成thành 唯duy 識thức 論luận 學học 記ký (# 自tự 第đệ 五ngũ 初sơ 至chí 第đệ 六lục 半bán )#


●# 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ
# Luận ♦ Quyển 5

此thử 染nhiễm 汙ô 意ý (# 至chí )# 唯duy 有hữu 捨xả 受thọ 。


基cơ 云vân 。 非phi 必tất 別biệt 師sư 假giả 設thiết 異dị 計kế 。 最tối 後hậu 正chánh 義nghĩa 既ký 不bất 別biệt 說thuyết 彼bỉ 同đồng 者giả 。 問vấn 。 不bất 說thuyết 多đa 種chủng 而nhi 有hữu 義nghĩa 別biệt 。 何hà 以dĩ 不bất 說thuyết 而nhi 証# 必tất 同đồng 。 答đáp 。 不bất 別biệt 說thuyết 中trung 自tự 有hữu 多đa 義nghĩa 。 一nhất 無vô 故cố 不bất 說thuyết 。 如như 因nhân 果quả 恆hằng 轉chuyển 如như 。 二nhị 同đồng 故cố 不bất 說thuyết 。 謂vị 如như 捨xả 受thọ 。 三tam 顯hiển 故cố 不bất 說thuyết 。 如như 第đệ 三tam 能năng 變biến 所sở □# 繫hệ 等đẳng 。 基cơ 云vân 。 異dị 者giả 別biệt 說thuyết 。 謂vị 初sơ 自tự 相tương/tướng 。 此thử 亦diệc 別biệt 說thuyết 。 又hựu 云vân 。 染nhiễm □# 現hiện 異dị 彼bỉ 因nhân 果quả 二nhị 相tương/tướng 。 染nhiễm 非phi 異dị 熟thục 。 非phi 所sở 熏huân 故cố 。 依y 緣duyên 行hành 相tương/tướng □# 性tánh 繫hệ 。 頌tụng 已dĩ 別biệt 說thuyết 。 又hựu 三tam 位vị 無vô 。 已dĩ 簡giản 恆hằng 轉chuyển 。 羅La 漢Hán 方phương 捨xả (# 基cơ 意ý 如như 此thử 。 隨tùy 生sanh 所sở 繫hệ 。 豈khởi 不bất 同đồng 八bát 解giải 云vân 不bất 爾nhĩ 。 第đệ 八bát 報báo 主chủ 。 非phi 能năng 隨tùy 故cố )# 。 雖tuy 有hữu 二nhị 解giải 。 今kim 存tồn 後hậu 師sư 。 基cơ 難nạn/nan 前tiền 師sư 。 若nhược 四tứ 受thọ 俱câu 。 即tức 金kim 剛cang 心tâm 。 非phi 頓đốn 斷đoạn 過quá 。 此thử 難nạn/nan 不bất 然nhiên 。 見kiến 道đạo 頓đốn 斷đoạn 通thông 四tứ 受thọ 故cố 。


未vị 轉chuyển 依y 位vị (# 至chí )# 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。


述thuật 曰viết 。 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 果quả 相tương 應ứng 門môn 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 依y 何hà 地địa 起khởi 。 測trắc 云vân 。 無vô 文văn 正chánh 判phán 。 理lý 第đệ 七thất 八bát 依y 第đệ 四tứ 禪thiền 。 任nhậm 運vận 一nhất 類loại 。 唯duy 捨xả 受thọ 俱câu 。 彼bỉ 定định 勝thắng 故cố 。 觀quán 察sát 作tác 智trí 。 依y 諸chư 地địa 起khởi 。 有hữu 說thuyết 。 此thử 智trí 與dữ 觀quán 察sát 智trí 。 同đồng 依y 一nhất 地địa 。 由do 觀quán 察sát 智trí 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 前tiền 說thuyết 為vi 勝thắng (# 證chứng 云vân 。 此thử 顯hiển 七thất 八bát 。 唯duy 在tại 第đệ 四tứ 。 觀quán 智trí 不bất 定định 。 或hoặc 下hạ 依y 上thượng 。 如như 上thượng 三tam 定định 起khởi 眼nhãn 等đẳng 識thức 。 或hoặc 上thượng 依y 下hạ 。 如như 九cửu 地địa 定định 依y 欲dục 末mạt 那na 也dã )# 。 基cơ 疏sớ/sơ 。 十Thập 地Địa 無vô 漏lậu 。 隨tùy 第đệ 六lục 識thức 引dẫn 何hà 地địa 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 皆giai 有hữu 此thử 智trí 。 依y 彼bỉ 法pháp 空không 及cập 滅diệt 定định 有hữu 。 不bất 可khả 定định 說thuyết 。 下hạ 地địa 第đệ 七thất 為vi 有hữu 頂đảnh 依y 。 雖tuy 通thông 諸chư 地địa 。 皆giai 唯duy 捨xả 受thọ (# 不bất 可khả 定định 說thuyết 。 第đệ 四tứ 禪thiền 第đệ 七thất 為vi 有hữu 頂đảnh 六lục 依y 。 此thử 師sư 意ý 也dã )# 。 成thành 佛Phật 已dĩ 去khứ 。 無vô 不bất 行hành 時thời 。 名danh 無vô 動động 搖dao 。 在tại 第đệ 四tứ 禪thiền 。 設thiết 通thông 上thượng 下hạ 。 不bất 反phản 易dị 故cố 。 如như 因nhân 唯duy 捨xả 。 樞xu 要yếu 云vân 。 若nhược 至chí 佛Phật 位vị 。 能năng 依y 通thông 九cửu 地địa 。 所sở 依y 唯duy 第đệ 四tứ 定định 。 與dữ 淨tịnh 第đệ 八bát 相tương 依y 相tương 續tục 。 無vô 動động 搖dao 故cố 。 十Thập 地Địa 無vô 漏lậu 能năng 依y 所sở 依y 。 俱câu 定định 同đồng 地địa 。 隨tùy 他tha 引dẫn 故cố 。 末mạt 無vô 初sơ 故cố (# 破phá 此thử 義nghĩa 過quá 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích 。 菩Bồ 薩Tát 無vô 漏lậu 。 非phi 佛Phật 性tánh 過quá 故cố )# 。 問vấn 若nhược 隨tùy 觀quán 智trí 。 必tất 同đồng 地địa 攝nhiếp 。 觀quán 智trí 欣hân 樂nhạo 俱câu 平bình 等đẳng 。 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 樞xu 要yếu 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 得đắc 。 然nhiên 今kim 說thuyết 捨xả 者giả 。 取thủ 佛Phật 位vị 故cố 。 一nhất 云vân 唯duy 捨xả 勿vật 隨tùy 能năng 引dẫn 。 尋tầm 伺tứ 俱câu 故cố 。 如như 尋tầm 伺tứ 麤thô 欣hân 樂nhạo 易dị 故cố (# 今kim 謂vị 諸chư 地địa 唯duy 捨xả 為vi 勝thắng 。 如như 實thật 之chi 義nghĩa 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích 也dã )# 。


末mạt 那na 心tâm 所sở (# 至chí )# 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 六lục 段đoạn 釋thích 第đệ 八bát 三tam 性tánh 門môn 。 基cơ 云vân 。 識thức 及cập 心tâm 所sở 。 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 答đáp 。 以dĩ 相tương 應ứng 顯hiển 心tâm 是thị 染nhiễm 。 性tánh 非phi 染nhiễm 故cố 。 測trắc 一nhất 云vân 。 舉cử 識thức 問vấn 所sở (# 證chứng 云vân 。 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 性tánh 地địa 必tất 同đồng 。 然nhiên 王vương 由do 所sở 性tánh 繫hệ 別biệt 故cố 。 唯duy 問vấn 心tâm 所sở 。 王vương 自tự 理lý 現hiện 。 今kim 通thông 問vấn 二nhị 。 舉cử 要yếu 答đáp 。 所sở 何hà 妨phương 也dã )# 。 弊tệ 自tự 心tâm 者giả 。 自tự 相tương 應ứng 心tâm 。 心tâm 不bất 自tự 覆phú 。


末mạt 那na 心tâm 所sở (# 至chí )# 即tức 非phi 所sở 繫hệ 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 七thất 段đoạn 釋thích 第đệ 九cửu 界giới 地địa 門môn 。 隨tùy 阿a 賴lại 耶da 所sở 生sanh 地địa 繫hệ 。 瑜du 伽già 六lục 十thập 三tam 。 顯hiển 揚dương 十thập 九cửu 。 皆giai 說thuyết 爾nhĩ 故cố 。 言ngôn 緣duyên 彼bỉ 執chấp 我ngã 即tức 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 者giả 。 基cơ 云vân 。 此thử 既ký 俱câu 生sanh 別biệt 緣duyên 我ngã 見kiến 。 不bất 執chấp 他tha 地địa 為vi 自tự 我ngã 故cố 。 故cố 知tri 第đệ 七thất 不bất 緣duyên 種chủng 子tử 。 色sắc 等đẳng 相tương/tướng 分phần/phân 通thông 他tha 地địa 故cố 。 第đệ 八bát 雖tuy 通thông 緣duyên 。 不bất 作tác 自tự 他tha 解giải 。 第đệ 七thất 作tác 我ngã 解giải 故cố 。 不bất 緣duyên 他tha 地địa (# 此thử 因nhân 未vị 盡tận 。 總tổng 緣duyên 我ngã 見kiến 。 雖tuy 作tác 我ngã 解giải 。 緣duyên 他tha 地địa 故cố 。 然nhiên 總tổng 緣duyên 見kiến 緣duyên 他tha 地địa 者giả 。 唯duy 他tha 地địa 種chủng 以dĩ 隱ẩn 後hậu 現hiện 。 與dữ 自tự 現hiện 行hành 合hợp 為vi 自tự 我ngã 。 第đệ 八bát 不bất 爾nhĩ 。 不bất 總tổng 計kế 為vi 一nhất 〔# 自tự 〕# 我ngã 故cố 。 通thông 緣duyên 他tha 地địa 。 如như 我ngã 所sở 見kiến 。 不bất 妨phương 多đa 地địa 。 互hỗ 緣duyên 他tha 地địa 現hiện 行hành 法pháp 故cố )# 樞xu 要yếu 難nạn/nan 。 所sở 緣duyên 一nhất 地địa 繫hệ 。 能năng 緣duyên 繫hệ 隨tùy 境cảnh 。 所sở 緣duyên 九cửu 地địa 繫hệ 。 能năng 緣duyên 繫hệ 通thông 九cửu 。 如như 總tổng 緣duyên 我ngã 見kiến 等đẳng 。 答đáp 。 現hiện 行hành 為vi 境cảnh 親thân 。 能năng 緣duyên 隨tùy 彼bỉ 繫hệ 。 種chủng 等đẳng 境cảnh 流lưu 隱ẩn 。 能năng 繫hệ 不bất 隨tùy (# 此thử 答đáp 應ưng 言ngôn 。 一nhất 緣duyên 現hiện 行hành 。 二nhị 為vi 自tự 我ngã 。 心tâm 境cảnh 皆giai 強cường/cưỡng 。 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 。 由do 此thử 不bất 同đồng 總tổng 緣duyên 及cập 第đệ 八bát 。 為vì 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 此thử 論luận 文văn 云vân 。 緣duyên 彼bỉ 執chấp 我ngã 。 即tức 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 。 名danh 所sở 繫hệ 。 有hữu 餘dư 問vấn 答đáp 。 不bất 要yếu 不bất 取thủ 也dã )# 。 基cơ 云vân 。 八bát 非phi 能năng 繫hệ 。 七thất 非phi 所sở 繫hệ 。 相tương 從tùng 相tương/tướng 屬thuộc 是thị 此thử 繫hệ 義nghĩa 。 或hoặc 彼bỉ 諸chư 地địa 諸chư 煩phiền 惱não 縛phược 者giả 。 此thử 意ý 為vi 自tự 相tương 應ứng 四tứ 惑hoặc 之chi 所sở 繫hệ 也dã 。 相tương 應ứng 縛phược 故cố 。 測trắc 云vân 。 第đệ 六lục 七thất 識thức 。 俱câu 惑hoặc 所sở 縛phược 。


此thử 染nhiễm 汙ô 意ý (# 至chí )# 不bất 別biệt 說thuyết 之chi 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 八bát 段đoạn 釋thích 第đệ 十thập 伏phục 斷đoạn 門môn 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 頌tụng 故cố 。 決quyết 擇trạch 義nghĩa 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 言ngôn 真chân 無vô 我ngã 解giải 違vi 我ngã 執chấp 故cố 者giả 。 真chân 二nhị 空không 解giải 違vi 生sanh 法pháp 執chấp 。 故cố 二nhị 末mạt 那na 隨tùy 應ứng 滅diệt 也dã 。 何hà 故cố 乃nãi 至chí 羅La 漢Hán 不bất 滅diệt 。 故cố 論luận 解giải 云vân 。 非phi 見kiến 斷đoạn 等đẳng 。 基cơ 云vân 。 三tam 界giới 相tương 望vọng 。 雖tuy 有hữu 九cửu 品phẩm 。 相tương/tướng 唯duy 地địa 地địa 最tối 下hạ 品phẩm 故cố 。 第đệ 九cửu 品phẩm 攝nhiếp 。 各các 極cực 細tế 故cố 。 同đồng 障chướng 無Vô 學Học 。 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 。 名danh 勢thế 力lực 等đẳng 。 測trắc 云vân 。 九cửu 地địa 各các 有hữu 九cửu 品phẩm 。 (# 證chứng 存tồn 初sơ 解giải 。 地địa 地địa 〔# 唯duy 〕# 一nhất 品phẩm )# 。


此thử 中trung 有hữu 義nghĩa (# 至chí )# 雜tạp 染nhiễm 依y 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 決quyết 擇trạch 中trung 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 此thử 初sơ 。 基cơ 云vân 。 安an 慧tuệ 等đẳng 義nghĩa 執chấp 無vô 法pháp 執chấp 。 及cập 淨tịnh 第đệ 七thất 三tam 位vị 無vô 體thể 故cố 。


有hữu 義nghĩa (# 至chí )# 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。


述thuật 曰viết 。 難Nan 陀Đà 護hộ 法Pháp 等đẳng 也dã 。 出xuất 世thế 末mạt 那na 經kinh 說thuyết 有hữu 故cố 者giả 。 違vi 教giáo 失thất 也dã 。 如như 六lục 十thập 三tam 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 出xuất 世thế 末mạt 那na 如như 。 云vân 何hà 建kiến 立lập 。 遠viễn 離ly 顛điên 倒đảo 思tư 量lượng 能năng 正chánh 思tư 量lượng 故cố (# 基cơ 測trắc 云vân 。 解giải 脫thoát 經kinh 也dã )# 。 無vô 染nhiễm 已dĩ 下hạ 違vi 失thất 也dã 。 同đồng 意ý 識thức 故cố 。 淨tịnh 應ưng 如như 染nhiễm 。 或hoặc 飜phiên 彼bỉ 相tương 應ứng 者giả 。 無vô 我ngã 見kiến 。 無vô 貪tham 慚tàm 。 無vô 痴si 。 如như 次thứ 。 平bình 等đẳng 行hành 者giả 。 證chứng 真chân 行hành 也dã 。 許hứa 佛Phật 恆hằng 行hành 如như 鏡kính 智trí 者giả 。 測trắc 云vân 。 任nhậm 運vận 相tương 續tục 理lý 應ưng 爾nhĩ 故cố (# 不bất 成thành 共cộng 許hứa 因nhân )# 。 基cơ 云vân 。 佛Phật 地địa 經kinh 中trung 。 說thuyết 此thử 智trí 品phẩm 佛Phật 位vị 恆hằng 行hành 。 即tức 汝nhữ 共cộng 許hứa 許hứa 。 佛Phật 恆hằng 故cố (# 勘khám )# 。 又hựu 如như 未vị 證chứng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 等đẳng 者giả 。 基cơ 疏sớ/sơ 且thả 難nạn/nan 。 如như 凡phàm 夫phu 等đẳng 。 未vị 證chứng 人nhân 空không 。 人nhân 執chấp 既ký 恆hằng 行hành 。 二Nhị 乘Thừa 人nhân 等đẳng 。 未vị 證chứng 法pháp 空không 。 法pháp 執chấp 應ưng 恆hằng 行hành 。 為vi 例lệ 均quân 故cố 。 樞xu 要yếu 量lượng 云vân 。 法pháp 執chấp 未vị 證chứng 法pháp 空không 位vị 應ưng 恆hằng 行hành 。 二nhị 執chấp 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 由do 如như 生sanh 執chấp 因nhân 。 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 。 以dĩ 無Vô 學Học 聖thánh 道Đạo 立lập 為vi 同đồng 法pháp 故cố (# 謂vị 相tương 違vi 云vân 。 法pháp 執chấp 未vị 證chứng 法pháp 空không 。 應ưng 不bất 恆hằng 行hành 如như 無Vô 學Học 及cập 道đạo 染nhiễm 意ý )# 。 測trắc 云vân 。 未vị 起khởi 法pháp 空không 應ưng 有hữu 法pháp 執chấp 恆hằng 行hành 。 未vị 起khởi 對đối 治trị 故cố 。 謂vị 如như 我ngã 執chấp (# 此thử 量lượng 。 假giả 者giả 以dĩ 為vi 有hữu 法pháp 。 證chứng 云vân 。 喻dụ 有hữu 隨tùy 一nhất 所sở 立lập 不bất 成thành 。 然nhiên 應ưng 無vô 過quá 。 謂vị 同đồng 喻dụ 云vân 。 諸chư 未vị 起khởi 自tự 對đối 治trị 道đạo 者giả 。 見kiến 有hữu 恆hằng 行hành 。 所sở 治trị 之chi 執chấp 。 如như 未vị 證chứng 生sanh 空không 。 有hữu 恆hằng 行hành 我ngã 執chấp 也dã )# 。 然nhiên 安an 慧tuệ 云vân 。 八bát 識thức 皆giai 執chấp 。 既ký 有hữu 第đệ 八bát 。 相tương/tướng 府phủ 極cực 成thành 。 基cơ 云vân 。 故cố 論luận 轉chuyển 破phá 。 非phi 依y 第đệ 八bát 。 彼bỉ 無vô 慧tuệ 故cố 。 言ngôn 又hựu 諸chư 論luận 中trung 以dĩ 五ngũ 同đồng 法pháp 等đẳng 者giả 。 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 。 攝nhiếp 論luận 第đệ 一nhất 。 以dĩ 五ngũ 識thức 為vi 同đồng 法pháp 。 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 為vi 第đệ 六lục 依y 。 宗tông 因nhân 俱câu 有hữu 失thất 者giả 。 總tổng 言ngôn 第đệ 六lục 。 有hữu 有hữu 俱câu 依y 。 即tức 一nhất 分phần/phân 違vi 宗tông 失thất 故cố 。 若nhược 除trừ 聖thánh 道Đạo 無Vô 學Học 等đẳng 識thức 。 立lập 餘dư 意ý 識thức 。 有hữu 俱câu 有hữu 依y 。 六lục 識thức 攝nhiếp 故cố 。 因nhân 有hữu 不bất 定định 。 聖thánh 道Đạo 意ý 識thức 無vô 此thử 依y 故cố 。 亦diệc 有hữu 法pháp 自tự 相tương/tướng 相tương 違vi 。 應ưng 知tri 又hựu 汝nhữ 五ngũ 識thức 。 應ưng 有hữu 無vô 依y 。 六lục 識thức 攝nhiếp 故cố 。 他tha 比tỉ 量lượng 也dã 。


此thử 意ý 差sai 別biệt (# 至chí )# 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。


述thuật 曰viết 。 對đối 論luận 定định 已dĩ 決quyết 擇trạch 差sai 別biệt 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 略lược 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 異dị 生sanh 相tương 續tục 者giả 。 恆hằng 時thời 恆hằng 時thời 義nghĩa 也dã 。 一nhất 類loại 菩Bồ 薩Tát 者giả 。 簡giản 無Vô 學Học 漸tiệm 悟ngộ 也dã 。 法pháp 空không 智trí 果quả 者giả 。 基cơ 云vân 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 名danh 智trí 。 後hậu 智trí 及cập 滅diệt 定định 名danh 果quả 。 智trí 所sở 引dẫn 故cố 。 非phi 人nhân 執chấp 心tâm 。 不bất 緣duyên 異dị 熟thục 。 異dị 熟thục 位vị 長trường/trưởng 。 說thuyết 法Pháp 執chấp 緣duyên 。 非phi 法pháp 執chấp 心tâm 。 不bất 緣duyên 賴lại 耶da 。 賴lại 耶da 短đoản 故cố 。 說thuyết 人nhân 執chấp 緣duyên 見kiến 相tương/tướng 相tương 當đương 。 且thả 作tác 是thị 說thuyết 。 言ngôn 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 者giả 。 基cơ 云vân 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 。 令linh 必tất 法pháp 空không 觀quán 。 入nhập 見kiến 道đạo 故cố 。 此thử 非phi 三tam 心tâm 真chân 見kiến 道đạo 義nghĩa (# 彼bỉ 宗tông 初sơ 心tâm 有hữu 法pháp 執chấp 故cố 。 證chứng 云vân 。 護hộ 法Pháp 三tam 心tâm 不bất 起khởi 法pháp 執chấp 。 皆giai 以dĩ 法pháp 空không 之chi 所sở 引dẫn 故cố )# 測trắc 意ý 亦diệc 同đồng 。 又hựu 解giải 。 中trung 言ngôn 亦diệc 通thông 見kiến 道đạo 。 以dĩ 相tương 見kiến 道đạo 。 有hữu 情tình 假giả 緣duyên 智trí 偏thiên 觀quán 生sanh 空không 。 法pháp 執chấp 起khởi 故cố 。 樞xu 要yếu 同đồng 此thử (# 然nhiên 今kim 存tồn 初sơ 。 下hạ 文văn 唯duy 取thủ 頓đốn 悟ngộ 修tu 道Đạo 。 唯duy 起khởi 法pháp 執chấp 不bất 言ngôn 見kiến 道đạo 故cố )# 。 言ngôn 彼bỉ 緣duyên 無vô 垢cấu 異dị 熟thục 識thức 等đẳng 者giả 。 若nhược 菩Bồ 薩Tát 智trí 。 測trắc 云vân 有hữu 說thuyết 隨tùy 能năng 引dẫn 智trí 。 同đồng 緣duyên 一nhất 境cảnh 。 隨tùy 他tha 引dẫn 故cố 。 故cố 初sơ 四tứ 地địa 別biệt 緣duyên 真chân 俗tục 。 五ngũ 地địa 已dĩ 上thượng 。 容dung 有hữu 双# 緣duyên 。 有hữu 說thuyết 。 初Sơ 地Địa 通thông 緣duyên 。 仁nhân 王vương 經kinh 中trung 。 初Sơ 地Địa 菩Bồ 薩Tát 。 說thuyết 双# 照chiếu 故cố (# 基cơ 存tồn 初sơ 解giải 。 測trắc 取thủ 後hậu 義nghĩa 。 其kỳ 中trung 得đắc 失thất 〔# 對đối 〕# 法pháp 說thuyết )# 。 樞xu 要yếu 云vân 。 頗phả 有hữu 菩Bồ 薩Tát 。 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 力lực 故cố 。 從tùng 法pháp 空không 無vô 分phân 別biệt 。 即tức 入nhập 後hậu 得đắc 生sanh 空không 耶da 。 或hoặc 翻phiên 此thử 不bất 得đắc 。 必tất 前tiền 導đạo 故cố 。 如như 佛Phật 地địa 論luận 。 等đẳng 流lưu 之chi 觀quán 。 同đồng 根căn 本bổn 觀quán 。 此thử 中trung 基cơ 云vân 。 若nhược 遠viễn 等đẳng 流lưu 。 亦diệc 得đắc 易dị 入nhập 。 又hựu 解giải 。 總tổng 不bất 得đắc 。 唯duy 除trừ 已dĩ 自tự 存tồn 。 然nhiên 佛Phật 地địa 論luận 等đẳng 。 據cứ 多đa 分phần 未vị 自tự 在tại (# 准chuẩn 無vô 性tánh 論luận 。 亦diệc 自tự 力lực 轉chuyển 〔# 彼bỉ 〕# 論luận 記ký )# 。


