彰Chương 所Sở 知Tri 論Luận 卷quyển 下hạ
Chương Sở Tri Luận ♦ Quyển hạ
元nguyên 帝đế 師sư 癹phấn 合hợp 思tư 巴ba 造tạo
宣tuyên 授thọ 江giang 淮hoài 福phước 建kiến 等đẳng 處xứ 釋thích 教giáo 總tổng 統thống 法pháp 性tánh 三tam 藏tạng 弘hoằng 教giáo 佛Phật 智trí 大đại 師sư 沙sa 羅la 巴ba 譯dịch
始thỉ 帝đế 王vương 祖tổ 三tam 末mạt 多đa 王vương 。 是thị 時thời 田điền 分phần/phân 互hỗ 起khởi 侵xâm 盜đạo 。 初sơ 發phát 偷thâu 盜đạo 。 被bị 王vương 推thôi 問vấn 言ngôn 不bất 曾tằng 偷thâu 。 始thỉ 起khởi 妄vọng 語ngữ 。 王vương 法pháp 誅tru 戮lục 。 即tức 有hữu 殺sát 害hại 。 不bất 善thiện 法pháp 生sanh 。
爾nhĩ 時thời 眾chúng 生sanh 。 造tạo 不bất 善thiện 法Pháp 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 即tức 生sanh 傍bàng 生sanh 。 次thứ 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 漸tiệm 生sanh 地địa 獄ngục 。 次thứ 無Vô 間Gián 獄Ngục 生sanh 一nhất 有hữu 情tình 。
時thời 成thành 劫kiếp 終chung 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 行hành 諸chư 不bất 善thiện 。 壽thọ 量lượng 慚tàm 減giảm 受thọ 用dụng 乏phạp 少thiểu 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 壽thọ 八bát 萬vạn 歲tuế 。 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 。 生sanh 一nhất 有hữu 情tình 。 是thị 二nhị 同đồng 時thời 。 如như 是thị 情tình 世thế 界giới 成thành 。 十thập 九cửu 中trung 劫kiếp 器khí 世thế 界giới 成thành 。 即tức 一nhất 中trung 劫kiếp 。 如như 是thị 成thành 劫kiếp 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 八bát 萬vạn 歲tuế 時thời 。 始thỉ 為vi 住trụ 劫kiếp 。 住trụ 劫kiếp 亦diệc 經kinh 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 至chí 十thập 歲tuế 時thời 刀đao 兵binh 災tai 起khởi 。 唯duy 七thất 晝trú 夜dạ 。 疾tật 疫dịch 災tai 起khởi 七thất 月nguyệt 。 七thất 日nhật 饑cơ 饉cận 災tai 起khởi 。 七thất 年niên 七thất 月nguyệt 七thất 日nhật 。 多đa 分phần 死tử 歿một 。 餘dư 者giả 相tương/tướng 覩đổ 起khởi 希hy 見kiến 心tâm 。 互hỗ 相tương 睦mục 戀luyến 遠viễn 離ly 殺sát 害hại 。 漸tiệm 生sanh 善thiện 故cố 。 壽thọ 量lượng 受thọ 用dụng 復phục 增tăng 益ích 盛thịnh 至chí 八bát 萬vạn 歲tuế 。 增tăng 上thượng 之chi 時thời 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 出xuất 。 依y 法pháp 化hóa 民dân 。 下hạ 減giảm 之chi 時thời 婆bà 伽già 梵Phạm 出xuất 。 拔bạt 濟tế 眾chúng 生sanh 。 增tăng 減giảm 時thời 間gian 獨Độc 覺Giác 出xuất 世thế 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 而nhi 作tác 福phước 田điền 。 住trụ 劫kiếp 亦diệc 經kinh 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 始thỉ 壞hoại 劫kiếp 初sơ 情tình 世thế 界giới 壞hoại 。 無Vô 間Gián 獄Ngục 中trung 無vô 有hữu 情tình 生sanh 。 先tiên 生sanh 業nghiệp 盡tận 即tức 生sanh 別biệt 趣thú 。 若nhược 有hữu 未vị 盡tận 生sanh 上thượng 地địa 獄ngục 。 或hoặc 別biệt 世thế 界giới 。 地địa 獄ngục 中trung 生sanh 。 無Vô 間Gián 獄Ngục 空không 。 如như 是thị 向hướng 上thượng 地địa 獄ngục 漸tiệm 空không 。 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 趣thú 。 如như 是thị 餓ngạ 鬼quỷ 。 傍bàng 生sanh 趣thú 空không 。 人nhân 趣thú 之chi 中trung 除trừ 鳩cưu 婁lâu 人nhân 。 餘dư 共cộng 欲dục 天thiên 無vô 師sư 法pháp 然nhiên 。 獲hoạch 初sơ 靜tĩnh 慮lự 生sanh 初sơ 禪thiền 天thiên 。 北bắc 鳩cưu 婁lâu 人nhân 生sanh 欲dục 界giới 天thiên 。 獲hoạch 初sơ 諍tranh 慮lự 生sanh 初sơ 禪thiền 天thiên 。 無vô 師sư 法pháp 然nhiên 獲hoạch 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 生sanh 二nhị 禪thiền 天thiên 。 從tùng 無Vô 間Gián 獄Ngục 至chí 梵Phạm 世Thế 空không 。 如như 是thị 亦diệc 經kinh 十thập 九cửu 中trung 劫kiếp 。 然nhiên 後hậu 四tứ 洲châu 有hữu 七thất 日nhật 出xuất 。 初sơ 不bất 降giáng 雨vũ 。 藥dược 草thảo 叢tùng 林lâm 。 悉tất 皆giai 枯khô 槁cảo 。 二nhị 日nhật 出xuất 時thời 溝câu 池trì 乾can/kiền/càn 涸hạc 。 三tam 日nhật 出xuất 時thời 。 殑Căng 伽Già 河hà 等đẳng 悉tất 皆giai 枯khô 竭kiệt 。 四tứ 日nhật 出xuất 時thời 無vô 熱nhiệt 池trì 竭kiệt 。 五ngũ 日nhật 出xuất 時thời 。 海hải 水thủy 沒một 膝tất 。 六lục 日nhật 出xuất 時thời 大đại 海hải 亦diệc 竭kiệt 。 七thất 日nhật 出xuất 時thời 。 彼bỉ 器khí 世thế 界giới 一nhất 聚tụ 火hỏa 聳tủng 。 從tùng 無Vô 間Gián 獄Ngục 直trực 至chí 梵Phạm 世Thế 。 以dĩ 火hỏa 燒thiêu 壞hoại 。 經kinh 一nhất 中trung 劫kiếp 。 壞hoại 劫kiếp 總tổng 經kinh 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 空không 劫kiếp 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 成thành 住trụ 壞hoại 空không 即tức 八bát 十thập 劫kiếp 。 總tổng 此thử 八bát 十thập 名danh 一nhất 大đại 劫kiếp 。 為vi 梵Phạm 眾chúng 等đẳng 壽thọ 量lượng 之chi 數số 。
器khí 世thế 界giới 壞hoại 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 火hỏa 水thủy 風phong 。 壞hoại 者giả 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。 如như 是thị 七thất 次thứ 後hậu 世thế 界giới 復phục 成thành 。 又hựu 被bị 水thủy 壞hoại 至chí 二nhị 禪thiền 天thiên 。 從tùng 極cực 光quang 天thiên 即tức 生sanh 大đại 雲vân 。 降giáng 注chú 大đại 雨vũ 。 其kỳ 器khí 世thế 界giới 。 如như 水thủy 化hóa 鹽diêm 銷tiêu 鎔dong 皆giai 盡tận 。 彼bỉ 水thủy 自tự 竭kiệt 。 一nhất 水thủy 災tai 次thứ 復phục 七thất 火hỏa 災tai 。 度độ 七thất 火hỏa 災tai 還hoàn 有hữu 一nhất 水thủy 。 如như 是thị 水thủy 災tai 滿mãn 至chí 七thất 次thứ 。 復phục 七thất 火hỏa 災tai 。 後hậu 世thế 界giới 成thành 。 被bị 風phong 災tai 壞hoại 。 至chí 三tam 禪thiền 天thiên 。 其kỳ 風phong 之chi 力lực 吹xuy 散tán 妙diệu 高cao 。 何hà 況huống 其kỳ 餘dư 。 第đệ 四tứ 禪thiền 天thiên 雖tuy 無vô 外ngoại 災tai 。 是thị 等đẳng 有hữu 情tình 。 生sanh 與dữ 殿điện 生sanh 。 命mạng 盡tận 殿điện 隱ẩn 。 如như 是thị 器khí 情tình 世thế 界giới 。 并tinh 成thành 壞hoại 等đẳng 。 咸hàm 皆giai 說thuyết 已dĩ 。
復phục 次thứ 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 緣duyên 生sanh 法pháp 者giả 。 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 藉tạ 而nhi 生sanh 。 故cố 曰viết 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 生sanh 有hữu 二nhị 。 一nhất 外ngoại 緣duyên 生sanh 二nhị 內nội 緣duyên 生sanh 。 外ngoại 緣duyên 生sanh 者giả 。 成thành 世thế 界giới 法pháp 。 如như 種chủng 生sanh 芽nha 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 內nội 緣duyên 生sanh 者giả 。 如như 有hữu 無vô 明minh 即tức 有hữu 行hành 等đẳng 。 名danh 順thuận 緣duyên 生sanh 。 如như 無vô 明minh 滅diệt 即tức 行hành 等đẳng 滅diệt 。 名danh 逆nghịch 緣duyên 生sanh 。 順thuận 緣duyên 生sanh 者giả 有hữu 七thất 。
復phục 次thứ 約ước 位vị 。 約ước 遠viễn 續tục 。 約ước 連liên 縛phược 。 約ước 剎sát 那na 。 約ước 三tam 際tế 。 約ước 二nhị 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。 約ước 三tam 惑hoặc 等đẳng 。 約ước 位vị 者giả 。 於ư 宿túc 生sanh 中trung 諸chư 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 中trung 五ngũ 蘊uẩn 。 即tức 名danh 無vô 明minh 。 由do 無vô 明minh 勝thắng 故cố 。 如như 是thị 說thuyết 。 已dĩ 下hạ 皆giai 以dĩ 從tùng 勝thắng 為vi 名danh 。 行hành 等đẳng 諸chư 法pháp 各các 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 。 行hành 者giả 。 宿túc 世thế 所sở 造tạo 善thiện 不bất 善thiện 。 業nghiệp 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 識thức 者giả 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 正chánh 結kết 生sanh 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 位vị 。 所sở 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 名danh 色sắc 者giả 。 結kết 生sanh 識thức 后hậu 。 六lục 處xứ 生sanh 前tiền 其kỳ 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 名danh 者giả 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 四tứ 蘊uẩn 名danh 。 名danh 色sắc 者giả 。 處xử 胎thai 分phần/phân 位vị 。 羯yết 邏la 藍lam (# 此thử 云vân 和hòa 合hợp 亦diệc 云vân 凝ngưng 滑hoạt )# 頞át 部bộ 曇đàm (# 此thử 云vân 皰pháo 結kết )# 閉bế 尸thi (# 此thử 云vân 肉nhục 團đoàn )# 鍵kiện 南nam (# 此thử 云vân 堅kiên 實thật )# 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư (# 此thử 云vân 肢chi 體thể 筋cân 力lực 等đẳng 生sanh )# 等đẳng 五ngũ 名danh 色sắc 。 六lục 處xứ 者giả 。 處xử 母mẫu 胎thai 中trung 。 從tùng 眼nhãn 等đẳng 生sanh 至chí 三tam 和hòa 合hợp 。 未vị 了liễu 別biệt 境cảnh 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 觸xúc 者giả 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 。 未vị 能năng 了liễu 別biệt 。 苦khổ 樂lạc 之chi 因nhân 。 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 受thọ 者giả 。 已dĩ 了liễu 三tam 受thọ 因nhân 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 嬰anh 兒nhi 之chi 時thời 至chí 未vị 起khởi 婬dâm 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 愛ái 者giả 。 即tức 年niên 盛thịnh 時thời 能năng 了liễu 婬dâm 慾dục 。 未vị 廣quảng 追truy 求cầu 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 取thủ 者giả 。 為vi 得đắc 種chủng 種chủng 上thượng 妙diệu 資tư 具cụ 。 周chu 遍biến 馳trì 求cầu 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 有hữu 者giả 因nhân 馳trì 求cầu 故cố 積tích 集tập 。 能năng 牽khiên 。 當đương 來lai 果quả 業nghiệp 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 生sanh 者giả 。 由do 是thị 業nghiệp 力lực 從tùng 此thử 捨xả 命mạng 。 正chánh 結kết 當đương 有hữu 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 老lão 死tử 者giả 。 從tùng 當đương 來lai 生sanh 名danh 色sắc 至chí 受thọ 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 說thuyết 。 約ước 位vị 緣duyên 生sanh 即tức 是thị 遠viễn 續tục 。 連liên 縛phược 亦diệc 爾nhĩ 。 經kinh 部bộ 宗tông 者giả 。 無vô 約ước 位vị 說thuyết 。 約ước 遠viễn 續tục 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 與dữ 明minh 相tướng 違vi 。 是thị 心tâm 所sở 法pháp 發phát 行hạnh 之chi 因nhân 。 行hành 者giả 。 所sở 發phát 起khởi 業nghiệp 。 福phước 及cập 非phi 福phước 不bất 動động 等đẳng 業nghiệp 。 識thức 者giả 。 由do 業nghiệp 引dẫn 令linh 識thức 生sanh 。 名danh 色sắc 者giả 。 胎thai 中trung 五ngũ 蘊uẩn 。 六lục 處xứ 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 根căn 生sanh 。 觸xúc 者giả 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 。 了liễu 別biệt 是thị 心tâm 所sở 法pháp 。 受thọ 者giả 。 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 苦khổ 樂lạc 捨xả 等đẳng 。 愛ái 者giả 。 貪tham 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 。 取thủ 者giả 。 尋tầm 求cầu 彼bỉ 境cảnh 。 有hữu 者giả 。 由do 彼bỉ 發phát 起khởi 成thành 當đương 生sanh 業nghiệp 。 生sanh 者giả 。 由do 業nghiệp 相tương 續tục 結kết 。 生sanh 老lão 死tử 者giả 。 令linh 生sanh 彼bỉ 生sanh 究cứu 竟cánh 轉chuyển 死tử 。 連liên 縛phược 亦diệc 爾nhĩ 。
約ước 剎sát 那na 者giả 。 謂vị 由do 一nhất 剎sát 那na 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 緣duyên 生sanh 具cụ 足túc 。 由do 貪tham 行hành 殺sát 癡si 謂vị 無vô 明minh 。 斷đoạn 命mạng 即tức 行hành 。 於ư 諸chư 境cảnh 事sự 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 五ngũ 蘊uẩn 同đồng 俱câu 總tổng 稱xưng 名danh 色sắc 。 住trụ 名danh 色sắc 根căn 。 說thuyết 名danh 六lục 處xứ 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 有hữu 觸xúc 。 因nhân 觸xúc 為vi 受thọ 。 貪tham 即tức 是thị 愛ái 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 諸chư 纏triền 名danh 取thủ 。 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 名danh 有hữu 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 集tập 起khởi 名danh 生sanh 。 熟thục 變biến 名danh 老lão 。 滅diệt 壞hoại 名danh 死tử 。
約ước 三tam 際tế 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 與dữ 行hành 。 屬thuộc 過quá 去khứ 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 因nhân 支chi 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 屬thuộc 現hiện 在tại 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 果quả 支chi 。 愛ái 取thủ 有hữu 三tam 屬thuộc 現hiện 在tại 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 未vị 來lai 因nhân 支chi 。 生sanh 老lão 死tử 二nhị 支chi 屬thuộc 未vị 來lai 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 果quả 支chi 。 過quá 去khứ 二nhị 支chi 。 現hiện 在tại 八bát 支chi 。 未vị 來lai 二nhị 支chi 。 故cố 十thập 二nhị 支chi 。
約ước 兩lưỡng 重trọng/trùng 因nhân 果quả 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 前tiền 際tế 。 二nhị 後hậu 際tế 。 前tiền 際tế 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 是thị 惑hoặc 。 行hành 即tức 是thị 業nghiệp 。 彼bỉ 二nhị 因nhân 支chi 。 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 。 即tức 是thị 果quả 支chi 。 一nhất 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。 現hiện 在tại 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 是thị 惑hoặc 。 有hữu 即tức 是thị 業nghiệp 。 三tam 當đương 來lai 因nhân 。 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 。 當đương 生sanh 老lão 死tử 。 即tức 是thị 果quả 支chi 。 一nhất 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。 如như 是thị 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。
