中Trung 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
Trung Luận ♦ Quyển 4
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo 梵Phạm 志Chí 青thanh 目mục 釋thích
姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
觀quán 如Như 來Lai 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 。 十thập 六lục 偈kệ )# 。
問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 世thế 中trung 尊tôn 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 正chánh 遍biến 知tri 。 號hiệu 為vi 法Pháp 王Vương 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 是thị 則tắc 應ưng 有hữu 。
答đáp 曰viết 。
今kim 諦đế 思tư 惟duy 。 若nhược 有hữu 應ưng 取thủ 。 若nhược 無vô 何hà 所sở 取thủ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 。
非phi 陰ấm 不bất 離ly 陰ấm 。 此thử 彼bỉ 不bất 相tương 在tại 。
如Như 來Lai 不bất 有hữu 陰ấm 。 何hà 處xứ 有hữu 如Như 來Lai 。
若nhược 如Như 來Lai 實thật 有hữu 者giả 。 為vi 五ngũ 陰ấm 是thị 如Như 來Lai 。 為vi 離ly 五ngũ 陰ấm 有hữu 如Như 來Lai 。 為vi 如Như 來Lai 中trung 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 為vi 五ngũ 陰ấm 中trung 有hữu 如Như 來Lai 。 為vi 如Như 來Lai 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 是thị 事sự 皆giai 不bất 然nhiên 。 五ngũ 陰ấm 非phi 是thị 如Như 來Lai 。
何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 故cố 。 五ngũ 陰ấm 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 如Như 來Lai 是thị 五ngũ 陰ấm 。 如Như 來Lai 即tức 是thị 生sanh 滅diệt 相tướng 。 若nhược 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 者giả 。 如Như 來Lai 即tức 有hữu 無vô 常thường 斷đoạn 滅diệt 等đẳng 過quá 。 又hựu 受thọ 者giả 受thọ 法pháp 則tắc 一nhất 。 受thọ 者giả 是thị 如Như 來Lai 。 受thọ 法pháp 是thị 五ngũ 陰ấm 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 非phi 是thị 五ngũ 陰ấm 。 離ly 五ngũ 陰ấm 亦diệc 無vô 如Như 來Lai 。 若nhược 離ly 五ngũ 陰ấm 有hữu 如Như 來Lai 者giả 。 不bất 應ưng 有hữu 生sanh 滅diệt 相tướng 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 如Như 來Lai 有hữu 常thường 等đẳng 過quá 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 不bất 能năng 見kiến 知tri 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 離ly 五ngũ 陰ấm 亦diệc 無vô 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 中trung 亦diệc 無vô 五ngũ 陰ấm 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 如Như 來Lai 中trung 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 如như 器khí 中trung 有hữu 果quả 水thủy 中trung 有hữu 魚ngư 者giả 。 則tắc 為vi 有hữu 異dị 。 若nhược 異dị 者giả 。 即tức 有hữu 如như 上thượng 常thường 等đẳng 過quá 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 中trung 無vô 五ngũ 陰ấm 。 又hựu 五ngũ 陰ấm 中trung 無vô 如Như 來Lai 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 五ngũ 陰ấm 中trung 有hữu 如Như 來Lai 。 如như 床sàng 上thượng 有hữu 人nhân 器khí 中trung 有hữu 乳nhũ 者giả 。 如như 是thị 則tắc 有hữu 別biệt 異dị 。 如như 上thượng 說thuyết 過quá 。 是thị 故cố 五ngũ 陰ấm 中trung 無vô 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 有hữu 五ngũ 陰ấm 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 如Như 來Lai 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 如như 人nhân 有hữu 子tử 。 如như 是thị 則tắc 有hữu 別biệt 異dị 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 有hữu 如như 上thượng 過quá 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 不bất 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 等đẳng 是thị 如Như 來Lai 。 問vấn 曰viết 。 如như 是thị 義nghĩa 求cầu 如Như 來Lai 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 有hữu 如Như 來Lai 。
答đáp 曰viết 。
陰ấm 合hợp 有hữu 如Như 來Lai 。 則tắc 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。
若nhược 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 因nhân 他tha 有hữu 。
若nhược 如Như 來Lai 五ngũ 陰ấm 。 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 有hữu 故cố 。 問vấn 曰viết 。 如Như 來Lai 不bất 以dĩ 自tự 性tánh 有hữu 。 但đãn 因nhân 他tha 性tánh 有hữu 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 無vô 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 因nhân 他tha 性tánh 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 他tha 性tánh 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 。 又hựu 無vô 相tướng 待đãi 因nhân 故cố 。 他tha 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 不bất 名danh 為vi 他tha 。
復phục 次thứ 。
法pháp 若nhược 因nhân 他tha 生sanh 。 是thị 即tức 為vi 非phi 我ngã 。
若nhược 法pháp 非phi 我ngã 者giả 。 云vân 何hà 是thị 如Như 來Lai 。
若nhược 法pháp 因nhân 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 即tức 無vô 有hữu 我ngã 。 如như 因nhân 五ngũ 指chỉ 有hữu 拳quyền 。 是thị 拳quyền 無vô 有hữu 自tự 體thể 。 如như 是thị 因nhân 五ngũ 陰ấm 名danh 我ngã 。 是thị 我ngã 即tức 無vô 自tự 體thể 。 我ngã 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 。 或hoặc 名danh 眾chúng 生sanh 人nhân 天thiên 如Như 來Lai 等đẳng 。 若nhược 如Như 來Lai 因nhân 五ngũ 陰ấm 有hữu 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 無vô 我ngã 。 若nhược 無vô 我ngã 云vân 何hà 說thuyết 名danh 如Như 來Lai 。 是thị 故cố 偈kệ 中trung 說thuyết 法Pháp 若nhược 因nhân 他tha 生sanh 是thị 即tức 為vi 非phi 我ngã 。 若nhược 法pháp 非phi 我ngã 者giả 云vân 何hà 是thị 如Như 來Lai 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 有hữu 他tha 性tánh 。
離ly 自tự 性tánh 他tha 性tánh 。 何hà 名danh 為vi 如Như 來Lai 。
若nhược 無vô 自tự 性tánh 。 他tha 性tánh 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。 因nhân 自tự 性tánh 故cố 名danh 他tha 性tánh 。 此thử 無vô 故cố 彼bỉ 亦diệc 無vô 。 是thị 故cố 自tự 性tánh 他tha 性tánh 二nhị 俱câu 無vô 。 若nhược 離ly 自tự 性tánh 他tha 性tánh 。 誰thùy 為vi 如Như 來Lai 。
復phục 次thứ 。
若nhược 不bất 因nhân 五ngũ 陰ấm 。 先tiên 有hữu 如Như 來Lai 者giả 。
以dĩ 今kim 受thọ 陰ấm 故cố 。 則tắc 說thuyết 為vi 如Như 來Lai 。
今kim 實thật 不bất 受thọ 陰ấm 。 更cánh 無vô 如Như 來Lai 法pháp 。
若nhược 以dĩ 不bất 受thọ 無vô 。 今kim 當đương 云vân 何hà 受thọ 。
若nhược 其kỳ 未vị 有hữu 受thọ 。 所sở 受thọ 不bất 名danh 受thọ 。
無vô 有hữu 無vô 受thọ 法pháp 。 而nhi 名danh 為vi 如Như 來Lai 。
若nhược 於ư 一nhất 異dị 中trung 。 如Như 來Lai 不bất 可khả 得đắc 。
五ngũ 種chủng 求cầu 亦diệc 無vô 。 云vân 何hà 受thọ 中trung 有hữu 。
又hựu 所sở 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 不bất 從tùng 自tự 性tánh 有hữu 。
若nhược 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 有hữu 他tha 性tánh 。
若nhược 未vị 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 先tiên 有hữu 如Như 來Lai 者giả 。 是thị 如Như 來Lai 今kim 應ưng 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 已dĩ 作tác 如Như 來Lai 。 而nhi 實thật 未vị 受thọ 五ngũ 陰ấm 時thời 先tiên 無vô 如Như 來Lai 。 今kim 云vân 何hà 當đương 受thọ 。 又hựu 不bất 受thọ 五ngũ 陰ấm 者giả 。 五ngũ 陰ấm 不bất 名danh 為vi 受thọ 。 無vô 有hữu 無vô 受thọ 而nhi 。 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 又hựu 如Như 來Lai 一nhất 異dị 中trung 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 五ngũ 陰ấm 中trung 五ngũ 種chủng 求cầu 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 云vân 何hà 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 說thuyết 有hữu 如Như 來Lai 。 又hựu 所sở 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 不bất 從tùng 自tự 性tánh 有hữu 。 若nhược 謂vị 從tùng 他tha 性tánh 有hữu 。 若nhược 不bất 從tùng 自tự 性tánh 有hữu 。 云vân 何hà 從tùng 他tha 性tánh 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 又hựu 他tha 性tánh 亦diệc 無vô 。
復phục 次thứ 。
以dĩ 如như 是thị 義nghĩa 故cố 。 受thọ 空không 受thọ 者giả 空không 。
云vân 何hà 當đương 以dĩ 空không 。 而nhi 說thuyết 空không 如Như 來Lai 。
以dĩ 是thị 義nghĩa 思tư 惟duy 。 受thọ 及cập 受thọ 者giả 皆giai 空không 。 若nhược 受thọ 空không 者giả 。 云vân 何hà 以dĩ 空không 受thọ 。 而nhi 說thuyết 空không 如Như 來Lai 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 謂vị 受thọ 空không 受thọ 者giả 空không 。 則tắc 定định 有hữu 空không 耶da 。 答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
空không 則tắc 不bất 可khả 說thuyết 。 非phi 空không 不bất 可khả 說thuyết 。
共cộng 不bất 共cộng 叵phả 說thuyết 。 但đãn 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 。
諸chư 法pháp 空không 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 諸chư 法pháp 不bất 空không 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 諸chư 法pháp 空không 不bất 空không 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 但đãn 破phá 相tương 違vi 故cố 。 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 。 如như 是thị 正chánh 觀quán 思tư 惟duy 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 不bất 應ưng 以dĩ 諸chư 難nạn 為vi 難nạn/nan 。
何hà 以dĩ 故cố 。
寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 無vô 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 。
寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 無vô 。 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 四tứ 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 如như 是thị 微vi 妙diệu 寂tịch 滅diệt 。 但đãn 因nhân 過quá 去khứ 世thế 。 起khởi 四tứ 種chủng 邪tà 見kiến 。 世thế 間gian 有hữu 常thường 。 世thế 間gian 無vô 常thường 。 世thế 間gian 常thường 無vô 常thường 。 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 寂tịch 滅diệt 中trung 盡tận 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 不bất 可khả 取thủ 。 空không 尚thượng 不bất 受thọ 。 何hà 況huống 有hữu 四tứ 種chủng 見kiến 。 四tứ 種chủng 見kiến 皆giai 因nhân 受thọ 生sanh 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 無vô 所sở 因nhân 受thọ 。 四tứ 種chủng 見kiến 皆giai 以dĩ 自tự 見kiến 為vi 貴quý 。 他tha 見kiến 為vi 賤tiện 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 無vô 有hữu 此thử 彼bỉ 。 是thị 故cố 說thuyết 寂tịch 滅diệt 中trung 無vô 四tứ 種chủng 見kiến 。 如như 因nhân 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 四tứ 種chủng 見kiến 。 因nhân 未vị 來lai 世thế 有hữu 。 四tứ 種chủng 見kiến 亦diệc 如như 是thị 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 如như 是thị 破phá 如Như 來Lai 者giả 。 則tắc 無vô 如Như 來Lai 耶da 。
答đáp 曰viết 。
邪tà 見kiến 深thâm 厚hậu 者giả 。 則tắc 說thuyết 無vô 如Như 來Lai 。
如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 有hữu 亦diệc 非phi 。
邪tà 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 破phá 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 二nhị 者giả 破phá 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 破phá 世thế 間gian 樂lạc 者giả 。 是thị 麁thô 邪tà 見kiến 。 言ngôn 無vô 罪tội 無vô 福phước 。 無vô 如Như 來Lai 等đẳng 賢hiền 聖thánh 。 起khởi 是thị 邪tà 見kiến 捨xả 善thiện 為vi 惡ác 。 則tắc 破phá 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 破phá 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 者giả 。 貪tham 著trước 於ư 我ngã 。 分phân 別biệt 有hữu 無vô 。 起khởi 善thiện 滅diệt 惡ác 。 起khởi 善thiện 故cố 得đắc 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 分phân 別biệt 有hữu 無vô 。 故cố 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 若nhược 言ngôn 無vô 如Như 來Lai 者giả 。 是thị 深thâm 厚hậu 邪tà 見kiến 。 乃nãi 失thất 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 況huống 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 言ngôn 有hữu 如Như 來Lai 。 亦diệc 是thị 邪tà 見kiến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 而nhi 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 。 分phân 別biệt 有hữu 如Như 來Lai 。 亦diệc 為vi 非phi 。
如như 是thị 性tánh 空không 中trung 。 思tư 惟duy 亦diệc 不bất 可khả 。
如Như 來Lai 滅diệt 度độ 後hậu 。 分phân 別biệt 於ư 有hữu 無vô 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 性tánh 空không 故cố 。 不bất 應ưng 於ư 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 思tư 惟duy 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 若nhược 有hữu 無vô 。 如Như 來Lai 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 畢tất 竟cánh 空không 。 何hà 況huống 滅diệt 後hậu 。
如Như 來Lai 過quá 戲hí 論luận 。 而nhi 人nhân 生sanh 戲hí 論luận 。
戲hí 論luận 破phá 慧tuệ 眼nhãn 。 是thị 皆giai 不bất 見kiến 佛Phật 。
戲hí 論luận 名danh 憶ức 念niệm 取thủ 相tướng 分phân 別biệt 此thử 彼bỉ 。 言ngôn 佛Phật 滅diệt 不bất 滅diệt 等đẳng 。 是thị 人nhân 為vi 戲hí 論luận 。 覆phú 慧tuệ 眼nhãn 故cố 。 不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 此thử 如Như 來Lai 品phẩm 中trung 。 初sơ 中trung 後hậu 思tư 惟duy 。 如Như 來Lai 定định 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 偈kệ 說thuyết 。
如Như 來Lai 所sở 有hữu 性tánh 。 即tức 是thị 世thế 間gian 性tánh 。
如Như 來Lai 無vô 有hữu 性tánh 。 世thế 間gian 亦diệc 無vô 性tánh 。
此thử 品phẩm 中trung 思tư 惟duy 推thôi 求cầu 。 如Như 來Lai 性tánh 即tức 是thị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 性tánh 。 問vấn 曰viết 。 何hà 等đẳng 是thị 如Như 來Lai 性tánh 。
答đáp 曰viết 。
如Như 來Lai 無vô 有hữu 性tánh 。 同đồng 世thế 間gian 無vô 性tánh 。
中Trung 論Luận 觀Quán 顛Điên 倒Đảo 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 三tam 。 二nhị 十thập 四tứ 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 。
從tùng 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 生sanh 於ư 貪tham 恚khuể 癡si 。
淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 皆giai 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。
經kinh 說thuyết 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 生sanh 貪tham 恚khuể 癡si 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 有hữu 貪tham 恚khuể 癡si 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 顛điên 倒đảo 生sanh 三tam 毒độc 。
三tam 毒độc 即tức 無vô 性tánh 。 故cố 煩phiền 惱não 無vô 實thật 。
若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 。 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 生sanh 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 。 是thị 故cố 諸chư 煩phiền 惱não 無vô 實thật 。
復phục 次thứ 。
我ngã 法pháp 有hữu 以dĩ 無vô 。 是thị 事sự 終chung 不bất 成thành 。
無vô 我ngã 諸chư 煩phiền 惱não 。 有hữu 無vô 亦diệc 不bất 成thành 。
我ngã 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 而nhi 可khả 成thành 。 今kim 無vô 我ngã 諸chư 煩phiền 惱não 云vân 何hà 以dĩ 有hữu 無vô 而nhi 可khả 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。
誰thùy 有hữu 此thử 煩phiền 惱não 。 是thị 即tức 為vi 不bất 成thành 。
若nhược 離ly 是thị 而nhi 有hữu 。 煩phiền 惱não 則tắc 無vô 屬thuộc 。
煩phiền 惱não 名danh 為vi 能năng 惱não 他tha 。 惱não 他tha 者giả 應ưng 是thị 眾chúng 生sanh 。 是thị 眾chúng 生sanh 於ư 一nhất 切thiết 。 處xử 推thôi 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 謂vị 離ly 眾chúng 生sanh 但đãn 有hữu 煩phiền 惱não 。 是thị 煩phiền 惱não 則tắc 無vô 所sở 屬thuộc 。 若nhược 謂vị 雖tuy 無vô 我ngã 而nhi 煩phiền 惱não 屬thuộc 心tâm 。 是thị 事sự 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
如như 身thân 見kiến 五ngũ 種chủng 。 求cầu 之chi 不bất 可khả 得đắc 。
煩phiền 惱não 於ư 垢cấu 心tâm 。 五ngũ 求cầu 亦diệc 不bất 得đắc 。
如như 身thân 見kiến 。 五ngũ 陰ấm 中trung 五ngũ 種chủng 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 煩phiền 惱não 亦diệc 於ư 垢cấu 心tâm 中trung 。 五ngũ 種chủng 求cầu 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 又hựu 垢cấu 心tâm 於ư 煩phiền 惱não 中trung 。 五ngũ 種chủng 求cầu 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。
淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 是thị 則tắc 無vô 自tự 性tánh 。
云vân 何hà 因nhân 此thử 二nhị 。 而nhi 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。
淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 者giả 。 顛điên 倒đảo 名danh 虛hư 妄vọng 。 若nhược 虛hư 妄vọng 即tức 無vô 性tánh 。 無vô 性tánh 則tắc 無vô 顛điên 倒đảo 。 若nhược 無vô 顛điên 倒đảo 。 云vân 何hà 因nhân 顛điên 倒đảo 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 問vấn 曰viết 。
色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 及cập 法pháp 為vi 六lục 種chủng 。
如như 是thị 之chi 六lục 種chủng 。 是thị 三tam 毒độc 根căn 本bổn 。
是thị 六lục 入nhập 三tam 毒độc 根căn 本bổn 。 因nhân 此thử 六lục 入nhập 生sanh 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 生sanh 貪tham 恚khuể 癡si 。
答đáp 曰viết 。
色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 及cập 法pháp 體thể 六lục 種chủng 。
皆giai 空không 如như 炎diễm 夢mộng 。 如như 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 。
如như 是thị 六lục 種chủng 中trung 。 何hà 有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。
猶do 如như 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 亦diệc 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。
色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 自tự 體thể 。 未vị 與dữ 心tâm 和hòa 合hợp 時thời 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 如như 炎diễm 如như 夢mộng 。 如như 化hóa 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 但đãn 誑cuống 惑hoặc 於ư 心tâm 。 無vô 有hữu 定định 相tướng 。 如như 是thị 六lục 入nhập 中trung 。 何hà 有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。
不bất 因nhân 於ư 淨tịnh 相tương/tướng 。 則tắc 無vô 有hữu 不bất 淨tịnh 。
因nhân 淨tịnh 有hữu 不bất 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 不bất 淨tịnh 。
若nhược 不bất 因nhân 於ư 淨tịnh 。 先tiên 無vô 有hữu 不bất 淨tịnh 。 因nhân 何hà 而nhi 說thuyết 不bất 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 不bất 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。
不bất 因nhân 於ư 不bất 淨tịnh 。 則tắc 亦diệc 無vô 有hữu 淨tịnh 。
因nhân 不bất 淨tịnh 有hữu 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 淨tịnh 。
若nhược 不bất 因nhân 不bất 淨tịnh 。 先tiên 無vô 有hữu 淨tịnh 。 因nhân 何hà 而nhi 說thuyết 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 淨tịnh 者giả 。 何hà 由do 而nhi 有hữu 貪tham 。
若nhược 無vô 有hữu 不bất 淨tịnh 。 何hà 由do 而nhi 有hữu 恚khuể 。
無vô 淨tịnh 不bất 淨tịnh 故cố 。 則tắc 不bất 生sanh 貪tham 恚khuể 。 問vấn 曰viết 。 經kinh 說thuyết 常thường 等đẳng 四tứ 顛điên 倒đảo 。 若nhược 無vô 常thường 中trung 見kiến 常thường 。 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 。 若nhược 無vô 常thường 中trung 見kiến 無vô 常thường 。 此thử 非phi 顛điên 倒đảo 。 餘dư 三tam 顛điên 倒đảo 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 。 顛điên 倒đảo 者giả 亦diệc 應ưng 有hữu 。 何hà 故cố 言ngôn 都đô 無vô 。
答đáp 曰viết 。
於ư 無vô 常thường 著trước 常thường 。 是thị 則tắc 名danh 顛điên 倒đảo 。
空không 中trung 無vô 有hữu 常thường 。 何hà 處xứ 有hữu 常thường 倒đảo 。
若nhược 於ư 無vô 常thường 中trung 著trước 常thường 。 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 。 諸chư 法pháp 性tánh 空không 中trung 無vô 有hữu 常thường 。 是thị 中trung 何hà 處xứ 有hữu 常thường 顛điên 倒đảo 。 餘dư 三tam 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。
若nhược 於ư 無vô 常thường 中trung 。 著trước 無vô 常thường 非phi 倒đảo 。
空không 中trung 無vô 無vô 常thường 。 何hà 有hữu 非phi 顛điên 倒đảo 。
若nhược 著trước 無vô 常thường 言ngôn 是thị 無vô 常thường 。 不bất 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 者giả 。 諸chư 法pháp 性tánh 空không 中trung 無vô 無vô 常thường 。 無vô 常thường 無vô 故cố 誰thùy 為vi 非phi 顛điên 倒đảo 。 餘dư 三tam 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。
可khả 著trước 著trước 者giả 著trước 。 及cập 所sở 用dụng 著trước 法pháp 。
是thị 皆giai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 云vân 何hà 而nhi 有hữu 著trước 。
可khả 著trước 名danh 物vật 著trước 者giả 名danh 作tác 者giả 。 著trước 名danh 業nghiệp 。 所sở 用dụng 法pháp 名danh 所sở 用dụng 事sự 。 是thị 皆giai 性tánh 空không 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 如như 如Như 來Lai 品phẩm 中trung 所sở 說thuyết 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 著trước 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 著trước 法pháp 。 言ngôn 邪tà 是thị 顛điên 倒đảo 。
言ngôn 正chánh 不bất 顛điên 倒đảo 。 誰thùy 有hữu 如như 是thị 事sự 。
著trước 名danh 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 此thử 彼bỉ 有hữu 無vô 等đẳng 。 若nhược 無vô 此thử 著trước 者giả 。 誰thùy 為vi 邪tà 顛điên 倒đảo 。 誰thùy 為vi 正chánh 不bất 顛điên 倒đảo 。
復phục 次thứ 。
有hữu 倒đảo 不bất 生sanh 倒đảo 。 無vô 倒đảo 不bất 生sanh 倒đảo 。
倒đảo 者giả 不bất 生sanh 倒đảo 。 不bất 倒đảo 亦diệc 不bất 生sanh 。
若nhược 於ư 顛điên 倒đảo 時thời 。 亦diệc 不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。
汝nhữ 可khả 自tự 觀quán 察sát 。 誰thùy 生sanh 於ư 顛điên 倒đảo 。
已dĩ 顛điên 倒đảo 者giả 。 則tắc 更cánh 不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。 已dĩ 顛điên 倒đảo 故cố 。 不bất 顛điên 倒đảo 者giả 。 亦diệc 不bất 顛điên 倒đảo 。 無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 。 顛điên 倒đảo 時thời 亦diệc 不bất 顛điên 倒đảo 。 有hữu 二nhị 過quá 故cố 。 汝nhữ 今kim 除trừ 憍kiêu 慢mạn 心tâm 。 善thiện 自tự 觀quán 察sát 。 誰thùy 為vi 顛điên 倒đảo 者giả 。
復phục 次thứ 。
諸chư 顛điên 倒đảo 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 有hữu 此thử 義nghĩa 。
無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 。 何hà 有hữu 顛điên 倒đảo 者giả 。
顛điên 倒đảo 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 破phá 故cố 。 墮đọa 在tại 不bất 生sanh 。 彼bỉ 貪tham 著trước 不bất 生sanh 。 謂vị 不bất 生sanh 是thị 顛điên 倒đảo 實thật 相tướng 。 是thị 故cố 偈kệ 說thuyết 。 云vân 何hà 名danh 不bất 生sanh 為vi 顛điên 倒đảo 。 乃nãi 至chí 無vô 漏lậu 法pháp 尚thượng 不bất 名danh 為vi 不bất 生sanh 相tương/tướng 。 何hà 況huống 顛điên 倒đảo 是thị 不bất 生sanh 相tương/tướng 。 顛điên 倒đảo 無vô 故cố 何hà 有hữu 顛điên 倒đảo 者giả 。 因nhân 顛điên 倒đảo 有hữu 顛điên 倒đảo 者giả 。
