成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 7
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
已dĩ 說thuyết 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương/tướng 。 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
不bất 定định 謂vị 悔hối 眠miên 。 尋tầm 伺tứ 二nhị 各các 二nhị 。
論luận 曰viết 。 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 皆giai 不bất 定định 故cố 。 非phi 如như 觸xúc 等đẳng 定định 遍biến 心tâm 故cố 。 非phi 如như 欲dục 等đẳng 定định 遍biến 地địa 故cố 。 立lập 不bất 定định 名danh 。 悔hối 謂vị 惡ác 作tác 。 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 追truy 悔hối 為vi 性tánh 。 障chướng 止chỉ 為vi 業nghiệp 。 此thử 即tức 於ư 果quả 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 先tiên 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 後hậu 方phương 追truy 悔hối 故cố 。 悔hối 先tiên 不bất 作tác 亦diệc 惡ác 所sở 攝nhiếp 。 如như 追truy 悔hối 言ngôn 我ngã 先tiên 不bất 作tác 如như 是thị 事sự 業nghiệp 。 是thị 我ngã 惡ác 作tác 。 眠miên 謂vị 睡thụy 眠miên 。 令linh 身thân 不bất 自tự 在tại 昧muội 略lược 為vi 性tánh 。 障chướng 觀quán 為vi 業nghiệp 。 謂vị 睡thụy 眠miên 位vị 身thân 不bất 自tự 在tại 心tâm 極cực 闇ám 劣liệt 。 一nhất 門môn 轉chuyển 故cố 。 昧muội 簡giản 在tại 定định 。 略lược 別biệt 寤ngụ 時thời 。 令linh 顯hiển 睡thụy 眠miên 非phi 無vô 體thể 用dụng 。 有hữu 無vô 心tâm 位vị 假giả 立lập 此thử 名danh 。 如như 餘dư 蓋cái 纏triền 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 唯duy 癡si 為vi 體thể 。 說thuyết 隨tùy 煩phiền 惱não 及cập 癡si 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 亦diệc 通thông 善thiện 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 二nhị 染nhiễm 癡si 為vi 體thể 。 淨tịnh 即tức 無vô 癡si 。 論luận 依y 染nhiễm 分phần/phân 說thuyết 隨tùy 煩phiền 惱não 及cập 癡si 分phần/phân 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 無vô 記ký 非phi 癡si 無vô 癡si 性tánh 故cố 。 應ưng 說thuyết 惡ác 作tác 思tư 慧tuệ 為vi 體thể 。 明minh 了liễu 思tư 擇trạch 所sở 作tác 業nghiệp 故cố 。 睡thụy 眠miên 合hợp 用dụng 思tư 想tưởng 為vi 體thể 。 思tư 想tưởng 種chủng 種chủng 夢mộng 境cảnh 相tướng 故cố 。 論luận 俱câu 說thuyết 為vi 世thế 俗tục 有hữu 故cố 。 彼bỉ 染nhiễm 污ô 者giả 是thị 癡si 等đẳng 流lưu 。 如như 不bất 信tín 等đẳng 說thuyết 為vi 癡si 分phần/phân 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 非phi 思tư 慧tuệ 想tưởng 纏triền 彼bỉ 性tánh 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 二nhị 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 與dữ 餘dư 心tâm 所sở 行hành 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 隨tùy 癡si 相tương/tướng 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 尋tầm 謂vị 尋tầm 求cầu 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 麁thô 轉chuyển 為vi 性tánh 。 伺tứ 謂vị 伺tứ 察sát 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 細tế 轉chuyển 為vi 性tánh 。 此thử 二nhị 俱câu 以dĩ 安an 不bất 安an 住trụ 身thân 心tâm 分phần/phân 位vị 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 並tịnh 用dụng 思tư 慧tuệ 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 不bất 深thâm 推thôi 度độ 及cập 深thâm 推thôi 度độ 義nghĩa 類loại 別biệt 故cố 。 若nhược 離ly 思tư 慧tuệ 尋tầm 伺tứ 二nhị 種chủng 體thể 類loại 差sai 別biệt 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 二nhị 各các 二nhị 者giả 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 各các 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 類loại 差sai 別biệt 。 有hữu 義nghĩa 此thử 釋thích 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 悔hối 眠miên 亦diệc 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 故cố 。 應ưng 說thuyết 如như 前tiền 諸chư 染nhiễm 心tâm 所sở 有hữu 是thị 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 性tánh 。 此thử 二nhị 各các 有hữu 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 或hoặc 復phục 各các 有hữu 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 釋thích 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 不bất 定định 四tứ 後hậu 有hữu 此thử 言ngôn 故cố 。 應ưng 言ngôn 二nhị 者giả 顯hiển 二nhị 種chủng 二nhị 。 一nhất 謂vị 悔hối 眠miên 。 二nhị 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 此thử 二nhị 二nhị 種chủng 種chủng 類loại 各các 別biệt 。 故cố 一nhất 二nhị 言ngôn 顯hiển 二nhị 二nhị 種chủng 。 此thử 各các 有hữu 二nhị 。 謂vị 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 非phi 如như 善thiện 染nhiễm 各các 唯duy 一nhất 故cố 。 或hoặc 唯duy 簡giản 染nhiễm 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 有hữu 亦diệc 說thuyết 為vi 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 為vi 顯hiển 不bất 定định 義nghĩa 說thuyết 二nhị 各các 二nhị 言ngôn 。 故cố 置trí 此thử 言ngôn 深thâm 為vi 有hữu 用dụng 。
四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ 定định 是thị 假giả 有hữu 。 思tư 慧tuệ 合hợp 成thành 聖thánh 所sở 說thuyết 故cố 。 悔hối 眠miên 有hữu 義nghĩa 亦diệc 是thị 假giả 有hữu 。 瑜du 伽già 說thuyết 為vi 世thế 俗tục 有hữu 故cố 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 是thị 實thật 物vật 有hữu 。 唯duy 後hậu 二nhị 種chủng 說thuyết 假giả 有hữu 故cố 。 世thế 俗tục 有hữu 言ngôn 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 非phi 顯hiển 前tiền 二nhị 定định 是thị 假giả 有hữu 。 又hựu 如như 內nội 種chủng 體thể 雖tuy 是thị 實thật 而nhi 論luận 亦diệc 說thuyết 世thế 俗tục 有hữu 故cố 。 四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ 定định 不bất 相tương 應ứng 。 體thể 類loại 是thị 同đồng 麁thô 細tế 異dị 故cố 。 依y 於ư 尋tầm 伺tứ 有hữu 染nhiễm 離ly 染nhiễm 。 立lập 三tam 地địa 別biệt 。 不bất 依y 彼bỉ 種chủng 現hiện 起khởi 有hữu 無vô 故cố 無vô 雜tạp 亂loạn 。 俱câu 與dữ 前tiền 二nhị 容dung 互hỗ 相tương 應ưng 。 前tiền 二nhị 亦diệc 有hữu 互hỗ 相tương 應ưng 義nghĩa 。 四tứ 皆giai 不bất 與dữ 第đệ 七thất 八bát 俱câu 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 悔hối 眠miên 唯duy 與dữ 第đệ 六lục 識thức 俱câu 非phi 五ngũ 法pháp 故cố 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 亦diệc 五ngũ 識thức 俱câu 。 論luận 說thuyết 五ngũ 識thức 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 即tức 七thất 分phần 別biệt 謂vị 有hữu 相tương/tướng 等đẳng 。 雜tạp 集tập 復phục 言ngôn 。 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 謂vị 五ngũ 識thức 故cố 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 唯duy 意ý 識thức 俱câu 。 論luận 說thuyết 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 等đẳng 法pháp 皆giai 是thị 意ý 識thức 。 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 憂ưu 喜hỷ 相tương 應ứng 曾tằng 不bất 說thuyết 與dữ 苦khổ 樂lạc 俱câu 故cố 。 捨xả 受thọ 遍biến 故cố 可khả 不bất 待đãi 說thuyết 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 與dữ 苦khổ 樂lạc 俱câu 。 雖tuy 初sơ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 意ý 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 不bất 離ly 喜hỷ 總tổng 說thuyết 喜hỷ 名danh 。 雖tuy 純thuần 苦khổ 處xứ 有hữu 意ý 地địa 苦khổ 。 而nhi 似tự 憂ưu 故cố 總tổng 說thuyết 為vi 憂ưu 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 以dĩ 名danh 身thân 等đẳng 義nghĩa 為vi 所sở 緣duyên 。 非phi 五ngũ 識thức 身thân 以dĩ 名danh 身thân 等đẳng 義nghĩa 為vi 境cảnh 故cố 。 然nhiên 說thuyết 五ngũ 識thức 有hữu 尋tầm 伺tứ 者giả 。 顯hiển 多đa 由do 彼bỉ 起khởi 非phi 說thuyết 彼bỉ 相tương 應ứng 。 雜tạp 集tập 所sở 言ngôn 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 謂vị 五ngũ 識thức 者giả 。 彼bỉ 與dữ 瑜du 伽già 所sở 說thuyết 分phân 別biệt 義nghĩa 各các 有hữu 異dị 。 彼bỉ 說thuyết 任nhậm 運vận 即tức 是thị 五ngũ 識thức 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 五ngũ 識thức 俱câu 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 相tương 應ứng 尋tầm 伺tứ 。 故cố 彼bỉ 所sở 引dẫn 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 由do 此thử 五ngũ 識thức 定định 無vô 尋tầm 伺tứ 。 有hữu 義nghĩa 惡ác 作tác 憂ưu 捨xả 相tương 應ứng 。 唯duy 慼thích 行hành 轉chuyển 通thông 無vô 記ký 故cố 。 睡thụy 眠miên 喜hỷ 憂ưu 捨xả 受thọ 俱câu 起khởi 。 行hành 通thông 歡hoan 慼thích 中trung 庸dong 轉chuyển 故cố 。 尋tầm 伺tứ 憂ưu 喜hỷ 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 四tứ 亦diệc 苦khổ 受thọ 俱câu 。 純thuần 苦khổ 趣thú 中trung 意ý 若nhược 俱câu 故cố 。 四tứ 皆giai 容dung 與dữ 五ngũ 別biệt 境cảnh 俱câu 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 不bất 相tương 違vi 故cố 。 悔hối 眠miên 但đãn 與dữ 十Thập 善Thiện 容dung 俱câu 。 此thử 唯duy 在tại 欲dục 無vô 輕khinh 安an 故cố 。 尋tầm 伺tứ 容dung 與dữ 十thập 一nhất 善thiện 俱câu 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 輕khinh 安an 俱câu 故cố 。 悔hối 但đãn 容dung 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 此thử 行hành 相tương/tướng 麁thô 貪tham 等đẳng 細tế 故cố 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 十thập 煩phiền 惱não 俱câu 。 此thử 彼bỉ 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 違vi 故cố 。 悔hối 與dữ 中trung 大đại 隨tùy 惑hoặc 容dung 俱câu 。 非phi 忿phẫn 等đẳng 十thập 各các 為vi 主chủ 故cố 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 二nhị 十thập 容dung 俱câu 。 眠miên 等đẳng 位vị 中trung 皆giai 起khởi 彼bỉ 故cố 。 此thử 四tứ 皆giai 通thông 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh 。 於ư 無vô 記ký 業nghiệp 亦diệc 追truy 悔hối 故cố 。 有hữu 義nghĩa 初sơ 二nhị 唯duy 生sanh 得đắc 善thiện 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 鄙bỉ 及cập 昧muội 略lược 故cố 。 後hậu 二nhị 亦diệc 通thông 加gia 行hành 善thiện 攝nhiếp 。 聞văn 所sở 成thành 等đẳng 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 初sơ 二nhị 亦diệc 加gia 行hành 善thiện 。 聞văn 思tư 位vị 中trung 有hữu 悔hối 眠miên 故cố 。 後hậu 三tam 皆giai 通thông 染nhiễm 淨tịnh 無vô 記ký 。 惡ác 作tác 非phi 染nhiễm 解giải 麁thô 猛mãnh 故cố 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 悔hối 唯duy 中trung 二nhị 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 猛mãnh 非phi 定định 果quả 故cố 。 眠miên 除trừ 第đệ 四tứ 非phi 定định 引dẫn 生sanh 。 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 亦diệc 得đắc 眠miên 故cố 。 尋tầm 伺tứ 除trừ 初sơ 彼bỉ 解giải 微vi 劣liệt 不bất 能năng 尋tầm 察sát 名danh 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 唯duy 欲dục 界giới 有hữu 。 尋tầm 伺tứ 在tại 欲dục 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 餘dư 界giới 地địa 法pháp 皆giai 妙diệu 靜tĩnh 故cố 。 悔hối 眠miên 生sanh 上thượng 必tất 不bất 現hiện 起khởi 。 尋tầm 伺tứ 上thượng 下hạ 亦diệc 起khởi 下hạ 上thượng 。 下hạ 上thượng 尋tầm 伺tứ 能năng 緣duyên 上thượng 下hạ 。 有hữu 義nghĩa 悔hối 眠miên 不bất 能năng 緣duyên 上thượng 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 近cận 極cực 昧muội 略lược 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 亦diệc 緣duyên 上thượng 境cảnh 。 有hữu 邪tà 見kiến 者giả 悔hối 修tu 定định 故cố 。 夢mộng 能năng 普phổ 緣duyên 所sở 更cánh 事sự 故cố 。 悔hối 非phi 無Vô 學Học 離ly 欲dục 捨xả 故cố 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 皆giai 通thông 三tam 種chủng 。 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 皆giai 名danh 學học 故cố 。 學học 究cứu 竟cánh 者giả 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 皆giai 無Vô 學Học 故cố 。 悔hối 眠miên 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 亦diệc 邪tà 見kiến 等đẳng 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 非phi 無vô 漏lậu 道Đạo 親thân 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 亦diệc 非phi 如như 憂ưu 深thâm 。 求cầu 解giải 脫thoát 故cố 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 故cố 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 則tắc 無Vô 學Học 眠miên 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 尋tầm 伺tứ 雖tuy 非phi 真chân 無vô 漏lậu 道Đạo 。 而nhi 能năng 引dẫn 彼bỉ 從tùng 彼bỉ 引dẫn 生sanh 故cố 通thông 見kiến 修tu 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 非phi 所sở 斷đoạn 者giả 。 於ư 五ngũ 法pháp 中trung 唯duy 分phân 別biệt 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 彼bỉ 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 亦diệc 正chánh 智trí 攝nhiếp 。 說thuyết 正chánh 思tư 惟duy 是thị 無vô 漏lậu 故cố 。 彼bỉ 能năng 令linh 心tâm 尋tầm 求cầu 等đẳng 故cố 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 是thị 言ngôn 說thuyết 因nhân 故cố 。 未vị 究cứu 竟cánh 位vị 於ư 藥dược 病bệnh 等đẳng 未vị 能năng 遍biến 知tri 。 後hậu 得đắc 智trí 中trung 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 必tất 假giả 尋tầm 伺tứ 。 非phi 如như 佛Phật 地địa 無vô 功công 用dụng 說thuyết 。 故cố 此thử 二nhị 種chủng 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 。 雖tuy 說thuyết 尋tầm 伺tứ 必tất 是thị 分phân 別biệt 。 而nhi 不bất 定định 說thuyết 唯duy 屬thuộc 第đệ 三tam 。 後hậu 得đắc 正chánh 智trí 中trung 亦diệc 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 餘dư 門môn 准chuẩn 上thượng 如như 理lý 應ưng 思tư 。
如như 是thị 六lục 位vị 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 離ly 心tâm 體thể 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 為vi 即tức 是thị 心tâm 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 若nhược 離ly 心tâm 體thể 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 如như 何hà 聖thánh 教giáo 說thuyết 唯duy 有hữu 識thức 。 又hựu 如như 何hà 說thuyết 心tâm 遠viễn 獨độc 行hành 。 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 。 士sĩ 夫phu 六lục 界giới 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 彼bỉ 頌tụng 言ngôn 。
許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 。 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 。
或hoặc 似tự 於ư 信tín 等đẳng 。 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 。
若nhược 即tức 是thị 心tâm 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 如như 何hà 聖thánh 教giáo 說thuyết 心tâm 相tương 應ứng 。 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 非phi 自tự 性tánh 故cố 。 又hựu 如như 何hà 說thuyết 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 如như 日nhật 與dữ 光quang 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 彼bỉ 說thuyết 心tâm 所sở 非phi 即tức 心tâm 故cố 。 如như 彼bỉ 頌tụng 言ngôn 。
五ngũ 種chủng 性tánh 不bất 成thành 。 分phần/phân 位vị 差sai 過quá 失thất 。
因nhân 緣duyên 無vô 別biệt 故cố 。 與dữ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。
