成thành 唯duy 識thức 論luận 學học 記ký (# 自tự 第đệ 六lục 半bán 至chí 第đệ 七thất )#


論luận 第đệ 六lục 卷quyển 記ký 之chi 餘dư 。


疑nghi 後hậu 三tam 見kiến (# 至chí )# 與dữ 憂ưu 受thọ 俱câu 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 段đoạn 也dã 。 二nhị 取thủ 邪tà 見kiến 名danh 後hậu 三tam 見kiến 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 欲dục 界giới 疑nghi 惑hoặc 與dữ 欣hân 不bất 俱câu 。 欣hân 麤thô 疑nghi 細tế 。 行hành 相tương/tướng 異dị 故cố 。 簡giản 彼bỉ 故cố 云vân 欲dục 疑nghi 無vô 苦khổ 等đẳng 。 先tiên 作tác 惡ác 行hành 疑nghi 無vô 苦khổ 。 集Tập 諦Đế 等đẳng 亦diệc 欣hân 俱câu 故cố 。 上thượng 界giới 無vô 惡ác 業nghiệp 。 故cố 言ngôn 欲dục 也dã 。 問vấn 。 緣duyên 憂ưu 俱câu 見kiến 二nhị 取thủ 憂ưu 俱câu 見kiến 。 何hà 不bất 瞋sân 俱câu 。 答đáp 。 所sở 重trọng/trùng 若nhược 憂ưu 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 彼bỉ 所sở 尊tôn 雖tuy 瞋sân 。 不bất 增tăng 彼bỉ 故cố 。


有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh (# 至chí )# 餘dư 如như 前tiền 說thuyết 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 段đoạn 也dã 。 非phi 五ngũ 識thức 俱câu 唯duy 無vô 記ký 者giả 。 簡giản 苦khổ 憂ưu 也dã 。 翻phiên 此thử 執chấp 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 故cố 。 然nhiên 此thử 初sơ 師sư 。 違vi 大đại 論luận 云vân 。 一nhất 切thiết 俱câu 生sanh 皆giai 三tam 受thọ 俱câu 。 第đệ 二nhị 師sư 云vân 。 餘dư 如như 前tiền 者giả 。 分phân 別biệt 見kiến 也dã 。


此thử 依y 實thật 義nghĩa (# 至chí )# 如như 理lý 應ưng 知tri 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 麤thô 相tương/tướng 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 明minh 受thọ 俱câu 。 後hậu 明minh 受thọ 地địa 。 貪tham 等đẳng 欣hân 行hành 。 瞋sân 唯duy 慼thích 行hành 。 痴si 邪tà 見kiến 疑nghi 。 通thông 欣hân 慼thích 故cố 。 逐trục 難nạn/nan 釋thích 地địa 。 貪tham 痴si 俱câu 樂nhạo/nhạc/lạc 通thông 六lục 識thức 故cố 在tại 欲dục 。 三tam 禪thiền 餘dư 七thất 俱câu 。 唯duy 在tại 三tam 禪thiền 。 唯duy 意ý 地địa 故cố 。 諸chư 疑nghi 曰viết 受thọ 。 痴si 通thông 五ngũ 受thọ 。 然nhiên 欲dục 界giới 疑nghi 及cập 獨độc 行hành 痴si 。 唯duy 通thông 二nhị 受thọ 。 如như 對đối 法pháp 云vân 。 不bất 決quyết 未vị 息tức 欣hân 不bất 生sanh 故cố 。 色sắc 界giới 定định 力lực 所sở 引dẫn 持trì 故cố 。 餘dư 受thọ 俱câu 起khởi 如như 理lý 知tri 者giả 。 貪tham 俱câu 欣hân 者giả 。 慢mạn 四tứ 見kiến 俱câu 。 瞋sân 俱câu 各các 三tam 。 及cập 餘dư 痴si 疑nghi 。 邪tà 見kiến 俱câu 受thọ 。 配phối 於ư 九cửu 地địa 。 易dị 故cố 應ưng 知tri 。


此thử 與dữ 別biệt 境cảnh (# 至chí )# 不bất 異dị 慧tuệ 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 五ngũ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 門môn 。 隨tùy 惑hoặc 不bất 定định 至chí 彼bỉ 當đương 解giải 。 故cố 且thả 別biệt 境cảnh 。


此thử 十thập 煩phiền 惱não (# 至chí )# 不bất 障chướng 善thiện 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 六lục 三tam 性tánh 門môn 。 此thử 以dĩ 對đối 法pháp 瑜du 伽già 為vi 證chứng 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 唯duy 無vô 記ký 者giả 。 一nhất 向hướng 深thâm 細tế 。 地địa 地địa 唯duy 居cư 下hạ 下hạ 品phẩm 故cố 。


此thử 十thập 煩phiền 惱não (# 至chí )# 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 七thất 界giới 地địa 門môn 中trung 有hữu 三tam 。 繫hệ 屬thuộc 故cố 。 相tương/tướng 起khởi 故cố 。 相tương/tướng 緣duyên 故cố 。 此thử 初sơ 二nhị 也dã 。 要yếu 得đắc 彼bỉ 地địa 根căn 本bổn 定định 者giả 。 得đắc 容dung 豫dự 心tâm 起khởi 彼bỉ 染nhiễm 。 故cố 。 基cơ 云vân 。 未vị 至chí 不bất 通thông 有hữu 染nhiễm 。 測trắc 云vân 。 大Đại 乘Thừa 近cận 分phần/phân 皆giai 無vô 散tán 心tâm 。 不bất 同đồng 有hữu 部bộ 未vị 至chí 有hữu 染nhiễm 。 基cơ 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 不bất 入nhập 根căn 本bổn 。 死tử 者giả 若nhược 為vi 。 必tất 無vô 此thử 者giả 。 必tất 得đắc 根căn 本bổn 。 或hoặc 退thoái 方phương 死tử (# 凡phàm 纏triền 結kết 生sanh 以dĩ 為vi 證chứng 故cố 。 若nhược 伏phục 下hạ 盡tận 未vị 得đắc 根căn 本bổn 。


爾nhĩ 時thời 無vô 死tử 。 更cánh 進tiến 生sanh 上thượng 。 或hoặc 退thoái 生sanh 下hạ 。 然nhiên 釋thích 此thử 義nghĩa 如như 對đối 法pháp 記ký )# 。 細tế 俱câu 生sanh 者giả 。 基cơ 云vân 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 及cập 此thử 相tương 應ứng 。 測trắc 云vân 。 二nhị 見kiến 及cập 以dĩ 九cửu 種chủng 潤nhuận 生sanh 受thọ 等đẳng 。 言ngôn 彼bỉ 但đãn 迷mê 事sự 等đẳng 者giả 。 測trắc 云vân 。 迷mê 事sự 簡giản 諸chư 迷mê 理lý 分phân 別biệt 。 俱câu 生sanh 依y 外ngoại 門môn 者giả 。 簡giản 諦đế 下hạ 緣duyên 內nội 見kiến 等đẳng 。 餘dư 貪tham 瞋sân 等đẳng 散tán 亂loạn 麤thô 動động 。 簡giản 潤nhuận 生sanh 受thọ 。 由do 此thử 麤thô 惑hoặc 障chướng 事sự 定định 也dã 。 非phi 理lý 觀quán 故cố 。 既ký 說thuyết 諸chư 惑hoặc 皆giai 容dung 現hiện 前tiền 。 生sanh 下hạ 理lý 應ưng 起khởi 上thượng 九cửu 惑hoặc (# 疏sớ/sơ 及cập 樞xu 要yếu 。 取thủ 捨xả 多đa 釋thích 。 無vô 文văn 遮già 故cố 。 不bất 可khả 依y 定định )# 。 有hữu 部bộ 生sanh 上thượng 不bất 起khởi 下hạ 惑hoặc 。 所sở 依y 勝thắng 故cố 。 大Đại 乘Thừa 不bất 爾nhĩ 。 中trung 有hữu 邪tà 見kiến 。 例lệ 餘dư 分phân 別biệt 。 下hạ 潤nhuận 生sanh 愛ái 。 例lệ 餘dư 俱câu 生sanh 。 彼bỉ 中trung 有hữu 事sự 如như 婆bà 娑sa 中trung 六lục 十thập 九cửu 廣quảng 說thuyết 。 然nhiên 彼bỉ 宗tông 釋thích 死tử 。 未vị 必tất 業nghiệp 力lực 。 生sanh 相tương/tướng 現hiện 前tiền 。 便tiện 謗báng 移di 轉chuyển 。 必tất 無vô 中trung 有hữu 於ư 界giới 轉chuyển 義nghĩa 。 經kinh 部bộ 大Đại 乘Thừa 。 中trung 有hữu 轉chuyển 。 如như 對đối 法pháp 論luận 。 第đệ 六lục 說thuyết 故cố 。 不bất 同đồng 有hữu 部bộ 中trung 有hữu 。 不bất 造tạo 感cảm 後hậu 身thân 業nghiệp 。 所sở 依y 苟cẩu 故cố 。 多đa 分phần 隨tùy 轉chuyển 門môn 者giả 。 會hội 五ngũ 十thập 八bát 等đẳng 。 測trắc 云vân 。 若nhược 總tổng 起khởi 者giả 。 如như 何hà 此thử 言ngôn 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 又hựu 說thuyết 。 下hạ 云vân 小tiểu 十thập 生sanh 上thượng 無vô 由do 起khởi 下hạ 。 非phi 正chánh 潤nhuận 生sanh 及cập 謗báng 滅diệt 故cố 。 若nhược 不bất 總tổng 起khởi 。 如như 何hà 標tiêu 宗tông 皆giai 現hiện 起khởi 。 自tự 出xuất 三tam 釋thích 。 一nhất 云vân 起khởi 三tam 。 謗báng 滅diệt 邪tà 見kiến 及cập 潤nhuận 生sanh 愛ái 。 此thử 俱câu 無vô 明minh 。 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 二nhị 種chủng 非phi 。 一nhất 云vân 諸chư 皆giai 起khởi 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 一nhất 云vân 起khởi 五ngũ 。 或hoặc 可khả 起khởi 六lục 。 謗báng 滅diệt 加gia 瞋sân 。 潤nhuận 加gia 我ngã 見kiến 。 或hoặc 更cánh 增tăng 慢mạn 。 餘dư 無vô 別biệt 理lý 可khả 現hiện 前tiền 故cố 。 經kinh 說thuyết 詐trá 諂siểm 與dữ 貪tham 俱câu 起khởi 。 行hành 彼bỉ 唯duy 麤thô 。 與dữ 慢mạn 非phi 例lệ 。 一nhất 云vân 。 十thập 皆giai 容dung 起khởi 。 而nhi 說thuyết 二nhị 時thời 起khởi 下hạ 惑hoặc 者giả 。 略lược 舉cử 二nhị 事sự 。 類loại 餘dư 無vô 妨phương 。 然nhiên 多đa 分phần 者giả 。 依y 時thời 非phi 數số 。 隨tùy 煩phiền 惱não 文văn 。 舉cử 細tế 遮già 麤thô 。 又hựu 潤nhuận 生sanh 迷mê 事sự 我ngã 見kiến 不bất 俱câu 故cố (# 基cơ 述thuật 起khởi 六lục 。 餘dư 無vô 起khởi 相tương/tướng 。 然nhiên 今kim 起khởi 下hạ 豈khởi 唯duy 二nhị 時thời 。 色sắc 界giới 雖tuy 有hữu 自tự 地địa 邪tà 見kiến 。 然nhiên 許hứa 猶do 起khởi 欲dục 界giới 邪tà 見kiến 。 邊biên 見kiến 二nhị 取thủ 及cập 疑nghi 四tứ 種chủng 。 如như 邪tà 見kiến 等đẳng 。 非phi 世thế 道đạo 伏phục 。 許hứa 他tha 斷đoạn 常thường 二nhị 取thủ 等đẳng 時thời 。 由do 串xuyến 習tập 力lực 容dung 起khởi 下hạ 故cố )# 。


下hạ 地địa (# 至chí )# 或hoặc 別biệt 緣duyên 說thuyết 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 相tương/tướng 緣duyên 中trung 有hữu 二nhị 。 緣duyên 上thượng 故cố 。 緣duyên 下hạ 故cố 。 初sơ 者giả 。 如như 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 下hạ 地địa 煩phiền 惱não 。 能năng 緣duyên 上thượng 地địa 煩phiền 惱não 及cập 事sự 。 總tổng 句cú 證chứng 也dã 。 別biệt 中trung 如như 次thứ 等đẳng 引dẫn 地địa 。 言ngôn 欲dục 界giới 繫hệ 貪tham 求cầu 上thượng 定định 等đẳng 。 第đệ 六lục 十thập 二nhị 亦diệc 爾nhĩ 。 基cơ 云vân 。 通thông 見kiến 修tu 斷đoạn 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 憎tăng 嫉tật 滅diệt 道đạo 。 准chuẩn 知tri 亦diệc 增tăng 世thế 間gian 能năng 治trị 。 基cơ 云vân 。 此thử 瞋sân 見kiến 斷đoạn 。 測trắc 云vân 。 通thông 修tu 無vô 妨phương (# 世thế 道đạo 雖tuy 治trị 而nhi 有hữu 貪tham 求cầu 。 准chuẩn 之chi 何hà 妨phương 亦diệc 貪tham 滅diệt 道đạo 。 然nhiên 相tương/tướng 微vi 陰ấm 。 麤thô 相tương/tướng 不bất 說thuyết 。 基cơ 師sư 許hứa 無vô 漏lậu 緣duyên 意ý 爾nhĩ )# 。 八bát 十thập 八bát 云vân 。 依y 世thế 間gian 道đạo 。 乃nãi 至chí 能năng 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 其kỳ 煩phiền 惱não 而nhi 。 未vị 能năng 解giải 脫thoát 。 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 由do 此thử 見kiến 故cố 。 於ư 上thượng 下hạ 地địa 所sở 有hữu 諸chư 行hành 。 和hòa 雜tạp 自tự 體thể 。 總tổng 許hứa 為vi 我ngã 。 或hoặc 許hứa 我ngã 所sở 。 雖tuy 彼bỉ 不bất 說thuyết 斷đoạn 常thường 及cập 慢mạn 。 而nhi 准chuẩn 我ngã 見kiến 必tất 總tổng 緣duyên 也dã (# 測trắc 云vân 。 總tổng 緣duyên 見kiến 俱câu 貪tham 必tất 總tổng 緣duyên 。 增tăng 上thượng 靜tĩnh 慮lự 慢mạn 則tắc 別biệt 緣duyên 。 然nhiên 今kim 此thử 論luận 影ảnh 顯hiển 應ưng 知tri )# 。 基cơ 云vân 。 第đệ 六lục 識thức 俱câu 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn (# 見kiến 斷đoạn 共cộng 許hứa 唯duy 別biệt 緣duyên 故cố 。 若nhược 我ngã 所sở 見kiến 設thiết 分phân 別biệt 起khởi 。 總tổng 緣duyên 上thượng 下hạ 。 現hiện 行hành 諸chư 法pháp 。 屬thuộc 於ư 。 一nhất 我ngã 。 於ư 理lý 無vô 妨phương )# 。 或hoặc 有hữu 異dị 釋thích 。 見kiến 斷đoạn 我ngã 見kiến 。 如như 全toàn 常thường 亦diệc 得đắc 緣duyên 。 上thượng 合hợp 緣duyên 三tam 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 (# 此thử 但đãn 頓đốn 緣duyên 自tự 他tha 諸chư 我ngã 。 非phi 總tổng 諸chư 法pháp 為vi 一nhất 自tự 我ngã 。 故cố 彼bỉ 疏sớ/sơ 云vân 有hữu 異dị 釋thích )# 。 證chứng 云vân 。 如như 數số 勝thắng 論luận 分phân 別biệt 。 計kế 我ngã 既ký 遍biến 。 何hà 不bất 緣duyên 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 。 分phân 別biệt 亦diệc 總tổng 緣duyên (# 非phi 也dã 。 離ly 蘊uẩn 計kế 非phi 總tổng 諸chư 行hành 為vi 一nhất 我ngã 故cố )# 。 言ngôn 餘dư 五ngũ 者giả 。 痴si 疑nghi 邪tà 見kiến 二nhị 取thủ 緣duyên 上thượng 。 大đại 小tiểu 極cực 成thành 。 如như 集tập 論luận 云vân 。 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 除trừ 無vô 明minh 見kiến 疑nghi 。 餘dư 不bất 能năng 緣duyên 上thượng 。 雜tạp 集tập 釋thích 云vân 。 見kiến 者giả 除trừ 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 。 世thế 間gian 緣duyên 他tha 法pháp 。 執chấp 為vi 我ngã 故cố 。 測trắc 云vân 。 亦diệc 除trừ 邊biên 見kiến 。 故cố 不bất 說thuyết 言ngôn 而nhi 有hữu 緣duyên 。 云vân 等đẳng 者giả 。 即tức 對đối 法pháp 云vân 。 貪tham 瞋sân 慢mạn 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 我ngã 見kiến 。 不bất 緣duyên 上thượng 者giả 。 麤thô 相tương 隨tùy 轉chuyển 或hoặc 別biệt 故cố 言ngôn 。 不bất 見kiến 世thế 間gian 軌quỹ 他tha 地địa 法pháp 等đẳng 者giả 。 基cơ 測trắc 多đa 釋thích 。 不bất 出xuất 二nhị 途đồ 。 一nhất 云vân 。 遮già 為vi 自tự 我ngã 。 不bất 遮già 他tha 我ngã 。 一nhất 分phần/phân 常thường 軌quỹ 梵Phạm 我ngã 者giả 。 欲dục 別biệt 緣duyên 見kiến 緣duyên 上thượng 地địa 故cố 。 一nhất 云vân 。 非phi 下hạ 緣duyên 上thượng 。 宿túc 住trụ 智trí 後hậu 。 所sở 引dẫn 上thượng 繫hệ 身thân 邊biên 見kiến 故cố (# 證chứng 存tồn 後hậu 義nghĩa 。 今kim 初sơ 亦diệc 好hảo/hiếu )# 。 上thượng 緣duyên 下hạ 中trung 。 如như 五ngũ 十thập 九cửu 他tha 界giới 緣duyên 。 謂vị 色sắc 界giới 於ư 欲dục 界giới 行hành 煩phiền 惱não 。 無vô 色sắc 界giới 於ư 色sắc 行hành 煩phiền 惱não 。 總tổng 句cú 證chứng 也dã 。 別biệt 中trung 如như 次thứ 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 恃thị 己kỷ 勝thắng 德đức 者giả 慢mạn 也dã 。 測trắc 云vân 。 無vô 文văn 簡giản 故cố 。 通thông 分phân 別biệt 俱câu 生sanh 慢mạn 已dĩ 成thành 故cố 總tổng 緣duyên 。 且thả 除trừ 疑nghi 後hậu 三tam 見kiến 如như 理lý 思tư 者giả 。 基cơ 測trắc 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 皆giai 得đắc 緣duyên 下hạ 。 疑nghi 下hạ 苦khổ 集tập 。 及cập 撥bát 無vô 時thời 有hữu 疑nghi 邪tà 見kiến 。 得đắc 上thượng 定định 已dĩ 起khởi 上thượng 二nhị 取thủ 。 執chấp 昔tích 欲dục 界giới 聞văn 思tư 位vị 中trung 。 雜tạp 修tu 見kiến 惑hoặc 為vi 勝thắng 因nhân 故cố 。 一nhất 云vân 。 皆giai 不bất 緣duyên 下hạ 。 無vô 文văn 證chứng 故cố 。 測trắc 評bình 前tiền 好hảo/hiếu 。 以dĩ 初sơ 標tiêu 宗tông 無vô 簡giản 別biệt 故cố 。 而nhi 五ngũ 十thập 八bát 及cập 對đối 法pháp 說thuyết 不bất 緣duyên 下hạ 者giả 。 彼bỉ 依y 多đa 分phần 。 薩tát 婆bà 多đa 皆giai 不bất 緣duyên 下hạ 。 已dĩ 離ly 欲dục 故cố 。 或hoặc 依y 別biệt 緣duyên 。 准chuẩn 前tiền 說thuyết 故cố 。


此thử 十thập 煩phiền 惱não (# 至chí )# 故cố 彼bỉ 唯duy 善thiện 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 八bát 舉cử 等đẳng 門môn 。 此thử 俱câu 非phi 攝nhiếp 彼bỉ 學học 無Vô 學Học 。 唯duy 善thiện 性tánh 故cố 。


