 門môn 既ký 爾nhĩ 。 餘dư 門môn 思tư 準chuẩn 。 二nhị 成thành 忍nhẫn 行hành 中trung 。 由do 知tri 法pháp 幻huyễn 成thành 二nhị 種chủng 行hành 。 一nhất 忍nhẫn 智trí 現hiện 前tiền 云vân 了liễu 平bình 等đẳng 。 二nhị 幻huyễn 用dụng 無vô 礙ngại 云vân 成thành 通thông 化hóa 。 云vân 何hà 平bình 等đẳng 。 一nhất 理lý 事sự 平bình 等đẳng 。 如như 巾cân 馬mã 無vô 二nhị 故cố 。 色sắc 即tức 空không 等đẳng 。 二nhị 理lý 理lý 平bình 等đẳng 。 如như 頭đầu 足túc 俱câu 巾cân 。 巾cân 無vô 別biệt 故cố 。 如như 賢hiền 聖thánh 同đồng 如như 。 三tam 事sự 事sự 平bình 等đẳng 。 如như 前tiền 一nhất 多đa 中trung 說thuyết 。 第đệ 二nhị 譬thí 如như 下hạ 廣quảng 中trung 三tam 。 一nhất 喻dụ 。 二nhị 合hợp 。 三tam 成thành 忍nhẫn 行hành 。 初sơ 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 性tánh 無vô 。 即tức 體thể 空không 義nghĩa 故cố 。 結kết 云vân 非phi 是thị 一nhất 切thiết 。 種chủng 種chủng 之chi 物vật 。 所sở 非phi 之chi 事sự 。 亦diệc 可khả 次thứ 第đệ 對đối 前tiền 情tình 非phi 情tình 境cảnh 。 二nhị 種chủng 種chủng 非phi 幻huyễn 下hạ 明minh 其kỳ 相tương/tướng 有hữu 。 即tức 相tương/tướng 差sai 別biệt 義nghĩa 。 故cố 云vân 然nhiên 由do 幻huyễn 故cố 示thị 現hiện 別biệt 事sự 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 句cú 。 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 種chủng 種chủng 非phi 幻huyễn 者giả 象tượng 等đẳng 非phi 術thuật 故cố 。 下hạ 句cú 反phản 此thử 。 法pháp 合hợp 可khả 知tri 。 然nhiên 由do 下hạ 正chánh 顯hiển 相tương/tướng 有hữu 。 雖tuy 互hỗ 相tương 非phi 。 然nhiên 由do 因nhân 起khởi 果quả 。 虛hư 而nhi 假giả 現hiện 。 又hựu 喻dụ 智trí 了liễu 平bình 等đẳng 而nhi 起khởi 化hóa 用dụng 。 第đệ 二nhị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 法pháp 合hợp 。 文văn 有hữu 總tổng 別biệt 。 皆giai 言ngôn 世thế 間gian 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 可khả 破phá 壞hoại 故cố 即tức 喻dụ 有hữu 為vi 。 二nhị 隱ẩn 覆phú 名danh 世thế 。 亦diệc 通thông 無vô 為vi 則tắc 法pháp 通thông 五ngũ 類loại 。 趣thú 謂vị 五ngũ 趣thú 。 成thành 壞hoại 約ước 器khí 一nhất 期kỳ 說thuyết 故cố 。 運vận 動động 通thông 情tình 非phi 情tình 。 念niệm 念niệm 移di 故cố 。 造tạo 作tác 唯duy 情tình 現hiện 營doanh 為vi 故cố 。 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 至chí 觀quán 一nhất 切thiết 下hạ 成thành 忍nhẫn 行hành 中trung 二nhị 。 先tiên 成thành 真chân 智trí 行hành 。 由do 了liễu 體thể 空không 故cố 。 故cố 結kết 云vân 不bất 出xuất 平bình 等đẳng 性tánh 。 又hựu 前tiền 法pháp 中trung 明minh 即tức 寂tịch 之chi 照chiếu 。 云vân 了liễu 平bình 等đẳng 。 此thử 明minh 即tức 智trí 之chi 止chỉ 。 故cố 云vân 不bất 見kiến 。 是thị 知tri 無vô 幻huyễn 之chi 幻huyễn 方phương 是thị 幻huyễn 法pháp 。 絕tuyệt 見kiến 之chi 見kiến 方phương 為vi 見kiến 幻huyễn 。 二nhị 是thị 菩Bồ 薩Tát 下hạ 明minh 動động 寂tịch 無vô 二nhị 。 亦diệc 權quyền 實thật 不bất 二nhị 故cố 。 經Kinh 云vân 。 智trí 不bất 得đắc 有hữu 無vô 而nhi 興hưng 大đại 悲bi 。 心tâm 由do 了liễu 體thể 空không 不bất 壞hoại 幻huyễn 相tương/tướng 差sai 別biệt 故cố 。 如như 象tượng 生sanh 即tức 是thị 象tượng 死tử 。 此thử 二nhị 相tương 對đối 應ưng 成thành 四tứ 句cú 。 謂vị 此thử 二nhị 無vô 二nhị 故cố 非phi 異dị 。 無vô 不bất 二nhị 故cố 非phi 一nhất 。 非phi 一nhất 即tức 非phi 異dị 故cố 非phi 非phi 一nhất 。 非phi 異dị 即tức 非phi 一nhất 故cố 非phi 非phi 異dị 。 亦diệc 絕tuyệt 雙song 照chiếu 故cố 非phi 。 亦diệc 一nhất 亦diệc 異dị 。 若nhược 以dĩ 巾cân 上thượng 二nhị 義nghĩa 對đối 象tượng 上thượng 二nhị 義nghĩa 。 辨biện 非phi 一nhất 異dị 略lược 有hữu 十thập 句cú 。 一nhất 以dĩ 巾cân 上thượng 成thành 象tượng 義nghĩa 。 對đối 象tượng 上thượng 差sai 別biệt 義nghĩa 。 合hợp 為vi 一nhất 際tế 名danh 不bất 異dị 。 此thử 是thị 以dĩ 本bổn 隨tùy 末mạt 就tựu 末mạt 明minh 不bất 異dị 。 經Kinh 云vân 。 法Pháp 身thân 流lưu 轉chuyển 五ngũ 道đạo 。 名danh 為vi 眾chúng 生sanh 。 如Như 來Lai 藏tạng 受thọ 苦khổ 樂lạc 與dữ 因nhân 俱câu 。 若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt 等đẳng 。 二nhị 以dĩ 巾cân 上thượng 住trụ 自tự 位vị 義nghĩa 。 與dữ 象tượng 上thượng 體thể 空không 義nghĩa 合hợp 為vi 一nhất 際tế 。 名danh 不bất 異dị 。 此thử 是thị 以dĩ 末mạt 歸quy 本bổn 就tựu 本bổn 明minh 不bất 異dị 。 經Kinh 云vân 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 即tức 如như 。 不bất 復phục 更cánh 滅diệt 等đẳng 。 三tam 以dĩ 攝nhiếp 末mạt 所sở 歸quy 之chi 本bổn 與dữ 攝nhiếp 本bổn 所sở 從tùng 之chi 末mạt 。 此thử 二nhị 雙song 融dung 無vô 礙ngại 不bất 異dị 。 此thử 是thị 本bổn 末mạt 平bình 等đẳng 為vi 不bất 異dị 。 以dĩ 前tiền 二nhị 經kinh 文văn 。 不bất 相tương 離ly 故cố 。 四tứ 以dĩ 所sở 攝nhiếp 歸quy 本bổn 之chi 末mạt 。 亦diệc 與dữ 所sở 攝nhiếp 隨tùy 末mạt 之chi 本bổn 。 此thử 二nhị 相tương/tướng 奪đoạt 故cố 名danh 不bất 異dị 。 