大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập 七thất
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 17

唐đường 清thanh 涼lương 山sơn 大đại 華hoa 嚴nghiêm 寺tự 沙Sa 門Môn 澄trừng 觀quán 撰soạn


升Thăng 須Tu 彌Di 山Sơn 頂Đảnh 。 品Phẩm 第Đệ 十Thập 三Tam (# 已Dĩ 下Hạ 第Đệ 十Thập 六Lục 經Kinh )#
Thăng Tu Di Sơn Đảnh Phẩm Đệ Thập Tam # Dĩ Hạ Đệ Thập Lục Kinh #

初sơ 來lai 意ý 者giả 。 先tiên 辨biện 會hội 來lai 。 前tiền 信tín 此thử 解giải 。 義nghĩa 次thứ 第đệ 故cố 。 又hựu 答đáp 十thập 住trụ 問vấn 總tổng 有hữu 二nhị 段đoạn 。 前tiền 信tín 是thị 住trụ 之chi 方phương 便tiện 。 此thử 明minh 正chánh 位vị 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 二nhị 品phẩm 來lai 。 前tiền 品phẩm 說thuyết 信tín 究cứu 竟cánh 。 此thử 品phẩm 趣thú 後hậu 說thuyết 住trụ 。 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 二nhị 釋thích 名danh 。 亦diệc 先tiên 辨biện 會hội 名danh 。 約ước 處xứ 名danh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 會hội 。 約ước 人nhân 名danh 法Pháp 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 會hội 。 約ước 法pháp 名danh 十thập 住trụ 會hội 。 皆giai 依y 主chủ 釋thích 。 二nhị 品phẩm 名danh 。 須Tu 彌Di 正chánh 云vân 蘇tô 迷mê 盧lô 。 此thử 云vân 妙diệu 高cao 。 如Như 來Lai 以dĩ 自tự 在tại 力lực 。 不bất 起khởi 覺giác 樹thụ 。 應ứng 機cơ 現hiện 彼bỉ 故cố 云vân 升thăng 也dã 。 表biểu 位vị 漸tiệm 增tăng 。 不bất 處xứ 人nhân 間gian 。 顯hiển 位vị 清thanh 淨tịnh 故cố 居cư 天thiên 也dã 。 若nhược 天thiên 表biểu 淨tịnh 何hà 獨độc 妙diệu 高cao 。 妙diệu 有hữu 十thập 義nghĩa 。 如như 於ư 法pháp 故cố 。 一nhất 者giả 體thể 妙diệu 謂vị 。 四tứ 寶bảo 所sở 成thành 。 二nhị 者giả 相tương/tướng 妙diệu 。 謂vị 八bát 方phương 四tứ 級cấp 。 三tam 者giả 色sắc 妙diệu 謂vị 四tứ 正chánh 色sắc 。 北bắc 金kim 東đông 銀ngân 南nam 吠phệ 瑠lưu 璃ly 西tây 頗phả 胝chi 迦ca 。 一nhất 切thiết 草thảo 木mộc 。 鳥điểu 獸thú 等đẳng 物vật 。 隨tùy 所sở 至chí 處xứ 。 則tắc 同đồng 其kỳ 色sắc 。 自tự 常thường 不bất 變biến 。 四tứ 者giả 德đức 妙diệu 。 謂vị 八bát 方phương 猛mãnh 風phong 。 不bất 能năng 令linh 動động 。 五ngũ 眷quyến 屬thuộc 妙diệu 。 謂vị 七thất 金kim 山sơn 。 七thất 重trùng 圍vi 繞nhiễu 。 及cập 七thất 香hương 海hải 海hải 印ấn 旋toàn 流lưu 。 六lục 依y 持trì 妙diệu 。 唯duy 天thiên 依y 住trụ 。 得đắc 通thông 者giả 居cư 。 七thất 作tác 業nghiệp 妙diệu 。 不bất 離ly 本bổn 處xứ 。 而nhi 鎮trấn 四tứ 洲châu 。 映ánh 蔽tế 日nhật 月nguyệt 。 而nhi 成thành 晝trú 夜dạ 。 八bát 生sanh 果quả 妙diệu 。 謂vị 波ba 利lợi 質chất 多đa 。 能năng 益ích 天thiên 眾chúng 。 九cửu 為vi 首thủ 妙diệu 。 於ư 四tứ 洲châu 地địa 最tối 在tại 先tiên 成thành 。 十thập 堅kiên 固cố 妙diệu 。 於ư 輪luân 圍vi 中trung 最tối 在tại 後hậu 壞hoại 。 高cao 者giả 高cao 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 入nhập 水thủy 亦diệc 爾nhĩ 。 下hạ 據cứ 金kim 剛cang 上thượng 隣lân 空không 界giới 。 頂đảnh 上thượng 縱tung 廣quảng 量lượng 亦diệc 如như 之chi 。 獨độc 出xuất 九cửu 山sơn 故cố 稱xưng 高cao 也dã 。 十thập 住trụ 之chi 行hành 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 聞văn 思tư 修tu 解giải 而nhi 為vi 妙diệu 體thể 。 四tứ 德đức 八bát 聖thánh 以dĩ 為vi 妙diệu 相tướng 。 四tứ 辯biện 為vi 色sắc 令linh 物vật 解giải 同đồng 。 雖tuy 同đồng 眾chúng 音âm 自tự 智trí 不bất 變biến 。 八bát 法pháp 不bất 動động 而nhi 為vi 妙diệu 德đức 。 七thất 支chi 奉phụng 戒giới 金kim 山sơn 圍vi 繞nhiễu 。 七thất 識thức 流lưu 轉chuyển 而nhi 為vi 海hải 印ấn 。 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 依y 持trì 而nhi 住trụ 。 可khả 以dĩ 神thần 會hội 非phi 情tình 能năng 升thăng 。 不bất 離ly 本bổn 處xứ 。 遍biến 應ưng 十thập 方phương 。 映ánh 蔽tế 佛Phật 口khẩu 及cập 菩Bồ 薩Tát 月nguyệt 。 而nhi 成thành 涅Niết 槃Bàn 生sanh 死tử 晝trú 夜dạ 。 生sanh 教giáo 行hành 果quả 而nhi 為vi 妙diệu 樹thụ 。 世thế 界giới 初sơ 成thành 菩Bồ 薩Tát 先tiên 出xuất 。 為vi 眾chúng 生sanh 現hiện 。 種chủng 種chủng 資tư 具cụ 。 世thế 界giới 將tương 壞hoại 菩Bồ 薩Tát 後hậu 沒một 。 為vi 說thuyết 上thượng 定định 令linh 免miễn 三tam 災tai 。 高cao 者giả 具cụ 成thành 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 諸chư 度Độ 法Pháp 門môn 。 自tự 在tại 障chướng 外ngoại 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 入nhập 生sanh 死tử 海hải 。 亦diệc 具cụ 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 。 諸chư 度Độ 法Pháp 門môn 。 據cứ 金kim 剛cang 性tánh 隣lân 勝thắng 義nghĩa 空không 。 又hựu 智trí 入nhập 佛Phật 慧tuệ 必tất 窮cùng 其kỳ 底để 。 德đức 超siêu 方phương 便tiện 逈huýnh 出xuất 群quần 峯phong 。 為vi 顯hiển 十thập 住trụ 功công 德đức 妙diệu 高cao 。 是thị 故cố 須tu 升thăng 。 妙Diệu 高Cao 山Sơn 頂đảnh 。 四tứ 王vương 處xứ 半bán 旁bàng 而nhi 非phi 正chánh 。 表biểu 住trụ 不bất 退thoái 異dị 信tín 輕khinh 毛mao 。 故cố 越việt 彼bỉ 天thiên 居cư 妙diệu 高cao 頂đảnh 。 善Thiện 財Tài 童Đồng 子Tử 。 於ư 妙diệu 峯phong 山sơn 頂đảnh 見kiến 德đức 雲vân 者giả 。 亦diệc 表biểu 斯tư 位vị 彌di 顯hiển 有hữu 由do 。 然nhiên 上thượng 所sở 釋thích 皆giai 圓viên 教giáo 意ý 。 故cố 下hạ 發phát 心tâm 品phẩm 云vân 。 應ưng 知tri 此thử 人nhân 即tức 與dữ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 同đồng 等đẳng 。 與dữ 三tam 世thế 佛Phật 。 功công 德đức 平bình 等đẳng 。 得đắc 如Như 來Lai 一nhất 身thân 無vô 量lượng 身thân 。 纔tài 發phát 心tâm 時thời 。 即tức 為vi 十thập 方phương 一nhất 切thiết 。 諸chư 佛Phật 共cộng 所sở 稱xưng 歎thán 。 不bất 可khả 同đồng 於ư 方phương 便tiện 教giáo 說thuyết 。 若nhược 約ước 觀quán 心tâm 妙diệu 高cao 者giả 。 謂vị 三tam 昧muội 須Tu 彌Di 。 寂tịch 然nhiên 不bất 動động 。 無vô 思tư 無vô 心tâm 不bất 收thu 不bất 攝nhiếp 。 任nhậm 性tánh 而nhi 定định 稱xưng 本bổn 心tâm 地địa 。 入nhập 佛Phật 智trí 海hải 湛trạm 然nhiên 不bất 遷thiên 。 是thị 妙diệu 法Pháp 樂nhạo/nhạc/lạc 觸xúc 境cảnh 自tự 在tại 。 合hợp 本bổn 性tánh 淨tịnh 。 是thị 四tứ 德đức 寶bảo 。 而nhi 自tự 莊trang 嚴nghiêm 。 斯tư 則tắc 本bổn 覺giác 如Như 來Lai 。 升thăng 法pháp 須Tu 彌Di 之chi 頂đảnh 。 三tam 宗tông 趣thú 者giả 。 先tiên 約ước 會hội 以dĩ 十thập 住trụ 行hành 德đức 為vi 宗tông 。 攝nhiếp 位vị 德đức 果quả 為vi 趣thú 。 二nhị 品phẩm 以dĩ 嚴nghiêm 處xứ 請thỉnh 佛Phật 赴phó 感cảm 為vi 宗tông 。 根căn 緣duyên 契khế 合hợp 說thuyết 法Pháp 為vi 趣thú 。 四tứ 釋thích 文văn 者giả 。 此thử 會hội 六lục 品phẩm 。 分phân 為vi 二nhị 分phần 。 初sơ 二nhị 品phẩm 方phương 便tiện 發phát 起khởi 。 後hậu 四tứ 品phẩm 當đương 會hội 正chánh 說thuyết 。 前tiền 中trung 初sơ 之chi 一nhất 品phẩm 。 唯duy 是thị 由do 致trí 。 偈kệ 讚tán 一nhất 品phẩm 義nghĩa 有hữu 兩lưỡng 兼kiêm 。 一nhất 是thị 方phương 便tiện 。 謂vị 前tiền 品phẩm 化hóa 主chủ 赴phó 機cơ 。 後hậu 品phẩm 助trợ 化hóa 讚tán 佛Phật 。 主chủ 伴bạn 圓viên 備bị 方phương 演diễn 法pháp 故cố 。 二nhị 是thị 所sở 依y 。 謂vị 三tam 天thiên 說thuyết 法Pháp 各các 有hữu 偈kệ 讚tán 。 欲dục 顯hiển 三tam 賢hiền 皆giai 依y 佛Phật 智trí 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 離ly 如Như 來Lai 智trí 無vô 自tự 體thể 故cố 。 獨độc 為vi 方phương 便tiện 甚thậm 抑ức 讚tán 詞từ 。 行hành 向hướng 二nhị 會hội 同đồng 此thử 科khoa 判phán 。 今kim 初sơ 一nhất 品phẩm 長trường/trưởng 分phần/phân 十thập 段đoạn 。 一nhất 本bổn 會hội 齊tề 現hiện 。 二nhị 不bất 離ly 齊tề 升thăng 。 三tam 各các 見kiến 佛Phật 來lai 。 四tứ 各các 嚴nghiêm 殿điện 座tòa 。 五ngũ 皆giai 來lai 請thỉnh 佛Phật 。 六lục 俱câu 時thời 入nhập 殿điện 。 七thất 樂nhạc 音âm 並tịnh 止chỉ 。 八bát 各các 念niệm 昔tích 因nhân 。 九cửu 同đồng 讚tán 如Như 來Lai 。 十thập 殿điện 皆giai 廣quảng 博bác 嚴nghiêm 淨tịnh 也dã 。 言ngôn 爾nhĩ 時thời 者giả 。 即tức 前tiền 二nhị 會hội 時thời 。 主chủ 伴bạn 齊tề 遍biến 演diễn 前tiền 二nhị 會hội 之chi 法pháp 也dã 。 今kim 此thử 明minh 遍biến 。 即tức 十thập 重trùng 說thuyết 處xứ 中trung 第đệ 一nhất 重trọng/trùng 也dã 。 何hà 須tu 舉cử 此thử 。 欲dục 明minh 前tiền 會hội 不bất 散tán 成thành 後hậu 會hội 故cố 。 後hậu 必tất 帶đái 前tiền 。 合hợp 成thành 法Pháp 界Giới 無vô 礙ngại 會hội 故cố 。 一nhất 一nhất 諸chư 會hội 。 無vô 休hưu 息tức 故cố 。 後hậu 後hậu 諸chư 會hội 皆giai 同đồng 時thời 故cố 。 若nhược 散tán 前tiền 會hội 即tức 無vô 後hậu 故cố 。 所sở 以dĩ 唯duy 約ước 覺giác 樹thụ 會hội 者giả 。 此thử 為vi 本bổn 故cố 。 得đắc 佛Phật 處xứ 故cố 。 理lý 實thật 第đệ 二nhị 亦diệc 同đồng 此thử 遍biến 。 若nhược 同đồng 時thời 遍biến 。 何hà 有hữu 九cửu 會hội 前tiền 後hậu 。 若nhược 有hữu 前tiền 後hậu 何hà 名danh 同đồng 時thời 。 應ưng 云vân 即tức 用dụng 之chi 體thể 同đồng 時thời 頓đốn 遍biến 。 即tức 體thể 之chi 用dụng 不bất 壞hoại 前tiền 後hậu 。 猶do 如như 印ấn 文văn 。 第đệ 二nhị 爾nhĩ 時thời 下hạ 。 明minh 不bất 離ly 覺giác 樹thụ 各các 升thăng 釋thích 天thiên 。 問vấn 動động 靜tĩnh 相tương 違vi 去khứ 住trụ 懸huyền 隔cách 。 既ký 云vân 不bất 離ly 何hà 得đắc 言ngôn 升thăng 。 古cổ 有hữu 多đa 釋thích 。 一nhất 云vân 。 本bổn 釋Thích 迦Ca 身thân 不bất 起khởi 道đạo 樹thụ 。 別biệt 起khởi 應ứng 化hóa 以dĩ 升thăng 天thiên 上thượng 。 一nhất 云vân 。 不bất 起khởi 是thị 報báo 升thăng 天thiên 是thị 化hóa 。 一nhất 云vân 。 不bất 起khởi 是thị 法Pháp 身thân 升thăng 天thiên 是thị 化hóa 用dụng 。 並tịnh 非phi 文văn 意ý 。 以dĩ 此thử 文văn 中trung 俱câu 是thị 毘Tỳ 盧Lô 遮Già 那Na 。 十thập 身thân 雲vân 故cố 。 一nhất 云vân 。 以dĩ 去khứ 即tức 非phi 去khứ 故cố 名danh 不bất 起khởi 。 非phi 去khứ 即tức 去khứ 是thị 以dĩ 升thăng 天thiên 。 如như 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 等đẳng 。 若nhược 爾nhĩ 但đãn 是thị 升thăng 相tương 離ly 故cố 。 非phi 是thị 樹thụ 下hạ 別biệt 有hữu 不bất 起khởi 之chi 身thân 。 故cố 不bất 可khả 也dã 。 有hữu 云vân 。 此thử 佛Phật 神thần 通thông 同đồng 體thể 業nghiệp 用dụng 。 即tức 住trụ 是thị 去khứ 去khứ 即tức 是thị 住trụ 。 住trụ 是thị 體thể 遍biến 去khứ 是thị 用dụng 應ưng 。 應ưng 是thị 體thể 應ưng 。 雖tuy 升thăng 後hậu 而nhi 不bất 離ly 前tiền 。 