約ước 三tam 惑hoặc 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 三tam 即tức 是thị 惑hoặc 。 行hành 有hữu 二nhị 即tức 是thị 業nghiệp 。 謂vị 之chi 集Tập 諦Đế 。 識thức 等đẳng 七thất 支chi 即tức 是thị 苦khổ 。 謂vị 之chi 苦Khổ 諦Đế 。 是thị 順thuận 緣duyên 生sanh 。 逆nghịch 緣duyên 生sanh 者giả 。 無vô 明minh 滅diệt 即tức 行hành 滅diệt 。 無vô 明minh 滅diệt 則tắc 了liễu 無vô 我ngã 智trí 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 若nhược 無vô 明minh 滅diệt 生sanh 因nhân 行hành 滅diệt 。 引dẫn 業nghiệp 滅diệt 故cố 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 滅diệt 。 由do 是thị 滅diệt 故cố 。 起khởi 發phát 後hậu 業nghiệp 愛ái 取thủ 等đẳng 滅diệt 。 由do 是thị 滅diệt 故cố 。 生sanh 老lão 死tử 等đẳng 。 皆giai 悉tất 亦diệc 滅diệt 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 已dĩ 。 器khí 情tình 緣duyên 生sanh 及cập 四Tứ 諦Đế 等đẳng 。 皆giai 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 。 一nhất 色sắc 法pháp 。 二nhị 心tâm 法pháp 。 三tam 心tâm 所sở 法pháp 。 四tứ 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 五ngũ 無vô 為vi 法pháp 。 一nhất 色sắc 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 十thập 一nhất 法pháp 。 言ngôn 五ngũ 根căn 者giả 。 謂vị 眼nhãn 根căn 極cực 微vi 如như 香hương 荾# 華hoa 。 在tại 眼nhãn 星tinh 上thượng 傍bàng 布bố 而nhi 住trụ 。 耳nhĩ 根căn 極cực 微vi 。 如như 捲quyển 樺hoa 皮bì 居cư 耳nhĩ 穴huyệt 內nội 。 鼻tị 根căn 極cực 微vi 如như 雙song 爪trảo 甲giáp 。 居cư 鼻tị 頞át 內nội 。 舌thiệt 根căn 極cực 微vi 。 形hình 如như 半bán 月nguyệt 。 布bố 在tại 舌thiệt 上thượng 。 身thân 根căn 極cực 微vi 亦diệc 如như 身thân 量lượng 。 從tùng 頂đảnh 至chí 足túc 。 遍biến 在tại 身thân 根căn 。 根căn 是thị 塵trần 故cố 不bất 能năng 緣duyên 境cảnh 。 言ngôn 五ngũ 境cảnh 者giả 。 色sắc 謂vị 眼nhãn 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 顯hiển 色sắc 。 二nhị 形hình 色sắc 。 顯hiển 色sắc 者giả 。 有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 形hình 色sắc 者giả 。 有hữu 十thập 六lục 種chủng 。 長trường 短đoản 方phương 圓viên 高cao 下hạ 正chánh 不bất 正chánh 。 光quang 影ảnh 明minh 暗ám 雲vân 煙yên 塵trần 霧vụ 等đẳng 。 二nhị 十thập 數số 聲thanh 。 謂vị 耳nhĩ 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 執chấp 因nhân 如như 語ngữ 等đẳng 。 二nhị 無vô 執chấp 因nhân 如như 鼓cổ 聲thanh 等đẳng 。 有hữu 記ký 無vô 記ký 。 各các 二nhị 為vi 四tứ 。 此thử 復phục 可khả 意ý 及cập 不bất 可khả 意ý 。 差sai 別biệt 成thành 六lục 。 香hương 謂vị 鼻tị 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。 一nhất 好hảo/hiếu 香hương 。 二nhị 惡ác 香hương 。 等đẳng 不bất 等đẳng 故cố 。 差sai 別biệt 成thành 四tứ 。 味vị 謂vị 舌thiệt 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 六lục 種chủng 。 甘cam 酸toan 苦khổ 辛tân 醎hàm 淡đạm 。 觸xúc 謂vị 身thân 緣duyên 之chi 境cảnh 。 因nhân 觸xúc 四tứ 大đại 果quả 觸xúc 。 滑hoạt 澁sáp 重trọng/trùng 輕khinh 冷lãnh 熱nhiệt 飢cơ 渴khát 等đẳng 。 言ngôn 無vô 表biểu 色sắc 者giả 。 謂vị 律luật 儀nghi 不bất 律luật 儀nghi 俱câu 相tương 違vi 色sắc 。 此thử 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 二nhị 心tâm 法pháp 者giả 有hữu 六lục 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 識thức 。 六lục 即tức 是thị 識thức 蘊uẩn 。 三tam 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 者giả 。 有hữu 四tứ 十thập 六lục 。 一nhất 大đại 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 十thập 種chủng 。 受thọ 謂vị 領lãnh 納nạp 。 想tưởng 謂vị 令linh 心tâm 執chấp 境cảnh 。 思tư 謂vị 令linh 心tâm 運vận 動động 。 作tác 意ý 謂vị 令linh 心tâm 緣duyên 境cảnh 。 勝thắng 解giải 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 印ấn 可khả 即tức 是thị 令linh 心tâm 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 無vô 怯khiếp 弱nhược 義nghĩa 。 欲dục 謂vị 希hy 求cầu 。 觸xúc 謂vị 和hòa 合hợp 了liễu 境cảnh 。 慧tuệ 謂vị 揀giản 擇trạch 。 念niệm 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 定định 謂vị 令linh 心tâm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 遍biến 一nhất 切thiết 心tâm 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 二nhị 大đại 善thiện 地địa 法pháp 者giả 有hữu 十thập 。 信tín 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 澄trừng 淨tịnh 。 不bất 放phóng 逸dật 謂vị 恆hằng 習tập 善thiện 法Pháp 守thủ 護hộ 心tâm 性tánh 。 輕khinh 安an 謂vị 心tâm 堪kham 任nhậm 性tánh 。 捨xả 謂vị 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 。 慚tàm 謂vị 於ư 諸chư 功công 德đức 。 及cập 有hữu 德đức 者giả 。 恭cung 敬kính 而nhi 住trụ 。 愧quý 謂vị 於ư 罪tội 見kiến 怖bố 。 無vô 貪tham 謂vị 不bất 著trước 有hữu 漏lậu 。 無vô 瞋sân 謂vị 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 樂nhạo 損tổn 害hại 。 不bất 害hại 謂vị 憐lân 愍mẫn 有hữu 情tình 令linh 無vô 損tổn 惱não 。 懃cần 謂vị 於ư 善thiện 令linh 心tâm 勇dũng 悍hãn 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 遍biến 諸chư 善thiện 心tâm 。 名danh 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 三tam 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 六lục 種chủng 。 癡si 謂vị 愚ngu 癡si 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 無vô 智trí 無vô 顯hiển 。 逸dật 謂vị 放phóng 逸dật 不bất 修tu 諸chư 善thiện 。 怠đãi 謂vị 懈giải 怠đãi 心tâm 不phủ 勇dũng 悍hãn 。 不bất 信tín 謂vị 心tâm 不bất 澄trừng 淨tịnh 。 惛hôn 沈trầm 謂vị 身thân 心tâm 相tương 續tục 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 是thị 昧muội 重trọng/trùng 義nghĩa 。 掉trạo 舉cử 謂vị 心tâm 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 是thị 六lục 種chủng 。 遍biến 煩phiền 惱não 心tâm 。 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 四tứ 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 無vô 慚tàm 。 謂vị 於ư 諸chư 功công 德đức 。 及cập 有hữu 德đức 者giả 。 令linh 心tâm 不bất 敬kính 。 二nhị 者giả 無vô 愧quý 。 謂vị 於ư 諸chư 罪tội 中trung 不bất 見kiến 怖bố 畏úy 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 。 名danh 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 五ngũ 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 十thập 種chủng 。 忿phẫn 謂vị 令linh 心tâm 憤phẫn 發phát 。 恨hận 謂vị 於ư 忿phẫn 所sở 緣duyên 事sự 中trung 。 數sác 數sác 尋tầm 思tư 結kết 怨oán 不bất 捨xả 。 諂siểm 謂vị 心tâm 曲khúc 。 誑cuống 謂vị 惑hoặc 化hóa 。 嫉tật 謂vị 不bất 忍nhẫn 他tha 德đức 。 惱não 謂vị 堅kiên 執chấp 諸chư 罪tội 。 由do 此thử 不bất 受thọ 如như 理lý 諫gián 誨hối 。 覆phú 謂vị 隱ẩn 藏tàng 自tự 罪tội 。 慳san 謂vị 於ư 己kỷ 法Pháp 財tài 令linh 心tâm 悋lận 惜tích 。 憍kiêu 謂vị 染nhiễm 著trước 自tự 身thân 所sở 有hữu 色sắc 力lực 種chủng 族tộc 等đẳng 事sự 。 令linh 心tâm 傲ngạo 逸dật 。 害hại 謂vị 於ư 他tha 能năng 作tác 逼bức 迫bách 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 遍biến 意ý 識thức 地địa 。 名danh 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 六lục 不bất 定định 法pháp 者giả 。 有hữu 八bát 種chủng 。 尋tầm 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 麁thô 轉chuyển 為vi 相tương/tướng 。 伺tứ 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 細tế 轉chuyển 為vi 相tương/tướng 。 惡ác 作tác 謂vị 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 是thị 追truy 悔hối 義nghĩa 。 睡thụy 眠miên 謂vị 不bất 能năng 任nhậm 持trì 。 身thân 心tâm 相tương 續tục 。 令linh 心tâm 昧muội 略lược 。 瞋sân 謂vị 令linh 心tâm 於ư 有hữu 情tình 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 損tổn 害hại 。 貪tham 謂vị 愛ái 著trước 有hữu 漏lậu 。 慢mạn 謂vị 令linh 心tâm 恃thị 舉cử 。 疑nghi 謂vị 令linh 心tâm 猶do 豫dự 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 於ư 前tiền 諸chư 地địa 無vô 有hữu 定định 故cố 。 名danh 曰viết 不bất 定định 。 對đối 法pháp 集tập 論luận 并tinh 五ngũ 蘊uẩn 論luận 。 說thuyết 十thập 一nhất 善thiện 。 內nội 了liễu 知tri 四Tứ 諦Đế 名danh 曰viết 無vô 癡si 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 執chấp 不bất 淨tịnh 為vi 淨tịnh 。 染nhiễm 污ô 作tác 意ý 勝thắng 解giải 。 名danh 非phi 理lý 作tác 意ý 。 邪tà 勝thắng 解giải 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 內nội 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 顛điên 倒đảo 推thôi 度độ 。 染nhiễm 污ô 慧tuệ 分phần/phân 。 名danh 不bất 正chánh 知tri 。 隨tùy 煩phiền 惱não 內nội 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 不bất 能năng 明minh 記ký 染nhiễm 污ô 念niệm 分phần/phân 。 名danh 曰viết 失thất 念niệm 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 。 染nhiễm 污ô 定định 分phần/phân 名danh 曰viết 散tán 亂loạn 。 對đối 法Pháp 藏tạng 論luận 無vô 如như 是thị 說thuyết 。 以dĩ 上thượng 心tâm 所sở 。 除trừ 受thọ 想tưởng 二nhị 皆giai 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。 心tâm 所sở 法pháp 竟cánh 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 者giả 。 有hữu 十thập 四tứ 種chủng 。 謂vị 有hữu 情tình 相tương 續tục 。 律luật 儀nghi 相tương 應ứng 。 有hữu 別biệt 物vật 曰viết 得đắc 。 與dữ 彼bỉ 律luật 儀nghi 不bất 相tương 應ứng 。 有hữu 別biệt 物vật 曰viết 不bất 得đắc 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 同đồng 作tác 事sự 業nghiệp 。 曰viết 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 。 有hữu 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 是thị 實thật 有hữu 物vật 名danh 曰viết 無vô 想tưởng 果quả 。
復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 名danh 曰viết 無vô 想tưởng 定định 。 無vô 想tưởng 者giả 定định 名danh 。 或hoặc 定định 無vô 想tưởng 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 如như 下hạ 所sở 說thuyết 。 聖thánh 者giả 相tương 續tục 想tưởng 受thọ 等đẳng 滅diệt 。 是thị 實thật 有hữu 物vật 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。 有hữu 情tình 始thỉ 生sanh 住trụ 未vị 死tử 間gian 。 名danh 曰viết 命mạng 根căn 。 先tiên 無vô 今kim 有hữu 曰viết 生sanh 。 令linh 暫tạm 時thời 住trụ 曰viết 住trụ 。 轉chuyển 變biến 曰viết 老lão 。 變biến 壞hoại 曰viết 無vô 常thường 。 即tức 有hữu 為vi 四tứ 相tương/tướng 。 能năng 詮thuyên 自tự 體thể 謂vị 曰viết 名danh 身thân 。 詮thuyên 義nghĩa 究cứu 竟cánh 謂vị 曰viết 句cú 身thân 。 是thị 二nhị 所sở 衣y 謂vị 曰viết 文văn 身thân 等đẳng 十thập 四tứ 法pháp 又hựu 義nghĩa 攝nhiếp 內nội 破phá 和hòa 合hợp 眾chúng 。 曰viết 不bất 和hòa 合hợp 。 所sở 造tạo 業nghiệp 果quả 於ư 自tự 成thành 熟thục 。 猶do 如như 負phụ 債trái 。 終chung 不bất 唐đường 捐quyên 。 物vật 等đẳng 亦diệc 繫hệ 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 色sắc 心tâm 所sở 三tam 有hữu 別biệt 物vật 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 。 是thị 彼bỉ 三tam 法pháp 假giả 說thuyết 分phần/phân 位vị 。 除trừ 彼bỉ 受thọ 想tưởng 。 四tứ 十thập 有hữu 六lục 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 及cập 不bất 相tương 應ứng 。 名danh 曰viết 行hành 蘊uẩn 。 無vô 為vi 法Pháp 者giả 。 至chí 下hạ 當đương 知tri 。 如như 是thị 色sắc 法pháp 即tức 名danh 十thập 界giới 。 除trừ 無vô 表biểu 色sắc 。 是thị 眼nhãn 等đẳng 十thập 。 心tâm 法pháp 七thất 界giới 。 謂vị 六lục 識thức 及cập 意ý 根căn 界giới 。 若nhược 說thuyết 處xứ 時thời 。 是thị 彼bỉ 七thất 法pháp 。 一nhất 意ý 處xứ 攝nhiếp 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 。 總tổng 名danh 法Pháp 界Giới 。 亦diệc 名danh 法pháp 處xứ 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 所sở 知tri 五ngũ 法pháp 五ngũ 蘊uẩn 。 并tinh 十thập 二nhị 處xứ 。 及cập 十thập 八bát 界giới 。
道Đạo 法Pháp 品Phẩm 第đệ 三tam
☸ Phẩm 3:
復phục 次thứ 道đạo 者giả 。 謂vị 彼bỉ 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 具cụ 種chủng 性tánh 者giả 。 身thân 心tâm 遠viễn 離ly 種chủng 種chủng 群quần 雜tạp 。 住trụ 近cận 事sự 戒giới 等đẳng 。 應ưng 當đương 勤cần 聞văn 。 若nhược 廣quảng 聞văn 已dĩ 。 思tư 所sở 聞văn 義nghĩa 。 思tư 已dĩ 應ưng 修tu 。 謂vị 當đương 修tu 止Chỉ 觀Quán 。 多đa 貪tham 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 多đa 瞋sân 修tu 慈từ 悲bi 觀quán 。 多đa 癡si 修tu 分phân 別biệt 緣duyên 生sanh 觀quán 。 多đa 我ngã 修tu 分phân 別biệt 界giới 觀quán 。 多đa 散tán 亂loạn 修tu 數sổ 息tức 觀quán 。 止Chỉ 觀Quán 成thành 已dĩ 。 修tu 勝thắng 解giải 故cố 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 內nội 外ngoại 身thân 。 名danh 身thân 念niệm 住trụ 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 苦khổ 樂lạc 捨xả 等đẳng 。 名danh 受thọ 念niệm 住trụ 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 六lục 識thức 心tâm 法pháp 。 名danh 心tâm 念niệm 住trụ 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 想tưởng 行hành 無vô 為vi 。 名danh 法pháp 念niệm 住trụ 。 修tu 此thử 四tứ 法pháp 。 是thị 智trí 資tư 糧lương 。 道đạo 集tập 資tư 糧lương 已dĩ 。
修tu 加gia 行hành 道Đạo 。 煖noãn 位vị 之chi 中trung 。 已dĩ 生sanh 惡ác 令linh 斷đoạn 。 未vị 生sanh 惡ác 令linh 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 善thiện 令linh 增tăng 長trưởng 。 未vị 生sanh 善thiện 令linh 生sanh 。 如như 是thị 四tứ 法Pháp 。 名danh 四tứ 正chánh 勤cần (# 文văn 云vân 正Chánh 斷Đoạn 。 頂đảnh 位vị 之chi 中trung 。 欲dục 善thiện 法Pháp 定định 。 勤cần 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 定định 作tác 意ý 善thiện 心tâm 定định 。 揀giản 擇trạch 善thiện 定định 。 如như 是thị 名danh 四Tứ 神Thần 足Túc 。 忍nhẫn 位vị 之chi 中trung 行hành 世thế 正chánh 見kiến 。 澄trừng 淨tịnh 名danh 信tín 。 樂nhạo 修tu 善thiện 法Pháp 。 曰viết 進tiến 明minh 記ký 不bất 忘vong 曰viết 念niệm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 曰viết 定định 。 知tri 取thủ 捨xả 法pháp 曰viết 慧tuệ 。 修tu 此thử 五ngũ 法pháp 。 能năng 生sanh 善thiện 法Pháp 。 故cố 曰viết 五ngũ 根căn 。 世thế 第đệ 一nhất 位vị 。 中trung 修tu 信tín 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 等đẳng 五ngũ 。 能năng 破phá 相tương 違vi 故cố 曰viết 五Ngũ 力Lực 。 此thử 是thị 加gia 行hành 道Đạo 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 了liễu 知tri 四Tứ 諦Đế 。 名danh 曰viết 正chánh 見kiến 。 正chánh 語ngữ 發phát 起khởi 。 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。 如như 法Pháp 正chánh 說thuyết 。 名danh 曰viết 正chánh 語ngữ 。 捨xả 不bất 善thiện 業nghiệp 。 名danh 曰viết 正chánh 業nghiệp 。 棄khí 捨xả 邪tà 命mạng 。 名danh 曰viết 正chánh 命mạng 。 希hy 求cầu 善thiện 法Pháp 。 名danh 正chánh 精tinh 進tấn 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 名danh 曰viết 正chánh 念niệm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 名danh 曰viết 正chánh 定định 。 如như 是thị 八bát 法Pháp 。 名danh 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 。 此thử 是thị 見kiến 道đạo 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 。 及cập 得đắc 相tương/tướng 等đẳng 。 謂vị 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 貪tham 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 疑nghi 。 有hữu 身thân 見kiến 邊biên 執chấp 見kiến 。 戒giới 禁cấm 取thủ 見kiến 見kiến 取thủ 邪tà 見kiến 。 集tập 滅diệt 二nhị 諦đế 各các 除trừ 三tam 見kiến 。 七thất 七thất 十thập 四tứ 道Đạo 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 除trừ 上thượng 二nhị 見kiến 。 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 共cộng 三tam 十thập 二nhị 。 色sắc 界giới 四Tứ 諦Đế 各các 各các 除trừ 瞋sân 。 共cộng 二nhị 十thập 八bát 。 無vô 色sắc 亦diệc 然nhiên 。 如như 是thị 三tam 界giới 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 八bát 十thập 有hữu 八bát 。