此thử 是thị 本bổn 末mạt 雙song 泯mẫn 明minh 不bất 異dị 。 以dĩ 真chân 妄vọng 平bình 等đẳng 異dị 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 次thứ 下hạ 四tứ 門môn 明minh 非phi 一nhất 。 謂vị 五ngũ 以dĩ 巾cân 住trụ 自tự 位vị 義nghĩa 。 與dữ 象tượng 上thượng 相tương/tướng 差sai 別biệt 義nghĩa 。 此thử 二nhị 本bổn 末mạt 相tương 違vi 。 相tương 背bội 故cố 名danh 非phi 一nhất 。 楞lăng 伽già 經Kinh 云vân 。 如Như 來Lai 藏tạng 不bất 在tại 阿a 賴lại 耶da 中trung 。 是thị 故cố 七thất 識thức 有hữu 生sanh 滅diệt 。 如Như 來Lai 藏tạng 者giả 不bất 生sanh 滅diệt 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 六lục 巾cân 上thượng 成thành 象tượng 義nghĩa 與dữ 象tượng 上thượng 體thể 空không 義nghĩa 。 此thử 二nhị 本bổn 末mạt 相tương 反phản 相tương/tướng 害hại 故cố 非phi 一nhất 。 勝thắng 鬘man 經Kinh 云vân 。 七thất 識thức 不bất 流lưu 轉chuyển 。 不bất 受thọ 苦khổ 樂lạc 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 因nhân 。 唯duy 如Như 來Lai 藏tạng 受thọ 苦khổ 樂lạc 等đẳng 。 七thất 以dĩ 初sơ 相tương 背bội 與dữ 次thứ 相tương/tướng 害hại 。 此thử 二nhị 義nghĩa 別biệt 故cố 名danh 非phi 一nhất 。 謂vị 相tương 背bội 則tắc 各các 相tương 背bội 捨xả 相tương/tướng 去khứ 懸huyền 遠viễn 。 相tương/tướng 害hại 則tắc 相tương/tướng 與dữ 敵địch 對đối 。 親thân 相tương/tướng 食thực 害hại 。 是thị 故cố 近cận 遠viễn 非phi 一nhất 。 以dĩ 前tiền 經kinh 文văn 不bất 相tương 雜tạp 故cố 。 八bát 以dĩ 極cực 相tương/tướng 害hại 俱câu 泯mẫn 而nhi 不bất 泯mẫn 。 與dữ 極cực 相tương 背bội 俱câu 存tồn 而nhi 不bất 存tồn 。 不bất 存tồn 不bất 泯mẫn 義nghĩa 為vi 非phi 一nhất 。 此thử 是thị 成thành 壞hoại 非phi 一nhất 。 以dĩ 七thất 識thức 即tức 空không 而nhi 是thị 有hữu 故cố 。 真Chân 如Như 即tức 隱ẩn 而nhi 是thị 顯hiển 故cố 。 九cửu 上thượng 四tứ 非phi 一nhất 與dữ 四tứ 非phi 異dị 。 而nhi 亦diệc 非phi 一nhất 以dĩ 義nghĩa 不bất 雜tạp 故cố 。 十thập 然nhiên 亦diệc 不bất 異dị 以dĩ 理lý 遍biến 通thông 故cố 。 法pháp 無vô 二nhị 故cố 。 若nhược 以dĩ 不bất 異dị 門môn 取thủ 。 諸chư 門môn 極cực 相tương 和hòa 會hội 。 若nhược 以dĩ 非phi 一nhất 門môn 取thủ 。 諸chư 門môn 極cực 相tương 違vi 害hại 。 極cực 違vi 而nhi 極cực 順thuận 者giả 是thị 無vô 障chướng 礙ngại 法pháp 也dã 。 巾cân 象tượng 相tương 對đối 既ký 爾nhĩ 。 術thuật 等đẳng 相tương 對đối 交giao 絡lạc 諸chư 句cú 準chuẩn 之chi 。 上thượng 下hạ 諸chư 文văn 非phi 一nhất 異dị 義nghĩa 。 皆giai 準chuẩn 此thử 釋thích 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。 第đệ 五ngũ 如như 焰diễm 忍nhẫn 釋thích 中trung 有hữu 三tam 。 一nhất 指chỉ 法pháp 同đồng 喻dụ 。 所sở 喻dụ 如như 前tiền 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 別biệt 顯hiển 喻dụ 相tương/tướng 。 三tam 總tổng 以dĩ 法pháp 合hợp 。 二nhị 中trung 若nhược 別biệt 開khai 義nghĩa 門môn 亦diệc 具cụ 五ngũ 義nghĩa 。 一nhất 空không 地địa 。 二nhị 陽dương 氣khí 。 三tam 氣khí 。 與dữ 空không 地địa 合hợp 而nhi 有hữu 焰diễm 。 四tứ 焰diễm 似tự 水thủy 即tức 無vô 水thủy 。 五ngũ 令linh 渴khát 鹿lộc 謂vị 有hữu 。 初sơ 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 。 二nhị 喻dụ 無vô 明minh 習tập 氣khí 。 三tam 喻dụ 習tập 氣khí 熏huân 動động 心tâm 海hải 起khởi 於ư 緣duyên 生sanh 似tự 法pháp 。 四tứ 喻dụ 依y 他tha 無vô 生sanh 。 五ngũ 喻dụ 凡phàm 小tiểu 執chấp 實thật 。 若nhược 十thập 喻dụ 論luận 法pháp 喻dụ 各các 有hữu 多đa 義nghĩa 。 如như 彼bỉ 廣quảng 說thuyết 。 其kỳ 有hữu 無vô 等đẳng 義nghĩa 如như 幻huyễn 應ưng 知tri 。 經kinh 文văn 有hữu 二nhị 。 初sơ 喻dụ 體thể 空không 。 後hậu 但đãn 隨tùy 下hạ 喻dụ 其kỳ 相tương/tướng 有hữu 三tam 。 菩Bồ 薩Tát 下hạ 法pháp 合hợp 中trung 。 初sơ 明minh 了liễu 法pháp 。 後hậu 現hiện 證chứng 下hạ 明minh 成thành 忍nhẫn 行hành 。 第đệ 六lục 如như 夢mộng 忍nhẫn 釋thích 中trung 亦diệc 三tam 。 一nhất 標tiêu 法pháp 同đồng 喻dụ 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 正chánh 舉cử 喻dụ 相tương/tướng 。 然nhiên 開khai 此thử 夢mộng 義nghĩa 亦diệc 有hữu 五ngũ 法pháp 。 一nhất 所sở 依y 。 謂vị 悟ngộ 心tâm 以dĩ 喻dụ 本bổn 識thức 。 二nhị 所sở 因nhân 。 謂vị 睡thụy 蓋cái 以dĩ 喻dụ 無vô 明minh 習tập 氣khí 。 三tam 所sở 現hiện 。 謂vị 夢mộng 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 以dĩ 喻dụ 緣duyên 所sở 起khởi 法pháp 。 四tứ 此thử 夢mộng 事sự 非phi 有hữu 而nhi 有hữu 。 但đãn 心tâm 變biến 故cố 。 非phi 見kiến 前tiền 法pháp 。 五ngũ 令linh 夢mộng 者giả 取thủ 以dĩ 為vi 實thật 。 文văn 中trung 初sơ 明minh 俱câu 非phi 喻dụ 法pháp 非phi 有hữu 。 後hậu 云vân 而nhi 示thị 現hiện 有hữu 。 喻dụ 法pháp 而nhi 有hữu 。 雙song 辨biện 為vi 俱câu 句cú 。 互hỗ 奪đoạt 為vi 雙song 非phi 。 然nhiên 此thử 四tứ 句cú 皆giai 由do 以dĩ 是thị 夢mộng 故cố 。 謂vị 一nhất 以dĩ 是thị 夢mộng 故cố 。 有hữu 夢mộng 事sự 現hiện 。 於ư 夢mộng 者giả 為vi 有hữu 。 二nhị 既ký 言ngôn 是thị 夢mộng 其kỳ 性tánh 必tất 虛hư 。 