體thể 是thị 應ưng 體thể 。 雖tuy 不bất 離ly 前tiền 而nhi 升thăng 後hậu 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 殊thù 第đệ 三tam 師sư 。 不bất 起khởi 是thị 法pháp 。 又hựu 以dĩ 住trụ 釋thích 於ư 不bất 起khởi 。 而nhi 言ngôn 住trụ 是thị 體thể 遍biến 。 何hà 得đắc 獨độc 住trụ 菩Bồ 提Đề 樹thụ 耶da 。 升thăng 天thiên 何hà 得đắc 非phi 體thể 遍biến 耶da 。 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 寧ninh 非phi 用dụng 耶da 。 今kim 顯hiển 正chánh 義nghĩa 。 然nhiên 佛Phật 得đắc 菩Bồ 提Đề 。 智trí 無vô 不bất 周chu 體thể 無vô 不bất 在tại 。 無vô 依y 無vô 住trụ 。 無vô 去khứ 無vô 來lai 。 然nhiên 以dĩ 自tự 在tại 即tức 體thể 之chi 應ưng 。 應ưng 隨tùy 體thể 遍biến 。 緣duyên 感cảm 前tiền 後hậu 有hữu 住trụ 有hữu 升thăng 。 閻Diêm 浮Phù 有hữu 感cảm 見kiến 在tại 道đạo 樹thụ 。 天thiên 宮cung 有hữu 感cảm 見kiến 升thăng 天thiên 上thượng 。 非phi 移di 覺giác 樹thụ 之chi 佛Phật 。 而nhi 升thăng 天thiên 宮cung 故cố 云vân 不bất 離ly 覺giác 樹thụ 。 而nhi 升thăng 釋thích 殿điện 。 法pháp 慧tuệ 偈kệ 云vân 。 佛Phật 子tử 汝nhữ 應ưng 觀quán 如Như 來Lai 自tự 在tại 力lực 。 一nhất 切thiết 閻Diêm 浮Phù 提Đề 。 皆giai 言ngôn 佛Phật 在tại 中trung 。 此thử 不bất 離ly 也dã 。 我ngã 等đẳng 今kim 見kiến 佛Phật 住trụ 於ư 須Tu 彌Di 頂đảnh 。 此thử 而nhi 升thăng 也dã 。 文văn 理lý 有hữu 據cứ 。 更cánh 以dĩ 喻dụ 顯hiển 。 譬thí 猶do 朗lãng 月nguyệt 流lưu 影ảnh 遍biến 應ưng 。 且thả 澄trừng 江giang 一nhất 月nguyệt 三tam 舟chu 共cộng 觀quán 。 一nhất 舟chu 停đình 住trụ 。 二nhị 舟chu 南nam 北bắc 。 南nam 者giả 見kiến 月nguyệt 千thiên 里lý 隨tùy 南nam 。 北bắc 者giả 見kiến 月nguyệt 千thiên 里lý 隨tùy 北bắc 。 停đình 舟chu 之chi 者giả 見kiến 月nguyệt 不bất 移di 。 是thị 為vi 此thử 月nguyệt 不bất 離ly 中trung 流lưu 而nhi 往vãng 南nam 北bắc 。 設thiết 百bách 千thiên 共cộng 觀quán 八bát 方phương 各các 去khứ 。 則tắc 百bách 千thiên 月nguyệt 各các 隨tùy 其kỳ 去khứ 。 諸chư 有hữu 識thức 者giả 。 曉hiểu 斯tư 旨chỉ 焉yên 。 古cổ 德đức 釋thích 此thử 。 略lược 有hữu 十thập 義nghĩa 。 一nhất 約ước 處xứ 相tương/tướng 入nhập 門môn 。 以dĩ 一nhất 處xứ 中trung 有hữu 一nhất 切thiết 處xứ 故cố 。 是thị 故cố 此thử 天thiên 宮cung 等đẳng 。 本bổn 在tại 樹thụ 下hạ 。 故cố 不bất 須tu 起khởi 。 然nhiên 是thị 用dụng 彼bỉ 故cố 說thuyết 升thăng 也dã 。 二nhị 亦diệc 約ước 相tương/tướng 入nhập 門môn 。 以dĩ 一nhất 處xứ 入nhập 。 一nhất 切thiết 處xứ 故cố 。 樹thụ 遍biến 天thiên 中trung 亦diệc 不bất 須tu 起khởi 。 欲dục 用dụng 天thiên 宮cung 表biểu 法pháp 升thăng 進tiến 。 故cố 云vân 升thăng 也dã 。 三tam 由do 一nhất 切thiết 即tức 一nhất 故cố 。 天thiên 在tại 樹thụ 下hạ 。 四tứ 由do 一nhất 即tức 一nhất 切thiết 。 樹thụ 在tại 天thiên 上thượng 。 不bất 起khởi 等đẳng 準chuẩn 前tiền 。 五ngũ 約ước 佛Phật 身thân 。 謂vị 此thử 樹thụ 下hạ 身thân 。 即tức 滿mãn 法Pháp 界Giới 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 則tắc 本bổn 來lai 在tại 彼bỉ 不bất 待đãi 起khởi 也dã 。 機cơ 熟thục 令linh 見kiến 故cố 云vân 升thăng 也dã 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 以dĩ 法Pháp 界Giới 身thân 常thường 在tại 此thử 。 即tức 是thị 在tại 彼bỉ 。 六lục 約ước 佛Phật 自tự 在tại 不bất 思tư 議nghị 解giải 脫thoát 。 謂vị 坐tọa 即tức 是thị 行hành 住trụ 等đẳng 。 在tại 此thử 即tức 在tại 彼bỉ 。 皆giai 非phi 下hạ 位vị 測trắc 量lượng 故cố 也dã 。 七thất 約ước 緣duyên 起khởi 相tương/tướng 由do 門môn 。 八bát 約ước 法pháp 性tánh 融dung 通thông 門môn 。 九cửu 約ước 表biểu 示thị 顯hiển 法Pháp 門môn 。 十thập 約ước 成thành 法Pháp 界Giới 大đại 會hội 門môn 。 然nhiên 此thử 十thập 解giải 前tiền 五ngũ 玄huyền 門môn 。 次thứ 四tứ 所sở 以dĩ 。 後hậu 一nhất 總tổng 意ý 。 欲dục 成thành 十thập 義nghĩa 相tương/tướng 參tham 而nhi 立lập 。 雖tuy 似tự 雜tạp 亂loạn 不bất 違vi 經kinh 宗tông 。 並tịnh 可khả 用dụng 也dã 。 然nhiên 此thử 中trung 相tương 望vọng 有hữu 四tứ 對đối 。 法pháp 相tướng 即tức 無vô 礙ngại 。 一nhất 此thử 處xứ 彼bỉ 處xứ 。 二nhị 此thử 身thân 彼bỉ 身thân 。 三tam 若nhược 去khứ 若nhược 住trụ 。 四tứ 若nhược 一nhất 若nhược 多đa 。 約ước 處xứ 此thử 處xứ 彼bỉ 處xứ 相tương/tướng 即tức 無vô 礙ngại 。 應ưng 如như 十thập 中trung 前tiền 四tứ 。 約ước 身thân 相tướng 即tức 無vô 礙ngại 。 應ưng 如như 五ngũ 六lục 及cập 前tiền 正chánh 顯hiển 。 又hựu 十thập 中trung 後hậu 四tứ 通thông 於ư 身thân 處xứ 。 約ước 處xứ 唯duy 有hữu 此thử 彼bỉ 。 約ước 身thân 更cánh 加gia 去khứ 住trụ 。 謂vị 此thử 身thân 即tức 是thị 彼bỉ 身thân 。 去khứ 身thân 即tức 是thị 住trụ 身thân 。 若nhược 身thân 若nhược 處xứ 俱câu 通thông 一nhất 多đa 。 上thượng 來lai 諸chư 法pháp 同đồng 在tại 一nhất 時thời 。 無vô 前tiền 後hậu 也dã 。 一nhất 多đa 相tương 望vọng 應ưng 成thành 四tứ 句cú 。 一nhất 不bất 離ly 一nhất 切thiết 。 樹thụ 下hạ 升thăng 一nhất 天thiên 宮cung 。 即tức 如như 今kim 文văn 。 二nhị 不bất 離ly 一nhất 樹thụ 升thăng 一nhất 切thiết 天thiên 。 三tam 不bất 離ly 一nhất 切thiết 。 樹thụ 而nhi 升thăng 一nhất 切thiết 天thiên 。 經Kinh 云vân 十thập 方phương 世thế 界giới 。 悉tất 如như 是thị 故cố 。 四tứ 不bất 離ly 一nhất 樹thụ 下hạ 而nhi 升thăng 一nhất 天thiên 。 經kinh 中trung 欲dục 顯hiển 一nhất 多đa 相tương/tướng 即tức 。 故cố 舉cử 初sơ 句cú 。 升thăng 釋thích 天thiên 既ký 爾nhĩ 升thăng 餘dư 天thiên 亦diệc 然nhiên 。 如như 後hậu 二nhị 會hội 升thăng 天thiên 既ký 爾nhĩ 。 往vãng 餘dư 處xứ 亦diệc 然nhiên 。 復phục 應ưng 樹thụ 樹thụ 相tương 望vọng 而nhi 成thành 二nhị 句cú 。 謂vị 不bất 離ly 一nhất 樹thụ 下hạ 常thường 在tại 一nhất 切thiết 樹thụ 。 不bất 離ly 一nhất 切thiết 。 樹thụ 而nhi 常thường 在tại 一nhất 樹thụ 。 復phục 應ưng 以dĩ 不bất 起khởi 餘dư 處xứ 。 類loại 不bất 起khởi 樹thụ 下hạ 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 皆giai 悉tất 周chu 遍biến 。 不bất 壞hoại 前tiền 後hậu 自tự 在tại 難nan 思tư 。 又hựu 既ký 一nhất 處xứ 有hữu 一nhất 切thiết 處xứ 。 亦diệc 有hữu 微vi 細tế 義nghĩa 。 所sở 用dụng 不bất 同đồng 有hữu 隱ẩn 顯hiển 義nghĩa 。 若nhược 加gia 前tiền 時thời 後hậu 時thời 有hữu 十thập 世thế 義nghĩa 。 唯duy 見kiến 說thuyết 住trụ 。 及cập 於ư 餘dư 法pháp 有hữu 純thuần 雜tạp 義nghĩa 。 後hậu 後hậu 帶đái 於ư 前tiền 前tiền 有hữu 帝đế 網võng 義nghĩa 。 此thử 天thiên 望vọng 餘dư 成thành 主chủ 伴bạn 義nghĩa 。 十thập 玄huyền 具cụ 矣hĩ 。 問vấn 帶đái 前tiền 起khởi 後hậu 事sự 理lý 應ưng 齊tề 。 何hà 故cố 三tam 賢hiền 獨độc 有hữu 斯tư 旨chỉ 。 答đáp 顯hiển 異dị 義nghĩa 故cố 。 謂vị 初sơ 二nhị 會hội 相tương/tướng 隣lân 接tiếp 故cố 。 不bất 假giả 帶đái 前tiền 。 此thử 三tam 人nhân 天thiên 隔cách 越việt 。 故cố 須tu 連liên 帶đái 。 又hựu 此thử 三tam 會hội 同đồng 詮thuyên 賢hiền 位vị 。 六lục 已dĩ 入nhập 證chứng 不bất 假giả 帶đái 前tiền 。 第đệ 七thất 即tức 位vị 中trung 普phổ 賢hiền 居cư 然nhiên 不bất 假giả 。 第đệ 八bát 頓đốn 彰chương 五ngũ 位vị 體thể 用dụng 已dĩ 融dung 。 第đệ 九cửu 唯duy 明minh 證chứng 入nhập 體thể 用dụng 一nhất 味vị 故cố 。 並tịnh 皆giai 不bất 假giả 。 第đệ 三tam 時thời 天thiên 帝đế 下hạ 。 明minh 各các 見kiến 佛Phật 來lai 。 約ước 佛Phật 則tắc 用dụng 從tùng 體thể 起khởi 。 約ước 機cơ 境cảnh 從tùng 心tâm 現hiện 。 隣lân 而nhi 未vị 即tức 故cố 云vân 遙diêu 見kiến 。 第đệ 四tứ 即tức 以dĩ 下hạ 。 各các 嚴nghiêm 殿điện 座tòa 。 表biểu 嚴nghiêm 根căn 欲dục 之chi 殿điện 為vi 法Pháp 器khí 故cố 。 置trí 師sư 子tử 座tòa 。 表biểu 十thập 住trụ 之chi 法Pháp 門môn 故cố 。 文văn 有hữu 十thập 句cú 。 初sơ 總tổng 餘dư 別biệt 。 總tổng 云vân 普phổ 光quang 明minh 藏tạng 者giả 。 此thử 是thị 解giải 位vị 智trí 。 照chiếu 法pháp 空không 含hàm 眾chúng 德đức 故cố 。 從tùng 信tín 始thỉ 入nhập 故cố 有hữu 置trí 言ngôn 。 別biệt 中trung 初sơ 句cú 約ước 體thể 。 餘dư 並tịnh 顯hiển 嚴nghiêm 。 皆giai 云vân 十thập 千thiên 者giả 。 萬vạn 行hạnh 因nhân 感cảm 故cố 。 言ngôn 層tằng 級cấp 者giả 萬vạn 行hạnh 熏huân 成thành 故cố 。 金kim 網võng 防phòng 護hộ 。 慈từ 悲bi 帳trướng 蓋cái 以dĩ 育dục 以dĩ 覆phú 。 四tứ 攝nhiếp 繒tăng 綺ỷ 以dĩ 為vi 周chu 垂thùy 。 圓viên 融dung 行hạnh 願nguyện 交giao 絡lạc 萬vạn 善thiện 。 柔nhu 忍nhẫn 慚tàm 愧quý 以dĩ 覆phú 法pháp 空không 。 第đệ 一nhất 義nghĩa 天thiên 。 清thanh 淨tịnh 梵Phạm 行hạnh 。 繞nhiễu 斯tư 法pháp 體thể 。 一nhất 一nhất 智trí 照chiếu 故cố 日nhật 光quang 明minh 。 於ư 生sanh 死tử 中trung 。 遣khiển 長trường 夜dạ 闇ám 舉cử 斯tư 果quả 德đức 。 令linh 物vật 行hành 因nhân 。 下hạ 行hành 向hướng 中trung 。 約ước 位vị 漸tiệm 增tăng 表biểu 法pháp 無vô 異dị 。 第đệ 五ngũ 爾nhĩ 時thời 帝Đế 釋Thích 下hạ 。 請thỉnh 佛Phật 居cư 殿điện 。 於ư 中trung 三tam 業nghiệp 崇sùng 敬kính 以dĩ 為vi 請thỉnh 儀nghi 。 言ngôn 善thiện 來lai 者giả 應ứng 機cơ 來lai 故cố 。 不bất 來lai 相tướng 而nhi 來lai 故cố 。 帶đái 法Pháp 界Giới 會hội 來lai 故cố 。 三tam 稱xưng 善thiện 者giả 喜hỷ 之chi 至chí 故cố 。 舉cử 三tam 號hiệu 者giả 略lược 歎thán 德đức 故cố 。 願nguyện 哀ai 處xứ 者giả 。 希hy 仗trượng 勝thắng 田điền 生sanh 大đại 福phước 故cố 。 第đệ 六lục 爾nhĩ 時thời 下hạ 俱câu 時thời 入nhập 殿điện 。 謂vị 根căn 緣duyên 契khế 合hợp 成thành 益ích 不bất 虛hư 。 十thập 方phương 如như 是thị 。 通thông 上thượng 六lục 段đoạn 入nhập 殿điện 事sự 訖ngật 。 故cố 一nhất 結kết 通thông 。 下hạ 四tứ 段đoạn 文văn 殿điện 中trung 之chi 事sự 。 第đệ 七thất 爾nhĩ 時thời 下hạ 樂nhạc 音âm 止chỉ 息tức 。 謂vị 攝nhiếp 散tán 歸quy 靜tĩnh 得đắc 定định 益ích 故cố 。 第đệ 八bát 即tức 自tự 下hạ 。 各các 念niệm 昔tích 因nhân 獲hoạch 智trí 益ích 也dã 。 散tán 緣duyên 既ký 止chỉ 勝thắng 德đức 現hiện 前tiền 。 寂tịch 然nhiên 無vô 思tư 發phát 宿túc 住trụ 智trí 。 種chúng 善thiện 根căn 者giả 。 即tức 下hạ 十thập 佛Phật 曾tằng 入nhập 此thử 殿điện 。 聞văn 法Pháp 供cúng 養dường 故cố 。 亦diệc 表biểu 見kiến 自tự 心tâm 性tánh 。 同đồng 昔tích 佛Phật 故cố 。 第đệ 九cửu 迦Ca 葉Diếp 下hạ 。 同đồng 讚tán 如Như 來Lai 。 然nhiên 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 皆giai 於ư 此thử 處xứ 。 說thuyết 十thập 住trụ 法pháp 。 獨độc 讚tán 十thập 者giả 。 表biểu 說thuyết 十thập 住trụ 及cập 無vô 盡tận 故cố 。 所sở 以dĩ 讚tán 者giả 義nghĩa 乃nãi 有hữu 四tứ 。 一nhất 十thập 佛Phật 曾tằng 處xứ 則tắc 殿điện 勝thắng 可khả 居cư 。 