應ưng 說thuyết 離ly 心tâm 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 說thuyết 唯duy 識thức 等đẳng 。 心tâm 所sở 依y 心tâm 。 勢thế 力lực 生sanh 故cố 說thuyết 似tự 彼bỉ 現hiện 。 非phi 彼bỉ 即tức 心tâm 。 又hựu 識thức 心tâm 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 唯duy 識thức 等đẳng 言ngôn 及cập 現hiện 似tự 彼bỉ 皆giai 無vô 有hữu 失thất 。 此thử 依y 世thế 俗tục 。 若nhược 依y 勝thắng 義nghĩa 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 非phi 離ly 非phi 即tức 。 諸chư 識thức 相tương 望vọng 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 是thị 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 真chân 俗tục 妙diệu 理lý 。 已dĩ 說thuyết 六lục 識thức 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 。 頌tụng 曰viết 。
１# ５#
依y 止chỉ 根căn 本bổn 識thức 。 五ngũ 識thức 隨tùy 緣duyên 現hiện 。
或hoặc 俱câu 或hoặc 不bất 俱câu 。 如như 濤đào 波ba 依y 水thủy 。
１# ６#
意ý 識thức 常thường 現hiện 起khởi 。 除trừ 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。
及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 。 睡thụy 眠miên 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 。
論luận 曰viết 。 根căn 本bổn 識thức 者giả 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 識thức 生sanh 根căn 本bổn 故cố 。 依y 止chỉ 者giả 謂vị 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 以dĩ 根căn 本bổn 識thức 為vi 共cộng 親thân 依y 。 五ngũ 識thức 者giả 謂vị 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 種chủng 類loại 相tương 似tự 故cố 總tổng 說thuyết 之chi 。 隨tùy 緣duyên 現hiện 言ngôn 顯hiển 非phi 常thường 起khởi 。 緣duyên 謂vị 作tác 意ý 根căn 境cảnh 等đẳng 緣duyên 。 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 內nội 依y 本bổn 識thức 。 外ngoại 隨tùy 作tác 意ý 五ngũ 根căn 境cảnh 等đẳng 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 方phương 得đắc 現hiện 前tiền 。 由do 此thử 或hoặc 俱câu 或hoặc 不bất 俱câu 起khởi 。 外ngoại 緣duyên 合hợp 者giả 有hữu 頓đốn 漸tiệm 故cố 。 如như 水thủy 濤đào 波ba 隨tùy 緣duyên 多đa 少thiểu 。 此thử 等đẳng 法pháp 喻dụ 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 由do 五ngũ 轉chuyển 識thức 行hành 相tương/tướng 麁thô 動động 。 所sở 籍tịch 眾chúng 緣duyên 時thời 多đa 不bất 俱câu 。 故cố 起khởi 時thời 少thiểu 不bất 起khởi 時thời 多đa 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 雖tuy 亦diệc 麁thô 動động 。 而nhi 所sở 籍tịch 緣duyên 無vô 時thời 不bất 具cụ 。 由do 違vi 緣duyên 故cố 有hữu 時thời 不bất 起khởi 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 所sở 籍tịch 眾chúng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 時thời 有hữu 。 故cố 無vô 緣duyên 礙ngại 令linh 總tổng 不bất 行hành 。 又hựu 五ngũ 識thức 身thân 不bất 能năng 思tư 慮lự 。 唯duy 外ngoại 門môn 轉chuyển 起khởi 籍tịch 多đa 緣duyên 。 故cố 斷đoạn 時thời 多đa 現hiện 行hành 時thời 少thiểu 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 自tự 能năng 思tư 慮lự 。 內nội 外ngoại 門môn 轉chuyển 不bất 籍tịch 多đa 緣duyên 。 唯duy 除trừ 五ngũ 位vị 常thường 能năng 現hiện 起khởi 。 故cố 斷đoạn 時thời 少thiểu 現hiện 起khởi 時thời 多đa 。 由do 斯tư 不bất 說thuyết 此thử 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 五ngũ 位vị 者giả 何hà 。 生sanh 無vô 想tưởng 等đẳng 。 無vô 想tưởng 天thiên 者giả 謂vị 修tu 彼bỉ 定định 。 厭yếm 麁thô 想tưởng 力lực 生sanh 彼bỉ 天thiên 中trung 違vi 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 及cập 心tâm 所sở 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 。 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 故cố 六lục 轉chuyển 識thức 於ư 彼bỉ 皆giai 斷đoạn 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 天thiên 常thường 無vô 六lục 識thức 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 彼bỉ 無vô 轉chuyển 識thức 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 唯duy 有hữu 有hữu 色sắc 支chi 故cố 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 為vi 無vô 心tâm 地địa 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 天thiên 將tương 命mạng 終chung 位vị 。 要yếu 起khởi 轉chuyển 識thức 。 然nhiên 後hậu 命mạng 終chung 。 彼bỉ 必tất 起khởi 下hạ 潤nhuận 生sanh 愛ái 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 後hậu 想tưởng 生sanh 已dĩ 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 從tùng 彼bỉ 沒một 故cố 。 然nhiên 說thuyết 彼bỉ 無vô 轉chuyển 識thức 等đẳng 者giả 。 依y 長trường 時thời 說thuyết 。 非phi 謂vị 全toàn 無vô 。 有hữu 義nghĩa 生sanh 時thời 亦diệc 有hữu 轉chuyển 識thức 。 彼bỉ 中trung 有hữu 必tất 起khởi 潤nhuận 生sanh 煩phiền 惱não 故cố 。 如như 餘dư 本bổn 有hữu 初sơ 必tất 有hữu 轉chuyển 識thức 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 生sanh 於ư 彼bỉ 唯duy 入nhập 不bất 起khởi 。 其kỳ 想tưởng 若nhược 生sanh 從tùng 彼bỉ 沒một 故cố 。 彼bỉ 本bổn 有hữu 初sơ 若nhược 無vô 轉chuyển 識thức 如như 何hà 名danh 入nhập 。 先tiên 有hữu 後hậu 無vô 乃nãi 名danh 入nhập 故cố 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 言ngôn 所sở 有hữu 生sanh 得đắc 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 無vô 想tưởng 故cố 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 彼bỉ 本bổn 有hữu 初sơ 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 轉chuyển 識thức 暫tạm 起khởi 。 宿túc 因nhân 緣duyên 力lực 後hậu 不bất 復phục 生sanh 。 由do 斯tư 引dẫn 起khởi 異dị 熟thục 無vô 記ký 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 說thuyết 名danh 無vô 想tưởng 。 如như 善thiện 引dẫn 生sanh 二nhị 定định 名danh 善thiện 。 不bất 爾nhĩ 轉chuyển 識thức 。 一nhất 切thiết 不bất 行hành 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 唯duy 生sanh 得đắc 滅diệt 。 故cố 彼bỉ 初sơ 位vị 轉chuyển 識thức 暫tạm 起khởi 。 彼bỉ 天thiên 唯duy 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 下hạ 想tưởng 麁thô 動động 難nan 可khả 斷đoạn 故cố 。 上thượng 無vô 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 處xứ 故cố 。 即tức 能năng 引dẫn 發phát 無vô 想tưởng 定định 思tư 。 能năng 感cảm 彼bỉ 天thiên 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 者giả 。 謂vị 無vô 想tưởng 滅diệt 盡tận 定định 。 俱câu 無vô 六lục 識thức 故cố 名danh 無vô 心tâm 。 無vô 想tưởng 定định 者giả 。 謂vị 有hữu 異dị 生sanh 伏phục 遍biến 淨tịnh 貪tham 未vị 伏phục 上thượng 染nhiễm 。 由do 出xuất 離ly 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 令linh 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 。 立lập 無vô 想tưởng 名danh 。 令linh 身thân 安an 和hòa 故cố 亦diệc 名danh 定định 。 修tu 習tập 此thử 定định 品phẩm 別biệt 有hữu 三tam 。 下hạ 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 法pháp 必tất 退thoái 。 不bất 能năng 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 後hậu 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 不bất 甚thậm 光quang 淨tịnh 形hình 色sắc 廣quảng 大đại 。 定định 當đương 中trung 夭yểu 。 中trung 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 不bất 必tất 退thoái 。 設thiết 退thoái 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 後hậu 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 雖tuy 甚thậm 光quang 淨tịnh 形hình 色sắc 廣quảng 大đại 而nhi 不bất 最tối 極cực 。 雖tuy 有hữu 中trung 夭yểu 而nhi 不bất 決quyết 定định 。 上thượng 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 必tất 不bất 退thoái 。 後hậu 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 最tối 極cực 光quang 淨tịnh 形hình 色sắc 廣quảng 大đại 。 必tất 無vô 中trung 夭yểu 。 窮cùng 滿mãn 壽thọ 量lượng 後hậu 方phương 殞vẫn 沒một 。 此thử 定định 唯duy 屬thuộc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 又hựu 唯duy 是thị 善thiện 。 彼bỉ 所sở 引dẫn 故cố 。 下hạ 上thượng 地địa 無vô 由do 前tiền 說thuyết 故cố 。 四tứ 業nghiệp 通thông 三tam 。 除trừ 順thuận 現hiện 受thọ 。 有hữu 義nghĩa 此thử 定định 唯duy 欲dục 界giới 起khởi 。 由do 諸chư 外ngoại 道đạo 說thuyết 力lực 起khởi 故cố 。 人nhân 中trung 慧tuệ 解giải 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 。 有hữu 義nghĩa 欲dục 界giới 先tiên 修tu 習tập 已dĩ 。 後hậu 生sanh 色sắc 界giới 能năng 引dẫn 現hiện 前tiền 。 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 至chí 究cứu 竟cánh 故cố 。 此thử 由do 厭yếm 想tưởng 欣hân 彼bỉ 果quả 入nhập 故cố 唯duy 有hữu 漏lậu 。 非phi 聖thánh 所sở 起khởi 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 謂vị 有hữu 無Vô 學Học 。 或hoặc 有hữu 學học 聖thánh 。 已dĩ 伏phục 或hoặc 離ly 無vô 所sở 有hữu 貪tham 上thượng 貪tham 不bất 定định 。 由do 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 令linh 不bất 恆hằng 行hành 恆hằng 行hành 染nhiễm 污ô 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 立lập 滅diệt 盡tận 名danh 。 令linh 身thân 安an 和hòa 故cố 亦diệc 名danh 定định 。 由do 偏thiên 厭yếm 受thọ 想tưởng 亦diệc 名danh 滅diệt 彼bỉ 定định 。 修tu 習tập 此thử 定định 品phẩm 別biệt 有hữu 三tam 。 下hạ 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 法pháp 必tất 退thoái 。 不bất 能năng 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 中trung 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 不bất 必tất 退thoái 。 設thiết 退thoái 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 上thượng 品phẩm 修tu 者giả 。 畢tất 竟cánh 不bất 退thoái 。 此thử 定định 初sơ 修tu 必tất 依y 有hữu 頂đảnh 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 為vi 加gia 行hành 入nhập 。 次thứ 第đệ 定định 中trung 最tối 居cư 後hậu 故cố 。 雖tuy 屬thuộc 有hữu 頂đảnh 而nhi 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 若nhược 修tu 此thử 定định 。 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 餘dư 地địa 心tâm 後hậu 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 雖tuy 屬thuộc 道Đạo 諦Đế 而nhi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 攝nhiếp 。 似tự 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 此thử 定định 初sơ 起khởi 唯duy 在tại 人nhân 中trung 。 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 說thuyết 力lực 起khởi 故cố 。 人nhân 中trung 慧tuệ 解giải 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 。 後hậu 上thượng 二nhị 界giới 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 鄔ổ 陀đà 夷di 經kinh 是thị 此thử 誠thành 證chứng 。 無vô 色sắc 亦diệc 名danh 意ý 成thành 天thiên 故cố 。 於ư 藏tạng 識thức 教giáo 未vị 信tín 受thọ 者giả 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 不bất 起khởi 此thử 定định 。 恐khủng 無vô 色sắc 心tâm 成thành 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 已dĩ 信tín 生sanh 彼bỉ 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 知tri 有hữu 藏tạng 識thức 不bất 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 要yếu 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 方phương 起khởi 此thử 定định 。 異dị 生sanh 不bất 能năng 伏phục 滅diệt 有hữu 頂đảnh 心tâm 心tâm 所sở 故cố 。 此thử 定định 微vi 妙diệu 要yếu 證chứng 二nhị 空không 。 隨tùy 應ứng 後hậu 得đắc 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 八bát 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 中trung 。 要yếu 全toàn 斷đoạn 欲dục 餘dư 伏phục 或hoặc 斷đoạn 。 然nhiên 後hậu 方phương 能năng 初sơ 起khởi 此thử 定định 。 欲dục 界giới 惑hoặc 種chủng 二nhị 性tánh 繁phồn 雜tạp 障chướng 定định 強cường/cưỡng 故cố 。 唯duy 說thuyết 不bất 還hoàn 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 此thử 定định 故cố 。 彼bỉ 隨tùy 所sở 應ưng 生sanh 上thượng 八bát 地địa 皆giai 得đắc 後hậu 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 要yếu 斷đoạn 下hạ 之chi 四tứ 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 餘dư 伏phục 或hoặc 斷đoạn 。 然nhiên 後hậu 方phương 能năng 初sơ 起khởi 此thử 定định 。 變biến 異dị 受thọ 俱câu 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 障chướng 定định 強cường/cưỡng 故cố 。 彼bỉ 隨tùy 所sở 應ưng 生sanh 上thượng 五ngũ 地địa 皆giai 得đắc 後hậu 起khởi 。 若nhược 伏phục 下hạ 惑hoặc 能năng 起khởi 此thử 定định 。 後hậu 不bất 斷đoạn 退thoái 生sanh 上thượng 地địa 者giả 。 豈khởi 生sanh 上thượng 已dĩ 卻khước 斷đoạn 下hạ 惑hoặc 。 斷đoạn 亦diệc 無vô 失thất 。 如như 生sanh 上thượng 者giả 斷đoạn 下hạ 末mạt 那na 得đắc 生sanh 惑hoặc 故cố 。 然nhiên 不bất 還hoàn 者giả 對đối 治trị 力lực 強cường/cưỡng 。 正chánh 潤nhuận 生sanh 位vị 。 不bất 起khởi 煩phiền 惱não 。 但đãn 由do 惑hoặc 種chủng 潤nhuận 上thượng 地địa 生sanh 。 雖tuy 所sở 伏phục 惑hoặc 有hữu 退thoái 不bất 退thoái 。 而nhi 無vô 伏phục 下hạ 生sanh 上thượng 地địa 義nghĩa 。 故cố 無vô 生sanh 上thượng 卻khước 斷đoạn 下hạ 失thất 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 二Nhị 乘Thừa 位vị 已dĩ 得đắc 滅diệt 定định 後hậu 迴hồi 心tâm 者giả 。 一nhất 切thiết 位vị 中trung 能năng 起khởi 此thử 定định 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 或hoặc 有hữu 乃nãi 至chí 七Thất 地Địa 。 滿mãn 心tâm 方phương 能năng 永vĩnh 伏phục 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 。 而nhi 如như 已dĩ 斷đoạn 能năng 起khởi 此thử 定định 。 論luận 說thuyết 已dĩ 入nhập 遠viễn 地địa 菩Bồ 薩Tát 方phương 能năng 現hiện 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 故cố 。 有hữu 從tùng 初Sơ 地Địa 即tức 能năng 永vĩnh 伏phục 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 彼bỉ 十Thập 地Địa 中trung 皆giai 起khởi 此thử 定định 。 經kinh 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 前tiền 六lục 地địa 中trung 亦diệc 能năng 現hiện 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 故cố 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 者giả 。 謂vị 有hữu 極cực 重trọng 睡thụy 眠miên 悶muộn 絕tuyệt 令linh 前tiền 六lục 識thức 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 疲bì 極cực 等đẳng 緣duyên 所sở 引dẫn 身thân 位vị 違vi 前tiền 六lục 識thức 故cố 名danh 極cực 重trọng 睡thụy 眠miên 。 此thử 睡thụy 眠miên 時thời 雖tuy 無vô 彼bỉ 體thể 。 而nhi 由do 彼bỉ 似tự 彼bỉ 。 故cố 假giả 說thuyết 彼bỉ 名danh 。 風phong 熱nhiệt 等đẳng 緣duyên 所sở 引dẫn 身thân 位vị 亦diệc 違vi 六lục 識thức 。 故cố 名danh 極cực 重trọng 悶muộn 絕tuyệt 。 或hoặc 此thử 俱câu 是thị 觸xúc 處xứ 少thiểu 分phần 。 除trừ 斯tư 五ngũ 位vị 意ý 識thức 恆hằng 起khởi 。 正chánh 死tử 生sanh 時thời 亦diệc 無vô 意ý 識thức 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 五ngũ 位vị 不bất 行hành 。 有hữu 義nghĩa 死tử 生sanh 及cập 與dữ 言ngôn 顯hiển 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 但đãn 說thuyết 六lục 時thời 名danh 無vô 心tâm 故cố 。 謂vị 前tiền 五ngũ 位vị 及cập 無vô 餘dư 依y 。 應ưng 說thuyết 死tử 生sanh 即tức 悶muộn 絕tuyệt 攝nhiếp 。 彼bỉ 是thị 最tối 極cực 悶muộn 絕tuyệt 位vị 故cố 。 