大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam
Đại Thừa A Tỳ Đạt Ma Tập Luận ♦ Quyển 3
無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 三Tam 法Pháp 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 三tam
☸ Phẩm 3:
云vân 何hà 緣duyên 。 幾kỷ 是thị 緣duyên 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 緣duyên 耶da 。 謂vị 因nhân 故cố 等đẳng 無vô 間gian 故cố 所sở 緣duyên 故cố 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 緣duyên 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 是thị 緣duyên 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 我ngã 為vi 因nhân 法pháp 故cố 。 觀quán 察sát 緣duyên 何hà 等đẳng 因nhân 緣duyên 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 及cập 善thiện 習tập 氣khí 。 又hựu 自tự 性tánh 故cố 差sai 別biệt 故cố 助trợ 伴bạn 故cố 等đẳng 行hành 故cố 增tăng 益ích 故cố 障chướng 礙ngại 故cố 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 是thị 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 能năng 作tác 因nhân 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 能năng 作tác 因nhân 差sai 別biệt 。 略lược 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 。 一nhất 生sanh 能năng 作tác 。 謂vị 識thức 和hòa 合hợp 望vọng 識thức 。 二nhị 住trụ 能năng 作tác 。 謂vị 食thực 望vọng 已dĩ 生sanh 及cập 求cầu 生sanh 有hữu 情tình 。 三tam 持trì 能năng 作tác 。 謂vị 大đại 地địa 望vọng 有hữu 情tình 。 四tứ 照chiếu 能năng 作tác 。 謂vị 燈đăng 等đẳng 望vọng 諸chư 色sắc 。 五ngũ 變biến 壞hoại 能năng 作tác 。 謂vị 火hỏa 望vọng 薪tân 。 六lục 分phần 離ly 能năng 作tác 。 謂vị 鎌# 等đẳng 望vọng 所sở 斷đoạn 。 七thất 轉chuyển 變biến 能năng 作tác 。 謂vị 工công 巧xảo 智trí 等đẳng 望vọng 金kim 銀ngân 等đẳng 物vật 。 八bát 信tín 解giải 能năng 作tác 。 謂vị 煙yên 望vọng 火hỏa 。 九cửu 顯hiển 了liễu 能năng 作tác 。 謂vị 宗tông 因nhân 喻dụ 望vọng 所sở 成thành 義nghĩa 。 十thập 等đẳng 至chí 能năng 作tác 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 望vọng 涅Niết 槃Bàn 。 十thập 一nhất 隨tùy 說thuyết 能năng 作tác 。 謂vị 名danh 想tưởng 見kiến 。 十thập 二nhị 觀quán 待đãi 能năng 作tác 。 謂vị 觀quán 待đãi 此thử 故cố 於ư 彼bỉ 求cầu 欲dục 生sanh 。 如như 待đãi 飢cơ 渴khát 追truy 求cầu 飲ẩm 食thực 。 十thập 三tam 牽khiên 引dẫn 能năng 作tác 。 謂vị 懸huyền 遠viễn 緣duyên 。 如như 無vô 明minh 望vọng 老lão 死tử 。 十thập 四tứ 生sanh 起khởi 能năng 作tác 。 謂vị 隣lân 近cận 緣duyên 。 如như 無vô 明minh 望vọng 行hành 。 十thập 五ngũ 攝nhiếp 受thọ 能năng 作tác 。 謂vị 所sở 餘dư 緣duyên 。 如như 田điền 水thủy 糞phẩn 等đẳng 望vọng 穀cốc 生sanh 等đẳng 。 十thập 六lục 引dẫn 發phát 能năng 作tác 。 謂vị 隨tùy 順thuận 緣duyên 。 如như 正chánh 事sự 王vương 令linh 王vương 悅duyệt 豫dự 。 十thập 七thất 定định 別biệt 能năng 作tác 。 謂vị 差sai 別biệt 緣duyên 。 如như 五ngũ 趣thú 緣duyên 望vọng 五ngũ 趣thú 果quả 。 十thập 八bát 同đồng 事sự 能năng 作tác 。 謂vị 和hòa 合hợp 緣duyên 。 如như 根căn 不bất 壞hoại 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 作tác 意ý 正chánh 起khởi 望vọng 所sở 生sanh 識thức 。 十thập 九cửu 相tương 違vi 能năng 作tác 。 謂vị 障chướng 礙ngại 緣duyên 。 如như 雹bạc 望vọng 穀cốc 。 二nhị 十thập 不bất 相tương 違vi 能năng 作tác 。 謂vị 無vô 障chướng 礙ngại 緣duyên 。 如như 穀cốc 無vô 障chướng 。 助trợ 伴bạn 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 共cộng 有hữu 而nhi 生sanh 必tất 無vô 缺khuyết 減giảm 。 如như 四tứ 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 色sắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 等đẳng 行hành 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 共cộng 有hữu 等đẳng 行hành 所sở 緣duyên 必tất 無vô 缺khuyết 減giảm 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 增tăng 益ích 者giả 。 謂vị 前tiền 際tế 修tu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 故cố 。 能năng 令linh 後hậu 際tế 善thiện 等đẳng 諸chư 法pháp 展triển 轉chuyển 。 增tăng 勝thắng 後hậu 後hậu 生sanh 起khởi 。 障chướng 礙ngại 者giả 。 謂vị 隨tùy 所sở 數số 習tập 。 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 隨tùy 所sở 有hữu 惑hoặc 皆giai 得đắc 相tương 續tục 。 增tăng 長trưởng 堅kiên 固cố 。 乃nãi 令linh 相tương 續tục 遠viễn 避tị 涅Niết 槃Bàn 。 攝nhiếp 受thọ 者giả 。 謂vị 不bất 善thiện 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 能năng 攝nhiếp 受thọ 自tự 體thể 故cố 。
何hà 等đẳng 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 中trung 無vô 間gian 隔cách 。 等đẳng 無vô 間gian 故cố 。 同đồng 分phần/phân 異dị 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 。 等đẳng 無vô 間gian 故cố 。 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 義nghĩa 。 何hà 等đẳng 所sở 緣duyên 緣duyên 。 謂vị 有hữu 分phân 齊tề 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 分phân 齊tề 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 異dị 行hành 相tương/tướng 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 異dị 行hành 相tương/tướng 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 事sự 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 事sự 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 事sự 所sở 緣duyên 故cố 。 分phân 別biệt 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 顛điên 倒đảo 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 顛điên 倒đảo 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 礙ngại 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 礙ngại 所sở 緣duyên 故cố 。 是thị 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 何hà 等đẳng 增tăng 上thượng 緣duyên 。 謂vị 任nhậm 持trì 增tăng 上thượng 故cố 。 引dẫn 發phát 增tăng 上thượng 故cố 。 俱câu 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 境cảnh 界giới 增tăng 上thượng 故cố 。 產sản 生sanh 增tăng 上thượng 故cố 。 住trụ 持trì 增tăng 上thượng 故cố 。 受thọ 用dụng 果quả 增tăng 上thượng 故cố 。 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 義nghĩa 。
云vân 何hà 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 幾kỷ 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 耶da 。 謂vị 不bất 離ly 識thức 彼bỉ 相tương 似tự 根căn 於ư 境cảnh 相tướng 續tục 生sanh 故cố 。 離ly 識thức 自tự 相tương 似tự 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 義nghĩa 。 色sắc 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 有hữu 色sắc 界giới 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 與dữ 識thức 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。
云vân 何hà 執chấp 受thọ 。 幾kỷ 是thị 執chấp 受thọ 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 執chấp 受thọ 耶da 。 謂vị 受thọ 生sanh 所sở 依y 色sắc 故cố 。 是thị 執chấp 受thọ 義nghĩa 。 色sắc 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 五ngũ 有hữu 色sắc 界giới 處xứ 全toàn 及cập 四tứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 執chấp 受thọ 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 身thân 自tự 在tại 轉chuyển 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 執chấp 受thọ 。
云vân 何hà 根căn 。 幾kỷ 是thị 根căn 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 根căn 耶da 謂vị 取thủ 境cảnh 增tăng 上thượng 故cố 。 種chủng 族tộc 不bất 斷đoạn 增tăng 上thượng 故cố 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 住trụ 增tăng 上thượng 故cố 受thọ 用dụng 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 果quả 增tăng 上thượng 故cố 。 世thế 間gian 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 出xuất 世thế 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 根căn 義nghĩa 。 受thọ 識thức 蘊uẩn 全toàn 色sắc 行hành 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 十thập 二nhị 界giới 六lục 處xứ 全toàn 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 根căn 為vi 捨xả 執chấp 著trước 增tăng 上thượng 我ngã 故cố 觀quán 察sát 根căn 。
云vân 何hà 苦khổ 苦khổ 性tánh 。 幾kỷ 是thị 苦khổ 苦khổ 性tánh 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 苦khổ 苦khổ 性tánh 耶da 。 謂vị 苦khổ 受thọ 自tự 相tương/tướng 故cố 。 隨tùy 順thuận 苦khổ 受thọ 法pháp 自tự 相tương/tướng 故cố 。 是thị 苦khổ 苦khổ 性tánh 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 苦khổ 苦khổ 性tánh 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 有hữu 苦khổ 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 苦khổ 苦khổ 性tánh 。
云vân 何hà 壞hoại 苦khổ 性tánh 。 幾kỷ 是thị 壞hoại 苦khổ 性tánh 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 壞hoại 苦khổ 性tánh 耶da 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 變biến 壞hoại 自tự 相tương/tướng 故cố 。 隨tùy 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 法pháp 變biến 壞hoại 自tự 相tương/tướng 故cố 。 於ư 彼bỉ 愛ái 心tâm 變biến 壞hoại 故cố 。 是thị 壞hoại 苦khổ 性tánh 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 壞hoại 苦khổ 性tánh 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 壞hoại 苦khổ 性tánh 。
云vân 何hà 行hành 苦khổ 性tánh 。 幾kỷ 是thị 行hành 苦khổ 性tánh 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 行hành 苦khổ 性tánh 耶da 。 謂vị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 自tự 相tương/tướng 故cố 。 隨tùy 順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 法pháp 自tự 相tương/tướng 故cố 。 彼bỉ 二nhị 麁thô 重trọng 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 不bất 離ly 二nhị 無vô 常thường 所sở 隨tùy 。 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 是thị 行hành 苦khổ 性tánh 義nghĩa 。 除trừ 三tam 界giới 二nhị 處xứ 諸chư 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 是thị 行hành 苦khổ 性tánh 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 有hữu 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 我ngã 故cố 觀quán 察sát 行hành 苦khổ 性tánh 。
云vân 何hà 有hữu 異dị 熟thục 。 幾kỷ 是thị 有hữu 異dị 熟thục 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 有hữu 異dị 熟thục 耶da 。 謂vị 不bất 善thiện 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 。 是thị 有hữu 異dị 熟thục 。 十thập 界giới 四tứ 處xứ 諸chư 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 是thị 有hữu 異dị 熟thục 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 能năng 捨xả 能năng 續tục 諸chư 蘊uẩn 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 有hữu 異dị 熟thục 。 又hựu 異dị 熟thục 者giả 。 唯duy 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 餘dư 但đãn 異dị 熟thục 生sanh 非phi 異dị 熟thục 。
云vân 何hà 食thực 。 幾kỷ 是thị 食thực 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 食thực 耶da 。 謂vị 變biến 壞hoại 故cố 。 有hữu 變biến 壞hoại 者giả 境cảnh 界giới 故cố 。 有hữu 境cảnh 界giới 者giả 希hy 望vọng 故cố 。 有hữu 希hy 望vọng 者giả 取thủ 故cố 。 有hữu 取thủ 者giả 是thị 食thực 義nghĩa 。 三tam 蘊uẩn 十thập 一nhất 界giới 五ngũ 處xứ 一nhất 分phân 是thị 食thực 為vi 捨xả 執chấp 著trước 由do 食thực 住trụ 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 食thực 。 又hựu 此thử 食thực 差sai 別biệt 建kiến 立lập 略lược 有hữu 。 四tứ 種chủng 一nhất 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 二nhị 淨tịnh 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 三tam 清thanh 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 四tứ 示thị 現hiện 住trụ 食thực 。
云vân 何hà 有hữu 上thượng 。 幾kỷ 是thị 有hữu 上thượng 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 有hữu 上thượng 耶da 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 故cố 。 無vô 為vi 一nhất 分phần/phân 故cố 。 是thị 有hữu 上thượng 義nghĩa 。 除trừ 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 是thị 有hữu 上thượng 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 下hạ 劣liệt 事sự 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 有hữu 上thượng 。
云vân 何hà 無vô 上thượng 。 幾kỷ 是thị 無vô 上thượng 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 無vô 上thượng 耶da 。 謂vị 無vô 為vi 一nhất 分phần/phân 故cố 。 是thị 無vô 上thượng 義nghĩa 。 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 無vô 上thượng 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 最tối 勝thắng 事sự 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 無vô 上thượng 。