二nhị 互hỗ 舉cử 一nhất 德đức 例lệ 讚tán 本bổn 師sư 。 三tam 敘tự 昔tích 善thiện 根căn 慶khánh 遇ngộ 堪kham 受thọ 。 四tứ 昔tích 佛Phật 同đồng 說thuyết 表biểu 法pháp 常thường 恆hằng 。 文văn 中trung 先tiên 明minh 此thử 界giới 後hậu 辨biện 結kết 通thông 。 今kim 初sơ 十thập 頌tụng 。 各các 上thượng 半bán 標tiêu 名danh 讚tán 德đức 。 上thượng 句cú 別biệt 下hạ 句cú 通thông 。 下hạ 半bán 以dĩ 人nhân 結kết 處xứ 。 唯duy 初sơ 一nhất 句cú 諸chư 佛Phật 不bất 同đồng 。 然nhiên 佛Phật 別biệt 名danh 多đa 因nhân 德đức 立lập 。 讚tán 者giả 取thủ 德đức 以dĩ 釋thích 上thượng 名danh 。 初sơ 迦Ca 葉Diếp 者giả 此thử 云vân 飲ẩm 光quang 。 若nhược 從tùng 姓tánh 立lập 示thị 生sanh 彼bỉ 族tộc 。 若nhược 就tựu 佛Phật 德đức 。 一nhất 者giả 身thân 光quang 蔽tế 餘dư 光quang 故cố 。 二nhị 者giả 悲bi 光quang 飲ẩm 蔽tế 邪tà 光quang 故cố 。 拘câu 那na 牟Mâu 尼Ni 舊cựu 曰viết 金kim 仙tiên 。 亦diệc 云vân 金kim 寂tịch 。 寂tịch 故cố 無vô 礙ngại 。 金kim 故cố 明minh 見kiến 。 迦ca 羅la 鳩cưu 馱đà 者giả 。 具cụ 云vân 迦ca 羅la 鳩cưu 村thôn 馱đà 。 此thử 云vân 所sở 應ưng 斷đoạn 。 已dĩ 斷đoạn 如như 金kim 已dĩ 淨tịnh 。 如như 山sơn 不bất 動động 。 亦diệc 可khả 見kiến 無vô 礙ngại 者giả 。 是thị 此thử 佛Phật 德đức 。 如như 金kim 山sơn 者giả 是thị 前tiền 佛Phật 德đức 。 毘tỳ 舍xá 浮phù 者giả 。 亦diệc 云vân 毘tỳ 濕thấp 婆bà 部bộ 。 毘tỳ 濕thấp 婆bà 者giả 。 此thử 云vân 遍biến 一nhất 切thiết 也dã 。 部bộ 者giả 自tự 在tại 也dã 。 亦diệc 云vân 遍biến 勝thắng 無vô 三tam 垢cấu 。 故cố 無vô 不bất 自tự 在tại 而nhi 超siêu 勝thắng 也dã 。 三tam 垢cấu 者giả 。 現hiện 種chủng 及cập 習tập 。 尸thi 棄khí 亦diệc 云vân 式thức 棄khí 那na 。 此thử 云vân 持trì 髻kế 。 亦diệc 云vân 有hữu 髻kế 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 最tối 為vi 尊tôn 上thượng 。 處xử 心tâm 頂đảnh 也dã 。 又hựu 髻kế 中trung 明minh 珠châu 。 即tức 無vô 分phân 別biệt 也dã 。 毘Tỳ 婆Bà 尸Thi 者giả 此thử 翻phiên 有hữu 四tứ 。 謂vị 淨tịnh 觀quán 。 勝thắng 觀quán 。 勝thắng 見kiến 。 遍biến 見kiến 。 如như 月nguyệt 圓viên 。 智trí 滿mãn 是thị 遍biến 見kiến 也dã 。 魄phách 盡tận 惑hoặc 亡vong 是thị 淨tịnh 觀quán 也dã 。 既ký 圓viên 且thả 淨tịnh 。 是thị 勝thắng 觀quán 勝thắng 見kiến 也dã 。 弗phất 沙sa 亦diệc 云vân 勃bột 沙sa 。 此thử 云vân 增tăng 盛thịnh 。 明minh 達đạt 勝thắng 義nghĩa 是thị 增tăng 盛thịnh 也dã 。 提đề 舍xá 亦diệc 云vân 底để 沙sa 。 西tây 域vực 訓huấn 字tự 底để 邏la 那na 。 此thử 云vân 度độ 也dã 。 沙sa 是thị 皤bàn 沙sa 。 此thử 云vân 說thuyết 也dã 。 謂vị 說thuyết 法Pháp 度độ 人nhân 。 或hoặc 但đãn 云vân 說thuyết 。 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 者giả 。 即tức 能năng 說thuyết 也dã 。 波ba 頭đầu 摩ma 者giả 。 此thử 云vân 赤xích 蓮liên 華hoa 。 身thân 心tâm 如như 蓮liên 華hoa 。 淨tịnh 無vô 塵trần 垢cấu 。 然nhiên 燈đăng 者giả 。 智trí 論luận 云vân 。 此thử 佛Phật 從tùng 初sơ 現hiện 生sanh 。 乃nãi 至chí 成thành 佛Phật 。 舉cử 身thân 帶đái 光quang 如như 然nhiên 燈đăng 故cố 。 身thân 智trí 光quang 明minh 普phổ 周chu 稱xưng 大đại 。 然nhiên 十thập 中trung 後hậu 七thất 乃nãi 過quá 去khứ 劫kiếp 佛Phật 。 如như 何hà 賢Hiền 劫Kiếp 曾tằng 入nhập 殿điện 耶da 。 古cổ 釋thích 有hữu 二nhị 。 一nhất 約ước 時thời 劫kiếp 相tương/tướng 即tức 入nhập 故cố 。 二nhị 約ước 其kỳ 處xứ 有hữu 麁thô 細tế 故cố 。 麁thô 隨tùy 劫kiếp 壞hoại 。 細tế 者giả 常thường 存tồn 。 如như 法Pháp 華hoa 天thiên 人nhân 見kiến 燒thiêu 我ngã 土thổ/độ 不bất 毀hủy 。 又hựu 梵Phạm 王Vương 見kiến 淨tịnh 身thân 子tử 見kiến 穢uế 。 今kim 此thử 天thiên 帝đế 是thị 大đại 菩Bồ 薩Tát 。 同đồng 梵Phạm 王Vương 見kiến 。 亦diệc 佛Phật 加gia 故cố 。 二nhị 如như 此thử 下hạ 結kết 通thông 十thập 方phương 。 第đệ 十thập 爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 下hạ 。 殿điện 皆giai 廣quảng 博bác 。 即tức 示thị 如như 意ý 相tương/tướng 廣quảng 殿điện 。 同đồng 處xứ 以dĩ 遣khiển 局cục 情tình 。 亦diệc 表biểu 廓khuếch 大đại 慈từ 悲bi 等đẳng 眾chúng 生sanh 界giới 。 又hựu 如Như 來Lai 入nhập 殿điện 。 即tức 覺giác 智trí 現hiện 前tiền 。 忽hốt 然nhiên 廣quảng 博bác 則tắc 身thân 心tâm 無vô 際tế 。 十thập 方phương 已dĩ 下hạ 結kết 無vô 盡tận 。 唯duy 結kết 後hậu 四tứ 前tiền 已dĩ 結kết 故cố 。


須Tu 彌Di 頂Đảnh 上Thượng 偈Kệ 讚Tán 品Phẩm 第đệ 十thập 四tứ
☸ Phẩm 14:

初sơ 來lai 意ý 者giả 。 既ký 明minh 化hóa 主chủ 赴phó 感cảm 。 今kim 辨biện 助trợ 化hóa 讚tán 揚dương 。 將tương 演diễn 住trụ 門môn 先tiên 陳trần 體thể 性tánh 。 性tánh 即tức 佛Phật 智trí 先tiên 讚tán 如Như 來Lai 。 故cố 品phẩm 來lai 也dã 。 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 須Tu 彌Di 約ước 處xứ 讚tán 稱xưng 佛Phật 德đức 。 依y 處xứ 有hữu 讚tán 故cố 立lập 此thử 名danh 。 亦diệc 頂đảnh 上thượng 之chi 讚tán 揀giản 餘dư 處xứ 也dã 。 三tam 宗tông 趣thú 者giả 。 以dĩ 集tập 眾chúng 放phóng 光quang 偈kệ 讚tán 為vi 宗tông 。 為vi 成thành 正chánh 說thuyết 為vi 趣thú 。 又hựu 顯hiển 佛Phật 德đức 為vi 宗tông 。 令linh 知tri 住trụ 體thể 為vi 趣thú 。 第đệ 四tứ 釋thích 文văn 總tổng 為vi 三tam 分phần/phân 。 第đệ 一nhất 集tập 眾chúng 分phần/phân 。 第đệ 二nhị 放phóng 光quang 分phần/phân 。 第đệ 三tam 偈kệ 讚tán 分phần/phân 。 今kim 初sơ 文văn 有hữu 十thập 同đồng 。 義nghĩa 兼kiêm 三tam 異dị 。 謂vị 五ngũ 六lục 七thất 。 一nhất 集tập 因nhân 同đồng 皆giai 佛Phật 力lực 故cố 。 亦diệc 同đồng 會hội 前tiền 時thời 。 二nhị 十thập 方phương 下hạ 主chủ 首thủ 同đồng 。 三tam 一nhất 一nhất 各các 下hạ 眷quyến 屬thuộc 數số 同đồng 。 四tứ 從tùng 百bách 佛Phật 下hạ 。 來lai 處xứ 量lượng 同đồng 。 前tiền 十thập 此thử 百bách 位vị 已dĩ 增tăng 故cố 。 五ngũ 其kỳ 名danh 下hạ 。 表biểu 法pháp 名danh 同đồng 。 慧tuệ 即tức 十thập 解giải 能năng 見kiến 法pháp 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 名danh 異dị 至chí 偈kệ 釋thích 之chi 。 六lục 所sở 從tùng 來lai 下hạ 。 世thế 界giới 名danh 同đồng 同đồng 名danh 華hoa 者giả 。 位vị 相tương/tướng 創sáng/sang 開khai 無vô 著trước 感cảm 果quả 故cố 。 別biệt 即tức 次thứ 第đệ 配phối 於ư 十thập 住trụ 。 一nhất 發phát 心tâm 主chủ 導đạo 世thế 間gian 故cố 。 二nhị 淨tịnh 治trị 心tâm 地địa 如như 蓮liên 開khai 故cố 。 三tam 修tu 行hành 圓viên 淨tịnh 故cố 。 四tứ 水thủy 生sanh 之chi 貴quý 故cố 。 五ngũ 方phương 便tiện 堅kiên 誓thệ 故cố 。 六lục 正chánh 心tâm 無vô 相tướng 如như 香hương 氣khí 故cố 。 七thất 不bất 退thoái 意ý 悅duyệt 故cố 。 八bát 阿a 盧lô 那na 者giả 。 此thử 云vân 日nhật 出xuất 時thời 。 紅hồng 赤xích 之chi 相tướng 童đồng 真chân 明minh 淨tịnh 故cố 。 九cửu 那na 羅la 陀đà 者giả 。 此thử 云vân 人nhân 持trì 。 以dĩ 華hoa 香hương 妙diệu 人nhân 皆giai 佩bội 故cố 。 王vương 子tử 佩bội 持trì 法Pháp 王vương 軌quỹ 度độ 故cố 。 十thập 智trí 遍biến 如như 空không 故cố 。 亦diệc 可khả 別biệt 明minh 十thập 住trụ 勝thắng 進tiến 十thập 法pháp 。 思tư 之chi 可khả 知tri 。 七thất 各các 於ư 下hạ 。 所sở 事sự 佛Phật 同đồng 。 同đồng 名danh 月nguyệt 者giả 。 表biểu 位vị 中trung 。 佛Phật 果Quả 智trí 明minh 闇ám 息tức 恩ân 益ích 清thanh 涼lương 。 應ứng 器khí 周chu 故cố 。 別biệt 名danh 即tức 十thập 住trụ 。 自tự 分phần/phân 十thập 法pháp 之chi 果quả 。 一nhất 以dĩ 十thập 難nan 得đắc 法pháp 。 可khả 謂vị 殊thù 特đặc 。 二nhị 發phát 十thập 大đại 心tâm 。 不bất 可khả 窮cùng 盡tận 。 三tam 觀quán 於ư 空không 等đẳng 。 不bất 可khả 傾khuynh 動động 。 四tứ 了liễu 知tri 業nghiệp 行hành 。 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 如như 風phong 不bất 住trụ 。 五ngũ 饒nhiêu 益ích 安an 樂lạc 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 如như 水thủy 普phổ 潤nhuận 。 六lục 聞văn 十thập 種chủng 法pháp 。 心tâm 定định 不bất 動động 故cố 得đắc 解giải 脫thoát 。 七thất 聞văn 十thập 不bất 退thoái 可khả 謂vị 無vô 上thượng 。 八bát 三tam 業nghiệp 無vô 失thất 。 如như 星tinh 明minh 淨tịnh 。 隨tùy 意ý 受thọ 生sanh 。 燦# 然nhiên 滿mãn 空không 。 神thần 足túc 自tự 在tại 。 若nhược 依y 空không 運vận 轉chuyển 。 九cửu 善thiện 知tri 煩phiền 惱não 。 現hiện 起khởi 習tập 氣khí 。 故cố 得đắc 清thanh 淨tịnh 。 十thập 觀quán 察sát 無vô 數số 眾chúng 生sanh 。 根căn 欲dục 智trí 慧tuệ 心tâm 境cảnh 。 餘dư 不bất 能năng 知tri 。 唯duy 自tự 明minh 了liễu 。 以dĩ 此thử 十thập 因nhân 成thành 茲tư 十thập 佛Phật 。 上thượng 且thả 隨tùy 要yếu 相tương/tướng 屬thuộc 以dĩ 為vi 此thử 釋thích 。 委ủy 明minh 其kỳ 相tương/tướng 如như 十thập 住trụ 文văn 。 八bát 是thị 諸chư 已dĩ 下hạ 申thân 禮lễ 敬kính 同đồng 。 九cửu 隨tùy 所sở 來lai 下hạ 威uy 儀nghi 住trụ 同đồng 。 十thập 如như 此thử 下hạ 結kết 十thập 方phương 同đồng 。 又hựu 上thượng 十thập 方phương 從tùng 東đông 次thứ 第đệ 。 如như 名danh 號hiệu 品phẩm 問vấn 。 準chuẩn 此thử 結kết 通thông 。 即tức 於ư 十thập 方phương 盡tận 空không 世thế 界giới 。 皆giai 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 而nhi 來lai 集tập 會hội 者giả 。 且thả 如như 東đông 方phương 過quá 百bách 剎sát 塵trần 土thổ/độ 。 外ngoại 亦diệc 有hữu 眾chúng 集tập 。 未vị 知tri 彼bỉ 因nhân 陀đà 羅la 華hoa 世thế 界giới 。 為vi 在tại 何hà 處xứ 。 餘dư 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 答đáp 如như 名danh 號hiệu 品phẩm 。 第đệ 二nhị 爾nhĩ 時thời 下hạ 。 如Như 來Lai 放phóng 光quang 分phần/phân 。 文văn 義nghĩa 有hữu 六lục 。 一nhất 時thời 。 二nhị 主chủ 。 三tam 處xứ 。 四tứ 數số 。 五ngũ 相tương/tướng 。 六lục 業nghiệp 處xứ 。 謂vị 兩lưỡng 足túc 指chỉ 足túc 指chỉ 拒cự 地địa 得đắc 住trụ 有hữu 力lực 。 成thành 位vị 不bất 退thoái 而nhi 行hành 有hữu 恆hằng 。 數số 位vị 過quá 前tiền 加gia 於ư 千thiên 也dã 。 相tương/tướng 表biểu 解giải 顯hiển 故cố 云vân 妙diệu 色sắc 。 普phổ 照chiếu 十thập 方phương 。 顯hiển 佛Phật 眾chúng 會hội 。 一nhất 光quang 照chiếu 於ư 一nhất 切thiết 。 則tắc 一nhất 切thiết 亦diệc 爾nhĩ 。 重trùng 疊điệp 無vô 礙ngại 無vô 不bất 互hỗ 見kiến 。 為vi 一nhất 法Pháp 界Giới 圓viên 明minh 大đại 會hội 。 第đệ 三tam 爾nhĩ 時thời 法pháp 慧tuệ 下hạ 。 偈kệ 讚tán 分phần/phân 中trung 十thập 菩Bồ 薩Tát 說thuyết 。 即tức 為vi 十thập 段đoạn 。 初sơ 一nhất 是thị 總tổng 餘dư 九cửu 為vi 別biệt 。 以dĩ 法pháp 慧tuệ 是thị 說thuyết 法Pháp 主chủ 故cố 。 