百Bách 喻Dụ 經Kinh 卷quyển 第đệ 二nhị

二nhị 十thập 二nhị 。 入Nhập 海Hải 取Thủ 沈Trầm 水Thủy 喻dụ

昔tích 有hữu 長trưởng 者giả 子tử 。 入nhập 海hải 取thủ 沈trầm 水thủy 。 積tích 有hữu 年niên 載tái 。 方phương 得đắc 一nhất 車xa 。 持trì 來lai 歸quy 家gia 。 詣nghệ 市thị 賣mại 之chi 。 以dĩ 其kỳ 貴quý 故cố 。 卒tuất 無vô 買mãi 者giả 。 經kinh 歷lịch 多đa 日nhật 。 不bất 能năng 得đắc 售thụ 。 心tâm 生sanh 疲bì 厭yếm 。 以dĩ 為vị 苦khổ 惱não 。

見kiến 人nhân 賣mại 炭thán 。 時thời 得đắc 速tốc 售thụ 。 便tiện 生sanh 念niệm 言ngôn 。

不bất 如như 燒thiêu 之chi 作tác 炭thán 。 可khả 得đắc 速tốc 售thụ 。

即tức 燒thiêu 為vi 炭thán 。 詣nghệ 市thị 賣mại 之chi 。 不bất 得đắc 半bán 車xa 。 炭thán 之chi 價giá 直trực 。

世thế 間gian 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 無vô 量lượng 方phương 便tiện 。 勤cần 行hành 精tinh 進tấn 。 仰ngưỡng 求cầu 佛Phật 果Quả 。

以dĩ 其kỳ 難nan 得đắc 。 便tiện 生sanh 退thoái 心tâm 。

不bất 如như 發phát 心tâm 。 求cầu 聲Thanh 聞Văn 果Quả 。 速tốc 斷đoạn 生sanh 死tử 。 作tác 阿A 羅La 漢Hán 。

二nhị 十thập 三tam 。 賊Tặc 偷Thâu 錦Cẩm 繡Tú 用Dụng 裹Khỏa 氀Lâu 褐Hạt 喻dụ

昔tích 有hữu 賊tặc 人nhân 。 入nhập 富phú 家gia 舍xá 。 偷thâu 得đắc 錦cẩm 繡tú 。 即tức 持trì 用dụng 裹khỏa 。 故cố 弊tệ 氀lâu 褐hạt 。 種chủng 種chủng 財tài 物vật 。 為vị 智trí 人nhân 所sở 笑tiếu 。

世thế 間gian 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 既ký 有hữu 信tín 心tâm 。 入nhập 佛Phật 法Pháp 中trung 。 修tu 行hành 善thiện 法Pháp 。 及cập 諸chư 功công 德đức 。 以dĩ 貪tham 利lợi 故cố 。 破phá 於ư 清thanh 淨tịnh 戒giới 。 及cập 諸chư 功công 德đức 。 為vị 世thế 所sở 笑tiếu 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

二nhị 十thập 四tứ 。 種Chúng 熬Ngao 胡Hồ 麻Ma 子Tử 喻dụ

昔tích 有hữu 愚ngu 人nhân 。 生sanh 食thực 胡hồ 麻ma 子tử 。 以dĩ 為vi 不bất 美mỹ 。 熬ngao 而nhi 食thực 之chi 為vi 美mỹ 。

便tiện 生sanh 念niệm 言ngôn 。

不bất 如như 熬ngao 而nhi 種chúng 之chi 。 後hậu 得đắc 美mỹ 者giả 。

便tiện 熬ngao 而nhi 種chúng 。 永vĩnh 無vô 生sanh 理lý 。

世thế 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 以dĩ 菩Bồ 薩Tát 曠khoáng 劫kiếp 修tu 行hành 。 因nhân 難nan 行hành 苦khổ 行hành 。 以dĩ 為vi 不bất 樂lạc 。

便tiện 作tác 念niệm 言ngôn 。

不bất 如như 作tác 阿A 羅La 漢Hán 。 速tốc 斷đoạn 生sanh 死tử 。 其kỳ 功công 甚thậm 易dị 。

後hậu 欲dục 求cầu 佛Phật 果Quả 。 終chung 不bất 可khả 得đắc 。 如như 彼bỉ 燋tiều 種chúng 。 無vô 復phục 生sanh 理lý 。 世thế 間gian 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

二nhị 十thập 五ngũ 。 水Thủy 火Hỏa 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 事sự 須tu 火hỏa 用dụng 。 及cập 以dĩ 冷lãnh 水thủy 。 即tức 便tiện 宿túc 火hỏa 。 以dĩ 澡táo 灌quán 盛thình 水thủy 。 置trí 於ư 火hỏa 上thượng 。 後hậu 欲dục 取thủ 火hỏa 。 而nhi 火hỏa 都đô 滅diệt 。 欲dục 取thủ 冷lãnh 水thủy 。 而nhi 水thủy 復phục 熱nhiệt 。 火hỏa 及cập 冷lãnh 水thủy 。 二nhị 事sự 俱câu 失thất 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 入nhập 佛Phật 法Pháp 中trung 。 出xuất 家gia 求cầu 道Đạo 。 既ký 得đắc 出xuất 家gia 。 還hoàn 復phục 念niệm 其kỳ 。 妻thê 子tử 眷quyến 屬thuộc 。 世thế 間gian 之chi 事sự 。 五ngũ 欲dục 之chi 樂lạc 。 由do 是thị 之chi 故cố 。 失thất 其kỳ 功công 德đức 之chi 火hỏa 。 持trì 戒giới 之chi 水thủy 。 念niệm 欲dục 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

二nhị 十thập 六lục 。 人Nhân 效Hiệu 王Vương 眼Nhãn 瞤Thuấn 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 欲dục 得đắc 王vương 意ý 。 問vấn 餘dư 人nhân 言ngôn 。 云vân 何hà 得đắc 之chi 。