此thử 十thập (# 至chí )# 故cố 修tu 所sở 斷đoạn 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 九cửu 三tam 斷đoạn 門môn 。 言ngôn 迷mê 諦đế 相tướng 有hữu 總tổng 有hữu 別biệt 者giả 。 測trắc 師sư 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 十thập 惑hoặc 皆giai 有hữu 總tổng 別biệt 。 且thả 如như 無vô 明minh 疑nghi 及cập 邪tà 見kiến 。 皆giai 親thân 迷mê 四tứ 。 各các 十thập 五ngũ 句cú 。 謂vị 別biệt 迷mê 四tứ 句cú 。 總tổng 迷mê 十thập 一nhất 句cú 。 二nhị 二nhị 有hữu 六lục 。 一nhất 迷mê 苦khổ 集tập 。 二nhị 迷mê 滅diệt 道đạo 。 三tam 迷mê 苦khổ 滅diệt 。 四tứ 迷mê 集tập 道đạo 。 五ngũ 迷mê 集tập 滅diệt 。 六lục 迷mê 苦khổ 道đạo 。 三tam 三tam 有hữu 四tứ 。 一nhất 初sơ 三tam 除trừ 道đạo 。 二nhị 後hậu 三tam 除trừ 苦khổ 。 三tam 初sơ 二nhị 第đệ 四tứ 。 四tứ 初sơ 及cập 後hậu 二nhị 總tổng 迷mê 四Tứ 諦Đế 。 合hợp 為vi 一nhất 句cú 。 親thân 迷mê 苦khổ 加gia 身thân 邊biên 見kiến 。 隨tùy 此thử 後hậu 生sanh 二nhị 取thủ 貪tham 等đẳng 。 亦diệc 名danh 別biệt 迷mê 。 總tổng 迷mê 應ưng 知tri 。 總tổng 迷mê 諸chư 惑hoặc 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 。 隨tùy 所sở 迷mê 諦đế 辨biện 數số 多đa 少thiểu 。 故cố 三tam 界giới 五ngũ 部bộ 百bách 二nhị 十thập 八bát 或hoặc 。 集tập 滅diệt 道đạo 下hạ 何hà 有hữu 二nhị 見kiến 。 基cơ 云vân 。 執chấp 三tam 諦đế 下hạ 煩phiền 惱não 蘊uẩn 等đẳng 。 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 (# 基cơ 准chuẩn 此thử 義nghĩa 。 無vô 第đệ 三tam 解giải 。 令linh 准chuẩn 諸chư 迷mê 理lý 惑hoặc 。 唯duy 親thân 迷mê 諦đế 。 基cơ 以dĩ 二nhị 見kiến 疎sơ 樂nhạo/nhạc/lạc 三tam 諦đế 。 不bất 應ưng 教giáo 理lý )# 。 二nhị 云vân 。 即tức 就tựu 別biệt 迷mê 。 義nghĩa 說thuyết 總tổng 迷mê 。 非phi 離ly 別biệt 迷mê 有hữu 餘dư 總tổng 迷mê 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 不bất 能năng 了liễu 。 因nhân 緣duyên 依y 處xứ 及cập 以dĩ 怖bố 畏úy 處xứ 。 名danh 為vi 總tổng 迷mê 。 通thông 約ước 總tổng 別biệt 義nghĩa 為vi 而nhi 二nhị 十thập 八bát 。 非phi 別biệt 迷mê 具cụ 如như 是thị 數số 。 身thân 邊biên 二nhị 見kiến 唯duy 迷mê 苦khổ 故cố (# 證chứng 云vân 初sơ 解giải 有hữu 理lý 。 後hậu 解giải 順thuận 文văn 。 言ngôn 有hữu 理lý 者giả 。 有hữu 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 總tổng 於ư 四Tứ 諦Đế 疑nghi 撥bát 等đẳng 故cố 。 云vân 順thuận 文văn 者giả 。 俱câu 以dĩ 因nhân 緣duyên 依y 處xứ 怖bố 畏úy 說thuyết 總tổng 迷mê 故cố )# 。 寂tịch 云vân 。 總tổng 迷mê 者giả 。 迷mê 非phi 安an 立lập 。 別biệt 迷mê 者giả 安an 立lập 諦đế (# 證chứng 云vân 非phi 也dã 。 因nhân 依y 處xứ 等đẳng 還hoàn 是thị 安an 立lập 四Tứ 諦Đế 門môn 故cố )# 。 言ngôn 別biệt 迷mê 者giả 。 範phạm 云vân 。 前tiền 總tổng 迷mê 。 迷mê 而nhi 不bất 緣duyên 。 此thử 別biệt 迷mê 。 迷mê 而nhi 亦diệc 緣duyên (# 證chứng 云vân 不bất 爾nhĩ 。 非phi 滅diệt 計kế 滅diệt 。 非phi 道đạo 計kế 道đạo 。 俱câu 緣duyên 所sở 餘dư 有hữu 漏lậu 法pháp 故cố 。 疎sơ 迷mê 雖tuy 別biệt 。 亦diệc 不bất 緣duyên 故cố )# 。 苦khổ 下hạ 三tam 句cú 。 一nhất 唯duy 親thân 迷mê 。 謂vị 身thân 邊biên 見kiến 。 二nhị 唯duy 疎sơ 迷mê 。 謂vị 見kiến 戒giới 取thủ 。 三tam 通thông 親thân 疎sơ 。 所sở 餘dư 煩phiền 惱não 。 集tập 等đẳng 二nhị 句cú 無vô 唯duy 親thân 迷mê (# 證chứng 云vân 。 疑nghi 及cập 邪tà 見kiến 通thông 疎sơ 迷mê 者giả 除trừ 違vi 聖thánh 教giáo )# 。 言ngôn 別biệt 空không 非phi 我ngã 者giả 。 簡giản 總tổng 空không 非phi 我ngã 。 十thập 六lục 行hành 名danh 別biệt 。 如như 基cơ 云vân 。 總tổng 空không 非phi 我ngã 總tổng 緣duyên 四Tứ 諦Đế 。 方phương 斷đoạn 惑hoặc 故cố 。 即tức 測trắc 云vân 。 謂vị 苦khổ 等đẳng 四tứ 皆giai 非phi 我ngã 故cố 也dã 。 言ngôn 疑nghi 三tam 見kiến 親thân 迷mê 苦khổ 理lý 者giả 。 疑nghi 執chấp 我ngã 等đẳng 。 及cập 撥bát 深thâm 故cố 。 基cơ 云vân 。 二nhị 取thủ 見kiến 性tánh 。 行hành 相tương/tướng 深thâm 遠viễn 。 深thâm 迷mê 執chấp 故cố 。 可khả 言ngôn 迷mê 理lý 。 然nhiên 不bất 親thân 迷mê 無vô 我ngã 理lý 等đẳng 。 別biệt 起khởi 貪tham 等đẳng 行hành 殘tàn 迷mê 事sự (# 此thử 釋thích 難nan 解giải 。 深thâm 遠viễn 何hà 不bất 親thân 迷mê 諦đế 理lý 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 唯duy 疎sơ 迷mê 故cố 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích )# 。 言ngôn 如như 次thứ 隨tùy 應ứng 者giả 。 於ư 自tự 見kiến 等đẳng 起khởi 貪tham 。 於ư 他tha 見kiến 等đẳng 起khởi 瞋sân 。 故cố 言ngôn 如như 次thứ 。 恃thị 自tự 陵lăng 他tha 起khởi 慢mạn 。 故cố 云vân 隨tùy 應ứng 。 基cơ 云vân 。 此thử 唯duy 迷mê 四Tứ 諦Đế 事sự 。 於ư 理lý 疎sơ 遠viễn 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 者giả 。 是thị 主chủ 迷mê 諦đế 也dã 。 如như 親thân 迷mê 苦khổ 。 餘dư 三tam 諦đế 下hạ 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 各các 親thân 迷mê 三tam 。 言ngôn 疑nghi 及cập 邪tà 見kiến 已dĩ 下hạ 。 類loại 釋thích 三tam 諦đế 應ưng 知tri 。 瞋sân 迷mê 滅diệt 道đạo 。 簡giản 薩tát 婆bà 多đa 。 貪tham 瞋sân 慢mạn 等đẳng 。 唯duy 有hữu 漏lậu 緣duyên 。 基cơ 麤thô 相tương/tướng 無vô 瞋sân 苦khổ 集tập 理lý 故cố 。 此thử 不bất 說thuyết 之chi 。 委ủy 細tế 門môn 中trung 。 貪tham 瞋sân 慢mạn 三tam 。 若nhược 獨độc 頭đầu 起khởi 緣duyên 見kiến 生sanh 者giả 。 疎sơ 遠viễn 如như 前tiền 。 若nhược 此thử 貪tham 慢mạn 與dữ 三tam 見kiến 俱câu 。 瞋sân 與dữ 三tam 見kiến 及cập 疑nghi 俱câu 生sanh 。 隨tùy 所sở 相tương 應ứng 。 如như 彼bỉ 親thân 迷mê 。 俱câu 生sanh 見kiến 品phẩm 。 雖tuy 迷mê 苦Khổ 諦Đế 。 細tế 難nạn/nan 斷đoạn 故cố 。 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 如như 分phân 別biệt 起khởi 。 雖tuy 有hữu 迷mê 事sự 。 麤thô 易dị 斷đoạn 故cố 。 非phi 修tu 所sở 斷đoạn 。 言ngôn 迷mê 別biệt 事sự 生sanh 不bất 違vi 諦đế 觀quán 者giả 。 迷mê 別biệt 有hữu 情tình 。 或hoặc 境cảnh 事sự 生sanh 。 不bất 同đồng 分phân 別biệt 。 雖tuy 有hữu 迷mê 事sự 。 唯duy 緣duyên 見kiến 等đẳng 。 內nội 深thâm 門môn 故cố 。


雖tuy 諸chư 煩phiền 惱não (# 至chí )# 如như 理lý 應ưng 思tư 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 十thập 境cảnh 界giới 差sai 別biệt 門môn 。 就tựu 中trung 有hữu 事sự 無vô 事sự 門môn 者giả 。 如như 對đối 法pháp 五ngũ 。 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 九cửu 等đẳng 。 隨tùy 文văn 已dĩ 釋thích 。 有hữu 漏lậu 緣duyên 等đẳng 。 測trắc 云vân 。 邪tà 見kiến 疑nghi 痴si 瞋sân 及cập 彼bỉ 俱câu 。 名danh 無vô 漏lậu 緣duyên 。 餘dư 有hữu 漏lậu 緣duyên 。 基cơ 意ý 亦diệc 同đồng 。 依y 麤thô 相tương/tướng 故cố 。 餘dư 門môn 者giả 有hữu 無vô 異dị 熟thục 。 與dữ 蓋cái 纏triền 等đẳng 。 差sai 別biệt 相tương/tướng 攝nhiếp 。 餘dư 文văn 可khả 解giải 。


已dĩ 說thuyết 根căn 本bổn (# 至chí )# 不bất 正chánh 知tri 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 此thử 總tổng 問vấn 頌tụng 答đáp 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 大đại 隨tùy 煩phiền 惱não 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 故cố 。 諸chư 門môn 故cố 。 初sơ 亦diệc 有hữu 三tam 。 位vị 差sai 別biệt 故cố 。 別biệt 性tánh 業nghiệp 故cố 。 與dữ 并tinh 及cập 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 隨tùy 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 故cố 。 謂vị 忿phẫn 等đẳng 假giả 。 二nhị 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 故cố 。 無vô 慚tàm 等đẳng 實thật 。 初sơ 十thập 相tương 望vọng 必tất 不bất 俱câu 起khởi 。 雖tuy 與dữ 中trung 大đại 而nhi 名danh 小tiểu 隨tùy 。 中trung 二nhị 俱câu 生sanh 。 俱câu 生sanh 唯duy 遍biến 不bất 善thiện 。 後hậu 八bát 遍biến 染nhiễm 名danh 大đại 名danh 大đại 。 證chứng 云vân 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 准chuẩn 此thử 有hữu 三tam 。 獨độc 行hành 無vô 明minh 名danh 小tiểu 。 各các 別biệt 起khởi 故cố 。 瞋sân 唯duy 不bất 善thiện 。 共cộng 他tha 名danh 中trung 。 餘dư 通thông 無vô 記ký 。 共cộng 他tha 名danh 大đại (# 此thử 不bất 成thành 例lệ 。 共cộng 無vô 明minh 非phi 別biệt 數số 故cố 。 瞋sân 不bất 遍biến 諸chư 不bất 善thiện 心tâm 故cố 。 貪tham 等đẳng 不bất 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 故cố )# 。


云vân 何hà 為vi 忿phẫn (# 至chí )# 憍kiêu 相tương/tướng 用dụng 故cố 。


述thuật 曰viết 。 別biệt 性tánh 業nghiệp 中trung 有hữu 三tam 。 小tiểu 中trung 大đại 故cố 。 此thử 初sơ 小tiểu 也dã 。 不bất 饒nhiêu 益ích 事sự 現hiện 。 對đối 違vi 境cảnh 也dã 。 多đa 發phát 身thân 表biểu 者giả 。 且thả 釋thích 執chấp 杖trượng 。 實thật 通thông 語ngữ 意ý 。 然nhiên 說thuyết 掉trạo 舉cử 遍biến 諸chư 染nhiễm 者giả 。 實thật 別biệt 有hữu 體thể 。 亦diệc 痴si 分phần/phân 故cố 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 是thị 諂siểm 等đẳng 流lưu 。 彼bỉ 據cứ 隨tùy 惑hoặc 同đồng 類loại 說thuyết 故cố 。 殉# 者giả 求cầu 也dã 。 謗báng 也dã 。 險hiểm 者giả 不bất 實thật 之chi 名danh 。 言ngôn 或hoặc 藏tạng 已dĩ 失thất 者giả 。 基cơ 云vân 。 諂siểm 後hậu 生sanh 覆phú 。 以dĩ 果quả 禮lễ 之chi 。 不bất 爾nhĩ 覆phú 諂siểm 應ưng 無vô 差sai 別biệt 。 害hại 於ư 有hữu 情tình 心tâm 無vô 悲bi 愍mẫn 者giả 。 三tam 十thập 八bát 云vân 。 於ư 滅diệt 道đạo 起khởi 損tổn 害hại 。 基cơ 測trắc 云vân 。 亦diệc 緣duyên 無vô 漏lậu 也dã 。 言ngôn 自tự 盛thịnh 事sự 者giả 。 基cơ 云vân 。 恃thị 所sở 知tri 法pháp 。 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 。


云vân 何hà 無vô 慚tàm (# 至chí )# 非phi 即tức 彼bỉ 性tánh 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 中trung 隨tùy 惑hoặc 也dã 。 言ngôn 應ưng 非phi 實thật 有hữu 者giả 。 測trắc 云vân 。 於ư 一nhất 體thể 上thượng 所sở 待đãi 別biệt 故cố 。 如như 長trường 短đoản 等đẳng 違vi 。 五ngũ 十thập 五ngũ 云vân 。 實thật 物vật 有hữu 。 言ngôn 若nhược 許hứa 此thử 二nhị 實thật 而nhi 別biệt 起khởi 者giả 。 如như 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 逼bức 悅duyệt 雖tuy 異dị 。 而nhi 領lãnh 納nạp 同đồng 。 實thật 而nhi 別biệt 起khởi 。 羞tu 自tự 羞tu 他tha 。 雖tuy 有hữu 不bất 同đồng 。 不bất 耻sỉ 無vô 異dị 。 實thật 而nhi 別biệt 起khởi 。 違vi 五ngũ 十thập 五ngũ 說thuyết 遍biến 不bất 善thiện 。


云vân 何hà 掉trạo 舉cử (# 至chí )# 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 大đại 隨tùy 惑hoặc 也dã 。 掉trạo 別biệt 有hữu 性tánh 遍biến 諸chư 染nhiễm 心tâm 。 如như 不bất 信tín 者giả 。 基cơ 云vân 。 此thử 因nhân 不bất 定định 。 放phóng 逸dật 等đẳng 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 掉trạo 障chướng 行hành 捨xả 。 次thứ 障chướng 輕khinh 安an 。 餘dư 論luận 所sở 無vô 。 俱câu 此thử 論luận 師sư 。 以dĩ 理lý 增tăng 之chi 。 二nhị 法pháp 過quá 重trọng/trùng 。 各các 說thuyết 二nhị 障chướng 。 沈trầm 掉trạo 實thật 有hữu 。 以dĩ 為vi 正chánh 義nghĩa 。 既ký 別biệt 障chướng 止chỉ 等đẳng 。 諸chư 惑hoặc 不bất 然nhiên 故cố 。 言ngôn 由do 不bất 信tín 故cố 等đẳng 者giả 。 雖tuy 於ư 善thiện 中trung 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 體thể 是thị 欲dục 勝thắng 解giải 。 此thử 於ư 實thật 等đẳng 忍nhẫn 樂nhạo 欲dục 。 但đãn 是thị 不bất 信tín 。 無vô 不bất 忍nhẫn 等đẳng 別biệt 自tự 性tánh 也dã 。 猶do 如như 信tín 中trung 於ư 染nhiễm 法pháp 等đẳng 不bất 忍nhẫn 樂nhạo/nhạc/lạc 等đẳng 。 即tức 信tín 無vô 言ngôn 。 論luận 復phục 說thuyết 此thử 遍biến 染nhiễm 心tâm 故cố 者giả 。 別biệt 境cảnh 不bất 遍biến 一nhất 切thiết 染nhiễm 故cố 。 言ngôn 彼bỉ 令linh 易dị 解giải 此thử 令linh 易dị 緣duyên 者giả 。 測trắc 云vân 。 此thử 有hữu 四tứ 句cú 。 一nhất 易dị 解giải 非phi 緣duyên 。 如như 許hứa 色sắc 常thường 後hậu 計kế 色sắc 斷đoạn 。 二nhị 易dị 緣duyên 非phi 解giải 。 如như 計kế 色sắc 常thường 後hậu 計kế 受thọ 常thường 。 三tam 解giải 緣duyên 俱câu 易dị 。 如như 計kế 色sắc 常thường 。 後hậu 計kế 受thọ 斷đoạn 。 四tứ 二nhị 俱câu 不bất 易dị 。 前tiền 後hậu 念niệm 同đồng 。 由do 念niệm 等đẳng 力lực 者giả 。 基cơ 云vân 。 等đẳng 取thủ 定định 等đẳng (# 此thử 云vân 定định 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 一nhất 類loại 識thức 末mạt 那na 相tương 應ứng 掉trạo 舉cử 散tán 亂loạn 。 由do 一nhất 類loại 識thức 之chi 所sở 制chế 持trì 。 雖tuy 無vô 念niệm 定định 。 二nhị 無vô 易dị 故cố )# 。 不bất 正chánh 知tri 中trung 初sơ 二nhị 。 文văn 相tương/tướng 會hội 之chi 。 言ngôn 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 。 作tác 是thị 說thuyết 也dã 。


與dữ 并tinh 及cập 言ngôn (# 至chí )# 如như 理lý 應ưng 知tri 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 段đoạn 也dã 。 雜tạp 事sự 等đẳng 說thuyết 者giả 。 基cơ 云vân 。 雜tạp 事sự 經kinh 中trung 。 有hữu 多đa 隨tùy 總tổng 。 大đại 論luận 八bát 十thập 八bát 。 及cập 五ngũ 十thập 八bát 。 亦diệc 引dẫn 此thử 經Kinh 。 舊cựu 人nhân 不bất 知tri 。 謂vị 是thị 雜tạp 藏tạng 。 或hoặc 謂vị 毗tỳ 奈nại 耶da 中trung 所sở 說thuyết 雜tạp 蘊uẩn 。 測trắc 云vân 。 等đẳng 取thủ 品phẩm 類loại 足túc 論luận 。 大đại 論luận 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 二nhị 十thập 六lục 。 於ư 薩tát 迦ca 耶da 欲dục 勝thắng 解giải 及cập 不bất 定định 四tứ 。 八bát 十thập 九cửu 云vân 。 有hữu 七thất 十thập 種chủng 。 言ngôn 謂vị 非phi 煩phiền 惱não 唯duy 染nhiễm 麤thô 故cố 者giả 。 謂vị 具cụ 三tam 義nghĩa 。 一nhất 非phi 煩phiền 惱não 。 簡giản 貪tham 等đẳng 也dã 。 二nhị 唯duy 染nhiễm 故cố 。 簡giản 耶da 欲dục 解giải 及cập 不bất 定định 四tứ 。 基cơ 云vân 。 雖tuy 失thất 念niệm 等đẳng 有hữu 念niệm 為vi 性tánh 。 然nhiên 從tùng 痴si 分phần/phân 無vô 不bất 定định 過quá 。 三tam 唯duy 麤thô 故cố 。 簡giản 六lục 十thập 二nhị 說thuyết 。 趣thú 向hướng 前tiền 行hành 等đẳng 。 細tế 不bất 立lập 故cố 。 測trắc 云vân 。 所sở 餘dư 染nhiễm 法pháp 。 謂vị 憤phẫn 發phát 等đẳng 忿phẫn 等đẳng 分phần/phân 位vị 。 耶da 欲dục 解giải 等đẳng 是thị 等đẳng 流lưu 故cố 。


如như 是thị 二nhị 十thập 。 (# 至chí )# 准chuẩn 上thượng 應ưng 知tri 。


述thuật 曰viết 。 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 有hữu 十thập 二nhị 門môn 。 一nhất 假giả 實thật 門môn 。 無vô 慚tàm 等đẳng 四tứ 。 五ngũ 十thập 五ngũ 云vân 。 是thị 實thật 有hữu 故cố 。 二nhị 分phần 別biệt 俱câu 生sanh 門môn 。 唯duy 依y 正chánh 義nghĩa 。 餘dư 義nghĩa 如như 下hạ 。 三tam 自tự 類loại 俱câu 起khởi 門môn 。 此thử 依y 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 言ngôn 惛hôn 掉trạo 增tăng 時thời 。 不bất 俱câu 起khởi 者giả 。 問vấn 。 尋tầm 伺tứ 行hành 麤thô 細tế 。 不bất 許hứa 一nhất 心tâm 俱câu 。 惛hôn 悼điệu 相tương/tướng 下hạ 高cao 。 應ưng 非phi 一nhất 心tâm 並tịnh 。 答đáp 。 高cao 增tăng 沉trầm 不bất 下hạ 。 唯duy 瞢măng 不bất 相tương 違vi 。 下hạ 增tăng 掉trạo 不bất 高cao 。 唯duy 囂hiêu 得đắc 俱câu 生sanh 。 尋tầm 伺tứ 不bất 爾nhĩ 。 麤thô 細tế 定định 違vi 。 行hành 相tương/tướng 同đồng 故cố 。 四tứ 諸chư 識thức 相tương 應ứng 門môn 。 五ngũ 五ngũ 受thọ 俱câu 起khởi 門môn 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 三tam 。 通thông 上thượng 界giới 故cố 。 意ý 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 如như 惱não 說thuyết 者giả 。 忿phẫn 等đẳng 欣hân 俱câu 。 慳san 等đẳng 憂ưu 俱câu 。 如như 貪tham 如như 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 義nghĩa 准chuẩn 應ưng 知tri 。 若nhược 隨tùy 小Tiểu 乘Thừa 。 忿phẫn 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 唯duy 憂ưu 捨xả 俱câu 。 以dĩ 瞋sân 一nhất 分phần/phân 盛thịnh 行hành 攝nhiếp 故cố 。 覆phú 慳san 貪tham 分phần/phân 欣hân 行hành 攝nhiếp 故cố 。 諂siểm 誑cuống 憍kiêu 三tam 。 增tăng 上thượng 界giới 樂nhạo/nhạc/lạc 。 六lục 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 門môn 。 七thất 煩phiền 慳san 俱câu 起khởi 憍kiêu 唯duy 痴si 俱câu 。 與dữ 慢mạn 解giải 別biệt 者giả 。 測trắc 云vân 。 憍kiêu 緣duyên 自tự 生sanh 。 染nhiễm 着trước 醉túy 慠ngạo 。 慢mạn 是thị 陵lăng 他tha 。 行hành 解giải 別biệt 故cố (# 此thử 不bất 盡tận 理lý 。 若nhược 恃thị 己kỷ 慢mạn 。 解giải 相tương 順thuận 故cố )# 。 基cơ 云vân 。 憍kiêu 緣duyên 自tự 高cao 舉cử 生sanh 。 慢mạn 亦diệc 緣duyên 他tha (# 此thử 亦diệc 不bất 盡tận 。 末mạt 那na 俱câu 慢mạn 不bất 緣duyên 他tha 故cố 。 若nhược 謂vị 六lục 俱câu 必tất 兼kiêm 緣duyên 他tha 。 可khả 言ngôn 緣duyên 別biệt 。 何hà 言ngôn 解giải 別biệt 。 和hòa 上thượng 云vân 。 憍kiêu 謂vị 醉túy 沒một 。 沒một 異dị 高cao 氣khí 故cố )# 。 覆phú 誑cuống 諂siểm 與dữ 貪tham 痴si 慢mạn 俱câu 者giả 。 貪tham 痴si 二nhị 分phần 。 互hỗ 俱câu 起khởi 故cố 。 樞xu 要yếu 云vân 。 此thử 三tam 痴si 分phần/phân 非phi 瞋sân 俱câu 者giả 。 依y 麤thô 相tương/tướng 說thuyết 。 據cứ 實thật 亦diệc 俱câu (# 此thử 不bất 順thuận 論luận 。 若nhược 麤thô 相tương/tướng 門môn 。 應ưng 別biệt 標tiêu 故cố )# 。 測trắc 云vân 。 要yếu 貪tham 痴si 並tịnh 。 故cố 非phi 瞋sân 俱câu 。 如như 護hộ 法Pháp 宗tông 。 尋tầm 伺tứ 必tất 依y 二nhị 法pháp 假giả 三tam 。 若nhược 師sư 子tử 覺giác 所sở 說thuyết 。 尋tầm 伺tứ 慧tuệ 隨tùy 一nhất 。 非phi 今kim 所sở 存tồn (# 此thử 解giải 順thuận 論luận 。 初sơ 禪thiền 諂siểm 誑cuống 設thiết 有hữu 有hữu 獨độc 起khởi 。 欲dục 界giới 必tất 令linh 猛mãnh 不bất 善thiện 故cố 。 不bất 同đồng 大đại 隨tùy 容dung 豫dự 亦diệc 別biệt 。 放phóng 逸dật 所sở 依y 貪tham 瞋sân 別biệt 故cố 。 然nhiên 二nhị 論luận 師sư 尋tầm 伺tứ 宗tông 異dị 。 令linh 未vị 信tín 然nhiên 無vô 誠thành 文văn 故cố 。 又hựu 覺giác 師sư 子tử 親thân 承thừa 聖thánh 故cố )# 。 八bát 三tam 性tánh 門môn 。 小tiểu 三tam 無vô 記ký 。 唯duy 上thượng 界giới 也dã 。 九cửu 三tam 界giới 門môn 。 誑cuống 諂siểm 唯duy 欲dục 色sắc 者giả 。 基cơ 云vân 。 有hữu 王vương 臣thần 處xứ 二nhị 方phương 有hữu 故cố 。 唯duy 在tại 欲dục 界giới 及cập 禪thiền 也dã 。 非phi 生sanh 潤nhuận 生sanh 及cập 謗báng 滅diệt 者giả 。 如như 非phi 潤nhuận 謗báng 。 餘dư 一nhất 切thiết 時thời 。 無vô 由do 起khởi 故cố 。 謂vị 不bất 善thiện 性tánh 。 非phi 正chánh 潤nhuận 品phẩm 。 及cập 一nhất 向hướng 麤thô 非phi 見kiến 俱câu 也dã (# 基cơ 云vân 。 唯duy 此thử 二nhị 時thời 起khởi 下hạ 心tâm 故cố 。 此thử 如như 前tiền 破phá 。 故cố 今kim 述thuật 測trắc 後hậu 解giải )# 。 言ngôn 嫉tật 等đẳng 亦diệc 得đắc 緣duyên 上thượng 者giả 。 基cơ 測trắc 云vân 。 等đẳng 取thủ 慳san 憍kiêu 於ư 上thượng 地địa 嫉tật 。 他tha 得đắc 。 慳san 性tánh 自tự 。 解giải 餘dư 七thất 不bất 能năng 。 於ư 上thượng 不bất 可khả 忿phẫn 恨hận 覆phú 惱não 誑cuống 諂siểm 害hại 故cố 。 有hữu 義nghĩa 誑cuống 諂siểm 。 亦diệc 緣duyên 勝thắng 處xứ 。 如như 稱xưng 梵Phạm 王Vương 。 以dĩ 為vi 本bổn 師sư 。 有hữu 說thuyết 害hại 亦diệc 緣duyên 上thượng 。 尚thượng 許hứa 害hại 佛Phật 。 況huống 色sắc 界giới 故cố (# 測trắc 存tồn 初sơ 說thuyết 。 基cơ 無vô 評bình 取thủ )# 。 梵Phạm 於ư 釋Thích 子tử 者giả 。 梵Phạm 王Vương 執chấp 馬mã 勝thắng 手thủ 。 是thị 諂siểm 誑cuống 故cố 。 十thập 學học 等đẳng 門môn 。 十thập 一nhất 斷đoạn 非phi 斷đoạn 門môn 。 前tiền 十thập 修tu 斷đoạn 。 同đồng 薩tát 婆bà 多đa 。 通thông 見kiến 修tu 者giả 。 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 也dã 。 非phi 但đãn 緣duyên 事sự 。 亦diệc 緣duyên 見kiến 故cố 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 於ư 滅Diệt 諦Đế 起khởi 損tổn 害hại 心tâm 恚khuể 惱não 心tâm 。 即tức 惱não 害hại 二nhị 親thân 迷mê 理lý 生sanh 。 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 憎tăng 嫉tật 出xuất 離ly 。 亦diệc 迷mê 道đạo 生sanh 。 故cố 通thông 見kiến 斷đoạn 。 言ngôn 隨tùy 所sở 依y 緣duyên 總tổng 別biệt 惑hoặc 力lực 者giả 。 前tiền 能năng 引dẫn 生sanh 。 名danh 所sở 依y 惑hoặc 。 忿phẫn 等đẳng 但đãn 緣duyên 迷mê 諦đế 或hoặc 者giả 。 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 惱não 害hại 等đẳng 者giả 。 瞋sân 異dị 名danh 故cố 。 言ngôn 嫉tật 等đẳng 亦diệc 親thân 迷mê 諦đế 者giả 。 基cơ 一nhất 云vân 。 七thất 得đắc 。 除trừ 覆phú 誑cuống 諂siểm 。 滅diệt 道đạo 勝thắng 法Pháp 不bất 能năng 誑cuống 故cố 。 又hựu 解giải 。 嫉tật 惱não 害hại 慳san 憍kiêu 五ngũ 法pháp 。 亦diệc 親thân 迷mê 諦đế 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 於ư 滅Diệt 諦Đế 等đẳng 生sanh 嫉tật 等đẳng 故cố 。 十thập 二nhị 有hữu 事sự 等đẳng 門môn 。 我ngã 見kiến 不bất 俱câu 。 故cố 唯duy 有hữu 事sự 。