說thuyết 及cập 與dữ 言ngôn 顯hiển 五ngũ 無vô 雜tạp 。 此thử 顯hiển 六lục 識thức 斷đoạn 已dĩ 後hậu 時thời 依y 本bổn 識thức 中trung 自tự 種chủng 還hoàn 起khởi 。 由do 此thử 不bất 說thuyết 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 此thử 五ngũ 位vị 中trung 異dị 生sanh 有hữu 四tứ 。 除trừ 在tại 滅diệt 定định 。 聖thánh 唯duy 後hậu 三tam 。 於ư 中trung 如Như 來Lai 。 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 唯duy 得đắc 存tồn 一nhất 。 無vô 睡thụy 悶muộn 故cố 。 是thị 故cố 八bát 識thức 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 心tâm 與dữ 末mạt 那na 二nhị 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。 若nhược 起khởi 第đệ 六lục 則tắc 三tam 俱câu 轉chuyển 。 餘dư 隨tùy 緣duyên 合hợp 起khởi 一nhất 至chí 五ngũ 。 則tắc 四tứ 俱câu 轉chuyển 乃nãi 至chí 八bát 俱câu 。 是thị 謂vị 略lược 說thuyết 。 識thức 俱câu 轉chuyển 義nghĩa 。 若nhược 一nhất 有hữu 情tình 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 是thị 一nhất 有hữu 情tình 。 若nhược 立lập 有hữu 情tình 依y 識thức 多đa 少thiểu 。 汝nhữ 無vô 心tâm 位vị 應ưng 非phi 有hữu 情tình 。 又hựu 他tha 分phần/phân 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 位vị 如như 何hà 可khả 說thuyết 自tự 分phần/phân 有hữu 情tình 。 然nhiên 立lập 有hữu 情tình 依y 命mạng 根căn 數số 或hoặc 異dị 熟thục 識thức 。 俱câu 不bất 違vi 理lý 。 彼bỉ 俱câu 恆hằng 時thời 唯duy 有hữu 一nhất 故cố 。 一nhất 身thân 唯duy 一nhất 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 如như 何hà 俱câu 時thời 有hữu 多đa 識thức 轉chuyển 。 既ký 許hứa 此thử 一nhất 引dẫn 多đa 心tâm 所sở 。 寧ninh 不bất 許hứa 此thử 能năng 引dẫn 多đa 心tâm 。 又hựu 誰thùy 定định 言ngôn 此thử 緣duyên 唯duy 一nhất 。 說thuyết 多đa 識thức 俱câu 者giả 許hứa 此thử 緣duyên 多đa 故cố 。 又hựu 欲dục 一nhất 時thời 取thủ 多đa 境cảnh 者giả 多đa 境cảnh 現hiện 前tiền 。 寧ninh 不bất 頓đốn 取thủ 。 諸chư 根căn 境cảnh 等đẳng 和hòa 合hợp 力lực 齊tề 。 識thức 前tiền 後hậu 生sanh 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 又hựu 心tâm 所sở 性tánh 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 類loại 別biệt 者giả 許hứa 多đa 俱câu 生sanh 。 寧ninh 不bất 許hứa 心tâm 異dị 類loại 俱câu 起khởi 。 又hựu 如như 浪lãng 像tượng 依y 一nhất 起khởi 多đa 。 故cố 依y 一nhất 心tâm 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển 。 又hựu 若nhược 不bất 許hứa 意ý 與dữ 五ngũ 俱câu 。 取thủ 彼bỉ 所sở 緣duyên 應ưng 不bất 明minh 了liễu 。 如như 散tán 意ý 識thức 緣duyên 久cửu 滅diệt 故cố 。 如như 何hà 五ngũ 俱câu 唯duy 一nhất 意ý 識thức 。 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 取thủ 一nhất 或hoặc 多đa 。 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức 各các 於ư 自tự 境cảnh 取thủ 一nhất 或hoặc 多đa 。 此thử 亦diệc 何hà 失thất 。 相tương 見kiến 俱câu 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 故cố 。 何hà 故cố 諸chư 識thức 同đồng 類loại 不bất 俱câu 。 於ư 自tự 所sở 緣duyên 若nhược 可khả 了liễu 者giả 一nhất 已dĩ 能năng 了liễu 。 餘dư 無vô 用dụng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 五ngũ 識thức 已dĩ 了liễu 自tự 境cảnh 。 何hà 用dụng 俱câu 起khởi 意ý 識thức 了liễu 為vi 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 助trợ 五ngũ 令linh 起khởi 。 非phi 專chuyên 為vi 了liễu 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 。 又hựu 於ư 彼bỉ 所sở 緣duyên 能năng 明minh 了liễu 取thủ 異dị 於ư 眼nhãn 等đẳng 識thức 故cố 非phi 無vô 用dụng 。 由do 此thử 聖thánh 教giáo 說thuyết 彼bỉ 意ý 識thức 名danh 有hữu 分phân 別biệt 。 五ngũ 識thức 不bất 爾nhĩ 。 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển 何hà 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 同đồng 境cảnh 故cố 。 設thiết 同đồng 境cảnh 者giả 彼bỉ 此thử 所sở 依y 體thể 數số 異dị 故cố 。 如như 五ngũ 根căn 識thức 互hỗ 不bất 相tương 應ứng 。 八bát 識thức 自tự 性tánh 不bất 可khả 言ngôn 定định 一nhất 。 行hành 相tương/tướng 所sở 依y 緣duyên 相tương 應ứng 異dị 故cố 。 又hựu 一nhất 滅diệt 時thời 餘dư 不bất 滅diệt 故cố 。 能năng 所sở 熏huân 等đẳng 相tương/tướng 各các 異dị 故cố 。 亦diệc 非phi 定định 異dị 。 經kinh 說thuyết 八bát 識thức 如như 水thủy 波ba 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 定định 異dị 應ưng 非phi 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 無vô 定định 性tánh 故cố 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 識thức 差sai 別biệt 相tương 依y 理lý 世thế 俗tục 非phi 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 中trung 心tâm 言ngôn 絕tuyệt 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
心tâm 意ý 識thức 八bát 種chủng 。 俗tục 故cố 相tương/tướng 有hữu 別biệt 。
真chân 故cố 相tương/tướng 無vô 別biệt 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 無vô 故cố 。
已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 三tam 能năng 變biến 相tương/tướng 為vi 自tự 所sở 變biến 二nhị 分phần 所sở 依y 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 依y 識thức 所sở 變biến 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 非phi 別biệt 實thật 有hữu 。 由do 斯tư 一nhất 切thiết 唯duy 有hữu 識thức 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
１# ７#
是thị 諸chư 識thức 轉chuyển 變biến 。 分phân 別biệt 所sở 分phân 別biệt 。
由do 此thử 彼bỉ 皆giai 無vô 。 故cố 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。
論luận 曰viết 。 是thị 諸chư 識thức 者giả 。 謂vị 前tiền 所sở 說thuyết 三tam 能năng 變biến 識thức 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 皆giai 能năng 變biến 似tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 立lập 轉chuyển 變biến 名danh 。 所sở 變biến 見kiến 分phần/phân 說thuyết 名danh 分phân 別biệt 。 能năng 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 所sở 分phân 別biệt 。 見kiến 所sở 取thủ 故cố 。 由do 此thử 正chánh 理lý 彼bỉ 實thật 我ngã 法pháp 離ly 識thức 所sở 變biến 皆giai 定định 非phi 有hữu 。 離ly 能năng 所sở 取thủ 無vô 別biệt 物vật 故cố 。 非phi 有hữu 實thật 物vật 離ly 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 若nhược 實thật 若nhược 假giả 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 唯duy 言ngôn 為vi 遮già 離ly 識thức 實thật 物vật 。 非phi 不bất 離ly 識thức 。 心tâm 所sở 法pháp 等đẳng 。 或hoặc 轉chuyển 變biến 者giả 。 謂vị 諸chư 內nội 識thức 轉chuyển 似tự 我ngã 法pháp 外ngoại 境cảnh 相tướng 現hiện 。 此thử 能năng 轉chuyển 變biến 。 即tức 名danh 分phân 別biệt 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 謂vị 即tức 三tam 界giới 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 此thử 所sở 執chấp 境cảnh 名danh 所sở 分phân 別biệt 。 即tức 所sở 妄vọng 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 。 由do 此thử 分phân 別biệt 變biến 似tự 外ngoại 境cảnh 假giả 我ngã 法pháp 相tướng 。 彼bỉ 所sở 分phân 別biệt 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 決quyết 定định 皆giai 無vô 。 前tiền 引dẫn 教giáo 理lý 已dĩ 廣quảng 破phá 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 皆giai 唯duy 有hữu 識thức 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 有hữu 極cực 成thành 故cố 。 唯duy 既ký 不bất 遮già 不bất 離ly 識thức 法pháp 。 故cố 真chân 空không 等đẳng 亦diệc 是thị 有hữu 性tánh 。 由do 斯tư 遠viễn 離ly 增tăng 減giảm 二nhị 邊biên 。 唯duy 識thức 義nghĩa 成thành 契khế 會hội 中trung 道đạo 。 由do 何hà 教giáo 理lý 唯duy 識thức 義nghĩa 成thành 。 豈khởi 不bất 已dĩ 說thuyết 。 雖tuy 說thuyết 未vị 了liễu 。 非phi 破phá 他tha 義nghĩa 己kỷ 義nghĩa 便tiện 成thành 。 應ưng 更cánh 礭# 陳trần 成thành 此thử 教giáo 理lý 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 又hựu 說thuyết 所sở 緣duyên 唯duy 識thức 所sở 現hiện 。 又hựu 說thuyết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 心tâm 。 又hựu 說thuyết 有hữu 情tình 隨tùy 心tâm 垢cấu 淨tịnh 。 又hựu 說thuyết 成thành 就tựu 四Tứ 智Trí 菩Bồ 薩Tát 能năng 隨tùy 悟ngộ 入nhập 。 唯duy 識thức 無vô 境cảnh 。 一nhất 相tương 違vi 識thức 相tương/tướng 智trí 。 謂vị 於ư 一nhất 處xứ 鬼quỷ 人nhân 天thiên 等đẳng 隨tùy 業nghiệp 差sai 別biệt 。 所sở 見kiến 各các 異dị 。 境cảnh 若nhược 實thật 有hữu 此thử 云vân 何hà 成thành 。 二nhị 無vô 所sở 緣duyên 識thức 智trí 。 謂vị 緣duyên 過quá 未vị 夢mộng 境cảnh 像tượng 等đẳng 非phi 實thật 有hữu 境cảnh 。 識thức 現hiện 可khả 得đắc 彼bỉ 境cảnh 既ký 無vô 。 餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 三tam 自tự 應ưng 無vô 倒đảo 智trí 。 謂vị 愚ngu 夫phu 智trí 若nhược 得đắc 實thật 境cảnh 。 彼bỉ 應ưng 自tự 然nhiên 成thành 無vô 顛điên 倒đảo 。 不bất 由do 功công 用dụng 。 應ưng 得đắc 解giải 脫thoát 。 四tứ 隨tùy 三tam 智trí 轉chuyển 智trí 。 一nhất 隨tùy 自tự 在tại 者giả 智trí 轉chuyển 智trí 。 謂vị 已dĩ 證chứng 得đắc 心tâm 自tự 在tại 。 者giả 隨tùy 欲dục 轉chuyển 變biến 地địa 等đẳng 皆giai 成thành 。 境cảnh 若nhược 實thật 有hữu 如như 何hà 可khả 變biến 。 二nhị 隨tùy 觀quán 察sát 者giả 智trí 轉chuyển 智trí 。 謂vị 得đắc 勝thắng 定định 修tu 法pháp 觀quán 者giả 隨tùy 觀quán 一nhất 境cảnh 眾chúng 相tướng 現hiện 前tiền 。 境cảnh 若nhược 是thị 實thật 寧ninh 隨tùy 心tâm 轉chuyển 。 三tam 隨tùy 無vô 分phân 別biệt 智trí 轉chuyển 智trí 。 謂vị 起khởi 證chứng 實thật 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 。 皆giai 不bất 現hiện 前tiền 。 境cảnh 若nhược 是thị 實thật 何hà 容dung 不bất 現hiện 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 四Tứ 智Trí 者giả 。 於ư 唯duy 識thức 理lý 決quyết 定định 悟ngộ 入nhập 。 又hựu 伽già 他tha 說thuyết 。
心tâm 意ý 識thức 所sở 緣duyên 。 皆giai 非phi 離ly 自tự 性tánh 。
故cố 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 。 唯duy 有hữu 識thức 無vô 餘dư 。
此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 極cực 成thành 眼nhãn 等đẳng 識thức 五ngũ 隨tùy 一nhất 故cố 如như 餘dư 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 色sắc 等đẳng 。 餘dư 識thức 識thức 故cố 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 亦diệc 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 諸chư 法pháp 。 此thử 親thân 所sở 緣duyên 定định 非phi 離ly 此thử 。 二nhị 隨tùy 一nhất 故cố 如như 彼bỉ 能năng 緣duyên 。 所sở 緣duyên 法pháp 故cố 如như 相tương 應ứng 法pháp 。 決quyết 定định 不bất 離ly 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 此thử 等đẳng 正chánh 理lý 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 故cố 於ư 唯duy 識thức 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。 我ngã 法pháp 非phi 有hữu 空không 識thức 非phi 無vô 。 離ly 有hữu 離ly 無vô 故cố 契khế 中trung 道đạo 。 慈từ 尊tôn 依y 此thử 說thuyết 二nhị 頌tụng 言ngôn 。
虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 有hữu 。 於ư 此thử 二nhị 都đô 無vô 。
此thử 中trung 唯duy 有hữu 空không 。 於ư 彼bỉ 亦diệc 有hữu 此thử 。
故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。
有hữu 無vô 及cập 有hữu 故cố 。 是thị 則tắc 契khế 中trung 道đạo 。
此thử 頌tụng 且thả 依y 染nhiễm 依y 他tha 說thuyết 。 理lý 實thật 亦diệc 有hữu 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 。 若nhược 唯duy 內nội 識thức 似tự 外ngoại 境cảnh 起khởi 。 寧ninh 見kiến 世thế 間gian 情tình 非phi 情tình 物vật 處xứ 時thời 身thân 用dụng 定định 不bất 定định 轉chuyển 如như 夢mộng 境cảnh 等đẳng 。 應ưng 釋thích 此thử 疑nghi 。 何hà 緣duyên 世Thế 尊Tôn 說thuyết 十thập 二nhị 處xứ 。 依y 識thức 所sở 變biến 非phi 別biệt 實thật 有hữu 。 為vi 入nhập 我ngã 空không 說thuyết 六lục 二nhị 法pháp 。 如như 遮già 斷đoạn 見kiến 說thuyết 續tục 有hữu 情tình 。 為vi 入nhập 法pháp 空không 復phục 說thuyết 唯duy 識thức 。 令linh 知tri 外ngoại 法pháp 亦diệc 非phi 有hữu 故cố 。 此thử 唯duy 識thức 性tánh 豈khởi 不bất 亦diệc 空không 。 不bất 爾nhĩ 。 如như 何hà 。 非phi 所sở 執chấp 故cố 。 謂vị 依y 識thức 變biến 妄vọng 執chấp 實thật 法pháp 理lý 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 為vi 法pháp 空không 。 非phi 無vô 離ly 言ngôn 正chánh 智trí 所sở 證chứng 唯duy 識thức 性tánh 故cố 說thuyết 為vi 法pháp 空không 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 便tiện 無vô 俗tục 諦đế 。 俗tục 諦đế 無vô 故cố 真Chân 諦Đế 亦diệc 無vô 。 真chân 俗tục 相tương 依y 而nhi 建kiến 立lập 故cố 。 撥bát 無vô 二nhị 諦đế 是thị 惡ác 取thủ 空không 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 為vi 不bất 可khả 治trị 者giả 。 應ưng 知tri 諸chư 法pháp 。 有hữu 空không 不bất 空không 。 由do 此thử 慈từ 尊tôn 說thuyết 前tiền 二nhị 頌tụng 。 若nhược 諸chư 色sắc 處xứ 亦diệc 識thức 為vi 體thể 。 何hà 緣duyên 乃nãi 似tự 。 色sắc 相tướng 顯hiển 現hiện 。 一nhất 類loại 堅kiên 住trụ 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 為vi 依y 處xứ 故cố 。 謂vị 此thử 若nhược 無vô 應ưng 無vô 顛điên 倒đảo 。 便tiện 無vô 雜tạp 染nhiễm 亦diệc 無vô 淨tịnh 法pháp 。 是thị 故cố 諸chư 識thức 亦diệc 似tự 色sắc 現hiện 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
亂loạn 相tương 及cập 亂loạn 體thể 。 應ưng 許hứa 為vi 色sắc 識thức 。
及cập 與dữ 非phi 色sắc 識thức 。 若nhược 無vô 餘dư 亦diệc 無vô 。
