大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập 八bát
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 18
唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn
第đệ 四tứ 告cáo 諸chư 下hạ 。 本bổn 分phần/phân 文văn 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 總tổng 顯hiển 體thể 相tướng 。 次thứ 標tiêu 以dĩ 許hứa 說thuyết 。 後hậu 別biệt 陳trần 其kỳ 名danh 。 今kim 初sơ 。 然nhiên 十thập 住trụ 體thể 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 約ước 所sở 依y 。 即tức 前tiền 三tam 昧muội 。 依y 此thử 說thuyết 於ư 十thập 住trụ 法pháp 故cố 。 論luận 云vân 三tam 昧muội 即tức 法pháp 體thể 故cố 。 二nhị 者giả 約ước 本bổn 。 即tức 下hạ 所sở 辨biện 。 三tam 剋khắc 性tánh 體thể 。 若nhược 約ước 所sở 緣duyên 。 即tức 真chân 俗tục 二nhị 境cảnh 。 若nhược 約ước 能năng 緣duyên 即tức 悲bi 智trí 二nhị 行hành 。 二nhị 境cảnh 既ký 融dung 悲bi 智trí 不bất 別biệt 。 境cảnh 智trí 冥minh 契khế 同đồng 一nhất 法Pháp 界Giới 也dã 。 今kim 約ước 本bổn 體thể 。 若nhược 直trực 觀quán 經kinh 文văn 。 則tắc 住trú 處xứ 二nhị 字tự 總tổng 示thị 其kỳ 體thể 。 廣quảng 大đại 已dĩ 下hạ 略lược 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 。 住trụ 三tam 世thế 佛Phật 家gia 。 結kết 示thị 住trú 處xứ 。 今kim 依y 地địa 論luận 類loại 例lệ 以dĩ 解giải 。 則tắc 住trú 處xứ 為vi 總tổng 餘dư 皆giai 是thị 別biệt 。 總tổng 即tức 示thị 體thể 此thử 云vân 住trú 處xứ 。 十thập 行hành 名danh 行hành 業nghiệp 。 十thập 向hướng 名danh 願nguyện 。 十Thập 地Địa 名danh 願nguyện 善thiện 決quyết 定định 。 皆giai 當đương 位vị 體thể 也dã 。 而nhi 得đắc 名danh 不bất 同đồng 者giả 何hà 耶da 。 然nhiên 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 皆giai 以dĩ 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 為vi 其kỳ 體thể 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 有hữu 三tam 。 一nhất 者giả 直trực 心tâm 。 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 法pháp 故cố 二nhị 者giả 深thâm 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 行hành 故cố 。 三tam 者giả 大đại 悲bi 心tâm 。 救cứu 護hộ 一nhất 切thiết 。 苦khổ 眾chúng 生sanh 故cố 。 所sở 念niệm 真Chân 如Như 。 亦diệc 即tức 本bổn 智trí 本bổn 覺giác 智trí 故cố 。 後hậu 二nhị 顯hiển 是thị 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 然nhiên 此thử 三tam 心tâm 有hữu 一nhất 必tất 兼kiêm 餘dư 二nhị 。 而nhi 三tam 賢hiền 互hỗ 有hữu 增tăng 微vi 。 十thập 住trụ 直trực 心tâm 增tăng 故cố 。 故cố 名danh 為vi 解giải 。 解giải 為vi 行hạnh 願nguyện 本bổn 。 故cố 首thủ 而nhi 明minh 之chi 。 十thập 行hành 深thâm 心tâm 增tăng 故cố 名danh 為vi 行hành 。 依y 於ư 前tiền 解giải 以dĩ 起khởi 行hành 。 故cố 十thập 向hướng 大đại 悲bi 增tăng 故cố 名danh 為vi 願nguyện 。 迴hồi 前tiền 解giải 行hạnh 願nguyện 諸chư 眾chúng 生sanh 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 故cố 。 十Thập 地Địa 三tam 心tâm 等đẳng 證chứng 故cố 名danh 決quyết 定định 。 而nhi 大đại 悲bi 為vi 首thủ 。 故cố 舉cử 其kỳ 願nguyện 。 是thị 以dĩ 論luận 云vân 願nguyện 善thiện 決quyết 定định 者giả 。 如như 初Sơ 地Địa 中trung 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 即tức 此thử 本bổn 分phần/phân 中trung 願nguyện 。 十thập 信tín 通thông 信tín 此thử 三tam 。 等đẳng 覺giác 此thử 三tam 等đẳng 佛Phật 。 故cố 知tri 菩Bồ 提Đề 心tâm 是thị 諸chư 位vị 通thông 依y 。 今kim 此thử 住trụ 位vị 名danh 住trú 處xứ 者giả 。 若nhược 從tùng 增tăng 勝thắng 。 則tắc 以dĩ 深thâm 般Bát 若Nhã 住trụ 於ư 真Chân 如Như 。 即tức 復phục 由do 此thử 。 而nhi 為vi 行hạnh 願nguyện 之chi 所sở 住trú 處xứ 。 若nhược 從tùng 通thông 說thuyết 。 俱câu 住trụ 上thượng 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 家gia 故cố 。 住trú 處xứ 。 梵Phạm 本bổn 名danh 為vi 俱câu 羅la 。 此thử 云vân 家gia 也dã 。 家gia 即tức 家gia 族tộc 。 是thị 以dĩ 舊cựu 譯dịch 。 名danh 為vi 種chủng 性tánh 。 即tức 四tứ 種chủng 性tánh 中trung 習tập 種chủng 性tánh 也dã 。 良lương 以dĩ 此thử 家gia 菩Bồ 薩Tát 所sở 居cư 故cố 。 翻phiên 名danh 住trú 處xứ 。 下hạ 文văn 還hoàn 就tựu 佛Phật 家gia 以dĩ 結kết 。 別biệt 中trung 句cú 乃nãi 有hữu 二nhị 。 義nghĩa 乃nãi 有hữu 三tam 。 一nhất 廣quảng 大đại 與dữ 法Pháp 界Giới 等đẳng 。 是thị 勝thắng 住trú 處xứ 。 然nhiên 地địa 經kinh 總tổng 句cú 。 是thị 於ư 決quyết 定định 不bất 應ưng 學học 彼bỉ 。 此thử 中trung 廣quảng 大đại 即tức 是thị 勝thắng 義nghĩa 。 其kỳ 法Pháp 界Giới 言ngôn 含hàm 於ư 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 。 同đồng 理lý 法Pháp 界Giới 深thâm 無vô 際tế 限hạn 。 勝thắng 諸chư 凡phàm 夫phu 。 亦diệc 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 真chân 理lý 故cố 。 二nhị 普phổ 該cai 菩Bồ 薩Tát 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 。 大đại 悲bi 深thâm 心tâm 同đồng 事sự 法Pháp 界Giới 無vô 有hữu 邊biên 量lượng 。 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 三tam 者giả 三tam 心tâm 無vô 礙ngại 。 同đồng 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 事sự 理lý 融dung 故cố 。 四tứ 同đồng 圓viên 融dung 法Pháp 界Giới 。 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 無vô 不bất 具cụ 故cố 。 此thử 與dữ 第đệ 三tam 勝thắng 權quyền 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 虛hư 空không 等đẳng 者giả 。 是thị 因nhân 住trú 處xứ 。 因nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 無vô 常thường 愛ái 果quả 因nhân 。 是thị 因nhân 如như 虛hư 空không 。 依y 是thị 生sanh 色sắc 色sắc 不bất 盡tận 故cố 。 二nhị 常thường 果quả 因nhân 。 今kim 是thị 地địa 前tiền 故cố 闕khuyết 此thử 也dã 。 古cổ 德đức 又hựu 云vân 。 一nhất 一nhất 位vị 中trung 。 如như 空không 包bao 含hàm 無vô 邊biên 行hành 海hải 。 又hựu 如như 空không 周chu 遍biến 非phi 至chí 。 非phi 不bất 至chí 。 又hựu 如như 空không 無vô 礙ngại 故cố 。 三tam 住trụ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 家gia 。 準chuẩn 論luận 此thử 名danh 不bất 怯khiếp 弱nhược 住trú 處xứ 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 所sở 住trụ 。 即tức 佛Phật 所sở 住trụ 故cố 名danh 佛Phật 家gia 。 進tiến 住trụ 佛Phật 家gia 是thị 不bất 怯khiếp 弱nhược 。 若nhược 直trực 釋thích 經kinh 文văn 。 即tức 結kết 示thị 也dã 。 謂vị 向hướng 言ngôn 住trú 處xứ 何hà 所sở 住trụ 耶da 。 謂vị 住trụ 佛Phật 家gia 。 佛Phật 家gia 即tức 是thị 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 諸chư 佛Phật 住trụ 此thử 。 生sanh 菩Bồ 薩Tát 故cố 真Chân 如Như 悲bi 願nguyện 究cứu 竟cánh 唯duy 佛Phật 方phương 能năng 住trụ 故cố 。 言ngôn 三tam 世thế 者giả 。 是thị 讚tán 勝thắng 也dã 。 二nhị 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 牒điệp 以dĩ 許hứa 說thuyết 可khả 知tri 。 三tam 諸chư 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 有hữu 十thập 種chủng 下hạ 。 別biệt 陳trần 其kỳ 名danh 。 文văn 有hữu 三tam 別biệt 初sơ 標tiêu 數số 引dẫn 證chứng 。 二nhị 依y 數số 列liệt 名danh 。 三tam 總tổng 結kết 顯hiển 勝thắng 。 今kim 初sơ 。 謂vị 三tam 世thế 佛Phật 果Quả 。 無vô 不bất 由do 此thử 。 十thập 住trụ 因nhân 成thành 。 如như 大đại 王vương 路lộ 法pháp 爾nhĩ 常thường 規quy 。 故cố 同đồng 說thuyết 也dã 。 二nhị 何hà 者giả 下hạ 。 依y 數số 列liệt 名danh 。 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 者giả 。 瓔anh 珞lạc 云vân 。 是thị 上thượng 進tiến 分phần 善thiện 根căn 人nhân 。 若nhược 一nhất 劫kiếp 二nhị 劫kiếp 。 一nhất 恆hằng 二nhị 恆hằng 佛Phật 所sở 。 行hành 十thập 信tín 心tâm 信tín 三Tam 寶Bảo 。 常thường 住trụ 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 一nhất 切thiết 行hành 一nhất 切thiết 法pháp 門môn 。 乃nãi 至chí 始thỉ 入nhập 空không 界giới 。 住trụ 空không 性tánh 位vị 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 依y 仁nhân 王vương 起khởi 信tín 。 即tức 十thập 千thiên 劫kiếp 來lai 修tu 信tín 行hành 滿mãn 。 入nhập 位vị 不bất 退thoái 創sáng/sang 起khởi 大đại 心tâm 。 發phát 心tâm 即tức 住trụ 。 名danh 發Phát 心Tâm 住Trụ 。 三tam 種chủng 發phát 心tâm 中trung 即tức 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm 也dã 。 二nhị 治trị 地địa 者giả 。 謂vị 常thường 隨tùy 空không 心tâm 淨tịnh 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 法Pháp 門môn 清thanh 淨tịnh 潔khiết 白bạch 。 故cố 為vi 練luyện 治trị 心tâm 地địa 。 使sử 悲bi 智trí 增tăng 明minh 。 名danh 治Trị 地Địa 住Trụ 。 三tam 巧xảo 觀quán 空không 有hữu 增tăng 。 修tu 正chánh 行hạnh 故cố 。 四tứ 生sanh 佛Phật 法Pháp 家gia 種chủng 姓tánh 尊tôn 貴quý 故cố 。 五ngũ 帶đái 真chân 隨tùy 俗tục 習tập 無vô 量lượng 善thiện 巧xảo 。 化hóa 無vô 住trụ 故cố 。 六lục 成thành 就tựu 般Bát 若Nhã 。 故cố 聞văn 讚tán 毀hủy 。 真chân 正chánh 其kỳ 心tâm 念niệm 不bất 動động 故cố 。 七thất 入nhập 於ư 無vô 生sanh 畢tất 竟cánh 空không 性tánh 。 心tâm 心tâm 常thường 行hành 空không 無vô 相tướng 願nguyện 。 止Chỉ 觀Quán 雙song 運vận 緣duyên 。 不bất 能năng 壞hoại 故cố 。 八bát 心tâm 不bất 生sanh 倒đảo 。 不bất 起khởi 邪tà 魔ma 破phá 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 九cửu 從tùng 法Pháp 王Vương 教giáo 生sanh 解giải 。 當đương 紹thiệu 佛Phật 位vị 故cố 。 十thập 從tùng 上thượng 九cửu 住trụ 觀quán 空không 得đắc 無vô 生sanh 。 心tâm 最tối 為vi 上thượng 故cố 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 水thủy 灌quán 心tâm 頂đảnh 故cố 。 然nhiên 住trụ 十thập 住trụ 得đắc 名danh 有hữu 三tam 。 謂vị 四tứ 八bát 九cửu 十thập 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 。 第đệ 七thất 離ly 過quá 受thọ 稱xưng 。 餘dư 約ước 功công 德đức 從tùng 其kỳ 所sở 喻dụ 。 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。 若nhược 從tùng 能năng 喻dụ 或hoặc 依y 士sĩ 釋thích 。 三tam 是thị 名danh 下hạ 。 總tổng 結kết 可khả 知tri 。 若nhược 定định 位vị 者giả 。 略lược 有hữu 十thập 義nghĩa 。 一nhất 依y 唯duy 識thức 等đẳng 五ngũ 位vị 之chi 中trung 。 即tức 當đương 初sơ 位vị 。 言ngôn 五ngũ 位vị 者giả 。 一nhất 資tư 糧lương 位vị 。 即tức 是thị 三tam 賢hiền 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 積tích 習tập 福phước 智trí 。 為vi 道đạo 資tư 糧lương 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 修tu 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 。 二nhị 加gia 行hành 位vị 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 既ký 圓viên 滿mãn 已dĩ 。 為vi 入nhập 見kiến 道đạo 。 復phục 修tu 加gia 行hành 。 亦diệc 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 三tam 通thông 達đạt 位vị 。 即tức 是thị 見kiến 道đạo 。 謂vị 初sơ 入nhập 地địa 二nhị 種chủng 見kiến 道đạo 。 四tứ 修tu 習tập 位vị 。 始thỉ 從tùng 初Sơ 地Địa 。 第đệ 二nhị 住trụ 心tâm 。 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 無vô 間gian 心tâm 位vị 。 名danh 為vi 修tu 道Đạo 。 五ngũ 究cứu 竟cánh 位vị 。 金kim 剛cang 心tâm 後hậu 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 皆giai 此thử 位vị 攝nhiếp 。 二nhị 依y 攝nhiếp 論luận 。 第đệ 六lục 說thuyết 有hữu 四tứ 位vị 。 即tức 當đương 初sơ 位vị 之chi 初sơ 。 言ngôn 四tứ 位vị 者giả 。 一nhất 勝thắng 解giải 行hành 位vị 。 始thỉ 從tùng 十thập 信tín 終chung 於ư 地địa 前tiền 。 餘dư 三tam 見kiến 修tu 究cứu 竟cánh 。 同đồng 五ngũ 中trung 後hậu 三tam 。 三tam 依y 瑜du 伽già 四tứ 十thập 七thất 說thuyết 十thập 二nhị 住trụ 。 當đương 其kỳ 第đệ 二nhị 之chi 初sơ 。 言ngôn 十thập 二nhị 者giả 。 一nhất 種chủng 性tánh 住trụ 。 謂vị 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 性tánh 自tự 仁nhân 賢hiền 。 性tánh 自tự 成thành 就tựu 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 。 任nhậm 持trì 一nhất 切thiết 。 佛Phật 法Pháp 種chủng 子tử 。 性tánh 離ly 麁thô 垢cấu 。 不bất 能năng 現hiện 起khởi 。 上thượng 煩phiền 惱não 纏triền 。 二nhị 勝thắng 解giải 行hành 住trụ 。 謂vị 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 未vị 得đắc 。 清thanh 淨tịnh 意ý 樂lạc 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 是thị 。 三tam 極cực 喜hỷ 住trụ 。 四tứ 增tăng 上thượng 戒giới 。 五ngũ 增tăng 上thượng 心tâm 。 六lục 七thất 八bát 三tam 名danh 增tăng 上thượng 慧tuệ 。 分phần/phân 成thành 三tam 種chủng 。 謂vị 六lục 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。 七thất 諸chư 諦đế 相tướng 應ưng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。 八bát 緣duyên 起khởi 流lưu 轉chuyển 止chỉ 息tức 相tương 應ứng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。 九cửu 無vô 相tướng 有hữu 功công 用dụng 住trụ 。 十thập 無vô 相tướng 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 十thập 一nhất 無vô 礙ngại 解giải 住trụ 。 十thập 二nhị 最Tối 上Thượng 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 十thập 三tam 最tối 上thượng 如Như 來Lai 住trụ 。 前tiền 言ngôn 十thập 二nhị 住trụ 就tựu 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 加gia 後hậu 如Như 來Lai 為vi 十thập 三tam 住trụ 。 第đệ 二nhị 即tức 是thị 三tam 賢hiền 。 第đệ 三tam 已dĩ 去khứ 如như 次thứ 十Thập 地Địa 。 四tứ 亦diệc 依y 瑜du 伽già 及cập 顯hiển 揚dương 第đệ 七thất 。 於ư 十thập 三tam 住trụ 建kiến 立lập 七thất 地địa 。 一nhất 種chủng 性tánh 地địa 。 二nhị 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 三tam 淨tịnh 勝thắng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 。 即tức 前tiền 三tam 住trụ 。 四tứ 行hành 正chánh 行hạnh 地địa 。 謂vị 從tùng 第đệ 四tứ 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 住trụ 。 五ngũ 決quyết 定định 地địa 。 即tức 第đệ 十thập 住trụ 。 六lục 決quyết 定định 行hành 地địa 。 即tức 第đệ 十thập 一nhất 住trụ 。 七thất 以dĩ 後hậu 二nhị 住trụ 為vi 到đáo 究cứu 竟cánh 地địa 。 前tiền 六lục 唯duy 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 七thất 菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。 雜tạp 立lập 為vi 地địa 五ngũ 依y 仁nhân 王vương 下hạ 卷quyển 。 說thuyết 十thập 三tam 法Pháp 師sư 各các 住trụ 一nhất 位vị 。 即tức 當đương 第đệ 一nhất 。 言ngôn 十thập 三tam 者giả 。 一nhất 習tập 種chủng 性tánh 。 二nhị 性tánh 種chủng 性tánh 。 三tam 道đạo 種chủng 性tánh 。 四tứ 善thiện 覺giác 摩ma 訶ha 衍diễn 。 五ngũ 德đức 慧tuệ 。 六lục 明minh 慧tuệ 。 七thất 爾nhĩ 焰diễm 。 八bát 勝thắng 達đạt 。 九cửu 常thường 現hiện 真chân 實thật 。 十thập 玄huyền 達đạt 。 十thập 一nhất 等đẳng 覺giác 。 即tức 八bát 地địa 。 十thập 二nhị 慧tuệ 光quang 神thần 變biến 。 即tức 當đương 九cửu 地địa 。 十thập 三tam 觀quán 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 義nghĩa 當đương 十Thập 地Địa 及cập 等đẳng 覺giác 。 而nhi 佛Phật 非phi 十thập 三tam 之chi 數số 。 六lục 依y 仁nhân 王vương 上thượng 卷quyển 。 五ngũ 忍nhẫn 之chi 中trung 。 此thử 當đương 伏phục 忍nhẫn 之chi 下hạ 。 言ngôn 五ngũ 忍nhẫn 者giả 。 謂vị 伏phục 忍nhẫn 信tín 忍nhẫn 順thuận 忍nhẫn 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 各các 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 如như 次thứ 配phối 三tam 賢hiền 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 。 七thất 亦diệc 依y 仁nhân 王vương 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 。 當đương 其kỳ 第đệ 二nhị 。 八bát 依y 瓔anh 珞lạc 四tứ 十thập 二nhị 賢hiền 聖thánh 位vị 。 當đương 於ư 下hạ 賢hiền 十thập 住trụ 。 以dĩ 不bất 立lập 十thập 信tín 。 十thập 信tín 攝nhiếp 在tại 十thập 住trụ 中trung 故cố 。 九cửu 依y 瓔anh 珞lạc 六lục 種chủng 性tánh 。 亦diệc 當đương 第đệ 一nhất 。 言ngôn 六lục 性tánh 者giả 。 一nhất 習tập 種chủng 性tánh 。 二nhị 性tánh 種chủng 性tánh 。 三tam 道đạo 種chủng 性tánh 。 四tứ 聖thánh 種chủng 性tánh 。 五ngũ 等đẳng 覺giác 性tánh 。 六lục 妙diệu 覺giác 性tánh 。 若nhược 依y 楞lăng 伽già 等đẳng 無vô 復phục 地địa 位vị 。 十thập 依y 此thử 經Kinh 說thuyết 四tứ 十thập 二nhị 位vị 。 無vô 別biệt 資tư 糧lương 加gia 行hành 等đẳng 名danh 。 然nhiên 所sở 說thuyết 位vị 依y 法pháp 性tánh 。 立lập 行hành 布bố 圓viên 融dung 二nhị 俱câu 無vô 礙ngại 。 如như 玄huyền 文văn 辯biện 。 