成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 5
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
此thử 染nhiễm 污ô 意ý 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 有hữu 義nghĩa 此thử 俱câu 唯duy 有hữu 喜hỷ 受thọ 。 恆hằng 內nội 執chấp 我ngã 生sanh 喜hỷ 愛ái 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 應ưng 許hứa 喜hỷ 受thọ 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 違vi 聖thánh 言ngôn 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 意ý 四tứ 受thọ 相tương 應ứng 。 謂vị 生sanh 惡ác 趣thú 憂ưu 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 不bất 善thiện 業nghiệp 所sở 引dẫn 果quả 故cố 。 生sanh 人nhân 欲dục 天thiên 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 喜hỷ 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 有hữu 喜hỷ 地địa 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 唯duy 捨xả 地địa 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 無vô 始thỉ 來lai 。 任nhậm 運vận 一nhất 類loại 緣duyên 內nội 執chấp 我ngã 恆hằng 無vô 轉chuyển 易dị 。 與dữ 變biến 異dị 受thọ 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 此thử 末mạt 那na 與dữ 前tiền 藏tạng 識thức 。 義nghĩa 有hữu 異dị 者giả 皆giai 別biệt 說thuyết 之chi 。 若nhược 四tứ 受thọ 俱câu 亦diệc 應ưng 別biệt 說thuyết 。 既ký 不bất 別biệt 說thuyết 定định 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 故cố 此thử 相tương 應ứng 唯duy 有hữu 捨xả 受thọ 。 未vị 轉chuyển 依y 位vị 與dữ 前tiền 所sở 說thuyết 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 唯duy 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 起khởi 。 謂vị 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 各các 五ngũ 善thiện 十thập 一nhất 。 如như 第đệ 八bát 識thức 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 唯duy 捨xả 受thọ 俱câu 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 。 恆hằng 於ư 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 末mạt 那na 心tâm 所sở 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 所sở 攝nhiếp 。 非phi 餘dư 。 此thử 意ý 相tương 應ứng 四tứ 煩phiền 惱não 等đẳng 是thị 染nhiễm 法pháp 故cố 。 障chướng 礙ngại 聖thánh 道Đạo 。 隱ẩn 蔽tế 自tự 心tâm 。 說thuyết 名danh 有hữu 覆phú 。 非phi 善thiện 不bất 善thiện 故cố 名danh 無vô 記ký 。 如như 上thượng 二nhị 界giới 。 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 定định 力lực 攝nhiếp 藏tạng 是thị 無vô 記ký 攝nhiếp 。 此thử 俱câu 染nhiễm 法pháp 所sở 依y 細tế 故cố 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 亦diệc 無vô 記ký 攝nhiếp 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 。 末mạt 那na 心tâm 所sở 何hà 地địa 繫hệ 耶da 。 隨tùy 彼bỉ 所sở 生sanh 彼bỉ 地địa 所sở 繫hệ 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 現hiện 行hành 末mạt 那na 相tương 應ứng 心tâm 所sở 即tức 欲dục 界giới 繫hệ 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 自tự 地địa 藏tạng 識thức 。 執chấp 為vi 內nội 我ngã 非phi 他tha 地địa 故cố 。 若nhược 起khởi 彼bỉ 地địa 異dị 熟thục 藏tạng 識thức 。 現hiện 在tại 前tiền 者giả 名danh 生sanh 彼bỉ 地địa 。 染nhiễm 污ô 末mạt 耶da 緣duyên 彼bỉ 執chấp 我ngã 。 即tức 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 名danh 彼bỉ 所sở 繫hệ 。 或hoặc 為vi 彼bỉ 地địa 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 之chi 所sở 繫hệ 縛phược 。 名danh 彼bỉ 所sở 繫hệ 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 即tức 非phi 所sở 繫hệ 。
此thử 染nhiễm 污ô 意ý 無vô 始thỉ 相tương 續tục 。 何hà 位vị 永vĩnh 斷đoạn 或hoặc 暫tạm 斷đoạn 耶da 。 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 總tổng 顯hiển 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị 。 此thử 位vị 染nhiễm 意ý 種chủng 及cập 現hiện 行hành 俱câu 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 。 故cố 說thuyết 無vô 有hữu 。 學học 位vị 滅diệt 定định 出xuất 世thế 道đạo 中trung 俱câu 暫tạm 伏phục 滅diệt 。 故cố 說thuyết 無vô 有hữu 。 謂vị 染nhiễm 污ô 意ý 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 微vi 細tế 一nhất 類loại 任nhậm 運vận 而nhi 轉chuyển 。 諸chư 有hữu 漏lậu 道đạo 不bất 能năng 伏phục 滅diệt 。 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 有hữu 伏phục 滅diệt 義nghĩa 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 違vi 我ngã 執chấp 故cố 。 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 亦diệc 違vi 此thử 意ý 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 及cập 後hậu 所sở 得đắc 。 俱câu 無vô 漏lậu 故cố 名danh 出xuất 世thế 道đạo 。 滅diệt 定định 既ký 是thị 聖thánh 道Đạo 等đẳng 流lưu 。 極cực 寂tịch 靜tĩnh 故cố 此thử 亦diệc 非phi 有hữu 。 由do 未vị 永vĩnh 斷đoạn 此thử 種chủng 子tử 故cố 。 從tùng 滅diệt 盡tận 定định 聖thánh 道Đạo 起khởi 已dĩ 。 此thử 復phục 現hiện 行hành 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 然nhiên 此thử 染nhiễm 意ý 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 。 是thị 俱câu 生sanh 故cố 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 是thị 染nhiễm 污ô 故cố 非phi 非phi 所sở 斷đoạn 。 極cực 微vi 細tế 故cố 所sở 有hữu 種chủng 子tử 。 與dữ 有hữu 頂đảnh 地địa 下hạ 下hạ 煩phiền 惱não 。 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 勢thế 力lực 等đẳng 故cố 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 頓đốn 斷đoạn 此thử 種chủng 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 無Vô 學Học 位vị 永vĩnh 不bất 復phục 起khởi 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 迴hồi 趣thú 大Đại 乘Thừa 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 至chí 未vị 成thành 佛Phật 。 雖tuy 實thật 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 應ưng 義nghĩa 等đẳng 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 之chi 。 此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 末mạt 那na 唯duy 有hữu 煩phiền 惱não 障chướng 俱câu 。 聖thánh 教giáo 皆giai 言ngôn 三tam 位vị 無vô 故cố 。 又hựu 說thuyết 四tứ 惑hoặc 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 說thuyết 為vi 識thức 雜tạp 染nhiễm 依y 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 教giáo 理lý 相tương 違vi 。 出xuất 世thế 末mạt 那na 經kinh 說thuyết 有hữu 故cố 。 無vô 染nhiễm 意ý 識thức 如như 有hữu 染nhiễm 時thời 定định 有hữu 俱câu 生sanh 不bất 共cộng 依y 故cố 。 論luận 說thuyết 藏tạng 識thức 決quyết 定định 恆hằng 與dữ 一nhất 識thức 俱câu 轉chuyển 。 所sở 謂vị 末mạt 那na 。 意ý 識thức 起khởi 時thời 則tắc 二nhị 俱câu 轉chuyển 。 所sở 謂vị 意ý 識thức 及cập 與dữ 末mạt 那na 。 若nhược 五ngũ 識thức 中trung 隨tùy 起khởi 一nhất 識thức 則tắc 三tam 俱câu 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 或hoặc 時thời 頓đốn 起khởi 五ngũ 識thức 則tắc 七thất 俱câu 轉chuyển 。 若nhược 住trụ 滅diệt 定định 無vô 第đệ 七thất 識thức 。
爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 應ưng 無vô 識thức 俱câu 。 便tiện 非phi 恆hằng 定định 一nhất 識thức 俱câu 轉chuyển 。 住trụ 聖thánh 道Đạo 時thời 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。
爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 應ưng 一nhất 識thức 俱câu 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 若nhược 起khởi 意ý 識thức 。
爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 定định 二nhị 俱câu 轉chuyển 。 顯hiển 揚dương 論luận 說thuyết 。 末mạt 那na 恆hằng 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 或hoặc 翻phiên 彼bỉ 相tương 應ứng 恃thị 舉cử 為vi 行hành 。 或hoặc 平bình 等đẳng 行hành 。 故cố 知tri 此thử 意ý 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 若nhược 由do 論luận 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 位vị 無vô 染nhiễm 意ý 故cố 便tiện 無vô 第đệ 七thất 。 應ưng 由do 論luận 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 位vị 捨xả 賴lại 耶da 故cố 便tiện 無vô 第đệ 八bát 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 又hựu 諸chư 論luận 言ngôn 轉chuyển 第đệ 七thất 識thức 。 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 彼bỉ 如như 餘dư 智trí 定định 有hữu 所sở 依y 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 。 此thử 識thức 無vô 者giả 彼bỉ 智trí 應ưng 無vô 。 非phi 離ly 所sở 依y 有hữu 能năng 依y 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 彼bỉ 依y 六lục 轉chuyển 識thức 。 許hứa 佛Phật 恆hằng 行hành 如như 鏡kính 智trí 故cố 。 又hựu 無Vô 學Học 位vị 若nhược 無vô 第đệ 七thất 識thức 。 彼bỉ 第đệ 八bát 識thức 應ưng 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 然nhiên 必tất 有hữu 此thử 依y 。 如như 餘dư 識thức 性tánh 故cố 。 又hựu 如như 未vị 證chứng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 。 者giả 彼bỉ 我ngã 執chấp 恆hằng 行hành 。 亦diệc 應ưng 未vị 證chứng 法pháp 無vô 我ngã 者giả 法pháp 我ngã 執chấp 恆hằng 行hành 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 彼bỉ 依y 何hà 識thức 。 非phi 依y 第đệ 八bát 彼bỉ 無vô 慧tuệ 故cố 。 由do 此thử 應ưng 信tín 二Nhị 乘Thừa 聖thánh 道Đạo 滅diệt 定định 無Vô 學Học 此thử 識thức 恆hằng 行hành 。 彼bỉ 未vị 證chứng 得đắc 法Pháp 無vô 我ngã 故cố 。 又hựu 諸chư 論luận 中trung 以dĩ 五ngũ 同đồng 法pháp 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 為vi 第đệ 六lục 依y 。 聖thánh 道Đạo 起khởi 時thời 及cập 無Vô 學Học 位vị 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 為vi 第đệ 六lục 依y 。 所sở 立lập 宗tông 因nhân 便tiện 俱câu 有hữu 失thất 。 或hoặc 應ưng 五ngũ 識thức 亦diệc 有hữu 無vô 依y 。 五ngũ 恆hằng 有hữu 依y 六lục 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 是thị 故cố 定định 有hữu 無vô 染nhiễm 污ô 意ý 。 於ư 上thượng 三tam 位vị 恆hằng 起khởi 現hiện 前tiền 。 言ngôn 彼bỉ 無vô 有hữu 者giả 依y 染nhiễm 意ý 說thuyết 。 如như 說thuyết 四tứ 位vị 無vô 阿a 賴lại 耶da 非phi 無vô 第đệ 八bát 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。
此thử 意ý 差sai 別biệt 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 我ngã 見kiến 相tương 應ứng 。 二nhị 法pháp 我ngã 見kiến 相tương 應ứng 。 三tam 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 相tương 應ứng 。 初sơ 通thông 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 相tương 續tục 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 。 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 一nhất 類loại 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 漏lậu 心tâm 位vị 。 彼bỉ 緣duyên 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 起khởi 補bổ 特đặc 伽già 羅la 我ngã 見kiến 。 次thứ 通thông 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 相tương 續tục 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 法pháp 空không 智trí 果quả 不bất 現hiện 前tiền 位vị 。 彼bỉ 緣duyên 異dị 熟thục 識thức 起khởi 法pháp 我ngã 見kiến 。 後hậu 通thông 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 相tương 續tục 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 及cập 修tu 道Đạo 中trung 法pháp 空không 智trí 果quả 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 彼bỉ 緣duyên 無vô 垢cấu 異dị 熟thục 識thức 等đẳng 起khởi 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 我ngã 見kiến 起khởi 位vị 。 彼bỉ 法pháp 我ngã 見kiến 亦diệc 必tất 現hiện 前tiền 。 我ngã 執chấp 必tất 依y 法pháp 執chấp 而nhi 起khởi 。 如như 夜dạ 迷mê 杌ngột 等đẳng 方phương 謂vị 人nhân 等đẳng 故cố 。 我ngã 法pháp 二nhị 見kiến 用dụng 雖tuy 有hữu 別biệt 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 同đồng 依y 一nhất 慧tuệ 。 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 而nhi 有hữu 了liễu 別biệt 青thanh 等đẳng 多đa 用dụng 不bất 相tương 違vi 故cố 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 聖thánh 道Đạo 滅diệt 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 於ư 修tu 道Đạo 位vị 。 有hữu 學học 漸tiệm 悟ngộ 。 生sanh 空không 智trí 果quả 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 皆giai 唯duy 起khởi 法pháp 執chấp 。 我ngã 執chấp 已dĩ 伏phục 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 及cập 此thử 漸tiệm 悟ngộ 法pháp 空không 智trí 果quả 不bất 現hiện 前tiền 時thời 。 亦diệc 唯duy 起khởi 法pháp 執chấp 我ngã 執chấp 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 我ngã 執chấp 皆giai 永vĩnh 不bất 行hành 。 或hoặc 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 或hoặc 永vĩnh 伏phục 故cố 。 法pháp 空không 智trí 果quả 不bất 現hiện 前tiền 時thời 。 猶do 起khởi 法pháp 執chấp 不bất 相tương 違vi 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 唯duy 有hữu 所sở 依y 所sở 知tri 障chướng 在tại 。 此thử 所sở 知tri 障chướng 是thị 現hiện 非phi 種chủng 。 不bất 爾nhĩ 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 在tại 故cố 。 法pháp 執chấp 俱câu 意ý 於ư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 雖tuy 名danh 不bất 染nhiễm 。 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 名danh 為vi 染nhiễm 。 障chướng 彼bỉ 智trí 故cố 。 由do 此thử 亦diệc 名danh 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 於ư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 說thuyết 名danh 無vô 覆phú 。 不bất 障chướng 彼bỉ 智trí 故cố 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 攝nhiếp 。 從tùng 異dị 熟thục 識thức 恆hằng 時thời 生sanh 故cố 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 非phi 異dị 熟thục 果quả 。 此thử 名danh 通thông 故cố 。 如như 增tăng 上thượng 緣duyên 餘dư 不bất 攝nhiếp 者giả 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 離ly 眼nhãn 等đẳng 識thức 有hữu 別biệt 自tự 體thể 。 聖thánh 教giáo 正chánh 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。 謂vị 薄bạc 伽già 梵Phạm 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 心tâm 意ý 識thức 。 三tam 種chủng 別biệt 義nghĩa 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 是thị 三tam 別biệt 義nghĩa 。 如như 是thị 三tam 義nghĩa 雖tuy 通thông 八bát 識thức 而nhi 隨tùy 勝thắng 顯hiển 第đệ 八bát 名danh 心tâm 。 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 起khởi 諸chư 法pháp 故cố 。 第đệ 七thất 名danh 意ý 。 緣duyên 藏tạng 識thức 等đẳng 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 餘dư 六lục 名danh 識thức 。 於ư 六lục 別biệt 境cảnh 麁thô 動động 間gian 斷đoạn 了liễu 別biệt 轉chuyển 故cố 。 如như 入nhập 楞lăng 伽già 伽già 他tha 中trung 說thuyết 。
藏tạng 識thức 說thuyết 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 性tánh 名danh 意ý 。
能năng 了liễu 諸chư 境cảnh 相tướng 。 是thị 說thuyết 名danh 為vi 識thức 。
又hựu 大Đại 乘Thừa 經Kinh 處xứ 處xứ 別biệt 說thuyết 有hữu 第đệ 七thất 識thức 故cố 此thử 別biệt 有hữu 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 是thị 至chí 教giáo 量lượng 。 前tiền 已dĩ 廣quảng 說thuyết 故cố 不bất 重trọng/trùng 成thành 。 解giải 脫thoát 經kinh 中trung 亦diệc 別biệt 說thuyết 有hữu 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 如như 彼bỉ 頌tụng 言ngôn 。
染nhiễm 污ô 意ý 恆hằng 時thời 。 諸chư 惑hoặc 俱câu 生sanh 滅diệt 。
若nhược 解giải 脫thoát 諸chư 惑hoặc 。 非phi 曾tằng 非phi 當đương 有hữu 。
彼bỉ 經kinh 自tự 釋thích 此thử 頌tụng 義nghĩa 言ngôn 。 有hữu 染nhiễm 污ô 意ý 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 恆hằng 俱câu 生sanh 滅diệt 。 謂vị 我ngã 見kiến 我ngã 愛ái 及cập 我ngã 慢mạn 我ngã 癡si 。 對đối 治trị 道đạo 生sanh 斷đoạn 煩phiền 惱não 已dĩ 。 此thử 意ý 從tùng 彼bỉ 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。