補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 (# 至chí )# 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 有hữu 二nhị 。 此thử 廣quảng 人nhân 執chấp 末mạt 那na 。 我ngã 執chấp 必tất 依y 法pháp 執chấp 而nhi 起khởi 者giả 。 如như 六lục 十thập 五ngũ 引dẫn 經kinh 頌tụng 言ngôn 。 執chấp 法Pháp 自tự 在tại 故cố 。 執chấp 我ngã 性tánh 而nhi 轉chuyển 。 測trắc 云vân 。 迷mê 杌ngột 如như 法Pháp 執chấp 。 謂vị 人nhân 喻dụ 我ngã 執chấp (# 且thả 喻dụ 本bổn 末mạt 。 迷mê 喻dụ 法pháp 執chấp 。 執chấp 喻dụ 人nhân 執chấp 。 人nhân 執chấp 實thật 各các 具cụ 迷mê 執chấp )# 。 三tam 藏tạng 云vân 。 如như 起khởi 我ngã 執chấp 必tất 依y 法pháp 執chấp 。 亦diệc 證chứng 法pháp 空không 必tất 帶đái 生sanh 空không 。 故cố 下hạ 第đệ 十thập 五ngũ 生sanh 空không 觀quán 品phẩm 。 若nhược 非phi 有hữu 漏lậu 。 或hoặc 無vô 心tâm 時thời 。 皆giai 容dung 現hiện 起khởi 。 既ký 不bất 除trừ 獨độc 法pháp 空không 時thời 故cố 。 觀quán 云vân 。 有hữu 獨độc 法pháp 空không 。 但đãn 此thử 位vị 中trung 容dung 起khởi 生sanh 空không 。 故cố 論luận 不bất 除trừ 。 量lượng 云vân 。 法pháp 空không 有hữu 時thời 別biệt 起khởi 。 二nhị 空không 智trí 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 如như 生sanh 空không 智trí 。 證chứng 云vân 。 三tam 藏tạng 為vi 正chánh 。 有hữu 教giáo 理lý 故cố 。 相tương 違vi 決quyết 云vân 。 法pháp 必tất 帶đái 生sanh 空không 。 深thâm 必tất 證chứng 淺thiển 故cố 。 如như 双# 證chứng 位vị (# 今kim 謂vị 此thử 因nhân 隨tùy 一nhất 不bất 成thành 。 遠viễn 宗tông 為vi 因nhân 量lượng 不bất 成thành 故cố 。 今kim 敵địch 法pháp 空không 。 必tất 不bất 獨độc 行hành 。 最tối 深thâm 最tối 淺thiển 。 智trí 執chấp 二nhị 中trung 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 猶do 如như 生sanh 執chấp )# 。 言ngôn 同đồng 依y 一nhất 慧tuệ 者giả 。 基cơ 云vân 。 我ngã 法pháp 用dụng 別biệt 。 慧tuệ 體thể 是thị 一nhất 。 同đồng 一nhất 種chủng 生sanh 。 於ư 理lý 無vô 違vi 。 如như 一nhất 眼nhãn 識thức 。 隨tùy 境cảnh 用dụng 多đa 。 然nhiên 今kim 二nhị 執chấp 。 非phi 非phi 是thị 二nhị 是thị 無vô 一nhất 心tâm 中trung 。 於ư 二nhị 境cảnh 起khởi 二nhị 行hành 執chấp 故cố 。 問vấn 。 前tiền 云vân 疑nghi 於ư 理lý 印ấn 於ư 事sự 。 豈khởi 非phi 一nhất 心tâm 行hành 二nhị 境cảnh 。 解giải 云vân 。 彼bỉ 非phi 執chấp 故cố 。 執chấp 即tức 推thôi 求cầu 以dĩ 堅kiên 着trước 故cố (# 彼bỉ 不bất 正chánh 義nghĩa 。 如như 前tiền 已dĩ 破phá 。 不bất 應ưng 將tương 彼bỉ 於ư 此thử 為vi 難nạn/nan )# 。 觀quán 問vấn 。 二nhị 執chấp 體thể 境cảnh 同đồng 。 二nhị 執chấp 一nhất 心tâm 起khởi 。 尋tầm 伺tứ 體thể 境cảnh 一nhất 。 二nhị 得đắc 一nhất 心tâm 生sanh 。 答đáp 。 二nhị 執chấp 相tướng 順thuận 一nhất 心tâm 起khởi 。 彼bỉ 麤thô 細tế 違vi 不bất 並tịnh 生sanh (# 相tương 順thuận 者giả 。 彼bỉ 自tự 解giải 云vân 。 障chướng 道đạo 用dụng 等đẳng 。 非phi 也dã 。 勿vật 與dữ 分phân 別biệt 障chướng 俱câu 。 尋tầm 伺tứ 同đồng 障chướng 見kiến 道đạo 。 一nhất 心tâm 俱câu 故cố 。 又hựu 難nạn/nan 一nhất 心tâm 法pháp 細tế 人nhân 麤thô 。 彼bỉ 亦diệc 相tương 違vi 。 應ưng 不bất 俱câu 故cố 。 今kim 謂vị 二nhị 執chấp 於ư 一nhất 境cảnh 上thượng 。 各các 取thủ 似tự 我ngã 法pháp 。 似tự 別biệt 相tướng 。 別biệt 相tướng 異dị 故cố 。 如như 受thọ 想tưởng 俱câu 。 尋tầm 伺tứ 不bất 然nhiên 。 所sở 行hành 名danh 等đẳng 義nghĩa 無vô 別biệt 故cố 。 由do 如như 二nhị 受thọ 一nhất 心tâm 不bất 並tịnh )# 範phạm 云vân 。 同đồng 體thể 二nhị 執chấp 。 熏huân 成thành 兩lưỡng 種chủng 。 斷đoạn 前tiền 後hậu 故cố 。 後hậu 生sanh 果quả 時thời 。 二nhị 種chủng 共cộng 生sanh 。 如như 一nhất 眼nhãn 識thức 。 多đa 用dụng 熏huân 多đa 。 後hậu 時thời 多đa 種chủng 共cộng 生sanh 一nhất 識thức (# 證chứng 存tồn 此thử 解giải 。 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 見kiến 用dụng 雖tuy 多đa 。 倚ỷ 用dụng 熏huân 一nhất 。 不bất 爾nhĩ 。 便tiện 違vi 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 體thể 雖tuy 無vô 二nhị 而nhi 用dụng 有hữu 別biệt 。 由do 此thử 熏huân 生sanh 一nhất 種chủng 子tử 體thể 。 是thị 以dĩ 今kim 存tồn 基cơ 師sư 同đồng 種chủng )# 。 寂tịch 云vân 。 有hữu 云vân 。 六lục 七thất 識thức 中trung 別biệt 有hữu 獨độc 起khởi 所sở 知tri 障chướng 種chủng 。 生sanh 空không 智trí 時thời 。 七thất 從tùng 彼bỉ 生sanh 。 此thử 釋thích 大đại 謬mậu 。 佛Phật 地địa 唯duy 識thức 皆giai 言ngôn 體thể 一nhất 。 用dụng 分phân 為vi 二nhị 。 前tiền 後hậu 斷đoạn 故cố 。 所sở 知tri 亦diệc 以dĩ 法pháp 愛ái 恚khuể 等đẳng 煩phiền 惱não 各các 說thuyết 。 若nhược 離ly 煩phiền 惱não 別biệt 有hữu 獨độc 行hành 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 百bách 法pháp 何hà 攝nhiếp 。 諸chư 教giáo 皆giai 說thuyết 煩phiền 惱não 皆giai 以dĩ 所sở 知tri 為vi 依y 。 證chứng 存tồn 此thử 言ngôn 。 若nhược 有hữu 別biệt 起khởi 。 何hà 心tâm 相tương 應ứng 。 定định 非phi 善thiện 心tâm 無vô 覆phú 無vô 記ký 。 若nhược 惡ác 有hữu 覆phú 。 知tri 必tất 同đồng 體thể 。 故cố 此thử 論luận 云vân 。 三tam 地địa 所sở 斷đoạn 。 名danh 欲dục 貪tham 愚ngu 。 彼bỉ 昔tích 多đa 與dữ 欲dục 貪tham 俱câu 故cố 。 又hựu 七thất 識thức 內nội 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 如như 煩phiền 惱não 故cố (# 問vấn 數số 論luận 冥minh 性tánh 勝thắng 論luận 德đức 等đẳng 別biệt 體thể 非phi 我ngã 。 彼bỉ 如như 何hà 通thông 。 答đáp 計kế 為vi 我ngã 所sở 。 故cố 亦diệc 同đồng 體thể )# 。 今kim 謂vị 第đệ 七thất 識thức 俱câu 。 應ưng 如như 所sở 說thuyết 。 由do 生sanh 空không 智trí 伏phục 一nhất 分phần/phân 故cố 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 無vô 獨độc 起khởi 者giả 。 理lý 教giáo 相tương 違vi 。 如như 金kim 剛cang 般Bát 若Nhã 云vân 。 若nhược 取thủ 法pháp 相tướng 。 即tức 著trước 我ngã 人nhân 眾chúng 生sanh 壽thọ 者giả 。 無vô 著trước 釋thích 曰viết 。 但đãn 法pháp 及cập 非phi 法pháp 想tưởng 轉chuyển 時thời 。 非phi 我ngã 等đẳng 想tưởng 及cập 依y 止chỉ 不bất 轉chuyển 故cố 。 然nhiên 於ư 我ngã 想tưởng 中trung 隨tùy 眠miên 不bất 斷đoạn 故cố 。 即tức 為vi 有hữu 我ngã 取thủ 。 解giải 云vân 。 法pháp 但đãn 想tưởng 時thời 。 我ngã 想tưởng 及cập 以dĩ 所sở 依y 煩phiền 惱não 有hữu 不bất 轉chuyển 故cố 。 明minh 知tri 亦diệc 有hữu 獨độc 頭đầu 法pháp 執chấp 。 增tăng 減giảm 法pháp 執chấp 名danh 法pháp 非phi 法pháp 。 意ý 識thức 俱câu 故cố 。 然nhiên 行hành 相tương 似tự 煩phiền 惱não 名danh 。 說thuyết 。 由do 此thử 隨tùy 彼bỉ 百bách 法pháp 所sở 攝nhiếp 。 雖tuy 說thuyết 煩phiền 惱não 必tất 依y 所sở 知tri 。 不bất 說thuyết 所sở 知tri 必tất 常thường 煩phiền 惱não 。 所sở 依y 得đắc 離ly 能năng 依y 有hữu 故cố 。 證chứng 助trợ 亦diệc 非phi 。 論luận 既ký 別biệt 說thuyết 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 。 若nhược 望vọng 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 覆phú 所sở 攝nhiếp 。 何hà 苦khổ 尋tầm 求cầu 此thử 相tương 應ứng 心tâm 。 又hựu 云vân 。 昔tích 多đa 與dữ 欲dục 貪tham 俱câu 。 影ảnh 顯hiển 少thiểu 有hữu 別biệt 體thể 之chi 障chướng 。 又hựu 說thuyết 多đa 少thiểu 如như 煩phiền 惱não 者giả 。 顯hiển 貪tham 恚khuể 等đẳng 法pháp 數số 少thiểu 。 非phi 必tất 體thể 同đồng 。 無vô 相tướng 違vi 失thất 。


二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học (# 至chí )# 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 廣quảng 法pháp 執chấp 末mạt 那na 。 頓đốn 悟ngộ 既ký 唯duy 於ư 修tu 道Đạo 起khởi 。 生sanh 空không 智trí 果quả 。 明minh 智trí 見kiến 道đạo 。 後hậu 得đắc 智trí 中trung 安an 立lập 等đẳng 行hành 。 但đãn 法pháp 空không 果quả 。 遍biến 緣duyên 之chi 用dụng 。 彼bỉ 真chân 見kiến 道đạo 。 雖tuy 帶đái 生sanh 空không 。 法pháp 空không 智trí 攝nhiếp 。 引dẫn 相tương/tướng 道đạo 故cố 。 唯duy 有hữu 所sở 依y 所sở 知tri 障chướng 者giả 。 既ký 言ngôn 所sở 依y 。 明minh 知tri 本bổn 來lai 二nhị 執chấp 同đồng 體thể 。 隨tùy 用dụng 舉cử 體thể 二nhị 障chướng 攝nhiếp 故cố 。 但đãn 由do 聖thánh 道Đạo 伏phục 一nhất 分phần/phân 勢thế 。 約ước 意ý 識thức 俱câu 。 佛Phật 地địa 論luận 云vân 。 八bát 地địa 已dĩ 上thượng 無vô 法pháp 執chấp 也dã 。 於ư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 名danh 不bất 染nhiễm 者giả 。 等đẳng 取thủ 菩Bồ 薩Tát 生sanh 空không 智trí 品phẩm 。 及cập 諸chư 異dị 生sanh 人nhân 天thiên 善thiện 品phẩm 。 然nhiên 大đại 菩Bồ 提Đề 一nhất 切thiết 所sở 障chướng 。 故cố 望vọng 菩Bồ 薩Tát 二nhị 障chướng 皆giai 染nhiễm 。 觀quán 云vân 。 六lục 識thức 不bất 善thiện 煩phiền 惱não 所sở 依y 。 若nhược 望vọng 菩Bồ 薩Tát 通thông 惡ác 有hữu 覆phú 。 若nhược 望vọng 二Nhị 乘Thừa 還hoàn 異dị 熟thục 生sanh (# 非phi 也dã 。 彼bỉ 不bất 能năng 感cảm 苦khổ 異dị 熟thục 故cố )# 。 樞xu 要yếu 云vân 。 不bất 善thiện 心tâm 中trung 。 亦diệc 唯duy 無vô 記ký 。 證chứng 存tồn 此thử 義nghĩa 。 問vấn 。 惡ác 有hữu 覆phú 許hứa 俱câu 。 善thiện 無vô 覆phú 應ưng 爾nhĩ 。 答đáp 。 彼bỉ 同đồng 有hữu 所sở 障chướng 。 惡ác 有hữu 覆phú 同đồng 體thể 。 無vô 覆phú 無vô 修tu 斷đoạn 。 與dữ 善thiện 無vô 同đồng 體thể 。 問vấn 無vô 姓tánh 無vô 所sở 障chướng 。 二nhị 障chướng 俱câu 無vô 覆phú 。 若nhược 言ngôn 畢tất 竟cánh 障chướng 。 二Nhị 乘Thừa 所sở 知tri 然nhiên 。 證chứng 解giải 云vân 。 有hữu 性tánh 據cứ 可khả 得đắc 。 不bất 得đắc 說thuyết 名danh 障chướng 。 無vô 性tánh 約ước 畢tất 竟cánh 。 不bất 得đắc 故cố 名danh 障chướng (# 今kim 謂vị 不bất 然nhiên 。 菩Bồ 薩Tát 法pháp 執chấp 望vọng 法pháp 空không 染nhiễm 。 望vọng 自tự 生sanh 空không 猶do 名danh 不bất 染nhiễm 。 何hà 妨phương 趣thú 寂tịch 身thân 中trung 法pháp 執chấp 望vọng 生sanh 空không 品phẩm 。 雖tuy 名danh 不bất 染nhiễm 。 望vọng 自tự 法pháp 空không 。 名danh 畢tất 竟cánh 染nhiễm 。 小tiểu 此thử 無vô 性tánh 二nhị 障chướng 隨tùy 應ứng 名danh 畢tất 竟cánh 障chướng 。 自tự 品phẩm 二nhị 智trí 名danh 染nhiễm 有hữu 覆phú 。 望vọng 餘dư 不bất 染nhiễm )# 。 言ngôn 此thử 名danh 通thông 故cố 者giả 。 三tam 緣duyên 不bất 攝nhiếp 。 皆giai 入nhập 增tăng 上thượng 。 三tam 無vô 記ký 不bất 攝nhiếp 。 皆giai 入nhập 異dị 熟thục 生sanh 。


云vân 何hà 應ưng 知tri 。 (# 至chí )# 故cố 不bất 繁phồn 述thuật 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 十thập 門môn 已dĩ 。 大đại 段đoạn 第đệ 二nhị 教giáo 理lý 證chứng 成thành 中trung 。 亦diệc 有hữu 二nhị 。 此thử 初sơ 教giáo 也dã 。 然nhiên 初sơ 不bất 共cộng 。 後hậu 引dẫn 共cộng 教giáo 。 基cơ 云vân 。 小Tiểu 乘Thừa 未vị 來lai 名danh 心tâm 。 過quá 去khứ 是thị 意ý 。 現hiện 在tại 是thị 識thức 。 然nhiên 無vô 別biệt 體thể 。 故cố 今kim 成thành 別biệt 。 解giải 脫thoát 經kinh 者giả 。 共cộng 許hứa 教giáo 之chi 解giải 脫thoát 者giả 是thị 零linh 落lạc 義nghĩa 。 不bất 入nhập 四tứ 阿a 含hàm 別biệt 行hành 故cố 。 範phạm 云vân 。 由do 道đạo 斷đoạn 障chướng 令linh 意ý 解giải 脫thoát 。 此thử 義nghĩa 名danh 經kinh 。 證chứng 云vân 。 後hậu 稍sảo 近cận 文văn 。 若nhược 不bất 入nhập 阿a 含hàm 名danh 解giải 脫thoát 者giả 。 天thiên 請thỉnh 問vấn 經kinh 等đẳng 皆giai 應ưng 名danh 解giải 脫thoát 經kinh 。 既ký 言ngôn 恆hằng 時thời 。 小Tiểu 乘Thừa 何hà 通thông 。 基cơ 云vân 。 上thượng 座tòa 部bộ 等đẳng 。 別biệt 有hữu 細tế 意ý 識thức 恆hằng 現hiện 行hành 故cố 。 大đại 眾chúng 經kinh 部bộ 等đẳng 如như 常thường 施thí 食thực 。 非phi 一nhất 切thiết 時thời 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 非phi 四tứ 或hoặc 同đồng 時thời 俱câu 。 前tiền 後hậu 俱câu 。 如như 常thường 施thí 食thực 。 從tùng 彼bỉ 得đắc 解giải 脫thoát 者giả 。 羅La 漢Hán 解giải 脫thoát 道đạo 時thời 。 從tùng 金kim 剛cang 斷đoạn 得đắc 。 薩tát 婆bà 多đa 計kế 。 或hoặc 現hiện 雖tuy 斷đoạn 。 過quá 未vị 有hữu 體thể 。 故cố 舉cử 共cộng 許hứa 例lệ 過quá 未vị 無vô 引dẫn 。


已dĩ 引dẫn 聖thánh (# 至chí )# 便tiện 無vô 此thử 失thất 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 理lý 證chứng 。 以dĩ 依y 隱ẩn 經kinh 現hiện 出xuất 理lý 故cố 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 證chứng 故cố 。 結kết 故cố 。 依y 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 。 略lược 有hữu 六lục 證chứng 。 初sơ 中trung 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 故cố 。 傍bàng 論luận 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 真chân 義nghĩa 三tam 心tâm 無vô 漏lậu 智trí 也dã 。 曾tằng 無vô 醒tỉnh 覺giác 者giả 。 未vị 起khởi 無vô 漏lậu 故cố 。 善thiện 無vô 記ký 位vị 應ưng 有hữu 無vô 明minh 。 異dị 生sanh 位vị 故cố 。 如như 餘dư 起khởi 時thời 。 言ngôn 此thử 應ưng 間gian 斷đoạn 者giả 。 無vô 明minh 應ưng 間gian 斷đoạn 。 六lục 識thức 恆hằng 染nhiễm 故cố 。


染nhiễm 意ý 恆hằng 與dữ (# 至chí )# 此thử 彼bỉ 俱câu 有hữu 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 傍bàng 論luận 。 依y 小Tiểu 乘Thừa 宗tông 。 但đãn 隨tùy 惑hoặc 俱câu 方phương 名danh 不bất 共cộng 。 故cố 作tác 斯tư 問vấn 。 初sơ 義nghĩa 云vân 。 三tam 是thị 隨tùy 惑hoặc 。 基cơ 測trắc 云vân 。 此thử 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 云vân 非phi 二nhị 十thập 攝nhiếp 。 雜tạp 事sự 說thuyết 隨tùy 有hữu 多đa 種chủng 故cố 。 即tức 諸chư 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 二nhị 云vân 。 即tức 二nhị 十thập 攝nhiếp 。 不bất 正chánh 知tri 為vi 我ngã 見kiến 。 憍kiêu 為vi 我ngã 慢mạn 。 掉trạo 為vi 我ngã 愛ái 。 無vô 明minh 一nhất 種chủng 是thị 根căn 本bổn 故cố 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 中trung 。 純thuần 隨tùy 煩phiền 惱não 者giả 。 簡giản 根căn 本bổn 惑hoặc 。 亦diệc 名danh 隨tùy 故cố 。 此thử 三tam 六lục 十thập 煩phiền 惱não 攝nhiếp 者giả 。 此thử 見kiến 等đẳng 三tam 。 顯hiển 揚dương 等đẳng 六lục 。 雜tạp 集tập 等đẳng 十thập 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 攝nhiếp 故cố 。 然nhiên 惛hôn 迷mê 門môn 無vô 明minh 為vi 主chủ 。 主chủ 所sở 依y 義nghĩa 。 餘dư 三tam 非phi 主chủ 。 可khả 名danh 相tướng 應ưng 。 由do 痴si 迷mê 故cố 。 外ngoại 難nạn/nan 。 互hỗ 為vi 主chủ 時thời 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 此thử 難nạn/nan 二nhị 解giải 。 基cơ 云vân 。 意ý 識thức 中trung 有hữu 為vi 主chủ 時thời 故cố 。 非phi 第đệ 七thất 中trung 三tam 有hữu 主chủ 時thời 。 測trắc 一nhất 云vân 。 七thất 俱câu 見kiến 等đẳng 假giả 說thuyết 為vi 主chủ 。 證chứng 存tồn 後hậu 曰viết 。 無vô 始thỉ 執chấp 我ngã 愛ái 著trước 路lộ 微vi 。 三tam 亦diệc 主chủ 故cố 。 若nhược 為vi 主chủ 時thời 。 應ưng 名danh 不bất 共cộng (# 各các 有hữu 用dụng 勝thắng 。 然nhiên 如như 無vô 明minh 。 迷mê 之chi 為vi 主chủ 。 許hứa 於ư 執chấp 等đẳng 見kiến 等đẳng 為vi 主chủ 。 此thử 答đáp 意ý 也dã 。 雖tuy 有hữu 多đa 釋thích 。 如như 是thị 順thuận 文văn )# 。 第đệ 三tam 義nghĩa 中trung 。 有hữu 二nhị 復phục 次thứ 。 一nhất 雖tuy 七thất 中trung 四tứ 。 餘dư 識thức 不bất 無vô 。 然nhiên 無vô 明minh 主chủ 獨độc 得đắc 此thử 名danh 。 餘dư 非phi 迷mê 本bổn 。 不bất 名danh 不bất 共cộng 。 二nhị 或hoặc 許hứa 餘dư 三tam 。 亦diệc 明minh 不bất 共cộng 。 然nhiên 對đối 餘dư 部bộ 。 所sở 許hứa 餘dư 識thức 獨độc 行hành 不bất 共cộng 。 且thả 說thuyết 無vô 明minh (# 第đệ 二nhị 義nghĩa 意ý 。 四tứ 法pháp 相tướng 望vọng 。 立lập 不bất 共cộng 名danh 。 此thử 第đệ 三tam 師sư 。 望vọng 六lục 識thức 品phẩm 。 立lập 不bất 共cộng 名danh )# 。 瑜du 伽già 所sở 說thuyết 。 皆giai 意ý 識thức 俱câu 。 言ngôn 是thị 主chủ 者giả 。 非phi 貪tham 等đẳng 俱câu 。 專chuyên 迷mê 於ư 理lý 。 自tự 為vi 主chủ 起khởi 。 言ngôn 非phi 主chủ 者giả 。 不bất 與dữ 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 雖tuy 名danh 不bất 共cộng 。 自tự 不bất 為vi 主chủ 。 但đãn 隨tùy 忿phẫn 等đẳng 。 主chủ 而nhi 起khởi 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 者giả 。 緣duyên 起khởi 經kinh 也dã 。


又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết (# 至chí )# 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。