修tu 道Đạo 位vị 中trung 明minh 記ký 善thiện 法Pháp 名danh 念niệm 覺giác 支chi 。 揀giản 擇trạch 取thủ 捨xả 名danh 慧tuệ 覺giác 支chi 。 希hy 求cầu 精tinh 進tấn 名danh 勤cần 覺giác 支chi 。 證chứng 無vô 漏lậu 喜hỷ 名danh 喜hỷ 覺giác 支chi 。 身thân 心tâm 任nhậm 性tánh 名danh 輕Khinh 安An 覺Giác 支Chi 。 不bất 為vị 世thế 法pháp 所sở 牽khiên 。 無vô 著trước 無vô 礙ngại 。 名danh 捨xả 覺giác 支chi 。 令linh 心tâm 住trụ 境cảnh 名danh 定định 覺giác 支chi 。 修tu 此thử 七thất 支chi 名danh 曰viết 修tu 道Đạo 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 得đắc 相tương/tướng 無vô 記ký 有hữu 漏lậu 善thiện 等đẳng 。 欲dục 界giới 之chi 中trung 。 貪tham 瞋sân 癡si 無vô 明minh 四tứ 。 各các 具cụ 九cửu 品phẩm 共cộng 三tam 十thập 六lục 。 色sắc 界giới 之chi 中trung 第đệ 一nhất 靜tĩnh 慮lự 除trừ 瞋sân 。 餘dư 三tam 各các 各các 九cửu 品phẩm 成thành 二nhị 十thập 七thất 。 如như 是thị 二nhị 三tam 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 爾nhĩ 。 色sắc 界giới 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 八bát 數số 。 無vô 色sắc 界giới 亦diệc 然nhiên 。 如như 是thị 三tam 界giới 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 二nhị 數số 。
次thứ 證chứng 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 者giả 。 謂vị 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 進tiến 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 正chánh 解giải 脫thoát 。 正chánh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 是thị 無Vô 學Học 道đạo 。
果Quả 法Pháp 品Phẩm 第đệ 四tứ
☸ Phẩm 4:
復phục 次thứ 果quả 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 為vi 自tự 解giải 脫thoát 輪luân 迴hồi 發phát 心tâm 。 利lợi 根căn 極cực 速tốc 。 三tam 生sanh 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 。 一nhất 生sanh 修tu 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 。 名danh 資tư 糧lương 道đạo 。 二nhị 生sanh 修tu 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 。 名danh 加gia 行hành 道Đạo 。 三tam 生sanh 亦diệc 如như 沙Sa 門Môn 證chứng 第đệ 四Tứ 果Quả 。 鈍độn 根căn 懶lãn 惰nọa 。 即tức 不bất 定định 故cố 。 如như 沙Sa 門Môn 者giả 。 向hướng 預dự 流lưu 等đẳng 。 四tứ 者giả 名danh 果quả 。 向hướng 預dự 流lưu 者giả 。 加gia 行hành 道Đạo 前tiền 情tình 器khí 所sở 攝nhiếp 。 皆giai 苦khổ 自tự 性tánh 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 。
復phục 次thứ 彼bỉ 因nhân 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 。 是thị 名danh 集Tập 諦Đế 。 令linh 彼bỉ 解giải 脫thoát 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。
復phục 次thứ 彼bỉ 因nhân 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 由do 彼bỉ 次thứ 第đệ 證chứng 見kiến 道đạo 時thời 。 初sơ 觀quán 苦Khổ 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 轉chuyển 變biến 名danh 無vô 常thường 。 三tam 苦khổ 名danh 苦khổ 。 實thật 有hữu 與dữ 我ngã 非phi 一nhất 蘊uẩn 故cố 名danh 空không 。 實thật 有hữu 與dữ 我ngã 別biệt 故cố 名danh 無vô 我ngã 。 現hiện 證chứng 四Tứ 智Trí 。 次thứ 觀quán 集Tập 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 如như 種chủng 苦khổ 理lý 故cố 因nhân 。 等đẳng 現hiện 苦khổ 理lý 故cố 集tập 。 相tương 續tục 苦khổ 理lý 故cố 生sanh 。 隨tùy 順thuận 苦khổ 理lý 故cố 緣duyên 。 現hiện 證chứng 四Tứ 智Trí 。 次thứ 觀quán 滅Diệt 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 苦khổ 因nhân 滅diệt 故cố 滅diệt 。 苦khổ 果quả 息tức 故cố 靜tĩnh 。 超siêu 有hữu 漏lậu 故cố 妙diệu 。 脫thoát 輪luân 迴hồi 離ly 。 現hiện 證chứng 四Tứ 智Trí 。 次thứ 觀quán 道Đạo 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 通thông 行hành 義nghĩa 故cố 道đạo 。 契khế 正chánh 理lý 故cố 如như 。 修tu 無vô 念niệm 智trí 故cố 行hành 。 現hiện 證chứng 三tam 智trí 。 此thử 十thập 五ngũ 者giả 名danh 初sơ 果quả 向hướng 。 第đệ 十thập 六lục 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 道Đạo 諦Đế 永vĩnh 超siêu 諸chư 有hữu 故cố 出xuất 。 現hiện 證chứng 一nhất 智trí 。 此thử 等đẳng 十thập 六lục 。 是thị 住trụ 初sơ 果quả 。 已dĩ 證chứng 四Tứ 諦Đế 。 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 欲dục 界giới 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 九cửu 品phẩm 煩phiền 惱não 之chi 中trung 。 斷đoạn 前tiền 五ngũ 品phẩm 。 即tức 一nhất 來lai 向hướng 。 斷đoạn 第đệ 六lục 品phẩm 即tức 一nhất 來lai 果quả 。 彼bỉ 一nhất 來lai 者giả 。 復phục 來lai 欲dục 界giới 受thọ 一nhất 生sanh 故cố 下hạ 三tam 品phẩm 者giả 。 欲dục 界giới 之chi 中trung 。 一nhất 生sanh 斷đoạn 故cố 。 現hiện 證chứng 行hành 相tương/tướng 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 斷đoạn 七thất 八bát 品phẩm 名danh 不bất 還hoàn 向hướng 。 斷đoạn 第đệ 九cửu 品phẩm 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 彼bỉ 不bất 還hoàn 者giả 。 斷đoạn 盡tận 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 必tất 不bất 還hoàn 來lai 欲dục 界giới 生sanh 故cố 。 現hiện 證chứng 上thượng 界giới 。 諸chư 地địa 行hành 相tướng 。 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 四tứ 無vô 色sắc 。 各các 九cửu 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 一nhất 品phẩm 為vi 始thỉ 。 至chí 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 八bát 品phẩm 為vi 終chung 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 斷đoạn 第đệ 九cửu 品phẩm 名danh 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 盡tận 無vô 餘dư 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 經Kinh 云vân 。 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 等đẳng 八bát 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 資tư 糧lương 道đạo 。 即tức 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 欲dục 愛ái 枯khô 乾can 根căn 境cảnh 不bất 偶ngẫu 。 是thị 所sở 修tu 善thiện 。 名danh 乾can 慧tuệ 地địa 。 種chủng 性tánh 地địa 者giả 。 即tức 加gia 行hành 道Đạo 。 必tất 不bất 成thành 佛Phật 。 定định 成thành 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 種chủng 性tánh 。 名danh 種chủng 性tánh 地địa 。 八bát 人nhân 地địa 者giả 。 是thị 初sơ 果quả 向hướng 。 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 名danh 八bát 人nhân 地địa 。 具cụ 見kiến 地địa 者giả 。 是thị 住trụ 初sơ 果quả 。 四Tứ 諦Đế 行hành 相tương/tướng 現hiện 證chứng 見kiến 故cố 。 名danh 具cụ 見kiến 地địa 。 薄bạc 地địa 者giả 。 是thị 一nhất 來lai 果quả 。 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 多đa 分phần 斷đoạn 故cố 。 名danh 曰viết 薄bạc 地địa 離ly 欲dục 地địa 者giả 。 是thị 不bất 還hoàn 果quả 。 離ly 欲dục 界giới 中trung 貪tham 欲dục 等đẳng 故cố 。 名danh 離ly 欲dục 地địa 。 已dĩ 辦biện 地địa 者giả 即tức 阿A 羅La 漢Hán 。 苦khổ 已dĩ 知tri 。 集tập 已dĩ 斷đoạn 。 滅diệt 已dĩ 證chứng 。 道đạo 已dĩ 修tu 名danh 已dĩ 辦biện 地địa 。 聲Thanh 聞Văn 地Địa 者giả 。 即tức 不bất 來lai 不bất 還hoàn 阿A 羅La 漢Hán 。 三tam 名danh 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 者giả 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 唯duy 自tự 一nhất 人nhân 。 欲dục 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 發phát 心tâm 。 修tu 百bách 大đại 劫kiếp 。 以dĩ 最tối 後hậu 身thân 。 生sanh 無vô 佛Phật 世thế 。 不bất 假giả 師sư 教giáo 成thành 證chứng 獨Độc 覺Giác 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 麟lân 角giác 。 二nhị 部bộ 行hành 。 麟lân 角giác 喻dụ 者giả 。 唯duy 一nhất 而nhi 居cư 具cụ 聖thánh 德đức 行hạnh 。 部bộ 行hành 類loại 者giả 。 與dữ 眾chúng 群quần 居cư 。
究cứu 竟cánh 正chánh 覺giác 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 而nhi 成thành 佛Phật 故cố 。 發phát 起khởi 大đại 悲bi 。 勝thắng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 奉phụng 侍thị 諸chư 佛Phật 。 悉tất 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 利lợi 益ích 他tha 故cố 行hành 六Lục 度Độ 行hành 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 者giả 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 昔tích 為vi 陶đào 師sư 。 名danh 曰viết 大Đại 光Quang 明Minh 。 於ư 大đại 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 之chi 處xứ 。 始thỉ 初sơ 發phát 心tâm 。 至chí 初sơ 無vô 數số 劫kiếp 。 奉phụng 侍thị 七thất 萬vạn 五ngũ 千thiên 佛Phật 。 其kỳ 最tối 後hậu 佛Phật 。 名danh 曰viết 寶bảo 髻kế 。 第đệ 二nhị 無vô 數số 劫kiếp 。 奉phụng 侍thị 七thất 萬vạn 六lục 千thiên 佛Phật 。 其kỳ 最tối 後hậu 佛Phật 。 名danh 曰viết 然Nhiên 燈Đăng 。 第đệ 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 奉phụng 侍thị 七thất 萬vạn 七thất 千thiên 佛Phật 。 其kỳ 最tối 後hậu 佛Phật 。 名danh 曰viết 勝thắng 觀quán 。 其kỳ 六Lục 度Độ 者giả 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 所sở 有hữu 資tư 具cụ 。 悉tất 皆giai 惠huệ 施thí 。 為vi 普phổ 度độ 太thái 子tử 時thời 。 施Thí 波Ba 羅La 蜜Mật 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 未vị 離ly 貪tham 欲dục 。 被bị 析tích 肢chi 體thể 心tâm 無vô 少thiểu 恚khuể 。 為vi 忍nhẫn 辱nhục 仙tiên 時thời 。 忍nhẫn 戒giới 二nhị 行hành 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 為vì 婆Bà 羅La 門Môn 子tử 時thời 。 視thị 底để 沙sa 佛Phật 住trụ 火hỏa 界giới 定định 。 忘vong 下hạ 一nhất 足túc 。 經kinh 七thất 晝trú 夜dạ 。 旋toàn 繞nhiễu 讚tán 曰viết 。
天thiên 地địa 此thử 界giới 多đa 聞văn 室thất 。 逝thệ 宮cung 天thiên 處xứ 十thập 方phương 無vô 。
丈trượng 夫phu 牛ngưu 王vương 大đại 沙Sa 門Môn 。 尋tầm 地địa 山sơn 林lâm 遍biến 無vô 等đẳng 。
如như 是thị 讚tán 已dĩ 。 便tiện 超siêu 九cửu 劫kiếp 。 進tiến 波Ba 羅La 蜜Mật 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 處xử 圓viên 滿mãn 處xứ 金kim 剛cang 座tòa 。 初sơ 夜dạ 分phân 時thời 。 降giáng/hàng 諸chư 群quần 魔ma 。 後hậu 夜dạ 分phân 時thời 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 定định 慧tuệ 二nhị 行hành 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 如như 是thị 處xứ 金kim 剛cang 座tòa 降hàng 魔ma 之chi 前tiền 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 福phước 智trí 足túc 。 奉phụng 侍thị 諸chư 佛Phật 。 六Lục 度Độ 雖tuy 圓viên 即tức 異dị 生sanh 身thân 。 坐tọa 金kim 剛cang 座tòa 。 證chứng 見kiến 修tu 道Đạo 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。 因nhân 時thời 不bất 說thuyết 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 我ngã 空không 悲bi 施thi 行hành 三tam 輪luân 體thể 空không 。 十Thập 地Địa 行hành 相tương/tướng 。 果quả 時thời 不bất 說thuyết 報báo 身thân 及cập 四Tứ 智Trí 等đẳng 。
正chánh 覺giác 法pháp 者giả 。 六lục 種chủng 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 身thân 智trí 斷đoạn 。 利lợi 他tha 大đại 悲bi 德đức 具cụ 足túc 等đẳng 。 身thân 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 色sắc 身thân 。 二nhị 者giả 法Pháp 身thân 。 色sắc 身thân 者giả 。 具cụ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 即tức 自tự 性tánh 身thân 。 度độ 乾càn 闥thát 婆bà 及cập 苾bật 陵lăng 伽già 故cố 。 示thị 現hiện 乾càn 闥thát 婆bà 王vương 。 及cập 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 即tức 化hóa 身thân 。 然nhiên 諸chư 佛Phật 等đẳng 種chủng 性tánh 身thân 量lượng 。 壽thọ 命mạng 國quốc 土độ 及cập 根căn 機cơ 等đẳng 。 有hữu 種chủng 種chủng 異dị 。 二nhị 法Pháp 身thân 者giả 。 有hữu 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 諸chư 佛Phật 等đẳng 同đồng 。
智trí 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 遍biến 智trí 。 二nhị 者giả 正chánh 智trí 。 遍biến 智trí 者giả 。 謂vị 了liễu 蘊uẩn 界giới 處xứ 因nhân 果quả 體thể 性tánh 。 故cố 曰viết 遍biến 智trí 。 二nhị 正chánh 智trí 者giả 。 謂vị 知tri 四Tứ 諦Đế 。 中trung 無vô 常thường 等đẳng 法pháp 。 故cố 曰viết 正chánh 智trí 。
斷đoạn 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 二nhị 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 。 謂vị 對đối 治trị 貪tham 等đẳng 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 令linh 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 二nhị 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 謂vị 對đối 治trị 能năng 障chướng 境cảnh 時thời 。 自tự 性tánh 無vô 知tri 之chi 法pháp 。 令linh 斷đoạn 滅diệt 故cố 。
利lợi 他tha 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 安an 置trí 解giải 脫thoát 。 棄khí 捨xả 相tương 違vi 令linh 住trụ 於ư 道đạo 。 二nhị 者giả 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 安an 置trí 善thiện 趣thú 。 棄khí 捨xả 於ư 惡ác 令linh 住trụ 於ư 善thiện 。 大đại 悲bi 及cập 德đức 。 次thứ 下hạ 當đương 說thuyết 。
諸chư 聖thánh 者giả 等đẳng 言ngôn 功công 德đức 者giả 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 謂vị 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 六Lục 通Thông 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 四tứ 無vô 色sắc 。 四tứ 無vô 量lượng 。 八bát 解giải 脫thoát 。 十thập 遍biến 處xứ 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 三tam 等đẳng 持trì 等đẳng 。
無vô 諍tranh 者giả 。 謂vị 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 心tâm 。 願nguyện 諸chư 有hữu 情tình 勿vật 緣duyên 己kỷ 身thân 。 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 思tư 惟duy 等đẳng 持trì 。 故cố 名danh 無vô 諍tranh 。
願nguyện 智trí 者giả 。 謂vị 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 心tâm 。 以dĩ 願nguyện 為vi 先tiên 。 引dẫn 如như 智trí 起khởi 如như 願nguyện 了liễu 知tri 。 故cố 名danh 願nguyện 智trí 。
四tứ 無vô 礙ngại 解giải 者giả 。 一nhất 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 知tri 諸chư 法pháp 名danh 故cố 。 二nhị 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 正chánh 知tri 義nghĩa 故cố 。 三tam 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 正chánh 知tri 言ngôn 辭từ 故cố 。 四tứ 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 解giải 。 正chánh 知tri 正chánh 理lý 故cố 。 名danh 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。
六Lục 通Thông 者giả 。 一nhất 神thần 境cảnh 通thông 。 遊du 行hành 石thạch 壁bích 等đẳng 無vô 礙ngại 故cố 。 天thiên 耳nhĩ 通thông 。 若nhược 近cận 若nhược 遠viễn 。 諸chư 異dị 音âm 聲thanh 。 皆giai 了liễu 知tri 故cố 。 三tam 天thiên 眼nhãn 通thông 。 能năng 隨tùy 所sở 應ưng 取thủ 被bị 障chướng 隔cách 極cực 細tế 遠viễn 等đẳng 諸chư 方phương 色sắc 故cố 。 四tứ 他tha 心tâm 通thông 。 能năng 知tri 他tha 心tâm 。 有hữu 無vô 欲dục 故cố 。 五ngũ 宿túc 住trụ 通thông 。 知tri 自tự 及cập 他tha 宿túc 世thế 事sự 故cố 。 六lục 漏lậu 盡tận 通thông 。 知tri 世thế 出xuất 世thế 一nhất 切thiết 道đạo 故cố 。 前tiền 五ngũ 有hữu 漏lậu 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 第đệ 六lục 無vô 漏lậu 依y 第đệ 九cửu 故cố 。