●# 論luận 第đệ 七thất 卷quyển 記ký


已dĩ 說thuyết (# 至chí )# 二nhị 各các 二nhị 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 五ngũ 不bất 定định 中trung 有hữu 二nhị 。 總tổng 標tiêu 故cố 。 廣quảng 釋thích 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 世thế 俗tục 有hữu 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 釋thích 頌tụng 故cố 。 諸chư 門môn 故cố 。 初sơ 中trung 。 位vị 名danh 於ư 性tánh 心tâm 地địa 。 皆giai 不bất 定định 故cố 。 三tam 義nghĩa 立lập 名danh 。 下hạ 有hữu 二nhị 段đoạn 。 悔hối 眠miên 故cố 。 尋tầm 伺tứ 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 言ngôn 先tiên 惡ác 所sở 作tác 者giả 。 雖tuy 有hữu 多đa 釋thích 。 然nhiên 基cơ 一nhất 解giải 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 體thể 。 簡giản 釋thích 嫌hiềm 惡ác 。 方phương 生sanh 悔hối 故cố 。 不bất 稱xưng 己kỷ 情tình 。 名danh 惡ác 作tác 故cố 。 有hữu 財tài 釋thích 也dã 。 身thân 不bất 自tự 在tại 者giả 。 無vô 動động 作tác 故cố 。 一nhất 門môn 轉chuyển 者giả 。 意ý 根căn 門môn 故cố 。 簡giản 經kinh 部bộ 宗tông 。 聚tụ 上thượng 假giả 立lập 。 故cố 置trí 令linh 言ngôn 。 表biểu 有hữu 體thể 用dụng 。 若nhược 無vô 無vô 別biệt 體thể 。 無vô 此thử 能năng 故cố 。 有hữu 伏phục 難nạn/nan 言ngôn 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 有hữu 何hà 體thể 耶da 。 故cố 論luận 解giải 云vân 。 有hữu 處xứ 無vô 心tâm 立lập 假giả 睡thụy 名danh 。 彼bỉ 所sở 引dẫn 故cố 。 然nhiên 實thật 睡thụy 眠miên 。 五ngũ 蓋cái 八bát 纏triền 。 之chi 所sở 攝nhiếp 故cố 。 如như 餘dư 蓋cái 纏triền 。 有hữu 體thể 相tướng 應ưng 。 護hộ 法Pháp 破phá 云vân 。 非phi 思tư 慧tuệ 想tưởng 。 纏triền 彼bỉ 性tánh 故cố 者giả 。 彼bỉ 謂vị 心tâm 也dã 。 基cơ 測trắc 量lượng 云vân 。 染nhiễm 悔hối 眠miên 體thể 非phi 思tư 慧tuệ 想tưởng (# 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 二nhị 比tỉ 量lượng 故cố )# 。 以dĩ 纏triền 性tánh 故cố 。 如như 無vô 慚tàm 等đẳng 。 不bất 染nhiễm 悔hối 眠miên 非phi 思tư 慧tuệ 想tưởng 。 悔hối 眠miên 性tánh 故cố 。 如như 染nhiễm 悔hối 眠miên (# 不bất 染nhiễm 非phi 纏triền 別biệt 立lập 量lượng 也dã )# 。 基cơ 疏sớ/sơ 一nhất 云vân 。 染nhiễm 分phần/phân 悔hối 眠miên 。 非phi 為vi 纏triền 性tánh 。 思tư 慧tuệ 想tưởng 故cố 。 如như 餘dư 思tư 等đẳng (# 還hoàn 違vi 宗tông 失thất )# 。


尋tầm 謂vị (# 至chí )# 深thâm 為vi 有hữu 用dụng 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 尋tầm 伺tứ 也dã 。 忩# 迫bách 處xứ 忩# 也dã 。 意ý 言ngôn 者giả 基cơ 三tam 解giải 。 一nhất 從tùng 喻dụ 名danh 。 謂vị 意ý 識thức 聚tụ 。 能năng 聚tụ 境cảnh 故cố 。 言ngôn 說thuyết 相tương 似tự (# 不bất 爾nhĩ 。 應ưng 通thông 八bát 識thức 故cố )# 。 三tam 從tùng 境cảnh 名danh 。 意ý 取thủ 名danh 言ngôn 。 為vi 境cảnh 界giới 故cố (# 此thử 順thuận 大đại 論luận 緣duyên 名danh 等đẳng 境cảnh )# 。 三tam 從tùng 果quả 名danh 。 能năng 起khởi 言ngôn 故cố (# 不bất 知tri 中trung 解giải )# 。 安an 不bất 安an 住trụ 者giả 。 基cơ 云vân 。 思tư 名danh 為vi 。 安an 徐từ 而nhi 細tế 相tương/tướng 思tư 量lượng 性tánh 故cố 。 慧tuệ 名danh 不bất 安an 。 忩# 而nhi 麤thô 故cố 。 簡giản 擇trạch 性tánh 故cố (# 此thử 許hứa 別biệt 依y 思tư 起khởi 尋tầm 伺tứ )# 。 測trắc 有hữu 此thử 解giải 。 更cánh 有hữu 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 如như 理lý 名danh 安an 。 不bất 如như 理lý 不bất 安an (# 此thử 未vị 必tất 然nhiên )# 。 一nhất 云vân 。 定định 俱câu 名danh 安an 。 不bất 俱câu 不bất 安an (# 此thử 好hảo/hiếu )# 。 言ngôn 不bất 深thâm 推thôi 度độ 等đẳng 者giả 。 基cơ 測trắc 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 不bất 深thâm 尋tầm 也dã 。 深thâm 即tức 伺tứ 也dã 。 一nhất 云vân 。 不bất 深thâm 即tức 思tư 。 深thâm 即tức 慧tuệ 也dã 。 測trắc 云vân 。 後hậu 順thuận 大đại 論luận 第đệ 五ngũ 。 不bất 深thâm 推thôi 度độ 所sở 緣duyên 思tư 為vi 體thể 性tánh 。 深thâm 推thôi 度độ 所sở 緣duyên 慧tuệ 為vi 體thể 性tánh 。 基cơ 云vân 。 不bất 深thâm 推thôi 度độ 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 思tư 令linh 不bất 推thôi 度độ 。 名danh 不bất 深thâm 推thôi 度độ 。 故cố 對đối 法pháp 云vân 。 不bất 推thôi 度độ 位vị 。 一nhất 云vân 。 淺thiển 推thôi 度độ 故cố 。 言ngôn 不bất 推thôi 度độ 。 言ngôn 二nhị 種chủng 二nhị 者giả 。 基cơ 云vân 。 第đệ 三tam 是thị 安an 慧tuệ 義nghĩa 。 測trắc 云vân 護hộ 法Pháp 。 然nhiên 梵Phạm 二nhị 言ngôn 有hữu 重trọng 有hữu 單đơn 。 單đơn 者giả 云vân 持trì 縛phược 炎diễm 。 重trọng/trùng 者giả 云vân 持trì 縛phược 曳duệ 。 然nhiên 彼bỉ 本bổn 頌tụng 。 置trí 持trì 縛phược 曳duệ 。 故cố 知tri 上thượng 二nhị 離ly 二nhị 種chủng 二nhị (# 證chứng 云vân 前tiền 二nhị 師sư 以dĩ 不bất 善thiện 梵Phạm 音âm 。 更cánh 同đồng 梵Phạn 語ngữ )# 。 言ngôn 種chủng 類loại 各các 類loại 各các 別biệt 者giả 。 假giả 實thật 界giới 地địa 。 通thông 流lưu 無vô 漏lậu 。 類loại 各các 同đồng 故cố 。 或hoặc 唯duy 簡giản 染nhiễm 者giả 。 伽già 五ngũ 十thập 五ngũ 。 不bất 定định 四tứ 為vi 順thuận 煩phiền 惱não 故cố 。


四tứ 中trung (# 至chí )# 世thế 俗tục 有hữu 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 諸chư 門môn 。 有hữu 十thập 二nhị 門môn 。 此thử 初sơ 假giả 實thật 門môn 也dã 。 思tư 慧tuệ 合hợp 成thành 者giả 。 五ngũ 十thập 五ngũ 定định 言ngôn 假giả 故cố 。 測trắc 出xuất 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 別biệt 依y 思tư 慧tuệ 。 謂vị 尋tầm 伺tứ 二nhị 。 不bất 深thâm 推thôi 度độ 時thời 。 唯duy 思tư 為vi 性tánh 。 以dĩ 無vô 慧tuệ 故cố 。 深thâm 推thôi 度độ 時thời 。 以dĩ 慧tuệ 為vi 性tánh 。 雖tuy 必tất 有hữu 思tư 勝thắng 體thể 故cố (# 此thử 意ý 慧tuệ 起khởi 映ánh 奪đoạt 思tư 用dụng 。 故cố 正chánh 思tư 惟duy 唯duy 慧tuệ 根căn 攝nhiếp 知tri 〔# 五ngũ 〕# 十thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 。 中trung 正chánh 語ngữ 業nghiệp 命mạng 喜hỷ 安an 捨xả 六lục 非phi 根căn 。 故cố 聖thánh 道Đạo 時thời 亦diệc 有hữu 思tư 分phần/phân 。 應ưng 正chánh 思tư 惟duy 通thông 非phi 根căn 故cố )# 。 一nhất 云vân 。 總tổng 依y 二nhị 立lập 。 於ư 一nhất 剎sát 那na 。 淺thiển 深thâm 推thôi 度độ 。 二nhị 用dụng 俱câu 故cố 。 測trắc 存tồn 此thử 義nghĩa 。 言ngôn 合hợp 成thành 故cố 。 證chứng 云vân 。 然nhiên 正chánh 思tư 惟duy 隨tùy 勝thắng 體thể 攝nhiếp 。 故cố 不bất 相tương 違vi (# 初sơ 亦diệc 無vô 過quá 言ngôn 合hợp 成thành 者giả 。 顯hiển 立lập 法pháp 數số 。 非phi 謂vị 起khởi 時thời 。 必tất 二nhị 合hợp 成thành 。 容dung 有hữu 獨độc 思tư 。 淺thiển 推thôi 度độ 故cố )# 。 種chủng 子tử 實thật 物vật 。 而nhi 世thế 俗tục 有hữu 。 引dẫn 五ngũ 十thập 二nhị 也dã 。


四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ (# 至chí )# 互hỗ 相tương 應ưng 義nghĩa 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 自tự 類loại 相tương 應ứng 門môn 。 體thể 類loại 是thị 用dụng 麤thô 細tế 異dị 者giả 。 基cơ 云vân 體thể 俱câu 思tư 慧tuệ 。 類loại 俱câu 推thôi 度độ 。 體thể 用dụng 類loại 麤thô 細tế 相tương 違vi 。 如như 上thượng 下hạ 受thọ 。 不bất 俱câu 生sanh 故cố 。 有hữu 伏phục 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 如như 有hữu 部bộ 尋tầm 伺tứ 容dung 俱câu 。 可khả 立lập 三tam 地địa 。 大Đại 乘Thừa 不bất 俱câu 。 如như 何hà 有hữu 初sơ 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 故cố 論luận 解giải 曰viết 依y 。 於ư 尋tầm 伺tứ 。 有hữu 染nhiễm 離ly 染nhiễm 。 立lập 三tam 地địa 別biệt 。 瑜du 伽già 釋thích 論luận 。 有hữu 三tam 師sư 釋thích 。 測trắc 師sư 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 此thử 論luận 同đồng 彼bỉ 第đệ 二nhị 。 然nhiên 彼bỉ 難nạn/nan 云vân 。 已dĩ 離ly 欲dục 者giả 。 下hạ 地địa 諸chư 法pháp 。 名danh 無vô 尋tầm 等đẳng 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 。 上thượng 地địa 諸chư 法pháp 。 應ưng 名danh 有hữu 尋tầm 。 成thành 雜tạp 亂loạn 者giả 。 解giải 云vân 。 下hạ 從tùng 上thượng 勝thắng 名danh 無vô 尋tầm 等đẳng 。 上thượng 背bối/bội 下hạ 劣liệt 非phi 有hữu 尋tầm 等đẳng (# 此thử 解giải 不bất 然nhiên 。 上thượng 雖tuy 背bối/bội 下hạ 。 下hạ 既ký 從tùng 上thượng 。 名danh 無vô 尋tầm 等đẳng 成thành 雜tạp 亂loạn 故cố )# 。 一nhất 云vân 。 此thử 離ly 欲dục 言ngôn 與dữ 釋thích 論luận 異dị 。 謂vị 彼bỉ 釋thích 論luận 。 依y 煩phiền 惱não 欲dục 。 此thử 論luận 依y 離ly 自tự 性tánh 欲dục 故cố 。 如như 五ngũ 十thập 六lục 。 由do 彼bỉ 有hữu 情tình 。 於ư 諸chư 尋tầm 伺tứ 。 性tánh 離ly 欲dục 名danh 自tự 地địa 性tánh 。 不bất 相tương 厭yếm 。 名danh 為vi 性tánh 欲dục 。 上thượng 性tánh 厭yếm 下hạ (# 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 性tánh 不bất 相tương 厭yếm 。 有hữu 染nhiễm 力lực 故cố 。 自tự 性tánh 離ly 欲dục 即tức 染nhiễm 故cố 。 除trừ 煩phiền 惱não 欲dục 更cánh 有hữu 性tánh 欲dục 。 無vô 雜tạp 亂loạn 有hữu 言ngôn 無vô 義nghĩa )# 。


樞xu 要yếu 具cụ 敘tự 釋thích 論luận 三tam 說thuyết 。 解giải 此thử 論luận 同đồng 。 彼bỉ 如như 實thật 義nghĩa 。 便tiện 出xuất 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 地địa 法pháp 有hữu 麤thô 細tế 者giả 。 必tất 依y 有hữu 染nhiễm 。 繫hệ 法pháp 別biệt 故cố 。 無vô 漏lậu 彼bỉ 類loại 。 還hoàn 彼bỉ 地địa 攝nhiếp 。 言ngôn 有hữu 染nhiễm 者giả 。 有hữu 現hiện 行hành 染nhiễm 。 故cố 在tại 下hạ 地địa 。 雖tuy 成thành 三tam 界giới 種chủng 子tử 有hữu 染nhiễm 。 不bất 名danh 三tam 地địa 。 言ngôn 離ly 染nhiễm 者giả 。 據cứ 生sanh 上thượng 義nghĩa (# 此thử 義nghĩa 難nan 解giải 。 謂vị 生sanh 上thượng 者giả 。 何hà 法pháp 離ly 染nhiễm 。 若nhược 唯duy 上thượng 法pháp 。 在tại 下hạ 亦diệc 爾nhĩ 。 何hà 唯duy 生sanh 上thượng 。 方phương 言ngôn 離ly 染nhiễm 。 若nhược 彼bỉ 所sở 起khởi 。 下hạ 三tam 識thức 等đẳng 。 亦diệc 名danh 無vô 尋tầm 。 即tức 成thành 雜tạp 亂loạn 。 如như 五ngũ 十thập 六lục 。 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 諸chư 識thức 種chủng 子tử 隨tùy 逐trục 現hiện 前tiền 故cố )# 。 一nhất 云vân 。 言ngôn 有hữu 染nhiễm 者giả 。 亦diệc 現hiện 行hành 染nhiễm 。 言ngôn 離ly 染nhiễm 者giả 。 即tức 無vô 漏lậu 等đẳng 。 若nhược 染nhiễm 離ly 染nhiễm 。 隨tùy 應ứng 彼bỉ 攝nhiếp 。 不bất 說thuyết 。 離ly 染nhiễm 。 即tức 非phi 彼bỉ 。 故cố 說thuyết 真chân 智trí 亦diệc 屬thuộc 三tam 地địa (# 此thử 不bất 順thuận 文văn 。 若nhược 有hữu 染nhiễm 言ngôn 。 唯duy 現hiện 行hành 染nhiễm 。 此thử 言ngôn 唯duy 釋thích 初sơ 之chi 二nhị 地địa 。 染nhiễm 離ly 無vô 漏lậu 。 還hoàn 屬thuộc 彼bỉ 。 地địa 〔# 能năng 〕# 顯hiển 第đệ 三tam 地địa 故cố )# 。 基cơ 疏sớ/sơ 云vân 。 如như 在tại 欲dục 界giới 。 未vị 離ly 欲dục 界giới 。 未vị 離ly 欲dục 染nhiễm 。 作tác 不bất 淨tịnh 觀quán 。 亦diệc 伏phục 貪tham 等đẳng 。 此thử 亦diệc 如như 是thị 。 雖tuy 同đồng 一nhất 繫hệ 。 要yếu 伏phục 尋tầm 染nhiễm 。 方phương 得đắc 中trung 間gian 。 測trắc 疏sớ/sơ 難nạn/nan 云vân 。 若nhược 依y 離ly 欲dục 。 立lập 三tam 地địa 者giả 。 中trung 間gian 根căn 本bổn 同đồng 離ly 。 應ưng 成thành 一nhất 地địa 有hữu 雜tạp 亂loạn 過quá 。 解giải 云vân 。 離ly 染nhiễm 加gia 行hành 。 先tiên 離ly 尋tầm 染nhiễm 。 正chánh 離ly 雖tuy 同đồng 不bất 一nhất 地địa (# 文văn 異dị 意ý 同đồng 。 今kim 存tồn 此thử 釋thích 。 如như 不bất 淨tịnh 觀quán 離ly 。 欲dục 加gia 行hành 中trung 間gian 亦diệc 爾nhĩ 。 離ly 初sơ 禪thiền 染nhiễm 前tiền 加gia 行hành 故cố 。 欲dục 初sơ 禪thiền 法pháp 具cụ 尋tầm 伺tứ 染nhiễm 。 中trung 間gian 靜tĩnh 慮lự 唯duy 伏phục 尋tầm 染nhiễm 。 已dĩ 上thượng 總tổng 離ly 如như 次thứ 一nhất 二nhị 三tam )# 。 言ngôn 不bất 依y 彼bỉ 種chủng 現hiện 起khởi 有hữu 無vô 者giả 。 若nhược 依y 種chủng 有hữu 。 乃nãi 至chí 非phi 想tưởng 。 名danh 尋tầm 伺tứ 地địa 。 若nhược 依y 種chủng 無vô 。 唯duy 入nhập 無vô 餘dư 。 名danh 第đệ 三tam 地địa 。 若nhược 依y 現hiện 有hữu 。 欲dục 界giới 四tứ 禪thiền 。 通thông 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 有hữu 尋tầm 伺tứ 識thức 。 生sanh 彼bỉ 起khởi 故cố 。 或hoặc 唯duy 尋tầm 起khởi 。 應ưng 立lập 四tứ 地địa 。 通thông 論luận 剎sát 那na 相tương 續tục 位vị 故cố 。 若nhược 依y 現hiện 無vô 。 欲dục 界giới 初sơ 定định 。 通thông 無vô 尋tầm 伺tứ 。 或hoặc 離ly 四tứ 地địa 。 互hỗ 有hữu 尋tầm 伺tứ 。 互hỗ 無vô 時thời 故cố 。 尋tầm 伺tứ 俱câu 與dữ 悔hối 眠miên 相tương 應ứng 。 悔hối 眠miên 相tương 望vọng 。 亦diệc 互hỗ 相tương 應ưng 。


