善Thiện 見Kiến 律Luật 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 卷quyển 第đệ 四tứ
Thiện Kiến Luật Tỳ Bà Sa ♦ Quyển 4
蕭tiêu 齊tề 外ngoại 國quốc 三tam 藏tạng 僧Tăng 伽già 跋bạt 陀đà 羅la 譯dịch
爾nhĩ 時thời 塔tháp 園viên 中trung 摩ma 哂# 陀đà 。 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 一nhất 千thiên 人nhân 俱câu 。 敷phu 摩ma 哂# 陀đà 坐tọa 具cụ 南nam 向hướng 坐tọa 。 又hựu 敷phu 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 北bắc 向hướng 坐tọa 。 大đại 德đức 摩ma 哂# 陀đà 。 請thỉnh 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 為vi 法Pháp 師sư 。 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 仍nhưng 依y 往vãng 昔tích 大đại 德đức 優ưu 波ba 離ly 無vô 異dị 。 摩ma 哂# 陀đà 與dữ 大đại 僧Tăng 六lục 十thập 八bát 人nhân 圍vi 遶nhiễu 法Pháp 座tòa 。 王vương 弟đệ 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 末mạt 多đa 婆bà 耶da 。 與dữ 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 俱câu 。 欲dục 學học 律luật 藏tạng 。 悉tất 圍vi 遶nhiễu 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 高cao 座tòa 。 餘dư 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 與dữ 王vương 各các 次thứ 第đệ 而nhi 坐tọa 。 於ư 是thị 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 。 即tức 便tiện 為vi 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 那na 隣lân 羅la 賓tân 洲châu 曼mạn 陀đà 羅la 樹thụ 下hạ 說thuyết 律luật 。
敘tự 說thuyết 已dĩ 。 於ư 虛hư 空không 中trung 。 天thiên 大đại 叫khiếu 稱xưng 。
善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。
非phi 時thời 而nhi 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 地địa 即tức 大đại 動động 。 種chủng 種chủng 神thần 變biến 。
於ư 是thị 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 及cập 摩ma 哂# 陀đà 。 與dữ 愛ái 盡tận 六lục 十thập 人nhân 俱câu 。
復phục 有hữu 六lục 萬vạn 比Bỉ 丘Khâu 圍vi 遶nhiễu 。 於ư 塔tháp 園viên 寺tự 中trung 說thuyết 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。 如Như 來Lai 哀ai 愍mẫn 。 眾chúng 生sanh 三tam 業nghiệp 不bất 善thiện 。 是thị 故cố 說thuyết 毘tỳ 尼ni 藏tạng 。 以dĩ 制chế 伏phục 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 為vi 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 說thuyết 律luật 藏tạng 竟cánh 。 然nhiên 後hậu 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
一nhất 切thiết 別biệt 眾chúng 住trụ 。 大đại 德đức 六lục 十thập 八bát 。
共cộng 知tri 律luật 藏tạng 事sự 。 法Pháp 王Vương 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。
愛ái 盡tận 得đắc 自tự 在tại 。 神thần 通thông 三tam 達đạt 智trí 。
以dĩ 無vô 上thượng 智trí 慧tuệ 。 教giáo 化hóa 師sư 子tử 王vương 。
光quang 照chiếu 師sư 子tử 國quốc 。 周chu 遍biến 無vô 不bất 覩đổ 。
譬thí 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 薪tân 盡tận 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。
諸chư 大đại 德đức 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 諸chư 弟đệ 子tử 眷quyến 屬thuộc 。 名danh 帝đế 須tu 達đạt 多đa 。 迦ca 羅la 須tu 末mạt 那na 。 毘tỳ 伽già 修tu 摩ma 那na 。 此thử 是thị 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 弟đệ 子tử 。 如như 是thị 師sư 師sư 相tương/tướng 承thừa 展triển 轉chuyển 至chí 今kim 。 是thị 故cố 第đệ 三tam 集tập 眾chúng 。 眾chúng 中trung 而nhi 問vấn 。
誰thùy 將tương 律luật 藏tạng 至chí 師sư 子tử 國quốc 。
答đáp 。
是thị 摩ma 哂# 陀đà 。 摩ma 哂# 陀đà 之chi 後hậu 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 。 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 弟đệ 子tử 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 受thọ 持trì 。 譬thí 如như 白bạch 琉lưu 璃ly 器khí 盛thịnh 水thủy 。 內nội 外ngoại 明minh 徹triệt 。 水thủy 無vô 漏lậu 落lạc 。 諸chư 大đại 德đức 持trì 律luật 藏tạng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
乃nãi 至chí 于vu 今kim 。 若nhược 人nhân 有hữu 信tín 。 心tâm 恆hằng 生sanh 慚tàm 愧quý 好hiếu 學học 戒giới 律luật 者giả 。 佛Phật 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 。 是thị 故cố 人nhân 欲dục 得đắc 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 。 先tiên 學học 毘tỳ 尼ni 藏tạng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 饒nhiêu 益ích 行hành 者giả 故cố 。 何hà 謂vị 饒nhiêu 益ích 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 。 好hảo/hiếu 心tâm 出xuất 家gia 。 律luật 藏tạng 即tức 是thị 父phụ 母mẫu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 與dữ 其kỳ 出xuất 家gia 令linh 得đắc 具cụ 足túc 。 教giáo 學học 威uy 儀nghi 。 依y 止chỉ 律luật 藏tạng 。 自tự 身thân 持trì 戒giới 。 能năng 斷đoạn 他tha 疑nghi 。 若nhược 入nhập 僧Tăng 中trung 。 無vô 所sở 畏úy 懼cụ 。 若nhược 有hữu 犯phạm 罪tội 依y 律luật 結kết 判phán 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。
諸chư 法Pháp 師sư 言ngôn 。
佛Phật 語ngứ 比Bỉ 丘Khâu 。
若nhược 受thọ 持trì 此thử 律luật 。 有hữu 五ngũ 事sự 利lợi 。 何hà 謂vị 為vi 五ngũ 。 一nhất 者giả 。 自tự 能năng 持trì 戒giới 。 二nhị 者giả 。 能năng 斷đoạn 他tha 疑nghi 。 三tam 者giả 。 入nhập 僧Tăng 無vô 畏úy 。 四tứ 者giả 。 建kiến 立lập 佛Phật 法Pháp 。 五ngũ 者giả 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。
佛Phật 說thuyết 持trì 律luật 人nhân 即tức 是thị 功công 德đức 根căn 。 因nhân 根căn 故cố 攝nhiếp 領lãnh 諸chư 法pháp 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
佛Phật 說thuyết 戒giới 律luật 。 為vi 欲dục 止chỉ 惡ác 因nhân 。 止chỉ 惡ác 故cố 生sanh 不bất 悔hối 心tâm 。 因nhân 不bất 悔hối 心tâm 故cố 。 得đắc 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 因nhân 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 得đắc 生sanh 安an 樂lạc 。 因nhân 安an 樂lạc 故cố 。 得đắc 生sanh 三tam 昧muội 。 因nhân 三tam 昧muội 故cố 。 得đắc 生sanh 慧tuệ 眼nhãn 。 因nhân 生sanh 慧tuệ 眼nhãn 故cố 。 而nhi 生sanh 厭yếm 污ô 。 因nhân 厭yếm 污ô 故cố 。 而nhi 得đắc 離ly 欲dục 。 因nhân 離ly 欲dục 故cố 。 而nhi 生sanh 度độ 脫thoát 。 因nhân 度độ 脫thoát 故cố 。 得đắc 度độ 脫thoát 智trí 。 因nhân 度độ 脫thoát 智trí 。 次thứ 第đệ 得đắc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 欲dục 言ngôn 故cố 。 為vi 欲dục 說thuyết 故cố 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 為vi 欲dục 聞văn 故cố 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 心tâm 得đắc 度độ 脫thoát 智trí 。 是thị 故cố 慇ân 懃cần 。 當đương 學học 毘tỳ 尼ni 。 此thử 是thị 毘tỳ 尼ni 處xứ 說thuyết 根căn 本bổn 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
若nhược 人nhân 時thời 何hà 故cố 受thọ 持trì 。 若nhược 人nhân 將tương 耶da 若nhược 處xứ 住trụ 。
已dĩ 說thuyết 此thử 。 次thứ 第đệ 今kim 說thuyết 。
此thử 是thị 偈kệ 義nghĩa 。 今kim 當đương 說thuyết 律luật 外ngoại 序tự 也dã 。
爾nhĩ 時thời 為vi 初sơ 。 義nghĩa 非phi 一nhất 種chủng 。 我ngã 今kim 當đương 演diễn 毘tỳ 尼ni 義nghĩa 。 是thị 故cố 律luật 中trung 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。 初sơ 義nghĩa 者giả 。
爾nhĩ 時thời 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 請thỉnh 佛Phật 結kết 戒giới 。 是thị 時thời 佛Phật 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。
爾nhĩ 時thời 者giả 。 發phát 起khởi 義nghĩa 。 是thị 時thời 者giả 。 即tức 說thuyết 其kỳ 事sự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 律luật 所sở 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 須tu 提đề 那na 與dữ 故cố 二nhị 作tác 不bất 淨tịnh 故cố 。 是thị 時thời 佛Phật 因nhân 須tu 提đề 那na 故cố 。 為vi 聲Thanh 聞Văn 結kết 戒giới 。 此thử 是thị 初sơ 義nghĩa 。
爾nhĩ 時thời 檀đàn 尼ni 咤trá 比Bỉ 丘Khâu 偷thâu 王vương 材tài 。 是thị 時thời 佛Phật 於ư 王Vương 舍Xá 城Thành 。 結kết 戒giới 亦diệc 如như 是thị 。
爾nhĩ 時thời 者giả 。 亦diệc 是thị 發phát 起khởi 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 因nhân 義nghĩa 。 佛Phật 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 後hậu 當đương 解giải 。 住trụ 者giả 。 行hành 立lập 坐tọa 臥ngọa 。 毘tỳ 蘭lan 若nhã 者giả 。 是thị 國quốc 名danh 也dã 。 那na 隣lân 羅la 者giả 。 即tức 夜dạ 叉xoa 名danh 。 因nhân 夜dạ 叉xoa 鬼quỷ 依y 此thử 樹thụ 故cố 而nhi 號hiệu 之chi 。 賓tân 洲châu 曼mạn 陀đà 羅la 者giả 。 此thử 是thị 練luyện 木mộc 樹thụ 也dã 。 樹thụ 下hạ 者giả 。 日nhật 當đương 中trung 陰ấm 所sở 覆phú 處xứ 是thị 也dã 。 又hựu 言ngôn 。
無vô 風phong 時thời 。 葉diệp 落lạc 墮đọa 地địa 處xứ 是thị 。
問vấn 曰viết 。
如Như 來Lai 何hà 以dĩ 在tại 此thử 樹thụ 下hạ 住trụ 。
答đáp 曰viết 。
此thử 樹thụ 欝uất 茂mậu 。 林lâm 中trung 第đệ 一nhất 。 去khứ 城thành 不bất 遠viễn 。 往vãng 來lai 便tiện 易dị 。
問vấn 曰viết 。
如Như 來Lai 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。 復phục 言ngôn 住trụ 在tại 樹thụ 下hạ 。 如Như 來Lai 不bất 應ưng 二nhị 處xứ 住trụ 。
答đáp 言ngôn 。
勿vật 作tác 此thử 難nạn/nan 。 毘tỳ 蘭lan 若nhã 者giả 。 往vãng 來lai 處xứ 也dã 。 樹thụ 下hạ 者giả 。 即tức 是thị 住trú 處xứ 。
問vấn 曰viết 。
優ưu 波ba 離ly 何hà 以dĩ 說thuyết 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。
答đáp 曰viết 。
哀ai 愍mẫn 白bạch 衣y 故cố 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 樹thụ 下hạ 住trụ 。
答đáp 曰viết 。
為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 順thuận 出xuất 家gia 法pháp 除trừ 貪tham 欲dục 故cố 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 依y 近cận 於ư 國quốc 。
答đáp 曰viết 。
為vi 四tứ 大đại 故cố 。
問vấn 曰viết 。
前tiền 句cú 者giả 。 為vì 說thuyết 法Pháp 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 如Như 來Lai 欲dục 入nhập 靜tĩnh 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 慈từ 悲bi 所sở 牽khiên 。 後hậu 句cú 者giả 。 從tùng 苦khổ 入nhập 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 為vì 安an 樂lạc 眾chúng 生sanh 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 自tự 安an 樂lạc 身thân 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 布bố 施thí 法pháp 與dữ 眾chúng 生sanh 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 自tự 除trừ 聖thánh 利lợi 滿mãn 足túc 。 前tiền 句cú 者giả 。 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 橋kiều 梁lương 故cố 。 後hậu 句cú 。 為vì 諸chư 天thiên 人nhân 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 同đồng 眾chúng 生sanh 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 不bất 與dữ 眾chúng 生sanh 同đồng 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 三tam 界giới 獨độc 尊tôn 。 眾chúng 生sanh 因nhân 佛Phật 故cố 。 得đắc 大đại 安an 樂lạc 。 是thị 謂vị 為vi 一nhất 。 後hậu 句cú 者giả 。 因nhân 佛Phật 生sanh 在tại 林lâm 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 樹thụ 下hạ 故cố 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
此thử 義nghĩa 甚thậm 廣quảng 。 我ngã 今kim 略lược 說thuyết 。 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 俱câu 者giả 。 大đại 者giả 。 因nhân 小tiểu 有hữu 大đại 故cố 。 所sở 以dĩ 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 功công 德đức 。 極cực 大đại 名danh 為vi 大đại 。
復phục 有hữu 大đại 義nghĩa 。 最tối 小tiểu 者giả 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 故cố 。
復phục 有hữu 大đại 義nghĩa 。 五ngũ 百bách 大đại 眾chúng 集tập 故cố 。 僧Tăng 者giả 。 等đẳng 戒giới 。 等đẳng 見kiến 。 等đẳng 智trí 。 等đẳng 眾chúng 。 是thị 為vi 僧Tăng 也dã 。 俱câu 者giả 。 共cộng 在tại 一nhất 處xứ 。 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 五ngũ 百bách 數số 也dã 。 毘tỳ 蘭lan 若nhã 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 生sanh 於ư 毘tỳ 蘭lan 若nhã 國quốc 。 因nhân 國quốc 號hiệu 之chi 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 淨tịnh 行hạnh 也dã 。 又hựu 復phục 婆bà 羅la 者giả 。 知tri 外ngoại 道đạo 圍vi 陀đà 書thư 。 門môn 者giả 聞văn 也dã 。 佛Phật 經Kinh 言ngôn 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 能năng 除trừ 煩phiền 惱não 。 門môn 者giả 聽thính 也dã 。 聲thanh 徹triệt 於ư 耳nhĩ 。 因nhân 他tha 語ngữ 故cố 而nhi 知tri 法pháp 。 沙Sa 門Môn 瞿Cù 曇Đàm 者giả 。 滅diệt 惡ác 法pháp 也dã 。 瞿Cù 曇Đàm 者giả 。 婆Bà 羅La 門Môn 以dĩ 姓tánh 喚hoán 故cố 。 釋Thích 迦Ca 種chủng 子tử 者giả 。 釋Thích 迦Ca 種chủng 者giả 。 指chỉ 示thị 大đại 姓tánh 。 離ly 釋Thích 種chủng 出xuất 家gia 。 此thử 是thị 演diễn 發phát 心tâm 信tín 樂nhạo 出xuất 家gia 也dã 。 或hoặc 有hữu 負phụ 債trái 出xuất 家gia 。 或hoặc 有hữu 失thất 國quốc 出xuất 家gia 。 或hoặc 有hữu 貧bần 窮cùng 出xuất 家gia 。 或hoặc 有hữu 避tị 王vương 使sử 出xuất 家gia 。 如Như 來Lai 不bất 如như 此thử 出xuất 家gia 。 如như 是thị 好hảo/hiếu 名danh 聞văn 者giả 。 如như 是thị 。 足túc 句cú 也dã 。 好hảo/hiếu 者giả 。 與dữ 眾chúng 善thiện 會hội 。 復phục 言ngôn 最tối 上thượng 。 名danh 聞văn 者giả 。 讚tán 歎thán 受thọ 名danh 。 又hựu 言ngôn 令linh 他tha 知tri 之chi 。
婆bà 伽già 者giả 。 此thử 是thị 初sơ 如Như 來Lai 十thập 號hiệu 。 令linh 眾chúng 生sanh 信tín 心tâm 於ư 佛Phật 。 是thị 故cố 法Pháp 師sư 演diễn 出xuất 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。
阿a 羅la 者giả 。 是thị 三tam 界giới 車xa 輻bức 。 漢hán 者giả 。 打đả 壞hoại 三tam 界giới 車xa 輻bức 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 打đả 壞hoại 三tam 界giới 車xa 輻bức 。 故cố 名danh 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 又hựu 言ngôn 。
阿a 羅la 者giả 殺sát 賊tặc 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 殺sát 煩phiền 惱não 賊tặc 。 故cố 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。
又hựu 言ngôn 。
阿a 羅la 者giả 。 一nhất 切thiết 惡ác 業nghiệp 。 漢hán 者giả 。 遠viễn 住trụ 。 三tam 界giới 為vi 車xa 。 無vô 明minh 愛ái 緣duyên 行hành 者giả 為vi 輻bức 。 老lão 死tử 者giả 為vi 輞võng 。 受thọ 生sanh 者giả 為vi 轂cốc 。 諸chư 煩phiền 惱não 者giả 為vi 軸trục 。 無vô 始thỉ 世thế 界giới 流lưu 轉chuyển 不bất 住trụ 。 佛Phật 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 以dĩ 戒giới 為vi 平bình 地địa 。 以dĩ 精tinh 進tấn 為vi 脚cước 足túc 。 至chí 心tâm 為vi 手thủ 。 智trí 慧tuệ 為vi 斧phủ 。 斫chước 斷đoạn 三tam 界giới 車xa 輻bức 。
又hựu 言ngôn 。
無vô 始thỉ 世thế 界giới 者giả 為vi 車xa 。 無vô 明minh 為vi 轂cốc 。 老lão 死tử 為vi 輞võng 。 十thập 惡ác 為vi 輻bức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 知tri 苦khổ 法pháp 。 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 。 因nhân 無vô 明minh 故cố 。 造tạo 作tác 三tam 業nghiệp 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 造tạo 作tác 色sắc 界giới 業nghiệp 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 造tạo 作tác 無vô 色sắc 界giới 業nghiệp 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 緣duyên 無vô 明minh 故cố 受thọ 識thức 。 色sắc 界giới 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 明minh 緣duyên 也dã 。 又hựu 於ư 欲dục 界giới 中trung 名danh 色sắc 。 欲dục 界giới 中trung 六lục 入nhập 緣duyên 無vô 明minh 。 欲dục 界giới 中trung 名danh 色sắc 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 入nhập 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 無vô 明minh 。 色sắc 界giới 中trung 一nhất 入nhập 。 緣duyên 於ư 欲dục 界giới 中trung 六lục 入nhập 。 欲dục 界giới 中trung 六lục 觸xúc 。 緣duyên 於ư 色sắc 界giới 中trung 三tam 入nhập 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 觸xúc 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 入nhập 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 受thọ 。 緣duyên 於ư 欲dục 界giới 中trung 六lục 觸xúc 。 欲dục 界giới 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 於ư 色sắc 界giới 中trung 三tam 觸xúc 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 中trung 一nhất 觸xúc 。 無vô 色sắc 中trung 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 於ư 欲dục 界giới 中trung 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 欲dục 界giới 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 生sanh 六lục 愛ái 。 緣duyên 於ư 色sắc 界giới 中trung 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 愛ái 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 愛ái 。 緣duyên 處xứ 處xứ 愛ái 。 生sanh 於ư 生sanh 中trung 。 若nhược 人nhân 於ư 五ngũ 欲dục 中trung 。 我ngã 欲dục 行hành 欲dục 自tự 受thọ 欲dục 故cố 。 身thân 口khẩu 意ý 不bất 善thiện 。 行hành 具cụ 足túc 者giả 。 即tức 入nhập 地địa 獄ngục 。 於ư 地địa 獄ngục 中trung 。 因nhân 業nghiệp 故cố 。 受thọ 生sanh 受thọ 生sanh 。 此thử 是thị 業nghiệp 生sanh 也dã 。 因nhân 業nghiệp 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 次thứ 五ngũ 陰ấm 老lão 。 老lão 者giả 熟thục 。 壞hoại 五ngũ 陰ấm 者giả 。 謂vị 之chi 死tử 也dã 。 於ư 三tam 界giới 中trung 我ngã 欲dục 。 於ư 天thiên 上thượng 行hành 欲dục 。 起khởi 立lập 善thiện 行hành 。 或hoặc 忍nhẫn 辱nhục 。 因nhân 善thiện 行hành 故cố 。 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 。 此thử 是thị 因nhân 善thiện 業nghiệp 故cố 。 而nhi 復phục 生sanh 。 有hữu 一nhất 人nhân 。 我ngã 欲dục 受thọ 梵Phạm 天Thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。 憶ức 念niệm 四tứ 法pháp 。 何hà 謂vị 為vi 四tứ 。 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 心tâm 憶ức 已dĩ 具cụ 足túc 。 得đắc 生sanh 梵Phạm 天Thiên 。 於ư 梵Phạm 天Thiên 中trung 。 生sanh 因nhân 業nghiệp 故cố 。 此thử 是thị 業nghiệp 生sanh 。
復phục 有hữu 一nhất 人nhân 。 我ngã 欲dục 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 我ngã 次thứ 生sanh 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。 恆hằng 自tự 入nhập 禪thiền 思tư 惟duy 。 即tức 生sanh 此thử 處xứ 。 此thử 是thị 因nhân 業nghiệp 得đắc 生sanh 。 餘dư 者giả 次thứ 第đệ 。 汝nhữ 自tự 當đương 知tri 。
過quá 去khứ 當đương 來lai 二nhị 世thế 。 皆giai 從tùng 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 我ngã 今kim 略lược 說thuyết 。 餘dư 汝nhữ 自tự 廣quảng 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 六lục 識thức 。 名danh 色sắc 。 六lục 入nhập 。 六lục 觸xúc 。 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 愛ái 取thủ 生sanh 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 有hữu 老lão 死tử 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 前tiền 品phẩm 者giả 。 過quá 去khứ 世thế 也dã 。 中trung 二nhị 品phẩm 者giả 。 現hiện 在tại 世thế 。 後hậu 品phẩm 者giả 老lão 死tử 。 此thử 是thị 當đương 來lai 世thế 也dã 。 取thủ 無vô 明minh 緣duyên 行hành 者giả 。 連liên 得đắc 愛ái 受thọ 。 此thử 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 此thử 五ngũ 法pháp 過quá 去khứ 世thế 也dã 。 中trung 品phẩm 六lục 入nhập 為vi 初sơ 。 此thử 是thị 果quả 報báo 。 若nhược 取thủ 愛ái 受thọ 者giả 。 連liên 得đắc 無vô 明minh 。 此thử 五ngũ 法pháp 。 今kim 業nghiệp 生sanh 也dã 。 有hữu 老lão 死tử 者giả 。 一nhất 切thiết 五ngũ 法pháp 。 餘dư 者giả 六lục 識thức 。 為vi 初sơ 後hậu 悉tất 入nhập 。 此thử 是thị 當đương 來lai 世thế 生sanh 。
若nhược 分phân 別biệt 說thuyết 者giả 。 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 。 緣duyên 行hành 六lục 識thức 。 此thử 二nhị 者giả 中trung 間gian 為vi 一nhất 品phẩm 。 受thọ 愛ái 於ư 二nhị 中trung 間gian 為vi 一nhất 品phẩm 。 生sanh 有hữu 者giả 於ư 二nhị 中trung 間gian 為vi 一nhất 品phẩm 。 合hợp 有hữu 三tam 品phẩm 四tứ 段đoạn 。 因nhân 品phẩm 故cố 。 生sanh 二nhị 十thập 種chủng 本bổn 起khởi 因nhân 緣duyên 。 如Như 來Lai 已dĩ 見kiến 觀quán 度độ 。 真chân 實thật 知tri 故cố 。 以dĩ 真chân 實thật 智trí 。 名danh 為vi 實thật 知tri 。 見kiến 者giả 。 何hà 謂vị 為vi 見kiến 。 見kiến 者giả 達đạt 故cố 。 名danh 為vi 見kiến 也dã 。 觀quán 者giả 。 何hà 謂vị 為vi 觀quán 。 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 為vi 觀quán 。 以dĩ 知tri 觀quán 見kiến 度độ 。 如Như 來Lai 真chân 實thật 知tri 已dĩ 。 生sanh 厭yếm 患hoạn 想tưởng 。 便tiện 生sanh 離ly 心tâm 。 欲dục 得đắc 度độ 脫thoát 。 先tiên 壞hoại 三tam 界giới 車xa 輻bức 故cố 。 名danh 為vi 阿A 羅La 漢Hán 。 又hựu 羅La 漢Hán 名danh 者giả 是thị 應Ứng 供Cúng 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 名danh 為vi 應Ứng 供Cúng 。
受thọ 人nhân 天thiên 供cúng 養dường 故cố 。 名danh 為vi 應Ứng 供Cúng 。 昔tích 有hữu 梵Phạm 王Vương 。 以dĩ 寶bảo 大đại 如như 須Tu 彌Di 。 供cúng 養dường 如Như 來Lai 。 是thị 故cố 名danh 為vi 應Ứng 供Cúng 。
爾nhĩ 時thời 世thế 間gian 大đại 王vương 。 瓶bình 沙sa 王vương 。 拘câu 沙sa 羅la 王vương 等đẳng 。 復phục 種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。 是thị 名danh 應Ứng 供Cúng 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 閻Diêm 浮Phù 利Lợi 大đại 王vương 。 名danh 阿a 育dục 。 復phục 以dĩ 金kim 錢tiền 。 九cửu 十thập 六lục 億ức 。 起khởi 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 寶bảo 塔tháp 。 復phục 大đại 種chủng 種chủng 布bố 施thí 。 是thị 名danh 應Ứng 供Cúng 。 餘dư 諸chư 大đại 眾chúng 供cúng 養dường 者giả 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 又hựu 言ngôn 。
阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 羅La 漢Hán 者giả 覆phú 藏tàng 義nghĩa 。 阿a 者giả 無vô 也dã 。 名danh 無vô 覆phú 藏tàng 。 何hà 謂vị 無vô 覆phú 藏tàng 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 作tác 罪tội 恆hằng 自tự 覆phú 藏tàng 。 如Như 來Lai 於ư 中trung 永vĩnh 無vô 故cố 。 名danh 無vô 覆phú 藏tàng 。
三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 者giả 。 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 名danh 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 言ngôn 佛Phật 陀Đà 者giả 。 法pháp 應ưng 知tri 而nhi 知tri 。 法pháp 應ưng 棄khí 者giả 而nhi 棄khí 。 應ưng 出xuất 者giả 而nhi 出xuất 。 是thị 名danh 佛Phật 陀Đà 。 又hựu 言ngôn 佛Phật 陀Đà 復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 何hà 者giả 。 以dĩ 慧tuệ 眼nhãn 若nhược 見kiến 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 。 次thứ 第đệ 明minh 見kiến 。 是thị 佛Phật 陀Đà 也dã 。 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 法pháp 。 眼nhãn 識thức 。 耳nhĩ 識thức 。 鼻tị 識thức 。 舌thiệt 識thức 。 身thân 識thức 。 意ý 識thức 。 眼nhãn 觸xúc 。 耳nhĩ 觸xúc 。 鼻tị 觸xúc 。 舌thiệt 觸xúc 。 身thân 觸xúc 。 意ý 觸xúc 。 眼nhãn 記ký 。 耳nhĩ 記ký 。 鼻tị 記ký 。 舌thiệt 記ký 。 身thân 記ký 。 意ý 記ký 。 眼nhãn 念niệm 。 耳nhĩ 念niệm 。 鼻tị 念niệm 。 舌thiệt 念niệm 。 身thân 念niệm 。 意ý 念niệm 。 眼nhãn 愛ái 。 耳nhĩ 愛ái 。 鼻tị 愛ái 。 舌thiệt 愛ái 。 身thân 愛ái 。 意ý 愛ái 。 眼nhãn 思tư 。 耳nhĩ 思tư 。 鼻tị 思tư 。 舌thiệt 思tư 。 身thân 思tư 。 意ý 思tư 。 五ngũ 陰ấm 十thập 觀quán 法pháp 。 十thập 思tư 。 十thập 念niệm 。 胮# 脹trướng 為vi 初sơ 。 如như 是thị 有hữu 十thập 。 段đoạn 為vi 初sơ 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 欲dục 生sanh 為vi 初sơ 。 九cửu 四tứ 禪thiền 為vi 初sơ 。 慈từ 為vi 初sơ 。
復phục 有hữu 四tứ 無vô 色sắc 禪thiền 。 有hữu 四tứ 無vô 色sắc 三tam 昧muội 。 有hữu 四tứ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 逆nghịch 觀quán 老lão 死tử 憂ưu 悲bi 乃nãi 至chí 無vô 明minh 。 次thứ 第đệ 觀quán 乃nãi 至chí 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 惱não 。 老lão 病bệnh 者giả 。 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 者giả 。 集Tập 諦Đế 。 從tùng 二nhị 者giả 出xuất 。 名danh 滅Diệt 諦Đế 。 知tri 方phương 便tiện 滅diệt 。 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 如Như 來Lai 一nhất 一nhất 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 。 是thị 名danh 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 知tri 者giả 三tam 知tri 。 亦diệc 有hữu 八bát 知tri 。 於ư 《# 三tam 界giới 經kinh 》# 中trung 說thuyết 有hữu 八bát 知tri 。 汝nhữ 自tự 當đương 知tri 。
復phục 次thứ 《# 菴am 羅la 樹thụ 經kinh 》# 。 三tam 昧muội 知tri 。 神thần 通thông 知tri 。 六Lục 通Thông 。 合hợp 為vi 八bát 知tri 。
行hành 足túc 者giả 。 或hoặc 覆phú 藏tàng 六lục 識thức 。 飲ẩm 食thực 知tri 足túc 。 省tỉnh 於ư 睡thụy 眠miên 。 七thất 正Chánh 法Pháp 。 四tứ 禪thiền 。 此thử 是thị 十thập 五ngũ 法pháp 。 自tự 當đương 知tri 。 如Như 來Lai 以dĩ 法pháp 行hành 。 是thị 故cố 名danh 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 如Như 來Lai 以dĩ 此thử 。 法pháp 行hành 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 不bất 但đãn 如Như 來Lai 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 然nhiên 。 如Như 來Lai 以dĩ 知tri 行hành 而nhi 足túc 。 故cố 名danh 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 以dĩ 知tri 相tương/tướng 故cố 。 如Như 來Lai 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 以dĩ 行hành 故cố 。 名danh 為vi 大đại 慈từ 悲bi 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 惟duy 集tập 苦khổ 惱não 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 。 以dĩ 大đại 慈từ 悲bi 故cố 。 知tri 眾chúng 生sanh 苦khổ 惱não 。 而nhi 能năng 善thiện 說thuyết 。 令linh 捨xả 苦khổ 就tựu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 故cố 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 是thị 故cố 聲Thanh 聞Văn 。 善Thiện 逝Thệ 而nhi 行hành 善Thiện 逝Thệ 。 非phi 惡ác 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 言ngôn 。
行hành 至chí 善thiện 處xứ 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 行hành 步bộ 平bình 正chánh 。 威uy 儀nghi 具cụ 足túc 無vô 缺khuyết 。 亦diệc 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 往vãng 常thường 住trụ 不bất 復phục 更cánh 還hoàn 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 以dĩ 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 不bất 及cập 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 自tự 從tùng 錠đĩnh 光quang 佛Phật 受thọ 記ký 。 哀ai 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 安an 樂lạc 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 善thiện 行hành 如như 此thử 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 不bất 從tùng 斷đoạn 見kiến 。 不bất 從tùng 常thường 見kiến 。 身thân 離ly 疲bì 苦khổ 不bất 從tùng 斷đoạn 常thường 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 無vô 不bất 應ứng 時thời 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 眾chúng 生sanh 不bất 樂nhạo 而nhi 不bất 說thuyết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 而nhi 說thuyết 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 真chân 實thật 義nghĩa 。 非phi 虛hư 妄vọng 義nghĩa 。 又hựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 聞văn 之chi 。 悉tất 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 不bất 說thuyết 無vô 義nghĩa 語ngữ 。 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 有hữu 義nghĩa 利lợi 益ích 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。
世Thế 間Gian 解Giải 者giả 。 知tri 一nhất 切thiết 世thế 間gian 法pháp 。 名danh 為vi 世Thế 間Gian 解Giải 。 以dĩ 集Tập 諦Đế 故cố 。 以dĩ 滅Diệt 諦Đế 故cố 。 以dĩ 滅Diệt 諦Đế 方phương 便tiện 故cố 。 解giải 世thế 間gian 故cố 。 是thị 名danh 世thế 間gian 解giải 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 亦diệc 不bất 生sanh 不bất 老lão 不bất 死tử 。 不bất 墮đọa 不bất 住trụ 處xứ 。 我ngã 不bất 用dụng 行hành 至chí 世thế 間gian 彼bỉ 岸ngạn 。 是thị 名danh 世thế 間gian 解giải 。 佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
我ngã 未vị 至chí 世thế 間gian 極cực 。 我ngã 不bất 說thuyết 苦khổ 盡tận 。
佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
此thử 身thân 一nhất 尋tầm 。 稱xưng 為vi 沙Sa 門Môn 。 世thế 間gian 集Tập 諦Đế 。 世thế 間gian 滅Diệt 諦Đế 。 世thế 間gian 苦Khổ 諦Đế 方phương 便tiện 我ngã 不bất 用dụng 行hành 。 而nhi 至chí 未vị 至chí 從tùng 苦khổ 而nhi 出xuất 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
又hựu 世thế 間gian 者giả 。 有hữu 三tam 。 何hà 謂vị 為vi 三tam 。 一nhất 者giả 行hành 世thế 間gian 。 二nhị 者giả 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 三tam 者giả 處xử 世thế 間gian 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 行hành 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 飲ẩm 食thực 生sanh 。 是thị 為vi 行hành 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
常thường 世thế 間gian 。 無vô 常thường 世thế 間gian 。 是thị 為vi 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 處xử 世thế 間gian 。
以dĩ 偈kệ 答đáp 曰viết 。
日nhật 月nguyệt 飛phi 騰đằng 。 照chiếu 于vu 世thế 間gian 。 光quang 明minh 無vô 比tỉ 。
無vô 所sở 障chướng 礙ngại 。
此thử 是thị 處xử 世thế 間gian 。 又hựu 言ngôn 。
一nhất 世thế 間gian 。 二nhị 世thế 間gian 。 三tam 世thế 間gian 。 四tứ 世thế 間gian 。 五ngũ 世thế 間gian 。 六lục 世thế 間gian 。 七thất 世thế 間gian 。 八bát 世thế 間gian 。 九cửu 世thế 間gian 。 十thập 世thế 間gian 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 十thập 八bát 世thế 間gian 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 一nhất 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 飲ẩm 食thực 得đắc 生sanh 。 是thị 名danh 一nhất 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 為vi 二nhị 世thế 間gian 。
答đáp 。
名danh 。 色sắc 是thị 為vi 二nhị 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 三tam 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 是thị 為vi 三tam 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 四tứ 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
四tứ 食thực 是thị 為vi 四tứ 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 五ngũ 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
五ngũ 陰ấm 。
何hà 謂vị 六lục 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
六lục 入nhập 。
何hà 謂vị 七thất 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
七thất 識thức 。
何hà 謂vị 八bát 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
八bát 世thế 間gian 法pháp 。
何hà 謂vị 九cửu 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
九cửu 眾chúng 生sanh 居cư 。
何hà 謂vị 十thập 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 十thập 入nhập 。
何hà 謂vị 十thập 二nhị 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
十thập 二nhị 入nhập 。
何hà 謂vị 十thập 八bát 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
十thập 八bát 界giới 。 此thử 是thị 行hành 世thế 間gian 。 如Như 來Lai 以dĩ 一nhất 一nhất 知tri 。 名danh 為vi 世Thế 間Gian 解Giải 。 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 如Như 來Lai 亦diệc 解giải 。 行hành 亦diệc 解giải 。 意ý 亦diệc 解giải 。 小tiểu 煩phiền 惱não 大đại 煩phiền 惱não 亦diệc 解giải 。 利lợi 識thức 亦diệc 解giải 。 鈍độn 識thức 亦diệc 解giải 。 善thiện 緣duyên 亦diệc 解giải 。 惡ác 緣duyên 亦diệc 解giải 。 應ưng 令linh 知tri 亦diệc 解giải 。 不bất 應ưng 令linh 知tri 亦diệc 解giải 。 生sanh 不bất 生sanh 亦diệc 解giải 。 是thị 名danh 眾chúng 生sanh 。 世thế 間gian 靡mĩ 所sở 不bất 知tri 。 是thị 為vi 世thế 間gian 解giải 。 處xử 世thế 間gian 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 處xử 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 縱tung 廣quảng 二nhị 萬vạn 三tam 千thiên 四tứ 百bách 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 周chu 迴hồi 三tam 十thập 七thất 萬vạn 三tam 百bách 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 地địa 厚hậu 四tứ 那na 由do 他tha 二nhị 萬vạn 由do 旬tuần 。 在tại 水thủy 上thượng 。 水thủy 厚hậu 八bát 那na 由do 他tha 四tứ 萬vạn 由do 旬tuần 。 在tại 風phong 上thượng 。 風phong 厚hậu 六lục 十thập 九cửu 萬vạn 由do 旬tuần 。 是thị 處xử 世thế 間gian 界giới 。 又hựu 須Tu 彌Di 山Sơn 根căn 。 入nhập 海hải 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 高cao 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 七thất 寶bảo 纏triền 。 有hữu 七thất 山sơn 圍vi 遶nhiễu 之chi 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
由do 揵kiền 陀đà 羅la 。 伊Y 沙Sa 陀Đà 羅La 。 迦ca 羅la 毘tỳ 拘câu 。
須tu 陀đà 蘇tô 那na 。 尼Ni 民Dân 陀Đà 羅La 。 毘tỳ 那na 多đa 迦ca 。
阿a 沙sa 千thiên 那na 。 是thị 七thất 大đại 山sơn 。 圍vi 遶nhiễu 須Tu 彌Di 。
四Tứ 天Thiên 王Vương 住trụ 。 天thiên 夜dạ 叉xoa 住trụ 。 高cao 百bách 由do 旬tuần 。
雪tuyết 聚tụ 大đại 山sơn 。 廣quảng 千thiên 由do 旬tuần 。 縱tung 廣quảng 正chánh 等đẳng 。
頂đảnh 有hữu 八bát 萬vạn 。
復phục 有hữu 四tứ 千thiên 。 以dĩ 嚴nghiêm 飾sức 之chi 。
有hữu 閻diêm 浮phù 樹thụ 。 高cao 二nhị 千thiên 里lý 。 圍vi 二nhị 百bách 里lý 。
枝chi 布bố 方phương 圓viên 。 覆phú 百bách 由do 旬tuần 。 因nhân 此thử 樹thụ 故cố 。
號hiệu 閻Diêm 浮Phù 地địa 。 大Đại 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 。 根căn 入nhập 大đại 海hải 。
深thâm 下hạ 八bát 萬vạn 。 二nhị 千thiên 由do 旬tuần 。 高cao 亦diệc 如như 是thị 。
常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。 都đô 遶nhiễu 世thế 間gian 。 月nguyệt 眾chúng 星tinh 王vương 。
方phương 圓viên 四tứ 十thập 。 有hữu 九cửu 由do 旬tuần 。 日nhật 王vương 方phương 圓viên 。
五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。
又hựu 天thiên 帝Đế 釋Thích 宮cung 。 縱tung 廣quảng 萬vạn 由do 旬tuần 。 阿a 修tu 羅la 宮cung 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 亦diệc 如như 是thị 。 閻Diêm 浮Phù 利Lợi 地địa 亦diệc 爾nhĩ 。 西Tây 拘Câu 耶Da 尼Ni 。 縱tung 廣quảng 七thất 千thiên 由do 旬tuần 。 東đông 弗Phất 于Vu 逮Đãi 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 北Bắc 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 縱tung 廣quảng 八bát 千thiên 由do 旬tuần 。 一nhất 一nhất 洲châu 。 各các 有hữu 五ngũ 百bách 小tiểu 洲châu 圍vi 遶nhiễu 。 此thử 是thị 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 之chi 內nội 。 鐵thiết 圍vi 之chi 外ngoại 中trung 間gian 。 悉tất 是thị 地địa 獄ngục 。 鐵thiết 圍vi 無vô 量lượng 。 世thế 界giới 亦diệc 無vô 量lượng 。 所sở 以dĩ 佛Phật 以dĩ 無vô 量lượng 慧tuệ 眼nhãn 。 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 為vi 世Thế 間Gian 解Giải 。
無Vô 上Thượng 士Sĩ 者giả 。 自tự 以dĩ 功công 德đức 。 過quá 於ư 人nhân 天thiên 故cố 。 名danh 無Vô 上Thượng 士Sĩ 。 以dĩ 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 具cụ 足túc 故cố 。 名danh 無Vô 上Thượng 士Sĩ 。 是thị 故cố 無vô 上thượng 與dữ 無vô 上thượng 等đẳng 。 佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
我ngã 不bất 見kiến 梵Phạm 。 魔ma 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 世thế 間gian 戒giới 定định 慧tuệ 解giải 。 有hữu 能năng 及cập 佛Phật 者giả 。 又hựu 無vô 我ngã 師sư 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 。
調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 者giả 。 有hữu 應ưng 調điều 者giả 輒triếp 而nhi 調điều 之chi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 譬thí 如như 象tượng 馬mã 𢤱lộng 悷lệ 。 加gia 之chi 杖trượng 捶chúy 。 然nhiên 後hậu 調điều 伏phục 。 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 調điều 伏phục 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 調điều 御ngự 。 昔tích 佛Phật 降hàng 伏phục 畜súc 生sanh 。 龍long 王vương 丈trượng 夫phu 。 名danh 阿a 波ba 羅la 留lưu 又hựu 。 象tượng 丈trượng 夫phu 。 又hựu 名danh 純thuần 杵xử 。 魔ma 朽hủ 陀đà 陋lậu 。 阿a 耆kỳ 死tử 驅khu 。 偷thâu 魔ma 死tử 驅khu 。 死tử 驅khu 陀đà 那na 。 如như 是thị 諸chư 丈trượng 夫phu 。 佛Phật 以dĩ 善thiện 法Pháp 調điều 伏phục 。 令linh 入nhập 正Chánh 法Pháp 。 授thọ 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 人nhân 丈trượng 夫phu 。 名danh 尼ni 揵kiền 陀đà 子tử 闍xà 跋bạt 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 。 十thập 軻kha 羅la 娑sa 。 鴦ương 掘quật 魔ma 羅la 等đẳng 。 如như 是thị 無vô 數số 。
復phục 有hữu 夜dạ 叉xoa 丈trượng 夫phu 。 名danh 阿a 羅la 婆bà 迦ca 。 修tu 至chí 滿mãn 魔ma 。 軻kha 羅la 。 諸chư 夜dạ 叉xoa 丈trượng 夫phu 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 等đẳng 如như 是thị 無vô 數số 天thiên 人nhân 。 以dĩ 正Chánh 法Pháp 調điều 伏phục 之chi 。 於ư 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。 佛Phật 語ngữ 寄ký 須tu 。 漢hán 言ngôn 牧mục 象tượng 人nhân 。
我ngã 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 以dĩ 柔nhu 法pháp 教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 其kỳ 不bất 受thọ 者giả 。 當đương 以dĩ 強cường/cưỡng 法pháp 教giáo 之chi 。 若nhược 不bất 受thọ 者giả 。 復phục 當đương 以dĩ 剛cang 柔nhu 教giáo 之chi 。 若nhược 不bất 受thọ 者giả 。 便tiện 不bất 與dữ 和hòa 合hợp 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
此thử 修Tu 多Đa 羅La 。 當đương 如như 法Pháp 廣quảng 說thuyết 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 。 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 師sư 者giả 。 亦diệc 如như 估cổ 客khách 有hữu 一nhất 宗tông 主chủ 善thiện 知tri 嶮hiểm 難nạn 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 難nạn/nan 。
一nhất 者giả 。 賊tặc 難nạn/nan 。 二nhị 者giả 。 虎hổ 狼lang 師sư 子tử 難nạn/nan 。 三tam 者giả 。 飢cơ 儉kiệm 難nạn/nan 。 四tứ 者giả 。 無vô 水thủy 難nạn/nan 。 宗tông 主chủ 於ư 諸chư 難nạn 中trung 。 皆giai 令linh 得đắc 度độ 。 到đáo 安an 樂lạc 處xứ 。 故cố 名danh 為vi 師sư 。 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 。 令linh 過quá 嶮hiểm 難nạn 。
何hà 謂vị 為vi 嶮hiểm 難nạn 。
一nhất 者giả 。 生sanh 難nạn/nan 。 二nhị 者giả 。 病bệnh 難nạn/nan 。 三tam 者giả 。 老lão 難nạn/nan 。 四tứ 者giả 。 死tử 難nạn 。 如như 是thị 諸chư 難nạn 。 如Như 來Lai 能năng 度độ 脫thoát 。 令linh 得đắc 安an 樂lạc 處xứ 。 故cố 名danh 為vi 師sư 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 何hà 以dĩ 獨độc 。 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 不bất 為vi 畜súc 生sanh 師sư 耶da 。 昔tích 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 亦diệc 為vi 畜súc 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 何hà 以dĩ 獨độc 稱xưng 。 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。
修tu 多đa 羅la 經kinh 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 在tại 瞻chiêm 婆bà 國quốc 。 於ư 迦ca 羅la 池trì 邊biên 。 為vi 瞻chiêm 婆bà 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 是thị 時thời 池trì 中trung 有hữu 一nhất 蛤# 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 聲thanh 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 從tùng 池trì 出xuất 入nhập 草thảo 根căn 下hạ 。 是thị 時thời 有hữu 一nhất 牧mục 牛ngưu 人nhân 。 見kiến 大đại 眾chúng 圍vi 遶nhiễu 。 聽thính 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 即tức 往vãng 到đáo 佛Phật 所sở 。 欲dục 聞văn 法Pháp 故cố 以dĩ 杖trượng 刺thứ 地địa 。 誤ngộ 著trước 蛤# 頭đầu 。 蛤# 即tức 命mạng 終chung 。 生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 為vi 忉Đao 利Lợi 天Thiên 王Vương 。 以dĩ 其kỳ 福phước 報báo 故cố 。 宮cung 殿điện 縱tung 廣quảng 正chánh 。 十thập 二nhị 由do 旬tuần 。 於ư 是thị 蛤# 天thiên 人nhân 。 霍hoắc 然nhiên 而nhi 悟ngộ 。 見kiến 諸chư 妓kỹ 女nữ 。 娛ngu 樂lạc 音âm 聲thanh 。 悟ngộ 已dĩ 尋tầm 即tức 思tư 惟duy 。
我ngã 先tiên 為vi 畜súc 生sanh 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 生sanh 此thử 天thiên 宮cung 。
即tức 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 。 先tiên 於ư 池trì 邊biên 。 聽thính 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 此thử 功công 德đức 。 得đắc 此thử 果quả 報báo 。 蛤# 天thiên 人nhân 即tức 乘thừa 宮cung 殿điện 。 往vãng 至chí 佛Phật 所sở 。 頭đầu 頂đảnh 禮lễ 足túc 。 佛Phật 知tri 故cố 問vấn 。
汝nhữ 是thị 何hà 人nhân 。 忽hốt 禮lễ 我ngã 足túc 。 神thần 通thông 光quang 明minh 。 相tướng 好hảo 無vô 比tỉ 。 照chiếu 徹triệt 此thử 間gian 。
蛤# 天thiên 人nhân 以dĩ 偈kệ 而nhi 答đáp 。
往vãng 昔tích 為vi 蛤# 身thân 。 於ư 水thủy 中trung 覓mịch 食thực 。
聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 聲thanh 。 出xuất 至chí 草thảo 根căn 下hạ 。
有hữu 一nhất 牧mục 牛ngưu 人nhân 。 持trì 杖trượng 來lai 聽thính 法Pháp 。
杖trượng 攙# 刺thứ 我ngã 頭đầu 。 命mạng 終chung 生sanh 天thiên 上thượng 。
佛Phật 以dĩ 蛤# 天thiên 人nhân 所sở 說thuyết 偈kệ 。 為vì 四tứ 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 是thị 時thời 眾chúng 中trung 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 人nhân 。 皆giai 得đắc 道Đạo 跡tích 。 蛤# 天thiên 人nhân 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 於ư 是thị 蛤# 天thiên 人nhân 得đắc 道Đạo 果quả 已dĩ 。 歡hoan 喜hỷ 含hàm 笑tiếu 而nhi 去khứ 。
故cố 稱xưng 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。
佛Phật 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 佛Phật 者giả 。 名danh 自tự 覺giác 。 亦diệc 能năng 覺giác 他tha 。 是thị 名danh 為vi 佛Phật 。 又hựu 言ngôn 知tri 。 何hà 謂vị 為vi 知tri 。 知tri 諦đế 故cố 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。 又hựu 言ngôn 覺giác 悟ngộ 世thế 間gian 。 是thị 名danh 為vi 佛Phật 。 於ư 《# 三Tam 達Đạt 智Trí 經kinh 》# 自tự 應ưng 當đương 知tri 。
婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 一nhất 義nghĩa 利lợi 益ích 。 二nhị 者giả 。 無vô 上thượng 。 三tam 者giả 。 恭cung 敬kính 。 四tứ 者giả 。 尊tôn 重trọng 。 何hà 以dĩ 名danh 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 為vi 世thế 間gian 應ưng 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 世thế 間gian 有hữu 四tứ 名danh 。
一nhất 者giả 。 隨tùy 。 二nhị 者giả 。 誌chí 。 三tam 者giả 。 因nhân 。 四tứ 者giả 。 號hiệu 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 隨tùy 名danh 。