四tứ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 尋tầm 。 二nhị 伺tứ 。 三tam 喜hỷ 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 等đẳng 持trì 。 二nhị 諍tranh 慮lự 中trung 具cụ 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 二nhị 喜hỷ 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四Tứ 等Đẳng 持trì 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 。 二nhị 正chánh 念niệm 。 三tam 正chánh 惠huệ 。 四tứ 受thọ 樂lạc 。 五ngũ 等đẳng 持trì 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 具cụ 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 念niệm 清thanh 淨tịnh 。 三tam 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 四Tứ 等Đẳng 持trì 。
四tứ 無vô 色sắc 者giả 。 修tu 加gia 行hành 時thời 。 思tư 無vô 邊biên 空không 及cập 無vô 邊biên 識thức 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 以dĩ 正chánh 定định 時thời 除trừ 色sắc 依y 餘dư 四tứ 蘊uẩn 。 第đệ 四tứ 名danh 者giả 由do 想tưởng 昧muội 劣liệt 。 謂vị 無vô 明minh 勝thắng 。 得đắc 非phi 想tưởng 名danh 。 有hữu 昧muội 劣liệt 想tưởng 。 名danh 非phi 非phi 想tưởng 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 名danh 四tứ 無vô 色sắc 。 若nhược 加gia 滅diệt 盡tận 定định 。 亦diệc 名danh 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。
四Tứ 無Vô 量Lượng 者giả 。 謂vị 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 四tứ 中trung 初sơ 二nhị 無vô 瞋sân 為vi 體thể 。 喜hỷ 即tức 喜hỷ 受thọ 。 捨xả 即tức 無vô 貪tham 。 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 欲dục 界giới 有hữu 情tình 所sở 有hữu 瞋sân 害hại 。 及cập 有hữu 欣hân 慰úy 欲dục 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 如như 次thứ 對đối 治trị 。
八Bát 解Giải 脫Thoát 者giả 。 依y 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 想tưởng 。 觀quán 諸chư 外ngoại 色sắc 解giải 脫thoát 。 不bất 淨tịnh 想tưởng 轉chuyển 作tác 青thanh 淤ứ 想tưởng 。 以dĩ 色sắc 觀quán 色sắc 。 二nhị 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 諸chư 外ngoại 色sắc 解giải 脫thoát 。 內nội 無vô 色sắc 觀quán 。 三tam 依y 後hậu 靜tĩnh 慮lự 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 身thân 所sở 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。 觀quán 一nhất 切thiết 色sắc 作tác 淨tịnh 光quang 鮮tiên 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 及cập 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 為vi 次thứ 四tứ 解giải 脫thoát 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 為vi 第đệ 八bát 解giải 脫thoát 。 依y 有hữu 頂đảnh 心tâm 。 諸chư 聖thánh 者giả 等đẳng 厭yếm 麁thô 受thọ 想tưởng 。 以dĩ hữu 寂tịch 靜tĩnh 定định 滅diệt 心tâm 心tâm 所sở 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。
十thập 遍biến 處xứ 者giả 。 謂vị 周chu 遍biến 觀quán 察sát 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 及cập 空không 與dữ 識thức 二nhị 無vô 邊biên 處xứ 。 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 緣duyên 欲dục 可khả 見kiến 色sắc 。 於ư 地địa 等đẳng 處xứ 。 周chu 遍biến 觀quán 察sát 。 無vô 有hữu 間gian 隙khích 。 十thập 中trung 前tiền 八bát 無vô 貪tham 為vi 體thể 。 後hậu 二nhị 如như 次thứ 空không 識thức 無vô 色sắc 。 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。
八bát 勝thắng 處xứ 者giả 。 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 少thiểu 。 二nhị 內nội 有hữu 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 多đa 。 三tam 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 少thiểu 。 四tứ 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 多đa 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 觀quán 外ngoại 色sắc 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 為vi 四tứ 。 足túc 前tiền 成thành 八bát 八bát 中trung 初sơ 二nhị 如như 初sơ 解giải 脫thoát 。 次thứ 二nhị 如như 次thứ 解giải 脫thoát 。 後hậu 四tứ 如như 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 若nhược 爾nhĩ 八bát 勝thắng 處xứ 與dữ 三tam 解giải 脫thoát 何hà 殊thù 。 答đáp 前tiền 修tu 解giải 脫thoát 唯duy 能năng 棄khí 背bội 。 此thử 修tu 勝thắng 處xứ 能năng 制chế 所sở 緣duyên 。 隨tùy 所sở 樂lạc 欲dục 而nhi 終chung 不bất 起khởi 。 修tu 解giải 脫thoát 等đẳng 。 一nhất 為vi 諸chư 惑hoặc 。 已dĩ 斷đoạn 更cánh 遠viễn 。 二nhị 為vi 於ư 定định 。 得đắc 勝thắng 自tự 在tại 故cố 。 能năng 引dẫn 起khởi 無vô 諍tranh 等đẳng 德đức 及cập 勝thắng 神thần 通thông 。 由do 此thử 便tiện 能năng 轉chuyển 變biến 諸chư 事sự 。 起khởi 留lưu 捨xả 等đẳng 種chủng 種chủng 作tác 因nhân 故cố 。
三tam 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 者giả 。 謂vị 空không 非phi 我ngã 二nhị 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 者giả 。 謂vị 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 相tướng 離ly 十thập 相tương/tướng 故cố 。 名danh 曰viết 無vô 相tướng 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 定định 。 得đắc 無vô 相tướng 名danh 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 者giả 。 謂vị 緣duyên 餘dư 諦đế 。 十thập 種chủng 行hành 相tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 非phi 常thường 苦khổ 因nhân 可khả 厭yếm 患hoạn 故cố 。 道đạo 如như 船thuyền 筏phiệt 。 必tất 應ưng 捨xả 故cố 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 定định 得đắc 無vô 願nguyện 名danh 。 皆giai 為vi 超siêu 過quá 。 現hiện 所sở 對đối 故cố 。 此thử 等đẳng 功công 德đức 。 俱câu 解giải 脫thoát 。 阿A 羅La 漢Hán 辟Bích 支Chi 佛Phật 如Như 來Lai 共cộng 故cố 。 名danh 共cộng 功công 德đức 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 者giả 。 無vô 三tam 等đẳng 持trì 及cập 四tứ 無vô 量lượng 故cố 。
如Như 來Lai 不bất 共cộng 功công 德đức 者giả 。 有hữu 十thập 八bát 種chủng 。 謂vị 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 三tam 念niệm 住trụ 。 及cập 一nhất 大đại 悲bi 。
十Thập 力Lực 者giả 。 一nhất 處xứ 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 二nhị 諸chư 業nghiệp 異dị 熟thục 智trí 力lực 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 智trí 力lực 。 四tứ 根căn 上thượng 下hạ 智trí 力lực 。 五ngũ 種chủng 種chủng 勝thắng 解giải 智trí 力lực 。 六lục 種chủng 種chủng 界giới 智trí 力lực 。 七thất 遍biến 趣thú 行hành 智trí 力lực 。 八bát 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 智trí 力lực 。 九cửu 生sanh 死tử 智trí 力lực 。 十thập 漏Lậu 盡Tận 智Trí 力Lực 。
四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 者giả 。 一nhất 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 無vô 畏úy 。 二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 畏úy 。 三tam 說thuyết 障chướng 無vô 畏úy 。 四tứ 說thuyết 道Đạo 無vô 畏úy 。 由do 有hữu 智trí 力lực 於ư 他tha 不bất 懼cụ 。 故cố 名danh 無vô 畏úy 。
言ngôn 三tam 念niệm 住trụ 者giả 謂vị 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 諸chư 弟đệ 子tử 等đẳng 。 一nhất 向hướng 恭cung 敬kính 能năng 正chánh 受thọ 行hành 。 如Như 來Lai 緣duyên 之chi 不bất 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 捨xả 而nhi 安an 住trụ 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 是thị 謂vị 如Như 來Lai 。 第đệ 一nhất 念niệm 住trụ 。 諸chư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 惟duy 不bất 恭cung 敬kính 不bất 正chánh 受thọ 行hành 。 如Như 來Lai 緣duyên 之chi 不bất 生sanh 憂ưu 慼thích 。 捨xả 而nhi 安an 住trụ 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 是thị 謂vị 如Như 來Lai 。 第đệ 二nhị 念niệm 住trụ 。 諸chư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 一nhất 類loại 恭cung 敬kính 能năng 正chánh 受thọ 行hành 。 一nhất 類loại 不bất 敬kính 不bất 正chánh 受thọ 行hành 。 如Như 來Lai 緣duyên 之chi 不bất 生sanh 歡hoan 慼thích 。 捨xả 而nhi 安an 住trụ 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 是thị 謂vị 如Như 來Lai 。 第đệ 三tam 念niệm 住trụ 。 此thử 三tam 皆giai 用dụng 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 。 故cố 名danh 念niệm 住trụ 。
大đại 悲bi 者giả 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 晝trú 夜dạ 六lục 時thời 。 觀quan 察sát 世thế 間gian 。 孰thục 苦khổ 孰thục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 孰thục 應ưng 調điều 伏phục 。 隨tùy 應ứng 利lợi 樂lạc 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết 。 如Như 來Lai 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 三tam 不bất 護hộ 等đẳng 。 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 未vị 曾tằng 聞văn 故cố 。
無Vô 為Vi 法Pháp 品Phẩm 第đệ 五ngũ
☸ Phẩm 5:
復phục 次thứ 無vô 為vi 法Pháp 者giả 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 一nhất 虛hư 空không 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 。 謂vị 虛hư 空không 無vô 為vi 者giả 。 虛hư 空không 但đãn 有hữu 無vô 還hoàn 為vi 性tánh 。 由do 無vô 障chướng 礙ngại 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 名danh 虛hư 空không 無vô 為vi 。 色sắc 於ư 中trung 行hành 。 其kỳ 餘dư 所sở 有hữu 。 門môn 窓song 竅khiếu 隙khích 。 所sở 有hữu 明minh 暗ám 等đẳng 空không 及cập 阿a 伽già 色sắc 等đẳng 。 皆giai 非phi 無vô 為vi 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 者giả 。 謂vị 無vô 漏lậu 智trí 斷đoạn 諸chư 障chướng 染nhiễm 。 見kiến 修tu 二nhị 道đạo 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 名danh 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 者giả 。 謂vị 能năng 永vĩnh 礙ngại 未vị 來lai 法pháp 生sanh 。 得đắc 滅diệt 異dị 前tiền 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 不bất 因nhân 擇trạch 但đãn 由do 闕khuyết 緣duyên 。 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 。 此thử 三tam 無vô 為vi 。 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 許hứa 有hữu 實thật 物vật 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 無vô 有hữu 造tạo 作tác 。 問vấn 真Chân 如Như 豈khởi 非phi 無vô 為vi 耶da 。 答đáp 彼bỉ 即tức 無vô 我ngã 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 。 不bất 說thuyết 法Pháp 無vô 我ngã 故cố 。 人nhân 無vô 我ngã 者giả 。 即tức 無vô 常thường 等đẳng 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 。 三tam 諦đế 行hành 相tương/tướng 。 即tức 是thị 有hữu 為vi 。 滅Diệt 諦Đế 行hành 相tương/tướng 惟duy 擇trạch 滅diệt 法pháp 。 非phi 餘dư 法pháp 故cố 。 如như 是thị 器khí 精tinh 。 道Đạo 果Quả 無vô 為vi 。 所sở 知tri 五ngũ 者giả 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 所sở 知tri 法pháp 故cố 。 情tình 器khí 之chi 法pháp 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 成thành 彼bỉ 之chi 因nhân 。 即tức 是thị 集Tập 諦Đế 。 道Đạo 果Quả 二nhị 法pháp 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 二nhị 種chủng 無vô 為vi 。 三tam 種chủng 非phi 四Tứ 諦Đế 攝nhiếp 。 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 有hữu 漏lậu 法pháp 故cố 。 道đạo 滅diệt 二nhị 諦đế 無vô 漏lậu 法pháp 故cố 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 所sở 知tri 法pháp 已dĩ 。
種chủng 相tương/tướng 富phú 具cụ 足túc 。 叡duệ 智trí 皇hoàng 太thái 子tử 。
數sác 數sác 求cầu 請thỉnh 故cố 。 慧tuệ 幢tràng 吉cát 祥tường 賢hiền 。
念niệm 住trụ 日nhật 藏tạng 論luận 。 起khởi 世thế 對đối 法pháp 等đẳng 。
依y 彼bỉ 造tạo 此thử 論luận 。 有hữu 情tình 所sở 知tri 論luận 。
機cơ 宜nghi 有hữu 無vô 邊biên 。 纂toản 略lược 列liệt 為vi 五ngũ 。
謂vị 器khí 情tình 道Đạo 果Quả 。 并tinh 無vô 為vi 法pháp 等đẳng 。
故cố 今kim 明minh 開khai 示thị 。 冏# 冏# 曉hiểu 解giải 者giả 。
惟duy 茲tư 彰chương 所sở 知tri 。 解giải 已dĩ 復phục 示thị 他tha 。
此thử 論luận 文văn 句cú 等đẳng 。 乖quai 義nghĩa 懈giải 怠đãi 過quá 。
智trí 者giả 并tinh 啟khải 請thỉnh 。 惟duy 願nguyện 垂thùy 忍nhẫn 納nạp 。
所sở 生sanh 諸chư 善thiện 根căn 。 周chu 遍biến 虛hư 空không 界giới 。
我ngã 共cộng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 願nguyện 證chứng 無vô 上thượng 果quả 。
彰chương 所sở 知tri 論luận 者giả 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 真chân 金kim 皇hoàng 太thái 子tử 求cầu 請thỉnh 故cố 。 法Pháp 王Vương 上thượng 師sư 薩tát 思tư 迦ca 大đại 班ban 彌di 達đạt 足túc 塵trần 頂đảnh 授thọ 比Bỉ 丘Khâu 癹phấn 思tư 巴ba 慧tuệ 幢tràng 吉cát 祥tường 賢hiền 。
時thời 壬nhâm 寅# 仲trọng 秋thu 下hạ 旬tuần 有hữu 三tam 鬼quỷ 宿túc 直trực 日nhật 。 於ư 大đại 吉cát 祥tường 薩tát 思tư 迦ca 法pháp 席tịch 集tập 竟cánh 。 持trì 經Kinh 律luật 論luận 妙diệu 音âm 并tinh 智trí 。 師sư 子tử 筆bút 授thọ 。
彰Chương 所Sở 知Tri 論Luận 卷quyển 下hạ
Chương Sở Tri Luận ♦ Hết quyển hạ
大đại 經Kinh 云vân 。 森sâm 羅la 及cập 萬vạn 像tượng 。 一nhất 法pháp 之chi 所sở 印ấn 。 重trùng 重trùng 交giao 光quang 。 歷lịch 歷lịch 齊tề 現hiện 。 非phi 法Pháp 界Giới 之chi 現hiện 量lượng 歟# 。 彰chương 所sở 知tri 論luận 者giả 。 迺nãi 先tiên 皇hoàng 裕# 宗tông 皇hoàng 帝đế 。 聖thánh 明minh 觀quán 照chiếu 。 神thần 智trí 叡duệ 鑒giám 。 愍mẫn 邪tà 見kiến 之chi 衒huyễn 惑hoặc 。 傷thương 正chánh 塗đồ 之chi 壅ủng 底để 。 勸khuyến 請thỉnh 帝đế 師sư 法Pháp 王Vương 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 故cố 。 闡xiển 揚dương 至chí 覺giác 真chân 理lý 。 原nguyên 始thỉ 要yếu 終chung 。 修tu 習tập 次thứ 第đệ 之chi 大đại 旨chỉ 也dã 。 弘hoằng 而nhi 密mật 。 奧áo 而nhi 典điển 。 古cổ 錦cẩm 鈍độn 金kim 。 隨tùy 器khí 受thọ 用dụng 。 義nghĩa 攝nhiếp 為vi 五ngũ 。 至chí 當đương 歸quy 一nhất 。 所sở 言ngôn 情tình 器khí 世thế 界giới 者giả 。 非phi 若nhược 夫phu 群quần 盲manh 摸mạc 象tượng 之chi 異dị 執chấp 。 或hoặc 言ngôn 一nhất 氣khí 。 或hoặc 曰viết 自tự 然nhiên 。 直trực 指chỉ 心tâm 造tạo 。 詳tường 明minh 劫kiếp 初sơ 。 羅la 籠lung 八bát 極cực 之chi 外ngoại 。 剖phẫu 析tích 隣lân 虛hư 之chi 內nội 。 如như 像tượng 臨lâm 鏡kính 。 如như 指chỉ 在tại 掌chưởng 。 言ngôn 道Đạo 法Pháp 者giả 。 以dĩ 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 三tam 十thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 為vi 其kỳ 因nhân 。 言ngôn 果quả 法pháp 者giả 。 以dĩ 資tư 糧lương 加gia 行hành 見kiến 道đạo 修tu 習tập 無Vô 學Học 為vi 。 其kỳ 果quả 。 言ngôn 無vô 為vi 者giả 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 中trung 之chi 滅Diệt 諦Đế 理lý 也dã 。 由do 其kỳ 五ngũ 法pháp 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 所sở 知tri 法pháp 故cố 。 故cố 曰viết 彰chương 所sở 知tri 論luận 。 真chân 智trí 靈linh 知tri 。 豈khởi 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 之chi 謂vị 乎hồ 。 深thâm 入nhập 緣duyên 起khởi 。 窮cùng 法pháp 實thật 相tướng 。 蓋cái 依y 念niệm 處xứ 日nhật 藏tạng 起khởi 世thế 對đối 法pháp 相tướng 應ưng 之chi 義nghĩa 。 而nhi 錯thác 綜tống 其kỳ 宏hoành 綱cương 也dã 。 然nhiên 則tắc 他Tha 化Hóa 天Thiên 王Vương 通thông 力lực 。 觀quán 世thế 界giới 微vi 塵trần 數số 之chi 雨vũ 滴tích 。 猶do 目mục 覩đổ 所sở 受thọ 用dụng 物vật 。 聲Thanh 聞Văn 起khởi 神thần 用dụng 。 觀quán 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 掌chưởng 中trung 菴am 摩ma 羅la 果quả 。 況huống 正chánh 遍biến 知tri 之chi 妙diệu 用dụng 。 其kỳ 孰thục 能năng 語ngữ 於ư 此thử 。 盛thịnh 矣hĩ 優ưu 曇đàm 瑞thụy 世thế 。 天thiên 開khai 玉ngọc 曆lịch 之chi 期kỳ 。 像tượng 教giáo 中trung 興hưng 。