色sắc 等đẳng 外ngoại 境cảnh 分phân 明minh 現hiện 證chứng 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 寧ninh 撥bát 為vi 無vô 。 現hiện 量lượng 證chứng 時thời 不bất 執chấp 為vi 外ngoại 。 後hậu 意ý 分phân 別biệt 妄vọng 生sanh 外ngoại 想tưởng 。 故cố 現hiện 量lượng 境cảnh 是thị 自tự 相tương/tướng 分phần/phân 。 識thức 所sở 變biến 故cố 亦diệc 說thuyết 為vi 有hữu 。 意ý 識thức 所sở 執chấp 外ngoại 實thật 色sắc 等đẳng 。 妄vọng 計kế 有hữu 故cố 說thuyết 彼bỉ 為vi 無vô 。 又hựu 色sắc 等đẳng 境cảnh 非phi 色sắc 似tự 色sắc 非phi 外ngoại 似tự 外ngoại 如như 夢mộng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 執chấp 為vi 是thị 實thật 外ngoại 色sắc 。 若nhược 覺giác 時thời 色sắc 皆giai 如như 夢mộng 境cảnh 不bất 離ly 識thức 者giả 。 如như 從tùng 夢mộng 覺giác 。 知tri 彼bỉ 唯duy 心tâm 。 何hà 故cố 覺giác 時thời 於ư 自tự 色sắc 境cảnh 不bất 知tri 唯duy 識thức 。 如như 夢mộng 未vị 覺giác 。 不bất 能năng 自tự 知tri 。 要yếu 至chí 覺giác 時thời 方phương 能năng 追truy 覺giác 。 覺giác 時thời 境cảnh 色sắc 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 未vị 真chân 覺giác 位vị 。 不bất 能năng 自tự 知tri 。 至Chí 真Chân 覺giác 時thời 亦diệc 能năng 追truy 覺giác 。 未vị 得đắc 真chân 覺giác 。 恆hằng 處xứ 夢mộng 中trung 。 故cố 佛Phật 說thuyết 為vi 生sanh 死tử 長trường 夜dạ 。 由do 斯tư 未vị 了liễu 色sắc 境cảnh 唯duy 識thức 。 外ngoại 色sắc 實thật 無vô 可khả 非phi 內nội 識thức 境cảnh 。 他tha 心tâm 實thật 有hữu 寧ninh 非phi 自tự 所sở 緣duyên 。 誰thùy 說thuyết 他tha 心tâm 非phi 自tự 識thức 境cảnh 。 但đãn 不bất 說thuyết 彼bỉ 是thị 親thân 所sở 緣duyên 。 謂vị 識thức 生sanh 時thời 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 非phi 如như 手thủ 等đẳng 親thân 執chấp 外ngoại 物vật 日nhật 等đẳng 舒thư 光quang 親thân 照chiếu 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 如như 鏡kính 等đẳng 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 名danh 了liễu 他tha 心tâm 。 非phi 親thân 能năng 了liễu 。 親thân 所sở 了liễu 者giả 謂vị 自tự 所sở 變biến 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 取thủ 餘dư 法pháp 。 但đãn 識thức 生sanh 時thời 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 現hiện 名danh 取thủ 彼bỉ 物vật 。 如như 緣duyên 他tha 心tâm 色sắc 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 既ký 有hữu 異dị 境cảnh 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 奇kỳ 哉tai 固cố 執chấp 觸xúc 處xứ 生sanh 疑nghi 。 豈khởi 唯duy 識thức 教giáo 但đãn 說thuyết 一nhất 識thức 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 。 汝nhữ 應ưng 諦đế 聽thính 。 若nhược 唯duy 一nhất 識thức 寧ninh 有hữu 十thập 方phương 凡phàm 聖thánh 尊tôn 卑ty 因nhân 果quả 等đẳng 別biệt 。 誰thùy 為vi 誰thùy 說thuyết 。 何hà 法pháp 何hà 求cầu 。 故cố 唯duy 識thức 言ngôn 有hữu 深thâm 意ý 趣thú 。 識thức 言ngôn 總tổng 顯hiển 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 八bát 識thức 。 六lục 位vị 心tâm 所sở 。 所sở 變biến 相tương 見kiến 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 及cập 彼bỉ 空không 理lý 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。 識thức 自tự 相tương/tướng 故cố 。 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 二nhị 所sở 變biến 故cố 。 三tam 分phần/phân 位vị 故cố 。 四tứ 實thật 性tánh 故cố 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 總tổng 立lập 識thức 名danh 。 唯duy 言ngôn 但đãn 遮già 愚ngu 夫phu 所sở 執chấp 定định 離ly 諸chư 識thức 實thật 有hữu 色sắc 等đẳng 。 若nhược 如như 是thị 知tri 。 唯duy 識thức 教giáo 意ý 。 便tiện 能năng 無vô 倒đảo 善thiện 備bị 資tư 糧lương 。 速tốc 入nhập 法pháp 空không 。 證chứng 無vô 上thượng 覺giác 。 救cứu 拔bạt 含hàm 識thức 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 非phi 全toàn 撥bát 無vô 惡ác 取thủ 空không 者giả 違vi 背bội 教giáo 理lý 。 能năng 成thành 是thị 事sự 。 故cố 定định 應ưng 信tín 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 都đô 無vô 外ngoại 緣duyên 。 由do 何hà 而nhi 生sanh 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 頌tụng 曰viết 。
１# ８#
由do 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 。 如như 是thị 如như 是thị 變biến 。
以dĩ 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 。 彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 生sanh 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 謂vị 本bổn 識thức 中trung 能năng 生sanh 自tự 果quả 功công 能năng 差sai 別biệt 。 此thử 生sanh 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 果quả 。 故cố 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 除trừ 離ly 繫hệ 者giả 非phi 種chủng 生sanh 故cố 。 彼bỉ 雖tuy 可khả 證chứng 而nhi 非phi 種chủng 果quả 。 要yếu 現hiện 起khởi 道đạo 斷đoạn 結kết 得đắc 故cố 。 有hữu 展triển 轉chuyển 義nghĩa 非phi 此thử 所sở 說thuyết 。 此thử 說thuyết 能năng 生sanh 分phân 別biệt 種chủng 故cố 。 此thử 識thức 為vi 體thể 故cố 立lập 識thức 名danh 。 種chủng 離ly 本bổn 識thức 無vô 別biệt 性tánh 故cố 。 種chủng 識thức 二nhị 言ngôn 簡giản 非phi 種chủng 識thức 。 有hữu 識thức 非phi 種chủng 種chủng 非phi 識thức 故cố 。 又hựu 種chủng 識thức 言ngôn 顯hiển 識thức 中trung 種chủng 。 非phi 持trì 種chủng 識thức 。 後hậu 當đương 說thuyết 故cố 。 此thử 識thức 中trung 種chủng 餘dư 緣duyên 助trợ 故cố 。 即tức 便tiện 如như 是thị 如như 是thị 轉chuyển 變biến 。 謂vị 從tùng 生sanh 位vị 轉chuyển 至chí 熟thục 時thời 。 顯hiển 變biến 種chủng 多đa 重trọng/trùng 言ngôn 如như 是thị 。 謂vị 一nhất 切thiết 種chủng 。 攝nhiếp 三tam 熏huân 習tập 共cộng 不bất 共cộng 等đẳng 識thức 種chủng 盡tận 故cố 。 展triển 轉chuyển 力lực 者giả 謂vị 八bát 現hiện 識thức 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 相tương 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 彼bỉ 皆giai 互hỗ 有hữu 相tương 助trợ 力lực 故cố 。 即tức 現hiện 識thức 等đẳng 總tổng 名danh 分phân 別biệt 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 分phân 別biệt 類loại 多đa 故cố 言ngôn 彼bỉ 彼bỉ 。 此thử 頌tụng 意ý 說thuyết 。 雖tuy 無vô 外ngoại 緣duyên 由do 本bổn 識thức 中trung 有hữu 一nhất 切thiết 種chủng 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 及cập 以dĩ 現hiện 行hành 八bát 種chủng 識thức 等đẳng 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 而nhi 亦diệc 得đắc 生sanh 。 何hà 假giả 外ngoại 緣duyên 方phương 起khởi 分phân 別biệt 。 諸chư 淨tịnh 法pháp 起khởi 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 淨tịnh 種chủng 現hiện 行hành 為vi 緣duyên 生sanh 故cố 。 所sở 說thuyết 種chủng 現hiện 緣duyên 生sanh 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 。 緣duyên 且thả 有hữu 四tứ 。 一nhất 因nhân 緣duyên 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 親thân 辦biện 自tự 果quả 。 此thử 體thể 有hữu 二nhị 。 一nhất 種chủng 子tử 。 二nhị 現hiện 行hành 。 種chủng 子tử 者giả 謂vị 本bổn 識thức 中trung 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 諸chư 界giới 地địa 等đẳng 功công 能năng 差sai 別biệt 。 能năng 引dẫn 次thứ 後hậu 自tự 類loại 功công 能năng 。 及cập 起khởi 同đồng 時thời 自tự 類loại 現hiện 果quả 。 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 現hiện 行hành 者giả 謂vị 七thất 轉chuyển 識thức 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 所sở 變biến 相tương 見kiến 性tánh 界giới 地địa 等đẳng 。 除trừ 佛Phật 果Quả 善thiện 極cực 劣liệt 無vô 記ký 。 餘dư 熏huân 本bổn 識thức 生sanh 自tự 類loại 種chủng 。 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 第đệ 八bát 心tâm 品phẩm 無vô 所sở 熏huân 故cố 。 非phi 簡giản 所sở 依y 獨độc 能năng 熏huân 故cố 。 極cực 微vi 圓viên 故cố 不bất 熏huân 成thành 種chủng 。 現hiện 行hành 同đồng 類loại 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 皆giai 非phi 因nhân 緣duyên 。 自tự 種chủng 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 異dị 類loại 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 。 不bất 親thân 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 異dị 類loại 同đồng 類loại 現hiện 行hành 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 應ưng 知tri 假giả 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 有hữu 唯duy 說thuyết 種chủng 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 彼bỉ 依y 顯hiển 勝thắng 。 非phi 盡tận 理lý 說thuyết 。 聖thánh 說thuyết 轉chuyển 識thức 與dữ 阿a 賴lại 耶da 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 二nhị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 八bát 現hiện 識thức 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 前tiền 聚tụ 於ư 後hậu 自tự 類loại 無vô 間gian 等đẳng 而nhi 開khai 導đạo 令linh 彼bỉ 定định 生sanh 。 多đa 同đồng 類loại 種chủng 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 如như 不bất 相tương 應ứng 非phi 此thử 緣duyên 攝nhiếp 。 由do 斯tư 八bát 識thức 非phi 互hỗ 為vi 緣duyên 。 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 雖tuy 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。 而nhi 相tương 應ứng 故cố 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 離ly 別biệt 殊thù 異dị 。 故cố 得đắc 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 入nhập 無vô 餘dư 心tâm 最tối 極cực 微vi 劣liệt 無vô 開khai 導đạo 用dụng 。 又hựu 無vô 當đương 起khởi 等đẳng 無vô 間gian 法pháp 故cố 非phi 此thử 緣duyên 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 論luận 有hữu 誠thành 說thuyết 。 若nhược 此thử 識thức 等đẳng 無vô 間gian 彼bỉ 識thức 等đẳng 決quyết 定định 生sanh 。 即tức 說thuyết 此thử 是thị 彼bỉ 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 故cố 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 皆giai 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 下hạ 上thượng 死tử 生sanh 相tương/tướng 開khai 等đẳng 故cố 。 有hữu 漏lậu 無vô 間gian 有hữu 無vô 漏lậu 生sanh 。 無vô 漏lậu 定định 無vô 生sanh 有hữu 漏lậu 者giả 。 鏡kính 智trí 起khởi 已dĩ 必tất 無vô 斷đoạn 故cố 。 善thiện 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 此thử 何hà 界giới 後hậu 。 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 或hoặc 從tùng 色sắc 界giới 或hoặc 欲dục 界giới 後hậu 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 求cầu 佛Phật 果Quả 者giả 定định 色sắc 界giới 後hậu 。 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 彼bỉ 必tất 生sanh 在tại 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 上thượng 。 大đại 自tự 在tại 宮cung 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 迴hồi 趣thú 大đại 菩Bồ 提Đề 。 者giả 定định 欲dục 界giới 後hậu 。 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 迴hồi 趣thú 留lưu 身thân 唯duy 欲dục 界giới 故cố 。 彼bỉ 雖tuy 必tất 往vãng 大Đại 自Tự 在Tại 宮Cung 。 方phương 得đắc 成thành 佛Phật 。 而nhi 本bổn 願nguyện 力lực 所sở 留lưu 生sanh 身thân 是thị 欲dục 界giới 故cố 。 有hữu 義nghĩa 色sắc 界giới 亦diệc 有hữu 聲Thanh 聞Văn 迴hồi 趣thú 大Đại 乘Thừa 願nguyện 留lưu 身thân 者giả 。 既ký 與dữ 教giáo 理lý 俱câu 不bất 相tương 違vi 。 是thị 故cố 聲Thanh 聞Văn 。 第đệ 八bát 無vô 漏lậu 色sắc 界giới 心tâm 後hậu 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 然nhiên 五ngũ 淨tịnh 居cư 無vô 迴hồi 趣thú 者giả 。 經kinh 不bất 說thuyết 彼bỉ 發phát 大đại 心tâm 故cố 。 第đệ 七thất 轉chuyển 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa 亦diệc 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 隨tùy 第đệ 八bát 識thức 生sanh 處xứ 繫hệ 故cố 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 容dung 互hỗ 相tương 生sanh 。 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 得đắc 相tương/tướng 引dẫn 故cố 。 善thiện 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 於ư 無vô 記ký 中trung 染nhiễm 與dữ 不bất 染nhiễm 亦diệc 相tương/tướng 開khai 導đạo 。 生sanh 空không 智trí 果quả 前tiền 後hậu 位vị 中trung 得đắc 相tương/tướng 引dẫn 故cố 。 此thử 欲dục 色sắc 界giới 有hữu 漏lậu 得đắc 與dữ 無vô 漏lậu 相tương 生sanh 。 非phi 無vô 色sắc 界giới 。 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 不bất 生sanh 彼bỉ 故cố 。 第đệ 六lục 轉chuyển 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 各các 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 潤nhuận 生sanh 位vị 等đẳng 更cánh 相tương 引dẫn 故cố 。 初sơ 起khởi 無vô 漏lậu 唯duy 色sắc 界giới 後hậu 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 唯duy 色sắc 界giới 故cố 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 識thức 二nhị 界giới 二nhị 地địa 鼻tị 舌thiệt 兩lưỡng 識thức 一nhất 界giới 一nhất 地địa 自tự 類loại 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 善thiện 等đẳng 相tương 望vọng 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 自tự 類loại 互hỗ 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 未vị 成thành 佛Phật 時thời 。 容dung 互hỗ 起khởi 故cố 。 有hữu 義nghĩa 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 後hậu 起khởi 。 非phi 無vô 漏lậu 後hậu 容dung 起khởi 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 非phi 佛Phật 無vô 故cố 。 彼bỉ 五ngũ 色sắc 根căn 定định 有hữu 漏lậu 故cố 。 是thị 異dị 熟thục 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 故cố 。 有hữu 漏lậu 不bất 共cộng 必tất 俱câu 同đồng 境cảnh 根căn 發phát 無vô 漏lậu 識thức 理lý 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 二nhị 於ư 境cảnh 明minh 昧muội 異dị 故cố 。 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 心tâm 或hoặc 相tương 應ứng 所sở 慮lự 所sở 託thác 。 此thử 體thể 有hữu 二nhị 。 一nhất 親thân 二nhị 疎sơ 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 不bất 相tương 離ly 。 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 雖tuy 相tương 離ly 。 為vi 質chất 能năng 起khởi 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 能năng 緣duyên 皆giai 有hữu 。 離ly 內nội 所sở 慮lự 託thác 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 能năng 緣duyên 或hoặc 有hữu 。 離ly 外ngoại 所sở 慮lự 託thác 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 第đệ 八bát 心tâm 品phẩm 有hữu 義nghĩa 唯duy 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 隨tùy 業nghiệp 因nhân 力lực 任nhậm 運vận 變biến 故cố 。 有hữu 義nghĩa 亦diệc 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 要yếu 仗trượng 他tha 變biến 質chất 自tự 方phương 變biến 故cố 。 有hữu 義nghĩa 二nhị 說thuyết 俱câu 不bất 應ưng 理lý 。 自tự 他tha 身thân 土thổ/độ 可khả 互hỗ 受thọ 用dụng 。 他tha 所sở 變biến 者giả 為vi 自tự 質chất 故cố 。 自tự 種chủng 於ư 他tha 無vô 受thọ 用dụng 理lý 。 他tha 變biến 為vi 此thử 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 非phi 諸chư 有hữu 情tình 種chủng 皆giai 等đẳng 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 品phẩm 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 一nhất 切thiết 位vị 中trung 有hữu 無vô 不bất 定định 。 第đệ 七thất 心tâm 品phẩm 未vị 轉chuyển 依y 位vị 是thị 俱câu 生sanh 故cố 必tất 仗trượng 外ngoại 質chất 。 故cố 亦diệc 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 此thử 非phi 定định 有hữu 。 緣duyên 真Chân 如Như 等đẳng 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。 第đệ 六lục 心tâm 品phẩm 行hành 相tương/tướng 猛mãnh 利lợi 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 能năng 自tự 在tại 轉chuyển 。 所sở 仗trượng 外ngoại 質chất 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 有hữu 無vô 不bất 定định 。 前tiền 五ngũ 心tâm 品phẩm 未vị 轉chuyển 依y 位vị 麁thô 鈍độn 劣liệt 故cố 必tất 仗trượng 外ngoại 質chất 故cố 亦diệc 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 此thử 非phi 定định 有hữu 緣duyên 過quá 未vị 等đẳng 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。 四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 有hữu 勝thắng 勢thế 用dụng 能năng 於ư 餘dư 法pháp 或hoặc 順thuận 或hoặc 違vi 。 雖tuy 前tiền 三tam 緣duyên 亦diệc 是thị 增tăng 上thượng 。 而nhi 今kim 第đệ 四tứ 除trừ 彼bỉ 取thủ 餘dư 為vi 顯hiển 諸chư 緣duyên 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 此thử 順thuận 違vi 用dụng 於ư 四tứ 處xứ 轉chuyển 生sanh 位vị 成thành 得đắc 四tứ 事sự 別biệt 故cố 。 然nhiên 增tăng 上thượng 用dụng 隨tùy 事sự 雖tuy 多đa 而nhi 勝thắng 顯hiển 者giả 唯duy 二nhị 十thập 二nhị 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 前tiền 五ngũ 色sắc 根căn 以dĩ 本bổn 識thức 等đẳng 所sở 變biến 眼nhãn 等đẳng 淨tịnh 色sắc 為vi 性tánh 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 身thân 根căn 所sở 攝nhiếp 故cố 即tức 以dĩ 彼bỉ 少thiểu 分phần 為vi 性tánh 。 命mạng 根căn 但đãn 依y 本bổn 識thức 親thân 種chủng 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 意ý 根căn 總tổng 以dĩ 八bát 識thức 為vi 性tánh 。 