由do 此thử 所sở 說thuyết 差sai 別biệt 道Đạo 理lý 。 餘dư 無vô 量lượng 門môn 可khả 類loại 觀quán 察sát 。
復phục 次thứ 蘊uẩn 界giới 處xứ 差sai 別biệt 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 所sở 分phân 別biệt 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 法pháp 性tánh 相tướng 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 中trung 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 我ngã 。 有hữu 情tình 命mạng 者giả 生sanh 者giả 養dưỡng 者giả 數số 取thủ 趣thú 者giả 意ý 生sanh 者giả 摩ma 納nạp 婆bà 等đẳng 。 何hà 等đẳng 所sở 分phân 別biệt 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 即tức 蘊uẩn 界giới 處xứ 法pháp 。 何hà 等đẳng 法pháp 性tánh 相tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 即tức 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 中trung 我ngã 等đẳng 無vô 性tánh 無vô 我ngã 。 有hữu 性tánh 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 分phân 別biệt 差sai 別biệt 。 依y 止chỉ 差sai 別biệt 。 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 一nhất 自tự 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 分phân 別biệt 差sai 別biệt 。 謂vị 即tức 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 中trung 。 實thật 有hữu 假giả 有hữu 。 世thế 俗tục 有hữu 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 。 差sai 別biệt 分phân 別biệt 如như 前tiền 說thuyết 。 何hà 等đẳng 依y 止chỉ 差sai 別biệt 。 謂vị 乃nãi 至chí 有hữu 情tình 依y 止chỉ 差sai 別biệt 有hữu 爾nhĩ 所sở 。 當đương 知tri 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。 何hà 等đẳng 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 謂vị 一nhất 一nhất 剎sát 那na 蘊uẩn 界giới 處xứ 轉chuyển 。 於ư 相tương/tướng 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 我ngã 執chấp 過quá 患hoạn 。 於ư 分phân 別biệt 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 聚tụ 想tưởng 過quá 患hoạn 。 於ư 依y 止chỉ 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 不bất 作tác 而nhi 得đắc 。 雖tuy 作tác 而nhi 失thất 想tưởng 過quá 患hoạn 。 於ư 相tương 續tục 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 安an 住trụ 想tưởng 過quá 患hoạn 。
又hựu 蘊uẩn 界giới 處xứ 有hữu 六lục 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 外ngoại 門môn 差sai 別biệt 。 內nội 門môn 差sai 別biệt 。 長trường 時thời 差sai 別biệt 。 分phần/phân 限hạn 差sai 別biệt 。 暫tạm 時thời 差sai 別biệt 。 顯hiển 示thị 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 外ngoại 門môn 差sai 別biệt 。 謂vị 多đa 分phần 欲dục 界giới 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 內nội 門môn 差sai 別biệt 。 謂vị 一nhất 切thiết 定định 地địa 。 何hà 等đẳng 長trường 時thời 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 何hà 等đẳng 分phần/phân 限hạn 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 有hữu 學học 。 及cập 除trừ 最tối 後hậu 剎sát 那na 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 所sở 餘dư 無Vô 學Học 。 何hà 等đẳng 暫tạm 時thời 差sai 別biệt 謂vị 諸chư 無Vô 學Học 最tối 後hậu 剎sát 那na 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 何hà 等đẳng 顯hiển 示thị 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 佛Phật 及cập 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 所sở 示thị 現hiện 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 攝Nhiếp 品Phẩm 第đệ 二nhị
☸ Phẩm 2:
云vân 何hà 攝nhiếp 。 略lược 說thuyết 攝nhiếp 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 謂vị 相tương/tướng 攝nhiếp 界giới 攝nhiếp 種chủng 類loại 攝nhiếp 分phần/phân 位vị 攝nhiếp 伴bạn 攝nhiếp 方phương 攝nhiếp 時thời 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 具cụ 分phần/phân 攝nhiếp 更cánh 互hỗ 攝nhiếp 勝thắng 義nghĩa 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 相tương/tướng 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 一nhất 自tự 相tương/tướng 。 即tức 體thể 自tự 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 界giới 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 所sở 有hữu 種chủng 子tử 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 能năng 攝nhiếp 彼bỉ 界giới 。
何hà 等đẳng 種chủng 類loại 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 其kỳ 相tương/tướng 雖tuy 異dị 。 蘊uẩn 義nghĩa 界giới 義nghĩa 處xứ 義nghĩa 等đẳng 故cố 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 分phần/phân 位vị 攝nhiếp 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 位vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 即tức 自tự 相tương/tướng 攝nhiếp 。 苦khổ 位vị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 位vị 亦diệc 爾nhĩ 。 分phần/phân 位vị 等đẳng 故cố 。
何hà 等đẳng 伴bạn 攝nhiếp 。 謂vị 色sắc 蘊uẩn 與dữ 餘dư 蘊uẩn 互hỗ 為vi 伴bạn 故cố 。 即tức 攝nhiếp 助trợ 伴bạn 餘dư 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 等đẳng 方phương 攝nhiếp 。 謂vị 依y 東đông 方phương 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 還hoàn 自tự 相tương/tướng 攝nhiếp 。 餘dư 方phương 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 等đẳng 時thời 攝nhiếp 。 謂vị 過quá 去khứ 世thế 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 還hoàn 自tự 相tương/tướng 攝nhiếp 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 等đẳng 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 謂vị 所sở 有hữu 法pháp 蘊uẩn 界giới 處xứ 所sở 攝nhiếp 但đãn 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 非phi 餘dư 。 應ưng 知tri 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 具cụ 分phần/phân 攝nhiếp 。 謂vị 所sở 有hữu 法pháp 蘊uẩn 界giới 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 能năng 攝nhiếp 全toàn 分phần/phân 。 應ưng 知tri 具cụ 分phần/phân 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 更cánh 互hỗ 攝nhiếp 。 謂vị 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 幾kỷ 界giới 幾kỷ 處xứ 。 十thập 全toàn 一nhất 少thiểu 分phần 。 受thọ 蘊uẩn 攝nhiếp 幾kỷ 界giới 幾kỷ 處xứ 。 一nhất 少thiểu 分phần 。 如như 受thọ 蘊uẩn 想tưởng 行hành 蘊uẩn 亦diệc 爾nhĩ 。 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 幾kỷ 界giới 幾kỷ 處xứ 。 七thất 界giới 一nhất 處xứ 。 眼nhãn 界giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 色sắc 蘊uẩn 少thiểu 分phần 一nhất 處xứ 全toàn 。 如như 眼nhãn 界giới 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 意ý 界giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 一nhất 蘊uẩn 一nhất 處xứ 。 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 三tam 蘊uẩn 全toàn 色sắc 蘊uẩn 少thiểu 分phần 一nhất 處xứ 全toàn 。 眼nhãn 識thức 界giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 識thức 蘊uẩn 意ý 處xứ 少thiểu 分phần 。 如như 眼nhãn 識thức 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 識thức 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 眼nhãn 處xứ 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 界giới 。 色sắc 蘊uẩn 少thiểu 分phần 一nhất 界giới 全toàn 。 如như 眼nhãn 處xứ 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 處xử 亦diệc 爾nhĩ 意ý 處xứ 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 界giới 。 一nhất 蘊uẩn 七thất 界giới 。 法pháp 處xứ 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 界giới 。 三tam 蘊uẩn 全toàn 一nhất 少thiểu 分phần 一nhất 界giới 全toàn 。 如như 是thị 諸chư 餘dư 法pháp 以dĩ 蘊uẩn 界giới 處xứ 名danh 說thuyết 。 及cập 餘dư 非phi 蘊uẩn 界giới 處xứ 名danh 說thuyết 。 如như 實thật 有hữu 假giả 有hữu 世thế 俗tục 有hữu 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。 所sở 知tri 所sở 識thức 所sở 達đạt 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 。 如như 是thị 等đẳng 如như 前tiền 所sở 顯hiển 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 與dữ 蘊uẩn 界giới 處xứ 更cánh 互hỗ 相tương 攝nhiếp 。 盡tận 當đương 知tri 。
何hà 等đẳng 勝thắng 義nghĩa 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 真Chân 如Như 所sở 攝nhiếp 。 於ư 攝nhiếp 善thiện 巧xảo 得đắc 何hà 勝thắng 利lợi 。 得đắc 於ư 所sở 緣duyên 略lược 集tập 勝thắng 利lợi 。 隨tùy 彼bỉ 彼bỉ 境cảnh 略lược 聚tụ 其kỳ 心tâm 。 如như 是thị 如như 是thị 。 善thiện 根căn 增tăng 勝thắng 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 相Tương 應Ứng 品Phẩm 第đệ 三tam
☸ Phẩm 3:
云vân 何hà 相tương 應ứng 。 略lược 說thuyết 相tương 應ứng 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 不bất 相tương 離ly 相tướng 應ưng 。 和hòa 合hợp 相tương 應ứng 。 聚tụ 集tập 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 。 作tác 事sự 相tướng 應ưng 。 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。
何hà 等đẳng 不bất 相tương 離ly 相tướng 應ưng 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 方phương 分phần/phân 色sắc 與dữ 極cực 微vi 處xứ 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。
何hà 等đẳng 和hòa 合hợp 相tương 應ứng 。 謂vị 極cực 微vi 已dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 有hữu 方phương 分phần/phân 色sắc 更cánh 互hỗ 和hòa 合hợp 。
何hà 等đẳng 聚tụ 集tập 相tương 應ứng 。 謂vị 方phương 分phần/phân 聚tụ 色sắc 展triển 轉chuyển 集tập 會hội 。
何hà 等đẳng 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 。 謂vị 一nhất 身thân 中trung 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 俱câu 時thời 流lưu 轉chuyển 同đồng 生sanh 住trụ 滅diệt 。
何hà 等đẳng 作tác 事sự 相tướng 應ưng 。 謂vị 於ư 一nhất 所sở 作tác 事sự 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 攝nhiếp 。 如như 二nhị 苾Bật 芻Sô 隨tùy 一nhất 所sở 作tác 更cánh 互hỗ 相tương 應ưng 。
何hà 等đẳng 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 於ư 一nhất 所sở 緣duyên 展triển 轉chuyển 同đồng 行hành 。 此thử 同đồng 行hành 相tương 應ứng 復phục 有hữu 多đa 義nghĩa 。 謂vị 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 非phi 己kỷ 性tánh 。 不bất 相tương 違vi 相tương 應ứng 非phi 相tướng 違vi 。 同đồng 時thời 相tương 應ứng 非phi 異dị 時thời 。 同đồng 分phần/phân 界giới 地địa 相tương 應ứng 非phi 異dị 分phần/phân 界giới 地địa 。
復phục 有hữu 一nhất 切thiết 。 遍biến 行hành 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 受thọ 想tưởng 思tư 觸xúc 作tác 意ý 識thức 。
復phục 有hữu 染nhiễm 污ô 遍biến 行hành 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 於ư 染nhiễm 污ô 意ý 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 。
復phục 有hữu 非phi 一nhất 切thiết 時thời 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 依y 止chỉ 心tâm 。 或hoặc 時thời 起khởi 信tín 等đẳng 善thiện 法Pháp 。 或hoặc 時thời 起khởi 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 法pháp 。
復phục 有hữu 分phần/phân 位vị 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 。 與dữ 苦khổ 受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 。
復phục 有hữu 無vô 間gian 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 在tại 有hữu 心tâm 位vị 。
復phục 有hữu 有hữu 間gian 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 無vô 心tâm 定định 所sở 間gian 。
復phục 有hữu 外ngoại 門môn 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 多đa 分phần 欲dục 界giới 繫hệ 心tâm 心tâm 所sở 。
復phục 有hữu 內nội 門môn 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 諸chư 定định 地địa 所sở 有hữu 心tâm 心tâm 所sở 。
復phục 有hữu 曾tằng 習tập 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 所sở 有hữu 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 有hữu 學học 者giả 一nhất 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 。
復phục 有hữu 未vị 曾tằng 習tập 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 出xuất 世thế 間gian 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 初sơ 後hậu 時thời 出xuất 世thế 後hậu 所sở 得đắc 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 於ư 相tương 應ứng 善thiện 巧xảo 得đắc 何hà 勝thắng 利lợi 。 能năng 善thiện 了liễu 悟ngộ 唯duy 依y 止chỉ 心tâm 。 有hữu 受thọ 想tưởng 等đẳng 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 相tướng 應ưng 。 不bất 相tương 應ứng 義nghĩa 。 由do 此thử 了liễu 悟ngộ 。 即tức 能năng 捨xả 離ly 計kế 我ngã 能năng 受thọ 能năng 想tưởng 能năng 思tư 能năng 念niệm 染nhiễm 淨tịnh 執chấp 著trước 。 又hựu 能năng 善thiện 巧xảo 速tốc 入nhập 無vô 我ngã 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 成Thành 就Tựu 品Phẩm 第đệ 四tứ