爾nhĩ 時thời 此thử 意ý 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 。 非phi 唯duy 現hiện 無vô 亦diệc 無vô 過quá 未vị 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 教giáo 諸chư 部bộ 皆giai 有hữu 。 恐khủng 厭yếm 廣quảng 文văn 故cố 不bất 繁phồn 述thuật 。
已dĩ 引dẫn 聖thánh 教giáo 當đương 顯hiển 正chánh 理lý 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 微vi 細tế 恆hằng 行hành 覆phú 蔽tế 真chân 實thật 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 應ưng 非phi 有hữu 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 於ư 一nhất 切thiết 。 分phần/phân 恆hằng 起khởi 迷mê 理lý 不bất 共cộng 無vô 明minh 覆phú 真chân 實thật 義nghĩa 障chướng 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
真chân 義nghĩa 心tâm 當đương 生sanh 。 常thường 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。
俱câu 行hành 一nhất 切thiết 分phần/phân 。 謂vị 不bất 共cộng 無vô 明minh 。
是thị 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 異dị 生sanh 類loại 恆hằng 處xứ 長trường 夜dạ 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 惛hôn 醉túy 纏triền 心tâm 曾tằng 無vô 醒tỉnh 覺giác 。 若nhược 異dị 生sanh 位vị 有hữu 暫tạm 不bất 起khởi 此thử 無vô 明minh 時thời 。 便tiện 違vi 經kinh 義nghĩa 。 俱câu 異dị 生sanh 位vị 迷mê 理lý 無vô 明minh 有hữu 行hành 不bất 行hành 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 此thử 依y 六lục 識thức 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 應ưng 此thử 間gian 斷đoạn 彼bỉ 恆hằng 染nhiễm 。 故cố 許hứa 有hữu 末mạt 那na 便tiện 無vô 此thử 失thất 。 染nhiễm 意ý 恆hằng 與dữ 四tứ 惑hoặc 相tương 應ứng 。 此thử 俱câu 無vô 明minh 何hà 名danh 不bất 共cộng 。 有hữu 義nghĩa 此thử 俱câu 我ngã 見kiến 慢mạn 愛ái 非phi 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 名danh 不bất 共cộng 何hà 失thất 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 教giáo 相tương 違vi 。 純thuần 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 不bất 說thuyết 此thử 三tam 故cố 。 此thử 三tam 六lục 十thập 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 處xứ 處xứ 皆giai 說thuyết 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 應ưng 說thuyết 四tứ 中trung 無vô 明minh 是thị 主chủ 。 雖tuy 三tam 俱câu 起khởi 亦diệc 名danh 不bất 共cộng 。 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。 恆hằng 內nội 惽hôn 迷mê 曾tằng 不bất 省tỉnh 察sát 。 癡si 增tăng 上thượng 故cố 。 此thử 俱câu 見kiến 等đẳng 應ưng 名danh 相tướng 應ưng 。 若nhược 為vi 主chủ 時thời 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 如như 無vô 明minh 故cố 許hứa 亦diệc 無vô 失thất 。 有hữu 義nghĩa 此thử 癡si 名danh 不bất 共cộng 者giả 如như 。 不Bất 共Cộng 佛Phật 法Pháp 。 唯duy 此thử 識thức 有hữu 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 餘dư 識thức 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 此thử 識thức 中trung 無vô 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 依y 殊thù 勝thắng 義nghĩa 立lập 不bất 共cộng 名danh 。 非phi 互hỗ 所sở 無vô 皆giai 名danh 不bất 共cộng 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 無vô 始thỉ 恆hằng 行hành 障chướng 真chân 義nghĩa 智trí 。 如như 是thị 勝thắng 用dụng 餘dư 識thức 所sở 無vô 。 唯duy 此thử 識thức 有hữu 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 既ký 爾nhĩ 此thử 俱câu 三tam 亦diệc 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 無vô 明minh 是thị 主chủ 獨độc 得đắc 此thử 名danh 。 或hoặc 許hứa 餘dư 三tam 亦diệc 名danh 不bất 共cộng 。 對đối 餘dư 癡si 故cố 且thả 說thuyết 無vô 明minh 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 。 餘dư 識thức 所sở 無vô 。 二nhị 獨độc 行hành 不bất 共cộng 。 此thử 識thức 非phi 有hữu 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 無vô 明minh 有hữu 二nhị 。 若nhược 貪tham 等đẳng 俱câu 者giả 名danh 相tướng 應ưng 無vô 明minh 。 非phi 貪tham 等đẳng 俱câu 者giả 名danh 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 是thị 主chủ 獨độc 行hành 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 聖thánh 有hữu 學học 不bất 共cộng 無vô 明minh 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 不bất 造tạo 新tân 業nghiệp 。 非phi 主chủ 獨độc 行hành 亦diệc 修tu 所sở 斷đoạn 。 忿phẫn 等đẳng 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 餘dư 部bộ 所sở 無vô 。 獨độc 行hành 不bất 共cộng 此thử 彼bỉ 俱câu 有hữu 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 意ý 非phi 有hữu 。 謂vị 如như 五ngũ 識thức 必tất 有hữu 眼nhãn 等đẳng 增tăng 上thượng 不bất 共cộng 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 意ý 識thức 既ký 是thị 六lục 識thức 中trung 攝nhiếp 。 理lý 應ưng 許hứa 有hữu 如như 是thị 所sở 依y 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 彼bỉ 依y 寧ninh 有hữu 。 不bất 可khả 說thuyết 色sắc 。 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 意ý 非phi 色sắc 故cố 。 意ý 識thức 應ưng 無vô 隨tùy 念niệm 計kế 度độ 二nhị 分phần 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 五ngũ 識thức 無vô 有hữu 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 彼bỉ 與dữ 五ngũ 根căn 俱câu 時thời 而nhi 轉chuyển 如như 牙nha 影ảnh 故cố 。 又hựu 識thức 與dữ 根căn 既ký 必tất 同đồng 境cảnh 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 決quyết 定định 俱câu 時thời 。 由do 此thử 理lý 趣thú 極cực 成thành 意ý 識thức 。 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức 必tất 有hữu 不bất 共cộng 顯hiển 自tự 名danh 處xứ 等đẳng 無vô 間gian 不bất 攝nhiếp 增tăng 上thượng 所sở 依y 。 極cực 成thành 六lục 識thức 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 應ưng 非phi 有hữu 。 謂vị 若nhược 意ý 識thức 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 等đẳng 無vô 間gian 意ý 已dĩ 滅diệt 非phi 有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 彼bỉ 思tư 量lượng 用dụng 定định 不bất 得đắc 成thành 。 既ký 爾nhĩ 如như 何hà 說thuyết 名danh 為vi 意ý 。 若nhược 謂vị 假giả 說thuyết 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 無vô 正chánh 思tư 量lượng 假giả 依y 何hà 立lập 。 若nhược 謂vị 現hiện 在tại 曾tằng 有hữu 思tư 量lượng 。
爾nhĩ 時thời 名danh 識thức 寧ninh 說thuyết 為vi 意ý 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 正chánh 名danh 為vi 意ý 。 已dĩ 滅diệt 依y 此thử 假giả 立lập 意ý 名danh 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 想tưởng 滅diệt 定định 染nhiễm 意ý 若nhược 無vô 彼bỉ 應ưng 無vô 別biệt 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 定định 俱câu 滅diệt 六lục 識thức 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 體thể 數số 無vô 異dị 。 若nhược 無vô 染nhiễm 意ý 於ư 二nhị 定định 中trung 一nhất 有hữu 一nhất 無vô 。 彼bỉ 二nhị 何hà 別biệt 。 若nhược 謂vị 加gia 行hành 界giới 地địa 依y 等đẳng 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 差sai 別biệt 因nhân 由do 此thử 有hữu 故cố 。 此thử 若nhược 無vô 者giả 彼bỉ 因nhân 亦diệc 無vô 。 是thị 故cố 定định 應ưng 別biệt 有hữu 此thử 意ý 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 一nhất 期kỳ 生sanh 中trung 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 應ưng 無vô 染nhiễm 。 謂vị 彼bỉ 長trường 時thời 無vô 六lục 轉chuyển 識thức 。 若nhược 無vô 此thử 意ý 我ngã 執chấp 便tiện 無vô 。 非phi 於ư 餘dư 處xứ 有hữu 具cụ 縛phược 者giả 一nhất 期kỳ 生sanh 中trung 都đô 無vô 我ngã 執chấp 。 彼bỉ 無vô 我ngã 執chấp 應ưng 如như 涅Niết 槃Bàn 便tiện 非phi 聖thánh 賢hiền 同đồng 所sở 訶ha 厭yếm 。 初sơ 後hậu 有hữu 故cố 無vô 如như 是thị 失thất 。 中trung 間gian 長trường 時thời 無vô 故cố 有hữu 過quá 。 去khứ 來lai 有hữu 故cố 無vô 如như 是thị 失thất 。 彼bỉ 非phi 現hiện 常thường 無vô 故cố 有hữu 過quá 。 所sở 得đắc 無vô 故cố 能năng 得đắc 亦diệc 無vô 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 前tiền 已dĩ 遮già 破phá 。 藏tạng 識thức 無vô 故cố 熏huân 習tập 亦diệc 無vô 。 餘dư 法pháp 受thọ 熏huân 已dĩ 辯biện 非phi 理lý 。 故cố 應ưng 別biệt 有hữu 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 於ư 無vô 想tưởng 天thiên 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 由do 斯tư 賢hiền 聖thánh 同đồng 訶ha 厭yếm 彼bỉ 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 異dị 生sanh 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 時thời 恆hằng 帶đái 我ngã 執chấp 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 不bất 應ưng 有hữu 。 謂vị 異dị 生sanh 類loại 三tam 性tánh 心tâm 時thời 。 雖tuy 外ngoại 起khởi 諸chư 業nghiệp 而nhi 內nội 恆hằng 執chấp 我ngã 。 由do 執chấp 我ngã 故cố 令linh 六lục 識thức 中trung 所sở 起khởi 施thí 等đẳng 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 為vi 識thức 依y 止chỉ 。 彼bỉ 未vị 滅diệt 時thời 相tương/tướng 了liễu 別biệt 縛phược 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 末mạt 那na 滅diệt 已dĩ 相tương/tướng 縛phược 解giải 脫thoát 。 言ngôn 相tương/tướng 縛phược 者giả 謂vị 於ư 境cảnh 相tướng 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。 由do 斯tư 見kiến 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 拘câu 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 名danh 相tướng 縛phược 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 有hữu 伽già 他tha 言ngôn 。
如như 是thị 染nhiễm 污ô 意ý 。 是thị 識thức 之chi 所sở 依y 。
此thử 意ý 未vị 滅diệt 時thời 。 識thức 縛phược 終chung 不bất 脫thoát 。
又hựu 善thiện 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 時thời 。 若nhược 無vô 我ngã 執chấp 應ưng 非phi 有hữu 漏lậu 。 自tự 相tương 續tục 中trung 六lục 識thức 煩phiền 惱não 與dữ 彼bỉ 善thiện 等đẳng 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 去khứ 來lai 緣duyên 縛phược 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 非phi 由do 他tha 惑hoặc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 勿vật 由do 他tha 解giải 成thành 無vô 漏lậu 故cố 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 別biệt 。 有hữu 隨tùy 眠miên 是thị 不bất 相tương 應ứng 現hiện 相tướng 續tục 起khởi 。 由do 斯tư 善thiện 等đẳng 成thành 有hữu 漏lậu 法pháp 。 彼bỉ 非phi 實thật 有hữu 已dĩ 極cực 成thành 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 從tùng 有hữu 漏lậu 種chủng 生sanh 彼bỉ 善thiện 等đẳng 故cố 成thành 有hữu 漏lậu 。 彼bỉ 種chủng 先tiên 無vô 因nhân 可khả 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 非phi 由do 漏lậu 種chủng 彼bỉ 成thành 有hữu 漏lậu 。 勿vật 學học 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 雖tuy 由do 煩phiền 惱não 引dẫn 施thí 等đẳng 業nghiệp 。 而nhi 不bất 俱câu 起khởi 故cố 非phi 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 言ngôn 表biểu 漏lậu 俱câu 故cố 。 又hựu 無vô 記ký 業nghiệp 非phi 煩phiền 惱não 引dẫn 。 彼bỉ 復phục 如như 何hà 得đắc 成thành 有hữu 漏lậu 。 然nhiên 諸chư 有hữu 漏lậu 由do 與dữ 自tự 身thân 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 方phương 成thành 有hữu 漏lậu 。 由do 此thử 熏huân 成thành 有hữu 漏lậu 法pháp 種chủng 。 後hậu 時thời 現hiện 起khởi 有hữu 漏lậu 義nghĩa 成thành 。 異dị 生sanh 既ký 然nhiên 有hữu 學học 亦diệc 爾nhĩ 。 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 雖tuy 非phi 漏lậu 俱câu 。 而nhi 從tùng 先tiên 時thời 有hữu 漏lậu 種chủng 起khởi 。 故cố 成thành 有hữu 漏lậu 於ư 理lý 無vô 違vi 。 由do 有hữu 末mạt 那na 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 令linh 善thiện 等đẳng 法pháp 有hữu 漏lậu 義nghĩa 成thành 。 此thử 意ý 若nhược 無vô 彼bỉ 定định 非phi 有hữu 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 證chứng 有hữu 此thử 識thức 理lý 趣thú 甚thậm 多đa 。 隨tùy 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 略lược 述thuật 六lục 種chủng 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 應ưng 隨tùy 信tín 學học 。 然nhiên 有hữu 經kinh 中trung 說thuyết 六lục 識thức 者giả 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 或hoặc 隨tùy 所sở 依y 六lục 根căn 說thuyết 六lục 。 而nhi 識thức 類loại 別biệt 實thật 有hữu 八bát 種chủng 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
８#
次thứ 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 差sai 別biệt 有hữu 六lục 種chủng 。
了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 。 善thiện 不bất 善thiện 俱câu 非phi 。
論luận 曰viết 。 次thứ 中trung 思tư 量lượng 能năng 變biến 識thức 。 後hậu 應ưng 辯biện 了liễu 境cảnh 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 此thử 識thức 差sai 別biệt 總tổng 有hữu 六lục 種chủng 。 隨tùy 六lục 根căn 境cảnh 種chủng 類loại 異dị 故cố 。 謂vị 名danh 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 隨tùy 根căn 立lập 名danh 具cụ 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 謂vị 依y 發phát 屬thuộc 助trợ 如như 根căn 。 雖tuy 六lục 識thức 身thân 皆giai 依y 意ý 轉chuyển 。 然nhiên 隨tùy 不bất 共cộng 立lập 意ý 識thức 名danh 。 如như 五ngũ 識thức 身thân 無vô 相tướng 濫lạm 過quá 。 或hoặc 唯duy 依y 意ý 故cố 名danh 意ý 識thức 。 辯biện 識thức 得đắc 名danh 心tâm 意ý 非phi 例lệ 。 或hoặc 名danh 色sắc 識thức 乃nãi 至chí 法pháp 識thức 。 隨tùy 境cảnh 立lập 名danh 順thuận 識thức 義nghĩa 故cố 。 謂vị 於ư 六lục 境cảnh 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 識thức 唯duy 了liễu 色sắc 等đẳng 。 法pháp 識thức 通thông 能năng 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 或hoặc 能năng 了liễu 別biệt 法pháp 獨độc 得đắc 法Pháp 識thức 名danh 。 故cố 六lục 識thức 名danh 無vô 相tướng 濫lạm 失thất 。 此thử 後hậu 隨tùy 境cảnh 立lập 六lục 識thức 名danh 。 依y 五ngũ 色sắc 根căn 未vị 自tự 在tại 說thuyết 。 若nhược 得đắc 自tự 在tại 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 一nhất 根căn 發phát 識thức 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 但đãn 可khả 隨tùy 根căn 無vô 相tướng 濫lạm 失thất 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 如Như 來Lai 五ngũ 根căn 一nhất 一nhất 皆giai 於ư 五ngũ 境cảnh 轉chuyển 者giả 。 且thả 依y 麁thô 顯hiển 同đồng 類loại 境cảnh 說thuyết 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 決quyết 擇trạch 有hữu 情tình 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 起khởi 三tam 業nghiệp 化hóa 作tác 四tứ 記ký 等đẳng 。 若nhược 不bất 遍biến 緣duyên 無vô 此thử 能năng 故cố 。 然nhiên 六lục 轉chuyển 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 麁thô 顯hiển 極cực 成thành 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 前tiền 隨tùy 義nghĩa 便tiện 已dĩ 說thuyết 所sở 依y 。 此thử 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 便tiện 當đương 說thuyết 。 次thứ 言ngôn 了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 者giả 。 雙song 顯hiển 六lục 識thức 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 。 識thức 以dĩ 了liễu 境cảnh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 即tức 復phục 用dụng 彼bỉ 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 由do 斯tư 兼kiêm 釋thích 所sở 立lập 別biệt 名danh 。 能năng 了liễu 別biệt 境cảnh 名danh 為vi 識thức 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 識thức 云vân 何hà 。 謂vị 依y 眼nhãn 根căn 了liễu 別biệt 諸chư 色sắc 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 識thức 云vân 何hà 。 謂vị 依y 意ý 根căn 了liễu 別biệt 諸chư 法pháp 。 彼bỉ 經kinh 且thả 說thuyết 不bất 共cộng 所sở 依y 未vị 轉chuyển 依y 位vị 見kiến 分phần/phân 所sở 了liễu 。 餘dư 所sở 依y 了liễu 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 何hà 性tánh 攝nhiếp 耶da 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 俱câu 非phi 性tánh 攝nhiếp 。 