於ư 無vô 實thật 處xứ 而nhi 見kiến 實thật 故cố 。 然nhiên 語ngữ 有hữu 則tắc 全toàn 攝nhiếp 無vô 而nhi 為vi 有hữu 。 言ngôn 無vô 則tắc 全toàn 攝nhiếp 有hữu 而nhi 為vi 無vô 。 以dĩ 非phi 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 非phi 但đãn 相tương/tướng 有hữu 性tánh 無vô 而nhi 已dĩ 思tư 之chi 。 三tam 以dĩ 是thị 夢mộng 故cố 必tất 具cụ 二nhị 義nghĩa 。 全toàn 有hữu 之chi 無vô 與dữ 全toàn 無vô 之chi 有hữu 。 二nhị 門môn 峙trĩ 立lập 不bất 相tương 是thị 故cố 。 非phi 是thị 半bán 有hữu 半bán 無vô 。 四tứ 既ký 言ngôn 是thị 夢mộng 必tất 是thị 雙song 非phi 形hình 奪đoạt 俱câu 融dung 二nhị 相tương/tướng 盡tận 故cố 。 然nhiên 此thử 俱câu 非phi 不bất 違vi 雙song 是thị 。 以dĩ 若nhược 不bất 奪đoạt 無vô 令linh 盡tận 。 無vô 以dĩ 為vi 無vô 。 若nhược 不bất 奪đoạt 有hữu 令linh 盡tận 無vô 以dĩ 為vi 有hữu 。 是thị 故cố 存tồn 亡vong 不bất 礙ngại 俱câu 泯mẫn 自tự 在tại 。 方phương 為vi 如như 夢mộng 。 自tự 在tại 法Pháp 門môn 。 是thị 故cố 經Kinh 云vân 。 世thế 間gian 恆hằng 如như 夢mộng 。 智trí 不bất 得đắc 有hữu 無vô 。 此thử 之chi 謂vị 也dã 。 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 合hợp 喻dụ 中trung 十thập 句cú 。 初sơ 句cú 為vi 總tổng 。 次thứ 無vô 有hữu 下hạ 別biệt 。 別biệt 中trung 初sơ 句cú 近cận 上thượng 總tổng 句cú 。 略lược 無vô 如như 夢mộng 二nhị 字tự 。 於ư 九cửu 句cú 中trung 前tiền 八bát 辨biện 夢mộng 。 後hậu 一nhất 明minh 覺giác 。 就tựu 前tiền 八bát 中trung 攝nhiếp 為vi 四tứ 對đối 。 初sơ 二nhị 明minh 常thường 無vô 常thường 門môn 。 體thể 虛hư 無vô 變biến 。 即tức 是thị 常thường 義nghĩa 。 自tự 性tánh 無vô 恆hằng 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 次thứ 二nhị 辨biện 真chân 妄vọng 門môn 。 妄vọng 由do 著trước 生sanh 真chân 由do 性tánh 離ly 。 次thứ 二nhị 性tánh 相tướng 門môn 。 性tánh 本bổn 一nhất 如như 相tương/tướng 現hiện 多đa 種chủng 。 後hậu 二nhị 明minh 一nhất 異dị 門môn 。 但đãn 是thị 一nhất 心tâm 一nhất 而nhi 無vô 別biệt 。 隨tùy 相tương/tướng 分phân 別biệt 。 異dị 異dị 不bất 同đồng 。 又hựu 唯duy 是thị 一nhất 夢mộng 相tương/tướng 現hiện 多đa 種chủng 。 上thượng 之chi 四tứ 門môn 各các 雙song 存tồn 互hỗ 奪đoạt 。 以dĩ 為vi 四tứ 句cú 思tư 之chi 可khả 見kiến 。 後hậu 一nhất 句cú 明minh 覺giác 。 即tức 止Chỉ 觀Quán 門môn 。 謂vị 要yếu 在tại 覺giác 時thời 方phương 知tri 是thị 夢mộng 。 正chánh 夢mộng 之chi 時thời 不bất 知tri 是thị 夢mộng 。 純thuần 昏hôn 心tâm 故cố 。 設thiết 知tri 是thị 夢mộng 亦diệc 未vị 覺giác 故cố 。 覺giác 時thời 了liễu 夢mộng 知tri 實thật 無vô 夢mộng 。 然nhiên 由do 夢mộng 方phương 有hữu 覺giác 故cố 辨biện 夢mộng 覺giác 時thời 。 若nhược 離ly 於ư 夢mộng 夢mộng 覺giác 斯tư 絕tuyệt 。 觀quán 了liễu 上thượng 之chi 多đa 門môn 。 止chỉ 不bất 取thủ 於ư 夢mộng 妄vọng 。 如như 此thử 方phương 為vi 了liễu 夢mộng 法Pháp 門môn 。 第đệ 七thất 如như 響hưởng 忍nhẫn 釋thích 中trung 分phần/phân 三tam 。 一nhất 忍nhẫn 行hành 所sở 因nhân 。 二nhị 知tri 一nhất 切thiết 下hạ 成thành 忍nhẫn 之chi 相tướng 。 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 忍nhẫn 成thành 之chi 益ích 。 今kim 初sơ 。 由do 聞văn 起khởi 觀quán 。 能năng 成thành 忍nhẫn 故cố 。 二nhị 中trung 先tiên 法pháp 。 後hậu 喻dụ 。 法pháp 中trung 有hữu 二nhị 。 一nhất 指chỉ 法pháp 同đồng 喻dụ 略lược 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 。 通thông 知tri 一nhất 切thiết 。 音âm 聲thanh 如như 響hưởng 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 明minh 其kỳ 體thể 空không 。 如như 是thị 示thị 現hiện 。 彰chương 其kỳ 相tương/tướng 有hữu 。 二nhị 佛Phật 子tử 下hạ 了liễu 知tri 佛Phật 聲thanh 如như 響hưởng 。 非phi 獨độc 但đãn 喻dụ 世thế 間gian 聲thanh 故cố 於ư 中trung 先tiên 明minh 即tức 有hữu 之chi 無vô 。 離ly 機cơ 無vô 聲thanh 故cố 非phi 內nội 。 離ly 佛Phật 無vô 聲thanh 故cố 非phi 外ngoại 。 二nhị 法pháp 相tướng 依y 故cố 非phi 內nội 外ngoại 。 若nhược 言ngôn 內nội 外ngoại 和hòa 合hợp 有hữu 者giả 。 便tiện 有hữu 二nhị 聲thanh 。 內nội 外ngoại 相tướng 依y 即tức 顯hiển 無vô 性tánh 。 後hậu 雖tuy 了liễu 此thử 聲thanh 下hạ 。 明minh 即tức 無vô 之chi 有hữu 故cố 。 牒điệp 非phi 三tam 而nhi 能năng 巧xảo 現hiện 。 第đệ 二nhị 譬thí 如như 下hạ 喻dụ 顯hiển 。 於ư 中trung 四tứ 。 一nhất 喻dụ 。 二nhị 合hợp 。 三tam 轉chuyển 喻dụ 。 四tứ 重trọng/trùng 合hợp 。 今kim 初sơ 。 直trực 舉cử 從tùng 緣duyên 所sở 起khởi 。 明minh 響hưởng 無vô 性tánh 。 無vô 性tánh 之chi 相tướng 已dĩ 見kiến 法pháp 中trung 。 然nhiên 有hữu 五ngũ 法pháp 。 一nhất 空không 谷cốc 二nhị 有hữu 聲thanh 。 此thử 二nhị 是thị 緣duyên 。 三tam 聲thanh 擊kích 空không 谷cốc 便tiện 有hữu 響hưởng 應ứng 。 此thử 明minh 所sở 起khởi 。 四tứ 有hữu 而nhi 非phi 真chân 。 此thử 彰chương 無vô 性tánh 。 五ngũ 愚ngu 小tiểu 謂vị 有hữu 。 亦diệc 有hữu 有hữu 無vô 等đẳng 義nghĩa 。 如như 上thượng 準chuẩn 之chi 。 然nhiên 此thử 一nhất 喻dụ 通thông 喻dụ 三tam 法pháp 。 