總tổng 敘tự 此thử 會hội 本bổn 末mạt 事sự 義nghĩa 。 總tổng 顯hiển 佛Phật 德đức 。 餘dư 九cửu 歎thán 佛Phật 差sai 別biệt 之chi 德đức 。 總tổng 別biệt 共cộng 顯hiển 如Như 來Lai 無vô 礙ngại 之chi 會hội 。 此thử 十thập 菩Bồ 薩Tát 。 名danh 亦diệc 表biểu 十thập 住trụ 。 其kỳ 所sở 說thuyết 法Pháp 。 表biểu 位vị 勝thắng 進tiến 。 勝thắng 進tiến 有hữu 二nhị 。 一nhất 趣thú 後hậu 位vị 。 二nhị 趣thú 佛Phật 果Quả 。 今kim 約ước 佛Phật 果Quả 。 今kim 初sơ 東đông 方phương 法pháp 慧tuệ 總tổng 了liễu 佛Phật 法Pháp 故cố 。 勝thắng 進tiến 中trung 云vân 。 欲dục 令linh 菩Bồ 薩Tát 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 心tâm 轉chuyển 增tăng 廣quảng 。 文văn 中trung 觀quán 佛Phật 現hiện 用dụng 。 及cập 與dữ 往vãng 修tu 皆giai 周chu 遍biến 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 三tam 。 初sơ 五ngũ 敘tự 因nhân 佛Phật 光quang 見kiến 多đa 盛thịnh 事sự 。 初sơ 一nhất 敘tự 此thử 品phẩm 放phóng 光quang 。 次thứ 一nhất 敘tự 前tiền 品phẩm 請thỉnh 讚tán 。 餘dư 三tam 重trọng/trùng 敘tự 此thử 品phẩm 。 次thứ 二nhị 勸khuyến 觀quán 佛Phật 力lực 。 更cánh 發phát 勝thắng 心tâm 。 即tức 前tiền 品phẩm 不bất 起khởi 而nhi 升thăng 。 後hậu 三tam 舉cử 因nhân 結kết 果quả 。 初sơ 一nhất 舉cử 因nhân 後hậu 二nhị 結kết 果quả 。 由do 因nhân 中trung 行hạnh 願nguyện 剎sát 剎sát 齊tề 修tu 故cố 。 果quả 位vị 身thân 智trí 遍biến 應ưng 遍biến 斷đoạn 。 第đệ 二nhị 南nam 方phương 一nhất 切thiết 慧tuệ 者giả 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 真chân 實thật 之chi 性tánh 。 淨tịnh 心tâm 地địa 故cố 。 頌tụng 意ý 為vi 顯hiển 。 於ư 諸chư 眾chúng 生sanh 。 增tăng 長trưởng 大đại 悲bi 以dĩ 稱xưng 實thật 而nhi 觀quán 救cứu 世thế 者giả 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 六lục 。 初sơ 二nhị 違vi 理lý 觀quán 佛Phật 非phi 見kiến 佛Phật 。 次thứ 四tứ 了liễu 法pháp 真chân 性tánh 真chân 見kiến 佛Phật 。 三tam 有hữu 一nhất 偈kệ 迷mê 性tánh 取thủ 法pháp 不bất 見kiến 佛Phật 。 四tứ 一nhất 偈kệ 。 佛Phật 即tức 同đồng 法pháp 為vi 真chân 佛Phật 。 五ngũ 一nhất 偈kệ 引dẫn 已dĩ 了liễu 法pháp 為vi 見kiến 佛Phật 。 六lục 一nhất 偈kệ 。 推thôi 功công 有hữu 本bổn 了liễu 真chân 佛Phật 。 初sơ 中trung 前tiền 偈kệ 出xuất 其kỳ 妄vọng 觀quán 。 假giả 設thiết 長trường 時thời 以dĩ 況huống 暫tạm 見kiến 。 後hậu 偈kệ 明minh 其kỳ 有hữu 損tổn 。 由do 上thượng 不bất 依y 真chân 實thật 則tắc 取thủ 相tương/tướng 乖quai 真chân 。 但đãn 見kiến 集tập 網võng 繫hệ 於ư 苦khổ 獄ngục 。 盲manh 無vô 慧tuệ 眼nhãn 。 冥minh 然nhiên 不bất 見kiến 佛Phật 之chi 法Pháp 身thân 。 然nhiên 此thử 遮già 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 假giả 設thiết 長trường 時thời 無vô 有hữu 多đa 劫kiếp 。 全toàn 不bất 了liễu 義nghĩa 。 以dĩ 見kiến 如Như 來Lai 。 增tăng 智trí 慧tuệ 故cố 。 第đệ 二nhị 四tứ 偈kệ 。 了liễu 法pháp 真chân 性tánh 真chân 見kiến 佛Phật 。 於ư 中trung 二nhị 。 前tiền 二nhị 真chân 觀quán 後hậu 二nhị 真chân 止chỉ 。 前tiền 中trung 初sơ 二nhị 句cú 。 空không 觀quán 緣duyên 生sanh 無vô 性tánh 故cố 。 次thứ 二nhị 句cú 假giả 觀quán 隨tùy 俗tục 假giả 名danh 故cố 。 次thứ 二nhị 句cú 中trung 。 觀quán 由do 前tiền 生sanh 滅diệt 一nhất 切thiết 諸chư 法pháp 。 即tức 無vô 性tánh 故cố 。 相tương/tướng 體thể 即tức 是thị 不bất 生sanh 滅diệt 也dã 。 後hậu 二nhị 句cú 觀quán 益ích 。 諸chư 法pháp 如như 即tức 是thị 佛Phật 如như 。 無vô 生sanh 滅diệt 佛Phật 體thể 本bổn 常thường 。 觀quán 稱xưng 於ư 如như 則tắc 佛Phật 常thường 現hiện 。 況huống 三tam 觀quán 一nhất 心tâm 則tắc 佛Phật 之chi 體thể 用dụng 。 無vô 不bất 現hiện 矣hĩ 。 後hậu 二nhị 真chân 止chỉ 中trung 。 以dĩ 觀quán 觀quán 法pháp 能năng 所sở 紛phân 動động 。 故cố 須tu 寂tịch 之chi 。 初sơ 句cú 牒điệp 前tiền 法pháp 性tánh 。 次thứ 句cú 泯mẫn 其kỳ 能năng 所sở 。 法pháp 性tánh 本bổn 空không 非phi 觀quán 之chi 使sử 空không 。 故cố 無vô 所sở 取thủ 何hà 有hữu 能năng 見kiến 。 次thứ 二nhị 句cú 。 心tâm 冥minh 性tánh 佛Phật 故cố 止chỉ 絕tuyệt 思tư 求cầu 。 又hựu 上thượng 來lai 空không 以dĩ 遣khiển 有hữu 假giả 以dĩ 遣khiển 空không 。 如như 則tắc 雙song 遣khiển 空không 假giả 。 形hình 奪đoạt 兩lưỡng 亡vong 。 若nhược 謂vị 雙song 非phi 還hoàn 成thành 戲hí 論luận 故cố 。 辨biện 起khởi 心tâm 皆giai 妄vọng 絕tuyệt 念niệm 方phương 真chân 。 念niệm 本bổn 自tự 無vô 斯tư 絕tuyệt 亦diệc 滅diệt 。 故cố 中trung 論luận 云vân 。 如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 分phân 別biệt 有hữu 亦diệc 非phi 。 如như 是thị 性tánh 空không 。 中trung 思tư 惟duy 亦diệc 不bất 可khả 。 用dụng 斯tư 文văn 也dã 。 後hậu 一nhất 顯hiển 觀quán 益ích 。 心tâm 冥minh 體thể 性tánh 惑hoặc 何hà 由do 生sanh 。 亦diệc 含hàm 三tam 止chỉ 意ý 也dã 。 又hựu 亦diệc 通thông 結kết 止Chỉ 觀Quán 。 稱xưng 上thượng 而nhi 觀quán 見kiến 惑hoặc 性tánh 空không 。 即tức 同đồng 佛Phật 性tánh 。 何hà 能năng 染nhiễm 哉tai 。 第đệ 三tam 一nhất 偈kệ 迷mê 性tánh 中trung 。 上thượng 半bán 取thủ 法pháp 次thứ 句cú 迷mê 性tánh 。 末mạt 句cú 結kết 過quá 。 第đệ 四tứ 一nhất 偈kệ 。 佛Phật 即tức 同đồng 法pháp 如như 。 謂vị 同đồng 空không 法pháp 故cố 離ly 三tam 世thế 。 同đồng 假giả 法pháp 故cố 相tương/tướng 具cụ 足túc 。 同đồng 雙song 遣khiển 故cố 。 無vô 住trụ 無vô 著trước 。 同đồng 如như 體thể 故cố 遍biến 不bất 動động 搖dao 。 第đệ 五ngũ 一nhất 偈kệ 。 引dẫn 己kỷ 中trung 。 此thử 親thân 自tự 證chứng 希hy 眾chúng 無vô 惑hoặc 。 第đệ 六lục 一nhất 偈kệ 推thôi 功công 有hữu 本bổn 者giả 。 非phi 師sư 心tâm 也dã 。 亦diệc 謙khiêm 己kỷ 推thôi 人nhân 異dị 乎hồ 凡phàm 情tình 。 令linh 法pháp 鉤câu 鎖tỏa 殊thù 塗đồ 同đồng 致trí 。 下hạ 八bát 準chuẩn 之chi 。 第đệ 三tam 西tây 方phương 勝thắng 慧tuệ 。 以dĩ 解giải 佛Phật 勝thắng 智trí 隨tùy 空không 心tâm 淨tịnh 。 故cố 以dĩ 為vi 名danh 。 頌tụng 意ý 。 為vi 顯hiển 欲dục 令linh 菩Bồ 薩Tát 。 智trí 慧tuệ 明minh 了liễu 。 即tức 大đại 智trí 了liễu 如như 及cập 佛Phật 性tánh 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 一nhất 讚tán 智trí 為vi 迷mê 悟ngộ 本bổn 。 次thứ 四tứ 正chánh 顯hiển 迷mê 悟ngộ 。 次thứ 四tứ 喻dụ 前tiền 得đắc 失thất 。 後hậu 一nhất 推thôi 功công 有hữu 在tại 。 今kim 初sơ 。 由do 難nan 思tư 故cố 迷mê 難nạn/nan 則tắc 容dung 有hữu 。 思tư 者giả 故cố 有hữu 悟ngộ 。 次thứ 四tứ 迷mê 悟ngộ 中trung 。 初sơ 二nhị 迷mê 後hậu 二nhị 悟ngộ 。 迷mê 中trung 初sơ 一nhất 心tâm 外ngoại 取thủ 境cảnh 生sanh 想tưởng 違vi 理lý 。 故cố 不bất 能năng 見kiến 無vô 相tướng 之chi 佛Phật 。 後hậu 偈kệ 取thủ 蘊uẩn 內nội 相tương/tướng 不bất 了liễu 蘊uẩn 性tánh 。 故cố 不bất 見kiến 心tâm 佛Phật 。 亦diệc 是thị 愚ngu 法pháp 小Tiểu 乘Thừa 。 故cố 名danh 無vô 知tri 者giả 。 後hậu 二nhị 迷mê 中trung 前tiền 明minh 倒đảo 想tưởng 。 內nội 外ngoại 俱câu 妄vọng 。 今kim 有hữu 了liễu 因nhân 內nội 外ngoại 皆giai 悟ngộ 。 初sơ 偈kệ 翻phiên 前tiền 外ngoại 取thủ 。 謂vị 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 即tức 心tâm 自tự 性tánh 。 性tánh 亦diệc 非phi 性tánh 。 情tình 破phá 理lý 現hiện 則tắc 見kiến 舍xá 那na 。 稱xưng 於ư 法pháp 性tánh 無vô 內nội 外ngoại 也dã 。 後hậu 偈kệ 翻phiên 前tiền 內nội 取thủ 。 了liễu 蘊uẩn 性tánh 相tướng 則tắc 見kiến 自tự 心tâm 之chi 佛Phật 。 與dữ 盧lô 舍xá 那na 。 非phi 一nhất 非phi 異dị 。 故cố 難nan 思tư 議nghị 。 然nhiên 此thử 一nhất 偈kệ 。 文văn 含hàm 多đa 意ý 。 一nhất 但đãn 是thị 蘊uẩn 縛phược 。 無vô 有hữu 我ngã 人nhân 。 則tắc 破phá 前tiền 凡phàm 夫phu 取thủ 我ngã 相tương/tướng 也dã 。 二nhị 前tiền 後hậu 因nhân 依y 相tương 續tục 無vô 性tánh 。 則tắc 破phá 凡phàm 小tiểu 取thủ 法pháp 相tướng 也dã 。 此thử 性tánh 即tức 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 又hựu 上thượng 性tánh 無vô 所sở 有hữu 。 正chánh 因nhân 性tánh 也dã 。 前tiền 解giải 此thử 了liễu 。 皆giai 了liễu 因nhân 性tánh 。 此thử 蘊uẩn 相tương 續tục 。 即tức 是thị 正chánh 因nhân 。 亦diệc 名danh 生sanh 因nhân 。 言ngôn 正chánh 因nhân 者giả 。 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。 中trung 道đạo 即tức 是thị 佛Phật 性tánh 。 謂vị 現hiện 在tại 陰ấm 滅diệt 中trung 陰ấm 陰ấm 生sanh 。 是thị 現hiện 在tại 陰ấm 終chung 不bất 變biến 。 為vi 中trung 陰ấm 五ngũ 陰ấm 。 故cố 現hiện 陰ấm 非phi 常thường 如như 種chủng 生sanh 牙nha 。 種chủng 不bất 至chí 牙nha 。 雖tuy 不bất 至chí 牙nha 而nhi 能năng 生sanh 牙nha 。 此thử 現hiện 在tại 陰ấm 雖tuy 不bất 至chí 後hậu 。 而nhi 能năng 生sanh 後hậu 。 則tắc 現hiện 陰ấm 非phi 斷đoạn 。 而nhi 中trung 陰ấm 五ngũ 陰ấm 亦diệc 非phi 自tự 生sanh 。 不bất 從tùng 餘dư 來lai 。 因nhân 現hiện 五ngũ 陰ấm 生sanh 中trung 陰ấm 陰ấm 。 斯tư 則tắc 後hậu 陰ấm 非phi 無vô 因nhân 。 故cố 後hậu 陰ấm 非phi 常thường 。 既ký 能năng 續tục 前tiền 故cố 後hậu 陰ấm 非phi 斷đoạn 。 非phi 斷đoạn 非phi 常thường 。 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。 正chánh 因nhân 性tánh 也dã 。 能năng 生sanh 佛Phật 果Quả 故cố 曰viết 生sanh 因nhân 。 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 有hữu 二nhị 種chủng 因nhân 。 一nhất 者giả 正chánh 因nhân 。 二nhị 者giả 緣duyên 因nhân 。 正chánh 因nhân 者giả 謂vị 諸chư 眾chúng 生sanh 。 是thị 故cố 五ngũ 陰ấm 即tức 正chánh 因nhân 也dã 。 緣duyên 因nhân 者giả 。 謂vị 六Lục 波Ba 羅La 蜜Mật 。 非phi 蘊uẩn 相tương 生sanh 名danh 緣duyên 因nhân 也dã 。 今kim 以dĩ 了liễu 因nhân 了liễu 彼bỉ 正chánh 因nhân 。 故cố 曰viết 於ư 此thử 性tánh 了liễu 知tri 。 了liễu 即tức 般Bát 若Nhã 亦diệc 緣duyên 因nhân 也dã 。 第đệ 三tam 四tứ 偈kệ 。 喻dụ 前tiền 得đắc 失thất 者giả 。 前tiền 三tam 喻dụ 失thất 後hậu 一nhất 喻dụ 得đắc 。 前tiền 中trung 二nhị 。 初sơ 二nhị 喻dụ 內nội 取thủ 失thất 。 於ư 中trung 初sơ 一nhất 顯hiển 無vô 緣duyên 了liễu 不bất 見kiến 正chánh 因nhân 。 闇ám 中trung 寶bảo 者giả 正chánh 因nhân 性tánh 也dã 。 圓viên 滿mãn 可khả 貴quý 。 所sở 以dĩ 稱xưng 寶bảo 。 居cư 於ư 無vô 明minh 五ngũ 陰ấm 室thất 內nội 。 如như 在tại 闇ám 中trung 。 燈đăng 喻dụ 緣duyên 了liễu 之chi 因nhân 。 下hạ 半bán 法pháp 合hợp 。 無vô 人nhân 說thuyết 者giả 。 闕khuyết 於ư 緣duyên 因nhân 雖tuy 慧tuệ 莫mạc 了liễu 。 義nghĩa 含hàm 二nhị 意ý 。 一nhất 慧tuệ 即tức 正chánh 因nhân 。 