俱câu 非phi 者giả 謂vị 無vô 記ký 。 非phi 善thiện 不bất 善thiện 故cố 名danh 俱câu 非phi 。 能năng 為vi 此thử 世thế 他tha 世thế 。 順thuận 益ích 故cố 名danh 為vi 善thiện 。 人nhân 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 雖tuy 於ư 此thử 世thế 能năng 為vi 順thuận 益ích 非phi 於ư 他tha 世thế 。 故cố 不bất 名danh 善thiện 。 能năng 為vi 此thử 世thế 他tha 世thế 違vi 損tổn 。 故cố 名danh 不bất 善thiện 。 惡ác 趣thú 苦khổ 果quả 雖tuy 於ư 此thử 世thế 能năng 為vi 違vi 損tổn 非phi 於ư 他tha 世thế 。 故cố 非phi 不bất 善thiện 。 於ư 善thiện 不bất 善thiện 。 益ích 損tổn 義nghĩa 中trung 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 故cố 名danh 無vô 記ký 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 若nhược 與dữ 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 相tương 應ứng 是thị 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 與dữ 無vô 慚tàm 等đẳng 十thập 法pháp 相tướng 應ưng 不bất 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 俱câu 不bất 相tương 應ứng 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 性tánh 不bất 俱câu 。 同đồng 外ngoại 門môn 轉chuyển 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 五ngũ 識thức 必tất 由do 意ý 識thức 導đạo 引dẫn 俱câu 生sanh 同đồng 境cảnh 成thành 善thiện 染nhiễm 故cố 。 若nhược 許hứa 五ngũ 識thức 三tam 性tánh 俱câu 行hành 。 意ý 識thức 爾nhĩ 時thời 應ưng 通thông 三tam 性tánh 。 便tiện 違vi 正chánh 理lý 故cố 定định 不bất 俱câu 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 藏tạng 識thức 一nhất 時thời 與dữ 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 三tam 性tánh 俱câu 起khởi 者giả 。 彼bỉ 依y 多đa 念niệm 。 如như 說thuyết 一nhất 心tâm 非phi 一nhất 生sanh 滅diệt 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 性tánh 容dung 俱câu 。 率suất 爾nhĩ 等đẳng 流lưu 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 容dung 俱câu 起khởi 故cố 。 五ngũ 識thức 與dữ 意ý 雖tuy 定định 俱câu 生sanh 。 而nhi 善thiện 性tánh 等đẳng 不bất 必tất 同đồng 故cố 。 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 於ư 此thử 唐đường 捐quyên 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 若nhược 遇ngộ 聲thanh 緣duyên 從tùng 定định 起khởi 者giả 。 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 意ý 識thức 俱câu 轉chuyển 餘dư 耳nhĩ 識thức 生sanh 。 非phi 唯duy 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 意ý 識thức 能năng 取thủ 此thử 聲thanh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 於ư 此thử 音âm 聲thanh 不bất 領lãnh 受thọ 故cố 不bất 應ưng 出xuất 定định 。 非phi 取thủ 聲thanh 時thời 即tức 便tiện 出xuất 定định 。 領lãnh 受thọ 聲thanh 已dĩ 若nhược 有hữu 希hy 望vọng 後hậu 時thời 方phương 出xuất 。 在tại 定định 耳nhĩ 識thức 率suất 爾nhĩ 聞văn 聲thanh 理lý 應ưng 非phi 善thiện 。 未vị 轉chuyển 依y 者giả 率suất 爾nhĩ 墮đọa 心tâm 定định 無vô 記ký 故cố 。 由do 此thử 誠thành 證chứng 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 非phi 定định 與dữ 五ngũ 善thiện 等đẳng 性tánh 同đồng 。 諸chư 處xứ 但đãn 言ngôn 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 亦diệc 緣duyên 五ngũ 境cảnh 不bất 說thuyết 同đồng 性tánh 。 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 等đẳng 引dẫn 位vị 中trung 五ngũ 識thức 無vô 者giả 。 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 若nhược 五ngũ 識thức 中trung 三tam 性tánh 俱câu 轉chuyển 。 意ý 隨tùy 偏thiên 注chú 與dữ 彼bỉ 性tánh 同đồng 。 無vô 偏thiên 注chú 者giả 便tiện 無vô 記ký 性tánh 。 故cố 六lục 轉chuyển 識thức 三tam 性tánh 容dung 俱câu 。 得đắc 自tự 在tại 位vị 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 佛Phật 色sắc 心tâm 等đẳng 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 已dĩ 永vĩnh 滅diệt 除trừ 戲hí 論luận 種chủng 故cố 。 六lục 識thức 與dữ 幾kỷ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 頌tụng 曰viết 。
９#
此thử 心tâm 所sở 遍biến 行hành 。 別biệt 境cảnh 善thiện 煩phiền 惱não 。
隨tùy 煩phiền 惱não 不bất 定định 。 皆giai 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。
論luận 曰viết 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 總tổng 與dữ 六lục 位vị 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 謂vị 遍biến 行hành 等đẳng 。 恆hằng 依y 心tâm 起khởi 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 心tâm 。 故cố 名danh 心tâm 所sở 。 如như 屬thuộc 我ngã 物vật 立lập 我ngã 所sở 名danh 。 心tâm 於ư 所sở 緣duyên 唯duy 取thủ 總tổng 相tương/tướng 。 心tâm 所sở 於ư 彼bỉ 亦diệc 取thủ 別biệt 相tướng 。 助trợ 成thành 心tâm 事sự 得đắc 心tâm 所sở 名danh 。 如như 畫họa 師sư 資tư 作tác 模mô 填điền 彩thải 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 識thức 能năng 了liễu 別biệt 事sự 之chi 總tổng 相tương/tướng 。 作tác 意ý 了liễu 此thử 所sở 未vị 了liễu 相tương/tướng 。 即tức 諸chư 心tâm 所sở 所sở 取thủ 別biệt 相tướng 。 觸xúc 能năng 了liễu 此thử 可khả 意ý 等đẳng 相tương/tướng 。 受thọ 能năng 了liễu 此thử 攝nhiếp 受thọ 等đẳng 相tương/tướng 。 想tưởng 能năng 了liễu 此thử 言ngôn 說thuyết 因nhân 相tương/tướng 。 思tư 能năng 了liễu 此thử 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 作tác 意ý 等đẳng 名danh 心tâm 所sở 法pháp 。 此thử 表biểu 心tâm 所sở 亦diệc 緣duyên 總tổng 相tương/tướng 。 餘dư 處xứ 復phục 說thuyết 。 欲dục 亦diệc 能năng 了liễu 可khả 樂lạc 事sự 相tướng 。 勝thắng 解giải 亦diệc 了liễu 決quyết 定định 事sự 相tướng 。 念niệm 亦diệc 能năng 了liễu 串xuyến 習tập 事sự 相tướng 。 定định 慧tuệ 亦diệc 了liễu 德đức 失thất 等đẳng 相tương/tướng 。 由do 此thử 於ư 境cảnh 起khởi 善thiện 染nhiễm 等đẳng 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 皆giai 於ư 所sở 緣duyên 兼kiêm 取thủ 別biệt 相tướng 。
雖tuy 諸chư 心tâm 所sở 名danh 義nghĩa 無vô 異dị 而nhi 有hữu 六lục 位vị 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 謂vị 遍biến 行hành 有hữu 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 亦diệc 五ngũ 。 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 。 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 十thập 。 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 如như 是thị 六lục 位vị 合hợp 五ngũ 十thập 一nhất 。 一nhất 切thiết 心tâm 中trung 。 定định 可khả 得đắc 故cố 。 緣duyên 別biệt 別biệt 境cảnh 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 唯duy 善thiện 心tâm 中trung 可khả 得đắc 生sanh 故cố 。 性tánh 是thị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 是thị 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 皆giai 不bất 定định 故cố 。 然nhiên 瑜du 伽già 論luận 合hợp 六lục 為vi 五ngũ 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 俱câu 是thị 染nhiễm 故cố 。 復phục 以dĩ 四tứ 一nhất 切thiết 辯biện 五ngũ 差sai 別biệt 。 謂vị 一nhất 切thiết 性tánh 及cập 地địa 時thời 俱câu 。 五ngũ 中trung 遍biến 行hành 具cụ 四tứ 一nhất 切thiết 。 別biệt 境cảnh 唯duy 有hữu 初sơ 二nhị 一nhất 切thiết 。 善thiện 唯duy 有hữu 一nhất 。 謂vị 一nhất 切thiết 地địa 。 染nhiễm 四tứ 皆giai 無vô 。 不bất 定định 唯duy 一nhất 。 謂vị 一nhất 切thiết 性tánh 。 由do 此thử 五ngũ 位vị 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 易dị 脫thoát 不bất 定định 。 故cố 皆giai 容dung 與dữ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 皆giai 領lãnh 順thuận 違vi 非phi 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 領lãnh 順thuận 境cảnh 相tướng 適thích 悅duyệt 身thân 心tâm 說thuyết 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 領lãnh 違vi 境cảnh 相tướng 逼bức 迫bách 身thân 心tâm 。 說thuyết 名danh 苦khổ 受thọ 。 領lãnh 中trung 容dung 境cảnh 相tướng 於ư 身thân 於ư 心tâm 非phi 逼bức 非phi 悅duyệt 名danh 不bất 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 如như 是thị 三tam 受thọ 或hoặc 各các 分phần/phân 二nhị 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 說thuyết 名danh 身thân 受thọ 。 別biệt 依y 身thân 故cố 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 說thuyết 名danh 心tâm 受thọ 。 唯duy 依y 心tâm 故cố 。 又hựu 三tam 皆giai 通thông 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 苦khổ 受thọ 亦diệc 由do 無vô 漏lậu 起khởi 故cố 。 或hoặc 各các 分phần/phân 三tam 。 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 非phi 所sở 斷đoạn 。
又hựu 學học 無Vô 學Học 非phi 二nhị 為vi 三tam 。 或hoặc 總tổng 分phần/phân 四tứ 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 二nhị 無vô 記ký 受thọ 。 有hữu 義nghĩa 三tam 受thọ 容dung 各các 分phần/phân 四tứ 。 五ngũ 識thức 俱câu 起khởi 任nhậm 運vận 貪tham 癡si 。 純thuần 苦khổ 趣thú 中trung 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 。 不bất 發phát 業nghiệp 者giả 是thị 無vô 記ký 故cố 。 彼bỉ 皆giai 容dung 與dữ 苦khổ 根căn 相tướng 應ưng 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 任nhậm 運vận 生sanh 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 於ư 三tam 受thọ 現hiện 行hành 可khả 得đắc 。 若nhược 通thông 一nhất 切thiết 識thức 身thân 者giả 。 遍biến 與dữ 一nhất 切thiết 根căn 相tướng 應ưng 。 不bất 通thông 一nhất 切thiết 識thức 身thân 者giả 。 意ý 地địa 一nhất 切thiết 根căn 相tướng 應ưng 。 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 發phát 惡ác 行hành 者giả 。 亦diệc 是thị 不bất 善thiện 。 所sở 餘dư 皆giai 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 故cố 知tri 三tam 受thọ 各các 容dung 有hữu 四tứ 。 或hoặc 總tổng 分phần/phân 五ngũ 。 謂vị 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 捨xả 。 三tam 中trung 苦khổ 樂lạc 各các 分phần/phân 二nhị 者giả 。 逼bức 悅duyệt 身thân 心tâm 相tương/tướng 各các 異dị 故cố 。 由do 無vô 分phân 別biệt 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 尤vưu 重trọng/trùng 輕khinh 微vi 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 不bất 分phân 二nhị 者giả 。 非phi 逼bức 非phi 悅duyệt 相tương/tướng 無vô 異dị 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 諸chư 適thích 悅duyệt 受thọ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 恆hằng 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 若nhược 在tại 欲dục 界giới 。 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 名danh 喜hỷ 。 但đãn 悅duyệt 心tâm 故cố 。 若nhược 在tại 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 根căn 本bổn 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 喜hỷ 。 悅duyệt 身thân 心tâm 故cố 。 若nhược 在tại 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 安an 靜tĩnh 尤vưu 重trọng/trùng 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 諸chư 逼bức 迫bách 受thọ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 恆hằng 名danh 為vi 苦khổ 。 意ý 識thức 俱câu 者giả 有hữu 義nghĩa 唯duy 憂ưu 。 逼bức 迫bách 心tâm 故cố 。 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 意ý 地địa 慼thích 受thọ 名danh 憂ưu 根căn 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 異dị 熟thục 無vô 間gian 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 。 又hựu 說thuyết 地địa 獄ngục 尋tầm 伺tứ 憂ưu 俱câu 。 一nhất 分phần/phân 鬼quỷ 趣thú 傍bàng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 知tri 意ý 地địa 尤vưu 重trọng/trùng 慼thích 受thọ 尚thượng 名danh 為vi 憂ưu 。 況huống 餘dư 輕khinh 者giả 。 有hữu 義nghĩa 通thông 二nhị 。 人nhân 天thiên 中trung 者giả 。 恆hằng 名danh 為vi 憂ưu 。 非phi 尤vưu 重trọng/trùng 故cố 。 傍bàng 生sanh 鬼quỷ 界giới 名danh 憂ưu 名danh 苦khổ 。 雜tạp 受thọ 純thuần 受thọ 有hữu 輕khinh 重trọng 故cố 。 㮈nại 落lạc 迦ca 中trung 唯duy 名danh 為vi 苦khổ 。 純thuần 受thọ 尤vưu 重trọng/trùng 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。
瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 任nhậm 運vận 生sanh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 於ư 三tam 受thọ 現hiện 行hành 可khả 得đắc 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 又hựu 說thuyết 俱câu 生sanh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 彼bỉ 邊biên 執chấp 見kiến 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 俱câu 苦khổ 受thọ 非phi 憂ưu 根căn 攝nhiếp 。 論luận 說thuyết 憂ưu 根căn 非phi 無vô 記ký 故cố 。 又hựu 瑜du 伽già 說thuyết 。 地địa 獄ngục 諸chư 根căn 餘dư 三tam 現hiện 行hành 定định 不bất 成thành 就tựu 。 純thuần 苦khổ 鬼quỷ 界giới 傍bàng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 三tam 定định 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 憂ưu 根căn 。 以dĩ 彼bỉ 必tất 成thành 現hiện 行hành 捨xả 故cố 。 豈khởi 不bất 客khách 捨xả 彼bỉ 定định 不bất 成thành 。 寧ninh 知tri 彼bỉ 文văn 唯duy 說thuyết 客khách 受thọ 。 應ưng 不bất 說thuyết 彼bỉ 定định 成thành 意ý 根căn 。 彼bỉ 六lục 客khách 識thức 有hữu 時thời 無vô 故cố 。 不bất 應ưng 彼bỉ 論luận 唯duy 說thuyết 客khách 受thọ 通thông 說thuyết 意ý 根căn 。 無vô 異dị 因nhân 故cố 。 又hựu 若nhược 彼bỉ 論luận 依y 客khách 受thọ 說thuyết 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 定định 成thành 八bát 根căn 。 若nhược 謂vị 五ngũ 識thức 不bất 相tương 續tục 故cố 定định 說thuyết 憂ưu 根căn 為vi 第đệ 八bát 者giả 。 死tử 生sanh 悶muộn 絕tuyệt 寧ninh 有hữu 憂ưu 根căn 。 有hữu 執chấp 苦khổ 根căn 為vi 第đệ 八bát 者giả 。 亦diệc 同đồng 此thử 破phá 。 設thiết 執chấp 一nhất 形hình 為vi 第đệ 八bát 者giả 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 形hình 不bất 定định 故cố 。 彼bỉ 惡ác 業nghiệp 招chiêu 容dung 無vô 形hình 故cố 。 彼bỉ 由do 惡ác 業nghiệp 令linh 五ngũ 根căn 門môn 恆hằng 受thọ 苦khổ 故cố 。 定định 成thành 眼nhãn 等đẳng 。 必tất 有hữu 一nhất 形hình 於ư 彼bỉ 何hà 用dụng 。 非phi 於ư 無vô 間gian 大đại 地địa 獄ngục 中trung 。 可khả 有hữu 希hy 求cầu 婬dâm 欲dục 事sự 故cố 。 由do 斯tư 第đệ 八bát 定định 是thị 捨xả 根căn 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 捨xả 相tương 應ứng 故cố 。 如như 極cực 樂lạc 地địa 意ý 悅duyệt 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 有hữu 喜hỷ 根căn 。 故cố 極cực 苦khổ 處xứ 意ý 迫bách 名danh 苦khổ 無vô 有hữu 憂ưu 根căn 。 故cố 餘dư 三tam 言ngôn 定định 憂ưu 喜hỷ 樂lạc 。 餘dư 處xứ 說thuyết 彼bỉ 有hữu 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 應ưng 知tri 彼bỉ 依y 隨tùy 轉chuyển 理lý 說thuyết 。 或hoặc 彼bỉ 通thông 說thuyết 餘dư 雜tạp 受thọ 處xứ 。 無vô 異dị 熟thục 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 純thuần 苦khổ 故cố 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 意ý 地địa 慼thích 受thọ 名danh 憂ưu 根căn 者giả 。 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 異dị 熟thục 無vô 間gian 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 。 又hựu 說thuyết 地địa 獄ngục 尋tầm 伺tứ 憂ưu 俱câu 。 一nhất 分phần/phân 鬼quỷ 趣thú 傍bàng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 亦diệc 依y 隨tùy 轉chuyển 門môn 。