一nhất 喻dụ 上thượng 一nhất 切thiết 聲thanh 則tắc 谷cốc 喻dụ 喉hầu 𡕏# 。 聲thanh 喻dụ 風phong 氣khí 。 二nhị 喻dụ 上thượng 如Như 來Lai 聲thanh 。 則tắc 谷cốc 喻dụ 如Như 來Lai 。 聲thanh 喻dụ 緣duyên 感cảm 。 三tam 喻dụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 今kim 經kinh 略lược 無vô 。 晉tấn 本bổn 具cụ 有hữu 。 大đại 品phẩm 十thập 喻dụ 亦diệc 響hưởng 喻dụ 一nhất 切thiết 。 則tắc 谷cốc 喻dụ 如Như 來Lai 藏tạng 。 聲thanh 喻dụ 無vô 明minh 習tập 氣khí 。 二nhị 而nhi 與dữ 下hạ 合hợp 。 但đãn 合hợp 佛Phật 聲thanh 以dĩ 從tùng 近cận 故cố 。 然nhiên 初sơ 至chí 令linh 諸chư 眾chúng 生sanh 。 隨tùy 類loại 各các 解giải 。 言ngôn 含hàm 法pháp 喻dụ 。 謂vị 約ước 法pháp 則tắc 如Như 來Lai 之chi 聲thanh 。 不bất 違vi 法pháp 性tánh 。 而nhi 能năng 隨tùy 類loại 。 合hợp 上thượng 能năng 巧xảo 示thị 現hiện 。 約ước 喻dụ 則tắc 不bất 違vi 本bổn 聲thanh 事sự 法pháp 之chi 性tánh 。 隨tùy 其kỳ 呼hô 人nhân 類loại 別biệt 各các 解giải 。 三tam 如như 帝Đế 釋Thích 下hạ 轉chuyển 以dĩ 喻dụ 顯hiển 。 此thử 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 則tắc 喻dụ 上thượng 佛Phật 聲thanh 一nhất 音âm 隨tùy 類loại 。 二nhị 則tắc 喻dụ 下hạ 菩Bồ 薩Tát 無vô 心tâm 普phổ 演diễn 。 四tứ 菩Bồ 薩Tát 下hạ 重trọng/trùng 合hợp 。 第đệ 三tam 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 忍nhẫn 成thành 之chi 益ích 。 於ư 中trung 二nhị 。 一nhất 隨tùy 機cơ 遍biến 說thuyết 。 二nhị 雖tuy 知tri 聲thanh 下hạ 明minh 權quyền 實thật 雙song 行hành 。 以dĩ 同đồng 於ư 響hưởng 性tánh 相tướng 無vô 礙ngại 故cố 。 是thị 則tắc 由do 聞văn 如như 響hưởng 之chi 教giáo 。 了liễu 如như 響hưởng 之chi 聲thanh 。 發phát 如như 響hưởng 之chi 音âm 演diễn 如như 響hưởng 之chi 法pháp 也dã 。 第đệ 八bát 如như 影ảnh 忍nhẫn 文văn 分phần/phân 四tứ 別biệt 。 一nhất 標tiêu 。 二nhị 釋thích 。 三tam 結kết 。 四Tứ 果Quả 。 釋thích 中trung 有hữu 三tam 。 謂vị 法pháp 。 喻dụ 。 合hợp 。 今kim 初sơ 。 法pháp 中trung 有hữu 十thập 一nhất 對đối 分phần/phân 三tam 。 初sơ 七thất 對đối 雙song 遮già 顯hiển 性tánh 。 以dĩ 成thành 止chỉ 行hành 。 如như 影ảnh 無vô 實thật 故cố 。 二nhị 非phi 修tu 下hạ 二nhị 對đối 雙song 照chiếu 性tánh 相tướng 以dĩ 成thành 觀quán 行hành 。 如như 影ảnh 雖tuy 虛hư 而nhi 現hiện 故cố 。 性tánh 則tắc 非phi 修tu 。 相tương/tướng 乃nãi 不bất 捨xả 。 真chân 即tức 俗tục 故cố 非phi 實thật 。 俗tục 即tức 真chân 故cố 非phi 不bất 實thật 。 三tam 雖tuy 常thường 下hạ 二nhị 對đối 。 遮già 照chiếu 無vô 礙ngại 成thành 雙song 運vận 自tự 在tại 行hành 。 初sơ 對đối 雙song 照chiếu 真chân 俗tục 。 即tức 權quyền 實thật 雙song 行hành 。 後hậu 對đối 雙song 遮già 真chân 俗tục 即tức 權quyền 實thật 雙song 寂tịch 。 遮già 照chiếu 一nhất 時thời 為vi 雙song 運vận 。 互hỗ 奪đoạt 無vô 礙ngại 為vi 自tự 在tại 。 以dĩ 此thử 結kết 上thượng 二nhị 段đoạn 。 同đồng 斯tư 無vô 礙ngại 為vi 忍nhẫn 相tương/tướng 之chi 深thâm 玄huyền 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 喻dụ 中trung 文văn 具cụ 五ngũ 法pháp 。 一nhất 日nhật 等đẳng 為vi 所sở 依y 本bổn 質chất 。 二nhị 於ư 油du 下hạ 明minh 能năng 現hiện 之chi 處xứ 。 上thượng 二nhị 是thị 緣duyên 。 三tam 而nhi 現hiện 其kỳ 影ảnh 下hạ 明minh 緣duyên 之chi 所sở 起khởi 。 四tứ 影ảnh 與dữ 油du 下hạ 明minh 有hữu 之chi 非phi 有hữu 。 五ngũ 然nhiên 諸chư 下hạ 愚ngu 小tiểu 謂vị 有hữu 。 今kim 初sơ 。 若nhược 約ước 影ảnh 喻dụ 別biệt 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 現hiện 身thân 。 則tắc 日nhật 等đẳng 喻dụ 悲bi 智trí 願nguyện 等đẳng 。 若nhược 約ước 影ảnh 喻dụ 通thông 喻dụ 一nhất 切thiết 法pháp 。 則tắc 日nhật 等đẳng 喻dụ 因nhân 。 其kỳ 河hà 泉tuyền 二nhị 種chủng 。 雖tuy 通thông 能năng 現hiện 且thả 為vi 所sở 現hiện 。 長trường/trưởng 河hà 飛phi 泉tuyền 入nhập 鏡kính 中trung 故cố 。 二nhị 能năng 現hiện 中trung 亦diệc 有hữu 通thông 別biệt 。 別biệt 喻dụ 機cơ 感cảm 及cập 應ưng 現hiện 處xứ 。 通thông 喻dụ 於ư 緣duyên 。 謂vị 無vô 明minh 等đẳng 。 然nhiên 此thử 文văn 具cụ 攝nhiếp 論luận 三tam 喻dụ 。 一nhất 以dĩ 油du 水thủy 對đối 上thượng 日nhật 月nguyệt 。 為vi 水thủy 月nguyệt 喻dụ 。 喻dụ 於ư 定định 地địa 所sở 引dẫn 境cảnh 界giới 。 以dĩ 水thủy 有hữu 潤nhuận 滑hoạt 澄trừng 清thanh 性tánh 故cố 。 鏡kính 等đẳng 影ảnh 像tượng 闕khuyết 此thử 潤nhuận 等đẳng 。 喻dụ 非phi 定định 地địa 。 二nhị 以dĩ 於ư 身thân 。 對đối 上thượng 日nhật 月nguyệt 為vi 光quang 影ảnh 喻dụ 。 身thân 映ánh 日nhật 等đẳng 而nhi 有hữu 影ảnh 故cố 。 弄lộng 影ảnh 多đa 端đoan 故cố 喻dụ 於ư 諸chư 識thức 。 三tam 以dĩ 寶bảo 鏡kính 等đẳng 對đối 上thượng 男nam 子tử 等đẳng 。 為vi 影ảnh 像tượng 喻dụ 。 喻dụ 非phi 定định 地địa 果quả 報báo 。 以dĩ 鏡kính 中trung 影ảnh 像tượng 離ly 於ư 本bổn 質chất 別biệt 現hiện 鏡kính 等đẳng 之chi 中trung 故cố 。 喻dụ 於ư 果quả 與dữ 因nhân 處xứ 別biệt 。 前tiền 映ánh 質chất 之chi 影ảnh 。 雖tuy 因nhân 日nhật 等đẳng 影ảnh 乃nãi 隨tùy 身thân 。 