文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 所Sở 說Thuyết 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 卷quyển 下hạ
Kinh Diệu Cát Tường Bồ-tát Thuyết Giảng Đại Trí Độ ♦ Quyển hạ

爾nhĩ 時thời 阿A 難Nan從tùng 座tòa 而nhi 起khởi偏thiên 袒đản 右hữu 肩kiên右hữu 膝tất 著trước 地địa白bạch 佛Phật 言ngôn
Lúc bấy giờ ngài Khánh Hỷ liền từ chỗ ngồi đứng dậy, vén áo lộ vai phải, gối phải quỳ sát đất và bạch Phật rằng:

世Thế 尊Tôn何hà 因nhân 緣duyên 故cố如như 是thị 大đại 地địa六lục 種chủng 震chấn 動động
"Bạch Thế Tôn! Vì nhân duyên gì mà đại địa chấn động sáu cách như thế?"

佛Phật 告cáo 阿A 難Nan
Phật bảo ngài Khánh Hỷ:

我ngã 說thuyết 福phước 田điền無vô 差sai 別biệt 相tướng故cố 現hiện 斯tư 瑞thụy往vãng 昔tích 諸chư 佛Phật亦diệc 於ư 此thử 處xứ作tác 如như 是thị 說thuyết福phước 田điền 之chi 相tướng利lợi 益ích 眾chúng 生sanh一nhất 切thiết 世thế 界giới六lục 種chủng 震chấn 動động
"Do Ta thuyết giảng về phước điền không có tướng sai khác nên mới xuất hiện điềm lành này. Chư Phật thuở xưa cũng ở nơi đây thuyết giảng về tướng của phước điền như thế để làm lợi ích cho chúng sanh. Bấy giờ hết thảy thế giới cũng chấn động sáu cách."

舍Xá 利Lợi 弗Phất 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Thu Lộ Tử thưa với Phật rằng:

世Thế 尊Tôn文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi是thị 不bất 可khả 思tư 議nghị
"Thưa Thế Tôn! Ngài Diệu Cát Tường thật chẳng thể nghĩ bàn.

何hà 以dĩ 故cố所sở 說thuyết 法pháp 相tướng不bất 可khả 思tư 議nghị
Vì sao thế? Bởi pháp tướng do ngài thuyết giảng thật chẳng thể nghĩ bàn."

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Đức Phật ngợi khen ngài Diệu Cát Tường:

如như 是thị 如như 是thị如như 舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn汝nhữ 之chi 所sở 說thuyết實thật 不bất 可khả 思tư 議nghị
"Như thị, như thị! Đúng như lời của Thu Lộ Tử, lời thuyết giảng của ông thật chẳng thể nghĩ bàn."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa với Phật rằng:

世Thế 尊Tôn不bất 可khả 思tư 議nghị不bất 可khả 說thuyết思tư 議nghị 亦diệc 不bất 可khả 說thuyết如như 是thị 思tư 議nghị不bất 思tư 議nghị 性tánh俱câu 不bất 可khả 說thuyết一nhất 切thiết 聲thanh 相tướng非phi 思tư 議nghị亦diệc 非phi 不bất 可khả 思tư 議nghị
"Thưa Thế Tôn! Chẳng thể nghĩ bàn thì không thể nói, và nghĩ bàn cũng không thể nói. Tánh của nghĩ bàn và chẳng thể nghĩ bàn như thế đều không thể nói. Hết thảy tướng của âm thanh là không phải nghĩ bàn và cũng không phải chẳng thể nghĩ bàn."

佛Phật 言ngôn
Đức Phật hỏi rằng:

汝nhữ 入nhập 不Bất 思Tư 議Nghị 三Tam 昧Muội 耶da
"Ông có vào Bất Tư Nghị Đẳng Trì chăng?"

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa rằng:

不phủ 也dã世Thế 尊Tôn我ngã 即tức 不bất 思tư 議nghị不bất 見kiến 有hữu 心tâm能năng 思tư 議nghị 者giả云vân 何hà 而nhi 言ngôn入nhập 不Bất 思Tư 議Nghị 三Tam 昧Muội我ngã 初sơ 發phát 心tâm欲dục 入nhập 是thị 定định而nhi 今kim 思tư 惟duy實thật 無vô 心tâm 相tướng而nhi 入nhập 三Tam 昧Muội
"Dạ không, thưa Thế Tôn! Con chính là chẳng thể nghĩ bàn. Con không thấy có tâm mà có thể nghĩ bàn, thế thì làm sao có thể nói là vào Bất Tư Nghị Đẳng Trì? Lúc con sơ phát khởi Đạo tâm, con muốn nhập định này. Nhưng nay tư duy, con thật chẳng thấy có tướng của tâm để vào Đẳng Trì.