☸ Phẩm 4:
云vân 何hà 成thành 就tựu 。 謂vị 成thành 就tựu 相tương/tướng 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 此thử 差sai 別biệt 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。
何hà 等đẳng 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 謂vị 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 。 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 欲dục 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 已dĩ 得đắc 三tam 界giới 對đối 治trị 道đạo 。 隨tùy 如như 是thị 如như 是thị 。 品phẩm 類loại 對đối 治trị 已dĩ 生sanh 。 如như 此thử 如như 此thử 品phẩm 類loại 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 得đắc 不bất 成thành 就tựu 。 隨tùy 如như 是thị 如như 是thị 。 品phẩm 類loại 對đối 治trị 未vị 生sanh 。 如như 此thử 如như 此thử 品phẩm 類loại 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。
何hà 等đẳng 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 謂vị 諸chư 加gia 行hành 善thiện 法Pháp 。 若nhược 世thế 出xuất 世thế 。 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 三tam 摩ma 地địa 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 等đẳng 。 功công 德đức 及cập 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 法pháp 。 由do 自tự 在tại 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。
何hà 等đẳng 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 法pháp 。 隨tùy 所sở 現hiện 前tiền 若nhược 善thiện 若nhược 不bất 善thiện 若nhược 無vô 記ký 。 彼bỉ 由do 現hiện 行hành 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 善thiện 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 非phi 涅Niết 槃Bàn 法Pháp 。 一nhất 闡xiển 底để 迦ca 。 究cứu 竟cánh 成thành 就tựu 。 雜tạp 染nhiễm 諸chư 法pháp 。 由do 闕khuyết 解giải 脫thoát 因nhân 亦diệc 名danh 阿a 顛điên 底để 迦ca 。 以dĩ 彼bỉ 解giải 脫thoát 得đắc 因nhân 必tất 竟cánh 不bất 成thành 就tựu 故cố 。
於ư 成thành 就tựu 善thiện 巧xảo 得đắc 何hà 勝thắng 利lợi 。 能năng 善thiện 了liễu 知tri 。 諸chư 法pháp 增tăng 減giảm 。 知tri 增tăng 減giảm 故cố 於ư 世thế 興hưng 衰suy 離ly 決quyết 定định 想tưởng 。 乃nãi 至chí 能năng 斷đoạn 若nhược 愛ái 若nhược 恚khuể 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 決Quyết 擇Trạch 分Phần/phân 中Trung 諦Đế 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 一nhất
☸ Phẩm 1:
云vân 何hà 決quyết 擇trạch 。 略lược 說thuyết 決quyết 擇trạch 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 諦đế 決quyết 擇trạch 法pháp 決quyết 擇trạch 得đắc 決quyết 擇trạch 。 論luận 議nghị 決quyết 擇trạch 。
云vân 何hà 諦đế 決quyết 擇trạch 。 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 。 云vân 何hà 苦Khổ 諦Đế 。 謂vị 有hữu 情tình 生sanh 及cập 生sanh 所sở 依y 處xứ 。
何hà 等đẳng 有hữu 情tình 。 生sanh 即tức 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 生sanh 在tại 那na 落lạc 迦ca 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 人nhân 天thiên 趣thú 中trung 。 人nhân 謂vị 東đông 毘tỳ 提đề 訶ha 。 西tây 瞿cù 陀đà 尼ni 。 南Nam 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 天thiên 謂vị 四Tứ 大Đại 王Vương 眾chúng 。 天thiên 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 覩Đổ 史Sử 多Đa 天Thiên 。 樂Lạc 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 梵Phạm 眾chúng 天thiên 梵Phạm 輔phụ 天thiên 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 少thiểu 光quang 天thiên 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 少thiểu 淨tịnh 天thiên 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 遍biến 淨tịnh 天thiên 。 無vô 雲vân 天thiên 福phước 生sanh 天thiên 廣quảng 果quả 天thiên 。 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。 無vô 煩phiền 天thiên 無vô 熱nhiệt 天thiên 善thiện 現hiện 天thiên 善thiện 見kiến 天thiên 。 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 無vô 邊biên 空không 處xứ 天thiên 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 天Thiên 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 天Thiên 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 天Thiên 。 何hà 等đẳng 生sanh 所sở 依y 處xứ 即tức 器khí 世thế 間gian 。 謂vị 水thủy 輪luân 依y 風phong 輪luân 。 地địa 輪luân 依y 水thủy 輪luân 。 依y 此thử 地địa 輪luân 有hữu 蘇Tô 迷Mê 盧Lô 山Sơn 。 七thất 金kim 山sơn 四tứ 大đại 洲châu 八bát 小tiểu 洲châu 內nội 海hải 外ngoại 海hải 。 蘇Tô 迷Mê 盧Lô 山Sơn 。 四tứ 外ngoại 層tằng 級cấp 四Tứ 大Đại 王Vương 眾chúng 天thiên 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 外ngoại 輪luân 圍vi 山sơn 虛hư 空không 宮cung 殿điện 。 若nhược 夜dạ 摩ma 天thiên 覩Đổ 史Sử 多Đa 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 及cập 色sắc 界giới 天thiên 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 諸chư 阿a 素tố 洛lạc 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 及cập 諸chư 那na 落lạc 迦ca 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 謂vị 熱nhiệt 那na 落lạc 迦ca 。 寒hàn 那na 落lạc 迦ca 。 孤cô 獨độc 那na 落lạc 迦ca 。 及cập 一nhất 分phần/phân 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 乃nãi 至chí 一nhất 日nhật 。 一nhất 月nguyệt 周chu 遍biến 流lưu 光quang 所sở 照chiếu 方phương 處xứ 名danh 一nhất 世thế 界giới 。 如như 是thị 千thiên 世thế 界giới 。 中trung 有hữu 千thiên 日nhật 千thiên 月nguyệt 。 千thiên 蘇tô 迷mê 盧lô 。 山sơn 王vương 千thiên 四tứ 大đại 洲châu 千thiên 四Tứ 大Đại 王Vương 眾chúng 。 天thiên 千thiên 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 千thiên 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 。 千thiên 覩Đổ 史Sử 多Đa 天Thiên 。 千thiên 樂Lạc 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 千thiên 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 千thiên 梵Phạm 世Thế 天Thiên 。 如như 是thị 總tổng 名danh 小tiểu 千thiên 世thế 界giới 。 千thiên 小tiểu 千thiên 界giới 。 總tổng 名danh 第đệ 二nhị 中trung 千thiên 世thế 界giới 。 千thiên 中trung 千thiên 界giới 。 總tổng 名danh 第đệ 三tam 。 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 總tổng 有hữu 大Đại 輪Luân 圍Vi 山Sơn 。 周chu 匝táp 圍vi 繞nhiễu 。 又hựu 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 同đồng 壞hoại 同đồng 成thành 。 譬thí 如như 天thiên 雨vũ 。 滴tích 如như 車xa 軸trục 。 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 從tùng 空không 下hạ 注chú 。 如như 是thị 東đông 方phương 。 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 或hoặc 有hữu 將tương 壞hoại 。 或hoặc 有hữu 將tương 成thành 。 或hoặc 有hữu 正chánh 壞hoại 或hoặc 壞hoại 已dĩ 住trụ 。 或hoặc 有hữu 正chánh 成thành 。 或hoặc 成thành 已dĩ 住trụ 。 如như 於ư 東đông 方phương 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 十thập 方phương 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 有hữu 情tình 世thế 間gian 若nhược 器khí 世thế 間gian 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 力lực 所sở 生sanh 故cố 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 故cố 。 總tổng 名danh 苦Khổ 諦Đế 。
復phục 有hữu 清thanh 淨tịnh 世thế 界giới 。 非phi 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 。 非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 力lực 所sở 生sanh 故cố 。 非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 故cố 。 然nhiên 由do 大đại 願nguyện 清thanh 淨tịnh 。 善thiện 根căn 增tăng 上thượng 所sở 引dẫn 。 此thử 所sở 生sanh 處xứ 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 唯duy 佛Phật 所sở 覺giác 。 尚thượng 非phi 得đắc 靜tĩnh 慮lự 者giả 靜tĩnh 慮lự 境cảnh 界giới 。 況huống 尋tầm 思tư 者giả 。
復phục 次thứ 苦khổ 相tương/tướng 差sai 別biệt 有hữu 八bát 。 謂vị 生sanh 苦khổ 老lão 苦khổ 。 病bệnh 苦khổ 死tử 苦khổ 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 。 生sanh 何hà 因nhân 苦khổ 。 眾chúng 苦khổ 所sở 逼bức 故cố 。 餘dư 苦khổ 所sở 依y 故cố 。 老lão 何hà 因nhân 苦khổ 。
時thời 分phần/phân 變biến 壞hoại 苦khổ 故cố 。 病bệnh 何hà 因nhân 苦khổ 。 大đại 種chủng 變biến 異dị 苦khổ 故cố 。 死tử 何hà 因nhân 苦khổ 。 受thọ 命mạng 變biến 壞hoại 苦khổ 故cố 。 怨oán 憎tăng 會hội 何hà 因nhân 苦khổ 。 合hợp 會hội 生sanh 苦khổ 故cố 。 愛ái 別biệt 離ly 何hà 因nhân 苦khổ 。 別biệt 離ly 生sanh 苦khổ 故cố 。 求cầu 不bất 得đắc 何hà 因nhân 苦khổ 。 所sở 悕hy 不bất 果quả 生sanh 苦khổ 故cố 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 何hà 因nhân 苦khổ 。 麁thô 重trọng 苦khổ 故cố 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 略lược 攝nhiếp 為vi 六lục 。 謂vị 逼bức 迫bách 苦khổ 轉chuyển 變biến 苦khổ 合hợp 會hội 苦khổ 別biệt 離ly 苦khổ 所sở 悕hy 不bất 果quả 苦khổ 麁thô 重trọng 苦khổ 。 如như 是thị 六lục 種chủng 。 廣quảng 開khai 為vi 八bát 。 若nhược 六lục 若nhược 八bát 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 如như 說thuyết 三tam 苦khổ 。 此thử 中trung 八bát 苦khổ 。 為vi 三tam 攝nhiếp 八bát 八bát 攝nhiếp 三tam 耶da 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 攝nhiếp 。 所sở 謂vị 生sanh 苦khổ 老lão 苦khổ 。 病bệnh 苦khổ 死tử 苦khổ 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 能năng 顯hiển 苦khổ 苦khổ 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 能năng 顯hiển 壞hoại 苦khổ 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 。 能năng 顯hiển 行hành 苦khổ 。 如như 說thuyết 二nhị 苦khổ 。 謂vị 世thế 俗tục 諦đế 苦khổ 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 苦khổ 。 何hà 者giả 世thế 俗tục 諦đế 苦khổ 。 何hà 者giả 勝thắng 義nghĩa 諦đế 苦khổ 。 謂vị 生sanh 苦khổ 乃nãi 至chí 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 是thị 世thế 俗tục 諦đế 苦khổ 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 苦khổ 。
云vân 何hà 苦Khổ 諦Đế 共cộng 相tương 。 謂vị 無vô 常thường 相tương/tướng 苦khổ 相tương/tướng 空không 相tướng 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 無vô 常thường 相tương/tướng 。 略lược 有hữu 十thập 二nhị 。 謂vị 非phi 有hữu 相tương/tướng 壞hoại 滅diệt 相tương/tướng 變biến 異dị 相tướng 別biệt 離ly 相tương/tướng 現hiện 前tiền 相tương/tướng 法pháp 爾nhĩ 相tương/tướng 剎sát 那na 相tương/tướng 相tương 續tục 相tương/tướng 病bệnh 等đẳng 相tương/tướng 種chủng 種chủng 心tâm 行hành 。 轉chuyển 相tương/tướng 資tư 產sản 興hưng 衰suy 相tương/tướng 器khí 世thế 成thành 壞hoại 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xử 於ư 一nhất 切thiết 。 時thời 我ngã 我ngã 所sở 性tánh 。 常thường 非phi 有hữu 故cố 。
何hà 等đẳng 壞hoại 滅diệt 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 行hành 生sanh 已dĩ 即tức 滅diệt 。 暫tạm 有hữu 還hoàn 無vô 故cố 。 何hà 等đẳng 變biến 異dị 相tướng 。 謂vị 諸chư 行hành 異dị 生sanh 由do 不bất 相tương 似tự 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。
何hà 等đẳng 別biệt 離ly 相tương/tướng 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 失thất 增tăng 上thượng 力lực 。 或hoặc 他tha 所sở 攝nhiếp 。 執chấp 為vì 己kỷ 有hữu 。 何hà 等đẳng 現hiện 前tiền 相tương/tướng 。 謂vị 正chánh 處xứ 無vô 常thường 由do 因nhân 隨tùy 逐trục 今kim 受thọ 無vô 常thường 故cố 。
何hà 等đẳng 法pháp 爾nhĩ 相tương/tướng 。 謂vị 當đương 來lai 無vô 常thường 由do 因nhân 隨tùy 逐trục 定định 當đương 受thọ 故cố 。
何hà 等đẳng 剎sát 那na 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 行hành 剎sát 那na 。 後hậu 必tất 不bất 住trụ 故cố 。 何hà 等đẳng 相tương 續tục 相tương/tướng 。 謂vị 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 諸chư 行hành 生sanh 滅diệt 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 。
何hà 等đẳng 病bệnh 等đẳng 相tương/tướng 。 謂vị 四tứ 大đại 時thời 分phần/phân 受thọ 命mạng 變biến 異dị 故cố 。 何hà 等đẳng 種chủng 種chủng 心tâm 行hành 轉chuyển 相tương/tướng 。 謂vị 於ư 一nhất 時thời 起khởi 有hữu 貪tham 心tâm 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 起khởi 離ly 貪tham 心tâm 。 如như 是thị 有hữu 瞋sân 離ly 瞋sân 。 有hữu 癡si 離ly 癡si 。 若nhược 合hợp 若nhược 散tán 。 若nhược 下hạ 若nhược 舉cử 。 若nhược 掉trạo 離ly 掉trạo 。 若nhược 不bất 寂tịch 靜tĩnh 若nhược 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 定định 不bất 定định 。 如như 是thị 等đẳng 心tâm 。 行hành 流lưu 轉chuyển 故cố 。