述thuật 曰viết 。 六lục 二nhị 緣duyên 經kinh 。 第đệ 二nhị 證chứng 也dã 。 世thế 親thân 云vân 。 同đồng 法pháp 者giả 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 與dữ 五ngũ 識thức 身thân 。 有hữu 相tương 似tự 法pháp 。 彼bỉ 有hữu 五ngũ 根căn 。 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 為vi 俱câu 有hữu 依y 。 此thử 五ngũ 同đồng 法pháp 離ly 染nhiễm 汙ô 意ý 。 決quyết 定định 非phi 有hữu 。 基cơ 云vân 。 彼bỉ 論luận 似tự 難nạn/nan 大Đại 乘Thừa 異dị 師sư 。 許hứa 有hữu 第đệ 八bát 而nhi 不bất 許hứa 七thất (# 異dị 師sư 者giả 誰thùy 。 證chứng 云vân 。 一nhất 意ý 識thức 〔# 菩Bồ 薩Tát 〕# 也dã 。 如như 世thế 云vân 唯duy 除trừ 第đệ 八bát 。 不bất 簡giản 第đệ 七thất 。 已dĩ 信tín 第đệ 八bát 未vị 信tín 七thất 故cố )# 。 測trắc 云vân 。 二nhị 緣duyên 有hữu 二nhị 。 一nhất 根căn 境cảnh 二nhị 。 二nhị 通thông 別biệt 根căn 。 此thử 論luận 無vô 性tánh 依y 初sơ 共cộng 緣duyên 。 世thế 親thân 依y 後hậu (# 證chứng 云vân 。 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 云vân 。 由do 阿a 賴lại 耶da 。 執chấp 受thọ 色sắc 根căn 。 五ngũ 種chủng 識thức 身thân 依y 之chi 而nhi 轉chuyển 。 世thế 親thân 依y 此thử 成thành 立lập 第đệ 七thất 。 護hộ 法Pháp 無vô 性tánh 唯duy 依y 經kinh 故cố )# 。 初sơ 立lập 意ý 識thức 必tất 有hữu 增tăng 上thượng 。 不bất 共cộng 俱câu 依y 。 破phá 有hữu 部bộ 等đẳng 。 唯duy 等đẳng 無vô 間gian 以dĩ 為vi 意ý 根căn 。 然nhiên 以dĩ 五ngũ 識thức 為vi 同đồng 喻dụ 故cố 。 夜dạ 違vi 意ý 許hứa 七thất 為vi 六lục 依y 。 小Tiểu 乘Thừa 作tác 法pháp 差sai 別biệt 違vi 言ngôn 。 六lục 不bất 以dĩ 七thất 。 為vi 不bất 共cộng 依y 。 六lục 隨tùy 一nhất 故cố 。 猶do 如như 五ngũ 識thức 。 然nhiên 彼bỉ 若nhược 無vô 差sai 別biệt 許hứa 所sở 依y 。 如như 陳trần 那na 宗tông 。 自tự 證chứng 無vô 果quả 得đắc 作tác 此thử 難nạn/nan 。 然nhiên 有hữu 所sở 存tồn 。 亦diệc 違vi 意ý 許hứa 。 唯duy 等đẳng 無vô 間gian 。 肉nhục 團đoàn 等đẳng 依y 。 故cố 論luận 返phản 欲dục 出xuất 彼bỉ 相tương 違vi 。 先tiên 別biệt 別biệt 破phá 。 後hậu 總tổng 立lập 量lượng 。 別biệt 破phá 中trung 云vân 。 不bất 可khả 說thuyết 色sắc 。 為vi 彼bỉ 依y 者giả 。 測trắc 云vân 。 經kinh 部bộ 通thông 取thủ 。 色sắc 香hương 味vị 觸xúc 。 以dĩ 為vi 肉nhục 團đoàn 。 為vi 俱câu 有hữu 根căn 。 上thượng 座tòa 部bộ 云vân 。 四tứ 塵trần 團đoàn 內nội 。 有hữu 法pháp 處xứ 色sắc 。 為vi 俱câu 有hữu 根căn 。 瞳# 內nội 別biệt 有hữu 淨tịnh 色sắc 。 名danh 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 然nhiên 七thất 心tâm 界giới 許hứa 皆giai 是thị 心tâm 。 不bất 可khả 說thuyết 色sắc 。 意ý 非phi 色sắc 故cố 。 謂vị 意ý 內nội 處xứ 。 色sắc 外ngoại 處xứ 故cố 。 又hựu 縱túng/tung 依y 色sắc 亦diệc 為vi 內nội 處xứ 。 無vô 二nhị 分phân 別biệt 。 違vi 自tự 宗tông 也dã 。 以dĩ 汝nhữ 意ý 識thức 如như 五ngũ 識thức 故cố 。 次thứ 經kinh 部bộ 云vân 。 誰thùy 言ngôn 五ngũ 識thức 有hữu 俱câu 有hữu 根căn 。 許hứa 前tiền 五ngũ 根căn 境cảnh 生sanh 後hậu 念niệm 識thức 故cố 。 故cố 論luận 立lập 云vân 。 彼bỉ 必tất 同đồng 時thời 。 如như 影ảnh 依y 牙nha 。 牙nha 影ảnh 同đồng 時thời (# 測trắc 釋thích 喻dụ 爾nhĩ )# 。 基cơ 云vân 。 若nhược 說thuyết 身thân 影ảnh 亦diệc 必tất 異dị 時thời 。 即tức 例lệ 極cực 成thành 心tâm 心tâm 所sở 也dã 。 許hứa 思tư 受thọ 等đẳng 。 與dữ 心tâm 俱câu 故cố 。 證chứng 云vân 還hoàn 與dữ 彼bỉ 法pháp 差sai 別biệt 。 極cực 成thành 意ý 識thức (# 簡giản 他tha 不bất 許hứa 他tha 方phương 佛Phật 識thức 。 及cập 自tự 不bất 許hứa 後hậu 身thân 菩Bồ 薩Tát 。 不bất 善thiện 意ý 識thức )# 必tất 有hữu 不bất 共cộng (# 簡giản 自tự 本bổn 識thức 諸chư 識thức 共cộng 依y )# 。 顯hiển 自tự 名danh 處xứ (# 簡giản 肉nhục 心tâm 等đẳng 。 以dĩ 色sắc 非phi 意ý 。 非phi 現hiện 意ý 之chi 色sắc 名danh 處xứ 故cố )# 。 等đẳng 無vô 間gian 不bất 攝nhiếp (# 簡giản 次thứ 第đệ 滅diệt 依y 。 恐khủng 立lập 已dĩ 成thành 故cố )# 。 增tăng 上thượng (# 簡giản 因nhân 緣duyên 依y )# 。 生sanh (# 簡giản 染nhiễm 依y 義nghĩa 。 通thông 與dữ 諸chư 識thức 為vi 染nhiễm 淨tịnh 依y 。 別biệt 與dữ 意ý 識thức 。 為vi 生sanh 依y 故cố 。 近cận 相tương 順thuận 故cố )# 。 所sở 依y (# 簡giản 命mạng 根căn 等đẳng 依y 非phi 所sở 依y )# 極cực 成thành 六lục 識thức 一nhất 攝nhiếp 故cố 。 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức (# 若nhược 相tương 違vi 過quá 。 何hà 不bất 直trực 言ngôn 意ý 識thức 不bất 以dĩ 唯duy 等đẳng 無vô 間gian 及cập 肉nhục 團đoàn 等đẳng 為vi 不bất 共cộng 依y 。 解giải 云vân 。 若nhược 爾nhĩ 唯duy 顯hiển 名danh 有hữu 過quá 失thất 。 不bất 能năng 兼kiêm 說thuyết 自tự 勝thắng 有hữu 德đức 。 故cố 通thông 立lập 宗tông 。 亦diệc 破phá 他tha 義nghĩa 也dã )# 。


又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết (# 至chí )# 假giả 立lập 意ý 名danh 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 證chứng 也dã 。 已dĩ 滅diệt 非phi 有hữu 經kinh 部bộ 所sở 許hứa 。 其kỳ 薩tát 婆bà 多đa 前tiền 已dĩ 破phá 故cố 。 量lượng 云vân 。 已dĩ 滅diệt 非phi 正chánh 名danh 意ý 。 無vô 體thể 用dụng 故cố 。 如như 龜quy 毛mao 等đẳng (# 大Đại 乘Thừa 假giả 說thuyết 不bất 正chánh 名danh 故cố 。 無vô 違vi 宗tông 失thất )# 。 若nhược 救cứu 過quá 去khứ 雖tuy 無vô 思tư 量lượng 。 而nhi 假giả 說thuyết 者giả 依y 何hà 假giả 說thuyết 。 曾tằng 現hiện 在tại 時thời 了liễu 別biệt 識thức 故cố 。 世thế 親thân 論luận 第đệ 一nhất 云vân 。 彼bỉ 將tương 滅diệt 時thời 得đắc 意ý 名danh 故cố 。 云vân 何hà 相tương 違vi 。 謂vị 將tương 滅diệt 時thời 起khởi 依y 止chỉ 用dụng 。 由do 此thử 滅diệt 後hậu 假giả 第đệ 七thất 名danh 。 證chứng 云vân 。 但đãn 假giả 依y 止chỉ 不bất 假giả 思tư 量lượng 。 (# 曾tằng 有hữu 依y 止chỉ 。 應ưng 假giả 現hiện 依y 。 曾tằng 無vô 思tư 量lượng 。 母mẫu 無vô 可khả 似tự 故cố 。 與dữ 基cơ 疏sớ/sơ 同đồng 。 不bất 假giả 心tâm 識thức 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích 也dã )# 。 樞xu 要yếu 云vân 。 亦diệc 似tự 思tư 量lượng (# 為vi 依y 既ký 等đẳng 。 亦diệc 假giả 說thuyết 思tư 。 理lý 何hà 妨phương 也dã )# 。


又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết (# 至chí )# 別biệt 有hữu 此thử 意ý 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 證chứng 也dã 。 破phá 有hữu 部bộ 及cập 經kinh 部bộ 中trung 。 滅diệt 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 唯duy 六lục 識thức 。 言ngôn 數số 無vô 異dị 。 若nhược 并tinh 心tâm 所sở 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 二nhị 十thập 一nhất 法pháp 。 謂vị 十thập 大đại 地địa 。 十Thập 善Thiện 大đại 地địa 。 并tinh 所sở 依y 識thức 。 經kinh 部bộ 思tư 上thượng 假giả 善thiện 心tâm 所sở 。 大Đại 乘Thừa 云vân 。 滅diệt 二nhị 十thập 二nhị 法pháp 。 然nhiên 各các 自tự 云vân 。 滅diệt 六lục 識thức 品phẩm 。 體thể 數số 無vô 異dị 。 言ngôn 界giới 地địa 依y 等đẳng 者giả 。 俱câu 舍xá 第đệ 五ngũ 十thập 對đối 差sai 別biệt 中trung 。 等đẳng 取thủ 餘dư 六lục 。


又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết (# 至chí )# 同đồng 訶ha 猒# 彼bỉ 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 五ngũ 證chứng 也dã 。 於ư 中trung 有hữu 四tứ 。 一nhất 總tổng 破phá 諸chư 部bộ 。 以dĩ 餘dư 具cụ 縛phược 為vi 例lệ 量lượng 云vân 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 應ưng 起khởi 我ngã 執chấp 。 異dị 生sanh 攝nhiếp 故cố 。 如như 餘dư 異dị 生sanh 。 或hoặc 汝nhữ 無vô 相tướng 非phi 聖thánh 所sở 厭yếm 。 無vô 我ngã 執chấp 故cố 。 如như 涅Niết 槃Bàn 等đẳng (# 基cơ 測trắc 同đồng 然nhiên 。 證chứng 云vân 。 具cụ 縛phược 通thông 聖thánh 。 雖tuy 無vô 見kiến 縛phược 。 具cụ 修tu 縛phược 故cố 。 非phi 也dã 。 聖thánh 位vị 容dung 有hữu 不bất 起khởi 執chấp 故cố 。 觀quán 云vân 。 具cụ 見kiến 修tu 種chủng 名danh 具cụ 縛phược 好hảo/hiếu )# 。 有hữu 部bộ 救cứu 云vân 。 初sơ 生sanh 後hậu 死tử 。 執chấp 故cố 無vô 失thất 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 中trung 間gian 無vô 執chấp 。 有hữu 非phi 凡phàm 過quá (# 毗tỳ 婆bà 沙sa 云vân 。 五ngũ 百bách 劫kiếp 也dã )# 。 有hữu 部bộ 救cứu 云vân 。 去khứ 來lai 有hữu 所sở 成thành 。 無vô 無vô 我ngã 執chấp 失thất 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 彼bỉ 非phi 現hiện 常thường 故cố 。 有hữu 無vô 我ngã 執chấp 過quá 。 彼bỉ 部bộ 救cứu 云vân 。 現hiện 有hữu 能năng 得đắc 名danh 成thành 我ngã 執chấp 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 所sở 得đắc 現hiện 無vô 。 能năng 得đắc 亦diệc 然nhiên 。 次thứ 大đại 眾chúng 一nhất 說thuyết 部bộ 等đẳng 云vân 。 有hữu 隨tùy 眠miên 故cố 。 名danh 成thành 我ngã 執chấp 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 彼bỉ 不bất 相tương 應ứng 。 前tiền 已dĩ 遮già 破phá 。 後hậu 經kinh 部bộ 云vân 。 有hữu 種chủng 子tử 故cố 名danh 有hữu 我ngã 執chấp 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 藏tạng 識thức 無vô 故cố 。 熏huân 習tập 亦diệc 無vô 。 救cứu 色sắc 等đẳng 受thọ 。 熏huân 破phá 已dĩ 辨biện 。 非phi 理lý 故cố 有hữu 。 末mạt 那na 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 復phục 沉trầm 生sanh 死tử 。 賢hiền 聖thánh 所sở 厭yếm 。


又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết (# 至chí )# 終chung 不bất 脫thoát 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 六lục 證chứng 也dã 。 謂vị 若nhược 無vô 七thất 三tam 性tánh 離ly 染nhiễm 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 立lập 宗tông 故cố 。 破phá 執chấp 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 唯duy 說thuyết 異dị 生sanh 者giả 。 取thủ 全toàn 分phần/phân 故cố 。 聖thánh 無vô 漏lậu 善thiện 無vô 我ngã 故cố 。 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 者giả 。 測trắc 云vân 。 由do 七thất 我ngã 執chấp 六lục 不bất 王vương 相tương/tướng 。 故cố 攝nhiếp 論luận 云vân 。 謂vị 我ngã 能năng 行hành 施thí 等đẳng 。 基cơ 此thử 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 我ngã 者giả 七thất 內nội 緣duyên 行hành 。 一nhất 云vân 。 六lục 由do 七thất 爾nhĩ 。 測trắc 存tồn 初sơ 解giải 。 基cơ 取thủ 後hậu 釋thích (# 基cơ 許hứa 違vi 論luận 三tam 性tánh 心tâm 時thời 。 若nhược 如như 所sở 〔# 評bình 〕# 唯duy 染nhiễm 時thời 故cố 。 測trắc 評bình 為vi 勝thắng 。 無vô 性tánh 論luận 云vân 。 自tự 謂vị 我ngã 能năng 修tu 行hành 施thí 等đẳng 。 非phi 離ly 無vô 明minh 我ngã 執chấp 隨tùy 逐trục 。 非phi 離ly 依y 止chỉ 而nhi 有hữu 無vô 是thị 心tâm 法pháp 故cố 。 此thử 所sở 依y 止chỉ 。 離ly 染nhiễm 污ô 意ý 。 定định 無vô 所sở 有hữu 。 非phi 即tức 善thiện 心tâm 。 是thị 無vô 明minh 依y 。 應ưng 正chánh 理lý 故cố )# 。 縛phược 者giả 境cảnh 相tướng 能năng 縛phược 心tâm 名danh 相tướng 了liễu 別biệt 縛phược 。 測trắc 云vân 。 相tương/tướng 麤thô 重trọng 縛phược 。 西tây 方phương 兩lưỡng 釋thích 。 一nhất 云vân 。 相tương/tướng 縛phược 末mạt 那na 為vi 體thể 。 六lục 識thức 由do 此thử 拘câu 於ư 境cảnh 故cố 。 相tương/tướng 無vô 縛phược 故cố 。 名danh 為vi 相tương/tướng 縛phược 。 一nhất 云vân 。 即tức 用dụng 相tương/tướng 分phân 為vi 體thể 。 瑜du 伽già 末mạt 那na 為vi 相tương/tướng 縛phược 者giả 。 相tương 依y 力lực 拘câu 自tự 見kiến 故cố 。 後hậu 智trí 相tương/tướng 分phần/phân 不bất 名danh 相tướng 縛phược 。 無vô 現hiện 行hành 末mạt 那na 於ư 境cảnh 自tự 在tại 故cố (# 此thử 因nhân 不bất 好hảo/hiếu 。 若nhược 如như 所sở 說thuyết 。 法pháp 空không 後hậu 智trí 。 俱câu 行hành 五ngũ 識thức 。 相tương/tướng 分phần/phân 應ưng 非phi 相tướng 縛phược 體thể 故cố )# 。 雖tuy 有hữu 兩lưỡng 釋thích 。 三tam 藏tạng 存tồn 後hậu 。 麤thô 重trọng 縛phược 中trung 。 一nhất 云vân 。 二nhị 障chướng 種chủng 子tử 。 一nhất 云vân 。 彼bỉ 引dẫn 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 評bình 取thủ 初sơ 解giải 。 末mạt 那na 二nhị 執chấp 。 何hà 為vi 縛phược 本bổn 。 樞xu 要yếu 二nhị 釋thích 。 一nhất 云vân 。 若nhược 縛phược 體thể 唯duy 據cứ 煩phiền 惱não 障chướng (# 此thử 願nguyện 六lục 識thức 緣duyên 縛phược 本bổn 體thể 。 唯duy 據cứ 七thất 俱câu 煩phiền 惱não 障chướng 說thuyết 。 非phi 謂vị 七thất 俱câu 即tức 名danh 縛phược 。 瑜du 伽già 唯duy 取thủ 現hiện 量lượng 惑hoặc 故cố 也dã )# 。 若nhược 相tương/tướng 縛phược 體thể 據cứ 法pháp 執chấp 說thuyết (# 此thử 亦diệc 唯duy 顯hiển 相tương/tướng 縛phược 本bổn 體thể 。 非phi 法pháp 執chấp 心tâm 即tức 名danh 相tướng 縛phược 。 此thử 論luận 唯duy 取thủ 所sở 緣duyên 相tương/tướng 分phần/phân 。 為vi 能năng 縛phược 故cố )# 。 故cố 此thử 滅diệt 已dĩ 相tương/tướng 縛phược 解giải 脫thoát 。 若nhược 依y 煩phiền 惱não 說thuyết 有hữu 相tương/tướng 縛phược 。 阿A 羅La 漢Hán 身thân 。 應ưng 無vô 有hữu 相tương/tướng (# 範phạm 解giải 此thử 云vân 。 雖tuy 斷đoạn 〔# 入nhập 〕# 執chấp 。 所sở 依y 在tại 故cố 。 仍nhưng 有hữu 勢thế 力lực 。 故cố 有hữu 相tương/tướng 縛phược 。 非phi 也dã 。 勢thế 無vô 故cố )# 。 一nhất 云vân 。 但đãn 由do 生sanh 執chấp 成thành 了liễu 別biệt 縛phược 。 唯duy 說thuyết 染nhiễm 意ý 為vi 識thức 依y 止chỉ 。 若nhược 由do 法pháp 執chấp 。 應ưng 生sanh 空không 智trí 有hữu 相tương/tướng 縛phược 。 疏sớ/sơ 依y 此thử 問vấn 。 既ký 爾nhĩ 二Nhị 乘Thừa 染nhiễm 末mạt 那na 滅diệt 。 何hà 故cố 五ngũ 識thức 相tương/tướng 縛phược 猶do 在tại 。 答đáp 。 七thất 中trung 法pháp 執chấp 雖tuy 非phi 縛phược 體thể 。 執chấp 有hữu 相tương/tướng 故cố 。 我ngã 執chấp 引dẫn 故cố 。 令linh 六lục 識thức 等đẳng 相tương/tướng 縛phược 不bất 脫thoát 。 若nhược 斷đoạn 法pháp 執chấp 。 相tương/tướng 縛phược 便tiện 脫thoát (# 還hoàn 有hữu 生sanh 空không 有hữu 相tương/tướng 縛phược 過quá 。 如như 實thật 之chi 義nghĩa 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích )# 。 此thử 云vân 令linh 六lục 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 。 證chứng 云vân 。 七thất 八bát 細tế 無vô 三tam 輪luân 。 故cố 無vô 相tướng 縛phược 此thử 。 釋thích 順thuận 文văn (# 非phi 也dã 。 八bát 皆giai 不bất 達đạt 如như 幻huyễn 事sự 故cố 。 然nhiên 對đối 小Tiểu 乘Thừa 共cộng 許hứa 說thuyết 六lục 。 猶do 如như 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 一nhất 等đẳng 。 且thả 依y 麤thô 顯hiển 。 唯duy 說thuyết 第đệ 六lục 為vi 縛phược 故cố )# 。 言ngôn 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 拘câu 者giả 。 不bất 了liễu 如như 幻huyễn 未vị 必tất 有hữu 執chấp 。 通thông 三tam 性tánh 故cố 。 基cơ 疏sớ/sơ 問vấn 。 相tương/tướng 分phân 為vi 見kiến 縛phược 。 見kiến 名danh 相tướng 縛phược 。 見kiến 分phần/phân 自tự 證chứng 緣duyên 。 縛phược 體thể 名danh 見kiến 。 縛phược 證chứng 自tự 證chứng 例lệ 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 何hà 故cố 不bất 名danh 為vi 見kiến 縛phược 等đẳng 。 答đáp 。 以dĩ 相tương/tướng 縛phược 見kiến 體thể 狀trạng 易dị 彰chương 。 或hoặc 所sở 縛phược 見kiến 。 有hữu 非phi 比tỉ 量lượng 。 或hoặc 能năng 縛phược 相tương 通thông 於ư 內nội 外ngoại 。 從tùng 此thử 勝thắng 義nghĩa 且thả 名danh 相tướng 縛phược 。 非phi 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 非phi 縛phược 內nội 分phần/phân 。 如như 第đệ 二nhị 卷quyển 。 展triển 轉chuyển 故cố (# 即tức 所sở 取thủ 能năng 取thủ 縛phược 。 如như 彼bỉ 疏sớ/sơ 廣quảng 釋thích )# 。 問vấn 。 有hữu 漏lậu 有hữu 相tương/tướng 即tức 名danh 相tướng 縛phược 。 後hậu 得đắc 有hữu 相tương 應ứng 為vi 相tương/tướng 縛phược 。 答đáp 。 此thử 亦diệc 不bất 然nhiên 。 作tác 證chứng 解giải 故cố 。 自tự 證chứng 雖tuy 爾nhĩ 。 體thể 是thị 惑hoặc 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 善thiện 心tâm 見kiến 應ưng 非phi 縛phược 。 此thử 有hữu 漏lậu 故cố 。 有hữu 漏lậu 末mạt 那na 之chi 所sở 增tăng 故cố 。 後hậu 得đắc 不bất 爾nhĩ 。 不bất 可khả 為vi 例lệ (# 既ký 言ngôn 無vô 漏lậu 與dữ 第đệ 七thất 識thức 不bất 相tương 增tăng 益ích 。 故cố 不bất 能năng 縛phược 。 何hà 畏úy 法pháp 執chấp 。 雖tuy 相tương/tướng 縛phược 本bổn 。 與dữ 生sanh 空không 智trí 。 不bất 增tăng 非phi 縛phược )# 。 樞xu 要yếu 問vấn 。 相tương/tướng 縛phược 見kiến 名danh 相tướng 縛phược 。 見kiến 縛phược 相tương/tướng 名danh 見kiến 縛phược 。 答đáp 。 見kiến 不bất 明minh 證chứng 不bất 自tự 在tại 故cố 由do 相tương/tướng 縛phược 。 相tương/tướng 無vô 能năng 證chứng 。 自tự 在tại 力lực 故cố 。 非phi 見kiến 所sở 縛phược (# 此thử 約ước 緣duyên 用dụng 。 若nhược 現hiện 量lượng 見kiến 縛phược 境cảnh 合hợp 染nhiễm 。 瑜du 伽già 名danh 緣duyên 縛phược 也dã )# 。 問vấn 。 由do 有hữu 末mạt 那na 施thí 不bất 王vương 相tương/tướng 。 非phi 無vô 相tướng 智trí 攝nhiếp 。 非phi 到đáo 彼bỉ 岸ngạn 耶da 。 答đáp 。 無vô 意ý 識thức 執chấp 。 名danh 無vô 相tướng 智trí 。 非phi 第đệ 七thất 執chấp 。 成thành 波Ba 羅La 蜜Mật 。 證chứng 云vân 。 此thử 違vi 攝nhiếp 論luận 。 三tam 輪luân 清thanh 淨tịnh 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 所sở 攝nhiếp 施thí 等đẳng 。 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 。 (# 今kim 謂vị 前tiền 後hậu 攝nhiếp 未vị 必tất 同đồng 時thời 。 又hựu 地địa 前tiền 修tu 亦diệc 名danh 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố 。 樞xu 要yếu 義nghĩa 無vô 過quá 也dã )# 。 言ngôn 伽già 他tha 者giả 。 基cơ 云vân 。 不bất 知tri 何hà 教giáo 。 然nhiên 有hữu 人nhân 言ngôn 。 阿A 毘Tỳ 達Đạt 摩Ma 。 大Đại 乘Thừa 經Kinh 頌tụng 五ngũ 十thập 一nhất 文văn 。 義nghĩa 同đồng 文văn 異dị (# 既ký 言ngôn 伽già 他tha 非phi 瑜du 伽già 文văn )# 。