不bất 於ư 日nhật 內nội 而nhi 現hiện 故cố 。 喻dụ 諸chư 識thức 雖tuy 託thác 境cảnh 生sanh 異dị 。 自tự 在tại 我ngã 非phi 在tại 於ư 境cảnh 。 三Tam 明Minh 所sở 起khởi 中trung 。 亦diệc 有hữu 通thông 別biệt 二nhị 果quả 可khả 知tri 。 四tứ 明minh 有hữu 非phi 有hữu 中trung 攝nhiếp 多đa 義nghĩa 門môn 。 於ư 中trung 一nhất 異dị 合hợp 離ly 通thông 顯hiển 影ảnh 義nghĩa 。 各các 有hữu 四tứ 句cú 。 如như 幻huyễn 喻dụ 辨biện 。 然nhiên 一nhất 異dị 約ước 此thử 影ảnh 彼bỉ 影ảnh 。 合hợp 離ly 約ước 影ảnh 對đối 水thủy 等đẳng 。 次thứ 於ư 川xuyên 流lưu 下hạ 。 別biệt 顯hiển 影ảnh 義nghĩa 不bất 通thông 二nhị 影ảnh 。 如như 月nguyệt 映ánh 淮hoài 流lưu 。 流lưu 水thủy 不bất 將tương 月nguyệt 去khứ 。 光quang 臨lâm 潭đàm 上thượng 萬vạn 仞nhận 不bất 見kiến 光quang 沈trầm 。 喻dụ 菩Bồ 薩Tát 同đồng 世thế 遷thiên 流lưu 不bất 漂phiêu 生sanh 死tử 。 證chứng 真chân 寂tịch 滅diệt 不bất 沈trầm 涅Niết 槃Bàn 。 後hậu 雖tuy 現hiện 下hạ 雙song 結kết 有hữu 無vô 。 喻dụ 性tánh 相tướng 交giao 徹triệt 兼kiêm 於ư 鏡kính 像tượng 。 五ngũ 取thủ 為vi 有hữu 中trung 。 由do 以dĩ 有hữu 無vô 為vi 有hữu 無vô 不bất 知tri 即tức 影ảnh 了liễu 不bất 可khả 取thủ 。 故cố 成thành 執chấp 著trước 。 於ư 中trung 先tiên 取thủ 有hữu 無vô 為vi 著trước 。 後hậu 遠viễn 物vật 下hạ 舉cử 影ảnh 正chánh 義nghĩa 。 顯hiển 上thượng 為vi 執chấp 不bất 知tri 此thử 影ảnh 無vô 遠viễn 近cận 故cố 。 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 下hạ 合hợp 中trung 二nhị 。 先tiên 正chánh 合hợp 前tiền 文văn 。 於ư 中trung 初sơ 舉cử 智trí 境cảnh 合hợp 前tiền 本bổn 質chất 。 次thứ 而nhi 於ư 下hạ 合hợp 前tiền 油du 等đẳng 。 後hậu 各các 各các 下hạ 合hợp 前tiền 現hiện 影ảnh 。 二nhị 如như 種chủng 子tử 下hạ 。 轉chuyển 以dĩ 喻dụ 合hợp 非phi 有hữu 之chi 有hữu 。 於ư 中trung 先tiên 喻dụ 。 後hậu 合hợp 。 有hữu 無vô 無vô 礙ngại 名danh 為vi 方phương 便tiện 等đẳng 。 第đệ 三tam 結kết 名danh 可khả 知tri 。 第đệ 四Tứ 果Quả 中trung 三tam 。 初sơ 得đắc 稱xưng 性tánh 之chi 身thân 。 如như 影ảnh 不bất 往vãng 而nhi 至chí 不bất 分phân 而nhi 遍biến 故cố 。 次thứ 然nhiên 此thử 下hạ 結kết 成thành 無vô 礙ngại 。 以dĩ 無vô 差sai 是thị 差sai 之chi 無vô 差sai 故cố 。 雖tuy 不bất 往vãng 而nhi 遍biến 令linh 物vật 見kiến 殊thù 。 差sai 是thị 無vô 差sai 之chi 差sai 故cố 。 雖tuy 遍biến 而nhi 不bất 在tại 彼bỉ 此thử 。 後hậu 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 顯hiển 此thử 身thân 因nhân 。 其kỳ 無vô 邊biên 身thân 近cận 局cục 果quả 中trung 。 亦diệc 通thông 前tiền 法pháp 。 第đệ 九cửu 如như 化hóa 忍nhẫn 文văn 分phần/phân 四tứ 別biệt 。 一nhất 標tiêu 。 二nhị 釋thích 。 三tam 結kết 。 四Tứ 果Quả 。 標tiêu 云vân 化hóa 者giả 無vô 而nhi 忽hốt 有hữu 故cố 。 釋thích 中trung 有hữu 三tam 。 謂vị 法pháp 喻dụ 合hợp 。 法pháp 中trung 二nhị 。 先tiên 總tổng 標tiêu 。 標tiêu 法pháp 同đồng 喻dụ 。 具cụ 能năng 所sở 知tri 。 既ký 知tri 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 不bất 局cục 所sở 化hóa 情tình 類loại 。 略lược 標tiêu 世thế 間gian 應ưng 具cụ 出xuất 世thế 。 後hậu 所sở 謂vị 下hạ 別biệt 顯hiển 。 先tiên 顯hiển 所sở 知tri 。 後hậu 顯hiển 能năng 知tri 。 前tiền 中trung 十thập 句cú 。 前tiền 五ngũ 染nhiễm 化hóa 。 後hậu 五ngũ 淨tịnh 化hóa 。 今kim 初sơ 。 不bất 出xuất 惑hoặc 業nghiệp 苦khổ 三tam 。 前tiền 四tứ 是thị 苦khổ 。 即tức 五ngũ 蘊uẩn 相tương/tướng 。 一nhất 識thức 由do 想tưởng 起khởi 。 二nhị 行hành 因nhân 識thức 生sanh 。 分phân 別biệt 是thị 識thức 故cố 。 三tam 受thọ 因nhân 想tưởng 起khởi 。 想tưởng 取thủ 愛ái 憎tăng 相tương/tướng 故cố 。 四tứ 色sắc 亦diệc 行hành 生sanh 無vô 記ký 報báo 。 色sắc 如như 沫mạt 不bất 實thật 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 即tức 是thị 行hành 故cố 。 五ngũ 即tức 是thị 惑hoặc 。 惑hoặc 由do 想tưởng 行hành 。 念niệm 即tức 行hành 故cố 。 業nghiệp 通thông 二nhị 處xứ 。 初sơ 句cú 意ý 業nghiệp 此thử 句cú 分phân 別biệt 。 皆giai 是thị 業nghiệp 故cố 。 此thử 中trung 意ý 等đẳng 。 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 如như 化hóa 不bất 實thật 。 本bổn 無vô 今kim 有hữu 。 如như 化hóa 相tương/tướng 現hiện 故cố 。 仁nhân 王vương 經Kinh 云vân 。 法pháp 本bổn 自tự 無vô 。 因nhân 緣duyên 生sanh 諸chư 。 淨tịnh 化hóa 二nhị 義nghĩa 倣# 此thử 可khả 悉tất 。 後hậu 復phục 有hữu 下hạ 明minh 後hậu 五ngũ 淨tịnh 中trung 。 一nhất 方phương 便tiện 調điều 生sanh 。 依y 真chân 智trí 故cố 。 二nhị 湛trạm 然nhiên 真chân 智trí 。 由do 理lý 成thành 故cố 。 故cố 上thượng 文văn 云vân 智trí 入nhập 三tam 世thế 。 了liễu 法pháp 平bình 等đẳng 。 三tam 願nguyện 由do 行hành 滿mãn 。 四tứ 慈từ 悲bi 。 復phục 依y 方phương 便tiện 立lập 故cố 。 五ngũ 具cụ 無vô 畏úy 辯biện 。 能năng 轉chuyển 法pháp 故cố 。 二nhị 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 下hạ 。 別biệt 顯hiển 能năng 知tri 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 句cú 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 世thế 間gian 結kết 前tiền 染nhiễm 。 