合hợp 上thượng 寶bảo 也dã 。 闕khuyết 於ư 緣duyên 因nhân 故cố 不bất 能năng 了liễu 。 二nhị 佛Phật 法Pháp 即tức 寶bảo 。 以dĩ 闕khuyết 緣duyên 因nhân 。 雖tuy 內nội 有hữu 慧tuệ 不bất 成thành 了liễu 因nhân 。 不bất 見kiến 真chân 性tánh 。 然nhiên 則tắc 緣duyên 因nhân 即tức 是thị 了liễu 因nhân 。 了liễu 因nhân 未vị 必tất 是thị 於ư 緣duyên 因nhân 。 有hữu 親thân 疎sơ 故cố 。 善thiện 友hữu 是thị 於ư 緣duyên 因nhân 而nhi 必tất 是thị 了liễu 。 佛Phật 性tánh 名danh 為vi 了liễu 因nhân 。 未vị 必tất 是thị 緣duyên 。 此thử 約ước 智trí 慧tuệ 性tánh 故cố 。 若nhược 以dĩ 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 空không 為vi 佛Phật 性tánh 者giả 。 唯duy 是thị 正chánh 因nhân 。 而nhi 非phi 了liễu 因nhân 。 但đãn 為vi 了liễu 因nhân 所sở 了liễu 。 而nhi 非phi 生sanh 因nhân 所sở 生sanh 。 若nhược 以dĩ 智trí 慧tuệ 。 為vi 佛Phật 性tánh 者giả 。 即tức 是thị 了liễu 因nhân 。 若nhược 以dĩ 五ngũ 蘊uẩn 為vi 佛Phật 性tánh 者giả 。 名danh 為vi 正chánh 因nhân 。 亦diệc 名danh 生sanh 因nhân 。 然nhiên 復phục 生sanh 必tất 對đối 了liễu 正chánh 必tất 對đối 緣duyên 。 今kim 燈đăng 一nhất 喻dụ 雙song 喻dụ 緣duyên 了liễu 。 闇ám 中trung 之chi 寶bảo 雙song 喻dụ 正chánh 了liễu 。 義nghĩa 意ý 包bao 含hàm 。 具cụ 如như 涅Niết 槃Bàn 二nhị 十thập 六lục 七thất 所sở 辨biện 。 又hựu 上thượng 燈đăng 喻dụ 既ký 是thị 正chánh 義nghĩa 。 何hà 以dĩ 涅Niết 槃Bàn 師sư 子tử 吼hống 立lập 。 佛Phật 不bất 許hứa 耶da 。 故cố 師sư 子tử 吼hống 言ngôn 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 有hữu 佛Phật 性tánh 。 性tánh 如như 乳nhũ 中trung 酪lạc 。 以dĩ 有hữu 性tánh 故cố 。 要yếu 須tu 緣duyên 因nhân 。


何hà 以dĩ 故cố 。 欲dục 明minh 見kiến 故cố 。 緣duyên 因nhân 者giả 即tức 是thị 了liễu 因nhân 。 譬thí 如như 闇ám 中trung 先tiên 有hữu 諸chư 物vật 。 為vi 欲dục 見kiến 故cố 以dĩ 燈đăng 照chiếu 了liễu 。 若nhược 本bổn 無vô 者giả 燈đăng 何hà 所sở 照chiếu 。 故cố 佛Phật 難nạn/nan 言ngôn 。 若nhược 使sử 乳nhũ 中trung 定định 有hữu 酪lạc 性tánh 。 即tức 是thị 了liễu 因nhân 。 若nhược 是thị 了liễu 因nhân 復phục 何hà 須tu 了liễu 。 又hựu 善thiện 男nam 子tử 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 有hữu 佛Phật 性tánh 者giả 。 何hà 須tu 修tu 習tập 。 無vô 量lượng 功công 德đức 。 若nhược 言ngôn 修tu 習tập 是thị 了liễu 因nhân 者giả 。 已dĩ 同đồng 酪lạc 壞hoại 。 結kết 正chánh 義nghĩa 云vân 。 乳nhũ 有hữu 酪lạc 者giả 以dĩ 定định 得đắc 故cố 。 佛Phật 性tánh 亦diệc 爾nhĩ 。 眾chúng 生sanh 有hữu 者giả 以dĩ 當đương 見kiến 故cố 。 然nhiên 上thượng 諸chư 義nghĩa 總tổng 有hữu 二nhị 意ý 。 一nhất 燈đăng 了liễu 於ư 寶bảo 為vi 正chánh 義nghĩa 者giả 。 約ước 因nhân 性tánh 故cố 師sư 子tử 吼hống 立lập 。 佛Phật 不bất 許hứa 者giả 約ước 果quả 性tánh 故cố 。 二nhị 者giả 燈đăng 喻dụ 正chánh 者giả 。 約ước 其kỳ 體thể 性tánh 與dữ 有hữu 不bất 異dị 。 佛Phật 不bất 許hứa 者giả 。 約ước 其kỳ 現hiện 惑hoặc 與dữ 無vô 不bất 殊thù 。 故cố 知tri 若nhược 言ngôn 定định 有hữu 名danh 為vi 執chấp 著trước 。 若nhược 言ngôn 定định 無vô 是thị 則tắc 妄vọng 語ngữ 。 應ưng 言ngôn 眾chúng 生sanh 佛Phật 性tánh 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 然nhiên 眾chúng 生sanh 智trí 慧tuệ 是thị 佛Phật 性tánh 因nhân 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 佛Phật 性tánh 果quả 。 然nhiên 則tắc 佛Phật 性tánh 。 非phi 因nhân 非phi 果quả 。 今kim 此thử 經Kinh 宗tông 。 宗tông 於ư 法pháp 性tánh 故cố 。 以dĩ 法pháp 性tánh 而nhi 為vi 佛Phật 性tánh 。 則tắc 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 隨tùy 物vật 迷mê 悟ngộ 強cưỡng 說thuyết 升thăng 沈trầm 。 佛Phật 性tánh 要yếu 義nghĩa 。 不bất 可khả 不bất 知tri 。 廣quảng 如như 別biệt 章chương 。 及cập 涅Niết 槃Bàn 師sư 子tử 吼hống 品phẩm 等đẳng 說thuyết 。 後hậu 偈kệ 目mục 有hữu 翳ế 者giả 。 此thử 喻dụ 了liễu 因nhân 。 與dữ 惑hoặc 俱câu 故cố 。 見kiến 不bất 清thanh 淨tịnh 。 以dĩ 不bất 淨tịnh 故cố 。 不bất 見kiến 佛Phật 法Pháp 。 佛Phật 法Pháp 即tức 見kiến 佛Phật 性tánh 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 云vân 。 佛Phật 性tánh 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 是thị 色sắc 二nhị 者giả 非phi 色sắc 。 色sắc 者giả 諸chư 佛Phật 菩Bồ 薩Tát 。 非phi 色sắc 者giả 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 色sắc 者giả 名danh 為vi 眼nhãn 見kiến 。 非phi 色sắc 者giả 名danh 為vi 聞văn 見kiến 。 佛Phật 性tánh 者giả 非phi 內nội 非phi 外ngoại 。 雖tuy 非phi 內nội 外ngoại 然nhiên 非phi 失thất 壞hoại 。 故cố 名danh 眾chúng 生sanh 。 悉tất 有hữu 佛Phật 性tánh 。 二nhị 一nhất 偈kệ 。 喻dụ 上thượng 外ngoại 取thủ 之chi 失thất 。 瞽# 謂vị 全toàn 無vô 於ư 目mục 如như 鼓cổ 皮bì 故cố 。 則tắc 全toàn 不bất 見kiến 佛Phật 。 無vô 垢cấu 障chướng 為vi 明minh 淨tịnh 目mục 。 取thủ 相tương/tướng 是thị 識thức 非phi 智trí 慧tuệ 眼nhãn 。 故cố 不bất 見kiến 也dã 。 三tam 一nhất 偈kệ 。 喻dụ 前tiền 悟ngộ 中trung 抉# 去khứ 取thủ 相tương/tướng 之chi 翳ế 。 捨xả 於ư 空không 華hoa 之chi 像tượng 。 絕tuyệt 見kiến 契khế 如như 則tắc 見kiến 如như 佛Phật 。 第đệ 四tứ 一nhất 偈kệ 。 推thôi 功công 有hữu 在tại 準chuẩn 上thượng 可khả 知tri 。 第đệ 四tứ 北bắc 方phương 功công 德đức 慧tuệ 者giả 。 生sanh 在tại 佛Phật 家gia 。 善thiện 解giải 佛Phật 德đức 故cố 。 此thử 頌tụng 意ý 顯hiển 於ư 三tam 世thế 中trung 。 心tâm 得đắc 平bình 等đẳng 。 了liễu 知tri 自tự 心tâm 窮cùng 法pháp 空không 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 四tứ 明minh 凡phàm 小tiểu 妄vọng 覺giác 。 次thứ 四tứ 示thị 其kỳ 真chân 覺giác 。 三tam 有hữu 一nhất 偈kệ 佛Phật 覺giác 雙song 圓viên 。 後hậu 一nhất 偈kệ 。 推thôi 功công 有hữu 本bổn 。 今kim 初sơ 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 一nhất 偈kệ 。 說thuyết 凡phàm 迷mê 緣duyên 起khởi 之chi 無vô 性tánh 。 執chấp 著trước 相tương/tướng 而nhi 輪luân 迴hồi 。 後hậu 三tam 頌tụng 通thông 凡phàm 小tiểu 。 初sơ 一nhất 辨biện 迷mê 執chấp 隨tùy 言ngôn 作tác 解giải 。 可khả 謂vị 小tiểu 智trí 心tâm 外ngoại 取thủ 法pháp 為vi 妄vọng 分phân 別biệt 。 餘dư 二nhị 偈kệ 明minh 過quá 失thất 。 初sơ 二nhị 句cú 。 曲khúc 徑kính 趣thú 寂tịch 迷mê 一nhất 直trực 道đạo 。 次thứ 半bán 有hữu 常thường 等đẳng 倒đảo 。 長trường/trưởng 世thế 間gian 惡ác 。 有hữu 無vô 常thường 等đẳng 長trường/trưởng 無vô 明minh 惡ác 。 次thứ 半bán 不bất 見kiến 二nhị 空không 。 受thọ 二nhị 死tử 苦khổ 。 後hậu 半bán 無vô 實thật 諦đế 觀quán 。 何hà 有hữu 法Pháp 眼nhãn 。 三tam 乘thừa 縱túng/tung 有hữu 亦diệc 不bất 名danh 諦đế 。 次thứ 四tứ 示thị 其kỳ 真chân 覺giác 中trung 。 初sơ 偈kệ 引dẫn 己kỷ 之chi 損tổn 勸khuyến 物vật 成thành 益ích 。 次thứ 偈kệ 教giáo 其kỳ 真chân 見kiến 。 謂vị 見kiến 佛Phật 無vô 取thủ 即tức 是thị 見kiến 如như 。 如như 即tức 佛Phật 所sở 知tri 也dã 。 次thứ 偈kệ 教giáo 其kỳ 了liễu 俗tục 。 上thượng 半bán 躡niếp 前tiền 證chứng 真chân 。 下hạ 半bán 方phương 能năng 了liễu 俗tục 。 後hậu 偈kệ 拂phất 前tiền 二nhị 見kiến 。 以dĩ 成thành 真chân 見kiến 。 謂vị 上thượng 半bán 取thủ 真chân 俗tục 之chi 見kiến 忘vong 。 方phương 見kiến 真chân 俗tục 之chi 正chánh 理lý 。 下hạ 半bán 反phản 釋thích 。 謂vị 有hữu 真chân 俗tục 之chi 可khả 見kiến 。 不bất 能năng 見kiến 真chân 俗tục 之chi 真chân 源nguyên 。 故cố 智trí 論luận 云vân 。 若nhược 人nhân 見kiến 般Bát 若Nhã 是thị 則tắc 為vi 被bị 縛phược 。 下hạ 半bán 意ý 也dã 若nhược 不bất 見kiến 般Bát 若Nhã 。 是thị 則tắc 得đắc 解giải 脫thoát 。 上thượng 半bán 意ý 也dã 。 若nhược 人nhân 見kiến 般Bát 若Nhã 是thị 。 則tắc 為vi 解giải 脫thoát 。 即tức 第đệ 六lục 七thất 偈kệ 意ý 也dã 。 若nhược 不bất 見kiến 般Bát 若Nhã 。 是thị 則tắc 為vi 被bị 縛phược 。 即tức 第đệ 四tứ 偈kệ 意ý 也dã 。 唯duy 忘vong 言ngôn 者giả 可khả 究cứu 斯tư 旨chỉ 。 第đệ 三tam 一nhất 偈kệ 。 顯hiển 佛Phật 二nhị 覺giác 雙song 圓viên 。 不bất 可khả 覺giác 中trung 而nhi 自tự 覺giác 。 故cố 是thị 曰viết 奇kỳ 哉tai 。 知tri 無vô 眾chúng 生sanh 而nhi 能năng 覺giác 他tha 。 大đại 導đạo 師sư 也dã 。 第đệ 四tứ 可khả 知tri 。 第đệ 五ngũ 東đông 北bắc 方phương 精tinh 進tấn 慧tuệ 。 以dĩ 勤cần 觀quán 真chân 理lý 集tập 無vô 量lượng 善thiện 。 俱câu 無vô 住trụ 故cố 。 頌tụng 意ý 。 為vi 顯hiển 欲dục 令linh 其kỳ 心tâm 。 轉chuyển 復phục 精tinh 進tấn 。 無vô 所sở 染nhiễm 著trước 。 文văn 中trung 由do 離ly 分phân 別biệt 。 如như 實thật 見kiến 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 九cửu 觀quán 法pháp 後hậu 一nhất 推thôi 功công 。 前tiền 中trung 三tam 。 初sơ 三tam 所sở 執chấp 無vô 相tướng 觀quán 於ư 中trung 。 初sơ 一nhất 舉cử 分phân 別biệt 過quá 。 後hậu 二nhị 顯hiển 無vô 相tướng 觀quán 。 一nhất 離ly 所sở 取thủ 。 上thượng 半bán 知tri 於ư 情tình 有hữu 。 下hạ 半bán 知tri 於ư 理lý 無vô 。 如như 迷mê 木mộc 見kiến 鬼quỷ 。 知tri 鬼quỷ 是thị 迷mê 有hữu 。 名danh 如như 實thật 知tri 鬼quỷ 。 知tri 鬼quỷ 本bổn 無vô 舉cử 體thể 是thị 木mộc 。 名danh 為vi 見kiến 木mộc 。 二nhị 離ly 能năng 取thủ 以dĩ 所sở 取thủ 空không 故cố 。 上thượng 半bán 舉cử 失thất 。 如như 若nhược 見kiến 鬼quỷ 即tức 不bất 見kiến 木mộc 。 下hạ 半bán 顯hiển 得đắc 離ly 於ư 鬼quỷ 見kiến 。 方phương 為vi 見kiến 木mộc 。 次thứ 三Tam 明Minh 緣duyên 起khởi 無vô 生sanh 觀quán 。 一nhất 遣khiển 所sở 緣duyên 。 然nhiên 依y 他tha 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 者giả 幻huyễn 有hữu 從tùng 分phân 別biệt 生sanh 。 即tức 是thị 上thượng 半bán 。 二nhị 者giả 無vô 性tánh 即tức 是thị 下hạ 半bán 。 二nhị 泯mẫn 能năng 緣duyên 。 上thượng 半bán 牒điệp 前tiền 生sanh 過quá 。 有hữu 無vô 生sanh 見kiến 同đồng 世thế 非phi 實thật 。 下hạ 半bán 見kiến 等đẳng 無vô 生sanh 名danh 真chân 見kiến 者giả 。 三tam 辨biện 觀quán 益ích 。 後hậu 三Tam 明Minh 圓viên 成thành 無vô 性tánh 觀quán 。 一nhất 牒điệp 前tiền 二nhị 無vô 。 謂vị 能năng 所sở 分phân 別biệt 皆giai 不bất 可khả 得đắc 者giả 。 即tức 圓viên 成thành 性tánh 淨tịnh 故cố 。 二nhị 正chánh 顯hiển 真chân 性tánh 。 初sơ 句cú 體thể 有hữu 次thứ 句cú 相tương/tướng 無vô 。 此thử 二nhị 融dung 即tức 故cố 無vô 能năng 說thuyết 。 三tam 觀quán 成thành 利lợi 益ích 。 及cập 第đệ 二nhị 推thôi 功công 。 