有hữu 人nhân 語ngứ 言ngôn 。

若nhược 欲dục 得đắc 王vương 意ý 者giả 。 王vương 之chi 形hình 相tướng 。 汝nhữ 當đương 効hiệu 之chi 。

此thử 人nhân 即tức 便tiện 。 後hậu 至chí 王vương 所sở 。 見kiến 王vương 眼nhãn 瞤thuấn 。 便tiện 効hiệu 王vương 瞤thuấn 。

王vương 問vấn 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 為vị 病bệnh 耶da 。 為vị 著trước 風phong 耶da 。 何hà 以dĩ 眼nhãn 瞤thuấn 。

其kỳ 人nhân 答đáp 王vương 。

我ngã 不bất 病bệnh 眼nhãn 。 亦diệc 不bất 著trước 風phong 。 欲dục 得đắc 王vương 意ý 。 見kiến 王vương 眼nhãn 瞤thuấn 。 故cố 効hiệu 王vương 也dã 。

王vương 聞văn 是thị 語ngữ 。 即tức 大đại 瞋sân 恚khuể 。 即tức 便tiện 使sử 人nhân 。 種chủng 種chủng 加gia 害hại 。 擯bấn 令lệnh 出xuất 國quốc 。

世thế 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 佛Phật 法Pháp 王Vương 。 欲dục 得đắc 親thân 近cận 。 求cầu 其kỳ 善thiện 法Pháp 。 以dĩ 自tự 增tăng 長trưởng 。 既ký 得đắc 親thân 近cận 。 不bất 解giải 如Như 來Lai 法Pháp 王Vương 。 為vì 眾chúng 生sanh 故cố 。 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 現hiện 其kỳ 闕khuyết 短đoản 。 或hoặc 聞văn 其kỳ 法Pháp 。 見kiến 有hữu 字tự 句cú 不bất 正chánh 。 便tiện 生sanh 譏cơ 毀hủy 。 効hiệu 其kỳ 不bất 是thị 。 由do 是thị 之chi 故cố 。 於ư 佛Phật 法Pháp 中trung 。 永vĩnh 失thất 其kỳ 善thiện 。 墮đọa 於ư 三tam 惡ác 。 如như 彼bỉ 効hiệu 王vương 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

二nhị 十thập 七thất 。 治Trị 鞭Tiên 瘡Sang 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 為vị 王vương 所sở 鞭tiên 。 既ký 被bị 鞭tiên 已dĩ 。 以dĩ 馬mã 屎thỉ 拊phụ 之chi 。 欲dục 令linh 速tốc 差sái 。

有hữu 愚ngu 人nhân 見kiến 之chi 。 心tâm 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 便tiện 作tác 是thị 言ngôn 。

我ngã 決quyết 得đắc 是thị 。 治trị 瘡sang 方phương 法pháp 。

即tức 便tiện 歸quy 家gia 。 語ngứ 其kỳ 兒nhi 言ngôn 。

汝nhữ 鞭tiên 我ngã 背bối 。 我ngã 得đắc 好hảo 法pháp 。 今kim 欲dục 試thí 之chi 。

兒nhi 為vị 鞭tiên 背bối 。 以dĩ 馬mã 屎thỉ 拊phụ 之chi 。 以dĩ 為vi 善thiện 巧xảo 。

世thế 人nhân 亦diệc 爾nhĩ 。 聞văn 有hữu 人nhân 言ngôn 。 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 即tức 得đắc 除trừ 去khứ 。 五ngũ 陰ấm 身thân 瘡sang 。

便tiện 作tác 是thị 言ngôn 。

我ngã 欲dục 觀quán 於ư 女nữ 色sắc 。 及cập 以dĩ 五ngũ 欲dục 。

未vị 見kiến 不bất 淨tịnh 。 返phản 為vị 女nữ 色sắc 。 之chi 所sở 惑hoặc 亂loạn 。 流lưu 轉chuyển 生sanh 死tử 。 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 世thế 間gian 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

二nhị 十thập 八bát 。 為Vi 婦Phụ 貿Mậu 鼻Tị 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 其kỳ 婦phụ 端đoan 正chánh 。 唯duy 其kỳ 鼻tị 醜xú 。 其kỳ 人nhân 出xuất 外ngoại 。 見kiến 他tha 婦phụ 女nữ 。 面diện 貌mạo 端đoan 正chánh 。 其kỳ 鼻tị 甚thậm 好hảo 。

便tiện 作tác 念niệm 言ngôn 。

我ngã 今kim 寧ninh 可khả 。 截tiệt 取thủ 其kỳ 鼻tị 。 著trước 我ngã 婦phụ 面diện 上thượng 。 不bất 亦diệc 好hảo 乎hồ 。

即tức 截tiệt 他tha 婦phụ 鼻tị 。 持trì 來lai 歸quy 家gia 。 急cấp 喚hoán 其kỳ 婦phụ 。

汝nhữ 速tốc 出xuất 來lai 。 與dữ 汝nhữ 好hảo 鼻tị 。

其kỳ 婦phụ 出xuất 來lai 。 即tức 割cát 其kỳ 鼻tị 。 尋tầm 以dĩ 他tha 鼻tị 。 著trước 婦phụ 面diện 上thượng 。 既ký 不bất 相tương 著trước 。 復phục 失thất 其kỳ 鼻tị 。 唐đường 使sử 其kỳ 婦phụ 。 受thọ 大đại 苦khổ 痛thống 。

世thế 間gian 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

聞văn 他tha 宿túc 舊cựu 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 有hữu 大đại 名danh 德đức 。 而nhi 為vi 世thế 人nhân 。 之chi 所sở 恭cung 敬kính 。 得đắc 大đại 利lợi 養dưỡng 。 便tiện 作tác 是thị 念niệm 言ngôn 。