何hà 等đẳng 資tư 產sản 興hưng 衰suy 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 興hưng 善thiện 終chung 歸quy 衰suy 變biến 故cố 。 何hà 等đẳng 器khí 世thế 成thành 壞hoại 相tương/tướng 。 謂vị 火hỏa 水thủy 風phong 三tam 種chủng 成thành 壞hoại 有hữu 三tam 災tai 。 頂đảnh 謂vị 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 外ngoại 宮cung 殿điện 等đẳng 。 雖tuy 無vô 外ngoại 災tai 成thành 壞hoại 。 然nhiên 彼bỉ 諸chư 天thiên 與dữ 宮cung 殿điện 等đẳng 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 說thuyết 有hữu 成thành 壞hoại 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 中trung 劫kiếp 。 所sở 謂vị 饑cơ 饉cận 疫dịch 病bệnh 刀đao 兵binh 。 此thử 小tiểu 三tam 災tai 劫kiếp 究cứu 竟cánh 位vị 方phương 乃nãi 出xuất 現hiện 。 謂vị 世thế 界giới 成thành 已dĩ 。 一nhất 中trung 劫kiếp 初sơ 唯duy 減giảm 。 一nhất 中trung 劫kiếp 後hậu 唯duy 增tăng 。 十thập 八bát 中trung 劫kiếp 。 亦diệc 增tăng 亦diệc 減giảm 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 正chánh 壞hoại 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 壞hoại 已dĩ 住trụ 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 正chánh 成thành 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 成thành 已dĩ 住trụ 。 合hợp 此thử 八bát 十thập 中trung 劫kiếp 。 為vi 一nhất 大đại 劫kiếp 。 由do 此thử 劫kiếp 數số 顯hiển 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 諸chư 天thiên 壽thọ 量lượng 。 如như 說thuyết 以dĩ 壽thọ 盡tận 故cố 福phước 盡tận 故cố 業nghiệp 盡tận 故cố 。 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 從tùng 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 沒một 。 云vân 何hà 壽thọ 盡tận 。 謂vị 時thời 死tử 。 云vân 何hà 福phước 盡tận 。 謂vị 非phi 時thời 死tử 即tức 非phi 福phước 死tử 。 以dĩ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 貪tham 著trước 定định 味vị 。 福phước 力lực 減giảm 盡tận 。 因nhân 此thử 命mạng 終chung 。 云vân 何hà 業nghiệp 盡tận 。 謂vị 順thuận 生sanh 受thọ 業nghiệp 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 俱câu 盡tận 故cố 死tử 。
何hà 等đẳng 苦khổ 相tương/tướng 。 謂vị 或hoặc 三tam 苦khổ 或hoặc 八bát 苦khổ 或hoặc 六lục 苦khổ 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 是thị 名danh 苦khổ 相tương/tướng 。 何hà 故cố 經kinh 說thuyết 若nhược 無vô 常thường 者giả 。 即tức 是thị 苦khổ 耶da 。 由do 二nhị 分phần 無vô 常thường 為vi 緣duyên 苦khổ 相tương/tướng 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 謂vị 生sanh 分phần/phân 無vô 常thường 為vi 緣duyên 。 苦khổ 苦khổ 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 滅diệt 分phần/phân 無vô 常thường 為vi 緣duyên 。 壞hoại 苦khổ 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 俱câu 分phần/phân 無vô 常thường 為vi 緣duyên 。 行hành 苦khổ 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 諸chư 行hành 變biến 壞hoại 。 又hựu 依y 此thử 義nghĩa 言ngôn 。 諸chư 所sở 有hữu 受thọ 我ngã 說thuyết 皆giai 苦khổ 。 又hựu 於ư 生sanh 滅diệt 二nhị 法pháp 所sở 隨tùy 諸chư 行hành 中trung 。 有hữu 生sanh 等đẳng 八bát 苦khổ 。 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 佛Phật 說thuyết 言ngôn 。 若nhược 無vô 常thường 者giả 即tức 是thị 苦khổ 。 又hựu 於ư 無vô 常thường 諸chư 行hành 中trung 。 有hữu 生sanh 等đẳng 苦khổ 可khả 了liễu 知tri 者giả 。 如Như 來Lai 依y 此thử 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 由do 無vô 常thường 故cố 苦khổ 非phi 一nhất 切thiết 行hành 。
何hà 等đẳng 空không 相tướng 。 謂vị 若nhược 於ư 是thị 處xứ 此thử 非phi 有hữu 。 由do 此thử 理lý 正chánh 觀quán 為vi 空không 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 餘dư 是thị 有hữu 。 由do 此thử 理lý 如như 實thật 知tri 有hữu 。 是thị 名danh 善thiện 入nhập 空không 性tánh 。 如như 實thật 知tri 者giả 。 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 。 於ư 何hà 處xứ 誰thùy 非phi 有hữu 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 常thường 恆hằng 凝ngưng 住trụ 。 不bất 變biến 壞hoại 法pháp 我ngã 我ngã 所sở 等đẳng 非phi 有hữu 。 由do 此thử 理lý 彼bỉ 皆giai 是thị 空không 。 於ư 何hà 處xứ 誰thùy 餘dư 有hữu 。 即tức 此thử 處xứ 無vô 我ngã 性tánh 。 此thử 我ngã 無vô 性tánh 無vô 我ngã 有hữu 性tánh 。 是thị 謂vị 空không 性tánh 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 有hữu 如như 實thật 知tri 有hữu 。 無vô 如như 實thật 知tri 無vô 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 空không 性tánh 。 謂vị 自tự 性tánh 空không 性tánh 。 如như 性tánh 空không 性tánh 。 真chân 性tánh 空không 性tánh 。 初sơ 依y 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 觀quán 。 第đệ 二nhị 依y 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 觀quán 第đệ 三tam 依y 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 觀quán 。
何hà 等đẳng 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 謂vị 如như 我ngã 論luận 者giả 所sở 立lập 我ngã 相tương/tướng 蘊uẩn 界giới 處xứ 非phi 此thử 相tương/tướng 。 由do 蘊uẩn 界giới 處xứ 我ngã 相tương/tướng 無vô 故cố 。 名danh 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 我ngã 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 此thử 一nhất 切thiết 非phi 我ngã 所sở 。 此thử 非phi 我ngã 處xứ 此thử 非phi 我ngã 我ngã 。 於ư 如như 是thị 義nghĩa 。 應ưng 以dĩ 正chánh 慧tuệ 。 如như 實thật 觀quán 察sát 。 此thử 言ngôn 何hà 義nghĩa 。 謂vị 於ư 外ngoại 事sự 密mật 意ý 說thuyết 此thử 一nhất 切thiết 非phi 我ngã 所sở 。 於ư 內nội 事sự 密mật 意ý 說thuyết 此thử 非phi 我ngã 處xứ 此thử 非phi 我ngã 我ngã 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 於ư 外ngoại 事sự 唯duy 計kế 我ngã 所sở 相tương/tướng 。 是thị 故cố 但đãn 遣khiển 我ngã 所sở 。 於ư 內nội 事sự 通thông 計kế 我ngã 我ngã 所sở 相tương/tướng 。 是thị 故cố 雙song 遣khiển 我ngã 我ngã 所sở 。
前tiền 說thuyết 無vô 常thường 皆giai 剎sát 那na 相tương/tướng 。 此thử 云vân 何hà 知tri 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 是thị 剎sát 那na 相tương/tướng 。 當đương 知tri 色sắc 等đẳng 亦diệc 剎sát 那na 相tương/tướng 。 由do 心tâm 執chấp 受thọ 故cố 。 等đẳng 心tâm 安an 危nguy 故cố 。 隨tùy 心tâm 轉chuyển 變biến 故cố 。 是thị 心tâm 所sở 依y 故cố 。 心tâm 增tăng 上thượng 生sanh 故cố 。 心tâm 自tự 在tại 轉chuyển 故cố 。 又hựu 於ư 最tối 後hậu 位vị 變biến 壞hoại 可khả 得đắc 故cố 。 生sanh 已dĩ 不bất 待đãi 緣duyên 自tự 然nhiên 滅diệt 壞hoại 故cố 當đương 觀quán 色sắc 等đẳng 亦diệc 念niệm 念niệm 滅diệt 。
如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 此thử 依y 何hà 意ý 說thuyết 。 依y 容dung 有hữu 意ý 。 說thuyết 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 依y 此thử 而nhi 有hữu 是thị 造tạo 義nghĩa 。 若nhược 於ư 此thử 聚tụ 此thử 大đại 種chủng 可khả 得đắc 。 當đương 知tri 此thử 聚tụ 唯duy 有hữu 此thử 大đại 種chủng 非phi 餘dư 。 或hoặc 有hữu 聚tụ 唯duy 一nhất 大đại 種chủng 。 或hoặc 有hữu 二nhị 大đại 種chủng 。 或hoặc 有hữu 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 大đại 種chủng 。 所sở 造tạo 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 於ư 此thử 聚tụ 此thử 所sở 造tạo 色sắc 可khả 得đắc 。 當đương 知tri 此thử 聚tụ 唯duy 此thử 非phi 餘dư 。 或hoặc 有hữu 聚tụ 唯duy 一nhất 所sở 造tạo 色sắc 。 或hoặc 二nhị 所sở 造tạo 色sắc 。 或hoặc 有hữu 乃nãi 至chí 多đa 所sở 造tạo 色sắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。
又hựu 說thuyết 麁thô 聚tụ 色sắc 極cực 微vi 集tập 所sở 成thành 者giả 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 極cực 微vi 無vô 體thể 。 但đãn 由do 覺giác 慧tuệ 漸tiệm 漸tiệm 分phân 析tích 細tế 分phần/phân 損tổn 減giảm 。 乃nãi 至chí 可khả 析tích 邊biên 際tế 。 即tức 約ước 此thử 際tế 建kiến 立lập 極cực 微vi 。 為vi 遣khiển 一nhất 合hợp 想tưởng 故cố 。 又hựu 為vi 悟ngộ 入nhập 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 非phi 真chân 實thật 故cố 。
復phục 次thứ 苦khổ 法pháp 略lược 有hữu 八bát 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 有hữu 廣quảng 大đại 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 寂tịch 靜tĩnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 中trung 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 微vi 薄bạc 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 極cực 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 非phi 苦khổ 似tự 苦khổ 住trụ 大đại 寂tịch 靜tĩnh 。 云vân 何hà 廣quảng 大đại 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 未vị 曾tằng 積tích 集tập 諸chư 善thiện 根căn 者giả 。 云vân 何hà 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 即tức 此thử 已dĩ 生sanh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 者giả 。 云vân 何hà 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 即tức 此thử 為vi 世thế 間gian 。 道đạo 離ly 欲dục 已dĩ 種chúng 善thiện 根căn 者giả 。 云vân 何hà 中trung 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 生sanh 色sắc 界giới 遠viễn 離ly 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 云vân 何hà 微vi 薄bạc 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 遠viễn 離ly 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 云vân 何hà 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 諸chư 有hữu 學học 。 云vân 何hà 極cực 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 諸chư 無Vô 學Học 命mạng 根căn 住trụ 緣duyên 六lục 處xứ 。 云vân 何hà 非phi 苦khổ 似tự 苦khổ 住trụ 大đại 寂tịch 靜tĩnh 。 謂vị 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 菩Bồ 薩Tát 。 摩Ma 訶Ha 薩Tát 等đẳng 。 乘thừa 大đại 悲bi 願nguyện 力lực 。 故cố 生sanh 諸chư 有hữu 中trung 。
復phục 次thứ 前tiền 說thuyết 死tử 苦khổ 。 死tử 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 或hoặc 善thiện 心tâm 死tử 。 或hoặc 不bất 善thiện 心tâm 死tử 。 或hoặc 無vô 記ký 心tâm 死tử 。 善thiện 心tâm 死tử 者giả 。 謂vị 於ư 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 或hoặc 由do 自tự 善thiện 根căn 力lực 所sở 持trì 故cố 。 或hoặc 由do 他tha 所sở 引dẫn 攝nhiếp 故cố 。 發phát 起khởi 善thiện 心tâm 趣thú 命mạng 終chung 位vị 。 不bất 善thiện 心tâm 死tử 者giả 。 謂vị 亦diệc 於ư 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 或hoặc 由do 自tự 不bất 善thiện 根căn 。 力lực 所sở 持trì 故cố 。 或hoặc 由do 他tha 所sở 引dẫn 攝nhiếp 故cố 。 起khởi 不bất 善thiện 心tâm 趣thú 命mạng 終chung 位vị 。 無vô 記ký 心tâm 死tử 者giả 。 謂vị 若nhược 於ư 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 若nhược 於ư 不bất 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 或hoặc 由do 闕khuyết 二nhị 緣duyên 故cố 。 或hoặc 由do 加gia 行hành 無vô 功công 能năng 故cố 。 起khởi 無vô 記ký 心tâm 趣thú 命mạng 終chung 位vị 。
修tu 淨tịnh 行hạnh 者giả 。 臨lâm 命mạng 終chung 位vị 。 於ư 身thân 下hạ 分phần/phân 先tiên 起khởi 冷lãnh 觸xúc 。 不bất 淨tịnh 行hạnh 者giả 臨lâm 命mạng 終chung 位vị 。 於ư 身thân 上thượng 分phần/phân 先tiên 起khởi 冷lãnh 觸xúc 。 不bất 淨tịnh 行hạnh 者giả 中trung 有hữu 生sanh 時thời 。 其kỳ 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 如như 黑hắc 羊dương 羔cao 光quang 。 或hoặc 如như 陰ấm 暗ám 夜dạ 分phân 。 修tu 淨tịnh 行hạnh 者giả 。 中trung 有hữu 生sanh 時thời 。 其kỳ 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 如như 白bạch 練luyện 光quang 。 或hoặc 如như 晴tình 夜dạ 分phân 。
又hựu 此thử 中trung 有hữu 在tại 欲dục 色sắc 界giới 正chánh 受thọ 生sanh 位vị 。 亦diệc 從tùng 無vô 色sắc 界giới 命mạng 終chung 後hậu 位vị 。 亦diệc 名danh 意ý 生sanh 健kiện 達đạt 縛phược 等đẳng 。 極cực 住trụ 七thất 日nhật 或hoặc 中trung 夭yểu 。 或hoặc 時thời 移di 轉chuyển 。
住trụ 中trung 有hữu 中trung 。 亦diệc 能năng 集tập 諸chư 業nghiệp 。 先tiên 串xuyến 習tập 力lực 所sở 引dẫn 善thiện 等đẳng 。 思tư 現hiện 行hành 故cố 。 又hựu 能năng 覩đổ 見kiến 同đồng 類loại 有hữu 情tình 。 又hựu 中trung 有hữu 形hình 似tự 當đương 生sanh 處xứ 。 又hựu 此thử 中trung 有hữu 所sở 趣thú 無vô 礙ngại 。 如như 具cụ 神thần 通thông 往vãng 來lai 迅tấn 速tốc 。 仍nhưng 於ư 生sanh 處xứ 有hữu 所sở 拘câu 礙ngại 。 又hựu 此thử 中trung 有hữu 於ư 所sở 生sanh 處xứ 。 如như 秤xứng 兩lưỡng 頭đầu 低đê 昂ngang 道Đạo 理lý 。 終chung 沒một 結kết 生sanh 時thời 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 中trung 有hữu 中trung 於ư 所sở 生sanh 處xứ 發phát 起khởi 貪tham 愛ái 。 亦diệc 用dụng 餘dư 煩phiền 惱não 為vi 緣duyên 助trợ 。 此thử 中trung 有hữu 身thân 與dữ 貪tham 俱câu 滅diệt 。 羯yết 邏la 藍lam 身thân 。 與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。 此thử 唯duy 是thị 異dị 熟thục 。 自tự 此thử 已dĩ 後hậu 。 根căn 漸tiệm 生sanh 長trưởng 。 如như 緣duyên 起khởi 中trung 說thuyết 。 於ư 四tứ 生sanh 類loại 或hoặc 受thọ 卵noãn 生sanh 。 或hoặc 受thọ 胎thai 生sanh 。 或hoặc 受thọ 濕thấp 生sanh 。 或hoặc 受thọ 化hóa 生sanh 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam
Đại Thừa A Tỳ Đạt Ma Tập Luận ♦ Hết quyển 3
❖
Phiên âm: 18/3/2016 ◊ Cập nhật: 18/3/2016
Đại Thừa A Tỳ Đạt Ma Tập Luận ♦ Quyển 3
無vô 著trước 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 三Tam 法Pháp 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 三tam
☸ Phẩm 3:
云vân 何hà 緣duyên 。 幾kỷ 是thị 緣duyên 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 緣duyên 耶da 。 謂vị 因nhân 故cố 等đẳng 無vô 間gian 故cố 所sở 緣duyên 故cố 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 緣duyên 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 是thị 緣duyên 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 我ngã 為vi 因nhân 法pháp 故cố 。 觀quán 察sát 緣duyên 何hà 等đẳng 因nhân 緣duyên 。 謂vị 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 及cập 善thiện 習tập 氣khí 。 又hựu 自tự 性tánh 故cố 差sai 別biệt 故cố 助trợ 伴bạn 故cố 等đẳng 行hành 故cố 增tăng 益ích 故cố 障chướng 礙ngại 故cố 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 是thị 因nhân 緣duyên 義nghĩa 。 自tự 性tánh 者giả 。 謂vị 能năng 作tác 因nhân 。 自tự 性tánh 差sai 別biệt 者giả 。 謂vị 能năng 作tác 因nhân 差sai 別biệt 。 略lược 有hữu 二nhị 十thập 種chủng 。 一nhất 生sanh 能năng 作tác 。 謂vị 識thức 和hòa 合hợp 望vọng 識thức 。 二nhị 住trụ 能năng 作tác 。 謂vị 食thực 望vọng 已dĩ 生sanh 及cập 求cầu 生sanh 有hữu 情tình 。 三tam 持trì 能năng 作tác 。 謂vị 大đại 地địa 望vọng 有hữu 情tình 。 四tứ 照chiếu 能năng 作tác 。 謂vị 燈đăng 等đẳng 望vọng 諸chư 色sắc 。 五ngũ 變biến 壞hoại 能năng 作tác 。 謂vị 火hỏa 望vọng 薪tân 。 六lục 分phần 離ly 能năng 作tác 。 謂vị 鎌# 等đẳng 望vọng 所sở 斷đoạn 。 七thất 轉chuyển 變biến 能năng 作tác 。 謂vị 工công 巧xảo 智trí 等đẳng 望vọng 金kim 銀ngân 等đẳng 物vật 。 八bát 信tín 解giải 能năng 作tác 。 謂vị 煙yên 望vọng 火hỏa 。 九cửu 顯hiển 了liễu 能năng 作tác 。 謂vị 宗tông 因nhân 喻dụ 望vọng 所sở 成thành 義nghĩa 。 十thập 等đẳng 至chí 能năng 作tác 。 謂vị 聖thánh 道Đạo 望vọng 涅Niết 槃Bàn 。 十thập 一nhất 隨tùy 說thuyết 能năng 作tác 。 謂vị 名danh 想tưởng 見kiến 。 十thập 二nhị 觀quán 待đãi 能năng 作tác 。 謂vị 觀quán 待đãi 此thử 故cố 於ư 彼bỉ 求cầu 欲dục 生sanh 。 如như 待đãi 飢cơ 渴khát 追truy 求cầu 飲ẩm 食thực 。 十thập 三tam 牽khiên 引dẫn 能năng 作tác 。 謂vị 懸huyền 遠viễn 緣duyên 。 如như 無vô 明minh 望vọng 老lão 死tử 。 十thập 四tứ 生sanh 起khởi 能năng 作tác 。 謂vị 隣lân 近cận 緣duyên 。 如như 無vô 明minh 望vọng 行hành 。 十thập 五ngũ 攝nhiếp 受thọ 能năng 作tác 。 謂vị 所sở 餘dư 緣duyên 。 如như 田điền 水thủy 糞phẩn 等đẳng 望vọng 穀cốc 生sanh 等đẳng 。 十thập 六lục 引dẫn 發phát 能năng 作tác 。 謂vị 隨tùy 順thuận 緣duyên 。 如như 正chánh 事sự 王vương 令linh 王vương 悅duyệt 豫dự 。 十thập 七thất 定định 別biệt 能năng 作tác 。 謂vị 差sai 別biệt 緣duyên 。 如như 五ngũ 趣thú 緣duyên 望vọng 五ngũ 趣thú 果quả 。 十thập 八bát 同đồng 事sự 能năng 作tác 。 謂vị 和hòa 合hợp 緣duyên 。 如như 根căn 不bất 壞hoại 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 作tác 意ý 正chánh 起khởi 望vọng 所sở 生sanh 識thức 。 十thập 九cửu 相tương 違vi 能năng 作tác 。 謂vị 障chướng 礙ngại 緣duyên 。 如như 雹bạc 望vọng 穀cốc 。 二nhị 十thập 不bất 相tương 違vi 能năng 作tác 。 謂vị 無vô 障chướng 礙ngại 緣duyên 。 如như 穀cốc 無vô 障chướng 。 助trợ 伴bạn 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 共cộng 有hữu 而nhi 生sanh 必tất 無vô 缺khuyết 減giảm 。 如như 四tứ 大đại 種chủng 及cập 所sở 造tạo 色sắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 等đẳng 行hành 者giả 。 謂vị 諸chư 法pháp 共cộng 有hữu 等đẳng 行hành 所sở 緣duyên 必tất 無vô 缺khuyết 減giảm 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 。 增tăng 益ích 者giả 。 謂vị 前tiền 際tế 修tu 善thiện 不bất 善thiện 無vô 記ký 法pháp 故cố 。 能năng 令linh 後hậu 際tế 善thiện 等đẳng 諸chư 法pháp 展triển 轉chuyển 。 增tăng 勝thắng 後hậu 後hậu 生sanh 起khởi 。 障chướng 礙ngại 者giả 。 謂vị 隨tùy 所sở 數số 習tập 。 諸chư 煩phiền 惱não 故cố 。 隨tùy 所sở 有hữu 惑hoặc 皆giai 得đắc 相tương 續tục 。 增tăng 長trưởng 堅kiên 固cố 。 乃nãi 令linh 相tương 續tục 遠viễn 避tị 涅Niết 槃Bàn 。 攝nhiếp 受thọ 者giả 。 謂vị 不bất 善thiện 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 法pháp 能năng 攝nhiếp 受thọ 自tự 體thể 故cố 。
何hà 等đẳng 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 中trung 無vô 間gian 隔cách 。 等đẳng 無vô 間gian 故cố 。 同đồng 分phần/phân 異dị 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 生sanh 。 等đẳng 無vô 間gian 故cố 。 是thị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 義nghĩa 。 何hà 等đẳng 所sở 緣duyên 緣duyên 。 謂vị 有hữu 分phân 齊tề 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 分phân 齊tề 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 異dị 行hành 相tương/tướng 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 異dị 行hành 相tương/tướng 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 事sự 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 事sự 境cảnh 所sở 緣duyên 故cố 。 事sự 所sở 緣duyên 故cố 。 分phân 別biệt 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 顛điên 倒đảo 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 顛điên 倒đảo 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 礙ngại 所sở 緣duyên 故cố 。 無vô 礙ngại 所sở 緣duyên 故cố 。 是thị 所sở 緣duyên 緣duyên 義nghĩa 。 何hà 等đẳng 增tăng 上thượng 緣duyên 。 謂vị 任nhậm 持trì 增tăng 上thượng 故cố 。 引dẫn 發phát 增tăng 上thượng 故cố 。 俱câu 有hữu 增tăng 上thượng 故cố 。 境cảnh 界giới 增tăng 上thượng 故cố 。 產sản 生sanh 增tăng 上thượng 故cố 。 住trụ 持trì 增tăng 上thượng 故cố 。 受thọ 用dụng 果quả 增tăng 上thượng 故cố 。 世thế 間gian 清thanh 淨tịnh 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 出xuất 世thế 清thanh 淨tịnh 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 增tăng 上thượng 緣duyên 義nghĩa 。
云vân 何hà 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 幾kỷ 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 耶da 。 謂vị 不bất 離ly 識thức 彼bỉ 相tương 似tự 根căn 於ư 境cảnh 相tướng 續tục 生sanh 故cố 。 離ly 識thức 自tự 相tương 似tự 相tương 續tục 生sanh 故cố 。 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 義nghĩa 。 色sắc 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 有hữu 色sắc 界giới 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 與dữ 識thức 相tương 應ứng 不bất 相tương 應ứng 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 同đồng 分phần/phân 彼bỉ 同đồng 分phần/phân 。
云vân 何hà 執chấp 受thọ 。 幾kỷ 是thị 執chấp 受thọ 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 執chấp 受thọ 耶da 。 謂vị 受thọ 生sanh 所sở 依y 色sắc 故cố 。 是thị 執chấp 受thọ 義nghĩa 。 色sắc 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 五ngũ 有hữu 色sắc 界giới 處xứ 全toàn 及cập 四tứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 執chấp 受thọ 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 身thân 自tự 在tại 轉chuyển 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 執chấp 受thọ 。
云vân 何hà 根căn 。 幾kỷ 是thị 根căn 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 根căn 耶da 謂vị 取thủ 境cảnh 增tăng 上thượng 故cố 。 種chủng 族tộc 不bất 斷đoạn 增tăng 上thượng 故cố 。 眾chúng 同đồng 分phần/phân 住trụ 增tăng 上thượng 故cố 受thọ 用dụng 淨tịnh 不bất 淨tịnh 業nghiệp 。 果quả 增tăng 上thượng 故cố 。 世thế 間gian 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 出xuất 世thế 離ly 欲dục 增tăng 上thượng 故cố 。 是thị 根căn 義nghĩa 。 受thọ 識thức 蘊uẩn 全toàn 色sắc 行hành 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 十thập 二nhị 界giới 六lục 處xứ 全toàn 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 根căn 為vi 捨xả 執chấp 著trước 增tăng 上thượng 我ngã 故cố 觀quán 察sát 根căn 。
云vân 何hà 苦khổ 苦khổ 性tánh 。 幾kỷ 是thị 苦khổ 苦khổ 性tánh 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 苦khổ 苦khổ 性tánh 耶da 。 謂vị 苦khổ 受thọ 自tự 相tương/tướng 故cố 。 隨tùy 順thuận 苦khổ 受thọ 法pháp 自tự 相tương/tướng 故cố 。 是thị 苦khổ 苦khổ 性tánh 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 苦khổ 苦khổ 性tánh 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 有hữu 苦khổ 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 苦khổ 苦khổ 性tánh 。
云vân 何hà 壞hoại 苦khổ 性tánh 。 幾kỷ 是thị 壞hoại 苦khổ 性tánh 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 壞hoại 苦khổ 性tánh 耶da 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 變biến 壞hoại 自tự 相tương/tướng 故cố 。 隨tùy 順thuận 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 法pháp 變biến 壞hoại 自tự 相tương/tướng 故cố 。 於ư 彼bỉ 愛ái 心tâm 變biến 壞hoại 故cố 。 是thị 壞hoại 苦khổ 性tánh 義nghĩa 。 一nhất 切thiết 一nhất 分phân 是thị 壞hoại 苦khổ 性tánh 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 壞hoại 苦khổ 性tánh 。
云vân 何hà 行hành 苦khổ 性tánh 。 幾kỷ 是thị 行hành 苦khổ 性tánh 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 行hành 苦khổ 性tánh 耶da 。 謂vị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 自tự 相tương/tướng 故cố 。 隨tùy 順thuận 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 法pháp 自tự 相tương/tướng 故cố 。 彼bỉ 二nhị 麁thô 重trọng 所sở 攝nhiếp 受thọ 故cố 。 不bất 離ly 二nhị 無vô 常thường 所sở 隨tùy 。 不bất 安an 隱ẩn 故cố 。 是thị 行hành 苦khổ 性tánh 義nghĩa 。 除trừ 三tam 界giới 二nhị 處xứ 諸chư 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 是thị 行hành 苦khổ 性tánh 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 有hữu 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 我ngã 故cố 觀quán 察sát 行hành 苦khổ 性tánh 。
云vân 何hà 有hữu 異dị 熟thục 。 幾kỷ 是thị 有hữu 異dị 熟thục 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 有hữu 異dị 熟thục 耶da 。 謂vị 不bất 善thiện 及cập 善thiện 有hữu 漏lậu 。 是thị 有hữu 異dị 熟thục 。 十thập 界giới 四tứ 處xứ 諸chư 蘊uẩn 一nhất 分phần/phân 。 是thị 有hữu 異dị 熟thục 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 能năng 捨xả 能năng 續tục 諸chư 蘊uẩn 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 有hữu 異dị 熟thục 。 又hựu 異dị 熟thục 者giả 。 唯duy 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 及cập 相tương 應ứng 法pháp 。 餘dư 但đãn 異dị 熟thục 生sanh 非phi 異dị 熟thục 。
云vân 何hà 食thực 。 幾kỷ 是thị 食thực 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 食thực 耶da 。 謂vị 變biến 壞hoại 故cố 。 有hữu 變biến 壞hoại 者giả 境cảnh 界giới 故cố 。 有hữu 境cảnh 界giới 者giả 希hy 望vọng 故cố 。 有hữu 希hy 望vọng 者giả 取thủ 故cố 。 有hữu 取thủ 者giả 是thị 食thực 義nghĩa 。 三tam 蘊uẩn 十thập 一nhất 界giới 五ngũ 處xứ 一nhất 分phân 是thị 食thực 為vi 捨xả 執chấp 著trước 由do 食thực 住trụ 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 食thực 。 又hựu 此thử 食thực 差sai 別biệt 建kiến 立lập 略lược 有hữu 。 四tứ 種chủng 一nhất 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 二nhị 淨tịnh 不bất 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 三tam 清thanh 淨tịnh 依y 止chỉ 住trụ 食thực 。 四tứ 示thị 現hiện 住trụ 食thực 。
云vân 何hà 有hữu 上thượng 。 幾kỷ 是thị 有hữu 上thượng 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 有hữu 上thượng 耶da 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 為vi 故cố 。 無vô 為vi 一nhất 分phần/phân 故cố 。 是thị 有hữu 上thượng 義nghĩa 。 除trừ 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 一nhất 切thiết 是thị 有hữu 上thượng 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 下hạ 劣liệt 事sự 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 有hữu 上thượng 。