時thời 際tế 金kim 輪luân 之chi 治trị 。 欽khâm 惟duy 聖thánh 制chế 云vân 。 皇hoàng 天thiên 之chi 下hạ 。 一nhất 人nhân 之chi 上thượng 。 西tây 天thiên 佛Phật 子tử 。 大đại 元nguyên 帝đế 師sư 。 璽# 篆# 賜tứ 玉ngọc 。 寵sủng 渥ác 彌di 隆long 。 其kỳ 尊tôn 師sư 重trọng/trùng 道đạo 。 為vi 萬vạn 世thế 帝đế 王vương 之chi 彜# 典điển 也dã 。 行hành 宣tuyên 政chánh 院viện 同đồng 知tri 廉liêm 公công 。 正chánh 奉phụng 夙túc 承thừa 授thọ 記ký 。 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 佛Phật 乘thừa 。 一nhất 日nhật 以dĩ 江giang 浙chiết 總tổng 統thống 沙sa 羅la 巴ba 大đại 師sư 所sở 譯dịch 彰chương 所sở 知tri 論luận 。 傳truyền 之chi 前tiền 松tùng 江giang 府phủ 僧Tăng 錄lục 管quản 主chủ 八bát 大đại 師sư 。 師sư 續tục 雕điêu 大đại 藏tạng 聖thánh 教giáo 。 偶ngẫu 其kỳ 時thời 忻hãn 獲hoạch 至chí 寶bảo 。 鋟# 梓# 隨tùy 函hàm 。 屬thuộc 余dư 序tự 其kỳ 後hậu 。 辭từ 不bất 獲hoạch 免miễn 。 輒triếp 述thuật 教giáo 起khởi 之chi 由do 致trí 。 至chí 於ư 發phát 揚dương 聖thánh 教giáo 之chi 粹túy 美mỹ 。 則tắc 備bị 于vu 公công 之chi 本bổn 序tự 云vân 。
時thời 大đại 德đức 丙bính 午ngọ 十thập 月nguyệt 既ký 望vọng 。 江giang 西tây 前tiền 吉cát 州châu 路lộ 官quan 講giảng 報báo 恩ân 寺tự 。 講giảng 經kinh 釋thích 克khắc 已dĩ 序tự 。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
❖
Phiên âm: 18/3/2016 ◊ Cập nhật: 18/3/2016
Chương Sở Tri Luận ♦ Quyển hạ
元nguyên 帝đế 師sư 癹phấn 合hợp 思tư 巴ba 造tạo
宣tuyên 授thọ 江giang 淮hoài 福phước 建kiến 等đẳng 處xứ 釋thích 教giáo 總tổng 統thống 法pháp 性tánh 三tam 藏tạng 弘hoằng 教giáo 佛Phật 智trí 大đại 師sư 沙sa 羅la 巴ba 譯dịch
始thỉ 帝đế 王vương 祖tổ 三tam 末mạt 多đa 王vương 。 是thị 時thời 田điền 分phần/phân 互hỗ 起khởi 侵xâm 盜đạo 。 初sơ 發phát 偷thâu 盜đạo 。 被bị 王vương 推thôi 問vấn 言ngôn 不bất 曾tằng 偷thâu 。 始thỉ 起khởi 妄vọng 語ngữ 。 王vương 法pháp 誅tru 戮lục 。 即tức 有hữu 殺sát 害hại 。 不bất 善thiện 法pháp 生sanh 。
爾nhĩ 時thời 眾chúng 生sanh 。 造tạo 不bất 善thiện 法Pháp 。 命mạng 終chung 之chi 後hậu 。 即tức 生sanh 傍bàng 生sanh 。 次thứ 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 。 漸tiệm 生sanh 地địa 獄ngục 。 次thứ 無Vô 間Gián 獄Ngục 生sanh 一nhất 有hữu 情tình 。
時thời 成thành 劫kiếp 終chung 。 如như 是thị 有hữu 情tình 。 行hành 諸chư 不bất 善thiện 。 壽thọ 量lượng 慚tàm 減giảm 受thọ 用dụng 乏phạp 少thiểu 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 壽thọ 八bát 萬vạn 歲tuế 。 無Vô 間Gián 地Địa 獄Ngục 。 生sanh 一nhất 有hữu 情tình 。 是thị 二nhị 同đồng 時thời 。 如như 是thị 情tình 世thế 界giới 成thành 。 十thập 九cửu 中trung 劫kiếp 器khí 世thế 界giới 成thành 。 即tức 一nhất 中trung 劫kiếp 。 如như 是thị 成thành 劫kiếp 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 閻Diêm 浮Phù 提Đề 人nhân 。 八bát 萬vạn 歲tuế 時thời 。 始thỉ 為vi 住trụ 劫kiếp 。 住trụ 劫kiếp 亦diệc 經kinh 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 至chí 十thập 歲tuế 時thời 刀đao 兵binh 災tai 起khởi 。 唯duy 七thất 晝trú 夜dạ 。 疾tật 疫dịch 災tai 起khởi 七thất 月nguyệt 。 七thất 日nhật 饑cơ 饉cận 災tai 起khởi 。 七thất 年niên 七thất 月nguyệt 七thất 日nhật 。 多đa 分phần 死tử 歿một 。 餘dư 者giả 相tương/tướng 覩đổ 起khởi 希hy 見kiến 心tâm 。 互hỗ 相tương 睦mục 戀luyến 遠viễn 離ly 殺sát 害hại 。 漸tiệm 生sanh 善thiện 故cố 。 壽thọ 量lượng 受thọ 用dụng 復phục 增tăng 益ích 盛thịnh 至chí 八bát 萬vạn 歲tuế 。 增tăng 上thượng 之chi 時thời 轉Chuyển 輪Luân 王Vương 出xuất 。 依y 法pháp 化hóa 民dân 。 下hạ 減giảm 之chi 時thời 婆bà 伽già 梵Phạm 出xuất 。 拔bạt 濟tế 眾chúng 生sanh 。 增tăng 減giảm 時thời 間gian 獨Độc 覺Giác 出xuất 世thế 。 令linh 諸chư 有hữu 情tình 。 而nhi 作tác 福phước 田điền 。 住trụ 劫kiếp 亦diệc 經kinh 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 始thỉ 壞hoại 劫kiếp 初sơ 情tình 世thế 界giới 壞hoại 。 無Vô 間Gián 獄Ngục 中trung 無vô 有hữu 情tình 生sanh 。 先tiên 生sanh 業nghiệp 盡tận 即tức 生sanh 別biệt 趣thú 。 若nhược 有hữu 未vị 盡tận 生sanh 上thượng 地địa 獄ngục 。 或hoặc 別biệt 世thế 界giới 。 地địa 獄ngục 中trung 生sanh 。 無Vô 間Gián 獄Ngục 空không 。 如như 是thị 向hướng 上thượng 地địa 獄ngục 漸tiệm 空không 。 生sanh 餓ngạ 鬼quỷ 趣thú 。 如như 是thị 餓ngạ 鬼quỷ 。 傍bàng 生sanh 趣thú 空không 。 人nhân 趣thú 之chi 中trung 除trừ 鳩cưu 婁lâu 人nhân 。 餘dư 共cộng 欲dục 天thiên 無vô 師sư 法pháp 然nhiên 。 獲hoạch 初sơ 靜tĩnh 慮lự 生sanh 初sơ 禪thiền 天thiên 。 北bắc 鳩cưu 婁lâu 人nhân 生sanh 欲dục 界giới 天thiên 。 獲hoạch 初sơ 諍tranh 慮lự 生sanh 初sơ 禪thiền 天thiên 。 無vô 師sư 法pháp 然nhiên 獲hoạch 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 生sanh 二nhị 禪thiền 天thiên 。 從tùng 無Vô 間Gián 獄Ngục 至chí 梵Phạm 世Thế 空không 。 如như 是thị 亦diệc 經kinh 十thập 九cửu 中trung 劫kiếp 。 然nhiên 後hậu 四tứ 洲châu 有hữu 七thất 日nhật 出xuất 。 初sơ 不bất 降giáng 雨vũ 。 藥dược 草thảo 叢tùng 林lâm 。 悉tất 皆giai 枯khô 槁cảo 。 二nhị 日nhật 出xuất 時thời 溝câu 池trì 乾can/kiền/càn 涸hạc 。 三tam 日nhật 出xuất 時thời 。 殑Căng 伽Già 河hà 等đẳng 悉tất 皆giai 枯khô 竭kiệt 。 四tứ 日nhật 出xuất 時thời 無vô 熱nhiệt 池trì 竭kiệt 。 五ngũ 日nhật 出xuất 時thời 。 海hải 水thủy 沒một 膝tất 。 六lục 日nhật 出xuất 時thời 大đại 海hải 亦diệc 竭kiệt 。 七thất 日nhật 出xuất 時thời 。 彼bỉ 器khí 世thế 界giới 一nhất 聚tụ 火hỏa 聳tủng 。 從tùng 無Vô 間Gián 獄Ngục 直trực 至chí 梵Phạm 世Thế 。 以dĩ 火hỏa 燒thiêu 壞hoại 。 經kinh 一nhất 中trung 劫kiếp 。 壞hoại 劫kiếp 總tổng 經kinh 。 二nhị 十thập 中trung 劫kiếp 。 空không 劫kiếp 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 成thành 住trụ 壞hoại 空không 即tức 八bát 十thập 劫kiếp 。 總tổng 此thử 八bát 十thập 名danh 一nhất 大đại 劫kiếp 。 為vi 梵Phạm 眾chúng 等đẳng 壽thọ 量lượng 之chi 數số 。
器khí 世thế 界giới 壞hoại 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 火hỏa 水thủy 風phong 。 壞hoại 者giả 亦diệc 如như 前tiền 說thuyết 。 如như 是thị 七thất 次thứ 後hậu 世thế 界giới 復phục 成thành 。 又hựu 被bị 水thủy 壞hoại 至chí 二nhị 禪thiền 天thiên 。 從tùng 極cực 光quang 天thiên 即tức 生sanh 大đại 雲vân 。 降giáng 注chú 大đại 雨vũ 。 其kỳ 器khí 世thế 界giới 。 如như 水thủy 化hóa 鹽diêm 銷tiêu 鎔dong 皆giai 盡tận 。 彼bỉ 水thủy 自tự 竭kiệt 。 一nhất 水thủy 災tai 次thứ 復phục 七thất 火hỏa 災tai 。 度độ 七thất 火hỏa 災tai 還hoàn 有hữu 一nhất 水thủy 。 如như 是thị 水thủy 災tai 滿mãn 至chí 七thất 次thứ 。 復phục 七thất 火hỏa 災tai 。 後hậu 世thế 界giới 成thành 。 被bị 風phong 災tai 壞hoại 。 至chí 三tam 禪thiền 天thiên 。 其kỳ 風phong 之chi 力lực 吹xuy 散tán 妙diệu 高cao 。 何hà 況huống 其kỳ 餘dư 。 第đệ 四tứ 禪thiền 天thiên 雖tuy 無vô 外ngoại 災tai 。 是thị 等đẳng 有hữu 情tình 。 生sanh 與dữ 殿điện 生sanh 。 命mạng 盡tận 殿điện 隱ẩn 。 如như 是thị 器khí 情tình 世thế 界giới 。 并tinh 成thành 壞hoại 等đẳng 。 咸hàm 皆giai 說thuyết 已dĩ 。
復phục 次thứ 因nhân 果quả 相tương 續tục 。 緣duyên 生sanh 法pháp 者giả 。 因nhân 緣duyên 相tương/tướng 藉tạ 而nhi 生sanh 。 故cố 曰viết 緣duyên 生sanh 。 緣duyên 生sanh 有hữu 二nhị 。 一nhất 外ngoại 緣duyên 生sanh 二nhị 內nội 緣duyên 生sanh 。 外ngoại 緣duyên 生sanh 者giả 。 成thành 世thế 界giới 法pháp 。 如như 種chủng 生sanh 芽nha 。 如như 前tiền 已dĩ 說thuyết 。 內nội 緣duyên 生sanh 者giả 。 如như 有hữu 無vô 明minh 即tức 有hữu 行hành 等đẳng 。 名danh 順thuận 緣duyên 生sanh 。 如như 無vô 明minh 滅diệt 即tức 行hành 等đẳng 滅diệt 。 名danh 逆nghịch 緣duyên 生sanh 。 順thuận 緣duyên 生sanh 者giả 有hữu 七thất 。
復phục 次thứ 約ước 位vị 。 約ước 遠viễn 續tục 。 約ước 連liên 縛phược 。 約ước 剎sát 那na 。 約ước 三tam 際tế 。 約ước 二nhị 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。 約ước 三tam 惑hoặc 等đẳng 。 約ước 位vị 者giả 。 於ư 宿túc 生sanh 中trung 諸chư 煩phiền 惱não 分phần/phân 位vị 中trung 五ngũ 蘊uẩn 。 即tức 名danh 無vô 明minh 。 由do 無vô 明minh 勝thắng 故cố 。 如như 是thị 說thuyết 。 已dĩ 下hạ 皆giai 以dĩ 從tùng 勝thắng 為vi 名danh 。 行hành 等đẳng 諸chư 法pháp 各các 具cụ 五ngũ 蘊uẩn 。 行hành 者giả 。 宿túc 世thế 所sở 造tạo 善thiện 不bất 善thiện 。 業nghiệp 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 識thức 者giả 。 於ư 母mẫu 胎thai 中trung 。 正chánh 結kết 生sanh 時thời 。 一nhất 剎sát 那na 位vị 。 所sở 有hữu 五ngũ 蘊uẩn 。 名danh 色sắc 者giả 。 結kết 生sanh 識thức 后hậu 。 六lục 處xứ 生sanh 前tiền 其kỳ 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 名danh 者giả 。 受thọ 想tưởng 行hành 識thức 四tứ 蘊uẩn 名danh 。 名danh 色sắc 者giả 。 處xử 胎thai 分phần/phân 位vị 。 羯yết 邏la 藍lam (# 此thử 云vân 和hòa 合hợp 亦diệc 云vân 凝ngưng 滑hoạt )# 頞át 部bộ 曇đàm (# 此thử 云vân 皰pháo 結kết )# 閉bế 尸thi (# 此thử 云vân 肉nhục 團đoàn )# 鍵kiện 南nam (# 此thử 云vân 堅kiên 實thật )# 鉢bát 羅la 奢xa 佉khư (# 此thử 云vân 肢chi 體thể 筋cân 力lực 等đẳng 生sanh )# 等đẳng 五ngũ 名danh 色sắc 。 六lục 處xứ 者giả 。 處xử 母mẫu 胎thai 中trung 。 從tùng 眼nhãn 等đẳng 生sanh 至chí 三tam 和hòa 合hợp 。 未vị 了liễu 別biệt 境cảnh 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 觸xúc 者giả 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 。 未vị 能năng 了liễu 別biệt 。 苦khổ 樂lạc 之chi 因nhân 。 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 受thọ 者giả 。 已dĩ 了liễu 三tam 受thọ 因nhân 差sai 別biệt 相tương/tướng 。 嬰anh 兒nhi 之chi 時thời 至chí 未vị 起khởi 婬dâm 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 愛ái 者giả 。 即tức 年niên 盛thịnh 時thời 能năng 了liễu 婬dâm 慾dục 。 未vị 廣quảng 追truy 求cầu 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 取thủ 者giả 。 為vi 得đắc 種chủng 種chủng 上thượng 妙diệu 資tư 具cụ 。 周chu 遍biến 馳trì 求cầu 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 有hữu 者giả 因nhân 馳trì 求cầu 故cố 積tích 集tập 。 能năng 牽khiên 。 當đương 來lai 果quả 業nghiệp 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 生sanh 者giả 。 由do 是thị 業nghiệp 力lực 從tùng 此thử 捨xả 命mạng 。 正chánh 結kết 當đương 有hữu 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 老lão 死tử 者giả 。 從tùng 當đương 來lai 生sanh 名danh 色sắc 至chí 受thọ 位vị 間gian 五ngũ 蘊uẩn 。 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 說thuyết 。 約ước 位vị 緣duyên 生sanh 即tức 是thị 遠viễn 續tục 。 連liên 縛phược 亦diệc 爾nhĩ 。 經kinh 部bộ 宗tông 者giả 。 無vô 約ước 位vị 說thuyết 。 約ước 遠viễn 續tục 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 與dữ 明minh 相tướng 違vi 。 是thị 心tâm 所sở 法pháp 發phát 行hạnh 之chi 因nhân 。 行hành 者giả 。 所sở 發phát 起khởi 業nghiệp 。 福phước 及cập 非phi 福phước 不bất 動động 等đẳng 業nghiệp 。 識thức 者giả 。 由do 業nghiệp 引dẫn 令linh 識thức 生sanh 。 名danh 色sắc 者giả 。 胎thai 中trung 五ngũ 蘊uẩn 。 六lục 處xứ 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 根căn 生sanh 。 觸xúc 者giả 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 。 了liễu 別biệt 是thị 心tâm 所sở 法pháp 。 受thọ 者giả 。 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 苦khổ 樂lạc 捨xả 等đẳng 。 愛ái 者giả 。 貪tham 著trước 樂nhạo/nhạc/lạc 境cảnh 。 取thủ 者giả 。 尋tầm 求cầu 彼bỉ 境cảnh 。 有hữu 者giả 。 由do 彼bỉ 發phát 起khởi 成thành 當đương 生sanh 業nghiệp 。 生sanh 者giả 。 由do 業nghiệp 相tương 續tục 結kết 。 生sanh 老lão 死tử 者giả 。 令linh 生sanh 彼bỉ 生sanh 究cứu 竟cánh 轉chuyển 死tử 。 連liên 縛phược 亦diệc 爾nhĩ 。
約ước 剎sát 那na 者giả 。 謂vị 由do 一nhất 剎sát 那na 。 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 緣duyên 生sanh 具cụ 足túc 。 由do 貪tham 行hành 殺sát 癡si 謂vị 無vô 明minh 。 斷đoạn 命mạng 即tức 行hành 。 於ư 諸chư 境cảnh 事sự 了liễu 別biệt 名danh 識thức 。 五ngũ 蘊uẩn 同đồng 俱câu 總tổng 稱xưng 名danh 色sắc 。 住trụ 名danh 色sắc 根căn 。 說thuyết 名danh 六lục 處xứ 。 根căn 境cảnh 識thức 三tam 和hòa 合hợp 有hữu 觸xúc 。 因nhân 觸xúc 為vi 受thọ 。 貪tham 即tức 是thị 愛ái 。 與dữ 此thử 相tương 應ứng 諸chư 纏triền 名danh 取thủ 。 所sở 起khởi 身thân 語ngữ 二nhị 業nghiệp 名danh 有hữu 。 如như 是thị 諸chư 法pháp 。 集tập 起khởi 名danh 生sanh 。 熟thục 變biến 名danh 老lão 。 滅diệt 壞hoại 名danh 死tử 。
約ước 三tam 際tế 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 與dữ 行hành 。 屬thuộc 過quá 去khứ 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 因nhân 支chi 。 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 屬thuộc 現hiện 在tại 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 果quả 支chi 。 愛ái 取thủ 有hữu 三tam 屬thuộc 現hiện 在tại 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 未vị 來lai 因nhân 支chi 。 生sanh 老lão 死tử 二nhị 支chi 屬thuộc 未vị 來lai 攝nhiếp 。 名danh 曰viết 果quả 支chi 。 過quá 去khứ 二nhị 支chi 。 現hiện 在tại 八bát 支chi 。 未vị 來lai 二nhị 支chi 。 故cố 十thập 二nhị 支chi 。
約ước 兩lưỡng 重trọng/trùng 因nhân 果quả 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 前tiền 際tế 。 二nhị 後hậu 際tế 。 前tiền 際tế 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 是thị 惑hoặc 。 行hành 即tức 是thị 業nghiệp 。 彼bỉ 二nhị 因nhân 支chi 。 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 。 即tức 是thị 果quả 支chi 。 一nhất 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。 現hiện 在tại 愛ái 取thủ 二nhị 支chi 是thị 惑hoặc 。 有hữu 即tức 是thị 業nghiệp 。 三tam 當đương 來lai 因nhân 。 由do 彼bỉ 所sở 生sanh 。 當đương 生sanh 老lão 死tử 。 即tức 是thị 果quả 支chi 。 一nhất 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。 如như 是thị 十thập 二nhị 有hữu 支chi 。 兩lưỡng 重trọng/trùng 因nhân 果quả 。