我ngã 今kim 與dữ 彼bỉ 。 便tiện 為vi 不bất 異dị 。

虛hư 自tự 假giả 稱xưng 。 妄vọng 言ngôn 有hữu 德đức 。 既ký 失thất 其kỳ 利lợi 。 復phục 傷thương 其kỳ 行hành 。 如như 截tiệt 他tha 鼻tị 。 徒đồ 自tự 傷thương 損tổn 。 世thế 間gian 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

二nhị 十thập 九cửu 。 貧Bần 人Nhân 燒Thiêu 麤Thô 褐Hạt 衣Y 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 貧bần 窮cùng 困khốn 乏phạp 。 與dữ 他tha 客khách 作tác 。 得đắc 麤thô 褐hạt 衣y 。 而nhi 被bị 著trước 之chi 。

有hữu 人nhân 見kiến 之chi 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 種chủng 姓tánh 端đoan 正chánh 。 貴quý 人nhân 之chi 子tử 。 云vân 何hà 著trước 此thử 。 麤thô 弊tệ 衣y 褐hạt 。 我ngã 今kim 教giáo 汝nhữ 。 當đương 使sử 汝nhữ 得đắc 。 上thượng 妙diệu 衣y 服phục 。 當đương 隨tùy 我ngã 語ngữ 。 終chung 不bất 欺khi 汝nhữ 。

貧bần 人nhân 歡hoan 喜hỷ 。 敬kính 從tùng 其kỳ 言ngôn 。 其kỳ 人nhân 即tức 便tiện 。 在tại 前tiền 然nhiên 火hỏa 。

語ngứ 貧bần 人nhân 言ngôn 。

今kim 可khả 脫thoát 此thử 麤thô 褐hạt 衣y 。 著trước 於ư 火hỏa 中trung 。 於ư 此thử 燒thiêu 處xứ 。 當đương 使sử 汝nhữ 得đắc 。 上thượng 妙diệu 欽khâm 服phục 。

貧bần 人nhân 即tức 便tiện 。 脫thoát 著trước 火hỏa 中trung 。 既ký 燒thiêu 之chi 後hậu 。 於ư 此thử 火hỏa 處xứ 。 求cầu 覓mịch 欽khâm 服phục 。 都đô 無vô 所sở 得đắc 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 從tùng 過quá 去khứ 身thân 。 修tu 諸chư 善thiện 法Pháp 。 得đắc 此thử 人nhân 身thân 。 應ưng 當đương 保bảo 護hộ 。 進tiến 德đức 修tu 業nghiệp 。

乃nãi 為vị 外ngoại 道đạo 。 邪tà 惡ác 妖yêu 女nữ 。 之chi 所sở 欺khi 誑cuống 。

汝nhữ 今kim 當đương 信tín 我ngã 語ngữ 。 修tu 諸chư 苦khổ 行hành 。 投đầu 巖nham 赴phó 火hỏa 。 捨xả 是thị 身thân 已dĩ 。 當đương 生sanh 梵Phạm 天Thiên 。 長trường 受thọ 快khoái 樂lạc 。

便tiện 用dụng 其kỳ 語ngữ 。 即tức 捨xả 身thân 命mạng 。 身thân 死tử 之chi 後hậu 。 墮đọa 於ư 地địa 獄ngục 。 備bị 受thọ 諸chư 苦khổ 。 既ký 失thất 人nhân 身thân 。 空không 無vô 所sở 獲hoạch 。 如như 彼bỉ 貧bần 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

三tam 十thập 。 牧Mục 羊Dương 人Nhân 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 巧xảo 於ư 牧mục 羊dương 。 其kỳ 羊dương 滋tư 多đa 。 乃nãi 有hữu 千thiên 萬vạn 。 極cực 大đại 慳san 貪tham 。 不bất 肯khẳng 外ngoại 用dụng 。

時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 善thiện 於ư 巧xảo 詐trá 。 便tiện 作tác 方phương 便tiện 。 往vãng 共cộng 親thân 友hữu 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

我ngã 今kim 共cộng 汝nhữ 。 極cực 成thành 親thân 愛ái 。 便tiện 為vi 一nhất 體thể 。 更cánh 無vô 有hữu 異dị 。 我ngã 知tri 彼bỉ 家gia 。 有hữu 一nhất 好hảo 女nữ 。 當đương 為vì 汝nhữ 求cầu 。 可khả 用dụng 為vi 婦phụ 。

牧mục 羊dương 之chi 人nhân 。 聞văn 之chi 歡hoan 喜hỷ 。 便tiện 大đại 與dữ 羊dương 。 及cập 諸chư 財tài 物vật 。

其kỳ 人nhân 復phục 言ngôn 。

汝nhữ 婦phụ 今kim 日nhật 。 已dĩ 生sanh 一nhất 子tử 。

牧mục 羊dương 之chi 人nhân 。 未vị 見kiến 於ư 婦phụ 。 聞văn 其kỳ 已dĩ 生sanh 。 心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 重trùng 與dữ 彼bỉ 物vật 。

其kỳ 人nhân 後hậu 復phục 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 兒nhi 生sanh 已dĩ 今kim 死tử 矣hĩ 。