復phục 次thứ 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 而nhi 是thị 實thật 有hữu 者giả 。
是thị 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 則tắc 非phi 是thị 顛điên 倒đảo 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 是thị 四tứ 實thật 有hữu 性tánh 者giả 。 是thị 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 則tắc 非phi 顛điên 倒đảo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 定định 有hữu 實thật 事sự 故cố 。 云vân 何hà 言ngôn 顛điên 倒đảo 。 若nhược 謂vị 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 倒đảo 是thị 四tứ 無vô 者giả 。 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 不bất 淨tịnh 。 是thị 四tứ 應ưng 實thật 有hữu 。 不bất 名danh 顛điên 倒đảo 。 顛điên 倒đảo 相tương 違vi 故cố 名danh 不bất 顛điên 倒đảo 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 而nhi 實thật 無vô 有hữu 者giả 。
無vô 常thường 苦khổ 不bất 淨tịnh 。 是thị 則tắc 亦diệc 應ưng 無vô 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 是thị 四tứ 實thật 無vô 。 無vô 故cố 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 事sự 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 相tướng 因nhân 待đãi 故cố 。
復phục 次thứ 。
如như 是thị 顛điên 倒đảo 滅diệt 。 無vô 明minh 則tắc 亦diệc 滅diệt 。
以dĩ 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 諸chư 行hành 等đẳng 亦diệc 滅diệt 。
如như 是thị 者giả 如như 其kỳ 義nghĩa 。 滅diệt 諸chư 顛điên 倒đảo 故cố 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 亦diệc 滅diệt 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 三tam 種chủng 行hành 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 等đẳng 皆giai 滅diệt 。
復phục 次thứ 。
若nhược 煩phiền 惱não 性tánh 實thật 。 而nhi 有hữu 所sở 屬thuộc 者giả 。
云vân 何hà 當đương 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 其kỳ 性tánh 。
若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 。 即tức 是thị 顛điên 倒đảo 。 而nhi 實thật 有hữu 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 其kỳ 性tánh 。 若nhược 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 。 皆giai 虛hư 妄vọng 無vô 性tánh 而nhi 可khả 斷đoạn 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 煩phiền 惱não 虛hư 妄vọng 。 無vô 性tánh 無vô 屬thuộc 者giả 。
云vân 何hà 當đương 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 無vô 性tánh 。
若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 虛hư 妄vọng 無vô 性tánh 。 則tắc 無vô 所sở 屬thuộc 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 無vô 性tánh 法pháp 。
中trung 論luận 觀quán 四Tứ 諦Đế 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 。 四tứ 十thập 偈kệ )# 。
問vấn 曰viết 。 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 。 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 。 得đắc 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。
若nhược 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 無vô 生sanh 亦diệc 無vô 滅diệt 。
如như 是thị 則tắc 無vô 有hữu 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 之chi 法Pháp 。
以dĩ 無vô 四Tứ 諦Đế 故cố 。 見kiến 苦khổ 與dữ 斷đoạn 集tập 。
證chứng 滅diệt 及cập 修tu 道Đạo 。 如như 是thị 事sự 皆giai 無vô 。
以dĩ 是thị 事sự 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 道Đạo 果Quả 。
無vô 有hữu 四Tứ 果Quả 故cố 。 得đắc 向hướng 者giả 亦diệc 無vô 。
若nhược 無vô 八bát 賢hiền 聖thánh 。 則tắc 無vô 有hữu 僧Tăng 寶bảo 。
以dĩ 無vô 四Tứ 諦Đế 故cố 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 寶bảo 。
以dĩ 無vô 法pháp 僧Tăng 寶bảo 。 亦diệc 無vô 有hữu 佛Phật 寶bảo 。
如như 是thị 說thuyết 空không 者giả 。 是thị 則tắc 破phá 三Tam 寶Bảo 。
若nhược 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 皆giai 空không 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 即tức 應ưng 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 以dĩ 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。
何hà 以dĩ 故cố 。 從tùng 集Tập 諦Đế 生sanh 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 是thị 因nhân 苦Khổ 諦Đế 是thị 果quả 。 滅diệt 苦khổ 集Tập 諦Đế 名danh 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 能năng 至chí 滅Diệt 諦Đế 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 是thị 因nhân 滅Diệt 諦Đế 是thị 果quả 。 如như 是thị 四Tứ 諦Đế 。 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 若nhược 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 則tắc 無vô 四Tứ 諦Đế 。 四Tứ 諦Đế 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 見kiến 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 見kiến 苦khổ 斷đoạn 集tập 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 向hướng 四tứ 得đắc 者giả 。 若nhược 無vô 此thử 八bát 賢hiền 聖thánh 。 則tắc 無vô 僧Tăng 寶bảo 。 又hựu 四tứ 聖Thánh 諦Đế 無vô 故cố 。 法Pháp 寶bảo 亦diệc 無vô 。 若nhược 無vô 法Pháp 寶bảo 僧Tăng 寶bảo 者giả 。 云vân 何hà 有hữu 佛Phật 。 得đắc 法Pháp 名danh 為vi 佛Phật 。 無vô 法pháp 何hà 有hữu 佛Phật 。 汝nhữ 說thuyết 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 則tắc 壞hoại 三Tam 寶Bảo 。
復phục 次thứ 。
空không 法pháp 壞hoại 因nhân 果quả 。 亦diệc 壞hoại 於ư 罪tội 福phước 。
亦diệc 復phục 悉tất 毀hủy 壞hoại 。 一nhất 切thiết 世thế 俗tục 法pháp 。
若nhược 受thọ 空không 法pháp 者giả 。 則tắc 破phá 罪tội 福phước 及cập 。 罪tội 福phước 果quả 報báo 。 亦diệc 破phá 世thế 俗tục 法pháp 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 諸chư 過quá 故cố 。 諸chư 法pháp 不bất 應ưng 空không 。
答đáp 曰viết 。
汝nhữ 今kim 實thật 不bất 能năng 。 知tri 空không 空không 因nhân 緣duyên 。
及cập 知tri 於ư 空không 義nghĩa 。 是thị 故cố 自tự 生sanh 惱não 。
汝nhữ 不bất 解giải 云vân 何hà 是thị 空không 相tướng 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 說thuyết 空không 。 亦diệc 不bất 解giải 空không 義nghĩa 。 不bất 能năng 如như 實thật 知tri 故cố 。 生sanh 如như 是thị 疑nghi 難nan 。
復phục 次thứ 。
諸chư 佛Phật 依y 二nhị 諦đế 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。
一nhất 以dĩ 世thế 俗tục 諦đế 。 二nhị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。
若nhược 人nhân 不bất 能năng 知tri 。 分phân 別biệt 於ư 二nhị 諦đế 。
則tắc 於ư 深thâm 佛Phật 法Pháp 。 不bất 知tri 真chân 實thật 義nghĩa 。
世thế 俗tục 諦đế 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 空không 。 而nhi 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 故cố 生sanh 虛hư 妄vọng 法pháp 。 於ư 世thế 間gian 是thị 實thật 。 諸chư 賢hiền 聖thánh 真chân 知tri 顛điên 倒đảo 性tánh 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 空không 無vô 生sanh 。 於ư 聖thánh 人nhân 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 名danh 為vi 實thật 。 諸chư 佛Phật 依y 是thị 二nhị 諦đế 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 人nhân 不bất 能năng 。 如như 實thật 分phân 別biệt 二nhị 諦đế 。 則tắc 於ư 甚thậm 深thâm 佛Phật 法Pháp 。 不bất 知tri 實thật 義nghĩa 。 若nhược 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 不bất 須tu 第đệ 二nhị 俗tục 諦đế 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 不bất 依y 俗tục 諦đế 。 不bất 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
不bất 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 則tắc 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。
第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 皆giai 因nhân 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 說thuyết 是thị 世thế 俗tục 。 是thị 故cố 若nhược 不bất 依y 世thế 俗tục 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 則tắc 不bất 可khả 說thuyết 。 若nhược 不bất 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 云vân 何hà 得đắc 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 雖tuy 無vô 生sanh 。 而nhi 有hữu 二nhị 諦đế 。
復phục 次thứ 。
不bất 能năng 正chánh 觀quán 空không 。 鈍độn 根căn 則tắc 自tự 害hại 。
如như 不bất 善thiện 咒chú 術thuật 。 不bất 善thiện 捉tróc 毒độc 蛇xà 。
若nhược 人nhân 鈍độn 根căn 。 不bất 善thiện 解giải 空không 法pháp 。 於ư 空không 有hữu 失thất 而nhi 生sanh 邪tà 見kiến 。 如như 為vi 利lợi 捉tróc 毒độc 蛇xà 不bất 能năng 善thiện 捉tróc 反phản 為vi 所sở 害hại 。 又hựu 如như 咒chú 術thuật 欲dục 有hữu 所sở 作tác 不bất 能năng 。 善thiện 成thành 則tắc 還hoàn 自tự 害hại 。 鈍độn 根căn 觀quán 空không 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。
世Thế 尊Tôn 知tri 是thị 法pháp 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 相tương/tướng 。
非phi 鈍độn 根căn 所sở 及cập 。 是thị 故cố 不bất 欲dục 說thuyết 。
世Thế 尊Tôn 以dĩ 法pháp 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 非phi 鈍độn 根căn 所sở 解giải 。 是thị 故cố 不bất 欲dục 說thuyết 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 謂vị 我ngã 著trước 空không 。 而nhi 為vi 我ngã 生sanh 過quá 。
汝nhữ 今kim 所sở 說thuyết 過quá 。 於ư 空không 則tắc 無vô 有hữu 。
汝nhữ 謂vị 我ngã 著trước 空không 故cố 。 為vi 我ngã 生sanh 過quá 。 我ngã 所sở 說thuyết 性tánh 空không 。 空không 亦diệc 復phục 空không 。 無vô 如như 是thị 過quá 。
復phục 次thứ 。
以dĩ 有hữu 空không 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 得đắc 成thành 。
若nhược 無vô 空không 義nghĩa 者giả 。 一nhất 切thiết 則tắc 不bất 成thành 。
以dĩ 有hữu 空không 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。 若nhược 無vô 空không 義nghĩa 。 則tắc 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 今kim 自tự 有hữu 過quá 。 而nhi 以dĩ 迴hồi 向hướng 我ngã 。
如như 人nhân 乘thừa 馬mã 者giả 。 自tự 忘vong 於ư 所sở 乘thừa 。
汝nhữ 於ư 有hữu 法pháp 中trung 有hữu 過quá 。 不bất 能năng 自tự 覺giác 。 而nhi 於ư 空không 中trung 見kiến 過quá 。 如như 人nhân 乘thừa 馬mã 而nhi 忘vong 其kỳ 所sở 乘thừa 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 汝nhữ 見kiến 諸chư 法pháp 。 決quyết 定định 有hữu 性tánh 者giả 。
即tức 為vi 見kiến 諸chư 法pháp 。 無vô 因nhân 亦diệc 無vô 緣duyên 。
汝nhữ 說thuyết 諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 見kiến 諸chư 法pháp 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 法pháp 決quyết 定định 有hữu 性tánh 。 則tắc 應ưng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 如như 是thị 法pháp 何hà 用dụng 因nhân 緣duyên 。 若nhược 諸chư 法pháp 從tùng 因nhân 。 緣duyên 生sanh 則tắc 無vô 有hữu 性tánh 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 。 決quyết 定định 有hữu 性tánh 。 則tắc 無vô 因nhân 緣duyên 。 若nhược 謂vị 諸chư 法pháp 決quyết 定định 住trụ 自tự 性tánh 。 是thị 則tắc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
即tức 為vi 破phá 因nhân 果quả 。 作tác 作tác 者giả 作tác 法pháp 。
亦diệc 復phục 壞hoại 一nhất 切thiết 。 萬vạn 物vật 之chi 生sanh 滅diệt 。
諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 無vô 因nhân 果quả 等đẳng 諸chư 事sự 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 無vô 。
亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 。 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。
未vị 曾tằng 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。
是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 是thị 空không 者giả 。
眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 緣duyên 具cụ 足túc 和hòa 合hợp 而nhi 物vật 生sanh 。 是thị 物vật 屬thuộc 眾chúng 因nhân 緣duyên 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 空không 。 空không 亦diệc 復phục 空không 。 但đãn 為vi 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 。 離ly 有hữu 無vô 二nhị 邊biên 。 故cố 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 是thị 法pháp 無vô 性tánh 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 有hữu 。 亦diệc 無vô 空không 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。 若nhược 法pháp 有hữu 性tánh 相tướng 。 則tắc 不bất 待đãi 眾chúng 緣duyên 而nhi 有hữu 。 若nhược 不bất 待đãi 眾chúng 緣duyên 則tắc 無vô 法pháp 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 不bất 空không 法pháp 。 汝nhữ 上thượng 所sở 說thuyết 空không 法pháp 有hữu 過quá 者giả 。 此thử 過quá 今kim 還hoàn 在tại 汝nhữ 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 一nhất 切thiết 不bất 空không 。 則tắc 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 。
如như 是thị 則tắc 無vô 有hữu 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 之chi 法Pháp 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 各các 各các 有hữu 性tánh 不bất 空không 者giả 。 則tắc 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 。 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 則tắc 無vô 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 法Pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。
苦khổ 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 云vân 何hà 當đương 有hữu 苦khổ 。
無vô 常thường 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 定định 性tánh 無vô 無vô 常thường 。
苦khổ 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 故cố 則tắc 無vô 苦khổ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 經kinh 說thuyết 無vô 常thường 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 若nhược 苦khổ 有hữu 定định 性tánh 。 云vân 何hà 有hữu 無vô 常thường 。 以dĩ 不bất 捨xả 自tự 性tánh 故cố 。
復phục 次thứ 。
若nhược 苦khổ 有hữu 定định 性tánh 。 何hà 故cố 從tùng 集tập 生sanh 。
是thị 故cố 無vô 有hữu 集tập 。 以dĩ 破phá 空không 義nghĩa 故cố 。
若nhược 苦khổ 有hữu 定định 性tánh 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 。 先tiên 已dĩ 有hữu 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 無vô 集Tập 諦Đế 。 以dĩ 壞hoại 空không 義nghĩa 故cố 。
復phục 次thứ 。
苦khổ 若nhược 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 不bất 應ưng 有hữu 滅diệt 。
汝nhữ 著trước 定định 性tánh 故cố 。 即tức 破phá 於ư 滅Diệt 諦Đế 。
苦khổ 若nhược 有hữu 定định 性tánh 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 性tánh 則tắc 無vô 滅diệt 故cố 。
復phục 次thứ 。
苦khổ 若nhược 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 無vô 有hữu 修tu 道Đạo 。
若nhược 道đạo 可khả 修tu 習tập 。 即tức 無vô 有hữu 定định 性tánh 。
法pháp 若nhược 定định 有hữu 。 則tắc 無vô 有hữu 修tu 道Đạo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 法pháp 實thật 者giả 則tắc 是thị 常thường 。 常thường 則tắc 不bất 可khả 增tăng 益ích 。 若nhược 道đạo 可khả 修tu 。 道đạo 則tắc 無vô 有hữu 定định 性tánh 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 苦Khổ 諦Đế 。 及cập 無vô 集tập 滅Diệt 諦Đế 。
所sở 可khả 滅diệt 苦khổ 道đạo 。 竟cánh 為vi 何hà 所sở 至chí 。
諸chư 法pháp 若nhược 先tiên 定định 有hữu 性tánh 。 則tắc 無vô 苦khổ 集tập 滅Diệt 諦Đế 。 今kim 滅diệt 苦khổ 道đạo 。 竟cánh 為vi 至chí 何hà 滅diệt 苦khổ 處xứ 。
復phục 次thứ 。
若nhược 苦khổ 定định 有hữu 性tánh 。 先tiên 來lai 所sở 不bất 見kiến 。
於ư 今kim 云vân 何hà 見kiến 。 其kỳ 性tánh 不bất 異dị 故cố 。
若nhược 先tiên 凡phàm 夫phu 時thời 。 不bất 能năng 見kiến 苦khổ 性tánh 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 見kiến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 見kiến 性tánh 定định 故cố 。
復phục 次thứ 。
如như 見kiến 苦khổ 不bất 然nhiên 。 斷đoạn 集tập 及cập 證chứng 滅diệt 。
修tu 道Đạo 及cập 四Tứ 果Quả 。 是thị 亦diệc 皆giai 不bất 然nhiên 。
如như 苦Khổ 諦Đế 性tánh 先tiên 不bất 見kiến 者giả 後hậu 亦diệc 不bất 應ưng 見kiến 。 如như 是thị 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 集tập 性tánh 先tiên 來lai 不bất 斷đoạn 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 斷đoạn 。 性tánh 不bất 可khả 斷đoạn 故cố 。 滅diệt 先tiên 來lai 不bất 證chứng 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 證chứng 。 先tiên 來lai 不bất 證chứng 故cố 。 道đạo 先tiên 來lai 不bất 修tu 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 修tu 。 先tiên 來lai 不bất 修tu 故cố 。 是thị 故cố 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 見kiến 斷đoạn 證chứng 修tu 四tứ 種chủng 行hành 。 皆giai 不bất 應ưng 有hữu 。 四tứ 種chủng 行hành 無vô 故cố 。 四tứ 道Đạo 果Quả 亦diệc 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。
是thị 四tứ 道Đạo 果Quả 性tánh 。 先tiên 來lai 不bất 可khả 得đắc 。
諸chư 法pháp 性tánh 若nhược 定định 。 今kim 云vân 何hà 可khả 得đắc 。
諸chư 法pháp 若nhược 有hữu 定định 性tánh 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 先tiên 來lai 未vị 得đắc 。 今kim 云vân 何hà 可khả 得đắc 。 若nhược 可khả 得đắc 者giả 。 性tánh 則tắc 無vô 定định 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 四Tứ 果Quả 。 則tắc 無vô 得đắc 向hướng 者giả 。
以dĩ 無vô 八bát 聖thánh 故cố 。 則tắc 無vô 有hữu 僧Tăng 寶bảo 。
無vô 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 故cố 。 則tắc 無vô 得đắc 果quả 向hướng 果quả 者giả 。 無vô 八bát 賢hiền 聖thánh 故cố 。 則tắc 無vô 有hữu 僧Tăng 寶bảo 。 而nhi 經kinh 說thuyết 八bát 賢hiền 聖thánh 。 名danh 為vi 僧Tăng 寶bảo 。
復phục 次thứ 。
無vô 四tứ 聖Thánh 諦Đế 故cố 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 寶bảo 。
無vô 法Pháp 寶bảo 僧Tăng 寶bảo 。 云vân 何hà 有hữu 佛Phật 寶bảo 。
行hành 四tứ 聖Thánh 諦Đế 得đắc 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。 若nhược 無vô 四Tứ 諦Đế 則tắc 無vô 法Pháp 寶bảo 。 若nhược 無vô 二nhị 寶bảo 云vân 何hà 當đương 有hữu 佛Phật 寶bảo 。 汝nhữ 以dĩ 如như 是thị 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 諸chư 法pháp 定định 性tánh 。 則tắc 壞hoại 三Tam 寶Bảo 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 雖tuy 破phá 諸chư 法pháp 。 究cứu 竟cánh 道đạo 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 應ưng 有hữu 。 因nhân 是thị 道đạo 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。
答đáp 曰viết 。
汝nhữ 說thuyết 則tắc 不bất 因nhân 。 菩Bồ 提Đề 而nhi 有hữu 佛Phật 。
亦diệc 復phục 不bất 因nhân 佛Phật 。 而nhi 有hữu 於ư 菩Bồ 提Đề 。
汝nhữ 說thuyết 諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 因nhân 菩Bồ 提Đề 有hữu 佛Phật 。 因nhân 佛Phật 有hữu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 二nhị 性tánh 常thường 定định 故cố 。
復phục 次thứ 。
雖tuy 復phục 勤cần 精tinh 進tấn 。 修tu 行hành 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。
若nhược 先tiên 非phi 佛Phật 性tánh 。 不bất 應ưng 得đắc 成thành 佛Phật 。
以dĩ 先tiên 無vô 性tánh 故cố 。 如như 鐵thiết 無vô 金kim 性tánh 。 雖tuy 復phục 種chủng 種chủng 鍛đoán 煉luyện 。 終chung 不bất 成thành 金kim 。
復phục 次thứ 。
若nhược 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 無vô 作tác 罪tội 福phước 者giả 。
不bất 空không 何hà 所sở 作tác 。 以dĩ 其kỳ 性tánh 定định 故cố 。
若nhược 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 終chung 無vô 有hữu 人nhân 。 作tác 罪tội 福phước 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 罪tội 福phước 性tánh 先tiên 已dĩ 定định 故cố 。 又hựu 無vô 作tác 作tác 者giả 故cố 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 於ư 罪tội 福phước 中trung 。 不bất 生sanh 果quả 報báo 者giả 。
是thị 則tắc 離ly 罪tội 福phước 。 而nhi 有hữu 諸chư 果quả 報báo 。
汝nhữ 於ư 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 中trung 。 皆giai 無vô 果quả 報báo 者giả 。 則tắc 應ưng 離ly 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 。 而nhi 有hữu 果quả 報báo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 報báo 不bất 待đãi 因nhân 出xuất 故cố 。 問vấn 曰viết 。 離ly 罪tội 福phước 可khả 無vô 。 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。 但đãn 從tùng 罪tội 福phước 有hữu 。 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 謂vị 從tùng 罪tội 福phước 。 而nhi 生sanh 果quả 報báo 者giả 。
果quả 從tùng 罪tội 福phước 生sanh 。 云vân 何hà 言ngôn 不bất 空không 。
若nhược 離ly 罪tội 福phước 。 無vô 善thiện 惡ác 果quả 。 云vân 何hà 言ngôn 果quả 不bất 空không 。 若nhược 爾nhĩ 離ly 作tác 者giả 則tắc 無vô 罪tội 福phước 。 汝nhữ 先tiên 說thuyết 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 破phá 一nhất 切thiết 法pháp 。 諸chư 因nhân 緣duyên 空không 義nghĩa 。
則tắc 破phá 於ư 世thế 俗tục 。 諸chư 餘dư 所sở 有hữu 法pháp 。
汝nhữ 若nhược 破phá 眾chúng 因nhân 緣duyên 法pháp 。 第đệ 一nhất 空không 義nghĩa 者giả 。 則tắc 破phá 一nhất 切thiết 世thế 俗tục 法pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 破phá 於ư 空không 義nghĩa 。 即tức 應ưng 無vô 所sở 作tác 。
無vô 作tác 而nhi 有hữu 作tác 。 不bất 作tác 名danh 作tác 者giả 。
若nhược 破phá 空không 義nghĩa 。 則tắc 一nhất 切thiết 果quả 皆giai 無vô 作tác 無vô 因nhân 。 又hựu 不bất 作tác 而nhi 作tác 。 又hựu 一nhất 切thiết 作tác 者giả 不bất 應ưng 有hữu 所sở 作tác 。 又hựu 離ly 作tác 者giả 。 應ưng 有hữu 業nghiệp 有hữu 果quả 報báo 有hữu 受thọ 者giả 。 但đãn 是thị 事sự 皆giai 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 破phá 空không 。
復phục 次thứ 。
若nhược 有hữu 決quyết 定định 性tánh 。 世thế 間gian 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。
則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 常thường 住trụ 而nhi 不bất 壞hoại 。
若nhược 諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 世thế 間gian 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 天thiên 人nhân 畜súc 生sanh 萬vạn 物vật 。 皆giai 應ưng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 實thật 性tánh 不bất 可khả 變biến 異dị 故cố 。 而nhi 現hiện 見kiến 萬vạn 物vật 。 各các 有hữu 變biến 異dị 相tướng 。 生sanh 滅diệt 變biến 易dị 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 有hữu 定định 性tánh 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 空không 者giả 。 未vị 得đắc 不bất 應ưng 得đắc 。
亦diệc 無vô 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 無vô 苦khổ 盡tận 事sự 。