四tứ 皆giai 不bất 與dữ (# 至chí )# 定định 無vô 尋tầm 伺tứ 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 諸chư 識thức 相tương 應ứng 門môn 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 五ngũ 識thức 定định 與dữ 尋tầm 伺tứ 相tương 應ứng 。 第đệ 六lục 不bất 定định 。 欲dục 初sơ 禪thiền 俱câu 。 中trung 間gian 唯duy 伺tứ 。 已dĩ 上thượng 俱câu 無vô 。 論luận 說thuyết 五ngũ 識thức 有hữu 尋tầm 伺tứ 者giả 。 五ngũ 十thập 六lục 云vân 。 問vấn 生sanh 第đệ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 或hoặc 生sanh 上thượng 地địa 。 亦diệc 有hữu 尋tầm 有hữu 伺tứ 。 眼nhãn 等đẳng 識thức 現hiện 在tại 前tiền 。 云vân 何hà 此thử 地địa 。 無vô 尋tầm 伺tứ 故cố 。 又hựu 說thuyết 。 尋tầm 伺tứ 即tức 七thất 分phần 別biệt 者giả 。 大đại 論luận 第đệ 五ngũ 也dã 。 彼bỉ 第đệ 一nhất 云vân 。 意ý 識thức 不bất 共cộng 法pháp 。 第đệ 五ngũ 云vân 。 憂ưu 喜hỷ 相tương 應ứng 。 言ngôn 不bất 離ly 欣hân 者giả 。 基cơ 云vân 。 即tức 一nhất 欣hân 受thọ 義nghĩa 說thuyết 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố (# 問vấn 二nhị 受thọ 同đồng 種chủng 。 而nhi 樂nhạo/nhạc/lạc 假giả 說thuyết 。 雙song 觀quán 後hậu 智trí 。 亦diệc 應ưng 假giả 說thuyết 。 答đáp 於ư 意ý 識thức 欣hân 假giả 〔# 五ngũ 〕# 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 。 本bổn 在tại 意ý 識thức 。 二nhị 智trí 俱câu 實thật 。 然nhiên 第đệ 三tam 禪thiền 都đô 無vô 欣hân 用dụng 。 意ý 相tương 應ứng 樂nhạo/nhạc/lạc 猶do 樂nhạo/nhạc/lạc )# 。 言ngôn 顯hiển 多đa 由do 彼bỉ 起khởi 者giả 。 測trắc 云vân 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 云vân 。 住trụ 定định 心tâm 少thiểu 。 在tại 散tán 心tâm 多đa 。 二nhị 云vân 。 率suất 爾nhĩ 心tâm 少thiểu 。 等đẳng 流lưu 心tâm 多đa 。 基cơ 亦diệc 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 若nhược 在tại 欲dục 界giới 定định 中trung 。 耳nhĩ 識thức 率suất 爾nhĩ 起khởi 時thời 。 意ý 雜tạp 同đồng 緣duyên 。 不bất 藉tạ 尋tầm 伺tứ 俱câu 意ý 引dẫn 生sanh 。 二nhị 禪thiền 上thượng 定định 。 亦diệc 與dữ 下hạ 界giới 耳nhĩ 識thức 故cố 。 五ngũ 識thức 餘dư 時thời 多đa 由do 尋tầm 等đẳng 意ý 識thức 引dẫn 生sanh 生sanh 二nhị 禪thiền 上thượng 。 准chuẩn 欲dục 界giới 有hữu 率suất 爾nhĩ 識thức 。 不bất 藉tạ 尋tầm 伺tứ 境cảnh 強cường/cưỡng 至chí (# 如như 大đại 論luận 云vân 。 下hạ 地địa 教giáo 導đạo 作tác 意ý 差sai 別biệt 。 於ư 一nhất 時thời 間gian 。 亦diệc 有hữu 無vô 尋tầm 無vô 伺tứ 。 意ý 現hiện 行hành 故cố )# 。 二nhị 云vân 。 在tại 欲dục 禪thiền 不bất 必tất 由do 彼bỉ 尋tầm 伺tứ 引dẫn 生sanh 。 自tự 地địa 法pháp 故cố 。 生sanh 二nhị 定định 上thượng 。 必tất 以dĩ 尋tầm 伺tứ 導đạo 引dẫn 方phương 生sanh 。 非phi 彼bỉ 法pháp 故cố (# 若nhược 異dị 地địa 五ngũ 識thức 必tất 以dĩ 尋tầm 伺tứ 生sanh 。 尋tầm 伺tứ 亦diệc 異dị 地địa 。 更cánh 以dĩ 何hà 引dẫn 生sanh 。 故cố 存tồn 前tiền 解giải 隨tùy 緣duyên 不bất 定định )# 。 證chứng 云vân 。 率suất 爾nhĩ 等đẳng 流lưu 二nhị 位vị 意ý 緣duyên 名danh 身thân 等đẳng 。 與dữ 尋tầm 伺tứ 俱câu 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 不bất 由do 彼bỉ 引dẫn 。 故cố 言ngôn 多đa 由do 。 言ngôn 彼bỉ 說thuyết 任nhậm 運vận 即tức 是thị 五ngũ 識thức 者giả 。 基cơ 云vân 。 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 從tùng 有hữu 相tương/tướng 收thu 。 非phi 任nhậm 運vận 攝nhiếp 。 知tri 五ngũ 識thức 無vô 自tự 性tánh 分phân 別biệt 。 又hựu 解giải 。 自tự 性tánh 分phân 別biệt 有hữu 二nhị 。 一nhất 即tức 五ngũ 識thức 。 二nhị 是thị 意ý 識thức 相tương 應ứng 尋tầm 伺tứ 。 對đối 法pháp 約ước 後hậu 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 攝nhiếp (# 證chứng 存tồn 初sơ 說thuyết 。 二nhị 種chủng 自tự 性tánh 文văn 不bất 說thuyết 故cố 。 此thử 不bất 盡tận 理lý 。 如như 對đối 法pháp 記ký 應ưng 知tri )# 。


有hữu 義nghĩa 惡ác 作tác (# 至chí )# 意ý 苦khổ 俱câu 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 五ngũ 受thọ 俱câu 起khởi 門môn 。 唯duy 慼thích 行hành 轉chuyển 通thông 無vô 記ký 者giả 。 基cơ 云vân 。 慼thích 行hành 故cố 憂ưu 俱câu 。 無vô 記ký 故cố 捨xả 俱câu 。 善thiện 惡ác 強cường/cưỡng 思tư 必tất 與dữ 憂ưu 俱câu 。 捨xả 通thông 慼thích 行hành 得đắc 與dữ 悔hối 俱câu 。 測trắc 云vân 。 就tựu 相tương/tướng 顯hiển 故cố 。 無vô 記ký 證chứng 捨xả 。 非phi 謂vị 捨xả 俱câu 。 定định 唯duy 無vô 記ký 。 實thật 善thiện 惡ác 悔hối 。 亦diệc 捨xả 俱câu 故cố 。 言ngôn 行hạnh 通thông 歡hoan 慼thích 中trung 庸dong 轉chuyển 者giả 。 基cơ 云vân 。 如như 次thứ 配phối 欣hân 憂ưu 捨xả 。 測trắc 云vân 。 實thật 慼thích 行hành 睡thụy 亦diệc 與dữ 捨xả 俱câu 。 既ký 悔hối 相tương 應ứng 唯duy 慼thích 行hành 故cố 。 餘dư 文văn 可khả 解giải 。


四tứ 皆giai 容dung 與dữ (# 至chí )# 相tương 違vi 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 五ngũ 別biệt 境cảnh 相tướng 應ưng 門môn 。


悔hối 眠miên 但đãn 與dữ (# 至chí )# 輕khinh 安an 俱câu 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 六lục 善thiện 相tương 應ứng 門môn 。


悔hối 但đãn 容dung 與dữ (# 至chí )# 不bất 相tương 違vi 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 七thất 煩phiền 惱não 俱câu 門môn 。 測trắc 云vân 。 有hữu 部bộ 經kinh 部bộ 。 皆giai 同đồng 大Đại 乘Thừa 。 然nhiên 大Đại 乘Thừa 中trung 。 基cơ 測trắc 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 麤thô 同đồng 小Tiểu 乘Thừa 。 實thật 悔hối 八bát 俱câu 。 悔hối 施thí 貪tham 俱câu 。 違vi 情tình 瞋sân 俱câu 。 陵lăng 猶do 豫dự 時thời 。 慢mạn 疑nghi 相tương 應ứng 。 悔hối 我ngã 所sở 作tác 。 故cố 我ngã 見kiến 俱câu 。 計kế 斷đoạn 常thường 時thời 悔hối 施thí 損tổn 物vật 。 又hựu 如như 下hạ 說thuyết 。 悔hối 修tu 定định 故cố 。 與dữ 邪tà 見kiến 俱câu 。 非phi 二nhị 取thủ 俱câu 。 執chấp 為vi 勝thắng 道đạo 。 不bất 生sanh 悔hối 故cố 。 二nhị 云vân 。 必tất 不bất 得đắc 俱câu 。 與dữ 悔hối 間gian 起khởi 。 非phi 相tướng 應ưng 故cố 。 不bất 應ưng 難nạn/nan 云vân 。 悔hối 如như 忿phẫn 等đẳng 。 獨độc 頭đầu 起khởi 故cố 。 應ưng 如như 忿phẫn 等đẳng 慢mạn 等đẳng 相tương 應ứng 。 忿phẫn 等đẳng 瞋sân 等đẳng 。 分phần/phân 如như 本bổn 得đắc 相tương 應ứng 。 惡ác 作tác 別biệt 有hữu 體thể 。 非phi 與dữ 細tế 俱câu 故cố (# 初sơ 解giải 違vi 論luận 。 論luận 中trung 更cánh 無vô 細tế 相tương/tướng 門môn 故cố 。 如như 有hữu 耶da 見kiến 。 悔hối 修tu 定định 者giả 。 耶da 見kiến 先tiên 緣duyên 未vị 來lai 無vô 果quả 。 悔hối 緣duyên 過quá 去khứ 修tu 定định 之chi 事sự 。 所sở 緣duyên 不bất 同đồng 。 不bất 相tương 應ứng 故cố )# 。


悔hối 與dữ 中trung 大đại (# 至chí )# 皆giai 起khởi 彼bỉ 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 八bát 隨tùy 惑hoặc 俱câu 門môn 。


此thử 四tứ 皆giai 通thông (# 至chí )# 名danh 等đẳng 義nghĩa 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 九cửu 三tam 性tánh 門môn 。 於ư 無vô 記ký 業nghiệp 亦diệc 追truy 悔hối 者giả 。 簡giản 薩tát 婆bà 多đa 。 唯duy 善thiện 惡ác 故cố 。 顯hiển 揚dương 第đệ 一nhất 。 闕khuyết 無vô 記ký 者giả 。 隨tùy 轉chuyển 門môn 也dã 。 惡ác 作tác 非phi 染nhiễm 者giả 。 染nhiễm 必tất 不bất 善thiện 。 而nhi 非phi 無vô 記ký 。 解giải 麤thô 猛mãnh 故cố 。 尋tầm 伺tứ 除trừ 初sơ 者giả 。 如như 大đại 論luận 第đệ 一nhất 。 七thất 分phần 別biệt 中trung 。 不bất 染nhiễm 分phân 別biệt 。 唯duy 取thủ 善thiện 性tánh 。 及cập 三tam 無vô 記ký 。 不bất 說thuyết 異dị 熟thục 。 業nghiệp 生sanh 異dị 熟thục 。 解giải 微vi 劣liệt 故cố 。 非phi 除trừ 法pháp 執chấp 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 。


惡ác 作tác 睡thụy 眠miên (# 至chí )# 所sở 更cánh 事sự 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 十thập 界giới 地địa 門môn 。 悔hối 眠miên 生sanh 上thượng 必tất 不bất 現hiện 起khởi 者giả 。 基cơ 云vân 。 言ngôn 有hữu 邪tà 見kiến 悔hối 修tu 定định 者giả 。 是thị 本bổn 有hữu 位vị 。 中trung 有hữu 謗báng 滅diệt 不bất 起khởi 悔hối 故cố 。 又hựu 解giải 起khởi 悔hối 。 今kim 據cứ 多đa 分phần 說thuyết 不bất 現hiện 起khởi 。 測trắc 存tồn 初sơ 解giải 。 無vô 文văn 說thuyết 故cố 。 尋tầm 伺tứ 上thượng 下hạ 亦diệc 起khởi 下hạ 上thượng 者giả 。 基cơ 云vân 。 欲dục 界giới 入nhập 初sơ 定định 等đẳng 。 名danh 下hạ 起khởi 上thượng 。 二nhị 定định 已dĩ 上thượng 。 至chí 第đệ 四tứ 定định 。 起khởi 初sơ 定định 及cập 欲dục 界giới 邪tà 見kiến 。 并tinh 無vô 色sắc 界giới 。 起khởi 欲dục 色sắc 界giới 潤nhuận 生sanh 心tâm 等đẳng 。 名danh 上thượng 起khởi 下hạ 。 下hạ 上thượng 相tương/tướng 緣duyên 者giả 。 境cảnh 界giới 寬khoan 故cố 。 欲dục 色sắc 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 。 皆giai 緣duyên 三tam 界giới 不bất 繫hệ 。


悔hối 非phi 無Vô 學Học (# 至chí )# 皆giai 無Vô 學Học 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 十thập 一nhất 學học 等đẳng 門môn 。 離ly 欲dục 捨xả 者giả 。 基cơ 云vân 。 如như 憂ưu 以dĩ 離ly 欲dục 時thời 必tất 捨xả 彼bỉ 故cố 。 第đệ 三tam 果quả 等đẳng 。 於ư 無vô 記ký 事sự 。 必tất 不bất 追truy 悔hối 。 已dĩ 審thẩm 決quyết 故cố 。 悔hối 惡ác 是thị 厭yếm 。 測trắc 云vân 。 律luật 說thuyết 無Vô 學Học 無vô 記ký 犯phạm 。 或hoặc 生sanh 悔hối 厭yếm 假giả 名danh 悔hối 。 於ư 無vô 記ký 悔hối 。 是thị 慧tuệ 勝thắng 解giải 。 法pháp 華hoa 鶖thu 子tử 。 聞văn 所sở 未vị 聞văn 。 斷đoạn 諸chư 疑nghi 悔hối 。 樞xu 要yếu 云vân 。 法pháp 疑nghi 悔hối 也dã (# 問vấn 善thiện 悔hối 離ly 欲dục 捨xả 。 況huống 法pháp 何hà 不bất 然nhiên 。 答đáp 業nghiệp 性tánh 隨tùy 惑hoặc 捨xả 法pháp 執chấp 非phi 惑hoặc 業nghiệp )# 。


悔hối 眠miên 唯duy 通thông (# 至chí )# 如như 理lý 應ưng 思tư 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 十thập 二nhị 斷đoạn 非phi 斷đoạn 門môn 。 簡giản 薩tát 婆bà 多đa 。 悔hối 唯duy 修tu 斷đoạn 。 故cố 言ngôn 亦diệc 也dã 。 悔hối 亦diệc 如như 眠miên 。 通thông 見kiến 修tu 故cố 。 五ngũ 十thập 七thất 云vân 。 憂ưu 苦khổ 根căn 通thông 。 非phi 所sở 斷đoạn 故cố 。 簡giản 言ngôn 非phi 道đạo 同đồng 念niệm 親thân 生sanh 。 前tiền 後hậu 起khởi 不bất 如như 憂ưu 深thâm 。 六lục 十thập 六lục 云vân 。 無Vô 學Học 身thân 中trung 諸chư 有hữu 漏lậu 法pháp 。 已dĩ 斷đoạn 縛phược 故cố 。 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 若nhược 依y 此thử 門môn 。 眠miên 通thông 三tam 種chủng 。 尋tầm 伺tứ 雖tuy 非phi 真chân 。 無vô 漏lậu 道Đạo 者giả 。 若nhược 初sơ 師sư 云vân 。 雖tuy 非phi 根căn 本bổn 後hậu 得đắc 二nhị 道đạo 。 如như 憂ưu 非phi 斷đoạn 。 若nhược 後hậu 師sư 云vân 。 雖tuy 非phi 根căn 本bổn 。 而nhi 後hậu 智trí 等đẳng 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 後hậu 師sư 證chứng 者giả 。 顯hiển 揚dương 第đệ 二nhị 等đẳng 。 說thuyết 正chánh 思tư 惟duy 是thị 無vô 漏lậu 故cố 。 寧ninh 知tri 思tư 惟duy 體thể 即tức 是thị 尋tầm 。 顯hiển 揚dương 第đệ 二nhị 。 大đại 論luận 二nhị 十thập 九cửu 皆giai 云vân 。 彼bỉ 正chánh 思tư 惟duy 能năng 令linh 心tâm 尋tầm 求cầu 故cố 。 以dĩ 意ý 取thủ 文văn 證chứng 尋tầm 為vi 體thể 。 測trắc 云vân 。 尋tầm 既ký 無vô 漏lậu 。 例lệ 伺tứ 亦diệc 然nhiên 。 非phi 正chánh 思tư 惟duy 體thể 亦diệc 是thị 伺tứ 。 如như 婆bà 沙sa 九cửu 十thập 六lục 云vân 。 何hà 故cố 尋tầm 伺tứ 俱câu 道đạo 無vô 漏lậu 唯duy 立lập 尋tầm 為vi 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 行hành 相tương/tướng 猛mãnh 利lợi 。 伺tứ 用dụng 微vi 劣liệt 。 是thị 故cố 不bất 立lập 。 今kim 說thuyết 大Đại 乘Thừa 。 伺tứ 亦diệc 道đạo 分phần/phân 。 依y 中trung 間gian 定định 能năng 盡tận 漏lậu 者giả 。 亦diệc 有hữu 正chánh 思tư 惟duy 支chi 故cố 。 言ngôn 說thuyết 因nhân 者giả 。 十Thập 地Địa 論luận 第đệ 一nhất 。 對đối 法pháp 第đệ 十thập 。 說thuyết 正chánh 思tư 惟duy 是thị 語ngữ 言ngôn 因nhân 故cố 。 五ngũ 十thập 六lục 云vân 。 尋tầm 伺tứ 語ngữ 行hành 故cố (# 測trắc 云vân 。 十Thập 地Địa 論luận 第đệ 一nhất 云vân 。 金kim 剛cang 藏tạng 覺giác 觀quán 即tức 口khẩu 言ngôn 行hạnh 。 明minh 知tri 尋tầm 伺tứ 道đạo 無vô 漏lậu 智trí 。 基cơ 云vân 。 勘khám 梵Phạm 本bổn 。 但đãn 云vân 思tư 惟duy 不bất 言ngôn 尋tầm 伺tứ 。 譯dịch 家gia 增tăng 云vân 。 覺giác 謂vị 覺giác 觀quán 耳nhĩ )# 。 言ngôn 未vị 究cứu 竟cánh 位vị 等đẳng 者giả 。 基cơ 一nhất 云vân 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 雖tuy 無vô 功công 用dụng 。 果quả 未vị 滿mãn 故cố 。 有hữu 任nhậm 運vận 功công (# 如như 自tự 利lợi 中trung 有hữu 任nhậm 運vận 進tiến 。 利lợi 他tha 亦diệc 有hữu 任nhậm 運vận 尋tầm 求cầu )# 。 一nhất 云vân 。 功công 用dụng 有hữu 二nhị 。 一nhất 自tự 利lợi 。 二nhị 利lợi 他tha 。 八bát 地địa 已dĩ 去khứ 。 初sơ 無vô 後hậu 有hữu 。 佛Phật 二nhị 俱câu 無vô 。 然nhiên 正chánh 思tư 惟duy 體thể 即tức 是thị 思tư 。 前tiền 說thuyết 尋tầm 伺tứ 語ngữ 遍biến 行hành 者giả 。 隨tùy 轉chuyển 門môn 故cố 。 大Đại 乘Thừa 不bất 爾nhĩ (# 菩Bồ 薩Tát 尋tầm 伺tứ 佛Phật 性tánh 體thể 故cố 。 佛Phật 果Quả 猶do 待đãi 思tư 慧tuệ 種chủng 子tử 。 但đãn 捨xả 功công 能năng 如như 因nhân 用dụng 故cố 。 更cánh 有hữu 多đa 釋thích 。 然nhiên 無vô 勝thắng 要yếu )# 。 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 必tất 假giả 尋tầm 伺tứ 者giả 。 故cố 涅Niết 槃Bàn 二nhị 十thập 四tứ 云vân 。 菩Bồ 薩Tát 住trụ 是thị 。 金Kim 剛Cang 三Tam 昧Muội 。 以dĩ 一nhất 音âm 聲thanh 。 有hữu 所sở 演diễn 說thuyết 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 各các 隨tùy 類loại 解giải 。 謂vị 說thuyết 法Pháp 前tiền 必tất 假giả 尋tầm 伺tứ 。 非phi 必tất 同đồng 時thời 故cố 。 依y 第đệ 四tứ 定định 說thuyết 法Pháp 不bất 相tương 違vi 。 問vấn 。 本bổn 業nghiệp 經Kinh 云vân 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 各các 修tu 神thần 通thông 。 轉chuyển 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 瓔anh 珞lạc 法Pháp 門môn 。 豈khởi 無vô 尋tầm 伺tứ 能năng 說thuyết 法Pháp 耶da 。 答đáp 。 蒙mông 佛Phật 加gia 力lực 。 任nhậm 運vận 說thuyết 故cố 。 不bất 同đồng 自tự 力lực 簡giản 擇trạch 廣quảng 業nghiệp 。 然nhiên 顯hiển 揚dương 云vân 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 四tứ 言ngôn 者giả 。 彼bỉ 約ước 聲thanh 處xứ 。 非phi 法pháp 處xứ 故cố 。 問vấn 。 尋tầm 伺tứ 何hà 異dị 尋tầm 求cầu 心tâm 耶da 。 答đáp 。 尋tầm 求cầu 卻khước 尋tầm 己kỷ 所sở 歷lịch 境cảnh 。 尋tầm 伺tứ 進tiến 求cầu 所sở 未vị 了liễu 境cảnh 。 故cố 於ư 尋tầm 伺tứ 尋tầm 決quyết 前tiền 義nghĩa 。 義nghĩa 立lập 尋tầm 求cầu 決quyết 定định 二nhị 心tâm 。


如như 是thị 六lục 位vị (# 至chí )# 真chân 俗tục 妙diệu 理lý 。


述thuật 曰viết 。 大đại 段đoạn 第đệ 三tam 問vấn 答đáp 分phân 別biệt 。 初sơ 難nạn/nan 五ngũ 教giáo 。 一nhất 華hoa 嚴nghiêm 經kinh 。 二nhị 法pháp 足túc 經kinh 。 三tam 無vô 垢cấu 稱xưng 經kinh 。 四tứ 多đa 界giới 經kinh 。 五ngũ 莊trang 嚴nghiêm 論luận 。 若nhược 許hứa 心tâm 變biến 似tự 相tương 見kiến 者giả 。 亦diệc 應ưng 許hứa 似tự 貪tham 等đẳng 生sanh 也dã 。 後hậu 難nạn/nan 三tam 證chứng 。 一nhất 對đối 法pháp 論luận 。 二nhị 楞lăng 伽già 經kinh 。 三tam 瑜du 伽già 論luận (# 有hữu 解giải 四tứ 教giáo 。 謂vị 心tâm 相tương 應ứng 。 與dữ 他tha 姓tánh 別biệt 。 然nhiên 不bất 順thuận 文văn )# 。 彼bỉ 論luận 頌tụng 意ý 。 如như 第đệ 五ngũ 十thập 六lục 說thuyết 。 真chân 俗tục 妙diệu 理lý 者giả 。 測trắc 云vân 。 四tứ 重trọng/trùng 諦đế 中trung 。 皆giai 依y 第đệ 二nhị 。 道Đạo 理lý 俗tục 真chân 因nhân 果quả 法pháp 爾nhĩ 。 非phi 即tức 非phi 離ly 。 第đệ 二nhị 真chân 故cố 。


已dĩ 說thuyết 六lục 識thức (# 至chí )# 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 第đệ 三tam 段đoạn 說thuyết 起khởi 位vị 門môn 中trung 有hữu 二nhị 。 標tiêu 故cố 。 釋thích 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 別biệt 釋thích 故cố 。 總tổng 結kết 故cố 。 初sơ 亦diệc 有hữu 二nhị 。 此thử 釋thích 初sơ 頌tụng 也dã 。 謂vị 頌tụng 初sơ 句cú 總tổng 標tiêu 六lục 依y 。 六lục 以dĩ 本bổn 識thức 現hiện 為vi 共cộng 依y 。 種chủng 為vi 親thân 依y 。 緣duyên 謂vị 作tác 意ý 根căn 境cảnh 等đẳng 緣duyên 者giả 。 且thả 眼nhãn 識thức 起khởi 同đồng 時thời 九cửu 緣duyên 。 作tác 意ý 種chủng 子tử 四tứ 俱câu 有hữu 根căn 。 明minh 空không 境cảnh 故cố 。 兼kiêm 異dị 世thế 十thập 加gia 無vô 間gian 意ý 。 如như 智trí 論luận 云vân 。 有hữu 明minh 有hữu 空không 。 方phương 生sanh 眼nhãn 識thức 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 闇ám 為vi 眼nhãn 境cảnh 。 謂vị 輕khinh 微vi 者giả 。 眼nhãn 所sở 見kiến 故cố 。 天thiên 眼nhãn 八bát 緣duyên 。 如như 鼻tị 舌thiệt 身thân 除trừ 明minh 空không 故cố 。 耳nhĩ 唯duy 除trừ 明minh 。 不bất 至chí 取thủ 故cố 。 言ngôn 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 者giả 。 解giải 深thâm 密mật 也dã 。