牧mục 羊dương 之chi 人nhân 。 聞văn 此thử 人nhân 語ngữ 。 便tiện 大đại 啼đề 泣khấp 。 噓hư 欷hi 不bất 已dĩ 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 既ký 修tu 多đa 聞văn 。 為vì 其kỳ 名danh 利lợi 。 祕bí 惜tích 其kỳ 法pháp 。 不bất 肯khẳng 為vì 人nhân 。 教giáo 化hóa 演diễn 說thuyết 。 為vì 此thử 漏lậu 身thân 。 之chi 所sở 誑cuống 惑hoặc 。 妄vọng 期kỳ 世thế 樂lạc 。 如như 己kỷ 妻thê 息tức 。 為vị 其kỳ 所sở 欺khi 。 喪táng 失thất 善thiện 法Pháp 。 後hậu 失thất 身thân 命mạng 。 并tinh 及cập 財tài 物vật 。 便tiện 大đại 悲bi 泣khấp 。 生sanh 其kỳ 憂ưu 苦khổ 。 如như 彼bỉ 牧mục 羊dương 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

三tam 十thập 一nhất 。 雇Cố 借Tá 瓦Ngõa 師Sư 喻dụ

昔tích 有hữu 婆Bà 羅La 門Môn 師sư 。 欲dục 作tác 大đại 會hội 。

語ngứ 弟đệ 子tử 言ngôn 。

我ngã 須tu 瓦ngõa 器khí 。 以dĩ 供cung 會hội 用dụng 。 汝nhữ 可khả 為vì 我ngã 。 雇cố 借tá 瓦ngõa 師sư 。 詣nghệ 市thị 覓mịch 之chi 。

時thời 彼bỉ 弟đệ 子tử 。 往vãng 瓦ngõa 師sư 家gia 。 時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 驢lư 負phụ 瓦ngõa 器khí 。 至chí 市thị 欲dục 賣mại 。 須tu 臾du 之chi 間gian 。 驢lư 盡tận 破phá 之chi 。 還hoàn 來lai 家gia 中trung 。 啼đề 哭khốc 懊áo 惱não 。

弟đệ 子tử 見kiến 已dĩ 。 而nhi 問vấn 之chi 言ngôn 。

何hà 以dĩ 悲bi 歎thán 。 懊áo 惱não 如như 是thị 。

其kỳ 人nhân 答đáp 言ngôn 。

我ngã 為vì 方phương 便tiện 。 勤cần 苦khổ 積tích 年niên 。 始thỉ 得đắc 成thành 器khí 。 詣nghệ 市thị 欲dục 賣mại 。 此thử 弊tệ 惡ác 驢lư 。 須tu 臾du 之chi 頃khoảnh 。 盡tận 破phá 我ngã 器khí 。 是thị 故cố 懊áo 惱não 。

爾nhĩ 時thời 弟đệ 子tử 。 見kiến 聞văn 是thị 已dĩ 。 歡hoan 喜hỷ 而nhi 言ngôn 。

此thử 驢lư 乃nãi 是thị 佳giai 物vật 。 久cửu 時thời 所sở 作tác 。 須tu 臾du 能năng 破phá 。 我ngã 今kim 當đương 買mãi 此thử 驢lư 。

瓦ngõa 師sư 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 便tiện 賣mại 與dữ 。

乘thừa 來lai 歸quy 家gia 。 師sư 問vấn 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 何hà 以dĩ 不bất 得đắc 瓦ngõa 師sư 。 將tương 來lai 用dụng 是thị 驢lư 為vi 。

弟đệ 子tử 答đáp 言ngôn 。

此thử 驢lư 勝thắng 於ư 瓦ngõa 師sư 。 瓦ngõa 師sư 久cửu 時thời 。 所sở 作tác 瓦ngõa 器khí 。 少thiểu 時thời 能năng 破phá 。

時thời 師sư 語ngứ 言ngôn 。

汝nhữ 大đại 愚ngu 癡si 。 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。 此thử 驢lư 今kim 者giả 。 適thích 可khả 能năng 破phá 。 假giả 使sử 百bách 年niên 。 不bất 能năng 成thành 一nhất 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 雖tuy 千thiên 百bách 年niên 。 受thọ 人nhân 供cúng 養dường 。 都đô 無vô 報báo 償thường 。 常thường 為vi 損tổn 害hại 。 終chung 不bất 為vi 益ích 。 背bội 恩ân 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

三tam 十thập 二nhị 。 估Cổ 客Khách 偷Thâu 金Kim 喻dụ

昔tích 有hữu 二nhị 估cổ 客khách 。 共cộng 行hành 商thương 賈cổ 。 一nhất 賣mại 真chân 金kim 。 其kỳ 第đệ 二nhị 者giả 。 賣mại 兜đâu 羅la 綿miên 。

有hữu 他tha 買mãi 真chân 金kim 者giả 。 燒thiêu 而nhi 試thí 之chi 。 第đệ 二nhị 估cổ 客khách 。 即tức 便tiện 偷thâu 他tha 。 被bị 燒thiêu 之chi 金kim 。 用dụng 兜đâu 羅la 綿miên 裹khỏa 。 時thời 金kim 熱nhiệt 故cố 。 燒thiêu 綿miên 都đô 盡tận 。 情tình 事sự 既ký 露lộ 。 二nhị 事sự 俱câu 失thất 。

如như 彼bỉ 外ngoại 道đạo 。 偷thâu 取thủ 佛Phật 法Pháp 。 著trước 己kỷ 法pháp 中trung 。 妄vọng 稱xưng 己kỷ 有hữu 。 非phi 是thị 佛Phật 法Pháp 。 由do 是thị 之chi 故cố 。 燒thiêu 滅diệt 外ngoại 典điển 。 不bất 行hành 於ư 世thế 。 如như 彼bỉ 偷thâu 金kim 。 事sự 情tình 都đô 現hiện 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

三tam 十thập 三tam 。 斫Chước 樹Thụ 取Thủ 果Quả 喻dụ

昔tích 有hữu 國quốc 王vương 。 有hữu 一nhất 好hảo 樹thụ 。 高cao 廣quảng 極cực 大đại 。 當đương 生sanh 勝thắng 果quả 。 香hương 而nhi 甜điềm 美mỹ 。 時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 來lai 至chí 王vương 所sở 。