約ước 三tam 惑hoặc 者giả 。 謂vị 無vô 明minh 愛ái 取thủ 。 三tam 即tức 是thị 惑hoặc 。 行hành 有hữu 二nhị 即tức 是thị 業nghiệp 。 謂vị 之chi 集Tập 諦Đế 。 識thức 等đẳng 七thất 支chi 即tức 是thị 苦khổ 。 謂vị 之chi 苦Khổ 諦Đế 。 是thị 順thuận 緣duyên 生sanh 。 逆nghịch 緣duyên 生sanh 者giả 。 無vô 明minh 滅diệt 即tức 行hành 滅diệt 。 無vô 明minh 滅diệt 則tắc 了liễu 無vô 我ngã 智trí 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 若nhược 無vô 明minh 滅diệt 生sanh 因nhân 行hành 滅diệt 。 引dẫn 業nghiệp 滅diệt 故cố 識thức 等đẳng 五ngũ 支chi 滅diệt 。 由do 是thị 滅diệt 故cố 。 起khởi 發phát 後hậu 業nghiệp 愛ái 取thủ 等đẳng 滅diệt 。 由do 是thị 滅diệt 故cố 。 生sanh 老lão 死tử 等đẳng 。 皆giai 悉tất 亦diệc 滅diệt 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 說thuyết 四Tứ 諦Đế 已dĩ 。 器khí 情tình 緣duyên 生sanh 及cập 四Tứ 諦Đế 等đẳng 。 皆giai 五ngũ 法pháp 攝nhiếp 。 一nhất 色sắc 法pháp 。 二nhị 心tâm 法pháp 。 三tam 心tâm 所sở 法pháp 。 四tứ 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 五ngũ 無vô 為vi 法pháp 。 一nhất 色sắc 法pháp 者giả 。 即tức 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 五ngũ 根căn 五ngũ 境cảnh 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 十thập 一nhất 法pháp 。 言ngôn 五ngũ 根căn 者giả 。 謂vị 眼nhãn 根căn 極cực 微vi 如như 香hương 荾# 華hoa 。 在tại 眼nhãn 星tinh 上thượng 傍bàng 布bố 而nhi 住trụ 。 耳nhĩ 根căn 極cực 微vi 。 如như 捲quyển 樺hoa 皮bì 居cư 耳nhĩ 穴huyệt 內nội 。 鼻tị 根căn 極cực 微vi 如như 雙song 爪trảo 甲giáp 。 居cư 鼻tị 頞át 內nội 。 舌thiệt 根căn 極cực 微vi 。 形hình 如như 半bán 月nguyệt 。 布bố 在tại 舌thiệt 上thượng 。 身thân 根căn 極cực 微vi 亦diệc 如như 身thân 量lượng 。 從tùng 頂đảnh 至chí 足túc 。 遍biến 在tại 身thân 根căn 。 根căn 是thị 塵trần 故cố 不bất 能năng 緣duyên 境cảnh 。 言ngôn 五ngũ 境cảnh 者giả 。 色sắc 謂vị 眼nhãn 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 顯hiển 色sắc 。 二nhị 形hình 色sắc 。 顯hiển 色sắc 者giả 。 有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 形hình 色sắc 者giả 。 有hữu 十thập 六lục 種chủng 。 長trường 短đoản 方phương 圓viên 高cao 下hạ 正chánh 不bất 正chánh 。 光quang 影ảnh 明minh 暗ám 雲vân 煙yên 塵trần 霧vụ 等đẳng 。 二nhị 十thập 數số 聲thanh 。 謂vị 耳nhĩ 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 二nhị 種chủng 。 一nhất 有hữu 執chấp 因nhân 如như 語ngữ 等đẳng 。 二nhị 無vô 執chấp 因nhân 如như 鼓cổ 聲thanh 等đẳng 。 有hữu 記ký 無vô 記ký 。 各các 二nhị 為vi 四tứ 。 此thử 復phục 可khả 意ý 及cập 不bất 可khả 意ý 。 差sai 別biệt 成thành 六lục 。 香hương 謂vị 鼻tị 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 四tứ 種chủng 。 一nhất 好hảo/hiếu 香hương 。 二nhị 惡ác 香hương 。 等đẳng 不bất 等đẳng 故cố 。 差sai 別biệt 成thành 四tứ 。 味vị 謂vị 舌thiệt 緣duyên 之chi 境cảnh 。 有hữu 其kỳ 六lục 種chủng 。 甘cam 酸toan 苦khổ 辛tân 醎hàm 淡đạm 。 觸xúc 謂vị 身thân 緣duyên 之chi 境cảnh 。 因nhân 觸xúc 四tứ 大đại 果quả 觸xúc 。 滑hoạt 澁sáp 重trọng/trùng 輕khinh 冷lãnh 熱nhiệt 飢cơ 渴khát 等đẳng 。 言ngôn 無vô 表biểu 色sắc 者giả 。 謂vị 律luật 儀nghi 不bất 律luật 儀nghi 俱câu 相tương 違vi 色sắc 。 此thử 是thị 色sắc 蘊uẩn 。 二nhị 心tâm 法pháp 者giả 有hữu 六lục 。 謂vị 眼nhãn 耳nhĩ 鼻tị 舌thiệt 身thân 意ý 識thức 。 六lục 即tức 是thị 識thức 蘊uẩn 。 三tam 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 者giả 。 有hữu 四tứ 十thập 六lục 。 一nhất 大đại 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 十thập 種chủng 。 受thọ 謂vị 領lãnh 納nạp 。 想tưởng 謂vị 令linh 心tâm 執chấp 境cảnh 。 思tư 謂vị 令linh 心tâm 運vận 動động 。 作tác 意ý 謂vị 令linh 心tâm 緣duyên 境cảnh 。 勝thắng 解giải 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 印ấn 可khả 即tức 是thị 令linh 心tâm 於ư 所sở 緣duyên 境cảnh 無vô 怯khiếp 弱nhược 義nghĩa 。 欲dục 謂vị 希hy 求cầu 。 觸xúc 謂vị 和hòa 合hợp 了liễu 境cảnh 。 慧tuệ 謂vị 揀giản 擇trạch 。 念niệm 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 定định 謂vị 令linh 心tâm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 遍biến 一nhất 切thiết 心tâm 。 名danh 大đại 地địa 法pháp 。 二nhị 大đại 善thiện 地địa 法pháp 者giả 有hữu 十thập 。 信tín 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 澄trừng 淨tịnh 。 不bất 放phóng 逸dật 謂vị 恆hằng 習tập 善thiện 法Pháp 守thủ 護hộ 心tâm 性tánh 。 輕khinh 安an 謂vị 心tâm 堪kham 任nhậm 性tánh 。 捨xả 謂vị 令linh 心tâm 平bình 等đẳng 。 慚tàm 謂vị 於ư 諸chư 功công 德đức 。 及cập 有hữu 德đức 者giả 。 恭cung 敬kính 而nhi 住trụ 。 愧quý 謂vị 於ư 罪tội 見kiến 怖bố 。 無vô 貪tham 謂vị 不bất 著trước 有hữu 漏lậu 。 無vô 瞋sân 謂vị 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 不bất 樂nhạo 損tổn 害hại 。 不bất 害hại 謂vị 憐lân 愍mẫn 有hữu 情tình 令linh 無vô 損tổn 惱não 。 懃cần 謂vị 於ư 善thiện 令linh 心tâm 勇dũng 悍hãn 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 遍biến 諸chư 善thiện 心tâm 。 名danh 大đại 善thiện 地địa 法pháp 。 三tam 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 六lục 種chủng 。 癡si 謂vị 愚ngu 癡si 。 即tức 是thị 無vô 明minh 。 無vô 智trí 無vô 顯hiển 。 逸dật 謂vị 放phóng 逸dật 不bất 修tu 諸chư 善thiện 。 怠đãi 謂vị 懈giải 怠đãi 心tâm 不phủ 勇dũng 悍hãn 。 不bất 信tín 謂vị 心tâm 不bất 澄trừng 淨tịnh 。 惛hôn 沈trầm 謂vị 身thân 心tâm 相tương 續tục 無vô 堪kham 任nhậm 性tánh 。 是thị 昧muội 重trọng/trùng 義nghĩa 。 掉trạo 舉cử 謂vị 心tâm 不bất 寂tịch 靜tĩnh 。 如như 是thị 六lục 種chủng 。 遍biến 煩phiền 惱não 心tâm 。 名danh 大đại 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 四tứ 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 無vô 慚tàm 。 謂vị 於ư 諸chư 功công 德đức 。 及cập 有hữu 德đức 者giả 。 令linh 心tâm 不bất 敬kính 。 二nhị 者giả 無vô 愧quý 。 謂vị 於ư 諸chư 罪tội 中trung 不bất 見kiến 怖bố 畏úy 。 如như 是thị 二nhị 種chủng 。 遍biến 不bất 善thiện 心tâm 。 名danh 大đại 不bất 善thiện 地địa 法pháp 。 五ngũ 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 者giả 。 有hữu 十thập 種chủng 。 忿phẫn 謂vị 令linh 心tâm 憤phẫn 發phát 。 恨hận 謂vị 於ư 忿phẫn 所sở 緣duyên 事sự 中trung 。 數sác 數sác 尋tầm 思tư 結kết 怨oán 不bất 捨xả 。 諂siểm 謂vị 心tâm 曲khúc 。 誑cuống 謂vị 惑hoặc 化hóa 。 嫉tật 謂vị 不bất 忍nhẫn 他tha 德đức 。 惱não 謂vị 堅kiên 執chấp 諸chư 罪tội 。 由do 此thử 不bất 受thọ 如như 理lý 諫gián 誨hối 。 覆phú 謂vị 隱ẩn 藏tàng 自tự 罪tội 。 慳san 謂vị 於ư 己kỷ 法Pháp 財tài 令linh 心tâm 悋lận 惜tích 。 憍kiêu 謂vị 染nhiễm 著trước 自tự 身thân 所sở 有hữu 色sắc 力lực 種chủng 族tộc 等đẳng 事sự 。 令linh 心tâm 傲ngạo 逸dật 。 害hại 謂vị 於ư 他tha 能năng 作tác 逼bức 迫bách 。 如như 是thị 十thập 種chủng 。 唯duy 修tu 所sở 斷đoạn 。 遍biến 意ý 識thức 地địa 。 名danh 小tiểu 煩phiền 惱não 地địa 法pháp 。 六lục 不bất 定định 法pháp 者giả 。 有hữu 八bát 種chủng 。 尋tầm 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 麁thô 轉chuyển 為vi 相tương/tướng 。 伺tứ 謂vị 令linh 心tâm 於ư 境cảnh 細tế 轉chuyển 為vi 相tương/tướng 。 惡ác 作tác 謂vị 惡ác 所sở 作tác 業nghiệp 是thị 追truy 悔hối 義nghĩa 。 睡thụy 眠miên 謂vị 不bất 能năng 任nhậm 持trì 。 身thân 心tâm 相tương 續tục 。 令linh 心tâm 昧muội 略lược 。 瞋sân 謂vị 令linh 心tâm 於ư 有hữu 情tình 等đẳng 樂nhạo/nhạc/lạc 為vi 損tổn 害hại 。 貪tham 謂vị 愛ái 著trước 有hữu 漏lậu 。 慢mạn 謂vị 令linh 心tâm 恃thị 舉cử 。 疑nghi 謂vị 令linh 心tâm 猶do 豫dự 。 如như 是thị 八bát 種chủng 。 於ư 前tiền 諸chư 地địa 無vô 有hữu 定định 故cố 。 名danh 曰viết 不bất 定định 。 對đối 法pháp 集tập 論luận 并tinh 五ngũ 蘊uẩn 論luận 。 說thuyết 十thập 一nhất 善thiện 。 內nội 了liễu 知tri 四Tứ 諦Đế 名danh 曰viết 無vô 癡si 。 隨tùy 煩phiền 惱não 中trung 。 執chấp 不bất 淨tịnh 為vi 淨tịnh 。 染nhiễm 污ô 作tác 意ý 勝thắng 解giải 。 名danh 非phi 理lý 作tác 意ý 。 邪tà 勝thắng 解giải 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 內nội 。 於ư 諸chư 諦đế 理lý 顛điên 倒đảo 推thôi 度độ 。 染nhiễm 污ô 慧tuệ 分phần/phân 。 名danh 不bất 正chánh 知tri 。 隨tùy 煩phiền 惱não 內nội 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 不bất 能năng 明minh 記ký 染nhiễm 污ô 念niệm 分phần/phân 。 名danh 曰viết 失thất 念niệm 。 於ư 諸chư 所sở 緣duyên 令linh 心tâm 流lưu 蕩đãng 。 染nhiễm 污ô 定định 分phần/phân 名danh 曰viết 散tán 亂loạn 。 對đối 法Pháp 藏tạng 論luận 無vô 如như 是thị 說thuyết 。 以dĩ 上thượng 心tâm 所sở 。 除trừ 受thọ 想tưởng 二nhị 皆giai 行hành 蘊uẩn 攝nhiếp 。 心tâm 所sở 法pháp 竟cánh 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 者giả 。 有hữu 十thập 四tứ 種chủng 。 謂vị 有hữu 情tình 相tương 續tục 。 律luật 儀nghi 相tương 應ứng 。 有hữu 別biệt 物vật 曰viết 得đắc 。 與dữ 彼bỉ 律luật 儀nghi 不bất 相tương 應ứng 。 有hữu 別biệt 物vật 曰viết 不bất 得đắc 。 諸chư 有hữu 情tình 類loại 。 同đồng 作tác 事sự 業nghiệp 。 曰viết 眾chúng 同đồng 分phần/phân 。 若nhược 生sanh 無Vô 想Tưởng 有Hữu 情Tình 天Thiên 中trung 。 有hữu 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 是thị 實thật 有hữu 物vật 名danh 曰viết 無vô 想tưởng 果quả 。
復phục 有hữu 別biệt 法pháp 能năng 令linh 心tâm 心tâm 所sở 滅diệt 。 名danh 曰viết 無vô 想tưởng 定định 。 無vô 想tưởng 者giả 定định 名danh 。 或hoặc 定định 無vô 想tưởng 名danh 無vô 想tưởng 定định 。 如như 下hạ 所sở 說thuyết 。 聖thánh 者giả 相tương 續tục 想tưởng 受thọ 等đẳng 滅diệt 。 是thị 實thật 有hữu 物vật 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。 有hữu 情tình 始thỉ 生sanh 住trụ 未vị 死tử 間gian 。 名danh 曰viết 命mạng 根căn 。 先tiên 無vô 今kim 有hữu 曰viết 生sanh 。 令linh 暫tạm 時thời 住trụ 曰viết 住trụ 。 轉chuyển 變biến 曰viết 老lão 。 變biến 壞hoại 曰viết 無vô 常thường 。 即tức 有hữu 為vi 四tứ 相tương/tướng 。 能năng 詮thuyên 自tự 體thể 謂vị 曰viết 名danh 身thân 。 詮thuyên 義nghĩa 究cứu 竟cánh 謂vị 曰viết 句cú 身thân 。 是thị 二nhị 所sở 衣y 謂vị 曰viết 文văn 身thân 等đẳng 十thập 四tứ 法pháp 又hựu 義nghĩa 攝nhiếp 內nội 破phá 和hòa 合hợp 眾chúng 。 曰viết 不bất 和hòa 合hợp 。 所sở 造tạo 業nghiệp 果quả 於ư 自tự 成thành 熟thục 。 猶do 如như 負phụ 債trái 。 終chung 不bất 唐đường 捐quyên 。 物vật 等đẳng 亦diệc 繫hệ 。 不bất 相tương 應ứng 行hành 。 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 。 色sắc 心tâm 所sở 三tam 有hữu 別biệt 物vật 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 。 是thị 彼bỉ 三tam 法pháp 假giả 說thuyết 分phần/phân 位vị 。 除trừ 彼bỉ 受thọ 想tưởng 。 四tứ 十thập 有hữu 六lục 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 及cập 不bất 相tương 應ứng 。 名danh 曰viết 行hành 蘊uẩn 。 無vô 為vi 法Pháp 者giả 。 至chí 下hạ 當đương 知tri 。 如như 是thị 色sắc 法pháp 即tức 名danh 十thập 界giới 。 除trừ 無vô 表biểu 色sắc 。 是thị 眼nhãn 等đẳng 十thập 。 心tâm 法pháp 七thất 界giới 。 謂vị 六lục 識thức 及cập 意ý 根căn 界giới 。 若nhược 說thuyết 處xứ 時thời 。 是thị 彼bỉ 七thất 法pháp 。 一nhất 意ý 處xứ 攝nhiếp 。 心tâm 所sở 有hữu 法pháp 。 不bất 相tương 應ứng 法pháp 。 無vô 為vi 法pháp 無vô 表biểu 色sắc 等đẳng 。 總tổng 名danh 法Pháp 界Giới 。 亦diệc 名danh 法pháp 處xứ 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 所sở 知tri 五ngũ 法pháp 五ngũ 蘊uẩn 。 并tinh 十thập 二nhị 處xứ 。 及cập 十thập 八bát 界giới 。
道Đạo 法Pháp 品Phẩm 第đệ 三tam
☸ Phẩm 3:
復phục 次thứ 道đạo 者giả 。 謂vị 彼bỉ 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 具cụ 種chủng 性tánh 者giả 。 身thân 心tâm 遠viễn 離ly 種chủng 種chủng 群quần 雜tạp 。 住trụ 近cận 事sự 戒giới 等đẳng 。 應ưng 當đương 勤cần 聞văn 。 若nhược 廣quảng 聞văn 已dĩ 。 思tư 所sở 聞văn 義nghĩa 。 思tư 已dĩ 應ưng 修tu 。 謂vị 當đương 修tu 止Chỉ 觀Quán 。 多đa 貪tham 修tu 不bất 淨tịnh 觀quán 。 多đa 瞋sân 修tu 慈từ 悲bi 觀quán 。 多đa 癡si 修tu 分phân 別biệt 緣duyên 生sanh 觀quán 。 多đa 我ngã 修tu 分phân 別biệt 界giới 觀quán 。 多đa 散tán 亂loạn 修tu 數sổ 息tức 觀quán 。 止Chỉ 觀Quán 成thành 已dĩ 。 修tu 勝thắng 解giải 故cố 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 內nội 外ngoại 身thân 。 名danh 身thân 念niệm 住trụ 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 苦khổ 樂lạc 捨xả 等đẳng 。 名danh 受thọ 念niệm 住trụ 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 六lục 識thức 心tâm 法pháp 。 名danh 心tâm 念niệm 住trụ 。 如như 法Pháp 了liễu 解giải 想tưởng 行hành 無vô 為vi 。 名danh 法pháp 念niệm 住trụ 。 修tu 此thử 四tứ 法pháp 。 是thị 智trí 資tư 糧lương 。 道đạo 集tập 資tư 糧lương 已dĩ 。
修tu 加gia 行hành 道Đạo 。 煖noãn 位vị 之chi 中trung 。 已dĩ 生sanh 惡ác 令linh 斷đoạn 。 未vị 生sanh 惡ác 令linh 不bất 生sanh 。 已dĩ 生sanh 善thiện 令linh 增tăng 長trưởng 。 未vị 生sanh 善thiện 令linh 生sanh 。 如như 是thị 四tứ 法Pháp 。 名danh 四tứ 正chánh 勤cần (# 文văn 云vân 正Chánh 斷Đoạn 。 頂đảnh 位vị 之chi 中trung 。 欲dục 善thiện 法Pháp 定định 。 勤cần 樂nhạo/nhạc/lạc 善thiện 定định 作tác 意ý 善thiện 心tâm 定định 。 揀giản 擇trạch 善thiện 定định 。 如như 是thị 名danh 四Tứ 神Thần 足Túc 。 忍nhẫn 位vị 之chi 中trung 行hành 世thế 正chánh 見kiến 。 澄trừng 淨tịnh 名danh 信tín 。 樂nhạo 修tu 善thiện 法Pháp 。 曰viết 進tiến 明minh 記ký 不bất 忘vong 曰viết 念niệm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 曰viết 定định 。 知tri 取thủ 捨xả 法pháp 曰viết 慧tuệ 。 修tu 此thử 五ngũ 法pháp 。 能năng 生sanh 善thiện 法Pháp 。 故cố 曰viết 五ngũ 根căn 。 世thế 第đệ 一nhất 位vị 。 中trung 修tu 信tín 進tiến 念niệm 定định 慧tuệ 等đẳng 五ngũ 。 能năng 破phá 相tương 違vi 故cố 曰viết 五Ngũ 力Lực 。 此thử 是thị 加gia 行hành 道Đạo 。 見kiến 道đạo 位vị 中trung 了liễu 知tri 四Tứ 諦Đế 。 名danh 曰viết 正chánh 見kiến 。 正chánh 語ngữ 發phát 起khởi 。 名danh 正chánh 思tư 惟duy 。 如như 法Pháp 正chánh 說thuyết 。 名danh 曰viết 正chánh 語ngữ 。 捨xả 不bất 善thiện 業nghiệp 。 名danh 曰viết 正chánh 業nghiệp 。 棄khí 捨xả 邪tà 命mạng 。 名danh 曰viết 正chánh 命mạng 。 希hy 求cầu 善thiện 法Pháp 。 名danh 正chánh 精tinh 進tấn 。 明minh 記ký 不bất 忘vong 。 名danh 曰viết 正chánh 念niệm 。 專chuyên 注chú 一nhất 境cảnh 。 名danh 曰viết 正chánh 定định 。 如như 是thị 八bát 法Pháp 。 名danh 八Bát 聖Thánh 道Đạo 支Chi 。 此thử 是thị 見kiến 道đạo 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 分phân 別biệt 煩phiền 惱não 。 及cập 得đắc 相tương/tướng 等đẳng 。 謂vị 欲dục 界giới 苦Khổ 諦Đế 貪tham 瞋sân 慢mạn 無vô 明minh 疑nghi 。 有hữu 身thân 見kiến 邊biên 執chấp 見kiến 。 戒giới 禁cấm 取thủ 見kiến 見kiến 取thủ 邪tà 見kiến 。 集tập 滅diệt 二nhị 諦đế 各các 除trừ 三tam 見kiến 。 七thất 七thất 十thập 四tứ 道Đạo 諦Đế 所sở 斷đoạn 。 除trừ 上thượng 二nhị 見kiến 。 欲dục 界giới 四Tứ 諦Đế 共cộng 三tam 十thập 二nhị 。 色sắc 界giới 四Tứ 諦Đế 各các 各các 除trừ 瞋sân 。 共cộng 二nhị 十thập 八bát 。 無vô 色sắc 亦diệc 然nhiên 。 如như 是thị 三tam 界giới 。 見kiến 道đạo 所sở 斷đoạn 八bát 十thập 有hữu 八bát 。