答đáp 曰viết 。
如như 世thế 間gian 人nhân 。 喚hoán 牛ngưu 小tiểu 即tức 犢độc 子tử 。 次thứ 而nhi 丁đinh 。 牛ngưu 大đại 者giả 喚hoán 老lão 牛ngưu 。 此thử 名danh 不bất 定định 。 隨tùy 時thời 而nhi 喚hoán 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 誌chí 名danh 。
答đáp 曰viết 。
如như 人nhân 持trì 傘tản 持trì 杖trượng 。 即tức 喚hoán 為vi 有hữu 傘tản 人nhân 。 有hữu 杖trượng 人nhân 。 是thị 為vi 誌chí 名danh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 因nhân 。
答đáp 曰viết 。
譬thí 如như 貧bần 人nhân 。 因nhân 奴nô 得đắc 寶bảo 。 故cố 字tự 奴nô 為vi 多đa 寶bảo 。 是thị 為vi 因nhân 名danh 。 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 號hiệu 名danh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 白bạch 淨tịnh 飯phạn 王vương 作tác 名danh 。 非phi 八bát 萬vạn 眷quyến 屬thuộc 作tác 名danh 。 非phi 天thiên 帝đế 。 亦diệc 非phi 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 梵Phạm 。 魔ma 此thử 等đẳng 作tác 名danh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 語ngứ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
我ngã 名danh 號hiệu 者giả 。 非phi 父phụ 母mẫu 作tác 。 非phi 八bát 萬vạn 眷quyến 屬thuộc 作tác 。 非phi 天thiên 帝đế 。 非phi 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 梵Phạm 。 魔ma 天thiên 作tác 名danh 。 次thứ 第đệ 解giải 說thuyết 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 等đẳng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 真chân 實thật 觀quán 見kiến 。 唯duy 婆bà 伽già 婆bà 。 是thị 故cố 佛Phật 自tự 作tác 號hiệu 。
無vô 敢cảm 為vi 佛Phật 作tác 名danh 號hiệu 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 自tự 觀quán 身thân 威uy 德đức 智trí 慧tuệ 故cố 。 現hiện 令linh 眾chúng 生sanh 知tri 。 而nhi 立lập 名danh 號hiệu 。 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 婆bà 伽già 者giả 。 過quá 。 婆bà 者giả 有hữu 也dã 。 過quá 有hữu 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
又hựu 言ngôn 。
貪tham 。 瞋sân 恚khuể 。 癡si 。 顛điên 倒đảo 心tâm 。 不bất 羞tu 不bất 畏úy 。 優ưu 婆bà 那na 訶ha (# 漢hán 言ngôn 瞋sân 盛thịnh )# 不bất 喜hỷ 。 他tha 好hảo/hiếu 嫉tật 妬đố 。 虛hư 心tâm 曲khúc 心tâm 𧄼# 瞢măng 心tâm 。 貢cống 高cao 極cực 貢cống 高cao 。 醉túy 。 懈giải 怠đãi 。 愛ái 。 無vô 明minh 。 惡ác 根căn 。 不bất 善thiện 。 作tác 垢cấu 。 不bất 淨tịnh 。 不bất 等đẳng 記ký 思tư 四tứ 顛điên 倒đảo 。 流lưu 結kết 沒một 受thọ 五ngũ 支chi 鬪đấu (# 漢hán 言ngôn 觸xúc 為vi 初sơ 也dã )# 。 五ngũ 蓋cái 。 念niệm 六lục 鬪đấu 。 諍tranh 。 本bổn 愛ái 聚tụ 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 八bát 邪tà 見kiến 。 九cửu 愛ái 本bổn 。 十thập 惡ác 法pháp 道đạo 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 百bách 八bát 煩phiền 惱não 。 渴khát 疲bì 極cực 萬vạn 煩phiền 惱não 。 略lược 說thuyết 五ngũ 煩phiền 惱não 聚tụ 。 天thiên 人nhân 魔ma 梵Phạm 。 如như 此thử 等đẳng 眾chúng 。 不bất 能năng 毀hủy 壞hoại 如Như 來Lai 。 是thị 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
又hựu 言ngôn 。
如Như 來Lai 能năng 壞hoại 毀hủy 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 諸chư 愚ngu 癡si 煩phiền 惱não 。 流lưu 惡ác 法pháp 等đẳng 。 是thị 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
又hựu 言ngôn 。
如Như 來Lai 有hữu 三tam 十thập 二nhị 大đại 人nhân 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 相tướng 好hảo 無vô 比tỉ 。 離ly 諸chư 煩phiền 惱não 。 天thiên 人nhân 世thế 間gian 。 恆hằng 欲dục 往vãng 生sanh 。 到đáo 已dĩ 。 佛Phật 觀quán 眾chúng 生sanh 。 心tâm 隨tùy 所sở 樂lạc 。 即tức 便tiện 為vi 說thuyết 。 是thị 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
世thế 間gian 伽già 婆bà 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 者giả 。 領lãnh 。 二nhị 者giả 。 法pháp 。 三tam 者giả 。 名danh 。 四tứ 者giả 。 微vi 妙diệu 。 五ngũ 者giả 。 欲dục 。 六lục 者giả 。 念niệm 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 領lãnh 。
答đáp 曰viết 。
自tự 領lãnh 心tâm 故cố 。
何hà 謂vị 為vi 法pháp 。
答đáp 曰viết 。
如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 故cố 。
何hà 謂vị 為vi 名danh 。
答đáp 。
佛Phật 名danh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 故cố 。
何hà 謂vị 微vi 妙diệu 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 身thân 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 微vi 妙diệu 。 觀quan 之chi 無vô 厭yếm 故cố 。
何hà 謂vị 為vi 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 欲dục 有hữu 所sở 至chí 。 應ưng 心tâm 即tức 到đáo 。 佛Phật 欲dục 自tự 為vi 又hựu 欲dục 為vi 他tha 故cố 。
何hà 謂vị 念niệm 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 以dĩ 念niệm 心tâm 供cúng 養dường 故cố 。 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 又hựu 言ngôn 。
婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 分phân 別biệt 義nghĩa 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 分phân 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
功công 德đức 為vi 初sơ 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 五ngũ 陰ấm 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 四Tứ 諦Đế 。 六lục 識thức 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 一nhất 一nhất 分phân 別biệt 關quan 知tri 。 苦Khổ 諦Đế 逼bức 迫bách 不bất 定định 。 是thị 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 著trước 不bất 捨xả 聚tụ 。 是thị 為vi 集Tập 諦Đế 。 滅diệt 苦khổ 受thọ 。 是thị 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 因nhân 緣duyên 得đắc 出xuất 。 是thị 名danh 道Đạo 諦Đế 。 如như 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 又hựu 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 婆bà 伽già 者giả 。 三tam 界giới 。 婆bà 者giả 。 吐thổ 。 吐thổ 三tam 界giới 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 世thế 間gian 有hữu 天thiên 人nhân 。 梵Phạm 。 魔ma 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 是thị 名danh 世thế 間gian 。 天thiên 人nhân 者giả 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 人nhân 。 魔ma 者giả 六lục 天thiên 。 梵Phạm 者giả 富phú 樓lâu 天thiên 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 佛Phật 法Pháp 怨oán 家gia 。 又hựu 天thiên 人nhân 者giả 。 世thế 間gian 諸chư 王vương 亦diệc 入nhập 天thiên 人nhân 。 又hựu 天thiên 人nhân 者giả 。 含hàm 取thủ 欲dục 界giới 天thiên 人nhân 。 魔ma 者giả 。 含hàm 取thủ 天thiên 魔ma 界giới 。 梵Phạm 者giả 。 無vô 色sắc 梵Phạm 天Thiên 界giới 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 含hàm 取thủ 世thế 間gian 四tứ 部bộ 眾chúng 故cố 。 所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 收thu 取thủ 上thượng 下hạ 悉tất 入nhập 如Như 來Lai 功công 德đức 。 悉tất 能năng 通thông 達đạt 。 如như 此thử 諸chư 處xứ 。 自tự 以dĩ 知tri 說thuyết 法Pháp 者giả 。 自tự 用dụng 方phương 便tiện 而nhi 知tri 。 故cố 名danh 自tự 知tri 者giả 。 自tự 用dụng 慧tuệ 眼nhãn 而nhi 知tri 。 是thị 名danh 為vi 知tri 。 又hựu 言ngôn 。
知tri 者giả 。 知tri 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 名danh 知tri 。
說thuyết 者giả 。 覺giác 令linh 知tri 。 是thị 名danh 為vi 說thuyết 。 又hựu 言ngôn 。
開khai 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 名danh 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 何hà 以dĩ 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 生sanh 大đại 慈từ 悲bi 故cố 。 度độ 無vô 上thượng 安an 樂lạc 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 一nhất 句cú 。 或hoặc 一nhất 偈kệ 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 是thị 名danh 為vi 說thuyết 。 初sơ 善thiện 。 中trung 善thiện 。 後hậu 善thiện 。 其kỳ 義nghĩa 巧xảo 妙diệu 。 純thuần 一nhất 無vô 雜tạp 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 皆giai 是thị 一nhất 味vị 。 復phục 言ngôn 。
初sơ 品phẩm 者giả 初sơ 善thiện 。 中trung 品phẩm 者giả 中trung 善thiện 。 後hậu 品phẩm 者giả 後hậu 善thiện 。
又hựu 言ngôn 。
戒giới 者giả 初sơ 善thiện 。 三tam 昧muội 得đắc 道Đạo 者giả 中trung 善thiện 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 後hậu 善thiện 。
又hựu 言ngôn 。
戒giới 者giả 三tam 昧muội 初sơ 善thiện 。 禪thiền 定định 與dữ 道đạo 者giả 中trung 善thiện 。 果quả 與dữ 涅Niết 槃Bàn 者giả 後hậu 善thiện 。 佛Phật 者giả 善thiện 覺giác 。 名danh 為vi 初sơ 善thiện 。 法pháp 者giả 善thiện 法Pháp 。 名danh 為vi 中trung 善thiện 。 僧Tăng 者giả 善thiện 隨tùy 。 名danh 為vi 後hậu 善thiện 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 眾chúng 僧Tăng 名danh 為vi 後hậu 善thiện 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 聞văn 已dĩ 不bất 動động 不bất 搖dao 。 得đắc 聖thánh 利lợi 故cố 。 是thị 名danh 後hậu 善thiện 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 者giả 。 名danh 為vi 初sơ 善thiện 。 辟Bích 支Chi 菩Bồ 提Đề 者giả 。 名danh 為vi 中trung 善thiện 。 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 者giả 。 為vi 後hậu 善thiện 。 初sơ 說thuyết 者giả 。 聞văn 已dĩ 即tức 離ly 五ngũ 蓋cái 於ư 。 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 。 是thị 名danh 初sơ 善thiện 。 聞văn 已dĩ 而nhi 隨tùy 。 名danh 為vi 中trung 善thiện 。 隨tùy 已dĩ 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 道Đạo 。 是thị 名danh 後hậu 善thiện 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 於ư 多đa 少thiểu 中trung 亦diệc 有hữu 。 初sơ 中trung 後hậu 善thiện 。 善thiện 義nghĩa 。 善thiện 文văn 字tự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 梵Phạm 行hạnh 法pháp 。 梵Phạm 行hạnh 道đạo 。 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 開khai 示thị 令linh 知tri 。 此thử 說thuyết 有hữu 義nghĩa 。 是thị 名danh 義nghĩa 善thiện 。 又hựu 言ngôn 。
善thiện 義nghĩa 者giả 句cú 。 亦diệc 言ngôn 開khai 示thị 。 亦diệc 言ngôn 分phân 別biệt 。 亦diệc 言ngôn 不bất 覆phú 藏tàng 。 連liên 句cú 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 是thị 名danh 善thiện 義nghĩa 。
善thiện 字tự 者giả 。 能năng 持trì 深thâm 義nghĩa 指chỉ 示thị 深thâm 義nghĩa 。 是thị 名danh 善thiện 字tự 。 法pháp 辯biện 。 義nghĩa 辯biện 。 辭từ 辯biện 。 樂nhạo 說thuyết 辯biện 。 唯duy 聰thông 明minh 人nhân 能năng 知tri 此thử 理lý 。 非phi 愚ngu 夫phu 能năng 解giải 。 其kỳ 義nghĩa 深thâm 邃thúy 唯duy 智trí 者giả 能năng 別biệt 。 是thị 名danh 善thiện 字tự 。 美mỹ 滿mãn 具cụ 足túc 者giả 。 義nghĩa 既ký 美mỹ 滿mãn 具cụ 足túc 者giả 。 義nghĩa 既ký 美mỹ 滿mãn 不bất 假giả 卑ty 足túc 。 故cố 名danh 具cụ 足túc 。 開khai 示thị 梵Phạm 行hạnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 梵Phạm 行hạnh 。
答đáp 曰viết 。
梵Phạm 天Thiên 人nhân 所sở 行hành 此thử 法pháp 。 故cố 名danh 梵Phạm 行hạnh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 開khai 示thị 梵Phạm 行hạnh 初sơ 善thiện 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 中trung 善thiện 。 義nghĩa 不bất 顛điên 倒đảo 後hậu 善thiện 。 聞văn 者giả 歡hoan 喜hỷ 而nhi 隨tùy 。 是thị 名danh 開khai 示thị 梵Phạm 行hạnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 名danh 美mỹ 滿mãn 。
答đáp 曰viết 。
戒giới 為vi 初sơ 五ngũ 法pháp 聚tụ 。 是thị 名danh 為vi 美mỹ 滿mãn 。 義nghĩa 之chi 不bất 雜tạp 。 是thị 故cố 名danh 淨tịnh 。 如Như 來Lai 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 不bất 貪tham 供cúng 養dường 。 是thị 名danh 淨tịnh 。 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 所sở 行hành 者giả 。 是thị 名danh 梵Phạm 行hạnh 。 善thiện 哉tai 如như 是thị 行hành 相tướng 。 可khả 往vãng 問vấn 訊tấn 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 善thiện 哉tai 。
答đáp 曰viết 。
將tương 眾chúng 萬vạn 善thiện 。 故cố 名danh 善thiện 哉tai 。 亦diệc 言ngôn 。
將tương 安an 樂lạc 故cố 。 是thị 名danh 善thiện 哉tai 。
如như 是thị 者giả 。 以dĩ 足túc 句cú 。 行hành 相tương/tướng 者giả 。 行hành 者giả 所sở 行hành 。 過quá 人nhân 相tương/tướng 者giả 。 相tướng 貌mạo 具cụ 足túc 。 可khả 往vãng 問vấn 訊tấn 者giả 。 可khả 往vãng 觀quan 佛Phật 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 觀quán 。
以dĩ 兩lưỡng 眼nhãn 視thị 。 謂vị 之chi 為vi 觀quán 。 於ư 是thị 毘tỳ 蘭lan 若nhã 婆Bà 羅La 門Môn 作tác 。 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 往vãng 到đáo 佛Phật 所sở 。 共cộng 相tương 勞lao 問vấn 。 婆Bà 羅La 門Môn 問vấn 佛Phật 。
四tứ 大đại 堪kham 忍nhẫn 不phủ 。 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 。 四tứ 大đại 輕khinh 利lợi 不phủ 。 安an 樂lạc 住trụ 不phủ 。
是thị 名danh 勞lao 問vấn 。 身thân 與dữ 婆Bà 羅La 門Môn 。 共cộng 相tương 問vấn 答đáp 。 義nghĩa 味vị 次thứ 第đệ 。 心tâm 中trung 歡hoan 喜hỷ 。 憶ức 持trì 不bất 忘vong 。 問vấn 訊tấn 已dĩ 。 卻khước 坐tọa 一nhất 面diện 。 卻khước 者giả 。 猶do 如như 日nhật 轉chuyển 。 坐tọa 者giả 。 身thân 體thể 布bố 地địa 。 一nhất 面diện 者giả 。 在tại 於ư 一nhất 邊biên 。 智trí 慧tuệ 之chi 人nhân 。 往vãng 到đáo 宿túc 德đức 所sở 。 坐tọa 避tị 六lục 法pháp 。 然nhiên 後hậu 可khả 坐tọa 。 何hà 謂vị 六lục 法pháp 。 一nhất 者giả 。 極cực 遠viễn 。 二nhị 者giả 。 極cực 近cận 。 三tam 者giả 。 上thượng 風phong 。 四tứ 者giả 。 高cao 處xứ 。 五ngũ 者giả 。 當đương 眼nhãn 前tiền 。 六lục 者giả 。 在tại 後hậu 。
問vấn 曰viết 。
遠viễn 坐tọa 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 欲dục 共cộng 語ngữ 。 言ngôn 聲thanh 不bất 及cập 。
大đại 近cận 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
觸xúc 忤ngỗ 宿túc 德đức 。
上thượng 風phong 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
身thân 氣khí 臭xú 故cố 。
高cao 處xứ 何hà 過quá 。
不bất 恭cung 敬kính 故cố 。
當đương 前tiền 何hà 過quá 。
視thị 瞻chiêm 難nạn/nan 故cố 。
後hậu 坐tọa 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
宿túc 德đức 共cộng 語ngữ 迴hồi 顧cố 難nạn/nan 故cố 。 婆Bà 羅La 門Môn 離ly 此thử 六lục 法pháp 而nhi 坐tọa 。 是thị 故cố 律luật 中trung 說thuyết 卻khước 坐tọa 一nhất 面diện 。 沙Sa 門Môn 者giả 。 伏phục 煩phiền 惱não 。 又hựu 言ngôn 卻khước 煩phiền 惱não 。 又hựu 言ngôn 息tức 心tâm 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 世thế 間gian 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 父phụ 母mẫu 不bất 雜tạp 。 長trưởng 者giả 者giả 。 身thân 體thể 長trường 大đại 。 亦diệc 年niên 紀kỷ 長trường/trưởng 大đại 。 又hựu 言ngôn 。
有hữu 威uy 德đức 。 是thị 名danh 長trưởng 者giả 。
財tài 富phú 者giả 亦diệc 名danh 長trưởng 者giả 。 大đại 老lão 者giả 。 頭đầu 髮phát 墮đọa 落lạc 。 又hựu 言ngôn 生sanh 。 又hựu 子tử 孫tôn 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 是thị 名danh 老lão 。 朽hủ 邁mại 者giả 。 皮bì 膚phu 燋tiều 皺trứu 。 言ngôn 語ngữ 錯thác 謬mậu 。 是thị 名danh 朽hủ 邁mại 。 年niên 過quá 者giả 。 生sanh 來lai 已dĩ 經kinh 二nhị 三tam 王vương 代đại 職chức 。 猶do 故cố 生sanh 存tồn 。 是thị 名danh 年niên 過quá 。 延diên 壽thọ 者giả 。 年niên 過quá 百bách 歲tuế 。 是thị 名danh 延diên 壽thọ 。 至chí 年niên 者giả 。 是thị 最tối 後hậu 年niên 。 是thị 名danh 至chí 年niên 。
咄đốt 。 瞿Cù 曇Đàm 沙Sa 門Môn 。 何hà 以dĩ 作tác 此thử 。
是thị 婆Bà 羅La 門Môn 語ngữ 。 婆Bà 羅La 門Môn 到đáo 佛Phật 所sở 。 見kiến 佛Phật 不bất 起khởi 。 不bất 為vi 作tác 禮lễ 。 不bất 施thí 床sàng 座tòa 。 故cố 作tác 此thử 言ngôn 。 如như 我ngã 所sở 聞văn 。 今kim 正chánh 見kiến 於ư 如Như 來Lai 。 欲dục 自tự 稱xưng 身thân 而nhi 下hạ 餘dư 人nhân 。 佛Phật 以dĩ 慈từ 悲bi 心tâm 。 而nhi 答đáp 婆Bà 羅La 門Môn 。
我ngã 不bất 見kiến 佛Phật 。 於ư 林lâm 中trung 生sanh 時thời 。 墮đọa 地địa 向hướng 北bắc 行hành 七thất 步bộ 。 自tự 觀quán 百bách 億ức 萬vạn 天thiên 人nhân 。 梵Phạm 。 魔ma 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 無vô 堪kham 受thọ 我ngã 禮lễ 者giả 。 觀quán 看khán 已dĩ 而nhi 自tự 唱xướng 言ngôn 。
天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 唯duy 我ngã 為vi 尊tôn 。
梵Phạm 天Thiên 聞văn 菩Bồ 薩Tát 唱xướng 已dĩ 。 即tức 叉xoa 手thủ 而nhi 言ngôn 。
菩Bồ 薩Tát 三tam 界giới 獨độc 尊tôn 。 無vô 有hữu 過quá 者giả 。
菩Bồ 薩Tát 聞văn 已dĩ 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。
唯duy 我ngã 獨độc 尊tôn 。
佛Phật 語ngứ 婆Bà 羅La 門Môn 。
爾nhĩ 時thời 我ngã 未vị 得đắc 道Đạo 時thời 。 三tam 界giới 已dĩ 自tự 獨độc 尊tôn 。 何hà 況huống 於ư 今kim 。 眾chúng 善thiện 功công 德đức 。 拜bái 我ngã 為vi 佛Phật 。 云vân 何hà 為vi 汝nhữ 作tác 禮lễ 耶da 。 若nhược 人nhân 受thọ 我ngã 禮lễ 者giả 。 頭đầu 即tức 墮đọa 地địa 。 是thị 故cố 汝nhữ 勿vật 。 於ư 佛Phật 處xứ 希hy 望vọng 禮lễ 拜bái 。
是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 瞳# 矇# 無vô 知tri 。 向hướng 佛Phật 而nhi 作tác 是thị 語ngữ 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
若nhược 如như 是thị 者giả 。 色sắc 無vô 味vị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 色sắc 而nhi 已dĩ 。 實thật 無vô 味vị 。
佛Phật 欲dục 調điều 伏phục 。 婆Bà 羅La 門Môn 故cố 。
答đáp 言ngôn 。
汝nhữ 言ngôn 無vô 味vị 。 實thật 無vô 味vị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 世thế 間gian 人nhân 。 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 以dĩ 此thử 為vi 味vị 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 已dĩ 斷đoạn 。 譬thí 如như 斷đoạn 多đa 羅la 樹thụ 。 永vĩnh 不bất 復phục 生sanh 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
若nhược 如như 是thị 者giả 。 便tiện 為vi 貢cống 高cao 。
佛Phật 答đáp 言ngôn 。
因nhân 汝nhữ 語ngữ 故cố 。 即tức 有hữu 貢cống 高cao 。 何hà 謂vị 我ngã 貢cống 高cao 。 過quá 去khứ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 不bất 為vi 世thế 人nhân 作tác 禮lễ 。 我ngã 種chủng 如như 是thị 。 是thị 故cố 貢cống 高cao 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
若nhược 如như 此thử 者giả 。 便tiện 無vô 所sở 作tác 。
佛Phật 答đáp 言ngôn 。
如như 汝nhữ 所sở 語ngữ 。 我ngã 實thật 不bất 作tác 。 何hà 謂vị 不bất 作tác 。 我ngã 不bất 作tác 偷thâu 盜đạo 。 妄vọng 語ngữ 。 欺khi 誑cuống 。 婬dâm 欲dục 。 諸chư 惡ác 業nghiệp 等đẳng 。 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 我ngã 悉tất 不bất 為vi 。 故cố 名danh 不bất 作tác 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
此thử 人nhân 便tiện 自tự 斷đoạn 其kỳ 種chủng 耶da 。
佛Phật 答đáp 言ngôn 。
實thật 爾nhĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 界giới 中trung 一nhất 切thiết 種chủng 種chủng 諸chư 煩phiền 惱não 。 我ngã 皆giai 以dĩ 斷đoạn 故cố 名danh 斷đoạn 種chủng 。
婆Bà 羅La 門Môn 罔võng 然nhiên 。 不bất 知tri 以dĩ 何hà 答đáp 。 更cánh 改cải 語ngữ 。
此thử 人nhân 可khả 薄bạc 不bất 淨tịnh 。
佛Phật 答đáp 曰viết 。
如như 我ngã 意ý 者giả 。 實thật 有hữu 不bất 淨tịnh 。 有hữu 人nhân 縱túng/tung 心tâm 口khẩu 為vi 惡ác 者giả 。 此thử 是thị 可khả 薄bạc 不bất 淨tịnh 。
婆Bà 羅La 門Môn 便tiện 恚khuể 言ngôn 。
此thử 人nhân 亦diệc 聞văn 我ngã 語ngữ 。 隨tùy 事sự 而nhi 滅diệt 之chi 。
佛Phật 又hựu 答đáp 曰viết 。
三tam 界giới 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 我ngã 實thật 已dĩ 滅diệt 。
婆Bà 羅La 門Môn 又hựu 言ngôn 。
此thử 人nhân 可khả 念niệm 。 不bất 堪kham 共cộng 語ngữ 。
佛Phật 答đáp 曰viết 。
實thật 有hữu 如như 此thử 。 我ngã 亦diệc 又hựu 念niệm 。 諸chư 愚ngu 癡si 人nhân 。 甚thậm 可khả 憐lân 愍mẫn 。 恆hằng 為vi 惡ác 業nghiệp 。 不bất 念niệm 修tu 善thiện 。
婆Bà 羅La 門Môn 便tiện 生sanh 瞋sân 恚khuể 罵mạ 言ngôn 。
此thử 人nhân 當đương 是thị 日nhật 夜dạ 不bất 眠miên 。 思tư 求cầu 文văn 章chương 窮cùng 世thế 間gian 人nhân 。
佛Phật 答đáp 曰viết 。
實thật 有hữu 如như 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 不bất 入nhập 胎thai 眠miên 故cố 。 亦diệc 不bất 入nhập 天thiên 上thượng 眠miên 故cố 。 故cố 名danh 不bất 眠miên 。
於ư 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 以dĩ 八bát 事sự 譏cơ 佛Phật 已dĩ 。 如Như 來Lai 法Pháp 王Vương 。 以dĩ 憐lân 愍mẫn 心tâm 故cố 。 視thị 婆Bà 羅La 門Môn 眼nhãn 。 欲dục 令linh 服phục 甘cam 露lộ 法Pháp 味vị 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。
是thị 時thời 婆Bà 羅La 門Môn 。 心tâm 中trung 清thanh 淨tịnh 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 無vô 諸chư 雲vân 翳ế 。 亦diệc 如như 日nhật 月nguyệt 照chiếu 諸chư 闇ám 冥minh 。 如Như 來Lai 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 教giáo 化hóa 令linh 知tri 。 如Như 來Lai 自tự 稱xưng 。
我ngã 已dĩ 得đắc 無vô 上thượng 智trí 慧tuệ 。 常thường 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。
向hướng 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
汝nhữ 老lão 死tử 至chí 近cận 。 來lai 到đáo 我ngã 所sở 。 於ư 汝nhữ 實thật 有hữu 所sở 獲hoạch 。
何hà 以dĩ 故cố 。 譬thí 如như 鷄kê 卵noãn 。 或hoặc 八bát 。 或hoặc 十thập 。 或hoặc 十thập 二nhị 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 三tam 種chủng 分phân 別biệt 數số 。
答đáp 曰viết 。
此thử 是thị 足túc 句cú 。 亦diệc 令linh 文văn 字tự 美mỹ 滿mãn 。
