緣Duyên 起Khởi 經Kinh

如như 是thị 我ngã 聞văn 。

一nhất 時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 在tại 室Thất 羅La 筏Phiệt 。 住trú 誓Thệ 多Đa 林Lâm 。 給Cấp 孤Cô 獨Độc 園Viên 。 與dữ 無vô 量lượng 無vô 數số 。 聲Thanh 聞Văn 菩Bồ 薩Tát 。 天thiên 人nhân 等đẳng 俱câu 。

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn 。 告cáo 苾Bật 芻Sô 眾chúng 。

吾ngô 當đương 為vì 汝nhữ 。 宣tuyên 說thuyết 緣duyên 起khởi 。 初sơ 差sai 別biệt 義nghĩa 。 汝nhữ 應ưng 諦đế 聽thính 。 極cực 善thiện 思tư 惟duy 。 吾ngô 今kim 為vì 汝nhữ 。 分phân 別biệt 解giải 說thuyết 。

苾Bật 芻Sô 眾chúng 言ngôn 。

唯dụy 然nhiên 願nguyện 說thuyết 。 我ngã 等đẳng 樂nhạo 聞văn 。

佛Phật 言ngôn 。

云vân 何hà 名danh 緣duyên 起khởi 初sơ 。 謂vị 依y 此thử 有hữu 故cố 。 彼bỉ 有hữu 。 此thử 生sanh 故cố 。 彼bỉ 生sanh 。

所sở 謂vị 。 無vô 明minh 緣duyên 行hành 。 行hành 緣duyên 識thức 。 識thức 緣duyên 名danh 色sắc 。 名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 。 六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 。 觸xúc 緣duyên 受thọ 。 受thọ 緣duyên 愛ái 。 愛ái 緣duyên 取thủ 。 取thủ 緣duyên 有hữu 。 有hữu 緣duyên 生sanh 。 生sanh 緣duyên 老lão 死tử 。 起khởi 愁sầu 歎thán 苦khổ 憂ưu 惱não 。 是thị 名danh 為vi 純thuần 大đại 苦khổ 蘊uẩn 集tập 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 緣duyên 起khởi 初sơ 義nghĩa 。

云vân 何hà 名danh 為vi 。 緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 。 謂vị 無vô 明minh 緣duyên 行hành 者giả 。

云vân 何hà 無vô 明minh 。 謂vị 於ư 前tiền 際tế 無vô 知tri 。 於ư 後hậu 際tế 無vô 知tri 。 於ư 前tiền 後hậu 際tế 無vô 知tri 。 於ư 內nội 無vô 知tri 。 於ư 外ngoại 無vô 知tri 。 於ư 內nội 外ngoại 無vô 知tri 。 於ư 業nghiệp 無vô 知tri 。 於ư 異dị 熟thục 無vô 知tri 。 於ư 業nghiệp 異dị 熟thục 無vô 知tri 。 於ư 佛Phật 無vô 知tri 。 於ư 法Pháp 無vô 知tri 。 於ư 僧Tăng 無vô 知tri 。 於ư 苦khổ 無vô 知tri 。 於ư 集tập 無vô 知tri 。 於ư 滅diệt 無vô 知tri 。 於ư 道Đạo 無vô 知tri 。 於ư 因nhân 無vô 知tri 。 於ư 果quả 無vô 知tri 。 於ư 因nhân 已dĩ 生sanh 。 諸chư 法pháp 無vô 知tri 。 於ư 善thiện 無vô 知tri 。 於ư 不bất 善thiện 無vô 知tri 。 於ư 有hữu 罪tội 無vô 知tri 。 於ư 無vô 罪tội 無vô 知tri 。 於ư 應ưng 修tu 習tập 無vô 知tri 。 於ư 不bất 應ưng 修tu 習tập 無vô 知tri 。 於ư 下hạ 劣liệt 無vô 知tri 。 於ư 上thượng 妙diệu 無vô 知tri 。 於ư 黑hắc 無vô 知tri 。 於ư 白bạch 無vô 知tri 。 於ư 有hữu 異dị 分phần 無vô 知tri 。 於ư 緣duyên 已dĩ 生sanh 。 或hoặc 六lục 觸xúc 處xứ 。 如như 實thật 通thông 達đạt 無vô 知tri 。 如như 是thị 於ư 彼bỉ 彼bỉ 處xứ 。 如như 實thật 無vô 知tri 。 無vô 見kiến 無vô 現hiện 觀quán 。 愚ngu 癡si 無vô 明minh 黑hắc 闇ám 。 是thị 謂vị 無vô 明minh 。