又hựu 善thiện 無vô 覆phú (# 至chí )# 有hữu 漏lậu 義nghĩa 成thành 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 破phá 執chấp 中trung 有hữu 三tam 。 初sơ 破phá 有hữu 部bộ 等đẳng 。 次thứ 大đại 眾chúng 部bộ 等đẳng 。 後hậu 破phá 經kinh 部bộ 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 善thiện 等đẳng 起khởi 時thời 雖tuy 無vô 現hiện 漏lậu 。 而nhi 有hữu 過quá 未vị 。 能năng 緣duyên 縛phược 故cố 。 得đắc 成thành 有hữu 漏lậu 。 故cố 今kim 破phá 云vân 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 又hựu 云vân 。 無Vô 學Học 雖tuy 無vô 煩phiền 惱não 。 然nhiên 由do 現hiện 在tại 他tha 緣duyên 縛phược 故cố 。 央ương 掘quật 摩ma 羅la 。 於ư 佛Phật 生sanh 瞋sân 。 無vô 比tỉ 女nữ 人nhân 於ư 佛Phật 生sanh 貪tham 。 由do 此thử 亦diệc 佛Phật 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 故cố 破phá 非phi 由do 他tha 或hoặc 成thành 有hữu 漏lậu 。 勿vật 由do 他tha 解giải 成thành 無vô 漏lậu 故cố 。 次thứ 不bất 相tương 應ứng 破phá 大đại 眾chúng 部bộ 。 正chánh 量lượng 部bộ 等đẳng 。 如như 前tiền 破phá 故cố 。 經kinh 部bộ 師sư 云vân 。 雖tuy 無vô 現hiện 惑hoặc 。 而nhi 由do 有hữu 漏lậu 種chủng 所sở 生sanh 故cố 。 現hiện 行hành 善thiện 等đẳng 。 亦diệc 成thành 有hữu 漏lậu 。 破phá 汝nhữ 熏huân 時thời 。 無vô 現hiện 染nhiễm 意ý 。 因nhân 何hà 現hiện 漏lậu 。 成thành 有hữu 漏lậu 種chủng 。 基cơ 云vân 。 若nhược 救cứu 先tiên 善thiện 起khởi 時thời 。 雖tuy 無vô 現hiện 惑hoặc 。 由do 漏lậu 種chủng 隨tùy 善thiện 等đẳng 種chủng 故cố 。 善thiện 種chủng 成thành 有hữu 漏lậu 者giả 。 不bất 然nhiên 勿vật 學học 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 測trắc 云vân 。 由do 漏lậu 種chủng 子tử 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 。 現hiện 行hành 善thiện 等đẳng 成thành 有hữu 漏lậu 者giả (# 證chứng 云vân 。 此thử 破phá 轉chuyển 計kế 。 不bất 名danh 破phá 故cố 。 此thử 不bất 成thành 種chủng 。 有hữu 漏lậu 因nhân 故cố )# 。 測trắc 云vân 。 彼bỉ 難nạn/nan 豈khởi 不bất 由do 惑hoặc 心tâm 。 發phát 善thiện 業nghiệp 等đẳng 。 得đắc 成thành 有hữu 漏lậu 。 故cố 破phá 如như 論luận 。 然nhiên 諸chư 有hữu 漏lậu 下hạ 申thân 正chánh 義nghĩa 。 由do 與dữ 自tự 身thân (# 簡giản 由do 他tha 惑hoặc 成thành 有hữu 漏lậu 義nghĩa )# 。 現hiện 行hành (# 簡giản 由do 種chủng 子tử )# 。 煩phiền 惱não (# 簡giản 由do 不bất 相tương 應ứng )# 。 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt (# 簡giản 去khứ 來lai 縛phược )# 。 牙nha 相tương/tướng 增tăng 益ích (# 簡giản 無vô 漏lậu 法pháp )# 。 主chủ 成thành 有hữu 漏lậu 。 種chủng 子tử 亦diệc 爾nhĩ 。 熏huân 時thời 亦diệc 有hữu 現hiện 染nhiễm 意ý 故cố (# 既ký 上thượng 定định 等đẳng 由do 下hạ 末mạt 那na 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 若nhược 俱câu 順thuận 益ích 。 未vị 必tất 繫hệ 縛phược 。 增tăng 益ích 方phương 成thành 。 如như 對đối 法pháp 云vân 。 漏lậu 所sở 隨tùy 者giả 。 謂vị 餘dư 地địa 法pháp 。 亦diệc 為vi 餘dư 地địa 諸chư 漏lậu 麤thô 重trọng/trùng 所sở 隨tùy 逐trục 故cố 也dã )# 。 如như 樞xu 要yếu 云vân 。 除trừ 無vô 漏lậu 法pháp 若nhược 種chủng 若nhược 現hiện 。 與dữ 七thất 惑hoặc 俱câu 相tương 隨tùy 順thuận 故cố 。 法pháp 爾nhĩ 種chủng 等đẳng 得đắc 成thành 有hữu 漏lậu 。 問vấn 。 何hà 唯duy 現hiện 俱câu 有hữu 漏lậu 本bổn 因nhân 。 答đáp 。 增tăng 益ích 強cường/cưỡng 故cố 。 非phi 如như 種chủng 劣liệt 。 問vấn 。 若nhược 末mạt 那na 是thị 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 。 何hà 故cố 六lục 十thập 五ngũ 五ngũ 相tương/tướng 成thành 有hữu 漏lậu 。 集tập 論luận 六lục 義nghĩa 不bất 說thuyết 末mạt 那na 。 測trắc 云vân 。 彼bỉ 約ước 諸chư 義nghĩa 。 此thử 明minh 正chánh 因nhân 。 範phạm 云vân 。 彼bỉ 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 此thử 真chân 實thật 門môn (# 小Tiểu 乘Thừa 緣duyên 縛phược 。 非phi 唯duy 現hiện 量lượng 。 知tri 非phi 隨tùy 轉chuyển )# 。 樞xu 要yếu 云vân 。 六lục 十thập 五ngũ 說thuyết 。 現hiện 量lượng 所sở 行hành 五ngũ 境cảnh 有hữu 緣duyên 縛phược 。 餘dư 根căn 心tâm 等đẳng 。 但đãn 田điền 隨tùy 眠miên 。 違vi 五ngũ 十thập 九cửu 斷đoạn 二nhị 縛phược 義nghĩa 。 明minh 知tri 緣duyên 縛phược 。 有hữu 親thân 有hữu 踈sơ 。 踈sơ 通thông 根căn 等đẳng 。 親thân 唯duy 五ngũ 塵trần (# 即tức 是thị 交giao 雜tạp 可khả 說thuyết 五ngũ 十thập 九cửu 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn )# 。


此thử 意ý 若nhược 無vô (# 至chí )# 實thật 有hữu 八bát 種chủng 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 結kết 成thành 。 此thử 意ý 若nhược 無vô 。 六lục 理lý 非phi 有hữu 。 然nhiên 有hữu 大đại 品phẩm 涅Niết 槃Bàn 經kinh 等đẳng 。 說thuyết 六lục 識thức 者giả 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 二nhị 隨tùy 根căn 故cố (# 基cơ 云vân 阿a 含hàm 非phi 也dã 。 唯duy 大đại 順thuận 小tiểu 名danh 隨tùy 轉chuyển 故cố )# 。


如như 是thị 已dĩ 說thuyết (# 至chí )# 俱câu 非phi 。


述thuật 曰viết 。 明minh 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 總tổng 有hữu 九cửu 頌tụng 。 測trắc 云vân 。 七thất 門môn 。 一nhất 名danh 數số 門môn 。 二nhị 自tự 性tánh 門môn 。 三tam 行hành 相tương/tướng 門môn 。 四tứ 三tam 性tánh 門môn 。 五ngũ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 門môn 。 六lục 三tam 受thọ 門môn 。 七thất 起khởi 位vị 門môn (# 基cơ 云vân 。 九cửu 門môn 。 開khai 第đệ 七thất 門môn 以dĩ 為vi 所sở 依y 俱câu 轉chuyển 起khởi 滅diệt 三tam 故cố )# 。 攝nhiếp 為vi 三tam 段đoạn 。 初sơ 一nhất 頌tụng 中trung 攝nhiếp 初sơ 四tứ 門môn 。 次thứ 六lục 頌tụng 攝nhiếp 心tâm 所sở 受thọ 門môn 。 後hậu 有hữu 二nhị 頌tụng 現hiện 起khởi 位vị 門môn 。 此thử 中trung 問vấn 答đáp 如như 文văn 可khả 知tri 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 無vô 此thử 能năng 故cố 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 中trung 三tam 段đoạn 。 此thử 釋thích 初sơ 門môn 。 五ngũ 謂vị 依y 發phát 屬thuộc 助trợ 如như 根căn 者giả 。 即tức 是thị 對đối 法pháp 解giải 釋thích 道Đạo 理lý 也dã 。 言ngôn 然nhiên 隨tùy 不bất 共cộng 立lập 意ý 識thức 名danh 者giả 。 基cơ 云vân 。 問vấn 。 如như 前tiền 說thuyết 五ngũ 八bát 俱câu 是thị 所sở 依y 。 然nhiên 近cận 順thuận 生sanh 。 謂vị 但đãn 第đệ 六lục 門môn 。 六lục 識thức 種chủng 子tử 。 必tất 隨tùy 七thất 故cố (# 七thất 八bát 何hà 不bất 互hỗ 別biệt 生sanh 根căn 。 唯duy 間gian 斷đoạn 有hữu 別biệt 生sanh 根căn 故cố )# 。 或hoặc 說thuyết 五ngũ 識thức 。 通thông 依y 色sắc 心tâm 。 第đệ 六lục 無vô 間gian 及cập 俱câu 有hữu 依y 。 唯duy 依y 意ý 根căn 得đắc 意ý 識thức 名danh 。 若nhược 爾nhĩ 七thất 八bát 應ưng 名danh 意ý 識thức 。 論luận 解giải 識thức 名danh 。 心tâm 意ý 非phi 例lệ 。 心tâm 意ý 持trì 業nghiệp 。 識thức 依y 主chủ 故cố 。 基cơ 問vấn 。 何hà 故cố 七thất 八bát 不bất 從tùng 依y 名danh 。 答đáp 。 七thất 八bát 相tương 續tục 。 當đương 體thể 彰chương 名danh 。 六lục 有hữu 間gian 斷đoạn 。 從tùng 依y 得đắc 稱xưng 。 隨tùy 境cảnh 名danh 中trung 意ý 識thức 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 境cảnh 寬khoan 故cố 。 總tổng 名danh 法pháp 識thức 。 二nhị 唯duy 此thử 了liễu 不bất 共cộng 五ngũ 識thức 之chi 別biệt 法pháp 處xứ 。 偏thiên 名danh 法pháp 識thức 。 色sắc 等đẳng 雖tuy 法pháp 。 狹hiệp 故cố 別biệt 名danh 。 言ngôn 若nhược 得đắc 自tự 在tại 者giả 。 測trắc 基cơ 二nhị 解giải 。 一nhất 云vân 。 地địa 上thượng 後hậu 智trí 引dẫn 故cố 。 一nhất 云vân 。 八bát 地địa 惑hoặc 不bất 行hành 故cố 。 許hứa 取thủ 初sơ 解giải 。 法pháp 花hoa 論luận 云vân 。 地địa 前tiền 亦diệc 得đắc 根căn 互hỗ 用dụng 故cố 。 地địa 前tiền 經Kinh 力lực 。 地địa 上thượng 自tự 力lực 。 基cơ 云vân 。 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 。 瞻chiêm 部bộ 洲châu 蛇xà 眼nhãn 聞văn 聲thanh 者giả 。 是thị 正chánh 量lượng 部bộ 。 非phi 大Đại 乘Thừa 義nghĩa 。 故cố 不bất 相tương 違vi 。 範phạm 云vân 。 彼bỉ 經kinh 東đông 西tây 二nhị 洲châu 。 分phần/phân 得đắc 互hỗ 用dụng 。 其kỳ 北bắc 洲châu 人nhân 皆giai 得đắc 互hỗ 用dụng 。 皆giai 名danh 自tự 在tại 。 證chứng 云vân 。 雖tuy 正chánh 量lượng 誦tụng 。 既ký 是thị 佛Phật 經Kinh 。 可khả 釋thích 南nam 蛇xà 。 三tam 洲châu 人nhân 等đẳng 。 由do 業nghiệp 力lực 故cố 。 趣thú 生sanh 之chi 法pháp 。 如như 飛phi 鳥điểu 等đẳng 。 不bất 名danh 自tự 在tại 。 或hoặc 可khả 彼bỉ 經kinh 約ước 處xứ 所sở 然nhiên 。 根căn 互hỗ 用dụng 說thuyết 。 於ư 一nhất 根căn 處xứ 有hữu 餘dư 根căn 故cố 。 非phi 互hỗ 用dụng 故cố 。 不bất 名danh 自tự 在tại 。 樞xu 要yếu 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 一nhất 一nhất 識thức 體thể 轉chuyển 用dụng 成thành 多đa 。 非phi 轉chuyển 法pháp 體thể 。 故cố 非phi 受thọ 等đẳng 亦diệc 成thành 想tưởng 等đẳng 。 取thủ 像tượng 之chi 用dụng 一nhất 切thiết 無vô 遮già (# 此thử 解giải 不bất 然nhiên 。 若nhược 如như 所sở 說thuyết 。 色sắc 體thể 不bất 轉chuyển 。 用dụng 轉chuyển 成thành 慮lự 。 心tâm 體thể 不bất 轉chuyển 。 用dụng 轉chuyển 應ưng 礙ngại 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 如như 何hà 取thủ 像tượng 於ư 受thọ 遮già 如như 實thật 之chi 義nghĩa 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích )# 。 不bất 可khả 難nan 以dĩ 大đại 種chủng 為vi 造tạo 。 彼bỉ 轉chuyển 體thể 故cố (# 此thử 亦diệc 不bất 盡tận 。 何hà 故cố 大đại 造tạo 。 必tất 唯duy 體thể 轉chuyển 。 然nhiên 大đại 種chủng 等đẳng 必tất 不bất 互hỗ 用dụng 。 如như 瑜du 伽già 處xứ 非phi 處xứ 謂vị 成thành 立lập )# 。 亦diệc 不bất 可khả 難nạn/nan 壞hoại 根căn 不bất 壞hoại 境cảnh 等đẳng 。 如như 第đệ 八bát 緣duyên 五ngũ 。 塵trần 亦diệc 得đắc 自tự 相tương/tướng 故cố (# 恐khủng 難nạn 若nhược 眼nhãn 至chí 取thủ 香hương 等đẳng 境cảnh 。 性tánh 不bất 壞hoại 根căn 。 義nghĩa 應ưng 境cảnh 等đẳng )# 。 一nhất 云vân 。 恐khủng 壞hoại 法pháp 相tướng 。 但đãn 取thủ 自tự 境cảnh 。 皆giai 是thị 實thật 境cảnh 。 取thủ 他tha 皆giai 假giả 。 非phi 得đắc 自tự 相tương/tướng 。 眼nhãn 耳nhĩ 至chí 取thủ 三tam 塵trần 。 境cảnh 不bất 壞hoại 而nhi 根căn 壞hoại 。 若nhược 不bất 至chí 取thủ 。 與dữ 此thử 相tương/tướng 翻phiên 。 餘dư 三tam 根căn 取thủ 色sắc 聲thanh 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 第đệ 二nhị 師sư 一nhất 一nhất 根căn 處xứ 。 遍biến 有hữu 諸chư 根căn 。 各các 自tự 起khởi 用dụng 。 非phi 一nhất 通thông 取thủ 各các 遍biến 一nhất 切thiết 。 假giả 名danh 互hỗ 用dụng 。 勿vật 壞hoại 法pháp 相tướng 。 心tâm 王vương 亦diệc 有hữu 心tâm 所sở 用dụng 故cố (# 此thử 釋thích 〔# 持trì 〕# 違vi 。 論luận 此thử 文văn 云vân 。 一nhất 根căn 發phát 識thức 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 取thủ 。 設thiết 許hứa 同đồng 處xứ 。 既ký 如như 舌thiệt 身thân 。 各các 發phát 識thức 故cố 。 實thật 互hỗ 用dụng 。 不bất 壞hoại 法pháp 相tướng 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích )# 。 證chứng 云vân 。 舊cựu 來lai 有hữu 三tam 。 一nhất 云vân 。 一nhất 識thức 通thông 依y 六lục 根căn 各các 緣duyên 自tự 境cảnh 。 發phát 識thức 相tương/tướng 用dụng 。 故cố 言ngôn 互hỗ 用dụng 。 故cố 言ngôn 互hỗ 用dụng (# 亦diệc 違vi 此thử 文văn 。 隨tùy 根căn 無vô 濫lạm 。 若nhược 如như 所sở 說thuyết 。 隨tùy 根căn 返phản 鴻hồng 。 隨tùy 境cảnh 無vô 濫lạm 。 既ký 必tất 遍biến 緣duyên 。 方phương 得đắc 決quyết 擇trạch 心tâm 行hành 等đẳng 。 故cố 知tri 不bất 應ưng 理lý 也dã )# 。 一nhất 云vân 。 一nhất 識thức 通thông 緣duyên 六lục 境cảnh 。 各các 依y 自tự 根căn 。 根căn 不bất 共cộng 增tăng 上thượng 境cảnh 。 是thị 共cộng 緣duyên 故cố 。 一nhất 云vân 。 一nhất 識thức 通thông 緣duyên 六lục 境cảnh 。 舊cựu 判phán 取thủ 後hậu 。 護hộ 法Pháp 取thủ 中trung (# 若nhược 如như 第đệ 三tam 因nhân 果quả 亂loạn 故cố )# 。 範phạm 云vân 。 一nhất 根căn 發phát 識thức 通thông 緣duyên 一nhất 切thiết 。 餘dư 根căn 餘dư 識thức 。 便tiện 為vi 無vô 用dụng (# 非phi 也dã 。 具cụ 功công 能năng 德đức 。 應ưng 闕khuyết 體thể 故cố )# 。 然nhiên 根căn 所sở 發phát 果quả 生sanh 在tại 下hạ 。 修tu 上thượng 眼nhãn 耳nhĩ 。 根căn 上thượng 識thức 下hạ (# 如như 本bổn 母mẫu 釋thích 破phá )# 。 生sanh 二nhị 定định 上thượng 所sở 起khởi 三tam 識thức 上thượng 地địa 繫hệ (# 違vi 諸chư 聖thánh 教giáo 。 且thả 如như 前tiền 卷quyển 若nhược 眼nhãn 等đẳng 根căn 。 即tức 三tam 識thức 種chủng 。 二nhị 地địa 五ngũ 地địa 。 為vi 難nạn/nan 識thức 為vi 爾nhĩ 。 度độ 如như 對đối 法pháp 記ký )# 。


然nhiên 六lục 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 三tam 門môn 也dã 。 初sơ 能năng 變biến 頌tụng 。 但đãn 說thuyết 所sở 緣duyên 。 第đệ 二nhị 能năng 變biến 具cụ 所sở 依y 緣duyên 。 第đệ 三tam 能năng 變biến 總tổng 不bất 說thuyết 二nhị 。 故cố 論luận 會hội 言ngôn 麤thô 顯hiển 極cực 成thành 故cố 。 双# 顯hiển 六lục 識thức 。 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 者giả 。 基cơ 云vân 。 自tự 性tánh 即tức 自tự 證chứng 。 行hành 相tương/tướng 即tức 見kiến 分phần/phân (# 自tự 證chứng 即tức 為vi 見kiến 分phân 之chi 體thể 。 名danh 了liễu 境cảnh 者giả )# 。


此thử 六lục 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 三tam 性tánh 門môn 也dã 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 釋thích 頌tụng 故cố 。 傍bàng 論luận 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 測trắc 云vân 。 若nhược 滅diệt 道đạo 善thiện 殊thù 勝thắng 自tự 體thể 。 可khả 記ký 別biệt 故cố 。 名danh 之chi 為vi 善thiện 。 不bất 同đồng 有hữu 漏lậu 。 必tất 益ích 二nhị 世thế (# 此thử 招chiêu 樂lạc 報báo 為vi 順thuận 益ích 故cố )# 。 基cơ 云vân 。 無vô 漏lậu 無vô 為vi 。 此thử 世thế 他tha 世thế 。 違vi 越việt 生sanh 死tử 。 並tịnh 名danh 為vi 善thiện (# 離ly 若nhược 證chứng 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 順thuận 益ích 故cố )# 。 自tự 性tánh 不bất 善thiện 總tổng 有hữu 十thập 法pháp 。 謂vị 中trung 隨tùy 二nhị 。 小tiểu 隨tùy 惑hoặc 七thất 。 除trừ 誑cuống 諂siểm 憍kiêu 及cập 瞋sân 相tương 應ứng 。 餘dư 法pháp 名danh 為vi 相tương 應ứng 不bất 善thiện 。


有hữu 義nghĩa (# 至chí )# 無vô 相tướng 違vi 過quá 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 傍bàng 論luận 中trung 有hữu 二nhị 。 因nhân 故cố 。 果quả 故cố 。 初sơ 中trung 二nhị 師sư 。 此thử 初sơ 師sư 也dã 。 基cơ 云vân 。 此thử 師sư 意ý 說thuyết 。 五ngũ 識thức 不bất 相tương 續tục 故cố 。 五ngũ 識thức 不bất 並tịnh 生sanh 。 又hựu 解giải 。 設thiết 率suất 爾nhĩ 唯duy 一nhất 念niệm 。 等đẳng 流lưu 通thông 多đa 念niệm 。 亦diệc 不bất 許hứa 三tam 性tánh 並tịnh 生sanh 。 能năng 引dẫn 之chi 意ý 非phi 三tam 性tánh 故cố 。 瑜du 伽già 等đẳng 者giả 。 取thủ 顯hiển 揚dương 。


有hữu 義nghĩa (# 至chí )# 三tam 性tánh 容dung 俱câu 。


述thuật 曰viết 。 護hộ 法Pháp 正chánh 義nghĩa 。 如như 善thiện 眼nhãn 識thức 。 至chí 等đẳng 流lưu 位vị 。 不bất 善thiện 聲thanh 至chí 。 至chí 染nhiễm 淨tịnh 位vị 。 意ý 識thức 成thành 不bất 善thiện 。 引dẫn 等đẳng 流lưu 識thức 。