鷄kê 母mẫu 伏phục 卵noãn 。 隨tùy 時thời 迴hồi 轉chuyển 。 伏phục 者giả 。 以dĩ 兩lưỡng 翅sí 覆phú 。 至chí 欲dục 生sanh 時thời 。 眼nhãn 見kiến 光quang 明minh 。 以dĩ 嘴chủy 啄trác 㲉xác 。 出xuất 已dĩ 鼓cổ 翅sí 。 鳴minh 喚hoán 前tiền 出xuất 。 為vi 大đại 為vi 小tiểu 。
婆Bà 羅La 門Môn 答đáp 。
前tiền 者giả 為vi 大đại 。
佛Phật 言ngôn 。
我ngã 亦diệc 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 明minh 㲉xác 裏lý 覆phú 障chướng 三tam 界giới 。 我ngã 以dĩ 智trí 慧tuệ 嘴chủy 啄trác 無vô 明minh 㲉xác 。 前tiền 出xuất 三tam 界giới 。 此thử 誰thùy 大đại 誰thùy 小tiểu 。
答đáp 言ngôn 。
瞿Cù 曇Đàm 即tức 大đại 。
餘dư 後hậu 句cú 無vô 義nghĩa 。 自tự 當đương 知tri 。 世thế 間gian 中trung 一nhất 。 一nhất 者giả 無vô 二nhị 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 人nhân 在tại 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道đạo 。 問vấn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 即tức 為vi 說thuyết 之chi 。 乃nãi 至chí 在tại 阿A 羅La 漢Hán 道đạo 。 問vấn 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 即tức 為vi 說thuyết 之chi 。 如như 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 佛Phật 道Đạo 。 隨tùy 問vấn 而nhi 答đáp 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 我ngã 最tối 大đại 。 鷄kê 母mẫu 伏phục 卵noãn 隨tùy 時thời 迴hồi 轉chuyển 。 佛Phật 在tại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 觀quán 四Tứ 諦Đế 法pháp 。 苦khổ 空không 無vô 常thường 。 佛Phật 語ngứ 婆Bà 羅La 門Môn 。
我ngã 正chánh 懃cần 精tinh 進tấn 。 而nhi 得đắc 無vô 上thượng 最tối 大đại 。 非phi 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 心tâm 。 我ngã 以dĩ 勇dũng 猛mãnh 正chánh 懃cần 精tinh 進tấn 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 以dĩ 四tứ 精tinh 進tấn 。 何hà 謂vị 為vi 四tứ 。 一nhất 者giả 。 正chánh 。 二nhị 者giả 。 不bất 急cấp 。 三tam 者giả 。 不bất 寬khoan 。 四tứ 者giả 。 不bất 置trí 。 以dĩ 法pháp 而nhi 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 不bất 柔nhu 者giả 。 不bất 住trụ 。 起khởi 心tâm 者giả 。 於ư 所sở 觀quán 處xứ 行hành 。 不bất 退thoái 者giả 。 不bất 疲bì 勞lao 。 三tam 昧muội 心tâm 者giả 。 一nhất 心tâm 。
又hựu 言ngôn 。
善thiện 置trí 心tâm 。 為vi 三tam 昧muội 故cố 。 即tức 成thành 一nhất 心tâm 。 不bất 過quá 不bất 逸dật 。 此thử 是thị 初sơ 善thiện 法Pháp 。 以dĩ 此thử 法Pháp 故cố 。 得đắc 初sơ 禪thiền 定định 。 從tùng 初sơ 禪thiền 定định 次thứ 第đệ 至chí 三Tam 達Đạt 智Trí 為vi 極cực 。
佛Phật 為vi 欲dục 出xuất 。 無vô 上thượng 法Pháp 故cố 。 律luật 中trung 說thuyết 佛Phật 言ngôn 。
婆Bà 羅La 門Môn 。 我ngã 於ư 欲dục 中trung 清thanh 淨tịnh 。 惡ác 亦diệc 復phục 清thanh 淨tịnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
貪tham 欲dục 欲dục 。 欲dục 貪tham 欲dục 。 欲dục 思tư 欲dục 。 此thử 是thị 欲dục 名danh 。
何hà 謂vị 諸chư 惡ác 法pháp 者giả 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 狐hồ 疑nghi 。 此thử 是thị 名danh 惡ác 法pháp 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 二nhị 處xứ 而nhi 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 。
又hựu 問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 欲dục 中trung 清thanh 淨tịnh 。
答đáp 曰viết 。
離ly 欲dục 亦diệc 言ngôn 棄khí 欲dục 。
何hà 以dĩ 故cố 。 初sơ 入nhập 第đệ 一nhất 禪thiền 定định 者giả 。 無vô 明minh 是thị 欲dục 儻thảng 。 欲dục 是thị 禪thiền 定định 怨oán 家gia 。 已dĩ 棄khí 欲dục 故cố 而nhi 得đắc 禪thiền 定định 。 是thị 謂vị 為vi 怨oán 家gia 。 欲dục 與dữ 惡ác 離ly 者giả 。 禪thiền 定định 而nhi 來lai 。 欲dục 惡ác 滅diệt 已dĩ 。 禪thiền 定định 即tức 起khởi 。 如như 是thị 二nhị 句cú 。 義nghĩa 自tự 當đương 知tri 。 又hựu 有hữu 三tam 靜tĩnh 。 身thân 靜tĩnh 。 心tâm 靜tĩnh 。 覆phú 靜tĩnh 。 是thị 為vi 三tam 靜tĩnh 。 此thử 三tam 靜tĩnh 者giả 。 亦diệc 入nhập 前tiền 二nhị 句cú 靜tĩnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 有hữu 二nhị 。
一nhất 者giả 。 處xử 欲dục 。 二nhị 者giả 。 煩phiền 惱não 欲dục 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 處xứ 欲dục 。 何hà 謂vị 煩phiền 惱não 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
處xứ 欲dục 者giả 。 心tâm 著trước 色sắc 處xứ 。 煩phiền 惱não 欲dục 者giả 。 令linh 人nhân 至chí 欲dục 所sở 。 此thử 後hậu 二nhị 句cú 者giả 。 正chánh 著trước 所sở 解giải 。 前tiền 句cú 者giả 。 為vi 棄khí 樂nhạo 欲dục 。 後hậu 句cú 者giả 。 從tùng 煩phiền 惱não 出xuất 。 如như 是thị 欲dục 處xứ 。 煩phiền 惱não 欲dục 。 於ư 其kỳ 二nhị 中trung 心tâm 極cực 清thanh 淨tịnh 。 又hựu 言ngôn 。
前tiền 句cú 除trừ 欲dục 處xứ 。 後hậu 句cú 者giả 除trừ 煩phiền 惱não 欲dục 。 前tiền 句cú 者giả 除trừ 因nhân 緣duyên 動động 搖dao 。 後hậu 句cú 者giả 除trừ 癡si 相tương/tướng 。 前tiền 句cú 者giả 著trước 淨tịnh 。 後hậu 句cú 止chỉ 欲dục 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 自tự 當đương 知tri 之chi 。
問vấn 曰viết 。
貪tham 欲dục 者giả 。 貪tham 即tức 是thị 欲dục 。 貪tham 別biệt 欲dục 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
歸quy 一nhất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 惡ác 。 法pháp 理lý 歸quy 一nhất 。 然nhiên 分phân 別biệt 各các 異dị 。 又hựu 律luật 中trung 說thuyết 。 貪tham 者giả 煩phiền 惱não 。 欲dục 者giả 欲dục 處xứ 。 亦diệc 如như 三tam 昧muội 。 貪tham 欲dục 怨oán 家gia 。 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 是thị 瞋sân 恚khuể 怨oán 家gia 。 思tư 者giả 。 是thị 睡thụy 怨oán 家gia 。 安an 樂lạc 者giả 。 是thị 動động 疑nghi 怨oán 家gia 。 度độ 量lương 者giả 。 是thị 狐hồ 疑nghi 怨oán 家gia 。 亦diệc 如như 初sơ 禪thiền 者giả 。 貪tham 欲dục 怨oán 家gia 。 貪tham 欲dục 者giả 含hàm 入nhập 五ngũ 蓋cái 。 諸chư 惡ác 法pháp 者giả 含hàm 取thủ 諸chư 蓋cái 。
何hà 謂vị 為vi 諸chư 蓋cái 。
答đáp 曰viết 。
三tam 毒độc 根căn 。 五ngũ 欲dục 五ngũ 塵trần 邪tà 貪tham 。 後hậu 句cú 。 著trước 處xứ 分phân 別biệt 諸chư 塵trần 瞋sân 恚khuể 癡si 流lưu 法pháp 。 前tiền 句cú 者giả 。 欲dục 流lưu 欲dục 著trước 欲dục 泉tuyền 欲dục 受thọ 殺sát 心tâm 結kết 欲dục 。 後hậu 句cú 者giả 。 諸chư 流lưu 泉tuyền 受thọ 著trước 。 前tiền 句cú 者giả 。 諸chư 愛ái 等đẳng 。 後hậu 句cú 者giả 。 無vô 明minh 等đẳng 。 前tiền 句cú 者giả 。 貪tham 等đẳng 八bát 心tâm 受thọ 。 後hậu 句cú 者giả 四tứ 不bất 善thiện 心tâm 起khởi 。 如như 是thị 欲dục 中trung 清thanh 淨tịnh 。 惡ác 亦diệc 清thanh 淨tịnh 。 念niệm 思tư 者giả 。
何hà 謂vị 為vi 念niệm 。
答đáp 曰viết 。
動động 轉chuyển 。 何hà 以dĩ 動động 轉chuyển 。 於ư 觀quán 處xứ 初sơ 置trí 心tâm 。 是thị 名danh 念niệm 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 思tư 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 禪thiền 人nhân 以dĩ 心tâm 置trí 觀quán 處xứ 中trung 。 心tâm 徘bồi 徊hồi 觀quán 處xứ 。 又hựu 言ngôn 。
思tư 者giả 。 研nghiên 心tâm 著trước 心tâm 連liên 心tâm 。 譬thí 如như 鍾chung 聲thanh 初sơ 大đại 後hậu 微vi 。 初sơ 大đại 聲thanh 者giả 如như 念niệm 。 後hậu 微vi 者giả 如như 思tư 。 如như 鳥điểu 翔tường 初sơ 動động 後hậu 定định 。 動động 者giả 如như 念niệm 。 定định 者giả 如như 思tư 。 如như 蜂phong 採thải 華hoa 。 初sơ 至chí 如như 念niệm 。 後hậu 選tuyển 擇trạch 如như 思tư 。
初sơ 禪thiền 有hữu 五ngũ 支chi 。 何hà 謂vị 為vi 五ngũ 支chi 。 一nhất 者giả 。 念niệm 。 二nhị 者giả 。 思tư 。 三tam 者giả 。 喜hỷ 。 四tứ 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 者giả 。 定định 。 是thị 為vi 五ngũ 支chi 。 猶do 如như 大đại 樹thụ 有hữu 華hoa 有hữu 實thật 。 亦diệc 如như 初sơ 禪thiền 有hữu 念niệm 有hữu 思tư 。 從tùng 靜tĩnh 起khởi 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 靜tĩnh 。
答đáp 曰viết 。
離ly 五ngũ 蓋cái 是thị 為vi 靜tĩnh 。 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 喜hỷ 者giả 滿mãn 。 何hà 謂vị 為vi 滿mãn 。 身thân 心tâm 喜hỷ 滿mãn 怡di 悅duyệt 。 邊biên 味vị 是thị 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 棄khí 除trừ 二nhị 苦khổ 。
身thân 苦khổ 。 心tâm 苦khổ 。 是thị 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 著trước 其kỳ 想tưởng 味vị 。
又hựu 問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 喜hỷ 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 肥phì 壯tráng 。 其kỳ 想tưởng 希hy 好hảo/hiếu 。 是thị 名danh 為vi 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 得đắc 而nhi 受thọ 之chi 。 又hựu 言ngôn 。
兩lưỡng 法pháp 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 若nhược 有hữu 喜hỷ 者giả 則tắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 有hữu 喜hỷ 。 喜hỷ 者giả 含hàm 入nhập 行hành 陰ấm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 含hàm 入nhập 受thọ 陰ấm 。 如như 人nhân 涉thiệp 道đạo 渴khát 乏phạp 無vô 水thủy 。 聞văn 有hữu 水thủy 處xứ 即tức 發phát 喜hỷ 心tâm 。 是thị 名danh 為vi 喜hỷ 。 到đáo 已dĩ 飲ẩm 水thủy 洗tẩy 浴dục 。 是thị 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。
初sơ 禪thiền 定định 者giả 。 初sơ 者giả 第đệ 一nhất 禪thiền 。 定định 者giả 善thiện 燒thiêu 。 亦diệc 言ngôn 禪thiền 師sư 所sở 觀quán 法pháp 。
何hà 謂vị 為vi 善thiện 燒thiêu 。
答đáp 曰viết 。
極cực 能năng 燒thiêu 覆phú 蓋cái 。 又hựu 言ngôn 。
斷đoạn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 言ngôn 見kiến 。
何hà 謂vị 為vi 見kiến 。
答đáp 曰viết 。
觀quán 見kiến 法pháp 相tướng 。 接tiếp 取thủ 威uy 儀nghi 八bát 三tam 昧muội 法pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 迦ca 師sư 那na 阿a 攬lãm 摩ma 那na (# 漢hán 言ngôn 三tam 十thập 八bát 禪thiền 定định )# 相tương/tướng 。 觀quán 迦ca 師sư 那na 阿a 攬lãm 摩ma 那na 故cố 。 名danh 為vi 禪thiền 定định 。 此thử 是thị 見kiến 道Đạo 果Quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 觀quán 相tương/tướng 故cố 。 何hà 謂vị 為vi 觀quán 相tương/tướng 。 觀quán 無vô 常thường 故cố 。 以dĩ 觀quán 故cố 成thành 道Đạo 。 以dĩ 果quả 觀quán 滅Diệt 諦Đế 。 是thị 故cố 名danh 禪thiền 定định 為vi 觀quán 相tương/tướng 。 律luật 中trung 所sở 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 初sơ 禪thiền 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 念niệm 。 有hữu 思tư 。 有hữu 喜hỷ 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 有hữu 定định 。 是thị 名danh 初sơ 禪thiền 。
如như 人nhân 有hữu 物vật 。 如như 人nhân 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 置trí 物vật 已dĩ 。 置trí 眷quyến 屬thuộc 已dĩ 。 有hữu 餘dư 名danh 無vô 。
答đáp 曰viết 。
無vô 餘dư 名danh 。 禪thiền 定định 亦diệc 如như 是thị 。 置trí 念niệm 。 置trí 思tư 。 置trí 喜hỷ 。 置trí 樂nhạo/nhạc/lạc 。 置trí 定định 。 更cánh 無vô 餘dư 名danh 。 即tức 是thị 禪thiền 定định 。 譬thí 如như 軍quân 陣trận 有hữu 人nhân 兵binh 象tượng 馬mã 攻công 具cụ 。 名danh 之chi 為vi 軍quân 。 人nhân 兵binh 象tượng 馬mã 攻công 具cụ 散tán 去khứ 。 即tức 無vô 軍quân 名danh 。 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 置trí 上thượng 句cú 五ngũ 法pháp 。 即tức 無vô 禪thiền 定định 名danh 。 入nhập 者giả 。 至chí 。 亦diệc 言ngôn 成thành 就tựu 。 住trụ 者giả 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 以dĩ 禪thiền 定định 而nhi 住trụ 。 佛Phật 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 坐tọa 觀quán 何hà 等đẳng 。 觀quán 出xuất 息tức 入nhập 息tức 。
問vấn 曰viết 。
有hữu 餘dư 禪thiền 無vô 。
答đáp 曰viết 。
亦diệc 有hữu 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
禪thiền 定định 法pháp 。 於ư 《# 靜tĩnh 道đạo 經kinh 》# 中trung 。 我ngã 若nhược 廣quảng 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 深thâm 遠viễn 。 則tắc 為vi 紛phân 紜vân 。 於ư 阿a 毘tỳ 曇đàm 毘tỳ 婆bà 沙sa 。 汝nhữ 自tự 當đương 知tri 。 今kim 所sở 說thuyết 者giả 。 正chánh 論luận 毘tỳ 尼ni 毘tỳ 婆bà 沙sa 。 餘dư 者giả 稍sảo 略lược 說thuyết 。 是thị 禪thiền 定định 第đệ 一nhất 品phẩm 。
念niệm 。 思tư 滅diệt 者giả 。 念niệm 。 思tư 此thử 二nhị 法pháp 過quá 。 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 第đệ 二nhị 禪thiền 起khởi 。 此thử 二nhị 法pháp 即tức 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 過quá 二nhị 大đại 支chi 故cố 。 名danh 為vi 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 又hựu 言ngôn 。
第đệ 二nhị 禪thiền 定định 中trung 。 無vô 初sơ 禪thiền 定định 法pháp 。 有hữu 餘dư 法pháp 。 初sơ 禪thiền 定định 中trung 觸xúc 法pháp 為vi 初sơ 。 此thử 中trung 二nhị 大đại 支chi 已dĩ 過quá 。 即tức 得đắc 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 法pháp 。
是thị 故cố 律luật 中trung 說thuyết 。 念niệm 。 思tư 滅diệt 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 內nội 法pháp 者giả 現hiện 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 現hiện 。
答đáp 曰viết 。
現hiện 者giả 從tùng 身thân 生sanh 。 清thanh 者giả 無vô 垢cấu 也dã 。 禪thiền 亦diệc 名danh 清thanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 青thanh 衣y 。 因nhân 有hữu 青thanh 色sắc 故cố 。 名danh 青thanh 衣y 。 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 有hữu 清thanh 法pháp 故cố 。 謂vị 之chi 清thanh 禪thiền 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 名danh 定định 清thanh 。
答đáp 曰viết 。
念niệm 。 思tư 是thị 動động 之chi 根căn 也dã 。 念niệm 。 思tư 已dĩ 滅diệt 。 名danh 即tức 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 法pháp 起khởi 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 一nhất 法pháp 起khởi 。
答đáp 曰viết 。
為vi 不bất 顧cố 念niệm 。 思tư 故cố 。 是thị 名danh 一nhất 法Pháp 相tương/tướng 。 亦diệc 言ngôn 無vô 上thượng 。 又hựu 言ngôn 。
一nhất 相tương/tướng 者giả 。 念niệm 。 思tư 已dĩ 離ly 。 亦diệc 言ngôn 無vô 雙song 。 是thị 名danh 一nhất 相tương/tướng 。
問vấn 曰viết 。
一nhất 法pháp 相tướng 者giả 。 何hà 以dĩ 名danh 為vi 一nhất 法pháp 相tướng 。
答đáp 曰viết 。
三tam 昧muội 是thị 也dã 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 三tam 昧muội 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 心tâm 無vô 二nhị 。 亦diệc 言ngôn 定định 。 亦diệc 言ngôn 不bất 動động 。 是thị 故cố 第đệ 二nhị 禪thiền 一nhất 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 名danh 故cố 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 名danh 。
非phi 我ngã 亦diệc 非phi 生sanh 氣khí 。 是thị 名danh 名danh 也dã 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 無vô 清thanh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 初sơ 禪thiền 亦diệc 名danh 一nhất 相tương/tướng 。 何hà 以dĩ 止chỉ 名danh 第đệ 二nhị 禪thiền 名danh 一nhất 相tương/tướng 。
答đáp 曰viết 。
念niệm 。 思tư 動động 水thủy 動động 浪lãng 。 起khởi 不bất 見kiến 面diện 像tượng 。 亦diệc 如như 第đệ 一nhất 禪thiền 。 有hữu 念niệm 。 思tư 。 心tâm 不bất 清thanh 故cố 。 是thị 名danh 非phi 一nhất 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 昧muội 不bất 明minh 故cố 。
問vấn 曰viết 。
第đệ 二nhị 禪thiền 。 三tam 昧muội 。 何hà 以dĩ 獨độc 明minh 了liễu 。
答đáp 曰viết 。
為vi 心tâm 淨tịnh 故cố 。 從tùng 三tam 昧muội 生sanh 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 此thử 是thị 從tùng 初sơ 禪thiền 定định 三tam 昧muội 。 生sanh 喜hỷ 樂lạc 也dã 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 第đệ 二nhị 者giả 。 數số 也dã 。 如như 初sơ 禪thiền 定định 有hữu 五ngũ 支chi 。 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 有hữu 四tứ 支chi 。 何hà 謂vị 為vi 四tứ 。 一nhất 者giả 。 清thanh 。 二nhị 者giả 。 喜hỷ 。 三tam 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 者giả 。 一nhất 心tâm 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 有hữu 四tứ 。 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 。 如như 經kinh 文văn 所sở 說thuyết 。 何hà 時thời 三tam 支chi 起khởi 喜hỷ 樂lạc 一nhất 心tâm 耶da 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
我ngã 今kim 證chứng 一nhất 句cú 。 餘dư 自tự 當đương 知tri 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 。 禪thiền 定định 品phẩm 竟cánh 。 離ly 喜hỷ 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 離ly 喜hỷ 。
答đáp 曰viết 。
薄bạc 喜hỷ 亦diệc 言ngôn 過quá 喜hỷ 。 亦diệc 言ngôn 滅diệt 喜hỷ 。 是thị 時thời 念niệm 。 思tư 滅diệt 已dĩ 。 喜hỷ 又hựu 更cánh 起khởi 。
問vấn 曰viết 。
第đệ 二nhị 禪thiền 中trung 以dĩ 論luận 念niệm 。 念niệm 思tư 滅diệt 已dĩ 喜hỷ 。 何hà 故cố 更cánh 重trọng/trùng 而nhi 說thuyết 耶da 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 讚tán 第đệ 三tam 禪thiền 故cố 。 所sở 以dĩ 說thuyết 之chi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 譬thí 如như 第đệ 三tam 道đạo 邪tà 見kiến 不bất 滅diệt 。 於ư 初sơ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 以dĩ 滅diệt 。 今kim 於ư 第đệ 三tam 道đạo 中trung 又hựu 說thuyết 。 何hà 謂vị 為vi 讚tán 。 第đệ 三tam 道đạo 故cố 。 此thử 中trung 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 捨xả 而nhi 住trụ 者giả 。
何hà 謂vị 為vi 捨xả 。
答đáp 曰viết 。
捨xả 者giả 。 是thị 平bình 等đẳng 見kiến 。 不bất 偏thiên 見kiến 。 不bất 黨đảng 見kiến 。 恆hằng 大đại 健kiện 捨xả 。 是thị 第đệ 三tam 禪thiền 。 又hựu 曰viết 。
捨xả 有hữu 十thập 種chủng 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 十thập 。
一nhất 者giả 。 沙sa 浪lãng 求cầu 捨xả 。 二nhị 者giả 。 梵Phạm 魔ma 求cầu 捨xả 。 三tam 者giả 。 菩Bồ 提Đề 等đẳng 捨xả 。 四tứ 者giả 。 毘tỳ 梨lê 求cầu 捨xả 。 五ngũ 者giả 。 行hành 求cầu 捨xả 。 六lục 者giả 。 觸xúc 求cầu 捨xả 。 七thất 者giả 。 觀quán 求cầu 捨xả 。 八bát 者giả 。 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 。 九cửu 者giả 。 智trí 求cầu 捨xả 。 十thập 者giả 。 清thanh 淨tịnh 求cầu 捨xả 也dã 。 此thử 十thập 種chủng 捨xả 善thiện 。 處xứ 處xứ 地địa 人nhân 心tâm 觀quán 因nhân 一nhất 相tương/tướng 。 以dĩ 略lược 說thuyết 故cố 。 於ư 沙sa 利lợi 耶da 中trung 。 曇đàm 摩ma 僧Tăng 伽già 訶ha 尼ni 耶da 中trung 。 淨tịnh 道đạo 道đạo 中trung 三tam 處xứ 中trung 。 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 自tự 當đương 知tri 。 我ngã 若nhược 於ư 此thử 毘tỳ 尼ni 中trung 廣quảng 說thuyết 者giả 。 即tức 為vi 亂loạn 多đa 。
問vấn 曰viết 。
十thập 捨xả 者giả 。 取thủ 何hà 捨xả 耶da 。
答đáp 曰viết 。
取thủ 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 。
答đáp 曰viết 。
不bất 知tri 他tha 事sự 因nhân 喜hỷ 而nhi 生sanh 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 。 第đệ 二nhị 禪thiền 。 此thử 二nhị 處xứ 無vô 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 耶da 。 正chánh 三tam 禪thiền 有hữu 也dã 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 與dữ 第đệ 二nhị 禪thiền 亦diệc 有hữu 。 然nhiên 猶do 微vi 不bất 現hiện 。
何hà 以dĩ 故cố 。 念niệm 。 思tư 。 喜hỷ 蔽tế 故cố 。 第đệ 三tam 禪thiền 中trung 念niệm 。 思tư 。 喜hỷ 已dĩ 離ly 。 故cố 得đắc 現hiện 耳nhĩ 。 正chánh 思tư 知tri 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 思tư 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 多đa 生sanh 想tưởng 。 故cố 謂vị 之chi 思tư 也dã 。 知tri 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 知tri 。
答đáp 曰viết 。
洞đỗng 達đạt 知tri 也dã 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 正chánh 思tư 。
答đáp 曰viết 。
正chánh 思tư 者giả 。 不bất 忘vong 。 亦diệc 言ngôn 識thức 。 又hựu 言ngôn 。
起khởi 相tương 知tri 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 知tri 。
答đáp 曰viết 。
擇trạch 也dã 。 亦diệc 言ngôn 聚tụ 。 又hựu 言ngôn 廣quảng 。 此thử 略lược 說thuyết 。 末mạt 闍xà 中trung 自tự 當đương 知tri 之chi 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 定định 無vô 思tư 知tri 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 思tư 知tri 者giả 。 從tùng 何hà 往vãng 者giả 初sơ 法pháp 也dã 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 中trung 何hà 不bất 現hiện 思tư 知tri 也dã 。
答đáp 曰viết 。
猶do 大đại 鈍độn 故cố 。 譬thí 如như 磨ma 刀đao 。 初sơ 鈍độn 後hậu 利lợi 。 思tư 知tri 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 初sơ 觀quán 禪thiền 中trung 猶do 大đại 鈍độn 。 是thị 故cố 不bất 現hiện 。 亦diệc 如như 人nhân 𤛗# 乳nhũ 。 驅khu 犢độc 不bất 遠viễn 時thời 時thời 復phục 來lai 。 亦diệc 如như 第đệ 三tam 禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。 離ly 喜hỷ 不bất 遠viễn 。 若nhược 無vô 思tư 知tri 守thủ 者giả 。 即tức 與dữ 喜hỷ 合hợp 。 思tư 知tri 守thủ 之chi 。 數số 強cường/cưỡng 者giả 即tức 離ly 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 無vô 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 極cực 樂lạc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 思tư 知tri 守thủ 故cố 。 義nghĩa 文văn 如như 此thử 。 自tự 當đương 知tri 之chi 。 以dĩ 身thân 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 身thân 。
答đáp 曰viết 。