十thập 信tín 開khai 合hợp 已dĩ 見kiến 賢hiền 首thủ 品phẩm 。 第đệ 五ngũ 佛Phật 子tử 云vân 何hà 為vi 下hạ 。 說thuyết 分phần/phân 。 即tức 是thị 行hành 相tương/tướng 。 釋thích 此thử 十thập 住trụ 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 一nhất 一nhất 段đoạn 中trung 皆giai 先tiên 徵trưng 後hậu 釋thích 。 釋thích 中trung 皆giai 先tiên 明minh 自tự 分phần/phân 後hậu 明minh 勝thắng 進tiến 。 又hựu 前tiền 是thị 住trụ 位vị 後hậu 是thị 起khởi 行hành 。 今kim 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 先tiên 徵trưng 可khả 知tri 。 釋thích 自tự 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 發phát 心tâm 之chi 緣duyên 。 後hậu 正chánh 明minh 緣duyên 境cảnh 發phát 心tâm 。 今kim 初sơ 。 文văn 列liệt 十thập 緣duyên 義nghĩa 含hàm 四tứ 因nhân 。 謂vị 信tín 悲bi 智trí 及cập 種chủng 性tánh 也dã 。 見kiến 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 是thị 初sơ 總tổng 相tương/tướng 。 發phát 菩Bồ 提Đề 下hạ 。 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 中trung 間gian 十thập 句cú 別biệt 顯hiển 不bất 同đồng 。 一nhất 形hình 貌mạo 容dung 儀nghi 。 二nhị 顯hiển 色sắc 大đại 相tương/tướng 。 三tam 具cụ 隨tùy 好hảo/hiếu 故cố 。 人nhân 所sở 樂nhạo 見kiến 。 上thượng 三tam 觀quán 外ngoại 相tướng 也dã 。 四tứ 時thời 乃nãi 一nhất 出xuất 。 出xuất 便tiện 利lợi 益ích 故cố 為vi 難nan 遇ngộ 。 此thử 通thông 內nội 外ngoại 。 五ngũ 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 此thử 明minh 內nội 德đức 。 六lục 神thần 變biến 難nan 思tư 即tức 神thần 足túc 論luận 。 此thử 唯duy 外ngoại 用dụng 。 於ư 上thượng 六lục 中trung 隨tùy 見kiến 一nhất 事sự 。 發phát 生sanh 淨tịnh 信tín 。 欣hân 心tâm 上thượng 求cầu 。 此thử 若nhược 可khả 修tu 我ngã 定định 當đương 取thủ 。 七thất 聞văn 授thọ 記ký 。 含hàm 於ư 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 聞văn 授thọ 記ký 作tác 佛Phật 。 希hy 預dự 其kỳ 數số 。 二nhị 聞văn 記ký 當đương 事sự 希hy 得đắc 此thử 知tri 。 皆giai 記ký 心tâm 輪luân 。 八bát 聽thính 教giáo 誡giới 。 知tri 惡ác 可khả 斷đoạn 善thiện 可khả 進tiến 修tu 。 即tức 教giáo 誡giới 輪luân 。 上thượng 皆giai 信tín 智trí 為vi 因nhân 。 九cửu 見kiến 受thọ 苦khổ 起khởi 悲bi 心tâm 。 未vị 必tất 聞văn 教giáo 。 以dĩ 種chủng 性tánh 內nội 具cụ 法pháp 爾nhĩ 慈từ 恕thứ 。 即tức 悲bi 因nhân 也dã 。 十thập 聞văn 廣quảng 大đại 法pháp 謂vị 佛Phật 功công 德đức 。 義nghĩa 兼kiêm 法pháp 滅diệt 或hoặc 傳truyền 或hoặc 護hộ 。 因nhân 通thông 悲bi 智trí 種chủng 性tánh 之chi 因nhân 。 義nghĩa 通thông 前tiền 十thập 。 此thử 之chi 十thập 緣duyên 。 與dữ 賢hiền 首thủ 品phẩm 所sở 引dẫn 瑜du 伽già 四tứ 緣duyên 。 但đãn 開khai 合hợp 之chi 異dị 耳nhĩ 。 謂vị 前tiền 六lục 見kiến 佛Phật 緣duyên 。 次thứ 二nhị 聞văn 法Pháp 緣duyên 。 次thứ 一nhất 見kiến 生sanh 受thọ 苦khổ 緣duyên 。 後hậu 即tức 見kiến 法pháp 滅diệt 也dã 。 後hậu 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 者giả 。 唯duy 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 方phương 成thành 前tiền 事sự 結kết 前tiền 也dã 。 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 生sanh 後hậu 。 緣duyên 難nan 得đắc 法pháp 而nhi 發phát 心tâm 也dã 。 第đệ 二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 正chánh 明minh 緣duyên 境cảnh 發phát 心tâm 。 前tiền 言ngôn 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 十thập 種chủng 智trí 力lực 。 即tức 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 文văn 有hữu 標tiêu 徵trưng 列liệt 名danh 結kết 數số 。 而nhi 義nghĩa 見kiến 初sơ 品phẩm 。 大đại 同đồng 初Sơ 地Địa 。 為vì 得đắc 十Thập 力Lực 故cố 等đẳng 。 又hựu 此thử 十Thập 力Lực 於ư 一nhất 實thật 智trí 而nhi 開khai 為vi 十thập 。 化hóa 生sanh 事sự 足túc 義nghĩa 含hàm 悲bi 智trí 。 故cố 略lược 舉cử 之chi 。 非phi 不bất 緣duyên 佛Phật 餘dư 之chi 功công 德đức 。 第đệ 二nhị 勝thắng 進tiến 文văn 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 次thứ 徵trưng 列liệt 。 後hậu 徵trưng 釋thích 。 今kim 初sơ 。 謂vị 欲dục 求cầu 勝thắng 位vị 應ưng 自tự 勸khuyến 勵lệ 亦diệc 勸khuyến 他tha 學học 。 列liệt 中trung 有hữu 十thập 不bất 出xuất 悲bi 智trí 。 供cung 佛Phật 為vi 總tổng 。 通thông 財tài 及cập 法pháp 。 下hạ 九cửu 為vi 別biệt 。 行hành 下hạ 九cửu 事sự 真chân 供cúng 養dường 故cố 。 一nhất 樂nhạo 住trụ 生sanh 死tử 。 大đại 悲bi 為vi 首thủ 故cố 。 智trí 了liễu 其kỳ 空không 。 無vô 所sở 懼cụ 故cố 。 二nhị 住trụ 為vi 主chủ 道đạo 除trừ 惡ác 。 三tam 即tức 能năng 導đạo 理lý 教giáo 之chi 法pháp 。 四tứ 示thị 果quả 令linh 欣hân 。 即tức 教giáo 之chi 所sở 至chí 。 五ngũ 學học 佛Phật 德đức 行hạnh 以dĩ 為vi 能năng 至chí 。 六lục 成thành 德đức 依y 緣duyên 故cố 生sanh 佛Phật 前tiền 。 七thất 寂tịch 前tiền 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 之chi 紛phân 動động 。 八bát 寂tịch 必tất 遠viễn 離ly 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 九cửu 不bất 失thất 悲bi 故cố 常thường 為vi 物vật 依y 。 亦diệc 是thị 總tổng 結kết 前tiền 義nghĩa 。 諸chư 所sở 施thi 為vi 。 皆giai 為vi 眾chúng 生sanh 。 大đại 悲bi 增tăng 上thượng 故cố 。 問vấn 八bát 遠viễn 離ly 生sanh 死tử 。 初sơ 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 此thử 云vân 何hà 通thông 。 略lược 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 勸khuyến 物vật 遠viễn 離ly 自tự 處xứ 無vô 厭yếm 。 二nhị 要yếu 自tự 無vô 縛phược 方phương 能năng 攝nhiếp 物vật 。 三tam 即tức 智trí 之chi 悲bi 故cố 。 樂nhạo 住trụ 生sanh 死tử 。 即tức 悲bi 之chi 智trí 。 遠viễn 離ly 輪luân 迴hồi 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 厭yếm 離ly 生sanh 死tử 。 過quá 於ư 二Nhị 乘Thừa 百bách 千thiên 萬vạn 倍bội 。 非phi 不bất 厭yếm 也dã 。 斯tư 則tắc 不bất 斷đoạn 生sanh 死tử 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 動động 真chân 際tế 常thường 隨tùy 流lưu 轉chuyển 。 成thành 不bất 住trụ 道đạo 。 又hựu 初sơ 既ký 樂nhạo 住trụ 生sanh 死tử 。 六lục 復phục 云vân 何hà 。 生sanh 諸chư 佛Phật 前tiền 。 亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 為vi 誘dụ 物vật 故cố 。 二nhị 求cầu 攝nhiếp 物vật 之chi 方phương 故cố 。 三tam 悲bi 智trí 無vô 礙ngại 故cố 。 又hựu 十thập 藏tạng 約ước 實thật 。 智trí 契khế 捨xả 聞văn 。 諸chư 佛Phật 土độ 不bất 願nguyện 往vãng 生sanh 。 此thử 約ước 權quyền 不bất 壞hoại 事sự 故cố 。 生sanh 諸chư 佛Phật 土độ 。 三tam 何hà 以dĩ 下hạ 。 徵trưng 釋thích 。 何hà 須tu 學học 此thử 。 令linh 得đắc 通thông 別biệt 二nhị 種chủng 益ích 故cố 。 別biệt 謂vị 增tăng 勝thắng 廣quảng 大đại 。 此thử 之chi 別biệt 益ích 皆giai 希hy 後hậu 位vị 。 準chuẩn 下hạ 頌tụng 文văn 亦diệc 令linh 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 。 有hữu 所sở 聞văn 下hạ 。 諸chư 位vị 通thông 益ích 。 以dĩ 解giải 從tùng 內nội 法pháp 故cố 不bất 由do 他tha 。 他tha 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 他tha 人nhân 。 二nhị 者giả 心tâm 外ngoại 。 三tam 者giả 性tánh 外ngoại 。 自tự 解giải 亦diệc 三tam 。 一nhất 者giả 熏huân 習tập 成thành 性tánh 故cố 。 能năng 自tự 解giải 。 二nhị 了liễu 唯duy 心tâm 。 三tam 了liễu 唯duy 性tánh 故cố 。 下hạ 云vân 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 復phục 言ngôn 有hữu 所sở 聞văn 耶da 。 謂vị 汎# 爾nhĩ 聞văn 故cố 。 或hoặc 自tự 披phi 尋tầm 。 聞văn 乃nãi 約ước 法pháp 開khai 悟ngộ 約ước 義nghĩa 。 必tất 不bất 假giả 人nhân 委ủy 曲khúc 指chỉ 授thọ 故cố 。 不bất 由do 他tha 究cứu 竟cánh 。 則tắc 是thị 佛Phật 無vô 師sư 智trí 。 下hạ 諸chư 位vị 中trung 並tịnh 同đồng 此thử 釋thích 。 有hữu 云vân 。 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 云vân 不bất 由do 他tha 。 但đãn 是thị 初sơ 意ý 。 何hà 足túc 可khả 尚thượng 。 又hựu 引dẫn 下hạ 文văn 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 悟ngộ 不bất 由do 師sư 。 然nhiên 求cầu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 無vô 有hữu 厭yếm 足túc 。 亦diệc 非phi 此thử 意ý 。 彼bỉ 據cứ 雙song 行hành 此thử 約ước 自tự 悟ngộ 故cố 。 第đệ 二nhị 治trị 地địa 住trụ 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 徵trưng 可khả 知tri 。 二nhị 釋thích 中trung 。 自tự 分phần/phân 內nội 文văn 有hữu 四tứ 別biệt 。 一nhất 標tiêu 二nhị 徵trưng 三tam 列liệt 四tứ 結kết 。 下hạ 諸chư 自tự 分phần/phân 皆giai 倣# 此thử 知tri 。 列liệt 中trung 十thập 心tâm 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 於ư 一nhất 一nhất 眾chúng 生sanh 。 各các 起khởi 十thập 心tâm 。 二nhị 為vi 辨biện 差sai 別biệt 對đối 八bát 種chủng 眾chúng 生sanh 。 一nhất 於ư 怨oán 眾chúng 生sanh 非phi 直trực 不bất 念niệm 加gia 報báo 。 亦diệc 乃nãi 授thọ 與dữ 利lợi 益ích 。 二nhị 於ư 貧bần 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 欲dục 令linh 遠viễn 離ly 故cố 起khởi 悲bi 心tâm 。 三tam 於ư 危nguy 懼cụ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 樂lạc 具cụ 不bất 盡tận 。 四tứ 於ư 惡ác 行hành 眾chúng 生sanh 。 令linh 安an 住trụ 善thiện 行hành 。 五ngũ 於ư 得đắc 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 矜căng 愍mẫn 心tâm 。 不bất 令linh 放phóng 逸dật 。 六lục 於ư 外ngoại 道đạo 。 未vị 發phát 心tâm 者giả 。 攝nhiếp 令linh 正chánh 信tín 發phát 心tâm 。 七thất 已dĩ 發phát 心tâm 同đồng 行hành 者giả 。 守thủ 令linh 不bất 退thoái 。 八bát 於ư 一nhất 切thiết 攝nhiếp 菩Bồ 提Đề 願nguyện 眾chúng 生sanh 。 取thủ 如như 己kỷ 身thân 。 於ư 此thử 開khai 二nhị 。 謂vị 於ư 乘thừa 大Đại 道Đạo 集tập 進tiến 趣thú 者giả 。 推thôi 之chi 如như 師sư 。 集tập 具cụ 足túc 功công 德đức 者giả 。 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 此thử 十thập 大đại 同đồng 第đệ 二nhị 地địa 集tập 義nghĩa 中trung 釋thích 。 以dĩ 斯tư 十thập 心tâm 。 治trị 自tự 心tâm 地địa 。 二nhị 勝thắng 進tiến 亦diệc 三tam 。 列liệt 中trung 十thập 法pháp 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 相tương/tướng 可khả 知tri 。 別biệt 依y 展triển 轉chuyển 。 一nhất 總tổng 求cầu 多đa 聞văn 。 為vi 二nhị 利lợi 行hành 依y 。 二nhị 聞văn 已dĩ 閑nhàn 靜tĩnh 思tư 修tu 。 三tam 聞văn 必tất 依y 友hữu 。 四tứ 於ư 友hữu 求cầu 請thỉnh 言ngôn 必tất 和hòa 悅duyệt 。 五ngũ 問vấn 不bất 非phi 時thời 。 六lục 不bất 怖bố 深thâm 法Pháp 。 而nhi 不bất 能năng 受thọ 。 不bất 怯khiếp 行hành 法pháp 而nhi 不bất 能năng 行hành 。 七thất 以dĩ 思tư 慧tuệ 力lực 解giải 達đạt 深thâm 義nghĩa 。 非phi 但đãn 多đa 聞văn 於ư 義nghĩa 不bất 了liễu 。 八bát 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 說thuyết 親thân 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 近cận 因nhân 緣duyên 故cố 。 今kim 展triển 為vi 十thập 。 九cửu 成thành 行hành 伏phục 惑hoặc 故cố 離ly 愚ngu 迷mê 。 十thập 觀quán 智trí 照chiếu 理lý 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 。 故cố 安an 住trụ 不bất 動động 。 三tam 徵trưng 釋thích 。 所sở 以dĩ 修tu 者giả 上thượng 十thập 多đa 約ước 智trí 。 以dĩ 智trí 導đạo 悲bi 令linh 轉chuyển 增tăng 也dã 。 通thông 益ích 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 修tu 行hành 住trụ 。 釋thích 中trung 先tiên 明minh 自tự 分phần/phân 。 是thị 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。 後hậu 明minh 勝thắng 進tiến 是thị 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 前tiền 中trung 。 然nhiên 此thử 十thập 無vô 常thường 大đại 同đồng 三tam 地địa 。 彼bỉ 論luận 具cụ 釋thích 。 引dẫn 中trung 邊biên 釋thích 已dĩ 見kiến 問vấn 明minh 。 既ký 文văn 義nghĩa 包bao 含hàm 略lược 舉cử 一nhất 兩lưỡng 。 論luận 云vân 命mạng 行hành 不bất 住trụ 總tổng 名danh 無vô 常thường 。 此thử 總tổng 句cú 也dã 。 然nhiên 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 二nhị 者giả 一nhất 期kỳ 無vô 常thường 。 於ư 何hà 無vô 常thường 依y 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 。 逼bức 迫bách 相tương/tướng 故cố 苦khổ 也dã 。 瑜du 伽già 三tam 十thập 四tứ 云vân 。 由do 無vô 常thường 行hành 作tác 意ý 。 為vi 先tiên 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 。 由do 苦khổ 無vô 所sở 得đắc 行hành 趣thú 入nhập 空không 行hành 。 空không 故cố 不bất 自tự 在tại 。 由do 不bất 自tự 在tại 趣thú 入nhập 無vô 我ngã 。 此thử 四tứ 即tức 苦khổ 下hạ 。 四tứ 行hành 相tương/tướng 也dã 。 五ngũ 無vô 作tác 者giả 。 但đãn 緣duyên 有hữu 故cố 。 由do 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 故cố 無vô 造tạo 作tác 。 由do 皆giai 苦khổ 故cố 。 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 但đãn 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 即tức 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 不bất 可khả 樂lạc 想tưởng 。 以dĩ 彼bỉ 空không 故cố 。 萬vạn 法pháp 無vô 體thể 物vật 無vô 當đương 名danh 之chi 實thật 。 以dĩ 無vô 我ngã 故cố 。 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 非phi 在tại 色sắc 中trung 乃nãi 至chí 識thức 中trung 。 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 觀quán 能năng 取thủ 也dã 。 無vô 堅kiên 實thật 者giả 。 觀quán 所sở 取thủ 也dã 。 問vấn 涅Niết 槃Bàn 比Bỉ 丘Khâu 作tác 無vô 常thường 想tưởng 。 佛Phật 呵ha 倒đảo 惑hoặc 。 云vân 何hà 入nhập 住trụ 作tác 無vô 常thường 觀quán 。 答đáp 彼bỉ 但đãn 得đắc 名danh 不bất 得đắc 其kỳ 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 該cai 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 故cố 佛Phật 呵ha 之chi 。 今kim 但đãn 說thuyết 生sanh 死tử 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 又hựu 無vô 常thường 者giả 。 未vị 會hội 法Pháp 身thân 故cố 。 苦khổ 者giả 。 未vị 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 空không 者giả 。 無vô 善thiện 有hữu 故cố 。 無vô 我ngã 者giả 。 未vị 得đắc 八bát 自tự 在tại 故cố 。 則tắc 前tiền 四tứ 句cú 自tự 說thuyết 生sanh 死tử 。 次thứ 無vô 作tác 等đẳng 四tứ 自tự 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 故cố 。 無vô 作tác 樂nhạc 故cố 。 無vô 味vị 我ngã 故cố 不bất 如như 名danh 。 淨tịnh 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 然nhiên 二nhị 理lý 不bất 偏thiên 照chiếu 與dữ 之chi 符phù 。 猶do 懸huyền 鏡kính 高cao 堂đường 萬vạn 像tượng 斯tư 鑑giám 。 又hựu 初sơ 四tứ 句cú 則tắc 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 次thứ 四tứ 則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 故cố 云vân 無vô 作tác 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 洞đỗng 達đạt 。 空không 無vô 所sở 起khởi 。 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 因nhân 起khởi 有hữu 苦khổ 。 起khởi 即tức 無vô 起khởi 故cố 無vô 味vị 也dã 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 。 是thị 空không 義nghĩa 。 人nhân 法pháp 二nhị 空không 空không 亦diệc 空không 故cố 。 故cố 不bất 如như 名danh 。 於ư 我ngã 無vô 我ngã 而nhi 不bất 二nhị 。 是thị 無vô 我ngã 義nghĩa 。 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 我ngã 。 或hoặc 說thuyết 於ư 無vô 我ngã 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 故cố 。 無vô 處xứ 所sở 。 故cố 菴am 提đề 遮già 經kinh 。 說thuyết 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 生sanh 滅diệt 卻khước 是thị 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 瑜du 伽già 四tứ 十thập 六lục 云vân 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 一nhất 切thiết 行hành 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 行hành 言ngôn 說thuyết 自tự 性tánh 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 常thường 無vô 所sở 有hữu 。 如như 是thị 諸chư 行hành 。 常thường 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 得đắc 斯tư 意ý 則tắc 入nhập 中trung 道đạo 。 若nhược 依y 中trung 邊biên 論luận 約ước 三tam 性tánh 說thuyết 。 則tắc 初sơ 後hậu 二nhị 性tánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 則tắc 生sanh 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 又hựu 無vô 作tác 者giả 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 故cố 。 無vô 味vị 者giả 。 