若nhược 無vô 有hữu 空không 法pháp 者giả 。 則tắc 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 功công 德đức 未vị 得đắc 者giả 。 皆giai 不bất 應ưng 得đắc 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。 亦diệc 無vô 苦khổ 盡tận 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 性tánh 定định 故cố 。
是thị 故cố 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 見kiến 因nhân 緣duyên 法pháp 。
則tắc 為vi 能năng 見kiến 佛Phật 。 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。
若nhược 人nhân 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 是thị 人nhân 即tức 能năng 。 見kiến 佛Phật 法Pháp 身thân 。 增tăng 益ích 智trí 慧tuệ 。 能năng 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 得đắc 四Tứ 果Quả 滅diệt 諸chư 苦khổ 惱não 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 破phá 空không 義nghĩa 。 若nhược 破phá 空không 義nghĩa 則tắc 破phá 因nhân 緣duyên 法pháp 。 破phá 因nhân 緣duyên 法pháp 。 則tắc 破phá 三Tam 寶Bảo 。 若nhược 破phá 三Tam 寶Bảo 。 則tắc 為vi 自tự 破phá 。
中Trung 論Luận 觀Quán 涅Niết 槃Bàn 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 。 二nhị 十thập 四tứ 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 者giả 。
何hà 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 稱xưng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 則tắc 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 者giả 。 何hà 所sở 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 應ưng 空không 。 以dĩ 諸chư 法pháp 不bất 空không 故cố 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 滅diệt 五ngũ 陰ấm 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 則tắc 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。
何hà 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 稱xưng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
若nhược 一nhất 切thiết 世thế 間gian 不bất 空không 。 則tắc 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 何hà 所sở 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 二nhị 門môn 。 則tắc 非phi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 名danh 涅Niết 槃Bàn 者giả 。
無vô 得đắc 亦diệc 無vô 至chí 。 不bất 斷đoạn 亦diệc 不bất 常thường 。
不bất 生sanh 亦diệc 不bất 滅diệt 。 是thị 說thuyết 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
無vô 得đắc 者giả 。 於ư 行hành 於ư 果quả 無vô 所sở 得đắc 。 無vô 至chí 者giả 。 無vô 處xứ 可khả 至chí 。 不bất 斷đoạn 者giả 。 五ngũ 陰ấm 先tiên 來lai 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 得đắc 道Đạo 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 亦diệc 無vô 所sở 斷đoạn 。 不bất 常thường 者giả 。 若nhược 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 分phân 別biệt 者giả 。 則tắc 名danh 為vi 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。 無vô 法pháp 可khả 分phân 別biệt 故cố 。 不bất 名danh 為vi 常thường 。 生sanh 滅diệt 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 相tướng 者giả 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 經kinh 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 非phi 無vô 非phi 有hữu 無vô 。 非phi 非phi 有hữu 非phi 非phi 無vô 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 受thọ 。 內nội 寂tịch 滅diệt 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。
涅Niết 槃Bàn 不bất 名danh 有hữu 。 有hữu 則tắc 老lão 死tử 相tướng 。
終chung 無vô 有hữu 有hữu 法pháp 。 離ly 於ư 老lão 死tử 相tướng 。
眼nhãn 見kiến 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 皆giai 生sanh 滅diệt 故cố 。 是thị 老lão 死tử 相tướng 。 涅Niết 槃Bàn 若nhược 是thị 有hữu 則tắc 應ưng 有hữu 老lão 死tử 相tướng 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 不bất 名danh 有hữu 。 又hựu 不bất 見kiến 離ly 生sanh 滅diệt 老lão 死tử 別biệt 有hữu 定định 法pháp 而nhi 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 即tức 應ưng 有hữu 生sanh 滅diệt 老lão 死tử 相tướng 。 以dĩ 離ly 老lão 死tử 相tướng 故cố 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
若nhược 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 有hữu 為vi 。
終chung 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 是thị 無vô 為vi 者giả 。
涅Niết 槃Bàn 非phi 是thị 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 皆giai 是thị 有hữu 為vi 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 名danh 為vi 無vô 為vi 者giả 。 雖tuy 常thường 法pháp 假giả 名danh 無vô 為vi 。 以dĩ 理lý 推thôi 之chi 。 無vô 常thường 法pháp 尚thượng 無vô 有hữu 。 何hà 況huống 常thường 法pháp 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。
復phục 次thứ 。
若nhược 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 。 云vân 何hà 名danh 無vô 受thọ 。
無vô 有hữu 不bất 從tùng 受thọ 。 而nhi 名danh 為vi 有hữu 法pháp 。
若nhược 謂vị 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 法pháp 者giả 。 經kinh 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 無vô 受thọ 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 有hữu 法pháp 不bất 受thọ 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 有hữu 非phi 涅Niết 槃Bàn 者giả 無vô 應ưng 是thị 涅Niết 槃Bàn 耶da 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 尚thượng 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 況huống 於ư 無vô 耶da 。
涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 有hữu 。 何hà 處xứ 當đương 有hữu 無vô 。
若nhược 有hữu 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 云vân 何hà 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 有hữu 故cố 有hữu 無vô 。 若nhược 無vô 有hữu 。 何hà 有hữu 無vô 。 如như 經kinh 說thuyết 。 先tiên 有hữu 今kim 無vô 則tắc 名danh 無vô 。 涅Niết 槃Bàn 則tắc 不bất 爾nhĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 有hữu 法pháp 變biến 為vi 無vô 故cố 。 是thị 故cố 無vô 亦diệc 不bất 作tác 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 云vân 何hà 名danh 不bất 受thọ 。
未vị 曾tằng 有hữu 不bất 受thọ 。 而nhi 名danh 為vi 無vô 法pháp 。
若nhược 謂vị 無vô 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 經kinh 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 不bất 受thọ 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 不bất 受thọ 而nhi 名danh 無vô 法pháp 。 是thị 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 非phi 無vô 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 非phi 無vô 者giả 。 何hà 等đẳng 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
答đáp 曰viết 。
受thọ 諸chư 因nhân 緣duyên 故cố 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 中trung 。
不bất 受thọ 諸chư 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
不bất 如như 實thật 知tri 顛điên 倒đảo 故cố 。 因nhân 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 如như 實thật 知tri 顛điên 倒đảo 故cố 。 則tắc 不bất 復phục 因nhân 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 無vô 性tánh 五ngũ 陰ấm 不bất 復phục 相tương 續tục 故cố 。 說thuyết 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
如như 佛Phật 經Kinh 中trung 說thuyết 。 斷đoạn 有hữu 斷đoạn 非phi 有hữu 。
是thị 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。
有hữu 名danh 三tam 有hữu 。 非phi 有hữu 名danh 三tam 有hữu 斷đoạn 滅diệt 。 佛Phật 說thuyết 斷đoạn 此thử 二nhị 事sự 故cố 。 當đương 知tri 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 今kim 有hữu 無vô 共cộng 合hợp 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 耶da 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 謂vị 於ư 有hữu 無vô 。 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。
有hữu 無vô 即tức 解giải 脫thoát 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
若nhược 謂vị 於ư 有hữu 無vô 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 即tức 有hữu 無vô 二nhị 事sự 合hợp 為vi 解giải 脫thoát 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 無vô 二nhị 事sự 相tướng 違vi 故cố 。 云vân 何hà 一nhất 處xứ 有hữu 。
復phục 次thứ 。
若nhược 謂vị 於ư 有hữu 無vô 。 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。
涅Niết 槃Bàn 非phi 無vô 受thọ 。 是thị 二nhị 從tùng 受thọ 生sanh 。
若nhược 謂vị 有hữu 無vô 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 經kinh 不bất 應ưng 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 名danh 無vô 受thọ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 無vô 二nhị 事sự 從tùng 受thọ 生sanh 。 相tương/tướng 因nhân 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 二nhị 事sự 。 不bất 得đắc 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
有hữu 無vô 共cộng 合hợp 成thành 。 云vân 何hà 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
涅Niết 槃Bàn 名danh 無vô 為vi 。 有hữu 無vô 是thị 有hữu 為vi 。
有hữu 無vô 二nhị 事sự 共cộng 合hợp 。 不bất 得đắc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 無vô 為vi 。 有hữu 無vô 是thị 有hữu 為vi 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 非phi 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
有hữu 無vô 二nhị 事sự 共cộng 。 云vân 何hà 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
是thị 二nhị 不bất 同đồng 處xứ 。 如như 明minh 暗ám 不bất 俱câu 。
有hữu 無vô 二nhị 事sự 。 不bất 得đắc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 無vô 相tướng 違vi 一nhất 。 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 如như 明minh 暗ám 不bất 俱câu 。 是thị 故cố 有hữu 時thời 無vô 無vô 。 無vô 時thời 無vô 有hữu 。 云vân 何hà 有hữu 無vô 共cộng 合hợp 。 而nhi 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 有hữu 無vô 共cộng 合hợp 非phi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 今kim 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 應ưng 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 名danh 之chi 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
此thử 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 以dĩ 何hà 而nhi 分phân 別biệt 。
若nhược 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 非phi 無vô 者giả 。 此thử 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 因nhân 何hà 而nhi 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
分phân 別biệt 非phi 有hữu 無vô 。 如như 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
若nhược 有hữu 無vô 成thành 者giả 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 成thành 。
汝nhữ 分phân 別biệt 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 有hữu 無vô 成thành 者giả 。 然nhiên 後hậu 非phi 有hữu 非phi 無vô 成thành 。 有hữu 相tương 違vi 名danh 無vô 。 無vô 相tướng 違vi 名danh 有hữu 。 是thị 有hữu 無vô 第đệ 三tam 句cú 中trung 已dĩ 破phá 。 有hữu 無vô 無vô 故cố 。 云vân 何hà 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 非phi 有hữu 非phi 非phi 無vô 。
復phục 次thứ 。
如Như 來Lai 滅diệt 度độ 後hậu 。 不bất 言ngôn 有hữu 與dữ 無vô 。
亦diệc 不bất 言ngôn 有hữu 無vô 。 非phi 有hữu 及cập 非phi 無vô 。
如Như 來Lai 現hiện 在tại 時thời 。 不bất 言ngôn 有hữu 與dữ 無vô 。
亦diệc 不bất 言ngôn 有hữu 無vô 。 非phi 有hữu 及cập 非phi 無vô 。
若nhược 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 若nhược 現hiện 在tại 。 有hữu 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 無vô 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 亦diệc 有hữu 如Như 來Lai 亦diệc 無vô 。 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 非phi 有hữu 如Như 來Lai 非phi 無vô 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 以dĩ 不bất 受thọ 故cố 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 無vô 等đẳng 。 離ly 如Như 來Lai 誰thùy 當đương 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 時thời 何hà 處xứ 以dĩ 何hà 法pháp 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 時thời 一nhất 切thiết 種chủng 。 求cầu 涅Niết 槃Bàn 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。
涅Niết 槃Bàn 與dữ 世thế 間gian 。 無vô 有hữu 少thiểu 分phần 別biệt 。
世thế 間gian 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 無vô 少thiểu 分phần 別biệt 。
五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 往vãng 來lai 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 名danh 世thế 間gian 。 五ngũ 陰ấm 性tánh 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 受thọ 寂tịch 滅diệt 。 此thử 義nghĩa 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 。 世thế 間gian 與dữ 涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 涅Niết 槃Bàn 與dữ 世thế 間gian 亦diệc 無vô 分phân 別biệt 。
復phục 次thứ 。
涅Niết 槃Bàn 之chi 實thật 際tế 。 及cập 與dữ 世thế 間gian 際tế 。
如như 是thị 二nhị 際tế 者giả 。 無vô 毫hào 釐li 差sai 別biệt 。
究cứu 竟cánh 推thôi 求cầu 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 實thật 際tế 無vô 生sanh 際tế 。 以dĩ 平bình 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 無vô 毫hào 釐li 差sai 別biệt 。
復phục 次thứ 。
滅diệt 後hậu 有hữu 無vô 等đẳng 。 有hữu 邊biên 等đẳng 常thường 等đẳng 。
諸chư 見kiến 依y 涅Niết 槃Bàn 。 未vị 來lai 過quá 去khứ 世thế 。
如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 有hữu 如Như 來Lai 無vô 如Như 來Lai 。 亦diệc 有hữu 如Như 來Lai 亦diệc 無vô 如Như 來Lai 。 非phi 有hữu 如Như 來Lai 非phi 無vô 如Như 來Lai 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 常thường 世thế 間gian 無vô 常thường 。 世thế 間gian 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 世thế 間gian 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 此thử 三tam 種chủng 十thập 二nhị 見kiến 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 有hữu 無vô 等đẳng 四tứ 見kiến 。 依y 涅Niết 槃Bàn 起khởi 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 等đẳng 四tứ 見kiến 。 依y 未vị 來lai 世thế 起khởi 。 世thế 間gian 常thường 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 見kiến 。 依y 過quá 去khứ 世thế 起khởi 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 有hữu 無vô 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 如như 是thị 。 如như 世thế 間gian 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 說thuyết 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。
復phục 次thứ 。
一nhất 切thiết 法pháp 空không 故cố 。 何hà 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。
亦diệc 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 邊biên 。
何hà 者giả 為vi 一nhất 異dị 。 何hà 有hữu 常thường 無vô 常thường 。
亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
諸chư 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 滅diệt 一nhất 切thiết 戲hí 論luận 。
無vô 人nhân 亦diệc 無vô 處xứ 。 佛Phật 亦diệc 無vô 所sở 說thuyết 。
一nhất 切thiết 法pháp 一nhất 切thiết 。 時thời 一nhất 切thiết 種chủng 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 如như 是thị 法pháp 中trung 。 何hà 者giả 是thị 有hữu 邊biên 誰thùy 為vi 有hữu 邊biên 。 何hà 者giả 是thị 無vô 邊biên 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 誰thùy 為vi 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 何hà 者giả 是thị 常thường 誰thùy 為vi 是thị 常thường 。 何hà 者giả 是thị 無vô 常thường 。 常thường 無vô 常thường 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 誰thùy 為vi 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 何hà 者giả 身thân 即tức 是thị 神thần 。 何hà 者giả 身thân 異dị 於ư 神thần 。 如như 是thị 等đẳng 六lục 十thập 二nhị 邪tà 見kiến 。 於ư 畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 有hữu 所sở 得đắc 皆giai 息tức 。 戲hí 論luận 皆giai 滅diệt 。 戲hí 論luận 滅diệt 故cố 。 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 實thật 相tướng 得đắc 安an 隱ẩn 道đạo 。 從tùng 因nhân 緣duyên 品phẩm 來lai 。 分phân 別biệt 推thôi 求cầu 諸chư 法pháp 。 有hữu 亦diệc 無vô 。 無vô 亦diệc 無vô 。 有hữu 無vô 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 亦diệc 無vô 。 是thị 名danh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 亦diệc 名danh 如như 法Pháp 性tánh 實thật 際tế 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 無vô 時thời 無vô 處xứ 。 為vi 人nhân 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 定định 相tương/tướng 。 是thị 故cố 說thuyết 諸chư 有hữu 所sở 得đắc 皆giai 息tức 。 戲hí 論luận 皆giai 滅diệt 。
中Trung 論Luận 觀Quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 六lục 九cửu 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 汝nhữ 以dĩ 摩Ma 訶Ha 衍Diên 說thuyết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 道Đạo 。 我ngã 今kim 欲dục 聞văn 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 道đạo 。
答đáp 曰viết 。
眾chúng 生sanh 癡si 所sở 覆phú 。 為vi 後hậu 起khởi 三tam 行hành 。
以dĩ 起khởi 是thị 行hành 故cố 。 隨tùy 行hành 墮đọa 六lục 趣thú 。
以dĩ 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。 識thức 受thọ 六lục 道đạo 身thân 。
以dĩ 有hữu 識thức 著trước 故cố 。 增tăng 長trưởng 於ư 名danh 色sắc 。
名danh 色sắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 因nhân 而nhi 生sanh 六lục 入nhập 。
情tình 塵trần 識thức 和hòa 合hợp 。 而nhi 生sanh 於ư 六lục 觸xúc 。
因nhân 於ư 六lục 觸xúc 故cố 。 即tức 生sanh 於ư 三tam 受thọ 。
以dĩ 因nhân 三tam 受thọ 故cố 。 而nhi 生sanh 於ư 渴khát 愛ái 。
因nhân 愛ái 有hữu 四tứ 取thủ 。 因nhân 取thủ 故cố 有hữu 有hữu 。
若nhược 取thủ 者giả 不bất 取thủ 。 則tắc 解giải 脫thoát 無vô 有hữu 。
從tùng 有hữu 而nhi 有hữu 生sanh 。 從tùng 生sanh 有hữu 老lão 死tử 。
從tùng 老lão 死tử 故cố 有hữu 。 憂ưu 悲bi 諸chư 苦khổ 惱não 。
如như 是thị 等đẳng 諸chư 事sự 。 皆giai 從tùng 生sanh 而nhi 有hữu 。
但đãn 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 而nhi 集tập 大đại 苦khổ 陰ấm 。
是thị 謂vị 為vi 生sanh 死tử 。 諸chư 行hành 之chi 根căn 本bổn 。
無vô 明minh 者giả 所sở 造tạo 。 智trí 者giả 所sở 不bất 為vi 。
以dĩ 是thị 事sự 滅diệt 故cố 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 生sanh 。
但đãn 是thị 苦khổ 陰ấm 聚tụ 。 如như 是thị 而nhi 正chánh 滅diệt 。
凡phàm 夫phu 為vi 無vô 明minh 所sở 盲manh 故cố 。 以dĩ 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 為vi 後hậu 身thân 起khởi 六lục 趣thú 諸chư 行hành 。 隨tùy 所sở 起khởi 行hành 。 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 識thức 入nhập 六lục 趣thú 。 隨tùy 行hành 受thọ 身thân 。 以dĩ 識thức 著trước 因nhân 緣duyên 故cố 名danh 色sắc 集tập 。 名danh 色sắc 集tập 故cố 有hữu 六lục 入nhập 。 六lục 入nhập 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 六lục 觸xúc 。 六lục 觸xúc 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 三tam 受thọ 。 三tam 受thọ 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 渴khát 愛ái 。 渴khát 愛ái 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 四tứ 取thủ 。 四tứ 取thủ 取thủ 時thời 以dĩ 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 起khởi 罪tội 福phước 。 令linh 後hậu 三tam 有hữu 相tương 續tục 。 從tùng 有hữu 而nhi 有hữu 生sanh 。 從tùng 生sanh 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 從tùng 老lão 死tử 有hữu 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 種chủng 種chủng 眾chúng 患hoạn 。 但đãn 有hữu 大đại 苦khổ 陰ấm 集tập 。 是thị 故cố 知tri 凡phàm 夫phu 無vô 智trí 。 起khởi 此thử 生sanh 死tử 諸chư 行hành 根căn 本bổn 。 智trí 者giả 所sở 不bất 起khởi 。 以dĩ 如như 實thật 見kiến 故cố 。 則tắc 無vô 明minh 滅diệt 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 諸chư 行hành 亦diệc 滅diệt 。 以dĩ 因nhân 滅diệt 故cố 果quả 亦diệc 滅diệt 。 如như 是thị 修tu 習tập 。 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 滅diệt 智trí 故cố 是thị 事sự 滅diệt 。 是thị 事sự 滅diệt 故cố 乃nãi 至chí 生sanh 老lão 死tử 。 憂ưu 悲bi 大đại 苦khổ 陰ấm 皆giai 如như 實thật 正chánh 滅diệt 。 正chánh 滅diệt 者giả 畢tất 竟cánh 滅diệt 。 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 如như 阿a 毘tỳ 曇đàm 修Tu 多Đa 羅La 中trung 廣quảng 說thuyết 。
中Trung 論Luận 觀Quán 邪Tà 見Kiến 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 七thất 。 三tam 十thập 一nhất 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 。 已dĩ 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 破phá 邪tà 見kiến 。 今kim 欲dục 聞văn 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 破phá 邪tà 見kiến 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 是thị 無vô 。
世thế 間gian 常thường 等đẳng 見kiến 。 皆giai 依y 過quá 去khứ 世thế 。
我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。
有hữu 邊biên 等đẳng 諸chư 見kiến 。 皆giai 依y 未vị 來lai 世thế 。
我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 為vi 有hữu 無vô 為vi 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 名danh 常thường 等đẳng 諸chư 見kiến 依y 過quá 去khứ 世thế 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。 為vi 作tác 不bất 作tác 為vi 。 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。 是thị 名danh 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 諸chư 見kiến 依y 未vị 來lai 世thế 。 如như 是thị 等đẳng 諸chư 邪tà 見kiến 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 是thị 事sự 今kim 當đương 說thuyết 。
過quá 去khứ 世thế 有hữu 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 可khả 得đắc 。
過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 不bất 作tác 今kim 世thế 我ngã 。
若nhược 謂vị 我ngã 即tức 是thị 。 而nhi 身thân 有hữu 異dị 相tướng 。
若nhược 當đương 離ly 於ư 身thân 。 何hà 處xứ 別biệt 有hữu 我ngã 。
離ly 有hữu 無vô 身thân 我ngã 。 是thị 事sự 為vi 已dĩ 成thành 。
若nhược 謂vị 身thân 即tức 我ngã 。 若nhược 都đô 無vô 有hữu 我ngã 。
但đãn 身thân 不bất 為vi 我ngã 。 身thân 相tướng 生sanh 滅diệt 故cố 。
云vân 何hà 當đương 以dĩ 受thọ 。 而nhi 作tác 於ư 受thọ 者giả 。
若nhược 離ly 身thân 有hữu 我ngã 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