名danh 色sắc 身thân 。 以dĩ 名danh 色sắc 身thân 故cố 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 名danh 色sắc 身thân 合hợp 。 兩lưỡng 理lý 相tương/tướng 合hợp 極cực 為vi 美mỹ 味vị 。 以dĩ 知tri 以dĩ 美mỹ 味vị 相tương/tướng 著trước 故cố 。 知tri 起khởi 覺giác 之chi 。 是thị 故cố 以dĩ 身thân 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 善thiện 人nhân 言ngôn 。 捨xả 有hữu 思tư 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 善thiện 人nhân 言ngôn 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 。 為vi 第đệ 三tam 禪thiền 人nhân 說thuyết 第đệ 三tam 禪thiền 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 善thiện 人nhân 言ngôn 。
何hà 謂vị 為vi 言ngôn 。
答đáp 曰viết 。
開khai 視thị 為vi 說thuyết 。 為vi 分phân 別biệt 。 亦diệc 言ngôn 讚tán 嘆thán 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 捨xả 思tư 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 。
答đáp 曰viết 。
為vi 欲dục 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 定định 故cố 。 云vân 何hà 入nhập 。 為vi 極cực 樂lạc 故cố 。 以dĩ 極cực 樂lạc 美mỹ 滿mãn 故cố 。 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 定định 而nhi 捨xả 之chi 。 令linh 喜hỷ 止chỉ 不bất 起khởi 。 是thị 名danh 有hữu 思tư 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 善thiện 人nhân 所sở 念niệm 。 所sở 入nhập 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 純thuần 無vô 雜tạp 。 是thị 善thiện 人nhân 所sở 讚tán 嘆thán 。 是thị 義nghĩa 本bổn 說thuyết 捨xả 思tư 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 善thiện 人nhân 讚tán 嘆thán 如như 是thị 。 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 者giả 。 如như 入nhập 第đệ 一nhất 。 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 所sở 異dị 者giả 。 第đệ 一nhất 有hữu 五ngũ 支chi 。 第đệ 二nhị 有hữu 四tứ 支chi 。 第đệ 三tam 有hữu 二nhị 支chi 。 如như 經kinh 本bổn 所sở 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
何hà 時thời 二nhị 支chi 出xuất 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 定định 中trung 。
答đáp 曰viết 。
樂nhạo/nhạc/lạc 一nhất 心tâm 。 此thử 第đệ 三tam 禪thiền 品phẩm 竟cánh 。
善Thiện 見Kiến 律Luật 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 卷quyển 第đệ 四tứ
Thiện Kiến Luật Tỳ Bà Sa ♦ Hết quyển 4
❖
Phiên âm: 8/3/2016 ◊ Cập nhật: 8/3/2016
Thiện Kiến Luật Tỳ Bà Sa ♦ Quyển 4
蕭tiêu 齊tề 外ngoại 國quốc 三tam 藏tạng 僧Tăng 伽già 跋bạt 陀đà 羅la 譯dịch
爾nhĩ 時thời 塔tháp 園viên 中trung 摩ma 哂# 陀đà 。 與dữ 比Bỉ 丘Khâu 一nhất 千thiên 人nhân 俱câu 。 敷phu 摩ma 哂# 陀đà 坐tọa 具cụ 南nam 向hướng 坐tọa 。 又hựu 敷phu 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 北bắc 向hướng 坐tọa 。 大đại 德đức 摩ma 哂# 陀đà 。 請thỉnh 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 為vi 法Pháp 師sư 。 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 仍nhưng 依y 往vãng 昔tích 大đại 德đức 優ưu 波ba 離ly 無vô 異dị 。 摩ma 哂# 陀đà 與dữ 大đại 僧Tăng 六lục 十thập 八bát 人nhân 圍vi 遶nhiễu 法Pháp 座tòa 。 王vương 弟đệ 比Bỉ 丘Khâu 。 名danh 末mạt 多đa 婆bà 耶da 。 與dữ 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 俱câu 。 欲dục 學học 律luật 藏tạng 。 悉tất 圍vi 遶nhiễu 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 高cao 座tòa 。 餘dư 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。 與dữ 王vương 各các 次thứ 第đệ 而nhi 坐tọa 。 於ư 是thị 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 。 即tức 便tiện 為vi 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 那na 隣lân 羅la 賓tân 洲châu 曼mạn 陀đà 羅la 樹thụ 下hạ 說thuyết 律luật 。
敘tự 說thuyết 已dĩ 。 於ư 虛hư 空không 中trung 。 天thiên 大đại 叫khiếu 稱xưng 。
善thiện 哉tai 善thiện 哉tai 。
非phi 時thời 而nhi 雷lôi 電điện 霹phích 靂lịch 。 地địa 即tức 大đại 動động 。 種chủng 種chủng 神thần 變biến 。
於ư 是thị 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 及cập 摩ma 哂# 陀đà 。 與dữ 愛ái 盡tận 六lục 十thập 人nhân 俱câu 。
復phục 有hữu 六lục 萬vạn 比Bỉ 丘Khâu 圍vi 遶nhiễu 。 於ư 塔tháp 園viên 寺tự 中trung 說thuyết 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。 如Như 來Lai 哀ai 愍mẫn 。 眾chúng 生sanh 三tam 業nghiệp 不bất 善thiện 。 是thị 故cố 說thuyết 毘tỳ 尼ni 藏tạng 。 以dĩ 制chế 伏phục 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 為vi 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 說thuyết 律luật 藏tạng 竟cánh 。 然nhiên 後hậu 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 。
爾nhĩ 時thời 眾chúng 中trung 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
一nhất 切thiết 別biệt 眾chúng 住trụ 。 大đại 德đức 六lục 十thập 八bát 。
共cộng 知tri 律luật 藏tạng 事sự 。 法Pháp 王Vương 聲Thanh 聞Văn 眾chúng 。
愛ái 盡tận 得đắc 自tự 在tại 。 神thần 通thông 三tam 達đạt 智trí 。
以dĩ 無vô 上thượng 智trí 慧tuệ 。 教giáo 化hóa 師sư 子tử 王vương 。
光quang 照chiếu 師sư 子tử 國quốc 。 周chu 遍biến 無vô 不bất 覩đổ 。
譬thí 如như 大đại 火hỏa 聚tụ 。 薪tân 盡tận 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。
諸chư 大đại 德đức 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 諸chư 弟đệ 子tử 眷quyến 屬thuộc 。 名danh 帝đế 須tu 達đạt 多đa 。 迦ca 羅la 須tu 末mạt 那na 。 毘tỳ 伽già 修tu 摩ma 那na 。 此thử 是thị 大đại 德đức 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 弟đệ 子tử 。 如như 是thị 師sư 師sư 相tương/tướng 承thừa 展triển 轉chuyển 至chí 今kim 。 是thị 故cố 第đệ 三tam 集tập 眾chúng 。 眾chúng 中trung 而nhi 問vấn 。
誰thùy 將tương 律luật 藏tạng 至chí 師sư 子tử 國quốc 。
答đáp 。
是thị 摩ma 哂# 陀đà 。 摩ma 哂# 陀đà 之chi 後hậu 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 。 阿a 摽phiếu/phiêu 扠tra 弟đệ 子tử 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 受thọ 持trì 。 譬thí 如như 白bạch 琉lưu 璃ly 器khí 盛thịnh 水thủy 。 內nội 外ngoại 明minh 徹triệt 。 水thủy 無vô 漏lậu 落lạc 。 諸chư 大đại 德đức 持trì 律luật 藏tạng 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
乃nãi 至chí 于vu 今kim 。 若nhược 人nhân 有hữu 信tín 。 心tâm 恆hằng 生sanh 慚tàm 愧quý 好hiếu 學học 戒giới 律luật 者giả 。 佛Phật 法Pháp 得đắc 久cửu 住trụ 。 是thị 故cố 人nhân 欲dục 得đắc 佛Phật 法Pháp 久cửu 住trụ 。 先tiên 學học 毘tỳ 尼ni 藏tạng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 饒nhiêu 益ích 行hành 者giả 故cố 。 何hà 謂vị 饒nhiêu 益ích 。 若nhược 善thiện 男nam 子tử 。 好hảo/hiếu 心tâm 出xuất 家gia 。 律luật 藏tạng 即tức 是thị 父phụ 母mẫu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 與dữ 其kỳ 出xuất 家gia 令linh 得đắc 具cụ 足túc 。 教giáo 學học 威uy 儀nghi 。 依y 止chỉ 律luật 藏tạng 。 自tự 身thân 持trì 戒giới 。 能năng 斷đoạn 他tha 疑nghi 。 若nhược 入nhập 僧Tăng 中trung 。 無vô 所sở 畏úy 懼cụ 。 若nhược 有hữu 犯phạm 罪tội 依y 律luật 結kết 判phán 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。
諸chư 法Pháp 師sư 言ngôn 。
佛Phật 語ngứ 比Bỉ 丘Khâu 。
若nhược 受thọ 持trì 此thử 律luật 。 有hữu 五ngũ 事sự 利lợi 。 何hà 謂vị 為vi 五ngũ 。 一nhất 者giả 。 自tự 能năng 持trì 戒giới 。 二nhị 者giả 。 能năng 斷đoạn 他tha 疑nghi 。 三tam 者giả 。 入nhập 僧Tăng 無vô 畏úy 。 四tứ 者giả 。 建kiến 立lập 佛Phật 法Pháp 。 五ngũ 者giả 。 令linh 法Pháp 久cửu 住trụ 。
佛Phật 說thuyết 持trì 律luật 人nhân 即tức 是thị 功công 德đức 根căn 。 因nhân 根căn 故cố 攝nhiếp 領lãnh 諸chư 法pháp 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
佛Phật 說thuyết 戒giới 律luật 。 為vi 欲dục 止chỉ 惡ác 因nhân 。 止chỉ 惡ác 故cố 生sanh 不bất 悔hối 心tâm 。 因nhân 不bất 悔hối 心tâm 故cố 。 得đắc 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 因nhân 歡hoan 喜hỷ 故cố 。 得đắc 生sanh 安an 樂lạc 。 因nhân 安an 樂lạc 故cố 。 得đắc 生sanh 三tam 昧muội 。 因nhân 三tam 昧muội 故cố 。 得đắc 生sanh 慧tuệ 眼nhãn 。 因nhân 生sanh 慧tuệ 眼nhãn 故cố 。 而nhi 生sanh 厭yếm 污ô 。 因nhân 厭yếm 污ô 故cố 。 而nhi 得đắc 離ly 欲dục 。 因nhân 離ly 欲dục 故cố 。 而nhi 生sanh 度độ 脫thoát 。 因nhân 度độ 脫thoát 故cố 。 得đắc 度độ 脫thoát 智trí 。 因nhân 度độ 脫thoát 智trí 。 次thứ 第đệ 得đắc 入nhập 涅Niết 槃Bàn 。 為vi 欲dục 言ngôn 故cố 。 為vi 欲dục 說thuyết 故cố 。 為vi 依y 止chỉ 故cố 。 為vi 欲dục 聞văn 故cố 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 心tâm 得đắc 度độ 脫thoát 智trí 。 是thị 故cố 慇ân 懃cần 。 當đương 學học 毘tỳ 尼ni 。 此thử 是thị 毘tỳ 尼ni 處xứ 說thuyết 根căn 本bổn 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
若nhược 人nhân 時thời 何hà 故cố 受thọ 持trì 。 若nhược 人nhân 將tương 耶da 若nhược 處xứ 住trụ 。
已dĩ 說thuyết 此thử 。 次thứ 第đệ 今kim 說thuyết 。
此thử 是thị 偈kệ 義nghĩa 。 今kim 當đương 說thuyết 律luật 外ngoại 序tự 也dã 。
爾nhĩ 時thời 為vi 初sơ 。 義nghĩa 非phi 一nhất 種chủng 。 我ngã 今kim 當đương 演diễn 毘tỳ 尼ni 義nghĩa 。 是thị 故cố 律luật 中trung 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。 初sơ 義nghĩa 者giả 。
爾nhĩ 時thời 尊Tôn 者giả 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。 從tùng 三tam 昧muội 起khởi 。 請thỉnh 佛Phật 結kết 戒giới 。 是thị 時thời 佛Phật 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。
爾nhĩ 時thời 者giả 。 發phát 起khởi 義nghĩa 。 是thị 時thời 者giả 。 即tức 說thuyết 其kỳ 事sự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 律luật 所sở 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 須tu 提đề 那na 與dữ 故cố 二nhị 作tác 不bất 淨tịnh 故cố 。 是thị 時thời 佛Phật 因nhân 須tu 提đề 那na 故cố 。 為vi 聲Thanh 聞Văn 結kết 戒giới 。 此thử 是thị 初sơ 義nghĩa 。
爾nhĩ 時thời 檀đàn 尼ni 咤trá 比Bỉ 丘Khâu 偷thâu 王vương 材tài 。 是thị 時thời 佛Phật 於ư 王Vương 舍Xá 城Thành 。 結kết 戒giới 亦diệc 如như 是thị 。
爾nhĩ 時thời 者giả 。 亦diệc 是thị 發phát 起khởi 義nghĩa 。 亦diệc 是thị 因nhân 義nghĩa 。 佛Phật 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 後hậu 當đương 解giải 。 住trụ 者giả 。 行hành 立lập 坐tọa 臥ngọa 。 毘tỳ 蘭lan 若nhã 者giả 。 是thị 國quốc 名danh 也dã 。 那na 隣lân 羅la 者giả 。 即tức 夜dạ 叉xoa 名danh 。 因nhân 夜dạ 叉xoa 鬼quỷ 依y 此thử 樹thụ 故cố 而nhi 號hiệu 之chi 。 賓tân 洲châu 曼mạn 陀đà 羅la 者giả 。 此thử 是thị 練luyện 木mộc 樹thụ 也dã 。 樹thụ 下hạ 者giả 。 日nhật 當đương 中trung 陰ấm 所sở 覆phú 處xứ 是thị 也dã 。 又hựu 言ngôn 。
無vô 風phong 時thời 。 葉diệp 落lạc 墮đọa 地địa 處xứ 是thị 。
問vấn 曰viết 。
如Như 來Lai 何hà 以dĩ 在tại 此thử 樹thụ 下hạ 住trụ 。
答đáp 曰viết 。
此thử 樹thụ 欝uất 茂mậu 。 林lâm 中trung 第đệ 一nhất 。 去khứ 城thành 不bất 遠viễn 。 往vãng 來lai 便tiện 易dị 。
問vấn 曰viết 。
如Như 來Lai 住trụ 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。 復phục 言ngôn 住trụ 在tại 樹thụ 下hạ 。 如Như 來Lai 不bất 應ưng 二nhị 處xứ 住trụ 。
答đáp 言ngôn 。
勿vật 作tác 此thử 難nạn/nan 。 毘tỳ 蘭lan 若nhã 者giả 。 往vãng 來lai 處xứ 也dã 。 樹thụ 下hạ 者giả 。 即tức 是thị 住trú 處xứ 。
問vấn 曰viết 。
優ưu 波ba 離ly 何hà 以dĩ 說thuyết 毘tỳ 蘭lan 若nhã 。
答đáp 曰viết 。
哀ai 愍mẫn 白bạch 衣y 故cố 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 樹thụ 下hạ 住trụ 。
答đáp 曰viết 。
為vì 諸chư 弟đệ 子tử 。 順thuận 出xuất 家gia 法pháp 除trừ 貪tham 欲dục 故cố 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 依y 近cận 於ư 國quốc 。
答đáp 曰viết 。
為vi 四tứ 大đại 故cố 。
問vấn 曰viết 。
前tiền 句cú 者giả 。 為vì 說thuyết 法Pháp 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 如Như 來Lai 欲dục 入nhập 靜tĩnh 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 慈từ 悲bi 所sở 牽khiên 。 後hậu 句cú 者giả 。 從tùng 苦khổ 入nhập 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 為vì 安an 樂lạc 眾chúng 生sanh 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 自tự 安an 樂lạc 身thân 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 布bố 施thí 法pháp 與dữ 眾chúng 生sanh 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 自tự 除trừ 聖thánh 利lợi 滿mãn 足túc 。 前tiền 句cú 者giả 。 為vi 眾chúng 生sanh 作tác 橋kiều 梁lương 故cố 。 後hậu 句cú 。 為vì 諸chư 天thiên 人nhân 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 同đồng 眾chúng 生sanh 故cố 。 後hậu 句cú 者giả 。 不bất 與dữ 眾chúng 生sanh 同đồng 故cố 。 前tiền 句cú 者giả 。 唯duy 佛Phật 一nhất 人nhân 。 三tam 界giới 獨độc 尊tôn 。 眾chúng 生sanh 因nhân 佛Phật 故cố 。 得đắc 大đại 安an 樂lạc 。 是thị 謂vị 為vi 一nhất 。 後hậu 句cú 者giả 。 因nhân 佛Phật 生sanh 在tại 林lâm 中trung 樂nhạo/nhạc/lạc 樹thụ 下hạ 故cố 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
此thử 義nghĩa 甚thậm 廣quảng 。 我ngã 今kim 略lược 說thuyết 。 與dữ 大đại 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 俱câu 者giả 。 大đại 者giả 。 因nhân 小tiểu 有hữu 大đại 故cố 。 所sở 以dĩ 比Bỉ 丘Khâu 僧Tăng 功công 德đức 。 極cực 大đại 名danh 為vi 大đại 。
復phục 有hữu 大đại 義nghĩa 。 最tối 小tiểu 者giả 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 故cố 。
復phục 有hữu 大đại 義nghĩa 。 五ngũ 百bách 大đại 眾chúng 集tập 故cố 。 僧Tăng 者giả 。 等đẳng 戒giới 。 等đẳng 見kiến 。 等đẳng 智trí 。 等đẳng 眾chúng 。 是thị 為vi 僧Tăng 也dã 。 俱câu 者giả 。 共cộng 在tại 一nhất 處xứ 。 五ngũ 百bách 比Bỉ 丘Khâu 者giả 。 五ngũ 百bách 數số 也dã 。 毘tỳ 蘭lan 若nhã 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 生sanh 於ư 毘tỳ 蘭lan 若nhã 國quốc 。 因nhân 國quốc 號hiệu 之chi 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 淨tịnh 行hạnh 也dã 。 又hựu 復phục 婆bà 羅la 者giả 。 知tri 外ngoại 道đạo 圍vi 陀đà 書thư 。 門môn 者giả 聞văn 也dã 。 佛Phật 經Kinh 言ngôn 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 能năng 除trừ 煩phiền 惱não 。 門môn 者giả 聽thính 也dã 。 聲thanh 徹triệt 於ư 耳nhĩ 。 因nhân 他tha 語ngữ 故cố 而nhi 知tri 法pháp 。 沙Sa 門Môn 瞿Cù 曇Đàm 者giả 。 滅diệt 惡ác 法pháp 也dã 。 瞿Cù 曇Đàm 者giả 。 婆Bà 羅La 門Môn 以dĩ 姓tánh 喚hoán 故cố 。 釋Thích 迦Ca 種chủng 子tử 者giả 。 釋Thích 迦Ca 種chủng 者giả 。 指chỉ 示thị 大đại 姓tánh 。 離ly 釋Thích 種chủng 出xuất 家gia 。 此thử 是thị 演diễn 發phát 心tâm 信tín 樂nhạo 出xuất 家gia 也dã 。 或hoặc 有hữu 負phụ 債trái 出xuất 家gia 。 或hoặc 有hữu 失thất 國quốc 出xuất 家gia 。 或hoặc 有hữu 貧bần 窮cùng 出xuất 家gia 。 或hoặc 有hữu 避tị 王vương 使sử 出xuất 家gia 。 如Như 來Lai 不bất 如như 此thử 出xuất 家gia 。 如như 是thị 好hảo/hiếu 名danh 聞văn 者giả 。 如như 是thị 。 足túc 句cú 也dã 。 好hảo/hiếu 者giả 。 與dữ 眾chúng 善thiện 會hội 。 復phục 言ngôn 最tối 上thượng 。 名danh 聞văn 者giả 。 讚tán 歎thán 受thọ 名danh 。 又hựu 言ngôn 令linh 他tha 知tri 之chi 。
婆bà 伽già 者giả 。 此thử 是thị 初sơ 如Như 來Lai 十thập 號hiệu 。 令linh 眾chúng 生sanh 信tín 心tâm 於ư 佛Phật 。 是thị 故cố 法Pháp 師sư 演diễn 出xuất 。 如Như 來Lai 功công 德đức 。
阿a 羅la 者giả 。 是thị 三tam 界giới 車xa 輻bức 。 漢hán 者giả 。 打đả 壞hoại 三tam 界giới 車xa 輻bức 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 打đả 壞hoại 三tam 界giới 車xa 輻bức 。 故cố 名danh 阿A 羅La 漢Hán 也dã 。 又hựu 言ngôn 。
阿a 羅la 者giả 殺sát 賊tặc 。 所sở 以dĩ 如Như 來Lai 。 殺sát 煩phiền 惱não 賊tặc 。 故cố 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。
又hựu 言ngôn 。
阿a 羅la 者giả 。 一nhất 切thiết 惡ác 業nghiệp 。 漢hán 者giả 。 遠viễn 住trụ 。 三tam 界giới 為vi 車xa 。 無vô 明minh 愛ái 緣duyên 行hành 者giả 為vi 輻bức 。 老lão 死tử 者giả 為vi 輞võng 。 受thọ 生sanh 者giả 為vi 轂cốc 。 諸chư 煩phiền 惱não 者giả 為vi 軸trục 。 無vô 始thỉ 世thế 界giới 流lưu 轉chuyển 不bất 住trụ 。 佛Phật 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 以dĩ 戒giới 為vi 平bình 地địa 。 以dĩ 精tinh 進tấn 為vi 脚cước 足túc 。 至chí 心tâm 為vi 手thủ 。 智trí 慧tuệ 為vi 斧phủ 。 斫chước 斷đoạn 三tam 界giới 車xa 輻bức 。
又hựu 言ngôn 。
無vô 始thỉ 世thế 界giới 者giả 為vi 車xa 。 無vô 明minh 為vi 轂cốc 。 老lão 死tử 為vi 輞võng 。 十thập 惡ác 為vi 輻bức 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 知tri 苦khổ 法pháp 。 若nhược 生sanh 欲dục 界giới 。 因nhân 無vô 明minh 故cố 。 造tạo 作tác 三tam 業nghiệp 。 若nhược 生sanh 色sắc 界giới 。 造tạo 作tác 色sắc 界giới 業nghiệp 。 若nhược 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 造tạo 作tác 無vô 色sắc 界giới 業nghiệp 。 於ư 欲dục 界giới 中trung 。 緣duyên 無vô 明minh 故cố 受thọ 識thức 。 色sắc 界giới 中trung 亦diệc 爾nhĩ 。 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 。 無vô 明minh 緣duyên 也dã 。 又hựu 於ư 欲dục 界giới 中trung 名danh 色sắc 。 欲dục 界giới 中trung 六lục 入nhập 緣duyên 無vô 明minh 。 欲dục 界giới 中trung 名danh 色sắc 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 入nhập 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 無vô 明minh 。 色sắc 界giới 中trung 一nhất 入nhập 。 緣duyên 於ư 欲dục 界giới 中trung 六lục 入nhập 。 欲dục 界giới 中trung 六lục 觸xúc 。 緣duyên 於ư 色sắc 界giới 中trung 三tam 入nhập 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 觸xúc 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 入nhập 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 受thọ 。 緣duyên 於ư 欲dục 界giới 中trung 六lục 觸xúc 。 欲dục 界giới 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 於ư 色sắc 界giới 中trung 三tam 觸xúc 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 中trung 一nhất 觸xúc 。 無vô 色sắc 中trung 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。 緣duyên 於ư 欲dục 界giới 中trung 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 欲dục 界giới 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 生sanh 六lục 愛ái 。 緣duyên 於ư 色sắc 界giới 中trung 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 色sắc 界giới 中trung 三tam 愛ái 。 緣duyên 於ư 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 樂nhạo/nhạc/lạc 。 無vô 色sắc 界giới 中trung 一nhất 愛ái 。 緣duyên 處xứ 處xứ 愛ái 。 生sanh 於ư 生sanh 中trung 。 若nhược 人nhân 於ư 五ngũ 欲dục 中trung 。 我ngã 欲dục 行hành 欲dục 自tự 受thọ 欲dục 故cố 。 身thân 口khẩu 意ý 不bất 善thiện 。 行hành 具cụ 足túc 者giả 。 即tức 入nhập 地địa 獄ngục 。 於ư 地địa 獄ngục 中trung 。 因nhân 業nghiệp 故cố 。 受thọ 生sanh 受thọ 生sanh 。 此thử 是thị 業nghiệp 生sanh 也dã 。 因nhân 業nghiệp 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 次thứ 五ngũ 陰ấm 老lão 。 老lão 者giả 熟thục 。 壞hoại 五ngũ 陰ấm 者giả 。 謂vị 之chi 死tử 也dã 。 於ư 三tam 界giới 中trung 我ngã 欲dục 。 於ư 天thiên 上thượng 行hành 欲dục 。 起khởi 立lập 善thiện 行hành 。 或hoặc 忍nhẫn 辱nhục 。 因nhân 善thiện 行hành 故cố 。 得đắc 生sanh 天thiên 上thượng 。 此thử 是thị 因nhân 善thiện 業nghiệp 故cố 。 而nhi 復phục 生sanh 。 有hữu 一nhất 人nhân 。 我ngã 欲dục 受thọ 梵Phạm 天Thiên 樂nhạo/nhạc/lạc 。 因nhân 樂nhạo/nhạc/lạc 受thọ 故cố 。 憶ức 念niệm 四tứ 法pháp 。 何hà 謂vị 為vi 四tứ 。 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 心tâm 憶ức 已dĩ 具cụ 足túc 。 得đắc 生sanh 梵Phạm 天Thiên 。 於ư 梵Phạm 天Thiên 中trung 。 生sanh 因nhân 業nghiệp 故cố 。 此thử 是thị 業nghiệp 生sanh 。
復phục 有hữu 一nhất 人nhân 。 我ngã 欲dục 生sanh 無vô 色sắc 界giới 。 我ngã 次thứ 生sanh 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 天Thiên 。 恆hằng 自tự 入nhập 禪thiền 思tư 惟duy 。 即tức 生sanh 此thử 處xứ 。 此thử 是thị 因nhân 業nghiệp 得đắc 生sanh 。 餘dư 者giả 次thứ 第đệ 。 汝nhữ 自tự 當đương 知tri 。
過quá 去khứ 當đương 來lai 二nhị 世thế 。 皆giai 從tùng 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 我ngã 今kim 略lược 說thuyết 。 餘dư 汝nhữ 自tự 廣quảng 說thuyết 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 六lục 識thức 。 名danh 色sắc 。 六lục 入nhập 。 六lục 觸xúc 。 六lục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 愛ái 取thủ 生sanh 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 有hữu 老lão 死tử 。 此thử 是thị 一nhất 品phẩm 。 前tiền 品phẩm 者giả 。 過quá 去khứ 世thế 也dã 。 中trung 二nhị 品phẩm 者giả 。 現hiện 在tại 世thế 。 後hậu 品phẩm 者giả 老lão 死tử 。 此thử 是thị 當đương 來lai 世thế 也dã 。 取thủ 無vô 明minh 緣duyên 行hành 者giả 。 連liên 得đắc 愛ái 受thọ 。 此thử 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 此thử 五ngũ 法pháp 過quá 去khứ 世thế 也dã 。 中trung 品phẩm 六lục 入nhập 為vi 初sơ 。 此thử 是thị 果quả 報báo 。 若nhược 取thủ 愛ái 受thọ 者giả 。 連liên 得đắc 無vô 明minh 。 此thử 五ngũ 法pháp 。 今kim 業nghiệp 生sanh 也dã 。 有hữu 老lão 死tử 者giả 。 一nhất 切thiết 五ngũ 法pháp 。 餘dư 者giả 六lục 識thức 。 為vi 初sơ 後hậu 悉tất 入nhập 。 此thử 是thị 當đương 來lai 世thế 生sanh 。