文văn 並tịnh 可khả 知tri 。 第đệ 六lục 東đông 南nam 方phương 善thiện 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 成thành 就tựu 般Bát 若Nhã 。 慧tuệ 鑑giám 不bất 動động 。 可khả 謂vị 善thiện 矣hĩ 。 此thử 頌tụng 。 為vi 顯hiển 欲dục 令linh 其kỳ 心tâm 。 轉chuyển 復phục 增tăng 進tiến 。 得đắc 不bất 退thoái 轉chuyển 。 無Vô 生Sanh 法Pháp 忍Nhẫn 。 文văn 中trung 離ly 垢cấu 解giải 脫thoát 。 無vô 體thể 性tánh 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 二nhị 見kiến 佛Phật 。 次thứ 三tam 見kiến 法pháp 。 次thứ 三tam 觀quán 成thành 利lợi 益ích 。 後hậu 二nhị 推thôi 見kiến 有hữu 依y 。 今kim 初sơ 前tiền 偈kệ 讚tán 所sở 見kiến 。 上thượng 半bán 標tiêu 讚tán 。 下hạ 半bán 釋thích 成thành 。 智trí 離ly 所sở 知tri 心tâm 脫thoát 煩phiền 惱não 。 兼kiêm 二nhị 利lợi 故cố 。 二nhị 障chướng 難nạn 除trừ 眾chúng 生sanh 難nan 度độ 。 自tự 強cường 不bất 息tức 為vi 希hy 有hữu 勇dũng 健kiện 。 後hậu 偈kệ 中trung 。 能năng 見kiến 謂vị 我ngã 如như 實thật 見kiến 。 如như 大đại 菩Bồ 薩Tát 見kiến 。 次thứ 三tam 見kiến 法pháp 中trung 。 約ước 眾chúng 生sanh 說thuyết 。 初sơ 偈kệ 正chánh 顯hiển 。 盡tận 即tức 有hữu 為vi 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 速tốc 起khởi 滅diệt 故cố 。 有hữu 為vi 之chi 性tánh 湛trạm 若nhược 虛hư 空không 。 便tiện 是thị 無vô 為vi 體thể 常thường 遍biến 故cố 。 次thứ 二nhị 偈kệ 拂phất 迹tích 入nhập 玄huyền 。 上thượng 半bán 拂phất 前tiền 無vô 為vi 。 謂vị 既ký 如như 虛hư 空không 。 何hà 有hữu 無vô 為vi 之chi 相tướng 。 次thứ 四tứ 句cú 拂phất 前tiền 有hữu 為vi 。 謂vị 既ký 約ước 自tự 性tánh 論luận 無vô 盡tận 。 則tắc 不bất 壞hoại 於ư 盡tận 。 故cố 曰viết 難nan 思tư 。 盡tận 即tức 無vô 盡tận 故cố 無vô 眾chúng 生sanh 也dã 。 後hậu 二nhị 句cú 。 觀quán 成thành 利lợi 益ích 見kiến 法Pháp 身thân 也dã 。 次thứ 三tam 觀quán 成thành 中trung 。 初sơ 偈kệ 顯hiển 法pháp 空không 。 由do 下hạ 半bán 了liễu 能năng 所sở 見kiến 緣duyên 成thành 無vô 性tánh 故cố 。 上thượng 半bán 能năng 所sở 之chi 見kiến 自tự 亡vong 。 次thứ 二nhị 句cú 顯hiển 我ngã 空không 。 能năng 所sở 之chi 法pháp 尚thượng 空không 。 誰thùy 為vi 能năng 見kiến 之chi 者giả 。 後hậu 二nhị 句cú 顯hiển 實thật 。 但đãn 除trừ 上thượng 病bệnh 不bất 除trừ 真chân 法pháp 。 二nhị 空không 之chi 體thể 及cập 所sở 顯hiển 圓viên 成thành 。 即tức 真chân 佛Phật 也dã 。 三tam 一nhất 偈kệ 雙song 結kết 知tri 佛Phật 法Pháp 益ích 。 文văn 顯hiển 可khả 知tri 。 四tứ 有hữu 二nhị 偈kệ 。 推thôi 見kiến 有hữu 依y 者giả 。 謂vị 佛Phật 說thuyết 一nhất 道đạo 清thanh 淨tịnh 。 故cố 能năng 遣khiển 有hữu 。 進tiến 慧tuệ 演diễn 無vô 量lượng 門môn 。 復phục 能năng 遣khiển 無vô 。 想tưởng 滅diệt 理lý 現hiện 方phương 知tri 如Như 來Lai 。 乃nãi 住trụ 無vô 有hữu 無vô 之chi 際tế 也dã 。 又hựu 智trí 論luận 云vân 。 法pháp 性tánh 為vi 實thật 證chứng 實thật 為vi 際tế 。 凡phàm 夫phu 有hữu 實thật 未vị 能năng 證chứng 也dã 。 第đệ 七thất 西tây 南nam 方phương 智trí 慧tuệ 者giả 。 決quyết 斷đoán 不bất 動động 所sở 以dĩ 名danh 智trí 。 頌tụng 意ý 。 為vi 顯hiển 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 能năng 出xuất 離ly 。 文văn 中trung 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 皆giai 善thiện 離ly 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 初sơ 一nhất 引dẫn 己kỷ 勵lệ 眾chúng 。 餘dư 偈kệ 希hy 眾chúng 同đồng 己kỷ 。 於ư 中trung 亦diệc 二nhị 。 前tiền 六lục 示thị 迷mê 後hậu 三tam 啟khải 悟ngộ 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 初sơ 一nhất 人nhân 執chấp 。 理lý 實thật 無vô 人nhân 橫hoạnh/hoành 計kế 成thành 險hiểm 。 餘dư 皆giai 法pháp 執chấp 。 於ư 中trung 初sơ 二nhị 執chấp 世thế 法pháp 。 後hậu 三tam 雙song 執chấp 世thế 出xuất 世thế 。 今kim 初sơ 。 初sơ 二nhị 句cú 明minh 執chấp 。 謂vị 計kế 蘊uẩn 為vi 實thật 。 不bất 能năng 觀quán 身thân 實thật 相tướng 。 餘dư 皆giai 明minh 過quá 。 初sơ 二nhị 句cú 執chấp 實thật 乖quai 理lý 不bất 見kiến 佛Phật 。 次thứ 二nhị 句cú 無vô 慧tuệ 不bất 見kiến 佛Phật 。 後hậu 二nhị 句cú 但đãn 益ích 流lưu 轉chuyển 後hậu 三tam 雙song 執chấp 中trung 亦diệc 分phân 為vi 二nhị 。 初sơ 二nhị 執chấp 法pháp 後hậu 一nhất 執chấp 佛Phật 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 一nhất 立lập 理lý 二nhị 起khởi 執chấp 。 初sơ 中trung 上thượng 半bán 假giả 立lập 。 謂vị 待đãi 前tiền 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 以dĩ 立lập 涅Niết 槃Bàn 。 煩phiền 惱não 名danh 諍tranh 。 觸xúc 動động 善thiện 品phẩm 損tổn 害hại 自tự 他tha 故cố 名danh 為vi 諍tranh 。 此thử 有hữu 漏lậu 法pháp 諍tranh 隨tùy 增tăng 。 故cố 名danh 為vi 有hữu 諍tranh 。 有hữu 彼bỉ 諍tranh 故cố 。 故cố 生sanh 死tử 者giả 有hữu 漏lậu 為vi 體thể 。 無vô 彼bỉ 煩phiền 惱não 故cố 稱xưng 涅Niết 槃Bàn 。 下hạ 半bán 雙song 非phi 。 謂vị 生sanh 死tử 涅Niết 槃Bàn 。 俱câu 因nhân 煩phiền 惱não 假giả 立lập 其kỳ 名danh 。 何hà 有hữu 真chân 實thật 。 又hựu 二nhị 互hỗ 相tương 待đãi 故cố 俱câu 空không 。 二nhị 互hỗ 相tương 奪đoạt 故cố 皆giai 寂tịch 。 後hậu 偈kệ 起khởi 執chấp 。 上thượng 半bán 執chấp 下hạ 半bán 損tổn 。 後hậu 一nhất 執chấp 佛Phật 中trung 。 亦diệc 上thượng 半bán 執chấp 下hạ 半bán 損tổn 。 執chấp 有hữu 三tam 義nghĩa 。 一nhất 佛Phật 佛Phật 相tương 望vọng 。 二nhị 三Tam 身Thân 等đẳng 相tương 望vọng 。 三tam 心tâm 佛Phật 相tương 望vọng 。 後hậu 三tam 啟khải 悟ngộ 中trung 亦diệc 二nhị 。 初sơ 二nhị 順thuận 理lý 之chi 得đắc 。 後hậu 一nhất 舉cử 佛Phật 釋thích 成thành 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 半bán 偈kệ 明minh 順thuận 理lý 而nhi 知tri 。 餘dư 顯hiển 順thuận 知tri 之chi 益ích 。 益ích 中trung 亦diệc 二nhị 。 半bán 偈kệ 標tiêu 一nhất 偈kệ 釋thích 。 云vân 何hà 超siêu 言ngôn 。 若nhược 取thủ 知tri 能năng 知tri 寂tịch 未vị 免miễn 於ư 言ngôn 。 有hữu 所sở 緣duyên 故cố 。 知tri 自tự 知tri 知tri 亦diệc 非phi 無vô 緣duyên 故cố 。 須tu 能năng 所sở 平bình 等đẳng 等đẳng 不bất 失thất 照chiếu 故cố 。 無vô 知tri 之chi 知tri 不bất 同đồng 木mộc 石thạch 。 故cố 云vân 能năng 見kiến 。 後hậu 偈kệ 舉cử 佛Phật 釋thích 者giả 。 上thượng 云vân 佛Phật 然nhiên 。 佛Phật 云vân 何hà 然nhiên 。 釋thích 云vân 。 覺giác 於ư 三tam 世thế 。 離ly 分phân 別biệt 故cố 。 種chủng 習tập 斯tư 亡vong 為vi 斷đoạn 根căn 也dã 。 又hựu 亦diệc 無vô 心tâm 。 捨xả 於ư 分phân 別biệt 。 名danh 為vi 斷đoạn 根căn 。 第đệ 八bát 西tây 北bắc 方phương 真chân 實thật 慧tuệ 菩Bồ 薩Tát 。 心tâm 不bất 顛điên 倒đảo 。 是thị 真chân 實thật 慧tuệ 。 頌tụng 意ý 。 為vi 顯hiển 欲dục 令linh 增tăng 進tiến 。 於ư 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 得đắc 善thiện 巧xảo 文văn 言ngôn 。 於ư 法pháp 不bất 顛điên 倒đảo 如như 實thật 覺giác 了liễu 。 是thị 善thiện 巧xảo 義nghĩa 十thập 頌tụng 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 二nhị 明minh 依y 實thật 立lập 名danh 。 名danh 能năng 益ích 物vật 。 後hậu 八bát 顯hiển 名danh 下hạ 之chi 實thật 。 辨biện 益ích 所sở 由do 。 今kim 初sơ 前tiền 頌tụng 明minh 損tổn 益ích 。 受thọ 苦khổ 聞văn 名danh 速tốc 解giải 脫thoát 故cố 。 受thọ 樂lạc 不bất 聞văn 反phản 沈trầm 淪luân 故cố 。 後hậu 頌tụng 敘tự 昔tích 以dĩ 成thành 今kim 說thuyết 。 後hậu 八bát 中trung 分phần/phân 三tam 。 初sơ 三tam 覺giác 妄vọng 證chứng 實thật 。 是thị 覺giác 察sát 義nghĩa 。 次thứ 一nhất 雙song 覺giác 二nhị 諦đế 。 是thị 覺giác 照chiếu 義nghĩa 。 後hậu 四tứ 非phi 覺giác 而nhi 覺giác 是thị 妙diệu 覺giác 義nghĩa 。 今kim 初sơ 也dã 。 初sơ 偈kệ 證chứng 實thật 立lập 名danh 。 初sơ 句cú 揀giản 似tự 比tỉ 量lượng 。 無vô 常thường 計kế 常thường 。 常thường 計kế 無vô 常thường 等đẳng 。 是thị 顛điên 倒đảo 法pháp 。 名danh 似tự 比tỉ 量lượng 。 次thứ 句cú 證chứng 真chân 現hiện 量lượng 。 如như 眼nhãn 見kiến 故cố 。 次thứ 句cú 揀giản 似tự 現hiện 量lượng 。 顯hiển 真chân 現hiện 量lượng 。 謂vị 男nam 女nữ 天thiên 地địa 等đẳng 見kiến 一nhất 合hợp 相tương/tướng 。 名danh 似tự 現hiện 量lượng 。 一nhất 合hợp 相tương/tướng 相tướng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 故cố 名danh 為vi 離ly 。 非phi 唯duy 所sở 覺giác 離ly 合hợp 。 亦diệc 無vô 如như 外ngoại 之chi 智trí 與dữ 如như 合hợp 也dã 。 下hạ 句cú 結kết 名danh 。 次thứ 偈kệ 例lệ 去khứ 來lai 。 後hậu 偈kệ 成thành 現hiện 觀quán 。 次thứ 一nhất 覺giác 照chiếu 者giả 。 真Chân 諦Đế 名danh 實thật 無vô 和hòa 合hợp 故cố 。 俗tục 諦đế 非phi 實thật 假giả 和hòa 合hợp 故cố 。 互hỗ 融dung 無vô 雜tạp 名danh 究cứu 竟cánh 解giải 。 夫phu 實thật 見kiến 者giả 。 尚thượng 不bất 見kiến 實thật 。 何hà 況huống 非phi 實thật 。 見kiến 非phi 實thật 者giả 知tri 其kỳ 即tức 實thật 。 故cố 中trung 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 法pháp 真chân 實thật 一nhất 切thiết 法pháp 非phi 實thật 。 亦diệc 實thật 亦diệc 非phi 實thật 非phi 實thật 非phi 非phi 實thật 。 是thị 名danh 諸chư 佛Phật 法Pháp 。 後hậu 四tứ 非phi 覺giác 而nhi 覺giác 者giả 。 初sơ 偈kệ 正chánh 顯hiển 如như 智trí 。 相tương 離ly 名danh 不bất 可khả 覺giác 。 寂tịch 無vô 遺di 照chiếu 故cố 名danh 了liễu 此thử 。 要yếu 不bất 可khả 得đắc 方phương 是thị 真chân 修tu 。 次thứ 二nhị 偈kệ 展triển 轉chuyển 釋thích 成thành 。 初sơ 偈kệ 釋thích 無vô 一nhất 之chi 義nghĩa 。 上thượng 半bán 相tương 待đãi 而nhi 有hữu 。 通thông 同đồng 異dị 體thể 。 下hạ 半bán 緣duyên 生sanh 故cố 空không 。 則tắc 一nhất 多đa 相tương/tướng 盡tận 矣hĩ 。 後hậu 偈kệ 上thượng 半bán 。 釋thích 前tiền 偈kệ 下hạ 半bán 。 無vô 能năng 所sở 作tác 故cố 無vô 所sở 依y 。 從tùng 業nghiệp 想tưởng 生sanh 故cố 是thị 和hòa 合hợp 。 下hạ 半bán 釋thích 成thành 上thượng 半bán 。 云vân 何hà 知tri 無vô 能năng 所sở 。 異dị 業nghiệp 想tưởng 外ngoại 無vô 我ngã 所sở 故cố 。 後hậu 有hữu 一nhất 偈kệ 結kết 成thành 妙diệu 義nghĩa 。 上thượng 半bán 所sở 住trụ 下hạ 半bán 能năng 住trụ 。 由do 無vô 住trụ 故cố 。 無vô 所sở 不bất 住trụ 。 謂vị 不bất 住trụ 有hữu 以dĩ 即tức 空không 故cố 。 故cố 能năng 住trụ 有hữu 契khế 有hữu 實thật 故cố 。 亦diệc 不bất 住trụ 無vô 。 無vô 即tức 有hữu 故cố 。 不bất 住trụ 俱câu 有hữu 無vô 。 無vô 二nhị 體thể 故cố 。 不bất 住trụ 雙song 非phi 不bất 壞hoại 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 能năng 住trụ 例lệ 知tri 。 