無vô 受thọ 而nhi 有hữu 我ngã 。 而nhi 實thật 不bất 可khả 得đắc 。
今kim 我ngã 不bất 離ly 受thọ 。 亦diệc 不bất 即tức 是thị 受thọ 。
非phi 無vô 受thọ 非phi 無vô 。 此thử 即tức 決quyết 定định 義nghĩa 。
我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 有hữu 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 先tiên 世thế 中trung 我ngã 不bất 即tức 作tác 今kim 我ngã 。 有hữu 常thường 過quá 故cố 。 若nhược 常thường 則tắc 有hữu 無vô 量lượng 過quá 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 人nhân 修tu 福phước 因nhân 緣duyên 故cố 作tác 天thiên 而nhi 後hậu 作tác 人nhân 。 若nhược 先tiên 世thế 我ngã 即tức 是thị 今kim 我ngã 者giả 。 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 又hựu 人nhân 以dĩ 罪tội 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 作tác 旃chiên 陀đà 羅la 。 後hậu 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 先tiên 世thế 我ngã 即tức 是thị 今kim 我ngã 者giả 。 旃chiên 陀đà 羅la 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 譬thí 如như 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 。 婆Bà 羅La 門Môn 名danh 提đề 婆bà 達đạt 。 到đáo 王Vương 舍Xá 城Thành 。 亦diệc 名danh 提đề 婆bà 達đạt 。 不bất 以dĩ 至chí 王Vương 舍Xá 城Thành 故cố 為vi 異dị 。 若nhược 先tiên 作tác 天thiên 後hậu 作tác 人nhân 。 則tắc 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 旃chiên 陀đà 羅la 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 天thiên 不bất 即tức 是thị 人nhân 。 旃chiên 陀đà 羅la 不bất 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 有hữu 此thử 等đẳng 常thường 過quá 故cố 。 若nhược 謂vị 先tiên 世thế 我ngã 不bất 作tác 今kim 我ngã 。 如như 人nhân 浣hoán 衣y 時thời 名danh 為vi 浣hoán 者giả 。 刈ngải 時thời 名danh 為vi 刈ngải 者giả 。 而nhi 浣hoán 者giả 與dữ 刈ngải 者giả 雖tuy 不bất 異dị 。 而nhi 浣hoán 者giả 不bất 即tức 是thị 刈ngải 者giả 。 如như 是thị 我ngã 受thọ 。 天thiên 身thân 名danh 為vi 天thiên 。 我ngã 受thọ 人nhân 身thân 名danh 為vi 人nhân 。 我ngã 不bất 異dị 而nhi 身thân 有hữu 異dị 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 即tức 是thị 者giả 。 不bất 應ưng 言ngôn 天thiên 作tác 人nhân 。 今kim 浣hoán 者giả 於ư 刈ngải 者giả 。 為vi 異dị 為vi 不bất 異dị 。 若nhược 不bất 異dị 。 浣hoán 者giả 應ưng 即tức 是thị 刈ngải 者giả 。 如như 是thị 先tiên 世thế 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 旃chiên 陀đà 羅la 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 我ngã 亦diệc 有hữu 常thường 過quá 。 若nhược 異dị 者giả 。 浣hoán 者giả 即tức 不bất 作tác 刈ngải 者giả 。 如như 是thị 天thiên 不bất 作tác 人nhân 。 我ngã 亦diệc 無vô 常thường 。 無vô 常thường 則tắc 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 即tức 是thị 。 問vấn 曰viết 。 我ngã 即tức 是thị 。 但đãn 因nhân 受thọ 故cố 分phân 別biệt 是thị 天thiên 是thị 人nhân 。 受thọ 名danh 五ngũ 陰ấm 身thân 。 以dĩ 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 故cố 分phân 別biệt 是thị 天thiên 是thị 人nhân 是thị 旃chiên 陀đà 羅la 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 而nhi 我ngã 實thật 非phi 天thiên 非phi 人nhân 。 非phi 旃chiên 陀đà 羅la 。 非phi 婆Bà 羅La 門Môn 。 是thị 故cố 無vô 如như 是thị 過quá 。
答đáp 曰viết 。
是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 身thân 作tác 天thiên 作tác 人nhân 。 作tác 旃chiên 陀đà 羅la 。 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 。 非phi 是thị 我ngã 者giả 。 則tắc 離ly 身thân 別biệt 有hữu 我ngã 。 今kim 罪tội 福phước 生sanh 死tử 往vãng 來lai 。 皆giai 是thị 身thân 非phi 是thị 我ngã 。 罪tội 因nhân 緣duyên 故cố 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 福phước 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 三tam 善thiện 道đạo 。 若nhược 苦khổ 樂lạc 瞋sân 喜hỷ 憂ưu 怖bố 等đẳng 。 皆giai 是thị 身thân 非phi 我ngã 者giả 。 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 如như 治trị 俗tục 人nhân 罪tội 。 不bất 豫dự 出xuất 家gia 人nhân 。 五ngũ 陰ấm 因nhân 緣duyên 相tương 續tục 罪tội 福phước 不bất 失thất 故cố 有hữu 解giải 脫thoát 。 若nhược 皆giai 是thị 身thân 非phi 我ngã 者giả 。 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 問vấn 曰viết 。 罪tội 福phước 等đẳng 依y 止chỉ 於ư 我ngã 。 我ngã 有hữu 所sở 知tri 身thân 無vô 所sở 知tri 故cố 。 知tri 者giả 應ưng 是thị 我ngã 。 起khởi 業nghiệp 因nhân 緣duyên 罪tội 福phước 是thị 作tác 法pháp 。 當đương 知tri 應ưng 有hữu 作tác 者giả 。 作tác 者giả 是thị 我ngã 。 身thân 是thị 我ngã 所sở 用dụng 。 亦diệc 是thị 我ngã 所sở 住trú 處xứ 。 譬thí 如như 舍xá 主chủ 以dĩ 草thảo 木mộc 泥nê 塈# 等đẳng 治trị 舍xá 。 自tự 為vi 身thân 故cố 隨tùy 所sở 用dụng 治trị 舍xá 有hữu 好hảo 惡ác 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 作tác 善thiện 惡ác 等đẳng 得đắc 好hảo 醜xú 身thân 。 六lục 道đạo 生sanh 死tử 皆giai 我ngã 所sở 作tác 。 是thị 故cố 罪tội 福phước 之chi 身thân 。 皆giai 屬thuộc 於ư 我ngã 。 譬thí 如như 舍xá 但đãn 屬thuộc 舍xá 主chủ 。 不bất 屬thuộc 他tha 人nhân 。
答đáp 曰viết 。
是thị 喻dụ 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 舍xá 主chủ 有hữu 形hình 。 有hữu 觸xúc 有hữu 力lực 故cố 能năng 治trị 舍xá 。 汝nhữ 所sở 說thuyết 我ngã 無vô 形hình 無vô 觸xúc 故cố 無vô 作tác 力lực 。 自tự 無vô 作tác 力lực 亦diệc 不bất 能năng 使sử 他tha 作tác 。 若nhược 世thế 間gian 有hữu 。 一nhất 法pháp 無vô 形hình 無vô 觸xúc 能năng 有hữu 所sở 作tác 者giả 。 則tắc 可khả 信tín 受thọ 知tri 有hữu 作tác 者giả 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 我ngã 是thị 作tác 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 自tự 作tác 苦khổ 事sự 。 若nhược 是thị 念niệm 者giả 。 可khả 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 不bất 應ưng 忘vong 失thất 。 若nhược 我ngã 不bất 作tác 苦khổ 而nhi 苦khổ 強cường/cưỡng 生sanh 者giả 。 餘dư 一nhất 切thiết 皆giai 亦diệc 自tự 生sanh 。 非phi 我ngã 所sở 作tác 。 若nhược 見kiến 者giả 是thị 我ngã 。 眼nhãn 能năng 見kiến 色sắc 眼nhãn 應ưng 是thị 我ngã 。 若nhược 眼nhãn 見kiến 而nhi 非phi 我ngã 。 則tắc 違vi 先tiên 言ngôn 見kiến 者giả 是thị 我ngã 。 若nhược 見kiến 者giả 是thị 我ngã 。 我ngã 則tắc 不bất 應ưng 得đắc 聞văn 聲thanh 等đẳng 諸chư 塵trần 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眼nhãn 是thị 見kiến 者giả 。 不bất 能năng 得đắc 聞văn 。 聲thanh 等đẳng 塵trần 故cố 。 是thị 故cố 我ngã 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 謂vị 如như 刈ngải 者giả 用dụng 鎌# 刈ngải 草thảo 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 手thủ 等đẳng 能năng 有hữu 所sở 作tác 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 今kim 離ly 鎌# 別biệt 有hữu 刈ngải 者giả 。 而nhi 離ly 身thân 心tâm 諸chư 根căn 。 無vô 別biệt 作tác 者giả 。 若nhược 謂vị 作tác 者giả 雖tuy 非phi 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 所sở 得đắc 亦diệc 有hữu 作tác 者giả 。 則tắc 石thạch 女nữ 兒nhi 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 根căn 皆giai 應ưng 無vô 我ngã 。 若nhược 謂vị 右hữu 眼nhãn 見kiến 物vật 而nhi 左tả 眼nhãn 識thức 。 當đương 知tri 別biệt 有hữu 見kiến 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 今kim 右hữu 手thủ 習tập 作tác 左tả 手thủ 不bất 能năng 。 是thị 故cố 無vô 別biệt 有hữu 作tác 者giả 。 若nhược 別biệt 有hữu 作tác 者giả 。 右hữu 手thủ 所sở 習tập 左tả 手thủ 亦diệc 應ưng 能năng 。 而nhi 實thật 不bất 能năng 。 是thị 故cố 更cánh 無vô 作tác 者giả 。
復phục 次thứ 有hữu 我ngã 者giả 言ngôn 。 見kiến 他tha 食thực 果quả 口khẩu 中trung 涎tiên 出xuất 。 是thị 為vi 我ngã 相tương/tướng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 念niệm 力lực 故cố 非phi 是thị 我ngã 力lực 。 又hựu 亦diệc 即tức 是thị 破phá 我ngã 因nhân 緣duyên 。 人nhân 在tại 眾chúng 中trung 愧quý 於ư 涎tiên 出xuất 。 而nhi 涎tiên 強cường/cưỡng 出xuất 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 當đương 知tri 無vô 我ngã 。
復phục 次thứ 又hựu 有hữu 顛điên 倒đảo 過quá 罪tội 。 先tiên 世thế 是thị 父phụ 今kim 世thế 為vi 子tử 。 是thị 父phụ 子tử 我ngã 一nhất 。 但đãn 身thân 有hữu 異dị 。 如như 從tùng 一nhất 舍xá 至chí 一nhất 舍xá 。 父phụ 故cố 是thị 父phụ 。 不bất 以dĩ 入nhập 異dị 舍xá 故cố 便tiện 有hữu 異dị 。 若nhược 有hữu 我ngã 是thị 二nhị 應ưng 一nhất 。 如như 是thị 則tắc 有hữu 大đại 過quá 。 若nhược 謂vị 無vô 我ngã 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 中trung 亦diệc 有hữu 是thị 過quá 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 五ngũ 陰ấm 雖tuy 相tương 續tục 。 或hoặc 時thời 有hữu 用dụng 或hoặc 時thời 無vô 用dụng 。 如như 蒲bồ 桃đào 漿tương 持trì 戒giới 者giả 應ưng 飲ẩm 蒲bồ 桃đào 酒tửu 不bất 應ưng 飲ẩm 。 若nhược 變biến 為vi 苦khổ 酒tửu 還hoàn 復phục 應ưng 飲ẩm 。 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 用dụng 有hữu 不bất 用dụng 。 若nhược 始thỉ 終chung 一nhất 我ngã 有hữu 如như 是thị 過quá 。 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 無vô 如như 是thị 過quá 。 但đãn 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 故cố 假giả 名danh 為vi 我ngã 。 無vô 有hữu 決quyết 定định 。 如như 樑lương 椽chuyên 和hòa 合hợp 有hữu 舍xá 。 離ly 樑lương 椽chuyên 無vô 別biệt 舍xá 。 如như 是thị 五ngũ 陰ấm 。 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 我ngã 。 若nhược 離ly 五ngũ 陰ấm 實thật 無vô 別biệt 我ngã 。 是thị 故cố 我ngã 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 無vô 有hữu 定định 實thật 。 汝nhữ 先tiên 說thuyết 離ly 受thọ 別biệt 有hữu 受thọ 者giả 。 以dĩ 受thọ 分phân 別biệt 受thọ 者giả 是thị 天thiên 是thị 人nhân 。 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。 當đương 知tri 但đãn 有hữu 受thọ 無vô 別biệt 受thọ 者giả 。 若nhược 謂vị 離ly 受thọ 別biệt 有hữu 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 離ly 受thọ 有hữu 我ngã 。 云vân 何hà 可khả 得đắc 說thuyết 是thị 我ngã 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 相tướng 可khả 說thuyết 。 則tắc 離ly 受thọ 無vô 我ngã 。 若nhược 謂vị 離ly 身thân 無vô 我ngã 但đãn 身thân 是thị 我ngã 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 相tướng 。 我ngã 則tắc 不bất 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 以dĩ 受thọ 即tức 名danh 受thọ 者giả 。 若nhược 謂vị 離ly 受thọ 有hữu 受thọ 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 不bất 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 而nhi 有hữu 受thọ 者giả 。 應ưng 離ly 五ngũ 陰ấm 別biệt 有hữu 受thọ 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 根căn 可khả 得đắc 而nhi 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 我ngã 不bất 離ly 受thọ 。 不bất 即tức 是thị 受thọ 。 亦diệc 非phi 無vô 受thọ 。 亦diệc 復phục 非phi 無vô 。 此thử 是thị 定định 義nghĩa 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 過quá 去khứ 世thế 有hữu 我ngã 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
過quá 去khứ 我ngã 不bất 作tác 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 異dị 今kim 亦diệc 不bất 然nhiên 。
若nhược 謂vị 有hữu 異dị 者giả 。 離ly 彼bỉ 應ưng 有hữu 今kim 。
我ngã 住trụ 過quá 去khứ 世thế 。 而nhi 今kim 我ngã 自tự 生sanh 。
如như 是thị 則tắc 斷đoạn 滅diệt 。 失thất 於ư 業nghiệp 果quả 報báo 。
彼bỉ 作tác 而nhi 此thử 受thọ 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 過quá 。
先tiên 無vô 而nhi 今kim 有hữu 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 過quá 。
我ngã 則tắc 是thị 作tác 法pháp 。 亦diệc 為vi 是thị 無vô 因nhân 。
過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 不bất 作tác 今kim 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 與dữ 今kim 我ngã 不bất 異dị 。 若nhược 今kim 我ngã 與dữ 過quá 去khứ 世thế 我ngã 異dị 者giả 。 應ưng 離ly 彼bỉ 我ngã 而nhi 有hữu 今kim 我ngã 。 又hựu 過quá 去khứ 世thế 我ngã 。 亦diệc 應ưng 住trụ 彼bỉ 此thử 身thân 自tự 更cánh 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 即tức 墮đọa 斷đoạn 邊biên 。 失thất 諸chư 業nghiệp 果quả 報báo 。 又hựu 彼bỉ 人nhân 作tác 罪tội 此thử 人nhân 受thọ 報báo 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 過quá 。 又hựu 是thị 我ngã 應ưng 先tiên 無vô 而nhi 今kim 有hữu 。 是thị 亦diệc 有hữu 過quá 。 我ngã 則tắc 是thị 作tác 法pháp 。 亦diệc 是thị 無vô 因nhân 生sanh 。 是thị 故cố 過quá 去khứ 我ngã 。 不bất 作tác 今kim 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
如như 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 見kiến 。
若nhược 共cộng 若nhược 不bất 共cộng 。 是thị 事sự 皆giai 不bất 然nhiên 。
如như 是thị 推thôi 求cầu 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 邪tà 見kiến 有hữu 無vô 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 諸chư 邪tà 見kiến 。 先tiên 說thuyết 因nhân 緣duyên 過quá 故cố 。 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。
我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。
如như 是thị 之chi 見kiến 者giả 。 皆giai 同đồng 過quá 去khứ 世thế 。
我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 中trung 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。 如như 是thị 四tứ 句cú 。 如như 過quá 去khứ 世thế 中trung 過quá 咎cữu 。 應ưng 在tại 此thử 中trung 說thuyết 。
復phục 次thứ 。
若nhược 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 則tắc 墮đọa 於ư 常thường 邊biên 。
天thiên 則tắc 為vi 無vô 生sanh 。 常thường 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。
若nhược 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 是thị 則tắc 為vi 常thường 。 若nhược 天thiên 不bất 生sanh 人nhân 中trung 。 云vân 何hà 名danh 為vi 人nhân 。 常thường 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。 常thường 亦diệc 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
若nhược 天thiên 異dị 於ư 人nhân 。 是thị 即tức 為vi 無vô 常thường 。
若nhược 天thiên 異dị 人nhân 者giả 。 是thị 則tắc 無vô 相tướng 續tục 。
若nhược 天thiên 與dữ 人nhân 異dị 。 則tắc 為vi 無vô 常thường 。 無vô 常thường 則tắc 為vi 斷đoạn 滅diệt 等đẳng 過quá 。 如như 先tiên 說thuyết 過quá 。 若nhược 天thiên 與dữ 人nhân 異dị 。 則tắc 無vô 相tướng 續tục 。 若nhược 有hữu 相tương 續tục 。 不bất 得đắc 言ngôn 異dị 。
復phục 次thứ 。
若nhược 半bán 天thiên 半bán 人nhân 。 則tắc 墮đọa 於ư 二nhị 邊biên 。
常thường 及cập 於ư 無vô 常thường 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
若nhược 眾chúng 生sanh 半bán 身thân 是thị 天thiên 。 半bán 身thân 是thị 人nhân 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 半bán 天thiên 是thị 常thường 。 半bán 人nhân 是thị 無vô 常thường 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 身thân 有hữu 二nhị 相tương/tướng 過quá 故cố 。
復phục 次thứ 。
若nhược 常thường 及cập 無vô 常thường 。 是thị 二nhị 俱câu 成thành 者giả 。
如như 是thị 則tắc 應ứng 成thành 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
若nhược 常thường 無vô 常thường 二nhị 俱câu 成thành 者giả 。 然nhiên 後hậu 成thành 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 與dữ 常thường 無vô 常thường 相tương 違vi 故cố 。 今kim 實thật 常thường 無vô 常thường 不bất 成thành 。 是thị 故cố 非phi 常thường 。 非phi 無vô 常thường 亦diệc 不bất 成thành 。
復phục 次thứ 今kim 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
法pháp 若nhược 定định 有hữu 來lai 。 及cập 定định 有hữu 去khứ 者giả 。
生sanh 死tử 則tắc 無vô 始thỉ 。 而nhi 實thật 無vô 此thử 事sự 。
法pháp 若nhược 決quyết 定định 。 有hữu 所sở 從tùng 來lai 。 有hữu 所sở 從tùng 去khứ 者giả 。 生sanh 死tử 則tắc 應ưng 無vô 始thỉ 。 是thị 法pháp 以dĩ 智trí 慧tuệ 推thôi 求cầu 。 不bất 得đắc 有hữu 所sở 從tùng 來lai 。 有hữu 所sở 從tùng 去khứ 。 是thị 故cố 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
今kim 若nhược 無vô 有hữu 常thường 。 云vân 何hà 有hữu 無vô 常thường 。
亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 推thôi 求cầu 。 無vô 法pháp 可khả 得đắc 常thường 者giả 。 誰thùy 當đương 有hữu 無vô 常thường 。 因nhân 常thường 有hữu 無vô 常thường 故cố 。 若nhược 二nhị 俱câu 無vô 者giả 。 云vân 何hà 有hữu 亦diệc 有hữu 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 若nhược 無vô 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 云vân 何hà 有hữu 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 因nhân 亦diệc 有hữu 常thường 亦diệc 無vô 常thường 故cố 。 有hữu 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 是thị 故cố 依y 止chỉ 過quá 去khứ 世thế 常thường 等đẳng 四tứ 句cú 不bất 可khả 得đắc 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 等đẳng 四tứ 句cú 依y 止chỉ 未vị 來lai 世thế 。 是thị 事sự 不bất 可khả 得đắc 。 今kim 當đương 說thuyết 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 云vân 何hà 有hữu 後hậu 世thế 。
若nhược 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 云vân 何hà 有hữu 後hậu 世thế 。
若nhược 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 不bất 應ưng 有hữu 後hậu 世thế 。 而nhi 今kim 實thật 有hữu 後hậu 世thế 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 有hữu 邊biên 不bất 然nhiên 。 若nhược 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 後hậu 世thế 。 而nhi 實thật 有hữu 後hậu 世thế 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 無vô 邊biên 亦diệc 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 是thị 二nhị 邊biên 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。
五ngũ 陰ấm 常thường 相tương 續tục 。 猶do 如như 燈đăng 火hỏa 炎diễm 。
以dĩ 是thị 故cố 世thế 間gian 。 不bất 應ưng 邊biên 無vô 邊biên 。
從tùng 五ngũ 陰ấm 復phục 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 是thị 五ngũ 陰ấm 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。 如như 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 有hữu 燈đăng 炎diễm 。 若nhược 眾chúng 緣duyên 不bất 盡tận 燈đăng 則tắc 不bất 滅diệt 。 若nhược 盡tận 則tắc 滅diệt 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 說thuyết 世thế 間gian 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。
復phục 次thứ 。
若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 壞hoại 。 不bất 因nhân 是thị 五ngũ 陰ấm 。
更cánh 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 則tắc 有hữu 邊biên 。
若nhược 先tiên 陰ấm 不bất 壞hoại 。 亦diệc 不bất 因nhân 是thị 陰ấm 。
而nhi 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 則tắc 無vô 邊biên 。
若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 壞hoại 。 不bất 因nhân 是thị 五ngũ 陰ấm 更cánh 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 如như 是thị 則tắc 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 滅diệt 已dĩ 。 更cánh 不bất 生sanh 餘dư 五ngũ 陰ấm 。 是thị 名danh 為vi 邊biên 。 邊biên 名danh 末mạt 後hậu 身thân 。 若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 不bất 壞hoại 。 不bất 因nhân 是thị 五ngũ 陰ấm 而nhi 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 則tắc 無vô 邊biên 。 是thị 則tắc 為vi 常thường 。 而nhi 實thật 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 世thế 間gian 有hữu 二nhị 種chủng 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 此thử 是thị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。
復phục 次thứ 如như 四tứ 百bách 觀quán 中trung 說thuyết 。
真chân 法pháp 及cập 說thuyết 者giả 。 聽thính 者giả 難nan 得đắc 故cố 。
如như 是thị 則tắc 生sanh 死tử 。 非phi 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。
不bất 得đắc 真chân 法pháp 因nhân 緣duyên 故cố 。 生sanh 死tử 往vãng 來lai 無vô 有hữu 邊biên 。 或hoặc 時thời 得đắc 聞văn 真chân 法pháp 得đắc 道Đạo 故cố 。 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 邊biên 。 今kim 當đương 更cánh 破phá 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。
若nhược 世thế 半bán 有hữu 邊biên 。 世thế 間gian 半bán 無vô 邊biên 。
是thị 則tắc 亦diệc 有hữu 邊biên 。 亦diệc 無vô 邊biên 不bất 然nhiên 。
若nhược 世thế 間gian 半bán 有hữu 邊biên 半bán 無vô 邊biên 。 則tắc 應ưng 是thị 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 一nhất 法pháp 二nhị 相tương/tướng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
彼bỉ 受thọ 五ngũ 陰ấm 者giả 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。
一nhất 分phần/phân 而nhi 不bất 破phá 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
受thọ 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。
一nhất 分phần/phân 而nhi 不bất 破phá 。 是thị 事sự 亦diệc 不bất 然nhiên 。
受thọ 五ngũ 陰ấm 者giả 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。 一nhất 分phần/phân 不bất 破phá 。 一nhất 事sự 不bất 得đắc 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 受thọ 亦diệc 如như 是thị 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。 一nhất 分phần/phân 不bất 破phá 。 常thường 無vô 常thường 二nhị 相tương/tướng 過quá 故cố 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 則tắc 不bất 然nhiên 。 今kim 當đương 破phá 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 見kiến 。
若nhược 亦diệc 有hữu 無vô 邊biên 。 是thị 二nhị 得đắc 成thành 者giả 。
非phi 有hữu 非phi 無vô 邊biên 。 是thị 則tắc 亦diệc 應ưng 成thành 。
與dữ 有hữu 邊biên 相tương 違vi 故cố 有hữu 無vô 邊biên 。 如như 長trường/trưởng 相tương 違vi 有hữu 短đoản 。 與dữ 有hữu 無vô 相tướng 違vi 。 則tắc 有hữu 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 與dữ 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 相tương 違vi 故cố 。 則tắc 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 若nhược 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 定định 成thành 者giả 。 應ưng 有hữu 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 相tương 待đãi 故cố 。 上thượng 已dĩ 破phá 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 第đệ 三tam 句cú 。 今kim 云vân 何hà 當đương 有hữu 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 以dĩ 無vô 相tương 待đãi 故cố 。 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 依y 止chỉ 未vị 來lai 世thế 有hữu 。 邊biên 等đẳng 四tứ 見kiến 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。
一nhất 切thiết 法pháp 空không 故cố 。 世thế 間gian 常thường 等đẳng 見kiến 。
何hà 處xứ 於ư 何hà 時thời 。 誰thùy 起khởi 是thị 諸chư 見kiến 。