五ngũ 受thọ 根căn 如như 應ưng 各các 自tự 受thọ 為vi 性tánh 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 即tức 以dĩ 信tín 等đẳng 及cập 善thiện 念niệm 等đẳng 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 體thể 位vị 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 根căn 本bổn 位vị 謂vị 在tại 見kiến 道đạo 除trừ 後hậu 剎sát 那na 無vô 所sở 未vị 知tri 可khả 當đương 知tri 故cố 。 二nhị 加gia 行hành 位vị 。 謂vị 煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 近cận 能năng 引dẫn 發phát 根căn 本bổn 位vị 故cố 。 三tam 資tư 糧lương 位vị 。 謂vị 從tùng 為vi 得đắc 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 發phát 起khởi 決quyết 定định 勝thắng 善thiện 法Pháp 欲dục 。 乃nãi 至chí 未vị 得đắc 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 名danh 資tư 糧lương 位vị 。 能năng 遠viễn 資tư 生sanh 根căn 本bổn 位vị 故cố 。 於ư 此thử 三tam 位vị 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 意ý 喜hỷ 樂lạc 捨xả 為vi 此thử 根căn 性tánh 。 加gia 行hành 等đẳng 位vị 於ư 後hậu 勝thắng 法Pháp 求cầu 證chứng 愁sầu 慼thích 亦diệc 有hữu 憂ưu 根căn 非phi 正chánh 善thiện 根căn 故cố 多đa 不bất 說thuyết 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 有hữu 此thử 根căn 者giả 有hữu 勝thắng 見kiến 道đạo 傍bàng 修tu 得đắc 故cố 。 或hoặc 二Nhị 乘Thừa 位vị 迴hồi 趣thú 大đại 者giả 為vi 證chứng 法pháp 空không 地địa 前tiền 亦diệc 起khởi 九cửu 地địa 所sở 攝nhiếp 生sanh 空không 無vô 漏lậu 。 彼bỉ 皆giai 菩Bồ 薩Tát 此thử 根căn 攝nhiếp 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 亦diệc 有hữu 此thử 根căn 但đãn 說thuyết 地địa 前tiền 以dĩ 時thời 促xúc 故cố 。 始thỉ 從tùng 見kiến 道đạo 最tối 後hậu 剎sát 那na 。 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 所sở 有hữu 信tín 等đẳng 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 皆giai 是thị 已dĩ 知tri 根căn 性tánh 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 於ư 上thượng 解giải 脫thoát 求cầu 證chứng 愁sầu 慼thích 。 亦diệc 有hữu 憂ưu 根căn 非phi 正chánh 善thiện 根căn 故cố 多đa 不bất 說thuyết 。 諸chư 無Vô 學Học 位vị 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 具cụ 知tri 根căn 性tánh 。 有hữu 頂đảnh 雖tuy 有hữu 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 而nhi 不bất 明minh 利lợi 非phi 後hậu 三tam 根căn 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 自tự 性tánh 如như 是thị 。 諸chư 餘dư 門môn 義nghĩa 如như 論luận 應ưng 知tri 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 7
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 7
護hộ 法Pháp 等đẳng 菩Bồ 薩Tát 造tạo
三Tam 藏Tạng 法Pháp 師sư 玄huyền 奘tráng 奉phụng 。 詔chiếu 譯dịch 。
已dĩ 說thuyết 二nhị 十thập 隨tùy 煩phiền 惱não 相tương/tướng 。 不bất 定định 有hữu 四tứ 。 其kỳ 相tướng 云vân 何hà 。 頌tụng 曰viết 。
不bất 定định 謂vị 悔hối 眠miên 。 尋tầm 伺tứ 二nhị 各các 二nhị 。
論luận 曰viết 。 悔hối 眠miên 尋tầm 伺tứ 於ư 善thiện 染nhiễm 等đẳng 皆giai 不bất 定định 故cố 。 非phi 如như 觸xúc 等đẳng 定định 遍biến 心tâm 故cố 。 非phi 如như 欲dục 等đẳng 定định 遍biến 地địa 故cố 。 立lập 不bất 定định 名danh 。 悔hối 謂vị 惡ác 作tác 。 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 追truy 悔hối 為vi 性tánh 。 障chướng 止chỉ 為vi 業nghiệp 。 此thử 即tức 於ư 果quả 假giả 立lập 因nhân 名danh 。 先tiên 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 後hậu 方phương 追truy 悔hối 故cố 。 悔hối 先tiên 不bất 作tác 亦diệc 惡ác 所sở 攝nhiếp 。 如như 追truy 悔hối 言ngôn 我ngã 先tiên 不bất 作tác 如như 是thị 事sự 業nghiệp 。 是thị 我ngã 惡ác 作tác 。 眠miên 謂vị 睡thụy 眠miên 。 令linh 身thân 不bất 自tự 在tại 昧muội 略lược 為vi 性tánh 。 障chướng 觀quán 為vi 業nghiệp 。 謂vị 睡thụy 眠miên 位vị 身thân 不bất 自tự 在tại 心tâm 極cực 闇ám 劣liệt 。 一nhất 門môn 轉chuyển 故cố 。 昧muội 簡giản 在tại 定định 。 略lược 別biệt 寤ngụ 時thời 。 令linh 顯hiển 睡thụy 眠miên 非phi 無vô 體thể 用dụng 。 有hữu 無vô 心tâm 位vị 假giả 立lập 此thử 名danh 。 如như 餘dư 蓋cái 纏triền 心tâm 相tương 應ứng 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 唯duy 癡si 為vi 體thể 。 說thuyết 隨tùy 煩phiền 惱não 及cập 癡si 分phần/phân 故cố 。 有hữu 義nghĩa 不bất 然nhiên 亦diệc 通thông 善thiện 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 二nhị 染nhiễm 癡si 為vi 體thể 。 淨tịnh 即tức 無vô 癡si 。 論luận 依y 染nhiễm 分phần/phân 說thuyết 隨tùy 煩phiền 惱não 及cập 癡si 分phần/phân 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 此thử 說thuyết 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 無vô 記ký 非phi 癡si 無vô 癡si 性tánh 故cố 。 應ưng 說thuyết 惡ác 作tác 思tư 慧tuệ 為vi 體thể 。 明minh 了liễu 思tư 擇trạch 所sở 作tác 業nghiệp 故cố 。 睡thụy 眠miên 合hợp 用dụng 思tư 想tưởng 為vi 體thể 。 思tư 想tưởng 種chủng 種chủng 夢mộng 境cảnh 相tướng 故cố 。 論luận 俱câu 說thuyết 為vi 世thế 俗tục 有hữu 故cố 。 彼bỉ 染nhiễm 污ô 者giả 是thị 癡si 等đẳng 流lưu 。 如như 不bất 信tín 等đẳng 說thuyết 為vi 癡si 分phần/phân 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 說thuyết 理lý 亦diệc 不bất 然nhiên 。 非phi 思tư 慧tuệ 想tưởng 纏triền 彼bỉ 性tánh 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 二nhị 各các 別biệt 有hữu 體thể 。 與dữ 餘dư 心tâm 所sở 行hành 相tương/tướng 別biệt 故cố 。 隨tùy 癡si 相tương/tướng 說thuyết 名danh 世thế 俗tục 有hữu 。 尋tầm 謂vị 尋tầm 求cầu 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 麁thô 轉chuyển 為vi 性tánh 。 伺tứ 謂vị 伺tứ 察sát 。 令linh 心tâm 怱thông 遽cự 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 細tế 轉chuyển 為vi 性tánh 。 此thử 二nhị 俱câu 以dĩ 安an 不bất 安an 住trụ 身thân 心tâm 分phần/phân 位vị 所sở 依y 為vi 業nghiệp 。 並tịnh 用dụng 思tư 慧tuệ 一nhất 分phân 為vi 體thể 。 於ư 意ý 言ngôn 境cảnh 不bất 深thâm 推thôi 度độ 及cập 深thâm 推thôi 度độ 義nghĩa 類loại 別biệt 故cố 。 若nhược 離ly 思tư 慧tuệ 尋tầm 伺tứ 二nhị 種chủng 體thể 類loại 差sai 別biệt 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 二nhị 各các 二nhị 者giả 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 各các 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 類loại 差sai 別biệt 。 有hữu 義nghĩa 此thử 釋thích 不bất 應ưng 正chánh 理lý 。 悔hối 眠miên 亦diệc 有hữu 染nhiễm 淨tịnh 二nhị 故cố 。 應ưng 說thuyết 如như 前tiền 諸chư 染nhiễm 心tâm 所sở 有hữu 是thị 煩phiền 惱não 。 隨tùy 煩phiền 惱não 性tánh 。 此thử 二nhị 各các 有hữu 不bất 善thiện 無vô 記ký 。 或hoặc 復phục 各các 有hữu 纏triền 及cập 隨tùy 眠miên 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 釋thích 亦diệc 不bất 應ưng 理lý 。 不bất 定định 四tứ 後hậu 有hữu 此thử 言ngôn 故cố 。 應ưng 言ngôn 二nhị 者giả 顯hiển 二nhị 種chủng 二nhị 。 一nhất 謂vị 悔hối 眠miên 。 二nhị 謂vị 尋tầm 伺tứ 。 此thử 二nhị 二nhị 種chủng 種chủng 類loại 各các 別biệt 。 故cố 一nhất 二nhị 言ngôn 顯hiển 二nhị 二nhị 種chủng 。 此thử 各các 有hữu 二nhị 。 謂vị 染nhiễm 不bất 染nhiễm 。 非phi 如như 善thiện 染nhiễm 各các 唯duy 一nhất 故cố 。 或hoặc 唯duy 簡giản 染nhiễm 。 故cố 說thuyết 此thử 言ngôn 。 有hữu 亦diệc 說thuyết 為vi 。 隨tùy 煩phiền 惱não 故cố 。 為vi 顯hiển 不bất 定định 義nghĩa 說thuyết 二nhị 各các 二nhị 言ngôn 。 故cố 置trí 此thử 言ngôn 深thâm 為vi 有hữu 用dụng 。
四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ 定định 是thị 假giả 有hữu 。 思tư 慧tuệ 合hợp 成thành 聖thánh 所sở 說thuyết 故cố 。 悔hối 眠miên 有hữu 義nghĩa 亦diệc 是thị 假giả 有hữu 。 瑜du 伽già 說thuyết 為vi 世thế 俗tục 有hữu 故cố 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 是thị 實thật 物vật 有hữu 。 唯duy 後hậu 二nhị 種chủng 說thuyết 假giả 有hữu 故cố 。 世thế 俗tục 有hữu 言ngôn 隨tùy 他tha 相tương/tướng 說thuyết 非phi 顯hiển 前tiền 二nhị 定định 是thị 假giả 有hữu 。 又hựu 如như 內nội 種chủng 體thể 雖tuy 是thị 實thật 而nhi 論luận 亦diệc 說thuyết 世thế 俗tục 有hữu 故cố 。 四tứ 中trung 尋tầm 伺tứ 定định 不bất 相tương 應ứng 。 體thể 類loại 是thị 同đồng 麁thô 細tế 異dị 故cố 。 依y 於ư 尋tầm 伺tứ 有hữu 染nhiễm 離ly 染nhiễm 。 立lập 三tam 地địa 別biệt 。 不bất 依y 彼bỉ 種chủng 現hiện 起khởi 有hữu 無vô 故cố 無vô 雜tạp 亂loạn 。 俱câu 與dữ 前tiền 二nhị 容dung 互hỗ 相tương 應ưng 。 前tiền 二nhị 亦diệc 有hữu 互hỗ 相tương 應ưng 義nghĩa 。 四tứ 皆giai 不bất 與dữ 第đệ 七thất 八bát 俱câu 。 義nghĩa 如như 前tiền 說thuyết 。 悔hối 眠miên 唯duy 與dữ 第đệ 六lục 識thức 俱câu 非phi 五ngũ 法pháp 故cố 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 亦diệc 五ngũ 識thức 俱câu 。 論luận 說thuyết 五ngũ 識thức 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 即tức 七thất 分phần 別biệt 謂vị 有hữu 相tương/tướng 等đẳng 。 雜tạp 集tập 復phục 言ngôn 。 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 謂vị 五ngũ 識thức 故cố 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 唯duy 意ý 識thức 俱câu 。 論luận 說thuyết 尋tầm 求cầu 伺tứ 察sát 等đẳng 法pháp 皆giai 是thị 意ý 識thức 。 不bất 共cộng 法pháp 故cố 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 憂ưu 喜hỷ 相tương 應ứng 曾tằng 不bất 說thuyết 與dữ 苦khổ 樂lạc 俱câu 故cố 。 捨xả 受thọ 遍biến 故cố 可khả 不bất 待đãi 說thuyết 。 何hà 緣duyên 不bất 說thuyết 與dữ 苦khổ 樂lạc 俱câu 。 雖tuy 初sơ 靜tĩnh 慮lự 有hữu 意ý 地địa 樂nhạo/nhạc/lạc 。 而nhi 不bất 離ly 喜hỷ 總tổng 說thuyết 喜hỷ 名danh 。 雖tuy 純thuần 苦khổ 處xứ 有hữu 意ý 地địa 苦khổ 。 而nhi 似tự 憂ưu 故cố 總tổng 說thuyết 為vi 憂ưu 。 又hựu 說thuyết 尋tầm 伺tứ 以dĩ 名danh 身thân 等đẳng 義nghĩa 為vi 所sở 緣duyên 。 非phi 五ngũ 識thức 身thân 以dĩ 名danh 身thân 等đẳng 義nghĩa 為vi 境cảnh 故cố 。 然nhiên 說thuyết 五ngũ 識thức 有hữu 尋tầm 伺tứ 者giả 。 顯hiển 多đa 由do 彼bỉ 起khởi 非phi 說thuyết 彼bỉ 相tương 應ứng 。 雜tạp 集tập 所sở 言ngôn 任nhậm 運vận 分phân 別biệt 謂vị 五ngũ 識thức 者giả 。 彼bỉ 與dữ 瑜du 伽già 所sở 說thuyết 分phân 別biệt 義nghĩa 各các 有hữu 異dị 。 彼bỉ 說thuyết 任nhậm 運vận 即tức 是thị 五ngũ 識thức 。 瑜du 伽già 說thuyết 此thử 是thị 五ngũ 識thức 俱câu 分phân 別biệt 意ý 識thức 。 相tương 應ứng 尋tầm 伺tứ 。 故cố 彼bỉ 所sở 引dẫn 為vi 證chứng 不bất 成thành 。 由do 此thử 五ngũ 識thức 定định 無vô 尋tầm 伺tứ 。 有hữu 義nghĩa 惡ác 作tác 憂ưu 捨xả 相tương 應ứng 。 唯duy 慼thích 行hành 轉chuyển 通thông 無vô 記ký 故cố 。 睡thụy 眠miên 喜hỷ 憂ưu 捨xả 受thọ 俱câu 起khởi 。 行hành 通thông 歡hoan 慼thích 中trung 庸dong 轉chuyển 故cố 。 尋tầm 伺tứ 憂ưu 喜hỷ 捨xả 樂nhạo/nhạc/lạc 相tương 應ứng 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 意ý 樂nhạo/nhạc/lạc 俱câu 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 四tứ 亦diệc 苦khổ 受thọ 俱câu 。 純thuần 苦khổ 趣thú 中trung 意ý 若nhược 俱câu 故cố 。 四tứ 皆giai 容dung 與dữ 五ngũ 別biệt 境cảnh 俱câu 。 行hành 相tương/tướng 所sở 緣duyên 不bất 相tương 違vi 故cố 。 悔hối 眠miên 但đãn 與dữ 十Thập 善Thiện 容dung 俱câu 。 此thử 唯duy 在tại 欲dục 無vô 輕khinh 安an 故cố 。 尋tầm 伺tứ 容dung 與dữ 十thập 一nhất 善thiện 俱câu 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 中trung 輕khinh 安an 俱câu 故cố 。 悔hối 但đãn 容dung 與dữ 無vô 明minh 相tướng 應ưng 。 此thử 行hành 相tương/tướng 麁thô 貪tham 等đẳng 細tế 故cố 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 十thập 煩phiền 惱não 俱câu 。 此thử 彼bỉ 展triển 轉chuyển 不bất 相tương 違vi 故cố 。 悔hối 與dữ 中trung 大đại 隨tùy 惑hoặc 容dung 俱câu 。 非phi 忿phẫn 等đẳng 十thập 各các 為vi 主chủ 故cố 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 二nhị 十thập 容dung 俱câu 。 眠miên 等đẳng 位vị 中trung 皆giai 起khởi 彼bỉ 故cố 。 此thử 四tứ 皆giai 通thông 善thiện 等đẳng 三tam 性tánh 。 於ư 無vô 記ký 業nghiệp 亦diệc 追truy 悔hối 故cố 。 有hữu 義nghĩa 初sơ 二nhị 唯duy 生sanh 得đắc 善thiện 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 鄙bỉ 及cập 昧muội 略lược 故cố 。 後hậu 二nhị 亦diệc 通thông 加gia 行hành 善thiện 攝nhiếp 。 聞văn 所sở 成thành 等đẳng 有hữu 尋tầm 伺tứ 故cố 。 有hữu 義nghĩa 初sơ 二nhị 亦diệc 加gia 行hành 善thiện 。 聞văn 思tư 位vị 中trung 有hữu 悔hối 眠miên 故cố 。 後hậu 三tam 皆giai 通thông 染nhiễm 淨tịnh 無vô 記ký 。 惡ác 作tác 非phi 染nhiễm 解giải 麁thô 猛mãnh 故cố 。 四tứ 無vô 記ký 中trung 悔hối 唯duy 中trung 二nhị 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 猛mãnh 非phi 定định 果quả 故cố 。 眠miên 除trừ 第đệ 四tứ 非phi 定định 引dẫn 生sanh 。 異dị 熟thục 生sanh 心tâm 亦diệc 得đắc 眠miên 故cố 。 尋tầm 伺tứ 除trừ 初sơ 彼bỉ 解giải 微vi 劣liệt 不bất 能năng 尋tầm 察sát 名danh 等đẳng 義nghĩa 故cố 。 惡ác 作tác 睡thụy 眠miên 唯duy 欲dục 界giới 有hữu 。 尋tầm 伺tứ 在tại 欲dục 及cập 初sơ 靜tĩnh 慮lự 。 餘dư 界giới 地địa 法pháp 皆giai 妙diệu 靜tĩnh 故cố 。 悔hối 眠miên 生sanh 上thượng 必tất 不bất 現hiện 起khởi 。 尋tầm 伺tứ 上thượng 下hạ 亦diệc 起khởi 下hạ 上thượng 。 下hạ 上thượng 尋tầm 伺tứ 能năng 緣duyên 上thượng 下hạ 。 有hữu 義nghĩa 悔hối 眠miên 不bất 能năng 緣duyên 上thượng 。 行hành 相tương/tướng 麁thô 近cận 極cực 昧muội 略lược 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 亦diệc 緣duyên 上thượng 境cảnh 。 有hữu 邪tà 見kiến 者giả 悔hối 修tu 定định 故cố 。 夢mộng 能năng 普phổ 緣duyên 所sở 更cánh 事sự 故cố 。 悔hối 非phi 無Vô 學Học 離ly 欲dục 捨xả 故cố 。 睡thụy 眠miên 尋tầm 伺tứ 皆giai 通thông 三tam 種chủng 。 求cầu 解giải 脫thoát 者giả 。 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 皆giai 名danh 學học 故cố 。 學học 究cứu 竟cánh 者giả 有hữu 為vi 善thiện 法Pháp 皆giai 無Vô 學Học 故cố 。 悔hối 眠miên 唯duy 通thông 見kiến 修tu 所sở 斷đoạn 。 亦diệc 邪tà 見kiến 等đẳng 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 非phi 無vô 漏lậu 道Đạo 親thân 所sở 引dẫn 生sanh 故cố 。 亦diệc 非phi 如như 憂ưu 深thâm 。 求cầu 解giải 脫thoát 故cố 。 若nhược 已dĩ 斷đoạn 故cố 名danh 非phi 所sở 斷đoạn 。 則tắc 無Vô 學Học 眠miên 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 尋tầm 伺tứ 雖tuy 非phi 真chân 無vô 漏lậu 道Đạo 。 而nhi 能năng 引dẫn 彼bỉ 從tùng 彼bỉ 引dẫn 生sanh 故cố 通thông 見kiến 修tu 非phi 所sở 斷đoạn 攝nhiếp 。 有hữu 義nghĩa 尋tầm 伺tứ 非phi 所sở 斷đoạn 者giả 。 於ư 五ngũ 法pháp 中trung 唯duy 分phân 別biệt 攝nhiếp 。 瑜du 伽già 說thuyết 彼bỉ 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 有hữu 義nghĩa 此thử 二nhị 亦diệc 正chánh 智trí 攝nhiếp 。 說thuyết 正chánh 思tư 惟duy 是thị 無vô 漏lậu 故cố 。 彼bỉ 能năng 令linh 心tâm 尋tầm 求cầu 等đẳng 故cố 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 是thị 言ngôn 說thuyết 因nhân 故cố 。 未vị 究cứu 竟cánh 位vị 於ư 藥dược 病bệnh 等đẳng 未vị 能năng 遍biến 知tri 。 後hậu 得đắc 智trí 中trung 為vì 他tha 說thuyết 法Pháp 。 必tất 假giả 尋tầm 伺tứ 。 非phi 如như 佛Phật 地địa 無vô 功công 用dụng 說thuyết 。 故cố 此thử 二nhị 種chủng 亦diệc 通thông 無vô 漏lậu 。 雖tuy 說thuyết 尋tầm 伺tứ 必tất 是thị 分phân 別biệt 。 而nhi 不bất 定định 說thuyết 唯duy 屬thuộc 第đệ 三tam 。 後hậu 得đắc 正chánh 智trí 中trung 亦diệc 有hữu 分phân 別biệt 故cố 。 餘dư 門môn 准chuẩn 上thượng 如như 理lý 應ưng 思tư 。