既ký 以dĩ 無vô 住trụ 為vi 住trụ 。 則tắc 心tâm 絕tuyệt 動động 搖dao 。 方phương 契khế 本bổn 覺giác 湛trạm 然nhiên 常thường 住trụ 。 第đệ 九cửu 下hạ 方phương 無vô 上thượng 慧tuệ 。 名danh 如như 初sơ 頌tụng 。 又hựu 從tùng 法Pháp 王Vương 教giáo 生sanh 當đương 紹thiệu 佛Phật 位vị 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 。 頌tụng 意ý 為vi 顯hiển 欲dục 令linh 增tăng 進tiến 。 心tâm 無vô 障chướng 礙ngại 。 文văn 云vân 無vô 著trước 無vô 念niệm 。 不bất 住trụ 法pháp 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 三tam 。 初sơ 一nhất 釋thích 已dĩ 名danh 義nghĩa 。 次thứ 八bát 顯hiển 佛Phật 勝thắng 德đức 。 後hậu 一nhất 推thôi 功công 結kết 益ích 。 次thứ 八bát 中trung 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 六lục 內nội 證chứng 德đức 。 後hậu 二nhị 外ngoại 化hóa 德đức 。 前tiền 中trung 亦diệc 二nhị 。 前tiền 偈kệ 正chánh 明minh 證chứng 入nhập 。 後hậu 五ngũ 照chiếu 境cảnh 顯hiển 理lý 。 今kim 初sơ 即tức 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 以dĩ 無vô 所sở 得đắc 。 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。 處xử 即tức 涅Niết 槃Bàn 本bổn 覺giác 自tự 然nhiên 。 故cố 非phi 造tạo 作tác 。 悟ngộ 亦diệc 冥minh 符phù 則tắc 智trí 無vô 分phân 別biệt 。 三tam 細tế 已dĩ 盡tận 六lục 麁thô 居cư 然nhiên 。 又hựu 不bất 可khả 以dĩ 識thức 識thức 。 故cố 無vô 麁thô 者giả 。 不bất 可khả 以dĩ 智trí 知tri 故cố 無vô 細tế 者giả 。 又hựu 有hữu 能năng 所sở 證chứng 名danh 之chi 為vi 麁thô 。 無vô 能năng 所sở 證chứng 目mục 之chi 為vi 細tế 。 皆giai 言ngôn 語ngữ 道đạo 斷đoạn 故cố 並tịnh 無vô 之chi 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 絕tuyệt 心tâm 行hành 故cố 。 後hậu 五ngũ 中trung 。 初sơ 偈kệ 正chánh 明minh 照chiếu 境cảnh 。 境cảnh 即tức 俗tục 境cảnh 有hữu 能năng 所sở 故cố 。 即tức 俗tục 而nhi 真chân 故cố 云vân 無vô 數số 。 心tâm 同đồng 無vô 為vi 故cố 云vân 遠viễn 離ly 。 是thị 佛Phật 真chân 法pháp 雙song 結kết 能năng 所sở 。 後hậu 四tứ 遣khiển 相tương/tướng 顯hiển 理lý 。 皆giai 躡niếp 迹tích 遣khiển 滯trệ 。 初sơ 偈kệ 。 雙song 非phi 顯hiển 中trung 照chiếu 理lý 滅diệt 障chướng 。 菩Bồ 提Đề 涅Niết 槃Bàn 。 離ly 有hữu 無vô 故cố 。 次thứ 二nhị 偈kệ 釋thích 前tiền 雙song 非phi 。 一nhất 偈kệ 半bán 釋thích 非phi 照chiếu 義nghĩa 。 初sơ 句cú 是thị 總tổng 次thứ 句cú 能năng 照chiếu 無vô 著trước 。 故cố 云vân 無vô 念niệm 。 亦diệc 不bất 染nhiễm 此thử 無vô 念niệm 。 次thứ 句cú 所sở 照chiếu 無vô 著trước 。 以dĩ 無vô 處xứ 所sở 為vi 所sở 住trụ 故cố 。 次thứ 句cú 不bất 壞hoại 能năng 所sở 。 次thứ 二nhị 句cú 雙song 遣khiển 性tánh 相tướng 。 次thứ 二nhị 句cú 釋thích 非phi 無vô 照chiếu 。 稱xưng 理lý 照chiếu 故cố 。 後hậu 偈kệ 拂phất 前tiền 無vô 二nhị 之chi 迹tích 。 言ngôn 無vô 二nhị 者giả 但đãn 。 言ngôn 無vô 有hữu 二nhị 。 非phi 謂vị 有hữu 無vô 二nhị 。 若nhược 存tồn 無vô 二nhị 之chi 見kiến 則tắc 還hoàn 成thành 二nhị 。 以dĩ 無vô 二nhị 必tất 對đối 二nhị 故cố 遣khiển 之chi 。 又hựu 遣khiển 之chi 以dĩ 至chí 於ư 無vô 遣khiển 。 故cố 云vân 三tam 界giới 一nhất 切thiết 空không 。 空không 謂vị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 空không 。 諸chư 佛Phật 同đồng 見kiến 。 後hậu 二nhị 外ngoại 化hóa 德đức 中trung 。 前tiền 偈kệ 正chánh 顯hiển 令linh 住trụ 無vô 住trụ 之chi 覺giác 。 後hậu 偈kệ 釋thích 成thành 。 身thân 即tức 非phi 身thân 故cố 無vô 可khả 悟ngộ 。 悟ngộ 身thân 見kiến 起khởi 此thử 見kiến 如như 身thân 。 身thân 見kiến 兩lưỡng 亡vong 真chân 法Pháp 身thân 也dã 。 觀quán 身thân 實thật 相tướng 觀quán 佛Phật 亦diệc 然nhiên 。 故cố 就tựu 佛Phật 結kết 。 推thôi 功công 可khả 知tri 。 第đệ 十thập 上thượng 方phương 堅kiên 固cố 慧tuệ 者giả 。 智trí 力lực 成thành 就tựu 不bất 可khả 壞hoại 故cố 。 頌tụng 意ý 。 為vi 顯hiển 欲dục 令linh 增tăng 長trưởng 一nhất 切thiết 種chủng 智trí 。 文văn 云vân 得đắc 淨tịnh 慧tuệ 眼nhãn 了liễu 佛Phật 境cảnh 故cố 。 十thập 頌tụng 分phần/phân 四tứ 。 初sơ 偈kệ 總tổng 歎thán 為vi 物vật 興hưng 世thế 。 智trí 光quang 遍biến 照chiếu 大đại 悲bi 勇dũng 健kiện 。 次thứ 四tứ 別biệt 示thị 悲bi 相tương/tướng 。 初sơ 偈kệ 觀quán 機cơ 次thứ 二nhị 反phản 以dĩ 釋thích 成thành 。 後hậu 一nhất 正chánh 明minh 兼kiêm 顯hiển 僧Tăng 寶bảo 。 次thứ 三tam 頌tụng 半bán 見kiến 聞văn 利lợi 益ích 。 後hậu 一nhất 頌tụng 半bán 結kết 德đức 無vô 盡tận 。 此thử 為vi 終chung 極cực 故cố 總tổng 舉cử 前tiền 十thập 。


十Thập 住Trụ 品Phẩm 第đệ 十thập 五ngũ
☸ Phẩm 15:

初sơ 來lai 意ý 者giả 。 上thượng 由do 致trí 既ký 彰chương 正chánh 宗tông 宜nghi 顯hiển 。 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 又hựu 前tiền 辨biện 所sở 依y 佛Phật 德đức 。 今kim 辨biện 能năng 依y 十thập 住trụ 。 故cố 次thứ 來lai 也dã 。 二nhị 釋thích 名danh 者giả 。 慧tuệ 住trụ 於ư 理lý 得đắc 位vị 不bất 退thoái 。 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 本bổn 業nghiệp 下hạ 卷quyển 云vân 。 始thỉ 入nhập 空không 界giới 。 住trụ 空không 性tánh 位vị 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 然nhiên 住trụ 義nghĩa 多đa 種chủng 寄ký 圓viên 說thuyết 十thập 。 總tổng 言ngôn 十thập 住trụ 帶đái 數số 釋thích 也dã 。 下hạ 諸chư 品phẩm 有hữu 十thập 準chuẩn 此thử 可khả 知tri 。 三tam 宗tông 趣thú 者giả 。 以dĩ 十thập 住trụ 行hành 法pháp 為vi 宗tông 。 攝nhiếp 位vị 得đắc 果quả 為vi 趣thú 。 四tứ 釋thích 文văn 者giả 。 四tứ 品phẩm 分phần/phân 二nhị 。 前tiền 三tam 當đương 位vị 行hành 德đức 。 後hậu 一nhất 勝thắng 進tiến 趣thú 後hậu 。 前tiền 會hội 無vô 勝thắng 進tiến 者giả 。 但đãn 是thị 趣thú 位vị 。 方phương 便tiện 未vị 成thành 位vị 故cố 。 迴hồi 向hướng 是thị 位vị 無vô 進tiến 趣thú 者giả 。 三tam 賢hiền 位vị 滿mãn 總tổng 為vi 趣thú 地địa 之chi 方phương 便tiện 。 故cố 亦diệc 顯hiển 趣thú 無vô 分phân 別biệt 離ly 趣thú 相tương/tướng 故cố 。 今kim 初sơ 分phần/phân 三tam 。 初sơ 品phẩm 辨biện 位vị 。 次thứ 品phẩm 辨biện 行hành 。 後hậu 品phẩm 明minh 德đức 。 初sơ 亦diệc 名danh 解giải 文văn 分phần/phân 七thất 分phần 。 一nhất 三tam 昧muội 分phần/phân 。 二nhị 加gia 分phần/phân 。 三tam 起khởi 分phần/phân 。 四tứ 本bổn 分phần/phân 。 五ngũ 說thuyết 分phần/phân 。 六lục 證chứng 成thành 分phần/phân 。 七thất 重trùng 頌tụng 分phần/phân 。 今kim 初sơ 。 何hà 故cố 入nhập 定định 。 略lược 辨biện 六lục 意ý 。 一nhất 此thử 三tam 昧muội 是thị 法pháp 體thể 故cố 。 二nhị 非phi 證chứng 不bất 說thuyết 故cố 。 三tam 顯hiển 此thử 法pháp 非phi 思tư 量lượng 境cảnh 故cố 。 四tứ 觀quán 機cơ 審thẩm 法pháp 故cố 。 五ngũ 為vi 受thọ 佛Phật 加gia 故cố 。 六lục 成thành 軌quỹ 儀nghi 故cố 。 餘dư 如như 玄huyền 說thuyết 。 文văn 有hữu 三tam 別biệt 。 一nhất 入nhập 定định 人nhân 。 法pháp 慧tuệ 入nhập 者giả 是thị 眾chúng 首thủ 故cố 。 餘dư 入nhập 則tắc 亂loạn 不bất 調điều 伏phục 故cố 。 顯hiển 十thập 住trụ 法pháp 慧tuệ 能năng 說thuyết 故cố 二nhị 入nhập 定định 依y 。 謂vị 承thừa 佛Phật 力lực 推thôi 功công 化hóa 主chủ 表biểu 無vô 慢mạn 故cố 。 三tam 入nhập 定định 名danh 。 為vi 揀giản 果quả 定định 故cố 云vân 菩Bồ 薩Tát 。 任nhậm 性tánh 能năng 知tri 觀quán 解giải 善thiện 巧xảo 。 故cố 名danh 方phương 便tiện 。 十thập 住trụ 各các 攝nhiếp 多đa 門môn 善thiện 巧xảo 。 故cố 云vân 無vô 量lượng 。 心tâm 詣nghệ 於ư 法pháp 故cố 云vân 入nhập 也dã 。 又hựu 一nhất 切thiết 三tam 昧muội 。 皆giai 有hữu 三tam 相tương/tướng 。 謂vị 入nhập 住trụ 出xuất 。 五ngũ 識thức 對đối 境cảnh 意ý 從tùng 門môn 出xuất 。 遠viễn 境cảnh 護hộ 根căn 意ý 識thức 卻khước 入nhập 。 此thử 通thông 權quyền 小tiểu 。 今kim 即tức 照chiếu 之chi 寂tịch 。 故cố 名danh 為vi 入nhập 。 即tức 寂tịch 之chi 照chiếu 故cố 名danh 為vi 出xuất 。 入nhập 已dĩ 未vị 起khởi 故cố 名danh 為vi 住trụ 。 餘dư 三tam 昧muội 等đẳng 並tịnh 如như 前tiền 釋thích 。 二nhị 以dĩ 三tam 昧muội 下hạ 加gia 分phần/phân 。 於ư 中trung 三tam 。 初sơ 總tổng 辨biện 因nhân 緣duyên 。 二nhị 明minh 加gia 所sở 為vi 。 三tam 別biệt 顯hiển 加gia 相tương/tướng 。 今kim 初sơ 又hựu 三tam 。 一nhất 標tiêu 加gia 所sở 因nhân 。 二nhị 加gia 緣duyên 顯hiển 現hiện 。 三tam 讚tán 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 今kim 初sơ 。 謂vị 以dĩ 三tam 昧muội 力lực 故cố 。 論luận 云vân 。 所sở 以dĩ 偏thiên 加gia 金kim 剛cang 藏tạng 者giả 。 得đắc 此thử 定định 故cố 。 前tiền 由do 佛Phật 力lực 能năng 入nhập 。 今kim 由do 定định 力lực 佛Phật 現hiện 。 互hỗ 為vi 增tăng 上thượng 力lực 相tương/tướng 。 云vân 何hà 謂vị 無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội 。 顯hiển 自tự 覺giác 智trí 寂tịch 不bất 失thất 照chiếu 。 冥minh 同đồng 佛Phật 心tâm 故cố 。 感cảm 佛Phật 現hiện 三tam 業nghiệp 加gia 也dã 。 二nhị 十thập 方phương 下hạ 加gia 緣duyên 顯hiển 現hiện 。 來lai 處xứ 佛Phật 數số 皆giai 云vân 千thiên 者giả 。 望vọng 行hành 猶do 劣liệt 故cố 。 多đa 佛Phật 加gia 者giả 。 顯hiển 於ư 法pháp 及cập 法Pháp 師sư 增tăng 敬kính 心tâm 故cố 。 又hựu 顯hiển 諸chư 佛Phật 同đồng 說thuyết 故cố 加gia 。 佛Phật 同đồng 名danh 法pháp 慧tuệ 者giả 。 得đắc 法Pháp 不bất 異dị 故cố 。 論luận 云vân 。 此thử 菩Bồ 薩Tát 聞văn 同đồng 己kỷ 名danh 增tăng 踊dũng 躍dược 故cố 。 但đãn 諸chư 佛Phật 於ư 此thử 。 住trụ 門môn 中trung 現hiện 。 皆giai 名danh 法pháp 慧tuệ 。 以dĩ 法Pháp 力lực 故cố 。 法pháp 應ưng 爾nhĩ 故cố 。 普phổ 現hiện 其kỳ 前tiền 者giả 。 不bất 來lai 而nhi 至chí 故cố 。 三tam 告cáo 法pháp 慧tuệ 下hạ 。 讚tán 說thuyết 因nhân 緣duyên 。 於ư 中trung 二nhị 。 一nhất 讚tán 有hữu 加gia 因nhân 能năng 入nhập 定định 故cố 。 言ngôn 汝nhữ 能năng 者giả 。 希hy 越việt 之chi 辭từ 。 此thử 定định 難nan 得đắc 汝nhữ 今kim 乃nãi 能năng 入nhập 故cố 。 舉cử 定định 名danh 者giả 。 向hướng 來lai 默mặc 入nhập 。 眾chúng 未vị 知tri 名danh 故cố 舉cử 歎thán 之chi 。 令linh 眾chúng 仰ngưỡng 故cố 。 二nhị 善thiện 男nam 子tử 十thập 方phương 下hạ 。 雙song 說thuyết 加gia 定định 因nhân 緣duyên 。 於ư 中trung 先tiên 別biệt 顯hiển 四tứ 因nhân 。 一nhất 伴bạn 佛Phật 神thần 力lực 。 諸chư 佛Phật 自tự 說thuyết 者giả 。 令linh 眾chúng 敬kính 仰ngưỡng 故cố 。 二nhị 主chủ 佛Phật 宿túc 願nguyện 。 三tam 主chủ 佛Phật 現hiện 威uy 。 