上thượng 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 破phá 諸chư 見kiến 。 今kim 此thử 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 說thuyết 。 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 畢tất 竟cánh 空không 性tánh 。 如như 是thị 空không 性tánh 。 法pháp 中trung 無vô 人nhân 無vô 法pháp 。 不bất 應ưng 生sanh 邪tà 見kiến 正chánh 見kiến 。 處xử 名danh 土thổ/độ 地địa 。
時thời 名danh 日nhật 月nguyệt 歲tuế 數số 。 誰thùy 名danh 為vi 人nhân 。 是thị 名danh 諸chư 見kiến 體thể 。 若nhược 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 等đẳng 決quyết 定định 見kiến 者giả 。 應ưng 當đương 有hữu 人nhân 出xuất 生sanh 此thử 見kiến 。 破phá 我ngã 故cố 無vô 人nhân 生sanh 是thị 見kiến 。 應ưng 有hữu 處xứ 所sở 色sắc 法pháp 現hiện 見kiến 尚thượng 可khả 破phá 。 何hà 況huống 時thời 方phương 。 若nhược 有hữu 諸chư 見kiến 者giả 應ưng 有hữu 定định 實thật 。 若nhược 定định 則tắc 不bất 應ưng 破phá 。 上thượng 來lai 以dĩ 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 破phá 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 見kiến 無vô 定định 體thể 。 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 如như 偈kệ 說thuyết 。 何hà 處xứ 於ư 何hà 時thời 。 誰thùy 起khởi 是thị 諸chư 見kiến 。
瞿Cù 曇Đàm 大đại 聖Thánh 主Chủ 。 憐lân 愍mẫn 說thuyết 是thị 法pháp 。
悉tất 斷đoạn 一nhất 切thiết 見kiến 。 我ngã 今kim 稽khể 首thủ 禮lễ 。
一nhất 切thiết 見kiến 者giả 。 略lược 說thuyết 則tắc 五ngũ 見kiến 。 廣quảng 說thuyết 則tắc 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 為vi 斷đoạn 是thị 諸chư 見kiến 故cố 說thuyết 法Pháp 。 大đại 聖Thánh 主Chủ 瞿Cù 曇Đàm 。 是thị 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 智trí 慧tuệ 者giả 。 是thị 故cố 我ngã 稽khể 首thủ 禮lễ 。
中Trung 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
Trung Luận ♦ Hết quyển 4
❖
Phiên âm: 16/3/2016 ◊ Cập nhật: 16/3/2016
Trung Luận ♦ Quyển 4
龍long 樹thụ 菩Bồ 薩Tát 造tạo 梵Phạm 志Chí 青thanh 目mục 釋thích
姚Diêu 秦Tần 三tam 藏tạng 鳩Cưu 摩Ma 羅La 什Thập 譯dịch
觀quán 如Như 來Lai 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 二nhị 。 十thập 六lục 偈kệ )# 。
問vấn 曰viết 。 一nhất 切thiết 世thế 中trung 尊tôn 。 唯duy 有hữu 如Như 來Lai 正chánh 遍biến 知tri 。 號hiệu 為vi 法Pháp 王Vương 。 一Nhất 切Thiết 智Trí 人nhân 。 是thị 則tắc 應ưng 有hữu 。
答đáp 曰viết 。
今kim 諦đế 思tư 惟duy 。 若nhược 有hữu 應ưng 取thủ 。 若nhược 無vô 何hà 所sở 取thủ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 。
非phi 陰ấm 不bất 離ly 陰ấm 。 此thử 彼bỉ 不bất 相tương 在tại 。
如Như 來Lai 不bất 有hữu 陰ấm 。 何hà 處xứ 有hữu 如Như 來Lai 。
若nhược 如Như 來Lai 實thật 有hữu 者giả 。 為vi 五ngũ 陰ấm 是thị 如Như 來Lai 。 為vi 離ly 五ngũ 陰ấm 有hữu 如Như 來Lai 。 為vi 如Như 來Lai 中trung 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 為vi 五ngũ 陰ấm 中trung 有hữu 如Như 來Lai 。 為vi 如Như 來Lai 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 是thị 事sự 皆giai 不bất 然nhiên 。 五ngũ 陰ấm 非phi 是thị 如Như 來Lai 。
何hà 以dĩ 故cố 。 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 故cố 。 五ngũ 陰ấm 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 。 若nhược 如Như 來Lai 是thị 五ngũ 陰ấm 。 如Như 來Lai 即tức 是thị 生sanh 滅diệt 相tướng 。 若nhược 生sanh 滅diệt 相tương/tướng 者giả 。 如Như 來Lai 即tức 有hữu 無vô 常thường 斷đoạn 滅diệt 等đẳng 過quá 。 又hựu 受thọ 者giả 受thọ 法pháp 則tắc 一nhất 。 受thọ 者giả 是thị 如Như 來Lai 。 受thọ 法pháp 是thị 五ngũ 陰ấm 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 非phi 是thị 五ngũ 陰ấm 。 離ly 五ngũ 陰ấm 亦diệc 無vô 如Như 來Lai 。 若nhược 離ly 五ngũ 陰ấm 有hữu 如Như 來Lai 者giả 。 不bất 應ưng 有hữu 生sanh 滅diệt 相tướng 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 如Như 來Lai 有hữu 常thường 等đẳng 過quá 。 又hựu 眼nhãn 等đẳng 諸chư 根căn 不bất 能năng 見kiến 知tri 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 離ly 五ngũ 陰ấm 亦diệc 無vô 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 中trung 亦diệc 無vô 五ngũ 陰ấm 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 如Như 來Lai 中trung 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 如như 器khí 中trung 有hữu 果quả 水thủy 中trung 有hữu 魚ngư 者giả 。 則tắc 為vi 有hữu 異dị 。 若nhược 異dị 者giả 。 即tức 有hữu 如như 上thượng 常thường 等đẳng 過quá 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 中trung 無vô 五ngũ 陰ấm 。 又hựu 五ngũ 陰ấm 中trung 無vô 如Như 來Lai 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 五ngũ 陰ấm 中trung 有hữu 如Như 來Lai 。 如như 床sàng 上thượng 有hữu 人nhân 器khí 中trung 有hữu 乳nhũ 者giả 。 如như 是thị 則tắc 有hữu 別biệt 異dị 。 如như 上thượng 說thuyết 過quá 。 是thị 故cố 五ngũ 陰ấm 中trung 無vô 如Như 來Lai 。 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 有hữu 五ngũ 陰ấm 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 如Như 來Lai 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 如như 人nhân 有hữu 子tử 。 如như 是thị 則tắc 有hữu 別biệt 異dị 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 有hữu 如như 上thượng 過quá 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 不bất 有hữu 五ngũ 陰ấm 。 如như 是thị 五ngũ 種chủng 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 何hà 等đẳng 是thị 如Như 來Lai 。 問vấn 曰viết 。 如như 是thị 義nghĩa 求cầu 如Như 來Lai 不bất 可khả 得đắc 。 而nhi 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 有hữu 如Như 來Lai 。
答đáp 曰viết 。
陰ấm 合hợp 有hữu 如Như 來Lai 。 則tắc 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。
若nhược 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 因nhân 他tha 有hữu 。
若nhược 如Như 來Lai 五ngũ 陰ấm 。 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 有hữu 故cố 。 問vấn 曰viết 。 如Như 來Lai 不bất 以dĩ 自tự 性tánh 有hữu 。 但đãn 因nhân 他tha 性tánh 有hữu 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 無vô 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 因nhân 他tha 性tánh 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 他tha 性tánh 亦diệc 無vô 自tự 性tánh 。 又hựu 無vô 相tướng 待đãi 因nhân 故cố 。 他tha 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 不bất 名danh 為vi 他tha 。
復phục 次thứ 。
法pháp 若nhược 因nhân 他tha 生sanh 。 是thị 即tức 為vi 非phi 我ngã 。
若nhược 法pháp 非phi 我ngã 者giả 。 云vân 何hà 是thị 如Như 來Lai 。
若nhược 法pháp 因nhân 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 即tức 無vô 有hữu 我ngã 。 如như 因nhân 五ngũ 指chỉ 有hữu 拳quyền 。 是thị 拳quyền 無vô 有hữu 自tự 體thể 。 如như 是thị 因nhân 五ngũ 陰ấm 名danh 我ngã 。 是thị 我ngã 即tức 無vô 自tự 體thể 。 我ngã 有hữu 種chủng 種chủng 名danh 。 或hoặc 名danh 眾chúng 生sanh 人nhân 天thiên 如Như 來Lai 等đẳng 。 若nhược 如Như 來Lai 因nhân 五ngũ 陰ấm 有hữu 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 無vô 我ngã 。 若nhược 無vô 我ngã 云vân 何hà 說thuyết 名danh 如Như 來Lai 。 是thị 故cố 偈kệ 中trung 說thuyết 法Pháp 若nhược 因nhân 他tha 生sanh 是thị 即tức 為vi 非phi 我ngã 。 若nhược 法pháp 非phi 我ngã 者giả 云vân 何hà 是thị 如Như 來Lai 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 自tự 性tánh 。 云vân 何hà 有hữu 他tha 性tánh 。
離ly 自tự 性tánh 他tha 性tánh 。 何hà 名danh 為vi 如Như 來Lai 。
若nhược 無vô 自tự 性tánh 。 他tha 性tánh 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。 因nhân 自tự 性tánh 故cố 名danh 他tha 性tánh 。 此thử 無vô 故cố 彼bỉ 亦diệc 無vô 。 是thị 故cố 自tự 性tánh 他tha 性tánh 二nhị 俱câu 無vô 。 若nhược 離ly 自tự 性tánh 他tha 性tánh 。 誰thùy 為vi 如Như 來Lai 。
復phục 次thứ 。
若nhược 不bất 因nhân 五ngũ 陰ấm 。 先tiên 有hữu 如Như 來Lai 者giả 。
以dĩ 今kim 受thọ 陰ấm 故cố 。 則tắc 說thuyết 為vi 如Như 來Lai 。
今kim 實thật 不bất 受thọ 陰ấm 。 更cánh 無vô 如Như 來Lai 法pháp 。
若nhược 以dĩ 不bất 受thọ 無vô 。 今kim 當đương 云vân 何hà 受thọ 。
若nhược 其kỳ 未vị 有hữu 受thọ 。 所sở 受thọ 不bất 名danh 受thọ 。
無vô 有hữu 無vô 受thọ 法pháp 。 而nhi 名danh 為vi 如Như 來Lai 。
若nhược 於ư 一nhất 異dị 中trung 。 如Như 來Lai 不bất 可khả 得đắc 。
五ngũ 種chủng 求cầu 亦diệc 無vô 。 云vân 何hà 受thọ 中trung 有hữu 。
又hựu 所sở 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 不bất 從tùng 自tự 性tánh 有hữu 。
若nhược 無vô 自tự 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 有hữu 他tha 性tánh 。
若nhược 未vị 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 先tiên 有hữu 如Như 來Lai 者giả 。 是thị 如Như 來Lai 今kim 應ưng 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 已dĩ 作tác 如Như 來Lai 。 而nhi 實thật 未vị 受thọ 五ngũ 陰ấm 時thời 先tiên 無vô 如Như 來Lai 。 今kim 云vân 何hà 當đương 受thọ 。 又hựu 不bất 受thọ 五ngũ 陰ấm 者giả 。 五ngũ 陰ấm 不bất 名danh 為vi 受thọ 。 無vô 有hữu 無vô 受thọ 而nhi 。 名danh 為vi 如Như 來Lai 。 又hựu 如Như 來Lai 一nhất 異dị 中trung 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 五ngũ 陰ấm 中trung 五ngũ 種chủng 求cầu 。 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 云vân 何hà 於ư 五ngũ 陰ấm 中trung 。 說thuyết 有hữu 如Như 來Lai 。 又hựu 所sở 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 不bất 從tùng 自tự 性tánh 有hữu 。 若nhược 謂vị 從tùng 他tha 性tánh 有hữu 。 若nhược 不bất 從tùng 自tự 性tánh 有hữu 。 云vân 何hà 從tùng 他tha 性tánh 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 無vô 自tự 性tánh 故cố 。 又hựu 他tha 性tánh 亦diệc 無vô 。
復phục 次thứ 。
以dĩ 如như 是thị 義nghĩa 故cố 。 受thọ 空không 受thọ 者giả 空không 。
云vân 何hà 當đương 以dĩ 空không 。 而nhi 說thuyết 空không 如Như 來Lai 。
以dĩ 是thị 義nghĩa 思tư 惟duy 。 受thọ 及cập 受thọ 者giả 皆giai 空không 。 若nhược 受thọ 空không 者giả 。 云vân 何hà 以dĩ 空không 受thọ 。 而nhi 說thuyết 空không 如Như 來Lai 。 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 謂vị 受thọ 空không 受thọ 者giả 空không 。 則tắc 定định 有hữu 空không 耶da 。 答đáp 曰viết 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
空không 則tắc 不bất 可khả 說thuyết 。 非phi 空không 不bất 可khả 說thuyết 。
共cộng 不bất 共cộng 叵phả 說thuyết 。 但đãn 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 。
諸chư 法pháp 空không 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 諸chư 法pháp 不bất 空không 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 諸chư 法pháp 空không 不bất 空không 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。 非phi 空không 非phi 不bất 空không 。 亦diệc 不bất 應ưng 說thuyết 。
何hà 以dĩ 故cố 。 但đãn 破phá 相tương 違vi 故cố 。 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 。 如như 是thị 正chánh 觀quán 思tư 惟duy 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 中trung 。 不bất 應ưng 以dĩ 諸chư 難nạn 為vi 難nạn/nan 。
何hà 以dĩ 故cố 。
寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 無vô 。 常thường 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 。
寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 無vô 。 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 四tứ 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 如như 是thị 微vi 妙diệu 寂tịch 滅diệt 。 但đãn 因nhân 過quá 去khứ 世thế 。 起khởi 四tứ 種chủng 邪tà 見kiến 。 世thế 間gian 有hữu 常thường 。 世thế 間gian 無vô 常thường 。 世thế 間gian 常thường 無vô 常thường 。 世thế 間gian 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 寂tịch 滅diệt 中trung 盡tận 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 畢tất 竟cánh 清thanh 淨tịnh 不bất 可khả 取thủ 。 空không 尚thượng 不bất 受thọ 。 何hà 況huống 有hữu 四tứ 種chủng 見kiến 。 四tứ 種chủng 見kiến 皆giai 因nhân 受thọ 生sanh 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 無vô 所sở 因nhân 受thọ 。 四tứ 種chủng 見kiến 皆giai 以dĩ 自tự 見kiến 為vi 貴quý 。 他tha 見kiến 為vi 賤tiện 。 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 無vô 有hữu 此thử 彼bỉ 。 是thị 故cố 說thuyết 寂tịch 滅diệt 中trung 無vô 四tứ 種chủng 見kiến 。 如như 因nhân 過quá 去khứ 世thế 。 有hữu 四tứ 種chủng 見kiến 。 因nhân 未vị 來lai 世thế 有hữu 。 四tứ 種chủng 見kiến 亦diệc 如như 是thị 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 如như 是thị 破phá 如Như 來Lai 者giả 。 則tắc 無vô 如Như 來Lai 耶da 。
答đáp 曰viết 。
邪tà 見kiến 深thâm 厚hậu 者giả 。 則tắc 說thuyết 無vô 如Như 來Lai 。
如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 分phân 別biệt 有hữu 亦diệc 非phi 。
邪tà 見kiến 有hữu 二nhị 種chủng 。 一nhất 者giả 破phá 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 二nhị 者giả 破phá 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 。 破phá 世thế 間gian 樂lạc 者giả 。 是thị 麁thô 邪tà 見kiến 。 言ngôn 無vô 罪tội 無vô 福phước 。 無vô 如Như 來Lai 等đẳng 賢hiền 聖thánh 。 起khởi 是thị 邪tà 見kiến 捨xả 善thiện 為vi 惡ác 。 則tắc 破phá 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 破phá 涅Niết 槃Bàn 道Đạo 者giả 。 貪tham 著trước 於ư 我ngã 。 分phân 別biệt 有hữu 無vô 。 起khởi 善thiện 滅diệt 惡ác 。 起khởi 善thiện 故cố 得đắc 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 分phân 別biệt 有hữu 無vô 。 故cố 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 若nhược 言ngôn 無vô 如Như 來Lai 者giả 。 是thị 深thâm 厚hậu 邪tà 見kiến 。 乃nãi 失thất 世thế 間gian 樂nhạo/nhạc/lạc 。 何hà 況huống 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 言ngôn 有hữu 如Như 來Lai 。 亦diệc 是thị 邪tà 見kiến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如Như 來Lai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 而nhi 種chủng 種chủng 分phân 別biệt 故cố 。 是thị 故cố 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 中trung 。 分phân 別biệt 有hữu 如Như 來Lai 。 亦diệc 為vi 非phi 。
如như 是thị 性tánh 空không 中trung 。 思tư 惟duy 亦diệc 不bất 可khả 。
如Như 來Lai 滅diệt 度độ 後hậu 。 分phân 別biệt 於ư 有hữu 無vô 。
諸chư 法pháp 實thật 相tướng 性tánh 空không 故cố 。 不bất 應ưng 於ư 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 思tư 惟duy 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 若nhược 有hữu 無vô 。 如Như 來Lai 從tùng 本bổn 已dĩ 來lai 畢tất 竟cánh 空không 。 何hà 況huống 滅diệt 後hậu 。
如Như 來Lai 過quá 戲hí 論luận 。 而nhi 人nhân 生sanh 戲hí 論luận 。
戲hí 論luận 破phá 慧tuệ 眼nhãn 。 是thị 皆giai 不bất 見kiến 佛Phật 。
戲hí 論luận 名danh 憶ức 念niệm 取thủ 相tướng 分phân 別biệt 此thử 彼bỉ 。 言ngôn 佛Phật 滅diệt 不bất 滅diệt 等đẳng 。 是thị 人nhân 為vi 戲hí 論luận 。 覆phú 慧tuệ 眼nhãn 故cố 。 不bất 能năng 見kiến 如Như 來Lai 法Pháp 身thân 。 此thử 如Như 來Lai 品phẩm 中trung 。 初sơ 中trung 後hậu 思tư 惟duy 。 如Như 來Lai 定định 性tánh 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 偈kệ 說thuyết 。
如Như 來Lai 所sở 有hữu 性tánh 。 即tức 是thị 世thế 間gian 性tánh 。
如Như 來Lai 無vô 有hữu 性tánh 。 世thế 間gian 亦diệc 無vô 性tánh 。
此thử 品phẩm 中trung 思tư 惟duy 推thôi 求cầu 。 如Như 來Lai 性tánh 即tức 是thị 一nhất 切thiết 世thế 間gian 性tánh 。 問vấn 曰viết 。 何hà 等đẳng 是thị 如Như 來Lai 性tánh 。
答đáp 曰viết 。
如Như 來Lai 無vô 有hữu 性tánh 。 同đồng 世thế 間gian 無vô 性tánh 。
中Trung 論Luận 觀Quán 顛Điên 倒Đảo 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 三tam 。 二nhị 十thập 四tứ 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 。
從tùng 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 生sanh 於ư 貪tham 恚khuể 癡si 。
淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 皆giai 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。
經kinh 說thuyết 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 生sanh 貪tham 恚khuể 癡si 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 有hữu 貪tham 恚khuể 癡si 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。 顛điên 倒đảo 生sanh 三tam 毒độc 。
三tam 毒độc 即tức 無vô 性tánh 。 故cố 煩phiền 惱não 無vô 實thật 。
若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 。 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 生sanh 。 即tức 無vô 自tự 性tánh 。 是thị 故cố 諸chư 煩phiền 惱não 無vô 實thật 。
復phục 次thứ 。
我ngã 法pháp 有hữu 以dĩ 無vô 。 是thị 事sự 終chung 不bất 成thành 。
無vô 我ngã 諸chư 煩phiền 惱não 。 有hữu 無vô 亦diệc 不bất 成thành 。
我ngã 無vô 有hữu 因nhân 緣duyên 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 而nhi 可khả 成thành 。 今kim 無vô 我ngã 諸chư 煩phiền 惱não 云vân 何hà 以dĩ 有hữu 無vô 而nhi 可khả 成thành 。
何hà 以dĩ 故cố 。
誰thùy 有hữu 此thử 煩phiền 惱não 。 是thị 即tức 為vi 不bất 成thành 。
若nhược 離ly 是thị 而nhi 有hữu 。 煩phiền 惱não 則tắc 無vô 屬thuộc 。
煩phiền 惱não 名danh 為vi 能năng 惱não 他tha 。 惱não 他tha 者giả 應ưng 是thị 眾chúng 生sanh 。 是thị 眾chúng 生sanh 於ư 一nhất 切thiết 。 處xử 推thôi 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 若nhược 謂vị 離ly 眾chúng 生sanh 但đãn 有hữu 煩phiền 惱não 。 是thị 煩phiền 惱não 則tắc 無vô 所sở 屬thuộc 。 若nhược 謂vị 雖tuy 無vô 我ngã 而nhi 煩phiền 惱não 屬thuộc 心tâm 。 是thị 事sự 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
如như 身thân 見kiến 五ngũ 種chủng 。 求cầu 之chi 不bất 可khả 得đắc 。
煩phiền 惱não 於ư 垢cấu 心tâm 。 五ngũ 求cầu 亦diệc 不bất 得đắc 。
如như 身thân 見kiến 。 五ngũ 陰ấm 中trung 五ngũ 種chủng 。 求cầu 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 煩phiền 惱não 亦diệc 於ư 垢cấu 心tâm 中trung 。 五ngũ 種chủng 求cầu 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。 又hựu 垢cấu 心tâm 於ư 煩phiền 惱não 中trung 。 五ngũ 種chủng 求cầu 亦diệc 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。
淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 是thị 則tắc 無vô 自tự 性tánh 。
云vân 何hà 因nhân 此thử 二nhị 。 而nhi 生sanh 諸chư 煩phiền 惱não 。
淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 者giả 。 顛điên 倒đảo 名danh 虛hư 妄vọng 。 若nhược 虛hư 妄vọng 即tức 無vô 性tánh 。 無vô 性tánh 則tắc 無vô 顛điên 倒đảo 。 若nhược 無vô 顛điên 倒đảo 。 云vân 何hà 因nhân 顛điên 倒đảo 。 起khởi 諸chư 煩phiền 惱não 。 問vấn 曰viết 。
色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 及cập 法pháp 為vi 六lục 種chủng 。
如như 是thị 之chi 六lục 種chủng 。 是thị 三tam 毒độc 根căn 本bổn 。
是thị 六lục 入nhập 三tam 毒độc 根căn 本bổn 。 因nhân 此thử 六lục 入nhập 生sanh 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 。 因nhân 淨tịnh 不bất 淨tịnh 顛điên 倒đảo 生sanh 貪tham 恚khuể 癡si 。
答đáp 曰viết 。
色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 。 及cập 法pháp 體thể 六lục 種chủng 。
皆giai 空không 如như 炎diễm 夢mộng 。 如như 乾càn 闥thát 婆bà 城thành 。
如như 是thị 六lục 種chủng 中trung 。 何hà 有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。
猶do 如như 幻huyễn 化hóa 人nhân 。 亦diệc 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。
色sắc 聲thanh 香hương 味vị 觸xúc 法pháp 自tự 體thể 。 未vị 與dữ 心tâm 和hòa 合hợp 時thời 。 空không 無vô 所sở 有hữu 。 如như 炎diễm 如như 夢mộng 。 如như 化hóa 如như 鏡kính 中trung 像tượng 。 但đãn 誑cuống 惑hoặc 於ư 心tâm 。 無vô 有hữu 定định 相tướng 。 如như 是thị 六lục 入nhập 中trung 。 何hà 有hữu 淨tịnh 不bất 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。
不bất 因nhân 於ư 淨tịnh 相tương/tướng 。 則tắc 無vô 有hữu 不bất 淨tịnh 。
因nhân 淨tịnh 有hữu 不bất 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 不bất 淨tịnh 。
若nhược 不bất 因nhân 於ư 淨tịnh 。 先tiên 無vô 有hữu 不bất 淨tịnh 。 因nhân 何hà 而nhi 說thuyết 不bất 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 不bất 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。
不bất 因nhân 於ư 不bất 淨tịnh 。 則tắc 亦diệc 無vô 有hữu 淨tịnh 。
因nhân 不bất 淨tịnh 有hữu 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 淨tịnh 。
若nhược 不bất 因nhân 不bất 淨tịnh 。 先tiên 無vô 有hữu 淨tịnh 。 因nhân 何hà 而nhi 說thuyết 淨tịnh 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 淨tịnh 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 淨tịnh 者giả 。 何hà 由do 而nhi 有hữu 貪tham 。
若nhược 無vô 有hữu 不bất 淨tịnh 。 何hà 由do 而nhi 有hữu 恚khuể 。
無vô 淨tịnh 不bất 淨tịnh 故cố 。 則tắc 不bất 生sanh 貪tham 恚khuể 。 問vấn 曰viết 。 經kinh 說thuyết 常thường 等đẳng 四tứ 顛điên 倒đảo 。 若nhược 無vô 常thường 中trung 見kiến 常thường 。 是thị 名danh 顛điên 倒đảo 。 若nhược 無vô 常thường 中trung 見kiến 無vô 常thường 。 此thử 非phi 顛điên 倒đảo 。 餘dư 三tam 顛điên 倒đảo 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 。 顛điên 倒đảo 者giả 亦diệc 應ưng 有hữu 。 何hà 故cố 言ngôn 都đô 無vô 。
答đáp 曰viết 。
於ư 無vô 常thường 著trước 常thường 。 是thị 則tắc 名danh 顛điên 倒đảo 。
空không 中trung 無vô 有hữu 常thường 。 何hà 處xứ 有hữu 常thường 倒đảo 。
若nhược 於ư 無vô 常thường 中trung 著trước 常thường 。 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 。 諸chư 法pháp 性tánh 空không 中trung 無vô 有hữu 常thường 。 是thị 中trung 何hà 處xứ 有hữu 常thường 顛điên 倒đảo 。 餘dư 三tam 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。
若nhược 於ư 無vô 常thường 中trung 。 著trước 無vô 常thường 非phi 倒đảo 。
空không 中trung 無vô 無vô 常thường 。 何hà 有hữu 非phi 顛điên 倒đảo 。
若nhược 著trước 無vô 常thường 言ngôn 是thị 無vô 常thường 。 不bất 名danh 為vi 顛điên 倒đảo 者giả 。 諸chư 法pháp 性tánh 空không 中trung 無vô 無vô 常thường 。 無vô 常thường 無vô 故cố 誰thùy 為vi 非phi 顛điên 倒đảo 。 餘dư 三tam 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。
可khả 著trước 著trước 者giả 著trước 。 及cập 所sở 用dụng 著trước 法pháp 。
是thị 皆giai 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 云vân 何hà 而nhi 有hữu 著trước 。
可khả 著trước 名danh 物vật 著trước 者giả 名danh 作tác 者giả 。 著trước 名danh 業nghiệp 。 所sở 用dụng 法pháp 名danh 所sở 用dụng 事sự 。 是thị 皆giai 性tánh 空không 寂tịch 滅diệt 相tương/tướng 。 如như 如Như 來Lai 品phẩm 中trung 所sở 說thuyết 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 著trước 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 著trước 法pháp 。 言ngôn 邪tà 是thị 顛điên 倒đảo 。
言ngôn 正chánh 不bất 顛điên 倒đảo 。 誰thùy 有hữu 如như 是thị 事sự 。