爾nhĩ 時thời 更cánh 無vô 記ký 香hương 至chí 。 無vô 記ký 鼻tị 識thức 。 率suất 爾nhĩ 同đồng 時thời 與dữ 前tiền 眼nhãn 耳nhĩ 善thiện 惡ác 俱câu 轉chuyển 。 或hoặc 率suất 爾nhĩ 多đa 。 等đẳng 流lưu 心tâm 少thiểu 。 或hoặc 復phục 翻phiên 此thử 。 准chuẩn 之chi 可khả 知tri 。 故cố 先tiên 所sở 難nạn/nan 能năng 引dẫn 意ý 識thức 通thông 三tam 性tánh 者giả 。 於ư 此thử 唐đường 捐quyên 。 基cơ 云vân 。 如như 大Đại 目Mục 連Liên 。 獼Mi 猴Hầu 池Trì 側trắc 。 坐tọa 無vô 所sở 有hữu 定định 。 有hữu 象tượng 哮hao 吼hống 。 猴hầu 戲hí 聲thanh 。 即tức 便tiện 出xuất 定định 。 薩tát 婆bà 多đa 師sư 。 出xuất 已dĩ 方phương 聞văn 。 令linh 此thử 大Đại 乘Thừa 。 聞văn 已dĩ 方phương 出xuất 。 問vấn 。 豈khởi 無vô 所sở 有hữu 定định 。 得đắc 緣duyên 欲dục 界giới 聲thanh 。 六lục 十thập 五ngũ 說thuyết 。 廣quảng 慧tuệ 聲Thanh 聞Văn 。 無vô 色sắc 界giới 心tâm 緣duyên 三tam 界giới 法pháp 。 故cố 無vô 相tướng 違vi (# 今kim 謂vị 彼bỉ 說thuyết 生sanh 無vô 色sắc 者giả 。 意ý 識thức 緣duyên 境cảnh 。 身thân 在tại 下hạ 界giới 。 識thức 同đồng 緣duyên 凡phàm 聖thánh 何hà 妨phương )# 。 瑜du 伽già 六lục 十thập 三tam 。 遇ngộ 聲thanh 出xuất 定định 。 釋thích 彼bỉ 經kinh 等đẳng 。 測trắc 云vân 。 瑜du 伽già 釋thích 家gia 有hữu 二nhị 。 一nhất 云vân 。 在tại 定định 意ý 識thức 未vị 必tất 取thủ 聲thanh 。 然nhiên 解giải 深thâm 密mật 與dữ 五ngũ 同đồng 境cảnh 。 且thả 說thuyết 散tán 位vị 在tại 定định 不bất 定định 。 故cố 正chánh 本bổn 言ngôn 。 非phi 即tức 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 意ý 識thức 能năng 取thủ 此thử 聲thanh (# 違vi 顯hiển 揚dương 論luận 由do 二nhị 取thủ 聲thanh )# 。 一nhất 云vân 。 不bất 同đồng 定định 散tán 一nhất 切thiết 五ngũ 俱câu 。 意ý 必tất 同đồng 境cảnh 。 護hộ 法Pháp 因nhân 此thử 。 故cố 正chánh 本bổn 云vân 。 非phi 唯duy 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 意ý 識thức 能năng 取thủ 此thử 聲thanh 。 基cơ 云vân 。 若nhược 無vô 耳nhĩ 識thức 。 不bất 領lãnh 聲thanh 故cố 。 後hậu 時thời 不bất 應ưng 為vi 聲thanh 出xuất 定định 。 耳nhĩ 聞văn 聲thanh 已dĩ 定định 中trung 意ý 識thức 。 希hy 望vọng 是thị 何hà 方phương 始thỉ 出xuất 定định 。 意ý 不bất 唯duy 緣duyên 定định 中trung 事sự 故cố 。 既ký 有hữu 希hy 望vọng 。 即tức 出xuất 定định 故cố 定định 內nội 唯duy 起khởi 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 。 瑜du 伽già 雖tuy 說thuyết 率suất 爾nhĩ 等đẳng 三tam 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 散tán 多đa 位vị 在tại 定định 通thông 善thiện 。 測trắc 師sư 亦diệc 云vân 。 希hy 望vọng 尋tầm 求cầu (# 此thử 二nhị 師sư 意ý 爾nhĩ 時thời 意ý 識thức 緣duyên 聲thanh 二nhị 心tâm 。 率suất 爾nhĩ 尋tầm 求cầu 。 若nhược 於ư 定định 境cảnh 。 等đẳng 流lưu 心tâm 攝nhiếp )# 。 範phạm 師sư 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 如như 前tiền 。 一nhất 云vân 皆giai 等đẳng 流lưu 心tâm 。 通thông 緣duyên 內nội 外ngoại 。 定định 意ý 必tất 善thiện 。 未vị 轉chuyển 率suất 爾nhĩ 。 唯duy 無vô 記ký 故cố 。 後hậu 說thuyết 為vi 正chánh (# 非phi 也dã 。 未vị 轉chuyển 亂loạn 起khởi 通thông 善thiện 染nhiễm 故cố )# 。 證chứng 師sư 一nhất 解giải 。 定định 前tiền 加gia 行hành 立lập 其kỳ 願nguyện 言ngôn 。 聞văn 楗# 槌chùy 等đẳng 。 即tức 須tu 出xuất 定định 。 非phi 於ư 定định 中trung 起khởi 尋tầm 求cầu 心tâm (# 不bất 順thuận 論luận 云vân 領lãnh 已dĩ 希hy 望vọng 。 可khả 說thuyết 尋tầm 〔# 已dĩ 〕# 知tri 前tiền 所sở 勘khám 。 希hy 出xuất 所sở 〔# 作tác 〕# 方phương 出xuất 在tại 定định 也dã )# 。 論luận 釋thích 成thành 云vân 。 既ký 善thiện 定định 俱câu 五ngũ 識thức 率suất 爾nhĩ 。 未vị 無vô 漏lậu 時thời 。 必tất 無vô 記ký 故cố 。 明minh 知tri 六lục 識thức 異dị 性tánh 同đồng 時thời (# 此thử 文văn 唯duy 約ước 五ngũ 識thức 初sơ 生sanh 純thuần 率suất 爾nhĩ 心tâm 。 說thuyết 唯duy 無vô 記ký 若nhược 前tiền 等đẳng 流lưu 亂loạn 起khởi 率suất 爾nhĩ 未vị 轉chuyển 依y 位vị 。 通thông 善thiện 等đẳng 故cố )# 。 基cơ 云vân 。 此thử 定định 通thông 漏lậu 無vô 漏lậu 。 五ngũ 識thức 必tất 由do 尋tầm 伺tứ 所sở 引dẫn 。 入nhập 定định 聞văn 聲thanh 。 唯duy 初sơ 定định 耶da 。 第đệ 七thất 卷quyển 云vân 。 多đa 由do 彼bỉ 起khởi 。 知tri 非phi 一nhất 切thiết 皆giai 彼bỉ 所sở 引dẫn 。 言ngôn 意ý 隨tùy 偏thiên 注chú 等đẳng 者giả 。 且thả 說thuyết 散tán 位vị 在tại 定định 聞văn 聲thanh 。 不bất 隨tùy 無vô 記ký 。 唯duy 善thiện 性tánh 故cố 。 測trắc 云vân 。 幾kỷ 種chủng 意ý 識thức 得đắc 與dữ 五ngũ 識thức 。 解giải 云vân 。 率suất 爾nhĩ 染nhiễm 淨tịnh 等đẳng 流lưu 。 而nhi 非phi 尋tầm 求cầu 及cập 決quyết 定định 心tâm 。 彼bỉ 二nhị 唯duy 緣duyên 過quá 去khứ 境cảnh 界giới 。 非phi 現hiện 量lượng 攝nhiếp 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 。 唯duy 現hiện 量lượng 故cố 。 基cơ 云vân 。 集tập 量lượng 論luận 等đẳng 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 是thị 定định 現hiện 量lượng 者giả 。 必tất 同đồng 緣duyên 故cố 。 五ngũ 俱câu 之chi 意ý 。 亦diệc 無vô 法pháp 執chấp 等đẳng 。 以dĩ 此thử 為vi 證chứng 。 三tam 藏tạng 云vân 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 。 三tam 性tánh 不bất 定định 。 現hiện 非phi 量lượng 等đẳng 。 亦diệc 非phi 一nhất 定định (# 三tam 藏tạng 為vi 勝thắng 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích 。 然nhiên 集tập 量lượng 論luận 是thị 現hiện 量lượng 者giả 。 且thả 說thuyết 初sơ 起khởi 。 同đồng 緣duyên 率suất 爾nhĩ 也dã )# 。


得đắc 自tự 在tại 位vị (# 至chí )# 戲hí 論luận 種chủng 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 果quả 位vị 。 基cơ 云vân 。 唯duy 佛Phật 果Quả 者giả 。 初Sơ 地Địa 已dĩ 去khứ 。 尚thượng 有hữu 不bất 善thiện 。 八bát 地địa 以dĩ 去khứ 有hữu 無vô 記ký 故cố 。 問vấn 。 此thử 三tam 性tánh 門môn 。 通thông 塞tắc 云vân 何hà 。 基cơ 云vân 。 善thiện 中trung 通thông 生sanh 得đắc 加gia 。 加gia 中trung 有hữu 聞văn 思tư 修tu 三tam 。 自tự 性tánh 雖tuy 無vô 。 彼bỉ 所sở 引dẫn 故cố 。 如như 聽thính 經Kinh 觀quán 字tự 。 而nhi 思tư 法pháp 義nghĩa 。 意ý 成thành 聞văn 思tư 所sở 成thành 。 非phi 生sanh 得đắc 故cố 。 香hương 積tích 佛Phật 土độ 。 鼻tị 舌thiệt 等đẳng 識thức 。 類loại 此thử 應ưng 知tri 。 淨tịnh 土độ 聽thính 法Pháp 所sở 生sanh 五ngũ 識thức 。 豈khởi 非phi 三tam 惡ác 之chi 所sở 成thành 也dã 。 不bất 善thiện 亦diệc 通thông 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 。 亦diệc 通thông 有hữu 覆phú 。 亦diệc 意ý 引dẫn 故cố 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 。 異dị 熟thục 等đẳng 三tam 。 加gia 第đệ 一nhất 云vân 。 隨tùy 轉chuyển 發phát 業nghiệp 故cố 。 通thông 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 四tứ 識thức 緣duyên 威uy 儀nghi 。 五ngũ 識thức 緣duyên 工công 巧xảo 。 唯duy 除trừ 變biến 化hóa 天thiên 眼nhãn 耳nhĩ 通thông 。 是thị 通thông 果quả 心tâm 而nhi 非phi 變biến 化hóa 。 相tương 從tùng 四tứ 中trung 變biến 化hóa 所sở 攝nhiếp 。 八bát 十thập 九cửu 云vân 。 欲dục 界giới 有hữu 變biến 化hóa 。 不bất 是thị 五ngũ 識thức 。 實thật 是thị 上thượng 繫hệ 。 據cứ 意ý 識thức 中trung 相tương 似tự 者giả 說thuyết 。 或hoặc 所sở 變biến 化hóa 。 以dĩ 欲dục 界giới 故cố 。 名danh 為vi 欲dục 界giới 。 或hoặc 有hữu 生sanh 得đắc 變biến 化hóa 。 但đãn 是thị 異dị 熟thục 心tâm 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 自tự 說thuyết 。 是thị 生sanh 得đắc 變biến 化hóa 故cố (# 彼bỉ 瑜du 伽già 說thuyết 。 不bất 許hứa 五ngũ 識thức 通thông 愚ngu 慧tuệ 品phẩm 。 威uy 儀nghi 工công 巧xảo 。 四tứ 識thức 五ngũ 識thức 。 如như 實thật 之chi 義nghĩa 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích )# 。


六lục 識thức 與dữ 幾kỷ (# 至chí )# 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 段đoạn 釋thích 心tâm 所sở 受thọ 門môn 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 略lược 標tiêu 故cố 。 此thử 一nhất 頌tụng 釋thích 標tiêu 二nhị 門môn 也dã 。 釋thích 論luận 中trung 二nhị 。 初sơ 解giải 六lục 位vị 。 後hậu 解giải 三tam 受thọ 。 此thử 初sơ 也dã 。 解giải 心tâm 所sở 總tổng 名danh 中trung 。 雖tuy 有hữu 多đa 釋thích 。 基cơ 疏sớ/sơ 一nhất 云vân 。 初sơ 義nghĩa 簡giản 無vô 為vi 。 不bất 依y 心tâm 起khởi 故cố 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 簡giản 色sắc 不bất 相tương 應ứng 。 無vô 四tứ 義nghĩa 故cố 。 第đệ 三tam 義nghĩa 簡giản 八bát 識thức 心tâm 王vương 。 自tự 為vi 主chủ 故cố 。 明minh 行hành 相tương/tướng 中trung 。 心tâm 唯duy 取thủ 總tổng 青thanh 等đẳng 境cảnh 相tướng 。 心tâm 所sở 兼kiêm 取thủ 總tổng 別biệt 二nhị 相tương/tướng 。 基cơ 云vân 。 師sư 謂vị 博bác 士sĩ 資tư 謂vị 弟đệ 子tử 。 如như 師sư 作tác 模mô 。 弟đệ 子tử 填điền 彩thải 。 彩thải 於ư 模mô 填điền 。 不bất 離ly 模mô 故cố 。 測trắc 云vân 。 略lược 不bất 屬thuộc 當đương 心tâm 所sở 取thủ 總tổng (# 初sơ 解giải 為vi 勝thắng 不bất 離ly 模mô 故cố )# 。 測trắc 云vân 。 且thả 薩tát 婆bà 多đa 西tây 方phương 四tứ 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 心tâm 唯duy 取thủ 總tổng 。 心tâm 所sở 唯duy 別biệt 。 用dụng 各các 故cố 。 一nhất 云vân 。 心tâm 通thông 總tổng 別biệt 。 心tâm 所sở 唯duy 別biệt 。 心tâm 自tự 在tại 故cố 。 一nhất 云vân 。 心tâm 唯duy 取thủ 總tổng 。 所sở 兼kiêm 總tổng 別biệt 。 勝thắng 不bất 隨tùy 苟cẩu 故cố 。 一nhất 云vân 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 各các 取thủ 總tổng 別biệt 。 事sự 業nghiệp 同đồng 故cố 。 大Đại 乘Thừa 同đồng 第đệ 三tam 。 所sở 必tất 隨tùy 心tâm 。 故cố 作tác 意ý 別biệt 。 於ư 中trung 測trắc 云vân 。 亦diệc 取thủ 心tâm 未vị 所sở 了liễu 。 即tức 諸chư 心tâm 所sở 所sở 取thủ 別biệt 相tướng 。 基cơ 云vân 。 即tức 餘dư 心tâm 所sở 所sở 取thủ 別biệt 相tướng 。 應ưng 皆giai 識thức 所sở 未vị 了liễu 。 作tác 意ý 一nhất 法pháp 獨độc 能năng 取thủ 彼bỉ 眾chúng 多đa 相tương/tướng 。 由do 此thử 作tác 意ý 能năng 遍biến 警cảnh 覺giác (# 此thử 解giải 意ý 者giả 。 所sở 取thủ 別biệt 相tướng 。 各các 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 有hữu 體thể 生sanh 心tâm 。 二nhị 相tương/tướng 於ư 心tâm 現hiện 。 餘dư 諸chư 心tâm 所sở 各các 取thủ 第đệ 二nhị 。 作tác 意ý 通thông 取thủ 彼bỉ 第đệ 一nhất 相tương/tướng 。 〔# 何hà 〕# 知tri 然nhiên 。 由do 教giáo 理lý 故cố 。 教giáo 者giả 。 伽già 云vân 能năng 起khởi 識thức 相tương/tướng 作tác 意ý 取thủ 故cố 。 瑜du 伽già 舉cử 識thức 。 此thử 論luận 舉cử 所sở 。 影ảnh 顯hiển 通thông 取thủ 心tâm 所sở 境cảnh 生sanh 能năng 緣duyên 相tương/tướng 。 理lý 者giả 。 各các 取thủ 自tự 所sở 緣duyên 相tương/tướng 。 作tác 意ý 熏huân 取thủ 彼bỉ 各các 別biệt 。 於ư 理lý 無vô 〔# 無vô 〕# 用dụng 故cố 。 作tác 意ý 應ưng 具cụ 領lãnh 納nạp 取thủ 像tượng 。 等đẳng 諸chư 用dụng 故cố )# 。 觸xúc 受thọ 如như 前tiền 。 想tưởng 了liễu 順thuận 起khởi 言ngôn 說thuyết 之chi 想tưởng 。 思tư 了liễu 順thuận 生sanh 三tam 性tánh 思tư 相tương/tướng 。 瑜du 伽già 云vân 。 此thử 者giả 表biểu 所sở 亦diệc 取thủ 總tổng 。 云vân 餘dư 處xứ 者giả 。 基cơ 云vân 。 中trung 邊biên 論luận 云vân 。 心tâm 唯duy 總tổng 了liễu 。 心tâm 所sở 亦diệc 別biệt 。 測trắc 云vân 亦diệc 爾nhĩ 。 又hựu 云vân 。 中trung 邊biên 既ký 無vô 別biệt 說thuyết 。 應ưng 引dẫn 西tây 方phương 末mạt 釋thích 之chi 教giáo 。 四tứ 一nhất 切thiết 者giả 。 瑜du 伽già 云vân 。 一nhất 切thiết 處xứ 。 一nhất 切thiết 地địa 。 一nhất 切thiết 時thời 。 一nhất 切thiết □# 。 今kim 如như 次thứ 釋thích 。 處xử 謂vị 三tam 性tánh 。 地địa 謂vị 三tam 地địa 。


時thời 心tâm 生sanh 時thời 。 一nhất 切thiết 並tịnh 顯hiển 。 貪tham 等đẳng 雖tuy 通thông 有hữu 尋tầm 等đẳng 地địa 。 瞋sân 等đẳng 不bất 遍biến 隨tùy 類loại 闕khuyết 地địa 。


此thử 六lục 轉chuyển 識thức (# 至chí )# 三tam 受thọ 容dung 俱câu 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 三tam 受thọ 。 於ư 中trung 有hữu 二nhị 。 因nhân 故cố 。 初sơ 亦diệc 有hữu 二nhị 。 釋thích 頌tụng 故cố 。 諸chư 門môn 故cố 。 此thử 中trung 諸chư 門môn 。 增tăng 數số 應ưng 知tri 。 云vân 苦khổ 受thọ 亦diệc 由do 無vô 漏lậu 起khởi 者giả 。 基cơ 云vân 。 後hậu 得đắc 智trí 時thời 起khởi 五ngũ 識thức 故cố 。 憂ưu 雖tuy 能năng 為vi 無vô 漏lậu 加gia 行hành 。 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 非phi 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 如như 瑜du 伽già 云vân 。 苦khổ 根căn 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 為vi 義nghĩa 。 憂ưu 根căn 有hữu 漏lậu 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 為vi 義nghĩa 。 羅La 漢Hán 苦khổ 根căn 非phi 斷đoạn 。 無Vô 學Học 隨tùy 順thuận 趣thú 向hướng 不bất 斷đoạn 法pháp 故cố 。 憂ưu 名danh 非phi 斷đoạn 。 而nhi 非phi 無Vô 學Học 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 五ngũ 受thọ 根căn 通thông 見kiến 修tu 非phi 斷đoạn 。 云vân 總tổng 分phần/phân 四tứ 者giả 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 苦khổ 通thông 三tam 性tánh 。 唯duy 除trừ 有hữu 覆phú 。 彼bỉ 宗tông 有hữu 覆phú 欲dục 界giới 唯duy 在tại 身thân 遍biến 二nhị 見kiến 苦khổ 五ngũ 識thức 故cố 。 初sơ 順thuận 彼bỉ 宗tông 。 故cố 云vân 總tổng 分phần/phân 。 然nhiên 大Đại 乘Thừa 中trung 別biệt 立lập 有hữu 覆phú 。 以dĩ 理lý 五ngũ 俱câu 。 任nhậm 運vận 貪tham 痴si 。 基cơ 云vân 。 瞋sân 不bất 善thiện 故cố 。 此thử 中trung 除trừ 之chi 。 測trắc 云vân 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 貪tham 令linh 痴si 。 一nhất 分phần/phân 與dữ 瞋sân 俱câu 。 痴si 是thị 不bất 善thiện 故cố 。 二nhị 五ngũ 俱câu 貪tham 痴si 。 亦diệc 通thông 不bất 善thiện 。 以dĩ 發phát 業nghiệp 意ý 。 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 故cố 前tiền 說thuyết 為vi 勝thắng 。 觀quán 云vân 。 後hậu 說thuyết 為vi 勝thắng 。 不bất 發phát 業nghiệp 言ngôn 。 非phi 但đãn 純thuần 苦khổ 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 通thông 簡giản 五ngũ 識thức 中trung 發phát 業nghiệp 故cố 。 瑜du 伽già 第đệ 一nhất 云vân 。 五ngũ 識thức 隨tùy 發phát 業nghiệp 轉chuyển 。 又hựu 能năng 取thủ 愛ái 非phi 愛ái 果quả 。 故cố (# 證chứng 救cứu 測trắc 存tồn 於ư 義nghĩa 不bất 親thân )# 。 證chứng 云vân 。 如như 上thượng 界giới 惑hoặc 。 發phát 不bất 動động 業nghiệp 。 欲dục 界giới 有hữu 覆phú 。 亦diệc 發phát 福phước 業nghiệp 。 然nhiên 約ước 非phi 福phước 。 云vân 不bất 發phát 業nghiệp 。 引dẫn 瑜du 伽già 者giả 。 證chứng 無vô 記ký 或hoặc 於ư 苦khổ 可khả 得đắc 。 引dẫn 雜tạp 集tập 者giả 。 證chứng 不bất 發phát 惡ác 是thị 無vô 記ký 性tánh 。 五ngũ 增tăng 數số 中trung 。 初sơ 二nhị 延diên 分phần/phân 。 唯duy 名danh 喜hỷ 者giả 。 基cơ 云vân 。 不bất 通thông 悅duyệt 五ngũ 根căn 故cố 。 顯hiển 揚dương 自tự 云vân 。 不bất 竟cánh 遍biến 悅duyệt 故cố (# 異dị 薩tát 婆bà 多đa 。 一nhất 切thiết 近cận 分phần/phân 唯duy 捨xả 。 初sơ 二nhị 根căn 本bổn 唯duy 喜hỷ 。 第đệ 三tam 根căn 本bổn 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc )# 。 意ý 中trung 逼bức 迫bách 二nhị 義nghĩa 。 基cơ 云vân 。 初sơ 長trường/trưởng 從tùng 義nghĩa 。 後hậu 護hộ 法Pháp 義nghĩa 。 瑜du 伽già 不bất 言ngôn 邊biên 見kiến 無vô 記ký 。 故cố 今kim 例lệ 言ngôn 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 樞xu 要yếu 一nhất 云vân 。 以dĩ 理lý 言ngôn 之chi 。 憂ưu 通thông 無vô 記ký 。 悔hối 必tất 憂ưu 俱câu 。 通thông 無vô 記ký 故cố 。 然nhiên 瑜du 伽già 云vân 。 憂ưu 非phi 無vô 記ký 。 隨tùy 轉chuyển 門môn 故cố (# 違vi 此thử 論luận 意ý 不bất 應ưng 引dẫn 此thử 證chứng 意ý 苦khổ 故cố 。 說thuyết 悔hối 亦diệc 與dữ 捨xả 受thọ 俱câu 故cố )# 。 前tiền 師sư 釋thích 云vân 。 瑜du 伽già 餘dư 三tam 。 謂vị 喜hỷ 樂lạc 捨xả 。 六lục 容dung 識thức 中trung 必tất 不bất 行hành 故cố 。 後hậu 師sư 奪đoạt 言ngôn 唯duy 憂ưu 非phi 捨xả 。 七thất 八bát 意ý 識thức 捨xả 必tất 現hiện 故cố (# 測trắc 師sư 四tứ 句cú 釋thích 瑜du 伽già 意ý 。 今kim 將tương 己kỷ 〔# 量lượng 〕# 彼bỉ 論luận 記ký 中trung 也dã )# 。 豈khởi 不bất 已dĩ 下hạ 對đối 論luận 應ưng 知tri 。 言ngôn 八bát 根căn 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 六lục 根căn 。 命mạng 捨xả 根căn 也dã 。 餘dư 師sư 三tam 計kế 。 一nhất 憂ưu 為vi 第đệ 八bát 。 二nhị 苦khổ 。 三tam 形hình 。 彼bỉ 伏phục 難nạn/nan 云vân 。 彼bỉ 惡ác 業nghiệp 招chiêu 容dung 無vô 眼nhãn 等đẳng 。 故cố 論luận 解giải 云vân 。 令linh 具cụ 受thọ 苦khổ 。 身thân 受thọ 觸xúc 苦khổ 。 形hình 無vô 用dụng 也dã 。 不bất 同đồng 有hữu 部bộ 身thân 根căn 定định 成thành 四tứ 根căn 不bất 定định 。 此thử 師sư 容dung 捨xả 彼bỉ 成thành 熟thục 不phủ 。 基cơ 云vân 。 有hữu 亦diệc 無vô 妨phương 。 對đối 法pháp 等đẳng 說thuyết 。 瞋sân 於ư 末mạt 位vị 與dữ 捨xả 俱câu 故cố 。 或hoặc 說thuyết 無vô 亦diệc 無vô 妨phương (# 以dĩ 初sơ 為vi 勝thắng 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 除trừ 麤thô 段đoạn 食thực 餘dư 食thực 故cố )# 。 問vấn 。 人nhân 逈huýnh 受thọ 有hữu 意ý 苦khổ 不phủ 。 如như 賢hiền 愚ngu 經kinh 第đệ 十thập 二nhị 云vân 。 央ương 掘quật 摩ma 羅la 。 人nhân 中trung 得đắc 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 已dĩ 。 被bị 火hỏa 燒thiêu 故cố 。 答đáp 。 有hữu 苦khổ 無vô 失thất 。 然nhiên 論luận 上thượng 云vân 。 意ý 中trung 業nghiệp 果quả 起khởi 無vô 雜tạp 者giả 。 且thả 說thuyết 異dị 界giới 。 對đối 法pháp 第đệ 七thất 。 許hứa 受thọ 異dị 趣thú 滿mãn 業nghiệp 果quả 故cố (# 樞xu 要yếu 難nạn/nan 云vân 。 地địa 獄ngục 意ý 苦khổ 何hà 不bất 亦diệc 憂ưu 。 乃nãi 至chí 結kết 云vân 此thử 義nghĩa 難nan 解giải 。 今kim 謂vị 易dị 解giải 。 如như 本bổn 母mẫu 釋thích 故cố )# 。 餘dư 處xứ 說thuyết 彼bỉ 有hữu 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 世thế 親thân 攝nhiếp 論luận 。 彼bỉ 隨tùy 薩tát 婆bà 多đa 說thuyết 故cố (# 此thử 論luận 會hội 文văn 。 違vi 二nhị 十thập 唯duy 識thức 。 如như 瑜du 伽già 記ký 通thông )# 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 憂ưu 苦khổ 相tương 續tục 者giả 。 基cơ 云vân 。 隨tùy 轉chuyển 大đại 眾chúng 部bộ 等đẳng 。 諸chư 識thức 並tịnh 生sanh 。 尋tầm 伺tứ 憂ưu 俱câu 者giả 。 隨tùy 轉chuyển 經kinh 部bộ 。 尋tầm 伺tứ 唯duy 在tại 意ý 識thức 中trung 也dã 。 顯hiển 揚dương 論luận 等đẳng 具cụ 顯hiển 此thử 義nghĩa 者giả 。 顯hiển 揚dương 第đệ 二nhị 云vân 。 謂vị 此thử 身thân 離ly 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 之chi 所sở 滋tư 潤nhuận 。 遍biến 悅duyệt 遍biến 滿mãn 希hy 者giả 。 初sơ 禪thiền 近cận 分phần/phân 如như 經kinh 。 又hựu 說thuyết 身thân 一nhất 切thiết 處xứ 。 無vô 有hữu 少thiểu 分phần 。 乱# 生sanh 喜hỷ 樂lạc 。 所sở 不bất 遍biến 者giả 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 根căn 本bổn 故cố 。 等đẳng 取thủ 瑜du 伽già 五ngũ 十thập 七thất 等đẳng 。 乱# 生sanh 欣hân 樂nhạo 。 通thông 近cận 分phần/phân 故cố 。 十thập 一nhất 根căn 者giả 。 意ý 信tín 等đẳng 五ngũ 十thập 三tam 無vô 漏lậu 根căn 及cập 欣hân 捨xả 也dã 。 言ngôn 多đa 門môn 者giả 。 五ngũ 受thọ 有hữu 熟thục 等đẳng 。 俱câu 轉chuyển 門môn 中trung 三tam 受thọ 容dung 俱câu 者giả 。 基cơ 云vân 。 且thả 如như 定định 中trung 聞văn 聲thanh 。 定định 通thông 欣hân 樂nhạo 。 率suất 爾nhĩ 耳nhĩ 識thức 但đãn 捨xả 受thọ 故cố 。