非phi 苦khổ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 不bất 如như 名danh 者giả 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。 言ngôn 不bất 及cập 故cố 。 無vô 處xứ 所sở 者giả 。 非phi 我ngã 非phi 無vô 我ngã 。 不bất 在tại 生sanh 死tử 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 念niệm 想tưởng 無vô 故cố 。 無vô 堅kiên 實thật 者giả 。 實thật 與dữ 不bất 實thật 相tướng 待đãi 有hữu 故cố 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 是thị 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 小Tiểu 乘Thừa 不bất 求cầu 種chủng 智trí 。 不bất 欲dục 廣quảng 知tri 故cố 。 十thập 中trung 初sơ 三tam 是thị 作tác 佛Phật 事sự 處xứ 。 眾chúng 生sanh 是thị 所sở 度độ 。 法Pháp 界Giới 是thị 能năng 度độ 。 世thế 界giới 是thị 度độ 處xứ 。 次thứ 四tứ 界giới 是thị 起khởi 見kiến 處xứ 。 外ngoại 道đạo 計kế 大đại 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 。 小Tiểu 乘Thừa 計kế 大đại 為vi 諸chư 色sắc 因nhân 。 又hựu 成thành 身thân 之chi 體thể 。 後hậu 三tam 界giới 是thị 繫hệ 縛phược 處xứ 云vân 何hà 觀quán 耶da 。 一nhất 觀quán 其kỳ 相tương/tướng 委ủy 細tế 而nhi 知tri 。 二nhị 觀quán 其kỳ 性tánh 甚thậm 深thâm 平bình 等đẳng 。 三tam 徵trưng 意ý 云vân 。 但đãn 總tổng 觀quán 無vô 常thường 何hà 用dụng 廣quảng 知tri 。 釋thích 意ý 云vân 。 觀quán 空không 不bất 礙ngại 廣quảng 有hữu 知tri 見kiến 。 性tánh 相tướng 兼kiêm 了liễu 法pháp 智trí 增tăng 明minh 故cố 。 第đệ 四tứ 生sanh 貴quý 住trụ 。 自tự 分phần/phân 中trung 有hữu 五ngũ 。 謂vị 釋thích 名danh 標tiêu 徵trưng 列liệt 結kết 也dã 。 從tùng 聖thánh 教giáo 生sanh 者giả 。 謂vị 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 等đẳng 流lưu 無vô 漏lậu 教giáo 法pháp 生sanh 其kỳ 智trí 故cố 。 又hựu 下hạ 偈kệ 云vân 。 佛Phật 子tử 於ư 法pháp 如như 是thị 觀quán 。 從tùng 佛Phật 親thân 生sanh 名danh 佛Phật 子tử 。 此thử 約ước 能năng 說thuyết 人nhân 也dã 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 了liễu 達đạt 諸chư 有hữu 無vô 所sở 有hữu 。 超siêu 過quá 彼bỉ 法pháp 生sanh 法Pháp 界Giới 。 此thử 約ước 理lý 也dã 。 上thượng 三tam 義nghĩa 皆giai 能năng 生sanh 後hậu 一nhất 義nghĩa 。 兼kiêm 顯hiển 所sở 生sanh 之chi 處xứ 。 又hựu 能năng 說thuyết 所sở 說thuyết 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 成thành 此thử 三tam 異dị 。 從tùng 此thử 三tam 生sanh 並tịnh 可khả 尊tôn 貴quý 。 列liệt 中trung 十thập 事sự 同đồng 四tứ 地địa 。 十thập 種chủng 法pháp 智trí 但đãn 有hữu 開khai 合hợp 耳nhĩ 。 既ký 從tùng 聖thánh 教giáo 生sanh 成thành 就tựu 四Tứ 智Trí 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 一nhất 自tự 住trú 處xứ 智trí 。 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 。 亦diệc 所sở 生sanh 也dã 。 二nhị 同đồng 敬kính 智trí 。 於ư 佛Phật 淨tịnh 信tín 故cố 亦diệc 能năng 生sanh 也dã 。 三tam 真Chân 如Như 智trí 。 善thiện 觀quán 察sát 法pháp 故cố 。 亦diệc 所sở 生sanh 處xứ 也dã 。 法pháp 即tức 法Pháp 界Giới 。 四tứ 分phân 別biệt 所sở 說thuyết 智trí 。 即tức 餘dư 七thất 句cú 。 謂vị 了liễu 眾chúng 生sanh 空không 有hữu 。 佛Phật 土độ 權quyền 實thật 世thế 界giới 染nhiễm 淨tịnh 。 行hành 業nghiệp 善thiện 惡ác 果quả 報báo 苦khổ 樂lạc 。 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 具cụ 如như 常thường 釋thích 。 後hậu 十thập 勝thắng 進tiến 。 初sơ 三tam 解giải 了liễu 通thông 於ư 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 次thứ 三tam 修tu 集tập 行hành 法pháp 。 次thứ 三tam 誓thệ 當đương 滿mãn 果quả 。 後hậu 一nhất 別biệt 了liễu 理lý 法pháp 。 後hậu 徵trưng 釋thích 。 意ý 欲dục 進tiến 後hậu 位vị 真chân 俗tục 平bình 等đẳng 故cố 。 徧biến 觀quán 三tam 世thế 不bất 殊thù 方phương 知tri 平bình 等đẳng 故cố 。 第đệ 五ngũ 具cụ 足túc 方phương 便tiện 住trụ 者giả 。 自tự 分phần/phân 十thập 心tâm 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 也dã 。 勝thắng 進tiến 十thập 心tâm 亦diệc 具cụ 足túc 也dã 。 今kim 自tự 分phần/phân 中trung 。 即tức 第đệ 二nhị 住trụ 發phát 起khởi 此thử 心tâm 。 今kim 以dĩ 所sở 修tu 善thiện 根căn 。 正chánh 向hướng 所sở 為vi 。 例lệ 前tiền 解giải 釋thích 文văn 並tịnh 可khả 見kiến 。 今kim 別biệt 為vi 一nhất 勢thế 。 謂vị 初sơ 是thị 總tổng 句cú 。 救cứu 苦khổ 護hộ 善thiện 故cố 。 云vân 何hà 護hộ 善thiện 。 一nhất 授thọ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 如như 經kinh 饒nhiêu 益ích 故cố 。 二nhị 令linh 得đắc 樂lạc 果quả 謂vị 安an 樂lạc 故cố 。 三tam 哀ai 愍mẫn 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 令linh 著trước 故cố 。 四tứ 云vân 何hà 救cứu 苦khổ 。 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 何hà 者giả 是thị 苦khổ 。 苦khổ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 三tam 災tai 八bát 難nạn 。 二nhị 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 云vân 何hà 能năng 離ly 。 一nhất 教giáo 生sanh 淨tịnh 信tín 。 二nhị 由do 淨tịnh 信tín 故cố 授thọ 以dĩ 三tam 學học 。 令linh 諸chư 根căn 煩phiền 惱não 皆giai 得đắc 調điều 伏phục 。 云vân 何hà 得đắc 樂lạc 。 謂vị 咸hàm 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 苦khổ 是thị 真chân 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 初sơ 句cú 九cửu 字tự 流lưu 至chí 於ư 此thử 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 。 前tiền 六lục 義nghĩa 含hàm 深thâm 廣quảng 後hậu 四tứ 唯duy 顯hiển 甚thậm 深thâm 。 云vân 何hà 廣quảng 耶da 。 一nhất 無vô 涯nhai 畔bạn 。 二nhị 無vô 分phần/phân 限hạn 。 三tam 離ly 算toán 數số 。 四tứ 言ngôn 思tư 莫mạc 儔trù 。 五ngũ 色sắc 類loại 非phi 一nhất 。 六lục 非phi 稱xưng 量lượng 盡tận 。 所sở 言ngôn 深thâm 者giả 無vô 邊biên 。 謂vị 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 故cố 。 無vô 量lượng 者giả 。 常thường 一nhất 剎sát 那na 無vô 長trường 短đoản 故cố 。 無vô 數số 者giả 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 不bất 墮đọa 數số 故cố 。 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 即tức 妄vọng 即tức 真chân 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 故cố 。 無vô 量lượng 色sắc 者giả 頓đốn 現hiện 身thân 器khí 故cố 。 不bất 可khả 量lượng 者giả 。 出xuất 二nhị 量lượng 故cố 。 後hậu 四tứ 中trung 。 七thất 為vi 總tổng 句cú 。 人nhân 法pháp 空không 故cố 。 此thử 云vân 何hà 空không 。 八bát 約ước 能năng 成thành 。 非phi 是thị 自tự 他tha 共cộng 所sở 作tác 故cố 。 九cửu 約ước 所sở 成thành 。 內nội 外ngoại 推thôi 尋tầm 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 十thập 無vô 自tự 性tánh 。 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。 無vô 性tánh 故cố 空không 。 無vô 性tánh 故cố 誰thùy 能năng 作tác 。 無vô 性tánh 故cố 無vô 所sở 有hữu 。 非phi 斷đoạn 無vô 也dã 。 又hựu 七thất 八bát 九cửu 。 是thị 三tam 脫thoát 門môn 。 三tam 徵trưng 釋thích 意ý 云vân 。 雙song 明minh 深thâm 廣quảng 。 性tánh 相tướng 交giao 徹triệt 。 則tắc 轉chuyển 復phục 增tăng 勝thắng 。 形hình 奪đoạt 兩lưỡng 亡vong 。 皆giai 無vô 染nhiễm 著trước 成thành 般Bát 若Nhã 故cố 。 第đệ 六lục 正chánh 心tâm 住trụ 。 初sơ 自tự 分phần/phân 內nội 。 由do 成thành 就tựu 般Bát 若Nhã 。 了liễu 法pháp 性tánh 相tướng 故cố 。 皆giai 不bất 動động 名danh 為vi 正chánh 心tâm 。 初sơ 四tứ 約ước 所sở 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 由do 了liễu 法pháp 平bình 等đẳng 。 聲thanh 如như 谷cốc 響hưởng 故cố 。 於ư 讚tán 毀hủy 不bất 生sanh 欣hân 慼thích 。 又hựu 在tại 執chấp 應ưng 毀hủy 就tựu 理lý 應ưng 讚tán 故cố 。 故cố 商Thương 主Chủ 天Thiên 子Tử 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 不bất 毀hủy 語ngữ 言ngôn 。 而nhi 能năng 至chí 其kỳ 解giải 脫thoát 中trung 故cố 。 次thứ 三tam 約ước 所sở 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 有hữu 量lượng 無vô 量lượng 。 是thị 斷đoạn 常thường 邊biên 菩Bồ 薩Tát 不bất 墮đọa 。 有hữu 垢cấu 無vô 垢cấu 是thị 增tăng 減giảm 邊biên 。 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 易dị 度độ 難nan 度độ 是thị 苦khổ 樂lạc 邊biên 菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 。 又hựu 有hữu 垢cấu 者giả 難nạn/nan 無vô 垢cấu 者giả 易dị 。 又hựu 亦diệc 反phản 此thử 。 以dĩ 不bất 發phát 心tâm 不bất 知tri 垢cấu 故cố 。 名danh 之chi 為vi 無vô 。 後hậu 三tam 約ước 所sở 知tri 法Pháp 界Giới 。 有hữu 量lượng 無vô 量lượng 。 亦diệc 是thị 斷đoạn 常thường 。 餘dư 二nhị 增tăng 減giảm 。 已dĩ 得đắc 正chánh 心tâm 故cố 皆giai 不bất 動động 。 又hựu 約ước 眾chúng 生sanh 大đại 悲bi 。 大đại 願nguyện 無vô 限hạn 量lượng 故cố 。 了liễu 法Pháp 界Giới 性tánh 超siêu 量lượng 非phi 量lượng 故cố 。 知tri 法Pháp 界Giới 相tương/tướng 緣duyên 成thành 世thế 界giới 。 說thuyết 有hữu 成thành 壞hoại 非phi 成thành 壞hoại 故cố 。 體thể 有hữu 相tương/tướng 無vô 體thể 無vô 相tướng 有hữu 。 皆giai 自tự 在tại 故cố 。 況huống 並tịnh 音âm 聲thanh 性tánh 離ly 。 何hà 足túc 動động 哉tai 。 後hậu 十thập 勝thắng 進tiến 中trung 。 然nhiên 勸khuyến 學học 者giả 。 通thông 聞văn 思tư 修tu 。 偈kệ 云vân 聽thính 聞văn 乃nãi 一nhất 義nghĩa 爾nhĩ 。 列liệt 中trung 一nhất 自tự 性tánh 之chi 相tướng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 二nhị 緣duyên 起khởi 想tưởng 成thành 故cố 。 三tam 圓viên 成thành 性tánh 淨tịnh 故cố 。 四tứ 能năng 成thành 非phi 有hữu 。 五ngũ 所sở 成thành 無vô 實thật 。 六lục 自tự 性tánh 本bổn 空không 。 七thất 空không 性tánh 亦diệc 離ly 。 八bát 喻dụ 上thượng 緣duyên 現hiện 。 九cửu 喻dụ 上thượng 想tưởng 生sanh 。 十thập 總tổng 離ly 取thủ 捨xả 出xuất 沒một 想tưởng 故cố 。 此thử 與dữ 六lục 地địa 取thủ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 分phân 別biệt 慢mạn 對đối 治trị 文văn 多đa 相tương 似tự 。 三tam 徵trưng 釋thích 云vân 。 此thử 如như 順thuận 忍nhẫn 欲dục 進tiến 後hậu 位vị 不bất 退thoái 忍nhẫn 故cố 。 第đệ 七thất 不bất 退thoái 。 住trụ 自tự 分phần/phân 十thập 中trung 初sơ 三tam 三Tam 寶Bảo 。 次thứ 二nhị 別biệt 顯hiển 前tiền 法pháp 。 次thứ 三tam 別biệt 明minh 初sơ 佛Phật 。 後hậu 二nhị 約ước 佛Phật 境cảnh 智trí 通thông 佛Phật 法Pháp 也dã 。 而nhi 十thập 皆giai 言ngôn 。 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 大đại 同đồng 前tiền 位vị 。 然nhiên 此thử 位vị 中trung 。 已dĩ 入nhập 無vô 生sanh 知tri 所sở 聞văn 法Pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 又hựu 前tiền 位vị 會hội 事sự 入nhập 理lý 。 令linh 心tâm 不bất 動động 。 今kim 此thử 事sự 理lý 雙song 現hiện 。 而nhi 心tâm 不bất 退thoái 。 後hậu 位vị 從tùng 理lý 向hướng 事sự 。 唯duy 隨tùy 事sự 行hành 轉chuyển 純thuần 熟thục 故cố 。 是thị 故cố 前tiền 位vị 於ư 三Tam 寶Bảo 等đẳng 。 但đãn 聞văn 讚tán 毀hủy 忍nhẫn 之chi 尚thượng 易dị 。 今kim 聞văn 有hữu 無vô 利lợi 害hại 轉chuyển 深thâm 。 成thành 忍nhẫn 則tắc 難nạn/nan 。 故cố 過quá 前tiền 位vị 。 又hựu 前tiền 言ngôn 不bất 動động 但đãn 能năng 正chánh 心tâm 。 今kim 云vân 不bất 退thoái 有hữu 進tiến 趣thú 義nghĩa 。 又hựu 權quyền 實thật 方phương 便tiện 。 皆giai 悉tất 通thông 達đạt 。 有hữu 無vô 等đẳng 言ngôn 皆giai 有hữu 在tại 故cố 。 佛Phật 則tắc 色sắc 相tướng 虛hư 無vô 。 應ứng 機cơ 為vi 有hữu 。 法pháp 則tắc 離ly 相tương 離ly 性tánh 不bất 壞hoại 相tương/tướng 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 同đồng 佛Phật 。 次thứ 二nhị 中trung 約ước 事sự 行hành 為vi 有hữu 。 入nhập 理lý 行hành 為vi 無vô 。 出xuất 離ly 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 自tự 行hành 。 義nghĩa 同đồng 前tiền 文văn 有hữu 垢cấu 無vô 垢cấu 。 亦diệc 約ước 事sự 理lý 。 二nhị 就tựu 化hóa 他tha 。 悲bi 故cố 不bất 出xuất 由do 智trí 故cố 出xuất 。 次thứ 下hạ 三tam 句cú 。 亦diệc 論luận 有hữu 無vô 何hà 異dị 初sơ 句cú 。 初sơ 句cú 邪tà 見kiến 為vi 無vô 正chánh 信tín 言ngôn 有hữu 。 此thử 三tam 亦diệc 非phi 正chánh 見kiến 。 雖tuy 許hứa 有hữu 佛Phật 不bất 遍biến 三tam 世thế 。 或hoặc 言ngôn 過quá 去khứ 入nhập 滅diệt 。 是thị 故cố 非phi 有hữu 。 未vị 來lai 未vị 成thành 安an 得đắc 為vi 有hữu 。 現hiện 在tại 生sanh 界giới 未vị 盡tận 佛Phật 願nguyện 未vị 滿mãn 。 今kim 有hữu 佛Phật 者giả 皆giai 應ưng 現hiện 耳nhĩ 。 俱câu 有hữu 可khả 知tri 。 今kim 知tri 其kỳ 謬mậu 說thuyết 為vi 無vô 正chánh 說thuyết 為vi 有hữu 。 後hậu 二nhị 句cú 中trung 初sơ 智trí 後hậu 境cảnh 。 佛Phật 智trí 有hữu 盡tận 等đẳng 者giả 。 一nhất 竪thụ 約ước 智trí 體thể 。 以dĩ 盡tận 智trí 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 盡tận 窮cùng 未vị 來lai 故cố 名danh 為vi 無vô 盡tận 。 又hựu 若nhược 入nhập 永vĩnh 滅diệt 則tắc 名danh 為vi 盡tận 。 不bất 永vĩnh 滅diệt 度độ 。 是thị 即tức 無vô 盡tận 。 約ước 從tùng 修tu 生sanh 則tắc 名danh 為vi 盡tận 。 即tức 同đồng 無vô 為vi 故cố 名danh 無vô 盡tận 。 二nhị 橫hoạnh/hoành 就tựu 所sở 知tri 。 謂vị 法pháp 無vô 盡tận 故cố 智trí 亦diệc 無vô 盡tận 。 以dĩ 無vô 盡tận 智trí 稱xưng 無vô 盡tận 法pháp 。 則tắc 名danh 為vi 盡tận 故cố 。 法pháp 華hoa 云vân 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 如như 函hàm 大đại 蓋cái 亦diệc 大đại 。 還hoàn 將tương 無vô 盡tận 之chi 智trí 。 知tri 無vô 盡tận 法pháp 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 窮cùng 究cứu 。 知tri 依y 竪thụ 義nghĩa 半bán 了liễu 半bán 不bất 了liễu 。 知tri 依y 橫hoạnh/hoành 義nghĩa 二nhị 俱câu 是thị 了liễu 。 又hựu 相tương 待đãi 說thuyết 有hữu 盡tận 無vô 盡tận 。 就tựu 理lý 而nhi 言ngôn 並tịnh 非phi 二nhị 相tương/tướng 。 後hậu 一nhất 就tựu 境cảnh 約ước 性tánh 一nhất 相tương/tướng 。 約ước 相tương/tướng 非phi 一nhất 。 知tri 其kỳ 隨tùy 說thuyết 皆giai 非phi 遍biến 知tri 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 十thập 事sự 五ngũ 對đối 。 此thử 大đại 同đồng 地địa 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 作tác 行hành 。 對đối 治trị 發phát 起khởi 十thập 種chủng 殊thù 勝thắng 行hành 。 由do 此thử 知tri 其kỳ 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 至chí 地địa 則tắc 得đắc 權quyền 實thật 雙song 行hành 。 初sơ 一nhất 多đa 對đối 。 總tổng 含hàm 三tam 義nghĩa 。 一nhất 約ước 權quyền 實thật 。 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 說thuyết 無vô 量lượng 故cố 。 雖tuy 有hữu 眾chúng 多đa 皆giai 佛Phật 因nhân 故cố 。 二nhị 約ước 事sự 理lý 。 理lý 能năng 成thành 事sự 說thuyết 一nhất 即tức 多đa 。 事sự 能năng 顯hiển 理lý 說thuyết 多đa 即tức 一nhất 。 三tam 約ước 事sự 事sự 無vô 礙ngại 有hữu 同đồng 體thể 異dị 體thể 。 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。 二nhị 文văn 義nghĩa 對đối 。 文văn 隨tùy 於ư 義nghĩa 。 轉chuyển 變biến 密mật 意ý 故cố 。 即tức 如như 初sơ 句cú 一nhất 言ngôn 隨tùy 於ư 多đa 義nghĩa 。 義nghĩa 隨tùy 於ư 文văn 。 顯hiển 了liễu 直trực 說thuyết 故cố 。 即tức 下hạ 三tam 對đối 。 但đãn 顯hiển 事sự 理lý 一nhất 無vô 礙ngại 義nghĩa 。 若nhược 望vọng 下hạ 偈kệ 云vân 如như 是thị 一nhất 切thiết 展triển 轉chuyển 成thành 。 則tắc 文văn 義nghĩa 亦diệc 通thông 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 三tam 遍biến 計kế 理lý 無vô 情tình 有hữu 無vô 二nhị 。 四tứ 依y 他tha 幻huyễn 相tương/tướng 性tánh 空không 無vô 二nhị 。 五ngũ 圓viên 成thành 性tánh 空không 與dữ 不bất 空không 二nhị 如như 不bất 異dị 。 又hựu 上thượng 三tam 中trung 。 皆giai 以dĩ 三tam 性tánh 三tam 無vô 性tánh 相tướng 即tức 準chuẩn 思tư 。 三tam 徵trưng 釋thích 中trung 。 善thiện 能năng 出xuất 離ly 者giả 。 不bất 沈trầm 沒một 於ư 事sự 理lý 。 成thành 後hậu 位vị 自tự 在tại 也dã 。 第đệ 八bát 童đồng 真chân 住trụ 。 自tự 分phần/phân 中trung 初sơ 三tam 。 三tam 業nghiệp 無vô 失thất 。 永vĩnh 離ly 習tập 氣khí 唯duy 佛Phật 得đắc 之chi 。 任nhậm 運vận 無vô 功công 在tại 於ư 八bát 地địa 。 此thử 中trung 多đa 同đồng 八bát 地địa 。 能năng 行hành 無vô 漏lậu 故cố 。 得đắc 無vô 失thất 。 無vô 十thập 不bất 善thiện 失thất 亦diệc 無vô 錯thác 謬mậu 失thất 。 此thử 三tam 自tự 行hành 亦diệc 為vi 化hóa 體thể 。 餘dư 皆giai 利lợi 他tha 。 初sơ 一nhất 能năng 化hóa 身thân 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 願nguyện 受thọ 生sanh 。 貴quý 在tại 利lợi 人nhân 不bất 揀giản 淨tịnh 穢uế 。 慚tàm 悟ngộ 地địa 前tiền 。 許hứa 受thọ 變biến 易dị 意ý 生sanh 身thân 故cố 。 次thứ 四tứ 以dĩ 能năng 化hóa 智trí 知tri 所sở 化hóa 境cảnh 。 