著trước 名danh 憶ức 想tưởng 分phân 別biệt 。 此thử 彼bỉ 有hữu 無vô 等đẳng 。 若nhược 無vô 此thử 著trước 者giả 。 誰thùy 為vi 邪tà 顛điên 倒đảo 。 誰thùy 為vi 正chánh 不bất 顛điên 倒đảo 。
復phục 次thứ 。
有hữu 倒đảo 不bất 生sanh 倒đảo 。 無vô 倒đảo 不bất 生sanh 倒đảo 。
倒đảo 者giả 不bất 生sanh 倒đảo 。 不bất 倒đảo 亦diệc 不bất 生sanh 。
若nhược 於ư 顛điên 倒đảo 時thời 。 亦diệc 不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。
汝nhữ 可khả 自tự 觀quán 察sát 。 誰thùy 生sanh 於ư 顛điên 倒đảo 。
已dĩ 顛điên 倒đảo 者giả 。 則tắc 更cánh 不bất 生sanh 顛điên 倒đảo 。 已dĩ 顛điên 倒đảo 故cố 。 不bất 顛điên 倒đảo 者giả 。 亦diệc 不bất 顛điên 倒đảo 。 無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 。 顛điên 倒đảo 時thời 亦diệc 不bất 顛điên 倒đảo 。 有hữu 二nhị 過quá 故cố 。 汝nhữ 今kim 除trừ 憍kiêu 慢mạn 心tâm 。 善thiện 自tự 觀quán 察sát 。 誰thùy 為vi 顛điên 倒đảo 者giả 。
復phục 次thứ 。
諸chư 顛điên 倒đảo 不bất 生sanh 。 云vân 何hà 有hữu 此thử 義nghĩa 。
無vô 有hữu 顛điên 倒đảo 故cố 。 何hà 有hữu 顛điên 倒đảo 者giả 。
顛điên 倒đảo 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 破phá 故cố 。 墮đọa 在tại 不bất 生sanh 。 彼bỉ 貪tham 著trước 不bất 生sanh 。 謂vị 不bất 生sanh 是thị 顛điên 倒đảo 實thật 相tướng 。 是thị 故cố 偈kệ 說thuyết 。 云vân 何hà 名danh 不bất 生sanh 為vi 顛điên 倒đảo 。 乃nãi 至chí 無vô 漏lậu 法pháp 尚thượng 不bất 名danh 為vi 不bất 生sanh 相tương/tướng 。 何hà 況huống 顛điên 倒đảo 是thị 不bất 生sanh 相tương/tướng 。 顛điên 倒đảo 無vô 故cố 何hà 有hữu 顛điên 倒đảo 者giả 。 因nhân 顛điên 倒đảo 有hữu 顛điên 倒đảo 者giả 。
復phục 次thứ 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 而nhi 是thị 實thật 有hữu 者giả 。
是thị 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 則tắc 非phi 是thị 顛điên 倒đảo 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 是thị 四tứ 實thật 有hữu 性tánh 者giả 。 是thị 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 則tắc 非phi 顛điên 倒đảo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 定định 有hữu 實thật 事sự 故cố 。 云vân 何hà 言ngôn 顛điên 倒đảo 。 若nhược 謂vị 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 倒đảo 是thị 四tứ 無vô 者giả 。 無vô 常thường 苦khổ 無vô 我ngã 不bất 淨tịnh 。 是thị 四tứ 應ưng 實thật 有hữu 。 不bất 名danh 顛điên 倒đảo 。 顛điên 倒đảo 相tương 違vi 故cố 名danh 不bất 顛điên 倒đảo 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 。 而nhi 實thật 無vô 有hữu 者giả 。
無vô 常thường 苦khổ 不bất 淨tịnh 。 是thị 則tắc 亦diệc 應ưng 無vô 。
若nhược 常thường 我ngã 樂nhạo/nhạc/lạc 淨tịnh 是thị 四tứ 實thật 無vô 。 無vô 故cố 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 事sự 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 相tướng 因nhân 待đãi 故cố 。
復phục 次thứ 。
如như 是thị 顛điên 倒đảo 滅diệt 。 無vô 明minh 則tắc 亦diệc 滅diệt 。
以dĩ 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 諸chư 行hành 等đẳng 亦diệc 滅diệt 。
如như 是thị 者giả 如như 其kỳ 義nghĩa 。 滅diệt 諸chư 顛điên 倒đảo 故cố 。 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 根căn 本bổn 無vô 明minh 亦diệc 滅diệt 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 三tam 種chủng 行hành 業nghiệp 。 乃nãi 至chí 老lão 死tử 等đẳng 皆giai 滅diệt 。
復phục 次thứ 。
若nhược 煩phiền 惱não 性tánh 實thật 。 而nhi 有hữu 所sở 屬thuộc 者giả 。
云vân 何hà 當đương 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 其kỳ 性tánh 。
若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 。 即tức 是thị 顛điên 倒đảo 。 而nhi 實thật 有hữu 性tánh 者giả 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 其kỳ 性tánh 。 若nhược 謂vị 諸chư 煩phiền 惱não 。 皆giai 虛hư 妄vọng 無vô 性tánh 而nhi 可khả 斷đoạn 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 煩phiền 惱não 虛hư 妄vọng 。 無vô 性tánh 無vô 屬thuộc 者giả 。
云vân 何hà 當đương 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 無vô 性tánh 。
若nhược 諸chư 煩phiền 惱não 虛hư 妄vọng 無vô 性tánh 。 則tắc 無vô 所sở 屬thuộc 。 云vân 何hà 可khả 斷đoạn 。 誰thùy 能năng 斷đoạn 無vô 性tánh 法pháp 。
中trung 論luận 觀quán 四Tứ 諦Đế 品phẩm 第đệ 二nhị 十thập 四tứ 。 四tứ 十thập 偈kệ )# 。
問vấn 曰viết 。 破phá 四tứ 顛điên 倒đảo 。 通thông 達đạt 四Tứ 諦Đế 。 得đắc 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。
若nhược 一nhất 切thiết 皆giai 空không 。 無vô 生sanh 亦diệc 無vô 滅diệt 。
如như 是thị 則tắc 無vô 有hữu 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 之chi 法Pháp 。
以dĩ 無vô 四Tứ 諦Đế 故cố 。 見kiến 苦khổ 與dữ 斷đoạn 集tập 。
證chứng 滅diệt 及cập 修tu 道Đạo 。 如như 是thị 事sự 皆giai 無vô 。
以dĩ 是thị 事sự 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 道Đạo 果Quả 。
無vô 有hữu 四Tứ 果Quả 故cố 。 得đắc 向hướng 者giả 亦diệc 無vô 。
若nhược 無vô 八bát 賢hiền 聖thánh 。 則tắc 無vô 有hữu 僧Tăng 寶bảo 。
以dĩ 無vô 四Tứ 諦Đế 故cố 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 寶bảo 。
以dĩ 無vô 法pháp 僧Tăng 寶bảo 。 亦diệc 無vô 有hữu 佛Phật 寶bảo 。
如như 是thị 說thuyết 空không 者giả 。 是thị 則tắc 破phá 三Tam 寶Bảo 。
若nhược 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 皆giai 空không 無vô 所sở 有hữu 者giả 。 即tức 應ưng 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 以dĩ 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。
何hà 以dĩ 故cố 。 從tùng 集Tập 諦Đế 生sanh 苦Khổ 諦Đế 。 集Tập 諦Đế 是thị 因nhân 苦Khổ 諦Đế 是thị 果quả 。 滅diệt 苦khổ 集Tập 諦Đế 名danh 為vi 滅Diệt 諦Đế 。 能năng 至chí 滅Diệt 諦Đế 名danh 為vi 道Đạo 諦Đế 。 道Đạo 諦Đế 是thị 因nhân 滅Diệt 諦Đế 是thị 果quả 。 如như 是thị 四Tứ 諦Đế 。 有hữu 因nhân 有hữu 果quả 。 若nhược 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 則tắc 無vô 四Tứ 諦Đế 。 四Tứ 諦Đế 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 見kiến 苦khổ 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。 見kiến 苦khổ 斷đoạn 集tập 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 無vô 故cố 。 則tắc 無vô 四tứ 向hướng 四tứ 得đắc 者giả 。 若nhược 無vô 此thử 八bát 賢hiền 聖thánh 。 則tắc 無vô 僧Tăng 寶bảo 。 又hựu 四tứ 聖Thánh 諦Đế 無vô 故cố 。 法Pháp 寶bảo 亦diệc 無vô 。 若nhược 無vô 法Pháp 寶bảo 僧Tăng 寶bảo 者giả 。 云vân 何hà 有hữu 佛Phật 。 得đắc 法Pháp 名danh 為vi 佛Phật 。 無vô 法pháp 何hà 有hữu 佛Phật 。 汝nhữ 說thuyết 諸chư 法pháp 皆giai 空không 。 則tắc 壞hoại 三Tam 寶Bảo 。
復phục 次thứ 。
空không 法pháp 壞hoại 因nhân 果quả 。 亦diệc 壞hoại 於ư 罪tội 福phước 。
亦diệc 復phục 悉tất 毀hủy 壞hoại 。 一nhất 切thiết 世thế 俗tục 法pháp 。
若nhược 受thọ 空không 法pháp 者giả 。 則tắc 破phá 罪tội 福phước 及cập 。 罪tội 福phước 果quả 報báo 。 亦diệc 破phá 世thế 俗tục 法pháp 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 諸chư 過quá 故cố 。 諸chư 法pháp 不bất 應ưng 空không 。
答đáp 曰viết 。
汝nhữ 今kim 實thật 不bất 能năng 。 知tri 空không 空không 因nhân 緣duyên 。
及cập 知tri 於ư 空không 義nghĩa 。 是thị 故cố 自tự 生sanh 惱não 。
汝nhữ 不bất 解giải 云vân 何hà 是thị 空không 相tướng 。 以dĩ 何hà 因nhân 緣duyên 說thuyết 空không 。 亦diệc 不bất 解giải 空không 義nghĩa 。 不bất 能năng 如như 實thật 知tri 故cố 。 生sanh 如như 是thị 疑nghi 難nan 。
復phục 次thứ 。
諸chư 佛Phật 依y 二nhị 諦đế 。 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。
一nhất 以dĩ 世thế 俗tục 諦đế 。 二nhị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦Đế 。
若nhược 人nhân 不bất 能năng 知tri 。 分phân 別biệt 於ư 二nhị 諦đế 。
則tắc 於ư 深thâm 佛Phật 法Pháp 。 不bất 知tri 真chân 實thật 義nghĩa 。
世thế 俗tục 諦đế 者giả 。 一nhất 切thiết 法pháp 性tánh 空không 。 而nhi 世thế 間gian 顛điên 倒đảo 故cố 生sanh 虛hư 妄vọng 法pháp 。 於ư 世thế 間gian 是thị 實thật 。 諸chư 賢hiền 聖thánh 真chân 知tri 顛điên 倒đảo 性tánh 。 故cố 知tri 一nhất 切thiết 法pháp 。 皆giai 空không 無vô 生sanh 。 於ư 聖thánh 人nhân 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 名danh 為vi 實thật 。 諸chư 佛Phật 依y 是thị 二nhị 諦đế 。 而nhi 為vì 眾chúng 生sanh 說thuyết 法Pháp 。 若nhược 人nhân 不bất 能năng 。 如như 實thật 分phân 別biệt 二nhị 諦đế 。 則tắc 於ư 甚thậm 深thâm 佛Phật 法Pháp 。 不bất 知tri 實thật 義nghĩa 。 若nhược 謂vị 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 是thị 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 諦đế 。 不bất 須tu 第đệ 二nhị 俗tục 諦đế 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 不bất 依y 俗tục 諦đế 。 不bất 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。
不bất 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 則tắc 不bất 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。
第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 皆giai 因nhân 言ngôn 說thuyết 。 言ngôn 說thuyết 是thị 世thế 俗tục 。 是thị 故cố 若nhược 不bất 依y 世thế 俗tục 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 則tắc 不bất 可khả 說thuyết 。 若nhược 不bất 得đắc 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 云vân 何hà 得đắc 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 雖tuy 無vô 生sanh 。 而nhi 有hữu 二nhị 諦đế 。
復phục 次thứ 。
不bất 能năng 正chánh 觀quán 空không 。 鈍độn 根căn 則tắc 自tự 害hại 。
如như 不bất 善thiện 咒chú 術thuật 。 不bất 善thiện 捉tróc 毒độc 蛇xà 。
若nhược 人nhân 鈍độn 根căn 。 不bất 善thiện 解giải 空không 法pháp 。 於ư 空không 有hữu 失thất 而nhi 生sanh 邪tà 見kiến 。 如như 為vi 利lợi 捉tróc 毒độc 蛇xà 不bất 能năng 善thiện 捉tróc 反phản 為vi 所sở 害hại 。 又hựu 如như 咒chú 術thuật 欲dục 有hữu 所sở 作tác 不bất 能năng 。 善thiện 成thành 則tắc 還hoàn 自tự 害hại 。 鈍độn 根căn 觀quán 空không 。 法Pháp 亦diệc 如như 是thị 。
復phục 次thứ 。
世Thế 尊Tôn 知tri 是thị 法pháp 。 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 相tương/tướng 。
非phi 鈍độn 根căn 所sở 及cập 。 是thị 故cố 不bất 欲dục 說thuyết 。
世Thế 尊Tôn 以dĩ 法pháp 甚thậm 深thâm 微vi 妙diệu 。 非phi 鈍độn 根căn 所sở 解giải 。 是thị 故cố 不bất 欲dục 說thuyết 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 謂vị 我ngã 著trước 空không 。 而nhi 為vi 我ngã 生sanh 過quá 。
汝nhữ 今kim 所sở 說thuyết 過quá 。 於ư 空không 則tắc 無vô 有hữu 。
汝nhữ 謂vị 我ngã 著trước 空không 故cố 。 為vi 我ngã 生sanh 過quá 。 我ngã 所sở 說thuyết 性tánh 空không 。 空không 亦diệc 復phục 空không 。 無vô 如như 是thị 過quá 。
復phục 次thứ 。
以dĩ 有hữu 空không 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 法pháp 得đắc 成thành 。
若nhược 無vô 空không 義nghĩa 者giả 。 一nhất 切thiết 則tắc 不bất 成thành 。
以dĩ 有hữu 空không 義nghĩa 故cố 。 一nhất 切thiết 世thế 間gian 。 出xuất 世thế 間gian 法Pháp 。 皆giai 悉tất 成thành 就tựu 。 若nhược 無vô 空không 義nghĩa 。 則tắc 皆giai 不bất 成thành 就tựu 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 今kim 自tự 有hữu 過quá 。 而nhi 以dĩ 迴hồi 向hướng 我ngã 。
如như 人nhân 乘thừa 馬mã 者giả 。 自tự 忘vong 於ư 所sở 乘thừa 。
汝nhữ 於ư 有hữu 法pháp 中trung 有hữu 過quá 。 不bất 能năng 自tự 覺giác 。 而nhi 於ư 空không 中trung 見kiến 過quá 。 如như 人nhân 乘thừa 馬mã 而nhi 忘vong 其kỳ 所sở 乘thừa 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 汝nhữ 見kiến 諸chư 法pháp 。 決quyết 定định 有hữu 性tánh 者giả 。
即tức 為vi 見kiến 諸chư 法pháp 。 無vô 因nhân 亦diệc 無vô 緣duyên 。
汝nhữ 說thuyết 諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 見kiến 諸chư 法pháp 。 無vô 因nhân 無vô 緣duyên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 法pháp 決quyết 定định 有hữu 性tánh 。 則tắc 應ưng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 如như 是thị 法pháp 何hà 用dụng 因nhân 緣duyên 。 若nhược 諸chư 法pháp 從tùng 因nhân 。 緣duyên 生sanh 則tắc 無vô 有hữu 性tánh 。 是thị 故cố 諸chư 法pháp 。 決quyết 定định 有hữu 性tánh 。 則tắc 無vô 因nhân 緣duyên 。 若nhược 謂vị 諸chư 法pháp 決quyết 定định 住trụ 自tự 性tánh 。 是thị 則tắc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
即tức 為vi 破phá 因nhân 果quả 。 作tác 作tác 者giả 作tác 法pháp 。
亦diệc 復phục 壞hoại 一nhất 切thiết 。 萬vạn 物vật 之chi 生sanh 滅diệt 。
諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 無vô 因nhân 果quả 等đẳng 諸chư 事sự 。 如như 偈kệ 說thuyết 。
眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 無vô 。
亦diệc 為vi 是thị 假giả 名danh 。 亦diệc 是thị 中trung 道đạo 義nghĩa 。
未vị 曾tằng 有hữu 一nhất 法pháp 。 不bất 從tùng 因nhân 緣duyên 生sanh 。
是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 。 無vô 不bất 是thị 空không 者giả 。
眾chúng 因nhân 緣duyên 生sanh 法pháp 。 我ngã 說thuyết 即tức 是thị 空không 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眾chúng 緣duyên 具cụ 足túc 和hòa 合hợp 而nhi 物vật 生sanh 。 是thị 物vật 屬thuộc 眾chúng 因nhân 緣duyên 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 無vô 自tự 性tánh 故cố 空không 。 空không 亦diệc 復phục 空không 。 但đãn 為vi 引dẫn 導đạo 眾chúng 生sanh 故cố 。 以dĩ 假giả 名danh 說thuyết 。 離ly 有hữu 無vô 二nhị 邊biên 。 故cố 名danh 為vi 中Trung 道Đạo 。 是thị 法pháp 無vô 性tánh 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 有hữu 。 亦diệc 無vô 空không 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 。 若nhược 法pháp 有hữu 性tánh 相tướng 。 則tắc 不bất 待đãi 眾chúng 緣duyên 而nhi 有hữu 。 若nhược 不bất 待đãi 眾chúng 緣duyên 則tắc 無vô 法pháp 。 是thị 故cố 無vô 有hữu 不bất 空không 法pháp 。 汝nhữ 上thượng 所sở 說thuyết 空không 法pháp 有hữu 過quá 者giả 。 此thử 過quá 今kim 還hoàn 在tại 汝nhữ 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 一nhất 切thiết 不bất 空không 。 則tắc 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 。
如như 是thị 則tắc 無vô 有hữu 。 四tứ 聖Thánh 諦Đế 之chi 法Pháp 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 。 各các 各các 有hữu 性tánh 不bất 空không 者giả 。 則tắc 無vô 有hữu 生sanh 滅diệt 。 無vô 生sanh 滅diệt 故cố 。 則tắc 無vô 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 法Pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。
苦khổ 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 云vân 何hà 當đương 有hữu 苦khổ 。
無vô 常thường 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 定định 性tánh 無vô 無vô 常thường 。
苦khổ 不bất 從tùng 緣duyên 生sanh 。 故cố 則tắc 無vô 苦khổ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 經kinh 說thuyết 無vô 常thường 是thị 苦khổ 義nghĩa 。 若nhược 苦khổ 有hữu 定định 性tánh 。 云vân 何hà 有hữu 無vô 常thường 。 以dĩ 不bất 捨xả 自tự 性tánh 故cố 。
復phục 次thứ 。
若nhược 苦khổ 有hữu 定định 性tánh 。 何hà 故cố 從tùng 集tập 生sanh 。
是thị 故cố 無vô 有hữu 集tập 。 以dĩ 破phá 空không 義nghĩa 故cố 。
若nhược 苦khổ 有hữu 定định 性tánh 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 更cánh 生sanh 。 先tiên 已dĩ 有hữu 故cố 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 無vô 集Tập 諦Đế 。 以dĩ 壞hoại 空không 義nghĩa 故cố 。
復phục 次thứ 。
苦khổ 若nhược 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 不bất 應ưng 有hữu 滅diệt 。
汝nhữ 著trước 定định 性tánh 故cố 。 即tức 破phá 於ư 滅Diệt 諦Đế 。
苦khổ 若nhược 有hữu 定định 性tánh 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 滅diệt 。
何hà 以dĩ 故cố 。 性tánh 則tắc 無vô 滅diệt 故cố 。
復phục 次thứ 。
苦khổ 若nhược 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 無vô 有hữu 修tu 道Đạo 。
若nhược 道đạo 可khả 修tu 習tập 。 即tức 無vô 有hữu 定định 性tánh 。
法pháp 若nhược 定định 有hữu 。 則tắc 無vô 有hữu 修tu 道Đạo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 法pháp 實thật 者giả 則tắc 是thị 常thường 。 常thường 則tắc 不bất 可khả 增tăng 益ích 。 若nhược 道đạo 可khả 修tu 。 道đạo 則tắc 無vô 有hữu 定định 性tánh 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 苦Khổ 諦Đế 。 及cập 無vô 集tập 滅Diệt 諦Đế 。
所sở 可khả 滅diệt 苦khổ 道đạo 。 竟cánh 為vi 何hà 所sở 至chí 。
諸chư 法pháp 若nhược 先tiên 定định 有hữu 性tánh 。 則tắc 無vô 苦khổ 集tập 滅Diệt 諦Đế 。 今kim 滅diệt 苦khổ 道đạo 。 竟cánh 為vi 至chí 何hà 滅diệt 苦khổ 處xứ 。
復phục 次thứ 。
若nhược 苦khổ 定định 有hữu 性tánh 。 先tiên 來lai 所sở 不bất 見kiến 。
於ư 今kim 云vân 何hà 見kiến 。 其kỳ 性tánh 不bất 異dị 故cố 。
若nhược 先tiên 凡phàm 夫phu 時thời 。 不bất 能năng 見kiến 苦khổ 性tánh 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 見kiến 。
何hà 以dĩ 故cố 。 不bất 見kiến 性tánh 定định 故cố 。
復phục 次thứ 。
如như 見kiến 苦khổ 不bất 然nhiên 。 斷đoạn 集tập 及cập 證chứng 滅diệt 。
修tu 道Đạo 及cập 四Tứ 果Quả 。 是thị 亦diệc 皆giai 不bất 然nhiên 。
如như 苦Khổ 諦Đế 性tánh 先tiên 不bất 見kiến 者giả 後hậu 亦diệc 不bất 應ưng 見kiến 。 如như 是thị 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 斷đoạn 集tập 。 證chứng 滅diệt 修tu 道Đạo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 集tập 性tánh 先tiên 來lai 不bất 斷đoạn 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 斷đoạn 。 性tánh 不bất 可khả 斷đoạn 故cố 。 滅diệt 先tiên 來lai 不bất 證chứng 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 證chứng 。 先tiên 來lai 不bất 證chứng 故cố 。 道đạo 先tiên 來lai 不bất 修tu 。 今kim 亦diệc 不bất 應ưng 修tu 。 先tiên 來lai 不bất 修tu 故cố 。 是thị 故cố 四tứ 聖Thánh 諦Đế 。 見kiến 斷đoạn 證chứng 修tu 四tứ 種chủng 行hành 。 皆giai 不bất 應ưng 有hữu 。 四tứ 種chủng 行hành 無vô 故cố 。 四tứ 道Đạo 果Quả 亦diệc 無vô 。
何hà 以dĩ 故cố 。
是thị 四tứ 道Đạo 果Quả 性tánh 。 先tiên 來lai 不bất 可khả 得đắc 。
諸chư 法pháp 性tánh 若nhược 定định 。 今kim 云vân 何hà 可khả 得đắc 。
諸chư 法pháp 若nhược 有hữu 定định 性tánh 。 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 。 先tiên 來lai 未vị 得đắc 。 今kim 云vân 何hà 可khả 得đắc 。 若nhược 可khả 得đắc 者giả 。 性tánh 則tắc 無vô 定định 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 四Tứ 果Quả 。 則tắc 無vô 得đắc 向hướng 者giả 。
以dĩ 無vô 八bát 聖thánh 故cố 。 則tắc 無vô 有hữu 僧Tăng 寶bảo 。
無vô 四tứ 沙Sa 門Môn 果Quả 故cố 。 則tắc 無vô 得đắc 果quả 向hướng 果quả 者giả 。 無vô 八bát 賢hiền 聖thánh 故cố 。 則tắc 無vô 有hữu 僧Tăng 寶bảo 。 而nhi 經kinh 說thuyết 八bát 賢hiền 聖thánh 。 名danh 為vi 僧Tăng 寶bảo 。
復phục 次thứ 。
無vô 四tứ 聖Thánh 諦Đế 故cố 。 亦diệc 無vô 有hữu 法pháp 寶bảo 。
無vô 法Pháp 寶bảo 僧Tăng 寶bảo 。 云vân 何hà 有hữu 佛Phật 寶bảo 。
行hành 四tứ 聖Thánh 諦Đế 得đắc 涅Niết 槃Bàn 法pháp 。 若nhược 無vô 四Tứ 諦Đế 則tắc 無vô 法Pháp 寶bảo 。 若nhược 無vô 二nhị 寶bảo 云vân 何hà 當đương 有hữu 佛Phật 寶bảo 。 汝nhữ 以dĩ 如như 是thị 因nhân 緣duyên 。 說thuyết 諸chư 法pháp 定định 性tánh 。 則tắc 壞hoại 三Tam 寶Bảo 問vấn 曰viết 。 汝nhữ 雖tuy 破phá 諸chư 法pháp 。 究cứu 竟cánh 道đạo 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 應ưng 有hữu 。 因nhân 是thị 道đạo 故cố 名danh 為vi 佛Phật 。
答đáp 曰viết 。
汝nhữ 說thuyết 則tắc 不bất 因nhân 。 菩Bồ 提Đề 而nhi 有hữu 佛Phật 。
亦diệc 復phục 不bất 因nhân 佛Phật 。 而nhi 有hữu 於ư 菩Bồ 提Đề 。
汝nhữ 說thuyết 諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 因nhân 菩Bồ 提Đề 有hữu 佛Phật 。 因nhân 佛Phật 有hữu 菩Bồ 提Đề 。 是thị 二nhị 性tánh 常thường 定định 故cố 。
復phục 次thứ 。
雖tuy 復phục 勤cần 精tinh 進tấn 。 修tu 行hành 菩Bồ 提Đề 道Đạo 。
若nhược 先tiên 非phi 佛Phật 性tánh 。 不bất 應ưng 得đắc 成thành 佛Phật 。
以dĩ 先tiên 無vô 性tánh 故cố 。 如như 鐵thiết 無vô 金kim 性tánh 。 雖tuy 復phục 種chủng 種chủng 鍛đoán 煉luyện 。 終chung 不bất 成thành 金kim 。
復phục 次thứ 。
若nhược 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 無vô 作tác 罪tội 福phước 者giả 。
不bất 空không 何hà 所sở 作tác 。 以dĩ 其kỳ 性tánh 定định 故cố 。
若nhược 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 終chung 無vô 有hữu 人nhân 。 作tác 罪tội 福phước 者giả 。
何hà 以dĩ 故cố 。 罪tội 福phước 性tánh 先tiên 已dĩ 定định 故cố 。 又hựu 無vô 作tác 作tác 者giả 故cố 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 於ư 罪tội 福phước 中trung 。 不bất 生sanh 果quả 報báo 者giả 。
是thị 則tắc 離ly 罪tội 福phước 。 而nhi 有hữu 諸chư 果quả 報báo 。
汝nhữ 於ư 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 中trung 。 皆giai 無vô 果quả 報báo 者giả 。 則tắc 應ưng 離ly 罪tội 福phước 因nhân 緣duyên 。 而nhi 有hữu 果quả 報báo 。
何hà 以dĩ 故cố 。 果quả 報báo 不bất 待đãi 因nhân 出xuất 故cố 。 問vấn 曰viết 。 離ly 罪tội 福phước 可khả 無vô 。 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。 但đãn 從tùng 罪tội 福phước 有hữu 。 善thiện 惡ác 果quả 報báo 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 謂vị 從tùng 罪tội 福phước 。 而nhi 生sanh 果quả 報báo 者giả 。
果quả 從tùng 罪tội 福phước 生sanh 。 云vân 何hà 言ngôn 不bất 空không 。
若nhược 離ly 罪tội 福phước 。 無vô 善thiện 惡ác 果quả 。 云vân 何hà 言ngôn 果quả 不bất 空không 。 若nhược 爾nhĩ 離ly 作tác 者giả 則tắc 無vô 罪tội 福phước 。 汝nhữ 先tiên 說thuyết 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
汝nhữ 破phá 一nhất 切thiết 法pháp 。 諸chư 因nhân 緣duyên 空không 義nghĩa 。
則tắc 破phá 於ư 世thế 俗tục 。 諸chư 餘dư 所sở 有hữu 法pháp 。
汝nhữ 若nhược 破phá 眾chúng 因nhân 緣duyên 法pháp 。 第đệ 一nhất 空không 義nghĩa 者giả 。 則tắc 破phá 一nhất 切thiết 世thế 俗tục 法pháp 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 破phá 於ư 空không 義nghĩa 。 即tức 應ưng 無vô 所sở 作tác 。
無vô 作tác 而nhi 有hữu 作tác 。 不bất 作tác 名danh 作tác 者giả 。
若nhược 破phá 空không 義nghĩa 。 則tắc 一nhất 切thiết 果quả 皆giai 無vô 作tác 無vô 因nhân 。 又hựu 不bất 作tác 而nhi 作tác 。 又hựu 一nhất 切thiết 作tác 者giả 不bất 應ưng 有hữu 所sở 作tác 。 又hựu 離ly 作tác 者giả 。 應ưng 有hữu 業nghiệp 有hữu 果quả 報báo 有hữu 受thọ 者giả 。 但đãn 是thị 事sự 皆giai 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 破phá 空không 。
復phục 次thứ 。
若nhược 有hữu 決quyết 定định 性tánh 。 世thế 間gian 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。
則tắc 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 常thường 住trụ 而nhi 不bất 壞hoại 。
若nhược 諸chư 法pháp 有hữu 定định 性tánh 。 則tắc 世thế 間gian 種chủng 種chủng 相tương/tướng 。 天thiên 人nhân 畜súc 生sanh 萬vạn 物vật 。 皆giai 應ưng 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 。 常thường 住trụ 不bất 壞hoại 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 實thật 性tánh 不bất 可khả 變biến 異dị 故cố 。 而nhi 現hiện 見kiến 萬vạn 物vật 。 各các 有hữu 變biến 異dị 相tướng 。 生sanh 滅diệt 變biến 易dị 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 有hữu 定định 性tánh 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 有hữu 空không 者giả 。 未vị 得đắc 不bất 應ưng 得đắc 。