云vân 何hà 無vô 上thượng 。 幾kỷ 是thị 無vô 上thượng 。 為vi 何hà 義nghĩa 故cố 觀quán 無vô 上thượng 耶da 。 謂vị 無vô 為vi 一nhất 分phần/phân 故cố 。 是thị 無vô 上thượng 義nghĩa 。 法Pháp 界Giới 法pháp 處xứ 一nhất 分phần/phân 。 是thị 無vô 上thượng 。 為vi 捨xả 執chấp 著trước 最tối 勝thắng 事sự 我ngã 故cố 。 觀quán 察sát 無vô 上thượng 。
由do 此thử 所sở 說thuyết 差sai 別biệt 道Đạo 理lý 。 餘dư 無vô 量lượng 門môn 可khả 類loại 觀quán 察sát 。
復phục 次thứ 蘊uẩn 界giới 處xứ 差sai 別biệt 。 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 所sở 分phân 別biệt 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 法pháp 性tánh 相tướng 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 遍biến 計kế 所sở 執chấp 相tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 中trung 。 遍biến 計kế 所sở 執chấp 我ngã 。 有hữu 情tình 命mạng 者giả 生sanh 者giả 養dưỡng 者giả 數số 取thủ 趣thú 者giả 意ý 生sanh 者giả 摩ma 納nạp 婆bà 等đẳng 。 何hà 等đẳng 所sở 分phân 別biệt 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 即tức 蘊uẩn 界giới 處xứ 法pháp 。 何hà 等đẳng 法pháp 性tánh 相tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 即tức 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 中trung 我ngã 等đẳng 無vô 性tánh 無vô 我ngã 。 有hữu 性tánh 。
復phục 有hữu 四tứ 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 分phân 別biệt 差sai 別biệt 。 依y 止chỉ 差sai 別biệt 。 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 一nhất 自tự 相tương/tướng 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 分phân 別biệt 差sai 別biệt 。 謂vị 即tức 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 中trung 。 實thật 有hữu 假giả 有hữu 。 世thế 俗tục 有hữu 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 。 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 。 差sai 別biệt 分phân 別biệt 如như 前tiền 說thuyết 。 何hà 等đẳng 依y 止chỉ 差sai 別biệt 。 謂vị 乃nãi 至chí 有hữu 情tình 依y 止chỉ 差sai 別biệt 有hữu 爾nhĩ 所sở 。 當đương 知tri 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。 何hà 等đẳng 相tương 續tục 差sai 別biệt 。 謂vị 一nhất 一nhất 剎sát 那na 蘊uẩn 界giới 處xứ 轉chuyển 。 於ư 相tương/tướng 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 我ngã 執chấp 過quá 患hoạn 。 於ư 分phân 別biệt 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 聚tụ 想tưởng 過quá 患hoạn 。 於ư 依y 止chỉ 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 不bất 作tác 而nhi 得đắc 。 雖tuy 作tác 而nhi 失thất 想tưởng 過quá 患hoạn 。 於ư 相tương 續tục 差sai 別biệt 善thiện 巧xảo 為vi 何hà 所sở 了liễu 知tri 。 謂vị 了liễu 知tri 安an 住trụ 想tưởng 過quá 患hoạn 。
又hựu 蘊uẩn 界giới 處xứ 有hữu 六lục 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 外ngoại 門môn 差sai 別biệt 。 內nội 門môn 差sai 別biệt 。 長trường 時thời 差sai 別biệt 。 分phần/phân 限hạn 差sai 別biệt 。 暫tạm 時thời 差sai 別biệt 。 顯hiển 示thị 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 外ngoại 門môn 差sai 別biệt 。 謂vị 多đa 分phần 欲dục 界giới 差sai 別biệt 。 何hà 等đẳng 內nội 門môn 差sai 別biệt 。 謂vị 一nhất 切thiết 定định 地địa 。 何hà 等đẳng 長trường 時thời 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 。 何hà 等đẳng 分phần/phân 限hạn 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 有hữu 學học 。 及cập 除trừ 最tối 後hậu 剎sát 那na 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 所sở 餘dư 無Vô 學Học 。 何hà 等đẳng 暫tạm 時thời 差sai 別biệt 謂vị 諸chư 無Vô 學Học 最tối 後hậu 剎sát 那na 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 何hà 等đẳng 顯hiển 示thị 差sai 別biệt 。 謂vị 諸chư 佛Phật 及cập 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 。 所sở 示thị 現hiện 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 攝Nhiếp 品Phẩm 第đệ 二nhị
☸ Phẩm 2:
云vân 何hà 攝nhiếp 。 略lược 說thuyết 攝nhiếp 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 謂vị 相tương/tướng 攝nhiếp 界giới 攝nhiếp 種chủng 類loại 攝nhiếp 分phần/phân 位vị 攝nhiếp 伴bạn 攝nhiếp 方phương 攝nhiếp 時thời 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 具cụ 分phần/phân 攝nhiếp 更cánh 互hỗ 攝nhiếp 勝thắng 義nghĩa 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 相tương/tướng 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 一nhất 一nhất 自tự 相tương/tướng 。 即tức 體thể 自tự 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 界giới 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 所sở 有hữu 種chủng 子tử 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 能năng 攝nhiếp 彼bỉ 界giới 。
何hà 等đẳng 種chủng 類loại 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 其kỳ 相tương/tướng 雖tuy 異dị 。 蘊uẩn 義nghĩa 界giới 義nghĩa 處xứ 義nghĩa 等đẳng 故cố 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 分phần/phân 位vị 攝nhiếp 。 謂vị 樂nhạo/nhạc/lạc 位vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 即tức 自tự 相tương/tướng 攝nhiếp 。 苦khổ 位vị 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 位vị 亦diệc 爾nhĩ 。 分phần/phân 位vị 等đẳng 故cố 。
何hà 等đẳng 伴bạn 攝nhiếp 。 謂vị 色sắc 蘊uẩn 與dữ 餘dư 蘊uẩn 互hỗ 為vi 伴bạn 故cố 。 即tức 攝nhiếp 助trợ 伴bạn 餘dư 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 等đẳng 方phương 攝nhiếp 。 謂vị 依y 東đông 方phương 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 還hoàn 自tự 相tương/tướng 攝nhiếp 。 餘dư 方phương 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 等đẳng 時thời 攝nhiếp 。 謂vị 過quá 去khứ 世thế 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 還hoàn 自tự 相tương/tướng 攝nhiếp 。 未vị 來lai 現hiện 在tại 。 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 亦diệc 爾nhĩ 。
何hà 等đẳng 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。 謂vị 所sở 有hữu 法pháp 蘊uẩn 界giới 處xứ 所sở 攝nhiếp 但đãn 攝nhiếp 一nhất 分phần/phân 非phi 餘dư 。 應ưng 知tri 一nhất 分phần/phân 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 具cụ 分phần/phân 攝nhiếp 。 謂vị 所sở 有hữu 法pháp 蘊uẩn 界giới 處xứ 所sở 攝nhiếp 。 能năng 攝nhiếp 全toàn 分phần/phân 。 應ưng 知tri 具cụ 分phần/phân 攝nhiếp 。
何hà 等đẳng 更cánh 互hỗ 攝nhiếp 。 謂vị 色sắc 蘊uẩn 攝nhiếp 幾kỷ 界giới 幾kỷ 處xứ 。 十thập 全toàn 一nhất 少thiểu 分phần 。 受thọ 蘊uẩn 攝nhiếp 幾kỷ 界giới 幾kỷ 處xứ 。 一nhất 少thiểu 分phần 。 如như 受thọ 蘊uẩn 想tưởng 行hành 蘊uẩn 亦diệc 爾nhĩ 。 識thức 蘊uẩn 攝nhiếp 幾kỷ 界giới 幾kỷ 處xứ 。 七thất 界giới 一nhất 處xứ 。 眼nhãn 界giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 色sắc 蘊uẩn 少thiểu 分phần 一nhất 處xứ 全toàn 。 如như 眼nhãn 界giới 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 意ý 界giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 一nhất 蘊uẩn 一nhất 處xứ 。 法Pháp 界Giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 三tam 蘊uẩn 全toàn 色sắc 蘊uẩn 少thiểu 分phần 一nhất 處xứ 全toàn 。 眼nhãn 識thức 界giới 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 處xứ 。 識thức 蘊uẩn 意ý 處xứ 少thiểu 分phần 。 如như 眼nhãn 識thức 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 識thức 界giới 亦diệc 爾nhĩ 。 眼nhãn 處xứ 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 界giới 。 色sắc 蘊uẩn 少thiểu 分phần 一nhất 界giới 全toàn 。 如như 眼nhãn 處xứ 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 。 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 處xử 亦diệc 爾nhĩ 意ý 處xứ 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 界giới 。 一nhất 蘊uẩn 七thất 界giới 。 法pháp 處xứ 攝nhiếp 幾kỷ 蘊uẩn 幾kỷ 界giới 。 三tam 蘊uẩn 全toàn 一nhất 少thiểu 分phần 一nhất 界giới 全toàn 。 如như 是thị 諸chư 餘dư 法pháp 以dĩ 蘊uẩn 界giới 處xứ 名danh 說thuyết 。 及cập 餘dư 非phi 蘊uẩn 界giới 處xứ 名danh 說thuyết 。 如như 實thật 有hữu 假giả 有hữu 世thế 俗tục 有hữu 勝thắng 義nghĩa 有hữu 。 所sở 知tri 所sở 識thức 所sở 達đạt 。 有hữu 色sắc 無vô 色sắc 。 有hữu 見kiến 無vô 見kiến 。 如như 是thị 等đẳng 如như 前tiền 所sở 顯hiển 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。 與dữ 蘊uẩn 界giới 處xứ 更cánh 互hỗ 相tương 攝nhiếp 。 盡tận 當đương 知tri 。
何hà 等đẳng 勝thắng 義nghĩa 攝nhiếp 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xứ 真Chân 如Như 所sở 攝nhiếp 。 於ư 攝nhiếp 善thiện 巧xảo 得đắc 何hà 勝thắng 利lợi 。 得đắc 於ư 所sở 緣duyên 略lược 集tập 勝thắng 利lợi 。 隨tùy 彼bỉ 彼bỉ 境cảnh 略lược 聚tụ 其kỳ 心tâm 。 如như 是thị 如như 是thị 。 善thiện 根căn 增tăng 勝thắng 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 相Tương 應Ứng 品Phẩm 第đệ 三tam
☸ Phẩm 3:
云vân 何hà 相tương 應ứng 。 略lược 說thuyết 相tương 應ứng 有hữu 六lục 種chủng 。 謂vị 不bất 相tương 離ly 相tướng 應ưng 。 和hòa 合hợp 相tương 應ứng 。 聚tụ 集tập 相tương 應ứng 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 。 作tác 事sự 相tướng 應ưng 。 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。
何hà 等đẳng 不bất 相tương 離ly 相tướng 應ưng 。 謂vị 一nhất 切thiết 有hữu 方phương 分phần/phân 色sắc 與dữ 極cực 微vi 處xứ 互hỗ 不bất 相tương 離ly 。
何hà 等đẳng 和hòa 合hợp 相tương 應ứng 。 謂vị 極cực 微vi 已dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 有hữu 方phương 分phần/phân 色sắc 更cánh 互hỗ 和hòa 合hợp 。
何hà 等đẳng 聚tụ 集tập 相tương 應ứng 。 謂vị 方phương 分phần/phân 聚tụ 色sắc 展triển 轉chuyển 集tập 會hội 。
何hà 等đẳng 俱câu 有hữu 相tương 應ứng 。 謂vị 一nhất 身thân 中trung 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 俱câu 時thời 流lưu 轉chuyển 同đồng 生sanh 住trụ 滅diệt 。
何hà 等đẳng 作tác 事sự 相tướng 應ưng 。 謂vị 於ư 一nhất 所sở 作tác 事sự 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 攝nhiếp 。 如như 二nhị 苾Bật 芻Sô 隨tùy 一nhất 所sở 作tác 更cánh 互hỗ 相tương 應ưng 。
何hà 等đẳng 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 心tâm 心tâm 所sở 。 於ư 一nhất 所sở 緣duyên 展triển 轉chuyển 同đồng 行hành 。 此thử 同đồng 行hành 相tương 應ứng 復phục 有hữu 多đa 義nghĩa 。 謂vị 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 非phi 己kỷ 性tánh 。 不bất 相tương 違vi 相tương 應ứng 非phi 相tướng 違vi 。 同đồng 時thời 相tương 應ứng 非phi 異dị 時thời 。 同đồng 分phần/phân 界giới 地địa 相tương 應ứng 非phi 異dị 分phần/phân 界giới 地địa 。
復phục 有hữu 一nhất 切thiết 。 遍biến 行hành 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 受thọ 想tưởng 思tư 觸xúc 作tác 意ý 識thức 。
復phục 有hữu 染nhiễm 污ô 遍biến 行hành 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 於ư 染nhiễm 污ô 意ý 四tứ 種chủng 煩phiền 惱não 。
復phục 有hữu 非phi 一nhất 切thiết 時thời 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 依y 止chỉ 心tâm 。 或hoặc 時thời 起khởi 信tín 等đẳng 善thiện 法Pháp 。 或hoặc 時thời 起khởi 貪tham 等đẳng 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 法pháp 。
復phục 有hữu 分phần/phân 位vị 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 與dữ 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 。 與dữ 苦khổ 受thọ 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 諸chư 相tướng 應ưng 法pháp 。
復phục 有hữu 無vô 間gian 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 在tại 有hữu 心tâm 位vị 。
復phục 有hữu 有hữu 間gian 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 無vô 心tâm 定định 所sở 間gian 。
復phục 有hữu 外ngoại 門môn 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 多đa 分phần 欲dục 界giới 繫hệ 心tâm 心tâm 所sở 。
復phục 有hữu 內nội 門môn 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 諸chư 定định 地địa 所sở 有hữu 心tâm 心tâm 所sở 。
復phục 有hữu 曾tằng 習tập 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 所sở 有hữu 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 有hữu 學học 者giả 一nhất 分phần/phân 心tâm 心tâm 所sở 。
復phục 有hữu 未vị 曾tằng 習tập 同đồng 行hành 相tương 應ứng 。 謂vị 出xuất 世thế 間gian 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 及cập 初sơ 後hậu 時thời 出xuất 世thế 後hậu 所sở 得đắc 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 。 於ư 相tương 應ứng 善thiện 巧xảo 得đắc 何hà 勝thắng 利lợi 。 能năng 善thiện 了liễu 悟ngộ 唯duy 依y 止chỉ 心tâm 。 有hữu 受thọ 想tưởng 等đẳng 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 法pháp 相tướng 應ưng 。 不bất 相tương 應ứng 義nghĩa 。 由do 此thử 了liễu 悟ngộ 。 即tức 能năng 捨xả 離ly 計kế 我ngã 能năng 受thọ 能năng 想tưởng 能năng 思tư 能năng 念niệm 染nhiễm 淨tịnh 執chấp 著trước 。 又hựu 能năng 善thiện 巧xảo 速tốc 入nhập 無vô 我ngã 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 本Bổn 事Sự 分Phần/phân 中Trung 成Thành 就Tựu 品Phẩm 第đệ 四tứ