修tu 道Đạo 位vị 中trung 明minh 記ký 善thiện 法Pháp 名danh 念niệm 覺giác 支chi 。 揀giản 擇trạch 取thủ 捨xả 名danh 慧tuệ 覺giác 支chi 。 希hy 求cầu 精tinh 進tấn 名danh 勤cần 覺giác 支chi 。 證chứng 無vô 漏lậu 喜hỷ 名danh 喜hỷ 覺giác 支chi 。 身thân 心tâm 任nhậm 性tánh 名danh 輕Khinh 安An 覺Giác 支Chi 。 不bất 為vị 世thế 法pháp 所sở 牽khiên 。 無vô 著trước 無vô 礙ngại 。 名danh 捨xả 覺giác 支chi 。 令linh 心tâm 住trụ 境cảnh 名danh 定định 覺giác 支chi 。 修tu 此thử 七thất 支chi 名danh 曰viết 修tu 道Đạo 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 俱câu 生sanh 煩phiền 惱não 。 得đắc 相tương/tướng 無vô 記ký 有hữu 漏lậu 善thiện 等đẳng 。 欲dục 界giới 之chi 中trung 。 貪tham 瞋sân 癡si 無vô 明minh 四tứ 。 各các 具cụ 九cửu 品phẩm 共cộng 三tam 十thập 六lục 。 色sắc 界giới 之chi 中trung 第đệ 一nhất 靜tĩnh 慮lự 除trừ 瞋sân 。 餘dư 三tam 各các 各các 九cửu 品phẩm 成thành 二nhị 十thập 七thất 。 如như 是thị 二nhị 三tam 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 亦diệc 爾nhĩ 。 色sắc 界giới 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 八bát 數số 。 無vô 色sắc 界giới 亦diệc 然nhiên 。 如như 是thị 三tam 界giới 。 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 。 總tổng 有hữu 一nhất 百bách 五ngũ 十thập 二nhị 數số 。
次thứ 證chứng 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 者giả 。 謂vị 正chánh 見kiến 。 正chánh 思tư 惟duy 。 正chánh 語ngữ 。 正chánh 業nghiệp 。 正chánh 命mạng 。 正chánh 進tiến 。 正chánh 念niệm 。 正chánh 定định 。 正chánh 解giải 脫thoát 。 正chánh 解giải 脫thoát 知tri 見kiến 。 是thị 無Vô 學Học 道đạo 。
果Quả 法Pháp 品Phẩm 第đệ 四tứ
☸ Phẩm 4:
復phục 次thứ 果quả 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 為vi 自tự 解giải 脫thoát 輪luân 迴hồi 發phát 心tâm 。 利lợi 根căn 極cực 速tốc 。 三tam 生sanh 證chứng 阿A 羅La 漢Hán 。 一nhất 生sanh 修tu 順thuận 解giải 脫thoát 分phần/phân 善thiện 。 名danh 資tư 糧lương 道đạo 。 二nhị 生sanh 修tu 順thuận 決quyết 擇trạch 分phần/phân 善thiện 。 名danh 加gia 行hành 道Đạo 。 三tam 生sanh 亦diệc 如như 沙Sa 門Môn 證chứng 第đệ 四Tứ 果Quả 。 鈍độn 根căn 懶lãn 惰nọa 。 即tức 不bất 定định 故cố 。 如như 沙Sa 門Môn 者giả 。 向hướng 預dự 流lưu 等đẳng 。 四tứ 者giả 名danh 果quả 。 向hướng 預dự 流lưu 者giả 。 加gia 行hành 道Đạo 前tiền 情tình 器khí 所sở 攝nhiếp 。 皆giai 苦khổ 自tự 性tánh 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 。
復phục 次thứ 彼bỉ 因nhân 業nghiệp 及cập 煩phiền 惱não 。 是thị 名danh 集Tập 諦Đế 。 令linh 彼bỉ 解giải 脫thoát 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。
復phục 次thứ 彼bỉ 因nhân 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 由do 彼bỉ 次thứ 第đệ 證chứng 見kiến 道đạo 時thời 。 初sơ 觀quán 苦Khổ 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 轉chuyển 變biến 名danh 無vô 常thường 。 三tam 苦khổ 名danh 苦khổ 。 實thật 有hữu 與dữ 我ngã 非phi 一nhất 蘊uẩn 故cố 名danh 空không 。 實thật 有hữu 與dữ 我ngã 別biệt 故cố 名danh 無vô 我ngã 。 現hiện 證chứng 四Tứ 智Trí 。 次thứ 觀quán 集Tập 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 如như 種chủng 苦khổ 理lý 故cố 因nhân 。 等đẳng 現hiện 苦khổ 理lý 故cố 集tập 。 相tương 續tục 苦khổ 理lý 故cố 生sanh 。 隨tùy 順thuận 苦khổ 理lý 故cố 緣duyên 。 現hiện 證chứng 四Tứ 智Trí 。 次thứ 觀quán 滅Diệt 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 苦khổ 因nhân 滅diệt 故cố 滅diệt 。 苦khổ 果quả 息tức 故cố 靜tĩnh 。 超siêu 有hữu 漏lậu 故cố 妙diệu 。 脫thoát 輪luân 迴hồi 離ly 。 現hiện 證chứng 四Tứ 智Trí 。 次thứ 觀quán 道Đạo 諦Đế 。 四tứ 法pháp 性tánh 者giả 。 通thông 行hành 義nghĩa 故cố 道đạo 。 契khế 正chánh 理lý 故cố 如như 。 修tu 無vô 念niệm 智trí 故cố 行hành 。 現hiện 證chứng 三tam 智trí 。 此thử 十thập 五ngũ 者giả 名danh 初sơ 果quả 向hướng 。 第đệ 十thập 六lục 者giả 。 以dĩ 彼bỉ 道Đạo 諦Đế 永vĩnh 超siêu 諸chư 有hữu 故cố 出xuất 。 現hiện 證chứng 一nhất 智trí 。 此thử 等đẳng 十thập 六lục 。 是thị 住trụ 初sơ 果quả 。 已dĩ 證chứng 四Tứ 諦Đế 。 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 欲dục 界giới 修tu 道Đạo 所sở 斷đoạn 九cửu 品phẩm 煩phiền 惱não 之chi 中trung 。 斷đoạn 前tiền 五ngũ 品phẩm 。 即tức 一nhất 來lai 向hướng 。 斷đoạn 第đệ 六lục 品phẩm 即tức 一nhất 來lai 果quả 。 彼bỉ 一nhất 來lai 者giả 。 復phục 來lai 欲dục 界giới 受thọ 一nhất 生sanh 故cố 下hạ 三tam 品phẩm 者giả 。 欲dục 界giới 之chi 中trung 。 一nhất 生sanh 斷đoạn 故cố 。 現hiện 證chứng 行hành 相tương/tướng 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 斷đoạn 七thất 八bát 品phẩm 名danh 不bất 還hoàn 向hướng 。 斷đoạn 第đệ 九cửu 品phẩm 名danh 不bất 還hoàn 果quả 。 彼bỉ 不bất 還hoàn 者giả 。 斷đoạn 盡tận 欲dục 界giới 一nhất 切thiết 煩phiền 惱não 。 必tất 不bất 還hoàn 來lai 欲dục 界giới 生sanh 故cố 。 現hiện 證chứng 上thượng 界giới 。 諸chư 地địa 行hành 相tướng 。 修tu 習tập 純thuần 熟thục 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 四tứ 無vô 色sắc 。 各các 九cửu 煩phiền 惱não 斷đoạn 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 一nhất 品phẩm 為vi 始thỉ 。 至chí 斷đoạn 有hữu 頂đảnh 八bát 品phẩm 為vi 終chung 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 向hướng 。 斷đoạn 第đệ 九cửu 品phẩm 名danh 阿A 羅La 漢Hán 果quả 。 彼bỉ 阿A 羅La 漢Hán 者giả 。 三tam 界giới 煩phiền 惱não 。 斷đoạn 盡tận 無vô 餘dư 。 名danh 阿A 羅La 漢Hán 。 經Kinh 云vân 。 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 等đẳng 八bát 者giả 。 聲Thanh 聞Văn 資tư 糧lương 道đạo 。 即tức 乾can/kiền/càn 慧tuệ 地địa 。 欲dục 愛ái 枯khô 乾can 根căn 境cảnh 不bất 偶ngẫu 。 是thị 所sở 修tu 善thiện 。 名danh 乾can 慧tuệ 地địa 。 種chủng 性tánh 地địa 者giả 。 即tức 加gia 行hành 道Đạo 。 必tất 不bất 成thành 佛Phật 。 定định 成thành 聲Thanh 聞Văn 獨Độc 覺Giác 種chủng 性tánh 。 名danh 種chủng 性tánh 地địa 。 八bát 人nhân 地địa 者giả 。 是thị 初sơ 果quả 向hướng 。 至chí 阿A 羅La 漢Hán 果Quả 。 名danh 八bát 人nhân 地địa 。 具cụ 見kiến 地địa 者giả 。 是thị 住trụ 初sơ 果quả 。 四Tứ 諦Đế 行hành 相tương/tướng 現hiện 證chứng 見kiến 故cố 。 名danh 具cụ 見kiến 地địa 。 薄bạc 地địa 者giả 。 是thị 一nhất 來lai 果quả 。 欲dục 界giới 煩phiền 惱não 。 多đa 分phần 斷đoạn 故cố 。 名danh 曰viết 薄bạc 地địa 離ly 欲dục 地địa 者giả 。 是thị 不bất 還hoàn 果quả 。 離ly 欲dục 界giới 中trung 貪tham 欲dục 等đẳng 故cố 。 名danh 離ly 欲dục 地địa 。 已dĩ 辦biện 地địa 者giả 即tức 阿A 羅La 漢Hán 。 苦khổ 已dĩ 知tri 。 集tập 已dĩ 斷đoạn 。 滅diệt 已dĩ 證chứng 。 道đạo 已dĩ 修tu 名danh 已dĩ 辦biện 地địa 。 聲Thanh 聞Văn 地Địa 者giả 。 即tức 不bất 來lai 不bất 還hoàn 阿A 羅La 漢Hán 。 三tam 名danh 聲Thanh 聞Văn 地địa 。 辟Bích 支Chi 佛Phật 地Địa 。 者giả 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 唯duy 自tự 一nhất 人nhân 。 欲dục 證chứng 菩Bồ 提Đề 。 如như 是thị 發phát 心tâm 。 修tu 百bách 大đại 劫kiếp 。 以dĩ 最tối 後hậu 身thân 。 生sanh 無vô 佛Phật 世thế 。 不bất 假giả 師sư 教giáo 成thành 證chứng 獨Độc 覺Giác 。 此thử 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 麟lân 角giác 。 二nhị 部bộ 行hành 。 麟lân 角giác 喻dụ 者giả 。 唯duy 一nhất 而nhi 居cư 具cụ 聖thánh 德đức 行hạnh 。 部bộ 行hành 類loại 者giả 。 與dữ 眾chúng 群quần 居cư 。
究cứu 竟cánh 正chánh 覺giác 者giả 。 如như 上thượng 所sở 說thuyết 。 三Tam 十Thập 七Thất 品Phẩm 菩Bồ 提Đề 分Phần 法Pháp 。 為vì 諸chư 有hữu 情tình 。 而nhi 成thành 佛Phật 故cố 。 發phát 起khởi 大đại 悲bi 。 勝thắng 菩Bồ 提Đề 心tâm 。 奉phụng 侍thị 諸chư 佛Phật 。 悉tất 令linh 歡hoan 喜hỷ 。 利lợi 益ích 他tha 故cố 行hành 六Lục 度Độ 行hành 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 究cứu 竟cánh 成thành 佛Phật 者giả 。 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 。 昔tích 為vi 陶đào 師sư 。 名danh 曰viết 大Đại 光Quang 明Minh 。 於ư 大đại 釋Thích 迦Ca 如Như 來Lai 之chi 處xứ 。 始thỉ 初sơ 發phát 心tâm 。 至chí 初sơ 無vô 數số 劫kiếp 。 奉phụng 侍thị 七thất 萬vạn 五ngũ 千thiên 佛Phật 。 其kỳ 最tối 後hậu 佛Phật 。 名danh 曰viết 寶bảo 髻kế 。 第đệ 二nhị 無vô 數số 劫kiếp 。 奉phụng 侍thị 七thất 萬vạn 六lục 千thiên 佛Phật 。 其kỳ 最tối 後hậu 佛Phật 。 名danh 曰viết 然Nhiên 燈Đăng 。 第đệ 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 奉phụng 侍thị 七thất 萬vạn 七thất 千thiên 佛Phật 。 其kỳ 最tối 後hậu 佛Phật 。 名danh 曰viết 勝thắng 觀quán 。 其kỳ 六Lục 度Độ 者giả 。 以dĩ 大đại 悲bi 心tâm 。 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 所sở 有hữu 資tư 具cụ 。 悉tất 皆giai 惠huệ 施thí 。 為vi 普phổ 度độ 太thái 子tử 時thời 。 施Thí 波Ba 羅La 蜜Mật 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 未vị 離ly 貪tham 欲dục 。 被bị 析tích 肢chi 體thể 心tâm 無vô 少thiểu 恚khuể 。 為vi 忍nhẫn 辱nhục 仙tiên 時thời 。 忍nhẫn 戒giới 二nhị 行hành 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 為vì 婆Bà 羅La 門Môn 子tử 時thời 。 視thị 底để 沙sa 佛Phật 住trụ 火hỏa 界giới 定định 。 忘vong 下hạ 一nhất 足túc 。 經kinh 七thất 晝trú 夜dạ 。 旋toàn 繞nhiễu 讚tán 曰viết 。
天thiên 地địa 此thử 界giới 多đa 聞văn 室thất 。 逝thệ 宮cung 天thiên 處xứ 十thập 方phương 無vô 。
丈trượng 夫phu 牛ngưu 王vương 大đại 沙Sa 門Môn 。 尋tầm 地địa 山sơn 林lâm 遍biến 無vô 等đẳng 。
如như 是thị 讚tán 已dĩ 。 便tiện 超siêu 九cửu 劫kiếp 。 進tiến 波Ba 羅La 蜜Mật 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 處xử 圓viên 滿mãn 處xứ 金kim 剛cang 座tòa 。 初sơ 夜dạ 分phân 時thời 。 降giáng/hàng 諸chư 群quần 魔ma 。 後hậu 夜dạ 分phân 時thời 金kim 剛cang 喻dụ 定định 。 定định 慧tuệ 二nhị 行hành 。 究cứu 竟cánh 圓viên 滿mãn 。 如như 是thị 處xứ 金kim 剛cang 座tòa 降hàng 魔ma 之chi 前tiền 。 三tam 無vô 數số 劫kiếp 。 修tu 福phước 智trí 足túc 。 奉phụng 侍thị 諸chư 佛Phật 。 六Lục 度Độ 雖tuy 圓viên 即tức 異dị 生sanh 身thân 。 坐tọa 金kim 剛cang 座tòa 。 證chứng 見kiến 修tu 道Đạo 。 成thành 等Đẳng 正Chánh 覺Giác 。 聲Thanh 聞Văn 乘Thừa 中trung 。 因nhân 時thời 不bất 說thuyết 了liễu 知tri 諸chư 法pháp 。 無vô 我ngã 空không 悲bi 施thi 行hành 三tam 輪luân 體thể 空không 。 十Thập 地Địa 行hành 相tương/tướng 。 果quả 時thời 不bất 說thuyết 報báo 身thân 及cập 四Tứ 智Trí 等đẳng 。
正chánh 覺giác 法pháp 者giả 。 六lục 種chủng 所sở 攝nhiếp 。 謂vị 身thân 智trí 斷đoạn 。 利lợi 他tha 大đại 悲bi 德đức 具cụ 足túc 等đẳng 。 身thân 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 色sắc 身thân 。 二nhị 者giả 法Pháp 身thân 。 色sắc 身thân 者giả 。 具cụ 三tam 十thập 二nhị 相tướng 。 八bát 十thập 種chủng 好hảo 。 即tức 自tự 性tánh 身thân 。 度độ 乾càn 闥thát 婆bà 及cập 苾bật 陵lăng 伽già 故cố 。 示thị 現hiện 乾càn 闥thát 婆bà 王vương 。 及cập 轉Chuyển 輪Luân 聖Thánh 王Vương 。 即tức 化hóa 身thân 。 然nhiên 諸chư 佛Phật 等đẳng 種chủng 性tánh 身thân 量lượng 。 壽thọ 命mạng 國quốc 土độ 及cập 根căn 機cơ 等đẳng 。 有hữu 種chủng 種chủng 異dị 。 二nhị 法Pháp 身thân 者giả 。 有hữu 十thập 無Vô 學Học 法Pháp 。 諸chư 佛Phật 等đẳng 同đồng 。
智trí 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 遍biến 智trí 。 二nhị 者giả 正chánh 智trí 。 遍biến 智trí 者giả 。 謂vị 了liễu 蘊uẩn 界giới 處xứ 因nhân 果quả 體thể 性tánh 。 故cố 曰viết 遍biến 智trí 。 二nhị 正chánh 智trí 者giả 。 謂vị 知tri 四Tứ 諦Đế 。 中trung 無vô 常thường 等đẳng 法pháp 。 故cố 曰viết 正chánh 智trí 。
斷đoạn 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 。 二nhị 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 障chướng 者giả 。 謂vị 對đối 治trị 貪tham 等đẳng 。 根căn 本bổn 煩phiền 惱não 。 及cập 隨tùy 煩phiền 惱não 。 令linh 斷đoạn 滅diệt 故cố 。 二nhị 斷đoạn 所sở 知tri 障chướng 。 謂vị 對đối 治trị 能năng 障chướng 境cảnh 時thời 。 自tự 性tánh 無vô 知tri 之chi 法pháp 。 令linh 斷đoạn 滅diệt 故cố 。
利lợi 他tha 者giả 有hữu 二nhị 。 一nhất 者giả 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 安an 置trí 解giải 脫thoát 。 棄khí 捨xả 相tương 違vi 令linh 住trụ 於ư 道đạo 。 二nhị 者giả 於ư 諸chư 有hữu 情tình 。 安an 置trí 善thiện 趣thú 。 棄khí 捨xả 於ư 惡ác 令linh 住trụ 於ư 善thiện 。 大đại 悲bi 及cập 德đức 。 次thứ 下hạ 當đương 說thuyết 。
諸chư 聖thánh 者giả 等đẳng 言ngôn 功công 德đức 者giả 。 有hữu 十thập 一nhất 種chủng 。 謂vị 無vô 諍tranh 願nguyện 智trí 。 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。 六Lục 通Thông 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 四tứ 無vô 色sắc 。 四tứ 無vô 量lượng 。 八bát 解giải 脫thoát 。 十thập 遍biến 處xứ 。 八bát 勝thắng 處xứ 。 三tam 等đẳng 持trì 等đẳng 。
無vô 諍tranh 者giả 。 謂vị 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 心tâm 。 願nguyện 諸chư 有hữu 情tình 勿vật 緣duyên 己kỷ 身thân 。 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。 思tư 惟duy 等đẳng 持trì 。 故cố 名danh 無vô 諍tranh 。
願nguyện 智trí 者giả 。 謂vị 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 心tâm 。 以dĩ 願nguyện 為vi 先tiên 。 引dẫn 如như 智trí 起khởi 如như 願nguyện 了liễu 知tri 。 故cố 名danh 願nguyện 智trí 。
四tứ 無vô 礙ngại 解giải 者giả 。 一nhất 法pháp 無vô 礙ngại 解giải 。 知tri 諸chư 法pháp 名danh 故cố 。 二nhị 義nghĩa 無vô 礙ngại 解giải 。 正chánh 知tri 義nghĩa 故cố 。 三tam 詞từ 無vô 礙ngại 解giải 。 正chánh 知tri 言ngôn 辭từ 故cố 。 四tứ 辯biện 才tài 無vô 礙ngại 解giải 。 正chánh 知tri 正chánh 理lý 故cố 。 名danh 四tứ 無vô 礙ngại 解giải 。
六Lục 通Thông 者giả 。 一nhất 神thần 境cảnh 通thông 。 遊du 行hành 石thạch 壁bích 等đẳng 無vô 礙ngại 故cố 。 天thiên 耳nhĩ 通thông 。 若nhược 近cận 若nhược 遠viễn 。 諸chư 異dị 音âm 聲thanh 。 皆giai 了liễu 知tri 故cố 。 三tam 天thiên 眼nhãn 通thông 。 能năng 隨tùy 所sở 應ưng 取thủ 被bị 障chướng 隔cách 極cực 細tế 遠viễn 等đẳng 諸chư 方phương 色sắc 故cố 。 四tứ 他tha 心tâm 通thông 。 能năng 知tri 他tha 心tâm 。 有hữu 無vô 欲dục 故cố 。 五ngũ 宿túc 住trụ 通thông 。 知tri 自tự 及cập 他tha 宿túc 世thế 事sự 故cố 。 六lục 漏lậu 盡tận 通thông 。 知tri 世thế 出xuất 世thế 一nhất 切thiết 道đạo 故cố 。 前tiền 五ngũ 有hữu 漏lậu 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 第đệ 六lục 無vô 漏lậu 依y 第đệ 九cửu 故cố 。
四tứ 靜tĩnh 慮lự 者giả 。 初sơ 靜tĩnh 慮lự 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 尋tầm 。 二nhị 伺tứ 。 三tam 喜hỷ 。 四tứ 樂nhạo/nhạc/lạc 。 五ngũ 等đẳng 持trì 。 二nhị 諍tranh 慮lự 中trung 具cụ 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 內nội 等đẳng 淨tịnh 。 二nhị 喜hỷ 。 三tam 樂nhạo/nhạc/lạc 。 四Tứ 等Đẳng 持trì 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 中trung 具cụ 有hữu 五ngũ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 。 二nhị 正chánh 念niệm 。 三tam 正chánh 惠huệ 。 四tứ 受thọ 樂lạc 。 五ngũ 等đẳng 持trì 。 四tứ 靜tĩnh 慮lự 中trung 具cụ 有hữu 四tứ 支chi 。 一nhất 行hành 捨xả 清thanh 淨tịnh 。 二nhị 念niệm 清thanh 淨tịnh 。 三tam 非phi 苦khổ 樂lạc 受thọ 。 四Tứ 等Đẳng 持trì 。