王vương 語ngứ 之chi 言ngôn 。

此thử 之chi 樹thụ 上thượng 。 將tương 生sanh 美mỹ 果quả 。 汝nhữ 能năng 食thực 不phủ 。

即tức 答đáp 王vương 言ngôn 。

此thử 樹thụ 高cao 廣quảng 。 雖tuy 欲dục 食thực 之chi 。 何hà 由do 能năng 得đắc 。

即tức 便tiện 斷đoạn 樹thụ 。 望vọng 得đắc 其kỳ 果quả 。 既ký 無vô 所sở 獲hoạch 。 徒đồ 自tự 勞lao 苦khổ 。 後hậu 還hoàn 欲dục 竪thụ 。 樹thụ 已dĩ 枯khô 死tử 。 都đô 無vô 生sanh 理lý 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 如Như 來Lai 法Pháp 王Vương 。 有hữu 持trì 戒giới 樹thụ 。 能năng 生sanh 勝thắng 果quả 。 心tâm 生sanh 願nguyện 樂nhạo 。 欲dục 得đắc 果quả 食thực 。 應ưng 當đương 持trì 戒giới 。 修tu 諸chư 功công 德đức 。 不bất 解giải 方phương 便tiện 。 返phản 毀hủy 其kỳ 禁cấm 。 如như 彼bỉ 伐phạt 樹thụ 。 復phục 欲dục 還hoàn 活hoạt 。 都đô 不bất 可khả 得đắc 。 破phá 戒giới 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

三tam 十thập 四tứ 。 送Tống 美Mỹ 水Thủy 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 聚tụ 落lạc 。 去khứ 王vương 城thành 五ngũ 由do 旬tuần 。 村thôn 中trung 有hữu 好hảo 美mỹ 水thủy 。 王vương 勅sắc 村thôn 人nhân 。 常thường 使sử 日nhật 日nhật 。 送tống 其kỳ 美mỹ 水thủy 。 村thôn 人nhân 疲bì 苦khổ 。 悉tất 欲dục 移di 避tị 。 遠viễn 此thử 村thôn 去khứ 。

時thời 彼bỉ 村thôn 主chủ 。 語ngứ 諸chư 人nhân 言ngôn 。

汝nhữ 等đẳng 莫mạc 去khứ 。 我ngã 當đương 為vì 汝nhữ 白bạch 王vương 。 改cải 五ngũ 由do 旬tuần 。 作tác 三tam 由do 旬tuần 。 使sử 汝nhữ 得đắc 近cận 。 往vãng 來lai 不bất 疲bì 。

即tức 往vãng 白bạch 王vương 。 王vương 為vi 改cải 之chi 。 作tác 三tam 由do 旬tuần 。 眾chúng 人nhân 聞văn 已dĩ 。 便tiện 大đại 歡hoan 喜hỷ 。

有hữu 人nhân 語ngứ 言ngôn 。

此thử 故cố 是thị 本bổn 五ngũ 由do 旬tuần 。 更cánh 無vô 有hữu 異dị 。

雖tuy 聞văn 此thử 言ngôn 。 信tín 王vương 語ngữ 故cố 。 終chung 不bất 肯khẳng 捨xả 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 修tu 行hành 正Chánh 法Pháp 。 度độ 於ư 五ngũ 道đạo 。 向hướng 涅Niết 槃Bàn 城Thành 。 心tâm 生sanh 厭yếm 倦quyện 。 便tiện 欲dục 捨xả 離ly 。 頓đốn 駕giá 生sanh 死tử 。 不bất 能năng 復phục 進tiến 。 如Như 來Lai 法Pháp 王Vương 。 有hữu 大đại 方phương 便tiện 。 於ư 一Nhất 乘Thừa 法Pháp 。 分phân 別biệt 說thuyết 三tam 。 小Tiểu 乘Thừa 之chi 人nhân 。 聞văn 之chi 歡hoan 喜hỷ 。 以dĩ 為vi 易dị 行hành 。 修tu 善thiện 進tiến 德đức 。 求cầu 度độ 生sanh 死tử 。 後hậu 聞văn 人nhân 說thuyết 。 無vô 有hữu 三Tam 乘Thừa 。 故cố 是thị 一nhất 道Đạo 。 以dĩ 信tín 佛Phật 語ngữ 。 終chung 不bất 肯khẳng 捨xả 。 如như 彼bỉ 村thôn 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

三tam 十thập 五ngũ 。 寶Bảo 篋Khiếp 鏡Kính 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 貧bần 窮cùng 困khốn 乏phạp 。 多đa 負phụ 人nhân 債trái 。 無vô 以dĩ 可khả 償thường 。 即tức 便tiện 逃đào 避tị 。 至chí 空không 曠khoáng 處xứ 。 值trị 篋khiếp 滿mãn 中trung 珍trân 寶bảo 。 有hữu 一nhất 明minh 鏡kính 。 著trước 珍trân 寶bảo 上thượng 。 以dĩ 蓋cái 覆phú 之chi 。 貧bần 人nhân 見kiến 已dĩ 。 心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 便tiện 發phát 之chi 。 見kiến 鏡kính 中trung 人nhân 。

便tiện 生sanh 驚kinh 怖bố 。 叉xoa 手thủ 語ngứ 言ngôn 。

我ngã 謂vị 空không 篋khiếp 。 都đô 無vô 所sở 有hữu 。 不bất 知tri 有hữu 君quân 。 在tại 此thử 篋khiếp 中trung 。 莫mạc 見kiến 瞋sân 也dã 。

凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 為vị 無vô 量lượng 煩phiền 惱não 。 之chi 所sở 窮cùng 困khốn 。 而nhi 為vị 生sanh 死tử 。 魔ma 王vương 債trái 主chủ 。 之chi 所sở 纏triền 著trước 。 欲dục 避tị 生sanh 死tử 。 入nhập 佛Phật 法Pháp 中trung 。 修tu 行hành 善thiện 法Pháp 。 作tác 諸chư 功công 德đức 。 如như 值trị 寶bảo 篋khiếp 。 為vị 身thân 見kiến 鏡kính 。 之chi 所sở 惑hoặc 亂loạn 。 妄vọng 見kiến 有hữu 我ngã 。 即tức 便tiện 封phong 著trước 。 謂vị 是thị 真chân 實thật 。 於ư 是thị 墮đọa 落lạc 。 失thất 諸chư 功công 德đức 。 禪thiền 定định 道Đạo 品Phẩm 。 無vô 漏lậu 諸chư 善thiện 。 三Tam 乘Thừa 道Đạo 果Quả 。 一nhất 切thiết 都đô 失thất 。 如như 彼bỉ 愚ngu 人nhân 。 棄khí 於ư 寶bảo 篋khiếp 。 著trước 我ngã 見kiến 者giả 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。

三tam 十thập 六lục 。 破Phá 五Ngũ 通Thông 仙Tiên 眼Nhãn 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 入nhập 山sơn 學học 道Đạo 。 得đắc 五ngũ 通thông 仙tiên 。 天thiên 眼nhãn 徹triệt 視thị 。 能năng 見kiến 地địa 中trung 。 一nhất 切thiết 伏phục 藏tạng 。 種chủng 種chủng 珍trân 寶bảo 。

國quốc 王vương 聞văn 之chi 。 心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 便tiện 語ngứ 臣thần 言ngôn 。

云vân 何hà 得đắc 使sử 此thử 人nhân 。 常thường 在tại 我ngã 國quốc 。 不bất 餘dư 處xứ 去khứ 。 使sử 我ngã 藏tàng 中trung 。 得đắc 多đa 珍trân 寶bảo 。

有hữu 一nhất 愚ngu 臣thần 。 輒triếp 便tiện 往vãng 至chí 。 挑thiêu 仙tiên 人nhân 雙song 眼nhãn 。

持trì 來lai 白bạch 王vương 。

臣thần 以dĩ 挑thiêu 眼nhãn 。 更cánh 不bất 得đắc 去khứ 。 常thường 住trú 是thị 國quốc 。

王vương 語ngứ 臣thần 言ngôn 。

所sở 以dĩ 貪tham 得đắc 。 仙tiên 人nhân 住trú 者giả 。 能năng 見kiến 地địa 中trung 。 一nhất 切thiết 伏phục 藏tạng 。 汝nhữ 今kim 毀hủy 眼nhãn 。 何hà 所sở 復phục 任nhậm 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 見kiến 他tha 頭đầu 陀đà 苦khổ 行hành 。 山sơn 林lâm 曠khoáng 野dã 。 塚trủng 間gian 樹thụ 下hạ 。 修tu 四tứ 意ý 止chỉ 。 及cập 不bất 淨tịnh 觀quán 。 便tiện 強cưỡng 將tương 來lai 。 於ư 其kỳ 家gia 中trung 。 種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。 毀hủy 他tha 善thiện 法Pháp 。 使sử 道Đạo 果Quả 不bất 成thành 。 喪táng 其kỳ 道Đạo 眼nhãn 。 已dĩ 失thất 其kỳ 利lợi 。 空không 無vô 所sở 獲hoạch 。 如như 彼bỉ 愚ngu 臣thần 。 唐đường 毀hủy 他tha 目mục 也dã 。

三tam 十thập 七thất 。 殺Sát 群Quần 牛Ngưu 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 有hữu 二nhị 百bách 五ngũ 十thập 頭đầu 牛ngưu 。 常thường 驅khu 逐trục 水thủy 草thảo 。 隨tùy 時thời 餧ủy 食thực 。 時thời 有hữu 一nhất 虎hổ 。 噉đạm 食thực 一nhất 牛ngưu 。

爾nhĩ 時thời 牛ngưu 主chủ 。 即tức 作tác 念niệm 言ngôn 。

已dĩ 失thất 一nhất 牛ngưu 。 俱câu 不bất 全toàn 足túc 。 用dụng 是thị 牛ngưu 為vi 。

即tức 便tiện 驅khu 至chí 。 深thâm 坑khanh 高cao 岸ngạn 。 排bài 著trước 坑khanh 底để 。 盡tận 皆giai 殺sát 之chi 。

凡phàm 夫phu 愚ngu 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 受thọ 持trì 如Như 來Lai 。 具Cụ 足Túc 之chi 戒giới 。 若nhược 犯phạm 一nhất 戒giới 。 不bất 生sanh 慚tàm 愧quý 。 清thanh 淨tịnh 懺sám 悔hối 。

便tiện 作tác 念niệm 言ngôn 。

我ngã 已dĩ 破phá 一nhất 戒giới 。 既ký 不bất 具cụ 足túc 。 何hà 用dụng 持trì 為vi 。

一nhất 切thiết 都đô 破phá 。 無vô 一nhất 在tại 者giả 。 如như 彼bỉ 愚ngu 人nhân 。 盡tận 殺sát 群quần 牛ngưu 。 無vô 一nhất 在tại 者giả 。

三tam 十thập 八bát 。 飲Ẩm 木Mộc 筩Đồng 水Thủy 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 行hành 來lai 渴khát 乏phạp 。 見kiến 木mộc 筩đồng 中trung 。 有hữu 清thanh 淨tịnh 流lưu 水thủy 。 就tựu 而nhi 飲ẩm 之chi 。