若nhược 分phân 別biệt 說thuyết 者giả 。 有hữu 二nhị 十thập 四tứ 種chủng 。 緣duyên 行hành 六lục 識thức 。 此thử 二nhị 者giả 中trung 間gian 為vi 一nhất 品phẩm 。 受thọ 愛ái 於ư 二nhị 中trung 間gian 為vi 一nhất 品phẩm 。 生sanh 有hữu 者giả 於ư 二nhị 中trung 間gian 為vi 一nhất 品phẩm 。 合hợp 有hữu 三tam 品phẩm 四tứ 段đoạn 。 因nhân 品phẩm 故cố 。 生sanh 二nhị 十thập 種chủng 本bổn 起khởi 因nhân 緣duyên 。 如Như 來Lai 已dĩ 見kiến 觀quán 度độ 。 真chân 實thật 知tri 故cố 。 以dĩ 真chân 實thật 智trí 。 名danh 為vi 實thật 知tri 。 見kiến 者giả 。 何hà 謂vị 為vi 見kiến 。 見kiến 者giả 達đạt 故cố 。 名danh 為vi 見kiến 也dã 。 觀quán 者giả 。 何hà 謂vị 為vi 觀quán 。 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 為vi 觀quán 。 以dĩ 知tri 觀quán 見kiến 度độ 。 如Như 來Lai 真chân 實thật 知tri 已dĩ 。 生sanh 厭yếm 患hoạn 想tưởng 。 便tiện 生sanh 離ly 心tâm 。 欲dục 得đắc 度độ 脫thoát 。 先tiên 壞hoại 三tam 界giới 車xa 輻bức 故cố 。 名danh 為vi 阿A 羅La 漢Hán 。 又hựu 羅La 漢Hán 名danh 者giả 是thị 應Ứng 供Cúng 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 名danh 為vi 應Ứng 供Cúng 。
受thọ 人nhân 天thiên 供cúng 養dường 故cố 。 名danh 為vi 應Ứng 供Cúng 。 昔tích 有hữu 梵Phạm 王Vương 。 以dĩ 寶bảo 大đại 如như 須Tu 彌Di 。 供cúng 養dường 如Như 來Lai 。 是thị 故cố 名danh 為vi 應Ứng 供Cúng 。
爾nhĩ 時thời 世thế 間gian 大đại 王vương 。 瓶bình 沙sa 王vương 。 拘câu 沙sa 羅la 王vương 等đẳng 。 復phục 種chủng 種chủng 供cúng 養dường 。 是thị 名danh 應Ứng 供Cúng 。 佛Phật 涅Niết 槃Bàn 後hậu 。 閻Diêm 浮Phù 利Lợi 大đại 王vương 。 名danh 阿a 育dục 。 復phục 以dĩ 金kim 錢tiền 。 九cửu 十thập 六lục 億ức 。 起khởi 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 寶bảo 塔tháp 。 復phục 大đại 種chủng 種chủng 布bố 施thí 。 是thị 名danh 應Ứng 供Cúng 。 餘dư 諸chư 大đại 眾chúng 供cúng 養dường 者giả 。 不bất 可khả 稱xưng 計kế 。 又hựu 言ngôn 。
阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 羅La 漢Hán 者giả 覆phú 藏tàng 義nghĩa 。 阿a 者giả 無vô 也dã 。 名danh 無vô 覆phú 藏tàng 。 何hà 謂vị 無vô 覆phú 藏tàng 。 譬thí 如như 世thế 人nhân 。 作tác 罪tội 恆hằng 自tự 覆phú 藏tàng 。 如Như 來Lai 於ư 中trung 永vĩnh 無vô 故cố 。 名danh 無vô 覆phú 藏tàng 。
三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 者giả 。 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 故cố 。 名danh 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 言ngôn 佛Phật 陀Đà 者giả 。 法pháp 應ưng 知tri 而nhi 知tri 。 法pháp 應ưng 棄khí 者giả 而nhi 棄khí 。 應ưng 出xuất 者giả 而nhi 出xuất 。 是thị 名danh 佛Phật 陀Đà 。 又hựu 言ngôn 佛Phật 陀Đà 復phục 有hữu 別biệt 義nghĩa 。 何hà 者giả 。 以dĩ 慧tuệ 眼nhãn 若nhược 見kiến 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 。 滅Diệt 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 。 次thứ 第đệ 明minh 見kiến 。 是thị 佛Phật 陀Đà 也dã 。 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 法pháp 。 眼nhãn 識thức 。 耳nhĩ 識thức 。 鼻tị 識thức 。 舌thiệt 識thức 。 身thân 識thức 。 意ý 識thức 。 眼nhãn 觸xúc 。 耳nhĩ 觸xúc 。 鼻tị 觸xúc 。 舌thiệt 觸xúc 。 身thân 觸xúc 。 意ý 觸xúc 。 眼nhãn 記ký 。 耳nhĩ 記ký 。 鼻tị 記ký 。 舌thiệt 記ký 。 身thân 記ký 。 意ý 記ký 。 眼nhãn 念niệm 。 耳nhĩ 念niệm 。 鼻tị 念niệm 。 舌thiệt 念niệm 。 身thân 念niệm 。 意ý 念niệm 。 眼nhãn 愛ái 。 耳nhĩ 愛ái 。 鼻tị 愛ái 。 舌thiệt 愛ái 。 身thân 愛ái 。 意ý 愛ái 。 眼nhãn 思tư 。 耳nhĩ 思tư 。 鼻tị 思tư 。 舌thiệt 思tư 。 身thân 思tư 。 意ý 思tư 。 五ngũ 陰ấm 十thập 觀quán 法pháp 。 十thập 思tư 。 十thập 念niệm 。 胮# 脹trướng 為vi 初sơ 。 如như 是thị 有hữu 十thập 。 段đoạn 為vi 初sơ 。 有hữu 三tam 十thập 二nhị 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 欲dục 生sanh 為vi 初sơ 。 九cửu 四tứ 禪thiền 為vi 初sơ 。 慈từ 為vi 初sơ 。
復phục 有hữu 四tứ 無vô 色sắc 禪thiền 。 有hữu 四tứ 無vô 色sắc 三tam 昧muội 。 有hữu 四tứ 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 逆nghịch 觀quán 老lão 死tử 憂ưu 悲bi 乃nãi 至chí 無vô 明minh 。 次thứ 第đệ 觀quán 乃nãi 至chí 老lão 病bệnh 死tử 苦khổ 惱não 。 老lão 病bệnh 者giả 。 苦Khổ 諦Đế 。 有hữu 者giả 。 集Tập 諦Đế 。 從tùng 二nhị 者giả 出xuất 。 名danh 滅Diệt 諦Đế 。 知tri 方phương 便tiện 滅diệt 。 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 如Như 來Lai 一nhất 一nhất 善thiện 知tri 一nhất 切thiết 。 是thị 名danh 三Tam 藐Miệu 三Tam 佛Phật 陀Đà 。 知tri 者giả 三tam 知tri 。 亦diệc 有hữu 八bát 知tri 。 於ư 《# 三tam 界giới 經kinh 》# 中trung 說thuyết 有hữu 八bát 知tri 。 汝nhữ 自tự 當đương 知tri 。
復phục 次thứ 《# 菴am 羅la 樹thụ 經kinh 》# 。 三tam 昧muội 知tri 。 神thần 通thông 知tri 。 六Lục 通Thông 。 合hợp 為vi 八bát 知tri 。
行hành 足túc 者giả 。 或hoặc 覆phú 藏tàng 六lục 識thức 。 飲ẩm 食thực 知tri 足túc 。 省tỉnh 於ư 睡thụy 眠miên 。 七thất 正Chánh 法Pháp 。 四tứ 禪thiền 。 此thử 是thị 十thập 五ngũ 法pháp 。 自tự 當đương 知tri 。 如Như 來Lai 以dĩ 法pháp 行hành 。 是thị 故cố 名danh 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 如Như 來Lai 以dĩ 此thử 。 法pháp 行hành 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 名danh 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 不bất 但đãn 如Như 來Lai 。 聲Thanh 聞Văn 亦diệc 然nhiên 。 如Như 來Lai 以dĩ 知tri 行hành 而nhi 足túc 。 故cố 名danh 明Minh 行Hạnh 足Túc 。 以dĩ 知tri 相tương/tướng 故cố 。 如Như 來Lai 得đắc 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 以dĩ 行hành 故cố 。 名danh 為vi 大đại 慈từ 悲bi 。 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 惟duy 集tập 苦khổ 惱não 。 如Như 來Lai 悉tất 知tri 。 以dĩ 大đại 慈từ 悲bi 故cố 。 知tri 眾chúng 生sanh 苦khổ 惱não 。 而nhi 能năng 善thiện 說thuyết 。 令linh 捨xả 苦khổ 就tựu 樂nhạo/nhạc/lạc 故cố 。 故cố 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 是thị 故cố 聲Thanh 聞Văn 。 善Thiện 逝Thệ 而nhi 行hành 善Thiện 逝Thệ 。 非phi 惡ác 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 言ngôn 。
行hành 至chí 善thiện 處xứ 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 行hành 步bộ 平bình 正chánh 。 威uy 儀nghi 具cụ 足túc 無vô 缺khuyết 。 亦diệc 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 往vãng 常thường 住trụ 不bất 復phục 更cánh 還hoàn 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 以dĩ 阿A 羅La 漢Hán 道Đạo 不bất 及cập 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 自tự 從tùng 錠đĩnh 光quang 佛Phật 受thọ 記ký 。 哀ai 愍mẫn 眾chúng 生sanh 。 令linh 得đắc 安an 樂lạc 。 乃nãi 至chí 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 善thiện 行hành 如như 此thử 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 不bất 從tùng 斷đoạn 見kiến 。 不bất 從tùng 常thường 見kiến 。 身thân 離ly 疲bì 苦khổ 不bất 從tùng 斷đoạn 常thường 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 為vì 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 無vô 不bất 應ứng 時thời 。 名danh 為vi 善Thiện 逝Thệ 。 眾chúng 生sanh 不bất 樂nhạo 而nhi 不bất 說thuyết 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 而nhi 說thuyết 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 真chân 實thật 義nghĩa 。 非phi 虛hư 妄vọng 義nghĩa 。 又hựu 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 聞văn 之chi 。 悉tất 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。 又hựu 不bất 說thuyết 無vô 義nghĩa 語ngữ 。 所sở 說thuyết 者giả 。 皆giai 是thị 有hữu 義nghĩa 利lợi 益ích 。 是thị 名danh 善Thiện 逝Thệ 。
世Thế 間Gian 解Giải 者giả 。 知tri 一nhất 切thiết 世thế 間gian 法pháp 。 名danh 為vi 世Thế 間Gian 解Giải 。 以dĩ 集Tập 諦Đế 故cố 。 以dĩ 滅Diệt 諦Đế 故cố 。 以dĩ 滅Diệt 諦Đế 方phương 便tiện 故cố 。 解giải 世thế 間gian 故cố 。 是thị 名danh 世thế 間gian 解giải 。 如như 經kinh 所sở 說thuyết 。 亦diệc 不bất 生sanh 不bất 老lão 不bất 死tử 。 不bất 墮đọa 不bất 住trụ 處xứ 。 我ngã 不bất 用dụng 行hành 至chí 世thế 間gian 彼bỉ 岸ngạn 。 是thị 名danh 世thế 間gian 解giải 。 佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
我ngã 未vị 至chí 世thế 間gian 極cực 。 我ngã 不bất 說thuyết 苦khổ 盡tận 。
佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
此thử 身thân 一nhất 尋tầm 。 稱xưng 為vi 沙Sa 門Môn 。 世thế 間gian 集Tập 諦Đế 。 世thế 間gian 滅Diệt 諦Đế 。 世thế 間gian 苦Khổ 諦Đế 方phương 便tiện 我ngã 不bất 用dụng 行hành 。 而nhi 至chí 未vị 至chí 從tùng 苦khổ 而nhi 出xuất 。 無vô 有hữu 是thị 處xứ 。
又hựu 世thế 間gian 者giả 。 有hữu 三tam 。 何hà 謂vị 為vi 三tam 。 一nhất 者giả 行hành 世thế 間gian 。 二nhị 者giả 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 三tam 者giả 處xử 世thế 間gian 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 行hành 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 從tùng 飲ẩm 食thực 生sanh 。 是thị 為vi 行hành 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
常thường 世thế 間gian 。 無vô 常thường 世thế 間gian 。 是thị 為vi 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 處xử 世thế 間gian 。
以dĩ 偈kệ 答đáp 曰viết 。
日nhật 月nguyệt 飛phi 騰đằng 。 照chiếu 于vu 世thế 間gian 。 光quang 明minh 無vô 比tỉ 。
無vô 所sở 障chướng 礙ngại 。
此thử 是thị 處xử 世thế 間gian 。 又hựu 言ngôn 。
一nhất 世thế 間gian 。 二nhị 世thế 間gian 。 三tam 世thế 間gian 。 四tứ 世thế 間gian 。 五ngũ 世thế 間gian 。 六lục 世thế 間gian 。 七thất 世thế 間gian 。 八bát 世thế 間gian 。 九cửu 世thế 間gian 。 十thập 世thế 間gian 。 如như 是thị 乃nãi 至chí 。 十thập 八bát 世thế 間gian 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 一nhất 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 以dĩ 飲ẩm 食thực 得đắc 生sanh 。 是thị 名danh 一nhất 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 為vi 二nhị 世thế 間gian 。
答đáp 。
名danh 。 色sắc 是thị 為vi 二nhị 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 三tam 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
苦khổ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 。 是thị 為vi 三tam 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 四tứ 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
四tứ 食thực 是thị 為vi 四tứ 世thế 間gian 。
何hà 謂vị 五ngũ 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
五ngũ 陰ấm 。
何hà 謂vị 六lục 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
六lục 入nhập 。
何hà 謂vị 七thất 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
七thất 識thức 。
何hà 謂vị 八bát 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
八bát 世thế 間gian 法pháp 。
何hà 謂vị 九cửu 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
九cửu 眾chúng 生sanh 居cư 。
何hà 謂vị 十thập 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 十thập 入nhập 。
何hà 謂vị 十thập 二nhị 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
十thập 二nhị 入nhập 。
何hà 謂vị 十thập 八bát 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
十thập 八bát 界giới 。 此thử 是thị 行hành 世thế 間gian 。 如Như 來Lai 以dĩ 一nhất 一nhất 知tri 。 名danh 為vi 世Thế 間Gian 解Giải 。 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 如Như 來Lai 亦diệc 解giải 。 行hành 亦diệc 解giải 。 意ý 亦diệc 解giải 。 小tiểu 煩phiền 惱não 大đại 煩phiền 惱não 亦diệc 解giải 。 利lợi 識thức 亦diệc 解giải 。 鈍độn 識thức 亦diệc 解giải 。 善thiện 緣duyên 亦diệc 解giải 。 惡ác 緣duyên 亦diệc 解giải 。 應ưng 令linh 知tri 亦diệc 解giải 。 不bất 應ưng 令linh 知tri 亦diệc 解giải 。 生sanh 不bất 生sanh 亦diệc 解giải 。 是thị 名danh 眾chúng 生sanh 。 世thế 間gian 靡mĩ 所sở 不bất 知tri 。 是thị 為vi 世thế 間gian 解giải 。 處xử 世thế 間gian 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 處xử 世thế 間gian 。
答đáp 曰viết 。
鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 縱tung 廣quảng 二nhị 萬vạn 三tam 千thiên 四tứ 百bách 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 周chu 迴hồi 三tam 十thập 七thất 萬vạn 三tam 百bách 。 五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。 地địa 厚hậu 四tứ 那na 由do 他tha 二nhị 萬vạn 由do 旬tuần 。 在tại 水thủy 上thượng 。 水thủy 厚hậu 八bát 那na 由do 他tha 四tứ 萬vạn 由do 旬tuần 。 在tại 風phong 上thượng 。 風phong 厚hậu 六lục 十thập 九cửu 萬vạn 由do 旬tuần 。 是thị 處xử 世thế 間gian 界giới 。 又hựu 須Tu 彌Di 山Sơn 根căn 。 入nhập 海hải 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 由do 旬tuần 。 須Tu 彌Di 山Sơn 王Vương 。 高cao 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 七thất 寶bảo 纏triền 。 有hữu 七thất 山sơn 圍vi 遶nhiễu 之chi 。 而nhi 說thuyết 偈kệ 言ngôn 。
由do 揵kiền 陀đà 羅la 。 伊Y 沙Sa 陀Đà 羅La 。 迦ca 羅la 毘tỳ 拘câu 。
須tu 陀đà 蘇tô 那na 。 尼Ni 民Dân 陀Đà 羅La 。 毘tỳ 那na 多đa 迦ca 。
阿a 沙sa 千thiên 那na 。 是thị 七thất 大đại 山sơn 。 圍vi 遶nhiễu 須Tu 彌Di 。
四Tứ 天Thiên 王Vương 住trụ 。 天thiên 夜dạ 叉xoa 住trụ 。 高cao 百bách 由do 旬tuần 。
雪tuyết 聚tụ 大đại 山sơn 。 廣quảng 千thiên 由do 旬tuần 。 縱tung 廣quảng 正chánh 等đẳng 。
頂đảnh 有hữu 八bát 萬vạn 。
復phục 有hữu 四tứ 千thiên 。 以dĩ 嚴nghiêm 飾sức 之chi 。
有hữu 閻diêm 浮phù 樹thụ 。 高cao 二nhị 千thiên 里lý 。 圍vi 二nhị 百bách 里lý 。
枝chi 布bố 方phương 圓viên 。 覆phú 百bách 由do 旬tuần 。 因nhân 此thử 樹thụ 故cố 。
號hiệu 閻Diêm 浮Phù 地địa 。 大Đại 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 。 根căn 入nhập 大đại 海hải 。
深thâm 下hạ 八bát 萬vạn 。 二nhị 千thiên 由do 旬tuần 。 高cao 亦diệc 如như 是thị 。
常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。 都đô 遶nhiễu 世thế 間gian 。 月nguyệt 眾chúng 星tinh 王vương 。
方phương 圓viên 四tứ 十thập 。 有hữu 九cửu 由do 旬tuần 。 日nhật 王vương 方phương 圓viên 。
五ngũ 十thập 由do 旬tuần 。
又hựu 天thiên 帝Đế 釋Thích 宮cung 。 縱tung 廣quảng 萬vạn 由do 旬tuần 。 阿a 修tu 羅la 宮cung 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 阿A 鼻Tỳ 地Địa 獄Ngục 亦diệc 如như 是thị 。 閻Diêm 浮Phù 利Lợi 地địa 亦diệc 爾nhĩ 。 西Tây 拘Câu 耶Da 尼Ni 。 縱tung 廣quảng 七thất 千thiên 由do 旬tuần 。 東đông 弗Phất 于Vu 逮Đãi 。 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 北Bắc 欝Uất 單Đơn 越Việt 。 縱tung 廣quảng 八bát 千thiên 由do 旬tuần 。 一nhất 一nhất 洲châu 。 各các 有hữu 五ngũ 百bách 小tiểu 洲châu 圍vi 遶nhiễu 。 此thử 是thị 鐵Thiết 圍Vi 山Sơn 之chi 內nội 。 鐵thiết 圍vi 之chi 外ngoại 中trung 間gian 。 悉tất 是thị 地địa 獄ngục 。 鐵thiết 圍vi 無vô 量lượng 。 世thế 界giới 亦diệc 無vô 量lượng 。 所sở 以dĩ 佛Phật 以dĩ 無vô 量lượng 慧tuệ 眼nhãn 。 遍biến 知tri 一nhất 切thiết 。 故cố 名danh 為vi 世Thế 間Gian 解Giải 。
無Vô 上Thượng 士Sĩ 者giả 。 自tự 以dĩ 功công 德đức 。 過quá 於ư 人nhân 天thiên 故cố 。 名danh 無Vô 上Thượng 士Sĩ 。 以dĩ 戒giới 。 定định 。 慧tuệ 。 解giải 脫thoát 。 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 具cụ 足túc 故cố 。 名danh 無Vô 上Thượng 士Sĩ 。 是thị 故cố 無vô 上thượng 與dữ 無vô 上thượng 等đẳng 。 佛Phật 語ngứ 諸chư 比Bỉ 丘Khâu 。
我ngã 不bất 見kiến 梵Phạm 。 魔ma 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 世thế 間gian 戒giới 定định 慧tuệ 解giải 。 有hữu 能năng 及cập 佛Phật 者giả 。 又hựu 無vô 我ngã 師sư 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 。
調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 者giả 。 有hữu 應ưng 調điều 者giả 輒triếp 而nhi 調điều 之chi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 譬thí 如như 象tượng 馬mã 𢤱lộng 悷lệ 。 加gia 之chi 杖trượng 捶chúy 。 然nhiên 後hậu 調điều 伏phục 。 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 能năng 調điều 伏phục 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 故cố 名danh 調điều 御ngự 。 昔tích 佛Phật 降hàng 伏phục 畜súc 生sanh 。 龍long 王vương 丈trượng 夫phu 。 名danh 阿a 波ba 羅la 留lưu 又hựu 。 象tượng 丈trượng 夫phu 。 又hựu 名danh 純thuần 杵xử 。 魔ma 朽hủ 陀đà 陋lậu 。 阿a 耆kỳ 死tử 驅khu 。 偷thâu 魔ma 死tử 驅khu 。 死tử 驅khu 陀đà 那na 。 如như 是thị 諸chư 丈trượng 夫phu 。 佛Phật 以dĩ 善thiện 法Pháp 調điều 伏phục 。 令linh 入nhập 正Chánh 法Pháp 。 授thọ 三Tam 歸Quy 五Ngũ 戒Giới 。 人nhân 丈trượng 夫phu 。 名danh 尼ni 揵kiền 陀đà 子tử 闍xà 跋bạt 。 又hựu 婆Bà 羅La 門Môn 。 十thập 軻kha 羅la 娑sa 。 鴦ương 掘quật 魔ma 羅la 等đẳng 。 如như 是thị 無vô 數số 。
復phục 有hữu 夜dạ 叉xoa 丈trượng 夫phu 。 名danh 阿a 羅la 婆bà 迦ca 。 修tu 至chí 滿mãn 魔ma 。 軻kha 羅la 。 諸chư 夜dạ 叉xoa 丈trượng 夫phu 。 釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 。 等đẳng 如như 是thị 無vô 數số 天thiên 人nhân 。 以dĩ 正Chánh 法Pháp 調điều 伏phục 之chi 。 於ư 修tu 多đa 羅la 說thuyết 。 佛Phật 語ngữ 寄ký 須tu 。 漢hán 言ngôn 牧mục 象tượng 人nhân 。
我ngã 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 以dĩ 柔nhu 法pháp 教giáo 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 若nhược 其kỳ 不bất 受thọ 者giả 。 當đương 以dĩ 強cường/cưỡng 法pháp 教giáo 之chi 。 若nhược 不bất 受thọ 者giả 。 復phục 當đương 以dĩ 剛cang 柔nhu 教giáo 之chi 。 若nhược 不bất 受thọ 者giả 。 便tiện 不bất 與dữ 和hòa 合hợp 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
此thử 修Tu 多Đa 羅La 。 當đương 如như 法Pháp 廣quảng 說thuyết 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 。 調Điều 御Ngự 丈Trượng 夫Phu 。 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 師sư 者giả 。 亦diệc 如như 估cổ 客khách 有hữu 一nhất 宗tông 主chủ 善thiện 知tri 嶮hiểm 難nạn 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 難nạn/nan 。
一nhất 者giả 。 賊tặc 難nạn/nan 。 二nhị 者giả 。 虎hổ 狼lang 師sư 子tử 難nạn/nan 。 三tam 者giả 。 飢cơ 儉kiệm 難nạn/nan 。 四tứ 者giả 。 無vô 水thủy 難nạn/nan 。 宗tông 主chủ 於ư 諸chư 難nạn 中trung 。 皆giai 令linh 得đắc 度độ 。 到đáo 安an 樂lạc 處xứ 。 故cố 名danh 為vi 師sư 。 如Như 來Lai 亦diệc 復phục 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 能năng 度độ 眾chúng 生sanh 。 令linh 過quá 嶮hiểm 難nạn 。
何hà 謂vị 為vi 嶮hiểm 難nạn 。
一nhất 者giả 。 生sanh 難nạn/nan 。 二nhị 者giả 。 病bệnh 難nạn/nan 。 三tam 者giả 。 老lão 難nạn/nan 。 四tứ 者giả 。 死tử 難nạn 。 如như 是thị 諸chư 難nạn 。 如Như 來Lai 能năng 度độ 脫thoát 。 令linh 得đắc 安an 樂lạc 處xứ 。 故cố 名danh 為vi 師sư 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 何hà 以dĩ 獨độc 。 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。 不bất 為vi 畜súc 生sanh 師sư 耶da 。 昔tích 如Như 來Lai 在tại 世thế 。 亦diệc 為vi 畜súc 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 何hà 以dĩ 獨độc 稱xưng 。 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。
修tu 多đa 羅la 經kinh 說thuyết 。
爾nhĩ 時thời 佛Phật 在tại 瞻chiêm 婆bà 國quốc 。 於ư 迦ca 羅la 池trì 邊biên 。 為vi 瞻chiêm 婆bà 人nhân 說thuyết 法Pháp 。 是thị 時thời 池trì 中trung 有hữu 一nhất 蛤# 。 聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 聲thanh 歡hoan 喜hỷ 。 即tức 從tùng 池trì 出xuất 入nhập 草thảo 根căn 下hạ 。 是thị 時thời 有hữu 一nhất 牧mục 牛ngưu 人nhân 。 見kiến 大đại 眾chúng 圍vi 遶nhiễu 。 聽thính 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 即tức 往vãng 到đáo 佛Phật 所sở 。 欲dục 聞văn 法Pháp 故cố 以dĩ 杖trượng 刺thứ 地địa 。 誤ngộ 著trước 蛤# 頭đầu 。 蛤# 即tức 命mạng 終chung 。 生sanh 忉Đao 利Lợi 天Thiên 。 為vi 忉Đao 利Lợi 天Thiên 王Vương 。 以dĩ 其kỳ 福phước 報báo 故cố 。 宮cung 殿điện 縱tung 廣quảng 正chánh 。 十thập 二nhị 由do 旬tuần 。 於ư 是thị 蛤# 天thiên 人nhân 。 霍hoắc 然nhiên 而nhi 悟ngộ 。 見kiến 諸chư 妓kỹ 女nữ 。 娛ngu 樂lạc 音âm 聲thanh 。 悟ngộ 已dĩ 尋tầm 即tức 思tư 惟duy 。
我ngã 先tiên 為vi 畜súc 生sanh 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 生sanh 此thử 天thiên 宮cung 。
即tức 以dĩ 天thiên 眼nhãn 觀quán 。 先tiên 於ư 池trì 邊biên 。 聽thính 佛Phật 說thuyết 法Pháp 。 以dĩ 此thử 功công 德đức 。 得đắc 此thử 果quả 報báo 。 蛤# 天thiên 人nhân 即tức 乘thừa 宮cung 殿điện 。 往vãng 至chí 佛Phật 所sở 。 頭đầu 頂đảnh 禮lễ 足túc 。 佛Phật 知tri 故cố 問vấn 。
汝nhữ 是thị 何hà 人nhân 。 忽hốt 禮lễ 我ngã 足túc 。 神thần 通thông 光quang 明minh 。 相tướng 好hảo 無vô 比tỉ 。 照chiếu 徹triệt 此thử 間gian 。
蛤# 天thiên 人nhân 以dĩ 偈kệ 而nhi 答đáp 。
往vãng 昔tích 為vi 蛤# 身thân 。 於ư 水thủy 中trung 覓mịch 食thực 。
聞văn 佛Phật 說thuyết 法Pháp 聲thanh 。 出xuất 至chí 草thảo 根căn 下hạ 。
有hữu 一nhất 牧mục 牛ngưu 人nhân 。 持trì 杖trượng 來lai 聽thính 法Pháp 。
杖trượng 攙# 刺thứ 我ngã 頭đầu 。 命mạng 終chung 生sanh 天thiên 上thượng 。
佛Phật 以dĩ 蛤# 天thiên 人nhân 所sở 說thuyết 偈kệ 。 為vì 四tứ 眾chúng 說thuyết 法Pháp 。 是thị 時thời 眾chúng 中trung 。 八bát 萬vạn 四tứ 千thiên 人nhân 。 皆giai 得đắc 道Đạo 跡tích 。 蛤# 天thiên 人nhân 得đắc 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 於ư 是thị 蛤# 天thiên 人nhân 得đắc 道Đạo 果quả 已dĩ 。 歡hoan 喜hỷ 含hàm 笑tiếu 而nhi 去khứ 。
故cố 稱xưng 為vi 天Thiên 人Nhân 師Sư 。
佛Phật 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 佛Phật 者giả 。 名danh 自tự 覺giác 。 亦diệc 能năng 覺giác 他tha 。 是thị 名danh 為vi 佛Phật 。 又hựu 言ngôn 知tri 。 何hà 謂vị 為vi 知tri 。 知tri 諦đế 故cố 。 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。 又hựu 言ngôn 覺giác 悟ngộ 世thế 間gian 。 是thị 名danh 為vi 佛Phật 。 於ư 《# 三Tam 達Đạt 智Trí 經kinh 》# 自tự 應ưng 當đương 知tri 。
婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 一nhất 義nghĩa 利lợi 益ích 。 二nhị 者giả 。 無vô 上thượng 。 三tam 者giả 。 恭cung 敬kính 。 四tứ 者giả 。 尊tôn 重trọng 。 何hà 以dĩ 名danh 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 為vi 世thế 間gian 應ưng 恭cung 敬kính 尊tôn 重trọng 。 世thế 間gian 有hữu 四tứ 名danh 。