又hựu 彼bỉ 苦khổ 根căn 意ý 識thức 俱câu 者giả 。 是thị 餘dư 憂ưu 類loại 。 假giả 說thuyết 為vi 憂ưu 。 或hoặc 彼bỉ 苦khổ 根căn 損tổn 身thân 心tâm 故cố 。 雖tuy 苦khổ 根căn 攝nhiếp 而nhi 亦diệc 名danh 憂ưu 。 如như 近cận 分phần/phân 喜hỷ 益ích 身thân 心tâm 故cố 。 雖tuy 是thị 喜hỷ 根căn 而nhi 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 顯hiển 揚dương 論luận 等đẳng 具cụ 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 然nhiên 未vị 至chí 地địa 定định 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 說thuyết 彼bỉ 唯duy 有hữu 十thập 一nhất 根căn 故cố 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 意ý 地địa 慼thích 受thọ 純thuần 受thọ 苦khổ 處xứ 亦diệc 苦khổ 根căn 攝nhiếp 。 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 差sai 別biệt 多đa 門môn 。 恐khủng 文văn 增tăng 廣quảng 故cố 不bất 繁phồn 述thuật 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 受thọ 不bất 俱câu 。 皆giai 外ngoại 門môn 轉chuyển 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 同đồng 五ngũ 所sở 緣duyên 。 五ngũ 三tam 受thọ 俱câu 意ý 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 便tiện 違vi 正chánh 理lý 故cố 必tất 不bất 俱câu 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 藏tạng 識thức 一nhất 時thời 與dữ 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 三tam 受thọ 俱câu 起khởi 者giả 。 彼bỉ 依y 多đa 念niệm 。 如như 說thuyết 一nhất 心tâm 非phi 一nhất 生sanh 滅diệt 。 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 受thọ 容dung 俱câu 。 順thuận 違vi 中trung 境cảnh 容dung 俱câu 受thọ 故cố 。 意ý 不bất 定định 與dữ 五ngũ 受thọ 同đồng 故cố 。 於ư 偏thiên 注chú 境cảnh 起khởi 一nhất 受thọ 故cố 無vô 偏thiên 注chú 者giả 便tiện 起khởi 捨xả 故cố 。 由do 斯tư 六lục 識thức 三tam 受thọ 容dung 俱câu 。 得đắc 自tự 在tại 位vị 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 。 諸chư 佛Phật 已dĩ 斷đoạn 憂ưu 苦khổ 事sự 故cố 。 前tiền 所sở 略lược 摽phiếu/phiêu 六lục 位vị 心tâm 所sở 。 今kim 應ưng 廣quảng 顯hiển 彼bỉ 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 且thả 初sơ 二nhị 位vị 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
１# ０#
初sơ 遍biến 行hành 觸xúc 等đẳng 。 次thứ 別biệt 境cảnh 謂vị 欲dục 。
勝thắng 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 。 所sở 緣duyên 事sự 不bất 同đồng 。
論luận 曰viết 。 六lục 位vị 中trung 初sơ 遍biến 行hành 心tâm 所sở 即tức 觸xúc 等đẳng 五ngũ 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 此thử 遍biến 行hành 相tướng 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 由do 教giáo 及cập 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。 此thử 中trung 教giáo 者giả 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 。 與dữ 觸xúc 俱câu 生sanh 有hữu 受thọ 想tưởng 思tư 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 斯tư 觸xúc 等đẳng 四tứ 是thị 遍biến 行hành 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 根căn 不bất 壞hoại 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 作tác 意ý 正chánh 起khởi 方phương 能năng 生sanh 識thức 。 餘dư 經kinh 復phục 言ngôn 。 若nhược 於ư 此thử 作tác 意ý 即tức 於ư 此thử 了liễu 別biệt 。 若nhược 於ư 此thử 了liễu 別biệt 即tức 於ư 此thử 作tác 意ý 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 恆hằng 共cộng 和hòa 合hợp 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 此thử 作tác 意ý 亦diệc 是thị 遍biến 行hành 。 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 理lý 謂vị 識thức 起khởi 必tất 有hữu 三tam 和hòa 。 彼bỉ 定định 生sanh 觸xúc 必tất 由do 觸xúc 有hữu 。 若nhược 無vô 觸xúc 者giả 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 應ưng 不bất 和hòa 合hợp 觸xúc 一nhất 境cảnh 故cố 。 作tác 意ý 引dẫn 心tâm 令linh 趣thú 自tự 境cảnh 。 此thử 若nhược 無vô 者giả 心tâm 應ưng 無vô 故cố 。 受thọ 能năng 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 中trung 境cảnh 。 令linh 心tâm 等đẳng 起khởi 歡hoan 慼thích 捨xả 相tương/tướng 。 無vô 心tâm 起khởi 時thời 無vô 隨tùy 一nhất 故cố 。 想tưởng 能năng 安an 立lập 自tự 境cảnh 分phân 齊tề 。 若nhược 心tâm 起khởi 時thời 無vô 此thử 想tưởng 者giả 。 應ưng 不bất 能năng 取thủ 境cảnh 分phân 齊tề 相tương/tướng 。 思tư 令linh 心tâm 取thủ 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 造tạo 作tác 善thiện 等đẳng 。 無vô 心tâm 起khởi 位vị 無vô 此thử 隨tùy 一nhất 故cố 必tất 有hữu 思tư 。 由do 此thử 證chứng 知tri 。 觸xúc 等đẳng 五ngũ 法pháp 心tâm 起khởi 必tất 有hữu 。 故cố 是thị 遍biến 行hành 。 餘dư 非phi 遍biến 行hành 義nghĩa 至chí 當đương 說thuyết 。 次thứ 別biệt 境cảnh 者giả 。 謂vị 欲dục 至chí 慧tuệ 所sở 緣duyên 境cảnh 事sự 。 多đa 分phần 不bất 同đồng 。 於ư 六lục 位vị 中trung 次thứ 初sơ 說thuyết 故cố 。 云vân 何hà 為vi 欲dục 。 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 希hy 望vọng 為vi 性tánh 。 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 所sở 樂lạc 謂vị 可khả 欣hân 境cảnh 。 於ư 可khả 欣hân 事sự 欲dục 見kiến 聞văn 等đẳng 有hữu 希hy 望vọng 故cố 。 於ư 可khả 厭yếm 事sự 希hy 彼bỉ 不bất 合hợp 。 望vọng 彼bỉ 別biệt 離ly 豈khởi 非phi 有hữu 欲dục 。 此thử 但đãn 求cầu 彼bỉ 不bất 合hợp 離ly 時thời 可khả 欣hân 自tự 體thể 非phi 可khả 厭yếm 事sự 。 故cố 於ư 可khả 厭yếm 及cập 中trung 容dung 境cảnh 一nhất 向hướng 無vô 欲dục 。 緣duyên 可khả 欣hân 事sự 若nhược 不bất 希hy 望vọng 亦diệc 無vô 欲dục 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 所sở 樂lạc 謂vị 所sở 求cầu 境cảnh 。 於ư 可khả 欣hân 厭yếm 求cầu 合hợp 離ly 等đẳng 有hữu 希hy 望vọng 故cố 。 於ư 中trung 容dung 境cảnh 一nhất 向hướng 無vô 欲dục 。 緣duyên 欣hân 厭yếm 事sự 若nhược 不bất 希hy 求cầu 亦diệc 無vô 欲dục 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 所sở 樂lạc 謂vị 欲dục 觀quán 境cảnh 。 於ư 一nhất 切thiết 事sự 。 欲dục 觀quán 察sát 者giả 有hữu 希hy 望vọng 故cố 。 若nhược 不bất 欲dục 觀quán 隨tùy 因nhân 境cảnh 勢thế 任nhậm 運vận 緣duyên 者giả 即tức 全toàn 無vô 欲dục 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 欲dục 非phi 遍biến 行hành 。 有hữu 說thuyết 要yếu 由do 希hy 望vọng 境cảnh 力lực 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 方phương 取thủ 所sở 緣duyên 。 故cố 經kinh 說thuyết 欲dục 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 。 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 。 心tâm 等đẳng 取thủ 境cảnh 由do 作tác 意ý 故cố 。 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 作tác 意ý 現hiện 前tiền 能năng 生sanh 識thức 故cố 。 曾tằng 無vô 處xứ 說thuyết 由do 欲dục 能năng 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 故cố 。 如như 說thuyết 諸chư 法pháp 。 愛ái 為vi 根căn 本bổn 。 豈khởi 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 由do 愛ái 生sanh 。 故cố 說thuyết 欲dục 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 者giả 。 說thuyết 欲dục 所sở 起khởi 一nhất 切thiết 事sự 業nghiệp 。 或hoặc 說thuyết 善thiện 欲dục 能năng 發phát 正chánh 勤cần 。 由do 彼bỉ 助trợ 成thành 。 一nhất 切thiết 善thiện 事sự 。 故cố 論luận 說thuyết 此thử 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 勝thắng 解giải 。 於ư 決quyết 定định 境cảnh 印ấn 持trì 為vi 性tánh 。 不bất 可khả 引dẫn 轉chuyển 為vi 業nghiệp 。 謂vị 邪tà 正chánh 等đẳng 教giáo 理lý 證chứng 力lực 於ư 所sở 取thủ 境cảnh 審thẩm 決quyết 印ấn 持trì 。 由do 此thử 異dị 緣duyên 不bất 能năng 引dẫn 轉chuyển 。 故cố 猶do 豫dự 境cảnh 勝thắng 解giải 全toàn 無vô 。 非phi 審thẩm 決quyết 心tâm 亦diệc 無vô 勝thắng 解giải 。 由do 斯tư 勝thắng 解giải 非phi 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 有hữu 說thuyết 心tâm 等đẳng 取thủ 自tự 境cảnh 時thời 無vô 拘câu 礙ngại 故cố 皆giai 有hữu 勝thắng 解giải 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 能năng 不bất 礙ngại 者giả 即tức 諸chư 法pháp 故cố 。 所sở 不bất 礙ngại 者giả 即tức 心tâm 等đẳng 故cố 。 勝thắng 發phát 起khởi 者giả 根căn 作tác 意ý 故cố 。 若nhược 由do 此thử 故cố 彼bỉ 勝thắng 發phát 起khởi 。 此thử 應ưng 復phục 待đãi 餘dư 便tiện 有hữu 無vô 窮cùng 失thất 。 云vân 何hà 為vi 念niệm 。 於ư 曾tằng 習tập 境cảnh 令linh 心tâm 明minh 記ký 不bất 忘vong 為vi 性tánh 。 定định 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 數số 憶ức 持trì 曾tằng 所sở 受thọ 境cảnh 令linh 不bất 忘vong 失thất 。 能năng 引dẫn 定định 故cố 。 於ư 曾tằng 未vị 受thọ 體thể 類loại 境cảnh 中trung 全toàn 不bất 起khởi 念niệm 。 設thiết 曾tằng 所sở 受thọ 不bất 能năng 明minh 記ký 念niệm 亦diệc 不bất 生sanh 。 故cố 念niệm 必tất 非phi 遍biến 行hành 所sở 攝nhiếp 。 有hữu 說thuyết 心tâm 起khởi 必tất 有hữu 念niệm 俱câu 。 能năng 為vi 後hậu 時thời 憶ức 念niệm 因nhân 故cố 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 勿vật 於ư 後hậu 時thời 。 有hữu 癡si 信tín 等đẳng 前tiền 亦diệc 有hữu 故cố 。 前tiền 心tâm 心tâm 所sở 或hoặc 想tưởng 勢thế 力lực 足túc 為vi 後hậu 時thời 憶ức 念niệm 因nhân 故cố 。 云vân 何hà 為vi 定định 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 為vi 性tánh 。 智trí 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 觀quán 德đức 失thất 俱câu 非phi 境cảnh 中trung 。 由do 定định 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 。 依y 斯tư 便tiện 有hữu 決quyết 擇trạch 智trí 生sanh 。 心tâm 專chuyên 注chú 言ngôn 顯hiển 所sở 欲dục 住trụ 即tức 便tiện 能năng 住trụ 。 非phi 唯duy 一nhất 境cảnh 。 不bất 爾nhĩ 見kiến 道đạo 歷lịch 觀quán 諸chư 諦đế 前tiền 後hậu 境cảnh 別biệt 應ưng 無vô 等đẳng 持trì 。 若nhược 不bất 繫hệ 心tâm 專chuyên 注chú 境cảnh 位vị 便tiện 無vô 定định 起khởi 。 故cố 非phi 遍biến 行hành 。 有hữu 說thuyết 爾nhĩ 時thời 亦diệc 有hữu 定định 起khởi 。 但đãn 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 應ưng 說thuyết 誠thành 言ngôn 。 若nhược 定định 能năng 令linh 心tâm 等đẳng 和hòa 合hợp 同đồng 趣thú 一nhất 境cảnh 故cố 是thị 遍biến 行hành 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 是thị 觸xúc 用dụng 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 定định 令linh 剎sát 那na 頃khoảnh 心tâm 不bất 易dị 緣duyên 故cố 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 自tự 於ư 所sở 緣duyên 無vô 易dị 義nghĩa 故cố 。 若nhược 言ngôn 由do 定định 心tâm 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 彼bỉ 亦diệc 非phi 理lý 。 作tác 意ý 令linh 心tâm 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 說thuyết 此thử 定định 體thể 即tức 是thị 心tâm 。 經kinh 說thuyết 為vi 心tâm 學học 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 故cố 。 彼bỉ 非phi 誠thành 證chứng 。 依y 定định 攝nhiếp 心tâm 令linh 心tâm 一nhất 境cảnh 說thuyết 彼bỉ 言ngôn 故cố 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 、 道Đạo 支Chi 等đẳng 攝nhiếp 。 如như 念niệm 慧tuệ 等đẳng 非phi 即tức 心tâm 故cố 。 云vân 何hà 為vi 慧tuệ 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 簡giản 擇trạch 為vi 性tánh 。 斷đoạn 疑nghi 為vi 業nghiệp 。 謂vị 觀quán 德đức 失thất 俱câu 非phi 境cảnh 中trung 。 由do 慧tuệ 推thôi 求cầu 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 於ư 非phi 觀quán 境cảnh 愚ngu 昧muội 心tâm 中trung 無vô 簡giản 擇trạch 故cố 非phi 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 有hữu 說thuyết 爾nhĩ 時thời 亦diệc 有hữu 慧tuệ 起khởi 。 但đãn 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 天thiên 愛ái 寧ninh 知tri 。 對đối 法pháp 說thuyết 為vi 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 諸chư 部bộ 對đối 法pháp 展triển 轉chuyển 相tương 違vi 。 汝nhữ 等đẳng 如như 何hà 執chấp 為vi 定định 量lượng 。 唯duy 觸xúc 等đẳng 五ngũ 經kinh 說thuyết 遍biến 行hành 。 說thuyết 十thập 非phi 經kinh 。 不bất 應ưng 固cố 執chấp 。 然nhiên 欲dục 等đẳng 五ngũ 非phi 觸xúc 等đẳng 故cố 定định 非phi 遍biến 行hành 。 如như 信tín 貪tham 等đẳng 。 有hữu 義nghĩa 此thử 五ngũ 定định 互hỗ 相tương 資tư 。 隨tùy 一nhất 起khởi 時thời 必tất 有hữu 餘dư 四tứ 。 有hữu 義nghĩa 不bất 定định 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 四tứ 一nhất 切thiết 中trung 無vô 後hậu 二nhị 故cố 。 又hựu 說thuyết 此thử 五ngũ 緣duyên 四tứ 境cảnh 生sanh 。 所sở 緣duyên 能năng 緣duyên 非phi 定định 俱câu 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 五ngũ 或hoặc 時thời 起khởi 一nhất 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 唯duy 起khởi 希hy 望vọng 。 或hoặc 於ư 決quyết 定định 唯duy 起khởi 印ấn 解giải 。 或hoặc 於ư 曾tằng 習tập 唯duy 起khởi 憶ức 念niệm 。 或hoặc 於ư 所sở 觀quán 唯duy 起khởi 專chuyên 注chú 。 謂vị 愚ngu 昧muội 類loại 為vi 止chỉ 散tán 心tâm 。 雖tuy 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 而nhi 不bất 能năng 簡giản 擇trạch 。 世thế 共cộng 知tri 彼bỉ 有hữu 定định 無vô 慧tuệ 。 彼bỉ 加gia 行hành 位vị 少thiểu 有hữu 聞văn 思tư 。 故cố 說thuyết 等đẳng 持trì 緣duyên 所sở 觀quán 境cảnh 。 或hoặc 依y 多đa 分phần 故cố 說thuyết 是thị 言ngôn 。 如như 戲hí 忘vong 天thiên 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 起khởi 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 有hữu 定định 無vô 慧tuệ 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 其kỳ 類loại 實thật 繁phồn 。 或hoặc 於ư 所sở 觀quán 唯duy 起khởi 簡giản 擇trạch 。 謂vị 不bất 專chuyên 注chú 馳trì 散tán 推thôi 求cầu 。 或hoặc 時thời 起khởi 二nhị 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 境cảnh 中trung 起khởi 欲dục 勝thắng 解giải 。 或hoặc 於ư 所sở 樂lạc 曾tằng 習tập 境cảnh 中trung 起khởi 欲dục 及cập 念niệm 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 起khởi 定định 及cập 慧tuệ 。 合hợp 有hữu 十thập 二nhị 。 或hoặc 時thời 起khởi 三tam 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 曾tằng 習tập 起khởi 欲dục 解giải 念niệm 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 於ư 曾tằng 所sở 觀quán 起khởi 念niệm 定định 慧tuệ 。 合hợp 有hữu 十thập 三tam 。 或hoặc 時thời 起khởi 四tứ 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 曾tằng 習tập 所sở 觀quán 境cảnh 中trung 起khởi 前tiền 四tứ 種chủng 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 於ư 定định 曾tằng 習tập 所sở 觀quán 境cảnh 中trung 起khởi 後hậu 四tứ 種chủng 。 合hợp 有hữu 五ngũ 四tứ 。 或hoặc 時thời 起khởi 五ngũ 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 曾tằng 習tập 所sở 觀quán 境cảnh 中trung 具cụ 起khởi 五ngũ 種chủng 。 如như 是thị 於ư 四tứ 起khởi 欲dục 等đẳng 五ngũ 。 總tổng 別biệt 合hợp 有hữu 三tam 十thập 一nhất 句cú 。 或hoặc 有hữu 心tâm 位vị 五ngũ 皆giai 不bất 起khởi 。 如như 非phi 四tứ 境cảnh 率suất 爾nhĩ 墮đọa 心tâm 及cập 藏tạng 識thức 俱câu 。 此thử 類loại 非phi 一nhất 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ 隨tùy 位vị 有hữu 無vô 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 諸chư 位vị 容dung 俱câu 。 依y 轉chuyển 未vị 轉chuyển 皆giai 不bất 遮già 故cố 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 此thử 五ngũ 皆giai 無vô 。 緣duyên 已dĩ 得đắc 境cảnh 無vô 希hy 望vọng 故cố 。 不bất 能năng 審thẩm 決quyết 無vô 印ấn 持trì 故cố 。 恆hằng 取thủ 新tân 境cảnh 無vô 追truy 憶ức 故cố 。 自tự 性tánh 散tán 動động 無vô 專chuyên 注chú 故cố 。 不bất 能năng 推thôi 度độ 無vô 簡giản 擇trạch 故cố 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 容dung 有hữu 此thử 五ngũ 。 雖tuy 無vô 於ư 境cảnh 增tăng 上thượng 希hy 望vọng 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 義nghĩa 故cố 。 於ư 境cảnh 雖tuy 無vô 增tăng 上thượng 審thẩm 決quyết 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 印ấn 境cảnh 義nghĩa 故cố 。 雖tuy 無vô 明minh 記ký 曾tằng 習tập 境cảnh 體thể 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 念niệm 境cảnh 類loại 故cố 。 雖tuy 不bất 作tác 意ý 繫hệ 念niệm 一nhất 境cảnh 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 專chuyên 注chú 義nghĩa 故cố 。 遮già 等đẳng 引dẫn 故cố 說thuyết 性tánh 散tán 動động 。 非phi 遮già 等đẳng 持trì 。 故cố 容dung 有hữu 定định 。 雖tuy 於ư 所sở 緣duyên 不bất 能năng 推thôi 度độ 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 簡giản 擇trạch 義nghĩa 故cố 。 由do 此thử 聖thánh 教giáo 說thuyết 眼nhãn 耳nhĩ 通thông 是thị 眼nhãn 耳nhĩ 識thức 相tương 應ứng 智trí 性tánh 。 餘dư 三tam 准chuẩn 此thử 有hữu 慧tuệ 無vô 失thất 。 未vị 自tự 在tại 位vị 此thử 五ngũ 或hoặc 無vô 。 得đắc 自tự 在tại 時thời 此thử 五ngũ 定định 有hữu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán 諸chư 境cảnh 欲dục 無vô 減giảm 故cố 。 印ấn 境cảnh 勝thắng 解giải 常thường 無vô 減giảm 故cố 。 憶ức 習tập 曾tằng 受thọ 念niệm 無vô 減giảm 故cố 。 又hựu 佛Phật 五ngũ 識thức 緣duyên 三tam 世thế 故cố 。 如Như 來Lai 無vô 有hữu 。 不bất 定định 心tâm 故cố 。 五ngũ 識thức 皆giai 有hữu 作tác 事sự 智trí 故cố 。 此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 有hữu 義nghĩa 欲dục 三tam 除trừ 憂ưu 苦khổ 受thọ 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 境cảnh 非phi 所sở 樂lạc 故cố 。 餘dư 四tứ 通thông 四tứ 。 唯duy 除trừ 苦khổ 受thọ 。 以dĩ 審thẩm 決quyết 等đẳng 五ngũ 識thức 無vô 故cố 。 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 論luận 說thuyết 憂ưu 根căn 於ư 無vô 上thượng 法pháp 思tư 慕mộ 愁sầu 慼thích 求cầu 欲dục 證chứng 故cố 。 純thuần 受thọ 苦khổ 處xứ 希hy 求cầu 解giải 脫thoát 。 意ý 有hữu 苦khổ 根căn 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 論luận 說thuyết 貪tham 愛ái 憂ưu 苦khổ 相tương 應ứng 。 此thử 貪tham 愛ái 俱câu 必tất 有hữu 欲dục 故cố 。 苦khổ 根căn 既ký 有hữu 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 審thẩm 決quyết 等đẳng 四tứ 苦khổ 俱câu 何hà 咎cữu 。 又hựu 五ngũ 識thức 俱câu 亦diệc 有hữu 微vi 細tế 印ấn 境cảnh 等đẳng 四tứ 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 由do 斯tư 欲dục 等đẳng 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 此thử 五ngũ 復phục 依y 性tánh 界giới 學học 等đẳng 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 如như 理lý 應ưng 思tư 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 5