得đắc 自tự 位vị (# 至chí )# 憂ưu 苦khổ 事sự 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 果quả 位vị 。 基cơ 疏sớ/sơ 三tam 解giải 。 一nhất 云vân 。 有hữu 漏lậu 三tam 識thức 。 雖tuy 唯duy 二nhị 地địa 。 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 通thông 色sắc 四tứ 地địa 。 有hữu 五ngũ 根căn 故cố 。 如như 無vô 色sắc 有hữu 無vô 漏lậu 眼nhãn 。 淚lệ 下hạ 如như 雨vũ 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 。 唯duy 第đệ 四tứ 禪thiền 。 餘dư 地địa 雖tuy 有hữu 。 而nhi 不bất 現hiện 前tiền 。 如như 無vô 色sắc 界giới 。 見kiến 道đạo 傍bàng 修tu 。 有hữu 種chủng 非phi 現hiện 。 或hoặc 七thất 八bát 種chủng 。 唯duy 第đệ 四tứ 種chủng 。 七thất 八bát 德đức 依y 彼bỉ 邊biên 際tế 故cố 。 一nhất 云vân 。 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 亦diệc 唯duy 初sơ 定định 。 如như 有hữu 漏lậu 故cố 。 如như 尋tầm 伺tứ 等đẳng 。 上thượng 地địa 無vô 故cố 。 三tam 識thức 可khả 爾nhĩ 。 何hà 有hữu 鼻tị 舌thiệt 。 有hữu 三tam 識thức 故cố 。 類loại 有hữu 二nhị 識thức 。 如như 有hữu 三tam 塵trần 類loại 有hữu 香hương 味vị 。 一nhất 云vân 。 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 。 唯duy 第đệ 四tứ 定định 。 如như 七thất 八bát 識thức 。 任nhậm 情tình 取thủ 之chi 。 證chứng 云vân 。 三tam 禪thiền 五ngũ 識thức 。 無vô 色sắc 色sắc 根căn 。 無vô 文văn 可khả 證chứng (# 此thử 義nghĩa 取thủ 捨xả 。 如như 前tiền 卷quyển 記ký 。 及cập 本bổn 母mẫu 釋thích )# 。


前tiền 所sở 略lược 標tiêu (# 至chí )# 義nghĩa 至chí 當đương 說thuyết 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 廣quảng 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 別biệt 顯hiển 心tâm 所sở 故cố 。 總tổng 決quyết 擇trạch 故cố 。 初sơ 中trung 此thử 顯hiển 初sơ 二nhị 位vị 也dã 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 初sơ 遍biến 行hành 也dã 。 引dẫn 教giáo 三tam 經kinh 。 初sơ 後hậu 是thị 起khởi 盡tận 。 經kinh 中trung 是thị 象tượng 迹tích 喻dụ 經kinh 。 初sơ 能năng 變biến 頌tụng 。 已dĩ 明minh 五ngũ 性tánh 。 故cố 今kim 頌tụng 釋thích 略lược 顯hiển 遍biến 義nghĩa 。 言ngôn 必tất 由do 觸xúc 有hữu 者giả 。 基cơ 云vân 。 由do 觸xúc 有hữu 和hòa 。 若nhược 觸xúc 無vô 時thời 。 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 應ưng 亂loạn 散tán 故cố 。 言ngôn 此thử 若nhược 無vô 者giả 心tâm 應ưng 無vô 者giả 。 基cơ 云vân 。 若nhược 無vô 能năng 驚kinh 不bất 起khởi 現hiện 也dã 。 思tư 令linh 心tâm 取thủ 正chánh 因nhân 等đẳng 者giả 。 觀quán 云vân 。 心tâm 王vương 亦diệc 取thủ 別biệt 相tướng 無vô 疑nghi 。 測trắc 云vân 。 思tư 有hữu 二nhị 用dụng 。 謂vị 能năng 自tự 取thủ 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 亦diệc 令linh 心tâm 王vương 取thủ 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 心tâm 雖tuy 自tự 取thủ 不bất 能năng 令linh 他tha 。 故cố 不bất 得đắc 云vân 心tâm 取thủ 別biệt 相tướng 。 又hựu 解giải 。 心tâm 王vương 正chánh 取thủ 總tổng 相tương/tướng 。 但đãn 兼kiêm 別biệt 相tướng 。 初sơ 解giải 為vi 勝thắng 。 證chứng 云vân 。 若nhược 如như 彼bỉ 說thuyết 。 即tức 成thành 取thủ 別biệt 。 若nhược 令linh 他tha 取thủ 是thị 傍bàng 用dụng 故cố 。 今kim 謂vị 。 思tư 能năng 令linh 心tâm 隨tùy 正chánh 因nhân 等đẳng 。 各các 造tạo 善thiện 等đẳng 。 故cố 各các 為vi 取thủ 。 非phi 了liễu 別biệt 取thủ 。 和hòa 上thượng 此thử 文văn 可khả 言ngôn 思tư 取thủ 。 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 令linh 心tâm 造tạo 作tác 。 說thuyết 唯duy 取thủ 總tổng 。 如như 畫họa 師sư 故cố 。


次thứ 別biệt 境cảnh (# 至chí )# 如như 信tín 貪tham 等đẳng 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 別biệt 境cảnh 中trung 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 故cố 。 諸chư 門môn 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 所sở 樂lạc 三tam 說thuyết 。 基cơ 云vân 。 第đệ 三tam 最tối 勝thắng 境cảnh 稍sảo 寬khoan 故cố 。 末mạt 皆giai 云vân 有hữu 說thuyết 等đẳng 者giả 。 破phá 薩tát 婆bà 多đa 。 彼bỉ 十thập 大đại 地địa 為vi 遍biến 行hành 故cố 。 教giáo 理lý 證chứng 力lực 者giả 。 基cơ 云vân 。 現hiện 量lượng 等đẳng 心tâm 名danh 為vi 證chứng 力lực 。 有hữu 部bộ 餘dư 師sư 云vân 。 無vô 拘câu 礙ngại 為vi 勝thắng 解giải 性tánh 。 若nhược 救cứu 根căn 等đẳng 。 但đãn 由do 勝thắng 解giải 增tăng 上thượng 力lực 故cố 。 發phát 起khởi 心tâm 等đẳng 。 不bất 為vi 所sở 礙ngại 。 故cố 破phá 勝thắng 。 解giải 待đãi 餘dư 無vô 窮cùng 體thể 類loại 境cảnh 者giả 。 基cơ 云vân 。 無vô 分phân 別biệt 智trí 。 初sơ 起khởi 一nhất 念niệm 。 各các 緣duyên 彼bỉ 類loại 。 雖tuy 非phi 曾tằng 受thọ 。 曾tằng 受thọ 各các 故cố 。 測trắc 云vân 。 圓viên 鏡kính 智trí 初sơ 亦diệc 是thị 能năng 引dẫn 。 觀quán 智trí 境cảnh 類loại 。 第đệ 二nhị 念niệm 後hậu 。 名danh 曾tằng 受thọ 體thể 。 前tiền 心tâm 心tâm 所sở 。 或hoặc 想tưởng 勢thế 力lực 。 證chứng 云vân 。 此thử 億ức 境cảnh 之chi 因nhân 。 境cảnh 心tâm 由do 自tự 證chứng 。 如như 是thị 相tương 見kiến 熏huân 成thành 種chủng 故cố 。 後hậu 時thời 能năng 憶ức 。 然nhiên 非phi 必tất 由do 彼bỉ 種chủng 生sanh 憶ức 。 彼bỉ 種chủng 助trợ 餘dư 能năng 憶ức 心tâm 種chủng 。 有hữu 無vô 漏lậu 等đẳng 。 有hữu 相tương/tướng 憶ức 故cố 。 測trắc 云vân 。 從tùng 前tiền 加gia 行hành 慧tuệ 境cảnh 界giới 故cố 。 定định 所sở 行hành 境cảnh 亦diệc 名danh 所sở 觀quán 。 且thả 說thuyết 善thiện 定định 名danh 為vi 智trí 依y 。 言ngôn 但đãn 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 者giả 。 正chánh 理lý 師sư 計kế 也dã 。 論luận 主chủ 徵trưng 云vân 。 應ưng 說thuyết 實thật 言ngôn 。 今kim 我ngã 知tri 有hữu 定định 即tức 心tâm 者giả 。 基cơ 測trắc 云vân 。 經kinh 部bộ 師sư 計kế 。 觀quán 師sư 問vấn 曰viết 。 本bổn 譬thí 學học 師sư 一nhất 切thiết 心tâm 所sở 。 皆giai 心tâm 為vi 體thể 。 念niệm 慧tuệ 等đẳng 喻dụ 所sở 立lập 不bất 成thành 。 若nhược 末mạt 經kinh 部bộ 。 立lập 三tam 四Tứ 等Đẳng 。 餘dư 心tâm 所sở 法pháp 。 思tư 上thượng 假giả 立lập 。 若nhược 對đối 彼bỉ 言ngôn 。 定định 非phi 即tức 心tâm 。 有hữu 相tương/tướng 符phù 失thất 。 證chứng 云vân 。 此thử 破phá 末mạt 計kế 。 雖tuy 立lập 餘dư 心tâm 所sở 。 而nhi 執chấp 經kinh 量lượng 唯duy 定định 即tức 心tâm 故cố 。 正chánh 理lý 師sư 引dẫn 迦ca 多đa 衍diễn 尼ni 子tử 所sở 造tạo 發phát 智trí 論luận 等đẳng 十thập 大đại 地địa 故cố 。 論luận 主chủ 破phá 云vân 。 說thuyết 十thập 非phi 經kinh 。 證chứng 云vân 。 正Chánh 法Pháp 念niệm 處xứ 經kinh 十thập 七thất 云vân 。 各các 各các 自tự 體thể 。 如như 十thập 大đại 地địa 。 何hà 等đẳng 為vi 十thập 。


謂vị 受thọ 。 想tưởng 。 思tư 。 觸xúc 。 作tác 意ý 。 欲dục 。 解giải 脫thoát 。 念niệm 。 三tam 昧muội 。 慧tuệ 。 涅Niết 槃Bàn 經kinh 二nhị 十thập 七thất 云vân 。 下hạ 定định 者giả 。 十thập 大đại 地địa 中trung 心tâm 數số 定định 也dã 。 大đại 小tiểu 二nhị 經kinh 。 皆giai 言ngôn 十thập 大đại 地địa 。 何hà 言ngôn 非phi 經kinh 。 解giải 云vân 。 眾chúng 賢hiền 等đẳng 師sư 。 不bất 誦tụng 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 。 但đãn 信tín 對đối 法pháp 。 依y 彼bỉ 計kế 破phá 然nhiên 正Chánh 法Pháp 念niệm 經kinh 。 是thị 正chánh 量lượng 部bộ 經kinh 。 涅Niết 槃Bàn 隨tùy 彼bỉ 轉chuyển 。 非phi 真chân 實thật 理lý 。 故cố 非phi 所sở 依y (# 此thử 解giải 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 應ưng 證chứng 此thử 為vi 真chân 實thật 故cố 。 又hựu 佛Phật 經Kinh 故cố 如như 瑜du 伽già 論luận 第đệ 三tam 卷quyển 謂vị 已dĩ 會hội 通thông 故cố 。 今kim 不bất 重trọng/trùng 釋thích 之chi 也dã )# 。


有hữu 義nghĩa (# 至chí )# 此thử 類loại 非phi 一nhất 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 諸chư 門môn 。 且thả 說thuyết 三tam 門môn 。 此thử 初sơ 自tự 類loại 俱câu 起khởi 門môn 。 基cơ 云vân 。 初sơ 義nghĩa 安an 慧tuệ 師sư 。 西tây 方phương 共cộng 責trách 。 後hậu 護hộ 法Pháp 等đẳng 。 既ký 云vân 別biệt 境cảnh 。 即tức 非phi 必tất 俱câu 。 信tín 愚ngu 昧muội 類loại 為vi 止chỉ 散tán 心tâm 者giả 。 基cơ 云vân 。 但đãn 學học 負phụ 間gian 住trụ 心tâm 等đẳng 也dã 。 言ngôn 合hợp 有hữu 十thập 二nhị 者giả 。 謂vị 有hữu 十thập 句cú 。 二nhị 俱câu 起khởi 也dã 。 從tùng 初sơ 第đệ 一nhất 歷lịch 合hợp 後hậu 已dĩ 。 次thứ 以dĩ 第đệ 二nhị 歷lịch 合hợp 後hậu 三tam 。 乃nãi 至chí 以dĩ 第đệ 四tứ 合hợp 第đệ 五ngũ 。 為vi 十thập 二nhị 合hợp 。 三tam 俱câu 亦diệc 爾nhĩ 。 一nhất 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 習tập 起khởi 欲dục 解giải 念niệm 。 二nhị 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 定định 觀quán 起khởi 欲dục 解giải 定định 。 三tam 即tức 於ư 彼bỉ 境cảnh 起khởi 欲dục 解giải 慧tuệ 。 四tứ 於ư 習tập 觀quán 起khởi 欲dục 念niệm 定định 。 五ngũ 即tức 於ư 彼bỉ 境cảnh 起khởi 欲dục 念niệm 慧tuệ 。 六lục 於ư 所sở 樂lạc 觀quán 起khởi 欲dục 定định 慧tuệ 。 七thất 於ư 定định 習tập 觀quán 起khởi 解giải 念niệm 定định 。 八bát 即tức 於ư 彼bỉ 境cảnh 起khởi 解giải 念niệm 慧tuệ 。 九cửu 於ư 定định 所sở 觀quán 起khởi 解giải 定định 慧tuệ 。 十thập 於ư 習tập 觀quán 起khởi 念niệm 定định 慧tuệ 。 五ngũ 句cú 四tứ 者giả 。 謂vị 於ư 四tứ 境cảnh 欲dục 等đẳng 五ngũ 法pháp 。 互hỗ 除trừ 一nhất 故cố 。


第đệ 七thất 八bát 識thức (# 至chí )# 作tác 事sự 智trí 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 諸chư 識thức 相tương 應ứng 門môn 。 基cơ 云vân 。 初sơ 師sư 會hội 瑜du 伽già 云vân 。 眼nhãn 耳nhĩ 俱câu 時thời 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 智trí 為vi 二nhị 通thông 。 然nhiên 不bất 順thuận 文văn 。 後hậu 師sư 意ý 者giả 。 隨tùy 意ý 識thức 引dẫn 微vi 有hữu 欲dục 等đẳng 。 得đắc 自tự 在tại 位vị 。 欲dục 無vô 減giảm 等đẳng 。 引dẫn 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 為vi 證chứng 。


此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ (# 至chí )# 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 門môn 。 初sơ 師sư 此thử 五ngũ 五ngũ 識thức 不bất 俱câu 。 意ý 地địa 迫bách 受thọ 。 唯duy 愛ái 為vi 宗tông 。 後hậu 師sư 。 即tức 引dẫn 五ngũ 十thập 七thất 等đẳng 。 證chứng 成thành 欲dục 等đẳng 憂ưu 苦khổ 相tương 應ứng 。 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 貪tham 憂ưu 苦khổ 俱câu 。 即tức 知tri 彼bỉ 心tâm 欲dục 前tiền 境cảnh 。


●# 論luận 第đệ 六lục 卷quyển 記ký


已dĩ 說thuyết 遍biến 行hành (# 至chí )# 及cập 不bất 害hại 。


述thuật 曰viết 。 善thiện 心tâm 所sở 中trung 有hữu 二nhị 。 總tổng 問vấn 答đáp 故cố 。 廣quảng 釋thích 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 言ngôn 行hạnh 捨xả 者giả 。 此thử 行hành 薀# 捨xả 。 簡giản 受thọ 捨xả 故cố 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 定định 有hữu 十thập 一nhất 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 故cố 。 諸chư 門môn 故cố 。 初sơ 亦diệc 有hữu 二nhị 。 名danh 數số 故cố 。 性tánh 業nghiệp 故cố 。 此thử 初sơ 也dã 。 唯duy 善thiện 心tâm 俱câu 。 釋thích 名danh 也dã 。 簡giản 經kinh 部bộ 師sư 。 信tín 及cập 精tinh 進tấn 通thông 三tam 性tánh 故cố 。 如như 成thành 實thật 論luận 。 信tín 品phẩm 說thuyết 也dã 。 又hựu 遮già 有hữu 部bộ 輕khinh 安an 遍biến 善thiện 。 故cố 言ngôn 唯duy 善thiện 。 定định 有hữu 十thập 一nhất 。 釋thích 數số 也dã 。 俱câu 舍xá 立lập 十thập 。 除trừ 無vô 痴si 善thiện 。 以dĩ 即tức 慧tuệ 故cố 。 正chánh 理lý 十thập 二nhị 。 加gia 欣hân 厭yếm 故cố 。 正chánh 量lượng 十thập 三tam 。 謂vị 十thập 一nhất 上thượng 加gia 欣hân 厭yếm 故cố 。 遮già 此thử 增tăng 減giảm 。 言ngôn 定định 十thập 一nhất 。


云vân 何hà 為vi 信tín (# 至chí )# 心tâm 淨tịnh 是thị 信tín 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 性tánh 業nghiệp 。 此thử 明minh 信tín 也dã 。 汎# 諸chư 心tâm 所sở 。 證chứng 云vân 。 緣duyên 用dụng 傍bàng 用dụng 不bất 共cộng 為vi 性tánh 。 共cộng 他tha 為vi 業nghiệp 。 言ngôn 能năng 得đắc 能năng 成thành 者giả 。 能năng 得đắc 無vô 為vi 。 能năng 成thành 有hữu 為vi 。 對đối 法pháp 且thả 自tự 言ngôn 我ngã 有hữu 力lực 。 此thử 通thông 他tha 善thiện 。 確xác 者giả 實thật 也dã 。 適thích 者giả 向hướng 也dã 。 纔tài 也dã 。 未vị 了liễu 心tâm 淨tịnh 以dĩ 三tam 釋thích 微vi 。 若nhược 持trì 業nghiệp 釋thích 。 應ưng 非phi 心tâm 所sở 。 依y 主chủ 隣lân 近cận 。 應ưng 共cộng 慚tàm 等đẳng 。 答đáp 。 取thủ 依y 主chủ 不bất 濫lạm 慚tàm 等đẳng 。 唯duy 崇sùng 而nhi 善thiện 。 言ngôn 有hữu 說thuyết 者giả 。 上thượng 座tòa 部bộ 也dã 。 言ngôn 有hữu 執chấp 者giả 。 大đại 眾chúng 部bộ 也dã 。 或hoặc 可khả 二nhị 俱câu 大Đại 乘Thừa 異dị 師sư 。


云vân 何hà 為vi 慚tàm (# 至chí )# 名danh 自tự 他tha 故cố 。


述thuật 曰viết 。 次thứ 明minh 慚tàm 愧quý 。 五ngũ 薀# 顯hiển 揚dương 云vân 。 依y 自tự 增tăng 上thượng 及cập 法pháp 增tăng 上thượng 。 羞tu 耻sỉ 過quá 惡ác 。 此thử 論luận 釋thích 云vân 。 依y 自tự 法pháp 言ngôn 。 顯hiển 別biệt 相tướng 也dã 。 如như 俱câu 舍xá 論luận 言ngôn 崇sùng 重trọng/trùng 故cố 。 羞tu 耻sỉ 過quá 惡ác 。 顯hiển 通thông 相tương/tướng 也dã 。 如như 對đối 法pháp 故cố 。 雜tạp 心tâm 等đẳng 說thuyết 三tam 種chủng 增tăng 上thượng 。 一nhất 自tự 增tăng 上thượng 。 謂vị 上thượng 品phẩm 人nhân 。 慚tàm 於ư 自tự 身thân 不bất 作tác 謂vị 惡ác 。 二nhị 法pháp 增tăng 增tăng 上thượng 。 謂vị 中trung 品phẩm 人nhân 。 為vi 護hộ 聖thánh 教giáo 。 不bất 造tạo 諸chư 惡ác 。 三tam 世thế 世thế 門môn 增tăng 上thượng 。 謂vị 下hạ 品phẩm 人nhân 。 護hộ 世thế 名danh 利lợi 。 不bất 造tạo 惡ác 也dã 。 今kim 護hộ 法Pháp 意ý 。 初sơ 二nhị 慚tàm 依y 。 後hậu 為vi 愧quý 依y 。 基cơ 云vân 。 有hữu 善thiện 惡ác 者giả 。 名danh 為vi 賢hiền 暴bạo 。 其kỳ 所sở 有hữu 法pháp 。 名danh 為vi 善thiện 惡ác 。 双# 於ư 人nhân 法pháp 。 崇sùng 及cập 拒cự 故cố 。 應ưng 非phi 實thật 有hữu 者giả 。 體thể 相tướng 雖tuy 同đồng 。 相tương 待đãi 有hữu 異dị 。 如như 長trường 短đoản 等đẳng 。 應ưng 是thị 假giả 故cố 。 便tiện 違vi 瑜du 伽già 八bát 是thị 實thật 有hữu 。 隨tùy 緣duyên 何hà 境cảnh 皆giai 有hữu 崇sùng 善thiện 拒cự 惡ác 義nghĩa 者giả 。 是thị 傍bàng 用dụng 故cố 。 外ngoại 云vân 。 豈khởi 不bất 我ngã 亦diệc 同đồng 汝nhữ 以dĩ 羞tu 自tự 他tha 。 是thị 傍bàng 用dụng 故cố 。 解giải 云vân 。 相tương/tướng 同đồng 不bất 失thất 。 四tứ 難nạn/nan 。 一nhất 體thể 無vô 別biệt 難nạn/nan 。 二nhị 不bất 相tương 應ứng 難nạn/nan 。 三tam 應ưng 假giả 有hữu 難nạn/nan 。 四tứ 非phi 遍biến 善thiện 難nạn/nan 。 然nhiên 涅Niết 槃Bàn 經kinh 。 對đối 法pháp 論luận 等đẳng 。 顧cố 自tự 他tha 者giả 二nhị 義nghĩa 。 釋thích 通thông 初sơ 義nghĩa 可khả 知tri 。 後hậu 義nghĩa 意ý 者giả 。 基cơ 云vân 。 崇sùng 善thiện 是thị 顧cố 自tự 義nghĩa 。 拒cự 惡ác 名danh [(厂@((既-旡)-日+口))*頁]# 他tha 義nghĩa 。 於ư 己kỷ 益ích 名danh 自tự 。 於ư 己kỷ 損tổn 名danh 他tha (# 順thuận 正chánh 論luận 云vân 。 現hiện 在tại 惡ác 因nhân 名danh 自tự 。 後hậu 世thế 惡ác 果quả 名danh 他tha 。 各các 據cứ 一nhất 義nghĩa )# 。


無vô 貪tham 等đẳng 者giả (# 至chí )# 必tất 應ưng 別biệt 有hữu 。


述thuật 曰viết 。 次thứ 三tam 善thiện 根căn 文văn 亦diệc 可khả 知tri 。 有hữu 謂vị 三tam 有hữu 。 彼bỉ 因nhân 名danh 具cụ 。 苦khổ 即tức 三tam 苦khổ 。 彼bỉ 緣duyên 名danh 具cụ 苦khổ 。 具cụ 有hữu 具cụ 。 何hà 差sai 別biệt 測trắc 云vân 。 大đại 小tiểu 許hứa 貪tham 不bất 緣duyên 無vô 漏lậu 。 唯duy 大Đại 乘Thừa 許hứa 瞋sân 痴si 緣duyên 無vô 漏lậu 。 基cơ 云vân 。 為vi 順thuận 之chi 因nhân 。 唯duy 是thị 有hữu 漏lậu 。 為vi 緣duyên 之chi 因nhân 。 亦diệc 取thủ 涅Niết 槃Bàn 欲dục 。 能năng 發phát 貪tham 等đẳng 故cố (# 此thử 何hà 為vi 證chứng 。 謂vị 論luận 下hạ 云vân 。 委ủy 細tế 說thuyết 者giả 。 貪tham 瞋sân 慢mạn 三tam 見kiến 疑nghi 俱câu 生sanh 。 隨tùy 應ứng 如như 彼bỉ 。 既ký 許hứa 邪tà 見kiến 〔# 述thuật 〕# 緣duyên 滅diệt 道đạo 欣hân 相tương 應ứng 貪tham 。 緣duyên 〔# 述thuật 〕# 因nhân 故cố )# 。 貪tham 遍biến 三tam 界giới 。 發phát 業nghiệp 潤nhuận 生sanh 。 總tổng 說thuyết 有hữu 有hữu 具cụ 。 瞋sân 唯duy 欲dục 界giới 。 發phát 業nghiệp 力lực 勝thắng 。 故cố 言ngôn 苦khổ 苦khổ 具cụ 。 如như 煩phiền 惱não 見kiến 者giả 。 如như 斷đoạn 善thiện 等đẳng 。 斷đoạn 疑nghi 惑hoặc 等đẳng 。 有hữu 勝thắng 用dụng 故cố 。 後hậu 護hộ 法Pháp 宗tông 。 謂vị 此thử 三tam 法pháp 六lục 識thức 相tương 應ứng 。 即tức 簡giản 疑nghi 等đẳng 。 正chánh 煩phiền 惱não 攝nhiếp 。 簡giản 不bất 信tín 等đẳng 。 具cụ 此thử 二nhị 義nghĩa 。 起khởi 惡ác 勝thắng 故cố 。 為vi 不bất 善thiện 根căn 。 既ký 根căn 難nạn/nan 治trị 。 須tu 二nhị 對đối 治trị 。