由do 五ngũ 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 此thử 隨tùy 緣duyên 現hiện 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 後hậu 頌tụng 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 對đối 餘dư 識thức 釋thích 常thường 現hiện 起khởi 。 後hậu 舉cử 五ngũ 位vị 明minh 不bất 起khởi 位vị 。 此thử 初sơ 也dã 。 意ý 識thức 六lục 緣duyên 。 七thất 八bát 各các 五ngũ 。 緣duyên 具cụ 方phương 生sanh 。 如như 瑜du 伽già 說thuyết 。 所sở 藉tạ 緣duyên 少thiểu 。 易dị 辨biện 恆hằng 具cụ 。 但đãn 遮già 被bị 麤thô 。 細tế 無vô 能năng 癈phế 。


五ngũ 位vị 者giả 何hà (# 至chí )# 異dị 熟thục 果quả 故cố 。


述thuật 曰viết 。 後hậu 明minh 不bất 起khởi 五ngũ 位vị 初sơ 也dã 。 違vi 不bất 恆hằng 行hành 者giả 。 測trắc 云vân 。 由do 先tiên 定định 力lực 。 百bách 劫kiếp 中trung 違vi 六lục 識thức 體thể 。 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 十thập 心tâm 所sở 故cố 。 假giả 不bất 相tương 應ứng 。 贊tán 補bổ 心tâm 處xứ 。 為vi 無vô 想tưởng 體thể 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 者giả 。 基cơ 云vân 。 外ngoại 道đạo 以dĩ 想tưởng 為vi 生sanh 死tử 因nhân 。 故cố 偏thiên 猒# 之chi 。 三tam 義nghĩa 之chi 中trung 。 基cơ 云vân 。 初sơ 師sư 之chi 意ý 。 異dị 生sanh 未vị 必tất 。 以dĩ 纏triền 結kết 生sanh 。 然nhiên 五ngũ 十thập 九cửu 。 據cứ 多đa 分phần 說thuyết 。 如như 聖thánh 唯duy 隨tùy 眠miên 亦diệc 有hữu 現hiện 行hành 故cố 。 大đại 論luận 彼bỉ 唯duy 有hữu 色sắc 支chi 等đẳng 故cố 。 第đệ 三tam 師sư 云vân 。 彼bỉ 中trung 有hữu 必tất 起khởi 潤nhuận 生sanh 煩phiền 惱não 者giả 。 恐khủng 前tiền 二nhị 師sư 。 同đồng 上thượng 座tòa 部bộ 中trung 有hữu 無vô 心tâm 。 說thuyết 彼bỉ 沒một 心tâm 常thường 染nhiễm 汙ô 故cố 。 如như 餘dư 本bổn 有hữu 初sơ 者giả 。 測trắc 云vân 。 比tỉ 量lượng 也dã 。 此thử 言ngôn 初sơ 者giả 。 一nhất 期kỳ 之chi 初sơ 。 非phi 初sơ 一nhất 念niệm 。 生sanh 分phần/phân 悶muộn 絕tuyệt 容dung 無vô 心tâm 故cố 。 基cơ 云vân 。 不bất 生sanh 等đẳng 初sơ 念niệm 非phi 必tất 有hữu 心tâm 故cố 。 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 轉chuyển 識thức 等đẳng 者giả 。 必tất 現hiện 意ý 識thức 所sở 引dẫn 分phần/phân 位vị 。 如như 現hiện 行hành 善thiện 所sở 引dẫn 二nhị 定định 。 若nhược 無vô 別biệt 現hiện 法pháp 言ngôn 生sanh 得đắc 。 餘dư 非phi 生sanh 得đắc 。 亦diệc 不bất 行hành 故cố 。 第đệ 一nhất 卷quyển 記ký 。 有hữu 依y 第đệ 八bát 識thức 。 假giả 立lập 無vô 心tâm 位vị 。 基cơ 云vân 。 此thử 唯duy 於ư 第đệ 六lục 心tâm 滅diệt 上thượng 立lập 。 同đồng 測trắc 。 一nhất 解giải 。 生sanh 得đắc 意ý 識thức 心tâm 及cập 心tâm 所sở 滅diệt 種chủng 上thượng 立lập (# 中trung 有hữu 本bổn 有hữu 死tử 生sanh 心tâm 等đẳng 。 廣quảng 如như 對đối 法pháp 第đệ 五ngũ 卷quyển 記ký )# 。 彼bỉ 天thiên 初sơ 生sanh 幾kỷ 識thức 現hiện 耶da 。 基cơ 云vân 。 起khởi 四tứ 為vi 勝thắng 。 如như 薩tát 婆bà 多đa 時thời 故cố (# 自tự 地địa 意ý 識thức 。 初sơ 禪thiền 三tam 識thức 。 名danh 為vi 四tứ 也dã 。 理lý 無vô 妨phương 故cố )# 。 下hạ 想tưởng 麤thô 動động 者giả 。 有hữu 變biến 異dị 受thọ 故cố 。 上thượng 無vô 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 處xứ 者giả 。 淨tịnh 居cư 唯duy 聖thánh 故cố 。 無vô 色sắc 無vô 身thân 。 恐khủng 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 言ngôn 能năng 引dẫn 發phát 無vô 想tưởng 定định 思tư 者giả 。 如như 初sơ 卷quyển 說thuyết 。 雖tuy 有hữu 多đa 釋thích 。 微vi 微vi 心tâm 俱câu 。 一nhất 思tư 通thông 感cảm 。 總tổng 別biệt 異dị 熟thục 。 於ư 理lý 為vi 勝thắng 。 舉cử 同đồng 地địa 業nghiệp 異dị 熟thục 處xứ 彼bỉ 死tử 生sanh 何hà 處xứ 。 基cơ 云vân 。 大Đại 乘Thừa 無vô 文văn 。 俱câu 舍xá 論luận 云vân 。 必tất 生sanh 欲dục 界giới 。 色sắc 界giới 業nghiệp 勢thế 盡tận 。 更cánh 不bất 修tu 上thượng 故cố 。 彼bỉ 唯duy 生sanh 報báo 。 可khả 作tác 是thị 言ngôn 。 今kim 通thông 後hậu 報báo 。 通thông 生sanh 欲dục 界giới 及cập 下hạ 三tam 定định 。 俱câu 不bất 生sanh 上thượng 。 未vị 曾tằng 修tu 故cố 。 範phạm 云vân 。 又hựu 彼bỉ 天thiên 死tử 還hoàn 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 許hứa 有hữu 業nghiệp 感cảm 多đa 生sanh 報báo 故cố (# 總tổng 而nhi 言ngôn 之chi 。 通thông 生sanh 四tứ 禪thiền )# 。


及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 者giả (# 至chí )# 非phi 聖thánh 所sở 起khởi 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 三tam 位vị 。 總tổng 別biệt 可khả 知tri 。 此thử 別biệt 初sơ 也dã 。 令linh 身thân 安an 和hòa 者giả 。 測trắc 有hữu 心tâm 也dã 。 言ngôn 現hiện 法pháp 必tất 退thoái 者giả 。 基cơ 云vân 。 有hữu 不bất 還hoàn 引dẫn 。 說thuyết 通thông 後hậu 報báo 故cố 。 有hữu 還hoàn 修tu 者giả 。 生sanh 彼bỉ 天thiên 故cố 。 然nhiên 此thử 受thọ 果quả 通thông 立lập 坐tọa 臥ngọa 。 唯duy 無vô 行hành 者giả 。 因nhân 修tu 爾nhĩ 故cố 。 四tứ 業nghiệp 通thông 三tam 者giả 。 正chánh 理lý 十thập 二nhị 。 薩tát 婆bà 多đa 宗tông 。 唯duy 順thuận 生sanh 受thọ 。 一nhất 類loại 師sư 執chấp 順thuận 生sanh 不bất 定định 。 成thành 此thử 入nhập 聖thánh 容dung 不bất 受thọ 故cố (# 測trắc 云vân 。 經kinh 部bộ 也dã 。 寂tịch 云vân 大Đại 乘Thừa 入nhập 聖thánh 通thông 斷đoạn 。 定định 業nghiệp 別biệt 故cố )# 。 大Đại 乘Thừa 通thông 三tam 。 基cơ 云vân 。 色sắc 界giới 後hậu 起khởi 。 方phương 受thọ 此thử 報báo 。 故cố 通thông 後hậu 報báo 。 有hữu 失thất 諸chư 定định 不bất 生sanh 上thượng 者giả 。 故cố 通thông 不bất 定định 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 中trung 。 初sơ 師sư 云vân 。 設thiết 不bất 生sanh 上thượng 亦diệc 成thành 後hậu 報báo 。 還hoàn 生sanh 欲dục 界giới 重trọng/trùng 修tu 助trợ 故cố 。 若nhược 退thoái 生sanh 上thượng 。 必tất 不bất 能năng 起khởi 。 無vô 說thuyết 力lực 故cố 。 慧tuệ 解giải 劣liệt 故cố 。 如như 五ngũ 十thập 六lục 。 先tiên 於ư 此thử 起khởi 。 後hậu 於ư 色sắc 界giới 受thọ 報báo 。 不bất 言ngôn 起khởi 定định 故cố 。 後hậu 師sư 言ngôn 。 五ngũ 十thập 六lục 云vân 。 先tiên 於ư 此thử 起khởi 者giả 。 初sơ 起khởi 定định 也dã 。 後hậu 色sắc 界giới 者giả 。 後hậu 起khởi 定định 也dã 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 當đương 受thọ 彼bỉ 果quả 。 出xuất 受thọ 果quả 也dã 。 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 者giả 。 此thử 定định 唯duy 是thị 加gia 行hành 得đắc 故cố 。 退thoái 定định 不bất 退thoái 。 所sở 伏phục 下hạ 染nhiễm 。 生sanh 第đệ 四tứ 禪thiền 。 三tam 天thiên 後hậu 起khởi 。 況huống 下hạ 三tam 禪thiền 。 於ư 理lý 無vô 妨phương 。 若nhược 不bất 總tổng 退thoái 色sắc 界giới 諸chư 定định 。 雖tuy 退thoái 無vô 想tưởng 。 名danh 後hậu 起khởi 故cố 。 基cơ 疏sớ/sơ 一nhất 云vân 。 若nhược 退thoái 此thử 第đệ 必tất 起khởi 下hạ 染nhiễm 。 故cố 第đệ 四tứ 禪thiền 無vô 重trọng/trùng 起khởi 義nghĩa (# 證chứng 云vân 此thử 不bất 正chánh 義nghĩa 不bất 順thuận 論luận 故cố )# 。 非phi 但đãn 猒# 想tưởng 。 亦diệc 欣hân 報báo 故cố 。 體thể 唯duy 有hữu 流lưu 。 人nhân 非phi 聖thánh 起khởi 。


滅diệt 盡tận 定định 者giả (# 至chí )# 滅diệt 盡tận 定định 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 位vị 也dã 。 已dĩ 伏phục 惑hoặc 離ly 無vô 所sở 有hữu 貪tham 者giả 。 伏phục 謂vị 蹔tạm 伏phục 。 離ly 即tức 永vĩnh 斷đoạn 。 有hữu 頂đảnh 不bất 定định 。 亦diệc 不bất 離ly 故cố 。 此thử 通thông 獨Độc 覺Giác 。 獨Độc 覺Giác 有hữu 二nhị 。 基cơ 云vân 。 部bộ 行hành 亦diệc 有hữu 不bất 得đắc 。 如như 聲Thanh 聞Văn 故cố 。 獨độc 一nhất 者giả 必tất 得đắc 。 許hứa 同đồng 佛Phật 故cố 。 如như 俱câu 舍xá 頌tụng 。 成thành 佛Phật 得đắc 非phi 前tiền 。 三tam 十thập 四tứ 念niệm 故cố 。 西tây 方phương 有hữu 說thuyết 。 菩Bồ 薩Tát 學học 位vị 。 先tiên 起khởi 此thử 定định 。 迦ca 濕thấp 彌di 羅la 毗tỳ 婆bà 沙sa 師sư 說thuyết 。 非phi 先tiên 起khởi 見kiến 道đạo 十thập 六lục 念niệm 。 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 十thập 八bát 。 無vô 容dung 起khởi 餘dư 心tâm 。 故cố 盡tận 智trí 時thời 。 方phương 說thuyết 得đắc 之chi 。 於ư 起khởi 滅diệt 定định 。 得đắc 自tự 在tại 故cố 。 言ngôn 止chỉ 息tức 想tưởng 者giả 。 簡giản 修tu 無vô 想tưởng 。 執chấp 永vĩnh 出xuất 離ly 。 求cầu 無vô 想tưởng 天thiên 。 究Cứu 竟Cánh 涅Niết 槃Bàn 。 言ngôn 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 者giả 。 測trắc 云vân 。 依y 非phi 想tưởng 地địa 。 微vi 微vi 心tâm 時thời 。 種chủng 上thượng 假giả 立lập 。 二nhị 十thập 二nhị 不bất 相tương 應ứng 。 謂vị 滅diệt 遍biến 行hành 。 別biệt 境cảnh 善thiện 識thức 。 通thông 於ư 新tân 舊cựu 無vô 漏lậu 立lập (# 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 依y 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 立lập 一nhất 無vô 心tâm 位vị 。 非phi 謂vị 二nhị 十thập 二nhị 滅diệt 盡tận 定định 。 如như 有hữu 心tâm 定định 攝nhiếp 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 惟duy 初sơ 卷quyển 似tự 依y 新tân 種chủng 。 重trọng/trùng 極cực 增tăng 上thượng 厭yếm 心tâm 種chủng 故cố 。 然nhiên 今kim 釋thích 意ý 由do 新tân 種chủng 力lực 。 令linh 法pháp 爾nhĩ 種chủng 有hữu 防phòng 心tâm 用dụng 。 無vô 想tưởng 亦diệc 爾nhĩ )# 。 三tam 品phẩm 修tu 中trung 。 基cơ 云vân 。 非phi 以dĩ 上thượng 中trung 下hạ 根căn 。 說thuyết 有hữu 三tam 品phẩm 。 不bất 癈phế 中trung 根căn 上thượng 修tu 。 上thượng 根căn 中trung 修tu 等đẳng 故cố 。 又hựu 解giải 。 以dĩ 根căn 三tam 品phẩm 。 修tu 亦diệc 三tam 品phẩm 。 若nhược 練luyện 根căn 已dĩ 修tu 成thành 勝thắng 品phẩm (# 初sơ 解giải 不bất 然nhiên 。 動động 根căn 性tánh 應ưng 有hữu 退thoái 故cố 。 今kim 存tồn 後hậu 解giải 。 謂vị 退thoái 法pháp 根căn 。 為vi 下hạ 品phẩm 修tu 。 以dĩ 必tất 退thoái 故cố 。 思tư 法pháp 護hộ 法Pháp 中trung 品phẩm 修tu 。 若nhược 思tư 惟duy 等đẳng 亦diệc 不bất 退thoái 故cố 。 安an 住trụ 堪kham 達đạt 不bất 動động 為vi 上thượng 。 必tất 不bất 退thoái 故cố )# 。 言ngôn 遊du 觀quan 者giả 。 不bất 斷đoạn 惑hoặc 故cố 。 如như 六lục 十thập 二nhị 。 滅diệt 定định 無vô 漏lậu 。 簡giản 薩tát 婆bà 多đa 。 是thị 流lưu 故cố 。 餘dư 地địa 心tâm 後hậu 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 者giả 。 有hữu 起khởi 定định 故cố 。 如như 顯hiển 揚dương 十thập 八bát 云vân 。 若nhược 曾tằng 串xuyến 習tập 。 能năng 從tùng 欲dục 界giới 入nhập 色sắc 界giới 心tâm 。 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 三tam 百bách 五ngũ 十thập 。 瑜du 伽già 十thập 二nhị 。 文văn 有hữu 相tương 違vi 。 如như 大đại 論luận 記ký 會hội 釋thích 。 從tùng 餘dư 地địa 入nhập 。 屬thuộc 何hà 地địa 耶da 。 三tam 藏tạng 兩lưỡng 釋thích 云vân 。 要yếu 依y 入nhập 定định 心tâm 種chủng 立lập 故cố 。 隨tùy 從tùng 何hà 地địa 即tức 屬thuộc 彼bỉ 地địa 。 一nhất 云vân 。 由do 餘dư 地địa 心tâm 擊kích 發phát 非phi 想tưởng 微vi 微vi 心tâm 種chủng 。 令linh 有hữu 遮già 用dụng 。 基cơ 云vân 後hậu 勝thắng 。 順thuận 諸chư 教giáo 故cố 。 言ngôn 顯hiển 屬thuộc 道Đạo 諦Đế 者giả 。 簡giản 薩tát 婆bà 多đa 。 但đãn 是thị 道Đạo 諦Đế 學học 無Vô 學Học 二nhị 。 鄔ổ 陀đà 夷di 者giả 。 此thử 云vân 出xuất 現hiện 。 日nhật 出xuất 時thời 生sanh 故cố 。 此thử 沙Sa 彌Di 是thị 阿A 難Nan 弟đệ 子tử 。 如như 婆bà 沙sa 百bách 五ngũ 十thập 三tam 引dẫn 經kinh 廣quảng 說thuyết 。 舍Xá 利Lợi 子Tử 云vân 。 生sanh 意ý 成thành 天thiên 數số 入nhập 滅diệt 定định 。 沙Sa 彌Di 語ngữ 言ngôn 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。


佛Phật 告cáo 沙Sa 彌Di 。


汝nhữ 意ý 成thành 意ý 成thành 天thiên 非phi 想tưởng 處xứ 耶da 。 彼bỉ 答đáp 如như 是thị 。


佛Phật 告cáo 愚ngu 人nhân 。


薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 不bất 還hoàn 退thoái 或hoặc 。 生sanh 色sắc 界giới 天thiên 。 後hậu 起khởi 滅diệt 定định 。 沙Sa 彌Di 謬mậu 處xứ 。 故cố 佛Phật 訶ha 之chi 。 今kim 大Đại 乘Thừa 生sanh 非phi 想tưởng 等đẳng 實thật 起khởi 滅diệt 定định 故cố 。 責trách 沙Sa 彌Di 。 如như 五ngũ 十thập 六lục 。 未vị 建kiến 立lập 藏tạng 識thức 教giáo 。 不bất 說thuyết 無vô 色sắc 入nhập 滅diệt 定định 故cố (# 測trắc 云vân 。 大đại 品phẩm 涅Niết 槃Bàn 等đẳng 經kinh 及cập 諸chư 小Tiểu 乘Thừa 名danh 未vị 建kiến 立lập )# 。 異dị 生sanh 不bất 能năng 伏phục 滅diệt 有hữu 頂đảnh 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 心tâm 心tâm 所sở 者giả 。 據cứ 實thật 不bất 伏phục 三tam 界giới 見kiến 惑hoặc 。 且thả 就tựu 共cộng 許hứa 最tối 後hậu 處xứ 說thuyết 。 薩tát 婆bà 多đa 說thuyết 。 異dị 生sanh 不bất 能năng 伏phục 非phi 想tưởng 惑hoặc 。 而nhi 能năng 永vĩnh 斷đoạn 下hạ 八bát 地địa 中trung 見kiến 修tu 惑hoặc 故cố 。 言ngôn 隨tùy 應ứng 後hậu 得đắc 者giả 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 空không 。 菩Bồ 薩Tát 二nhị 空không 故cố 。 斷đoạn 俱câu 生sanh 中trung 。 測trắc 云vân 。 初sơ 義nghĩa 難Nan 陀Đà 。 後hậu 義nghĩa 安an 慧tuệ 護hộ 法Pháp 等đẳng 言ngôn 。 唯duy 說thuyết 不bất 還hoàn 等đẳng 者giả 。 五ngũ 十thập 三tam 說thuyết 。 有hữu 學học 入nhập 者giả 。 謂vị 不bất 還hoàn 故cố 。 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 第đệ 三tam 亦diệc 爾nhĩ 。 基cơ 測trắc 云vân 。 後hậu 義nghĩa 為vi 勝thắng 。 順thuận 對đối 法pháp 四tứ 句cú 故cố 。 謂vị 第đệ 二nhị 句cú 。 聖thánh 得đắc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 猒# 無vô 色sắc 生sanh 。 不bất 斷đoạn 第đệ 四tứ 。 捨xả 斷đoạn 結kết 道đạo 。 依y 勝thắng 進tiến 道đạo 。 入nhập 無vô 色sắc 定định 。 爾nhĩ 時thời 捨xả 斷đoạn 。 而nhi 依y 伏phục 道đạo 入nhập 上thượng 定định 故cố 。 然nhiên 鄔ổ 陀đà 夷di 經Kinh 云vân 。 超siêu 段đoạn 食thực 天thiên 生sanh 意ý 成thành 者giả 。 顯hiển 六Lục 欲Dục 天Thiên 必tất 不bất 起khởi 故cố 。 非phi 謂vị 超siêu 處xứ 一nhất 切thiết 後hậu 起khởi (# 初sơ 師sư 會hội 云vân 。 覺giác 師sư 子tử 意ý 。 且thả 說thuyết 近cận 處xứ 。 不bất 兼kiêm 下hạ 三tam 禪thiền )# 。 後hậu 不bất 斷đoạn 退thoái 生sanh 上thượng 地địa 者giả 。 將tương 命mạng 終chung 時thời 。 不bất 以dĩ 無vô 漏lậu 斷đoạn 。 亦diệc 不bất 退thoái 所sở 伏phục 。 應ưng 生sanh 非phi 想tưởng 故cố 。 答đáp 意ý 有hữu 二nhị 。 一nhất 假giả 設thiết 引dẫn 例lệ 答đáp 。 二nhị 依y 實thật 正chánh 理lý 答đáp 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 謂vị 不bất 還hoàn 者giả 。 但đãn 以dĩ 種chủng 潤nhuận 故cố 。 斷đoạn 種chủng 方phương 生sanh 上thượng 。 有hữu 下hạ 能năng 潤nhuận 種chủng 。 礙ngại 上thượng 地địa 生sanh 故cố (# 基cơ 云vân 。 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 隨tùy 眠miên 潤nhuận 生sanh 。 謂vị 見kiến 諦Đế 者giả 。 唯duy 第đệ 三tam 果quả 。 測trắc 云vân 不bất 還hoàn 唯duy 種chủng 潤nhuận 。 約ước 中trung 有hữu 說thuyết 。 〔# 中trung 〕# 沒một 心tâm 常thường 染nhiễm 汙ô 者giả 。 約ước 潤nhuận 生sanh 有hữu 。 皆giai 不bất 盡tận 理lý 。 如như 對đối 法pháp 記ký 大đại 論luận 記ký 故cố )# 。 樞xu 要yếu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 不bất 還hoàn 生sanh 自tự 地địa 者giả 。 以dĩ 現hiện 行hành 潤nhuận 未vị 離ly 欲dục 故cố 。 一nhất 云vân 。 設thiết 生sanh 自tự 地địa 。 亦diệc 唯duy 種chủng 潤nhuận 。 有hữu 圓viên 道đạo 故cố (# 於ư 此thử 〔# 取thủ 〕# 捨xả 如như 對đối 法pháp 記ký 。 樞xu 要yếu 有hữu 亦diệc 問vấn 答đáp 。 範phạm 說thuyết 有hữu 八bát 問vấn 答đáp 。 前tiền 已dĩ 理lý 盡tận 。 不bất 要yếu 不bất 取thủ 。 寂tịch 云vân 。 有hữu 初sơ 二nhị 果quả 生sanh 所sở 伏phục 〔# 他tha 〕# 種chủng 潤nhuận 生sanh 。 未vị 伏phục 同đồng 凡phàm 。 今kim 亦diệc 不bất 依y 。 違vi 教giáo 理lý 故cố )# 。 論luận 已dĩ 說thuyết 入nhập 遠viễn 地địa 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 六lục 十thập 二nhị 云vân 。 唯duy 除trừ 遠viễn 地địa 。 餘dư 不bất 能năng 行hành 。 經kinh 說thuyết 六lục 地địa 起khởi 滅diệt 定định 者giả 。 楞lăng 伽già 第đệ 七thất 。