云vân 何hà 為vi 行hành 。 行hành 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 身thân 行hành 。 語ngữ 行hành 。 意ý 行hành 。 是thị 名danh 為vi 行hành 。

行hành 緣duyên 識thức 者giả 。 云vân 何hà 為vi 識thức 。 謂vị 六lục 識thức 身thân 。

一nhất 者giả 。 眼nhãn 識thức 。 二nhị 者giả 。 耳nhĩ 識thức 。 三tam 者giả 。 鼻tị 識thức 。 四tứ 者giả 。 舌thiệt 識thức 。 五ngũ 者giả 。 身thân 識thức 。 六lục 者giả 。 意ý 識thức 。

是thị 名danh 為vi 識thức 。

識thức 緣duyên 名danh 色sắc 者giả 。 云vân 何hà 為vi 名danh 。 謂vị 四tứ 無vô 色sắc 蘊uẩn 。

一nhất 者giả 。 受thọ 蘊uẩn 。 二nhị 者giả 。 想tưởng 蘊uẩn 。 三tam 者giả 。 行hành 蘊uẩn 。 四tứ 者giả 。 識thức 蘊uẩn 。

云vân 何hà 為vi 色sắc 。 謂vị 諸chư 所sở 有hữu 色sắc 。 一nhất 切thiết 四tứ 大đại 種chủng 。 及cập 四tứ 大đại 種chủng 所sở 造tạo 。 此thử 色sắc 前tiền 名danh 。 總tổng 略lược 為vi 一nhất 。 合hợp 名danh 名danh 色sắc 。 是thị 謂vị 名danh 色sắc 。

名danh 色sắc 緣duyên 六lục 處xứ 者giả 。 云vân 何hà 六lục 處xứ 。 謂vị 六lục 內nội 處xứ 。

一nhất 。 眼nhãn 內nội 處xứ 。 二nhị 。 耳nhĩ 內nội 處xứ 。 三tam 。 鼻tị 內nội 處xứ 。 四tứ 。 舌thiệt 內nội 處xứ 。 五ngũ 。 身thân 內nội 處xứ 。 六lục 。 意ý 內nội 處xứ 。

是thị 謂vị 六lục 處xứ 。

六lục 處xứ 緣duyên 觸xúc 者giả 。 云vân 何hà 為vi 觸xúc 。 謂vị 六lục 觸xúc 身thân 。

一nhất 者giả 。 眼nhãn 觸xúc 。 二nhị 者giả 。 耳nhĩ 觸xúc 。 三tam 者giả 。 鼻tị 觸xúc 。 四tứ 者giả 。 舌thiệt 觸xúc 。 五ngũ 者giả 。 身thân 觸xúc 。 六lục 者giả 。 意ý 觸xúc 。

是thị 名danh 為vi 觸xúc 。

觸xúc 緣duyên 受thọ 者giả 。 云vân 何hà 為vi 受thọ 。 受thọ 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 樂lạc 受thọ 。 苦khổ 受thọ 。 不bất 苦khổ 不bất 樂lạc 受thọ 。 是thị 名danh 為vi 受thọ 。