四tứ 無vô 色sắc 者giả 。 修tu 加gia 行hành 時thời 。 思tư 無vô 邊biên 空không 及cập 無vô 邊biên 識thức 。 無vô 所sở 有hữu 故cố 。 以dĩ 正chánh 定định 時thời 除trừ 色sắc 依y 餘dư 四tứ 蘊uẩn 。 第đệ 四tứ 名danh 者giả 由do 想tưởng 昧muội 劣liệt 。 謂vị 無vô 明minh 勝thắng 。 得đắc 非phi 想tưởng 名danh 。 有hữu 昧muội 劣liệt 想tưởng 。 名danh 非phi 非phi 想tưởng 。 如như 是thị 次thứ 第đệ 。 空Không 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 識Thức 無Vô 邊Biên 處Xứ 。 無Vô 所Sở 有Hữu 處Xứ 。 非Phi 想Tưởng 非Phi 非Phi 想Tưởng 處Xứ 。 名danh 四tứ 無vô 色sắc 。 若nhược 加gia 滅diệt 盡tận 定định 。 亦diệc 名danh 九cửu 次thứ 第đệ 定định 。
四Tứ 無Vô 量Lượng 者giả 。 謂vị 慈từ 悲bi 喜hỷ 捨xả 。 四tứ 中trung 初sơ 二nhị 無vô 瞋sân 為vi 體thể 。 喜hỷ 即tức 喜hỷ 受thọ 。 捨xả 即tức 無vô 貪tham 。 所sở 緣duyên 境cảnh 者giả 。 欲dục 界giới 有hữu 情tình 所sở 有hữu 瞋sân 害hại 。 及cập 有hữu 欣hân 慰úy 欲dục 貪tham 瞋sân 等đẳng 。 如như 次thứ 對đối 治trị 。
八Bát 解Giải 脫Thoát 者giả 。 依y 初sơ 二nhị 靜tĩnh 慮lự 。 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 想tưởng 。 觀quán 諸chư 外ngoại 色sắc 解giải 脫thoát 。 不bất 淨tịnh 想tưởng 轉chuyển 作tác 青thanh 淤ứ 想tưởng 。 以dĩ 色sắc 觀quán 色sắc 。 二nhị 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 諸chư 外ngoại 色sắc 解giải 脫thoát 。 內nội 無vô 色sắc 觀quán 。 三tam 依y 後hậu 靜tĩnh 慮lự 淨tịnh 解giải 脫thoát 。 身thân 所sở 證chứng 具cụ 足túc 住trụ 。 觀quán 一nhất 切thiết 色sắc 作tác 淨tịnh 光quang 鮮tiên 。 如như 是thị 三tam 種chủng 。 及cập 四tứ 無vô 色sắc 定định 。 為vi 次thứ 四tứ 解giải 脫thoát 。 滅diệt 受thọ 想tưởng 定định 為vi 第đệ 八bát 解giải 脫thoát 。 依y 有hữu 頂đảnh 心tâm 。 諸chư 聖thánh 者giả 等đẳng 厭yếm 麁thô 受thọ 想tưởng 。 以dĩ hữu 寂tịch 靜tĩnh 定định 滅diệt 心tâm 心tâm 所sở 名danh 滅diệt 盡tận 定định 。
十thập 遍biến 處xứ 者giả 。 謂vị 周chu 遍biến 觀quán 察sát 。 地địa 水thủy 火hỏa 風phong 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 。 及cập 空không 與dữ 識thức 二nhị 無vô 邊biên 處xứ 。 依y 第đệ 四tứ 靜tĩnh 慮lự 。 緣duyên 欲dục 可khả 見kiến 色sắc 。 於ư 地địa 等đẳng 處xứ 。 周chu 遍biến 觀quán 察sát 。 無vô 有hữu 間gian 隙khích 。 十thập 中trung 前tiền 八bát 無vô 貪tham 為vi 體thể 。 後hậu 二nhị 如như 次thứ 空không 識thức 無vô 色sắc 。 為vi 其kỳ 自tự 性tánh 。
八bát 勝thắng 處xứ 者giả 。 一nhất 內nội 有hữu 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 少thiểu 。 二nhị 內nội 有hữu 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 多đa 。 三tam 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 少thiểu 。 四tứ 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 。 觀quán 外ngoại 色sắc 多đa 。 內nội 無vô 色sắc 想tưởng 觀quán 外ngoại 色sắc 。 青thanh 黃hoàng 赤xích 白bạch 為vi 四tứ 。 足túc 前tiền 成thành 八bát 八bát 中trung 初sơ 二nhị 如như 初sơ 解giải 脫thoát 。 次thứ 二nhị 如như 次thứ 解giải 脫thoát 。 後hậu 四tứ 如như 第đệ 三tam 解giải 脫thoát 。 若nhược 爾nhĩ 八bát 勝thắng 處xứ 與dữ 三tam 解giải 脫thoát 何hà 殊thù 。 答đáp 前tiền 修tu 解giải 脫thoát 唯duy 能năng 棄khí 背bội 。 此thử 修tu 勝thắng 處xứ 能năng 制chế 所sở 緣duyên 。 隨tùy 所sở 樂lạc 欲dục 而nhi 終chung 不bất 起khởi 。 修tu 解giải 脫thoát 等đẳng 。 一nhất 為vi 諸chư 惑hoặc 。 已dĩ 斷đoạn 更cánh 遠viễn 。 二nhị 為vi 於ư 定định 。 得đắc 勝thắng 自tự 在tại 故cố 。 能năng 引dẫn 起khởi 無vô 諍tranh 等đẳng 德đức 及cập 勝thắng 神thần 通thông 。 由do 此thử 便tiện 能năng 轉chuyển 變biến 諸chư 事sự 。 起khởi 留lưu 捨xả 等đẳng 種chủng 種chủng 作tác 因nhân 故cố 。
三tam 三tam 摩ma 地địa 者giả 。 謂vị 空không 無vô 相tướng 無vô 願nguyện 。 空Không 三Tam 摩Ma 地Địa 者giả 。 謂vị 空không 非phi 我ngã 二nhị 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 無Vô 相Tướng 三Tam 摩Ma 地Địa 者giả 。 謂vị 緣duyên 滅Diệt 諦Đế 四tứ 種chủng 行hành 相tương/tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 涅Niết 槃Bàn 無vô 相tướng 離ly 十thập 相tương/tướng 故cố 。 名danh 曰viết 無vô 相tướng 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 定định 。 得đắc 無vô 相tướng 名danh 。 無Vô 願Nguyện 三Tam 摩Ma 地Địa 者giả 。 謂vị 緣duyên 餘dư 諦đế 。 十thập 種chủng 行hành 相tướng 。 相tương 應ứng 等đẳng 持trì 。 非phi 常thường 苦khổ 因nhân 可khả 厭yếm 患hoạn 故cố 。 道đạo 如như 船thuyền 筏phiệt 。 必tất 應ưng 捨xả 故cố 。 能năng 緣duyên 彼bỉ 定định 得đắc 無vô 願nguyện 名danh 。 皆giai 為vi 超siêu 過quá 。 現hiện 所sở 對đối 故cố 。 此thử 等đẳng 功công 德đức 。 俱câu 解giải 脫thoát 。 阿A 羅La 漢Hán 辟Bích 支Chi 佛Phật 如Như 來Lai 共cộng 故cố 。 名danh 共cộng 功công 德đức 。 慧tuệ 解giải 脫thoát 者giả 。 無vô 三tam 等đẳng 持trì 及cập 四tứ 無vô 量lượng 故cố 。
如Như 來Lai 不bất 共cộng 功công 德đức 者giả 。 有hữu 十thập 八bát 種chủng 。 謂vị 十Thập 力Lực 四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 。 三tam 念niệm 住trụ 。 及cập 一nhất 大đại 悲bi 。
十Thập 力Lực 者giả 。 一nhất 處xứ 非phi 處xứ 智trí 力lực 。 二nhị 諸chư 業nghiệp 異dị 熟thục 智trí 力lực 。 三tam 靜tĩnh 慮lự 解giải 脫thoát 。 等đẳng 持trì 等Đẳng 至Chí 智trí 力lực 。 四tứ 根căn 上thượng 下hạ 智trí 力lực 。 五ngũ 種chủng 種chủng 勝thắng 解giải 智trí 力lực 。 六lục 種chủng 種chủng 界giới 智trí 力lực 。 七thất 遍biến 趣thú 行hành 智trí 力lực 。 八bát 宿túc 住trụ 隨tùy 念niệm 智trí 力lực 。 九cửu 生sanh 死tử 智trí 力lực 。 十thập 漏Lậu 盡Tận 智Trí 力Lực 。
四Tứ 無Vô 所Sở 畏Úy 者giả 。 一nhất 正Chánh 等Đẳng 覺Giác 無vô 畏úy 。 二nhị 漏lậu 盡tận 無vô 畏úy 。 三tam 說thuyết 障chướng 無vô 畏úy 。 四tứ 說thuyết 道Đạo 無vô 畏úy 。 由do 有hữu 智trí 力lực 於ư 他tha 不bất 懼cụ 。 故cố 名danh 無vô 畏úy 。
言ngôn 三tam 念niệm 住trụ 者giả 謂vị 。 如Như 來Lai 說thuyết 法Pháp 。 諸chư 弟đệ 子tử 等đẳng 。 一nhất 向hướng 恭cung 敬kính 能năng 正chánh 受thọ 行hành 。 如Như 來Lai 緣duyên 之chi 不bất 生sanh 歡hoan 喜hỷ 。 捨xả 而nhi 安an 住trụ 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 是thị 謂vị 如Như 來Lai 。 第đệ 一nhất 念niệm 住trụ 。 諸chư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 惟duy 不bất 恭cung 敬kính 不bất 正chánh 受thọ 行hành 。 如Như 來Lai 緣duyên 之chi 不bất 生sanh 憂ưu 慼thích 。 捨xả 而nhi 安an 住trụ 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 是thị 謂vị 如Như 來Lai 。 第đệ 二nhị 念niệm 住trụ 。 諸chư 弟đệ 子tử 眾chúng 。 一nhất 類loại 恭cung 敬kính 能năng 正chánh 受thọ 行hành 。 一nhất 類loại 不bất 敬kính 不bất 正chánh 受thọ 行hành 。 如Như 來Lai 緣duyên 之chi 不bất 生sanh 歡hoan 慼thích 。 捨xả 而nhi 安an 住trụ 正chánh 念niệm 正chánh 知tri 。 是thị 謂vị 如Như 來Lai 。 第đệ 三tam 念niệm 住trụ 。 此thử 三tam 皆giai 用dụng 念niệm 慧tuệ 為vi 體thể 。 故cố 名danh 念niệm 住trụ 。
大đại 悲bi 者giả 。 於ư 諸chư 世thế 間gian 。 晝trú 夜dạ 六lục 時thời 。 觀quan 察sát 世thế 間gian 。 孰thục 苦khổ 孰thục 樂nhạo/nhạc/lạc 。 孰thục 應ưng 調điều 伏phục 。 隨tùy 應ứng 利lợi 樂lạc 。 故cố 名danh 大đại 悲bi 。 大Đại 乘Thừa 所sở 說thuyết 。 如Như 來Lai 十Thập 八Bát 不Bất 共Cộng 法Pháp 。 三tam 不bất 護hộ 等đẳng 。 彼bỉ 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 未vị 曾tằng 聞văn 故cố 。
無Vô 為Vi 法Pháp 品Phẩm 第đệ 五ngũ
☸ Phẩm 5:
復phục 次thứ 無vô 為vi 法Pháp 者giả 。 有hữu 其kỳ 三tam 種chủng 。 一nhất 虛hư 空không 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 。 謂vị 虛hư 空không 無vô 為vi 者giả 。 虛hư 空không 但đãn 有hữu 無vô 還hoàn 為vi 性tánh 。 由do 無vô 障chướng 礙ngại 。 遍biến 一nhất 切thiết 處xứ 。 名danh 虛hư 空không 無vô 為vi 。 色sắc 於ư 中trung 行hành 。 其kỳ 餘dư 所sở 有hữu 。 門môn 窓song 竅khiếu 隙khích 。 所sở 有hữu 明minh 暗ám 等đẳng 空không 及cập 阿a 伽già 色sắc 等đẳng 。 皆giai 非phi 無vô 為vi 。 二nhị 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 者giả 。 謂vị 無vô 漏lậu 智trí 斷đoạn 諸chư 障chướng 染nhiễm 。 見kiến 修tu 二nhị 道đạo 所sở 顯hiển 真chân 理lý 。 名danh 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 三tam 非phi 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 者giả 。 謂vị 能năng 永vĩnh 礙ngại 未vị 來lai 法pháp 生sanh 。 得đắc 滅diệt 異dị 前tiền 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 得đắc 不bất 因nhân 擇trạch 但đãn 由do 闕khuyết 緣duyên 。 名danh 非phi 擇trạch 滅diệt 。 此thử 三tam 無vô 為vi 。 一nhất 切thiết 有hữu 部bộ 許hứa 有hữu 實thật 物vật 。 經kinh 部bộ 師sư 說thuyết 無vô 有hữu 造tạo 作tác 。 問vấn 真Chân 如Như 豈khởi 非phi 無vô 為vi 耶da 。 答đáp 彼bỉ 即tức 無vô 我ngã 。 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 乘thừa 。 不bất 說thuyết 法Pháp 無vô 我ngã 故cố 。 人nhân 無vô 我ngã 者giả 。 即tức 無vô 常thường 等đẳng 十thập 六lục 行hành 相tương/tướng 。 三tam 諦đế 行hành 相tương/tướng 。 即tức 是thị 有hữu 為vi 。 滅Diệt 諦Đế 行hành 相tương/tướng 惟duy 擇trạch 滅diệt 法pháp 。 非phi 餘dư 法pháp 故cố 。 如như 是thị 器khí 精tinh 。 道Đạo 果Quả 無vô 為vi 。 所sở 知tri 五ngũ 者giả 。 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 所sở 知tri 法pháp 故cố 。 情tình 器khí 之chi 法pháp 即tức 是thị 苦Khổ 諦Đế 。 成thành 彼bỉ 之chi 因nhân 。 即tức 是thị 集Tập 諦Đế 。 道Đạo 果Quả 二nhị 法pháp 。 即tức 是thị 道Đạo 諦Đế 。 擇trạch 滅diệt 無vô 為vi 。 即tức 是thị 滅Diệt 諦Đế 。 虛hư 空không 非phi 擇trạch 二nhị 種chủng 無vô 為vi 。 三tam 種chủng 非phi 四Tứ 諦Đế 攝nhiếp 。 苦khổ 集tập 二nhị 諦đế 有hữu 漏lậu 法pháp 故cố 。 道đạo 滅diệt 二nhị 諦đế 無vô 漏lậu 法pháp 故cố 。 如như 是thị 所sở 說thuyết 。 世thế 出xuất 世thế 間gian 。 有hữu 為vi 無vô 為vi 。 所sở 知tri 法pháp 已dĩ 。
種chủng 相tương/tướng 富phú 具cụ 足túc 。 叡duệ 智trí 皇hoàng 太thái 子tử 。
數sác 數sác 求cầu 請thỉnh 故cố 。 慧tuệ 幢tràng 吉cát 祥tường 賢hiền 。
念niệm 住trụ 日nhật 藏tạng 論luận 。 起khởi 世thế 對đối 法pháp 等đẳng 。
依y 彼bỉ 造tạo 此thử 論luận 。 有hữu 情tình 所sở 知tri 論luận 。
機cơ 宜nghi 有hữu 無vô 邊biên 。 纂toản 略lược 列liệt 為vi 五ngũ 。
謂vị 器khí 情tình 道Đạo 果Quả 。 并tinh 無vô 為vi 法pháp 等đẳng 。
故cố 今kim 明minh 開khai 示thị 。 冏# 冏# 曉hiểu 解giải 者giả 。
惟duy 茲tư 彰chương 所sở 知tri 。 解giải 已dĩ 復phục 示thị 他tha 。
此thử 論luận 文văn 句cú 等đẳng 。 乖quai 義nghĩa 懈giải 怠đãi 過quá 。
智trí 者giả 并tinh 啟khải 請thỉnh 。 惟duy 願nguyện 垂thùy 忍nhẫn 納nạp 。
所sở 生sanh 諸chư 善thiện 根căn 。 周chu 遍biến 虛hư 空không 界giới 。
我ngã 共cộng 諸chư 眾chúng 生sanh 。 願nguyện 證chứng 無vô 上thượng 果quả 。
彰chương 所sở 知tri 論luận 者giả 。 為vi 菩Bồ 薩Tát 真chân 金kim 皇hoàng 太thái 子tử 求cầu 請thỉnh 故cố 。 法Pháp 王Vương 上thượng 師sư 薩tát 思tư 迦ca 大đại 班ban 彌di 達đạt 足túc 塵trần 頂đảnh 授thọ 比Bỉ 丘Khâu 癹phấn 思tư 巴ba 慧tuệ 幢tràng 吉cát 祥tường 賢hiền 。
時thời 壬nhâm 寅# 仲trọng 秋thu 下hạ 旬tuần 有hữu 三tam 鬼quỷ 宿túc 直trực 日nhật 。 於ư 大đại 吉cát 祥tường 薩tát 思tư 迦ca 法pháp 席tịch 集tập 竟cánh 。 持trì 經Kinh 律luật 論luận 妙diệu 音âm 并tinh 智trí 。 師sư 子tử 筆bút 授thọ 。
彰Chương 所Sở 知Tri 論Luận 卷quyển 下hạ
Chương Sở Tri Luận ♦ Hết quyển hạ
大đại 經Kinh 云vân 。 森sâm 羅la 及cập 萬vạn 像tượng 。 一nhất 法pháp 之chi 所sở 印ấn 。 重trùng 重trùng 交giao 光quang 。 歷lịch 歷lịch 齊tề 現hiện 。 非phi 法Pháp 界Giới 之chi 現hiện 量lượng 歟# 。 彰chương 所sở 知tri 論luận 者giả 。 迺nãi 先tiên 皇hoàng 裕# 宗tông 皇hoàng 帝đế 。 聖thánh 明minh 觀quán 照chiếu 。 神thần 智trí 叡duệ 鑒giám 。 愍mẫn 邪tà 見kiến 之chi 衒huyễn 惑hoặc 。 傷thương 正chánh 塗đồ 之chi 壅ủng 底để 。 勸khuyến 請thỉnh 帝đế 師sư 法Pháp 王Vương 。 利lợi 樂lạc 有hữu 情tình 故cố 。 闡xiển 揚dương 至chí 覺giác 真chân 理lý 。 原nguyên 始thỉ 要yếu 終chung 。 修tu 習tập 次thứ 第đệ 之chi 大đại 旨chỉ 也dã 。 弘hoằng 而nhi 密mật 。 奧áo 而nhi 典điển 。 古cổ 錦cẩm 鈍độn 金kim 。 隨tùy 器khí 受thọ 用dụng 。 義nghĩa 攝nhiếp 為vi 五ngũ 。 至chí 當đương 歸quy 一nhất 。 所sở 言ngôn 情tình 器khí 世thế 界giới 者giả 。 非phi 若nhược 夫phu 群quần 盲manh 摸mạc 象tượng 之chi 異dị 執chấp 。 或hoặc 言ngôn 一nhất 氣khí 。 或hoặc 曰viết 自tự 然nhiên 。 直trực 指chỉ 心tâm 造tạo 。 詳tường 明minh 劫kiếp 初sơ 。 羅la 籠lung 八bát 極cực 之chi 外ngoại 。 剖phẫu 析tích 隣lân 虛hư 之chi 內nội 。 如như 像tượng 臨lâm 鏡kính 。 如như 指chỉ 在tại 掌chưởng 。 言ngôn 道Đạo 法Pháp 者giả 。 以dĩ 少thiểu 欲dục 知tri 足túc 。 聞văn 思tư 修tu 慧tuệ 。 三tam 十thập 七Thất 菩Bồ 提Đề 分Phần 為vi 其kỳ 因nhân 。 言ngôn 果quả 法pháp 者giả 。 以dĩ 資tư 糧lương 加gia 行hành 見kiến 道đạo 修tu 習tập 無Vô 學Học 為vi 。 其kỳ 果quả 。 言ngôn 無vô 為vi 者giả 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 中trung 之chi 滅Diệt 諦Đế 理lý 也dã 。 由do 其kỳ 五ngũ 法pháp 總tổng 攝nhiếp 一nhất 切thiết 所sở 知tri 法pháp 故cố 。 故cố 曰viết 彰chương 所sở 知tri 論luận 。 真chân 智trí 靈linh 知tri 。 豈khởi 見kiến 聞văn 覺giác 知tri 之chi 謂vị 乎hồ 。 深thâm 入nhập 緣duyên 起khởi 。 窮cùng 法pháp 實thật 相tướng 。 蓋cái 依y 念niệm 處xứ 日nhật 藏tạng 起khởi 世thế 對đối 法pháp 相tướng 應ưng 之chi 義nghĩa 。 而nhi 錯thác 綜tống 其kỳ 宏hoành 綱cương 也dã 。 然nhiên 則tắc 他Tha 化Hóa 天Thiên 王Vương 通thông 力lực 。 觀quán 世thế 界giới 微vi 塵trần 數số 之chi 雨vũ 滴tích 。 猶do 目mục 覩đổ 所sở 受thọ 用dụng 物vật 。 聲Thanh 聞Văn 起khởi 神thần 用dụng 。 觀quán 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới 。 如như 掌chưởng 中trung 菴am 摩ma 羅la 果quả 。 況huống 正chánh 遍biến 知tri 之chi 妙diệu 用dụng 。 其kỳ 孰thục 能năng 語ngữ 於ư 此thử 。 盛thịnh 矣hĩ 優ưu 曇đàm 瑞thụy 世thế 。 天thiên 開khai 玉ngọc 曆lịch 之chi 期kỳ 。 像tượng 教giáo 中trung 興hưng 。
時thời 際tế 金kim 輪luân 之chi 治trị 。 欽khâm 惟duy 聖thánh 制chế 云vân 。 皇hoàng 天thiên 之chi 下hạ 。 一nhất 人nhân 之chi 上thượng 。 西tây 天thiên 佛Phật 子tử 。 大đại 元nguyên 帝đế 師sư 。 璽# 篆# 賜tứ 玉ngọc 。 寵sủng 渥ác 彌di 隆long 。 其kỳ 尊tôn 師sư 重trọng/trùng 道đạo 。 為vi 萬vạn 世thế 帝đế 王vương 之chi 彜# 典điển 也dã 。 行hành 宣tuyên 政chánh 院viện 同đồng 知tri 廉liêm 公công 。 正chánh 奉phụng 夙túc 承thừa 授thọ 記ký 。 深thâm 樂nhạo/nhạc/lạc 佛Phật 乘thừa 。 一nhất 日nhật 以dĩ 江giang 浙chiết 總tổng 統thống 沙sa 羅la 巴ba 大đại 師sư 所sở 譯dịch 彰chương 所sở 知tri 論luận 。 傳truyền 之chi 前tiền 松tùng 江giang 府phủ 僧Tăng 錄lục 管quản 主chủ 八bát 大đại 師sư 。 師sư 續tục 雕điêu 大đại 藏tạng 聖thánh 教giáo 。 偶ngẫu 其kỳ 時thời 忻hãn 獲hoạch 至chí 寶bảo 。 鋟# 梓# 隨tùy 函hàm 。 屬thuộc 余dư 序tự 其kỳ 後hậu 。 辭từ 不bất 獲hoạch 免miễn 。 輒triếp 述thuật 教giáo 起khởi 之chi 由do 致trí 。 至chí 於ư 發phát 揚dương 聖thánh 教giáo 之chi 粹túy 美mỹ 。 則tắc 備bị 于vu 公công 之chi 本bổn 序tự 云vân 。
時thời 大đại 德đức 丙bính 午ngọ 十thập 月nguyệt 既ký 望vọng 。 江giang 西tây 前tiền 吉cát 州châu 路lộ 官quan 講giảng 報báo 恩ân 寺tự 。 講giảng 經kinh 釋thích 克khắc 已dĩ 序tự 。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
。
❖
Phiên âm: 18/3/2016 ◊ Cập nhật: 18/3/2016