如như 人nhân 學học 射xạ久cửu 習tập 則tắc 巧xảo後hậu 雖tuy 無vô 心tâm以dĩ 久cửu 習tập 故cố箭tiễn 發phát 皆giai 中trúng我ngã 亦diệc 如như 是thị初sơ 學học 不Bất 思Tư 議Nghị 三Tam 昧Muội繫hệ 心tâm 一nhất 緣duyên若nhược 久cửu 習tập 成thành 就tựu更cánh 無vô 心tâm 想tưởng恒hằng 與dữ 定định 俱câu
Ví như người học bắn tên, luyện tập lâu ngày thì sẽ giỏi. Về sau tuy chẳng chú tâm, nhưng do luyện tập lâu ngày nên đều bắn trúng đích. Con cũng lại như vậy. Khi mới tu học Bất Tư Nghị Đẳng Trì, con phải chú tâm vào một nơi. Sau khi luyện tập một thời gian dài, con mới thành tựu. Bây giờ con luôn ở trong định mà tâm chẳng khởi nghĩ tưởng."

舍Xá 利Lợi 弗Phất語ngứ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Tôn giả Thu Lộ Tử nói với ngài Diệu Cát Tường rằng:

更cánh 有hữu 勝thắng 妙diệu寂tịch 滅diệt 定định 不phủ
"Còn có loại định tịch diệt nào thù thắng vi diệu nữa chăng?"

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường nói rằng:

若nhược 有hữu 不Bất 思Tư 議Nghị 定Định 者giả汝nhữ 可khả 問vấn 言ngôn更cánh 有hữu 寂tịch 滅diệt 定định 不phủ如như 我ngã 意ý 解giải不Bất 可Khả 思Tư 議Nghị 定Định尚thượng 不bất 可khả 得đắc云vân 何hà 問vấn 有hữu寂tịch 滅diệt 定định 乎hồ
"Nếu thật sự có Bất Tư Nghị Đẳng Trì, thì ông có thể hỏi rằng, còn có loại định tịch diệt nào nữa chăng. Nhưng theo sự hiểu biết của tôi, Bất Tư Nghị Đẳng Trì còn chẳng thể nắm bắt. Thế thì làm sao ông có thể hỏi về định tịch diệt?"

舍Xá 利Lợi 弗Phất 言ngôn
Ngài Thu Lộ Tử thưa rằng:

不Bất 可Khả 思Tư 議Nghị 定Định不bất 可khả 得đắc 耶da
"Vậy Bất Tư Nghị Đẳng Trì chẳng thể chứng đắc sao?"

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường nói rằng:

思tư 議nghị 定định 者giả是thị 可khả 得đắc 相tướng不Bất 可Khả 思Tư 議Nghị 定Định 者giả不bất 可khả 得đắc 相tướng一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh實thật 成thành 就tựu不Bất 思Tư 議Nghị 定Định
"Về Đẳng Trì nghĩ bàn thì có tướng để nắm bắt, nhưng Bất Tư Nghị Đẳng Trì thì không có tướng để nắm bắt. Hết thảy chúng sanh thật sự đều thành tựu Bất Tư Nghị Đẳng Trì.

何hà 以dĩ 故cố一nhất 切thiết 心tâm 相tướng即tức 非phi 心tâm 故cố是thị 名danh 不Bất 思Tư 議Nghị 定Định是thị 故cố 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh 相tướng及cập 不Bất 思Tư 議Nghị 三Tam 昧Muội 相tướng等đẳng 無vô 分phân 別biệt
Vì sao thế? Bởi tất cả tướng của tâm tức chẳng phải tâm, nên gọi là Bất Tư Nghị Đẳng Trì. Do đó, tướng của hết thảy chúng sanh và tướng của Bất Tư Nghị Đẳng Trì thì giống nhau không khác."

佛Phật 讚tán 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Đức Phật ngợi khen ngài Diệu Cát Tường:

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai汝nhữ 於ư 諸chư 佛Phật久cửu 殖thực 善thiện 根căn淨tịnh 修tu 梵Phạm 行hành乃nãi 能năng 演diễn 說thuyết甚thậm 深thâm 三Tam 昧Muội汝nhữ 今kim 安an 住trụ如như 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung
"Lành thay, lành thay! Từ lâu ông đã gieo trồng căn lành và tu tịnh hành ở nơi chư Phật, nên mới có thể diễn nói Đẳng Trì thâm sâu. Ông nay đã an trụ trong Trí Độ như thế."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa rằng:

若nhược 我ngã 住trụ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung能năng 作tác 是thị 說thuyết即tức 是thị 有hữu 想tưởng便tiện 住trụ 我ngã 想tưởng若nhược 住trụ 有hữu 想tưởng我ngã 想tưởng 中trung 者giả般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật便tiện 有hữu 處xứ 所sở般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
"Nếu con nói rằng con an trụ trong Trí Độ, thì tức là có nghĩ tưởng và liền trụ nơi ngã tưởng. Nếu có nghĩ tưởng và trụ nơi ngã tưởng, Trí Độ liền có xứ sở.