即tức 十Thập 力Lực 智trí 之chi 四Tứ 智Trí 也dã 。 次thứ 一nhất 化hóa 處xứ 後hậu 一nhất 化hóa 法pháp 正chánh 化hóa 。 後hậu 明minh 勝thắng 進tiến 是thị 不bất 動động 行hành 。 初sơ 六lục 於ư 剎sát 自tự 在tại 。 後hậu 四tứ 三tam 業nghiệp 自tự 在tại 。 此thử 同đồng 八bát 地địa 。 若nhược 色sắc 若nhược 土thổ/độ 皆giai 自tự 在tại 故cố 。 初sơ 一nhất 總tổng 知tri 分phân 齊tề 。 次thứ 二nhị 作tác 用dụng 持trì 兼kiêm 願nguyện 力lực 。 四tứ 十thập 眼nhãn 智trí 觀quán 。 五ngũ 有hữu 佛Phật 便tiện 詣nghệ 。 六lục 游du 以dĩ 化hóa 生sanh 。 後hậu 四tứ 中trung 。 一nhất 意ý 二nhị 身thân 三tam 語ngữ 四tứ 通thông 三tam 業nghiệp 。 下hạ 徵trưng 釋thích 意ý 。 為vi 得đắc 善thiện 巧xảo 入nhập 於ư 後hậu 位vị 。 辯biện 才tài 自tự 在tại 故cố 。 第đệ 九cửu 王vương 子tử 住trụ 。 初sơ 自tự 分phần/phân 十thập 中trung 。 一nhất 知tri 六lục 趣thú 四tứ 生sanh 。 受thọ 報báo 差sai 別biệt 。 又hựu 知tri 九cửu 種chủng 命mạng 終chung 心tâm 受thọ 生sanh 差sai 別biệt 故cố 。 二nhị 知tri 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 三tam 知tri 種chủng 等đẳng 相tương 續tục 。 非phi 如như 現hiện 行hành 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 習tập 氣khí 有hữu 四tứ 如như 九cửu 地địa 說thuyết 。 四tứ 知tri 諸chư 行hành 作tác 業nghiệp 所sở 入nhập 法Pháp 門môn 。 皆giai 善thiện 巧xảo 故cố 。 上thượng 四tứ 多đa 同đồng 九cửu 地địa 十thập 種chủng 稠trù 林lâm 。 彼bỉ 據cứ 入nhập 地địa 尤vưu 多đa 細tế 密mật 。 故cố 名danh 稠trù 林lâm 。 此thử 但đãn 云vân 知tri 。 五ngũ 知tri 法pháp 藥dược 。 是thị 智trí 成thành 就tựu 義nghĩa 。 六lục 知tri 法Pháp 師sư 軌quỹ 儀nghi 。 七thất 知tri 所sở 化hóa 處xứ 。 八bát 知tri 化hóa 時thời 。 隨tùy 根căn 生sanh 熟thục 不bất 差sai 失thất 故cố 。 後hậu 二nhị 依y 二nhị 諦đế 說thuyết 。 皆giai 說thuyết 成thành 就tựu 也dã 。 後hậu 勝thắng 進tiến 十thập 法pháp 皆giai 言ngôn 法Pháp 王Vương 者giả 。 既ký 言ngôn 王vương 子tử 倣# 佛Phật 之chi 儀nghi 。 合hợp 子tử 法pháp 度độ 。 而nhi 言ngôn 處xứ 者giả 。 即tức 是thị 位vị 也dã 。 如như 世thế 王vương 子tử 之chi 於ư 父phụ 王vương 。 今kim 對đối 辯biện 之chi 。 一nhất 善thiện 巧xảo 者giả 。 言ngôn 辭từ 安an 立lập 。 及cập 諸chư 伎kỹ 藝nghệ 悅duyệt 可khả 王vương 心tâm 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 學học 佛Phật 法Pháp 王Vương 。 說thuyết 法Pháp 言ngôn 辭từ 。 安an 立lập 權quyền 實thật 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 以dĩ 悅duyệt 佛Phật 心tâm 。 二nhị 軌quỹ 度độ 軌quỹ 。 謂vị 坐tọa 立lập 動động 中trung 規quy 矩củ 。 容dung 止chỉ 可khả 觀quán 。 度độ 謂vị 升thăng 降giáng/hàng 出xuất 入nhập 往vãng 來lai 進tiến 退thoái 可khả 度độ 。 此thử 明minh 無vô 虧khuy 戒giới 行hạnh 。 住trụ 佛Phật 威uy 儀nghi 也dã 。 三tam 宮cung 殿điện 者giả 。 父phụ 王vương 在tại 宮cung 即tức 行hành 子tử 禮lễ 。 父phụ 王vương 處xứ 殿điện 即tức 行hành 臣thần 禮lễ 。 若nhược 處xứ 涅Niết 槃Bàn 正chánh 殿điện 。 即tức 令linh 萬vạn 行hạnh 歸quy 宗tông 。 若nhược 處xứ 慈từ 悲bi 宮cung 室thất 。 則tắc 子tử 愛ái 含hàm 識thức 。 四tứ 趣thú 入nhập 者giả 。 趣thú 者giả 。 就tựu 也dã 。 謂vị 澤trạch 及cập 萬vạn 人nhân 。 入nhập 者giả 。 收thu 也dã 。 謂vị 庭đình 來lai 萬vạn 國quốc 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 無vô 機cơ 不bất 就tựu 無vô 德đức 不bất 收thu 。 五ngũ 觀quán 察sát 者giả 。 入nhập 則tắc 觀quán 父phụ 王vương 察sát 其kỳ 聲thanh 色sắc 。 出xuất 則tắc 觀quán 群quần 臣thần 知tri 其kỳ 賢hiền 愚ngu 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 則tắc 觀quán 佛Phật 教giáo 理lý 。 出xuất 則tắc 審thẩm 機cơ 可khả 否phủ/bĩ 。 六lục 灌quán 頂đảnh 者giả 。 十Thập 地Địa 有hữu 文văn 。 出xuất 現hiện 法pháp 喻dụ 雙song 辨biện 。 七thất 力lực 持trì 者giả 。 聚tụ 人nhân 則tắc 以dĩ 財tài 為vi 力lực 。 慎thận 危nguy 則tắc 以dĩ 戒giới 為vi 力lực 。 降giáng/hàng 怨oán 則tắc 以dĩ 忍nhẫn 為vi 力lực 。 廣quảng 業nghiệp 則tắc 以dĩ 勤cần 為vi 力lực 。 定định 亂loạn 則tắc 以dĩ 靜tĩnh 為vi 力lực 。 謀mưu 安an 則tắc 以dĩ 智trí 為vi 力lực 。 固cố 眾chúng 則tắc 以dĩ 仁nhân 為vi 力lực 。 制chế 敵địch 則tắc 以dĩ 眾chúng 為vi 力lực 。 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 四Tứ 等Đẳng 。 萬vạn 行hạnh 總tổng 持trì 皆giai 力lực 義nghĩa 也dã 。 持trì 財tài 以dĩ 儉kiệm 持trì 眾chúng 以dĩ 信tín 。 持trì 安an 以dĩ 不bất 憍kiêu 持trì 力lực 以dĩ 不bất 奢xa 。 餘dư 可khả 類loại 取thủ 皆giai 能năng 持trì 也dã 。 八bát 無vô 畏úy 者giả 。 為vi 上thượng 無vô 亢kháng 則tắc 無vô 憂ưu 悔hối 之chi 畏úy 。 節tiết 儉kiệm 財tài 色sắc 則tắc 無vô 病bệnh 畏úy 。 居cư 上thượng 不bất 憍kiêu 則tắc 無vô 亡vong 畏úy 。 為vi 下hạ 不bất 亂loạn 則tắc 無vô 刑hình 畏úy 。 在tại 醜xú 不bất 爭tranh 則tắc 無vô 兵binh 畏úy 。 三tam 不bất 備bị 者giả 。 永vĩnh 無vô 死tử 畏úy 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 離ly 老lão 病bệnh 死tử 。 五ngũ 種chủng 怖bố 畏úy 。 得đắc 十thập 無vô 畏úy 。 九cửu 宴yến 寢tẩm 者giả 。 晝trú 無vô 故cố 不bất 內nội 宴yến 。 夜dạ 無vô 故cố 不bất 外ngoại 寢tẩm 。 宴yến 於ư 側trắc 室thất 寢tẩm 於ư 正chánh 處xứ 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 定định 同đồng 佛Phật 。 不bất 過quá 明minh 以dĩ 躭đam 其kỳ 味vị 。 不bất 昏hôn 沈trầm 以dĩ 滯trệ 於ư 境cảnh 。 無vô 幽u 不bất 得đắc 其kỳ 味vị 。 正chánh 定định 不bất 易dị 其kỳ 心tâm 。 十thập 讚tán 歎thán 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 歌ca 讚tán 苦khổ 則tắc 哀ai 歎thán 。 讚tán 音âm 宜nghi 和hòa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 歎thán 音âm 宜nghi 哀ai 思tư 。 其kỳ 情tình 切thiết 其kỳ 辭từ 文văn 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 仰ngưỡng 讚tán 佛Phật 德đức 哀ai 歎thán 眾chúng 生sanh 。 情tình 詣nghệ 於ư 理lý 使sử 令linh 欣hân 厭yếm 。 二nhị 徵trưng 釋thích 云vân 。 欲dục 令linh 增tăng 進tiến 得đắc 於ư 後hậu 位vị 無Vô 礙Ngại 智Trí 故cố 。 第đệ 十thập 灌quán 頂đảnh 住trụ 。 文văn 亦diệc 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 徵trưng 後hậu 釋thích 。 釋thích 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 自tự 分phần/phân 後hậu 勝thắng 進tiến 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 有hữu 十thập 句cú 所sở 成thành 德đức 用dụng 。 後hậu 有hữu 十thập 句cú 讚tán 勝thắng 難nan 測trắc 。 以dĩ 位vị 終chung 故cố 加gia 此thử 一nhất 段đoạn 。 前tiền 中trung 前tiền 五ngũ 。 了liễu 世thế 界giới 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 後hậu 五ngũ 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 以dĩ 智Trí 度Độ 滿mãn 故cố 。 多đa 同đồng 大đại 盡tận 分phần/phân 智trí 成thành 就tựu 說thuyết 。 後hậu 十thập 讚tán 勝thắng 。 及cập 後hậu 勝thắng 進tiến 皆giai 是thị 神thần 通thông 。 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 分phần/phân 中trung 義nghĩa 。 今kim 讚tán 勝thắng 中trung 。 前tiền 四tứ 即tức 業nghiệp 自tự 在tại 不bất 可khả 知tri 。 一nhất 身thân 二nhị 身thân 。 用dụng 三tam 十thập 通thông 四tứ 通thông 用dụng 。 後hậu 六lục 心tâm 智trí 自tự 在tại 不bất 可khả 知tri 。 初sơ 三tam 即tức 三Tam 達Đạt 圓viên 明minh 智trí 。 四tứ 知tri 器khí 世thế 間gian 自tự 在tại 智trí 。 五ngũ 定định 心tâm 所sở 現hiện 之chi 境cảnh 。 六lục 大đại 智trí 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 並tịnh 深thâm 廣quảng 故cố 。 下hạ 位vị 不bất 知tri 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 三tam 。 初sơ 標tiêu 即tức 學học 。 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 以dĩ 當đương 位vị 滿mãn 灌quán 頂đảnh 成thành 佛Phật 。 以dĩ 攝nhiếp 諸chư 位vị 皆giai 此thử 中trung 具cụ 故cố 。 如như 法Pháp 界giới 品phẩm 海hải 幢tràng 處xứ 說thuyết 。 玄huyền 中trung 廣quảng 明minh 。 二nhị 徵trưng 列liệt 中trung 。 一nhất 學học 佛Phật 三Tam 達Đạt 智Trí 。 此thử 是thị 總tổng 句cú 。 二nhị 佛Phật 法Pháp 智trí 者giả 。 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 善thiện 出xuất 現hiện 儀nghi 。 三tam 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 四tứ 事sự 法pháp 橫hoạnh/hoành 廣quảng 。 五ngũ 大đại 用dụng 周chu 遍biến 。 六lục 身thân 智trí 光quang 照chiếu 。 七thất 神thần 力lực 持trì 令linh 不bất 壞hoại 。 法pháp 力lực 持trì 令linh 進tiến 善thiện 。 八bát 窮cùng 盡tận 所sở 化hóa 。 九cửu 知tri 化hóa 法pháp 。 十thập 了liễu 化hóa 主chủ 。 三tam 徵trưng 釋thích 成thành 十thập 勝thắng 智trí 。 復phục 更cánh 學học 者giả 。 為vi 欲dục 成thành 佛Phật 種chủng 智trí 位vị 故cố 。 然nhiên 上thượng 所sở 釋thích 大đại 依y 十Thập 地Địa 。 第đệ 六lục 顯hiển 實thật 證chứng 成thành 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 現hiện 瑞thụy 顯hiển 實thật 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 證chứng 成thành 。 前tiền 中trung 先tiên 此thử 界giới 有hữu 動động 地địa 雨vũ 供cung 。 一nhất 萬vạn 佛Phật 剎sát 猶do 劣liệt 行hành 故cố 。 後hậu 如như 此thử 下hạ 。 結kết 通thông 。 二nhị 又hựu 以dĩ 下hạ 。 菩Bồ 薩Tát 證chứng 成thành 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 能năng 證chứng 現hiện 前tiền 。 二nhị 作tác 如như 是thị 下hạ 。 發phát 言ngôn 讚tán 述thuật 。 於ư 中trung 四tứ 。 一nhất 讚tán 其kỳ 所sở 說thuyết 。 二nhị 我ngã 等đẳng 下hạ 。 舉cử 同đồng 顯hiển 證chứng 。 此thử 有hữu 四tứ 同đồng 。 一nhất 能năng 說thuyết 人nhân 。 二nhị 所sở 說thuyết 處xứ 。 三tam 者giả 會hội 主chủ 。 四tứ 所sở 說thuyết 法Pháp 。 初sơ 後hậu 與dữ 此thử 同đồng 。 中trung 二nhị 但đãn 彼bỉ 同đồng 者giả 。 法pháp 慧tuệ 表biểu 解giải 。 不bất 可khả 不bất 同đồng 法pháp 。 若nhược 不bất 同đồng 豈khởi 名danh 為vi 證chứng 。 中trung 二nhị 異dị 此thử 者giả 。 表biểu 人nhân 異dị 道đạo 同đồng 處xứ 殊thù 法pháp 一nhất 。 方phương 表biểu 通thông 方phương 之chi 說thuyết 。 成thành 證chứng 義nghĩa 也dã 。 若nhược 亦diệc 同đồng 此thử 。 將tương 謂vị 餘dư 異dị 名danh 界giới 佛Phật 不bất 同đồng 說thuyết 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 同đồng 名danh 法pháp 雲vân 妙diệu 法Pháp 。 不bất 多đa 舉cử 耶da 。 為vi 有hữu 表biểu 故cố 。 謂vị 所sở 說thuyết 法Pháp 該cai 於ư 十Thập 地Địa 故cố 。 非phi 麁thô 淺thiển 故cố 。 就tựu 所sở 說thuyết 中trung 。 眾chúng 會hội 約ước 人nhân 眷quyến 屬thuộc 兼kiêm 法pháp 。 文văn 句cú 義nghĩa 理lý 主chủ 伴bạn 皆giai 同đồng 也dã 。 三tam 佛Phật 子tử 下hạ 。 舉cử 因nhân 結kết 成thành 。 四tứ 如như 於ư 此thử 下hạ 。 結kết 通thông 廣quảng 遍biến 。 謂vị 非phi 唯duy 來lai 此thử 。 為vì 汝nhữ 作tác 證chứng 。 於ư 餘dư 處xứ 證chứng 亦diệc 同đồng 證chứng 此thử 。 彌di 顯hiển 所sở 說thuyết 是thị 通thông 方phương 也dã 。 此thử 是thị 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 結kết 通thông 。 不bất 俟sĩ 經kinh 家gia 結kết 通thông 也dã 。 問vấn 此thử 經Kinh 何hà 要yếu 十thập 方phương 同đồng 說thuyết 。 答đáp 引dẫn 攝nhiếp 之chi 教giáo 隨tùy 機cơ 不bất 一nhất 。 諸chư 方phương 有hữu 殊thù 圓viên 實thật 之chi 教giáo 法pháp 爾nhĩ 常thường 規quy 故cố 。 十thập 方phương 同đồng 說thuyết 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 同đồng 一nhất 道Đạo 故cố 。 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 無vô 異dị 路lộ 故cố 。 問vấn 說thuyết 此thử 經Kinh 處xứ 。 何hà 要yếu 遍biến 於ư 十thập 方phương 。 答đáp 能năng 詮thuyên 如như 所sở 詮thuyên 故cố 。 所sở 詮thuyên 義nghĩa 理lý 無vô 不bất 同đồng 故cố 。 表biểu 位vị 優ưu 劣liệt 證chứng 有hữu 多đa 少thiểu 。 據cứ 其kỳ 所sở 說thuyết 無vô 處xứ 不bất 該cai 。 有hữu 云vân 。 此thử 上thượng 瑞thụy 應ứng 證chứng 成thành 應ưng 在tại 偈kệ 後hậu 。 有hữu 四tứ 因nhân 故cố 。 一nhất 未vị 說thuyết 偈kệ 經kinh 猶do 未vị 了liễu 。 不bất 應ưng 先tiên 瑞thụy 先tiên 證chứng 。 二nhị 瑞thụy 證chứng 本bổn 為vi 證chứng 經kinh 。 既ký 不bất 證chứng 偈kệ 則tắc 偈kệ 應ưng 非phi 經kinh 。 三tam 證chứng 辭từ 不bất 應ưng 。 云vân 文văn 句cú 無vô 有hữu 增tăng 減giảm 。 四tứ 若nhược 許hứa 瑞thụy 徵trưng 合hợp 在tại 頌tụng 前tiền 。 頌tụng 中trung 應ưng 頌tụng 二nhị 分phần 。 假giả 使sử 梵Phạm 本bổn 如như 此thử 。 譯dịch 者giả 即tức 合hợp 迴hồi 文văn 。 此thử 乃nãi 靜tĩnh 法pháp 佳giai 判phán 。 今kim 為vi 一nhất 救cứu 。 理lý 或hoặc 可khả 通thông 。 為vi 欲dục 表biểu 說thuyết 證chứng 同đồng 時thời 故cố 。 然nhiên 文văn 不bất 累lũy/lụy/luy 書thư 。 編biên 之chi 作tác 次thứ 。 若nhược 全toàn 居cư 末mạt 。 則tắc 似tự 說thuyết 竟cánh 方phương 證chứng 。 若nhược 更cánh 居cư 初sơ 未vị 說thuyết 復phục 何hà 所sở 證chứng 。 故cố 置trí 於ư 散tán 說thuyết 偈kệ 文văn 之chi 際tế 。 深thâm 有hữu 以dĩ 焉yên 。 諸chư 會hội 文văn 同đồng 皆giai 倣# 此thử 釋thích 。 第đệ 七thất 重trùng 頌tụng 分phần/phân 中trung 。 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 九cửu 十thập 一nhất 頌tụng 正chánh 頌tụng 前tiền 法pháp 。 後hậu 如như 是thị 十thập 住trụ 下hạ 。 九cửu 頌tụng 結kết 歎thán 勸khuyến 修tu 。 前tiền 中trung 十thập 住trụ 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 初sơ 住trụ 中trung 有hữu 四tứ 十thập 六lục 頌tụng 。 文văn 分phân 為vi 四tứ 。 初sơ 三tam 頌tụng 頌tụng 發phát 心tâm 緣duyên 。 次thứ 三tam 十thập 二nhị 頌tụng 緣duyên 境cảnh 發phát 心tâm 。 次thứ 十thập 頌tụng 勝thắng 進tiến 所sở 學học 。 後hậu 一nhất 總tổng 結kết 。 今kim 初sơ 。 尊tôn 重trọng 即tức 前tiền 眾chúng 生sanh 樂nhạo 見kiến 。 第đệ 三tam 偈kệ 即tức 廣quảng 大đại 法pháp 。 二nhị 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 十thập 頌tụng 緣duyên 十Thập 力Lực 發phát 心tâm 。 一nhất 頌tụng 一nhất 力lực 。 初sơ 中trung 謂vị 。 以dĩ 因nhân 感cảm 果quả 斯tư 為vi 是thị 處xứ 。 從tùng 我ngã 心tâm 冥minh 性tánh 等đẳng 生sanh 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 餘dư 文văn 可khả 見kiến 。 二nhị 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 別biệt 顯hiển 所sở 求cầu 。 長trường/trưởng 行hành 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 云vân 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 今kim 偈kệ 略lược 顯hiển 。 一nhất 切thiết 智trí 相tướng 。 此thử 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 。 一nhất 頌tụng 一nhất 智trí 。 或hoặc 有hữu 闕khuyết 智trí 了liễu 等đẳng 言ngôn 者giả 。 蓋cái 文văn 略lược 耳nhĩ 。 今kim 以dĩ 類loại 例lệ 相tương 從tùng 攝nhiếp 為vi 十thập 智trí 。 初sơ 一nhất 俗tục 諦đế 智trí 。 次thứ 一nhất 真Chân 諦Đế 智trí 。 三tam 一nhất 偈kệ 神thần 通thông 智trí 。 四tứ 五ngũ 頌tụng 解giải 脫thoát 智trí 。 五ngũ 過quá 去khứ 下hạ 。 一nhất 頌tụng 劫kiếp 剎sát 智trí 。 六lục 一nhất 頌tụng 三tam 乘thừa 智trí 。 七thất 有hữu 七thất 頌tụng 三tam 密mật 智trí 。 謂vị 二nhị 頌tụng 身thân 密mật 。 三tam 頌tụng 語ngữ 密mật 。 二nhị 頌tụng 意ý 密mật 。 八bát 一nhất 頌tụng 唯duy 心tâm 智trí 。 九cửu 過quá 去khứ 下hạ 。 三tam 頌tụng 。 一nhất 多đa 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十thập 有hữu 一nhất 頌tụng 權quyền 實thật 雙song 行hành 智trí 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 下hạ 。 十thập 頌tụng 。 頌tụng 勝thắng 進tiến 十thập 法pháp 。 一nhất 頌tụng 一nhất 法pháp 。 皆giai 言ngôn 令linh 其kỳ 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 顯hiển 勸khuyến 學học 之chi 意ý 也dã 。 不bất 退thoái 有hữu 三tam 。 一nhất 位vị 不bất 退thoái 。 七thất 住trụ 已dĩ 上thượng 。 二nhị 證chứng 不bất 退thoái 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。 三tam 念niệm 不bất 退thoái 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 。 今kim 此thử 近cận 希hy 位vị 不bất 退thoái 故cố 。 若nhược 約ước 圓viên 教giáo 當đương 位vị 。 從tùng 信tín 入nhập 住trụ 得đắc 位vị 不bất 退thoái 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 成thành 正chánh 覺giác 故cố 。 四tứ 一nhất 頌tụng 總tổng 結kết 亦diệc 是thị 引dẫn 證chứng 。 第đệ 二nhị 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 二nhị 頌tụng 自tự 分phần/phân 。 次thứ 二nhị 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 後hậu 一nhất 頌tụng 結kết 說thuyết 。 第đệ 三tam 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 前tiền 二nhị 頌tụng 自tự 分phần/phân 。 後hậu 三tam 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 第đệ 四tứ 住trụ 六lục 頌tụng 。 初sơ 三tam 自tự 分phần/phân 。 次thứ 二nhị 勝thắng 進tiến 。 後hậu 一nhất 結kết 歎thán 。 第đệ 五ngũ 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 三tam 頌tụng 自tự 分phần/phân 。 次thứ 一nhất 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 後hậu 一nhất 結kết 歎thán 。 第đệ 六lục 住trụ 四tứ 頌tụng 。 初sơ 三tam 自tự 分phần/phân 。 於ư 中trung 後hậu 半bán 頌tụng 。 是thị 顯hiển 不bất 動động 之chi 意ý 。 二nhị 一nhất 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 第đệ 七thất 住trụ 四tứ 頌tụng 。 初sơ 二nhị 自tự 分phần/phân 後hậu 二nhị 勝thắng 進tiến 。 第đệ 八bát 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 三tam 自tự 分phần/phân 後hậu 二nhị 勝thắng 進tiến 。 第đệ 九cửu 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 二nhị 自tự 分phần/phân 後hậu 三tam 勝thắng 進tiến 。 第đệ 十thập 住trụ 六lục 頌tụng 。 初sơ 四tứ 自tự 分phần/phân 。 於ư 中trung 三tam 頌tụng 。 頌tụng 所sở 成thành 德đức 用dụng 。 一nhất 頌tụng 頌tụng 讚tán 勝thắng 難nan 測trắc 。 後hậu 二nhị 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 結kết 歎thán 勸khuyến 修tu 。 九cửu 頌tụng 分phần/phân 三tam 。 初sơ 一nhất 頌tụng 總tổng 歎thán 十thập 住trụ 。 次thứ 六lục 別biệt 歎thán 發phát 心tâm 住trụ 。 後hậu 二nhị 結kết 歎thán 初sơ 心tâm 。 況huống 出xuất 修tu 行hành 。 十thập 住trụ 位vị 竟cánh 。