☸ Phẩm 4:
云vân 何hà 成thành 就tựu 。 謂vị 成thành 就tựu 相tương/tướng 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 此thử 差sai 別biệt 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。
何hà 等đẳng 種chủng 子tử 成thành 就tựu 。 謂vị 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 。 欲dục 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 欲dục 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 欲dục 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 無vô 色sắc 界giới 繫hệ 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 及cập 生sanh 得đắc 善thiện 。 若nhược 已dĩ 得đắc 三tam 界giới 對đối 治trị 道đạo 。 隨tùy 如như 是thị 如như 是thị 。 品phẩm 類loại 對đối 治trị 已dĩ 生sanh 。 如như 此thử 如như 此thử 品phẩm 類loại 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 得đắc 不bất 成thành 就tựu 。 隨tùy 如như 是thị 如như 是thị 。 品phẩm 類loại 對đối 治trị 未vị 生sanh 。 如như 此thử 如như 此thử 品phẩm 類loại 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。
何hà 等đẳng 自tự 在tại 成thành 就tựu 。 謂vị 諸chư 加gia 行hành 善thiện 法Pháp 。 若nhược 世thế 出xuất 世thế 。 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 三tam 摩ma 地địa 三Tam 摩Ma 鉢Bát 底Để 等đẳng 。 功công 德đức 及cập 一nhất 分phần/phân 無vô 記ký 法pháp 。 由do 自tự 在tại 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。
何hà 等đẳng 現hiện 行hành 成thành 就tựu 。 謂vị 諸chư 蘊uẩn 界giới 處xứ 法pháp 。 隨tùy 所sở 現hiện 前tiền 若nhược 善thiện 若nhược 不bất 善thiện 若nhược 無vô 記ký 。 彼bỉ 由do 現hiện 行hành 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 善thiện 者giả 。 所sở 有hữu 善thiện 法Pháp 。 由do 種chủng 子tử 成thành 就tựu 故cố 成thành 就tựu 。 亦diệc 名danh 不bất 成thành 就tựu 。 若nhược 非phi 涅Niết 槃Bàn 法Pháp 。 一nhất 闡xiển 底để 迦ca 。 究cứu 竟cánh 成thành 就tựu 。 雜tạp 染nhiễm 諸chư 法pháp 。 由do 闕khuyết 解giải 脫thoát 因nhân 亦diệc 名danh 阿a 顛điên 底để 迦ca 。 以dĩ 彼bỉ 解giải 脫thoát 得đắc 因nhân 必tất 竟cánh 不bất 成thành 就tựu 故cố 。
於ư 成thành 就tựu 善thiện 巧xảo 得đắc 何hà 勝thắng 利lợi 。 能năng 善thiện 了liễu 知tri 。 諸chư 法pháp 增tăng 減giảm 。 知tri 增tăng 減giảm 故cố 於ư 世thế 興hưng 衰suy 離ly 決quyết 定định 想tưởng 。 乃nãi 至chí 能năng 斷đoạn 若nhược 愛ái 若nhược 恚khuể 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 決Quyết 擇Trạch 分Phần/phân 中Trung 諦Đế 品Phẩm 第đệ 一nhất 之chi 一nhất
☸ Phẩm 1:
云vân 何hà 決quyết 擇trạch 。 略lược 說thuyết 決quyết 擇trạch 有hữu 四tứ 種chủng 。 謂vị 諦đế 決quyết 擇trạch 法pháp 決quyết 擇trạch 得đắc 決quyết 擇trạch 。 論luận 議nghị 決quyết 擇trạch 。
云vân 何hà 諦đế 決quyết 擇trạch 。 謂vị 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 諦Đế 集Tập 諦Đế 滅Diệt 諦Đế 道Đạo 諦Đế 。 云vân 何hà 苦Khổ 諦Đế 。 謂vị 有hữu 情tình 生sanh 及cập 生sanh 所sở 依y 處xứ 。
何hà 等đẳng 有hữu 情tình 。 生sanh 即tức 有hữu 情tình 世thế 間gian 。 謂vị 諸chư 有hữu 情tình 。 生sanh 在tại 那na 落lạc 迦ca 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 人nhân 天thiên 趣thú 中trung 。 人nhân 謂vị 東đông 毘tỳ 提đề 訶ha 。 西tây 瞿cù 陀đà 尼ni 。 南Nam 贍Thiệm 部Bộ 洲Châu 。 北Bắc 俱Câu 盧Lô 洲Châu 。 天thiên 謂vị 四Tứ 大Đại 王Vương 眾chúng 。 天thiên 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 夜dạ 摩ma 天thiên 覩Đổ 史Sử 多Đa 天Thiên 。 樂Lạc 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 梵Phạm 眾chúng 天thiên 梵Phạm 輔phụ 天thiên 大đại 梵Phạm 天Thiên 。 少thiểu 光quang 天thiên 無Vô 量Lượng 光Quang 天Thiên 。 極Cực 光Quang 淨Tịnh 天Thiên 。 少thiểu 淨tịnh 天thiên 無Vô 量Lượng 淨Tịnh 天Thiên 遍biến 淨tịnh 天thiên 。 無vô 雲vân 天thiên 福phước 生sanh 天thiên 廣quảng 果quả 天thiên 。 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 。 無vô 煩phiền 天thiên 無vô 熱nhiệt 天thiên 善thiện 現hiện 天thiên 善thiện 見kiến 天thiên 。 色Sắc 究Cứu 竟Cánh 天Thiên 。 無vô 邊biên 空không 處xứ 天thiên 無Vô 邊Biên 識Thức 處Xứ 天Thiên 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 天Thiên 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 天Thiên 。 何hà 等đẳng 生sanh 所sở 依y 處xứ 即tức 器khí 世thế 間gian 。 謂vị 水thủy 輪luân 依y 風phong 輪luân 。 地địa 輪luân 依y 水thủy 輪luân 。 依y 此thử 地địa 輪luân 有hữu 蘇Tô 迷Mê 盧Lô 山Sơn 。 七thất 金kim 山sơn 四tứ 大đại 洲châu 八bát 小tiểu 洲châu 內nội 海hải 外ngoại 海hải 。 蘇Tô 迷Mê 盧Lô 山Sơn 。 四tứ 外ngoại 層tằng 級cấp 四Tứ 大Đại 王Vương 眾chúng 天thiên 。 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 外ngoại 輪luân 圍vi 山sơn 虛hư 空không 宮cung 殿điện 。 若nhược 夜dạ 摩ma 天thiên 覩Đổ 史Sử 多Đa 天Thiên 。 化hóa 樂nhạo/nhạc/lạc 天thiên 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 及cập 色sắc 界giới 天thiên 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 諸chư 阿a 素tố 洛lạc 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 及cập 諸chư 那na 落lạc 迦ca 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 謂vị 熱nhiệt 那na 落lạc 迦ca 。 寒hàn 那na 落lạc 迦ca 。 孤cô 獨độc 那na 落lạc 迦ca 。 及cập 一nhất 分phần/phân 傍bàng 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 所sở 居cư 處xứ 別biệt 。 乃nãi 至chí 一nhất 日nhật 。 一nhất 月nguyệt 周chu 遍biến 流lưu 光quang 所sở 照chiếu 方phương 處xứ 名danh 一nhất 世thế 界giới 。 如như 是thị 千thiên 世thế 界giới 。 中trung 有hữu 千thiên 日nhật 千thiên 月nguyệt 。 千thiên 蘇tô 迷mê 盧lô 。 山sơn 王vương 千thiên 四tứ 大đại 洲châu 千thiên 四Tứ 大Đại 王Vương 眾chúng 。 天thiên 千thiên 三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên 。 千thiên 夜Dạ 摩Ma 天Thiên 。 千thiên 覩Đổ 史Sử 多Đa 天Thiên 。 千thiên 樂Lạc 變Biến 化Hóa 天Thiên 。 千thiên 他Tha 化Hóa 自Tự 在Tại 天Thiên 。 千thiên 梵Phạm 世Thế 天Thiên 。 如như 是thị 總tổng 名danh 小tiểu 千thiên 世thế 界giới 。 千thiên 小tiểu 千thiên 界giới 。 總tổng 名danh 第đệ 二nhị 中trung 千thiên 世thế 界giới 。 千thiên 中trung 千thiên 界giới 。 總tổng 名danh 第đệ 三tam 。 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 總tổng 有hữu 大Đại 輪Luân 圍Vi 山Sơn 。 周chu 匝táp 圍vi 繞nhiễu 。 又hựu 此thử 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 同đồng 壞hoại 同đồng 成thành 。 譬thí 如như 天thiên 雨vũ 。 滴tích 如như 車xa 軸trục 。 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 從tùng 空không 下hạ 注chú 。 如như 是thị 東đông 方phương 。 無vô 間gian 無vô 斷đoạn 。 無vô 量lượng 世thế 界giới 。 或hoặc 有hữu 將tương 壞hoại 。 或hoặc 有hữu 將tương 成thành 。 或hoặc 有hữu 正chánh 壞hoại 或hoặc 壞hoại 已dĩ 住trụ 。 或hoặc 有hữu 正chánh 成thành 。 或hoặc 成thành 已dĩ 住trụ 。 如như 於ư 東đông 方phương 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 。 十thập 方phương 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 有hữu 情tình 世thế 間gian 若nhược 器khí 世thế 間gian 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 力lực 所sở 生sanh 故cố 。 業nghiệp 煩phiền 惱não 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 故cố 。 總tổng 名danh 苦Khổ 諦Đế 。
復phục 有hữu 清thanh 淨tịnh 世thế 界giới 。 非phi 苦Khổ 諦Đế 攝nhiếp 。 非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 力lực 所sở 生sanh 故cố 。 非phi 業nghiệp 煩phiền 惱não 增tăng 上thượng 所sở 起khởi 故cố 。 然nhiên 由do 大đại 願nguyện 清thanh 淨tịnh 。 善thiện 根căn 增tăng 上thượng 所sở 引dẫn 。 此thử 所sở 生sanh 處xứ 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 。 唯duy 佛Phật 所sở 覺giác 。 尚thượng 非phi 得đắc 靜tĩnh 慮lự 者giả 靜tĩnh 慮lự 境cảnh 界giới 。 況huống 尋tầm 思tư 者giả 。
復phục 次thứ 苦khổ 相tương/tướng 差sai 別biệt 有hữu 八bát 。 謂vị 生sanh 苦khổ 老lão 苦khổ 。 病bệnh 苦khổ 死tử 苦khổ 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 。 生sanh 何hà 因nhân 苦khổ 。 眾chúng 苦khổ 所sở 逼bức 故cố 。 餘dư 苦khổ 所sở 依y 故cố 。 老lão 何hà 因nhân 苦khổ 。
時thời 分phần/phân 變biến 壞hoại 苦khổ 故cố 。 病bệnh 何hà 因nhân 苦khổ 。 大đại 種chủng 變biến 異dị 苦khổ 故cố 。 死tử 何hà 因nhân 苦khổ 。 受thọ 命mạng 變biến 壞hoại 苦khổ 故cố 。 怨oán 憎tăng 會hội 何hà 因nhân 苦khổ 。 合hợp 會hội 生sanh 苦khổ 故cố 。 愛ái 別biệt 離ly 何hà 因nhân 苦khổ 。 別biệt 離ly 生sanh 苦khổ 故cố 。 求cầu 不bất 得đắc 何hà 因nhân 苦khổ 。 所sở 悕hy 不bất 果quả 生sanh 苦khổ 故cố 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 。 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 何hà 因nhân 苦khổ 。 麁thô 重trọng 苦khổ 故cố 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 略lược 攝nhiếp 為vi 六lục 。 謂vị 逼bức 迫bách 苦khổ 轉chuyển 變biến 苦khổ 合hợp 會hội 苦khổ 別biệt 離ly 苦khổ 所sở 悕hy 不bất 果quả 苦khổ 麁thô 重trọng 苦khổ 。 如như 是thị 六lục 種chủng 。 廣quảng 開khai 為vi 八bát 。 若nhược 六lục 若nhược 八bát 。 平bình 等đẳng 平bình 等đẳng 。 如như 說thuyết 三tam 苦khổ 。 此thử 中trung 八bát 苦khổ 。 為vi 三tam 攝nhiếp 八bát 八bát 攝nhiếp 三tam 耶da 。 展triển 轉chuyển 相tương/tướng 攝nhiếp 。 所sở 謂vị 生sanh 苦khổ 老lão 苦khổ 。 病bệnh 苦khổ 死tử 苦khổ 。 怨oán 憎tăng 會hội 苦khổ 。 能năng 顯hiển 苦khổ 苦khổ 。 愛ái 別biệt 離ly 苦khổ 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 能năng 顯hiển 壞hoại 苦khổ 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 。 能năng 顯hiển 行hành 苦khổ 。 如như 說thuyết 二nhị 苦khổ 。 謂vị 世thế 俗tục 諦đế 苦khổ 。 勝thắng 義nghĩa 諦đế 苦khổ 。 何hà 者giả 世thế 俗tục 諦đế 苦khổ 。 何hà 者giả 勝thắng 義nghĩa 諦đế 苦khổ 。 謂vị 生sanh 苦khổ 乃nãi 至chí 。 求cầu 不bất 得đắc 苦khổ 。 是thị 世thế 俗tục 諦đế 苦khổ 。 略lược 攝nhiếp 一nhất 切thiết 五ngũ 取thủ 蘊uẩn 苦khổ 。 是thị 勝thắng 義nghĩa 諦đế 苦khổ 。
云vân 何hà 苦Khổ 諦Đế 共cộng 相tương 。 謂vị 無vô 常thường 相tương/tướng 苦khổ 相tương/tướng 空không 相tướng 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 無vô 常thường 相tương/tướng 。 略lược 有hữu 十thập 二nhị 。 謂vị 非phi 有hữu 相tương/tướng 壞hoại 滅diệt 相tương/tướng 變biến 異dị 相tướng 別biệt 離ly 相tương/tướng 現hiện 前tiền 相tương/tướng 法pháp 爾nhĩ 相tương/tướng 剎sát 那na 相tương/tướng 相tương 續tục 相tương/tướng 病bệnh 等đẳng 相tương/tướng 種chủng 種chủng 心tâm 行hành 。 轉chuyển 相tương/tướng 資tư 產sản 興hưng 衰suy 相tương/tướng 器khí 世thế 成thành 壞hoại 相tương/tướng 。 何hà 等đẳng 非phi 有hữu 相tương/tướng 。 謂vị 蘊uẩn 界giới 處xử 於ư 一nhất 切thiết 。 時thời 我ngã 我ngã 所sở 性tánh 。 常thường 非phi 有hữu 故cố 。
何hà 等đẳng 壞hoại 滅diệt 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 行hành 生sanh 已dĩ 即tức 滅diệt 。 暫tạm 有hữu 還hoàn 無vô 故cố 。 何hà 等đẳng 變biến 異dị 相tướng 。 謂vị 諸chư 行hành 異dị 生sanh 由do 不bất 相tương 似tự 相tương 續tục 轉chuyển 故cố 。
何hà 等đẳng 別biệt 離ly 相tương/tướng 。 謂vị 於ư 諸chư 行hành 失thất 增tăng 上thượng 力lực 。 或hoặc 他tha 所sở 攝nhiếp 。 執chấp 為vì 己kỷ 有hữu 。 何hà 等đẳng 現hiện 前tiền 相tương/tướng 。 謂vị 正chánh 處xứ 無vô 常thường 由do 因nhân 隨tùy 逐trục 今kim 受thọ 無vô 常thường 故cố 。
何hà 等đẳng 法pháp 爾nhĩ 相tương/tướng 。 謂vị 當đương 來lai 無vô 常thường 由do 因nhân 隨tùy 逐trục 定định 當đương 受thọ 故cố 。
何hà 等đẳng 剎sát 那na 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 行hành 剎sát 那na 。 後hậu 必tất 不bất 住trụ 故cố 。 何hà 等đẳng 相tương 續tục 相tương/tướng 。 謂vị 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 諸chư 行hành 生sanh 滅diệt 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 故cố 。
何hà 等đẳng 病bệnh 等đẳng 相tương/tướng 。 謂vị 四tứ 大đại 時thời 分phần/phân 受thọ 命mạng 變biến 異dị 故cố 。 何hà 等đẳng 種chủng 種chủng 心tâm 行hành 轉chuyển 相tương/tướng 。 謂vị 於ư 一nhất 時thời 起khởi 有hữu 貪tham 心tâm 。 或hoặc 於ư 一nhất 時thời 。 起khởi 離ly 貪tham 心tâm 。 如như 是thị 有hữu 瞋sân 離ly 瞋sân 。 有hữu 癡si 離ly 癡si 。 若nhược 合hợp 若nhược 散tán 。 若nhược 下hạ 若nhược 舉cử 。 若nhược 掉trạo 離ly 掉trạo 。 若nhược 不bất 寂tịch 靜tĩnh 若nhược 寂tịch 靜tĩnh 。 若nhược 定định 不bất 定định 。 如như 是thị 等đẳng 心tâm 。 行hành 流lưu 轉chuyển 故cố 。