如như 是thị 六lục 位vị 諸chư 心tâm 所sở 法pháp 。 為vi 離ly 心tâm 體thể 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 為vi 即tức 是thị 心tâm 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 設thiết 爾nhĩ 何hà 失thất 。 二nhị 俱câu 有hữu 過quá 。 若nhược 離ly 心tâm 體thể 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 如như 何hà 聖thánh 教giáo 說thuyết 唯duy 有hữu 識thức 。 又hựu 如như 何hà 說thuyết 心tâm 遠viễn 獨độc 行hành 。 染nhiễm 淨tịnh 由do 心tâm 。 士sĩ 夫phu 六lục 界giới 。 莊trang 嚴nghiêm 論luận 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 如như 彼bỉ 頌tụng 言ngôn 。
許hứa 心tâm 似tự 二nhị 現hiện 。 如như 是thị 似tự 貪tham 等đẳng 。
或hoặc 似tự 於ư 信tín 等đẳng 。 無vô 別biệt 染nhiễm 善thiện 法Pháp 。
若nhược 即tức 是thị 心tâm 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 如như 何hà 聖thánh 教giáo 說thuyết 心tâm 相tương 應ứng 。 他tha 性tánh 相tướng 應ưng 非phi 自tự 性tánh 故cố 。 又hựu 如như 何hà 說thuyết 心tâm 與dữ 心tâm 所sở 俱câu 時thời 而nhi 起khởi 如như 日nhật 與dữ 光quang 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 復phục 云vân 何hà 通thông 。 彼bỉ 說thuyết 心tâm 所sở 非phi 即tức 心tâm 故cố 。 如như 彼bỉ 頌tụng 言ngôn 。
五ngũ 種chủng 性tánh 不bất 成thành 。 分phần/phân 位vị 差sai 過quá 失thất 。
因nhân 緣duyên 無vô 別biệt 故cố 。 與dữ 聖thánh 教giáo 相tương 違vi 。
應ưng 說thuyết 離ly 心tâm 有hữu 別biệt 自tự 性tánh 。 以dĩ 心tâm 勝thắng 故cố 說thuyết 唯duy 識thức 等đẳng 。 心tâm 所sở 依y 心tâm 。 勢thế 力lực 生sanh 故cố 說thuyết 似tự 彼bỉ 現hiện 。 非phi 彼bỉ 即tức 心tâm 。 又hựu 識thức 心tâm 言ngôn 亦diệc 攝nhiếp 心tâm 所sở 。 恆hằng 相tương 應ứng 故cố 。 唯duy 識thức 等đẳng 言ngôn 及cập 現hiện 似tự 彼bỉ 皆giai 無vô 有hữu 失thất 。 此thử 依y 世thế 俗tục 。 若nhược 依y 勝thắng 義nghĩa 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 非phi 離ly 非phi 即tức 。 諸chư 識thức 相tương 望vọng 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 是thị 謂vị 大Đại 乘Thừa 。 真chân 俗tục 妙diệu 理lý 。 已dĩ 說thuyết 六lục 識thức 心tâm 所sở 相tương 應ứng 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 現hiện 起khởi 分phần/phân 位vị 。 頌tụng 曰viết 。
１# ５#
依y 止chỉ 根căn 本bổn 識thức 。 五ngũ 識thức 隨tùy 緣duyên 現hiện 。
或hoặc 俱câu 或hoặc 不bất 俱câu 。 如như 濤đào 波ba 依y 水thủy 。
１# ６#
意ý 識thức 常thường 現hiện 起khởi 。 除trừ 生sanh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。
及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 。 睡thụy 眠miên 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 。
論luận 曰viết 。 根căn 本bổn 識thức 者giả 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 染nhiễm 淨tịnh 諸chư 識thức 生sanh 根căn 本bổn 故cố 。 依y 止chỉ 者giả 謂vị 前tiền 六lục 轉chuyển 識thức 。 以dĩ 根căn 本bổn 識thức 為vi 共cộng 親thân 依y 。 五ngũ 識thức 者giả 謂vị 前tiền 五ngũ 轉chuyển 識thức 。 種chủng 類loại 相tương 似tự 故cố 總tổng 說thuyết 之chi 。 隨tùy 緣duyên 現hiện 言ngôn 顯hiển 非phi 常thường 起khởi 。 緣duyên 謂vị 作tác 意ý 根căn 境cảnh 等đẳng 緣duyên 。 謂vị 五ngũ 識thức 身thân 內nội 依y 本bổn 識thức 。 外ngoại 隨tùy 作tác 意ý 五ngũ 根căn 境cảnh 等đẳng 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 。 方phương 得đắc 現hiện 前tiền 。 由do 此thử 或hoặc 俱câu 或hoặc 不bất 俱câu 起khởi 。 外ngoại 緣duyên 合hợp 者giả 有hữu 頓đốn 漸tiệm 故cố 。 如như 水thủy 濤đào 波ba 隨tùy 緣duyên 多đa 少thiểu 。 此thử 等đẳng 法pháp 喻dụ 廣quảng 說thuyết 如như 經kinh 。 由do 五ngũ 轉chuyển 識thức 行hành 相tương/tướng 麁thô 動động 。 所sở 籍tịch 眾chúng 緣duyên 時thời 多đa 不bất 俱câu 。 故cố 起khởi 時thời 少thiểu 不bất 起khởi 時thời 多đa 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 雖tuy 亦diệc 麁thô 動động 。 而nhi 所sở 籍tịch 緣duyên 無vô 時thời 不bất 具cụ 。 由do 違vi 緣duyên 故cố 有hữu 時thời 不bất 起khởi 。 第đệ 七thất 八bát 識thức 行hành 相tương/tướng 微vi 細tế 。 所sở 籍tịch 眾chúng 緣duyên 。 一nhất 切thiết 時thời 有hữu 。 故cố 無vô 緣duyên 礙ngại 令linh 總tổng 不bất 行hành 。 又hựu 五ngũ 識thức 身thân 不bất 能năng 思tư 慮lự 。 唯duy 外ngoại 門môn 轉chuyển 起khởi 籍tịch 多đa 緣duyên 。 故cố 斷đoạn 時thời 多đa 現hiện 行hành 時thời 少thiểu 。 第đệ 六lục 意ý 識thức 自tự 能năng 思tư 慮lự 。 內nội 外ngoại 門môn 轉chuyển 不bất 籍tịch 多đa 緣duyên 。 唯duy 除trừ 五ngũ 位vị 常thường 能năng 現hiện 起khởi 。 故cố 斷đoạn 時thời 少thiểu 現hiện 起khởi 時thời 多đa 。 由do 斯tư 不bất 說thuyết 此thử 隨tùy 緣duyên 現hiện 。 五ngũ 位vị 者giả 何hà 。 生sanh 無vô 想tưởng 等đẳng 。 無vô 想tưởng 天thiên 者giả 謂vị 修tu 彼bỉ 定định 。 厭yếm 麁thô 想tưởng 力lực 生sanh 彼bỉ 天thiên 中trung 違vi 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 及cập 心tâm 所sở 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 。 名danh 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 故cố 六lục 轉chuyển 識thức 於ư 彼bỉ 皆giai 斷đoạn 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 天thiên 常thường 無vô 六lục 識thức 。 聖thánh 教giáo 說thuyết 彼bỉ 無vô 轉chuyển 識thức 故cố 。 說thuyết 彼bỉ 唯duy 有hữu 有hữu 色sắc 支chi 故cố 。 又hựu 說thuyết 彼bỉ 為vi 無vô 心tâm 地địa 故cố 。 有hữu 義nghĩa 彼bỉ 天thiên 將tương 命mạng 終chung 位vị 。 要yếu 起khởi 轉chuyển 識thức 。 然nhiên 後hậu 命mạng 終chung 。 彼bỉ 必tất 起khởi 下hạ 潤nhuận 生sanh 愛ái 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 後hậu 想tưởng 生sanh 已dĩ 是thị 諸chư 有hữu 情tình 。 從tùng 彼bỉ 沒một 故cố 。 然nhiên 說thuyết 彼bỉ 無vô 轉chuyển 識thức 等đẳng 者giả 。 依y 長trường 時thời 說thuyết 。 非phi 謂vị 全toàn 無vô 。 有hữu 義nghĩa 生sanh 時thời 亦diệc 有hữu 轉chuyển 識thức 。 彼bỉ 中trung 有hữu 必tất 起khởi 潤nhuận 生sanh 煩phiền 惱não 故cố 。 如như 餘dư 本bổn 有hữu 初sơ 必tất 有hữu 轉chuyển 識thức 故cố 。 瑜du 伽già 論luận 說thuyết 。 若nhược 生sanh 於ư 彼bỉ 唯duy 入nhập 不bất 起khởi 。 其kỳ 想tưởng 若nhược 生sanh 從tùng 彼bỉ 沒một 故cố 。 彼bỉ 本bổn 有hữu 初sơ 若nhược 無vô 轉chuyển 識thức 如như 何hà 名danh 入nhập 。 先tiên 有hữu 後hậu 無vô 乃nãi 名danh 入nhập 故cố 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 言ngôn 所sở 有hữu 生sanh 得đắc 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 名danh 無vô 想tưởng 故cố 。 此thử 言ngôn 意ý 顯hiển 彼bỉ 本bổn 有hữu 初sơ 有hữu 異dị 熟thục 生sanh 轉chuyển 識thức 暫tạm 起khởi 。 宿túc 因nhân 緣duyên 力lực 後hậu 不bất 復phục 生sanh 。 由do 斯tư 引dẫn 起khởi 異dị 熟thục 無vô 記ký 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 。 說thuyết 名danh 無vô 想tưởng 。 如như 善thiện 引dẫn 生sanh 二nhị 定định 名danh 善thiện 。 不bất 爾nhĩ 轉chuyển 識thức 。 一nhất 切thiết 不bất 行hành 。 如như 何hà 可khả 言ngôn 唯duy 生sanh 得đắc 滅diệt 。 故cố 彼bỉ 初sơ 位vị 轉chuyển 識thức 暫tạm 起khởi 。 彼bỉ 天thiên 唯duy 在tại 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 下hạ 想tưởng 麁thô 動động 難nan 可khả 斷đoạn 故cố 。 上thượng 無vô 無vô 想tưởng 異dị 熟thục 處xứ 故cố 。 即tức 能năng 引dẫn 發phát 無vô 想tưởng 定định 思tư 。 能năng 感cảm 彼bỉ 天thiên 異dị 熟thục 果quả 故cố 。 及cập 無vô 心tâm 二nhị 定định 者giả 。 謂vị 無vô 想tưởng 滅diệt 盡tận 定định 。 俱câu 無vô 六lục 識thức 故cố 名danh 無vô 心tâm 。 無vô 想tưởng 定định 者giả 。 謂vị 有hữu 異dị 生sanh 伏phục 遍biến 淨tịnh 貪tham 未vị 伏phục 上thượng 染nhiễm 。 由do 出xuất 離ly 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 令linh 不bất 恆hằng 行hành 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 想tưởng 滅diệt 為vi 首thủ 。 立lập 無vô 想tưởng 名danh 。 令linh 身thân 安an 和hòa 故cố 亦diệc 名danh 定định 。 修tu 習tập 此thử 定định 品phẩm 別biệt 有hữu 三tam 。 下hạ 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 法pháp 必tất 退thoái 。 不bất 能năng 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 後hậu 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 不bất 甚thậm 光quang 淨tịnh 形hình 色sắc 廣quảng 大đại 。 定định 當đương 中trung 夭yểu 。 中trung 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 不bất 必tất 退thoái 。 設thiết 退thoái 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 後hậu 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 雖tuy 甚thậm 光quang 淨tịnh 形hình 色sắc 廣quảng 大đại 而nhi 不bất 最tối 極cực 。 雖tuy 有hữu 中trung 夭yểu 而nhi 不bất 決quyết 定định 。 上thượng 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 必tất 不bất 退thoái 。 後hậu 生sanh 彼bỉ 天thiên 。 最tối 極cực 光quang 淨tịnh 形hình 色sắc 廣quảng 大đại 。 必tất 無vô 中trung 夭yểu 。 窮cùng 滿mãn 壽thọ 量lượng 後hậu 方phương 殞vẫn 沒một 。 此thử 定định 唯duy 屬thuộc 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 又hựu 唯duy 是thị 善thiện 。 彼bỉ 所sở 引dẫn 故cố 。 下hạ 上thượng 地địa 無vô 由do 前tiền 說thuyết 故cố 。 四tứ 業nghiệp 通thông 三tam 。 除trừ 順thuận 現hiện 受thọ 。 有hữu 義nghĩa 此thử 定định 唯duy 欲dục 界giới 起khởi 。 由do 諸chư 外ngoại 道đạo 說thuyết 力lực 起khởi 故cố 。 人nhân 中trung 慧tuệ 解giải 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 。 有hữu 義nghĩa 欲dục 界giới 先tiên 修tu 習tập 已dĩ 。 後hậu 生sanh 色sắc 界giới 能năng 引dẫn 現hiện 前tiền 。 除trừ 無Vô 想Tưởng 天Thiên 。 至chí 究cứu 竟cánh 故cố 。 此thử 由do 厭yếm 想tưởng 欣hân 彼bỉ 果quả 入nhập 故cố 唯duy 有hữu 漏lậu 。 非phi 聖thánh 所sở 起khởi 。 滅diệt 盡tận 定định 者giả 。 謂vị 有hữu 無Vô 學Học 。 或hoặc 有hữu 學học 聖thánh 。 已dĩ 伏phục 或hoặc 離ly 無vô 所sở 有hữu 貪tham 上thượng 貪tham 不bất 定định 。 由do 止chỉ 息tức 想tưởng 作tác 意ý 為vi 先tiên 。 令linh 不bất 恆hằng 行hành 恆hằng 行hành 染nhiễm 污ô 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 立lập 滅diệt 盡tận 名danh 。 令linh 身thân 安an 和hòa 故cố 亦diệc 名danh 定định 。 由do 偏thiên 厭yếm 受thọ 想tưởng 亦diệc 名danh 滅diệt 彼bỉ 定định 。 修tu 習tập 此thử 定định 品phẩm 別biệt 有hữu 三tam 。 下hạ 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 法pháp 必tất 退thoái 。 不bất 能năng 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 中trung 品phẩm 修tu 者giả 現hiện 不bất 必tất 退thoái 。 設thiết 退thoái 速tốc 疾tật 還hoàn 引dẫn 現hiện 前tiền 。 上thượng 品phẩm 修tu 者giả 。 畢tất 竟cánh 不bất 退thoái 。 此thử 定định 初sơ 修tu 必tất 依y 有hữu 頂đảnh 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 為vi 加gia 行hành 入nhập 。 次thứ 第đệ 定định 中trung 最tối 居cư 後hậu 故cố 。 雖tuy 屬thuộc 有hữu 頂đảnh 而nhi 無vô 漏lậu 攝nhiếp 。 若nhược 修tu 此thử 定định 。 已dĩ 得đắc 自tự 在tại 。 餘dư 地địa 心tâm 後hậu 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 雖tuy 屬thuộc 道Đạo 諦Đế 而nhi 是thị 非phi 學học 非phi 無Vô 學Học 攝nhiếp 。 似tự 涅Niết 槃Bàn 故cố 。 此thử 定định 初sơ 起khởi 唯duy 在tại 人nhân 中trung 。 佛Phật 及cập 弟đệ 子tử 說thuyết 力lực 起khởi 故cố 。 人nhân 中trung 慧tuệ 解giải 極cực 猛mãnh 利lợi 故cố 。 後hậu 上thượng 二nhị 界giới 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 鄔ổ 陀đà 夷di 經kinh 是thị 此thử 誠thành 證chứng 。 無vô 色sắc 亦diệc 名danh 意ý 成thành 天thiên 故cố 。 於ư 藏tạng 識thức 教giáo 未vị 信tín 受thọ 者giả 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 不bất 起khởi 此thử 定định 。 恐khủng 無vô 色sắc 心tâm 成thành 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 已dĩ 信tín 生sanh 彼bỉ 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 知tri 有hữu 藏tạng 識thức 不bất 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 要yếu 斷đoạn 三tam 界giới 見kiến 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 方phương 起khởi 此thử 定định 。 異dị 生sanh 不bất 能năng 伏phục 滅diệt 有hữu 頂đảnh 心tâm 心tâm 所sở 故cố 。 此thử 定định 微vi 妙diệu 要yếu 證chứng 二nhị 空không 。 隨tùy 應ứng 後hậu 得đắc 所sở 引dẫn 發phát 故cố 。 有hữu 義nghĩa 下hạ 八bát 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 中trung 。 要yếu 全toàn 斷đoạn 欲dục 餘dư 伏phục 或hoặc 斷đoạn 。 然nhiên 後hậu 方phương 能năng 初sơ 起khởi 此thử 定định 。 欲dục 界giới 惑hoặc 種chủng 二nhị 性tánh 繁phồn 雜tạp 障chướng 定định 強cường/cưỡng 故cố 。 唯duy 說thuyết 不bất 還hoàn 三tam 乘thừa 無Vô 學Học 及cập 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 得đắc 此thử 定định 故cố 。 彼bỉ 隨tùy 所sở 應ưng 生sanh 上thượng 八bát 地địa 皆giai 得đắc 後hậu 起khởi 。 有hữu 義nghĩa 要yếu 斷đoạn 下hạ 之chi 四tứ 地địa 修tu 所sở 斷đoạn 惑hoặc 。 餘dư 伏phục 或hoặc 斷đoạn 。 然nhiên 後hậu 方phương 能năng 初sơ 起khởi 此thử 定định 。 變biến 異dị 受thọ 俱câu 煩phiền 惱não 種chủng 子tử 障chướng 定định 強cường/cưỡng 故cố 。 彼bỉ 隨tùy 所sở 應ưng 生sanh 上thượng 五ngũ 地địa 皆giai 得đắc 後hậu 起khởi 。 若nhược 伏phục 下hạ 惑hoặc 能năng 起khởi 此thử 定định 。 後hậu 不bất 斷đoạn 退thoái 生sanh 上thượng 地địa 者giả 。 豈khởi 生sanh 上thượng 已dĩ 卻khước 斷đoạn 下hạ 惑hoặc 。 斷đoạn 亦diệc 無vô 失thất 。 如như 生sanh 上thượng 者giả 斷đoạn 下hạ 末mạt 那na 得đắc 生sanh 惑hoặc 故cố 。 然nhiên 不bất 還hoàn 者giả 對đối 治trị 力lực 強cường/cưỡng 。 正chánh 潤nhuận 生sanh 位vị 。 不bất 起khởi 煩phiền 惱não 。 但đãn 由do 惑hoặc 種chủng 潤nhuận 上thượng 地địa 生sanh 。 雖tuy 所sở 伏phục 惑hoặc 有hữu 退thoái 不bất 退thoái 。 而nhi 無vô 伏phục 下hạ 生sanh 上thượng 地địa 義nghĩa 。 故cố 無vô 生sanh 上thượng 卻khước 斷đoạn 下hạ 失thất 。 若nhược 諸chư 菩Bồ 薩Tát 。 先tiên 二Nhị 乘Thừa 位vị 已dĩ 得đắc 滅diệt 定định 後hậu 迴hồi 心tâm 者giả 。 一nhất 切thiết 位vị 中trung 能năng 起khởi 此thử 定định 。 若nhược 不bất 爾nhĩ 者giả 。 或hoặc 有hữu 乃nãi 至chí 七Thất 地Địa 。 滿mãn 心tâm 方phương 能năng 永vĩnh 伏phục 。 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 雖tuy 未vị 永vĩnh 斷đoạn 欲dục 界giới 修tu 惑hoặc 。 而nhi 如như 已dĩ 斷đoạn 能năng 起khởi 此thử 定định 。 論luận 說thuyết 已dĩ 入nhập 遠viễn 地địa 菩Bồ 薩Tát 方phương 能năng 現hiện 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 故cố 。 有hữu 從tùng 初Sơ 地Địa 即tức 能năng 永vĩnh 伏phục 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 如như 阿A 羅La 漢Hán 。 彼bỉ 十Thập 地Địa 中trung 皆giai 起khởi 此thử 定định 。 經kinh 說thuyết 菩Bồ 薩Tát 前tiền 六lục 地địa 中trung 亦diệc 能năng 現hiện 起khởi 滅diệt 盡tận 定định 故cố 。 無vô 心tâm 睡thụy 眠miên 。 與dữ 悶muộn 絕tuyệt 者giả 。 謂vị 有hữu 極cực 重trọng 睡thụy 眠miên 悶muộn 絕tuyệt 令linh 前tiền 六lục 識thức 。 皆giai 不bất 現hiện 行hành 。 疲bì 極cực 等đẳng 緣duyên 所sở 引dẫn 身thân 位vị 違vi 前tiền 六lục 識thức 故cố 名danh 極cực 重trọng 睡thụy 眠miên 。 此thử 睡thụy 眠miên 時thời 雖tuy 無vô 彼bỉ 體thể 。 而nhi 由do 彼bỉ 似tự 彼bỉ 。 故cố 假giả 說thuyết 彼bỉ 名danh 。 風phong 熱nhiệt 等đẳng 緣duyên 所sở 引dẫn 身thân 位vị 亦diệc 違vi 六lục 識thức 。 故cố 名danh 極cực 重trọng 悶muộn 絕tuyệt 。 或hoặc 此thử 俱câu 是thị 觸xúc 處xứ 少thiểu 分phần 。 除trừ 斯tư 五ngũ 位vị 意ý 識thức 恆hằng 起khởi 。 正chánh 死tử 生sanh 時thời 亦diệc 無vô 意ý 識thức 。 何hà 故cố 但đãn 說thuyết 五ngũ 位vị 不bất 行hành 。 有hữu 義nghĩa 死tử 生sanh 及cập 與dữ 言ngôn 顯hiển 。 彼bỉ 說thuyết 非phi 理lý 。