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập 八bát
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 18
❖
Phiên âm: 22/3/2016 ◊ Cập nhật: 22/3/2016
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 18
唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn
第đệ 四tứ 告cáo 諸chư 下hạ 。 本bổn 分phần/phân 文văn 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 總tổng 顯hiển 體thể 相tướng 。 次thứ 標tiêu 以dĩ 許hứa 說thuyết 。 後hậu 別biệt 陳trần 其kỳ 名danh 。 今kim 初sơ 。 然nhiên 十thập 住trụ 體thể 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 約ước 所sở 依y 。 即tức 前tiền 三tam 昧muội 。 依y 此thử 說thuyết 於ư 十thập 住trụ 法pháp 故cố 。 論luận 云vân 三tam 昧muội 即tức 法pháp 體thể 故cố 。 二nhị 者giả 約ước 本bổn 。 即tức 下hạ 所sở 辨biện 。 三tam 剋khắc 性tánh 體thể 。 若nhược 約ước 所sở 緣duyên 。 即tức 真chân 俗tục 二nhị 境cảnh 。 若nhược 約ước 能năng 緣duyên 即tức 悲bi 智trí 二nhị 行hành 。 二nhị 境cảnh 既ký 融dung 悲bi 智trí 不bất 別biệt 。 境cảnh 智trí 冥minh 契khế 同đồng 一nhất 法Pháp 界Giới 也dã 。 今kim 約ước 本bổn 體thể 。 若nhược 直trực 觀quán 經kinh 文văn 。 則tắc 住trú 處xứ 二nhị 字tự 總tổng 示thị 其kỳ 體thể 。 廣quảng 大đại 已dĩ 下hạ 略lược 顯hiển 其kỳ 相tương/tướng 。 住trụ 三tam 世thế 佛Phật 家gia 。 結kết 示thị 住trú 處xứ 。 今kim 依y 地địa 論luận 類loại 例lệ 以dĩ 解giải 。 則tắc 住trú 處xứ 為vi 總tổng 餘dư 皆giai 是thị 別biệt 。 總tổng 即tức 示thị 體thể 此thử 云vân 住trú 處xứ 。 十thập 行hành 名danh 行hành 業nghiệp 。 十thập 向hướng 名danh 願nguyện 。 十Thập 地Địa 名danh 願nguyện 善thiện 決quyết 定định 。 皆giai 當đương 位vị 體thể 也dã 。 而nhi 得đắc 名danh 不bất 同đồng 者giả 何hà 耶da 。 然nhiên 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 。 皆giai 以dĩ 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 而nhi 為vi 其kỳ 體thể 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 有hữu 三tam 。 一nhất 者giả 直trực 心tâm 。 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 法pháp 故cố 二nhị 者giả 深thâm 心tâm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 修tu 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 行hành 故cố 。 三tam 者giả 大đại 悲bi 心tâm 。 救cứu 護hộ 一nhất 切thiết 。 苦khổ 眾chúng 生sanh 故cố 。 所sở 念niệm 真Chân 如Như 。 亦diệc 即tức 本bổn 智trí 本bổn 覺giác 智trí 故cố 。 後hậu 二nhị 顯hiển 是thị 恆Hằng 沙sa 性tánh 德đức 。 然nhiên 此thử 三tam 心tâm 有hữu 一nhất 必tất 兼kiêm 餘dư 二nhị 。 而nhi 三tam 賢hiền 互hỗ 有hữu 增tăng 微vi 。 十thập 住trụ 直trực 心tâm 增tăng 故cố 。 故cố 名danh 為vi 解giải 。 解giải 為vi 行hạnh 願nguyện 本bổn 。 故cố 首thủ 而nhi 明minh 之chi 。 十thập 行hành 深thâm 心tâm 增tăng 故cố 名danh 為vi 行hành 。 依y 於ư 前tiền 解giải 以dĩ 起khởi 行hành 。 故cố 十thập 向hướng 大đại 悲bi 增tăng 故cố 名danh 為vi 願nguyện 。 迴hồi 前tiền 解giải 行hạnh 願nguyện 諸chư 眾chúng 生sanh 離ly 苦khổ 得đắc 樂lạc 故cố 。 十Thập 地Địa 三tam 心tâm 等đẳng 證chứng 故cố 名danh 決quyết 定định 。 而nhi 大đại 悲bi 為vi 首thủ 。 故cố 舉cử 其kỳ 願nguyện 。 是thị 以dĩ 論luận 云vân 願nguyện 善thiện 決quyết 定định 者giả 。 如như 初Sơ 地Địa 中trung 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 即tức 此thử 本bổn 分phần/phân 中trung 願nguyện 。 十thập 信tín 通thông 信tín 此thử 三tam 。 等đẳng 覺giác 此thử 三tam 等đẳng 佛Phật 。 故cố 知tri 菩Bồ 提Đề 心tâm 是thị 諸chư 位vị 通thông 依y 。 今kim 此thử 住trụ 位vị 名danh 住trú 處xứ 者giả 。 若nhược 從tùng 增tăng 勝thắng 。 則tắc 以dĩ 深thâm 般Bát 若Nhã 住trụ 於ư 真Chân 如Như 。 即tức 復phục 由do 此thử 。 而nhi 為vi 行hạnh 願nguyện 之chi 所sở 住trú 處xứ 。 若nhược 從tùng 通thông 說thuyết 。 俱câu 住trụ 上thượng 三tam 菩Bồ 提Đề 心tâm 家gia 故cố 。 住trú 處xứ 。 梵Phạm 本bổn 名danh 為vi 俱câu 羅la 。 此thử 云vân 家gia 也dã 。 家gia 即tức 家gia 族tộc 。 是thị 以dĩ 舊cựu 譯dịch 。 名danh 為vi 種chủng 性tánh 。 即tức 四tứ 種chủng 性tánh 中trung 習tập 種chủng 性tánh 也dã 。 良lương 以dĩ 此thử 家gia 菩Bồ 薩Tát 所sở 居cư 故cố 。 翻phiên 名danh 住trú 處xứ 。 下hạ 文văn 還hoàn 就tựu 佛Phật 家gia 以dĩ 結kết 。 別biệt 中trung 句cú 乃nãi 有hữu 二nhị 。 義nghĩa 乃nãi 有hữu 三tam 。 一nhất 廣quảng 大đại 與dữ 法Pháp 界Giới 等đẳng 。 是thị 勝thắng 住trú 處xứ 。 然nhiên 地địa 經kinh 總tổng 句cú 。 是thị 於ư 決quyết 定định 不bất 應ưng 學học 彼bỉ 。 此thử 中trung 廣quảng 大đại 即tức 是thị 勝thắng 義nghĩa 。 其kỳ 法Pháp 界Giới 言ngôn 含hàm 於ư 四tứ 義nghĩa 。 一nhất 正chánh 念niệm 真Chân 如Như 。 同đồng 理lý 法Pháp 界Giới 深thâm 無vô 際tế 限hạn 。 勝thắng 諸chư 凡phàm 夫phu 。 亦diệc 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 偏thiên 真chân 理lý 故cố 。 二nhị 普phổ 該cai 菩Bồ 薩Tát 無vô 邊biên 行hành 相tương/tướng 。 大đại 悲bi 深thâm 心tâm 同đồng 事sự 法Pháp 界Giới 無vô 有hữu 邊biên 量lượng 。 勝thắng 二Nhị 乘Thừa 故cố 。 三tam 者giả 三tam 心tâm 無vô 礙ngại 。 同đồng 無vô 礙ngại 法Pháp 界Giới 事sự 理lý 融dung 故cố 。 四tứ 同đồng 圓viên 融dung 法Pháp 界Giới 。 一nhất 一nhất 塵trần 中trung 。 無vô 不bất 具cụ 故cố 。 此thử 與dữ 第đệ 三tam 勝thắng 權quyền 菩Bồ 薩Tát 。 二nhị 虛hư 空không 等đẳng 者giả 。 是thị 因nhân 住trú 處xứ 。 因nhân 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 無vô 常thường 愛ái 果quả 因nhân 。 是thị 因nhân 如như 虛hư 空không 。 依y 是thị 生sanh 色sắc 色sắc 不bất 盡tận 故cố 。 二nhị 常thường 果quả 因nhân 。 今kim 是thị 地địa 前tiền 故cố 闕khuyết 此thử 也dã 。 古cổ 德đức 又hựu 云vân 。 一nhất 一nhất 位vị 中trung 。 如như 空không 包bao 含hàm 無vô 邊biên 行hành 海hải 。 又hựu 如như 空không 周chu 遍biến 非phi 至chí 。 非phi 不bất 至chí 。 又hựu 如như 空không 無vô 礙ngại 故cố 。 三tam 住trụ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 家gia 。 準chuẩn 論luận 此thử 名danh 不bất 怯khiếp 弱nhược 住trú 處xứ 。 謂vị 菩Bồ 薩Tát 所sở 住trụ 。 即tức 佛Phật 所sở 住trụ 故cố 名danh 佛Phật 家gia 。 進tiến 住trụ 佛Phật 家gia 是thị 不bất 怯khiếp 弱nhược 。 若nhược 直trực 釋thích 經kinh 文văn 。 即tức 結kết 示thị 也dã 。 謂vị 向hướng 言ngôn 住trú 處xứ 何hà 所sở 住trụ 耶da 。 謂vị 住trụ 佛Phật 家gia 。 佛Phật 家gia 即tức 是thị 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 諸chư 佛Phật 住trụ 此thử 。 生sanh 菩Bồ 薩Tát 故cố 真Chân 如Như 悲bi 願nguyện 究cứu 竟cánh 唯duy 佛Phật 方phương 能năng 住trụ 故cố 。 言ngôn 三tam 世thế 者giả 。 是thị 讚tán 勝thắng 也dã 。 二nhị 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 牒điệp 以dĩ 許hứa 說thuyết 可khả 知tri 。 三tam 諸chư 佛Phật 子tử 菩Bồ 薩Tát 住trụ 有hữu 十thập 種chủng 下hạ 。 別biệt 陳trần 其kỳ 名danh 。 文văn 有hữu 三tam 別biệt 初sơ 標tiêu 數số 引dẫn 證chứng 。 二nhị 依y 數số 列liệt 名danh 。 三tam 總tổng 結kết 顯hiển 勝thắng 。 今kim 初sơ 。 謂vị 三tam 世thế 佛Phật 果Quả 。 無vô 不bất 由do 此thử 。 十thập 住trụ 因nhân 成thành 。 如như 大đại 王vương 路lộ 法pháp 爾nhĩ 常thường 規quy 。 故cố 同đồng 說thuyết 也dã 。 二nhị 何hà 者giả 下hạ 。 依y 數số 列liệt 名danh 。 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 者giả 。 瓔anh 珞lạc 云vân 。 是thị 上thượng 進tiến 分phần 善thiện 根căn 人nhân 。 若nhược 一nhất 劫kiếp 二nhị 劫kiếp 。 一nhất 恆hằng 二nhị 恆hằng 佛Phật 所sở 。 行hành 十thập 信tín 心tâm 信tín 三Tam 寶Bảo 。 常thường 住trụ 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 。 修tu 一nhất 切thiết 行hành 一nhất 切thiết 法pháp 門môn 。 乃nãi 至chí 始thỉ 入nhập 空không 界giới 。 住trụ 空không 性tánh 位vị 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 依y 仁nhân 王vương 起khởi 信tín 。 即tức 十thập 千thiên 劫kiếp 來lai 修tu 信tín 行hành 滿mãn 。 入nhập 位vị 不bất 退thoái 創sáng/sang 起khởi 大đại 心tâm 。 發phát 心tâm 即tức 住trụ 。 名danh 發Phát 心Tâm 住Trụ 。 三tam 種chủng 發phát 心tâm 中trung 即tức 信tín 成thành 就tựu 發phát 心tâm 也dã 。 二nhị 治trị 地địa 者giả 。 謂vị 常thường 隨tùy 空không 心tâm 淨tịnh 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 法Pháp 門môn 清thanh 淨tịnh 潔khiết 白bạch 。 故cố 為vi 練luyện 治trị 心tâm 地địa 。 使sử 悲bi 智trí 增tăng 明minh 。 名danh 治Trị 地Địa 住Trụ 。 三tam 巧xảo 觀quán 空không 有hữu 增tăng 。 修tu 正chánh 行hạnh 故cố 。 四tứ 生sanh 佛Phật 法Pháp 家gia 種chủng 姓tánh 尊tôn 貴quý 故cố 。 五ngũ 帶đái 真chân 隨tùy 俗tục 習tập 無vô 量lượng 善thiện 巧xảo 。 化hóa 無vô 住trụ 故cố 。 六lục 成thành 就tựu 般Bát 若Nhã 。 故cố 聞văn 讚tán 毀hủy 。 真chân 正chánh 其kỳ 心tâm 念niệm 不bất 動động 故cố 。 七thất 入nhập 於ư 無vô 生sanh 畢tất 竟cánh 空không 性tánh 。 心tâm 心tâm 常thường 行hành 空không 無vô 相tướng 願nguyện 。 止Chỉ 觀Quán 雙song 運vận 緣duyên 。 不bất 能năng 壞hoại 故cố 。 八bát 心tâm 不bất 生sanh 倒đảo 。 不bất 起khởi 邪tà 魔ma 破phá 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 故cố 。 九cửu 從tùng 法Pháp 王Vương 教giáo 生sanh 解giải 。 當đương 紹thiệu 佛Phật 位vị 故cố 。 十thập 從tùng 上thượng 九cửu 住trụ 觀quán 空không 得đắc 無vô 生sanh 。 心tâm 最tối 為vi 上thượng 故cố 。 諸chư 佛Phật 法Pháp 水thủy 灌quán 心tâm 頂đảnh 故cố 。 然nhiên 住trụ 十thập 住trụ 得đắc 名danh 有hữu 三tam 。 謂vị 四tứ 八bát 九cửu 十thập 從tùng 喻dụ 為vi 名danh 。 第đệ 七thất 離ly 過quá 受thọ 稱xưng 。 餘dư 約ước 功công 德đức 從tùng 其kỳ 所sở 喻dụ 。 皆giai 持trì 業nghiệp 釋thích 。 若nhược 從tùng 能năng 喻dụ 或hoặc 依y 士sĩ 釋thích 。 三tam 是thị 名danh 下hạ 。 總tổng 結kết 可khả 知tri 。 若nhược 定định 位vị 者giả 。 略lược 有hữu 十thập 義nghĩa 。 一nhất 依y 唯duy 識thức 等đẳng 五ngũ 位vị 之chi 中trung 。 即tức 當đương 初sơ 位vị 。 言ngôn 五ngũ 位vị 者giả 。 一nhất 資tư 糧lương 位vị 。 即tức 是thị 三tam 賢hiền 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 積tích 習tập 福phước 智trí 。 為vi 道đạo 資tư 糧lương 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 修tu 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 。 二nhị 加gia 行hành 位vị 。 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 既ký 圓viên 滿mãn 已dĩ 。 為vi 入nhập 見kiến 道đạo 。 復phục 修tu 加gia 行hành 。 亦diệc 名danh 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 。 三tam 通thông 達đạt 位vị 。 即tức 是thị 見kiến 道đạo 。 謂vị 初sơ 入nhập 地địa 二nhị 種chủng 見kiến 道đạo 。 四tứ 修tu 習tập 位vị 。 始thỉ 從tùng 初Sơ 地Địa 。 第đệ 二nhị 住trụ 心tâm 。 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 無vô 間gian 心tâm 位vị 。 名danh 為vi 修tu 道Đạo 。 五ngũ 究cứu 竟cánh 位vị 。 金kim 剛cang 心tâm 後hậu 解giải 脫thoát 道đạo 中trung 。 盡tận 未vị 來lai 際tế 。 皆giai 此thử 位vị 攝nhiếp 。 二nhị 依y 攝nhiếp 論luận 。 第đệ 六lục 說thuyết 有hữu 四tứ 位vị 。 即tức 當đương 初sơ 位vị 之chi 初sơ 。 言ngôn 四tứ 位vị 者giả 。 一nhất 勝thắng 解giải 行hành 位vị 。 始thỉ 從tùng 十thập 信tín 終chung 於ư 地địa 前tiền 。 餘dư 三tam 見kiến 修tu 究cứu 竟cánh 。 同đồng 五ngũ 中trung 後hậu 三tam 。 三tam 依y 瑜du 伽già 四tứ 十thập 七thất 說thuyết 十thập 二nhị 住trụ 。 當đương 其kỳ 第đệ 二nhị 之chi 初sơ 。 言ngôn 十thập 二nhị 者giả 。 一nhất 種chủng 性tánh 住trụ 。 謂vị 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 。 性tánh 自tự 仁nhân 賢hiền 。 性tánh 自tự 成thành 就tựu 菩Bồ 薩Tát 功công 德đức 。 任nhậm 持trì 一nhất 切thiết 。 佛Phật 法Pháp 種chủng 子tử 。 性tánh 離ly 麁thô 垢cấu 。 不bất 能năng 現hiện 起khởi 。 上thượng 煩phiền 惱não 纏triền 。 二nhị 勝thắng 解giải 行hành 住trụ 。 謂vị 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 乃nãi 至chí 未vị 得đắc 。 清thanh 淨tịnh 意ý 樂lạc 。 所sở 有hữu 一nhất 切thiết 。 菩Bồ 薩Tát 行hành 是thị 。 三tam 極cực 喜hỷ 住trụ 。 四tứ 增tăng 上thượng 戒giới 。 五ngũ 增tăng 上thượng 心tâm 。 六lục 七thất 八bát 三tam 名danh 增tăng 上thượng 慧tuệ 。 分phần/phân 成thành 三tam 種chủng 。 謂vị 六lục 覺giác 分phần/phân 相tương 應ứng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。 七thất 諸chư 諦đế 相tướng 應ưng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。 八bát 緣duyên 起khởi 流lưu 轉chuyển 止chỉ 息tức 相tương 應ứng 增tăng 上thượng 慧tuệ 住trụ 。 九cửu 無vô 相tướng 有hữu 功công 用dụng 住trụ 。 十thập 無vô 相tướng 無vô 功công 用dụng 住trụ 。 十thập 一nhất 無vô 礙ngại 解giải 住trụ 。 十thập 二nhị 最Tối 上Thượng 菩Bồ 薩Tát 住trụ 。 十thập 三tam 最tối 上thượng 如Như 來Lai 住trụ 。 前tiền 言ngôn 十thập 二nhị 住trụ 就tựu 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 加gia 後hậu 如Như 來Lai 為vi 十thập 三tam 住trụ 。 第đệ 二nhị 即tức 是thị 三tam 賢hiền 。 第đệ 三tam 已dĩ 去khứ 如như 次thứ 十Thập 地Địa 。 四tứ 亦diệc 依y 瑜du 伽già 及cập 顯hiển 揚dương 第đệ 七thất 。 於ư 十thập 三tam 住trụ 建kiến 立lập 七thất 地địa 。 一nhất 種chủng 性tánh 地địa 。 二nhị 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 三tam 淨tịnh 勝thắng 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 。 即tức 前tiền 三tam 住trụ 。 四tứ 行hành 正chánh 行hạnh 地địa 。 謂vị 從tùng 第đệ 四tứ 乃nãi 至chí 第đệ 九cửu 住trụ 。 五ngũ 決quyết 定định 地địa 。 即tức 第đệ 十thập 住trụ 。 六lục 決quyết 定định 行hành 地địa 。 即tức 第đệ 十thập 一nhất 住trụ 。 七thất 以dĩ 後hậu 二nhị 住trụ 為vi 到đáo 究cứu 竟cánh 地địa 。 前tiền 六lục 唯duy 菩Bồ 薩Tát 。 第đệ 七thất 菩Bồ 薩Tát 如Như 來Lai 。 雜tạp 立lập 為vi 地địa 五ngũ 依y 仁nhân 王vương 下hạ 卷quyển 。 說thuyết 十thập 三tam 法Pháp 師sư 各các 住trụ 一nhất 位vị 。 即tức 當đương 第đệ 一nhất 。 言ngôn 十thập 三tam 者giả 。 一nhất 習tập 種chủng 性tánh 。 二nhị 性tánh 種chủng 性tánh 。 三tam 道đạo 種chủng 性tánh 。 四tứ 善thiện 覺giác 摩ma 訶ha 衍diễn 。 五ngũ 德đức 慧tuệ 。 六lục 明minh 慧tuệ 。 七thất 爾nhĩ 焰diễm 。 八bát 勝thắng 達đạt 。 九cửu 常thường 現hiện 真chân 實thật 。 十thập 玄huyền 達đạt 。 十thập 一nhất 等đẳng 覺giác 。 即tức 八bát 地địa 。 十thập 二nhị 慧tuệ 光quang 神thần 變biến 。 即tức 當đương 九cửu 地địa 。 十thập 三tam 觀quán 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 義nghĩa 當đương 十Thập 地Địa 及cập 等đẳng 覺giác 。 而nhi 佛Phật 非phi 十thập 三tam 之chi 數số 。 六lục 依y 仁nhân 王vương 上thượng 卷quyển 。 五ngũ 忍nhẫn 之chi 中trung 。 此thử 當đương 伏phục 忍nhẫn 之chi 下hạ 。 言ngôn 五ngũ 忍nhẫn 者giả 。 謂vị 伏phục 忍nhẫn 信tín 忍nhẫn 順thuận 忍nhẫn 無Vô 生Sanh 忍Nhẫn 寂tịch 滅diệt 忍nhẫn 。 各các 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 如như 次thứ 配phối 三tam 賢hiền 十Thập 地Địa 等đẳng 覺giác 妙diệu 覺giác 。 七thất 亦diệc 依y 仁nhân 王vương 五ngũ 十thập 二nhị 位vị 。 當đương 其kỳ 第đệ 二nhị 。 八bát 依y 瓔anh 珞lạc 四tứ 十thập 二nhị 賢hiền 聖thánh 位vị 。 