佛Phật 告cáo 大đại 慧tuệ 。


菩Bồ 薩Tát 從tùng 初sơ 。 地địa 乃nãi 至chí 六lục 地địa 入nhập 滅diệt 定định 故cố 。 基cơ 云vân 。 初sơ 悲bi 增tăng 上thượng 。 後hậu 智trí 增tăng 上thượng 。 或hoặc 智trí 悲bi 等đẳng 。 而nhi 所sở 樂lạc 別biệt 。 謂vị 悕hy 故cố 伏phục 。 不bất 悕hy 不bất 伏phục 。 寧ninh 知tri 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 亦diệc 起khởi 。 謂vị 大đại 論luận 云vân 。 不bất 退thoái 菩Bồ 薩Tát 。 入nhập 滅diệt 定định 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 云vân 何hà 。 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 。 不bất 許hứa 菩Bồ 薩Tát 能năng 入nhập 滅diệt 定định 。 三tam 藏tạng 三tam 釋thích 。 一nhất 云vân 。 實thật 不bất 入nhập 定định 。 然nhiên 約ước 力lực 能năng 假giả 說thuyết 入nhập 也dã 。 一nhất 云vân 。 定định 性tánh 入nhập 定định 。 但đãn 遮già 不bất 定định 。 樂nhạo/nhạc/lạc 寂tịch 滅diệt 故cố 。 一nhất 云vân 。 化hóa 相tương/tướng 不bất 宜nghi 入nhập 。 實thật 行hạnh 具cụ 修tu 故cố 。


無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 (# 至chí )# 無vô 睡thụy 悶muộn 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 五ngũ 位vị 也dã 。 大đại 論luận 睡thụy 悶muộn 意ý 識thức 業nghiệp 者giả 。 總tổng 取thủ 意ý 識thức 相tương 應ứng 為vi 體thể 。 以dĩ 彼bỉ 輕khinh 故cố 。 今kim 此thử 無vô 心tâm 。 論luận 出xuất 二nhị 解giải 。 初sơ 云vân 。 疲bì 等đẳng 遮già 六lục 識thức 時thời 身thân 之chi 分phần 位vị 。 名danh 為vi 睡thụy 悶muộn 。 無vô 別biệt 數số 法pháp 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 雖tuy 無vô 心tâm 心tâm 所sở 。 心tâm 所sở 所sở 引dẫn 。 或hoặc 不bất 自tự 在tại 。 似tự 有hữu 彼bỉ 時thời 。 假giả 名danh 睡thụy 眠miên 。 悶muộn 無vô 數số 法pháp 。 不bất 言ngôn 由do 似tự 。 疲bì 極cực 風phong 熱nhiệt 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 大đại 論luận 睡thụy 悶muộn 多đa 緣duyên 。 後hậu 復phục 次thứ 云vân 。 俱câu 觸xúc 處xứ 攝nhiếp 。 對đối 法pháp 疲bì 悶muộn 。 為vi 觸xúc 處xứ 故cố 。 基cơ 云vân 。 有hữu 心tâm 悶muộn 觸xúc 。 所sở 引dẫn 身thân 位vị 。 悶muộn 觸xúc 之chi 果quả 。 體thể 亦diệc 悶muộn 攝nhiếp 。 疲bì 果quả 亦diệc 爾nhĩ 。 唯duy 本bổn 識thức 境cảnh (# 所sở 依y 大đại 種chủng 非phi 疲bì 等đẳng 假giả )# 。 又hựu 有hữu 別biệt 解giải 。 即tức 無vô 心tâm 位vị 。 現hiện 有hữu 色sắc 蘊uẩn 。 為vi 此thử 二nhị 體thể (# 此thử 不bất 順thuận 論luận 。 但đãn 言ngôn 身thân 位vị 不bất 言ngôn 色sắc 故cố 。 已dĩ 上thượng 諸chư 釋thích 二nhị 疏sớ/sơ 皆giai 同đồng )# 。 依y 後hậu 復phục 次thứ 。 無vô 色sắc 死tử 生sanh 。 豈khởi 觸xúc 處xứ 悶muộn 。 測trắc 云vân 。 觸xúc 謂vị 欲dục 色sắc 。 若nhược 無vô 色sắc 悶muộn 。 異dị 熟thục 四tứ 蘊uẩn 。 樞xu 要yếu 云vân 。 無vô 色sắc 生sanh 死tử 悶muộn 。 即tức 本bổn 識thức 相tương 應ứng 六lục 數số 也dã (# 論luận 二nhị 復phục 次thứ 以dĩ 初sơ 為vi 勝thắng )# 。 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 二nhị 疏sớ/sơ 云vân 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 不bất 同đồng 。 有hữu 部bộ 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 睡thụy 悶muộn 而nhi 無vô 滅diệt 定định 。 如Như 來Lai 有hữu 三tam 。 睡thụy 而nhi 無vô 夢mộng 。 觀quán 云vân 。 但đãn 受thọ 變biến 易dị 皆giai 唯duy 有hữu 一nhất 。 五ngũ 無vô 心tâm 中trung 二nhị 定định 唯duy 善thiện 。 餘dư 三tam 無vô 記ký 。 此thử 等đẳng 諸chư 門môn 准chuẩn 之chi 可khả 解giải 。


是thị 故cố 八bát 識thức (# 至chí )# 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 無vô 故cố 。


述thuật 曰viết 。 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 總tổng 結kết 中trung 。 正chánh 結kết 問vấn 答đáp 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 至chí 隨tùy 識thức 數số 。 立lập 一nhất 有hữu 情tình 。 一nhất 身thân 唯duy 有hữu 一nhất 無vô 問vấn 緣duyên 。 皆giai 薩tát 婆bà 多đa 。 依y 自tự 宗tông 難nạn/nan 。 言ngôn 他tha 分phần/phân 心tâm 者giả 。 如như 他tha 界giới 心tâm 漏lậu 無vô 等đẳng 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 依y 命mạng 根căn 數số 。 亦diệc 通thông 小Tiểu 乘Thừa 。 正chánh 理lý 師sư 云vân 。 命mạng 根căn 能năng 有hữu 情tình 識thức 。 名danh 為vi 有hữu 情tình 。 設thiết 無vô 心tâm 位vị 。 有hữu 過quá 等đẳng 識thức 。 名danh 有hữu 情tình 故cố 。 後hậu 復phục 次thứ 意ý 唯duy 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 雖tuy 依y 諸chư 蘊uẩn 假giả 立lập 有hữu 情tình 。 從tùng 第đệ 八bát 識thức 。 為vi 一nhất 者giả 故cố 。 既ký 許hứa 此thử 一nhất 引dẫn 多đa 心tâm 所sở 者giả 。 且thả 抑ức 言ngôn 也dã 。 誰thùy 定định 言ngôn 下hạ 。 申thân 正chánh 義nghĩa 也dã 。 大Đại 乘Thừa 大đại 眾chúng 部bộ 等đẳng 。 許hứa 此thử 緣duyên 名danh 多đa 故cố 。 言ngôn 應ưng 不bất 明minh 了liễu 者giả 。 量lượng 云vân 。 汝nhữ 五ngũ 後hậu 意ý 應ưng 不bất 明minh 了liễu 。 散tán 緣duyên 過quá 去khứ 故cố 。 如như 緣duyên 久cửu 滅diệt 。 散tán 言ngôn 為vi 簡giản 宿túc 住trụ 通thông 也dã 。 難nạn/nan 非phi 專chuyên 了liễu 何hà 須tu 同đồng 勝thắng 。 故cố 重trọng/trùng 釋thích 云vân 。 能năng 明minh 了liễu 取thủ 。 此thử 明minh 了liễu 者giả 。 分phân 明minh 深thâm 取thủ 。 言ngôn 體thể 數số 異dị 故cố 者giả 。 基cơ 云vân 。 有hữu 二nhị 種chủng 異dị 。 一nhất 體thể 異dị 。 眼nhãn 等đẳng 根căn 體thể 各các 別biệt 故cố 。 二nhị 數số 異dị 。 所sở 依y 多đa 少thiểu 不bất 同đồng 故cố 。 設thiết 雖tuy 同đồng 境cảnh 。 闕khuyết 四tứ 義nghĩa 故cố 。 如như 五ngũ 根căn 識thức 。 不bất 相tương 應ứng 也dã 。 定định 異dị 應ưng 非phi 因nhân 果quả 性tánh 者giả 。 如như 麥mạch 與dữ 豆đậu 非phi 因nhân 果quả 故cố 。 依y 理lý 世thế 俗tục 者giả 。 依y 第đệ 二nhị 重trọng/trùng 道Đạo 理lý 世thế 俗tục 。 以dĩ 別biệt 別biệt 相tướng 蘊uẩn 等đẳng 攝nhiếp 故cố 。 若nhược 依y 究cứu 竟cánh 一nhất 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 心tâm 言ngôn 路lộ 絕tuyệt 。 如như 楞lăng 伽già 經kinh 第đệ 十thập 頌tụng 也dã 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 云vân 。 體thể 為vi 所sở 相tương/tướng 。 用dụng 為vi 能năng 相tương/tướng (# 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 。 堅kiên 等đẳng 能năng 相tương/tướng 。 地địa 等đẳng 所sở 相tương/tướng 。 更cánh 有hữu 多đa 釋thích 。 今kim 存tồn 能năng 取thủ 。 所sở 取thủ 相tương/tướng 無vô )# 。


已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 (# 至chí )# 故cố 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。


所sở 變biến 也dã 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 標tiêu 故cố 。 釋thích 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 契khế 會hội 中trung 道đạo 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 故cố 。 問vấn 答đáp 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 中trung 有hữu 二nhị 釋thích 。 初sơ 三tam 分phần/phân 釋thích 。 後hậu 二nhị 分phần 釋thích 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 者giả 。 如như 般Bát 若Nhã 經kinh 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 無vô 如như 夢mộng 。 解giải 云vân 。 夢mộng 相tương/tướng 之chi 有hữu 。 即tức 是thị 有hữu 為vi 。 夢mộng 性tánh 之chi 空không 即tức 無vô 為vi 故cố 。 言ngôn 有hữu 極cực 成thành 者giả 。 大đại 小tiểu 共cộng 許hứa 。 不bất 須tu 成thành 也dã 。


由do 何hà 教giáo 理lý (# 至chí )# 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 問vấn 答đáp 。 答đáp 中trung 有hữu 四tứ 。 教giáo 故cố 。 理lý 故cố 。 結kết 釋thích 難nạn/nan 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 確xác 者giả 實thật 也dã 。 謂vị 引dẫn 六lục 教giáo 。 一nhất 十Thập 地Địa 經kinh 第đệ 八bát 云vân 。 佛Phật 子tử 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 基cơ 云vân 。 且thả 能năng 起khởi 執chấp 虗hư 妄vọng 心tâm 故cố 。 但đãn 言ngôn 三tam 界giới 。 不bất 爾nhĩ 無vô 漏lậu 應ưng 非phi 唯duy 識thức 。 二nhị 界giới 可khả 爾nhĩ 。 立lập 無vô 色sắc 界giới 。 豈khởi 不bất 相tương 符phù 。 此thử 不bất 然nhiên 也dã 。 非phi 但đãn 色sắc 無vô 名danh 唯duy 識thức 故cố 。 如như 經kinh 部bộ 執chấp 。 無vô 色sắc 界giới 心tâm 。 所sở 取thủ 境cảnh 義nghĩa 。 顯hiển 現hiện 所sở 依y 。 恐khủng 彼bỉ 執chấp 境cảnh 。 非phi 心tâm 等đẳng 故cố 。 二nhị 解giải 深thâm 密mật 第đệ 三tam 。 三tam 楞lăng 伽già 經kinh 。 四tứ 無vô 垢cấu 稱xưng 。 五ngũ 阿a 毗tỳ 達đạt 摩ma 經kinh 。 六lục 厚hậu 嚴nghiêm 經kinh 頌tụng 。 其kỳ 四tứ 種chủng 智trí 從tùng 境cảnh 得đắc 名danh 。 依y 主chủ 釋thích 也dã 。 所sở 見kiến 各các 異dị 者giả 。 鬼quỷ 等đẳng 膿nùng 河hà 。 魚ngư 等đẳng 宅trạch 路lộ 。 天thiên 瑠lưu 璃ly 地địa 。 人nhân 清thanh 水thủy 故cố 。 非phi 實thật 有hữu 境cảnh 。 識thức 現hiện 可khả 得đắc 者giả 。 已dĩ 破phá 有hữu 部bộ 必tất 緣duyên 實thật 境cảnh 。 今kim 約ước 本bổn 質chất 。 顯hiển 經kinh 部bộ 說thuyết 。 隨tùy 三tam 智trí 轉chuyển 。 一nhất 者giả 定định 力lực 隨tùy 欲dục 變biến 化hóa 。 二nhị 者giả 智trí 力lực 觀quán 諸chư 門môn 義nghĩa 。 三tam 者giả 證chứng 智trí 無vô 所sở 得đắc 。 (# 廣quảng 如như 對đối 法pháp 論luận 記ký )# 。


極cực 成thành 眼nhãn 等đẳng 識thức (# 至chí )# 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 理lý 也dã 。 有hữu 四tứ 比tỉ 量lượng 。 初sơ 二nhị 能năng 緣duyên 不bất 親thân 取thủ 外ngoại 。 後hậu 二nhị 所sở 緣duyên 不bất 離ly 能năng 緣duyên 。 初sơ 五ngũ 識thức 量lượng 。 言ngôn 總tổng 意ý 別biệt 。 別biệt 五ngũ 量lượng 故cố 。 總tổng 無vô 喻dụ 故cố 。 且thả 如như 極cực 成thành 眼nhãn 識thức 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 色sắc 。 以dĩ 五ngũ 識thức 中trung 。 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 如như 餘dư 四tứ 識thức 。 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 耳nhĩ 等đẳng 聲thanh 等đẳng 。 破phá 有hữu 部bộ 等đẳng 。 親thân 緣duyên 外ngoại 故cố 。 基cơ 云vân 。 極cực 成thành 者giả 。 簡giản 不bất 共cộng 許hứa 。 大Đại 乘Thừa 他tha 方phương 佛Phật 眼nhãn 識thức 。 小Tiểu 乘Thừa 佛Phật 非phi 無vô 漏lậu 識thức 。 最tối 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 善thiện 眼nhãn 識thức 。 各các 有hữu 自tự 他tha 不bất 極cực 成thành 故cố (# 上thượng 古cổ 相tương/tướng 傳truyền 。 共cộng 比tỉ 量lượng 中trung 自tự 法pháp 他tha 皆giai 得đắc 不bất 定định 。 此thử 應ưng 除trừ 謬mậu 。 何hà 者giả 。 彼bỉ 應ưng 以dĩ 自tự 佛Phật 有hữu 漏lậu 識thức 。 於ư 極cực 成thành 識thức 。 作tác 不bất 定định 過quá 。 許hứa 佛Phật 有hữu 漏lậu 識thức 親thân 緣duyên 外ngoại 色sắc 故cố 。 此thử 論luận 上thượng 下hạ 此thử 例lệ 雖tuy 多đa 。 無vô 不bất 定định 過quá 。 知tri 共cộng 量lượng 中trung 必tất 以dĩ 共cộng 法pháp 。 方phương 作tác 不bất 定định 。 廣quảng 述thuật 彼bỉ 義nghĩa 。 如như 因nhân 明minh 記ký )# 。 判phán 比tỉ 量lượng 云vân 。 除trừ 不bất 共cộng 許hứa 。 及cập 二nhị 同đồng 許hứa 。 故cố 言ngôn 極cực 成thành 。 為vi 離ly 有hữu 法pháp 。 不bất 成thành 相tương/tướng 符phù 過quá 故cố 。 二nhị 同đồng 許hứa 者giả 。 為vi 同đồng 喻dụ 故cố (# 若nhược 立lập 同đồng 許hứa 。 翳ế 眼nhãn 眼nhãn 識thức 不bất 親thân 緣duyên 外ngoại 。 立lập 已dĩ 成thành 也dã 。 然nhiên 以dĩ 極cực 成thành 簡giản 者giả 非phi 也dã )# 。 舉cử 耳nhĩ 等đẳng 識thức 為vi 同đồng 喻dụ 者giả 。 即tức 相tương 違vi 過quá 。 能năng 成thành 不bất 緣duyên 。 即tức 體thể 色sắc 故cố (# 法pháp 差sai 別biệt 也dã )# 。 若nhược 以dĩ 不bất 極cực 成thành 而nhi 作tác 不bất 定định 者giả 。 即tức 於ư 前tiền 所sở 立lập 。 亦diệc 作tác 不bất 定định 故cố (# 謂vị 以dĩ 他tha 方phương 佛Phật 識thức 不bất 定định 。 彼bỉ 亦diệc 應ưng 於ư 大Đại 乘Thừa 本bổn 量lượng 。 以dĩ 佛Phật 有hữu 漏lậu 識thức 作tác 不bất 定định 故cố )# 故cố 今kim 喻dụ 云vân 如như 餘dư 翳ế 眼nhãn 者giả 。 見kiến 毛mao 等đẳng 二nhị 月nguyệt 。 證chứng 云vân 。 外ngoại 宗tông 若nhược 許hứa 翳ế 眼nhãn 識thức 緣duyên 。 即tức 識thức 毛mao 月nguyệt 。 雖tuy 引dẫn 耳nhĩ 識thức 。 即tức 翳ế 為ví 喻dụ 。 於ư 彼bỉ 相tương 違vi 。 作tác 不bất 定định 失thất 。 若nhược 不bất 許hứa 緣duyên 。 雖tuy 引dẫn 翳ế 眼nhãn 識thức 。 亦diệc 有hữu 相tương 違vi 失thất 。 義nghĩa 同đồng 耳nhĩ 識thức 。 故cố 喻dụ 耳nhĩ 等đẳng 。 於ư 理lý 為vi 定định 。 然nhiên 彼bỉ 相tương 違vi 有hữu 相tương/tướng 符phù 過quá 。 大Đại 乘Thừa 諸chư 法pháp 。 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 亦diệc 許hứa 不bất 緣duyên 即tức 識thức 色sắc 故cố (# 如như 解giải 深thâm 密mật 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 取thủ 少thiểu 法pháp )# 。 又hựu 違vi 教giáo 失thất 。 經kinh 識thức 所sở 緣duyên 識thức 所sở 現hiện 故cố 。 至chí 教giáo 量lượng 攝nhiếp 。 前tiền 已dĩ 成thành 故cố (# 此thử 語ngữ 不bất 然nhiên 。 前tiền 未vị 信tín 解giải 。 今kim 重trọng/trùng 立lập 故cố )# 。 第đệ 二nhị 餘dư 識thức 者giả 。 第đệ 六lục 七thất 七thất 八bát 八bát 先tiên 成thành 。 許hứa 有hữu 法pháp 故cố 。 謂vị 識thức 性tánh 故cố 。 如như 五ngũ 識thức 也dã 。 第đệ 三tam 量lượng 者giả 。 此thử 諸chư 能năng 緣duyên 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 定định 非phi 離ly 此thử 。 自tự 能năng 緣duyên 見kiến 。 此thử 能năng 所sở 緣duyên 。 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 如như 彼bỉ 能năng 緣duyên 第đệ 四tứ 量lượng 者giả 。 色sắc 不bất 相tương 應ứng 。 及cập 無vô 為vi 等đẳng 。 諸chư 疎sơ 所sở 緣duyên 不bất 離ly 心tâm 等đẳng 。 以dĩ 是thị 法Pháp 故cố 。 如như 相tương 應ứng 法pháp (# 五ngũ 十thập 二nhị 說thuyết 。 無vô 亦diệc 法pháp 故cố 。 測trắc 意ý 通thông 取thủ 。 基cơ 云vân 。 唯duy 取thủ 有hữu 體thể 。 以dĩ 空không 花hoa 等đẳng 。 百bách 法pháp 蘊uẩn 等đẳng 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 因nhân 不bất 成thành 也dã )# 。 三tam 藏tạng 依y 此thử 量lượng 云vân 。 真chân 故cố 極cực 成thành 色sắc 不bất 離ly 於ư 眼nhãn 識thức 。 自tự 許hứa 初sơ 三tam 攝nhiếp 眼nhãn 所sở 不bất 攝nhiếp 故cố 。 猶do 如như 眼nhãn 根căn (# 如như 因nhân 明minh 記ký 已dĩ 廣quảng 思tư 釋thích )# 。


我ngã 法pháp 非phi 有hữu (# 至chí )# 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 結kết 也dã 。 初sơ 理lý 後hậu 教giáo 。 結kết 中trung 道đạo 故cố 。 此thử 二nhị 頌tụng 意ý 。 如như 中trung 邊biên 釋thích 。


若nhược 唯duy 內nội 識thức (# 至chí )# 應ưng 釋thích 此thử 疑nghi 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 釋thích 難nạn/nan 。 中trung 有hữu 八bát 難nạn 。 此thử 初sơ 四tứ 事sự 不bất 成thành 難nạn/nan 也dã 。 皆giai 如như 唯duy 識thức 二nhị 十thập 論luận 說thuyết 。


何hà 緣duyên 世Thế 尊Tôn (# 至chí )# 亦diệc 非phi 有hữu 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 六lục 二nhị 不bất 成thành 難nạn/nan 。 謂vị 若nhược 唯duy 識thức 應ưng 無vô 十thập 處xứ 。 此thử 亦diệc 如như 彼bỉ 。


此thử 唯duy 識thức 性tánh (# 至chí )# 說thuyết 前tiền 二nhị 頌tụng 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 唯duy 識thức 成thành 空không 難nạn/nan 。 謂vị 若nhược 法pháp 空không 。 唯duy 識thức 亦diệc 空không 。 此thử 問vấn 依y 他tha 名danh 唯duy 識thức 性tánh 。 解giải 云vân 不bất 爾nhĩ 。 徵trưng 曰viết 如như 何hà 。 釋thích 云vân 。 非phi 所sở 執chấp 故cố 。 非phi 無vô 離ly 言ngôn 。 後hậu 得đắc 正chánh 智trí 所sở 證chứng 約ước 性tánh 說thuyết 法Pháp 空không 故cố 。


若nhược 諸chư 色sắc 處xứ (# 至chí )# 餘dư 亦diệc 無vô 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 堅kiên 住trụ 不bất 成thành 難nạn/nan 。 答đáp 者giả 識thức 中trung 由do 有hữu 色sắc 等đẳng 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 。 似tự 色sắc 而nhi 現hiện 。 如như 攝nhiếp 論luận 第đệ 四tứ 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 於ư 非phi 義nghĩa 中trung 。 起khởi 義nghĩa 顛điên 倒đảo 。 應ưng 不bất 得đắc 有hữu 。 由do 此thử 無vô 染nhiễm 亦diệc 無vô 淨tịnh 也dã 。 如như 無vô 性tánh 釋thích 。 要yếu 息tức 雜tạp 染nhiễm 顯hiển 清thanh 淨tịnh 故cố 。 亂loạn 相tương/tướng 等đẳng 者giả 。 攝nhiếp 論luận 無vô 著trước 頌tụng 也dã 。 亂loạn 相tương/tướng 相tương/tướng 分phần/phân 與dữ 見kiến 為vi 因nhân 。 似tự 色sắc 為vi 因nhân 。 起khởi 妄vọng 心tâm 故cố 。 如như 次thứ 色sắc 識thức 。 及cập 非phi 色sắc 識thức 。 如như 彼bỉ 廣quảng 說thuyết 。