所sở 以dĩ 者giả 何hà 。 但đãn 說thuyết 六lục 時thời 名danh 無vô 心tâm 故cố 。 謂vị 前tiền 五ngũ 位vị 及cập 無vô 餘dư 依y 。 應ưng 說thuyết 死tử 生sanh 即tức 悶muộn 絕tuyệt 攝nhiếp 。 彼bỉ 是thị 最tối 極cực 悶muộn 絕tuyệt 位vị 故cố 。 說thuyết 及cập 與dữ 言ngôn 顯hiển 五ngũ 無vô 雜tạp 。 此thử 顯hiển 六lục 識thức 斷đoạn 已dĩ 後hậu 時thời 依y 本bổn 識thức 中trung 自tự 種chủng 還hoàn 起khởi 。 由do 此thử 不bất 說thuyết 。 入nhập 無vô 餘dư 依y 。 此thử 五ngũ 位vị 中trung 異dị 生sanh 有hữu 四tứ 。 除trừ 在tại 滅diệt 定định 。 聖thánh 唯duy 後hậu 三tam 。 於ư 中trung 如Như 來Lai 。 自tự 在tại 菩Bồ 薩Tát 唯duy 得đắc 存tồn 一nhất 。 無vô 睡thụy 悶muộn 故cố 。 是thị 故cố 八bát 識thức 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 心tâm 與dữ 末mạt 那na 二nhị 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。 若nhược 起khởi 第đệ 六lục 則tắc 三tam 俱câu 轉chuyển 。 餘dư 隨tùy 緣duyên 合hợp 起khởi 一nhất 至chí 五ngũ 。 則tắc 四tứ 俱câu 轉chuyển 乃nãi 至chí 八bát 俱câu 。 是thị 謂vị 略lược 說thuyết 。 識thức 俱câu 轉chuyển 義nghĩa 。 若nhược 一nhất 有hữu 情tình 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển 。 如như 何hà 說thuyết 彼bỉ 是thị 一nhất 有hữu 情tình 。 若nhược 立lập 有hữu 情tình 依y 識thức 多đa 少thiểu 。 汝nhữ 無vô 心tâm 位vị 應ưng 非phi 有hữu 情tình 。 又hựu 他tha 分phần/phân 心tâm 現hiện 在tại 前tiền 位vị 如như 何hà 可khả 說thuyết 自tự 分phần/phân 有hữu 情tình 。 然nhiên 立lập 有hữu 情tình 依y 命mạng 根căn 數số 或hoặc 異dị 熟thục 識thức 。 俱câu 不bất 違vi 理lý 。 彼bỉ 俱câu 恆hằng 時thời 唯duy 有hữu 一nhất 故cố 。 一nhất 身thân 唯duy 一nhất 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 如như 何hà 俱câu 時thời 有hữu 多đa 識thức 轉chuyển 。 既ký 許hứa 此thử 一nhất 引dẫn 多đa 心tâm 所sở 。 寧ninh 不bất 許hứa 此thử 能năng 引dẫn 多đa 心tâm 。 又hựu 誰thùy 定định 言ngôn 此thử 緣duyên 唯duy 一nhất 。 說thuyết 多đa 識thức 俱câu 者giả 許hứa 此thử 緣duyên 多đa 故cố 。 又hựu 欲dục 一nhất 時thời 取thủ 多đa 境cảnh 者giả 多đa 境cảnh 現hiện 前tiền 。 寧ninh 不bất 頓đốn 取thủ 。 諸chư 根căn 境cảnh 等đẳng 和hòa 合hợp 力lực 齊tề 。 識thức 前tiền 後hậu 生sanh 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 又hựu 心tâm 所sở 性tánh 雖tuy 無vô 差sai 別biệt 。 而nhi 類loại 別biệt 者giả 許hứa 多đa 俱câu 生sanh 。 寧ninh 不bất 許hứa 心tâm 異dị 類loại 俱câu 起khởi 。 又hựu 如như 浪lãng 像tượng 依y 一nhất 起khởi 多đa 。 故cố 依y 一nhất 心tâm 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển 。 又hựu 若nhược 不bất 許hứa 意ý 與dữ 五ngũ 俱câu 。 取thủ 彼bỉ 所sở 緣duyên 應ưng 不bất 明minh 了liễu 。 如như 散tán 意ý 識thức 緣duyên 久cửu 滅diệt 故cố 。 如như 何hà 五ngũ 俱câu 唯duy 一nhất 意ý 識thức 。 於ư 色sắc 等đẳng 境cảnh 取thủ 一nhất 或hoặc 多đa 。 如như 眼nhãn 等đẳng 識thức 各các 於ư 自tự 境cảnh 取thủ 一nhất 或hoặc 多đa 。 此thử 亦diệc 何hà 失thất 。 相tương 見kiến 俱câu 有hữu 種chủng 種chủng 相tướng 故cố 。 何hà 故cố 諸chư 識thức 同đồng 類loại 不bất 俱câu 。 於ư 自tự 所sở 緣duyên 若nhược 可khả 了liễu 者giả 一nhất 已dĩ 能năng 了liễu 。 餘dư 無vô 用dụng 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 五ngũ 識thức 已dĩ 了liễu 自tự 境cảnh 。 何hà 用dụng 俱câu 起khởi 意ý 識thức 了liễu 為vi 。 五ngũ 俱câu 意ý 識thức 助trợ 五ngũ 令linh 起khởi 。 非phi 專chuyên 為vi 了liễu 五ngũ 識thức 所sở 緣duyên 。 又hựu 於ư 彼bỉ 所sở 緣duyên 能năng 明minh 了liễu 取thủ 異dị 於ư 眼nhãn 等đẳng 識thức 故cố 非phi 無vô 用dụng 。 由do 此thử 聖thánh 教giáo 說thuyết 彼bỉ 意ý 識thức 名danh 有hữu 分phân 別biệt 。 五ngũ 識thức 不bất 爾nhĩ 。 多đa 識thức 俱câu 轉chuyển 何hà 不bất 相tương 應ứng 。 非phi 同đồng 境cảnh 故cố 。 設thiết 同đồng 境cảnh 者giả 彼bỉ 此thử 所sở 依y 體thể 數số 異dị 故cố 。 如như 五ngũ 根căn 識thức 互hỗ 不bất 相tương 應ứng 。 八bát 識thức 自tự 性tánh 不bất 可khả 言ngôn 定định 一nhất 。 行hành 相tương/tướng 所sở 依y 緣duyên 相tương 應ứng 異dị 故cố 。 又hựu 一nhất 滅diệt 時thời 餘dư 不bất 滅diệt 故cố 。 能năng 所sở 熏huân 等đẳng 相tương/tướng 各các 異dị 故cố 。 亦diệc 非phi 定định 異dị 。 經kinh 說thuyết 八bát 識thức 如như 水thủy 波ba 等đẳng 無vô 差sai 別biệt 故cố 。 定định 異dị 應ưng 非phi 因nhân 果quả 性tánh 故cố 。 如như 幻huyễn 事sự 等đẳng 無vô 定định 性tánh 故cố 。 如như 前tiền 所sở 說thuyết 。 識thức 差sai 別biệt 相tương 依y 理lý 世thế 俗tục 非phi 真chân 勝thắng 義nghĩa 。 真chân 勝thắng 義nghĩa 中trung 心tâm 言ngôn 絕tuyệt 故cố 。 如như 伽già 他tha 說thuyết 。
心tâm 意ý 識thức 八bát 種chủng 。 俗tục 故cố 相tương/tướng 有hữu 別biệt 。
真chân 故cố 相tương/tướng 無vô 別biệt 。 相tương/tướng 所sở 相tương/tướng 無vô 故cố 。
已dĩ 廣quảng 分phân 別biệt 。 三tam 能năng 變biến 相tương/tướng 為vi 自tự 所sở 變biến 二nhị 分phần 所sở 依y 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 依y 識thức 所sở 變biến 假giả 說thuyết 我ngã 法pháp 非phi 別biệt 實thật 有hữu 。 由do 斯tư 一nhất 切thiết 唯duy 有hữu 識thức 耶da 。 頌tụng 曰viết 。
１# ７#
是thị 諸chư 識thức 轉chuyển 變biến 。 分phân 別biệt 所sở 分phân 別biệt 。
由do 此thử 彼bỉ 皆giai 無vô 。 故cố 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。
論luận 曰viết 。 是thị 諸chư 識thức 者giả 。 謂vị 前tiền 所sở 說thuyết 三tam 能năng 變biến 識thức 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 。 皆giai 能năng 變biến 似tự 見kiến 相tương/tướng 二nhị 分phần 。 立lập 轉chuyển 變biến 名danh 。 所sở 變biến 見kiến 分phần/phân 說thuyết 名danh 分phân 別biệt 。 能năng 取thủ 相tương/tướng 故cố 。 所sở 變biến 相tương/tướng 分phần/phân 名danh 所sở 分phân 別biệt 。 見kiến 所sở 取thủ 故cố 。 由do 此thử 正chánh 理lý 彼bỉ 實thật 我ngã 法pháp 離ly 識thức 所sở 變biến 皆giai 定định 非phi 有hữu 。 離ly 能năng 所sở 取thủ 無vô 別biệt 物vật 故cố 。 非phi 有hữu 實thật 物vật 離ly 二nhị 相tương/tướng 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 若nhược 實thật 若nhược 假giả 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 唯duy 言ngôn 為vi 遮già 離ly 識thức 實thật 物vật 。 非phi 不bất 離ly 識thức 。 心tâm 所sở 法pháp 等đẳng 。 或hoặc 轉chuyển 變biến 者giả 。 謂vị 諸chư 內nội 識thức 轉chuyển 似tự 我ngã 法pháp 外ngoại 境cảnh 相tướng 現hiện 。 此thử 能năng 轉chuyển 變biến 。 即tức 名danh 分phân 別biệt 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 謂vị 即tức 三tam 界giới 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 此thử 所sở 執chấp 境cảnh 名danh 所sở 分phân 別biệt 。 即tức 所sở 妄vọng 執chấp 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 。 由do 此thử 分phân 別biệt 變biến 似tự 外ngoại 境cảnh 假giả 我ngã 法pháp 相tướng 。 彼bỉ 所sở 分phân 別biệt 實thật 我ngã 法pháp 性tánh 決quyết 定định 皆giai 無vô 。 前tiền 引dẫn 教giáo 理lý 已dĩ 廣quảng 破phá 故cố 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 皆giai 唯duy 有hữu 識thức 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 有hữu 極cực 成thành 故cố 。 唯duy 既ký 不bất 遮già 不bất 離ly 識thức 法pháp 。 故cố 真chân 空không 等đẳng 亦diệc 是thị 有hữu 性tánh 。 由do 斯tư 遠viễn 離ly 增tăng 減giảm 二nhị 邊biên 。 唯duy 識thức 義nghĩa 成thành 契khế 會hội 中trung 道đạo 。 由do 何hà 教giáo 理lý 唯duy 識thức 義nghĩa 成thành 。 豈khởi 不bất 已dĩ 說thuyết 。 雖tuy 說thuyết 未vị 了liễu 。 非phi 破phá 他tha 義nghĩa 己kỷ 義nghĩa 便tiện 成thành 。 應ưng 更cánh 礭# 陳trần 成thành 此thử 教giáo 理lý 。 如như 契Khế 經Kinh 說thuyết 。 三tam 界giới 唯duy 心tâm 。 又hựu 說thuyết 所sở 緣duyên 唯duy 識thức 所sở 現hiện 。 又hựu 說thuyết 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 心tâm 。 又hựu 說thuyết 有hữu 情tình 隨tùy 心tâm 垢cấu 淨tịnh 。 又hựu 說thuyết 成thành 就tựu 四Tứ 智Trí 菩Bồ 薩Tát 能năng 隨tùy 悟ngộ 入nhập 。 唯duy 識thức 無vô 境cảnh 。 一nhất 相tương 違vi 識thức 相tương/tướng 智trí 。 謂vị 於ư 一nhất 處xứ 鬼quỷ 人nhân 天thiên 等đẳng 隨tùy 業nghiệp 差sai 別biệt 。 所sở 見kiến 各các 異dị 。 境cảnh 若nhược 實thật 有hữu 此thử 云vân 何hà 成thành 。 二nhị 無vô 所sở 緣duyên 識thức 智trí 。 謂vị 緣duyên 過quá 未vị 夢mộng 境cảnh 像tượng 等đẳng 非phi 實thật 有hữu 境cảnh 。 識thức 現hiện 可khả 得đắc 彼bỉ 境cảnh 既ký 無vô 。 餘dư 亦diệc 應ưng 爾nhĩ 。 三tam 自tự 應ưng 無vô 倒đảo 智trí 。 謂vị 愚ngu 夫phu 智trí 若nhược 得đắc 實thật 境cảnh 。 彼bỉ 應ưng 自tự 然nhiên 成thành 無vô 顛điên 倒đảo 。 不bất 由do 功công 用dụng 。 應ưng 得đắc 解giải 脫thoát 。 四tứ 隨tùy 三tam 智trí 轉chuyển 智trí 。 一nhất 隨tùy 自tự 在tại 者giả 智trí 轉chuyển 智trí 。 謂vị 已dĩ 證chứng 得đắc 心tâm 自tự 在tại 。 者giả 隨tùy 欲dục 轉chuyển 變biến 地địa 等đẳng 皆giai 成thành 。 境cảnh 若nhược 實thật 有hữu 如như 何hà 可khả 變biến 。 二nhị 隨tùy 觀quán 察sát 者giả 智trí 轉chuyển 智trí 。 謂vị 得đắc 勝thắng 定định 修tu 法pháp 觀quán 者giả 隨tùy 觀quán 一nhất 境cảnh 眾chúng 相tướng 現hiện 前tiền 。 境cảnh 若nhược 是thị 實thật 寧ninh 隨tùy 心tâm 轉chuyển 。 三tam 隨tùy 無vô 分phân 別biệt 智trí 轉chuyển 智trí 。 謂vị 起khởi 證chứng 實thật 無vô 分phân 別biệt 。 智trí 一nhất 切thiết 境cảnh 相tướng 。 皆giai 不bất 現hiện 前tiền 。 境cảnh 若nhược 是thị 實thật 何hà 容dung 不bất 現hiện 。 菩Bồ 薩Tát 成thành 就tựu 四Tứ 智Trí 者giả 。 於ư 唯duy 識thức 理lý 決quyết 定định 悟ngộ 入nhập 。 又hựu 伽già 他tha 說thuyết 。
心tâm 意ý 識thức 所sở 緣duyên 。 皆giai 非phi 離ly 自tự 性tánh 。
故cố 我ngã 說thuyết 一nhất 切thiết 。 唯duy 有hữu 識thức 無vô 餘dư 。
此thử 等đẳng 聖thánh 教giáo 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 極cực 成thành 眼nhãn 等đẳng 識thức 五ngũ 隨tùy 一nhất 故cố 如như 餘dư 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 色sắc 等đẳng 。 餘dư 識thức 識thức 故cố 如như 眼nhãn 識thức 等đẳng 亦diệc 不bất 親thân 緣duyên 離ly 自tự 諸chư 法pháp 。 此thử 親thân 所sở 緣duyên 定định 非phi 離ly 此thử 。 二nhị 隨tùy 一nhất 故cố 如như 彼bỉ 能năng 緣duyên 。 所sở 緣duyên 法pháp 故cố 如như 相tương 應ứng 法pháp 。 決quyết 定định 不bất 離ly 。 心tâm 及cập 心tâm 所sở 。 此thử 等đẳng 正chánh 理lý 誠thành 證chứng 非phi 一nhất 。 故cố 於ư 唯duy 識thức 應ưng 深thâm 信tín 受thọ 。 我ngã 法pháp 非phi 有hữu 空không 識thức 非phi 無vô 。 離ly 有hữu 離ly 無vô 故cố 契khế 中trung 道đạo 。 慈từ 尊tôn 依y 此thử 說thuyết 二nhị 頌tụng 言ngôn 。
虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 有hữu 。 於ư 此thử 二nhị 都đô 無vô 。
此thử 中trung 唯duy 有hữu 空không 。 於ư 彼bỉ 亦diệc 有hữu 此thử 。
故cố 說thuyết 一nhất 切thiết 法pháp 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。
有hữu 無vô 及cập 有hữu 故cố 。 是thị 則tắc 契khế 中trung 道đạo 。
此thử 頌tụng 且thả 依y 染nhiễm 依y 他tha 說thuyết 。 理lý 實thật 亦diệc 有hữu 淨tịnh 分phần/phân 依y 他tha 。 若nhược 唯duy 內nội 識thức 似tự 外ngoại 境cảnh 起khởi 。 寧ninh 見kiến 世thế 間gian 情tình 非phi 情tình 物vật 處xứ 時thời 身thân 用dụng 定định 不bất 定định 轉chuyển 如như 夢mộng 境cảnh 等đẳng 。 應ưng 釋thích 此thử 疑nghi 。 何hà 緣duyên 世Thế 尊Tôn 說thuyết 十thập 二nhị 處xứ 。 依y 識thức 所sở 變biến 非phi 別biệt 實thật 有hữu 。 為vi 入nhập 我ngã 空không 說thuyết 六lục 二nhị 法pháp 。 如như 遮già 斷đoạn 見kiến 說thuyết 續tục 有hữu 情tình 。 為vi 入nhập 法pháp 空không 復phục 說thuyết 唯duy 識thức 。 令linh 知tri 外ngoại 法pháp 亦diệc 非phi 有hữu 故cố 。 此thử 唯duy 識thức 性tánh 豈khởi 不bất 亦diệc 空không 。 不bất 爾nhĩ 。 如như 何hà 。 非phi 所sở 執chấp 故cố 。 謂vị 依y 識thức 變biến 妄vọng 執chấp 實thật 法pháp 理lý 不bất 可khả 得đắc 說thuyết 為vi 法pháp 空không 。 非phi 無vô 離ly 言ngôn 正chánh 智trí 所sở 證chứng 唯duy 識thức 性tánh 故cố 說thuyết 為vi 法pháp 空không 。 此thử 識thức 若nhược 無vô 便tiện 無vô 俗tục 諦đế 。 俗tục 諦đế 無vô 故cố 真Chân 諦Đế 亦diệc 無vô 。 真chân 俗tục 相tương 依y 而nhi 建kiến 立lập 故cố 。 撥bát 無vô 二nhị 諦đế 是thị 惡ác 取thủ 空không 。 諸chư 佛Phật 說thuyết 為vi 不bất 可khả 治trị 者giả 。 應ưng 知tri 諸chư 法pháp 。 有hữu 空không 不bất 空không 。 由do 此thử 慈từ 尊tôn 說thuyết 前tiền 二nhị 頌tụng 。 若nhược 諸chư 色sắc 處xứ 亦diệc 識thức 為vi 體thể 。 何hà 緣duyên 乃nãi 似tự 。 色sắc 相tướng 顯hiển 現hiện 。 一nhất 類loại 堅kiên 住trụ 。 相tương 續tục 而nhi 轉chuyển 。 名danh 言ngôn 熏huân 習tập 勢thế 力lực 起khởi 故cố 。 與dữ 染nhiễm 淨tịnh 法pháp 為vi 依y 處xứ 故cố 。 謂vị 此thử 若nhược 無vô 應ưng 無vô 顛điên 倒đảo 。 便tiện 無vô 雜tạp 染nhiễm 亦diệc 無vô 淨tịnh 法pháp 。 是thị 故cố 諸chư 識thức 亦diệc 似tự 色sắc 現hiện 。 如như 有hữu 頌tụng 言ngôn 。
亂loạn 相tương 及cập 亂loạn 體thể 。 應ưng 許hứa 為vi 色sắc 識thức 。
及cập 與dữ 非phi 色sắc 識thức 。 若nhược 無vô 餘dư 亦diệc 無vô 。
色sắc 等đẳng 外ngoại 境cảnh 分phân 明minh 現hiện 證chứng 。 現hiện 量lượng 所sở 得đắc 。 寧ninh 撥bát 為vi 無vô 。 現hiện 量lượng 證chứng 時thời 不bất 執chấp 為vi 外ngoại 。 後hậu 意ý 分phân 別biệt 妄vọng 生sanh 外ngoại 想tưởng 。 故cố 現hiện 量lượng 境cảnh 是thị 自tự 相tương/tướng 分phần/phân 。 識thức 所sở 變biến 故cố 亦diệc 說thuyết 為vi 有hữu 。 意ý 識thức 所sở 執chấp 外ngoại 實thật 色sắc 等đẳng 。 妄vọng 計kế 有hữu 故cố 說thuyết 彼bỉ 為vi 無vô 。 又hựu 色sắc 等đẳng 境cảnh 非phi 色sắc 似tự 色sắc 非phi 外ngoại 似tự 外ngoại 如như 夢mộng 所sở 緣duyên 。 不bất 可khả 執chấp 為vi 是thị 實thật 外ngoại 色sắc 。 若nhược 覺giác 時thời 色sắc 皆giai 如như 夢mộng 境cảnh 不bất 離ly 識thức 者giả 。 如như 從tùng 夢mộng 覺giác 。 知tri 彼bỉ 唯duy 心tâm 。 何hà 故cố 覺giác 時thời 於ư 自tự 色sắc 境cảnh 不bất 知tri 唯duy 識thức 。 如như 夢mộng 未vị 覺giác 。 不bất 能năng 自tự 知tri 。 要yếu 至chí 覺giác 時thời 方phương 能năng 追truy 覺giác 。 覺giác 時thời 境cảnh 色sắc 。 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 未vị 真chân 覺giác 位vị 。 不bất 能năng 自tự 知tri 。 至Chí 真Chân 覺giác 時thời 亦diệc 能năng 追truy 覺giác 。 未vị 得đắc 真chân 覺giác 。 恆hằng 處xứ 夢mộng 中trung 。 故cố 佛Phật 說thuyết 為vi 生sanh 死tử 長trường 夜dạ 。 由do 斯tư 未vị 了liễu 色sắc 境cảnh 唯duy 識thức 。 外ngoại 色sắc 實thật 無vô 可khả 非phi 內nội 識thức 境cảnh 。 他tha 心tâm 實thật 有hữu 寧ninh 非phi 自tự 所sở 緣duyên 。 誰thùy 說thuyết 他tha 心tâm 非phi 自tự 識thức 境cảnh 。 但đãn 不bất 說thuyết 彼bỉ 是thị 親thân 所sở 緣duyên 。 謂vị 識thức 生sanh 時thời 無vô 實thật 作tác 用dụng 。 非phi 如như 手thủ 等đẳng 親thân 執chấp 外ngoại 物vật 日nhật 等đẳng 舒thư 光quang 親thân 照chiếu 外ngoại 境cảnh 。 但đãn 如như 鏡kính 等đẳng 似tự 外ngoại 境cảnh 現hiện 名danh 了liễu 他tha 心tâm 。 非phi 親thân 能năng 了liễu 。 親thân 所sở 了liễu 者giả 謂vị 自tự 所sở 變biến 。 故cố 契Khế 經Kinh 言ngôn 。 無vô 有hữu 少thiểu 法pháp 。 能năng 取thủ 餘dư 法pháp 。 但đãn 識thức 生sanh 時thời 似tự 彼bỉ 相tương/tướng 現hiện 名danh 取thủ 彼bỉ 物vật 。 如như 緣duyên 他tha 心tâm 色sắc 等đẳng 亦diệc 爾nhĩ 。 既ký 有hữu 異dị 境cảnh 何hà 名danh 唯duy 識thức 。 奇kỳ 哉tai 固cố 執chấp 觸xúc 處xứ 生sanh 疑nghi 。 豈khởi 唯duy 識thức 教giáo 但đãn 說thuyết 一nhất 識thức 。 不bất 爾nhĩ 如như 何hà 。 汝nhữ 應ưng 諦đế 聽thính 。 若nhược 唯duy 一nhất 識thức 寧ninh 有hữu 十thập 方phương 凡phàm 聖thánh 尊tôn 卑ty 因nhân 果quả 等đẳng 別biệt 。 誰thùy 為vi 誰thùy 說thuyết 。 何hà 法pháp 何hà 求cầu 。 故cố 唯duy 識thức 言ngôn 有hữu 深thâm 意ý 趣thú 。 識thức 言ngôn 總tổng 顯hiển 一nhất 切thiết 有hữu 情tình 。 各các 有hữu 八bát 識thức 。 六lục 位vị 心tâm 所sở 。 所sở 變biến 相tương 見kiến 。 分phần/phân 位vị 差sai 別biệt 及cập 彼bỉ 空không 理lý 所sở 顯hiển 真Chân 如Như 。 識thức 自tự 相tương/tướng 故cố 。 識thức 相tương 應ứng 故cố 。 二nhị 所sở 變biến 故cố 。 三tam 分phần/phân 位vị 故cố 。 四tứ 實thật 性tánh 故cố 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 皆giai 不bất 離ly 識thức 。 總tổng 立lập 識thức 名danh 。 唯duy 言ngôn 但đãn 遮già 愚ngu 夫phu 所sở 執chấp 定định 離ly 諸chư 識thức 實thật 有hữu 色sắc 等đẳng 。 若nhược 如như 是thị 知tri 。 唯duy 識thức 教giáo 意ý 。 便tiện 能năng 無vô 倒đảo 善thiện 備bị 資tư 糧lương 。 速tốc 入nhập 法pháp 空không 。 證chứng 無vô 上thượng 覺giác 。 救cứu 拔bạt 含hàm 識thức 。 生sanh 死tử 輪luân 迴hồi 。 非phi 全toàn 撥bát 無vô 惡ác 取thủ 空không 者giả 違vi 背bội 教giáo 理lý 。 能năng 成thành 是thị 事sự 。 故cố 定định 應ưng 信tín 一nhất 切thiết 唯duy 識thức 。 若nhược 唯duy 有hữu 識thức 都đô 無vô 外ngoại 緣duyên 。 由do 何hà 而nhi 生sanh 。 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 。 頌tụng 曰viết 。