當đương 於ư 下hạ 賢hiền 十thập 住trụ 。 以dĩ 不bất 立lập 十thập 信tín 。 十thập 信tín 攝nhiếp 在tại 十thập 住trụ 中trung 故cố 。 九cửu 依y 瓔anh 珞lạc 六lục 種chủng 性tánh 。 亦diệc 當đương 第đệ 一nhất 。 言ngôn 六lục 性tánh 者giả 。 一nhất 習tập 種chủng 性tánh 。 二nhị 性tánh 種chủng 性tánh 。 三tam 道đạo 種chủng 性tánh 。 四tứ 聖thánh 種chủng 性tánh 。 五ngũ 等đẳng 覺giác 性tánh 。 六lục 妙diệu 覺giác 性tánh 。 若nhược 依y 楞lăng 伽già 等đẳng 無vô 復phục 地địa 位vị 。 十thập 依y 此thử 經Kinh 說thuyết 四tứ 十thập 二nhị 位vị 。 無vô 別biệt 資tư 糧lương 加gia 行hành 等đẳng 名danh 。 然nhiên 所sở 說thuyết 位vị 依y 法pháp 性tánh 。 立lập 行hành 布bố 圓viên 融dung 二nhị 俱câu 無vô 礙ngại 。 如như 玄huyền 文văn 辯biện 。 十thập 信tín 開khai 合hợp 已dĩ 見kiến 賢hiền 首thủ 品phẩm 。 第đệ 五ngũ 佛Phật 子tử 云vân 何hà 為vi 下hạ 。 說thuyết 分phần/phân 。 即tức 是thị 行hành 相tương/tướng 。 釋thích 此thử 十thập 住trụ 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 一nhất 一nhất 段đoạn 中trung 皆giai 先tiên 徵trưng 後hậu 釋thích 。 釋thích 中trung 皆giai 先tiên 明minh 自tự 分phần/phân 後hậu 明minh 勝thắng 進tiến 。 又hựu 前tiền 是thị 住trụ 位vị 後hậu 是thị 起khởi 行hành 。 今kim 初sơ 發phát 心tâm 住trụ 。 先tiên 徵trưng 可khả 知tri 。 釋thích 自tự 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 明minh 發phát 心tâm 之chi 緣duyên 。 後hậu 正chánh 明minh 緣duyên 境cảnh 發phát 心tâm 。 今kim 初sơ 。 文văn 列liệt 十thập 緣duyên 義nghĩa 含hàm 四tứ 因nhân 。 謂vị 信tín 悲bi 智trí 及cập 種chủng 性tánh 也dã 。 見kiến 佛Phật 世Thế 尊Tôn 。 是thị 初sơ 總tổng 相tương/tướng 。 發phát 菩Bồ 提Đề 下hạ 。 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 中trung 間gian 十thập 句cú 別biệt 顯hiển 不bất 同đồng 。 一nhất 形hình 貌mạo 容dung 儀nghi 。 二nhị 顯hiển 色sắc 大đại 相tương/tướng 。 三tam 具cụ 隨tùy 好hảo/hiếu 故cố 。 人nhân 所sở 樂nhạo 見kiến 。 上thượng 三tam 觀quán 外ngoại 相tướng 也dã 。 四tứ 時thời 乃nãi 一nhất 出xuất 。 出xuất 便tiện 利lợi 益ích 故cố 為vi 難nan 遇ngộ 。 此thử 通thông 內nội 外ngoại 。 五ngũ 十Thập 力Lực 無Vô 畏Úy 。 降hàng 魔ma 制chế 外ngoại 。 此thử 明minh 內nội 德đức 。 六lục 神thần 變biến 難nan 思tư 即tức 神thần 足túc 論luận 。 此thử 唯duy 外ngoại 用dụng 。 於ư 上thượng 六lục 中trung 隨tùy 見kiến 一nhất 事sự 。 發phát 生sanh 淨tịnh 信tín 。 欣hân 心tâm 上thượng 求cầu 。 此thử 若nhược 可khả 修tu 我ngã 定định 當đương 取thủ 。 七thất 聞văn 授thọ 記ký 。 含hàm 於ư 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 聞văn 授thọ 記ký 作tác 佛Phật 。 希hy 預dự 其kỳ 數số 。 二nhị 聞văn 記ký 當đương 事sự 希hy 得đắc 此thử 知tri 。 皆giai 記ký 心tâm 輪luân 。 八bát 聽thính 教giáo 誡giới 。 知tri 惡ác 可khả 斷đoạn 善thiện 可khả 進tiến 修tu 。 即tức 教giáo 誡giới 輪luân 。 上thượng 皆giai 信tín 智trí 為vi 因nhân 。 九cửu 見kiến 受thọ 苦khổ 起khởi 悲bi 心tâm 。 未vị 必tất 聞văn 教giáo 。 以dĩ 種chủng 性tánh 內nội 具cụ 法pháp 爾nhĩ 慈từ 恕thứ 。 即tức 悲bi 因nhân 也dã 。 十thập 聞văn 廣quảng 大đại 法pháp 謂vị 佛Phật 功công 德đức 。 義nghĩa 兼kiêm 法pháp 滅diệt 或hoặc 傳truyền 或hoặc 護hộ 。 因nhân 通thông 悲bi 智trí 種chủng 性tánh 之chi 因nhân 。 義nghĩa 通thông 前tiền 十thập 。 此thử 之chi 十thập 緣duyên 。 與dữ 賢hiền 首thủ 品phẩm 所sở 引dẫn 瑜du 伽già 四tứ 緣duyên 。 但đãn 開khai 合hợp 之chi 異dị 耳nhĩ 。 謂vị 前tiền 六lục 見kiến 佛Phật 緣duyên 。 次thứ 二nhị 聞văn 法Pháp 緣duyên 。 次thứ 一nhất 見kiến 生sanh 受thọ 苦khổ 緣duyên 。 後hậu 即tức 見kiến 法pháp 滅diệt 也dã 。 後hậu 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 者giả 。 唯duy 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 方phương 成thành 前tiền 事sự 結kết 前tiền 也dã 。 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 生sanh 後hậu 。 緣duyên 難nan 得đắc 法pháp 而nhi 發phát 心tâm 也dã 。 第đệ 二nhị 此thử 菩Bồ 薩Tát 下hạ 。 正chánh 明minh 緣duyên 境cảnh 發phát 心tâm 。 前tiền 言ngôn 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 十thập 種chủng 智trí 力lực 。 即tức 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 文văn 有hữu 標tiêu 徵trưng 列liệt 名danh 結kết 數số 。 而nhi 義nghĩa 見kiến 初sơ 品phẩm 。 大đại 同đồng 初Sơ 地Địa 。 為vì 得đắc 十Thập 力Lực 故cố 等đẳng 。 又hựu 此thử 十Thập 力Lực 於ư 一nhất 實thật 智trí 而nhi 開khai 為vi 十thập 。 化hóa 生sanh 事sự 足túc 義nghĩa 含hàm 悲bi 智trí 。 故cố 略lược 舉cử 之chi 。 非phi 不bất 緣duyên 佛Phật 餘dư 之chi 功công 德đức 。 第đệ 二nhị 勝thắng 進tiến 文văn 分phân 為vi 三tam 。 初sơ 總tổng 標tiêu 次thứ 徵trưng 列liệt 。 後hậu 徵trưng 釋thích 。 今kim 初sơ 。 謂vị 欲dục 求cầu 勝thắng 位vị 應ưng 自tự 勸khuyến 勵lệ 亦diệc 勸khuyến 他tha 學học 。 列liệt 中trung 有hữu 十thập 不bất 出xuất 悲bi 智trí 。 供cung 佛Phật 為vi 總tổng 。 通thông 財tài 及cập 法pháp 。 下hạ 九cửu 為vi 別biệt 。 行hành 下hạ 九cửu 事sự 真chân 供cúng 養dường 故cố 。 一nhất 樂nhạo 住trụ 生sanh 死tử 。 大đại 悲bi 為vi 首thủ 故cố 。 智trí 了liễu 其kỳ 空không 。 無vô 所sở 懼cụ 故cố 。 二nhị 住trụ 為vi 主chủ 道đạo 除trừ 惡ác 。 三tam 即tức 能năng 導đạo 理lý 教giáo 之chi 法pháp 。 四tứ 示thị 果quả 令linh 欣hân 。 即tức 教giáo 之chi 所sở 至chí 。 五ngũ 學học 佛Phật 德đức 行hạnh 以dĩ 為vi 能năng 至chí 。 六lục 成thành 德đức 依y 緣duyên 故cố 生sanh 佛Phật 前tiền 。 七thất 寂tịch 前tiền 上thượng 求cầu 下hạ 化hóa 之chi 紛phân 動động 。 八bát 寂tịch 必tất 遠viễn 離ly 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 九cửu 不bất 失thất 悲bi 故cố 常thường 為vi 物vật 依y 。 亦diệc 是thị 總tổng 結kết 前tiền 義nghĩa 。 諸chư 所sở 施thi 為vi 。 皆giai 為vi 眾chúng 生sanh 。 大đại 悲bi 增tăng 上thượng 故cố 。 問vấn 八bát 遠viễn 離ly 生sanh 死tử 。 初sơ 令linh 樂nhạo/nhạc/lạc 住trụ 。 此thử 云vân 何hà 通thông 。 略lược 有hữu 三tam 意ý 。 一nhất 勸khuyến 物vật 遠viễn 離ly 自tự 處xứ 無vô 厭yếm 。 二nhị 要yếu 自tự 無vô 縛phược 方phương 能năng 攝nhiếp 物vật 。 三tam 即tức 智trí 之chi 悲bi 故cố 。 樂nhạo 住trụ 生sanh 死tử 。 即tức 悲bi 之chi 智trí 。 遠viễn 離ly 輪luân 迴hồi 。 故cố 瑜du 伽già 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 厭yếm 離ly 生sanh 死tử 。 過quá 於ư 二Nhị 乘Thừa 百bách 千thiên 萬vạn 倍bội 。 非phi 不bất 厭yếm 也dã 。 斯tư 則tắc 不bất 斷đoạn 生sanh 死tử 。 而nhi 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 不bất 動động 真chân 際tế 常thường 隨tùy 流lưu 轉chuyển 。 成thành 不bất 住trụ 道đạo 。 又hựu 初sơ 既ký 樂nhạo 住trụ 生sanh 死tử 。 六lục 復phục 云vân 何hà 。 生sanh 諸chư 佛Phật 前tiền 。 亦diệc 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 為vi 誘dụ 物vật 故cố 。 二nhị 求cầu 攝nhiếp 物vật 之chi 方phương 故cố 。 三tam 悲bi 智trí 無vô 礙ngại 故cố 。 又hựu 十thập 藏tạng 約ước 實thật 。 智trí 契khế 捨xả 聞văn 。 諸chư 佛Phật 土độ 不bất 願nguyện 往vãng 生sanh 。 此thử 約ước 權quyền 不bất 壞hoại 事sự 故cố 。 生sanh 諸chư 佛Phật 土độ 。 三tam 何hà 以dĩ 下hạ 。 徵trưng 釋thích 。 何hà 須tu 學học 此thử 。 令linh 得đắc 通thông 別biệt 二nhị 種chủng 益ích 故cố 。 別biệt 謂vị 增tăng 勝thắng 廣quảng 大đại 。 此thử 之chi 別biệt 益ích 皆giai 希hy 後hậu 位vị 。 準chuẩn 下hạ 頌tụng 文văn 亦diệc 令linh 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 。 有hữu 所sở 聞văn 下hạ 。 諸chư 位vị 通thông 益ích 。 以dĩ 解giải 從tùng 內nội 法pháp 故cố 不bất 由do 他tha 。 他tha 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 他tha 人nhân 。 二nhị 者giả 心tâm 外ngoại 。 三tam 者giả 性tánh 外ngoại 。 自tự 解giải 亦diệc 三tam 。 一nhất 者giả 熏huân 習tập 成thành 性tánh 故cố 。 能năng 自tự 解giải 。 二nhị 了liễu 唯duy 心tâm 。 三tam 了liễu 唯duy 性tánh 故cố 。 下hạ 云vân 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 復phục 言ngôn 有hữu 所sở 聞văn 耶da 。 謂vị 汎# 爾nhĩ 聞văn 故cố 。 或hoặc 自tự 披phi 尋tầm 。 聞văn 乃nãi 約ước 法pháp 開khai 悟ngộ 約ước 義nghĩa 。 必tất 不bất 假giả 人nhân 委ủy 曲khúc 指chỉ 授thọ 故cố 。 不bất 由do 他tha 究cứu 竟cánh 。 則tắc 是thị 佛Phật 無vô 師sư 智trí 。 下hạ 諸chư 位vị 中trung 並tịnh 同đồng 此thử 釋thích 。 有hữu 云vân 。 從tùng 自tự 種chủng 生sanh 云vân 不bất 由do 他tha 。 但đãn 是thị 初sơ 意ý 。 何hà 足túc 可khả 尚thượng 。 又hựu 引dẫn 下hạ 文văn 。 雖tuy 知tri 諸chư 法pháp 。 悟ngộ 不bất 由do 師sư 。 然nhiên 求cầu 善Thiện 知Tri 識Thức 。 無vô 有hữu 厭yếm 足túc 。 亦diệc 非phi 此thử 意ý 。 彼bỉ 據cứ 雙song 行hành 此thử 約ước 自tự 悟ngộ 故cố 。 第đệ 二nhị 治trị 地địa 住trụ 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 徵trưng 可khả 知tri 。 二nhị 釋thích 中trung 。 自tự 分phần/phân 內nội 文văn 有hữu 四tứ 別biệt 。 一nhất 標tiêu 二nhị 徵trưng 三tam 列liệt 四tứ 結kết 。 下hạ 諸chư 自tự 分phần/phân 皆giai 倣# 此thử 知tri 。 列liệt 中trung 十thập 心tâm 。 有hữu 其kỳ 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 於ư 一nhất 一nhất 眾chúng 生sanh 。 各các 起khởi 十thập 心tâm 。 二nhị 為vi 辨biện 差sai 別biệt 對đối 八bát 種chủng 眾chúng 生sanh 。 一nhất 於ư 怨oán 眾chúng 生sanh 非phi 直trực 不bất 念niệm 加gia 報báo 。 亦diệc 乃nãi 授thọ 與dữ 利lợi 益ích 。 二nhị 於ư 貧bần 苦khổ 眾chúng 生sanh 。 欲dục 令linh 遠viễn 離ly 故cố 起khởi 悲bi 心tâm 。 三tam 於ư 危nguy 懼cụ 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 樂lạc 具cụ 不bất 盡tận 。 四tứ 於ư 惡ác 行hành 眾chúng 生sanh 。 令linh 安an 住trụ 善thiện 行hành 。 五ngũ 於ư 得đắc 樂lạc 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 矜căng 愍mẫn 心tâm 。 不bất 令linh 放phóng 逸dật 。 六lục 於ư 外ngoại 道đạo 。 未vị 發phát 心tâm 者giả 。 攝nhiếp 令linh 正chánh 信tín 發phát 心tâm 。 七thất 已dĩ 發phát 心tâm 同đồng 行hành 者giả 。 守thủ 令linh 不bất 退thoái 。 八bát 於ư 一nhất 切thiết 攝nhiếp 菩Bồ 提Đề 願nguyện 眾chúng 生sanh 。 取thủ 如như 己kỷ 身thân 。 於ư 此thử 開khai 二nhị 。 謂vị 於ư 乘thừa 大Đại 道Đạo 集tập 進tiến 趣thú 者giả 。 推thôi 之chi 如như 師sư 。 集tập 具cụ 足túc 功công 德đức 者giả 。 敬kính 之chi 如như 佛Phật 。 此thử 十thập 大đại 同đồng 第đệ 二nhị 地địa 集tập 義nghĩa 中trung 釋thích 。 以dĩ 斯tư 十thập 心tâm 。 治trị 自tự 心tâm 地địa 。 二nhị 勝thắng 進tiến 亦diệc 三tam 。 列liệt 中trung 十thập 法pháp 有hữu 通thông 有hữu 別biệt 。 通thông 相tương/tướng 可khả 知tri 。 別biệt 依y 展triển 轉chuyển 。 一nhất 總tổng 求cầu 多đa 聞văn 。 為vi 二nhị 利lợi 行hành 依y 。 二nhị 聞văn 已dĩ 閑nhàn 靜tĩnh 思tư 修tu 。 三tam 聞văn 必tất 依y 友hữu 。 四tứ 於ư 友hữu 求cầu 請thỉnh 言ngôn 必tất 和hòa 悅duyệt 。 五ngũ 問vấn 不bất 非phi 時thời 。 六lục 不bất 怖bố 深thâm 法Pháp 。 而nhi 不bất 能năng 受thọ 。 不bất 怯khiếp 行hành 法pháp 而nhi 不bất 能năng 行hành 。 七thất 以dĩ 思tư 慧tuệ 力lực 解giải 達đạt 深thâm 義nghĩa 。 非phi 但đãn 多đa 聞văn 於ư 義nghĩa 不bất 了liễu 。 八bát 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 說thuyết 親thân 近cận 善Thiện 知Tri 識Thức 。 聽thính 聞văn 正Chánh 法Pháp 。 繫hệ 念niệm 思tư 惟duy 。 如như 說thuyết 修tu 行hành 。 是thị 大đại 涅Niết 槃Bàn 近cận 因nhân 緣duyên 故cố 。 今kim 展triển 為vi 十thập 。 九cửu 成thành 行hành 伏phục 惑hoặc 故cố 離ly 愚ngu 迷mê 。 十thập 觀quán 智trí 照chiếu 理lý 決quyết 定định 究cứu 竟cánh 。 故cố 安an 住trụ 不bất 動động 。 三tam 徵trưng 釋thích 。 所sở 以dĩ 修tu 者giả 上thượng 十thập 多đa 約ước 智trí 。 以dĩ 智trí 導đạo 悲bi 令linh 轉chuyển 增tăng 也dã 。 通thông 益ích 可khả 知tri 。 第đệ 三tam 修tu 行hành 住trụ 。 釋thích 中trung 先tiên 明minh 自tự 分phần/phân 。 是thị 護hộ 煩phiền 惱não 行hành 。 後hậu 明minh 勝thắng 進tiến 是thị 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 前tiền 中trung 。 然nhiên 此thử 十thập 無vô 常thường 大đại 同đồng 三tam 地địa 。 彼bỉ 論luận 具cụ 釋thích 。 引dẫn 中trung 邊biên 釋thích 已dĩ 見kiến 問vấn 明minh 。 既ký 文văn 義nghĩa 包bao 含hàm 略lược 舉cử 一nhất 兩lưỡng 。 論luận 云vân 命mạng 行hành 不bất 住trụ 總tổng 名danh 無vô 常thường 。 此thử 總tổng 句cú 也dã 。 然nhiên 復phục 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 二nhị 者giả 一nhất 期kỳ 無vô 常thường 。 於ư 何hà 無vô 常thường 依y 五ngũ 盛thịnh 陰ấm 。 逼bức 迫bách 相tương/tướng 故cố 苦khổ 也dã 。 瑜du 伽già 三tam 十thập 四tứ 云vân 。 由do 無vô 常thường 行hành 作tác 意ý 。 為vi 先tiên 趣thú 入nhập 苦khổ 行hạnh 。 由do 苦khổ 無vô 所sở 得đắc 行hành 趣thú 入nhập 空không 行hành 。 空không 故cố 不bất 自tự 在tại 。 由do 不bất 自tự 在tại 趣thú 入nhập 無vô 我ngã 。 此thử 四tứ 即tức 苦khổ 下hạ 。 四tứ 行hành 相tương/tướng 也dã 。 五ngũ 無vô 作tác 者giả 。 但đãn 緣duyên 有hữu 故cố 。 由do 念niệm 念niệm 無vô 常thường 。 故cố 無vô 造tạo 作tác 。 由do 皆giai 苦khổ 故cố 。 無vô 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 味vị 但đãn 於ư 下hạ 苦khổ 中trung 。 橫hoạnh 生sanh 樂lạc 想tưởng 。 即tức 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 不bất 可khả 樂lạc 想tưởng 。 以dĩ 彼bỉ 空không 故cố 。 萬vạn 法pháp 無vô 體thể 物vật 無vô 當đương 名danh 之chi 實thật 。 以dĩ 無vô 我ngã 故cố 。 無vô 有hữu 處xứ 所sở 。 非phi 在tại 色sắc 中trung 乃nãi 至chí 識thức 中trung 。 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 觀quán 能năng 取thủ 也dã 。 無vô 堅kiên 實thật 者giả 。 觀quán 所sở 取thủ 也dã 。 問vấn 涅Niết 槃Bàn 比Bỉ 丘Khâu 作tác 無vô 常thường 想tưởng 。 佛Phật 呵ha 倒đảo 惑hoặc 。 云vân 何hà 入nhập 住trụ 作tác 無vô 常thường 觀quán 。 答đáp 彼bỉ 但đãn 得đắc 名danh 不bất 得đắc 其kỳ 義nghĩa 。 以dĩ 無vô 常thường 等đẳng 該cai 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 故cố 佛Phật 呵ha 之chi 。 今kim 但đãn 說thuyết 生sanh 死tử 故cố 無vô 有hữu 失thất 。 又hựu 無vô 常thường 者giả 。 未vị 會hội 法Pháp 身thân 故cố 。 苦khổ 者giả 。 未vị 得đắc 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 空không 者giả 。 無vô 善thiện 有hữu 故cố 。 無vô 我ngã 者giả 。 未vị 得đắc 八bát 自tự 在tại 故cố 。 則tắc 前tiền 四tứ 句cú 自tự 說thuyết 生sanh 死tử 。 次thứ 無vô 作tác 等đẳng 四tứ 自tự 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 常thường 故cố 。 無vô 作tác 樂nhạc 故cố 。 無vô 味vị 我ngã 故cố 不bất 如như 名danh 。 淨tịnh 故cố 無vô 處xứ 所sở 。 然nhiên 二nhị 理lý 不bất 偏thiên 照chiếu 與dữ 之chi 符phù 。 猶do 懸huyền 鏡kính 高cao 堂đường 萬vạn 像tượng 斯tư 鑑giám 。 又hựu 初sơ 四tứ 句cú 則tắc 因nhân 緣duyên 生sanh 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 次thứ 四tứ 則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 故cố 云vân 無vô 作tác 。 五ngũ 受thọ 陰ấm 洞đỗng 達đạt 。 空không 無vô 所sở 起khởi 。 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 因nhân 起khởi 有hữu 苦khổ 。 起khởi 即tức 無vô 起khởi 故cố 無vô 味vị 也dã 。 諸chư 法pháp 畢tất 竟cánh 無vô 所sở 有hữu 。 是thị 空không 義nghĩa 。 人nhân 法pháp 二nhị 空không 空không 亦diệc 空không 故cố 。 故cố 不bất 如như 名danh 。 於ư 我ngã 無vô 我ngã 而nhi 不bất 二nhị 。 是thị 無vô 我ngã 義nghĩa 。 諸chư 佛Phật 或hoặc 說thuyết 我ngã 。 或hoặc 說thuyết 於ư 無vô 我ngã 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 中trung 無vô 我ngã 無vô 非phi 我ngã 故cố 。 無vô 處xứ 所sở 。 故cố 菴am 提đề 遮già 經kinh 。 說thuyết 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 生sanh 滅diệt 卻khước 是thị 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 瑜du 伽già 四tứ 十thập 六lục 云vân 。 云vân 何hà 菩Bồ 薩Tát 。 觀quán 一nhất 切thiết 行hành 。 皆giai 是thị 無vô 常thường 。 謂vị 觀quán 一nhất 切thiết 。 行hành 言ngôn 說thuyết 自tự 性tánh 。 於ư 一nhất 切thiết 時thời 。 常thường 無vô 所sở 有hữu 。 如như 是thị 諸chư 行hành 。 常thường 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 得đắc 斯tư 意ý 則tắc 入nhập 中trung 道đạo 。 若nhược 依y 中trung 邊biên 論luận 約ước 三tam 性tánh 說thuyết 。 則tắc 初sơ 後hậu 二nhị 性tánh 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 。 依y 他tha 起khởi 性tánh 則tắc 生sanh 滅diệt 。 是thị 無vô 常thường 義nghĩa 等đẳng 。 又hựu 無vô 作tác 者giả 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 故cố 。 無vô 味vị 者giả 。 非phi 苦khổ 非phi 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 不bất 如như 名danh 者giả 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。 