受thọ 緣duyên 愛ái 者giả 。 云vân 何hà 為vi 愛ái 。 愛ái 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 欲dục 愛ái 。 色sắc 愛ái 。 無vô 色sắc 愛ái 。 是thị 名danh 為vi 愛ái 。

愛ái 緣duyên 取thủ 者giả 。 云vân 何hà 為vi 取thủ 。 謂vị 四tứ 取thủ 。

一nhất 者giả 。 欲dục 取thủ 。 二nhị 者giả 。 見kiến 取thủ 。 三tam 者giả 。 戒giới 禁cấm 取thủ 。 四tứ 者giả 。 我ngã 語ngữ 取thủ 。

是thị 名danh 為vi 取thủ 。

取thủ 緣duyên 有hữu 者giả 。 云vân 何hà 為vi 有hữu 。 有hữu 有hữu 三tam 種chủng 。 謂vị 欲dục 有hữu 。 色sắc 有hữu 。 無vô 色sắc 有hữu 。 是thị 名danh 為vi 有hữu 。

有hữu 緣duyên 生sanh 者giả 。 云vân 何hà 為vi 生sanh 。 謂vị 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 於ư 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 類loại 。 諸chư 生sanh 等đẳng 生sanh 趣thú 。 起khởi 出xuất 現hiện 蘊uẩn 。 得đắc 界giới 。 得đắc 處xứ 。 得đắc 諸chư 蘊uẩn 。 生sanh 起khởi 。 命mạng 根căn 出xuất 現hiện 。 是thị 名danh 為vi 生sanh 。

生sanh 緣duyên 老lão 死tử 者giả 。 云vân 何hà 為vi 老lão 。 謂vị 髮phát 衰suy 變biến 。 皮bì 膚phu 緩hoãn 皺trứu 。 衰suy 熟thục 損tổn 壞hoại 。 身thân 脊tích 傴ủ 曲khúc 。 黑hắc 黶yểm 間gian 身thân 。 喘suyễn 息tức 奔bôn 急cấp 。 形hình 貌mạo 僂lũ 前tiền 。 憑bằng 據cứ 策sách 杖trượng 。 惛hôn 昧muội 羸luy 劣liệt 。 損tổn 減giảm 衰suy 退thoái 。 諸chư 根căn 耄mạo 熟thục 。 功công 用dụng 破phá 壞hoại 。 諸chư 行hành 朽hủ 故cố 。 其kỳ 形hình 腐hủ 敗bại 。 是thị 名danh 為vi 老lão 。

云vân 何hà 為vi 死tử 。 謂vị 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 。 從tùng 彼bỉ 彼bỉ 有hữu 情tình 類loại 。 終chung 盡tận 壞hoại 沒một 。 捨xả 壽thọ 捨xả 煖noãn 。 命mạng 根căn 謝tạ 滅diệt 。 棄khí 捨xả 諸chư 蘊uẩn 。 死tử 時thời 運vận 盡tận 。 是thị 名danh 為vi 死tử 。

此thử 死tử 前tiền 老lão 。 總tổng 略lược 為vi 一nhất 。 合hợp 名danh 老lão 死tử 。 如như 是thị 名danh 為vi 。 緣duyên 起khởi 差sai 別biệt 義nghĩa 。

苾Bật 芻Sô 。 我ngã 已dĩ 為vì 汝nhữ 等đẳng 。 說thuyết 所sở 標tiêu 緣duyên 起khởi 。 初sơ 差sai 別biệt 義nghĩa 。

時thời 薄Bạc 伽Già 梵Phạm 。 說thuyết 是thị 經Kinh 已dĩ 。 聲Thanh 聞văn 。 菩Bồ 薩Tát 。 天thiên 人nhân 等đẳng 眾chúng 。 聞văn 佛Phật 所sở 說thuyết 。 皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ 。 得đắc 未vị 曾tằng 有hữu 。 信tín 受thọ 奉phụng 行hành 。

緣Duyên 起Khởi 經Kinh