亦diệc 無vô 斷đoạn 煩phiền 惱não 。 亦diệc 無vô 苦khổ 盡tận 事sự 。
若nhược 無vô 有hữu 空không 法pháp 者giả 。 則tắc 世thế 間gian 出xuất 世thế 間gian 。 所sở 有hữu 功công 德đức 未vị 得đắc 者giả 。 皆giai 不bất 應ưng 得đắc 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 。 斷đoạn 煩phiền 惱não 者giả 。 亦diệc 無vô 苦khổ 盡tận 。
何hà 以dĩ 故cố 。 以dĩ 性tánh 定định 故cố 。
是thị 故cố 經Kinh 中trung 說thuyết 。 若nhược 見kiến 因nhân 緣duyên 法pháp 。
則tắc 為vi 能năng 見kiến 佛Phật 。 見kiến 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。
若nhược 人nhân 見kiến 一nhất 切thiết 法pháp 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 是thị 人nhân 即tức 能năng 。 見kiến 佛Phật 法Pháp 身thân 。 增tăng 益ích 智trí 慧tuệ 。 能năng 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 苦Khổ 集Tập 滅Diệt 道Đạo 。 見kiến 四Tứ 聖Thánh 諦Đế 。 得đắc 四Tứ 果Quả 滅diệt 諸chư 苦khổ 惱não 。 是thị 故cố 不bất 應ưng 破phá 空không 義nghĩa 。 若nhược 破phá 空không 義nghĩa 則tắc 破phá 因nhân 緣duyên 法pháp 。 破phá 因nhân 緣duyên 法pháp 。 則tắc 破phá 三Tam 寶Bảo 。 若nhược 破phá 三Tam 寶Bảo 。 則tắc 為vi 自tự 破phá 。
中Trung 論Luận 觀Quán 涅Niết 槃Bàn 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 五ngũ 。 二nhị 十thập 四tứ 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 者giả 。
何hà 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 稱xưng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
若nhược 一nhất 切thiết 法pháp 空không 。 則tắc 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 者giả 。 何hà 所sở 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 應ưng 空không 。 以dĩ 諸chư 法pháp 不bất 空không 故cố 。 斷đoạn 諸chư 煩phiền 惱não 滅diệt 五ngũ 陰ấm 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 諸chư 法pháp 不bất 空không 。 則tắc 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。
何hà 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 稱xưng 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
若nhược 一nhất 切thiết 世thế 間gian 不bất 空không 。 則tắc 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 。 何hà 所sở 斷đoạn 何hà 所sở 滅diệt 。 而nhi 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 二nhị 門môn 。 則tắc 非phi 至chí 涅Niết 槃Bàn 。 所sở 名danh 涅Niết 槃Bàn 者giả 。
無vô 得đắc 亦diệc 無vô 至chí 。 不bất 斷đoạn 亦diệc 不bất 常thường 。
不bất 生sanh 亦diệc 不bất 滅diệt 。 是thị 說thuyết 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
無vô 得đắc 者giả 。 於ư 行hành 於ư 果quả 無vô 所sở 得đắc 。 無vô 至chí 者giả 。 無vô 處xứ 可khả 至chí 。 不bất 斷đoạn 者giả 。 五ngũ 陰ấm 先tiên 來lai 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 。 得đắc 道Đạo 入nhập 無Vô 餘Dư 涅Niết 槃Bàn 時thời 。 亦diệc 無vô 所sở 斷đoạn 。 不bất 常thường 者giả 。 若nhược 有hữu 法pháp 可khả 得đắc 分phân 別biệt 者giả 。 則tắc 名danh 為vi 常thường 。 涅Niết 槃Bàn 寂tịch 滅diệt 。 無vô 法pháp 可khả 分phân 別biệt 故cố 。 不bất 名danh 為vi 常thường 。 生sanh 滅diệt 亦diệc 爾nhĩ 。 如như 是thị 相tướng 者giả 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 經kinh 說thuyết 。 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 非phi 無vô 非phi 有hữu 無vô 。 非phi 非phi 有hữu 非phi 非phi 無vô 。 一nhất 切thiết 法pháp 不bất 受thọ 。 內nội 寂tịch 滅diệt 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。
涅Niết 槃Bàn 不bất 名danh 有hữu 。 有hữu 則tắc 老lão 死tử 相tướng 。
終chung 無vô 有hữu 有hữu 法pháp 。 離ly 於ư 老lão 死tử 相tướng 。
眼nhãn 見kiến 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 皆giai 生sanh 滅diệt 故cố 。 是thị 老lão 死tử 相tướng 。 涅Niết 槃Bàn 若nhược 是thị 有hữu 則tắc 應ưng 有hữu 老lão 死tử 相tướng 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 不bất 名danh 有hữu 。 又hựu 不bất 見kiến 離ly 生sanh 滅diệt 老lão 死tử 別biệt 有hữu 定định 法pháp 而nhi 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 即tức 應ưng 有hữu 生sanh 滅diệt 老lão 死tử 相tướng 。 以dĩ 離ly 老lão 死tử 相tướng 故cố 。 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
若nhược 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 。 涅Niết 槃Bàn 即tức 有hữu 為vi 。
終chung 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 而nhi 是thị 無vô 為vi 者giả 。
涅Niết 槃Bàn 非phi 是thị 有hữu 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 切thiết 萬vạn 物vật 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 。 皆giai 是thị 有hữu 為vi 。 無vô 有hữu 一nhất 法pháp 。 名danh 為vi 無vô 為vi 者giả 。 雖tuy 常thường 法pháp 假giả 名danh 無vô 為vi 。 以dĩ 理lý 推thôi 之chi 。 無vô 常thường 法pháp 尚thượng 無vô 有hữu 。 何hà 況huống 常thường 法pháp 不bất 可khả 見kiến 。 不bất 可khả 得đắc 者giả 。
復phục 次thứ 。
若nhược 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 。 云vân 何hà 名danh 無vô 受thọ 。
無vô 有hữu 不bất 從tùng 受thọ 。 而nhi 名danh 為vi 有hữu 法pháp 。
若nhược 謂vị 涅Niết 槃Bàn 是thị 有hữu 法pháp 者giả 。 經kinh 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 無vô 受thọ 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 有hữu 法pháp 不bất 受thọ 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 有hữu 非phi 涅Niết 槃Bàn 者giả 無vô 應ưng 是thị 涅Niết 槃Bàn 耶da 。
答đáp 曰viết 。
有hữu 尚thượng 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 況huống 於ư 無vô 耶da 。
涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 有hữu 。 何hà 處xứ 當đương 有hữu 無vô 。
若nhược 有hữu 非phi 涅Niết 槃Bàn 。 無vô 云vân 何hà 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 有hữu 故cố 有hữu 無vô 。 若nhược 無vô 有hữu 。 何hà 有hữu 無vô 。 如như 經kinh 說thuyết 。 先tiên 有hữu 今kim 無vô 則tắc 名danh 無vô 。 涅Niết 槃Bàn 則tắc 不bất 爾nhĩ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 非phi 有hữu 法pháp 變biến 為vi 無vô 故cố 。 是thị 故cố 無vô 亦diệc 不bất 作tác 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
若nhược 無vô 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 云vân 何hà 名danh 不bất 受thọ 。
未vị 曾tằng 有hữu 不bất 受thọ 。 而nhi 名danh 為vi 無vô 法pháp 。
若nhược 謂vị 無vô 是thị 涅Niết 槃Bàn 。 經kinh 則tắc 不bất 應ưng 說thuyết 。 不bất 受thọ 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 無vô 有hữu 不bất 受thọ 而nhi 名danh 無vô 法pháp 。 是thị 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 非phi 無vô 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 非phi 無vô 者giả 。 何hà 等đẳng 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
答đáp 曰viết 。
受thọ 諸chư 因nhân 緣duyên 故cố 。 輪luân 轉chuyển 生sanh 死tử 中trung 。
不bất 受thọ 諸chư 因nhân 緣duyên 。 是thị 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
不bất 如như 實thật 知tri 顛điên 倒đảo 故cố 。 因nhân 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 如như 實thật 知tri 顛điên 倒đảo 故cố 。 則tắc 不bất 復phục 因nhân 五ngũ 受thọ 陰ấm 。 往vãng 來lai 生sanh 死tử 。 無vô 性tánh 五ngũ 陰ấm 不bất 復phục 相tương 續tục 故cố 。 說thuyết 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
如như 佛Phật 經Kinh 中trung 說thuyết 。 斷đoạn 有hữu 斷đoạn 非phi 有hữu 。
是thị 故cố 知tri 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。
有hữu 名danh 三tam 有hữu 。 非phi 有hữu 名danh 三tam 有hữu 斷đoạn 滅diệt 。 佛Phật 說thuyết 斷đoạn 此thử 二nhị 事sự 故cố 。 當đương 知tri 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 亦diệc 非phi 無vô 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 有hữu 若nhược 無vô 。 非phi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 今kim 有hữu 無vô 共cộng 合hợp 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 耶da 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 謂vị 於ư 有hữu 無vô 。 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。
有hữu 無vô 即tức 解giải 脫thoát 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
若nhược 謂vị 於ư 有hữu 無vô 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 即tức 有hữu 無vô 二nhị 事sự 合hợp 為vi 解giải 脫thoát 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 無vô 二nhị 事sự 相tướng 違vi 故cố 。 云vân 何hà 一nhất 處xứ 有hữu 。
復phục 次thứ 。
若nhược 謂vị 於ư 有hữu 無vô 。 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。
涅Niết 槃Bàn 非phi 無vô 受thọ 。 是thị 二nhị 從tùng 受thọ 生sanh 。
若nhược 謂vị 有hữu 無vô 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 經kinh 不bất 應ưng 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 名danh 無vô 受thọ 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 無vô 二nhị 事sự 從tùng 受thọ 生sanh 。 相tương/tướng 因nhân 而nhi 有hữu 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 二nhị 事sự 。 不bất 得đắc 合hợp 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
有hữu 無vô 共cộng 合hợp 成thành 。 云vân 何hà 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
涅Niết 槃Bàn 名danh 無vô 為vi 。 有hữu 無vô 是thị 有hữu 為vi 。
有hữu 無vô 二nhị 事sự 共cộng 合hợp 。 不bất 得đắc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。 涅Niết 槃Bàn 名danh 無vô 為vi 。 有hữu 無vô 是thị 有hữu 為vi 。 是thị 故cố 有hữu 無vô 非phi 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
復phục 次thứ 。
有hữu 無vô 二nhị 事sự 共cộng 。 云vân 何hà 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
是thị 二nhị 不bất 同đồng 處xứ 。 如như 明minh 暗ám 不bất 俱câu 。
有hữu 無vô 二nhị 事sự 。 不bất 得đắc 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
何hà 以dĩ 故cố 。 有hữu 無vô 相tướng 違vi 一nhất 。 處xử 不bất 可khả 得đắc 。 如như 明minh 暗ám 不bất 俱câu 。 是thị 故cố 有hữu 時thời 無vô 無vô 。 無vô 時thời 無vô 有hữu 。 云vân 何hà 有hữu 無vô 共cộng 合hợp 。 而nhi 名danh 為vi 涅Niết 槃Bàn 。 問vấn 曰viết 。 若nhược 有hữu 無vô 共cộng 合hợp 非phi 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 今kim 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 應ưng 是thị 涅Niết 槃Bàn 。
答đáp 曰viết 。
若nhược 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 名danh 之chi 為vi 涅Niết 槃Bàn 。
此thử 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 以dĩ 何hà 而nhi 分phân 別biệt 。
若nhược 涅Niết 槃Bàn 非phi 有hữu 非phi 無vô 者giả 。 此thử 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 因nhân 何hà 而nhi 分phân 別biệt 。 是thị 故cố 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
分phân 別biệt 非phi 有hữu 無vô 。 如như 是thị 名danh 涅Niết 槃Bàn 。
若nhược 有hữu 無vô 成thành 者giả 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 成thành 。
汝nhữ 分phân 別biệt 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 涅Niết 槃Bàn 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 有hữu 無vô 成thành 者giả 。 然nhiên 後hậu 非phi 有hữu 非phi 無vô 成thành 。 有hữu 相tương 違vi 名danh 無vô 。 無vô 相tướng 違vi 名danh 有hữu 。 是thị 有hữu 無vô 第đệ 三tam 句cú 中trung 已dĩ 破phá 。 有hữu 無vô 無vô 故cố 。 云vân 何hà 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 故cố 涅Niết 槃Bàn 。 非phi 非phi 有hữu 非phi 非phi 無vô 。
復phục 次thứ 。
如Như 來Lai 滅diệt 度độ 後hậu 。 不bất 言ngôn 有hữu 與dữ 無vô 。
亦diệc 不bất 言ngôn 有hữu 無vô 。 非phi 有hữu 及cập 非phi 無vô 。
如Như 來Lai 現hiện 在tại 時thời 。 不bất 言ngôn 有hữu 與dữ 無vô 。
亦diệc 不bất 言ngôn 有hữu 無vô 。 非phi 有hữu 及cập 非phi 無vô 。
若nhược 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 若nhược 現hiện 在tại 。 有hữu 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 無vô 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 亦diệc 有hữu 如Như 來Lai 亦diệc 無vô 。 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 非phi 有hữu 如Như 來Lai 非phi 無vô 如Như 來Lai 亦diệc 不phủ 受thọ 。 以dĩ 不bất 受thọ 故cố 。 不bất 應ưng 分phân 別biệt 。 涅Niết 槃Bàn 有hữu 無vô 等đẳng 。 離ly 如Như 來Lai 誰thùy 當đương 得đắc 涅Niết 槃Bàn 。 何hà 時thời 何hà 處xứ 以dĩ 何hà 法pháp 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 一nhất 切thiết 。 時thời 一nhất 切thiết 種chủng 。 求cầu 涅Niết 槃Bàn 相tướng 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。
涅Niết 槃Bàn 與dữ 世thế 間gian 。 無vô 有hữu 少thiểu 分phần 別biệt 。
世thế 間gian 與dữ 涅Niết 槃Bàn 。 亦diệc 無vô 少thiểu 分phần 別biệt 。
五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 往vãng 來lai 因nhân 緣duyên 故cố 。 說thuyết 名danh 世thế 間gian 。 五ngũ 陰ấm 性tánh 畢tất 竟cánh 空không 。 無vô 受thọ 寂tịch 滅diệt 。 此thử 義nghĩa 先tiên 已dĩ 說thuyết 。 以dĩ 一nhất 切thiết 法pháp 。 不bất 生sanh 不bất 滅diệt 故cố 。 世thế 間gian 與dữ 涅Niết 槃Bàn 無vô 有hữu 分phân 別biệt 。 涅Niết 槃Bàn 與dữ 世thế 間gian 亦diệc 無vô 分phân 別biệt 。
復phục 次thứ 。
涅Niết 槃Bàn 之chi 實thật 際tế 。 及cập 與dữ 世thế 間gian 際tế 。
如như 是thị 二nhị 際tế 者giả 。 無vô 毫hào 釐li 差sai 別biệt 。
究cứu 竟cánh 推thôi 求cầu 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 實thật 際tế 無vô 生sanh 際tế 。 以dĩ 平bình 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 故cố 。 無vô 毫hào 釐li 差sai 別biệt 。
復phục 次thứ 。
滅diệt 後hậu 有hữu 無vô 等đẳng 。 有hữu 邊biên 等đẳng 常thường 等đẳng 。
諸chư 見kiến 依y 涅Niết 槃Bàn 。 未vị 來lai 過quá 去khứ 世thế 。
如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 有hữu 如Như 來Lai 無vô 如Như 來Lai 。 亦diệc 有hữu 如Như 來Lai 亦diệc 無vô 如Như 來Lai 。 非phi 有hữu 如Như 來Lai 非phi 無vô 如Như 來Lai 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 世thế 間gian 常thường 世thế 間gian 無vô 常thường 。 世thế 間gian 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 世thế 間gian 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 此thử 三tam 種chủng 十thập 二nhị 見kiến 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 有hữu 無vô 等đẳng 四tứ 見kiến 。 依y 涅Niết 槃Bàn 起khởi 。 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 無vô 邊biên 等đẳng 四tứ 見kiến 。 依y 未vị 來lai 世thế 起khởi 。 世thế 間gian 常thường 無vô 常thường 等đẳng 四tứ 見kiến 。 依y 過quá 去khứ 世thế 起khởi 。 如Như 來Lai 滅diệt 後hậu 。 有hữu 無vô 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 如như 是thị 。 如như 世thế 間gian 前tiền 際tế 後hậu 際tế 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 等đẳng 不bất 可khả 得đắc 。 涅Niết 槃Bàn 亦diệc 如như 是thị 。 是thị 故cố 說thuyết 世thế 間gian 涅Niết 槃Bàn 。 等đẳng 無vô 有hữu 異dị 。
復phục 次thứ 。
一nhất 切thiết 法pháp 空không 故cố 。 何hà 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。
亦diệc 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 邊biên 。
何hà 者giả 為vi 一nhất 異dị 。 何hà 有hữu 常thường 無vô 常thường 。
亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
諸chư 法pháp 不bất 可khả 得đắc 。 滅diệt 一nhất 切thiết 戲hí 論luận 。
無vô 人nhân 亦diệc 無vô 處xứ 。 佛Phật 亦diệc 無vô 所sở 說thuyết 。
一nhất 切thiết 法pháp 一nhất 切thiết 。 時thời 一nhất 切thiết 種chủng 。 從tùng 眾chúng 緣duyên 生sanh 故cố 。 畢tất 竟cánh 空không 故cố 無vô 自tự 性tánh 。 如như 是thị 法pháp 中trung 。 何hà 者giả 是thị 有hữu 邊biên 誰thùy 為vi 有hữu 邊biên 。 何hà 者giả 是thị 無vô 邊biên 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 誰thùy 為vi 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 何hà 者giả 是thị 常thường 誰thùy 為vi 是thị 常thường 。 何hà 者giả 是thị 無vô 常thường 。 常thường 無vô 常thường 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 誰thùy 為vi 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 何hà 者giả 身thân 即tức 是thị 神thần 。 何hà 者giả 身thân 異dị 於ư 神thần 。 如như 是thị 等đẳng 六lục 十thập 二nhị 邪tà 見kiến 。 於ư 畢tất 竟cánh 空không 中trung 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。 諸chư 有hữu 所sở 得đắc 皆giai 息tức 。 戲hí 論luận 皆giai 滅diệt 。 戲hí 論luận 滅diệt 故cố 。 通thông 達đạt 諸chư 法pháp 。 實thật 相tướng 得đắc 安an 隱ẩn 道đạo 。 從tùng 因nhân 緣duyên 品phẩm 來lai 。 分phân 別biệt 推thôi 求cầu 諸chư 法pháp 。 有hữu 亦diệc 無vô 。 無vô 亦diệc 無vô 。 有hữu 無vô 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 亦diệc 無vô 。 是thị 名danh 諸chư 法pháp 實thật 相tướng 。 亦diệc 名danh 如như 法Pháp 性tánh 實thật 際tế 涅Niết 槃Bàn 。 是thị 故cố 如Như 來Lai 。 無vô 時thời 無vô 處xứ 。 為vi 人nhân 說thuyết 涅Niết 槃Bàn 定định 相tương/tướng 。 是thị 故cố 說thuyết 諸chư 有hữu 所sở 得đắc 皆giai 息tức 。 戲hí 論luận 皆giai 滅diệt 。
中Trung 論Luận 觀Quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 六lục 九cửu 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 汝nhữ 以dĩ 摩Ma 訶Ha 衍Diên 說thuyết 。 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 道Đạo 。 我ngã 今kim 欲dục 聞văn 說thuyết 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 。 入nhập 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 道đạo 。
答đáp 曰viết 。
眾chúng 生sanh 癡si 所sở 覆phú 。 為vi 後hậu 起khởi 三tam 行hành 。
以dĩ 起khởi 是thị 行hành 故cố 。 隨tùy 行hành 墮đọa 六lục 趣thú 。
以dĩ 諸chư 行hành 因nhân 緣duyên 。 識thức 受thọ 六lục 道đạo 身thân 。
以dĩ 有hữu 識thức 著trước 故cố 。 增tăng 長trưởng 於ư 名danh 色sắc 。
名danh 色sắc 增tăng 長trưởng 故cố 。 因nhân 而nhi 生sanh 六lục 入nhập 。
情tình 塵trần 識thức 和hòa 合hợp 。 而nhi 生sanh 於ư 六lục 觸xúc 。
因nhân 於ư 六lục 觸xúc 故cố 。 即tức 生sanh 於ư 三tam 受thọ 。
以dĩ 因nhân 三tam 受thọ 故cố 。 而nhi 生sanh 於ư 渴khát 愛ái 。
因nhân 愛ái 有hữu 四tứ 取thủ 。 因nhân 取thủ 故cố 有hữu 有hữu 。
若nhược 取thủ 者giả 不bất 取thủ 。 則tắc 解giải 脫thoát 無vô 有hữu 。
從tùng 有hữu 而nhi 有hữu 生sanh 。 從tùng 生sanh 有hữu 老lão 死tử 。
從tùng 老lão 死tử 故cố 有hữu 。 憂ưu 悲bi 諸chư 苦khổ 惱não 。
如như 是thị 等đẳng 諸chư 事sự 。 皆giai 從tùng 生sanh 而nhi 有hữu 。
但đãn 以dĩ 是thị 因nhân 緣duyên 。 而nhi 集tập 大đại 苦khổ 陰ấm 。
是thị 謂vị 為vi 生sanh 死tử 。 諸chư 行hành 之chi 根căn 本bổn 。
無vô 明minh 者giả 所sở 造tạo 。 智trí 者giả 所sở 不bất 為vi 。
以dĩ 是thị 事sự 滅diệt 故cố 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 生sanh 。
但đãn 是thị 苦khổ 陰ấm 聚tụ 。 如như 是thị 而nhi 正chánh 滅diệt 。
凡phàm 夫phu 為vi 無vô 明minh 所sở 盲manh 故cố 。 以dĩ 身thân 口khẩu 意ý 業nghiệp 。 為vi 後hậu 身thân 起khởi 六lục 趣thú 諸chư 行hành 。 隨tùy 所sở 起khởi 行hành 。 有hữu 上thượng 中trung 下hạ 。 識thức 入nhập 六lục 趣thú 。 隨tùy 行hành 受thọ 身thân 。 以dĩ 識thức 著trước 因nhân 緣duyên 故cố 名danh 色sắc 集tập 。 名danh 色sắc 集tập 故cố 有hữu 六lục 入nhập 。 六lục 入nhập 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 六lục 觸xúc 。 六lục 觸xúc 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 三tam 受thọ 。 三tam 受thọ 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 渴khát 愛ái 。 渴khát 愛ái 因nhân 緣duyên 故cố 有hữu 四tứ 取thủ 。 四tứ 取thủ 取thủ 時thời 以dĩ 身thân 口khẩu 意ý 。 業nghiệp 起khởi 罪tội 福phước 。 令linh 後hậu 三tam 有hữu 相tương 續tục 。 從tùng 有hữu 而nhi 有hữu 生sanh 。 從tùng 生sanh 而nhi 有hữu 老lão 死tử 。 從tùng 老lão 死tử 有hữu 憂ưu 悲bi 苦khổ 惱não 。 種chủng 種chủng 眾chúng 患hoạn 。 但đãn 有hữu 大đại 苦khổ 陰ấm 集tập 。 是thị 故cố 知tri 凡phàm 夫phu 無vô 智trí 。 起khởi 此thử 生sanh 死tử 諸chư 行hành 根căn 本bổn 。 智trí 者giả 所sở 不bất 起khởi 。 以dĩ 如như 實thật 見kiến 故cố 。 則tắc 無vô 明minh 滅diệt 。 無vô 明minh 滅diệt 故cố 。 諸chư 行hành 亦diệc 滅diệt 。 以dĩ 因nhân 滅diệt 故cố 果quả 亦diệc 滅diệt 。 如như 是thị 修tu 習tập 。 觀quán 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 。 生sanh 滅diệt 智trí 故cố 是thị 事sự 滅diệt 。 是thị 事sự 滅diệt 故cố 乃nãi 至chí 生sanh 老lão 死tử 。 憂ưu 悲bi 大đại 苦khổ 陰ấm 皆giai 如như 實thật 正chánh 滅diệt 。 正chánh 滅diệt 者giả 畢tất 竟cánh 滅diệt 。 是thị 十Thập 二Nhị 因Nhân 緣Duyên 生sanh 滅diệt 義nghĩa 。 如như 阿a 毘tỳ 曇đàm 修Tu 多Đa 羅La 中trung 廣quảng 說thuyết 。
中Trung 論Luận 觀Quán 邪Tà 見Kiến 品Phẩm 第đệ 二nhị 十thập 七thất 。 三tam 十thập 一nhất 偈kệ )#
☸ Phẩm :
問vấn 曰viết 。 已dĩ 聞văn 大Đại 乘Thừa 法Pháp 破phá 邪tà 見kiến 。 今kim 欲dục 聞văn 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 破phá 邪tà 見kiến 。
答đáp 曰viết 。
我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 是thị 無vô 。
世thế 間gian 常thường 等đẳng 見kiến 。 皆giai 依y 過quá 去khứ 世thế 。
我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。
有hữu 邊biên 等đẳng 諸chư 見kiến 。 皆giai 依y 未vị 來lai 世thế 。
我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 。 為vi 有hữu 為vi 無vô 。 為vi 有hữu 無vô 為vi 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 名danh 常thường 等đẳng 諸chư 見kiến 依y 過quá 去khứ 世thế 。 我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。 為vi 作tác 不bất 作tác 為vi 。 非phi 作tác 非phi 不bất 作tác 。 是thị 名danh 邊biên 無vô 邊biên 等đẳng 諸chư 見kiến 依y 未vị 來lai 世thế 。 如như 是thị 等đẳng 諸chư 邪tà 見kiến 。 何hà 因nhân 緣duyên 故cố 。 名danh 為vi 邪tà 見kiến 。 是thị 事sự 今kim 當đương 說thuyết 。
過quá 去khứ 世thế 有hữu 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 可khả 得đắc 。
過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 不bất 作tác 今kim 世thế 我ngã 。
若nhược 謂vị 我ngã 即tức 是thị 。 而nhi 身thân 有hữu 異dị 相tướng 。
若nhược 當đương 離ly 於ư 身thân 。 何hà 處xứ 別biệt 有hữu 我ngã 。
離ly 有hữu 無vô 身thân 我ngã 。 是thị 事sự 為vi 已dĩ 成thành 。
若nhược 謂vị 身thân 即tức 我ngã 。 若nhược 都đô 無vô 有hữu 我ngã 。
但đãn 身thân 不bất 為vi 我ngã 。 身thân 相tướng 生sanh 滅diệt 故cố 。
云vân 何hà 當đương 以dĩ 受thọ 。 而nhi 作tác 於ư 受thọ 者giả 。
若nhược 離ly 身thân 有hữu 我ngã 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
無vô 受thọ 而nhi 有hữu 我ngã 。 而nhi 實thật 不bất 可khả 得đắc 。
今kim 我ngã 不bất 離ly 受thọ 。 亦diệc 不bất 即tức 是thị 受thọ 。
非phi 無vô 受thọ 非phi 無vô 。 此thử 即tức 決quyết 定định 義nghĩa 。
我ngã 於ư 過quá 去khứ 世thế 有hữu 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 先tiên 世thế 中trung 我ngã 不bất 即tức 作tác 今kim 我ngã 。 有hữu 常thường 過quá 故cố 。 若nhược 常thường 則tắc 有hữu 無vô 量lượng 過quá 。