出xuất 世thế 結kết 前tiền 淨tịnh 。 亦diệc 結kết 餘dư 所sở 不bất 盡tận 。 謂vị 乃nãi 至chí 一nhất 法pháp 過quá 於ư 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 如như 化hóa 故cố 。 或hoặc 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 不bất 如như 化hóa 者giả 。 大đại 品phẩm 云vân 。 為vì 新tân 發phát 意ý 。 菩Bồ 薩Tát 恐khủng 其kỳ 驚kinh 怖bố 。 分phân 別biệt 生sanh 滅diệt 。 方phương 如như 化hóa 故cố 。 餘dư 如như 幻huyễn 說thuyết 了liễu 知tri 之chi 言ngôn 即tức 是thị 生sanh 後hậu 。 次thứ 現hiện 證chứng 下hạ 。 正chánh 顯hiển 能năng 知tri 。 上thượng 言ngôn 了liễu 知tri 。 知tri 有hữu 六lục 義nghĩa 。 一nhất 若nhược 事sự 若nhược 理lý 非phi 比tỉ 度độ 故cố 。 二nhị 傍bàng 無vô 遺di 故cố 。 三tam 契khế 中trung 道đạo 故cố 。 四tứ 稱xưng 俗tục 境cảnh 故cố 。 五ngũ 真chân 俗tục 無vô 礙ngại 故cố 。 六lục 歸quy 一nhất 實thật 諦đế 故cố 。 後hậu 非phi 虛hư 妄vọng 下hạ 結kết 上thượng 六lục 知tri 處xứ 真chân 道đạo 而nhi 不bất 傾khuynh 。 行hành 非phi 道đạo 而nhi 不bất 壞hoại 。 第đệ 二nhị 譬thí 如như 下hạ 喻dụ 。 中trung 應ưng 開khai 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 能năng 化hóa 者giả 以dĩ 喻dụ 因nhân 緣duyên 。 二nhị 化hóa 現hiện 事sự 喻dụ 所sở 起khởi 果quả 。 三tam 現hiện 用dụng 而nhi 無vô 實thật 。 四tứ 愚ngu 小tiểu 謂vị 真chân 故cố 。 十thập 喻dụ 傳truyền 云vân 。 猶do 如như 化hóa 事sự 雖tuy 空không 無vô 實thật 。 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 憂ưu 苦khổ 瞋sân 恚khuể 喜hỷ 樂lạc 癡si 惑hoặc 。 諸chư 法pháp 亦diệc 爾nhĩ 。 云vân 何hà 無vô 實thật 。 如như 彼bỉ 化hóa 人nhân 。 無vô 生sanh 老lão 死tử 。 苦khổ 樂lạc 異dị 餘dư 人nhân 故cố 。 文văn 中trung 有hữu 四tứ 十thập 句cú 。 初sơ 句cú 標tiêu 。 次thứ 三tam 十thập 七thất 句cú 。 一nhất 向hướng 雙song 非phi 。 以dĩ 顯hiển 無vô 實thật 。 後hậu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 有hữu 義nghĩa 通thông 二nhị 種chủng 。 一nhất 亦diệc 是thị 雙song 非phi 。 謂vị 無vô 有hữu 亦diệc 無vô 故cố 。 二nhị 雙song 融dung 性tánh 相tướng 。 化hóa 不bất 實thật 故cố 非phi 有hữu 。 現hiện 化hóa 事sự 故cố 非phi 無vô 有hữu 。 對đối 成thành 四tứ 句cú 。 及cập 一nhất 異dị 等đẳng 。 準chuẩn 前tiền 思tư 之chi 。 第đệ 三tam 菩Bồ 薩Tát 。 如như 是thị 下hạ 合hợp 。 中trung 二nhị 。 先tiên 化hóa 行hành 。 後hậu 佛Phật 子tử 下hạ 化hóa 益ích 。 前tiền 中trung 四tứ 。 一nhất 起khởi 化hóa 用dụng 。 以dĩ 同đồng 化hóa 相tương/tướng 有hữu 故cố 。 然nhiên 但đãn 云vân 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 者giả 。 以dĩ 上thượng 諸chư 非phi 一nhất 一nhất 通thông 法pháp 故cố 。 指chỉ 上thượng 如như 是thị 為vi 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 二nhị 不bất 著trước 下hạ 明minh 化hóa 智trí 。 以dĩ 了liễu 化hóa 不bất 實thật 故cố 。 三tam 以dĩ 本bổn 願nguyện 下hạ 雙song 非phi 顯hiển 中trung 。 四tứ 了liễu 法pháp 下hạ 結kết 示thị 化hóa 旨chỉ 。 化hóa 益ích 及cập 結kết 文văn 。 顯hiển 可khả 知tri 。 第đệ 四Tứ 果Quả 中trung 先tiên 得đắc 利lợi 他tha 業nghiệp 用dụng 之chi 果quả 。 後hậu 佛Phật 子tử 下hạ 得đắc 依y 自tự 利lợi 立lập 勝thắng 名danh 果quả 。 第đệ 十thập 如như 空không 忍nhẫn 中trung 亦diệc 四tứ 。 謂vị 標tiêu 。 釋thích 。 結kết 。 果quả 。 標tiêu 云vân 如như 空không 。 如như 空không 所sở 喻dụ 通thông 一nhất 切thiết 法pháp 。 佛Phật 地địa 喻dụ 清thanh 淨tịnh 法Pháp 界Giới 。 以dĩ 離ly 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 及cập 中trung 邊biên 等đẳng 論luận 喻dụ 圓viên 成thành 實thật 。 但đãn 是thị 此thử 中trung 一nhất 義nghĩa 。 然nhiên 其kỳ 喻dụ 相tương/tướng 小tiểu 異dị 諸chư 喻dụ 。 諸chư 喻dụ 開khai 義nghĩa 多đa 分phần 有hữu 三tam 。 雖tuy 正chánh 取thủ 所sở 成thành 幻huyễn 等đẳng 以dĩ 喻dụ 於ư 法pháp 。 而nhi 亦diệc 取thủ 緣duyên 等đẳng 以dĩ 顯hiển 無vô 性tánh 。 此thử 中trung 喻dụ 相tương/tướng 不bất 開khai 別biệt 法pháp 。 直trực 指chỉ 於ư 空không 。 具cụ 含hàm 多đa 義nghĩa 。 以dĩ 喻dụ 於ư 法pháp 。 又hựu 此thử 諸chư 喻dụ 。 若nhược 約ước 能năng 喻dụ 前tiền 五ngũ 多đa 取thủ 似tự 有hữu 以dĩ 破phá 實thật 有hữu 。 化hóa 喻dụ 以dĩ 不bất 有hữu 之chi 有hữu 破phá 於ư 似tự 有hữu 。 此thử 喻dụ 以dĩ 性tánh 相tướng 俱câu 絕tuyệt 破phá 於ư 一nhất 切thiết 。 又hựu 前tiền 六lục 遣khiển 有hữu 會hội 空không 多đa 。 依y 空không 立lập 有hữu 少thiểu 。 此thử 一nhất 遣khiển 有hữu 入nhập 空không 少thiểu 。 依y 空không 立lập 有hữu 多đa 。 又hựu 上thượng 所sở 喻dụ 則tắc 通thông 一nhất 切thiết 。 此thử 中trung 能năng 喻dụ 則tắc 具cụ 多đa 義nghĩa 。 所sở 喻dụ 各các 隨tùy 別biệt 義nghĩa 。 喻dụ 一nhất 類loại 法pháp 。 然nhiên 龍long 樹thụ 十thập 喻dụ 。 以dĩ 四tứ 復phục 次thứ 釋thích 如như 空không 義nghĩa 。 一nhất 近cận 無vô 遠viễn 有hữu 。 謂vị 如như 虛hư 空không 非phi 可khả 見kiến 法pháp 。 以dĩ 遠viễn 視thị 故cố 。 眼nhãn 光quang 迴hồi 轉chuyển 則tắc 見kiến 縹# 色sắc 。 