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 5
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
此thử 染nhiễm 污ô 意ý 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 有hữu 義nghĩa 此thử 俱câu 唯duy 有hữu 喜hỷ 受thọ 。 恆hằng 內nội 執chấp 我ngã 生sanh 喜hỷ 愛ái 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 。 應ưng 許hứa 喜hỷ 受thọ 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 違vi 聖thánh 言ngôn 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 意ý 四tứ 受thọ 相tương 應ứng 。 謂vị 生sanh 惡ác 趣thú 憂ưu 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 不bất 善thiện 業nghiệp 所sở 引dẫn 果quả 故cố 。 生sanh 人nhân 欲dục 天thiên 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 喜hỷ 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 有hữu 喜hỷ 地địa 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 地địa 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 捨xả 受thọ 相tương 應ứng 。 緣duyên 唯duy 捨xả 地địa 善thiện 業nghiệp 果quả 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 此thử 無vô 始thỉ 來lai 。 任nhậm 運vận 一nhất 類loại 緣duyên 內nội 執chấp 我ngã 恆hằng 無vô 轉chuyển 易dị 。 與dữ 變biến 異dị 受thọ 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 此thử 末mạt 那na 與dữ 前tiền 藏tạng 識thức 。 義nghĩa 有hữu 異dị 者giả 皆giai 別biệt 說thuyết 之chi 。 若nhược 四tứ 受thọ 俱câu 亦diệc 應ưng 別biệt 說thuyết 。 既ký 不bất 別biệt 說thuyết 定định 與dữ 彼bỉ 同đồng 。 故cố 此thử 相tương 應ứng 唯duy 有hữu 捨xả 受thọ 。 未vị 轉chuyển 依y 位vị 與dữ 前tiền 所sở 說thuyết 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 唯duy 二nhị 十thập 一nhất 心tâm 所sở 俱câu 起khởi 。 謂vị 遍biến 行hành 別biệt 境cảnh 各các 五ngũ 善thiện 十thập 一nhất 。 如như 第đệ 八bát 識thức 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 。 唯duy 捨xả 受thọ 俱câu 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 。 恆hằng 於ư 所sở 緣duyên 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 末mạt 那na 心tâm 所sở 何hà 性tánh 所sở 攝nhiếp 。 有hữu 覆phú 無vô 記ký 所sở 攝nhiếp 。 非phi 餘dư 。 此thử 意ý 相tương 應ứng 四tứ 煩phiền 惱não 等đẳng 是thị 染nhiễm 法pháp 故cố 。 障chướng 礙ngại 聖thánh 道Đạo 。 隱ẩn 蔽tế 自tự 心tâm 。 說thuyết 名danh 有hữu 覆phú 。 非phi 善thiện 不bất 善thiện 故cố 名danh 無vô 記ký 。 如như 上thượng 二nhị 界giới 。 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 定định 力lực 攝nhiếp 藏tạng 是thị 無vô 記ký 攝nhiếp 。 此thử 俱câu 染nhiễm 法pháp 所sở 依y 細tế 故cố 任nhậm 運vận 轉chuyển 故cố 亦diệc 無vô 記ký 攝nhiếp 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 唯duy 是thị 善thiện 性tánh 。 末mạt 那na 心tâm 所sở 何hà 地địa 繫hệ 耶da 。 隨tùy 彼bỉ 所sở 生sanh 彼bỉ 地địa 所sở 繫hệ 。 謂vị 生sanh 欲dục 界giới 現hiện 行hành 末mạt 那na 相tương 應ứng 心tâm 所sở 即tức 欲dục 界giới 繫hệ 。 乃nãi 至chí 有Hữu 頂Đảnh 。 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 任nhậm 運vận 恆hằng 緣duyên 自tự 地địa 藏tạng 識thức 。 執chấp 為vi 內nội 我ngã 非phi 他tha 地địa 故cố 。 若nhược 起khởi 彼bỉ 地địa 異dị 熟thục 藏tạng 識thức 。 現hiện 在tại 前tiền 者giả 名danh 生sanh 彼bỉ 地địa 。 染nhiễm 污ô 末mạt 耶da 緣duyên 彼bỉ 執chấp 我ngã 。 即tức 繫hệ 屬thuộc 彼bỉ 名danh 彼bỉ 所sở 繫hệ 。 或hoặc 為vi 彼bỉ 地địa 諸chư 煩phiền 惱não 等đẳng 。 之chi 所sở 繫hệ 縛phược 。 名danh 彼bỉ 所sở 繫hệ 。 若nhược 已dĩ 轉chuyển 依y 即tức 非phi 所sở 繫hệ 。
此thử 染nhiễm 污ô 意ý 無vô 始thỉ 相tương 續tục 。 何hà 位vị 永vĩnh 斷đoạn 或hoặc 暫tạm 斷đoạn 耶da 。 阿A 羅La 漢Hán 滅diệt 定định 出xuất 世thế 道đạo 無vô 有hữu 。 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 總tổng 顯hiển 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 果quả 位vị 。 此thử 位vị 染nhiễm 意ý 種chủng 及cập 現hiện 行hành 俱câu 永vĩnh 斷đoạn 滅diệt 。 故cố 說thuyết 無vô 有hữu 。 學học 位vị 滅diệt 定định 出xuất 世thế 道đạo 中trung 俱câu 暫tạm 伏phục 滅diệt 。 故cố 說thuyết 無vô 有hữu 。 謂vị 染nhiễm 污ô 意ý 無vô 始thỉ 時thời 來lai 。 微vi 細tế 一nhất 類loại 任nhậm 運vận 而nhi 轉chuyển 。 諸chư 有hữu 漏lậu 道đạo 不bất 能năng 伏phục 滅diệt 。 三tam 乘thừa 聖thánh 道Đạo 有hữu 伏phục 滅diệt 義nghĩa 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 違vi 我ngã 執chấp 故cố 。 後hậu 得đắc 無vô 漏lậu 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 是thị 彼bỉ 等đẳng 流lưu 亦diệc 違vi 此thử 意ý 。 真chân 無vô 我ngã 解giải 及cập 後hậu 所sở 得đắc 。 俱câu 無vô 漏lậu 故cố 名danh 出xuất 世thế 道đạo 。 滅diệt 定định 既ký 是thị 聖thánh 道Đạo 等đẳng 流lưu 。 極cực 寂tịch 靜tĩnh 故cố 此thử 亦diệc 非phi 有hữu 。 由do 未vị 永vĩnh 斷đoạn 此thử 種chủng 子tử 故cố 。 從tùng 滅diệt 盡tận 定định 聖thánh 道Đạo 起khởi 已dĩ 。 此thử 復phục 現hiện 行hành 乃nãi 至chí 未vị 滅diệt 。 然nhiên 此thử 染nhiễm 意ý 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 。 是thị 俱câu 生sanh 故cố 非phi 見kiến 所sở 斷đoạn 。 是thị 染nhiễm 污ô 故cố 非phi 非phi 所sở 斷đoạn 。 極cực 微vi 細tế 故cố 所sở 有hữu 種chủng 子tử 。 與dữ 有hữu 頂đảnh 地địa 下hạ 下hạ 煩phiền 惱não 。 一nhất 時thời 頓đốn 斷đoạn 勢thế 力lực 等đẳng 故cố 。 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 頓đốn 斷đoạn 此thử 種chủng 。 成thành 阿A 羅La 漢Hán 。 故cố 無Vô 學Học 位vị 永vĩnh 不bất 復phục 起khởi 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 迴hồi 趣thú 大Đại 乘Thừa 。 從tùng 初sơ 發phát 心tâm 。 至chí 未vị 成thành 佛Phật 。 雖tuy 實thật 是thị 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 應ưng 義nghĩa 等đẳng 故cố 不bất 別biệt 說thuyết 之chi 。 此thử 中trung 有hữu 義nghĩa 末mạt 那na 唯duy 有hữu 煩phiền 惱não 障chướng 俱câu 。 聖thánh 教giáo 皆giai 言ngôn 三tam 位vị 無vô 故cố 。 又hựu 說thuyết 四tứ 惑hoặc 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 又hựu 說thuyết 為vi 識thức 雜tạp 染nhiễm 依y 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 教giáo 理lý 相tương 違vi 。 出xuất 世thế 末mạt 那na 經kinh 說thuyết 有hữu 故cố 。 無vô 染nhiễm 意ý 識thức 如như 有hữu 染nhiễm 時thời 定định 有hữu 俱câu 生sanh 不bất 共cộng 依y 故cố 。 論luận 說thuyết 藏tạng 識thức 決quyết 定định 恆hằng 與dữ 一nhất 識thức 俱câu 轉chuyển 。 所sở 謂vị 末mạt 那na 。 意ý 識thức 起khởi 時thời 則tắc 二nhị 俱câu 轉chuyển 。 所sở 謂vị 意ý 識thức 及cập 與dữ 末mạt 那na 。 若nhược 五ngũ 識thức 中trung 隨tùy 起khởi 一nhất 識thức 則tắc 三tam 俱câu 轉chuyển 。 乃nãi 至chí 或hoặc 時thời 頓đốn 起khởi 五ngũ 識thức 則tắc 七thất 俱câu 轉chuyển 。 若nhược 住trụ 滅diệt 定định 無vô 第đệ 七thất 識thức 。
爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 應ưng 無vô 識thức 俱câu 。 便tiện 非phi 恆hằng 定định 一nhất 識thức 俱câu 轉chuyển 。 住trụ 聖thánh 道Đạo 時thời 若nhược 無vô 第đệ 七thất 。
爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 應ưng 一nhất 識thức 俱câu 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 若nhược 起khởi 意ý 識thức 。
爾nhĩ 時thời 藏tạng 識thức 定định 二nhị 俱câu 轉chuyển 。 顯hiển 揚dương 論luận 說thuyết 。 末mạt 那na 恆hằng 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 相tương 應ứng 。 或hoặc 翻phiên 彼bỉ 相tương 應ứng 恃thị 舉cử 為vi 行hành 。 或hoặc 平bình 等đẳng 行hành 。 故cố 知tri 此thử 意ý 通thông 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 若nhược 由do 論luận 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 位vị 無vô 染nhiễm 意ý 故cố 便tiện 無vô 第đệ 七thất 。 應ưng 由do 論luận 說thuyết 阿A 羅La 漢Hán 。 位vị 捨xả 賴lại 耶da 故cố 便tiện 無vô 第đệ 八bát 。 彼bỉ 既ký 不bất 爾nhĩ 。 此thử 云vân 何hà 然nhiên 。 又hựu 諸chư 論luận 言ngôn 轉chuyển 第đệ 七thất 識thức 。 得đắc 平bình 等đẳng 智trí 。 彼bỉ 如như 餘dư 智trí 定định 有hữu 所sở 依y 相tương 應ứng 淨tịnh 識thức 。 此thử 識thức 無vô 者giả 彼bỉ 智trí 應ưng 無vô 。 非phi 離ly 所sở 依y 有hữu 能năng 依y 故cố 。 不bất 可khả 說thuyết 彼bỉ 依y 六lục 轉chuyển 識thức 。 許hứa 佛Phật 恆hằng 行hành 如như 鏡kính 智trí 故cố 。 又hựu 無Vô 學Học 位vị 若nhược 無vô 第đệ 七thất 識thức 。 彼bỉ 第đệ 八bát 識thức 應ưng 無vô 俱câu 有hữu 依y 。 然nhiên 必tất 有hữu 此thử 依y 。 如như 餘dư 識thức 性tánh 故cố 。 又hựu 如như 未vị 證chứng 補bổ 特đặc 伽già 羅la 無vô 我ngã 。 者giả 彼bỉ 我ngã 執chấp 恆hằng 行hành 。 亦diệc 應ưng 未vị 證chứng 法pháp 無vô 我ngã 者giả 法pháp 我ngã 執chấp 恆hằng 行hành 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 彼bỉ 依y 何hà 識thức 。 非phi 依y 第đệ 八bát 彼bỉ 無vô 慧tuệ 故cố 。 由do 此thử 應ưng 信tín 二Nhị 乘Thừa 聖thánh 道Đạo 滅diệt 定định 無Vô 學Học 此thử 識thức 恆hằng 行hành 。 彼bỉ 未vị 證chứng 得đắc 法Pháp 無vô 我ngã 故cố 。 又hựu 諸chư 論luận 中trung 以dĩ 五ngũ 同đồng 法pháp 證chứng 有hữu 第đệ 七thất 為vi 第đệ 六lục 依y 。 聖thánh 道Đạo 起khởi 時thời 及cập 無Vô 學Học 位vị 。 若nhược 無vô 第đệ 七thất 為vi 第đệ 六lục 依y 。 所sở 立lập 宗tông 因nhân 便tiện 俱câu 有hữu 失thất 。 或hoặc 應ưng 五ngũ 識thức 亦diệc 有hữu 無vô 依y 。 五ngũ 恆hằng 有hữu 依y 六lục 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 是thị 故cố 定định 有hữu 無vô 染nhiễm 污ô 意ý 。 於ư 上thượng 三tam 位vị 恆hằng 起khởi 現hiện 前tiền 。 言ngôn 彼bỉ 無vô 有hữu 者giả 依y 染nhiễm 意ý 說thuyết 。 如như 說thuyết 四tứ 位vị 無vô 阿a 賴lại 耶da 非phi 無vô 第đệ 八bát 。 此thử 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。
此thử 意ý 差sai 別biệt 略lược 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 我ngã 見kiến 相tương 應ứng 。 二nhị 法pháp 我ngã 見kiến 相tương 應ứng 。 三tam 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 相tương 應ứng 。 初sơ 通thông 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 相tương 續tục 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 。 七thất 地địa 以dĩ 前tiền 一nhất 類loại 菩Bồ 薩Tát 。 有hữu 漏lậu 心tâm 位vị 。 彼bỉ 緣duyên 阿a 賴lại 耶da 識thức 。 起khởi 補bổ 特đặc 伽già 羅la 我ngã 見kiến 。 次thứ 通thông 一nhất 切thiết 異dị 生sanh 。 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 相tương 續tục 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 法pháp 空không 智trí 果quả 不bất 現hiện 前tiền 位vị 。 彼bỉ 緣duyên 異dị 熟thục 識thức 起khởi 法pháp 我ngã 見kiến 。 後hậu 通thông 一nhất 切thiết 如Như 來Lai 相tương 續tục 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 及cập 修tu 道Đạo 中trung 法pháp 空không 智trí 果quả 現hiện 在tại 前tiền 位vị 。 彼bỉ 緣duyên 無vô 垢cấu 異dị 熟thục 識thức 等đẳng 起khởi 。 平Bình 等Đẳng 性Tánh 智Trí 。 補bổ 特đặc 伽già 羅la 。 我ngã 見kiến 起khởi 位vị 。 彼bỉ 法pháp 我ngã 見kiến 亦diệc 必tất 現hiện 前tiền 。 我ngã 執chấp 必tất 依y 法pháp 執chấp 而nhi 起khởi 。 如như 夜dạ 迷mê 杌ngột 等đẳng 方phương 謂vị 人nhân 等đẳng 故cố 。 我ngã 法pháp 二nhị 見kiến 用dụng 雖tuy 有hữu 別biệt 。 而nhi 不bất 相tương 違vi 。 同đồng 依y 一nhất 慧tuệ 。 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 體thể 雖tuy 是thị 一nhất 而nhi 有hữu 了liễu 別biệt 青thanh 等đẳng 多đa 用dụng 不bất 相tương 違vi 故cố 。 此thử 亦diệc 應ưng 然nhiên 。 二Nhị 乘Thừa 有hữu 學học 聖thánh 道Đạo 滅diệt 定định 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 頓đốn 悟ngộ 菩Bồ 薩Tát 於ư 修tu 道Đạo 位vị 。 有hữu 學học 漸tiệm 悟ngộ 。 生sanh 空không 智trí 果quả 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 皆giai 唯duy 起khởi 法pháp 執chấp 。 我ngã 執chấp 已dĩ 伏phục 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 無Vô 學Học 及cập 此thử 漸tiệm 悟ngộ 法pháp 空không 智trí 果quả 不bất 現hiện 前tiền 時thời 。 亦diệc 唯duy 起khởi 法pháp 執chấp 我ngã 執chấp 已dĩ 斷đoạn 故cố 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 。 一nhất 切thiết 菩Bồ 薩Tát 。 所sở 有hữu 我ngã 執chấp 皆giai 永vĩnh 不bất 行hành 。 或hoặc 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 或hoặc 永vĩnh 伏phục 故cố 。 法pháp 空không 智trí 果quả 不bất 現hiện 前tiền 時thời 。 猶do 起khởi 法pháp 執chấp 不bất 相tương 違vi 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 八bát 地địa 以dĩ 上thượng 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 不bất 復phục 現hiện 行hành 。 唯duy 有hữu 所sở 依y 所sở 知tri 障chướng 在tại 。 此thử 所sở 知tri 障chướng 是thị 現hiện 非phi 種chủng 。 不bất 爾nhĩ 煩phiền 惱não 亦diệc 應ưng 在tại 故cố 。 法pháp 執chấp 俱câu 意ý 於ư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 雖tuy 名danh 不bất 染nhiễm 。 於ư 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 亦diệc 名danh 為vi 染nhiễm 。 障chướng 彼bỉ 智trí 故cố 。 由do 此thử 亦diệc 名danh 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 於ư 二Nhị 乘Thừa 等đẳng 說thuyết 名danh 無vô 覆phú 。 不bất 障chướng 彼bỉ 智trí 故cố 。 是thị 異dị 熟thục 生sanh 攝nhiếp 。 從tùng 異dị 熟thục 識thức 恆hằng 時thời 生sanh 故cố 名danh 異dị 熟thục 生sanh 。 非phi 異dị 熟thục 果quả 。 此thử 名danh 通thông 故cố 。 如như 增tăng 上thượng 緣duyên 餘dư 不bất 攝nhiếp 者giả 皆giai 入nhập 此thử 攝nhiếp 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 第đệ 七thất 識thức 離ly 眼nhãn 等đẳng 識thức 有hữu 別biệt 自tự 體thể 。 聖thánh 教giáo 正chánh 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。 謂vị 薄bạc 伽già 梵Phạm 處xứ 處xứ 經kinh 中trung 說thuyết 心tâm 意ý 識thức 。 三tam 種chủng 別biệt 義nghĩa 。 集tập 起khởi 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 是thị 三tam 別biệt 義nghĩa 。 如như 是thị 三tam 義nghĩa 雖tuy 通thông 八bát 識thức 而nhi 隨tùy 勝thắng 顯hiển 第đệ 八bát 名danh 心tâm 。 集tập 諸chư 法pháp 種chủng 起khởi 諸chư 法pháp 故cố 。 第đệ 七thất 名danh 意ý 。 緣duyên 藏tạng 識thức 等đẳng 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 。 為vì 我ngã 等đẳng 故cố 。 餘dư 六lục 名danh 識thức 。 於ư 六lục 別biệt 境cảnh 麁thô 動động 間gian 斷đoạn 了liễu 別biệt 轉chuyển 故cố 。 如như 入nhập 楞lăng 伽già 伽già 他tha 中trung 說thuyết 。
藏tạng 識thức 說thuyết 名danh 心tâm 。 思tư 量lượng 性tánh 名danh 意ý 。
能năng 了liễu 諸chư 境cảnh 相tướng 。 是thị 說thuyết 名danh 為vi 識thức 。
又hựu 大Đại 乘Thừa 經Kinh 處xứ 處xứ 別biệt 說thuyết 有hữu 第đệ 七thất 識thức 故cố 此thử 別biệt 有hữu 。 諸chư 大Đại 乘Thừa 經Kinh 是thị 至chí 教giáo 量lượng 。 前tiền 已dĩ 廣quảng 說thuyết 故cố 不bất 重trọng/trùng 成thành 。 解giải 脫thoát 經kinh 中trung 亦diệc 別biệt 說thuyết 有hữu 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 如như 彼bỉ 頌tụng 言ngôn 。