言ngôn 不bất 及cập 故cố 。 無vô 處xứ 所sở 者giả 。 非phi 我ngã 非phi 無vô 我ngã 。 不bất 在tại 生sanh 死tử 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 者giả 。 念niệm 想tưởng 無vô 故cố 。 無vô 堅kiên 實thật 者giả 。 實thật 與dữ 不bất 實thật 相tướng 待đãi 有hữu 故cố 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 是thị 護hộ 小Tiểu 乘Thừa 行hành 。 小Tiểu 乘Thừa 不bất 求cầu 種chủng 智trí 。 不bất 欲dục 廣quảng 知tri 故cố 。 十thập 中trung 初sơ 三tam 是thị 作tác 佛Phật 事sự 處xứ 。 眾chúng 生sanh 是thị 所sở 度độ 。 法Pháp 界Giới 是thị 能năng 度độ 。 世thế 界giới 是thị 度độ 處xứ 。 次thứ 四tứ 界giới 是thị 起khởi 見kiến 處xứ 。 外ngoại 道đạo 計kế 大đại 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 。 小Tiểu 乘Thừa 計kế 大đại 為vi 諸chư 色sắc 因nhân 。 又hựu 成thành 身thân 之chi 體thể 。 後hậu 三tam 界giới 是thị 繫hệ 縛phược 處xứ 云vân 何hà 觀quán 耶da 。 一nhất 觀quán 其kỳ 相tương/tướng 委ủy 細tế 而nhi 知tri 。 二nhị 觀quán 其kỳ 性tánh 甚thậm 深thâm 平bình 等đẳng 。 三tam 徵trưng 意ý 云vân 。 但đãn 總tổng 觀quán 無vô 常thường 何hà 用dụng 廣quảng 知tri 。 釋thích 意ý 云vân 。 觀quán 空không 不bất 礙ngại 廣quảng 有hữu 知tri 見kiến 。 性tánh 相tướng 兼kiêm 了liễu 法pháp 智trí 增tăng 明minh 故cố 。 第đệ 四tứ 生sanh 貴quý 住trụ 。 自tự 分phần/phân 中trung 有hữu 五ngũ 。 謂vị 釋thích 名danh 標tiêu 徵trưng 列liệt 結kết 也dã 。 從tùng 聖thánh 教giáo 生sanh 者giả 。 謂vị 多đa 聞văn 熏huân 習tập 。 等đẳng 流lưu 無vô 漏lậu 教giáo 法pháp 生sanh 其kỳ 智trí 故cố 。 又hựu 下hạ 偈kệ 云vân 。 佛Phật 子tử 於ư 法pháp 如như 是thị 觀quán 。 從tùng 佛Phật 親thân 生sanh 名danh 佛Phật 子tử 。 此thử 約ước 能năng 說thuyết 人nhân 也dã 。 又hựu 偈kệ 云vân 。 了liễu 達đạt 諸chư 有hữu 無vô 所sở 有hữu 。 超siêu 過quá 彼bỉ 法pháp 生sanh 法Pháp 界Giới 。 此thử 約ước 理lý 也dã 。 上thượng 三tam 義nghĩa 皆giai 能năng 生sanh 後hậu 一nhất 義nghĩa 。 兼kiêm 顯hiển 所sở 生sanh 之chi 處xứ 。 又hựu 能năng 說thuyết 所sở 說thuyết 能năng 詮thuyên 所sở 詮thuyên 。 成thành 此thử 三tam 異dị 。 從tùng 此thử 三tam 生sanh 並tịnh 可khả 尊tôn 貴quý 。 列liệt 中trung 十thập 事sự 同đồng 四tứ 地địa 。 十thập 種chủng 法pháp 智trí 但đãn 有hữu 開khai 合hợp 耳nhĩ 。 既ký 從tùng 聖thánh 教giáo 生sanh 成thành 就tựu 四Tứ 智Trí 。 教giáo 化hóa 眾chúng 生sanh 。 一nhất 自tự 住trú 處xứ 智trí 。 不bất 退thoái 轉chuyển 故cố 。 亦diệc 所sở 生sanh 也dã 。 二nhị 同đồng 敬kính 智trí 。 於ư 佛Phật 淨tịnh 信tín 故cố 亦diệc 能năng 生sanh 也dã 。 三tam 真Chân 如Như 智trí 。 善thiện 觀quán 察sát 法pháp 故cố 。 亦diệc 所sở 生sanh 處xứ 也dã 。 法pháp 即tức 法Pháp 界Giới 。 四tứ 分phân 別biệt 所sở 說thuyết 智trí 。 即tức 餘dư 七thất 句cú 。 謂vị 了liễu 眾chúng 生sanh 空không 有hữu 。 佛Phật 土độ 權quyền 實thật 世thế 界giới 染nhiễm 淨tịnh 。 行hành 業nghiệp 善thiện 惡ác 果quả 報báo 苦khổ 樂lạc 。 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 四tứ 種chủng 涅Niết 槃Bàn 。 具cụ 如như 常thường 釋thích 。 後hậu 十thập 勝thắng 進tiến 。 初sơ 三tam 解giải 了liễu 通thông 於ư 教giáo 理lý 行hành 果quả 。 次thứ 三tam 修tu 集tập 行hành 法pháp 。 次thứ 三tam 誓thệ 當đương 滿mãn 果quả 。 後hậu 一nhất 別biệt 了liễu 理lý 法pháp 。 後hậu 徵trưng 釋thích 。 意ý 欲dục 進tiến 後hậu 位vị 真chân 俗tục 平bình 等đẳng 故cố 。 徧biến 觀quán 三tam 世thế 不bất 殊thù 方phương 知tri 平bình 等đẳng 故cố 。 第đệ 五ngũ 具cụ 足túc 方phương 便tiện 住trụ 者giả 。 自tự 分phần/phân 十thập 心tâm 亦diệc 是thị 方phương 便tiện 也dã 。 勝thắng 進tiến 十thập 心tâm 亦diệc 具cụ 足túc 也dã 。 今kim 自tự 分phần/phân 中trung 。 即tức 第đệ 二nhị 住trụ 發phát 起khởi 此thử 心tâm 。 今kim 以dĩ 所sở 修tu 善thiện 根căn 。 正chánh 向hướng 所sở 為vi 。 例lệ 前tiền 解giải 釋thích 文văn 並tịnh 可khả 見kiến 。 今kim 別biệt 為vi 一nhất 勢thế 。 謂vị 初sơ 是thị 總tổng 句cú 。 救cứu 苦khổ 護hộ 善thiện 故cố 。 云vân 何hà 護hộ 善thiện 。 一nhất 授thọ 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 因nhân 如như 經kinh 饒nhiêu 益ích 故cố 。 二nhị 令linh 得đắc 樂lạc 果quả 謂vị 安an 樂lạc 故cố 。 三tam 哀ai 愍mẫn 妄vọng 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 令linh 著trước 故cố 。 四tứ 云vân 何hà 救cứu 苦khổ 。 度độ 一nhất 切thiết 苦khổ 。 得đắc 解giải 脫thoát 故cố 。 何hà 者giả 是thị 苦khổ 。 苦khổ 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 三tam 災tai 八bát 難nạn 。 二nhị 二nhị 種chủng 生sanh 死tử 。 云vân 何hà 能năng 離ly 。 一nhất 教giáo 生sanh 淨tịnh 信tín 。 二nhị 由do 淨tịnh 信tín 故cố 授thọ 以dĩ 三tam 學học 。 令linh 諸chư 根căn 煩phiền 惱não 皆giai 得đắc 調điều 伏phục 。 云vân 何hà 得đắc 樂lạc 。 謂vị 咸hàm 證chứng 涅Niết 槃Bàn 。 究cứu 竟cánh 滅diệt 苦khổ 是thị 真chân 常thường 樂nhạo/nhạc/lạc 。 初sơ 句cú 九cửu 字tự 流lưu 至chí 於ư 此thử 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 。 前tiền 六lục 義nghĩa 含hàm 深thâm 廣quảng 後hậu 四tứ 唯duy 顯hiển 甚thậm 深thâm 。 云vân 何hà 廣quảng 耶da 。 一nhất 無vô 涯nhai 畔bạn 。 二nhị 無vô 分phần/phân 限hạn 。 三tam 離ly 算toán 數số 。 四tứ 言ngôn 思tư 莫mạc 儔trù 。 五ngũ 色sắc 類loại 非phi 一nhất 。 六lục 非phi 稱xưng 量lượng 盡tận 。 所sở 言ngôn 深thâm 者giả 無vô 邊biên 。 謂vị 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 故cố 。 無vô 量lượng 者giả 。 常thường 一nhất 剎sát 那na 無vô 長trường 短đoản 故cố 。 無vô 數số 者giả 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 不bất 墮đọa 數số 故cố 。 不bất 思tư 議nghị 者giả 。 即tức 妄vọng 即tức 真chân 。 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 。 心tâm 行hành 處xứ 滅diệt 故cố 。 無vô 量lượng 色sắc 者giả 頓đốn 現hiện 身thân 器khí 故cố 。 不bất 可khả 量lượng 者giả 。 出xuất 二nhị 量lượng 故cố 。 後hậu 四tứ 中trung 。 七thất 為vi 總tổng 句cú 。 人nhân 法pháp 空không 故cố 。 此thử 云vân 何hà 空không 。 八bát 約ước 能năng 成thành 。 非phi 是thị 自tự 他tha 共cộng 所sở 作tác 故cố 。 九cửu 約ước 所sở 成thành 。 內nội 外ngoại 推thôi 尋tầm 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 十thập 無vô 自tự 性tánh 。 釋thích 成thành 上thượng 義nghĩa 。 無vô 性tánh 故cố 空không 。 無vô 性tánh 故cố 誰thùy 能năng 作tác 。 無vô 性tánh 故cố 無vô 所sở 有hữu 。 非phi 斷đoạn 無vô 也dã 。 又hựu 七thất 八bát 九cửu 。 是thị 三tam 脫thoát 門môn 。 三tam 徵trưng 釋thích 意ý 云vân 。 雙song 明minh 深thâm 廣quảng 。 性tánh 相tướng 交giao 徹triệt 。 則tắc 轉chuyển 復phục 增tăng 勝thắng 。 形hình 奪đoạt 兩lưỡng 亡vong 。 皆giai 無vô 染nhiễm 著trước 成thành 般Bát 若Nhã 故cố 。 第đệ 六lục 正chánh 心tâm 住trụ 。 初sơ 自tự 分phần/phân 內nội 。 由do 成thành 就tựu 般Bát 若Nhã 。 了liễu 法pháp 性tánh 相tướng 故cố 。 皆giai 不bất 動động 名danh 為vi 正chánh 心tâm 。 初sơ 四tứ 約ước 所sở 敬kính 三Tam 寶Bảo 。 由do 了liễu 法pháp 平bình 等đẳng 。 聲thanh 如như 谷cốc 響hưởng 故cố 。 於ư 讚tán 毀hủy 不bất 生sanh 欣hân 慼thích 。 又hựu 在tại 執chấp 應ưng 毀hủy 就tựu 理lý 應ưng 讚tán 故cố 。 故cố 商Thương 主Chủ 天Thiên 子Tử 經Kinh 云vân 。 無vô 有hữu 不bất 毀hủy 語ngữ 言ngôn 。 而nhi 能năng 至chí 其kỳ 解giải 脫thoát 中trung 故cố 。 次thứ 三tam 約ước 所sở 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 有hữu 量lượng 無vô 量lượng 。 是thị 斷đoạn 常thường 邊biên 菩Bồ 薩Tát 不bất 墮đọa 。 有hữu 垢cấu 無vô 垢cấu 是thị 增tăng 減giảm 邊biên 。 菩Bồ 薩Tát 遠viễn 離ly 。 易dị 度độ 難nan 度độ 是thị 苦khổ 樂lạc 邊biên 菩Bồ 薩Tát 不bất 住trụ 。 又hựu 有hữu 垢cấu 者giả 難nạn/nan 無vô 垢cấu 者giả 易dị 。 又hựu 亦diệc 反phản 此thử 。 以dĩ 不bất 發phát 心tâm 不bất 知tri 垢cấu 故cố 。 名danh 之chi 為vi 無vô 。 後hậu 三tam 約ước 所sở 知tri 法Pháp 界Giới 。 有hữu 量lượng 無vô 量lượng 。 亦diệc 是thị 斷đoạn 常thường 。 餘dư 二nhị 增tăng 減giảm 。 已dĩ 得đắc 正chánh 心tâm 故cố 皆giai 不bất 動động 。 又hựu 約ước 眾chúng 生sanh 大đại 悲bi 。 大đại 願nguyện 無vô 限hạn 量lượng 故cố 。 了liễu 法Pháp 界Giới 性tánh 超siêu 量lượng 非phi 量lượng 故cố 。 知tri 法Pháp 界Giới 相tương/tướng 緣duyên 成thành 世thế 界giới 。 說thuyết 有hữu 成thành 壞hoại 非phi 成thành 壞hoại 故cố 。 體thể 有hữu 相tương/tướng 無vô 體thể 無vô 相tướng 有hữu 。 皆giai 自tự 在tại 故cố 。 況huống 並tịnh 音âm 聲thanh 性tánh 離ly 。 何hà 足túc 動động 哉tai 。 後hậu 十thập 勝thắng 進tiến 中trung 。 然nhiên 勸khuyến 學học 者giả 。 通thông 聞văn 思tư 修tu 。 偈kệ 云vân 聽thính 聞văn 乃nãi 一nhất 義nghĩa 爾nhĩ 。 列liệt 中trung 一nhất 自tự 性tánh 之chi 相tướng 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 二nhị 緣duyên 起khởi 想tưởng 成thành 故cố 。 三tam 圓viên 成thành 性tánh 淨tịnh 故cố 。 四tứ 能năng 成thành 非phi 有hữu 。 五ngũ 所sở 成thành 無vô 實thật 。 六lục 自tự 性tánh 本bổn 空không 。 七thất 空không 性tánh 亦diệc 離ly 。 八bát 喻dụ 上thượng 緣duyên 現hiện 。 九cửu 喻dụ 上thượng 想tưởng 生sanh 。 十thập 總tổng 離ly 取thủ 捨xả 出xuất 沒một 想tưởng 故cố 。 此thử 與dữ 六lục 地địa 取thủ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 分phân 別biệt 慢mạn 對đối 治trị 文văn 多đa 相tương 似tự 。 三tam 徵trưng 釋thích 云vân 。 此thử 如như 順thuận 忍nhẫn 欲dục 進tiến 後hậu 位vị 不bất 退thoái 忍nhẫn 故cố 。 第đệ 七thất 不bất 退thoái 。 住trụ 自tự 分phần/phân 十thập 中trung 初sơ 三tam 三Tam 寶Bảo 。 次thứ 二nhị 別biệt 顯hiển 前tiền 法pháp 。 次thứ 三tam 別biệt 明minh 初sơ 佛Phật 。 後hậu 二nhị 約ước 佛Phật 境cảnh 智trí 通thông 佛Phật 法Pháp 也dã 。 而nhi 十thập 皆giai 言ngôn 。 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 大đại 同đồng 前tiền 位vị 。 然nhiên 此thử 位vị 中trung 。 已dĩ 入nhập 無vô 生sanh 知tri 所sở 聞văn 法Pháp 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 又hựu 前tiền 位vị 會hội 事sự 入nhập 理lý 。 令linh 心tâm 不bất 動động 。 今kim 此thử 事sự 理lý 雙song 現hiện 。 而nhi 心tâm 不bất 退thoái 。 後hậu 位vị 從tùng 理lý 向hướng 事sự 。 唯duy 隨tùy 事sự 行hành 轉chuyển 純thuần 熟thục 故cố 。 是thị 故cố 前tiền 位vị 於ư 三Tam 寶Bảo 等đẳng 。 但đãn 聞văn 讚tán 毀hủy 忍nhẫn 之chi 尚thượng 易dị 。 今kim 聞văn 有hữu 無vô 利lợi 害hại 轉chuyển 深thâm 。 成thành 忍nhẫn 則tắc 難nạn/nan 。 故cố 過quá 前tiền 位vị 。 又hựu 前tiền 言ngôn 不bất 動động 但đãn 能năng 正chánh 心tâm 。 今kim 云vân 不bất 退thoái 有hữu 進tiến 趣thú 義nghĩa 。 又hựu 權quyền 實thật 方phương 便tiện 。 皆giai 悉tất 通thông 達đạt 。 有hữu 無vô 等đẳng 言ngôn 皆giai 有hữu 在tại 故cố 。 佛Phật 則tắc 色sắc 相tướng 虛hư 無vô 。 應ứng 機cơ 為vi 有hữu 。 法pháp 則tắc 離ly 相tương 離ly 性tánh 不bất 壞hoại 相tương/tướng 性tánh 。 菩Bồ 薩Tát 同đồng 佛Phật 。 次thứ 二nhị 中trung 約ước 事sự 行hành 為vi 有hữu 。 入nhập 理lý 行hành 為vi 無vô 。 出xuất 離ly 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 自tự 行hành 。 義nghĩa 同đồng 前tiền 文văn 有hữu 垢cấu 無vô 垢cấu 。 亦diệc 約ước 事sự 理lý 。 二nhị 就tựu 化hóa 他tha 。 悲bi 故cố 不bất 出xuất 由do 智trí 故cố 出xuất 。 次thứ 下hạ 三tam 句cú 。 亦diệc 論luận 有hữu 無vô 何hà 異dị 初sơ 句cú 。 初sơ 句cú 邪tà 見kiến 為vi 無vô 正chánh 信tín 言ngôn 有hữu 。 此thử 三tam 亦diệc 非phi 正chánh 見kiến 。 雖tuy 許hứa 有hữu 佛Phật 不bất 遍biến 三tam 世thế 。 或hoặc 言ngôn 過quá 去khứ 入nhập 滅diệt 。 是thị 故cố 非phi 有hữu 。 未vị 來lai 未vị 成thành 安an 得đắc 為vi 有hữu 。 現hiện 在tại 生sanh 界giới 未vị 盡tận 佛Phật 願nguyện 未vị 滿mãn 。 今kim 有hữu 佛Phật 者giả 皆giai 應ưng 現hiện 耳nhĩ 。 俱câu 有hữu 可khả 知tri 。 今kim 知tri 其kỳ 謬mậu 說thuyết 為vi 無vô 正chánh 說thuyết 為vi 有hữu 。 後hậu 二nhị 句cú 中trung 初sơ 智trí 後hậu 境cảnh 。 佛Phật 智trí 有hữu 盡tận 等đẳng 者giả 。 一nhất 竪thụ 約ước 智trí 體thể 。 以dĩ 盡tận 智trí 故cố 名danh 為vi 有hữu 。 盡tận 窮cùng 未vị 來lai 故cố 名danh 為vi 無vô 盡tận 。 又hựu 若nhược 入nhập 永vĩnh 滅diệt 則tắc 名danh 為vi 盡tận 。 不bất 永vĩnh 滅diệt 度độ 。 是thị 即tức 無vô 盡tận 。 約ước 從tùng 修tu 生sanh 則tắc 名danh 為vi 盡tận 。 即tức 同đồng 無vô 為vi 故cố 名danh 無vô 盡tận 。 二nhị 橫hoạnh/hoành 就tựu 所sở 知tri 。 謂vị 法pháp 無vô 盡tận 故cố 智trí 亦diệc 無vô 盡tận 。 以dĩ 無vô 盡tận 智trí 稱xưng 無vô 盡tận 法pháp 。 則tắc 名danh 為vi 盡tận 故cố 。 法pháp 華hoa 云vân 。 唯duy 佛Phật 與dữ 佛Phật 。 乃nãi 能năng 究cứu 盡tận 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 智Trí 度Độ 論luận 云vân 。 如như 函hàm 大đại 蓋cái 亦diệc 大đại 。 還hoàn 將tương 無vô 盡tận 之chi 智trí 。 知tri 無vô 盡tận 法pháp 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 名danh 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 今kim 菩Bồ 薩Tát 窮cùng 究cứu 。 知tri 依y 竪thụ 義nghĩa 半bán 了liễu 半bán 不bất 了liễu 。 知tri 依y 橫hoạnh/hoành 義nghĩa 二nhị 俱câu 是thị 了liễu 。 又hựu 相tương 待đãi 說thuyết 有hữu 盡tận 無vô 盡tận 。 就tựu 理lý 而nhi 言ngôn 並tịnh 非phi 二nhị 相tương/tướng 。 後hậu 一nhất 就tựu 境cảnh 約ước 性tánh 一nhất 相tương/tướng 。 約ước 相tương/tướng 非phi 一nhất 。 知tri 其kỳ 隨tùy 說thuyết 皆giai 非phi 遍biến 知tri 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 十thập 事sự 五ngũ 對đối 。 此thử 大đại 同đồng 地địa 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 作tác 行hành 。 對đối 治trị 發phát 起khởi 十thập 種chủng 殊thù 勝thắng 行hành 。 由do 此thử 知tri 其kỳ 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 至chí 地địa 則tắc 得đắc 權quyền 實thật 雙song 行hành 。 初sơ 一nhất 多đa 對đối 。 總tổng 含hàm 三tam 義nghĩa 。 一nhất 約ước 權quyền 實thật 。 於ư 一nhất 佛Phật 乘Thừa 。 說thuyết 無vô 量lượng 故cố 。 雖tuy 有hữu 眾chúng 多đa 皆giai 佛Phật 因nhân 故cố 。 二nhị 約ước 事sự 理lý 。 理lý 能năng 成thành 事sự 說thuyết 一nhất 即tức 多đa 。 事sự 能năng 顯hiển 理lý 說thuyết 多đa 即tức 一nhất 。 三tam 約ước 事sự 事sự 無vô 礙ngại 有hữu 同đồng 體thể 異dị 體thể 。 義nghĩa 如như 上thượng 說thuyết 。 二nhị 文văn 義nghĩa 對đối 。 文văn 隨tùy 於ư 義nghĩa 。 轉chuyển 變biến 密mật 意ý 故cố 。 即tức 如như 初sơ 句cú 一nhất 言ngôn 隨tùy 於ư 多đa 義nghĩa 。 義nghĩa 隨tùy 於ư 文văn 。 顯hiển 了liễu 直trực 說thuyết 故cố 。 即tức 下hạ 三tam 對đối 。 但đãn 顯hiển 事sự 理lý 一nhất 無vô 礙ngại 義nghĩa 。 若nhược 望vọng 下hạ 偈kệ 云vân 如như 是thị 一nhất 切thiết 展triển 轉chuyển 成thành 。 則tắc 文văn 義nghĩa 亦diệc 通thông 事sự 事sự 無vô 礙ngại 。 三tam 遍biến 計kế 理lý 無vô 情tình 有hữu 無vô 二nhị 。 四tứ 依y 他tha 幻huyễn 相tương/tướng 性tánh 空không 無vô 二nhị 。 五ngũ 圓viên 成thành 性tánh 空không 與dữ 不bất 空không 二nhị 如như 不bất 異dị 。 又hựu 上thượng 三tam 中trung 。 皆giai 以dĩ 三tam 性tánh 三tam 無vô 性tánh 相tướng 即tức 準chuẩn 思tư 。 三tam 徵trưng 釋thích 中trung 。 善thiện 能năng 出xuất 離ly 者giả 。 不bất 沈trầm 沒một 於ư 事sự 理lý 。 成thành 後hậu 位vị 自tự 在tại 也dã 。 第đệ 八bát 童đồng 真chân 住trụ 。 自tự 分phần/phân 中trung 初sơ 三tam 。 三tam 業nghiệp 無vô 失thất 。 永vĩnh 離ly 習tập 氣khí 唯duy 佛Phật 得đắc 之chi 。 任nhậm 運vận 無vô 功công 在tại 於ư 八bát 地địa 。 此thử 中trung 多đa 同đồng 八bát 地địa 。 能năng 行hành 無vô 漏lậu 故cố 。 得đắc 無vô 失thất 。 無vô 十thập 不bất 善thiện 失thất 亦diệc 無vô 錯thác 謬mậu 失thất 。 此thử 三tam 自tự 行hành 亦diệc 為vi 化hóa 體thể 。 餘dư 皆giai 利lợi 他tha 。 初sơ 一nhất 能năng 化hóa 身thân 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 隨tùy 願nguyện 受thọ 生sanh 。 貴quý 在tại 利lợi 人nhân 不bất 揀giản 淨tịnh 穢uế 。 慚tàm 悟ngộ 地địa 前tiền 。 許hứa 受thọ 變biến 易dị 意ý 生sanh 身thân 故cố 。 次thứ 四tứ 以dĩ 能năng 化hóa 智trí 知tri 所sở 化hóa 境cảnh 。 即tức 十Thập 力Lực 智trí 之chi 四Tứ 智Trí 也dã 。 次thứ 一nhất 化hóa 處xứ 後hậu 一nhất 化hóa 法pháp 正chánh 化hóa 。 後hậu 明minh 勝thắng 進tiến 是thị 不bất 動động 行hành 。 初sơ 六lục 於ư 剎sát 自tự 在tại 。 後hậu 四tứ 三tam 業nghiệp 自tự 在tại 。 此thử 同đồng 八bát 地địa 。 若nhược 色sắc 若nhược 土thổ/độ 皆giai 自tự 在tại 故cố 。 初sơ 一nhất 總tổng 知tri 分phân 齊tề 。 次thứ 二nhị 作tác 用dụng 持trì 兼kiêm 願nguyện 力lực 。 四tứ 十thập 眼nhãn 智trí 觀quán 。 五ngũ 有hữu 佛Phật 便tiện 詣nghệ 。 六lục 游du 以dĩ 化hóa 生sanh 。 後hậu 四tứ 中trung 。 一nhất 意ý 二nhị 身thân 三tam 語ngữ 四tứ 通thông 三tam 業nghiệp 。 