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 以dĩ 凡phàm 夫phu 人nhân 遠viễn 無vô 漏lậu 慧tuệ 棄khí 捨xả 實thật 相tướng 。 則tắc 見kiến 彼bỉ 我ngã 男nam 女nữ 等đẳng 物vật 。 而nhi 實thật 此thử 物vật 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 。 二nhị 約ước 性tánh 淨tịnh 不bất 染nhiễm 。 三tam 約ước 無vô 初sơ 中trung 後hậu 。 四tứ 約ước 體thể 實thật 無vô 物vật 。 及cập 佛Phật 地địa 論luận 有hữu 十thập 復phục 次thứ 。 上thượng 八bát 地địa 中trung 空không 有hữu 十thập 義nghĩa 。 皆giai 是thị 略lược 明minh 。 然nhiên 別biệt 義nghĩa 有hữu 此thử 不bất 同đồng 。 若nhược 約ước 同đồng 義nghĩa 諸chư 喻dụ 無vô 別biệt 故cố 。 叡duệ 公công 云vân 。 十thập 喻dụ 以dĩ 喻dụ 空không 。 空không 必tất 待đãi 此thử 喻dụ 。 借tá 言ngôn 以dĩ 會hội 意ý 。 意ý 盡tận 無vô 會hội 處xứ 。 若nhược 得đắc 出xuất 長trường/trưởng 羅la 住trụ 。 此thử 無vô 所sở 住trụ 。 若nhược 能năng 映ánh 斯tư 照chiếu 萬vạn 象tượng 無vô 來lai 去khứ 。 餘dư 無vô 礙ngại 義nghĩa 如như 前tiền 後hậu 說thuyết 。 第đệ 二nhị 釋thích 中trung 二nhị 。 先tiên 忍nhẫn 解giải 之chi 相tướng 。 後hậu 忍nhẫn 行hành 成thành 益ích 。 今kim 初sơ 。 先tiên 別biệt 明minh 。 以dĩ 空không 九cửu 義nghĩa 喻dụ 九cửu 種chủng 法pháp 。 隨tùy 義nghĩa 雖tuy 別biệt 。 然nhiên 其kỳ 總tổng 意ý 。 亦diệc 以dĩ 緣duyên 成thành 無vô 性tánh 故cố 空không 。 然nhiên 九cửu 句cú 各các 初sơ 標tiêu 法pháp 同đồng 喻dụ 後hậu 出xuất 所sở 以dĩ 。 一nhất 標tiêu 事sự 法Pháp 界Giới 。 如như 空không 下hạ 出xuất 所sở 以dĩ 者giả 。 以dĩ 無vô 相tướng 故cố 。 謂vị 從tùng 緣duyên 無vô 性tánh 其kỳ 相tương/tướng 自tự 虛hư 。 即tức 事sự 是thị 理lý 法Pháp 界Giới 故cố 。 此thử 句cú 為vi 總tổng 。 二nhị 世thế 界giới 共cộng 業nghiệp 所sở 起khởi 故cố 。 三tam 軌quỹ 儀nghi 教giáo 法pháp 一nhất 味vị 法Pháp 界Giới 所sở 流lưu 故cố 。 及cập 餘dư 六lục 句cú 並tịnh 準chuẩn 初sơ 句cú 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 下hạ 總tổng 結kết 。 第đệ 二nhị 佛Phật 子tử 下hạ 忍nhẫn 行hành 成thành 益ích 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 明minh 得đắc 如như 空không 三tam 業nghiệp 業nghiệp 具cụ 。 二nhị 譬thí 如như 下hạ 別biệt 顯hiển 德đức 齊tề 虛hư 空không 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 句cú 。 一nhất 向hướng 喻dụ 實thật 。 無vô 依y 為vi 依y 已dĩ 下hạ 皆giai 顯hiển 性tánh 相tướng 無vô 礙ngại 。 從tùng 緣duyên 有hữu 故cố 。 無vô 性tánh 空không 故cố 。 又hựu 此thử 二nhị 相tương/tướng 即tức 故cố 便tiện 成thành 四tứ 句cú 。 一nhất 緣duyên 生sanh 故cố 空không 。 緣duyên 生sanh 故cố 有hữu 。 二nhị 無vô 性tánh 故cố 空không 。 無vô 性tánh 故cố 有hữu 。 三tam 緣duyên 生sanh 故cố 有hữu 。 無vô 性tánh 故cố 空không 。 四tứ 即tức 反phản 此thử 。 餘dư 一nhất 異dị 等đẳng 。 並tịnh 例lệ 此thử 知tri 。 無vô 法pháp 出xuất 空không 故cố 。 皆giai 現hiện 其kỳ 前tiền 。 空không 不bất 可khả 見kiến 故cố 。 不bất 現hiện 法pháp 前tiền 。 餘dư 並tịnh 文văn 顯hiển 。 三tam 何hà 以dĩ 下hạ 徵trưng 釋thích 得đắc 益ích 之chi 由do 。 所sở 以dĩ 得đắc 者giả 。 釋thích 意ý 云vân 。 空không 觀quán 成thành 故cố 。 於ư 中trung 二nhị 。 先tiên 智trí 證chứng 齊tề 空không 故cố 。 一nhất 體thể 者giả 真Chân 如Như 平bình 等đẳng 故cố 。 一nhất 味vị 者giả 解giải 脫thoát 不bất 殊thù 故cố 。 一nhất 種chủng 分phần/phân 量lượng 者giả 。 大đại 小tiểu 皆giai 稱xưng 性tánh 故cố 。 後hậu 嚴nghiêm 淨tịnh 下hạ 。 德đức 用dụng 滿mãn 空không 故cố 結kết 名danh 可khả 知tri 。 果quả 中trung 得đắc 二nhị 十thập 種chủng 身thân 。 前tiền 十thập 與dữ 十thập 行hành 及cập 離ly 世thế 間gian 。 大đại 分phần/phân 相tương 似tự 。 然nhiên 通thông 相tương/tướng 多đa 從tùng 德đức 用dụng 立lập 名danh 。 可khả 以dĩ 意ý 得đắc 。 大đại 文văn 第đệ 四tứ 佛Phật 子tử 至chí 是thị 名danh 下hạ 。 總tổng 結kết 十thập 忍nhẫn 。 第đệ 二nhị 祇kỳ 夜dạ 一nhất 百bách 七thất 頌tụng 。 大đại 分phân 為vi 二nhị 。 百bách 偈kệ 頌tụng 前tiền 。 七thất 偈kệ 結kết 歎thán 。 前tiền 中trung 但đãn 頌tụng 廣quảng 釋thích 。 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 段đoạn 各các 十thập 偈kệ 。 初sơ 有hữu 十thập 頌tụng 。 頌tụng 音âm 聲thanh 忍nhẫn 。 於ư 中trung 先tiên 二nhị 偈kệ 頌tụng 所sở 聞văn 佛Phật 說thuyết 。 餘dư 頌tụng 能năng 聞văn 入nhập 法pháp 。 於ư 中trung 一nhất 偈kệ 頌tụng 。 不bất 驚kinh 怖bố 畏úy 。 一nhất 偈kệ 深thâm 信tín 。 一nhất 偈kệ 悟ngộ 解giải 。 二nhị 偈kệ 愛ái 樂nhạo 。 一nhất 偈kệ 修tu 習tập 安an 住trụ 。 後hậu 二nhị 偈kệ 頌tụng 趣thú 向hướng 專chuyên 心tâm 憶ức 念niệm 。 二nhị 有hữu 十thập 偈kệ 頌tụng 順thuận 忍nhẫn 。 於ư 中trung 初sơ 一nhất 偈kệ 三tam 句cú 頌tụng 思tư 惟duy 。 次thứ 二nhị 偈kệ 一nhất 句cú 。 頌tụng 隨tùy 順thuận 了liễu 知tri 。 令linh 心tâm 清thanh 淨tịnh 。 次thứ 一nhất 卻khước 頌tụng 觀quán 察sát 平bình 等đẳng 無vô 違vi 。 餘dư 頌tụng 正chánh 住trụ 修tu 習tập 。 三tam 有hữu 十thập 偈kệ 頌tụng 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 。 