何hà 等đẳng 資tư 產sản 興hưng 衰suy 相tương/tướng 。 謂vị 諸chư 興hưng 善thiện 終chung 歸quy 衰suy 變biến 故cố 。 何hà 等đẳng 器khí 世thế 成thành 壞hoại 相tương/tướng 。 謂vị 火hỏa 水thủy 風phong 三tam 種chủng 成thành 壞hoại 有hữu 三tam 災tai 。 頂đảnh 謂vị 第đệ 二nhị 第đệ 三tam 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 外ngoại 宮cung 殿điện 等đẳng 。 雖tuy 無vô 外ngoại 災tai 成thành 壞hoại 。 然nhiên 彼bỉ 諸chư 天thiên 與dữ 宮cung 殿điện 等đẳng 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 說thuyết 有hữu 成thành 壞hoại 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 中trung 劫kiếp 。 所sở 謂vị 饑cơ 饉cận 疫dịch 病bệnh 刀đao 兵binh 。 此thử 小tiểu 三tam 災tai 劫kiếp 究cứu 竟cánh 位vị 方phương 乃nãi 出xuất 現hiện 。 謂vị 世thế 界giới 成thành 已dĩ 。 一nhất 中trung 劫kiếp 初sơ 唯duy 減giảm 。 一nhất 中trung 劫kiếp 後hậu 唯duy 增tăng 。 十thập 八bát 中trung 劫kiếp 。 亦diệc 增tăng 亦diệc 減giảm 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 正chánh 壞hoại 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 壞hoại 已dĩ 住trụ 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 正chánh 成thành 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 世thế 界giới 成thành 已dĩ 住trụ 。 合hợp 此thử 八bát 十thập 中trung 劫kiếp 。 為vi 一nhất 大đại 劫kiếp 。 由do 此thử 劫kiếp 數số 顯hiển 色sắc 無vô 色sắc 界giới 。 諸chư 天thiên 壽thọ 量lượng 。 如như 說thuyết 以dĩ 壽thọ 盡tận 故cố 福phước 盡tận 故cố 業nghiệp 盡tận 故cố 。 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 從tùng 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 沒một 。 云vân 何hà 壽thọ 盡tận 。 謂vị 時thời 死tử 。 云vân 何hà 福phước 盡tận 。 謂vị 非phi 時thời 死tử 即tức 非phi 福phước 死tử 。 以dĩ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 貪tham 著trước 定định 味vị 。 福phước 力lực 減giảm 盡tận 。 因nhân 此thử 命mạng 終chung 。 云vân 何hà 業nghiệp 盡tận 。 謂vị 順thuận 生sanh 受thọ 業nghiệp 順thuận 後hậu 受thọ 業nghiệp 俱câu 盡tận 故cố 死tử 。
何hà 等đẳng 苦khổ 相tương/tướng 。 謂vị 或hoặc 三tam 苦khổ 或hoặc 八bát 苦khổ 或hoặc 六lục 苦khổ 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 是thị 名danh 苦khổ 相tương/tướng 。 何hà 故cố 經kinh 說thuyết 若nhược 無vô 常thường 者giả 。 即tức 是thị 苦khổ 耶da 。 由do 二nhị 分phần 無vô 常thường 為vi 緣duyên 苦khổ 相tương/tướng 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 謂vị 生sanh 分phần/phân 無vô 常thường 為vi 緣duyên 。 苦khổ 苦khổ 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 滅diệt 分phần/phân 無vô 常thường 為vi 緣duyên 。 壞hoại 苦khổ 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 俱câu 分phần/phân 無vô 常thường 為vi 緣duyên 。 行hành 苦khổ 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 薄bạc 伽già 梵Phạm 說thuyết 。 諸chư 行hành 無vô 常thường 。 諸chư 行hành 變biến 壞hoại 。 又hựu 依y 此thử 義nghĩa 言ngôn 。 諸chư 所sở 有hữu 受thọ 我ngã 說thuyết 皆giai 苦khổ 。 又hựu 於ư 生sanh 滅diệt 二nhị 法pháp 所sở 隨tùy 諸chư 行hành 中trung 。 有hữu 生sanh 等đẳng 八bát 苦khổ 。 性tánh 可khả 了liễu 知tri 故cố 。 佛Phật 說thuyết 言ngôn 。 若nhược 無vô 常thường 者giả 即tức 是thị 苦khổ 。 又hựu 於ư 無vô 常thường 諸chư 行hành 中trung 。 有hữu 生sanh 等đẳng 苦khổ 可khả 了liễu 知tri 者giả 。 如Như 來Lai 依y 此thử 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 由do 無vô 常thường 故cố 苦khổ 非phi 一nhất 切thiết 行hành 。
何hà 等đẳng 空không 相tướng 。 謂vị 若nhược 於ư 是thị 處xứ 此thử 非phi 有hữu 。 由do 此thử 理lý 正chánh 觀quán 為vi 空không 。 若nhược 於ư 是thị 處xứ 餘dư 是thị 有hữu 。 由do 此thử 理lý 如như 實thật 知tri 有hữu 。 是thị 名danh 善thiện 入nhập 空không 性tánh 。 如như 實thật 知tri 者giả 。 不bất 顛điên 倒đảo 義nghĩa 。 於ư 何hà 處xứ 誰thùy 非phi 有hữu 於ư 蘊uẩn 界giới 處xứ 。 常thường 恆hằng 凝ngưng 住trụ 。 不bất 變biến 壞hoại 法pháp 我ngã 我ngã 所sở 等đẳng 非phi 有hữu 。 由do 此thử 理lý 彼bỉ 皆giai 是thị 空không 。 於ư 何hà 處xứ 誰thùy 餘dư 有hữu 。 即tức 此thử 處xứ 無vô 我ngã 性tánh 。 此thử 我ngã 無vô 性tánh 無vô 我ngã 有hữu 性tánh 。 是thị 謂vị 空không 性tánh 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 有hữu 如như 實thật 知tri 有hữu 。 無vô 如như 實thật 知tri 無vô 。
復phục 有hữu 三tam 種chủng 空không 性tánh 。 謂vị 自tự 性tánh 空không 性tánh 。 如như 性tánh 空không 性tánh 。 真chân 性tánh 空không 性tánh 。 初sơ 依y 遍biến 計kế 所sở 執chấp 自tự 性tánh 觀quán 。 第đệ 二nhị 依y 依y 他tha 起khởi 自tự 性tánh 。 觀quán 第đệ 三tam 依y 圓viên 成thành 實thật 自tự 性tánh 觀quán 。
何hà 等đẳng 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 謂vị 如như 我ngã 論luận 者giả 所sở 立lập 我ngã 相tương/tướng 蘊uẩn 界giới 處xứ 非phi 此thử 相tương/tướng 。 由do 蘊uẩn 界giới 處xứ 我ngã 相tương/tướng 無vô 故cố 。 名danh 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 故cố 薄bạc 伽già 梵Phạm 。 密mật 意ý 說thuyết 言ngôn 。 一nhất 切thiết 法pháp 皆giai 無vô 我ngã 。 如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 此thử 一nhất 切thiết 非phi 我ngã 所sở 。 此thử 非phi 我ngã 處xứ 此thử 非phi 我ngã 我ngã 。 於ư 如như 是thị 義nghĩa 。 應ưng 以dĩ 正chánh 慧tuệ 。 如như 實thật 觀quán 察sát 。 此thử 言ngôn 何hà 義nghĩa 。 謂vị 於ư 外ngoại 事sự 密mật 意ý 說thuyết 此thử 一nhất 切thiết 非phi 我ngã 所sở 。 於ư 內nội 事sự 密mật 意ý 說thuyết 此thử 非phi 我ngã 處xứ 此thử 非phi 我ngã 我ngã 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 以dĩ 於ư 外ngoại 事sự 唯duy 計kế 我ngã 所sở 相tương/tướng 。 是thị 故cố 但đãn 遣khiển 我ngã 所sở 。 於ư 內nội 事sự 通thông 計kế 我ngã 我ngã 所sở 相tương/tướng 。 是thị 故cố 雙song 遣khiển 我ngã 我ngã 所sở 。
前tiền 說thuyết 無vô 常thường 皆giai 剎sát 那na 相tương/tướng 。 此thử 云vân 何hà 知tri 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 是thị 剎sát 那na 相tương/tướng 。 當đương 知tri 色sắc 等đẳng 亦diệc 剎sát 那na 相tương/tướng 。 由do 心tâm 執chấp 受thọ 故cố 。 等đẳng 心tâm 安an 危nguy 故cố 。 隨tùy 心tâm 轉chuyển 變biến 故cố 。 是thị 心tâm 所sở 依y 故cố 。 心tâm 增tăng 上thượng 生sanh 故cố 。 心tâm 自tự 在tại 轉chuyển 故cố 。 又hựu 於ư 最tối 後hậu 位vị 變biến 壞hoại 可khả 得đắc 故cố 。 生sanh 已dĩ 不bất 待đãi 緣duyên 自tự 然nhiên 滅diệt 壞hoại 故cố 當đương 觀quán 色sắc 等đẳng 亦diệc 念niệm 念niệm 滅diệt 。
如như 世Thế 尊Tôn 說thuyết 。 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 彼bỉ 一nhất 切thiết 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 若nhược 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 此thử 依y 何hà 意ý 說thuyết 。 依y 容dung 有hữu 意ý 。 說thuyết 同đồng 在tại 一nhất 處xứ 。 依y 此thử 而nhi 有hữu 是thị 造tạo 義nghĩa 。 若nhược 於ư 此thử 聚tụ 此thử 大đại 種chủng 可khả 得đắc 。 當đương 知tri 此thử 聚tụ 唯duy 有hữu 此thử 大đại 種chủng 非phi 餘dư 。 或hoặc 有hữu 聚tụ 唯duy 一nhất 大đại 種chủng 。 或hoặc 有hữu 二nhị 大đại 種chủng 。 或hoặc 有hữu 乃nãi 至chí 一nhất 切thiết 大đại 種chủng 。 所sở 造tạo 色sắc 亦diệc 爾nhĩ 。 若nhược 於ư 此thử 聚tụ 此thử 所sở 造tạo 色sắc 可khả 得đắc 。 當đương 知tri 此thử 聚tụ 唯duy 此thử 非phi 餘dư 。 或hoặc 有hữu 聚tụ 唯duy 一nhất 所sở 造tạo 色sắc 。 或hoặc 二nhị 所sở 造tạo 色sắc 。 或hoặc 有hữu 乃nãi 至chí 多đa 所sở 造tạo 色sắc 。 隨tùy 其kỳ 所sở 應ứng 。
又hựu 說thuyết 麁thô 聚tụ 色sắc 極cực 微vi 集tập 所sở 成thành 者giả 。 當đương 知tri 此thử 中trung 。 極cực 微vi 無vô 體thể 。 但đãn 由do 覺giác 慧tuệ 漸tiệm 漸tiệm 分phân 析tích 細tế 分phần/phân 損tổn 減giảm 。 乃nãi 至chí 可khả 析tích 邊biên 際tế 。 即tức 約ước 此thử 際tế 建kiến 立lập 極cực 微vi 。 為vi 遣khiển 一nhất 合hợp 想tưởng 故cố 。 又hựu 為vi 悟ngộ 入nhập 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 非phi 真chân 實thật 故cố 。
復phục 次thứ 苦khổ 法pháp 略lược 有hữu 八bát 種chủng 差sai 別biệt 。 謂vị 有hữu 廣quảng 大đại 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 寂tịch 靜tĩnh 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 中trung 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 微vi 薄bạc 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 極cực 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 有hữu 非phi 苦khổ 似tự 苦khổ 住trụ 大đại 寂tịch 靜tĩnh 。 云vân 何hà 廣quảng 大đại 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 未vị 曾tằng 積tích 集tập 諸chư 善thiện 根căn 者giả 。 云vân 何hà 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 即tức 此thử 已dĩ 生sanh 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 根căn 者giả 。 云vân 何hà 寂tịch 靜tĩnh 。 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 即tức 此thử 為vi 世thế 間gian 。 道đạo 離ly 欲dục 已dĩ 種chúng 善thiện 根căn 者giả 。 云vân 何hà 中trung 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 生sanh 色sắc 界giới 遠viễn 離ly 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 云vân 何hà 微vi 薄bạc 不bất 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 遠viễn 離ly 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 者giả 。 云vân 何hà 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 諸chư 有hữu 學học 。 云vân 何hà 極cực 微vi 薄bạc 寂tịch 靜tĩnh 苦khổ 。 謂vị 諸chư 無Vô 學Học 命mạng 根căn 住trụ 緣duyên 六lục 處xứ 。 云vân 何hà 非phi 苦khổ 似tự 苦khổ 住trụ 大đại 寂tịch 靜tĩnh 。 謂vị 已dĩ 得đắc 究cứu 竟cánh 菩Bồ 薩Tát 。 摩Ma 訶Ha 薩Tát 等đẳng 。 乘thừa 大đại 悲bi 願nguyện 力lực 。 故cố 生sanh 諸chư 有hữu 中trung 。
復phục 次thứ 前tiền 說thuyết 死tử 苦khổ 。 死tử 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 或hoặc 善thiện 心tâm 死tử 。 或hoặc 不bất 善thiện 心tâm 死tử 。 或hoặc 無vô 記ký 心tâm 死tử 。 善thiện 心tâm 死tử 者giả 。 謂vị 於ư 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 或hoặc 由do 自tự 善thiện 根căn 力lực 所sở 持trì 故cố 。 或hoặc 由do 他tha 所sở 引dẫn 攝nhiếp 故cố 。 發phát 起khởi 善thiện 心tâm 趣thú 命mạng 終chung 位vị 。 不bất 善thiện 心tâm 死tử 者giả 。 謂vị 亦diệc 於ư 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 或hoặc 由do 自tự 不bất 善thiện 根căn 。 力lực 所sở 持trì 故cố 。 或hoặc 由do 他tha 所sở 引dẫn 攝nhiếp 故cố 。 起khởi 不bất 善thiện 心tâm 趣thú 命mạng 終chung 位vị 。 無vô 記ký 心tâm 死tử 者giả 。 謂vị 若nhược 於ư 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 若nhược 於ư 不bất 明minh 利lợi 心tâm 現hiện 行hành 位vị 。 或hoặc 由do 闕khuyết 二nhị 緣duyên 故cố 。 或hoặc 由do 加gia 行hành 無vô 功công 能năng 故cố 。 起khởi 無vô 記ký 心tâm 趣thú 命mạng 終chung 位vị 。
修tu 淨tịnh 行hạnh 者giả 。 臨lâm 命mạng 終chung 位vị 。 於ư 身thân 下hạ 分phần/phân 先tiên 起khởi 冷lãnh 觸xúc 。 不bất 淨tịnh 行hạnh 者giả 臨lâm 命mạng 終chung 位vị 。 於ư 身thân 上thượng 分phần/phân 先tiên 起khởi 冷lãnh 觸xúc 。 不bất 淨tịnh 行hạnh 者giả 中trung 有hữu 生sanh 時thời 。 其kỳ 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 如như 黑hắc 羊dương 羔cao 光quang 。 或hoặc 如như 陰ấm 暗ám 夜dạ 分phân 。 修tu 淨tịnh 行hạnh 者giả 。 中trung 有hữu 生sanh 時thời 。 其kỳ 相tương/tướng 顯hiển 現hiện 如như 白bạch 練luyện 光quang 。 或hoặc 如như 晴tình 夜dạ 分phân 。
又hựu 此thử 中trung 有hữu 在tại 欲dục 色sắc 界giới 正chánh 受thọ 生sanh 位vị 。 亦diệc 從tùng 無vô 色sắc 界giới 命mạng 終chung 後hậu 位vị 。 亦diệc 名danh 意ý 生sanh 健kiện 達đạt 縛phược 等đẳng 。 極cực 住trụ 七thất 日nhật 或hoặc 中trung 夭yểu 。 或hoặc 時thời 移di 轉chuyển 。
住trụ 中trung 有hữu 中trung 。 亦diệc 能năng 集tập 諸chư 業nghiệp 。 先tiên 串xuyến 習tập 力lực 所sở 引dẫn 善thiện 等đẳng 。 思tư 現hiện 行hành 故cố 。 又hựu 能năng 覩đổ 見kiến 同đồng 類loại 有hữu 情tình 。 又hựu 中trung 有hữu 形hình 似tự 當đương 生sanh 處xứ 。 又hựu 此thử 中trung 有hữu 所sở 趣thú 無vô 礙ngại 。 如như 具cụ 神thần 通thông 往vãng 來lai 迅tấn 速tốc 。 仍nhưng 於ư 生sanh 處xứ 有hữu 所sở 拘câu 礙ngại 。 又hựu 此thử 中trung 有hữu 於ư 所sở 生sanh 處xứ 。 如như 秤xứng 兩lưỡng 頭đầu 低đê 昂ngang 道Đạo 理lý 。 終chung 沒một 結kết 生sanh 時thời 分phần/phân 亦diệc 爾nhĩ 。 住trụ 中trung 有hữu 中trung 於ư 所sở 生sanh 處xứ 發phát 起khởi 貪tham 愛ái 。 亦diệc 用dụng 餘dư 煩phiền 惱não 為vi 緣duyên 助trợ 。 此thử 中trung 有hữu 身thân 與dữ 貪tham 俱câu 滅diệt 。 羯yết 邏la 藍lam 身thân 。 與dữ 識thức 俱câu 生sanh 。 此thử 唯duy 是thị 異dị 熟thục 。 自tự 此thử 已dĩ 後hậu 。 根căn 漸tiệm 生sanh 長trưởng 。 如như 緣duyên 起khởi 中trung 說thuyết 。 於ư 四tứ 生sanh 類loại 或hoặc 受thọ 卵noãn 生sanh 。 或hoặc 受thọ 胎thai 生sanh 。 或hoặc 受thọ 濕thấp 生sanh 。 或hoặc 受thọ 化hóa 生sanh 。
大Đại 乘Thừa 阿A 毘Tỳ 達Đạt 磨Ma 集Tập 論Luận 卷quyển 第đệ 三tam
Đại Thừa A Tỳ Đạt Ma Tập Luận ♦ Hết quyển 3
❖
Phiên âm: 18/3/2016 ◊ Cập nhật: 18/3/2016