四tứ 法pháp 慧tuệ 善thiện 根căn 。 略lược 無vô 大đại 眾chúng 機cơ 感cảm 。 後hậu 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 令linh 汝nhữ 說thuyết 法Pháp 。 二nhị 句cú 結kết 因nhân 所sở 屬thuộc 。 謂vị 由do 上thượng 四tứ 事sự 前tiền 三tam 為vi 緣duyên 。 第đệ 四tứ 是thị 因nhân 。 因nhân 緣duyên 合hợp 故cố 。 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 故cố 前tiền 四tứ 定định 因nhân 。 令linh 汝nhữ 說thuyết 法Pháp 即tức 是thị 加gia 因nhân 故cố 。 論luận 云vân 。 何hà 故cố 加gia 。 為vì 說thuyết 此thử 法Pháp 故cố 。 故cố 十thập 行hành 十thập 向hướng 之chi 中trung 。 皆giai 云vân 令linh 汝nhữ 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 而nhi 演diễn 說thuyết 法Pháp 故cố 。 又hựu 此thử 令linh 汝nhữ 說thuyết 法Pháp 。 亦diệc 是thị 後hậu 文văn 之chi 總tổng 。 然nhiên 十Thập 地Địa 論luận 。 釋thích 諸chư 佛Phật 遮già 那na 皆giai 由do 先tiên 願nguyện 故cố 加gia 。 則tắc 此thử 四tứ 段đoạn 俱câu 是thị 加gia 因nhân 。 以dĩ 彼bỉ 經kinh 中trung 諸chư 佛Phật 但đãn 云vân 。 加gia 汝nhữ 威uy 神thần 。 遮già 那na 則tắc 云vân 本bổn 願nguyện 力lực 故cố 加gia 。 古cổ 人nhân 便tiện 將tương 諸chư 佛Phật 之chi 加gia 。 為vi 得đắc 定định 因nhân 。 下hạ 之chi 三tam 緣duyên 轉chuyển 為vi 加gia 因nhân 。 便tiện 令linh 得đắc 定định 無vô 後hậu 三tam 因nhân 。 則tắc 又hựu 字tự 何hà 用dụng 。 既ký 結kết 云vân 令linh 汝nhữ 。 入nhập 是thị 三tam 昧muội 。 何hà 得đắc 後hậu 三tam 不bất 為vi 定định 因nhân 。 非phi 唯duy 違vi 經kinh 文văn 理lý 亦diệc 乃nãi 乖quai 論luận 所sở 釋thích 。 如như 實thật 義nghĩa 者giả 。 此thử 之chi 四tứ 因nhân 通thông 於ư 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 由do 此thử 四tứ 為vi 得đắc 定định 因nhân 。 如như 上thượng 所sở 辨biện 。 二nhị 由do 後hậu 三tam 復phục 是thị 加gia 因nhân 。 諸chư 佛Phật 即tức 以dĩ 願nguyện 力lực 而nhi 為vi 加gia 因nhân 。 論luận 主chủ 為vi 顯hiển 斯tư 旨chỉ 。 故cố 云vân 彼bỉ 佛Phật 先tiên 作tác 是thị 願nguyện 今kim 復phục 自tự 加gia 。 問vấn 加gia 之chi 與dữ 定định 何hà 先tiên 後hậu 耶da 。 若nhược 先tiên 定định 後hậu 加gia 。 則tắc 不bất 應ưng 云vân 汝nhữ 能năng 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 此thử 是thị 十thập 方phương 諸chư 佛Phật 。 共cộng 加gia 於ư 汝nhữ 。 乃nãi 至chí 云vân 及cập 汝nhữ 善thiện 根căn 力lực 故cố 。 入nhập 此thử 三tam 昧muội 。 若nhược 先tiên 加gia 後hậu 定định 則tắc 不bất 應ưng 在tại 三tam 昧muội 分phần/phân 後hậu 方phương 說thuyết 加gia 分phần/phân 。 又hựu 十Thập 地Địa 論luận 云vân 。 何hà 故cố 加gia 。 為vì 說thuyết 此thử 法Pháp 故cố 。 不bất 言ngôn 為vi 入nhập 三tam 昧muội 故cố 。 又hựu 云vân 。 唯duy 加gia 金kim 剛cang 藏tạng 不bất 加gia 餘dư 者giả 以dĩ 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 此thử 定định 故cố 。 既ký 俱câu 文văn 證chứng 如như 何hà 會hội 通thông 。 古cổ 人nhân 答đáp 云vân 。 加gia 定định 同đồng 時thời 。 謂vị 若nhược 未vị 定định 而nhi 加gia 。 則tắc 散tán 心tâm 不bất 能năng 勝thắng 受thọ 。 若nhược 未vị 加gia 而nhi 定định 。 則tắc 自tự 力lực 不bất 堪kham 入nhập 此thử 深thâm 定định 。 是thị 故cố 同đồng 時thời 。 此thử 解giải 亦diệc 違vi 教giáo 理lý 。 現hiện 言ngôn 入nhập 三tam 昧muội 竟cánh 。 諸chư 佛Phật 方phương 現hiện 身thân 稱xưng 讚tán 得đắc 定định 。 及cập 說thuyết 加gia 所sở 為vi 竟cánh 。 方phương 與dữ 三tam 業nghiệp 之chi 加gia 。 而nhi 云vân 同đồng 時thời 豈khởi 不bất 違vi 文văn 。 若nhược 言ngôn 同đồng 時thời 為vi 因nhân 不bất 成thành 。 斯tư 則tắc 違vi 理lý 。 亦diệc 不bất 應ưng 引dẫn 俱câu 有hữu 因nhân 證chứng 。 以dĩ 此thử 二nhị 事sự 容dung 相tướng 離ly 。 故cố 。 若nhược 正chánh 釋thích 者giả 。 加gia 有hữu 二nhị 種chủng 。 若nhược 約ước 內nội 外ngoại 。 善thiện 根căn 威uy 神thần 願nguyện 力lực 冥minh 資tư 。 令linh 其kỳ 得đắc 定định 則tắc 在tại 定định 前tiền 。 若nhược 約ước 與dữ 智trí 。 讚tán 述thuật 摩ma 頂đảnh 勸khuyến 說thuyết 三tam 業nghiệp 顯hiển 加gia 。 則tắc 居cư 定định 後hậu 。 二nhị 文văn 昭chiêu 著trước 何hà 其kỳ 惑hoặc 哉tai 。 第đệ 二nhị 為vi 增tăng 長trưởng 下hạ 。 辨biện 加gia 所sở 為vi 。 且thả 對đối 加gia 因nhân 名danh 加gia 所sở 為vi 。 然nhiên 加gia 所sở 為vi 正chánh 在tại 說thuyết 法Pháp 。 此thử 十thập 亦diệc 即tức 說thuyết 法Pháp 所sở 為vi 。 展triển 轉chuyển 相tương 成thành 。 文văn 分phần/phân 二nhị 別biệt 。 初sơ 十thập 句cú 別biệt 明minh 。 後hậu 一nhất 結kết 說thuyết 。 前tiền 中trung 文văn 含hàm 二nhị 意ý 。 望vọng 加gia 所sở 為vi 即tức 是thị 別biệt 說thuyết 。 望vọng 於ư 說thuyết 法Pháp 即tức 說thuyết 法Pháp 之chi 意ý 。 謂vị 加gia 為vi 說thuyết 法Pháp 。 說thuyết 法Pháp 為vi 何hà 。 為vi 增tăng 佛Phật 智trí 等đẳng 。 然nhiên 說thuyết 法Pháp 所sở 為vi 即tức 加gia 所sở 為vi 。 於ư 十thập 句cú 中trung 初sơ 總tổng 餘dư 別biệt 。 總tổng 謂vị 說thuyết 十thập 住trụ 法pháp 。 今kim 信tín 解giải 諸chư 菩Bồ 薩Tát 修tu 行hành 。 增tăng 長trưởng 性tánh 習tập 二nhị 性tánh 生sanh 菩Bồ 提Đề 智trí 故cố 。 又hựu 此thử 因nhân 智trí 即tức 同đồng 佛Phật 智trí 。 亦diệc 得đắc 言ngôn 增tăng 。 增tăng 智trí 何hà 用dụng 深thâm 入nhập 法Pháp 界Giới 等đẳng 故cố 。 九cửu 句cú 五ngũ 對đối 。 初sơ 二nhị 證chứng 真chân 了liễu 俗tục 對đối 。 謂vị 入nhập 無vô 入nhập 相tương/tướng 故cố 云vân 深thâm 入nhập 。 了liễu 相tương/tướng 了liễu 性tánh 故cố 云vân 善thiện 了liễu 。 次thứ 二nhị 無vô 障chướng 無vô 礙ngại 對đối 。 由do 入nhập 法Pháp 界Giới 離ly 煩phiền 惱não 礙ngại 。 由do 了liễu 眾chúng 生sanh 離ly 所sở 知tri 障chướng 。 次thứ 二nhị 圓viên 因nhân 趣thú 果quả 對đối 。 謂vị 巧xảo 安an 真chân 俗tục 無vô 等đẳng 故cố 因nhân 圓viên 。 入nhập 薩Tát 婆Bà 若Nhã 故cố 云vân 果quả 滿mãn 。 次thứ 二nhị 識thức 法pháp 知tri 根căn 對đối 。 後hậu 一nhất 句cú 雖tuy 非phi 文văn 對đối 而nhi 是thị 義nghĩa 對đối 。 謂vị 內nội 持trì 諸chư 法pháp 外ngoại 說thuyết 利lợi 他tha 。 所sở 謂vị 下hạ 總tổng 結kết 所sở 說thuyết 。 謂vị 若nhược 說thuyết 十thập 住trụ 。 則tắc 前tiền 所sở 謂vị 。 皆giai 得đắc 成thành 就tựu 。 第đệ 三tam 善thiện 男nam 子tử 下hạ 。 正chánh 辨biện 加gia 相tương/tướng 分phần/phân 三tam 。 先tiên 口khẩu 加gia 勸khuyến 說thuyết 以dĩ 增tăng 辨biện 。 二nhị 意ý 加gia 冥minh 被bị 以dĩ 益ích 智trí 。 三Tam 身Thân 加gia 摩ma 頂đảnh 以dĩ 增tăng 威uy 。 今kim 初sơ 可khả 知tri 。 二nhị 是thị 時thời 下hạ 意ý 加gia 中trung 。 先tiên 加gia 後hậu 釋thích 。 前tiền 中trung 與dữ 十thập 種chủng 智trí 。 初sơ 總tổng 謂vị 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 智trí 。 是thị 說thuyết 法Pháp 所sở 依y 故cố 餘dư 皆giai 。 樂nhạo 說thuyết 無vô 礙ngại 。 一nhất 無vô 著trước 者giả 論luận 名danh 不bất 著trước 。 辯biện 才tài 於ư 所sở 說thuyết 法Pháp 無vô 住trụ 著trước 故cố 。 即tức 七thất 辯biện 中trung 捷tiệp 辯biện 。 須tu 言ngôn 即tức 言ngôn 故cố 無vô 著trước 也dã 。 二nhị 無vô 斷đoạn 知tri 即tức 無vô 斷đoạn 辯biện 。 謂vị 相tương 續tục 連liên 環hoàn 終chung 無vô 竭kiệt 故cố 。 三tam 無vô 癡si 者giả 即tức 是thị 迅tấn 辯biện 。 明minh 於ư 事sự 理lý 心tâm 無vô 癡si 闇ám 。 言ngôn 則tắc 迅tấn 疾tật 如như 懸huyền 河hà 故cố 。 四tứ 無vô 異dị 者giả 即tức 應ưng 辯biện 也dã 。 應ứng 時thời 應ưng 根căn 無vô 差sai 異dị 故cố 。 五ngũ 無vô 失thất 者giả 即tức 無vô 錯thác 謬mậu 辯biện 。 凡phàm 說thuyết 契khế 理lý 無vô 差sai 失thất 故cố 。 六lục 無vô 量lượng 者giả 即tức 豐phong 義nghĩa 味vị 辯biện 。 名danh 數số 事sự 理lý 。 皆giai 無vô 量lượng 故cố 。 七thất 無vô 勝thắng 者giả 。 即tức 一nhất 切thiết 世thế 間gian 最tối 上thượng 妙diệu 辯biện 。 此thử 有hữu 五ngũ 德đức 。 一nhất 甚thậm 深thâm 如như 雷lôi 。 二nhị 清thanh 徹triệt 遠viễn 聞văn 。 三tam 其kỳ 聲thanh 哀ai 雅nhã 如như 。 迦ca 陵lăng 頻tần 伽già 。 四tứ 能năng 令linh 眾chúng 生sanh 。 入nhập 心tâm 敬kính 愛ái 。 五ngũ 其kỳ 有hữu 聞văn 者giả 。 歡hoan 喜hỷ 無vô 厭yếm 。 具cụ 斯tư 五ngũ 義nghĩa 故cố 云vân 無vô 勝thắng 。 上thượng 即tức 七thất 辯biện 。 八bát 無vô 懈giải 者giả 。 通thông 策sách 前tiền 七thất 。 無vô 疲bì 倦quyện 故cố 。 九cửu 無vô 奪đoạt 者giả 。 具cụ 前tiền 總tổng 別biệt 。 無vô 能năng 制chế 伏phục 。 令linh 退thoái 屈khuất 故cố 。 後hậu 何hà 以dĩ 故cố 下hạ 徵trưng 釋thích 。 先tiên 徵trưng 意ý 云vân 。 諸chư 佛Phật 有hữu 力lực 能năng 與dữ 有hữu 慈từ 能năng 普phổ 。 何hà 故cố 十thập 智trí 唯duy 與dữ 法pháp 慧tuệ 。 下hạ 釋thích 云vân 。 法pháp 慧tuệ 得đắc 此thử 三tam 昧muội 。 法Pháp 爾nhĩ 如như 是thị 。 得đắc 諸chư 佛Phật 加gia 。 三tam 是thị 時thời 下hạ 身thân 加gia 。 一nhất 令linh 增tăng 威uy 。 二nhị 令linh 起khởi 故cố 。 然nhiên 三tam 加gia 同đồng 時thời 隨tùy 義nghĩa 為vi 次thứ 。 承thừa 前tiền 說thuyết 便tiện 故cố 先tiên 語ngữ 加gia 。 為vi 令linh 起khởi 定định 身thân 最tối 居cư 後hậu 。 準chuẩn 地địa 論luận 。 經kinh 有hữu 諸chư 佛Phật 。 不bất 離ly 本bổn 處xứ 。 則tắc 去khứ 住trụ 無vô 礙ngại 。 手thủ 又hựu 不bất 延diên 則tắc 延diên 促xúc 無vô 礙ngại 。 同đồng 時thời 觸xúc 頂đảnh 一nhất 多đa 無vô 礙ngại 故cố 。 是thị 奇kỳ 特đặc 。 要yếu 摩ma 頂đảnh 者giả 。 楞lăng 伽già 云vân 。 若nhược 有hữu 不bất 為vi 如Như 來Lai 二nhị 種chủng 神thần 力lực 。 之chi 所sở 建kiến 立lập 。 而nhi 能năng 說thuyết 法Pháp 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。 一nhất 者giả 身thân 面diện 言ngôn 說thuyết 神thần 力lực 。 即tức 前tiền 語ngữ 加gia 。 二nhị 者giả 灌quán 頂đảnh 神thần 力lực 。 即tức 智trí 灌quán 心tâm 頂đảnh 手thủ 摩ma 身thân 頂đảnh 。 頂đảnh 受thọ 摩ma 者giả 上thượng 稟bẩm 尊tôn 力lực 故cố 。 右hữu 手thủ 者giả 。 法pháp 慧tuệ 所sở 說thuyết 順thuận 理lý 機cơ 故cố 。 諸chư 佛Phật 隨tùy 順thuận 法pháp 慧tuệ 說thuyết 故cố 。 第đệ 三tam 法Pháp 慧Tuệ 菩Bồ 薩Tát 下hạ 起khởi 分phần/phân 。 略lược 由do 四tứ 意ý 。 一nhất 三tam 昧muội 事sự 訖ngật 故cố 。 二nhị 已dĩ 得đắc 勝thắng 力lực 故cố 。 三tam 說thuyết 時thời 至chí 故cố 。 四tứ 定định 無vô 言ngôn 說thuyết 故cố 。 此thử 四tứ 後hậu 後hậu 以dĩ 釋thích 前tiền 前tiền 。


大Đại 方Phương 廣Quảng 佛Phật 華Hoa 嚴Nghiêm 經Kinh 疏Sớ/sơ 卷quyển 第đệ 十thập 七thất
Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh Sớ/sơ ♦ Quyển 17

❖
Phiên âm: 22/3/2016 ◊ Cập nhật: 22/3/2016