１# ８#
由do 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 。 如như 是thị 如như 是thị 變biến 。
以dĩ 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 。 彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 生sanh 。
論luận 曰viết 。 一nhất 切thiết 種chủng 識thức 謂vị 本bổn 識thức 中trung 能năng 生sanh 自tự 果quả 功công 能năng 差sai 別biệt 。 此thử 生sanh 等đẳng 流lưu 異dị 熟thục 士sĩ 用dụng 增tăng 上thượng 果quả 。 故cố 名danh 一nhất 切thiết 種chủng 。 除trừ 離ly 繫hệ 者giả 非phi 種chủng 生sanh 故cố 。 彼bỉ 雖tuy 可khả 證chứng 而nhi 非phi 種chủng 果quả 。 要yếu 現hiện 起khởi 道đạo 斷đoạn 結kết 得đắc 故cố 。 有hữu 展triển 轉chuyển 義nghĩa 非phi 此thử 所sở 說thuyết 。 此thử 說thuyết 能năng 生sanh 分phân 別biệt 種chủng 故cố 。 此thử 識thức 為vi 體thể 故cố 立lập 識thức 名danh 。 種chủng 離ly 本bổn 識thức 無vô 別biệt 性tánh 故cố 。 種chủng 識thức 二nhị 言ngôn 簡giản 非phi 種chủng 識thức 。 有hữu 識thức 非phi 種chủng 種chủng 非phi 識thức 故cố 。 又hựu 種chủng 識thức 言ngôn 顯hiển 識thức 中trung 種chủng 。 非phi 持trì 種chủng 識thức 。 後hậu 當đương 說thuyết 故cố 。 此thử 識thức 中trung 種chủng 餘dư 緣duyên 助trợ 故cố 。 即tức 便tiện 如như 是thị 如như 是thị 轉chuyển 變biến 。 謂vị 從tùng 生sanh 位vị 轉chuyển 至chí 熟thục 時thời 。 顯hiển 變biến 種chủng 多đa 重trọng/trùng 言ngôn 如như 是thị 。 謂vị 一nhất 切thiết 種chủng 。 攝nhiếp 三tam 熏huân 習tập 共cộng 不bất 共cộng 等đẳng 識thức 種chủng 盡tận 故cố 。 展triển 轉chuyển 力lực 者giả 謂vị 八bát 現hiện 識thức 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 相tương 見kiến 分phần/phân 等đẳng 。 彼bỉ 皆giai 互hỗ 有hữu 相tương 助trợ 力lực 故cố 。 即tức 現hiện 識thức 等đẳng 總tổng 名danh 分phân 別biệt 。 虛hư 妄vọng 分phân 別biệt 。 為vi 自tự 性tánh 故cố 。 分phân 別biệt 類loại 多đa 故cố 言ngôn 彼bỉ 彼bỉ 。 此thử 頌tụng 意ý 說thuyết 。 雖tuy 無vô 外ngoại 緣duyên 由do 本bổn 識thức 中trung 有hữu 一nhất 切thiết 種chủng 轉chuyển 變biến 差sai 別biệt 及cập 以dĩ 現hiện 行hành 八bát 種chủng 識thức 等đẳng 展triển 轉chuyển 力lực 故cố 彼bỉ 彼bỉ 分phân 別biệt 而nhi 亦diệc 得đắc 生sanh 。 何hà 假giả 外ngoại 緣duyên 方phương 起khởi 分phân 別biệt 。 諸chư 淨tịnh 法pháp 起khởi 應ưng 知tri 亦diệc 然nhiên 。 淨tịnh 種chủng 現hiện 行hành 為vi 緣duyên 生sanh 故cố 。 所sở 說thuyết 種chủng 現hiện 緣duyên 生sanh 分phân 別biệt 。 云vân 何hà 應ưng 知tri 。 此thử 緣duyên 生sanh 相tương/tướng 。 緣duyên 且thả 有hữu 四tứ 。 一nhất 因nhân 緣duyên 。 謂vị 有hữu 為vi 法pháp 。 親thân 辦biện 自tự 果quả 。 此thử 體thể 有hữu 二nhị 。 一nhất 種chủng 子tử 。 二nhị 現hiện 行hành 。 種chủng 子tử 者giả 謂vị 本bổn 識thức 中trung 善thiện 染nhiễm 無vô 記ký 諸chư 界giới 地địa 等đẳng 功công 能năng 差sai 別biệt 。 能năng 引dẫn 次thứ 後hậu 自tự 類loại 功công 能năng 。 及cập 起khởi 同đồng 時thời 自tự 類loại 現hiện 果quả 。 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 現hiện 行hành 者giả 謂vị 七thất 轉chuyển 識thức 及cập 彼bỉ 相tương 應ứng 所sở 變biến 相tương 見kiến 性tánh 界giới 地địa 等đẳng 。 除trừ 佛Phật 果Quả 善thiện 極cực 劣liệt 無vô 記ký 。 餘dư 熏huân 本bổn 識thức 生sanh 自tự 類loại 種chủng 。 此thử 唯duy 望vọng 彼bỉ 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 第đệ 八bát 心tâm 品phẩm 無vô 所sở 熏huân 故cố 。 非phi 簡giản 所sở 依y 獨độc 能năng 熏huân 故cố 。 極cực 微vi 圓viên 故cố 不bất 熏huân 成thành 種chủng 。 現hiện 行hành 同đồng 類loại 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 皆giai 非phi 因nhân 緣duyên 。 自tự 種chủng 生sanh 故cố 。 一nhất 切thiết 異dị 類loại 。 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 亦diệc 非phi 因nhân 緣duyên 。 不bất 親thân 生sanh 故cố 。 有hữu 說thuyết 異dị 類loại 同đồng 類loại 現hiện 行hành 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 為vi 因nhân 緣duyên 者giả 。 應ưng 知tri 假giả 說thuyết 。 或hoặc 隨tùy 轉chuyển 門môn 。 有hữu 唯duy 說thuyết 種chủng 是thị 因nhân 緣duyên 性tánh 。 彼bỉ 依y 顯hiển 勝thắng 。 非phi 盡tận 理lý 說thuyết 。 聖thánh 說thuyết 轉chuyển 識thức 與dữ 阿a 賴lại 耶da 展triển 轉chuyển 相tương 望vọng 。 為vì 因nhân 緣duyên 故cố 。 二nhị 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 謂vị 八bát 現hiện 識thức 及cập 彼bỉ 心tâm 所sở 前tiền 聚tụ 於ư 後hậu 自tự 類loại 無vô 間gian 等đẳng 而nhi 開khai 導đạo 令linh 彼bỉ 定định 生sanh 。 多đa 同đồng 類loại 種chủng 俱câu 時thời 轉chuyển 故cố 如như 不bất 相tương 應ứng 非phi 此thử 緣duyên 攝nhiếp 。 由do 斯tư 八bát 識thức 非phi 互hỗ 為vi 緣duyên 。 心tâm 所sở 與dữ 心tâm 雖tuy 恆hằng 俱câu 轉chuyển 。 而nhi 相tương 應ứng 故cố 。 和hòa 合hợp 似tự 一nhất 。 不bất 可khả 施thi 設thiết 。 離ly 別biệt 殊thù 異dị 。 故cố 得đắc 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 入nhập 無vô 餘dư 心tâm 最tối 極cực 微vi 劣liệt 無vô 開khai 導đạo 用dụng 。 又hựu 無vô 當đương 起khởi 等đẳng 無vô 間gian 法pháp 故cố 非phi 此thử 緣duyên 。 云vân 何hà 知tri 然nhiên 。 論luận 有hữu 誠thành 說thuyết 。 若nhược 此thử 識thức 等đẳng 無vô 間gian 彼bỉ 識thức 等đẳng 決quyết 定định 生sanh 。 即tức 說thuyết 此thử 是thị 彼bỉ 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 故cố 。 即tức 依y 此thử 義nghĩa 。 應ưng 作tác 是thị 說thuyết 。 阿a 陀đà 那na 識thức 。 三tam 界giới 九cửu 地địa 皆giai 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 下hạ 上thượng 死tử 生sanh 相tương/tướng 開khai 等đẳng 故cố 。 有hữu 漏lậu 無vô 間gian 有hữu 無vô 漏lậu 生sanh 。 無vô 漏lậu 定định 無vô 生sanh 有hữu 漏lậu 者giả 。 鏡kính 智trí 起khởi 已dĩ 必tất 無vô 斷đoạn 故cố 。 善thiện 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 此thử 何hà 界giới 後hậu 。 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 或hoặc 從tùng 色sắc 界giới 或hoặc 欲dục 界giới 後hậu 。 謂vị 諸chư 異dị 生sanh 求cầu 佛Phật 果Quả 者giả 定định 色sắc 界giới 後hậu 。 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 彼bỉ 必tất 生sanh 在tại 淨Tịnh 居Cư 天Thiên 上thượng 。 大đại 自tự 在tại 宮cung 得đắc 菩Bồ 提Đề 故cố 。 二Nhị 乘Thừa 迴hồi 趣thú 大đại 菩Bồ 提Đề 。 者giả 定định 欲dục 界giới 後hậu 。 引dẫn 生sanh 無vô 漏lậu 。 迴hồi 趣thú 留lưu 身thân 唯duy 欲dục 界giới 故cố 。 彼bỉ 雖tuy 必tất 往vãng 大Đại 自Tự 在Tại 宮Cung 。 方phương 得đắc 成thành 佛Phật 。 而nhi 本bổn 願nguyện 力lực 所sở 留lưu 生sanh 身thân 是thị 欲dục 界giới 故cố 。 有hữu 義nghĩa 色sắc 界giới 亦diệc 有hữu 聲Thanh 聞Văn 迴hồi 趣thú 大Đại 乘Thừa 願nguyện 留lưu 身thân 者giả 。 既ký 與dữ 教giáo 理lý 俱câu 不bất 相tương 違vi 。 是thị 故cố 聲Thanh 聞Văn 。 第đệ 八bát 無vô 漏lậu 色sắc 界giới 心tâm 後hậu 亦diệc 得đắc 現hiện 前tiền 。 然nhiên 五ngũ 淨tịnh 居cư 無vô 迴hồi 趣thú 者giả 。 經kinh 不bất 說thuyết 彼bỉ 發phát 大đại 心tâm 故cố 。 第đệ 七thất 轉chuyển 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa 亦diệc 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 隨tùy 第đệ 八bát 識thức 生sanh 處xứ 繫hệ 故cố 。 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 容dung 互hỗ 相tương 生sanh 。 十Thập 地Địa 位vị 中trung 。 得đắc 相tương/tướng 引dẫn 故cố 。 善thiện 與dữ 無vô 記ký 相tương 望vọng 亦diệc 然nhiên 。 於ư 無vô 記ký 中trung 染nhiễm 與dữ 不bất 染nhiễm 亦diệc 相tương/tướng 開khai 導đạo 。 生sanh 空không 智trí 果quả 前tiền 後hậu 位vị 中trung 得đắc 相tương/tướng 引dẫn 故cố 。 此thử 欲dục 色sắc 界giới 有hữu 漏lậu 得đắc 與dữ 無vô 漏lậu 相tương 生sanh 。 非phi 無vô 色sắc 界giới 。 地địa 上thượng 菩Bồ 薩Tát 不bất 生sanh 彼bỉ 故cố 。 第đệ 六lục 轉chuyển 識thức 三tam 界giới 九cửu 地địa 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 善thiện 不bất 善thiện 等đẳng 。 各các 容dung 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 潤nhuận 生sanh 位vị 等đẳng 更cánh 相tương 引dẫn 故cố 。 初sơ 起khởi 無vô 漏lậu 唯duy 色sắc 界giới 後hậu 。 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 唯duy 色sắc 界giới 故cố 。 眼nhãn 耳nhĩ 身thân 識thức 二nhị 界giới 二nhị 地địa 鼻tị 舌thiệt 兩lưỡng 識thức 一nhất 界giới 一nhất 地địa 自tự 類loại 互hỗ 作tác 。 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 善thiện 等đẳng 相tương 望vọng 應ưng 知tri 亦diệc 爾nhĩ 。 有hữu 義nghĩa 五ngũ 識thức 有hữu 漏lậu 無vô 漏lậu 。 自tự 類loại 互hỗ 作tác 等đẳng 無vô 間gian 緣duyên 。 未vị 成thành 佛Phật 時thời 。 容dung 互hỗ 起khởi 故cố 。 有hữu 義nghĩa 無vô 漏lậu 有hữu 漏lậu 後hậu 起khởi 。 非phi 無vô 漏lậu 後hậu 容dung 起khởi 有hữu 漏lậu 。 無vô 漏lậu 五ngũ 識thức 非phi 佛Phật 無vô 故cố 。 彼bỉ 五ngũ 色sắc 根căn 定định 有hữu 漏lậu 故cố 。 是thị 異dị 熟thục 識thức 相tương/tướng 分phần/phân 攝nhiếp 故cố 。 有hữu 漏lậu 不bất 共cộng 必tất 俱câu 同đồng 境cảnh 根căn 發phát 無vô 漏lậu 識thức 理lý 。 不bất 相tương 應ứng 故cố 。 此thử 二nhị 於ư 境cảnh 明minh 昧muội 異dị 故cố 。 三tam 所sở 緣duyên 緣duyên 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 是thị 帶đái 己kỷ 相tương/tướng 心tâm 或hoặc 相tương 應ứng 所sở 慮lự 所sở 託thác 。 此thử 體thể 有hữu 二nhị 。 一nhất 親thân 二nhị 疎sơ 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 不bất 相tương 離ly 。 是thị 見kiến 分phần/phân 等đẳng 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 若nhược 與dữ 能năng 緣duyên 體thể 雖tuy 相tương 離ly 。 為vi 質chất 能năng 起khởi 內nội 所sở 慮lự 託thác 。 應ưng 知tri 彼bỉ 是thị 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 能năng 緣duyên 皆giai 有hữu 。 離ly 內nội 所sở 慮lự 託thác 必tất 不bất 生sanh 故cố 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 能năng 緣duyên 或hoặc 有hữu 。 離ly 外ngoại 所sở 慮lự 託thác 亦diệc 得đắc 生sanh 故cố 。 第đệ 八bát 心tâm 品phẩm 有hữu 義nghĩa 唯duy 有hữu 親thân 所sở 緣duyên 緣duyên 。 隨tùy 業nghiệp 因nhân 力lực 任nhậm 運vận 變biến 故cố 。 有hữu 義nghĩa 亦diệc 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 要yếu 仗trượng 他tha 變biến 質chất 自tự 方phương 變biến 故cố 。 有hữu 義nghĩa 二nhị 說thuyết 俱câu 不bất 應ưng 理lý 。 自tự 他tha 身thân 土thổ/độ 可khả 互hỗ 受thọ 用dụng 。 他tha 所sở 變biến 者giả 為vi 自tự 質chất 故cố 。 自tự 種chủng 於ư 他tha 無vô 受thọ 用dụng 理lý 。 他tha 變biến 為vi 此thử 不bất 應ưng 理lý 故cố 。 非phi 諸chư 有hữu 情tình 種chủng 皆giai 等đẳng 故cố 。 應ưng 說thuyết 此thử 品phẩm 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 一nhất 切thiết 位vị 中trung 有hữu 無vô 不bất 定định 。 第đệ 七thất 心tâm 品phẩm 未vị 轉chuyển 依y 位vị 是thị 俱câu 生sanh 故cố 必tất 仗trượng 外ngoại 質chất 。 故cố 亦diệc 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 此thử 非phi 定định 有hữu 。 緣duyên 真Chân 如Như 等đẳng 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。 第đệ 六lục 心tâm 品phẩm 行hành 相tương/tướng 猛mãnh 利lợi 。 於ư 一nhất 切thiết 位vị 能năng 自tự 在tại 轉chuyển 。 所sở 仗trượng 外ngoại 質chất 或hoặc 有hữu 或hoặc 無vô 。 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 有hữu 無vô 不bất 定định 。 前tiền 五ngũ 心tâm 品phẩm 未vị 轉chuyển 依y 位vị 麁thô 鈍độn 劣liệt 故cố 必tất 仗trượng 外ngoại 質chất 故cố 亦diệc 定định 有hữu 疎sơ 所sở 緣duyên 緣duyên 。 已dĩ 轉chuyển 依y 位vị 此thử 非phi 定định 有hữu 緣duyên 過quá 未vị 等đẳng 無vô 外ngoại 質chất 故cố 。 四tứ 增tăng 上thượng 緣duyên 。 謂vị 若nhược 有hữu 法pháp 有hữu 勝thắng 勢thế 用dụng 能năng 於ư 餘dư 法pháp 或hoặc 順thuận 或hoặc 違vi 。 雖tuy 前tiền 三tam 緣duyên 亦diệc 是thị 增tăng 上thượng 。 而nhi 今kim 第đệ 四tứ 除trừ 彼bỉ 取thủ 餘dư 為vi 顯hiển 諸chư 緣duyên 差sai 別biệt 相tương/tướng 故cố 。 此thử 順thuận 違vi 用dụng 於ư 四tứ 處xứ 轉chuyển 生sanh 位vị 成thành 得đắc 四tứ 事sự 別biệt 故cố 。 然nhiên 增tăng 上thượng 用dụng 隨tùy 事sự 雖tuy 多đa 而nhi 勝thắng 顯hiển 者giả 唯duy 二nhị 十thập 二nhị 應ưng 知tri 即tức 是thị 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 前tiền 五ngũ 色sắc 根căn 以dĩ 本bổn 識thức 等đẳng 所sở 變biến 眼nhãn 等đẳng 淨tịnh 色sắc 為vi 性tánh 。 男nam 女nữ 二nhị 根căn 。 身thân 根căn 所sở 攝nhiếp 故cố 即tức 以dĩ 彼bỉ 少thiểu 分phần 為vi 性tánh 。 命mạng 根căn 但đãn 依y 本bổn 識thức 親thân 種chủng 分phần/phân 位vị 假giả 立lập 非phi 別biệt 有hữu 性tánh 。 意ý 根căn 總tổng 以dĩ 八bát 識thức 為vi 性tánh 。 五ngũ 受thọ 根căn 如như 應ưng 各các 自tự 受thọ 為vi 性tánh 。 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 即tức 以dĩ 信tín 等đẳng 及cập 善thiện 念niệm 等đẳng 而nhi 為vi 自tự 性tánh 。 未vị 知tri 當đương 知tri 根căn 。 體thể 位vị 有hữu 三tam 種chủng 。 一nhất 根căn 本bổn 位vị 謂vị 在tại 見kiến 道đạo 除trừ 後hậu 剎sát 那na 無vô 所sở 未vị 知tri 可khả 當đương 知tri 故cố 。 二nhị 加gia 行hành 位vị 。 謂vị 煖noãn 頂đảnh 忍nhẫn 世Thế 第Đệ 一Nhất 法Pháp 。 近cận 能năng 引dẫn 發phát 根căn 本bổn 位vị 故cố 。 三tam 資tư 糧lương 位vị 。 謂vị 從tùng 為vi 得đắc 諦đế 現hiện 觀quán 故cố 發phát 起khởi 決quyết 定định 勝thắng 善thiện 法Pháp 欲dục 。 乃nãi 至chí 未vị 得đắc 。 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 所sở 有hữu 善thiện 根căn 。 名danh 資tư 糧lương 位vị 。 能năng 遠viễn 資tư 生sanh 根căn 本bổn 位vị 故cố 。 於ư 此thử 三tam 位vị 信tín 等đẳng 五ngũ 根căn 意ý 喜hỷ 樂lạc 捨xả 為vi 此thử 根căn 性tánh 。 加gia 行hành 等đẳng 位vị 於ư 後hậu 勝thắng 法Pháp 求cầu 證chứng 愁sầu 慼thích 亦diệc 有hữu 憂ưu 根căn 非phi 正chánh 善thiện 根căn 故cố 多đa 不bất 說thuyết 。 前tiền 三tam 無vô 色sắc 有hữu 此thử 根căn 者giả 有hữu 勝thắng 見kiến 道đạo 傍bàng 修tu 得đắc 故cố 。 或hoặc 二Nhị 乘Thừa 位vị 迴hồi 趣thú 大đại 者giả 為vi 證chứng 法pháp 空không 地địa 前tiền 亦diệc 起khởi 九cửu 地địa 所sở 攝nhiếp 生sanh 空không 無vô 漏lậu 。 彼bỉ 皆giai 菩Bồ 薩Tát 此thử 根căn 攝nhiếp 故cố 。 菩Bồ 薩Tát 見kiến 道đạo 亦diệc 有hữu 此thử 根căn 但đãn 說thuyết 地địa 前tiền 以dĩ 時thời 促xúc 故cố 。 始thỉ 從tùng 見kiến 道đạo 最tối 後hậu 剎sát 那na 。 乃nãi 至chí 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 所sở 有hữu 信tín 等đẳng 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 皆giai 是thị 已dĩ 知tri 根căn 性tánh 。 未vị 離ly 欲dục 者giả 於ư 上thượng 解giải 脫thoát 求cầu 證chứng 愁sầu 慼thích 。 亦diệc 有hữu 憂ưu 根căn 非phi 正chánh 善thiện 根căn 故cố 多đa 不bất 說thuyết 。 諸chư 無Vô 學Học 位vị 無vô 漏lậu 九cửu 根căn 一nhất 切thiết 皆giai 是thị 。 具cụ 知tri 根căn 性tánh 。 有hữu 頂đảnh 雖tuy 有hữu 遊du 觀quan 無vô 漏lậu 而nhi 不bất 明minh 利lợi 非phi 後hậu 三tam 根căn 。 二nhị 十thập 二nhị 根căn 。 自tự 性tánh 如như 是thị 。 諸chư 餘dư 門môn 義nghĩa 如như 論luận 應ưng 知tri 。
成Thành 唯Duy 識Thức 論Luận 卷quyển 第đệ 七thất
Thành Duy Thức Luận ♦ Quyển 7
❖
Phiên âm: 17/3/2016 ◊ Cập nhật: 17/3/2016