初sơ 三tam 頌tụng 標tiêu 。 以dĩ 前tiền 三tam 忍nhẫn 皆giai 是thị 法pháp 說thuyết 故cố 。 偈kệ 初sơ 各các 加gia 其kỳ 喻dụ 。 次thứ 四tứ 頌tụng 釋thích 。 後hậu 三tam 結kết 歎thán 。 第đệ 四tứ 頌tụng 如như 幻huyễn 忍nhẫn 。 初sơ 六lục 頌tụng 略lược 說thuyết 。 於ư 中trung 前tiền 四tứ 頌tụng 指chỉ 法pháp 同đồng 喻dụ 。 及cập 顯hiển 緣duyên 相tương/tướng 。 後hậu 二nhị 頌tụng 成thành 就tựu 忍nhẫn 行hành 。 後hậu 四tứ 頌tụng 廣quảng 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 頌tụng 喻dụ 。 次thứ 一nhất 頌tụng 合hợp 。 後hậu 一nhất 頌tụng 忍nhẫn 行hành 成thành 。 第đệ 五ngũ 如như 是thị 下hạ 頌tụng 如như 焰diễm 忍nhẫn 。 初sơ 一nhất 攝nhiếp 前tiền 生sanh 後hậu 以dĩ 明minh 觀quán 意ý 。 次thứ 三tam 頌tụng 指chỉ 法pháp 同đồng 喻dụ 。 次thứ 一nhất 頌tụng 喻dụ 。 後hậu 三tam 頌tụng 合hợp 。 第đệ 六lục 菩Bồ 薩Tát 。 了liễu 下hạ 頌tụng 如như 夢mộng 忍nhẫn 中trung 。 正chánh 頌tụng 前tiền 合hợp 兼kiêm 頌tụng 標tiêu 喻dụ 。 十thập 頌tụng 頌tụng 前tiền 九cửu 句cú 。 一nhất 頌tụng 無vô 變biến 異dị 。 二nhị 一nhất 頌tụng 頌tụng 自tự 性tánh 。 上thượng 二nhị 兼kiêm 頌tụng 標tiêu 法pháp 。 三tam 頌tụng 執chấp 著trước 翻phiên 則tắc 解giải 脫thoát 。 兼kiêm 頌tụng 前tiền 喻dụ 。 四tứ 頌tụng 性tánh 離ly 。 五ngũ 超siêu 頌tụng 所sở 現hiện 。 六lục 卻khước 頌tụng 本bổn 性tánh 。 七thất 八bát 二nhị 頌tụng 頌tụng 無vô 差sai 別biệt 。 九cửu 頌tụng 想tưởng 分phân 別biệt 。 十thập 頌tụng 覺giác 時thời 思tư 之chi 可khả 了liễu 。 第đệ 七thất 修tu 行hành 下hạ 頌tụng 如như 響hưởng 忍nhẫn 。 初sơ 一nhất 偈kệ 頌tụng 忍nhẫn 行hành 所sở 因nhân 。 文văn 云vân 。 修tu 行hành 如như 是thị 行hành 。 似tự 結kết 前tiền 喻dụ 。 既ký 言ngôn 知tri 諸chư 法pháp 性tánh 。 義nghĩa 同đồng 忍nhẫn 行hành 。 次thứ 二nhị 偈kệ 頌tụng 聞văn 一nhất 切thiết 聲thanh 如như 響hưởng 。 次thứ 二nhị 頌tụng 知tri 如Như 來Lai 聲thanh 如như 響hưởng 。 餘dư 頌tụng 忍nhẫn 成thành 之chi 益ích 。 其kỳ 喻dụ 遍biến 諸chư 偈kệ 中trung 。 第đệ 八bát 為vi 欲dục 下hạ 頌tụng 如như 影ảnh 忍nhẫn 。 頌tụng 法pháp 說thuyết 十thập 對đối 。 喻dụ 合hợp 含hàm 在tại 其kỳ 中trung 。 初sơ 二nhị 偈kệ 頌tụng 非phi 世thế 生sanh 沒một 。 謂vị 了liễu 寂tịch 故cố 不bất 生sanh 。 饒nhiêu 益ích 故cố 不bất 沒một 。 次thứ 偈kệ 頌tụng 非phi 在tại 內nội 外ngoại 。 不bất 住trụ 故cố 不bất 內nội 。 不bất 離ly 故cố 不bất 外ngoại 。 次thứ 偈kệ 頌tụng 非phi 行hành 不bất 行hành 。 了liễu 無vô 染nhiễm 故cố 非phi 行hành 。 化hóa 世thế 故cố 非phi 不bất 行hành 。 次thứ 偈kệ 頌tụng 非phi 同đồng 非phi 異dị 。 知tri 自tự 性tánh 故cố 非phi 同đồng 。 了liễu 無vô 二nhị 故cố 非phi 異dị 。 次thứ 偈kệ 頌tụng 非phi 往vãng 不bất 往vãng 。 第đệ 二nhị 句cú 不bất 往vãng 。 餘dư 三tam 句cú 非phi 不bất 往vãng 。 次thứ 六lục 句cú 頌tụng 。 非phi 住trụ 非phi 不bất 住trụ 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 句cú 兼kiêm 別biệt 頌tụng 喻dụ 。 故cố 云vân 非phi 內nội 外ngoại 。 次thứ 亦diệc 不bất 在tại 內nội 外ngoại 二nhị 句cú 。 頌tụng 非phi 是thị 世thế 間gian 。 非phi 出xuất 世thế 間gian 。 次thứ 入nhập 此thử 一nhất 偈kệ 。 頌tụng 非phi 修tu 菩Bồ 薩Tát 行hạnh 。 非phi 捨xả 於ư 大đại 願nguyện 。 次thứ 一nhất 偈kệ 頌tụng 雖tuy 常thường 行hành 。 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp 。 而nhi 能năng 辦biện 一nhất 切thiết 世thế 間gian 事sự 。 其kỳ 實thật 不bất 實thật 及cập 不bất 住trụ 世thế 流lưu 法pháp 流lưu 。 義nghĩa 通thông 結kết 上thượng 。 故cố 略lược 不bất 頌tụng 。 第đệ 九cửu 觀quán 察sát 下hạ 頌tụng 如như 化hóa 忍nhẫn 。 初sơ 三tam 偈kệ 頌tụng 總tổng 知tri 一nhất 切thiết 世thế 間gian 如như 化hóa 。 次thứ 一nhất 頌tụng 染nhiễm 法pháp 化hóa 。 次thứ 二nhị 頌tụng 淨tịnh 法pháp 化hóa 。 言ngôn 度độ 脫thoát 亦diệc 如như 化hóa 者giả 為vi 釋thích 疑nghi 故cố 。 謂vị 觀quán 察sát 眾chúng 生sanh 如như 化hóa 。 何hà 用dụng 化hóa 之chi 。 故cố 此thử 答đáp 云vân 。 化hóa 若nhược 有hữu 實thật 可khả 招chiêu 來lai 難nạn/nan 。 度độ 既ký 如như 化hóa 化hóa 之chi 何hà 妨phương 。 餘dư 頌tụng 法pháp 合hợp 。 第đệ 十thập 頌tụng 如như 空không 忍nhẫn 。 初sơ 一nhất 偈kệ 頌tụng 忍nhẫn 解giải 之chi 相tướng 。 餘dư 頌tụng 忍nhẫn 行hành 成thành 益ích 。 於ư 中trung 初sơ 五ngũ 偈kệ 頌tụng 別biệt 。 顯hiển 德đức 齊tề 虛hư 空không 。 次thứ 三tam 偈kệ 頌tụng 徵trưng 釋thích 得đắc 忍nhẫn 之chi 由do 。 後hậu 一nhất 偈kệ 。 卻khước 頌tụng 上thượng 總tổng 明minh 得đắc 如như 空không 三tam 業nghiệp 。 末mạt 後hậu 七thất 偈kệ 結kết 歎thán 中trung 二nhị 。 前tiền 三tam 二nhị 利lợi 行hành 圓viên 。 言ngôn 超siêu 過quá 一nhất 切thiết 。 正chánh 顯hiển 十thập 頂đảnh 之chi 義nghĩa 。 後hậu 四tứ 顯hiển 深thâm 難nan 測trắc 上thượng 智trí 所sở 知tri 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 四tứ 十thập 六lục
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 46

❖
Phiên âm: 22/3/2016 ◊ Cập nhật: 22/3/2016