何hà 以dĩ 故cố 。 如như 人nhân 修tu 福phước 因nhân 緣duyên 故cố 作tác 天thiên 而nhi 後hậu 作tác 人nhân 。 若nhược 先tiên 世thế 我ngã 即tức 是thị 今kim 我ngã 者giả 。 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 又hựu 人nhân 以dĩ 罪tội 業nghiệp 因nhân 緣duyên 故cố 。 作tác 旃chiên 陀đà 羅la 。 後hậu 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 。 若nhược 先tiên 世thế 我ngã 即tức 是thị 今kim 我ngã 者giả 。 旃chiên 陀đà 羅la 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 譬thí 如như 舍Xá 衛Vệ 國Quốc 。 婆Bà 羅La 門Môn 名danh 提đề 婆bà 達đạt 。 到đáo 王Vương 舍Xá 城Thành 。 亦diệc 名danh 提đề 婆bà 達đạt 。 不bất 以dĩ 至chí 王Vương 舍Xá 城Thành 故cố 為vi 異dị 。 若nhược 先tiên 作tác 天thiên 後hậu 作tác 人nhân 。 則tắc 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 旃chiên 陀đà 羅la 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 天thiên 不bất 即tức 是thị 人nhân 。 旃chiên 陀đà 羅la 不bất 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 有hữu 此thử 等đẳng 常thường 過quá 故cố 。 若nhược 謂vị 先tiên 世thế 我ngã 不bất 作tác 今kim 我ngã 。 如như 人nhân 浣hoán 衣y 時thời 名danh 為vi 浣hoán 者giả 。 刈ngải 時thời 名danh 為vi 刈ngải 者giả 。 而nhi 浣hoán 者giả 與dữ 刈ngải 者giả 雖tuy 不bất 異dị 。 而nhi 浣hoán 者giả 不bất 即tức 是thị 刈ngải 者giả 。 如như 是thị 我ngã 受thọ 。 天thiên 身thân 名danh 為vi 天thiên 。 我ngã 受thọ 人nhân 身thân 名danh 為vi 人nhân 。 我ngã 不bất 異dị 而nhi 身thân 有hữu 異dị 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 即tức 是thị 者giả 。 不bất 應ưng 言ngôn 天thiên 作tác 人nhân 。 今kim 浣hoán 者giả 於ư 刈ngải 者giả 。 為vi 異dị 為vi 不bất 異dị 。 若nhược 不bất 異dị 。 浣hoán 者giả 應ưng 即tức 是thị 刈ngải 者giả 。 如như 是thị 先tiên 世thế 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 旃chiên 陀đà 羅la 即tức 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 我ngã 亦diệc 有hữu 常thường 過quá 。 若nhược 異dị 者giả 。 浣hoán 者giả 即tức 不bất 作tác 刈ngải 者giả 。 如như 是thị 天thiên 不bất 作tác 人nhân 。 我ngã 亦diệc 無vô 常thường 。 無vô 常thường 則tắc 無vô 我ngã 相tương/tướng 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 言ngôn 即tức 是thị 。 問vấn 曰viết 。 我ngã 即tức 是thị 。 但đãn 因nhân 受thọ 故cố 分phân 別biệt 是thị 天thiên 是thị 人nhân 。 受thọ 名danh 五ngũ 陰ấm 身thân 。 以dĩ 業nghiệp 因nhân 緣duyên 。 故cố 分phân 別biệt 是thị 天thiên 是thị 人nhân 是thị 旃chiên 陀đà 羅la 。 是thị 婆Bà 羅La 門Môn 。 而nhi 我ngã 實thật 非phi 天thiên 非phi 人nhân 。 非phi 旃chiên 陀đà 羅la 。 非phi 婆Bà 羅La 門Môn 。 是thị 故cố 無vô 如như 是thị 過quá 。
答đáp 曰viết 。
是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 若nhược 身thân 作tác 天thiên 作tác 人nhân 。 作tác 旃chiên 陀đà 羅la 。 作tác 婆Bà 羅La 門Môn 。 非phi 是thị 我ngã 者giả 。 則tắc 離ly 身thân 別biệt 有hữu 我ngã 。 今kim 罪tội 福phước 生sanh 死tử 往vãng 來lai 。 皆giai 是thị 身thân 非phi 是thị 我ngã 。 罪tội 因nhân 緣duyên 故cố 。 墮đọa 三tam 惡ác 道đạo 。 福phước 因nhân 緣duyên 故cố 生sanh 三tam 善thiện 道đạo 。 若nhược 苦khổ 樂lạc 瞋sân 喜hỷ 憂ưu 怖bố 等đẳng 。 皆giai 是thị 身thân 非phi 我ngã 者giả 。 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 如như 治trị 俗tục 人nhân 罪tội 。 不bất 豫dự 出xuất 家gia 人nhân 。 五ngũ 陰ấm 因nhân 緣duyên 相tương 續tục 罪tội 福phước 不bất 失thất 故cố 有hữu 解giải 脫thoát 。 若nhược 皆giai 是thị 身thân 非phi 我ngã 者giả 。 何hà 用dụng 我ngã 為vi 。 問vấn 曰viết 。 罪tội 福phước 等đẳng 依y 止chỉ 於ư 我ngã 。 我ngã 有hữu 所sở 知tri 身thân 無vô 所sở 知tri 故cố 。 知tri 者giả 應ưng 是thị 我ngã 。 起khởi 業nghiệp 因nhân 緣duyên 罪tội 福phước 是thị 作tác 法pháp 。 當đương 知tri 應ưng 有hữu 作tác 者giả 。 作tác 者giả 是thị 我ngã 。 身thân 是thị 我ngã 所sở 用dụng 。 亦diệc 是thị 我ngã 所sở 住trú 處xứ 。 譬thí 如như 舍xá 主chủ 以dĩ 草thảo 木mộc 泥nê 塈# 等đẳng 治trị 舍xá 。 自tự 為vi 身thân 故cố 隨tùy 所sở 用dụng 治trị 舍xá 有hữu 好hảo 惡ác 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 隨tùy 作tác 善thiện 惡ác 等đẳng 得đắc 好hảo 醜xú 身thân 。 六lục 道đạo 生sanh 死tử 皆giai 我ngã 所sở 作tác 。 是thị 故cố 罪tội 福phước 之chi 身thân 。 皆giai 屬thuộc 於ư 我ngã 。 譬thí 如như 舍xá 但đãn 屬thuộc 舍xá 主chủ 。 不bất 屬thuộc 他tha 人nhân 。
答đáp 曰viết 。
是thị 喻dụ 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 舍xá 主chủ 有hữu 形hình 。 有hữu 觸xúc 有hữu 力lực 故cố 能năng 治trị 舍xá 。 汝nhữ 所sở 說thuyết 我ngã 無vô 形hình 無vô 觸xúc 故cố 無vô 作tác 力lực 。 自tự 無vô 作tác 力lực 亦diệc 不bất 能năng 使sử 他tha 作tác 。 若nhược 世thế 間gian 有hữu 。 一nhất 法pháp 無vô 形hình 無vô 觸xúc 能năng 有hữu 所sở 作tác 者giả 。 則tắc 可khả 信tín 受thọ 知tri 有hữu 作tác 者giả 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 我ngã 是thị 作tác 者giả 。 則tắc 不bất 應ưng 自tự 作tác 苦khổ 事sự 。 若nhược 是thị 念niệm 者giả 。 可khả 貪tham 樂nhạo/nhạc/lạc 事sự 不bất 應ưng 忘vong 失thất 。 若nhược 我ngã 不bất 作tác 苦khổ 而nhi 苦khổ 強cường/cưỡng 生sanh 者giả 。 餘dư 一nhất 切thiết 皆giai 亦diệc 自tự 生sanh 。 非phi 我ngã 所sở 作tác 。 若nhược 見kiến 者giả 是thị 我ngã 。 眼nhãn 能năng 見kiến 色sắc 眼nhãn 應ưng 是thị 我ngã 。 若nhược 眼nhãn 見kiến 而nhi 非phi 我ngã 。 則tắc 違vi 先tiên 言ngôn 見kiến 者giả 是thị 我ngã 。 若nhược 見kiến 者giả 是thị 我ngã 。 我ngã 則tắc 不bất 應ưng 得đắc 聞văn 聲thanh 等đẳng 諸chư 塵trần 。
何hà 以dĩ 故cố 。 眼nhãn 是thị 見kiến 者giả 。 不bất 能năng 得đắc 聞văn 。 聲thanh 等đẳng 塵trần 故cố 。 是thị 故cố 我ngã 是thị 見kiến 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 謂vị 如như 刈ngải 者giả 用dụng 鎌# 刈ngải 草thảo 。 我ngã 亦diệc 如như 是thị 。 以dĩ 手thủ 等đẳng 能năng 有hữu 所sở 作tác 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 今kim 離ly 鎌# 別biệt 有hữu 刈ngải 者giả 。 而nhi 離ly 身thân 心tâm 諸chư 根căn 。 無vô 別biệt 作tác 者giả 。 若nhược 謂vị 作tác 者giả 雖tuy 非phi 眼nhãn 耳nhĩ 等đẳng 所sở 得đắc 亦diệc 有hữu 作tác 者giả 。 則tắc 石thạch 女nữ 兒nhi 。 能năng 有hữu 所sở 作tác 。 如như 是thị 一nhất 切thiết 。 諸chư 根căn 皆giai 應ưng 無vô 我ngã 。 若nhược 謂vị 右hữu 眼nhãn 見kiến 物vật 而nhi 左tả 眼nhãn 識thức 。 當đương 知tri 別biệt 有hữu 見kiến 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 今kim 右hữu 手thủ 習tập 作tác 左tả 手thủ 不bất 能năng 。 是thị 故cố 無vô 別biệt 有hữu 作tác 者giả 。 若nhược 別biệt 有hữu 作tác 者giả 。 右hữu 手thủ 所sở 習tập 左tả 手thủ 亦diệc 應ưng 能năng 。 而nhi 實thật 不bất 能năng 。 是thị 故cố 更cánh 無vô 作tác 者giả 。
復phục 次thứ 有hữu 我ngã 者giả 言ngôn 。 見kiến 他tha 食thực 果quả 口khẩu 中trung 涎tiên 出xuất 。 是thị 為vi 我ngã 相tương/tướng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 是thị 念niệm 力lực 故cố 非phi 是thị 我ngã 力lực 。 又hựu 亦diệc 即tức 是thị 破phá 我ngã 因nhân 緣duyên 。 人nhân 在tại 眾chúng 中trung 愧quý 於ư 涎tiên 出xuất 。 而nhi 涎tiên 強cường/cưỡng 出xuất 。 不bất 得đắc 自tự 在tại 。 當đương 知tri 無vô 我ngã 。
復phục 次thứ 又hựu 有hữu 顛điên 倒đảo 過quá 罪tội 。 先tiên 世thế 是thị 父phụ 今kim 世thế 為vi 子tử 。 是thị 父phụ 子tử 我ngã 一nhất 。 但đãn 身thân 有hữu 異dị 。 如như 從tùng 一nhất 舍xá 至chí 一nhất 舍xá 。 父phụ 故cố 是thị 父phụ 。 不bất 以dĩ 入nhập 異dị 舍xá 故cố 便tiện 有hữu 異dị 。 若nhược 有hữu 我ngã 是thị 二nhị 應ưng 一nhất 。 如như 是thị 則tắc 有hữu 大đại 過quá 。 若nhược 謂vị 無vô 我ngã 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 中trung 亦diệc 有hữu 是thị 過quá 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 五ngũ 陰ấm 雖tuy 相tương 續tục 。 或hoặc 時thời 有hữu 用dụng 或hoặc 時thời 無vô 用dụng 。 如như 蒲bồ 桃đào 漿tương 持trì 戒giới 者giả 應ưng 飲ẩm 蒲bồ 桃đào 酒tửu 不bất 應ưng 飲ẩm 。 若nhược 變biến 為vi 苦khổ 酒tửu 還hoàn 復phục 應ưng 飲ẩm 。 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 亦diệc 如như 是thị 。 有hữu 用dụng 有hữu 不bất 用dụng 。 若nhược 始thỉ 終chung 一nhất 我ngã 有hữu 如như 是thị 過quá 。 五ngũ 陰ấm 相tương 續tục 無vô 如như 是thị 過quá 。 但đãn 五ngũ 陰ấm 和hòa 合hợp 故cố 假giả 名danh 為vi 我ngã 。 無vô 有hữu 決quyết 定định 。 如như 樑lương 椽chuyên 和hòa 合hợp 有hữu 舍xá 。 離ly 樑lương 椽chuyên 無vô 別biệt 舍xá 。 如như 是thị 五ngũ 陰ấm 。 和hòa 合hợp 故cố 有hữu 我ngã 。 若nhược 離ly 五ngũ 陰ấm 實thật 無vô 別biệt 我ngã 。 是thị 故cố 我ngã 但đãn 有hữu 假giả 名danh 。 無vô 有hữu 定định 實thật 。 汝nhữ 先tiên 說thuyết 離ly 受thọ 別biệt 有hữu 受thọ 者giả 。 以dĩ 受thọ 分phân 別biệt 受thọ 者giả 是thị 天thiên 是thị 人nhân 。 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。 當đương 知tri 但đãn 有hữu 受thọ 無vô 別biệt 受thọ 者giả 。 若nhược 謂vị 離ly 受thọ 別biệt 有hữu 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 若nhược 離ly 受thọ 有hữu 我ngã 。 云vân 何hà 可khả 得đắc 說thuyết 是thị 我ngã 相tương/tướng 。 若nhược 無vô 相tướng 可khả 說thuyết 。 則tắc 離ly 受thọ 無vô 我ngã 。 若nhược 謂vị 離ly 身thân 無vô 我ngã 但đãn 身thân 是thị 我ngã 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 身thân 有hữu 生sanh 滅diệt 相tướng 。 我ngã 則tắc 不bất 爾nhĩ 。
復phục 次thứ 云vân 何hà 。 以dĩ 受thọ 即tức 名danh 受thọ 者giả 。 若nhược 謂vị 離ly 受thọ 有hữu 受thọ 者giả 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。 若nhược 不bất 受thọ 五ngũ 陰ấm 。 而nhi 有hữu 受thọ 者giả 。 應ưng 離ly 五ngũ 陰ấm 別biệt 有hữu 受thọ 者giả 。 眼nhãn 等đẳng 根căn 可khả 得đắc 而nhi 。 實thật 不bất 可khả 得đắc 。 是thị 故cố 我ngã 不bất 離ly 受thọ 。 不bất 即tức 是thị 受thọ 。 亦diệc 非phi 無vô 受thọ 。 亦diệc 復phục 非phi 無vô 。 此thử 是thị 定định 義nghĩa 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 過quá 去khứ 世thế 有hữu 我ngã 者giả 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
過quá 去khứ 我ngã 不bất 作tác 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 異dị 今kim 亦diệc 不bất 然nhiên 。
若nhược 謂vị 有hữu 異dị 者giả 。 離ly 彼bỉ 應ưng 有hữu 今kim 。
我ngã 住trụ 過quá 去khứ 世thế 。 而nhi 今kim 我ngã 自tự 生sanh 。
如như 是thị 則tắc 斷đoạn 滅diệt 。 失thất 於ư 業nghiệp 果quả 報báo 。
彼bỉ 作tác 而nhi 此thử 受thọ 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 過quá 。
先tiên 無vô 而nhi 今kim 有hữu 。 此thử 中trung 亦diệc 有hữu 過quá 。
我ngã 則tắc 是thị 作tác 法pháp 。 亦diệc 為vi 是thị 無vô 因nhân 。
過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 不bất 作tác 今kim 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 我ngã 。 與dữ 今kim 我ngã 不bất 異dị 。 若nhược 今kim 我ngã 與dữ 過quá 去khứ 世thế 我ngã 異dị 者giả 。 應ưng 離ly 彼bỉ 我ngã 而nhi 有hữu 今kim 我ngã 。 又hựu 過quá 去khứ 世thế 我ngã 。 亦diệc 應ưng 住trụ 彼bỉ 此thử 身thân 自tự 更cánh 生sanh 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 即tức 墮đọa 斷đoạn 邊biên 。 失thất 諸chư 業nghiệp 果quả 報báo 。 又hựu 彼bỉ 人nhân 作tác 罪tội 此thử 人nhân 受thọ 報báo 。 有hữu 如như 是thị 等đẳng 無vô 量lượng 過quá 。 又hựu 是thị 我ngã 應ưng 先tiên 無vô 而nhi 今kim 有hữu 。 是thị 亦diệc 有hữu 過quá 。 我ngã 則tắc 是thị 作tác 法pháp 。 亦diệc 是thị 無vô 因nhân 生sanh 。 是thị 故cố 過quá 去khứ 我ngã 。 不bất 作tác 今kim 我ngã 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
如như 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 有hữu 我ngã 無vô 我ngã 見kiến 。
若nhược 共cộng 若nhược 不bất 共cộng 。 是thị 事sự 皆giai 不bất 然nhiên 。
如như 是thị 推thôi 求cầu 。 過quá 去khứ 世thế 中trung 。 邪tà 見kiến 有hữu 無vô 。 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 是thị 諸chư 邪tà 見kiến 。 先tiên 說thuyết 因nhân 緣duyên 過quá 故cố 。 是thị 皆giai 不bất 然nhiên 。
我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。
如như 是thị 之chi 見kiến 者giả 。 皆giai 同đồng 過quá 去khứ 世thế 。
我ngã 於ư 未vị 來lai 世thế 中trung 。 為vi 作tác 為vi 不bất 作tác 。 如như 是thị 四tứ 句cú 。 如như 過quá 去khứ 世thế 中trung 過quá 咎cữu 。 應ưng 在tại 此thử 中trung 說thuyết 。
復phục 次thứ 。
若nhược 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 則tắc 墮đọa 於ư 常thường 邊biên 。
天thiên 則tắc 為vi 無vô 生sanh 。 常thường 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。
若nhược 天thiên 即tức 是thị 人nhân 。 是thị 則tắc 為vi 常thường 。 若nhược 天thiên 不bất 生sanh 人nhân 中trung 。 云vân 何hà 名danh 為vi 人nhân 。 常thường 法pháp 不bất 生sanh 故cố 。 常thường 亦diệc 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
若nhược 天thiên 異dị 於ư 人nhân 。 是thị 即tức 為vi 無vô 常thường 。
若nhược 天thiên 異dị 人nhân 者giả 。 是thị 則tắc 無vô 相tướng 續tục 。
若nhược 天thiên 與dữ 人nhân 異dị 。 則tắc 為vi 無vô 常thường 。 無vô 常thường 則tắc 為vi 斷đoạn 滅diệt 等đẳng 過quá 。 如như 先tiên 說thuyết 過quá 。 若nhược 天thiên 與dữ 人nhân 異dị 。 則tắc 無vô 相tướng 續tục 。 若nhược 有hữu 相tương 續tục 。 不bất 得đắc 言ngôn 異dị 。
復phục 次thứ 。
若nhược 半bán 天thiên 半bán 人nhân 。 則tắc 墮đọa 於ư 二nhị 邊biên 。
常thường 及cập 於ư 無vô 常thường 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
若nhược 眾chúng 生sanh 半bán 身thân 是thị 天thiên 。 半bán 身thân 是thị 人nhân 。 若nhược 爾nhĩ 則tắc 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 半bán 天thiên 是thị 常thường 。 半bán 人nhân 是thị 無vô 常thường 。 但đãn 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 一nhất 身thân 有hữu 二nhị 相tương/tướng 過quá 故cố 。
復phục 次thứ 。
若nhược 常thường 及cập 無vô 常thường 。 是thị 二nhị 俱câu 成thành 者giả 。
如như 是thị 則tắc 應ứng 成thành 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
若nhược 常thường 無vô 常thường 二nhị 俱câu 成thành 者giả 。 然nhiên 後hậu 成thành 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。 與dữ 常thường 無vô 常thường 相tương 違vi 故cố 。 今kim 實thật 常thường 無vô 常thường 不bất 成thành 。 是thị 故cố 非phi 常thường 。 非phi 無vô 常thường 亦diệc 不bất 成thành 。
復phục 次thứ 今kim 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 。 是thị 亦diệc 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
法pháp 若nhược 定định 有hữu 來lai 。 及cập 定định 有hữu 去khứ 者giả 。
生sanh 死tử 則tắc 無vô 始thỉ 。 而nhi 實thật 無vô 此thử 事sự 。
法pháp 若nhược 決quyết 定định 。 有hữu 所sở 從tùng 來lai 。 有hữu 所sở 從tùng 去khứ 者giả 。 生sanh 死tử 則tắc 應ưng 無vô 始thỉ 。 是thị 法pháp 以dĩ 智trí 慧tuệ 推thôi 求cầu 。 不bất 得đắc 有hữu 所sở 從tùng 來lai 。 有hữu 所sở 從tùng 去khứ 。 是thị 故cố 生sanh 死tử 無vô 始thỉ 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 。
今kim 若nhược 無vô 有hữu 常thường 。 云vân 何hà 有hữu 無vô 常thường 。
亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 非phi 常thường 非phi 無vô 常thường 。
若nhược 爾nhĩ 者giả 。 以dĩ 智trí 慧tuệ 推thôi 求cầu 。 無vô 法pháp 可khả 得đắc 常thường 者giả 。 誰thùy 當đương 有hữu 無vô 常thường 。 因nhân 常thường 有hữu 無vô 常thường 故cố 。 若nhược 二nhị 俱câu 無vô 者giả 。 云vân 何hà 有hữu 亦diệc 有hữu 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 若nhược 無vô 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 云vân 何hà 有hữu 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 因nhân 亦diệc 有hữu 常thường 亦diệc 無vô 常thường 故cố 。 有hữu 非phi 有hữu 常thường 非phi 無vô 常thường 。 是thị 故cố 依y 止chỉ 過quá 去khứ 世thế 常thường 等đẳng 四tứ 句cú 不bất 可khả 得đắc 。 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。 等đẳng 四tứ 句cú 依y 止chỉ 未vị 來lai 世thế 。 是thị 事sự 不bất 可khả 得đắc 。 今kim 當đương 說thuyết 。
何hà 以dĩ 故cố 。
若nhược 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 云vân 何hà 有hữu 後hậu 世thế 。
若nhược 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 云vân 何hà 有hữu 後hậu 世thế 。
若nhược 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 不bất 應ưng 有hữu 後hậu 世thế 。 而nhi 今kim 實thật 有hữu 後hậu 世thế 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 有hữu 邊biên 不bất 然nhiên 。 若nhược 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 亦diệc 不bất 應ưng 有hữu 後hậu 世thế 。 而nhi 實thật 有hữu 後hậu 世thế 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 無vô 邊biên 亦diệc 不bất 然nhiên 。
復phục 次thứ 是thị 二nhị 邊biên 不bất 可khả 得đắc 。
何hà 以dĩ 故cố 。
五ngũ 陰ấm 常thường 相tương 續tục 。 猶do 如như 燈đăng 火hỏa 炎diễm 。
以dĩ 是thị 故cố 世thế 間gian 。 不bất 應ưng 邊biên 無vô 邊biên 。
從tùng 五ngũ 陰ấm 復phục 生sanh 五ngũ 陰ấm 。 是thị 五ngũ 陰ấm 次thứ 第đệ 相tương 續tục 。 如như 眾chúng 緣duyên 和hòa 合hợp 有hữu 燈đăng 炎diễm 。 若nhược 眾chúng 緣duyên 不bất 盡tận 燈đăng 則tắc 不bất 滅diệt 。 若nhược 盡tận 則tắc 滅diệt 。 是thị 故cố 不bất 得đắc 。 說thuyết 世thế 間gian 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。
復phục 次thứ 。
若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 壞hoại 。 不bất 因nhân 是thị 五ngũ 陰ấm 。
更cánh 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 則tắc 有hữu 邊biên 。
若nhược 先tiên 陰ấm 不bất 壞hoại 。 亦diệc 不bất 因nhân 是thị 陰ấm 。
而nhi 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 則tắc 無vô 邊biên 。
若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 壞hoại 。 不bất 因nhân 是thị 五ngũ 陰ấm 更cánh 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 如như 是thị 則tắc 世thế 間gian 有hữu 邊biên 。 若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 滅diệt 已dĩ 。 更cánh 不bất 生sanh 餘dư 五ngũ 陰ấm 。 是thị 名danh 為vi 邊biên 。 邊biên 名danh 末mạt 後hậu 身thân 。 若nhược 先tiên 五ngũ 陰ấm 不bất 壞hoại 。 不bất 因nhân 是thị 五ngũ 陰ấm 而nhi 生sanh 後hậu 五ngũ 陰ấm 。 世thế 間gian 則tắc 無vô 邊biên 。 是thị 則tắc 為vi 常thường 。 而nhi 實thật 不bất 爾nhĩ 。 是thị 故cố 世thế 間gian 無vô 邊biên 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。 世thế 間gian 有hữu 二nhị 種chủng 。 國quốc 土độ 世thế 間gian 。 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。 此thử 是thị 眾chúng 生sanh 世thế 間gian 。
復phục 次thứ 如như 四tứ 百bách 觀quán 中trung 說thuyết 。
真chân 法pháp 及cập 說thuyết 者giả 。 聽thính 者giả 難nan 得đắc 故cố 。
如như 是thị 則tắc 生sanh 死tử 。 非phi 有hữu 邊biên 無vô 邊biên 。
不bất 得đắc 真chân 法pháp 因nhân 緣duyên 故cố 。 生sanh 死tử 往vãng 來lai 無vô 有hữu 邊biên 。 或hoặc 時thời 得đắc 聞văn 真chân 法pháp 得đắc 道Đạo 故cố 。 不bất 得đắc 言ngôn 無vô 邊biên 。 今kim 當đương 更cánh 破phá 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。
若nhược 世thế 半bán 有hữu 邊biên 。 世thế 間gian 半bán 無vô 邊biên 。
是thị 則tắc 亦diệc 有hữu 邊biên 。 亦diệc 無vô 邊biên 不bất 然nhiên 。
若nhược 世thế 間gian 半bán 有hữu 邊biên 半bán 無vô 邊biên 。 則tắc 應ưng 是thị 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 。 若nhược 爾nhĩ 者giả 。 則tắc 一nhất 法pháp 二nhị 相tương/tướng 。 是thị 事sự 不bất 然nhiên 。
何hà 以dĩ 故cố 。
彼bỉ 受thọ 五ngũ 陰ấm 者giả 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。
一nhất 分phần/phân 而nhi 不bất 破phá 。 是thị 事sự 則tắc 不bất 然nhiên 。
受thọ 亦diệc 復phục 如như 是thị 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。
一nhất 分phần/phân 而nhi 不bất 破phá 。 是thị 事sự 亦diệc 不bất 然nhiên 。
受thọ 五ngũ 陰ấm 者giả 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。 一nhất 分phần/phân 不bất 破phá 。 一nhất 事sự 不bất 得đắc 。 亦diệc 常thường 亦diệc 無vô 常thường 。 受thọ 亦diệc 如như 是thị 。 云vân 何hà 一nhất 分phần/phân 破phá 。 一nhất 分phần/phân 不bất 破phá 。 常thường 無vô 常thường 二nhị 相tương/tướng 過quá 故cố 。 是thị 故cố 世thế 間gian 。 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 則tắc 不bất 然nhiên 。 今kim 當đương 破phá 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 見kiến 。
若nhược 亦diệc 有hữu 無vô 邊biên 。 是thị 二nhị 得đắc 成thành 者giả 。
非phi 有hữu 非phi 無vô 邊biên 。 是thị 則tắc 亦diệc 應ưng 成thành 。
與dữ 有hữu 邊biên 相tương 違vi 故cố 有hữu 無vô 邊biên 。 如như 長trường/trưởng 相tương 違vi 有hữu 短đoản 。 與dữ 有hữu 無vô 相tướng 違vi 。 則tắc 有hữu 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 。 與dữ 亦diệc 有hữu 亦diệc 無vô 相tương 違vi 故cố 。 則tắc 有hữu 非phi 有hữu 非phi 無vô 。 若nhược 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 定định 成thành 者giả 。 應ưng 有hữu 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。
何hà 以dĩ 故cố 。 因nhân 相tương 待đãi 故cố 。 上thượng 已dĩ 破phá 亦diệc 有hữu 邊biên 亦diệc 無vô 邊biên 第đệ 三tam 句cú 。 今kim 云vân 何hà 當đương 有hữu 。 非phi 有hữu 邊biên 非phi 無vô 邊biên 。 以dĩ 無vô 相tương 待đãi 故cố 。 如như 是thị 推thôi 求cầu 。 依y 止chỉ 未vị 來lai 世thế 有hữu 。 邊biên 等đẳng 四tứ 見kiến 。 皆giai 不bất 可khả 得đắc 。
復phục 次thứ 。
一nhất 切thiết 法pháp 空không 故cố 。 世thế 間gian 常thường 等đẳng 見kiến 。
何hà 處xứ 於ư 何hà 時thời 。 誰thùy 起khởi 是thị 諸chư 見kiến 。
上thượng 以dĩ 聲Thanh 聞Văn 法Pháp 破phá 諸chư 見kiến 。 今kim 此thử 大Đại 乘Thừa 法Pháp 中trung 說thuyết 。 諸chư 法pháp 從tùng 本bổn 以dĩ 來lai 。 畢tất 竟cánh 空không 性tánh 。 如như 是thị 空không 性tánh 。 法pháp 中trung 無vô 人nhân 無vô 法pháp 。 不bất 應ưng 生sanh 邪tà 見kiến 正chánh 見kiến 。 處xử 名danh 土thổ/độ 地địa 。
時thời 名danh 日nhật 月nguyệt 歲tuế 數số 。 誰thùy 名danh 為vi 人nhân 。 是thị 名danh 諸chư 見kiến 體thể 。 若nhược 有hữu 常thường 無vô 常thường 。 等đẳng 決quyết 定định 見kiến 者giả 。 應ưng 當đương 有hữu 人nhân 出xuất 生sanh 此thử 見kiến 。 破phá 我ngã 故cố 無vô 人nhân 生sanh 是thị 見kiến 。 應ưng 有hữu 處xứ 所sở 色sắc 法pháp 現hiện 見kiến 尚thượng 可khả 破phá 。 何hà 況huống 時thời 方phương 。 若nhược 有hữu 諸chư 見kiến 者giả 應ưng 有hữu 定định 實thật 。 若nhược 定định 則tắc 不bất 應ưng 破phá 。 上thượng 來lai 以dĩ 種chủng 種chủng 因nhân 緣duyên 破phá 。 是thị 故cố 當đương 知tri 。 見kiến 無vô 定định 體thể 。 云vân 何hà 得đắc 生sanh 。 如như 偈kệ 說thuyết 。 何hà 處xứ 於ư 何hà 時thời 。 誰thùy 起khởi 是thị 諸chư 見kiến 。
瞿Cù 曇Đàm 大đại 聖Thánh 主Chủ 。 憐lân 愍mẫn 說thuyết 是thị 法pháp 。
悉tất 斷đoạn 一nhất 切thiết 見kiến 。 我ngã 今kim 稽khể 首thủ 禮lễ 。
一nhất 切thiết 見kiến 者giả 。 略lược 說thuyết 則tắc 五ngũ 見kiến 。 廣quảng 說thuyết 則tắc 六lục 十thập 二nhị 見kiến 。 為vi 斷đoạn 是thị 諸chư 見kiến 故cố 說thuyết 法Pháp 。 大đại 聖Thánh 主Chủ 瞿Cù 曇Đàm 。 是thị 無vô 量lượng 無vô 邊biên 。 不bất 可khả 思tư 議nghị 智trí 慧tuệ 者giả 。 是thị 故cố 我ngã 稽khể 首thủ 禮lễ 。
中Trung 論Luận 卷quyển 第đệ 四tứ
Trung Luận ♦ Hết quyển 4
❖
Phiên âm: 16/3/2016 ◊ Cập nhật: 16/3/2016