一nhất 者giả 。 隨tùy 。 二nhị 者giả 。 誌chí 。 三tam 者giả 。 因nhân 。 四tứ 者giả 。 號hiệu 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 隨tùy 名danh 。
答đáp 曰viết 。
如như 世thế 間gian 人nhân 。 喚hoán 牛ngưu 小tiểu 即tức 犢độc 子tử 。 次thứ 而nhi 丁đinh 。 牛ngưu 大đại 者giả 喚hoán 老lão 牛ngưu 。 此thử 名danh 不bất 定định 。 隨tùy 時thời 而nhi 喚hoán 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 誌chí 名danh 。
答đáp 曰viết 。
如như 人nhân 持trì 傘tản 持trì 杖trượng 。 即tức 喚hoán 為vi 有hữu 傘tản 人nhân 。 有hữu 杖trượng 人nhân 。 是thị 為vi 誌chí 名danh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 因nhân 。
答đáp 曰viết 。
譬thí 如như 貧bần 人nhân 。 因nhân 奴nô 得đắc 寶bảo 。 故cố 字tự 奴nô 為vi 多đa 寶bảo 。 是thị 為vi 因nhân 名danh 。 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 號hiệu 名danh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 白bạch 淨tịnh 飯phạn 王vương 作tác 名danh 。 非phi 八bát 萬vạn 眷quyến 屬thuộc 作tác 名danh 。 非phi 天thiên 帝đế 。 亦diệc 非phi 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 梵Phạm 。 魔ma 此thử 等đẳng 作tác 名danh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 語ngứ 舍Xá 利Lợi 弗Phất 。
我ngã 名danh 號hiệu 者giả 。 非phi 父phụ 母mẫu 作tác 。 非phi 八bát 萬vạn 眷quyến 屬thuộc 作tác 。 非phi 天thiên 帝đế 。 非phi 兜Đâu 率Suất 天thiên 。 梵Phạm 。 魔ma 天thiên 作tác 名danh 。 次thứ 第đệ 解giải 說thuyết 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 等đẳng 一Nhất 切Thiết 智Trí 。 真chân 實thật 觀quán 見kiến 。 唯duy 婆bà 伽già 婆bà 。 是thị 故cố 佛Phật 自tự 作tác 號hiệu 。
無vô 敢cảm 為vi 佛Phật 作tác 名danh 號hiệu 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 佛Phật 自tự 觀quán 身thân 威uy 德đức 智trí 慧tuệ 故cố 。 現hiện 令linh 眾chúng 生sanh 知tri 。 而nhi 立lập 名danh 號hiệu 。 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 婆bà 伽già 者giả 。 過quá 。 婆bà 者giả 有hữu 也dã 。 過quá 有hữu 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
又hựu 言ngôn 。
貪tham 。 瞋sân 恚khuể 。 癡si 。 顛điên 倒đảo 心tâm 。 不bất 羞tu 不bất 畏úy 。 優ưu 婆bà 那na 訶ha (# 漢hán 言ngôn 瞋sân 盛thịnh )# 不bất 喜hỷ 。 他tha 好hảo/hiếu 嫉tật 妬đố 。 虛hư 心tâm 曲khúc 心tâm 𧄼# 瞢măng 心tâm 。 貢cống 高cao 極cực 貢cống 高cao 。 醉túy 。 懈giải 怠đãi 。 愛ái 。 無vô 明minh 。 惡ác 根căn 。 不bất 善thiện 。 作tác 垢cấu 。 不bất 淨tịnh 。 不bất 等đẳng 記ký 思tư 四tứ 顛điên 倒đảo 。 流lưu 結kết 沒một 受thọ 五ngũ 支chi 鬪đấu (# 漢hán 言ngôn 觸xúc 為vi 初sơ 也dã )# 。 五ngũ 蓋cái 。 念niệm 六lục 鬪đấu 。 諍tranh 。 本bổn 愛ái 聚tụ 眾chúng 生sanh 煩phiền 惱não 。 八bát 邪tà 見kiến 。 九cửu 愛ái 本bổn 。 十thập 惡ác 法pháp 道đạo 。 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 百bách 八bát 煩phiền 惱não 。 渴khát 疲bì 極cực 萬vạn 煩phiền 惱não 。 略lược 說thuyết 五ngũ 煩phiền 惱não 聚tụ 。 天thiên 人nhân 魔ma 梵Phạm 。 如như 此thử 等đẳng 眾chúng 。 不bất 能năng 毀hủy 壞hoại 如Như 來Lai 。 是thị 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
又hựu 言ngôn 。
如Như 來Lai 能năng 壞hoại 毀hủy 欲dục 。 瞋sân 恚khuể 。 諸chư 愚ngu 癡si 煩phiền 惱não 。 流lưu 惡ác 法pháp 等đẳng 。 是thị 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
又hựu 言ngôn 。
如Như 來Lai 有hữu 三tam 十thập 二nhị 大đại 人nhân 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 相tướng 好hảo 無vô 比tỉ 。 離ly 諸chư 煩phiền 惱não 。 天thiên 人nhân 世thế 間gian 。 恆hằng 欲dục 往vãng 生sanh 。 到đáo 已dĩ 。 佛Phật 觀quán 眾chúng 生sanh 。 心tâm 隨tùy 所sở 樂lạc 。 即tức 便tiện 為vi 說thuyết 。 是thị 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。
世thế 間gian 伽già 婆bà 有hữu 六lục 種chủng 。 一nhất 者giả 。 領lãnh 。 二nhị 者giả 。 法pháp 。 三tam 者giả 。 名danh 。 四tứ 者giả 。 微vi 妙diệu 。 五ngũ 者giả 。 欲dục 。 六lục 者giả 。 念niệm 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 領lãnh 。
答đáp 曰viết 。
自tự 領lãnh 心tâm 故cố 。
何hà 謂vị 為vi 法pháp 。
答đáp 曰viết 。
如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 故cố 。
何hà 謂vị 為vi 名danh 。
答đáp 。
佛Phật 名danh 清thanh 淨tịnh 。 無vô 所sở 不bất 遍biến 故cố 。
何hà 謂vị 微vi 妙diệu 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 身thân 具cụ 足túc 一nhất 切thiết 微vi 妙diệu 。 觀quan 之chi 無vô 厭yếm 故cố 。
何hà 謂vị 為vi 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 欲dục 有hữu 所sở 至chí 。 應ưng 心tâm 即tức 到đáo 。 佛Phật 欲dục 自tự 為vi 又hựu 欲dục 為vi 他tha 故cố 。
何hà 謂vị 念niệm 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 皆giai 以dĩ 念niệm 心tâm 供cúng 養dường 故cố 。 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 又hựu 言ngôn 。
婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 分phân 別biệt 義nghĩa 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 分phân 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
功công 德đức 為vi 初sơ 。 分phân 別biệt 諸chư 法pháp 。 五ngũ 陰ấm 。 十thập 二nhị 入nhập 。 十thập 八bát 界giới 。 四Tứ 諦Đế 。 六lục 識thức 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 一nhất 一nhất 分phân 別biệt 關quan 知tri 。 苦Khổ 諦Đế 逼bức 迫bách 不bất 定định 。 是thị 為vi 苦Khổ 諦Đế 。 著trước 不bất 捨xả 聚tụ 。 是thị 為vi 集Tập 諦Đế 。 滅diệt 苦khổ 受thọ 。 是thị 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 因nhân 緣duyên 得đắc 出xuất 。 是thị 名danh 道Đạo 諦Đế 。 如như 是thị 分phân 別biệt 故cố 。 故cố 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 又hựu 婆Bà 伽Già 婆Bà 者giả 。 婆bà 伽già 者giả 。 三tam 界giới 。 婆bà 者giả 。 吐thổ 。 吐thổ 三tam 界giới 煩phiền 惱não 故cố 。 名danh 婆Bà 伽Già 婆Bà 。 世thế 間gian 有hữu 天thiên 人nhân 。 梵Phạm 。 魔ma 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 是thị 名danh 世thế 間gian 。 天thiên 人nhân 者giả 。 六Lục 欲Dục 天Thiên 人nhân 。 魔ma 者giả 六lục 天thiên 。 梵Phạm 者giả 富phú 樓lâu 天thiên 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 佛Phật 法Pháp 怨oán 家gia 。 又hựu 天thiên 人nhân 者giả 。 世thế 間gian 諸chư 王vương 亦diệc 入nhập 天thiên 人nhân 。 又hựu 天thiên 人nhân 者giả 。 含hàm 取thủ 欲dục 界giới 天thiên 人nhân 。 魔ma 者giả 。 含hàm 取thủ 天thiên 魔ma 界giới 。 梵Phạm 者giả 。 無vô 色sắc 梵Phạm 天Thiên 界giới 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 含hàm 取thủ 世thế 間gian 四tứ 部bộ 眾chúng 故cố 。 所sở 以dĩ 爾nhĩ 者giả 。 收thu 取thủ 上thượng 下hạ 悉tất 入nhập 如Như 來Lai 功công 德đức 。 悉tất 能năng 通thông 達đạt 。 如như 此thử 諸chư 處xứ 。 自tự 以dĩ 知tri 說thuyết 法Pháp 者giả 。 自tự 用dụng 方phương 便tiện 而nhi 知tri 。 故cố 名danh 自tự 知tri 者giả 。 自tự 用dụng 慧tuệ 眼nhãn 而nhi 知tri 。 是thị 名danh 為vi 知tri 。 又hựu 言ngôn 。
知tri 者giả 。 知tri 無vô 障chướng 礙ngại 故cố 。 名danh 知tri 。
說thuyết 者giả 。 覺giác 令linh 知tri 。 是thị 名danh 為vi 說thuyết 。 又hựu 言ngôn 。
開khai 一nhất 切thiết 法Pháp 故cố 名danh 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
佛Phật 何hà 以dĩ 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 。
答đáp 曰viết 。
於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 。 生sanh 大đại 慈từ 悲bi 故cố 。 度độ 無vô 上thượng 安an 樂lạc 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 或hoặc 一nhất 句cú 。 或hoặc 一nhất 偈kệ 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 是thị 名danh 為vi 說thuyết 。 初sơ 善thiện 。 中trung 善thiện 。 後hậu 善thiện 。 其kỳ 義nghĩa 巧xảo 妙diệu 。 純thuần 一nhất 無vô 雜tạp 。 一nhất 切thiết 具cụ 足túc 。 皆giai 是thị 一nhất 味vị 。 復phục 言ngôn 。
初sơ 品phẩm 者giả 初sơ 善thiện 。 中trung 品phẩm 者giả 中trung 善thiện 。 後hậu 品phẩm 者giả 後hậu 善thiện 。
又hựu 言ngôn 。
戒giới 者giả 初sơ 善thiện 。 三tam 昧muội 得đắc 道Đạo 者giả 中trung 善thiện 。 涅Niết 槃Bàn 者giả 後hậu 善thiện 。
又hựu 言ngôn 。
戒giới 者giả 三tam 昧muội 初sơ 善thiện 。 禪thiền 定định 與dữ 道đạo 者giả 中trung 善thiện 。 果quả 與dữ 涅Niết 槃Bàn 者giả 後hậu 善thiện 。 佛Phật 者giả 善thiện 覺giác 。 名danh 為vi 初sơ 善thiện 。 法pháp 者giả 善thiện 法Pháp 。 名danh 為vi 中trung 善thiện 。 僧Tăng 者giả 善thiện 隨tùy 。 名danh 為vi 後hậu 善thiện 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 眾chúng 僧Tăng 名danh 為vi 後hậu 善thiện 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 聞văn 已dĩ 不bất 動động 不bất 搖dao 。 得đắc 聖thánh 利lợi 故cố 。 是thị 名danh 後hậu 善thiện 。 佛Phật 菩Bồ 提Đề 者giả 。 名danh 為vi 初sơ 善thiện 。 辟Bích 支Chi 菩Bồ 提Đề 者giả 。 名danh 為vi 中trung 善thiện 。 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 提Đề 者giả 。 為vi 後hậu 善thiện 。 初sơ 說thuyết 者giả 。 聞văn 已dĩ 即tức 離ly 五ngũ 蓋cái 於ư 。 一nhất 切thiết 諸chư 善thiện 。 是thị 名danh 初sơ 善thiện 。 聞văn 已dĩ 而nhi 隨tùy 。 名danh 為vi 中trung 善thiện 。 隨tùy 已dĩ 漸tiệm 漸tiệm 得đắc 道Đạo 。 是thị 名danh 後hậu 善thiện 。 如như 是thị 如Như 來Lai 。 或hoặc 多đa 或hoặc 少thiểu 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。 於ư 多đa 少thiểu 中trung 亦diệc 有hữu 。 初sơ 中trung 後hậu 善thiện 。 善thiện 義nghĩa 。 善thiện 文văn 字tự 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 梵Phạm 行hạnh 法pháp 。 梵Phạm 行hạnh 道đạo 。 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 開khai 示thị 令linh 知tri 。 此thử 說thuyết 有hữu 義nghĩa 。 是thị 名danh 義nghĩa 善thiện 。 又hựu 言ngôn 。
善thiện 義nghĩa 者giả 句cú 。 亦diệc 言ngôn 開khai 示thị 。 亦diệc 言ngôn 分phân 別biệt 。 亦diệc 言ngôn 不bất 覆phú 藏tàng 。 連liên 句cú 相tương 續tục 不bất 斷đoạn 。 是thị 名danh 善thiện 義nghĩa 。
善thiện 字tự 者giả 。 能năng 持trì 深thâm 義nghĩa 指chỉ 示thị 深thâm 義nghĩa 。 是thị 名danh 善thiện 字tự 。 法pháp 辯biện 。 義nghĩa 辯biện 。 辭từ 辯biện 。 樂nhạo 說thuyết 辯biện 。 唯duy 聰thông 明minh 人nhân 能năng 知tri 此thử 理lý 。 非phi 愚ngu 夫phu 能năng 解giải 。 其kỳ 義nghĩa 深thâm 邃thúy 唯duy 智trí 者giả 能năng 別biệt 。 是thị 名danh 善thiện 字tự 。 美mỹ 滿mãn 具cụ 足túc 者giả 。 義nghĩa 既ký 美mỹ 滿mãn 具cụ 足túc 者giả 。 義nghĩa 既ký 美mỹ 滿mãn 不bất 假giả 卑ty 足túc 。 故cố 名danh 具cụ 足túc 。 開khai 示thị 梵Phạm 行hạnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 梵Phạm 行hạnh 。
答đáp 曰viết 。
梵Phạm 天Thiên 人nhân 所sở 行hành 此thử 法pháp 。 故cố 名danh 梵Phạm 行hạnh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 開khai 示thị 梵Phạm 行hạnh 初sơ 善thiện 。 有hữu 因nhân 緣duyên 故cố 中trung 善thiện 。 義nghĩa 不bất 顛điên 倒đảo 後hậu 善thiện 。 聞văn 者giả 歡hoan 喜hỷ 而nhi 隨tùy 。 是thị 名danh 開khai 示thị 梵Phạm 行hạnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 名danh 美mỹ 滿mãn 。
答đáp 曰viết 。
戒giới 為vi 初sơ 五ngũ 法pháp 聚tụ 。 是thị 名danh 為vi 美mỹ 滿mãn 。 義nghĩa 之chi 不bất 雜tạp 。 是thị 故cố 名danh 淨tịnh 。 如Như 來Lai 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 不bất 貪tham 供cúng 養dường 。 是thị 名danh 淨tịnh 。 梵Phạm 行hạnh 者giả 。 佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 所sở 行hành 者giả 。 是thị 名danh 梵Phạm 行hạnh 。 善thiện 哉tai 如như 是thị 行hành 相tướng 。 可khả 往vãng 問vấn 訊tấn 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 善thiện 哉tai 。
答đáp 曰viết 。
將tương 眾chúng 萬vạn 善thiện 。 故cố 名danh 善thiện 哉tai 。 亦diệc 言ngôn 。
將tương 安an 樂lạc 故cố 。 是thị 名danh 善thiện 哉tai 。
如như 是thị 者giả 。 以dĩ 足túc 句cú 。 行hành 相tương/tướng 者giả 。 行hành 者giả 所sở 行hành 。 過quá 人nhân 相tương/tướng 者giả 。 相tướng 貌mạo 具cụ 足túc 。 可khả 往vãng 問vấn 訊tấn 者giả 。 可khả 往vãng 觀quan 佛Phật 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 觀quán 。
以dĩ 兩lưỡng 眼nhãn 視thị 。 謂vị 之chi 為vi 觀quán 。 於ư 是thị 毘tỳ 蘭lan 若nhã 婆Bà 羅La 門Môn 作tác 。 是thị 思tư 惟duy 已dĩ 。 往vãng 到đáo 佛Phật 所sở 。 共cộng 相tương 勞lao 問vấn 。 婆Bà 羅La 門Môn 問vấn 佛Phật 。
四tứ 大đại 堪kham 忍nhẫn 不phủ 。 聲Thanh 聞Văn 弟đệ 子tử 。 少thiểu 病bệnh 少thiểu 惱não 。 四tứ 大đại 輕khinh 利lợi 不phủ 。 安an 樂lạc 住trụ 不phủ 。
是thị 名danh 勞lao 問vấn 。 身thân 與dữ 婆Bà 羅La 門Môn 。 共cộng 相tương 問vấn 答đáp 。 義nghĩa 味vị 次thứ 第đệ 。 心tâm 中trung 歡hoan 喜hỷ 。 憶ức 持trì 不bất 忘vong 。 問vấn 訊tấn 已dĩ 。 卻khước 坐tọa 一nhất 面diện 。 卻khước 者giả 。 猶do 如như 日nhật 轉chuyển 。 坐tọa 者giả 。 身thân 體thể 布bố 地địa 。 一nhất 面diện 者giả 。 在tại 於ư 一nhất 邊biên 。 智trí 慧tuệ 之chi 人nhân 。 往vãng 到đáo 宿túc 德đức 所sở 。 坐tọa 避tị 六lục 法pháp 。 然nhiên 後hậu 可khả 坐tọa 。 何hà 謂vị 六lục 法pháp 。 一nhất 者giả 。 極cực 遠viễn 。 二nhị 者giả 。 極cực 近cận 。 三tam 者giả 。 上thượng 風phong 。 四tứ 者giả 。 高cao 處xứ 。 五ngũ 者giả 。 當đương 眼nhãn 前tiền 。 六lục 者giả 。 在tại 後hậu 。
問vấn 曰viết 。
遠viễn 坐tọa 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 欲dục 共cộng 語ngữ 。 言ngôn 聲thanh 不bất 及cập 。
大đại 近cận 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
觸xúc 忤ngỗ 宿túc 德đức 。
上thượng 風phong 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
身thân 氣khí 臭xú 故cố 。
高cao 處xứ 何hà 過quá 。
不bất 恭cung 敬kính 故cố 。
當đương 前tiền 何hà 過quá 。
視thị 瞻chiêm 難nạn/nan 故cố 。
後hậu 坐tọa 何hà 過quá 。
答đáp 曰viết 。
宿túc 德đức 共cộng 語ngữ 迴hồi 顧cố 難nạn/nan 故cố 。 婆Bà 羅La 門Môn 離ly 此thử 六lục 法pháp 而nhi 坐tọa 。 是thị 故cố 律luật 中trung 說thuyết 卻khước 坐tọa 一nhất 面diện 。 沙Sa 門Môn 者giả 。 伏phục 煩phiền 惱não 。 又hựu 言ngôn 卻khước 煩phiền 惱não 。 又hựu 言ngôn 息tức 心tâm 。 婆Bà 羅La 門Môn 者giả 。 世thế 間gian 真chân 婆Bà 羅La 門Môn 。 父phụ 母mẫu 不bất 雜tạp 。 長trưởng 者giả 者giả 。 身thân 體thể 長trường 大đại 。 亦diệc 年niên 紀kỷ 長trường/trưởng 大đại 。 又hựu 言ngôn 。
有hữu 威uy 德đức 。 是thị 名danh 長trưởng 者giả 。
財tài 富phú 者giả 亦diệc 名danh 長trưởng 者giả 。 大đại 老lão 者giả 。 頭đầu 髮phát 墮đọa 落lạc 。 又hựu 言ngôn 生sanh 。 又hựu 子tử 孫tôn 展triển 轉chuyển 相tương 生sanh 。 是thị 名danh 老lão 。 朽hủ 邁mại 者giả 。 皮bì 膚phu 燋tiều 皺trứu 。 言ngôn 語ngữ 錯thác 謬mậu 。 是thị 名danh 朽hủ 邁mại 。 年niên 過quá 者giả 。 生sanh 來lai 已dĩ 經kinh 二nhị 三tam 王vương 代đại 職chức 。 猶do 故cố 生sanh 存tồn 。 是thị 名danh 年niên 過quá 。 延diên 壽thọ 者giả 。 年niên 過quá 百bách 歲tuế 。 是thị 名danh 延diên 壽thọ 。 至chí 年niên 者giả 。 是thị 最tối 後hậu 年niên 。 是thị 名danh 至chí 年niên 。
咄đốt 。 瞿Cù 曇Đàm 沙Sa 門Môn 。 何hà 以dĩ 作tác 此thử 。
是thị 婆Bà 羅La 門Môn 語ngữ 。 婆Bà 羅La 門Môn 到đáo 佛Phật 所sở 。 見kiến 佛Phật 不bất 起khởi 。 不bất 為vi 作tác 禮lễ 。 不bất 施thí 床sàng 座tòa 。 故cố 作tác 此thử 言ngôn 。 如như 我ngã 所sở 聞văn 。 今kim 正chánh 見kiến 於ư 如Như 來Lai 。 欲dục 自tự 稱xưng 身thân 而nhi 下hạ 餘dư 人nhân 。 佛Phật 以dĩ 慈từ 悲bi 心tâm 。 而nhi 答đáp 婆Bà 羅La 門Môn 。
我ngã 不bất 見kiến 佛Phật 。 於ư 林lâm 中trung 生sanh 時thời 。 墮đọa 地địa 向hướng 北bắc 行hành 七thất 步bộ 。 自tự 觀quán 百bách 億ức 萬vạn 天thiên 人nhân 。 梵Phạm 。 魔ma 。 沙Sa 門Môn 婆Bà 羅La 門Môn 。 無vô 堪kham 受thọ 我ngã 禮lễ 者giả 。 觀quán 看khán 已dĩ 而nhi 自tự 唱xướng 言ngôn 。
天thiên 上thượng 天thiên 下hạ 。 唯duy 我ngã 為vi 尊tôn 。
梵Phạm 天Thiên 聞văn 菩Bồ 薩Tát 唱xướng 已dĩ 。 即tức 叉xoa 手thủ 而nhi 言ngôn 。
菩Bồ 薩Tát 三tam 界giới 獨độc 尊tôn 。 無vô 有hữu 過quá 者giả 。
菩Bồ 薩Tát 聞văn 已dĩ 。 作tác 師sư 子tử 吼hống 。
唯duy 我ngã 獨độc 尊tôn 。
佛Phật 語ngứ 婆Bà 羅La 門Môn 。
爾nhĩ 時thời 我ngã 未vị 得đắc 道Đạo 時thời 。 三tam 界giới 已dĩ 自tự 獨độc 尊tôn 。 何hà 況huống 於ư 今kim 。 眾chúng 善thiện 功công 德đức 。 拜bái 我ngã 為vi 佛Phật 。 云vân 何hà 為vi 汝nhữ 作tác 禮lễ 耶da 。 若nhược 人nhân 受thọ 我ngã 禮lễ 者giả 。 頭đầu 即tức 墮đọa 地địa 。 是thị 故cố 汝nhữ 勿vật 。 於ư 佛Phật 處xứ 希hy 望vọng 禮lễ 拜bái 。
是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 瞳# 矇# 無vô 知tri 。 向hướng 佛Phật 而nhi 作tác 是thị 語ngữ 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
若nhược 如như 是thị 者giả 。 色sắc 無vô 味vị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 色sắc 而nhi 已dĩ 。 實thật 無vô 味vị 。
佛Phật 欲dục 調điều 伏phục 。 婆Bà 羅La 門Môn 故cố 。
答đáp 言ngôn 。
汝nhữ 言ngôn 無vô 味vị 。 實thật 無vô 味vị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 世thế 間gian 人nhân 。 色sắc 。 聲thanh 。 香hương 。 味vị 。 觸xúc 。 以dĩ 此thử 為vi 味vị 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 已dĩ 斷đoạn 。 譬thí 如như 斷đoạn 多đa 羅la 樹thụ 。 永vĩnh 不bất 復phục 生sanh 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
若nhược 如như 是thị 者giả 。 便tiện 為vi 貢cống 高cao 。
佛Phật 答đáp 言ngôn 。
因nhân 汝nhữ 語ngữ 故cố 。 即tức 有hữu 貢cống 高cao 。 何hà 謂vị 我ngã 貢cống 高cao 。 過quá 去khứ 三tam 世thế 諸chư 佛Phật 。 不bất 為vi 世thế 人nhân 作tác 禮lễ 。 我ngã 種chủng 如như 是thị 。 是thị 故cố 貢cống 高cao 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
若nhược 如như 此thử 者giả 。 便tiện 無vô 所sở 作tác 。
佛Phật 答đáp 言ngôn 。
如như 汝nhữ 所sở 語ngữ 。 我ngã 實thật 不bất 作tác 。 何hà 謂vị 不bất 作tác 。 我ngã 不bất 作tác 偷thâu 盜đạo 。 妄vọng 語ngữ 。 欺khi 誑cuống 。 婬dâm 欲dục 。 諸chư 惡ác 業nghiệp 等đẳng 。 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 我ngã 悉tất 不bất 為vi 。 故cố 名danh 不bất 作tác 。
婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
此thử 人nhân 便tiện 自tự 斷đoạn 其kỳ 種chủng 耶da 。
佛Phật 答đáp 言ngôn 。
實thật 爾nhĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 界giới 中trung 一nhất 切thiết 種chủng 種chủng 諸chư 煩phiền 惱não 。 我ngã 皆giai 以dĩ 斷đoạn 故cố 名danh 斷đoạn 種chủng 。
婆Bà 羅La 門Môn 罔võng 然nhiên 。 不bất 知tri 以dĩ 何hà 答đáp 。 更cánh 改cải 語ngữ 。
此thử 人nhân 可khả 薄bạc 不bất 淨tịnh 。
佛Phật 答đáp 曰viết 。
如như 我ngã 意ý 者giả 。 實thật 有hữu 不bất 淨tịnh 。 有hữu 人nhân 縱túng/tung 心tâm 口khẩu 為vi 惡ác 者giả 。 此thử 是thị 可khả 薄bạc 不bất 淨tịnh 。
婆Bà 羅La 門Môn 便tiện 恚khuể 言ngôn 。
此thử 人nhân 亦diệc 聞văn 我ngã 語ngữ 。 隨tùy 事sự 而nhi 滅diệt 之chi 。
佛Phật 又hựu 答đáp 曰viết 。
三tam 界giới 諸chư 煩phiền 惱não 中trung 。 我ngã 實thật 已dĩ 滅diệt 。
婆Bà 羅La 門Môn 又hựu 言ngôn 。
此thử 人nhân 可khả 念niệm 。 不bất 堪kham 共cộng 語ngữ 。
佛Phật 答đáp 曰viết 。
實thật 有hữu 如như 此thử 。 我ngã 亦diệc 又hựu 念niệm 。 諸chư 愚ngu 癡si 人nhân 。 甚thậm 可khả 憐lân 愍mẫn 。 恆hằng 為vi 惡ác 業nghiệp 。 不bất 念niệm 修tu 善thiện 。
婆Bà 羅La 門Môn 便tiện 生sanh 瞋sân 恚khuể 罵mạ 言ngôn 。
此thử 人nhân 當đương 是thị 日nhật 夜dạ 不bất 眠miên 。 思tư 求cầu 文văn 章chương 窮cùng 世thế 間gian 人nhân 。
佛Phật 答đáp 曰viết 。
實thật 有hữu 如như 此thử 。
何hà 以dĩ 故cố 。 我ngã 不bất 入nhập 胎thai 眠miên 故cố 。 亦diệc 不bất 入nhập 天thiên 上thượng 眠miên 故cố 。 故cố 名danh 不bất 眠miên 。
於ư 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 以dĩ 八bát 事sự 譏cơ 佛Phật 已dĩ 。 如Như 來Lai 法Pháp 王Vương 。 以dĩ 憐lân 愍mẫn 心tâm 故cố 。 視thị 婆Bà 羅La 門Môn 眼nhãn 。 欲dục 令linh 服phục 甘cam 露lộ 法Pháp 味vị 。 而nhi 為vi 說thuyết 法Pháp 。
是thị 時thời 婆Bà 羅La 門Môn 。 心tâm 中trung 清thanh 淨tịnh 。 譬thí 如như 虛hư 空không 。 無vô 諸chư 雲vân 翳ế 。 亦diệc 如như 日nhật 月nguyệt 照chiếu 諸chư 闇ám 冥minh 。 如Như 來Lai 以dĩ 種chủng 種chủng 方phương 便tiện 。 教giáo 化hóa 令linh 知tri 。 如Như 來Lai 自tự 稱xưng 。
我ngã 已dĩ 得đắc 無vô 上thượng 智trí 慧tuệ 。 常thường 住trụ 涅Niết 槃Bàn 。
向hướng 婆Bà 羅La 門Môn 言ngôn 。
汝nhữ 老lão 死tử 至chí 近cận 。 來lai 到đáo 我ngã 所sở 。 於ư 汝nhữ 實thật 有hữu 所sở 獲hoạch 。
何hà 以dĩ 故cố 。 譬thí 如như 鷄kê 卵noãn 。 或hoặc 八bát 。 或hoặc 十thập 。 或hoặc 十thập 二nhị 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 三tam 種chủng 分phân 別biệt 數số 。
答đáp 曰viết 。
此thử 是thị 足túc 句cú 。 亦diệc 令linh 文văn 字tự 美mỹ 滿mãn 。
鷄kê 母mẫu 伏phục 卵noãn 。 隨tùy 時thời 迴hồi 轉chuyển 。 伏phục 者giả 。 以dĩ 兩lưỡng 翅sí 覆phú 。 至chí 欲dục 生sanh 時thời 。 眼nhãn 見kiến 光quang 明minh 。 以dĩ 嘴chủy 啄trác 㲉xác 。 出xuất 已dĩ 鼓cổ 翅sí 。 鳴minh 喚hoán 前tiền 出xuất 。 為vi 大đại 為vi 小tiểu 。
婆Bà 羅La 門Môn 答đáp 。
前tiền 者giả 為vi 大đại 。
佛Phật 言ngôn 。
我ngã 亦diệc 如như 是thị 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 明minh 㲉xác 裏lý 覆phú 障chướng 三tam 界giới 。 我ngã 以dĩ 智trí 慧tuệ 嘴chủy 啄trác 無vô 明minh 㲉xác 。 前tiền 出xuất 三tam 界giới 。 此thử 誰thùy 大đại 誰thùy 小tiểu 。
答đáp 言ngôn 。
瞿Cù 曇Đàm 即tức 大đại 。