色sắc 等đẳng 外ngoại 境cảnh (# 至chí )# 是thị 實thật 外ngoại 色sắc 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 五ngũ 現hiện 量lượng 違vi 宗tông 難nạn/nan 。 現hiện 量lượng 證chứng 時thời 。 不bất 執chấp 為vi 外ngoại 者giả 。 基cơ 云vân 。 多đa 分phần 據cứ 實thật 五ngũ 俱câu 。 亦diệc 有hữu 意ý 識thức 妄vọng 執chấp 者giả 也dã 。 諸chư 處xứ 但đãn 說thuyết 五ngũ 俱câu 現hiện 量lượng 。 不bất 言ngôn 定định 爾nhĩ 故cố 。


若nhược 覺giác 時thời 色sắc (# 至chí )# 色sắc 境cảnh 唯duy 識thức 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 六lục 夢mộng 覺giác 相tương/tướng 難nạn/nan 。 此thử 如như 攝nhiếp 論luận 二nhị 十thập 唯duy 識thức 。


外ngoại 色sắc 實thật 無vô (# 至chí )# 色sắc 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 七thất 外ngoại 取thủ 他tha 心tâm 難nạn/nan 。 二nhị 十thập 唯duy 識thức 云vân 。 不bất 知tri 如như 佛Phật 境cảnh 。 安an 慧tuệ 云vân 。 佛Phật 親thân 取thủ 質chất 。 雖tuy 非phi 自tự 變biến 。 而nhi 亦diệc 是thị 心tâm 。 故cố 名danh 唯duy 識thức 。 西tây 方phương 二nhị 說thuyết 。 如như 彼bỉ 論luận 記ký 。


既ký 有hữu 異dị 境cảnh (# 至chí )# 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 八bát 異dị 境cảnh 非phi 唯duy 識thức 難nạn/nan 。 既ký 有hữu 他tha 心tâm 。 異dị 自tự 心tâm 之chi 境cảnh 。 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 有hữu 他tha 色sắc 等đẳng 故cố 。 何hà 法pháp 何hà 求cầu 者giả 。 何hà 果quả 法pháp 以dĩ 何hà 因nhân 求cầu 。 各các 有hữu 八bát 識thức 。 六lục 位vị 心tâm 所sở 自tự 體thể 分phần/phân 也dã 。 所sở 變biến 相tương 見kiến 。 色sắc 及cập 見kiến 也dã 。 分phần/phân 位vị 二nhị 十thập 四tứ 不bất 相tương 應ứng 空không 理lý 無vô 為vi 。


若nhược 唯duy 有hữu 識thức (# 至chí )# 至chí 分phân 別biệt 生sanh 。


述thuật 曰viết 。 本bổn 頌tụng 大đại 段đoạn 第đệ 三tam 釋thích 難nạn/nan 。 即tức 廣quảng 初sơ 頌tụng 由do 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 有hữu 種chủng 種chủng 相tương/tướng 轉chuyển 。 於ư 中trung 有hữu 七thất 。 合hợp 為vi 二nhị 段đoạn 。 初sơ 二nhị 頌tụng 釋thích 違vi 理lý 難nạn/nan 。 次thứ 五ngũ 頌tụng 釋thích 違vi 經kinh 難nạn/nan 。 初sơ 亦diệc 有hữu 二nhị 。 初sơ 頌tụng 釋thích 別biệt 法pháp 不bất 生sanh 難nạn/nan 。 後hậu 頌tụng 釋thích 相tương 續tục 不bất 成thành 難nạn/nan 。 此thử 初sơ 標tiêu 也dã 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 為vi 緣duyên 生sanh 故cố 。


述thuật 曰viết 。 初sơ 之chi 釋thích 中trung 有hữu 三tam 。 略lược 故cố 。 廣quảng 故cố 。 結kết 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 能năng 生sanh 等đẳng 流lưu 等đẳng 者giả 。 基cơ 云vân 。 種chủng 生sanh 現hiện 行hành 。 雖tuy 復phục 同đồng 時thời 。 種chủng 之chi 同đồng 類loại 。 亦diệc 名danh 等đẳng 流lưu 。 且thả 作tác 意ý 種chủng 。 望vọng 現hiện 識thức 等đẳng 。 是thị 士sĩ 用dụng 因nhân 。 第đệ 七thất 識thức 種chủng 。 望vọng 第đệ 八bát 親thân 增tăng 上thượng 因nhân 。 餘dư 一nhất 切thiết 法pháp 。 准chuẩn 此thử 應ưng 知tri 。 有hữu 展triển 轉chuyển 義nghĩa 者giả 。 伏phục 難nạn/nan 。 豈khởi 不bất 由do 種chủng 生sanh 現hiện 。 得đắc 離ly 繫hệ 耶da 。 故cố 非phi 頌tụng 意ý 也dã 。 頌tụng 言ngôn 分phân 別biệt 。 基cơ 云vân 。 唯duy 有hữu 漏lậu 下hạ 別biệt 准chuẩn 言ngôn 淨tịnh 亦diệc 然nhiên 故cố 。 觀quán 云vân 。 通thông 無vô 漏lậu 唯duy 亦diệc 釋thích 頌tụng 。 頌tụng 故cố 種chủng 非phi 識thức 者giả 。 𥼆# 麥mạch 等đẳng 也dã 。 後hậu 當đương 說thuyết 故cố 者giả 。 以dĩ 現hiện 行hành 法pháp 。 屬thuộc 頌tụng 第đệ 三tam 第đệ 四tứ 句cú 故cố 。 言ngôn 從tùng 生sanh 位vị 轉chuyển 至chí 熟thục 時thời 者giả 。 未vị 潤nhuận 潤nhuận 等đẳng 者giả 。 相tương 助trợ 者giả 。 同đồng 時thời 異dị 時thời 。 通thông 餘dư 三tam 緣duyên 。 唯duy 除trừ 因nhân 緣duyên 。 現hiện 望vọng 現hiện 行hành 非phi 因nhân 緣duyên 故cố 。 諸chư 淨tịnh 法pháp 起khởi 者giả 。 無vô 漏lậu 法pháp 也dã 。 以dĩ 淨tịnh 種chủng 現hiện 為vi 緣duyên 起khởi 故cố 。


所sở 說thuyết 種chủng 現hiện (# 至chí )# 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 有hữu 二nhị 。 緣duyên 故cố 。 生sanh 故cố 。 生sanh 故cố 初sơ 亦diệc 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 故cố 。 傍bàng 義nghĩa 故cố 。 正chánh 釋thích 有hữu 四tứ 。 此thử 初sơ 因nhân 緣duyên 也dã 。 謂vị 界giới 地địa 等đẳng 功công 能năng 差sai 別biệt 者giả 。 基cơ 云vân 。 等đẳng 取thủ 有hữu 漏lậu 無vô 色sắc 非phi 色sắc 等đẳng 。 各các 別biệt 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 名danh 言ngôn 種chủng 三tam 界giới 無vô 別biệt 者giả 。 非phi 也dã 。 違vi 此thử 文văn 故cố 。 界giới 繫hệ 別biệt 故cố 。 有hữu 難nạn/nan 。 心tâm 無vô 所sở 熏huân 。 可khả 非phi 能năng 熏huân 。 心tâm 所sở 依y 心tâm 。 何hà 不bất 能năng 熏huân 。 故cố 通thông 一nhất 聚tụ 。 非phi 簡giản 所sở 依y 獨độc 能năng 熏huân 也dã 。 基cơ 問vấn 。 心tâm 王vương 簡giản 心tâm 所sở 。 當đương 獨độc 為vi 所sở 熏huân 。 心tâm 所sở 簡giản 心tâm 王vương 。 獨độc 能năng 熏huân 何hà 妨phương 。 答đáp 。 心tâm 王vương 有hữu 自tự 在tại 。 自tự 在tại 獨độc 所sở 熏huân 。 心tâm 所sở 不bất 自tự 在tại 。 非phi 獨độc 即tức 能năng 熏huân 。 言ngôn 極cực 微vi 圓viên 故cố 者giả 。 基cơ 云vân 。 因nhân 位vị 第đệ 八bát 極cực 微vi 故cố 果quả 位vị 彼bỉ 聚tụ 極cực 圓viên 故cố 。 測trắc 云vân 。 上thượng 明minh 因nhân 已dĩ 。 此thử 釋thích 果quả 位vị 。 以dĩ 極cực 微vi 妙diệu 極cực 圓viên 滿mãn 故cố 。 有hữu 說thuyết 。 果quả 類loại 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 對đối 法pháp 第đệ 四tứ 。 六lục 因nhân 現hiện 等đẳng 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 然nhiên 顯hiển 揚dương 論luận 。 破phá 因nhân 緣duyên 故cố 。 有hữu 唯duy 說thuyết 種chủng 者giả 。 瑜du 伽già 第đệ 三tam 五ngũ 五ngũ 十thập 一nhất 三tam 十thập 八bát 等đẳng 。 然nhiên 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 現hiện 行hành 轉chuyển 識thức 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 餘dư 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 記ký 。


二nhị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 (# 至chí )# 無vô 間gian 緣duyên 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 緣duyên 中trung 有hữu 二nhị 。 出xuất 體thể 故cố 。 顯hiển 相tương/tướng 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 三tam 十thập 八bát 云vân 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 唯duy 心tâm 心tâm 所sở 等đẳng 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 體thể 等đẳng 故cố 。 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 各các 體thể 一nhất 故cố 。 二nhị 用dụng 等đẳng 故cố 。 一nhất 一nhất 通thông 引dẫn 後hậu 聚tụ 法pháp 故cố 。 初sơ 簡giản 異dị 聚tụ 。 後hậu 簡giản 相tương 似tự 。 法pháp 沙Sa 門Môn 義nghĩa 。 准chuẩn 前tiền 應ưng 知tri 。 多đa 同đồng 類loại 種chủng 等đẳng 者giả 。 測trắc 云vân 。 且thả 一nhất 眼nhãn 識thức 有hữu 多đa 種chủng 子tử 。 共cộng 生sanh 自tự 識thức 。 一nhất 時thời 轉chuyển 故cố 。 如như 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 基cơ 云vân 。 命mạng 根căn 同đồng 分phần/phân 。 體thể 雖tuy 各các 一nhất 。 一nhất 者giả 是thị 假giả 。 二nhị 無vô 緣duyên 慮lự (# 謂vị 設thiết 是thị 假giả 。 隨tùy 體thể 有hữu 緣duyên 。 如như 放phóng 逸dật 等đẳng 亦diệc 有hữu 此thử 緣duyên 。 是thị 等đẳng 無vô 間gian 種chủng 類loại 法pháp 故cố 。 種chủng 非phi 此thử 緣duyên 。 命mạng 依y 立lập 。 亦diệc 無vô 緣duyên 慮lự 。 非phi 心tâm 類loại 故cố 。 由do 此thử 命mạng 等đẳng 無vô 無vô 間gian 緣duyên 。 色sắc 無vô 獨độc 一nhất 。 身thân 根căn 異dị 熟thục 長trưởng 益ích 俱câu 故cố )# 。 餘dư 義nghĩa 如như 前tiền 第đệ 四tứ 卷quyển 記ký 。 言ngôn 論luận 有hữu 誠thành 說thuyết 者giả 。 引dẫn 瑜du 伽già 也dã 。 又hựu 大đại 智Trí 度Độ 論luận 有hữu 此thử 誠thành 證chứng 。 除trừ 阿A 羅La 漢Hán 末mạt 後hậu 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 諸chư 餘dư 過quá 去khứ 現hiện 在tại 。 心tâm 心tâm 數số 法pháp 。 能năng 與dữ 次thứ 第đệ 緣duyên 故cố 。


即tức 依y 此thử 義nghĩa (# 至chí )# 發phát 大đại 心tâm 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 中trung 有hữu 四tứ 。 第đệ 八bát 七thất 六lục 。 及cập 五ngũ 識thức 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 望vọng 色sắc 界giới 後hậu 者giả 。 基cơ 云vân 。 要yếu 生sanh 第đệ 四tứ 禪thiền 。 得đắc 勝thắng 身thân 已dĩ 。 方phương 受thọ 變biến 易dị 。 初sơ 受thọ 變biến 易dị 。 在tại 下hạ 三tam 天thiên 。 後hậu 往vãng 生sanh 彼bỉ 大đại 自tự 在tại 宮cung 。 說thuyết 第đệ 十Thập 地Địa 。 方phương 生sanh 彼bỉ 故cố 。 然nhiên 非phi 受thọ 生sanh 。 變biến 易dị 必tất 無vô 死tử 更cánh 生sanh 故cố 。 迴hồi 趣thú 留lưu 身thân 必tất 欲dục 界giới 者giả 。 大đại 論luận 八bát 十thập 。 變biến 易dị 所sở 留lưu 身thân 。 即tức 於ư 此thử 洲châu 故cố 。 謂vị 學học 無Vô 學Học 。 上thượng 界giới 無vô 迴hồi 心tâm 。 無vô 迴hồi 心tâm 緣duyên 故cố 。 下hạ 界giới 發phát 心tâm 。 不bất 生sanh 上thượng 故cố 。 後hậu 往vãng 色sắc 界giới 唯duy 神thần 通thông 力lực 。 和hòa 上thượng 云vân 。 身thân 雖tuy 欲dục 界giới 。 定định 由do 慧tuệ 力lực 。 反phản 色sắc 界giới 攝nhiếp 。 大đại 自tự 在tại 宮cung 。 範phạm 云vân 此thử 宮cung 色sắc 究cứu 竟cánh 攝nhiếp 。 淨tịnh 妙diệu 之chi 處xứ 。 證chứng 云vân 。 雖tuy 第đệ 四tứ 禪thiền 。 而nhi 不bất 同đồng 處xứ 。 大đại 論luận 第đệ 四tứ 。 過quá 淨tịnh 居cư 故cố 。 又hựu 十Thập 地Địa 云vân 。 現hiện 報báo 利lợi 益ích 受thọ 佛Phật 位vị 故cố 。 後hậu 報báo 利lợi 益ích 。 摩Ma 醯Hê 首Thủ 羅La 。 智trí 處xứ 生sanh 故cố 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 定định 受thọ 變biến 易dị 。 若nhược 無vô 死tử 生sanh 。 二nhị 報báo 難nạn/nan 分phần/phân 。 故cố 八bát 地địa 上thượng 亦diệc 不bất 斷đoạn 眠miên 受thọ 生sanh 有hữu 用dụng 故cố 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 善thiện 趣thú 生sanh 。 未vị 非phi 擇trạch 滅diệt 。 有hữu 煩phiền 惱não 故cố 。 雖tuy 受thọ 變biến 易dị 。 亦diệc 有hữu 死tử 生sanh (# 此thử 違vi 論luận 下hạ 。 彼bỉ 無vô 分phân 段đoạn 。 前tiền 盡tận 後hậu 生sanh 。 故cố 不bất 可khả 依y )# 。 第đệ 二nhị 師sư 意ý 。 許hứa 有hữu 聲Thanh 聞Văn 。 色sắc 界giới 迴hồi 心tâm 。 教giáo 無vô 遮già 故cố 。 理lý 佛Phật 亦diệc 往vãng 。 菩Bồ 薩Tát 生sanh 彼bỉ 。 既ký 有hữu 眼nhãn 耳nhĩ 。 應ưng 受thọ 化hóa 故cố 。 基cơ 云vân 。 除trừ 初sơ 二nhị 果quả 及cập 獨Độc 覺Giác 者giả 。 上thượng 界giới 無vô 故cố (# 寂tịch 云vân 。 此thử 師sư 意ý 許hứa 初sơ 二nhị 果quả 人nhân 生sanh 色sắc 迴hồi 心tâm 。 非phi 也dã 。 違vi 教giáo 理lý 故cố )# 。 然nhiên 第đệ 八bát 十thập 。 且thả 說thuyết 欲dục 界giới 。 不bất 遮già 餘dư 界giới 。 但đãn 言ngôn 此thử 洲châu 。 豈khởi 無vô 餘dư 洲châu (# 基cơ 云vân 二nhị 義nghĩa 。 取thủ 者giả 任nhậm 意ý 。 測trắc 云vân 。 後hậu 護hộ 法Pháp 宗tông )# 。 若nhược 無vô 色sắc 界giới 。 必tất 無vô 迴hồi 心tâm 。 無vô 實thật 根căn 身thân 非phi 可khả 留lưu 故cố 。 然nhiên 中trung 陰ấm 經kinh 。 佛Phật 處xứ 中trung 陰ấm 二nhị 十thập 年niên 。 亦diệc 化hóa 無vô 色sắc 界giới 生sanh 者giả 。 基cơ 云vân 。 大đại 眾chúng 部bộ 經kinh 。 非phi 大Đại 乘Thừa 義nghĩa (# 雖tuy 彼bỉ 部bộ 誦tụng 寧ninh 違vi 語ngữ 。 但đãn 令linh 彼bỉ 心tâm 生sanh 別biệt 解giải 故cố 。 雖tuy 無vô 眼nhãn 耳nhĩ 。 言ngôn 受thọ 化hóa 也dã )# 。 基cơ 疏sớ/sơ 問vấn 。 既ký 有hữu 初sơ 二nhị 果quả 。 經kinh 生sanh 方phương 變biến 易dị 。 不bất 還hoàn 下hạ 發phát 心tâm 。 應ưng 有hữu 生sanh 上thượng 界giới 。 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 同đồng 前tiền 。 必tất 無vô 上thượng 生sanh 。 猒# 麤thô 身thân 故cố 。 即tức 受thọ 變biến 易dị 。 一nhất 云vân 。 既ký 無vô 文văn 遮già 。 許hứa 生sanh 上thượng 地địa 或hoặc 受thọ 一nhất 生sanh 或hoặc 受thọ 多đa 生sanh 。 諸chư 地địa 隨tùy 應ứng 。 受thọ 變biến 易dị 故cố (# 測trắc 存tồn 初sơ 解giải 。 基cơ 無vô 許hứa 故cố )# 。 然nhiên 五ngũ 淨tịnh 居cư 等đẳng 者giả 。 此thử 間gian 色sắc 界giới 。 亦diệc 有hữu 不bất 迴hồi 。 此thử 言ngôn 經kinh 者giả 。 大đại 般Bát 若Nhã 經kinh 第đệ 一nhất 會hội 第đệ 一nhất 百bách 二nhị 十thập 九cửu 云vân 。


復phục 次thứ 憍Kiều 尸Thi 迦Ca 。 若nhược 男nam 女nữ 書thư 寫tả 是thị 經Kinh 。 莊trang 嚴nghiêm 置trí 淨tịnh 處xứ 。 恭cung 敬kính 讚tán 嘆thán 時thời 。 此thử 大Đại 千Thiên 界Giới 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 天Thiên 。 乃nãi 至chí 廣quảng 果quả 天thiên 。 已dĩ 發phát 無vô 上thượng 。 菩Bồ 提Đề 心tâm 者giả 。 恆hằng 來lai 是thị 處xứ 。 觀quán 禮lễ 讀đọc 誦tụng 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 合hợp 掌chưởng 而nhi 去khứ 。 五ngũ 淨tịnh 居cư 天thiên 。 亦diệc 恆hằng 來lai 此thử 。 觀quán 禮lễ 乃nãi 至chí 合hợp 掌chưởng 而nhi 去khứ 。 十thập 方phương 亦diệc 爾nhĩ 。 解giải 云vân 。 餘dư 處xứ 皆giai 言ngôn 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 淨tịnh 居cư 處xứ 。 不bất 說thuyết 發phát 心tâm 。 知tri 五ngũ 淨tịnh 居cư 。 令linh 無vô 發phát 者giả 。 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 。 測trắc 云vân 。 唯duy 聖thánh 無vô 凡phàm 。 極cực 樂lạc 處xứ 故cố 。 心tâm 生sanh 樂nhạo 著trước 。 故cố 不bất 發phát 心tâm 。 如như 生sanh 淨tịnh 居cư 。 必tất 不bất 生sanh 上thượng 。 亦diệc 不bất 迴hồi 心tâm 。 取thủ 滅diệt 近cận 故cố (# 論luận 後hậu 師sư 意ý 。 廣quảng 果quả 已dĩ 下hạ 。 皆giai 言ngôn 發phát 心tâm 。 明minh 知tri 彼bỉ 有hữu 迴hồi 向hướng 聲Thanh 聞Văn 。 前tiền 師sư 會hội 言ngôn 。 彼bỉ 有hữu 異dị 生sanh 發phát 大đại 心tâm 故cố 。 不bất 說thuyết 聖thánh 者giả 。 故cố 不bất 成thành 證chứng )# 問vấn 。 若nhược 爾nhĩ 何hà 故cố 。 旃chiên 檀đàn 摩ma 提đề 太thái 子tử 經Kinh 云vân 。 首Thủ 陀Đà 會Hội 天Thiên 。 見kiến 彼bỉ 太thái 子tử 。 投đầu 身thân 餓ngạ 虎hổ 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 證chứng 說thuyết 二nhị 釋thích 。 一nhất 云vân 。 彼bỉ 第đệ 十Thập 地Địa 自tự 在tại 宮cung 眾chúng 。 為vi 利lợi 下hạ 天thiên 。 示thị 現hiện 發phát 心tâm 。 一nhất 云vân 。 尅khắc 實thật 淨tịnh 居cư 少thiểu 有hữu 發phát 心tâm 。 然nhiên 般Bát 若Nhã 經kinh 。 依y 多đa 分phần 說thuyết (# 首thủ 陀đà 會hội 者giả 此thử 反phản 淨tịnh 居cư )# 。 又hựu 云vân 。 有hữu 云vân 般Bát 若Nhã 會hội 中trung 聲Thanh 聞Văn 。 未vị 發phát 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 故cố 五ngũ 淨tịnh 居cư 不bất 言ngôn 發phát 。 如như 大đại 經kinh 七thất 十thập 七thất 云vân 。 若nhược 入nhập 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 者giả 。 不bất 能năng 復phục 發phát 。 大đại 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 於ư 生sanh 死tử 流lưu 。 已dĩ 作tác 隔cách 限hạn 故cố 。 記ký 云vân 非phi 。 即tức 彼bỉ 下hạ 云vân 。 是thị 中trung 設thiết 有hữu 能năng 於ư 無Vô 上Thượng 正Chánh 等Đẳng 菩Bồ 提Đề 。 發phát 心tâm 趣thú 者giả 。 我ngã 亦diệc 隨tùy 欣hân 。 及cập 彼bỉ 會hội 中trung 。 無vô 量lượng 比Bỉ 丘Khâu 。 發phát 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 佛Phật 即tức 授thọ 記ký 。 如như 是thị 等đẳng 人nhân 。 豈khởi 唯duy 異dị 生sanh 。 故cố 彼bỉ 所sở 言ngôn 。 理lý 即tức 太thái 局cục 。 然nhiên 彼bỉ 經kinh 意ý 。 護hộ 不bất 定định 凡phàm 。 不bất 許hứa 發phát 心tâm 。 令linh 聖thánh 迴hồi 心tâm 。 亦diệc 言ngôn 隨tùy 欣hân (# 此thử 不bất 成thành 證chứng 。 隨tùy 欣hân 者giả 智trí 。 釋thích 曰viết 。 假giả 設thiết 言ngôn 故cố 。 雖tuy 佛Phật 授thọ 記ký 。 不bất 言ngôn 聖thánh 故cố 。 大đại 品phẩm 經Kinh 云vân 。 若nhược 得đắc 道Đạo 果quả 。 而nhi 得đắc 成thành 佛Phật 。 無vô 〔# 有hữu 〕# 處xứ 。 龍long 樹thụ 亦diệc 遮già 。 明minh 知tri 未vị 說thuyết 聖thánh 人nhân 回hồi 趣thú 。 〔# 經kinh 〕# 法pháp 花hoa 會hội 始thỉ 得đắc 聞văn 故cố 。 〔# 實thật 〕# 之chi 義nghĩa 如như 本bổn 母mẫu 釋thích 。 頓đốn 悟ngộ 亦diệc 得đắc 色sắc 究cứu 竟cánh 身thân 方phương 受thọ 變biến 易dị 身thân 命mạng 勝thắng 故cố )# 。 有hữu 人nhân 難nạn/nan 云vân 。 般Bát 若Nhã 未vị 說thuyết 聖thánh 迴hồi 心tâm 者giả 。 何hà 故cố 善thiện 勇dũng 猛mãnh 云vân 。 若nhược 有hữu 情tình 類loại 。 雖tuy 未vị 已dĩ 入nhập 。 正chánh 性tánh 離ly 生sanh 。 而nhi 於ư 三tam 乘thừa 性tánh 不bất 定định 者giả 。 聞văn 此thử 法Pháp 已dĩ 。 皆giai 發phát 無vô 上thượng 正chánh 等đẳng 覺giác 心tâm 。 解giải 云vân 。 此thử 非phi 翻phiên 顯hiển 已dĩ 入nhập 能năng 發phát 。 但đãn 因nhân 前tiền 說thuyết 已dĩ 入nhập 得đắc 益ích 。 速tốc 證chứng 無vô 漏lậu 涅Niết 槃Bàn 地địa 故cố 。 更cánh 說thuyết 未vị 入nhập 。 亦diệc 有hữu 勝thắng 利lợi 。 謂vị 發phát 大đại 心tâm 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。