下hạ 徵trưng 釋thích 意ý 。 為vi 得đắc 善thiện 巧xảo 入nhập 於ư 後hậu 位vị 。 辯biện 才tài 自tự 在tại 故cố 。 第đệ 九cửu 王vương 子tử 住trụ 。 初sơ 自tự 分phần/phân 十thập 中trung 。 一nhất 知tri 六lục 趣thú 四tứ 生sanh 。 受thọ 報báo 差sai 別biệt 。 又hựu 知tri 九cửu 種chủng 命mạng 終chung 心tâm 受thọ 生sanh 差sai 別biệt 故cố 。 二nhị 知tri 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 三tam 知tri 種chủng 等đẳng 相tương 續tục 。 非phi 如như 現hiện 行hành 有hữu 間gian 斷đoạn 故cố 。 習tập 氣khí 有hữu 四tứ 如như 九cửu 地địa 說thuyết 。 四tứ 知tri 諸chư 行hành 作tác 業nghiệp 所sở 入nhập 法Pháp 門môn 。 皆giai 善thiện 巧xảo 故cố 。 上thượng 四tứ 多đa 同đồng 九cửu 地địa 十thập 種chủng 稠trù 林lâm 。 彼bỉ 據cứ 入nhập 地địa 尤vưu 多đa 細tế 密mật 。 故cố 名danh 稠trù 林lâm 。 此thử 但đãn 云vân 知tri 。 五ngũ 知tri 法pháp 藥dược 。 是thị 智trí 成thành 就tựu 義nghĩa 。 六lục 知tri 法Pháp 師sư 軌quỹ 儀nghi 。 七thất 知tri 所sở 化hóa 處xứ 。 八bát 知tri 化hóa 時thời 。 隨tùy 根căn 生sanh 熟thục 不bất 差sai 失thất 故cố 。 後hậu 二nhị 依y 二nhị 諦đế 說thuyết 。 皆giai 說thuyết 成thành 就tựu 也dã 。 後hậu 勝thắng 進tiến 十thập 法pháp 皆giai 言ngôn 法Pháp 王Vương 者giả 。 既ký 言ngôn 王vương 子tử 倣# 佛Phật 之chi 儀nghi 。 合hợp 子tử 法pháp 度độ 。 而nhi 言ngôn 處xứ 者giả 。 即tức 是thị 位vị 也dã 。 如như 世thế 王vương 子tử 之chi 於ư 父phụ 王vương 。 今kim 對đối 辯biện 之chi 。 一nhất 善thiện 巧xảo 者giả 。 言ngôn 辭từ 安an 立lập 。 及cập 諸chư 伎kỹ 藝nghệ 悅duyệt 可khả 王vương 心tâm 今kim 此thử 菩Bồ 薩Tát 。 學học 佛Phật 法Pháp 王Vương 。 說thuyết 法Pháp 言ngôn 辭từ 。 安an 立lập 權quyền 實thật 。 善thiện 巧xảo 方phương 便tiện 。 以dĩ 悅duyệt 佛Phật 心tâm 。 二nhị 軌quỹ 度độ 軌quỹ 。 謂vị 坐tọa 立lập 動động 中trung 規quy 矩củ 。 容dung 止chỉ 可khả 觀quán 。 度độ 謂vị 升thăng 降giáng/hàng 出xuất 入nhập 往vãng 來lai 進tiến 退thoái 可khả 度độ 。 此thử 明minh 無vô 虧khuy 戒giới 行hạnh 。 住trụ 佛Phật 威uy 儀nghi 也dã 。 三tam 宮cung 殿điện 者giả 。 父phụ 王vương 在tại 宮cung 即tức 行hành 子tử 禮lễ 。 父phụ 王vương 處xứ 殿điện 即tức 行hành 臣thần 禮lễ 。 若nhược 處xứ 涅Niết 槃Bàn 正chánh 殿điện 。 即tức 令linh 萬vạn 行hạnh 歸quy 宗tông 。 若nhược 處xứ 慈từ 悲bi 宮cung 室thất 。 則tắc 子tử 愛ái 含hàm 識thức 。 四tứ 趣thú 入nhập 者giả 。 趣thú 者giả 。 就tựu 也dã 。 謂vị 澤trạch 及cập 萬vạn 人nhân 。 入nhập 者giả 。 收thu 也dã 。 謂vị 庭đình 來lai 萬vạn 國quốc 。 菩Bồ 薩Tát 則tắc 無vô 機cơ 不bất 就tựu 無vô 德đức 不bất 收thu 。 五ngũ 觀quán 察sát 者giả 。 入nhập 則tắc 觀quán 父phụ 王vương 察sát 其kỳ 聲thanh 色sắc 。 出xuất 則tắc 觀quán 群quần 臣thần 知tri 其kỳ 賢hiền 愚ngu 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 則tắc 觀quán 佛Phật 教giáo 理lý 。 出xuất 則tắc 審thẩm 機cơ 可khả 否phủ/bĩ 。 六lục 灌quán 頂đảnh 者giả 。 十Thập 地Địa 有hữu 文văn 。 出xuất 現hiện 法pháp 喻dụ 雙song 辨biện 。 七thất 力lực 持trì 者giả 。 聚tụ 人nhân 則tắc 以dĩ 財tài 為vi 力lực 。 慎thận 危nguy 則tắc 以dĩ 戒giới 為vi 力lực 。 降giáng/hàng 怨oán 則tắc 以dĩ 忍nhẫn 為vi 力lực 。 廣quảng 業nghiệp 則tắc 以dĩ 勤cần 為vi 力lực 。 定định 亂loạn 則tắc 以dĩ 靜tĩnh 為vi 力lực 。 謀mưu 安an 則tắc 以dĩ 智trí 為vi 力lực 。 固cố 眾chúng 則tắc 以dĩ 仁nhân 為vi 力lực 。 制chế 敵địch 則tắc 以dĩ 眾chúng 為vi 力lực 。 菩Bồ 薩Tát 六Lục 度Độ 四Tứ 等Đẳng 。 萬vạn 行hạnh 總tổng 持trì 皆giai 力lực 義nghĩa 也dã 。 持trì 財tài 以dĩ 儉kiệm 持trì 眾chúng 以dĩ 信tín 。 持trì 安an 以dĩ 不bất 憍kiêu 持trì 力lực 以dĩ 不bất 奢xa 。 餘dư 可khả 類loại 取thủ 皆giai 能năng 持trì 也dã 。 八bát 無vô 畏úy 者giả 。 為vi 上thượng 無vô 亢kháng 則tắc 無vô 憂ưu 悔hối 之chi 畏úy 。 節tiết 儉kiệm 財tài 色sắc 則tắc 無vô 病bệnh 畏úy 。 居cư 上thượng 不bất 憍kiêu 則tắc 無vô 亡vong 畏úy 。 為vi 下hạ 不bất 亂loạn 則tắc 無vô 刑hình 畏úy 。 在tại 醜xú 不bất 爭tranh 則tắc 無vô 兵binh 畏úy 。 三tam 不bất 備bị 者giả 。 永vĩnh 無vô 死tử 畏úy 。 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 離ly 老lão 病bệnh 死tử 。 五ngũ 種chủng 怖bố 畏úy 。 得đắc 十thập 無vô 畏úy 。 九cửu 宴yến 寢tẩm 者giả 。 晝trú 無vô 故cố 不bất 內nội 宴yến 。 夜dạ 無vô 故cố 不bất 外ngoại 寢tẩm 。 宴yến 於ư 側trắc 室thất 寢tẩm 於ư 正chánh 處xứ 。 菩Bồ 薩Tát 入nhập 定định 同đồng 佛Phật 。 不bất 過quá 明minh 以dĩ 躭đam 其kỳ 味vị 。 不bất 昏hôn 沈trầm 以dĩ 滯trệ 於ư 境cảnh 。 無vô 幽u 不bất 得đắc 其kỳ 味vị 。 正chánh 定định 不bất 易dị 其kỳ 心tâm 。 十thập 讚tán 歎thán 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 歌ca 讚tán 苦khổ 則tắc 哀ai 歎thán 。 讚tán 音âm 宜nghi 和hòa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 歎thán 音âm 宜nghi 哀ai 思tư 。 其kỳ 情tình 切thiết 其kỳ 辭từ 文văn 。 菩Bồ 薩Tát 應ưng 仰ngưỡng 讚tán 佛Phật 德đức 哀ai 歎thán 眾chúng 生sanh 。 情tình 詣nghệ 於ư 理lý 使sử 令linh 欣hân 厭yếm 。 二nhị 徵trưng 釋thích 云vân 。 欲dục 令linh 增tăng 進tiến 得đắc 於ư 後hậu 位vị 無Vô 礙Ngại 智Trí 故cố 。 第đệ 十thập 灌quán 頂đảnh 住trụ 。 文văn 亦diệc 分phần/phân 二nhị 。 先tiên 徵trưng 後hậu 釋thích 。 釋thích 中trung 亦diệc 二nhị 。 先tiên 自tự 分phần/phân 後hậu 勝thắng 進tiến 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 有hữu 十thập 句cú 所sở 成thành 德đức 用dụng 。 後hậu 有hữu 十thập 句cú 讚tán 勝thắng 難nan 測trắc 。 以dĩ 位vị 終chung 故cố 加gia 此thử 一nhất 段đoạn 。 前tiền 中trung 前tiền 五ngũ 。 了liễu 世thế 界giới 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 後hậu 五ngũ 成thành 就tựu 眾chúng 生sanh 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 以dĩ 智Trí 度Độ 滿mãn 故cố 。 多đa 同đồng 大đại 盡tận 分phần/phân 智trí 成thành 就tựu 說thuyết 。 後hậu 十thập 讚tán 勝thắng 。 及cập 後hậu 勝thắng 進tiến 皆giai 是thị 神thần 通thông 。 有hữu 上thượng 無vô 上thượng 分phần/phân 中trung 義nghĩa 。 今kim 讚tán 勝thắng 中trung 。 前tiền 四tứ 即tức 業nghiệp 自tự 在tại 不bất 可khả 知tri 。 一nhất 身thân 二nhị 身thân 。 用dụng 三tam 十thập 通thông 四tứ 通thông 用dụng 。 後hậu 六lục 心tâm 智trí 自tự 在tại 不bất 可khả 知tri 。 初sơ 三tam 即tức 三Tam 達Đạt 圓viên 明minh 智trí 。 四tứ 知tri 器khí 世thế 間gian 自tự 在tại 智trí 。 五ngũ 定định 心tâm 所sở 現hiện 之chi 境cảnh 。 六lục 大đại 智trí 所sở 知tri 之chi 境cảnh 。 並tịnh 深thâm 廣quảng 故cố 。 下hạ 位vị 不bất 知tri 。 後hậu 勝thắng 進tiến 中trung 三tam 。 初sơ 標tiêu 即tức 學học 。 佛Phật 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 一Nhất 切Thiết 種Chủng 智Trí 。 以dĩ 當đương 位vị 滿mãn 灌quán 頂đảnh 成thành 佛Phật 。 以dĩ 攝nhiếp 諸chư 位vị 皆giai 此thử 中trung 具cụ 故cố 。 如như 法Pháp 界giới 品phẩm 海hải 幢tràng 處xứ 說thuyết 。 玄huyền 中trung 廣quảng 明minh 。 二nhị 徵trưng 列liệt 中trung 。 一nhất 學học 佛Phật 三Tam 達Đạt 智Trí 。 此thử 是thị 總tổng 句cú 。 二nhị 佛Phật 法Pháp 智trí 者giả 。 覺giác 法pháp 自tự 性tánh 善thiện 出xuất 現hiện 儀nghi 。 三tam 事sự 理lý 無vô 礙ngại 。 四tứ 事sự 法pháp 橫hoạnh/hoành 廣quảng 。 五ngũ 大đại 用dụng 周chu 遍biến 。 六lục 身thân 智trí 光quang 照chiếu 。 七thất 神thần 力lực 持trì 令linh 不bất 壞hoại 。 法pháp 力lực 持trì 令linh 進tiến 善thiện 。 八bát 窮cùng 盡tận 所sở 化hóa 。 九cửu 知tri 化hóa 法pháp 。 十thập 了liễu 化hóa 主chủ 。 三tam 徵trưng 釋thích 成thành 十thập 勝thắng 智trí 。 復phục 更cánh 學học 者giả 。 為vi 欲dục 成thành 佛Phật 種chủng 智trí 位vị 故cố 。 然nhiên 上thượng 所sở 釋thích 大đại 依y 十Thập 地Địa 。 第đệ 六lục 顯hiển 實thật 證chứng 成thành 分phần/phân 中trung 二nhị 。 先tiên 現hiện 瑞thụy 顯hiển 實thật 。 後hậu 菩Bồ 薩Tát 證chứng 成thành 。 前tiền 中trung 先tiên 此thử 界giới 有hữu 動động 地địa 雨vũ 供cung 。 一nhất 萬vạn 佛Phật 剎sát 猶do 劣liệt 行hành 故cố 。 後hậu 如như 此thử 下hạ 。 結kết 通thông 。 二nhị 又hựu 以dĩ 下hạ 。 菩Bồ 薩Tát 證chứng 成thành 。 於ư 中trung 二nhị 。 初sơ 能năng 證chứng 現hiện 前tiền 。 二nhị 作tác 如như 是thị 下hạ 。 發phát 言ngôn 讚tán 述thuật 。 於ư 中trung 四tứ 。 一nhất 讚tán 其kỳ 所sở 說thuyết 。 二nhị 我ngã 等đẳng 下hạ 。 舉cử 同đồng 顯hiển 證chứng 。 此thử 有hữu 四tứ 同đồng 。 一nhất 能năng 說thuyết 人nhân 。 二nhị 所sở 說thuyết 處xứ 。 三tam 者giả 會hội 主chủ 。 四tứ 所sở 說thuyết 法Pháp 。 初sơ 後hậu 與dữ 此thử 同đồng 。 中trung 二nhị 但đãn 彼bỉ 同đồng 者giả 。 法pháp 慧tuệ 表biểu 解giải 。 不bất 可khả 不bất 同đồng 法pháp 。 若nhược 不bất 同đồng 豈khởi 名danh 為vi 證chứng 。 中trung 二nhị 異dị 此thử 者giả 。 表biểu 人nhân 異dị 道đạo 同đồng 處xứ 殊thù 法pháp 一nhất 。 方phương 表biểu 通thông 方phương 之chi 說thuyết 。 成thành 證chứng 義nghĩa 也dã 。 若nhược 亦diệc 同đồng 此thử 。 將tương 謂vị 餘dư 異dị 名danh 界giới 佛Phật 不bất 同đồng 說thuyết 也dã 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 同đồng 名danh 法pháp 雲vân 妙diệu 法Pháp 。 不bất 多đa 舉cử 耶da 。 為vi 有hữu 表biểu 故cố 。 謂vị 所sở 說thuyết 法Pháp 該cai 於ư 十Thập 地Địa 故cố 。 非phi 麁thô 淺thiển 故cố 。 就tựu 所sở 說thuyết 中trung 。 眾chúng 會hội 約ước 人nhân 眷quyến 屬thuộc 兼kiêm 法pháp 。 文văn 句cú 義nghĩa 理lý 主chủ 伴bạn 皆giai 同đồng 也dã 。 三tam 佛Phật 子tử 下hạ 。 舉cử 因nhân 結kết 成thành 。 四tứ 如như 於ư 此thử 下hạ 。 結kết 通thông 廣quảng 遍biến 。 謂vị 非phi 唯duy 來lai 此thử 。 為vì 汝nhữ 作tác 證chứng 。 於ư 餘dư 處xứ 證chứng 亦diệc 同đồng 證chứng 此thử 。 彌di 顯hiển 所sở 說thuyết 是thị 通thông 方phương 也dã 。 此thử 是thị 彼bỉ 菩Bồ 薩Tát 結kết 通thông 。 不bất 俟sĩ 經kinh 家gia 結kết 通thông 也dã 。 問vấn 此thử 經Kinh 何hà 要yếu 十thập 方phương 同đồng 說thuyết 。 答đáp 引dẫn 攝nhiếp 之chi 教giáo 隨tùy 機cơ 不bất 一nhất 。 諸chư 方phương 有hữu 殊thù 圓viên 實thật 之chi 教giáo 法pháp 爾nhĩ 常thường 規quy 故cố 。 十thập 方phương 同đồng 說thuyết 十thập 方phương 如Như 來Lai 。 同đồng 一nhất 道Đạo 故cố 。 三tam 賢hiền 十thập 聖thánh 無vô 異dị 路lộ 故cố 。 問vấn 說thuyết 此thử 經Kinh 處xứ 。 何hà 要yếu 遍biến 於ư 十thập 方phương 。 答đáp 能năng 詮thuyên 如như 所sở 詮thuyên 故cố 。 所sở 詮thuyên 義nghĩa 理lý 無vô 不bất 同đồng 故cố 。 表biểu 位vị 優ưu 劣liệt 證chứng 有hữu 多đa 少thiểu 。 據cứ 其kỳ 所sở 說thuyết 無vô 處xứ 不bất 該cai 。 有hữu 云vân 。 此thử 上thượng 瑞thụy 應ứng 證chứng 成thành 應ưng 在tại 偈kệ 後hậu 。 有hữu 四tứ 因nhân 故cố 。 一nhất 未vị 說thuyết 偈kệ 經kinh 猶do 未vị 了liễu 。 不bất 應ưng 先tiên 瑞thụy 先tiên 證chứng 。 二nhị 瑞thụy 證chứng 本bổn 為vi 證chứng 經kinh 。 既ký 不bất 證chứng 偈kệ 則tắc 偈kệ 應ưng 非phi 經kinh 。 三tam 證chứng 辭từ 不bất 應ưng 。 云vân 文văn 句cú 無vô 有hữu 增tăng 減giảm 。 四tứ 若nhược 許hứa 瑞thụy 徵trưng 合hợp 在tại 頌tụng 前tiền 。 頌tụng 中trung 應ưng 頌tụng 二nhị 分phần 。 假giả 使sử 梵Phạm 本bổn 如như 此thử 。 譯dịch 者giả 即tức 合hợp 迴hồi 文văn 。 此thử 乃nãi 靜tĩnh 法pháp 佳giai 判phán 。 今kim 為vi 一nhất 救cứu 。 理lý 或hoặc 可khả 通thông 。 為vi 欲dục 表biểu 說thuyết 證chứng 同đồng 時thời 故cố 。 然nhiên 文văn 不bất 累lũy/lụy/luy 書thư 。 編biên 之chi 作tác 次thứ 。 若nhược 全toàn 居cư 末mạt 。 則tắc 似tự 說thuyết 竟cánh 方phương 證chứng 。 若nhược 更cánh 居cư 初sơ 未vị 說thuyết 復phục 何hà 所sở 證chứng 。 故cố 置trí 於ư 散tán 說thuyết 偈kệ 文văn 之chi 際tế 。 深thâm 有hữu 以dĩ 焉yên 。 諸chư 會hội 文văn 同đồng 皆giai 倣# 此thử 釋thích 。 第đệ 七thất 重trùng 頌tụng 分phần/phân 中trung 。 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 九cửu 十thập 一nhất 頌tụng 正chánh 頌tụng 前tiền 法pháp 。 後hậu 如như 是thị 十thập 住trụ 下hạ 。 九cửu 頌tụng 結kết 歎thán 勸khuyến 修tu 。 前tiền 中trung 十thập 住trụ 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 初sơ 住trụ 中trung 有hữu 四tứ 十thập 六lục 頌tụng 。 文văn 分phân 為vi 四tứ 。 初sơ 三tam 頌tụng 頌tụng 發phát 心tâm 緣duyên 。 次thứ 三tam 十thập 二nhị 頌tụng 緣duyên 境cảnh 發phát 心tâm 。 次thứ 十thập 頌tụng 勝thắng 進tiến 所sở 學học 。 後hậu 一nhất 總tổng 結kết 。 今kim 初sơ 。 尊tôn 重trọng 即tức 前tiền 眾chúng 生sanh 樂nhạo 見kiến 。 第đệ 三tam 偈kệ 即tức 廣quảng 大đại 法pháp 。 二nhị 中trung 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 十thập 頌tụng 緣duyên 十Thập 力Lực 發phát 心tâm 。 一nhất 頌tụng 一nhất 力lực 。 初sơ 中trung 謂vị 。 以dĩ 因nhân 感cảm 果quả 斯tư 為vi 是thị 處xứ 。 從tùng 我ngã 心tâm 冥minh 性tánh 等đẳng 生sanh 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 餘dư 文văn 可khả 見kiến 。 二nhị 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 別biệt 顯hiển 所sở 求cầu 。 長trường/trưởng 行hành 結kết 前tiền 生sanh 後hậu 。 云vân 求cầu 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 今kim 偈kệ 略lược 顯hiển 。 一nhất 切thiết 智trí 相tướng 。 此thử 二nhị 十thập 二nhị 頌tụng 。 一nhất 頌tụng 一nhất 智trí 。 或hoặc 有hữu 闕khuyết 智trí 了liễu 等đẳng 言ngôn 者giả 。 蓋cái 文văn 略lược 耳nhĩ 。 今kim 以dĩ 類loại 例lệ 相tương 從tùng 攝nhiếp 為vi 十thập 智trí 。 初sơ 一nhất 俗tục 諦đế 智trí 。 次thứ 一nhất 真Chân 諦Đế 智trí 。 三tam 一nhất 偈kệ 神thần 通thông 智trí 。 四tứ 五ngũ 頌tụng 解giải 脫thoát 智trí 。 五ngũ 過quá 去khứ 下hạ 。 一nhất 頌tụng 劫kiếp 剎sát 智trí 。 六lục 一nhất 頌tụng 三tam 乘thừa 智trí 。 七thất 有hữu 七thất 頌tụng 三tam 密mật 智trí 。 謂vị 二nhị 頌tụng 身thân 密mật 。 三tam 頌tụng 語ngữ 密mật 。 二nhị 頌tụng 意ý 密mật 。 八bát 一nhất 頌tụng 唯duy 心tâm 智trí 。 九cửu 過quá 去khứ 下hạ 。 三tam 頌tụng 。 一nhất 多đa 無Vô 礙Ngại 智Trí 。 十thập 有hữu 一nhất 頌tụng 權quyền 實thật 雙song 行hành 智trí 。 三tam 菩Bồ 薩Tát 如như 是thị 下hạ 。 十thập 頌tụng 。 頌tụng 勝thắng 進tiến 十thập 法pháp 。 一nhất 頌tụng 一nhất 法pháp 。 皆giai 言ngôn 令linh 其kỳ 不bất 退thoái 轉chuyển 者giả 。 顯hiển 勸khuyến 學học 之chi 意ý 也dã 。 不bất 退thoái 有hữu 三tam 。 一nhất 位vị 不bất 退thoái 。 七thất 住trụ 已dĩ 上thượng 。 二nhị 證chứng 不bất 退thoái 初Sơ 地Địa 已dĩ 上thượng 。 三tam 念niệm 不bất 退thoái 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 。 今kim 此thử 近cận 希hy 位vị 不bất 退thoái 故cố 。 若nhược 約ước 圓viên 教giáo 當đương 位vị 。 從tùng 信tín 入nhập 住trụ 得đắc 位vị 不bất 退thoái 。 初sơ 發phát 心tâm 時thời 。 成thành 正chánh 覺giác 故cố 。 四tứ 一nhất 頌tụng 總tổng 結kết 亦diệc 是thị 引dẫn 證chứng 。 第đệ 二nhị 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 二nhị 頌tụng 自tự 分phần/phân 。 次thứ 二nhị 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 後hậu 一nhất 頌tụng 結kết 說thuyết 。 第đệ 三tam 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 前tiền 二nhị 頌tụng 自tự 分phần/phân 。 後hậu 三tam 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 第đệ 四tứ 住trụ 六lục 頌tụng 。 初sơ 三tam 自tự 分phần/phân 。 次thứ 二nhị 勝thắng 進tiến 。 後hậu 一nhất 結kết 歎thán 。 第đệ 五ngũ 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 三tam 頌tụng 自tự 分phần/phân 。 次thứ 一nhất 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 後hậu 一nhất 結kết 歎thán 。 第đệ 六lục 住trụ 四tứ 頌tụng 。 初sơ 三tam 自tự 分phần/phân 。 於ư 中trung 後hậu 半bán 頌tụng 。 是thị 顯hiển 不bất 動động 之chi 意ý 。 二nhị 一nhất 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 第đệ 七thất 住trụ 四tứ 頌tụng 。 初sơ 二nhị 自tự 分phần/phân 後hậu 二nhị 勝thắng 進tiến 。 第đệ 八bát 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 三tam 自tự 分phần/phân 後hậu 二nhị 勝thắng 進tiến 。 第đệ 九cửu 住trụ 五ngũ 頌tụng 。 初sơ 二nhị 自tự 分phần/phân 後hậu 三tam 勝thắng 進tiến 。 第đệ 十thập 住trụ 六lục 頌tụng 。 初sơ 四tứ 自tự 分phần/phân 。 於ư 中trung 三tam 頌tụng 。 頌tụng 所sở 成thành 德đức 用dụng 。 一nhất 頌tụng 頌tụng 讚tán 勝thắng 難nan 測trắc 。 後hậu 二nhị 頌tụng 勝thắng 進tiến 。 第đệ 二nhị 大đại 段đoạn 結kết 歎thán 勸khuyến 修tu 。 九cửu 頌tụng 分phần/phân 三tam 。 初sơ 一nhất 頌tụng 總tổng 歎thán 十thập 住trụ 。 次thứ 六lục 別biệt 歎thán 發phát 心tâm 住trụ 。 後hậu 二nhị 結kết 歎thán 初sơ 心tâm 。 況huống 出xuất 修tu 行hành 。 十thập 住trụ 位vị 竟cánh 。
大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập 八bát
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 18
❖
Phiên âm: 22/3/2016 ◊ Cập nhật: 22/3/2016