餘dư 後hậu 句cú 無vô 義nghĩa 。 自tự 當đương 知tri 。 世thế 間gian 中trung 一nhất 。 一nhất 者giả 無vô 二nhị 。 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 者giả 。 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 人nhân 在tại 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道đạo 。 問vấn 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 果Quả 。 即tức 為vi 說thuyết 之chi 。 乃nãi 至chí 在tại 阿A 羅La 漢Hán 道đạo 。 問vấn 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 即tức 為vi 說thuyết 之chi 。 如như 聲Thanh 聞Văn 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 佛Phật 道Đạo 。 隨tùy 問vấn 而nhi 答đáp 。 故cố 名danh 無vô 上thượng 菩Bồ 提Đề 。 是thị 故cố 我ngã 最tối 大đại 。 鷄kê 母mẫu 伏phục 卵noãn 隨tùy 時thời 迴hồi 轉chuyển 。 佛Phật 在tại 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 觀quán 四Tứ 諦Đế 法pháp 。 苦khổ 空không 無vô 常thường 。 佛Phật 語ngứ 婆Bà 羅La 門Môn 。
我ngã 正chánh 懃cần 精tinh 進tấn 。 而nhi 得đắc 無vô 上thượng 最tối 大đại 。 非phi 懈giải 怠đãi 放phóng 逸dật 心tâm 。 我ngã 以dĩ 勇dũng 猛mãnh 正chánh 懃cần 精tinh 進tấn 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 以dĩ 四tứ 精tinh 進tấn 。 何hà 謂vị 為vi 四tứ 。 一nhất 者giả 。 正chánh 。 二nhị 者giả 。 不bất 急cấp 。 三tam 者giả 。 不bất 寬khoan 。 四tứ 者giả 。 不bất 置trí 。 以dĩ 法pháp 而nhi 得đắc 無vô 上thượng 道Đạo 。 不bất 柔nhu 者giả 。 不bất 住trụ 。 起khởi 心tâm 者giả 。 於ư 所sở 觀quán 處xứ 行hành 。 不bất 退thoái 者giả 。 不bất 疲bì 勞lao 。 三tam 昧muội 心tâm 者giả 。 一nhất 心tâm 。
又hựu 言ngôn 。
善thiện 置trí 心tâm 。 為vi 三tam 昧muội 故cố 。 即tức 成thành 一nhất 心tâm 。 不bất 過quá 不bất 逸dật 。 此thử 是thị 初sơ 善thiện 法Pháp 。 以dĩ 此thử 法Pháp 故cố 。 得đắc 初sơ 禪thiền 定định 。 從tùng 初sơ 禪thiền 定định 次thứ 第đệ 至chí 三Tam 達Đạt 智Trí 為vi 極cực 。
佛Phật 為vi 欲dục 出xuất 。 無vô 上thượng 法Pháp 故cố 。 律luật 中trung 說thuyết 佛Phật 言ngôn 。
婆Bà 羅La 門Môn 。 我ngã 於ư 欲dục 中trung 清thanh 淨tịnh 。 惡ác 亦diệc 復phục 清thanh 淨tịnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
貪tham 欲dục 欲dục 。 欲dục 貪tham 欲dục 。 欲dục 思tư 欲dục 。 此thử 是thị 欲dục 名danh 。
何hà 謂vị 諸chư 惡ác 法pháp 者giả 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 狐hồ 疑nghi 。 此thử 是thị 名danh 惡ác 法pháp 。 如Như 來Lai 於ư 此thử 。 二nhị 處xứ 而nhi 得đắc 寂tịch 靜tĩnh 。
又hựu 問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 欲dục 中trung 清thanh 淨tịnh 。
答đáp 曰viết 。
離ly 欲dục 亦diệc 言ngôn 棄khí 欲dục 。
何hà 以dĩ 故cố 。 初sơ 入nhập 第đệ 一nhất 禪thiền 定định 者giả 。 無vô 明minh 是thị 欲dục 儻thảng 。 欲dục 是thị 禪thiền 定định 怨oán 家gia 。 已dĩ 棄khí 欲dục 故cố 而nhi 得đắc 禪thiền 定định 。 是thị 謂vị 為vi 怨oán 家gia 。 欲dục 與dữ 惡ác 離ly 者giả 。 禪thiền 定định 而nhi 來lai 。 欲dục 惡ác 滅diệt 已dĩ 。 禪thiền 定định 即tức 起khởi 。 如như 是thị 二nhị 句cú 。 義nghĩa 自tự 當đương 知tri 。 又hựu 有hữu 三tam 靜tĩnh 。 身thân 靜tĩnh 。 心tâm 靜tĩnh 。 覆phú 靜tĩnh 。 是thị 為vi 三tam 靜tĩnh 。 此thử 三tam 靜tĩnh 者giả 。 亦diệc 入nhập 前tiền 二nhị 句cú 靜tĩnh 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 有hữu 二nhị 。
一nhất 者giả 。 處xử 欲dục 。 二nhị 者giả 。 煩phiền 惱não 欲dục 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 處xứ 欲dục 。 何hà 謂vị 煩phiền 惱não 欲dục 。
答đáp 曰viết 。
處xứ 欲dục 者giả 。 心tâm 著trước 色sắc 處xứ 。 煩phiền 惱não 欲dục 者giả 。 令linh 人nhân 至chí 欲dục 所sở 。 此thử 後hậu 二nhị 句cú 者giả 。 正chánh 著trước 所sở 解giải 。 前tiền 句cú 者giả 。 為vi 棄khí 樂nhạo 欲dục 。 後hậu 句cú 者giả 。 從tùng 煩phiền 惱não 出xuất 。 如như 是thị 欲dục 處xứ 。 煩phiền 惱não 欲dục 。 於ư 其kỳ 二nhị 中trung 心tâm 極cực 清thanh 淨tịnh 。 又hựu 言ngôn 。
前tiền 句cú 除trừ 欲dục 處xứ 。 後hậu 句cú 者giả 除trừ 煩phiền 惱não 欲dục 。 前tiền 句cú 者giả 除trừ 因nhân 緣duyên 動động 搖dao 。 後hậu 句cú 者giả 除trừ 癡si 相tương/tướng 。 前tiền 句cú 者giả 著trước 淨tịnh 。 後hậu 句cú 止chỉ 欲dục 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 自tự 當đương 知tri 之chi 。
問vấn 曰viết 。
貪tham 欲dục 者giả 。 貪tham 即tức 是thị 欲dục 。 貪tham 別biệt 欲dục 別biệt 。
答đáp 曰viết 。
歸quy 一nhất 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 諸chư 惡ác 。 法pháp 理lý 歸quy 一nhất 。 然nhiên 分phân 別biệt 各các 異dị 。 又hựu 律luật 中trung 說thuyết 。 貪tham 者giả 煩phiền 惱não 。 欲dục 者giả 欲dục 處xứ 。 亦diệc 如như 三tam 昧muội 。 貪tham 欲dục 怨oán 家gia 。 歡hoan 喜hỷ 者giả 。 是thị 瞋sân 恚khuể 怨oán 家gia 。 思tư 者giả 。 是thị 睡thụy 怨oán 家gia 。 安an 樂lạc 者giả 。 是thị 動động 疑nghi 怨oán 家gia 。 度độ 量lương 者giả 。 是thị 狐hồ 疑nghi 怨oán 家gia 。 亦diệc 如như 初sơ 禪thiền 者giả 。 貪tham 欲dục 怨oán 家gia 。 貪tham 欲dục 者giả 含hàm 入nhập 五ngũ 蓋cái 。 諸chư 惡ác 法pháp 者giả 含hàm 取thủ 諸chư 蓋cái 。
何hà 謂vị 為vi 諸chư 蓋cái 。
答đáp 曰viết 。
三tam 毒độc 根căn 。 五ngũ 欲dục 五ngũ 塵trần 邪tà 貪tham 。 後hậu 句cú 。 著trước 處xứ 分phân 別biệt 諸chư 塵trần 瞋sân 恚khuể 癡si 流lưu 法pháp 。 前tiền 句cú 者giả 。 欲dục 流lưu 欲dục 著trước 欲dục 泉tuyền 欲dục 受thọ 殺sát 心tâm 結kết 欲dục 。 後hậu 句cú 者giả 。 諸chư 流lưu 泉tuyền 受thọ 著trước 。 前tiền 句cú 者giả 。 諸chư 愛ái 等đẳng 。 後hậu 句cú 者giả 。 無vô 明minh 等đẳng 。 前tiền 句cú 者giả 。 貪tham 等đẳng 八bát 心tâm 受thọ 。 後hậu 句cú 者giả 四tứ 不bất 善thiện 心tâm 起khởi 。 如như 是thị 欲dục 中trung 清thanh 淨tịnh 。 惡ác 亦diệc 清thanh 淨tịnh 。 念niệm 思tư 者giả 。
何hà 謂vị 為vi 念niệm 。
答đáp 曰viết 。
動động 轉chuyển 。 何hà 以dĩ 動động 轉chuyển 。 於ư 觀quán 處xứ 初sơ 置trí 心tâm 。 是thị 名danh 念niệm 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 思tư 。
答đáp 曰viết 。
諸chư 禪thiền 人nhân 以dĩ 心tâm 置trí 觀quán 處xứ 中trung 。 心tâm 徘bồi 徊hồi 觀quán 處xứ 。 又hựu 言ngôn 。
思tư 者giả 。 研nghiên 心tâm 著trước 心tâm 連liên 心tâm 。 譬thí 如như 鍾chung 聲thanh 初sơ 大đại 後hậu 微vi 。 初sơ 大đại 聲thanh 者giả 如như 念niệm 。 後hậu 微vi 者giả 如như 思tư 。 如như 鳥điểu 翔tường 初sơ 動động 後hậu 定định 。 動động 者giả 如như 念niệm 。 定định 者giả 如như 思tư 。 如như 蜂phong 採thải 華hoa 。 初sơ 至chí 如như 念niệm 。 後hậu 選tuyển 擇trạch 如như 思tư 。
初sơ 禪thiền 有hữu 五ngũ 支chi 。 何hà 謂vị 為vi 五ngũ 支chi 。 一nhất 者giả 。 念niệm 。 二nhị 者giả 。 思tư 。 三tam 者giả 。 喜hỷ 。 四tứ 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 者giả 。 定định 。 是thị 為vi 五ngũ 支chi 。 猶do 如như 大đại 樹thụ 有hữu 華hoa 有hữu 實thật 。 亦diệc 如như 初sơ 禪thiền 有hữu 念niệm 有hữu 思tư 。 從tùng 靜tĩnh 起khởi 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 靜tĩnh 。
答đáp 曰viết 。
離ly 五ngũ 蓋cái 是thị 為vi 靜tĩnh 。 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 喜hỷ 者giả 滿mãn 。 何hà 謂vị 為vi 滿mãn 。 身thân 心tâm 喜hỷ 滿mãn 怡di 悅duyệt 。 邊biên 味vị 是thị 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 棄khí 除trừ 二nhị 苦khổ 。
身thân 苦khổ 。 心tâm 苦khổ 。 是thị 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 著trước 其kỳ 想tưởng 味vị 。
又hựu 問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 喜hỷ 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 肥phì 壯tráng 。 其kỳ 想tưởng 希hy 好hảo/hiếu 。 是thị 名danh 為vi 喜hỷ 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 得đắc 而nhi 受thọ 之chi 。 又hựu 言ngôn 。
兩lưỡng 法pháp 不bất 得đắc 相tương 離ly 。 若nhược 有hữu 喜hỷ 者giả 則tắc 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 則tắc 有hữu 喜hỷ 。 喜hỷ 者giả 含hàm 入nhập 行hành 陰ấm 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 含hàm 入nhập 受thọ 陰ấm 。 如như 人nhân 涉thiệp 道đạo 渴khát 乏phạp 無vô 水thủy 。 聞văn 有hữu 水thủy 處xứ 即tức 發phát 喜hỷ 心tâm 。 是thị 名danh 為vi 喜hỷ 。 到đáo 已dĩ 飲ẩm 水thủy 洗tẩy 浴dục 。 是thị 名danh 為vi 樂nhạo/nhạc/lạc 。
初sơ 禪thiền 定định 者giả 。 初sơ 者giả 第đệ 一nhất 禪thiền 。 定định 者giả 善thiện 燒thiêu 。 亦diệc 言ngôn 禪thiền 師sư 所sở 觀quán 法pháp 。
何hà 謂vị 為vi 善thiện 燒thiêu 。
答đáp 曰viết 。
極cực 能năng 燒thiêu 覆phú 蓋cái 。 又hựu 言ngôn 。
斷đoạn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 言ngôn 見kiến 。
何hà 謂vị 為vi 見kiến 。
答đáp 曰viết 。
觀quán 見kiến 法pháp 相tướng 。 接tiếp 取thủ 威uy 儀nghi 八bát 三tam 昧muội 法pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。 迦ca 師sư 那na 阿a 攬lãm 摩ma 那na (# 漢hán 言ngôn 三tam 十thập 八bát 禪thiền 定định )# 相tương/tướng 。 觀quán 迦ca 師sư 那na 阿a 攬lãm 摩ma 那na 故cố 。 名danh 為vi 禪thiền 定định 。 此thử 是thị 見kiến 道Đạo 果Quả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 觀quán 相tương/tướng 故cố 。 何hà 謂vị 為vi 觀quán 相tương/tướng 。 觀quán 無vô 常thường 故cố 。 以dĩ 觀quán 故cố 成thành 道Đạo 。 以dĩ 果quả 觀quán 滅Diệt 諦Đế 。 是thị 故cố 名danh 禪thiền 定định 為vi 觀quán 相tương/tướng 。 律luật 中trung 所sở 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 初sơ 禪thiền 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 念niệm 。 有hữu 思tư 。 有hữu 喜hỷ 。 有hữu 樂nhạo/nhạc/lạc 。 有hữu 定định 。 是thị 名danh 初sơ 禪thiền 。
如như 人nhân 有hữu 物vật 。 如như 人nhân 有hữu 眷quyến 屬thuộc 。 置trí 物vật 已dĩ 。 置trí 眷quyến 屬thuộc 已dĩ 。 有hữu 餘dư 名danh 無vô 。
答đáp 曰viết 。
無vô 餘dư 名danh 。 禪thiền 定định 亦diệc 如như 是thị 。 置trí 念niệm 。 置trí 思tư 。 置trí 喜hỷ 。 置trí 樂nhạo/nhạc/lạc 。 置trí 定định 。 更cánh 無vô 餘dư 名danh 。 即tức 是thị 禪thiền 定định 。 譬thí 如như 軍quân 陣trận 有hữu 人nhân 兵binh 象tượng 馬mã 攻công 具cụ 。 名danh 之chi 為vi 軍quân 。 人nhân 兵binh 象tượng 馬mã 攻công 具cụ 散tán 去khứ 。 即tức 無vô 軍quân 名danh 。 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 置trí 上thượng 句cú 五ngũ 法pháp 。 即tức 無vô 禪thiền 定định 名danh 。 入nhập 者giả 。 至chí 。 亦diệc 言ngôn 成thành 就tựu 。 住trụ 者giả 。 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 以dĩ 禪thiền 定định 而nhi 住trụ 。 佛Phật 於ư 菩Bồ 提Đề 樹thụ 下hạ 。 坐tọa 觀quán 何hà 等đẳng 。 觀quán 出xuất 息tức 入nhập 息tức 。
問vấn 曰viết 。
有hữu 餘dư 禪thiền 無vô 。
答đáp 曰viết 。
亦diệc 有hữu 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
禪thiền 定định 法pháp 。 於ư 《# 靜tĩnh 道đạo 經kinh 》# 中trung 。 我ngã 若nhược 廣quảng 說thuyết 。 其kỳ 義nghĩa 深thâm 遠viễn 。 則tắc 為vi 紛phân 紜vân 。 於ư 阿a 毘tỳ 曇đàm 毘tỳ 婆bà 沙sa 。 汝nhữ 自tự 當đương 知tri 。 今kim 所sở 說thuyết 者giả 。 正chánh 論luận 毘tỳ 尼ni 毘tỳ 婆bà 沙sa 。 餘dư 者giả 稍sảo 略lược 說thuyết 。 是thị 禪thiền 定định 第đệ 一nhất 品phẩm 。
念niệm 。 思tư 滅diệt 者giả 。 念niệm 。 思tư 此thử 二nhị 法pháp 過quá 。 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 第đệ 二nhị 禪thiền 起khởi 。 此thử 二nhị 法pháp 即tức 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 過quá 二nhị 大đại 支chi 故cố 。 名danh 為vi 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 又hựu 言ngôn 。
第đệ 二nhị 禪thiền 定định 中trung 。 無vô 初sơ 禪thiền 定định 法pháp 。 有hữu 餘dư 法pháp 。 初sơ 禪thiền 定định 中trung 觸xúc 法pháp 為vi 初sơ 。 此thử 中trung 二nhị 大đại 支chi 已dĩ 過quá 。 即tức 得đắc 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 法pháp 。
是thị 故cố 律luật 中trung 說thuyết 。 念niệm 。 思tư 滅diệt 入nhập 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 內nội 法pháp 者giả 現hiện 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 現hiện 。
答đáp 曰viết 。
現hiện 者giả 從tùng 身thân 生sanh 。 清thanh 者giả 無vô 垢cấu 也dã 。 禪thiền 亦diệc 名danh 清thanh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 青thanh 衣y 。 因nhân 有hữu 青thanh 色sắc 故cố 。 名danh 青thanh 衣y 。 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 因nhân 有hữu 清thanh 法pháp 故cố 。 謂vị 之chi 清thanh 禪thiền 。
問vấn 曰viết 。
何hà 以dĩ 名danh 定định 清thanh 。
答đáp 曰viết 。
念niệm 。 思tư 是thị 動động 之chi 根căn 也dã 。 念niệm 。 思tư 已dĩ 滅diệt 。 名danh 即tức 清thanh 淨tịnh 。 一nhất 相tương/tướng 者giả 。 一nhất 法pháp 起khởi 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 一nhất 法pháp 起khởi 。
答đáp 曰viết 。
為vi 不bất 顧cố 念niệm 。 思tư 故cố 。 是thị 名danh 一nhất 法Pháp 相tương/tướng 。 亦diệc 言ngôn 無vô 上thượng 。 又hựu 言ngôn 。
一nhất 相tương/tướng 者giả 。 念niệm 。 思tư 已dĩ 離ly 。 亦diệc 言ngôn 無vô 雙song 。 是thị 名danh 一nhất 相tương/tướng 。
問vấn 曰viết 。
一nhất 法pháp 相tướng 者giả 。 何hà 以dĩ 名danh 為vi 一nhất 法pháp 相tướng 。
答đáp 曰viết 。
三tam 昧muội 是thị 也dã 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 三tam 昧muội 。
答đáp 曰viết 。
一nhất 心tâm 無vô 二nhị 。 亦diệc 言ngôn 定định 。 亦diệc 言ngôn 不bất 動động 。 是thị 故cố 第đệ 二nhị 禪thiền 一nhất 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 名danh 故cố 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 名danh 。
非phi 我ngã 亦diệc 非phi 生sanh 氣khí 。 是thị 名danh 名danh 也dã 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 無vô 清thanh 耶da 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 初sơ 禪thiền 亦diệc 名danh 一nhất 相tương/tướng 。 何hà 以dĩ 止chỉ 名danh 第đệ 二nhị 禪thiền 名danh 一nhất 相tương/tướng 。
答đáp 曰viết 。
念niệm 。 思tư 動động 水thủy 動động 浪lãng 。 起khởi 不bất 見kiến 面diện 像tượng 。 亦diệc 如như 第đệ 一nhất 禪thiền 。 有hữu 念niệm 。 思tư 。 心tâm 不bất 清thanh 故cố 。 是thị 名danh 非phi 一nhất 相tương/tướng 。
何hà 以dĩ 故cố 。 三tam 昧muội 不bất 明minh 故cố 。
問vấn 曰viết 。
第đệ 二nhị 禪thiền 。 三tam 昧muội 。 何hà 以dĩ 獨độc 明minh 了liễu 。
答đáp 曰viết 。
為vi 心tâm 淨tịnh 故cố 。 從tùng 三tam 昧muội 生sanh 喜hỷ 樂lạc 者giả 。 此thử 是thị 從tùng 初sơ 禪thiền 定định 三tam 昧muội 。 生sanh 喜hỷ 樂lạc 也dã 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 。 第đệ 二nhị 者giả 。 數số 也dã 。 如như 初sơ 禪thiền 定định 有hữu 五ngũ 支chi 。 第đệ 二nhị 禪thiền 定định 有hữu 四tứ 支chi 。 何hà 謂vị 為vi 四tứ 。 一nhất 者giả 。 清thanh 。 二nhị 者giả 。 喜hỷ 。 三tam 者giả 。 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四tứ 者giả 。 一nhất 心tâm 。 若nhược 廣quảng 說thuyết 有hữu 四tứ 。 略lược 說thuyết 有hữu 三tam 。 如như 經kinh 文văn 所sở 說thuyết 。 何hà 時thời 三tam 支chi 起khởi 喜hỷ 樂lạc 一nhất 心tâm 耶da 。
法Pháp 師sư 曰viết 。
我ngã 今kim 證chứng 一nhất 句cú 。 餘dư 自tự 當đương 知tri 。 此thử 是thị 第đệ 二nhị 。 禪thiền 定định 品phẩm 竟cánh 。 離ly 喜hỷ 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 離ly 喜hỷ 。
答đáp 曰viết 。
薄bạc 喜hỷ 亦diệc 言ngôn 過quá 喜hỷ 。 亦diệc 言ngôn 滅diệt 喜hỷ 。 是thị 時thời 念niệm 。 思tư 滅diệt 已dĩ 。 喜hỷ 又hựu 更cánh 起khởi 。
問vấn 曰viết 。
第đệ 二nhị 禪thiền 中trung 以dĩ 論luận 念niệm 。 念niệm 思tư 滅diệt 已dĩ 喜hỷ 。 何hà 故cố 更cánh 重trọng/trùng 而nhi 說thuyết 耶da 。
答đáp 曰viết 。
欲dục 讚tán 第đệ 三tam 禪thiền 故cố 。 所sở 以dĩ 說thuyết 之chi 。
何hà 以dĩ 故cố 。 譬thí 如như 第đệ 三tam 道đạo 邪tà 見kiến 不bất 滅diệt 。 於ư 初sơ 須Tu 陀Đà 洹Hoàn 道Đạo 以dĩ 滅diệt 。 今kim 於ư 第đệ 三tam 道đạo 中trung 又hựu 說thuyết 。 何hà 謂vị 為vi 讚tán 。 第đệ 三tam 道đạo 故cố 。 此thử 中trung 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 捨xả 而nhi 住trụ 者giả 。
何hà 謂vị 為vi 捨xả 。
答đáp 曰viết 。
捨xả 者giả 。 是thị 平bình 等đẳng 見kiến 。 不bất 偏thiên 見kiến 。 不bất 黨đảng 見kiến 。 恆hằng 大đại 健kiện 捨xả 。 是thị 第đệ 三tam 禪thiền 。 又hựu 曰viết 。
捨xả 有hữu 十thập 種chủng 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 十thập 。
一nhất 者giả 。 沙sa 浪lãng 求cầu 捨xả 。 二nhị 者giả 。 梵Phạm 魔ma 求cầu 捨xả 。 三tam 者giả 。 菩Bồ 提Đề 等đẳng 捨xả 。 四tứ 者giả 。 毘tỳ 梨lê 求cầu 捨xả 。 五ngũ 者giả 。 行hành 求cầu 捨xả 。 六lục 者giả 。 觸xúc 求cầu 捨xả 。 七thất 者giả 。 觀quán 求cầu 捨xả 。 八bát 者giả 。 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 。 九cửu 者giả 。 智trí 求cầu 捨xả 。 十thập 者giả 。 清thanh 淨tịnh 求cầu 捨xả 也dã 。 此thử 十thập 種chủng 捨xả 善thiện 。 處xứ 處xứ 地địa 人nhân 心tâm 觀quán 因nhân 一nhất 相tương/tướng 。 以dĩ 略lược 說thuyết 故cố 。 於ư 沙sa 利lợi 耶da 中trung 。 曇đàm 摩ma 僧Tăng 伽già 訶ha 尼ni 耶da 中trung 。 淨tịnh 道đạo 道đạo 中trung 三tam 處xứ 中trung 。 已dĩ 廣quảng 說thuyết 。 自tự 當đương 知tri 。 我ngã 若nhược 於ư 此thử 毘tỳ 尼ni 中trung 廣quảng 說thuyết 者giả 。 即tức 為vi 亂loạn 多đa 。
問vấn 曰viết 。
十thập 捨xả 者giả 。 取thủ 何hà 捨xả 耶da 。
答đáp 曰viết 。
取thủ 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 。
答đáp 曰viết 。
不bất 知tri 他tha 事sự 因nhân 喜hỷ 而nhi 生sanh 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 。 第đệ 二nhị 禪thiền 。 此thử 二nhị 處xứ 無vô 末mạt 闍xà 求cầu 捨xả 耶da 。 正chánh 三tam 禪thiền 有hữu 也dã 。
答đáp 曰viết 。
初sơ 與dữ 第đệ 二nhị 禪thiền 亦diệc 有hữu 。 然nhiên 猶do 微vi 不bất 現hiện 。
何hà 以dĩ 故cố 。 念niệm 。 思tư 。 喜hỷ 蔽tế 故cố 。 第đệ 三tam 禪thiền 中trung 念niệm 。 思tư 。 喜hỷ 已dĩ 離ly 。 故cố 得đắc 現hiện 耳nhĩ 。 正chánh 思tư 知tri 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 思tư 。
答đáp 曰viết 。
心tâm 多đa 生sanh 想tưởng 。 故cố 謂vị 之chi 思tư 也dã 。 知tri 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 知tri 。
答đáp 曰viết 。
洞đỗng 達đạt 知tri 也dã 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 正chánh 思tư 。
答đáp 曰viết 。
正chánh 思tư 者giả 。 不bất 忘vong 。 亦diệc 言ngôn 識thức 。 又hựu 言ngôn 。
起khởi 相tương 知tri 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 知tri 。
答đáp 曰viết 。
擇trạch 也dã 。 亦diệc 言ngôn 聚tụ 。 又hựu 言ngôn 廣quảng 。 此thử 略lược 說thuyết 。 末mạt 闍xà 中trung 自tự 當đương 知tri 之chi 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 定định 無vô 思tư 知tri 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 無vô 思tư 知tri 者giả 。 從tùng 何hà 往vãng 者giả 初sơ 法pháp 也dã 。
問vấn 曰viết 。
初sơ 禪thiền 中trung 何hà 不bất 現hiện 思tư 知tri 也dã 。
答đáp 曰viết 。
猶do 大đại 鈍độn 故cố 。 譬thí 如như 磨ma 刀đao 。 初sơ 鈍độn 後hậu 利lợi 。 思tư 知tri 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 初sơ 觀quán 禪thiền 中trung 猶do 大đại 鈍độn 。 是thị 故cố 不bất 現hiện 。 亦diệc 如như 人nhân 𤛗# 乳nhũ 。 驅khu 犢độc 不bất 遠viễn 時thời 時thời 復phục 來lai 。 亦diệc 如như 第đệ 三tam 禪thiền 定định 樂nhạo/nhạc/lạc 。 離ly 喜hỷ 不bất 遠viễn 。 若nhược 無vô 思tư 知tri 守thủ 者giả 。 即tức 與dữ 喜hỷ 合hợp 。 思tư 知tri 守thủ 之chi 。 數số 強cường/cưỡng 者giả 即tức 離ly 。 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 無vô 上thượng 樂nhạo/nhạc/lạc 極cực 樂lạc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 思tư 知tri 守thủ 故cố 。 義nghĩa 文văn 如như 此thử 。 自tự 當đương 知tri 之chi 。 以dĩ 身thân 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 身thân 。
答đáp 曰viết 。
名danh 色sắc 身thân 。 以dĩ 名danh 色sắc 身thân 故cố 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 。
何hà 以dĩ 故cố 。 樂nhạo/nhạc/lạc 與dữ 名danh 色sắc 身thân 合hợp 。 兩lưỡng 理lý 相tương/tướng 合hợp 極cực 為vi 美mỹ 味vị 。 以dĩ 知tri 以dĩ 美mỹ 味vị 相tương/tướng 著trước 故cố 。 知tri 起khởi 覺giác 之chi 。 是thị 故cố 以dĩ 身thân 知tri 樂nhạo/nhạc/lạc 者giả 。 善thiện 人nhân 言ngôn 。 捨xả 有hữu 思tư 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 為vi 善thiện 人nhân 言ngôn 。
答đáp 曰viết 。
佛Phật 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 。 聲Thanh 聞Văn 。 為vi 第đệ 三tam 禪thiền 人nhân 說thuyết 第đệ 三tam 禪thiền 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 善thiện 人nhân 言ngôn 。
何hà 謂vị 為vi 言ngôn 。
答đáp 曰viết 。
開khai 視thị 為vi 說thuyết 。 為vi 分phân 別biệt 。 亦diệc 言ngôn 讚tán 嘆thán 。
問vấn 曰viết 。
何hà 謂vị 捨xả 思tư 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 。
答đáp 曰viết 。
為vi 欲dục 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 定định 故cố 。 云vân 何hà 入nhập 。 為vi 極cực 樂lạc 故cố 。 以dĩ 極cực 樂lạc 美mỹ 滿mãn 故cố 。 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 定định 而nhi 捨xả 之chi 。 令linh 喜hỷ 止chỉ 不bất 起khởi 。 是thị 名danh 有hữu 思tư 。
何hà 以dĩ 故cố 。 為vi 善thiện 人nhân 所sở 念niệm 。 所sở 入nhập 樂nhạo/nhạc/lạc 。 樂nhạo/nhạc/lạc 純thuần 無vô 雜tạp 。 是thị 善thiện 人nhân 所sở 讚tán 嘆thán 。 是thị 義nghĩa 本bổn 說thuyết 捨xả 思tư 住trụ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 善thiện 人nhân 讚tán 嘆thán 如như 是thị 。 入nhập 第đệ 三tam 禪thiền 者giả 。 如như 入nhập 第đệ 一nhất 。 第đệ 二nhị 。 第đệ 三tam 禪thiền 亦diệc 如như 是thị 。 所sở 異dị 者giả 。 第đệ 一nhất 有hữu 五ngũ 支chi 。 第đệ 二nhị 有hữu 四tứ 支chi 。 第đệ 三tam 有hữu 二nhị 支chi 。 如như 經kinh 本bổn 所sở 說thuyết 。
問vấn 曰viết 。
何hà 時thời 二nhị 支chi 出xuất 於ư 第đệ 三tam 禪thiền 定định 中trung 。
答đáp 曰viết 。
樂nhạo/nhạc/lạc 一nhất 心tâm 。 此thử 第đệ 三tam 禪thiền 品phẩm 竟cánh 。
善Thiện 見Kiến 律Luật 毘Tỳ 婆Bà 沙Sa 卷quyển 第đệ 四tứ
Thiện Kiến Luật Tỳ Bà Sa ♦ Hết quyển 4
❖
Phiên âm: 8/3/2016 ◊ Cập nhật: 8/3/2016