第đệ 七thất 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 不bất 生sanh 彼bỉ 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 明minh 第đệ 七thất 識thức 非phi 無vô 色sắc 界giới 。 基cơ 云vân 。 此thử 但đãn 染nhiễm 識thức 為vi 緣duyên 。 若nhược 其kỳ 所sở 引dẫn 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 隨tùy 意ý 識thức 導đạo 。 亦diệc 通thông 無vô 色sắc 。 如như 入nhập 法pháp 空không 果quả 滅diệt 定định 。 六lục 既ký 非phi 想tưởng 。 七thất 不bất 可khả 下hạ 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。


第đệ 六lục 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 明minh 昧muội 異dị 故cố 。


述thuật 曰viết 。 此thử 明minh 六lục 五ngũ 識thức 也dã 。 寂tịch 云vân 。 初sơ 義nghĩa 難Nan 陀Đà 師sư 義nghĩa 。 依y 自tự 無vô 漏lậu 種chủng 根căn 生sanh 故cố 。 有hữu 云vân 安an 慧tuệ 。 非phi 也dã 。 唯duy 意ý 法pháp 處xứ 許hứa 無vô 漏lậu 故cố 。 後hậu 中trung 測trắc 云vân 。 有hữu 難nạn/nan 。 有hữu 漏lậu 七thất 八bát 識thức 等đẳng 。 得đắc 與dữ 無vô 漏lậu 意ý 識thức 為vi 根căn 。 如như 何hà 不bất 許hứa 五ngũ 根căn 亦diệc 然nhiên 。 故cố 論luận 解giải 云vân 。 有hữu 漏lậu (# 簡giản 佛Phật 五ngũ 根căn )# 。 不bất 共cộng (# 簡giản 第đệ 八bát 識thức )# 。 必tất 俱câu (# 簡giản 開khai 導đạo 根căn )# 同đồng 境cảnh 根căn (# 簡giản 第đệ 七thất 識thức )# 。 發phát 無vô 漏lậu 識thức 。 理lý 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 難nạn/nan 。 無vô 漏lậu 亦diệc 緣duyên 五ngũ 境cảnh 。 由do 同đồng 境cảnh 故cố 。 亦diệc 發phát 何hà 失thất 。 故cố 論luận 解giải 云vân 。 明minh 昧muội 異dị 故cố 。 明minh 識thức 依y 昧muội 。 理lý 不bất 成thành 故cố 。 基cơ 量lượng 云vân 。 有hữu 漏lậu 五ngũ 根căn 。 不bất 發phát 無vô 漏lậu 識thức 。 有hữu 漏lậu 色sắc 根căn 故cố 。 如như 餘dư 因nhân 依y 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 。 色sắc 界giới 鼻tị 舌thiệt 起khởi 二nhị 識thức 不phủ 。 基cơ 疏sớ/sơ 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 不bất 起khởi 。 以dĩ 異dị 界giới 故cố 。 不bất 同đồng 上thượng 地địa 起khởi 下hạ 三tam 識thức 。 彼bỉ 同đồng 界giới 故cố 。 然nhiên 根căn 互hỗ 用dụng 三tam 識thức 取thủ 香hương 味vị 。 或hoặc 二nhị 根căn 處xứ 身thân 根căn 聞văn 香hương 等đẳng 。 一nhất 云vân 得đắc 起khởi 。 如như 異dị 地địa 故cố 。 約ước 凡phàm 二Nhị 乘Thừa 。 七thất 地địa 已dĩ 前tiền 說thuyết 不bất 起khởi 識thức 。 前tiền 師sư 解giải 好hảo/hiếu (# 彼bỉ 瑜du 伽già 記ký 存tồn 後hậu 師sư 義nghĩa )# 。 樞xu 要yếu 云vân 。 既ký 無vô 漏lậu 種chủng 在tại 識thức 不bất 緣duyên 。 無vô 漏lậu 五ngũ 根căn 亦diệc 爾nhĩ 何hà 失thất 。 解giải 云vân 。 現hiện 行hành 五ngũ 根căn 。 必tất 變biến 方phương 實thật 。 種chủng 不bất 要yếu 爾nhĩ 。 謂vị 伏phục 法pháp 故cố 。


三tam 所sở 緣duyên 緣duyên (# 至chí )# 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 緣duyên 中trung 有hữu 二nhị 。 出xuất 體thể 故cố 。 離ly 相tương/tướng 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 言ngôn 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 但đãn 有hữu 體thể 也dã 。 設thiết 無vô 之chi 影ảnh 必tất 體thể 故cố 。 如như 觀quán 所sở 緣duyên 具cụ 二nhị 義nghĩa 故cố 。 即tức 簡giản 經kinh 部bộ 。 親thân 緣duyên 本bổn 無vô 。 五ngũ 親thân 緣duyên 假giả 假giả 如như 法Pháp 無vô 。 不bất 成thành 緣duyên 故cố 。 言ngôn 已dĩ 根căn 者giả 。 謂vị 境cảnh 相tướng 也dã 。 若nhược 假giả 若nhược 實thật 。 乃nãi 至Chí 真Chân 如như 。 無vô 相tướng 為vi 相tương/tướng 。 各các 現hiện 其kỳ 心tâm 。 名danh 為vi 挾hiệp 帶đái 。 准chuẩn 帶đái 境cảnh 相tướng 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 即tức 為vi 所sở 緣duyên 緣duyên 之chi 果quả 也dã 。 相tương/tướng 於ư 心tâm 現hiện 。 故cố 名danh 所sở 慮lự 。 有hữu 體thể 生sanh 心tâm 名danh 為vi 所sở 詫# 。 親thân 者giả 各các 自tự 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 。 及cập 根căn 本bổn 智trí 所sở 證chứng 真Chân 如Như 。 基cơ 云vân 。 即tức 如như 自tự 體thể 緣duyên 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 並tịnh 是thị 此thử 輩bối 。 若nhược 所sở 趣thú 質chất 。 名danh 疎sơ 所sở 緣duyên 。 非phi 己kỷ 體thể 分phần/phân 。 影ảnh 所sở 隔cách 故cố 。 言ngôn 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 詫# 者giả 。 測trắc 云vân 。 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 自tự 證chứng 緣duyên 見kiến 及cập 證chứng 自tự 證chứng 。 證chứng 自tự 證chứng 分phần/phân 能năng 緣duyên 自tự 證chứng 。 二nhị 疏sớ/sơ 意ý 同đồng (# 然nhiên 論luận 所sở 說thuyết 。 境cảnh 有hữu 自tự 體thể 。 能năng 生sanh 心tâm 體thể 。 名danh 所sở 緣duyên 緣duyên 。 所sở 慮lự 者giả 現hiện 見kiến 分phần/phân 義nghĩa 。 所sở 託thác 者giả 自tự 證chứng 託thác 生sanh 。 故cố 說thuyết 見kiến 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 三tam 分phần/phân 同đồng 體thể 。 非phi 此thử 所sở 明minh 。 然nhiên 體thể 從tùng 用dụng 。 假giả 說thuyết 此thử 彼bỉ 互hỗ 所sở 緣duyên 緣duyên )# 。 言ngôn 能năng 緣duyên 或hoặc 有hữu 者giả 或hoặc 不bất 定định 語ngữ 。


第đệ 八bát 心tâm 王vương 品phẩm (# 至chí )# 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 顯hiển 相tương/tướng 。 有hữu 四tứ 如như 文văn 。 本bổn 識thức 三tam 師sư 。 初sơ 師sư 意ý 者giả 。 佛Phật 他tha 身thân 土thổ/độ 。 但đãn 似tự 不bất 杖trượng 唯duy 自tự 力lực 故cố 。 第đệ 二nhị 即tức 是thị 變biến 化hóa 根căn 師sư 。 第đệ 三tam 護hộ 法Pháp 正chánh 宗tông 。 自tự 他tha 身thân 土thổ/độ 可khả 互hỗ 用dụng 者giả 。 破phá 初sơ 師sư 也dã 。 自tự 種chủng 於ư 他tha 無vô 用dụng 等đẳng 者giả 。 破phá 第đệ 二nhị 也dã 。 非phi 諸chư 有hữu 情tình 種chủng 皆giai 等đẳng 者giả 。 有hữu 漏lậu 本bổn 識thức 。 變biến 必tất 有hữu 用dụng 。 若nhược 隨tùy 他tha 變biến 。 種chủng 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 則tắc 凡phàm 聖thánh 等đẳng 。 應ưng 無vô 別biệt 過quá 故cố 。 亦diệc 且thả 因nhân 中trung 不bất 變biến 他tha 種chủng 及cập 五ngũ 根căn 也dã 。 基cơ 云vân 因nhân 果quả 五ngũ 數số 。 皆giai 託thác 心tâm 王vương 所sở 變biến 為vi 質chất 。 自tự 無vô 力lực 故cố 。 品phẩm 言ngôn 雖tuy 總tổng 。 心tâm 所sở 不bất 爾nhĩ (# 此thử 顯hiển 五ngũ 數số 必tất 有hữu 疎sơ 緣duyên )# 。 五ngũ 識thức 麤thô 者giả 。 相tương/tướng 易dị 知tri 故cố 。 鈍độn 者giả 行hành 解giải 淺thiển 故cố 。 劣liệt 者giả 他tha 引dẫn 生sanh 故cố 。 必tất 有hữu 疎sơ 緣duyên 者giả 。 樞xu 要yếu 云vân 。 且thả 說thuyết 業nghiệp 力lực 。 若nhược 定định 通thông 力lực 。 非phi 必tất 有hữu 質chất 。 如như 生sanh 上thượng 界giới 緣duyên 下hạ 界giới 地địa 色sắc 。 或hoặc 身thân 在tại 下hạ 起khởi 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 。 緣duyên 上thượng 色sắc 等đẳng 。 又hựu 解giải 。 五ngũ 識thức 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 必tất 杖trượng 本bổn 質chất 。 緣duyên 異dị 地địa 時thời 。 雖tuy 無vô 自tự 本bổn 識thức 本bổn 質chất 。 有hữu 他tha 變biến 者giả 。 為vi 本bổn 質chất 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 六lục 識thức 無vô 時thời 無vô 質chất 。 恆hằng 分phân 別biệt 故cố 。 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 。 論luận 第đệ 二nhị 。 樞xu 要yếu 云vân 。 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 見kiến 下hạ 色sắc 聲thanh 。 不bất 託thác 本bổn 質chất 。 如như 第đệ 七thất 卷quyển 解giải 。 彼bỉ 雖tuy 不bất 許hứa 。 今kim 許hứa 異dị 界giới 為vi 質chất 無vô 過quá (# 若nhược 由do 分phân 別biệt 。 必tất 有hữu 本bổn 質chất 。 即tức 違vi 意ý 識thức 或hoặc 時thời 無vô 質chất 。 故cố 此thử 卷quyển 託thác 且thả 存tồn 初sơ 解giải 。 若nhược 無vô 自tự 質chất 。 亦diệc 杖trượng 他tha 彼bỉ 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 。 何hà 所sở 見kiến 聞văn 。 故cố 第đệ 二nhị 託thác 許hứa 他tha 為vi 質chất )# 。 基cơ 測trắc 同đồng 云vân 。 意ý 識thức 所sở 變biến 。 亦diệc 為vi 五ngũ 質chất 。 如như 對đối 法pháp 等đẳng 。 餘dư 記ký 已dĩ 破phá 。


四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên (# 至chí )# 四tứ 事sự 別biệt 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 緣duyên 中trung 有hữu 二nhị 。 體thể 用dụng 故cố 。 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 若nhược 有hữu 法pháp 者giả 有hữu 體thể 法pháp 也dã 。 謂vị 簡giản 所sở 執chấp 無vô 。 故cố 非phi 緣duyên 若nhược 假giả 測trắc 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 此thử 寬khoan 通thông 假giả 。 如như 對đối 法pháp 云vân 。 任nhậm 持trì 增tăng 上thượng 者giả 。 謂vị 命mạng 根căn 力lực 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 住trụ 。 一nhất 云vân 。 此thử 亦diệc 非phi 假giả 。 如như 因nhân 緣duyên 等đẳng 。 緣duyên 所sở 攝nhiếp 故cố 。 就tựu 所sở 依y 種chủng 說thuyết 命mạng 能năng 持trì (# 觀quán 師sư 存tồn 初sơ )# 。 證chứng 師sư 取thủ 後hậu 。 今kim 初sơ 為vi 勝thắng 。 別Biệt 解Giải 脫Thoát 戒Giới 。 及cập 身thân 語ngữ 表biểu 。 既ký 異dị 熟thục 因nhân 。 增tăng 上thượng 緣duyên 故cố 。 不bất 可khả 彼bỉ 因nhân 唯duy 在tại 實thật 法pháp 。 身thân 語ngữ 所sở 依y 。 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 又hựu 能năng 作tác 因nhân 通thông 唯duy 不bất 礙ngại 。 假giả 亦diệc 有hữu 法pháp 。 不bất 障chướng 生sanh 等đẳng 。 如như 餘dư 實thật 法pháp 增tăng 上thượng 緣duyên 攝nhiếp 句cú (# 四tứ 緣duyên 外ngoại 有hữu 能năng 作tác 故cố )# 。 或hoặc 順thuận 或hoặc 違vi 者giả 。 測trắc 云vân 。 順thuận 違vi 法pháp 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 基cơ 云vân 。 與dữ 順thuận 違vi 法pháp 能năng 為vi 緣duyên 故cố (# 初sơ 解giải 為vi 勝thắng 。 謂vị 緣duyên 於ư 果quả 。 能năng 順thuận 違vi 故cố 。 相tương 違vi 因nhân 果quả 。 如như 大đại 論luận 第đệ 六lục 記ký )# 言ngôn 除trừ 彼bỉ 取thủ 餘dư 者giả 。 基cơ 云vân 。 雖tuy 無vô 一nhất 法pháp 。 非phi 所sở 緣duyên 緣duyên 。 所sở 緣duyên 緣duyên 外ngoại 。 更cánh 無vô 增tăng 上thượng 。 然nhiên 彼bỉ 時thời 是thị 所sở 緣duyên 緣duyên 。 不bất 緣duyên 之chi 時thời 。 是thị 增tăng 上thượng 故cố 。 生sanh 等đẳng 四tứ 事sự 。 如như 大đại 論luận 第đệ 五ngũ 。 順thuận 者giả 能năng 生sanh 。 違vi 不bất 令linh 生sanh 。 餘dư 三tam 亦diệc 爾nhĩ 。 且thả 十thập 因nhân 中trung 。 初sơ 九cửu 順thuận 因nhân 。 相tương 違vi 違vi 也dã (# 二nhị 疏sớ/sơ 同đồng 爾nhĩ )# 。 測trắc 作tác 三tam 句cú 。 一nhất 有hữu 為vi 望vọng 無vô 為vi 。 二nhị 有hữu 為vi 望vọng 無vô 為vi 。 三tam 無vô 為vi 望vọng 有hữu 為vi 。 無vô 第đệ 四tứ 句cú 為vi 增tăng 上thượng 緣duyên 。 以dĩ 常thường 對đối 常thường 。 無vô 勝thắng 用dụng 故cố (# 今kim 加gia 第đệ 四tứ 。 說thuyết 自tự 性tánh 身thân 依y 法pháp 性tánh 在tại 。 如như 心tâm 三tam 分phần/phân 雖tuy 無vô 別biệt 體thể 為vì 增tăng 上thượng 故cố )# 。


然nhiên 增tăng 上thượng 用dụng (# 至chí )# 如như 論luận 應ưng 知tri 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 言ngôn 。 以dĩ 本bổn 識thức 等đẳng 取thủ 變biến 眼nhãn 等đẳng 。 測trắc 云vân 。 等đẳng 取thủ 意ý 識thức 八bát 俱câu 五ngũ 數số 。 所sở 變biến 影ảnh 像tượng 。 雖tuy 不bất 發phát 識thức 。 似tự 故cố 名danh 根căn 。 觀quán 云vân 。 等đẳng 取thủ 五ngũ 根căn 種chủng 子tử 。 有hữu 勝thắng 力lực 故cố 。 言ngôn 非phi 正chánh 善thiện 根căn 者giả 。 五ngũ 十thập 七thất 云vân 。 一nhất 色sắc 界giới 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 。 一nhất 切thiết 繫hệ 不bất 繫hệ 為vi 義nghĩa 。 謂vị 此thử 根căn 也dã 。 又hựu 云vân 。 九cửu 根căn 分phần/phân 位vị 。 然nhiên 對đối 法pháp 論luận 。 并tinh 取thủ 憂ưu 者giả 。 依y 未vị 至chí 地địa 。 修tu 諦đế 現hiện 觀quán 加gia 行hành 資tư 糧lương 。 問vấn 起khởi 助trợ 故cố 。 既ký 爾nhĩ 如như 何hà 。 說thuyết 空không 處xứ 等đẳng 。 十thập 一nhất 根căn 可khả 得đắc 。 非phi 想tưởng 唯duy 八bát 故cố 。 論luận 會hội 前tiền 言ngôn 三tam 無vô 色sắc 等đẳng 也dã 。 謂vị 修tu 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 行hành 修tu 。 謂vị 謂vị 即tức 現hiện 行hành 。 此thử 如như 前tiền 說thuyết 。 色sắc 及cập 不bất 繫hệ 。 方phương 便tiện 根căn 本bổn 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 二nhị 者giả 得đắc 修tu 。 依y 諸chư 靜tĩnh 慮lự 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 。 通thông 修tu 上thượng 下hạ 。 由do 此thử 現hiện 行hành 見kiến 道Đạo 力lực 故cố 。 令linh 三tam 無vô 色sắc 種chủng 子tử 增tăng 明minh 。 各các 修tu 三tam 地địa 。 所sở 修tu 諸chư 種chủng 隨tùy 所sở 在tại 位vị 名danh 見kiến 道đạo 等đẳng 。 未vị 必tất 生sanh 現hiện 墮đọa 修tu 道Đạo 位vị 。 方phương 生sanh 現hiện 故cố 。 不bất 同đồng 有hữu 部bộ 四tứ 禪thiền 中trung 間gian 。 隨tùy 依y 何hà 地địa 。 入nhập 見kiến 道đạo 時thời 。 得đắc 修tu 自tự 地địa 。 及cập 下hạ 地địa 中trung 所sở 有hữu 見kiến 道đạo 。 而nhi 不bất 修tu 上thượng 。 未vị 曾tằng 道đạo 故cố 。 基cơ 云vân 。 非phi 一nhất 切thiết 見kiến 道đạo 皆giai 爾nhĩ 。 唯duy 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 或hoặc 二Nhị 乘Thừa 入nhập 先tiên 異dị 生sanh 位vị 。 已dĩ 修tu 上thượng 定định 。 後hậu 入nhập 見kiến 道đạo 。 修tu 先tiên 得đắc 故cố 。 對đối 法pháp 第đệ 十thập 。 上thượng 唯duy 修tu 下hạ 。 依y 決quyết 定định 說thuyết 。 彼bỉ 漸tiệm 離ly 故cố 。 後hậu 修tu 道Đạo 位vị 生sanh 現hiện 無vô 失thất 。 又hựu 解giải 。 菩Bồ 薩Tát 三tam 無vô 色sắc 地địa 。 亦diệc 有hữu 無vô 漏lậu 見kiến 道đạo 。 但đãn 修tu 種chủng 增tăng 。 畢tất 竟cánh 不bất 起khởi 。 如như 下hạ 三tam 禪thiền 見kiến 道đạo 不bất 起khởi 。 此thử 義nghĩa 應ưng 思tư 。 修tu 何hà 用dụng 為vi (# 不bất 如như 初sơ 解giải 。 應ưng 非phi 佛Phật 性tánh 。 應ưng 無vô 用dụng 故cố )# 。 又hựu 解giải 脫thoát 分phần/phân 皆giai 名danh 此thử 根căn 。 修tu 三tam 無vô 色sắc 。 故cố 作tác 此thử 說thuyết 。 瑜du 伽già 中trung 有hữu 此thử 一nhất 釋thích 。 然nhiên 有hữu 漏lậu 無vô 色sắc 。 不bất 順thuận 見kiến 道đạo 。 非phi 此thử 根căn 攝nhiếp 。 故cố 今kim 不bất 述thuật 。 由do 此thử 傍bàng 修tu 亦diệc 唯duy 無vô 漏lậu 。 唯duy 無vô 色sắc 繫hệ 及cập 不bất 繫hệ 故cố 。 五ngũ 十thập 七thất 云vân 。 於ư 勝thắng 解giải 行hành 地địa 。 建kiến 立lập 初sơ 根căn 。 十Thập 地Địa 立lập 第đệ 二nhị 根căn 。 佛Phật 地địa 立lập 第đệ 三tam 。 故cố 會hội 見kiến 道đạo 時thời 伇# 不bất 說thuyết 。 基cơ 云vân 。 兼kiêm 憂ưu 根căn 者giả 。 顯hiển 初sơ 二nhị 根căn 亦diệc 通thông 有hữu 漏lậu 。 與dữ 對đối 法pháp 同đồng 。 大đại 般Bát 若Nhã 四tứ 十thập 五ngũ 云vân 。 具cụ 知tri 根căn 者giả 。 阿A 羅La 漢Hán 。 獨Độc 覺Giác 。 十Thập 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 諸chư 佛Phật 如Như 來Lai 。 信tín 五ngũ 等đẳng 五ngũ 根căn 。 何hà 故cố 。 瑜du 伽già 唯duy 佛Phật 具cụ 知tri 。 解giải 云vân 。 等đẳng 覺giác 似tự 佛Phật 。 故cố 說thuyết 十Thập 地Địa 具cụ 知tri 根căn 攝nhiếp 。 又hựu 解giải 無Vô 學Học 迴hồi 心tâm 。 從tùng 本bổn 名danh 具cụ 。 不bất 如như 初sơ 解giải 。 地địa 前tiền 亦diệc 應ưng 名danh 具cụ 知tri 故cố 。 有hữu 頂đảnh 不bất 明minh 非phi 三tam 根căn 者giả 。 基cơ 云vân 。 然nhiên 說thuyết 彼bỉ 是thị 已dĩ 知tri 具cụ 知tri 。 不bất 順thuận 三tam 根căn 。 故cố 不bất 說thuyết 彼bỉ 。 非phi 彼bỉ 不bất 攝nhiếp 。 不bất 爾nhĩ 三tam 根căn 不bất 盡tận 無vô 漏lậu (# 誰thùy 言ngôn 三tam 根căn 盡tận 無vô 漏lậu 法pháp 。 欲dục 等đẳng 無vô 漏lậu 非phi 根căn 攝nhiếp 故cố 。 論luận 說thuyết 非phi 想tưởng 非phi 三tam 根căn 故cố )# 。


唯duy 識thức 論luận 第đệ 七thất 卷quyển 記ký 盡tận 也dã 。


成thành 唯duy 識thức 論luận 學học 記ký


❖
Phiên âm: 30/5/2016 ◊ Cập nhật: 30/5/2016