染nhiễm 污ô 意ý 恆hằng 時thời 。 諸chư 惑hoặc 俱câu 生sanh 滅diệt 。
若nhược 解giải 脫thoát 諸chư 惑hoặc 。 非phi 曾tằng 非phi 當đương 有hữu 。
彼bỉ 經kinh 自tự 釋thích 此thử 頌tụng 義nghĩa 言ngôn 。 有hữu 染nhiễm 污ô 意ý 。 從tùng 無vô 始thỉ 來lai 。 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 恆hằng 俱câu 生sanh 滅diệt 。 謂vị 我ngã 見kiến 我ngã 愛ái 及cập 我ngã 慢mạn 我ngã 癡si 。 對đối 治trị 道đạo 生sanh 斷đoạn 煩phiền 惱não 已dĩ 。 此thử 意ý 從tùng 彼bỉ 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。
爾nhĩ 時thời 此thử 意ý 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 。 非phi 唯duy 現hiện 無vô 亦diệc 無vô 過quá 未vị 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 如như 是thị 等đẳng 教giáo 諸chư 部bộ 皆giai 有hữu 。 恐khủng 厭yếm 廣quảng 文văn 故cố 不bất 繁phồn 述thuật 。
已dĩ 引dẫn 聖thánh 教giáo 當đương 顯hiển 正chánh 理lý 。 謂vị 契Khế 經Kinh 說thuyết 不bất 共cộng 無vô 明minh 微vi 細tế 恆hằng 行hành 覆phú 蔽tế 真chân 實thật 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 應ưng 非phi 有hữu 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 於ư 一nhất 切thiết 。 分phần/phân 恆hằng 起khởi 迷mê 理lý 不bất 共cộng 無vô 明minh 覆phú 真chân 實thật 義nghĩa 障chướng 聖thánh 慧tuệ 眼nhãn 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
真chân 義nghĩa 心tâm 當đương 生sanh 。 常thường 能năng 為vi 障chướng 礙ngại 。
俱câu 行hành 一nhất 切thiết 分phần/phân 。 謂vị 不bất 共cộng 無vô 明minh 。
是thị 故cố 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 異dị 生sanh 類loại 恆hằng 處xứ 長trường 夜dạ 無vô 明minh 所sở 盲manh 。 惛hôn 醉túy 纏triền 心tâm 曾tằng 無vô 醒tỉnh 覺giác 。 若nhược 異dị 生sanh 位vị 有hữu 暫tạm 不bất 起khởi 此thử 無vô 明minh 時thời 。 便tiện 違vi 經kinh 義nghĩa 。 俱câu 異dị 生sanh 位vị 迷mê 理lý 無vô 明minh 有hữu 行hành 不bất 行hành 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 此thử 依y 六lục 識thức 皆giai 不bất 得đắc 成thành 。 應ưng 此thử 間gian 斷đoạn 彼bỉ 恆hằng 染nhiễm 。 故cố 許hứa 有hữu 末mạt 那na 便tiện 無vô 此thử 失thất 。 染nhiễm 意ý 恆hằng 與dữ 四tứ 惑hoặc 相tương 應ứng 。 此thử 俱câu 無vô 明minh 何hà 名danh 不bất 共cộng 。 有hữu 義nghĩa 此thử 俱câu 我ngã 見kiến 慢mạn 愛ái 非phi 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 名danh 不bất 共cộng 何hà 失thất 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 教giáo 相tương 違vi 。 純thuần 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 不bất 說thuyết 此thử 三tam 故cố 。 此thử 三tam 六lục 十thập 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 處xứ 處xứ 皆giai 說thuyết 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 與dữ 四tứ 煩phiền 惱não 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 應ưng 說thuyết 四tứ 中trung 無vô 明minh 是thị 主chủ 。 雖tuy 三tam 俱câu 起khởi 亦diệc 名danh 不bất 共cộng 。 從tùng 無vô 始thỉ 際tế 。 恆hằng 內nội 惽hôn 迷mê 曾tằng 不bất 省tỉnh 察sát 。 癡si 增tăng 上thượng 故cố 。 此thử 俱câu 見kiến 等đẳng 應ưng 名danh 相tướng 應ưng 。 若nhược 為vi 主chủ 時thời 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 如như 無vô 明minh 故cố 許hứa 亦diệc 無vô 失thất 。 有hữu 義nghĩa 此thử 癡si 名danh 不bất 共cộng 者giả 如như 。 不Bất 共Cộng 佛Phật 法Pháp 。 唯duy 此thử 識thức 有hữu 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 餘dư 識thức 相tương 應ứng 煩phiền 惱não 此thử 識thức 中trung 無vô 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 依y 殊thù 勝thắng 義nghĩa 立lập 不bất 共cộng 名danh 。 非phi 互hỗ 所sở 無vô 皆giai 名danh 不bất 共cộng 。 謂vị 第đệ 七thất 識thức 相tương 應ứng 無vô 明minh 。 無vô 始thỉ 恆hằng 行hành 障chướng 真chân 義nghĩa 智trí 。 如như 是thị 勝thắng 用dụng 餘dư 識thức 所sở 無vô 。 唯duy 此thử 識thức 有hữu 故cố 名danh 不bất 共cộng 。 既ký 爾nhĩ 此thử 俱câu 三tam 亦diệc 應ưng 名danh 不bất 共cộng 。 無vô 明minh 是thị 主chủ 獨độc 得đắc 此thử 名danh 。 或hoặc 許hứa 餘dư 三tam 亦diệc 名danh 不bất 共cộng 。 對đối 餘dư 癡si 故cố 且thả 說thuyết 無vô 明minh 。 不bất 共cộng 無vô 明minh 總tổng 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 。 餘dư 識thức 所sở 無vô 。 二nhị 獨độc 行hành 不bất 共cộng 。 此thử 識thức 非phi 有hữu 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 無vô 明minh 有hữu 二nhị 。 若nhược 貪tham 等đẳng 俱câu 者giả 名danh 相tướng 應ưng 無vô 明minh 。 非phi 貪tham 等đẳng 俱câu 者giả 名danh 獨độc 行hành 無vô 明minh 。 是thị 主chủ 獨độc 行hành 唯duy 見kiến 所sở 斷đoạn 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 諸chư 聖thánh 有hữu 學học 不bất 共cộng 無vô 明minh 已dĩ 永vĩnh 斷đoạn 故cố 不bất 造tạo 新tân 業nghiệp 。 非phi 主chủ 獨độc 行hành 亦diệc 修tu 所sở 斷đoạn 。 忿phẫn 等đẳng 皆giai 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 故cố 。 恆hằng 行hành 不bất 共cộng 餘dư 部bộ 所sở 無vô 。 獨độc 行hành 不bất 共cộng 此thử 彼bỉ 俱câu 有hữu 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 法pháp 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 意ý 識thức 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 意ý 非phi 有hữu 。 謂vị 如như 五ngũ 識thức 必tất 有hữu 眼nhãn 等đẳng 增tăng 上thượng 不bất 共cộng 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 意ý 識thức 既ký 是thị 六lục 識thức 中trung 攝nhiếp 。 理lý 應ưng 許hứa 有hữu 如như 是thị 所sở 依y 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 彼bỉ 依y 寧ninh 有hữu 。 不bất 可khả 說thuyết 色sắc 。 為vi 彼bỉ 所sở 依y 。 意ý 非phi 色sắc 故cố 。 意ý 識thức 應ưng 無vô 隨tùy 念niệm 計kế 度độ 二nhị 分phần 別biệt 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 五ngũ 識thức 無vô 有hữu 俱câu 有hữu 所sở 依y 。 彼bỉ 與dữ 五ngũ 根căn 俱câu 時thời 而nhi 轉chuyển 如như 牙nha 影ảnh 故cố 。 又hựu 識thức 與dữ 根căn 既ký 必tất 同đồng 境cảnh 。 如như 心tâm 心tâm 所sở 決quyết 定định 俱câu 時thời 。 由do 此thử 理lý 趣thú 極cực 成thành 意ý 識thức 。 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức 必tất 有hữu 不bất 共cộng 顯hiển 自tự 名danh 處xứ 等đẳng 無vô 間gian 不bất 攝nhiếp 增tăng 上thượng 所sở 依y 。 極cực 成thành 六lục 識thức 隨tùy 一nhất 攝nhiếp 故cố 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 思tư 量lượng 名danh 意ý 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 應ưng 非phi 有hữu 。 謂vị 若nhược 意ý 識thức 。 現hiện 在tại 前tiền 時thời 。 等đẳng 無vô 間gian 意ý 已dĩ 滅diệt 非phi 有hữu 。 過quá 去khứ 未vị 來lai 。 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 彼bỉ 思tư 量lượng 用dụng 定định 不bất 得đắc 成thành 。 既ký 爾nhĩ 如như 何hà 說thuyết 名danh 為vi 意ý 。 若nhược 謂vị 假giả 說thuyết 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 無vô 正chánh 思tư 量lượng 假giả 依y 何hà 立lập 。 若nhược 謂vị 現hiện 在tại 曾tằng 有hữu 思tư 量lượng 。
爾nhĩ 時thời 名danh 識thức 寧ninh 說thuyết 為vi 意ý 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 第đệ 七thất 末mạt 那na 。 恆hằng 審thẩm 思tư 量lượng 正chánh 名danh 為vi 意ý 。 已dĩ 滅diệt 依y 此thử 假giả 立lập 意ý 名danh 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 想tưởng 滅diệt 定định 染nhiễm 意ý 若nhược 無vô 彼bỉ 應ưng 無vô 別biệt 。 謂vị 彼bỉ 二nhị 定định 俱câu 滅diệt 六lục 識thức 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 體thể 數số 無vô 異dị 。 若nhược 無vô 染nhiễm 意ý 於ư 二nhị 定định 中trung 一nhất 有hữu 一nhất 無vô 。 彼bỉ 二nhị 何hà 別biệt 。 若nhược 謂vị 加gia 行hành 界giới 地địa 依y 等đẳng 有hữu 差sai 別biệt 者giả 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 彼bỉ 差sai 別biệt 因nhân 由do 此thử 有hữu 故cố 。 此thử 若nhược 無vô 者giả 彼bỉ 因nhân 亦diệc 無vô 。 是thị 故cố 定định 應ưng 別biệt 有hữu 此thử 意ý 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 無vô 想tưởng 有hữu 情tình 一nhất 期kỳ 生sanh 中trung 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 應ưng 無vô 染nhiễm 。 謂vị 彼bỉ 長trường 時thời 無vô 六lục 轉chuyển 識thức 。 若nhược 無vô 此thử 意ý 我ngã 執chấp 便tiện 無vô 。 非phi 於ư 餘dư 處xứ 有hữu 具cụ 縛phược 者giả 一nhất 期kỳ 生sanh 中trung 都đô 無vô 我ngã 執chấp 。 彼bỉ 無vô 我ngã 執chấp 應ưng 如như 涅Niết 槃Bàn 便tiện 非phi 聖thánh 賢hiền 同đồng 所sở 訶ha 厭yếm 。 初sơ 後hậu 有hữu 故cố 無vô 如như 是thị 失thất 。 中trung 間gian 長trường 時thời 無vô 故cố 有hữu 過quá 。 去khứ 來lai 有hữu 故cố 無vô 如như 是thị 失thất 。 彼bỉ 非phi 現hiện 常thường 無vô 故cố 有hữu 過quá 。 所sở 得đắc 無vô 故cố 能năng 得đắc 亦diệc 無vô 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 前tiền 已dĩ 遮già 破phá 。 藏tạng 識thức 無vô 故cố 熏huân 習tập 亦diệc 無vô 。 餘dư 法pháp 受thọ 熏huân 已dĩ 辯biện 非phi 理lý 。 故cố 應ưng 別biệt 有hữu 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 於ư 無vô 想tưởng 天thiên 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 由do 斯tư 賢hiền 聖thánh 同đồng 訶ha 厭yếm 彼bỉ 。 又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 異dị 生sanh 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 心tâm 時thời 恆hằng 帶đái 我ngã 執chấp 。 若nhược 無vô 此thử 識thức 彼bỉ 不bất 應ưng 有hữu 。 謂vị 異dị 生sanh 類loại 三tam 性tánh 心tâm 時thời 。 雖tuy 外ngoại 起khởi 諸chư 業nghiệp 而nhi 內nội 恆hằng 執chấp 我ngã 。 由do 執chấp 我ngã 故cố 令linh 六lục 識thức 中trung 所sở 起khởi 施thí 等đẳng 不bất 能năng 亡vong 相tương/tướng 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 染nhiễm 污ô 末mạt 那na 為vi 識thức 依y 止chỉ 。 彼bỉ 未vị 滅diệt 時thời 相tương/tướng 了liễu 別biệt 縛phược 。 不bất 得đắc 解giải 脫thoát 。 末mạt 那na 滅diệt 已dĩ 相tương/tướng 縛phược 解giải 脫thoát 。 言ngôn 相tương/tướng 縛phược 者giả 謂vị 於ư 境cảnh 相tướng 不bất 能năng 了liễu 達đạt 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 。 由do 斯tư 見kiến 分phần/phân 相tương/tướng 分phần/phân 所sở 拘câu 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 故cố 名danh 相tướng 縛phược 。 依y 如như 是thị 義nghĩa 有hữu 伽già 他tha 言ngôn 。
如như 是thị 染nhiễm 污ô 意ý 。 是thị 識thức 之chi 所sở 依y 。
此thử 意ý 未vị 滅diệt 時thời 。 識thức 縛phược 終chung 不bất 脫thoát 。
又hựu 善thiện 無vô 覆phú 無vô 記ký 心tâm 時thời 。 若nhược 無vô 我ngã 執chấp 應ưng 非phi 有hữu 漏lậu 。 自tự 相tương 續tục 中trung 六lục 識thức 煩phiền 惱não 與dữ 彼bỉ 善thiện 等đẳng 不bất 俱câu 起khởi 故cố 。 去khứ 來lai 緣duyên 縛phược 理lý 非phi 有hữu 故cố 。 非phi 由do 他tha 惑hoặc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 勿vật 由do 他tha 解giải 成thành 無vô 漏lậu 故cố 。 又hựu 不bất 可khả 說thuyết 別biệt 。 有hữu 隨tùy 眠miên 是thị 不bất 相tương 應ứng 現hiện 相tướng 續tục 起khởi 。 由do 斯tư 善thiện 等đẳng 成thành 有hữu 漏lậu 法pháp 。 彼bỉ 非phi 實thật 有hữu 已dĩ 極cực 成thành 故cố 。 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết 。 從tùng 有hữu 漏lậu 種chủng 生sanh 彼bỉ 善thiện 等đẳng 故cố 成thành 有hữu 漏lậu 。 彼bỉ 種chủng 先tiên 無vô 因nhân 可khả 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 非phi 由do 漏lậu 種chủng 彼bỉ 成thành 有hữu 漏lậu 。 勿vật 學học 無vô 漏lậu 心tâm 亦diệc 成thành 有hữu 漏lậu 故cố 。 雖tuy 由do 煩phiền 惱não 引dẫn 施thí 等đẳng 業nghiệp 。 而nhi 不bất 俱câu 起khởi 故cố 非phi 有hữu 漏lậu 正chánh 因nhân 。 以dĩ 有hữu 漏lậu 言ngôn 表biểu 漏lậu 俱câu 故cố 。 又hựu 無vô 記ký 業nghiệp 非phi 煩phiền 惱não 引dẫn 。 彼bỉ 復phục 如như 何hà 得đắc 成thành 有hữu 漏lậu 。 然nhiên 諸chư 有hữu 漏lậu 由do 與dữ 自tự 身thân 現hiện 行hành 煩phiền 惱não 。 俱câu 生sanh 俱câu 滅diệt 互hỗ 相tương 增tăng 益ích 方phương 成thành 有hữu 漏lậu 。 由do 此thử 熏huân 成thành 有hữu 漏lậu 法pháp 種chủng 。 後hậu 時thời 現hiện 起khởi 有hữu 漏lậu 義nghĩa 成thành 。 異dị 生sanh 既ký 然nhiên 有hữu 學học 亦diệc 爾nhĩ 。 無Vô 學Học 有hữu 漏lậu 雖tuy 非phi 漏lậu 俱câu 。 而nhi 從tùng 先tiên 時thời 有hữu 漏lậu 種chủng 起khởi 。 故cố 成thành 有hữu 漏lậu 於ư 理lý 無vô 違vi 。 由do 有hữu 末mạt 那na 恆hằng 起khởi 我ngã 執chấp 。 令linh 善thiện 等đẳng 法pháp 有hữu 漏lậu 義nghĩa 成thành 。 此thử 意ý 若nhược 無vô 彼bỉ 定định 非phi 有hữu 。 故cố 知tri 別biệt 有hữu 此thử 第đệ 七thất 識thức 。 證chứng 有hữu 此thử 識thức 理lý 趣thú 甚thậm 多đa 。 隨tùy 攝nhiếp 大Đại 乘Thừa 略lược 述thuật 六lục 種chủng 。 諸chư 有hữu 智trí 者giả 。 應ưng 隨tùy 信tín 學học 。 然nhiên 有hữu 經kinh 中trung 說thuyết 六lục 識thức 者giả 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 隨tùy 轉chuyển 理lý 門môn 。 或hoặc 隨tùy 所sở 依y 六lục 根căn 說thuyết 六lục 。 而nhi 識thức 類loại 別biệt 實thật 有hữu 八bát 種chủng 。 如như 是thị 已dĩ 說thuyết 第đệ 二nhị 能năng 變biến 。 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
８#
次thứ 第đệ 三tam 能năng 變biến 。 差sai 別biệt 有hữu 六lục 種chủng 。
了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 。 善thiện 不bất 善thiện 俱câu 非phi 。
論luận 曰viết 。 次thứ 中trung 思tư 量lượng 能năng 變biến 識thức 。 後hậu 應ưng 辯biện 了liễu 境cảnh 能năng 變biến 識thức 相tương/tướng 。 此thử 識thức 差sai 別biệt 總tổng 有hữu 六lục 種chủng 。 隨tùy 六lục 根căn 境cảnh 種chủng 類loại 異dị 故cố 。 謂vị 名danh 眼nhãn 識thức 。 乃nãi 至chí 意ý 識thức 。 隨tùy 根căn 立lập 名danh 具cụ 五ngũ 義nghĩa 故cố 。 五ngũ 謂vị 依y 發phát 屬thuộc 助trợ 如như 根căn 。 雖tuy 六lục 識thức 身thân 皆giai 依y 意ý 轉chuyển 。 然nhiên 隨tùy 不bất 共cộng 立lập 意ý 識thức 名danh 。 如như 五ngũ 識thức 身thân 無vô 相tướng 濫lạm 過quá 。 或hoặc 唯duy 依y 意ý 故cố 名danh 意ý 識thức 。 辯biện 識thức 得đắc 名danh 心tâm 意ý 非phi 例lệ 。 或hoặc 名danh 色sắc 識thức 乃nãi 至chí 法pháp 識thức 。 隨tùy 境cảnh 立lập 名danh 順thuận 識thức 義nghĩa 故cố 。 謂vị 於ư 六lục 境cảnh 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 色sắc 等đẳng 五ngũ 識thức 唯duy 了liễu 色sắc 等đẳng 。 法pháp 識thức 通thông 能năng 。 了liễu 一nhất 切thiết 法pháp 。 或hoặc 能năng 了liễu 別biệt 法pháp 獨độc 得đắc 法Pháp 識thức 名danh 。 故cố 六lục 識thức 名danh 無vô 相tướng 濫lạm 失thất 。 此thử 後hậu 隨tùy 境cảnh 立lập 六lục 識thức 名danh 。 依y 五ngũ 色sắc 根căn 未vị 自tự 在tại 說thuyết 。 若nhược 得đắc 自tự 在tại 。 諸chư 根căn 互hỗ 用dụng 。 一nhất 根căn 發phát 識thức 緣duyên 一nhất 切thiết 境cảnh 。 但đãn 可khả 隨tùy 根căn 無vô 相tướng 濫lạm 失thất 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 如Như 來Lai 五ngũ 根căn 一nhất 一nhất 皆giai 於ư 五ngũ 境cảnh 轉chuyển 者giả 。 且thả 依y 麁thô 顯hiển 同đồng 類loại 境cảnh 說thuyết 。 佛Phật 地địa 經kinh 說thuyết 。 成Thành 所Sở 作Tác 智Trí 。 決quyết 擇trạch 有hữu 情tình 。 心tâm 行hành 差sai 別biệt 。 起khởi 三tam 業nghiệp 化hóa 作tác 四tứ 記ký 等đẳng 。 若nhược 不bất 遍biến 緣duyên 無vô 此thử 能năng 故cố 。 然nhiên 六lục 轉chuyển 識thức 所sở 依y 所sở 緣duyên 麁thô 顯hiển 極cực 成thành 。 故cố 此thử 不bất 說thuyết 。 前tiền 隨tùy 義nghĩa 便tiện 已dĩ 說thuyết 所sở 依y 。 此thử 所sở 緣duyên 境cảnh 義nghĩa 便tiện 當đương 說thuyết 。 次thứ 言ngôn 了liễu 境cảnh 為vi 性tánh 相tướng 者giả 。 雙song 顯hiển 六lục 識thức 自tự 性tánh 行hành 相tương/tướng 。 識thức 以dĩ 了liễu 境cảnh 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 即tức 復phục 用dụng 彼bỉ 為vi 行hành 相tương/tướng 故cố 。 由do 斯tư 兼kiêm 釋thích 所sở 立lập 別biệt 名danh 。 能năng 了liễu 別biệt 境cảnh 名danh 為vi 識thức 故cố 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 眼nhãn 識thức 云vân 何hà 。 謂vị 依y 眼nhãn 根căn 了liễu 別biệt 諸chư 色sắc 。 廣quảng 說thuyết 乃nãi 至chí 。 意ý 識thức 云vân 何hà 。 謂vị 依y 意ý 根căn 了liễu 別biệt 諸chư 法pháp 。 彼bỉ 經kinh 且thả 說thuyết 不bất 共cộng 所sở 依y 未vị 轉chuyển 依y 位vị 見kiến 分phần/phân 所sở 了liễu 。 