動động 謂vị 精tinh 進tấn (# 至chí )# 勝thắng 進tiến 別biệt 故cố 。


述thuật 曰viết 。 次thứ 釋thích 精tinh 進tấn 。 基cơ 云vân 。 勇dũng 者giả 昇thăng 進tiến 。 悍hãn 者giả 堅kiên 窂lao 。 二Nhị 乘Thừa 究cứu 竟cánh 道đạo 等đẳng 釋thích 無vô 足túc 義nghĩa 。 二nhị 加gia 行hành 者giả 遠viễn 近cận 二nhị 也dã 。


安an 謂vị (# 至chí )# 轉chuyển 安an 適thích 故cố 。


述thuật 曰viết 。 離ly 重trọng/trùng 名danh 輕khinh 。 調điều 暢sướng 名danh 安an 。


不bất 放phóng 逸dật 者giả 。 (# 至chí )# 定định 無vô 別biệt 故cố 。


述thuật 曰viết 。 此thử 不bất 放phóng 逸dật 。 體thể 即tức 四tứ 法pháp 。 幻huyễn 別biệt 功công 能năng 。 假giả 說thuyết 不bất 逸dật (# 基cơ 〔# 云vân 〕# 解giải 如như 此thử 。 此thử 意ý 四tứ 法pháp 各các 有hữu 傍bàng 用dụng 。 隨tùy 此thử 損tổn 彼bỉ 。 四tứ 法pháp 四tứ 分phần/phân 。 總tổng 立lập 為vi 一nhất 不bất 放phóng 逸dật 体# )# 。 豈khởi 不bất 傍bàng 修tu 是thị 此thử 相tương/tướng 用dụng 者giả 。 正chánh 理lý 師sư 等đẳng 。 立lập 實thật 難nạn/nan 假giả 。 言ngôn 無vô 窮cùng 。 四tứ 法pháp 能năng 防phòng 修tu 。 而nhi 許hứa 必tất 待đãi 餘dư 。 不bất 逸dật 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 待đãi 餘dư 成thành 無vô 窮cùng 。 餘dư 文văn 可khả 解giải 。


云vân 何hà 行hành 捨xả (# 至chí )# 即tức 心tâm 等đẳng 故cố 。


述thuật 曰viết 。 由do 不bất 放phóng 逸dật 先tiên 除trừ 雜tạp 染nhiễm 者giả 。 基cơ 測trắc 二nhị 說thuyết 。 一nhất 云vân 。 不bất 放phóng 逸dật 是thị 無vô 間gian 道đạo 。 行hành 捨xả 是thị 解giải 脫thoát 道Đạo 。 一nhất 云vân 。 雖tuy 同đồng 剎sát 那na 。 義nghĩa 說thuyết 先tiên 後hậu (# 以dĩ 後hậu 為vi 勝thắng 。 俱câu 遍biến 善thiện 故cố )# 。


云vân 何hà 不bất 害hại (# 至chí )# 。 是thị 無vô 瞋sân 故cố 。


述thuật 曰viết 。 為vi 顯hiển 慈từ 悲bi 二nhị 相tương/tướng 別biệt 者giả 。 四Tứ 無Vô 量Lượng 中trung 。 慈từ 即tức 無vô 瞋sân 。 悲bi 不bất 害hại 也dã 。 前tiền 說thuyết 大đại 悲bi 以dĩ 無vô 瞋sân 痴si 為vi 體thể 。 今kim 何hà 故cố 悲bi 不bất 害hại 為vi 體thể 。 基cơ 云vân 。 彼bỉ 據cứ 實thật 體thể 。 此thử 幻huyễn 假giả 成thành 。 或hoặc 彼bỉ 大đại 悲bi 。 此thử 但đãn 是thị 悲bi 。 言ngôn 有hữu 說thuyết 者giả 薩tát 。 婆bà 多đa 宗tông 。


及cập 顯hiển 十thập 一nhất (# 至chí )# 不bất 應ưng 齊tề 責trách 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 頌tụng 及cập 字tự 。 及cập 言ngôn 總tổng 攝nhiếp 餘dư 心tâm 所sở 故cố (# 基cơ 云vân 。 自tự 下hạ 諸chư 門môn 分phân 別biệt 。 今kim 謂vị 不bất 爾nhĩ 。 釋thích 頌tụng 字tự 故cố )# 。 梵Phạm 音âm 言ngôn 遮già 有hữu 二nhị 義nghĩa 。 一nhất 及cập 二nhị 等đẳng 。 及cập 義nghĩa 即tức 顯hiển 十thập 一nhất 各các 別biệt 。 等đẳng 義nghĩa 即tức 顯hiển 等đẳng 取thủ 餘dư 法pháp 。 今kim 論luận 但đãn 約ước 等đẳng 義nghĩa 解giải 也dã 。 准chuẩn 阿a 含hàm 經kinh 雜tạp 事sự 品phẩm 等đẳng 。 染nhiễm 有hữu 多đa 名danh 。 翻phiên 彼bỉ 善thiện 中trung 。 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 。 然nhiên 離ly 十thập 一nhất 體thể 無vô 異dị 故cố 。 不bất 別biệt 立lập 之chi 。 不bất 嫉tật 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 八bát 十thập 九cửu 中trung 不bất 憤phẫn 發phát 不bất 惡ác 說thuyết 等đẳng 。 言ngôn 不bất 慳san 憍kiêu 等đẳng 。 准chuẩn 八bát 十thập 九cửu 。 等đẳng 取thủ 不bất 研nghiên 求cầu 不bất 大đại 欲dục 等đẳng 。 此thử 中trung 不bất 覆phú 。 初sơ 護hộ 法Pháp 義nghĩa 。 如như 下hạ 隨tùy 涅Niết 槃Bàn 中trung 說thuyết 。 不bất 慢mạn 三tam 釋thích 。 第đệ 三tam 正chánh 宗tông 。 根căn 本bổn 惑hoặc 中trung 。 慢mạn 疑nghi 無vô 翻phiên 。 故cố 別biệt 論luận 之chi 。 不bất 疑nghi 三tam 中trung 。 基cơ 測trắc 評bình 後hậu 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 猶do 預dự 簡giản 擇trạch 。 即tức 翻phiên 彼bỉ 故cố 。 證chứng 云vân 。 存tồn 中trung 行hành 相tương/tướng 翻phiên 故cố 。 然nhiên 疑nghi 下hạ 云vân 。 令linh 慧tuệ 不bất 決quyết 。 非phi 即tức 慧tuệ 故cố 。 隨tùy 煩phiền 中trung 翻phiên 小tiểu 十thập 者giả 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 翻phiên 中trung 隨tùy 者giả 。 已dĩ 有hữu 慚tàm 愧quý 。 大đại 隨tùy 之chi 中trung 。 唯duy 散tán 乱# 不bất 知tri 正chánh 念niệm 三tam 法pháp 。 不bất 翻phiên 入nhập 善thiện 。 故cố 今kim 別biệt 釋thích 。 測trắc 問vấn 。 正chánh 念niệm 翻phiên 忘vong 。 染nhiễm 淨tịnh 俱câu 是thị 念niệm 。 正chánh 定định 翻phiên 散tán 乱# 。 淨tịnh 染nhiễm 應ưng 俱câu 定định 。 解giải 云vân 非phi 例lệ 。 染nhiễm 淨tịnh 俱câu 名danh 念niệm 。 齊tề 用dụng 念niệm 為vi 性tánh 。 名danh 中trung 定định 散tán 殊thù 。 故cố 體thể 亦diệc 非phi 一nhất 。 何hà 故cố 不bất 立lập 不bất 悔hối 眼nhãn 等đẳng 。 如như 遍biến 行hành 等đẳng 。 通thông 三tam 性tánh 故cố 。 言ngôn 相tương/tướng 用dụng 別biệt 者giả 。 信tín 等đẳng 八bát 有hữu 體thể 相tướng 及cập 用dụng 。 捨xả 等đẳng 無vô 體thể 。 有hữu 別biệt 勝thắng 用dụng 。 簡giản 不bất 忿phẫn 等đẳng 。 唯duy 義nghĩa 無vô 用dụng 。 又hựu 貪tham 瞋sân 痴si 。 無vô 慚tàm 無vô 愧quý 。 及cập 不bất 信tín 等đẳng 。 遍biến 染nhiễm 六lục 識thức 。 害hại 雖tuy 染nhiễm 少thiểu 。 而nhi 遇ngộ 重trọng/trùng 故cố 。 善thiện 中trung 別biệt 立lập 。 失thất 念niệm 散tán 亂loạn 不bất 正chánh 知tri 三tam 。 雖tuy 遍biến 六lục 識thức 。 正chánh 翻phiên 別biệt 境cảnh 。 善thiện 中trung 不bất 立lập 。 失thất 念niệm 正chánh 知tri 。 若nhược 痴si 分phần/phân 者giả 。 翻phiên 即tức 無vô 痴si 。 然nhiên 隨tùy 相tương/tướng 增tăng 。 言ngôn 入nhập 別biệt 境cảnh 。 言ngôn 解giải 理lý 通thông 者giả 。 基cơ 云vân 。 善thiện 法Pháp 順thuận 理lý 融dung 通thông 不bất 述thuật 故cố 。


此thử 十thập 一nhất 法pháp (# 至chí )# 相tương/tướng 用dụng 別biệt 故cố 。


述thuật 曰viết 。 已dĩ 下hạ 諸chư 門môn 有hữu 十thập 。 此thử 初sơ 假giả 實thật 門môn 也dã 。


有hữu 義nghĩa 十thập 一nhất (# 至chí )# 三tam 地địa 皆giai 有hữu 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 俱câu 起khởi 門môn 。 慚tàm 愧quý 同đồng 類loại 依y 處xứ 別biệt 者giả 。 以dĩ 羞tu 耻sỉ 同đồng 緣duyên 自tự 他tha 故cố 。 如như 苦khổ 樂lạc 受thọ 不bất 俱câu 起khởi 也dã 。 此thử 於ư 境cảnh 定định 。 有hữu 信tín 無vô 放phóng 。 據cứ 容dung 有hữu 說thuyết 。 十thập 遍biến 善thiện 心tâm 。 非phi 必tất 不bất 俱câu 未vị 必tất 俱câu (# 然nhiên 許hứa 慙tàm 愧quý 。 必tất 不bất 俱câu 等đẳng 。 猶do 違vi 論luận 說thuyết 十thập 遍biến 善thiện 心tâm )# 後hậu 即tức 正chánh 義nghĩa 。 十thập 遍biến 善thiện 故cố 言ngôn 定định 加gia 行hành 。 得đắc 定định 地địa 名danh 者giả 。 欲dục 界giới 聞văn 思tư 。 近cận 加gia 行hành 時thời 。 有hữu 調điều 暢sướng 故cố 。 然nhiên 第đệ 二nhị 好hảo/hiếu 。


此thử 十thập 一nhất 種chủng 。 (# 至chí )# 必tất 有hữu 輕khinh 安an 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 識thức 俱câu 門môn 。 五ngũ 識thức 二nhị 義nghĩa 。 傳truyền 說thuyết 初sơ 師sư 。 佛Phật 無vô 五ngũ 識thức 。 以dĩ 十thập 五ngũ 界giới 唯duy 有hữu 漏lậu 故cố 。 後hậu 即tức 正chánh 宗tông 。 雖tuy 有hữu 三tam 釋thích 。 正chánh 者giả 。 測trắc 云vân 。 初sơ 定định 三tam 識thức 。 及cập 佛Phật 五ngũ 識thức 。 始thỉ 有hữu 輕khinh 安an 。 以dĩ 五ngũ 識thức 言ngôn 舉cử 大đại 數số 故cố 。


此thử 善thiện 十thập 一nhất (# 至chí )# 如như 理lý 應ưng 思tư 。


述thuật 曰viết 。 後hậu 七thất 門môn 也dã 。 謂vị 十thập 一nhất 唯duy 善thiện 者giả 。 三tam 性tánh 門môn 。 言ngôn 餘dư 門môn 者giả 。 第đệ 十thập 有hữu 異dị 熟thục 等đẳng 總tổng 攝nhiếp 門môn 故cố 。 信tín 等đẳng 六lục 根căn 者giả 。 并tinh 未vị 知tri 根căn 通thông 有hữu 漏lậu 故cố 。 依y 離ly 轉chuyển 斷đoạn 言ngôn 唯duy 修tu 斷đoạn 。 若nhược 不bất 生sanh 者giả 。 如như 無vô 想tưởng 定định 。 北bắc 洲châu 業nghiệp 等đẳng 亦diệc 見kiến 所sở 斷đoạn 。 如như 緣duyên 起khởi 支chi 後hậu 當đương 釋thích 。


如như 是thị 已dĩ 說thuyết (# 至chí )# 疑nghi 惡ác 見kiến 。


述thuật 曰viết 。 明minh 煩phiền 惱não 中trung 。 有hữu 三tam 問vấn 答đáp 。 釋thích 故cố 。 此thử 初sơ 二nhị 也dã 。 言ngôn 惡ác 見kiến 者giả 。 乖quai 理lý 名danh 惡ác 。 非phi 必tất 不bất 善thiện 。


論luận 曰viết (# 至chí )# 雜tạp 染nhiễm 法pháp 故cố 。


述thuật 曰viết 。 釋thích 中trung 有hữu 二nhị 。 正chánh 釋thích 故cố 。 諸chư 門môn 故cố 。 初sơ 中trung 總tổng 別biệt 。 文văn 相tương/tướng 可khả 知tri 。 此thử 初sơ 三tam 不bất 善thiện 根căn 也dã 。 有hữu 謂vị 三tam 有hữu 異dị 熟thục 苦khổ 果quả 。 有hữu 具cụ 者giả 。 能năng 生sanh 惑hoặc 業nghiệp 及cập 器khí 世thế 等đẳng 。 若nhược 以dĩ 四Tứ 諦Đế 。 測trắc 云vân 。 有hữu 唯duy 苦Khổ 諦Đế 。 具cụ 通thông 苦khổ 集tập 。 貪tham 緣duyên 滅diệt 道đạo 。 而nhi 不bất 順thuận 增tăng 。 故cố 非phi 有hữu 具cụ 。 又hựu 解giải 。 貪tham 不bất 緣duyên 無vô 漏lậu 。 基cơ 云vân 。 下hạ 說thuyết 與dữ 見kiến 等đẳng 具cụ 緣duyên 無vô 漏lậu 。 起khởi 緣duyên 生sanh 貪tham 者giả 。 皆giai 名danh 有hữu 具cụ 。 薩tát 婆bà 多đa 云vân 。 緣duyên 無vô 漏lậu 貪tham 。 是thị 善thiện 法Pháp 欲dục 。 大Đại 乘Thừa 愛ái 佛Phật 貪tham 滅diệt 皆giai 染nhiễm 污ô 。 證chứng 云vân 。 滅diệt 道đạo 不bất 順thuận 不bất 增tăng 瞋sân 等đẳng 猶do 名danh 苦khổ 具cụ 。 雖tuy 不bất 順thuận 貪tham 。 寧ninh 非phi 具cụ 。 然nhiên 耶da 見kiến 俱câu 貪tham 緣duyên 滅diệt 道đạo 。 理lý 有hữu 未vị 盡tận 。 若nhược 謗báng 滅diệt 道đạo 撥bát 好hảo/hiếu 事sự 。 與dữ 瞋sân 相tương 應ứng 。 定định 無vô 愛ái 俱câu 。 若nhược 增tăng 益ích 見kiến 。 緣duyên 非phi 滅diệt 道đạo 。 計kế 為vi 彼bỉ 故cố 。 不bất 緣duyên 無vô 漏lậu 。 若nhược 身thân 見kiến 俱câu 。 唯duy 緣duyên 苦khổ 故cố (# 撥bát 好hiếu 瞋sân 俱câu 依y 容dung 俱câu 說thuyết 。 撥bát 他tha 好hảo/hiếu 事sự 。 未vị 必tất 瞋sân 故cố 。 道đạo 計kế 非phi 道đạo 。 既ký 非phi 依y 處xứ 。 容dung 生sanh 貪tham 故cố 。 和hòa 上thượng 云vân 。 如như 聞văn 佛Phật 性tánh 。 計kế 為vi 我ngã 愛ái 緣duyên 無vô 漏lậu 也dã 。 貪tham 總tổng 不bất 緣duyên 無vô 漏lậu 法pháp 者giả 。 理lý 難nạn/nan 成thành 立lập 。 定định 愛ái 理lý 應ưng 通thông 愛ái 無vô 漏lậu 法pháp 故cố )# 。 言ngôn 邪tà 定định 者giả 。 五ngũ 見kiến 也dã 。 餘dư 文văn 可khả 知tri 。


云vân 何hà 為vi 慢mạn (# 至chí )# 起khởi 亦diệc 無vô 失thất 。


述thuật 曰viết 。 德đức 謂vị 道Đạo 德đức 。 有hữu 德đức 謂vị 人nhân 。 七thất 慢mạn 者giả 。 對đối 法pháp 等đẳng 謂vị 慢mạn 乃nãi 至chí 邪tà 慢mạn 。 九cửu 者giả 慢mạn 類loại 如như 發phát 智trí 論luận 。 我ngã 勝thắng 。 我ngã 等đẳng 。 我ngã 劣liệt 。 有hữu 勝thắng 。 有hữu 等đẳng 。 有hữu 劣liệt 。 無vô 勝thắng 。 無vô 等đẳng 。 無vô 劣liệt 。 七thất 中trung 初sơ 三tam 。 及cập 以dĩ 卑ty 慢mạn 。 并tinh 九cửu 慢mạn 類loại 。 於ư 劣liệt 等đẳng 勝thắng 三tam 品phẩm 處xứ 生sanh 。 如như 應ưng 別biệt 配phối 。 我ngã 慢mạn 於ư 我ngã 增tăng 上thượng 邪tà 慢mạn 。 於ư 德đức 處xứ 生sanh 。 基cơ 云vân 。 邪tà 慢mạn 令linh 無vô 謂vị 有hữu 。 增tăng 上thượng 慢mạn 者giả 。 己kỷ 德đức 少thiểu 分phần 。 謂vị 多đa 得đắc 勝thắng 。 即tức 二nhị (# 慢mạn 類loại 二nhị 說thuyết 如như 俱câu 舍xá 十thập 九cửu 。 依y 發phát 智trí 論luận 。 七thất 中trung 三tam 慢mạn 。 若nhược 依y 見kiến 次thứ 第đệ 有hữu 殊thù 。 成thành 三tam 三tam 類loại 。 初sơ 三tam 如như 次thứ 過quá 慢mạn 慢mạn [(白-日+田)/廾]# 慢mạn 。 中trung 三tam 逆nghịch 即tức 彼bỉ 。 後hậu 三tam 即tức 慢mạn 過quá [(白-日+田)/廾]# 慢mạn 。 依y 品phẩm 類loại 足túc 。 初sơ 一nhất 我ngã 慢mạn 從tùng 三tam 慢mạn 出xuất 。 謂vị 慢mạn 過quá 慢mạn 慢mạn 過quá 慢mạn 。 三tam 觀quán 劣liệt 等đẳng 勝thắng 計kế 別biệt 故cố 。 我ngã 等đẳng 從tùng 二nhị 。 我ngã 劣liệt 從tùng 一nhất 。 有hữu 勝thắng 等đẳng 三tam 逆nghịch 次thứ 同đồng 彼bỉ 無vô 勝thắng 等đẳng 我ngã 勝thắng 我ngã 劣liệt 。 後hậu 釋thích 盡tận 理lý )# 。 俱câu 舍xá 十thập 九cửu 。 七thất 通thông 見kiến 修tu 。 婆bà 沙sa 云vân 。 九cửu 通thông 見kiến 修tu 斷đoạn 。 大Đại 乘Thừa 亦diệc 同đồng 。


云vân 何hà 為vi 疑nghi (# 至chí )# 非phi 慧tuệ 為vi 體thể 。


述thuật 曰viết 。 猶do 預dự 簡giản 擇trạch 者giả 。 大Đại 乘Thừa 論luận 第đệ 八bát 云vân 。 分phân 別biệt 異dị 覺giác 也dã 。 覺giác 即tức 慧tuệ 故cố 。 又hựu 訓huấn 釋thích 中trung 。 慧tuệ 上thượng 加gia 毗tỳ 末mạt 底để 。 般Bát 若Nhã 眼nhãn 目mục 異dị 名danh 故cố 。 大Đại 乘Thừa 異dị 師sư 非phi 別biệt 部bộ 義nghĩa 。 後hậu 正chánh 義nghĩa 云vân 。 由do 同đồng 時thời 疑nghi 或hoặc 異dị 時thời 疑nghi 。 令linh 慧tuệ 不bất 決quyết 。 非phi 即tức 慧tuệ 也dã 。 若nhược 南nam 是thị 智trí 。 以dĩ 毗tỳ 助trợ 之chi 。 反phản 名danh 為vi 識thức 。 難nạn/nan 意ý 可khả 知tri 。 界giới 謂vị 字tự 界giới 。 界giới 是thị 因nhân 義nghĩa 。 緣duyên 助trợ 轉chuyển 變biến 非phi 必tất 舊cựu 體thể 。


云vân 何hà 惡ác 見kiến (# 至chí )# 多đa 受thọ 苦khổ 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 六lục 見kiến 中trung 。 初sơ 總tổng 。 後hậu 別biệt 。 此thử 初sơ 也dã 。 惡ác 謂vị 毀hủy 責trách 。 故cố 通thông 有hữu 覆phú 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 顛điên 倒đảo 推thôi 度độ 者giả 。 基cơ 云vân 。 即tức 唯duy 迷mê 理lý 。 雖tuy 緣duyên 有hữu 親thân 疎sơ 。 迷mê 理lý 義nghĩa 等đẳng 故cố (# 此thử 未vị 盡tận 理lý 。 瑜du 伽già 論luận 云vân 。 自tự 〔# 地địa 〕# 等đẳng 十thập 惑hoặc 展triển 轉chuyển 。 相tương/tướng 緣duyên 。 且thả 如như 我ngã 見kiến 緣duyên 邪tà 見kiến 者giả 。 與dữ 見kiến 取thủ 緣duyên 。 有hữu 何hà 親thân 疎sơ 。 雖tuy 言ngôn 迷mê 理lý 。 唯duy 緣duyên 事sự 故cố 。 但đãn 可khả 迷mê 用dụng 。 有hữu 親thân 疎sơ 耳nhĩ )# 。


此thử 見kiến 行hành 相tương/tướng (# 至chí )# 分phân 別biệt 起khởi 攝nhiếp 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 別biệt 中trung 有hữu 五ngũ 。 此thử 初sơ 我ngã 見kiến 也dã 。 分phân 別biệt 行hành 緣duyên 蘊uẩn 。 不bất 分phân 別biệt 所sở 起khởi 處xứ 。 有hữu 二nhị 十thập 句cú 。 分phân 別biệt 行hành 緣duyên 蘊uẩn 。 分phân 別biệt 所sở 起khởi 處xứ 。 謂vị 一nhất 為vi 我ngã 。 餘dư 四tứ 為vi 所sở 。 各các 具cụ 瓔anh 珞lạc 僮đồng 僕bộc 窟quật 宅trạch 。 成thành 六lục 十thập 五ngũ 。 伽già 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 二nhị 十thập 句cú 是thị 分phân 別biệt 起khởi 。 准chuẩn 之chi 六lục 十thập 五ngũ 亦diệc 爾nhĩ 也dã 。 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 界giới 處xứ 為vi 句cú 。 廣quảng 如như 對đối 法pháp 記ký 。