飲ẩm 水thủy 已dĩ 足túc 。 即tức 便tiện 舉cử 手thủ 。 語ngứ 木mộc 筩đồng 言ngôn 。

我ngã 已dĩ 飲ẩm 竟cánh 。 水thủy 莫mạc 復phục 來lai 。

雖tuy 作tác 是thị 語ngữ 。 水thủy 流lưu 如như 故cố 。

便tiện 瞋sân 恚khuể 言ngôn 。

我ngã 已dĩ 飲ẩm 竟cánh 。 語ngứ 汝nhữ 莫mạc 來lai 。 何hà 以dĩ 故cố 來lai 。

有hữu 人nhân 見kiến 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 大đại 愚ngu 癡si 。 無vô 有hữu 智trí 慧tuệ 。 汝nhữ 何hà 以dĩ 不bất 去khứ 。 語ngứ 言ngôn 莫mạc 來lai 。

即tức 為vi 挽vãn 卻khước 。 牽khiên 餘dư 處xứ 去khứ 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 為vị 生sanh 死tử 渴khát 愛ái 。 飲ẩm 五ngũ 欲dục 鹹hàm 水thủy 。 既ký 為vị 五ngũ 欲dục 。 之chi 所sở 疲bì 厭yếm 。 如như 彼bỉ 飲ẩm 足túc 。

便tiện 作tác 是thị 言ngôn 。

汝nhữ 色sắc 聲thanh 香hương 味vị 。 莫mạc 復phục 更cánh 來lai 。 使sử 我ngã 見kiến 也dã 。

然nhiên 此thử 五ngũ 欲dục 。 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。

既ký 見kiến 之chi 已dĩ 。 便tiện 復phục 瞋sân 恚khuể 。

語ngứ 汝nhữ 速tốc 滅diệt 。 莫mạc 復phục 更cánh 生sanh 。 何hà 以dĩ 故cố 來lai 。 使sử 我ngã 見kiến 之chi 。

時thời 有hữu 智trí 人nhân 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

汝nhữ 欲dục 得đắc 離ly 者giả 。 當đương 攝nhiếp 汝nhữ 六lục 情tình 。 閉bế 其kỳ 心tâm 意ý 。 妄vọng 想tưởng 不bất 生sanh 。 便tiện 得đắc 解giải 脫thoát 。 何hà 必tất 不bất 見kiến 。 欲dục 使sử 不bất 生sanh 。

如như 彼bỉ 飲ẩm 水thủy 愚ngu 人nhân 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。

三tam 十thập 九cửu 。 見Kiến 他Tha 人Nhân 塗Đồ 舍Xá 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 往vãng 至chí 他tha 舍xá 。 見kiến 他tha 屋ốc 舍xá 。 墻tường 壁bích 塗đồ 治trị 。 其kỳ 地địa 平bình 正chánh 。 清thanh 淨tịnh 甚thậm 好hảo 。

便tiện 問vấn 之chi 言ngôn 。

用dụng 何hà 和hòa 塗đồ 。 得đắc 如như 是thị 好hảo 。

主chủ 人nhân 答đáp 言ngôn 。

用dụng 稻đạo 穀cốc 䴰thục 。 水thủy 浸tẩm 令linh 熟thục 。 和hòa 泥nê 塗đồ 壁bích 。 故cố 得đắc 如như 是thị 。

愚ngu 人nhân 即tức 便tiện 。 而nhi 作tác 念niệm 言ngôn 。

若nhược 純thuần 以dĩ 稻đạo 。 䴰thục 不bất 如như 合hợp 稻đạo 。 而nhi 用dụng 作tác 之chi 。 壁bích 可khả 白bạch 淨tịnh 。 泥nê 始thỉ 平bình 好hảo 。

便tiện 用dụng 稻đạo 穀cốc 。 和hòa 泥nê 用dụng 塗đồ 。 其kỳ 壁bích 望vọng 得đắc 平bình 正chánh 。 返phản 更canh 高cao 下hạ 。 壁bích 都đô 劈phách 裂liệt 。 虛hư 棄khí 稻đạo 穀cốc 。 都đô 無vô 利lợi 益ích 。 不bất 如như 惠huệ 施thí 。 可khả 得đắc 功công 德đức 。

凡phàm 夫phu 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 聞văn 聖thánh 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 修tu 行hành 諸chư 善thiện 。 捨xả 此thử 身thân 已dĩ 。 可khả 得đắc 生sanh 天thiên 。 及cập 以dĩ 解giải 脫thoát 。 便tiện 自tự 殺sát 身thân 。 望vọng 得đắc 生sanh 天thiên 。 及cập 以dĩ 解giải 脫thoát 。 徒đồ 自tự 虛hư 喪táng 。 空không 無vô 所sở 獲hoạch 。 如như 彼bỉ 愚ngu 人nhân 。

四tứ 十thập 。 治Trị 禿Ngốc 喻dụ

昔tích 有hữu 一nhất 人nhân 。 頭đầu 上thượng 無vô 毛mao 。 冬đông 則tắc 大đại 寒hàn 。 夏hạ 則tắc 患hoạn 熱nhiệt 。 兼kiêm 為vị 蚊văn 虻manh 。 之chi 所sở 唼xiệp 食thực 。 晝trú 夜dạ 受thọ 惱não 。 甚thậm 以dĩ 為vi 苦khổ 。

有hữu 一nhất 醫y 師sư 。 多đa 諸chư 方phương 術thuật 。 時thời 彼bỉ 禿ngốc 人nhân 。 往vãng 至chí 其kỳ 所sở 。

語ngứ 其kỳ 醫y 言ngôn 。

唯duy 願nguyện 大đại 師sư 。 為vì 我ngã 治trị 之chi 。

時thời 彼bỉ 醫y 師sư 。 亦diệc 復phục 頭đầu 禿ngốc 。 即tức 便tiện 脫thoát 帽mạo 示thị 之chi 。

而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

我ngã 亦diệc 患hoạn 之chi 。 以dĩ 為vi 痛thống 苦khổ 。 若nhược 令linh 我ngã 治trị 。 能năng 得đắc 差sái 者giả 。 應ưng 先tiên 自tự 治trị 。 以dĩ 除trừ 其kỳ 患hoạn 。