餘dư 所sở 依y 了liễu 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 何hà 性tánh 攝nhiếp 耶da 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 俱câu 非phi 性tánh 攝nhiếp 。 俱câu 非phi 者giả 謂vị 無vô 記ký 。 非phi 善thiện 不bất 善thiện 故cố 名danh 俱câu 非phi 。 能năng 為vi 此thử 世thế 他tha 世thế 。 順thuận 益ích 故cố 名danh 為vi 善thiện 。 人nhân 天thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 果quả 雖tuy 於ư 此thử 世thế 能năng 為vi 順thuận 益ích 非phi 於ư 他tha 世thế 。 故cố 不bất 名danh 善thiện 。 能năng 為vi 此thử 世thế 他tha 世thế 違vi 損tổn 。 故cố 名danh 不bất 善thiện 。 惡ác 趣thú 苦khổ 果quả 雖tuy 於ư 此thử 世thế 能năng 為vi 違vi 損tổn 非phi 於ư 他tha 世thế 。 故cố 非phi 不bất 善thiện 。 於ư 善thiện 不bất 善thiện 。 益ích 損tổn 義nghĩa 中trung 不bất 可khả 記ký 別biệt 。 故cố 名danh 無vô 記ký 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 若nhược 與dữ 信tín 等đẳng 十thập 一nhất 相tương 應ứng 是thị 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 與dữ 無vô 慚tàm 等đẳng 十thập 法pháp 相tướng 應ưng 不bất 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 俱câu 不bất 相tương 應ứng 無vô 記ký 性tánh 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 性tánh 不bất 俱câu 。 同đồng 外ngoại 門môn 轉chuyển 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 五ngũ 識thức 必tất 由do 意ý 識thức 導đạo 引dẫn 俱câu 生sanh 同đồng 境cảnh 成thành 善thiện 染nhiễm 故cố 。 若nhược 許hứa 五ngũ 識thức 三tam 性tánh 俱câu 行hành 。 意ý 識thức 爾nhĩ 時thời 應ưng 通thông 三tam 性tánh 。 便tiện 違vi 正chánh 理lý 故cố 定định 不bất 俱câu 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 藏tạng 識thức 一nhất 時thời 與dữ 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 三tam 性tánh 俱câu 起khởi 者giả 。 彼bỉ 依y 多đa 念niệm 。 如như 說thuyết 一nhất 心tâm 非phi 一nhất 生sanh 滅diệt 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 性tánh 容dung 俱câu 。 率suất 爾nhĩ 等đẳng 流lưu 眼nhãn 等đẳng 五ngũ 識thức 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 容dung 俱câu 起khởi 故cố 。 五ngũ 識thức 與dữ 意ý 雖tuy 定định 俱câu 生sanh 。 而nhi 善thiện 性tánh 等đẳng 不bất 必tất 同đồng 故cố 。 前tiền 所sở 設thiết 難nạn/nan 於ư 此thử 唐đường 捐quyên 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 若nhược 遇ngộ 聲thanh 緣duyên 從tùng 定định 起khởi 者giả 。 與dữ 定định 相tương 應ứng 。 意ý 識thức 俱câu 轉chuyển 餘dư 耳nhĩ 識thức 生sanh 。 非phi 唯duy 彼bỉ 定định 相tương 應ứng 意ý 識thức 能năng 取thủ 此thử 聲thanh 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 於ư 此thử 音âm 聲thanh 不bất 領lãnh 受thọ 故cố 不bất 應ưng 出xuất 定định 。 非phi 取thủ 聲thanh 時thời 即tức 便tiện 出xuất 定định 。 領lãnh 受thọ 聲thanh 已dĩ 若nhược 有hữu 希hy 望vọng 後hậu 時thời 方phương 出xuất 。 在tại 定định 耳nhĩ 識thức 率suất 爾nhĩ 聞văn 聲thanh 理lý 應ưng 非phi 善thiện 。 未vị 轉chuyển 依y 者giả 率suất 爾nhĩ 墮đọa 心tâm 定định 無vô 記ký 故cố 。 由do 此thử 誠thành 證chứng 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 非phi 定định 與dữ 五ngũ 善thiện 等đẳng 性tánh 同đồng 。 諸chư 處xứ 但đãn 言ngôn 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 亦diệc 緣duyên 五ngũ 境cảnh 不bất 說thuyết 同đồng 性tánh 。 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 等đẳng 引dẫn 位vị 中trung 五ngũ 識thức 無vô 者giả 。 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 若nhược 五ngũ 識thức 中trung 三tam 性tánh 俱câu 轉chuyển 。 意ý 隨tùy 偏thiên 注chú 與dữ 彼bỉ 性tánh 同đồng 。 無vô 偏thiên 注chú 者giả 便tiện 無vô 記ký 性tánh 。 故cố 六lục 轉chuyển 識thức 三tam 性tánh 容dung 俱câu 。 得đắc 自tự 在tại 位vị 唯duy 善thiện 性tánh 攝nhiếp 。 佛Phật 色sắc 心tâm 等đẳng 道Đạo 諦Đế 攝nhiếp 故cố 。 已dĩ 永vĩnh 滅diệt 除trừ 戲hí 論luận 種chủng 故cố 。 六lục 識thức 與dữ 幾kỷ 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 頌tụng 曰viết 。
９#
此thử 心tâm 所sở 遍biến 行hành 。 別biệt 境cảnh 善thiện 煩phiền 惱não 。
隨tùy 煩phiền 惱não 不bất 定định 。 皆giai 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。
論luận 曰viết 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 總tổng 與dữ 六lục 位vị 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 謂vị 遍biến 行hành 等đẳng 。 恆hằng 依y 心tâm 起khởi 。 與dữ 心tâm 相tương 應ứng 。 繫hệ 屬thuộc 於ư 心tâm 。 故cố 名danh 心tâm 所sở 。 如như 屬thuộc 我ngã 物vật 立lập 我ngã 所sở 名danh 。 心tâm 於ư 所sở 緣duyên 唯duy 取thủ 總tổng 相tương/tướng 。 心tâm 所sở 於ư 彼bỉ 亦diệc 取thủ 別biệt 相tướng 。 助trợ 成thành 心tâm 事sự 得đắc 心tâm 所sở 名danh 。 如như 畫họa 師sư 資tư 作tác 模mô 填điền 彩thải 。 故cố 瑜du 伽già 說thuyết 。 識thức 能năng 了liễu 別biệt 事sự 之chi 總tổng 相tương/tướng 。 作tác 意ý 了liễu 此thử 所sở 未vị 了liễu 相tương/tướng 。 即tức 諸chư 心tâm 所sở 所sở 取thủ 別biệt 相tướng 。 觸xúc 能năng 了liễu 此thử 可khả 意ý 等đẳng 相tương/tướng 。 受thọ 能năng 了liễu 此thử 攝nhiếp 受thọ 等đẳng 相tương/tướng 。 想tưởng 能năng 了liễu 此thử 言ngôn 說thuyết 因nhân 相tương/tướng 。 思tư 能năng 了liễu 此thử 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 。 故cố 作tác 意ý 等đẳng 名danh 心tâm 所sở 法pháp 。 此thử 表biểu 心tâm 所sở 亦diệc 緣duyên 總tổng 相tương/tướng 。 餘dư 處xứ 復phục 說thuyết 。 欲dục 亦diệc 能năng 了liễu 可khả 樂lạc 事sự 相tướng 。 勝thắng 解giải 亦diệc 了liễu 決quyết 定định 事sự 相tướng 。 念niệm 亦diệc 能năng 了liễu 串xuyến 習tập 事sự 相tướng 。 定định 慧tuệ 亦diệc 了liễu 德đức 失thất 等đẳng 相tương/tướng 。 由do 此thử 於ư 境cảnh 起khởi 善thiện 染nhiễm 等đẳng 。 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 皆giai 於ư 所sở 緣duyên 兼kiêm 取thủ 別biệt 相tướng 。
雖tuy 諸chư 心tâm 所sở 名danh 義nghĩa 無vô 異dị 而nhi 有hữu 六lục 位vị 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 謂vị 遍biến 行hành 有hữu 五ngũ 。 別biệt 境cảnh 亦diệc 五ngũ 。 善thiện 有hữu 十thập 一nhất 。 煩phiền 惱não 有hữu 六lục 。 隨tùy 煩phiền 惱não 有hữu 二nhị 十thập 。 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 如như 是thị 六lục 位vị 合hợp 五ngũ 十thập 一nhất 。 一nhất 切thiết 心tâm 中trung 。 定định 可khả 得đắc 故cố 。 緣duyên 別biệt 別biệt 境cảnh 。 而nhi 得đắc 生sanh 故cố 。 唯duy 善thiện 心tâm 中trung 可khả 得đắc 生sanh 故cố 。 性tánh 是thị 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 攝nhiếp 故cố 。 唯duy 是thị 煩phiền 惱não 等đẳng 流lưu 性tánh 故cố 。 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 皆giai 不bất 定định 故cố 。 然nhiên 瑜du 伽già 論luận 合hợp 六lục 為vi 五ngũ 。 煩phiền 惱não 隨tùy 煩phiền 惱não 俱câu 是thị 染nhiễm 故cố 。 復phục 以dĩ 四tứ 一nhất 切thiết 辯biện 五ngũ 差sai 別biệt 。 謂vị 一nhất 切thiết 性tánh 及cập 地địa 時thời 俱câu 。 五ngũ 中trung 遍biến 行hành 具cụ 四tứ 一nhất 切thiết 。 別biệt 境cảnh 唯duy 有hữu 初sơ 二nhị 一nhất 切thiết 。 善thiện 唯duy 有hữu 一nhất 。 謂vị 一nhất 切thiết 地địa 。 染nhiễm 四tứ 皆giai 無vô 。 不bất 定định 唯duy 一nhất 。 謂vị 一nhất 切thiết 性tánh 。 由do 此thử 五ngũ 位vị 。 種chủng 類loại 差sai 別biệt 。 此thử 六lục 轉chuyển 識thức 易dị 脫thoát 不bất 定định 。 故cố 皆giai 容dung 與dữ 三tam 受thọ 相tương 應ứng 。 皆giai 領lãnh 順thuận 違vi 非phi 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 領lãnh 順thuận 境cảnh 相tướng 適thích 悅duyệt 身thân 心tâm 說thuyết 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 。 領lãnh 違vi 境cảnh 相tướng 逼bức 迫bách 身thân 心tâm 。 說thuyết 名danh 苦khổ 受thọ 。 領lãnh 中trung 容dung 境cảnh 相tướng 於ư 身thân 於ư 心tâm 非phi 逼bức 非phi 悅duyệt 名danh 不bất 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 如như 是thị 三tam 受thọ 或hoặc 各các 分phần/phân 二nhị 。 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 說thuyết 名danh 身thân 受thọ 。 別biệt 依y 身thân 故cố 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 說thuyết 名danh 心tâm 受thọ 。 唯duy 依y 心tâm 故cố 。 又hựu 三tam 皆giai 通thông 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 苦khổ 受thọ 亦diệc 由do 無vô 漏lậu 起khởi 故cố 。 或hoặc 各các 分phần/phân 三tam 。 謂vị 見kiến 所sở 斷đoạn 修tu 所sở 斷đoạn 非phi 所sở 斷đoạn 。
又hựu 學học 無Vô 學Học 非phi 二nhị 為vi 三tam 。 或hoặc 總tổng 分phần/phân 四tứ 。 謂vị 善thiện 不bất 善thiện 。 有hữu 覆phú 無vô 覆phú 二nhị 無vô 記ký 受thọ 。 有hữu 義nghĩa 三tam 受thọ 容dung 各các 分phần/phân 四tứ 。 五ngũ 識thức 俱câu 起khởi 任nhậm 運vận 貪tham 癡si 。 純thuần 苦khổ 趣thú 中trung 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 。 不bất 發phát 業nghiệp 者giả 是thị 無vô 記ký 故cố 。 彼bỉ 皆giai 容dung 與dữ 苦khổ 根căn 相tướng 應ưng 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 任nhậm 運vận 生sanh 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 於ư 三tam 受thọ 現hiện 行hành 可khả 得đắc 。 若nhược 通thông 一nhất 切thiết 識thức 身thân 者giả 。 遍biến 與dữ 一nhất 切thiết 根căn 相tướng 應ưng 。 不bất 通thông 一nhất 切thiết 識thức 身thân 者giả 。 意ý 地địa 一nhất 切thiết 根căn 相tướng 應ưng 。 雜tạp 集tập 論luận 說thuyết 。 若nhược 欲dục 界giới 繫hệ 任nhậm 運vận 煩phiền 惱não 發phát 惡ác 行hành 者giả 。 亦diệc 是thị 不bất 善thiện 。 所sở 餘dư 皆giai 是thị 有hữu 覆phú 無vô 記ký 。 故cố 知tri 三tam 受thọ 各các 容dung 有hữu 四tứ 。 或hoặc 總tổng 分phần/phân 五ngũ 。 謂vị 苦khổ 樂lạc 憂ưu 喜hỷ 捨xả 。 三tam 中trung 苦khổ 樂lạc 各các 分phần/phân 二nhị 者giả 。 逼bức 悅duyệt 身thân 心tâm 相tương/tướng 各các 異dị 故cố 。 由do 無vô 分phân 別biệt 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 尤vưu 重trọng/trùng 輕khinh 微vi 。 有hữu 差sai 別biệt 故cố 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 不bất 分phân 二nhị 者giả 。 非phi 逼bức 非phi 悅duyệt 相tương/tướng 無vô 異dị 故cố 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 平bình 等đẳng 轉chuyển 故cố 。 諸chư 適thích 悅duyệt 受thọ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 恆hằng 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 若nhược 在tại 欲dục 界giới 。 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 名danh 喜hỷ 。 但đãn 悅duyệt 心tâm 故cố 。 若nhược 在tại 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 根căn 本bổn 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 喜hỷ 。 悅duyệt 身thân 心tâm 故cố 。 若nhược 在tại 第đệ 三tam 靜tĩnh 慮lự 近cận 分phần/phân 根căn 本bổn 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 安an 靜tĩnh 尤vưu 重trọng/trùng 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。 諸chư 逼bức 迫bách 受thọ 五ngũ 識thức 相tương 應ứng 。 恆hằng 名danh 為vi 苦khổ 。 意ý 識thức 俱câu 者giả 有hữu 義nghĩa 唯duy 憂ưu 。 逼bức 迫bách 心tâm 故cố 。 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 意ý 地địa 慼thích 受thọ 名danh 憂ưu 根căn 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 異dị 熟thục 無vô 間gian 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 。 又hựu 說thuyết 地địa 獄ngục 尋tầm 伺tứ 憂ưu 俱câu 。 一nhất 分phần/phân 鬼quỷ 趣thú 傍bàng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 故cố 知tri 意ý 地địa 尤vưu 重trọng/trùng 慼thích 受thọ 尚thượng 名danh 為vi 憂ưu 。 況huống 餘dư 輕khinh 者giả 。 有hữu 義nghĩa 通thông 二nhị 。 人nhân 天thiên 中trung 者giả 。 恆hằng 名danh 為vi 憂ưu 。 非phi 尤vưu 重trọng/trùng 故cố 。 傍bàng 生sanh 鬼quỷ 界giới 名danh 憂ưu 名danh 苦khổ 。 雜tạp 受thọ 純thuần 受thọ 有hữu 輕khinh 重trọng 故cố 。 㮈nại 落lạc 迦ca 中trung 唯duy 名danh 為vi 苦khổ 。 純thuần 受thọ 尤vưu 重trọng/trùng 。 無vô 分phân 別biệt 故cố 。
瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 任nhậm 運vận 生sanh 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 皆giai 於ư 三tam 受thọ 現hiện 行hành 可khả 得đắc 。 廣quảng 說thuyết 如như 前tiền 。 又hựu 說thuyết 俱câu 生sanh 薩tát 迦ca 耶da 見kiến 唯duy 無vô 記ký 性tánh 。 彼bỉ 邊biên 執chấp 見kiến 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 此thử 俱câu 苦khổ 受thọ 非phi 憂ưu 根căn 攝nhiếp 。 論luận 說thuyết 憂ưu 根căn 非phi 無vô 記ký 故cố 。 又hựu 瑜du 伽già 說thuyết 。 地địa 獄ngục 諸chư 根căn 餘dư 三tam 現hiện 行hành 定định 不bất 成thành 就tựu 。 純thuần 苦khổ 鬼quỷ 界giới 傍bàng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 。 餘dư 三tam 定định 是thị 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 憂ưu 根căn 。 以dĩ 彼bỉ 必tất 成thành 現hiện 行hành 捨xả 故cố 。 豈khởi 不bất 客khách 捨xả 彼bỉ 定định 不bất 成thành 。 寧ninh 知tri 彼bỉ 文văn 唯duy 說thuyết 客khách 受thọ 。 應ưng 不bất 說thuyết 彼bỉ 定định 成thành 意ý 根căn 。 彼bỉ 六lục 客khách 識thức 有hữu 時thời 無vô 故cố 。 不bất 應ưng 彼bỉ 論luận 唯duy 說thuyết 客khách 受thọ 通thông 說thuyết 意ý 根căn 。 無vô 異dị 因nhân 故cố 。 又hựu 若nhược 彼bỉ 論luận 依y 客khách 受thọ 說thuyết 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 定định 成thành 八bát 根căn 。 若nhược 謂vị 五ngũ 識thức 不bất 相tương 續tục 故cố 定định 說thuyết 憂ưu 根căn 為vi 第đệ 八bát 者giả 。 死tử 生sanh 悶muộn 絕tuyệt 寧ninh 有hữu 憂ưu 根căn 。 有hữu 執chấp 苦khổ 根căn 為vi 第đệ 八bát 者giả 。 亦diệc 同đồng 此thử 破phá 。 設thiết 執chấp 一nhất 形hình 為vi 第đệ 八bát 者giả 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 形hình 不bất 定định 故cố 。 彼bỉ 惡ác 業nghiệp 招chiêu 容dung 無vô 形hình 故cố 。 彼bỉ 由do 惡ác 業nghiệp 令linh 五ngũ 根căn 門môn 恆hằng 受thọ 苦khổ 故cố 。 定định 成thành 眼nhãn 等đẳng 。 必tất 有hữu 一nhất 形hình 於ư 彼bỉ 何hà 用dụng 。 非phi 於ư 無vô 間gian 大đại 地địa 獄ngục 中trung 。 可khả 有hữu 希hy 求cầu 婬dâm 欲dục 事sự 故cố 。 由do 斯tư 第đệ 八bát 定định 是thị 捨xả 根căn 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 捨xả 相tương 應ứng 故cố 。 如như 極cực 樂lạc 地địa 意ý 悅duyệt 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 無vô 有hữu 喜hỷ 根căn 。 故cố 極cực 苦khổ 處xứ 意ý 迫bách 名danh 苦khổ 無vô 有hữu 憂ưu 根căn 。 故cố 餘dư 三tam 言ngôn 定định 憂ưu 喜hỷ 樂lạc 。 餘dư 處xứ 說thuyết 彼bỉ 有hữu 等đẳng 流lưu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 應ưng 知tri 彼bỉ 依y 隨tùy 轉chuyển 理lý 說thuyết 。 或hoặc 彼bỉ 通thông 說thuyết 餘dư 雜tạp 受thọ 處xứ 。 無vô 異dị 熟thục 樂nhạo/nhạc/lạc 名danh 純thuần 苦khổ 故cố 。 然nhiên 諸chư 聖thánh 教giáo 意ý 地địa 慼thích 受thọ 名danh 憂ưu 根căn 者giả 。 依y 多đa 分phần 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 生sanh 地địa 獄ngục 中trung 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 異dị 熟thục 無vô 間gian 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 苦khổ 憂ưu 相tương 續tục 。 又hựu 說thuyết 地địa 獄ngục 尋tầm 伺tứ 憂ưu 俱câu 。 一nhất 分phần/phân 鬼quỷ 趣thú 傍bàng 生sanh 亦diệc 爾nhĩ 者giả 。 亦diệc 依y 隨tùy 轉chuyển 門môn 。