二nhị 邊biên 取thủ 見kiến (# 至chí )# 分phân 別biệt 起khởi 攝nhiếp 。


述thuật 曰viết 。 處xử 中trung 行hành 道Đạo 諦đế 。 出xuất 離ly 滅Diệt 諦Đế 也dã 。 趣thú 謂vị 意ý 趣thú 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 中trung 。 三tam 十thập 七thất 攝nhiếp 。 三tam 十thập 是thị 常thường 。 七thất 是thị 斷đoạn 見kiến 。 皆giai 意ý 緣duyên 我ngã 。 有hữu 斷đoạn 常thường 故cố 。 等đẳng 言ngôn 等đẳng 取thủ 十thập 四tứ 不bất 可khả 記ký 中trung 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 皆giai 分phân 別biệt 起khởi 。 四tứ 遍biến 常thường 者giả 。 初sơ 三tam 依y 定định 。 第đệ 四tứ 尋tầm 思tư 。 如như 大đại 論luận 記ký 。 基cơ 云vân 。 依y 定định 所sở 起khởi 。 通thông 上thượng 界giới 繫hệ 。 四tứ 一nhất 分phần/phân 常thường 。 如như 大đại 論luận 記ký 。 基cơ 云vân 。 下hạ 界giới 我ngã 見kiến 。 計kế 梵Phạm 王Vương 我ngã 生sanh 一nhất 分phần/phân 常thường 。 但đãn 不bất 得đắc 緣duyên 他tha 地địa 之chi 法pháp 。 別biệt 為vi 自tự 我ngã 。 他tha 我ngã 計kế 故cố 。 半bán 無vô 常thường 者giả 。 此thử 雖tuy 非phi 斷đoạn 。 執chấp 故cố 染nhiễm 慧tuệ 。 非phi 五ngũ 見kiến 攝nhiếp 。 又hựu 解giải 邪tà 見kiến 。 前tiền 解giải 為vi 勝thắng 。 不bất 說thuyết 一nhất 分phần/phân 通thông 邪tà 見kiến 故cố 。 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 等đẳng 。 如như 大đại 論luận 記ký 。 然nhiên 長trường/trưởng 阿a 含hàm 梵Phạm 斷đoạn 品phẩm 云vân 。 我ngã 此thử 終chung 後hậu 生sanh 有hữu 色sắc 有hữu 想tưởng 等đẳng 者giả 。 准chuẩn 瑜du 伽già 論luận 。 可khả 云vân 有hữu 色sắc 後hậu 生sanh 有hữu 想tưởng 。 以dĩ 有hữu 色sắc 等đẳng 。 唱xướng 我ngã 體thể 性tánh 。 有hữu 想tưởng 等đẳng 者giả 。 當đương 生sanh 處xứ 故cố 。 譯dịch 家gia 錯thác 也dã 。 基cơ 云vân 。 有hữu 想tưởng 十thập 六lục 。 無vô 想tưởng 十thập 六lục 。 無vô 想tưởng 八bát 論luận 。 依y 定định 尋tầm 伺tứ 。 皆giai 容dung 得đắc 起khởi 。 俱câu 非phi 八bát 論luận 。 見kiến 諸chư 有hữu 情tình 。 入nhập 非phi 想tưởng 定định 。 想tưởng 不bất 明minh 了liễu 。 作tác 如như 是thị 執chấp 。 唯duy 尋tầm 伺tứ 非phi 依y 定định (# 有hữu 頂đảnh 必tất 非phi 色sắc 界giới 。 宿túc 住trụ 通thông 之chi )# 。 七thất 斷đoạn 滅diệt 者giả 。 人nhân 欲dục 色sắc 天thiên 。 及cập 四tứ 無vô 色sắc 。 各các 計kế 彼bỉ 依y 後hậu 方phương 得đắc 斷đoạn 滅diệt 。 亦diệc 大đại 論luận 及cập 梵Phạm 動động 品phẩm 。


三tam 邪tà 見kiến (# 至chí )# 皆giai 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。


述thuật 曰viết 。 謗báng 因nhân 果quả 等đẳng 。 如như 對đối 法pháp 記ký 。 二nhị 無vô 因nhân 等đẳng 。 十thập 五ngũ 邪tà 見kiến 。 如như 大đại 論luận 記ký 。 基cơ 云vân 。 自tự 在tại 者giả 自tự 在tại 天thiên 。 世thế 主chủ 即tức 大Đại 自Tự 在Tại 天Thiên 。 (# 測trắc 一nhất 云vân 。 四Tứ 天Thiên 王Vương 經kinh 。 護Hộ 世Thế 四Tứ 王Vương 故cố )# 。 釋thích 謂vị 帝Đế 釋Thích 。 梵Phạm 即tức 梵Phạm 王Vương 。 餘dư 物vật 類loại 者giả 。 自tự 性tánh 時thời 彼bỉ 不bất 許hứa 我ngã 但đãn 計kế 常thường 義nghĩa 。 故cố 非phi 邊biên 見kiến 。 依y 五ngũ 十thập 八bát 。 苦khổ 下hạ 邪tà 見kiến 。 計kế 差sai 別biệt 故cố 。 非phi 真chân 見kiến 攝nhiếp 。 基cơ 。 一nhất 切thiết 物vật 因nhân 集tập 下hạ 邪tà 見kiến 。 然nhiên 不bất 計kế 勝thắng 。 設thiết 計kế 為vi 勝thắng 。 非phi 緣duyên 見kiến 或hoặc 及cập 眷quyến 屬thuộc 故cố 。 是thị 邪tà 見kiến 攝nhiếp 。 計kế 耶da 解giải 脫thoát 。 雖tuy 非phi 勝thắng 計kế 勝thắng 。 而nhi 不bất 緣duyên 見kiến 或hoặc 。 不bất 計kế 。 能năng 得đắc 淨tịnh 。 非phi 道đạo 計kế 道đạo 。 亦diệc 非phi 見kiến 惑hoặc 。 不bất 計kế 為vi 勝thắng 。 故cố 非phi 二nhị 取thủ (# 既ký 為vi 道Đạo 諦Đế 何hà 不bất 為vi 勝thắng 劣liệt 相tương/tướng 滅diệt 故cố )# 。 等đẳng 者giả 等đẳng 取thủ 十thập 四tứ 不bất 可khả 記ký 中trung 有hữu 邊biên 等đẳng 也dã 。


四tứ 見kiến 取thủ (# 至chí )# 非phi 二nhị 取thủ 攝nhiếp 。


述thuật 曰viết 。 二nhị 取thủ 也dã 。 然nhiên 有hữu 處xứ 說thuyết 者giả 。 對đối 法pháp 大đại 論luận 第đệ 一nhất 卷quyển 等đẳng 。 各các 一nhất 行hành 相tương/tướng 。 有hữu 二nhị 義nghĩa 故cố 。 一nhất 影ảnh 顯hiển 各các 具cụ 二nhị 故cố 。 二nhị 隨tùy 轉chuyển 薩tát 婆bà 多đa 故cố 。 然nhiên 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 各các 具cụ 二nhị 皆giai 勝thắng 。 亦diệc 得đắc 涅niết 般bát 淨tịnh 故cố 。 若nhược 不bất 影ảnh 略lược 及cập 隨tùy 轉chuyển 者giả 。 如như 何hà 五ngũ 十thập 八bát 。 迷mê 四Tứ 諦Đế 中trung 。 非phi 滅diệt 計kế 滅diệt 。 說thuyết 為vi 邪tà 見kiến 。 而nhi 非phi 見kiến 取thủ 。 非phi 道đạo 計kế 通thông 而nhi 非phi 戒giới 取thủ 。 故cố 知tri 二nhị 用dụng 双# 依y 見kiến 名danh 見kiến 取thủ 。 双# 依y 戒giới 名danh 戒giới 取thủ 。 不bất 爾nhĩ 邪tà 見kiến (# 樞xu 要yếu 證chứng 謂vị 意ý 趣thú 不bất 〔# 因nhân 〕# 如như 對đối 法pháp 記ký 。 已dĩ 簡giản 擇trạch 之chi )# 。


如như 是thị 總tổng 別biệt (# 至chí )# 或hoặc 分phân 別biệt 起khởi 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 諸chư 門môn 中trung 。 有hữu 十thập 門môn 。 此thử 初sơ 俱câu 生sanh 分phân 別biệt 門môn 。 言ngôn 總tổng 別biệt 者giả 。 六lục 亦diệc 十thập 故cố 。 基cơ 云vân 。 邊biên 見kiến 二nhị 釋thích 。 俱câu 取thủ 無vô 失thất 。 文văn 理lý 互hỗ 強cường/cưỡng 故cố 。 於ư 中trung 禽cầm 獸thú 證chứng 俱câu 生sanh 者giả 。 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。 我ngã 見kiến 有hữu 二nhị 。 俱câu 生sanh 者giả 。 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 乃nãi 至chí 禽cầm 獸thú 。 並tịnh 皆giai 現hiện 行hành 。 分phân 別biệt 起khởi 者giả 。 諸chư 外ngoại 道đạo 等đẳng 。 計kế 度độ 起khởi 故cố 。 觀quán 云vân 。 由do 此thử 惡ác 趣thú 。 都đô 無vô 分phân 別biệt 起khởi 惑hoặc 。 範phạm 云vân 。 不bất 爾nhĩ 。 下hạ 唯duy 言ngôn 純thuần 苦khổ 。 不bất 言ngôn 雜tạp 受thọ 故cố 。 證chứng 云vân 。 純thuần 苦khổ 趣thú 中trung 及cập 禽cầm 獸thú 等đẳng 愚ngu 鈍độn 之chi 類loại 。 不bất 起khởi 分phân 別biệt 。 論luận 有hữu 誠thành 文văn 。 於ư 雜tạp 受thọ 處xứ 。 如như 鬼quỷ 龍long 等đẳng 。 黠hiệt 利lợi 之chi 類loại 。 亦diệc 得đắc 聽thính 法Pháp 。 種chủng 種chủng 計kế 度độ 。 應ưng 有hữu 分phân 別biệt 。 如như 經Kinh 中trung 說thuyết 。 有hữu 鬼quỷ 打đả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 頭đầu 。 陷hãm 身thân 入nhập 無Vô 間Gián 獄Ngục 。 無vô 明minh 發phát 行hạnh 必tất 同đồng 世thế 。 若nhược 人nhân 愚ngu 鈍độn 。 但đãn 為vi 衣y 食thực 。 未vị 必tất 往vãng 惡ác 。 同đồng 禽cầm 獸thú 故cố (# 今kim 准chuẩn 智trí 論luận 雜tạp 受thọ 可khả 造tạo 。 如như 彼bỉ 論luận 云vân 。 宿túc 作tác 龍long 瞋sân 毒độc 忿phẫn 志chí 。 放phóng 大đại 電điện 雨vũ 。 水thủy 陳trần 害hại 人nhân 。 生sanh 獄ngục 故cố )# 。


此thử 十thập 煩phiền 惱não (# 至chí )# 相tương 應ứng 無vô 失thất 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 自tự 類loại 俱câu 起khởi 門môn 。 此thử 初sơ 貪tham 也dã 。 問vấn 。 憎tăng 愛ái 二nhị 境cảnh 別biệt 。 行hành 相tương/tướng 亦diệc 相tương 違vi 。 如như 何hà 貪tham 苦khổ 俱câu 。 瞋sân 亦diệc 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 。 基cơ 云vân 。 愛ái 迫bách 二nhị 境cảnh 得đắc 起khởi 故cố 。 行hành 相tương/tướng 不bất 違vi 。 故cố 無vô 此thử 失thất (# 由do 愛ái 逼bức 心tâm 。 容dung 一nhất 境cảnh 故cố 。 如như 雜tạp 集tập 論luận 。 貪tham 與dữ 苦khổ 受thọ 非phi 一nhất 向hướng 違vi 。 瞋sân 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 准chuẩn 之chi 可khả 知tri )# 。 瞋sân 疑nghi 違vi 貪tham 同đồng 瑜du 伽già 等đẳng 。 愛ái 所sở 陵lăng 別biệt 。 大đại 論luận 五ngũ 十thập 八bát 。 貪tham 不bất 與dữ 俱câu 。 所sở 依y 染nhiễm 恃thị 。 同đồng 第đệ 五ngũ 十thập 五ngũ 。 對đối 法pháp 第đệ 六lục 。 說thuyết 得đắc 相tương 應ứng (# 一nhất 云vân 論luận 主chủ 道Đạo 理lý 說thuyết )# 。 與dữ 五ngũ 見kiến 俱câu 。 諸chư 處xứ 大đại 小tiểu 。 同đồng 無vô 別biệt 義nghĩa 。


瞋sân 與dữ 慢mạn 疑nghi (# 至chí )# 。 或hoặc 無vô 或hoặc 有hữu 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 瞋sân 也dã 。 內nội 境cảnh 所sở 恃thị 。 非phi 所sở 瞋sân 故cố 。 對đối 法pháp 第đệ 六lục 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 瞋sân 慢mạn 不bất 俱câu 。 外ngoại 境cảnh 所sở 幾kỷ 所sở 增tăng 同đồng 故cố 。 五ngũ 十thập 五ngũ 說thuyết 。 瞋sân 與dữ 慢mạn 俱câu 。 初sơ 疑nghi 不bất 瞋sân 故cố 。 五ngũ 十thập 八bát 說thuyết 。 不bất 相tương 應ứng 久cửu 便tiện 瞋sân 故cố 。 對đối 法pháp 許hứa 俱câu 。 順thuận 違vi 事sự 者giả 。 順thuận 己kỷ 之chi 惡ác 疑nghi 無vô 果quả 。 即tức 瞋sân 相tương 應ứng 。 違vi 己kỷ 之chi 惡ác 疑nghi 無vô 果quả 時thời 。 即tức 不bất 相tương 應ứng 。 與dữ 二nhị 取thủ 俱câu 。 如như 文văn 可khả 知tri 。 然nhiên 五ngũ 十thập 五ngũ 。 瞋sân 見kiến 俱câu 者giả 。 約ước 六lục 煩phiền 惱não 總tổng 相tương/tướng 說thuyết 也dã 。 計kế 樂nhạo/nhạc/lạc 蘊uẩn 故cố 。 對đối 法pháp 論luận 云vân 。 瞋sân 非phi 見kiến 俱câu 。 計kế 苦khổ 蘊uẩn 故cố 。 瑜du 伽già 二nhị 文văn 。 瞋sân 與dữ 見kiến 俱câu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 斷đoạn 有hữu 瞋sân 。 苦khổ 斷đoạn 無vô 瞋sân 。 此thử 及cập 邪tà 見kiến 引dẫn 證chứng 如như 前tiền 。


慢mạn 於ư 境cảnh 定định (# 至chí )# 一nhất 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 慢mạn 也dã 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 。 諸chư 論luận 皆giai 同đồng 。 然nhiên 與dữ 斷đoạn 見kiến 。 不bất 相tương 應ứng 者giả 。 違vi 瑜du 伽già 論luận 。 如như 彼bỉ 論luận 記ký 。 身thân 見kiến 一nhất 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 測trắc 云vân 。 執chấp 極cực 苦khổ 蘊uẩn 為vi 我ngã 無vô 慢mạn 。 非phi 極cực 苦khổ 蘊uẩn 為vi 我ngã 有hữu 慢mạn 。 下hạ 云vân 恃thị 苦khổ 劣liệt 蘊uẩn 愛ái 相tương 應ứng 故cố 。 明minh 知tri 非phi 極cực 苦khổ 中trung 有hữu 慢mạn 。 基cơ 云vân 。 此thử 約ước 麤thô 相tương/tướng 下hạ 文văn 相tương/tướng (# 測trắc 解giải 不bất 然nhiên 。 下hạ 受thọ 俱câu 中trung 云vân 俱câu 生sanh 慢mạn 意ý 苦khổ 俱câu 故cố 。 基cơ 亦diệc 違vi 論luận 。 此thử 論luận 窮cùng 理lý 會hội 諸chư 教giáo 故cố )# 。 邪tà 見kiến 一nhất 分phần/phân 者giả 。 測trắc 云vân 。 撥bát 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 蘊uẩn 亦diệc 非phi 慢mạn 俱câu 。 違vi 己kỷ 情tình 故cố 。 基cơ 云vân 。 撥bát 無vô 苦khổ 集tập 不bất 與dữ 慢mạn 俱câu 。 撥bát 滅diệt 道đạo 可khả 與dữ 慢mạn 俱câu 。 以dĩ 恃thị 己kỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 陵lăng 滅diệt 道đạo 故cố (# 初sơ 解giải 不bất 然nhiên 。 執chấp 苦khổ 蘊uẩn 斷đoạn 。 亦diệc 順thuận 己kỷ 情tình 。 應ưng 慢mạn 俱câu 故cố 。 然nhiên 斷đoạn 意ý 時thời 無vô 所sở 陵lăng 恃thị 。 據cứ 苦khổ 之chi 時thời 。 何hà 所sở 陵lăng 恃thị 。 後hậu 亦diệc 不bất 然nhiên 。 如như 撥bát 苦khổ 集tập 無vô 所sở 恃thị 甍# 。 撥bát 滅diệt 道đạo 時thời 。 應ưng 無vô 所sở 陵lăng 。 存tồn 恃thị 己kỷ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 非phi 邪tà 見kiến 故cố )# 。 寂tịch 云vân 。 身thân 見kiến 隨tùy 順thuận 。 斷đoạn 見kiến 雜tạp 起khởi 。 邪tà 見kiến 撥bát 無vô 。 當đương 果quả 之chi 者giả 。 不bất 與dữ 慢mạn 俱câu 。 故cố 言ngôn 一nhất 分phần/phân (# 此thử 師sư 唯duy 許hứa 常thường 見kiến 上thượng 首thủ 。 及cập 增tăng 益ích 邪tà 見kiến 容dung 有hữu 慢mạn 俱câu 。 觀quán 師sư 一nhất 解giải 。 同đồng 此thử 身thân 見kiến 。 範phạm 師sư 一nhất 解giải 。 同đồng 此thử 邪tà 見kiến 。 存tồn 此thử 釋thích )# 。


疑nghi 不bất 審thẩm 決quyết (# 至chí )# 定định 不bất 俱câu 起khởi 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 疑nghi 也dã 。 基cơ 云vân 。 簡giản 擇trạch 猶do 預dự 雖tuy 與dữ 慧tuệ 俱câu 。 五ngũ 見kiến 不bất 俱câu 。 必tất 審thẩm 決quyết 故cố 。 望vọng 餘dư 如như 前tiền 漸tiệm 向hướng 後hậu 故cố 。


五ngũ 見kiến 展triển 轉chuyển (# 至chí )# 有hữu 多đa 慧tuệ 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 五ngũ 諸chư 見kiến 。 如như 五ngũ 十thập 八bát 云vân 。


復phục 次thứ 五ngũ 見kiến 。 是thị 慧tuệ 性tánh 故cố 。 互hỗ 不bất 相tương 應ứng 。 自tự 性tánh 自tự 性tánh 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 (# 與dữ 智trí 相tương/tướng 難nạn/nan 如như 本bổn 母mẫu 釋thích )# 。


痴si 與dữ 九cửu 種chủng (# 至chí )# 必tất 由do 痴si 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 六lục 以dĩ 疑nghi 望vọng 九cửu 。 對đối 法pháp 云vân 。 無vô 明minh 有hữu 二nhị 。 一nhất 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 二nhị 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 此thử 且thả 說thuyết 初sơ 。


此thử 十thập 煩phiền 惱não (# 至chí )# 起khởi 慢mạn 等đẳng 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 三tam 諸chư 識thức 相tương 應ứng 門môn 。 稱xưng 量lượng 等đẳng 者giả 。 等đẳng 取thủ 猶do 預dự 推thôi 求cầu 門môn 也dã 。 即tức 是thị 慢mạn 等đẳng 行hành 相tương/tướng 門môn 故cố 。 不bất 同đồng 分phân 別biệt 所sở 起khởi 之chi 惑hoặc 。 非phi 分phân 別biệt 。


此thử 十thập 煩phiền 惱não (# 至chí )# 欣hân 樂nhạo 俱câu 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 四tứ 五ngũ 受thọ 俱câu 起khởi 門môn 中trung 有hữu 二nhị 。 實thật 義nghĩa 故cố 。 麤thô 相tương/tướng 故cố 。 如như 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 先tiên 約ước 麤thô 相tương/tướng 。 令linh 修tu 行hành 者giả 。 解giải 無vô 亂loạn 故cố (# 即tức 指chỉ 五ngũ 十thập 五ngũ 卷quyển 已dĩ 說thuyết )# 。 今kim 約ước 巨cự 細tế 。 令linh 久cửu 行hành 者giả 了liễu 差sai 別biệt 故cố 。 此thử 論luận 具cụ 釋thích 初sơ 中trung 四tứ 文văn 。 此thử 初sơ 貪tham 瞋sân 痴si 也dã 。 如như 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 若nhược 通thông 一nhất 切thiết 識thức 身thân 者giả 。 與dữ 一nhất 切thiết 根căn 相tướng 應ưng 。 又hựu 云vân 。 不bất 任nhậm 運vận 貪tham 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 樂nhạo/nhạc/lạc 欣hân 相tương 應ứng 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 愛ái 苦khổ 相tương 應ứng 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 與dữ 捨xả 相tương 應ứng 。 瞋sân 痴si 亦diệc 爾nhĩ 。 准chuẩn 此thử 文văn 知tri 。 五ngũ 識thức 亦diệc 有hữu 分phân 別biệt 起khởi 惑hoặc 。 說thuyết 苦khổ 俱câu 故cố 。 惡ác 趣thú 不bất 起khởi 分phân 別biệt 惑hoặc 故cố 。 貪tham 會hội 違vi 緣duyên 等đẳng 者giả 。 逐trục 難nan 解giải 釋thích 。 如như 五ngũ 十thập 九cửu 。 於ư 樂nhạo/nhạc/lạc 不bất 會hội 。 貪tham 憂ưu 苦khổ 俱câu 。 於ư 怨oán 沒một 苦khổ 。 瞋sân 欣hân 樂nhạo 俱câu 。


有hữu 義nghĩa 俱câu 生sanh (# 至chí )# 能năng 發phát 彼bỉ 故cố 。


述thuật 曰viết 。 第đệ 二nhị 慢mạn 也dã 。 恃thị 苦khổ 劣liệt 蘊uẩn 者giả 。 如như 五ngũ 十thập 九cửu 。 若nhược 卑ty 下hạ 慢mạn 愛ái 根căn 俱câu 故cố 。 第đệ 二nhị 義nghĩa 云vân 。 亦diệc 若nhược 俱câu 者giả 。 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 俱câu 生sanh 諸chư 惑hoặc 意ý 地địa 一nhất 切thiết 受thọ 相tương 應ứng 故cố 。 分phân 別biệt 慢mạn 等đẳng 。 等đẳng 取thủ 一nhất 切thiết 見kiến 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 邪tà 教giáo 等đẳng 者giả 。 邪tà 思tư 惟duy 言ngôn 。 彼bỉ 不bất 造tạo 引dẫn 惡ác 趣thú 業nghiệp 者giả 。 五ngũ 十thập 九cửu 云vân 。 要yếu 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 發phát 惡ác 趣thú 業nghiệp 故cố 。 基cơ 云vân 。 此thử 據cứ 總tổng 報báo 多đa 分phần 為vi 論luận 。 至chí 別biệt 報báo 者giả 。 修tu 斷đoạn 亦diệc 發phát (# 此thử 不bất 盡tận 理lý 。 如như 大đại 論luận 對đối 法pháp 記ký 等đẳng )# 。 准chuẩn 知tri 前tiền 師sư 。 彼bỉ 趣thú 有hữu 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 。 前tiền 生sanh 勢thế 力lực 故cố 。 造tạo 惡ác 趣thú 業nghiệp (# 疏sớ/sơ 爾nhĩ )# 樞xu 要yếu 云vân 。 純thuần 苦khổ 造tạo 感cảm 善thiện 趣thú 業nghiệp 耶da 。 解giải 云vân 不bất 遮già 。 俱câu 言ngôn 。 無vô 分phân 別biệt 惑hoặc 。 不bất 說thuyết 無vô 人nhân 天thiên 業nghiệp 故cố (# 既ký 唯duy 純thuần 苦khổ 〔# 通thông 〕# 惡ác 趣thú 業nghiệp 。 何hà 妨phương 造tạo 善thiện 及cập 雜tạp 受thọ 處xứ 。 如như 大đại 論luận 記ký )# 。 又hựu 解giải 。 不bất 起khởi 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 。 何hà 得đắc 造tạo 人nhân 天thiên 引dẫn 業nghiệp 。 若nhược 論luận 別biệt 報báo 。 善thiện 惡ác 俱câu 得đắc (# 內nội 法pháp 異dị 生sanh 。 雖tuy 無vô 共cộng 造tạo 福phước 不bất 動động 。 同đồng 無vô 現hiện 行hành 。 而nhi 種chủng 力lực 別biệt 。 如như 大đại 論luận 記ký )# 。


成thành 唯duy 識thức 論luận 學học 記ký


❖
Phiên âm: 30/5/2016 ◊ Cập nhật: 30/5/2016