世thế 間gian 之chi 人nhân 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 為vị 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 之chi 所sở 侵xâm 惱não 。 欲dục 求cầu 長trường 生sanh 。 不bất 死tử 之chi 處xứ 。 聞văn 有hữu 沙Sa 門Môn 。 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 世thế 之chi 良lương 醫y 。 善thiện 療liệu 眾chúng 患hoạn 。

便tiện 往vãng 其kỳ 所sở 。 而nhi 語ngứ 之chi 言ngôn 。

唯duy 願nguyện 為vì 我ngã 。 除trừ 此thử 無vô 常thường 。 生sanh 死tử 之chi 患hoạn 。 常thường 處xứ 安an 樂lạc 。 長trường 存tồn 不bất 變biến 。

時thời 婆Bà 羅La 門Môn 等đẳng 。 即tức 便tiện 報báo 言ngôn 。

我ngã 亦diệc 患hoạn 此thử 無vô 常thường 。 生sanh 老lão 病bệnh 死tử 。 種chủng 種chủng 求cầu 覓mịch 。 長trường 存tồn 之chi 處xứ 。 終chung 不bất 能năng 得đắc 。 今kim 我ngã 若nhược 能năng 。 使sử 汝nhữ 得đắc 者giả 。 我ngã 亦diệc 應ưng 先tiên 自tự 得đắc 。 令linh 汝nhữ 亦diệc 得đắc 。

如như 彼bỉ 患hoạn 禿ngốc 之chi 人nhân 。 徒đồ 自tự 疲bì 勞lao 。 不bất 能năng 得đắc 差sái 。

四tứ 十thập 一nhất 。 毘Tỳ 舍Xá 闍Xà 鬼Quỷ 喻dụ

昔tích 有hữu 二nhị 毘tỳ 舍xá 闍xà 鬼quỷ 。 共cộng 有hữu 一nhất 篋khiếp 。 一nhất 杖trượng 一nhất 屐kịch 。 二nhị 鬼quỷ 共cộng 諍tranh 。 各các 各các 欲dục 得đắc 。 二nhị 鬼quỷ 紛phân 紜vân 竟cánh 日nhật 。 不bất 能năng 使sử 平bình 。

時thời 有hữu 一nhất 人nhân 。 來lai 見kiến 之chi 已dĩ 。 而nhi 問vấn 之chi 言ngôn 。

此thử 篋khiếp 杖trượng 屐kịch 。 有hữu 何hà 奇kỳ 異dị 。 汝nhữ 等đẳng 共cộng 諍tranh 。 瞋sân 忿phẫn 乃nãi 爾nhĩ 。

二nhị 鬼quỷ 答đáp 言ngôn 。

我ngã 此thử 篋khiếp 者giả 。 能năng 出xuất 一nhất 切thiết 。 衣y 服phục 飲ẩm 食thực 。 床sàng 褥nhục 臥ngọa 具cụ 。 資tư 生sanh 之chi 物vật 。 盡tận 從tùng 中trung 出xuất 。 執chấp 此thử 杖trượng 者giả 。 怨oán 敵địch 歸quy 服phục 。 無vô 敢cảm 與dữ 諍tranh 。 著trước 此thử 屐kịch 者giả 。 能năng 令linh 人nhân 。 飛phi 行hành 無vô 罣quái 礙ngại 。

此thử 人nhân 聞văn 已dĩ 。 即tức 語ngứ 鬼quỷ 言ngôn 。

汝nhữ 等đẳng 小tiểu 遠viễn 。 我ngã 當đương 為vì 爾nhĩ 。 平bình 等đẳng 分phân 之chi 。

鬼quỷ 聞văn 其kỳ 語ngữ 。 尋tầm 即tức 遠viễn 避tị 。 此thử 人nhân 即tức 時thời 。 抱bão 篋khiếp 捉tróc 杖trượng 。 躡niếp 屐kịch 而nhi 飛phi 。 二nhị 鬼quỷ 愕ngạc 然nhiên 。 竟cánh 無vô 所sở 得đắc 。

人nhân 語ngứ 鬼quỷ 言ngôn 。

爾nhĩ 等đẳng 所sở 諍tranh 。 我ngã 已dĩ 得đắc 去khứ 。 今kim 使sử 爾nhĩ 等đẳng 。 更cánh 無vô 所sở 諍tranh 。

毘tỳ 舍xá 闍xà 者giả 。 喻dụ 於ư 眾chúng 魔ma 。 及cập 以dĩ 外ngoại 道đạo 。 布bố 施thí 如như 篋khiếp 。 人nhân 天thiên 五ngũ 道đạo 。 資tư 用dụng 之chi 具cụ 。 皆giai 從tùng 中trung 出xuất 。 禪thiền 定định 如như 杖trượng 。 消tiêu 伏phục 魔ma 怨oán 。 煩phiền 惱não 之chi 賊tặc 。 持trì 戒giới 如như 屐kịch 。 必tất 昇thăng 人nhân 天thiên 。

諸chư 魔ma 外ngoại 道đạo 諍tranh 篋khiếp 者giả 。 喻dụ 於ư 有hữu 漏lậu 中trung 。 強cưỡng 求cầu 果quả 報báo 。 空không 無vô 所sở 得đắc 。 若nhược 能năng 修tu 行hành 善thiện 行hành 。 及cập 以dĩ 布bố 施thí 。 持trì 戒giới 禪thiền 定định 。 便tiện 得đắc 離ly 苦khổ 。 獲hoạch 得đắc 道Đạo 果Quả 。

百Bách 喻Dụ 經Kinh 卷quyển 第đệ 二nhị