又hựu 彼bỉ 苦khổ 根căn 意ý 識thức 俱câu 者giả 。 是thị 餘dư 憂ưu 類loại 。 假giả 說thuyết 為vi 憂ưu 。 或hoặc 彼bỉ 苦khổ 根căn 損tổn 身thân 心tâm 故cố 。 雖tuy 苦khổ 根căn 攝nhiếp 而nhi 亦diệc 名danh 憂ưu 。 如như 近cận 分phần/phân 喜hỷ 益ích 身thân 心tâm 故cố 。 雖tuy 是thị 喜hỷ 根căn 而nhi 亦diệc 名danh 樂nhạo/nhạc/lạc 。 顯hiển 揚dương 論luận 等đẳng 具cụ 顯hiển 此thử 義nghĩa 。 然nhiên 未vị 至chí 地địa 定định 無vô 樂nhạo/nhạc/lạc 根căn 。 說thuyết 彼bỉ 唯duy 有hữu 十thập 一nhất 根căn 故cố 。 由do 此thử 應ưng 知tri 。 意ý 地địa 慼thích 受thọ 純thuần 受thọ 苦khổ 處xứ 亦diệc 苦khổ 根căn 攝nhiếp 。 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 差sai 別biệt 多đa 門môn 。 恐khủng 文văn 增tăng 廣quảng 故cố 不bất 繁phồn 述thuật 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 受thọ 不bất 俱câu 。 皆giai 外ngoại 門môn 轉chuyển 互hỗ 相tương 違vi 故cố 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 同đồng 五ngũ 所sở 緣duyên 。 五ngũ 三tam 受thọ 俱câu 意ý 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 便tiện 違vi 正chánh 理lý 故cố 必tất 不bất 俱câu 。 瑜du 伽già 等đẳng 說thuyết 藏tạng 識thức 一nhất 時thời 與dữ 轉chuyển 識thức 相tương 應ứng 三tam 受thọ 俱câu 起khởi 者giả 。 彼bỉ 依y 多đa 念niệm 。 如như 說thuyết 一nhất 心tâm 非phi 一nhất 生sanh 滅diệt 。 無vô 相tướng 違vi 過quá 。 有hữu 義nghĩa 六lục 識thức 三tam 受thọ 容dung 俱câu 。 順thuận 違vi 中trung 境cảnh 容dung 俱câu 受thọ 故cố 。 意ý 不bất 定định 與dữ 五ngũ 受thọ 同đồng 故cố 。 於ư 偏thiên 注chú 境cảnh 起khởi 一nhất 受thọ 故cố 無vô 偏thiên 注chú 者giả 便tiện 起khởi 捨xả 故cố 。 由do 斯tư 六lục 識thức 三tam 受thọ 容dung 俱câu 。 得đắc 自tự 在tại 位vị 唯duy 樂nhạo/nhạc/lạc 喜hỷ 捨xả 。 諸chư 佛Phật 已dĩ 斷đoạn 憂ưu 苦khổ 事sự 故cố 。 前tiền 所sở 略lược 摽phiếu/phiêu 六lục 位vị 心tâm 所sở 。 今kim 應ưng 廣quảng 顯hiển 彼bỉ 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 且thả 初sơ 二nhị 位vị 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
１# ０#
初sơ 遍biến 行hành 觸xúc 等đẳng 。 次thứ 別biệt 境cảnh 謂vị 欲dục 。
勝thắng 解giải 念niệm 定định 慧tuệ 。 所sở 緣duyên 事sự 不bất 同đồng 。
論luận 曰viết 。 六lục 位vị 中trung 初sơ 遍biến 行hành 心tâm 所sở 即tức 觸xúc 等đẳng 五ngũ 。 如như 前tiền 廣quảng 說thuyết 。 此thử 遍biến 行hành 相tướng 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 由do 教giáo 及cập 理lý 為vi 定định 量lượng 故cố 。 此thử 中trung 教giáo 者giả 如như 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 眼nhãn 色sắc 為vi 緣duyên 。 生sanh 於ư 眼nhãn 識thức 。 三tam 和hòa 合hợp 觸xúc 。 與dữ 觸xúc 俱câu 生sanh 有hữu 受thọ 想tưởng 思tư 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 斯tư 觸xúc 等đẳng 四tứ 是thị 遍biến 行hành 。
又hựu 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 若nhược 根căn 不bất 壞hoại 境cảnh 界giới 現hiện 前tiền 。 作tác 意ý 正chánh 起khởi 方phương 能năng 生sanh 識thức 。 餘dư 經kinh 復phục 言ngôn 。 若nhược 於ư 此thử 作tác 意ý 即tức 於ư 此thử 了liễu 別biệt 。 若nhược 於ư 此thử 了liễu 別biệt 即tức 於ư 此thử 作tác 意ý 。 是thị 故cố 此thử 二nhị 恆hằng 共cộng 和hòa 合hợp 。 乃nãi 至chí 廣quảng 說thuyết 。 由do 此thử 作tác 意ý 亦diệc 是thị 遍biến 行hành 。 此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 理lý 謂vị 識thức 起khởi 必tất 有hữu 三tam 和hòa 。 彼bỉ 定định 生sanh 觸xúc 必tất 由do 觸xúc 有hữu 。 若nhược 無vô 觸xúc 者giả 心tâm 心tâm 所sở 法pháp 。 應ưng 不bất 和hòa 合hợp 觸xúc 一nhất 境cảnh 故cố 。 作tác 意ý 引dẫn 心tâm 令linh 趣thú 自tự 境cảnh 。 此thử 若nhược 無vô 者giả 心tâm 應ưng 無vô 故cố 。 受thọ 能năng 領lãnh 納nạp 順thuận 違vi 中trung 境cảnh 。 令linh 心tâm 等đẳng 起khởi 歡hoan 慼thích 捨xả 相tương/tướng 。 無vô 心tâm 起khởi 時thời 無vô 隨tùy 一nhất 故cố 。 想tưởng 能năng 安an 立lập 自tự 境cảnh 分phân 齊tề 。 若nhược 心tâm 起khởi 時thời 無vô 此thử 想tưởng 者giả 。 應ưng 不bất 能năng 取thủ 境cảnh 分phân 齊tề 相tương/tướng 。 思tư 令linh 心tâm 取thủ 正chánh 因nhân 等đẳng 相tương/tướng 造tạo 作tác 善thiện 等đẳng 。 無vô 心tâm 起khởi 位vị 無vô 此thử 隨tùy 一nhất 故cố 必tất 有hữu 思tư 。 由do 此thử 證chứng 知tri 。 觸xúc 等đẳng 五ngũ 法pháp 心tâm 起khởi 必tất 有hữu 。 故cố 是thị 遍biến 行hành 。 餘dư 非phi 遍biến 行hành 義nghĩa 至chí 當đương 說thuyết 。 次thứ 別biệt 境cảnh 者giả 。 謂vị 欲dục 至chí 慧tuệ 所sở 緣duyên 境cảnh 事sự 。 多đa 分phần 不bất 同đồng 。 於ư 六lục 位vị 中trung 次thứ 初sơ 說thuyết 故cố 。 云vân 何hà 為vi 欲dục 。 於ư 所sở 樂lạc 境cảnh 希hy 望vọng 為vi 性tánh 。 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 有hữu 義nghĩa 所sở 樂lạc 謂vị 可khả 欣hân 境cảnh 。 於ư 可khả 欣hân 事sự 欲dục 見kiến 聞văn 等đẳng 有hữu 希hy 望vọng 故cố 。 於ư 可khả 厭yếm 事sự 希hy 彼bỉ 不bất 合hợp 。 望vọng 彼bỉ 別biệt 離ly 豈khởi 非phi 有hữu 欲dục 。 此thử 但đãn 求cầu 彼bỉ 不bất 合hợp 離ly 時thời 可khả 欣hân 自tự 體thể 非phi 可khả 厭yếm 事sự 。 故cố 於ư 可khả 厭yếm 及cập 中trung 容dung 境cảnh 一nhất 向hướng 無vô 欲dục 。 緣duyên 可khả 欣hân 事sự 若nhược 不bất 希hy 望vọng 亦diệc 無vô 欲dục 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 所sở 樂lạc 謂vị 所sở 求cầu 境cảnh 。 於ư 可khả 欣hân 厭yếm 求cầu 合hợp 離ly 等đẳng 有hữu 希hy 望vọng 故cố 。 於ư 中trung 容dung 境cảnh 一nhất 向hướng 無vô 欲dục 。 緣duyên 欣hân 厭yếm 事sự 若nhược 不bất 希hy 求cầu 亦diệc 無vô 欲dục 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 所sở 樂lạc 謂vị 欲dục 觀quán 境cảnh 。 於ư 一nhất 切thiết 事sự 。 欲dục 觀quán 察sát 者giả 有hữu 希hy 望vọng 故cố 。 若nhược 不bất 欲dục 觀quán 隨tùy 因nhân 境cảnh 勢thế 任nhậm 運vận 緣duyên 者giả 即tức 全toàn 無vô 欲dục 。 由do 斯tư 理lý 趣thú 欲dục 非phi 遍biến 行hành 。 有hữu 說thuyết 要yếu 由do 希hy 望vọng 境cảnh 力lực 諸chư 心tâm 心tâm 所sở 方phương 取thủ 所sở 緣duyên 。 故cố 經kinh 說thuyết 欲dục 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 。 彼bỉ 說thuyết 不bất 然nhiên 。 心tâm 等đẳng 取thủ 境cảnh 由do 作tác 意ý 故cố 。 諸chư 聖thánh 教giáo 說thuyết 作tác 意ý 現hiện 前tiền 能năng 生sanh 識thức 故cố 。 曾tằng 無vô 處xứ 說thuyết 由do 欲dục 能năng 生sanh 心tâm 心tâm 所sở 故cố 。 如như 說thuyết 諸chư 法pháp 。 愛ái 為vi 根căn 本bổn 。 豈khởi 心tâm 心tâm 所sở 皆giai 由do 愛ái 生sanh 。 故cố 說thuyết 欲dục 為vi 諸chư 法pháp 本bổn 者giả 。 說thuyết 欲dục 所sở 起khởi 一nhất 切thiết 事sự 業nghiệp 。 或hoặc 說thuyết 善thiện 欲dục 能năng 發phát 正chánh 勤cần 。 由do 彼bỉ 助trợ 成thành 。 一nhất 切thiết 善thiện 事sự 。 故cố 論luận 說thuyết 此thử 勤cần 依y 為vi 業nghiệp 。 云vân 何hà 勝thắng 解giải 。 於ư 決quyết 定định 境cảnh 印ấn 持trì 為vi 性tánh 。 不bất 可khả 引dẫn 轉chuyển 為vi 業nghiệp 。 謂vị 邪tà 正chánh 等đẳng 教giáo 理lý 證chứng 力lực 於ư 所sở 取thủ 境cảnh 審thẩm 決quyết 印ấn 持trì 。 由do 此thử 異dị 緣duyên 不bất 能năng 引dẫn 轉chuyển 。 故cố 猶do 豫dự 境cảnh 勝thắng 解giải 全toàn 無vô 。 非phi 審thẩm 決quyết 心tâm 亦diệc 無vô 勝thắng 解giải 。 由do 斯tư 勝thắng 解giải 非phi 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 有hữu 說thuyết 心tâm 等đẳng 取thủ 自tự 境cảnh 時thời 無vô 拘câu 礙ngại 故cố 皆giai 有hữu 勝thắng 解giải 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 能năng 不bất 礙ngại 者giả 即tức 諸chư 法pháp 故cố 。 所sở 不bất 礙ngại 者giả 即tức 心tâm 等đẳng 故cố 。 勝thắng 發phát 起khởi 者giả 根căn 作tác 意ý 故cố 。 若nhược 由do 此thử 故cố 彼bỉ 勝thắng 發phát 起khởi 。 此thử 應ưng 復phục 待đãi 餘dư 便tiện 有hữu 無vô 窮cùng 失thất 。 云vân 何hà 為vi 念niệm 。 於ư 曾tằng 習tập 境cảnh 令linh 心tâm 明minh 記ký 不bất 忘vong 為vi 性tánh 。 定định 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 數số 憶ức 持trì 曾tằng 所sở 受thọ 境cảnh 令linh 不bất 忘vong 失thất 。 能năng 引dẫn 定định 故cố 。 於ư 曾tằng 未vị 受thọ 體thể 類loại 境cảnh 中trung 全toàn 不bất 起khởi 念niệm 。 設thiết 曾tằng 所sở 受thọ 不bất 能năng 明minh 記ký 念niệm 亦diệc 不bất 生sanh 。 故cố 念niệm 必tất 非phi 遍biến 行hành 所sở 攝nhiếp 。 有hữu 說thuyết 心tâm 起khởi 必tất 有hữu 念niệm 俱câu 。 能năng 為vi 後hậu 時thời 憶ức 念niệm 因nhân 故cố 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。 勿vật 於ư 後hậu 時thời 。 有hữu 癡si 信tín 等đẳng 前tiền 亦diệc 有hữu 故cố 。 前tiền 心tâm 心tâm 所sở 或hoặc 想tưởng 勢thế 力lực 足túc 為vi 後hậu 時thời 憶ức 念niệm 因nhân 故cố 。 云vân 何hà 為vi 定định 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 為vi 性tánh 。 智trí 依y 為vi 業nghiệp 。 謂vị 觀quán 德đức 失thất 俱câu 非phi 境cảnh 中trung 。 由do 定định 令linh 心tâm 專chuyên 注chú 不bất 散tán 。 依y 斯tư 便tiện 有hữu 決quyết 擇trạch 智trí 生sanh 。 心tâm 專chuyên 注chú 言ngôn 顯hiển 所sở 欲dục 住trụ 即tức 便tiện 能năng 住trụ 。 非phi 唯duy 一nhất 境cảnh 。 不bất 爾nhĩ 見kiến 道đạo 歷lịch 觀quán 諸chư 諦đế 前tiền 後hậu 境cảnh 別biệt 應ưng 無vô 等đẳng 持trì 。 若nhược 不bất 繫hệ 心tâm 專chuyên 注chú 境cảnh 位vị 便tiện 無vô 定định 起khởi 。 故cố 非phi 遍biến 行hành 。 有hữu 說thuyết 爾nhĩ 時thời 亦diệc 有hữu 定định 起khởi 。 但đãn 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 應ưng 說thuyết 誠thành 言ngôn 。 若nhược 定định 能năng 令linh 心tâm 等đẳng 和hòa 合hợp 同đồng 趣thú 一nhất 境cảnh 故cố 是thị 遍biến 行hành 。 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 是thị 觸xúc 用dụng 故cố 。 若nhược 謂vị 此thử 定định 令linh 剎sát 那na 頃khoảnh 心tâm 不bất 易dị 緣duyên 故cố 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 一nhất 剎sát 那na 心tâm 。 自tự 於ư 所sở 緣duyên 無vô 易dị 義nghĩa 故cố 。 若nhược 言ngôn 由do 定định 心tâm 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 彼bỉ 亦diệc 非phi 理lý 。 作tác 意ý 令linh 心tâm 取thủ 所sở 緣duyên 故cố 。 有hữu 說thuyết 此thử 定định 體thể 即tức 是thị 心tâm 。 經kinh 說thuyết 為vi 心tâm 學học 心tâm 一nhất 境cảnh 性tánh 故cố 。 彼bỉ 非phi 誠thành 證chứng 。 依y 定định 攝nhiếp 心tâm 令linh 心tâm 一nhất 境cảnh 說thuyết 彼bỉ 言ngôn 故cố 。 根Căn 、 力Lực 、 覺Giác 支Chi 、 道Đạo 支Chi 等đẳng 攝nhiếp 。 如như 念niệm 慧tuệ 等đẳng 非phi 即tức 心tâm 故cố 。 云vân 何hà 為vi 慧tuệ 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 簡giản 擇trạch 為vi 性tánh 。 斷đoạn 疑nghi 為vi 業nghiệp 。 謂vị 觀quán 德đức 失thất 俱câu 非phi 境cảnh 中trung 。 由do 慧tuệ 推thôi 求cầu 得đắc 決quyết 定định 故cố 。 於ư 非phi 觀quán 境cảnh 愚ngu 昧muội 心tâm 中trung 無vô 簡giản 擇trạch 故cố 非phi 遍biến 行hành 攝nhiếp 。 有hữu 說thuyết 爾nhĩ 時thời 亦diệc 有hữu 慧tuệ 起khởi 。 但đãn 相tương/tướng 微vi 隱ẩn 。 天thiên 愛ái 寧ninh 知tri 。 對đối 法pháp 說thuyết 為vi 大đại 地địa 法pháp 故cố 。 諸chư 部bộ 對đối 法pháp 展triển 轉chuyển 相tương 違vi 。 汝nhữ 等đẳng 如như 何hà 執chấp 為vi 定định 量lượng 。 唯duy 觸xúc 等đẳng 五ngũ 經kinh 說thuyết 遍biến 行hành 。 說thuyết 十thập 非phi 經kinh 。 不bất 應ưng 固cố 執chấp 。 然nhiên 欲dục 等đẳng 五ngũ 非phi 觸xúc 等đẳng 故cố 定định 非phi 遍biến 行hành 。 如như 信tín 貪tham 等đẳng 。 有hữu 義nghĩa 此thử 五ngũ 定định 互hỗ 相tương 資tư 。 隨tùy 一nhất 起khởi 時thời 必tất 有hữu 餘dư 四tứ 。 有hữu 義nghĩa 不bất 定định 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 四tứ 一nhất 切thiết 中trung 無vô 後hậu 二nhị 故cố 。 又hựu 說thuyết 此thử 五ngũ 緣duyên 四tứ 境cảnh 生sanh 。 所sở 緣duyên 能năng 緣duyên 非phi 定định 俱câu 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 五ngũ 或hoặc 時thời 起khởi 一nhất 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 唯duy 起khởi 希hy 望vọng 。 或hoặc 於ư 決quyết 定định 唯duy 起khởi 印ấn 解giải 。 或hoặc 於ư 曾tằng 習tập 唯duy 起khởi 憶ức 念niệm 。 或hoặc 於ư 所sở 觀quán 唯duy 起khởi 專chuyên 注chú 。 謂vị 愚ngu 昧muội 類loại 為vi 止chỉ 散tán 心tâm 。 雖tuy 專chuyên 注chú 所sở 緣duyên 而nhi 不bất 能năng 簡giản 擇trạch 。 世thế 共cộng 知tri 彼bỉ 有hữu 定định 無vô 慧tuệ 。 彼bỉ 加gia 行hành 位vị 少thiểu 有hữu 聞văn 思tư 。 故cố 說thuyết 等đẳng 持trì 緣duyên 所sở 觀quán 境cảnh 。 或hoặc 依y 多đa 分phần 故cố 說thuyết 是thị 言ngôn 。 如như 戲hí 忘vong 天thiên 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 起khởi 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 有hữu 定định 無vô 慧tuệ 。 諸chư 如như 是thị 等đẳng 。 其kỳ 類loại 實thật 繁phồn 。 或hoặc 於ư 所sở 觀quán 唯duy 起khởi 簡giản 擇trạch 。 謂vị 不bất 專chuyên 注chú 馳trì 散tán 推thôi 求cầu 。 或hoặc 時thời 起khởi 二nhị 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 境cảnh 中trung 起khởi 欲dục 勝thắng 解giải 。 或hoặc 於ư 所sở 樂lạc 曾tằng 習tập 境cảnh 中trung 起khởi 欲dục 及cập 念niệm 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 於ư 所sở 觀quán 境cảnh 起khởi 定định 及cập 慧tuệ 。 合hợp 有hữu 十thập 二nhị 。 或hoặc 時thời 起khởi 三tam 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 曾tằng 習tập 起khởi 欲dục 解giải 念niệm 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 於ư 曾tằng 所sở 觀quán 起khởi 念niệm 定định 慧tuệ 。 合hợp 有hữu 十thập 三tam 。 或hoặc 時thời 起khởi 四tứ 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 曾tằng 習tập 所sở 觀quán 境cảnh 中trung 起khởi 前tiền 四tứ 種chủng 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 於ư 定định 曾tằng 習tập 所sở 觀quán 境cảnh 中trung 起khởi 後hậu 四tứ 種chủng 。 合hợp 有hữu 五ngũ 四tứ 。 或hoặc 時thời 起khởi 五ngũ 。 謂vị 於ư 所sở 樂lạc 決quyết 定định 曾tằng 習tập 所sở 觀quán 境cảnh 中trung 具cụ 起khởi 五ngũ 種chủng 。 如như 是thị 於ư 四tứ 起khởi 欲dục 等đẳng 五ngũ 。 總tổng 別biệt 合hợp 有hữu 三tam 十thập 一nhất 句cú 。 或hoặc 有hữu 心tâm 位vị 五ngũ 皆giai 不bất 起khởi 。 如như 非phi 四tứ 境cảnh 率suất 爾nhĩ 墮đọa 心tâm 及cập 藏tạng 識thức 俱câu 。 此thử 類loại 非phi 一nhất 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ 隨tùy 位vị 有hữu 無vô 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 諸chư 位vị 容dung 俱câu 。 依y 轉chuyển 未vị 轉chuyển 皆giai 不bất 遮già 故cố 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 此thử 五ngũ 皆giai 無vô 。 緣duyên 已dĩ 得đắc 境cảnh 無vô 希hy 望vọng 故cố 。 不bất 能năng 審thẩm 決quyết 無vô 印ấn 持trì 故cố 。 恆hằng 取thủ 新tân 境cảnh 無vô 追truy 憶ức 故cố 。 自tự 性tánh 散tán 動động 無vô 專chuyên 注chú 故cố 。 不bất 能năng 推thôi 度độ 無vô 簡giản 擇trạch 故cố 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 容dung 有hữu 此thử 五ngũ 。 雖tuy 無vô 於ư 境cảnh 增tăng 上thượng 希hy 望vọng 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 義nghĩa 故cố 。 於ư 境cảnh 雖tuy 無vô 增tăng 上thượng 審thẩm 決quyết 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 印ấn 境cảnh 義nghĩa 故cố 。 雖tuy 無vô 明minh 記ký 曾tằng 習tập 境cảnh 體thể 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 念niệm 境cảnh 類loại 故cố 。 雖tuy 不bất 作tác 意ý 繫hệ 念niệm 一nhất 境cảnh 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 專chuyên 注chú 義nghĩa 故cố 。 遮già 等đẳng 引dẫn 故cố 說thuyết 性tánh 散tán 動động 。 非phi 遮già 等đẳng 持trì 。 故cố 容dung 有hữu 定định 。 雖tuy 於ư 所sở 緣duyên 不bất 能năng 推thôi 度độ 。 而nhi 有hữu 微vi 劣liệt 簡giản 擇trạch 義nghĩa 故cố 。 由do 此thử 聖thánh 教giáo 說thuyết 眼nhãn 耳nhĩ 通thông 是thị 眼nhãn 耳nhĩ 識thức 相tương 應ứng 智trí 性tánh 。 餘dư 三tam 准chuẩn 此thử 有hữu 慧tuệ 無vô 失thất 。 未vị 自tự 在tại 位vị 此thử 五ngũ 或hoặc 無vô 。 得đắc 自tự 在tại 時thời 此thử 五ngũ 定định 有hữu 。 樂nhạo/nhạc/lạc 觀quán 諸chư 境cảnh 欲dục 無vô 減giảm 故cố 。 印ấn 境cảnh 勝thắng 解giải 常thường 無vô 減giảm 故cố 。 憶ức 習tập 曾tằng 受thọ 念niệm 無vô 減giảm 故cố 。 又hựu 佛Phật 五ngũ 識thức 緣duyên 三tam 世thế 故cố 。 如Như 來Lai 無vô 有hữu 。 不bất 定định 心tâm 故cố 。 五ngũ 識thức 皆giai 有hữu 作tác 事sự 智trí 故cố 。 此thử 別biệt 境cảnh 五ngũ 何hà 受thọ 相tương 應ứng 。 有hữu 義nghĩa 欲dục 三tam 除trừ 憂ưu 苦khổ 受thọ 。 以dĩ 彼bỉ 二nhị 境cảnh 非phi 所sở 樂lạc 故cố 。 餘dư 四tứ 通thông 四tứ 。 唯duy 除trừ 苦khổ 受thọ 。 以dĩ 審thẩm 決quyết 等đẳng 五ngũ 識thức 無vô 故cố 。 有hữu 義nghĩa 一nhất 切thiết 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 論luận 說thuyết 憂ưu 根căn 於ư 無vô 上thượng 法pháp 思tư 慕mộ 愁sầu 慼thích 求cầu 欲dục 證chứng 故cố 。 純thuần 受thọ 苦khổ 處xứ 希hy 求cầu 解giải 脫thoát 。 意ý 有hữu 苦khổ 根căn 前tiền 已dĩ 說thuyết 故cố 。 論luận 說thuyết 貪tham 愛ái 憂ưu 苦khổ 相tương 應ứng 。 此thử 貪tham 愛ái 俱câu 必tất 有hữu 欲dục 故cố 。 苦khổ 根căn 既ký 有hữu 意ý 識thức 相tương 應ứng 。 審thẩm 決quyết 等đẳng 四tứ 苦khổ 俱câu 何hà 咎cữu 。 又hựu 五ngũ 識thức 俱câu 亦diệc 有hữu 微vi 細tế 印ấn 境cảnh 等đẳng 四tứ 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 由do 斯tư 欲dục 等đẳng 五ngũ 受thọ 相tương 應ứng 。 此thử 五ngũ 復phục 依y 性tánh 界giới 學học 等đẳng 。 諸chư 門môn 分phân 別biệt 如như 理lý 應ưng 思tư 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 五ngũ
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 5
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016