若nhược 住trụ 於ư 無vô亦diệc 是thị 我ngã 想tưởng亦diệc 名danh 處xứ 所sở離ly 此thử 二nhị 處xứ住trụ 無vô 所sở 住trụ如như 諸chư 佛Phật 住trụ安an 處xử 寂tịch 滅diệt非phi 思tư 議nghị 境cảnh 界giới如như 是thị 不bất 思tư 議nghị名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 住trụ 處xứ
Nếu nghĩ không trụ Trí Độ thì cũng là ngã tưởng, và cũng gọi là xứ sở. Lìa hai nơi này, con trụ mà chẳng có chỗ trụ, như chư Phật an trụ nơi cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn của tịch diệt vậy. Cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn như thế gọi là an trụ Trí Độ.

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 處xứ一nhất 切thiết 法pháp 無vô 相tướng一nhất 切thiết 法pháp 無vô 作tác般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật即tức 不bất 思tư 議nghị不bất 思tư 議nghị 即tức 法Pháp 界Giới法Pháp 界Giới 即tức 無vô 相tướng無vô 相tướng 即tức 不bất 思tư 議nghị不bất 思tư 議nghị即tức 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật法Pháp 界Giới無vô 二nhị 無vô 別biệt
Khi trụ ở Trí Độ, tất cả pháp đều vô tướng vô tác. Trí Độ chính là chẳng thể nghĩ bàn. Chẳng thể nghĩ bàn chính là Pháp Giới. Pháp Giới chính là vô tướng. Vô tướng chính là chẳng thể nghĩ bàn. Chẳng thể nghĩ bàn chính là Trí Độ. Trí Độ và Pháp Giới đều chẳng hai, không sai khác.

無vô 二nhị 無vô 別biệt即tức 法Pháp 界Giới法Pháp 界Giới 即tức 無vô 相tướng無vô 相tướng 即tức 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 界giới般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 界giới即tức 不bất 思tư 議nghị 界giới不bất 思tư 議nghị 界giới即tức 無vô 生sanh 無vô 滅diệt 界giới無vô 生sanh 無vô 滅diệt 界giới即tức 不bất 思tư 議nghị 界giới
Chẳng hai và không sai khác chính là Pháp Giới. Pháp Giới chính là vô tướng. Vô tướng chính là cảnh giới Trí Độ. Cảnh giới Trí Độ chính là cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn. Cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn chính là cảnh giới không sanh không diệt. Cảnh giới không sanh không diệt chính là cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa rằng:

如Như 來Lai 界giới 及cập 我ngã 界giới即tức 不bất 二nhị 相tướng如như 是thị 修tu 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 者giả則tắc 不bất 求cầu 菩Bồ 提Đề
"Cảnh giới của Như Lai và cảnh giới của con chính là tướng chẳng hai. Những ai tu hành Trí Độ như thế sẽ chẳng cầu Đạo.

何hà 以dĩ 故cố菩Bồ 提Đề 相tướng 離ly即tức 是thị 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố
Vì sao thế? Bởi Đạo, tức lìa khỏi tướng, chính là Trí Độ.

世Thế 尊Tôn若nhược 知tri 我ngã 相tướng而nhi 不bất 可khả 著trước無vô 知tri 無vô 著trước是thị 佛Phật 所sở 知tri不bất 可khả 思tư 議nghị無vô 知tri 無vô 著trước即tức 佛Phật 所sở 知tri
Thưa Thế Tôn! Nếu ai biết ngã tướng mà không chấp trước, và vô tri vô chấp, thì đó là sự hiểu biết của Phật. Cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn của vô tri vô chấp, tức là sự hiểu biết của Phật.

何hà 以dĩ 故cố知tri 體thể 本bổn 性tánh無vô 所sở 有hữu 相tướng云vân 何hà 能năng 轉chuyển 法Pháp 界Giới
Vì sao thế? Bởi họ biết tánh bổn thể không có tướng. Thế thì làm sao có thể chuyển Pháp Giới?

若nhược 知tri 本bổn 性tánh無vô 體thể 無vô 著trước 者giả即tức 名danh 無vô 物vật若nhược 無vô 有hữu 物vật是thị 無vô 處xứ 所sở無vô 依y 無vô 住trụ無vô 依y 無vô 住trụ即tức 無vô 生sanh 無vô 滅diệt無vô 生sanh 無vô 滅diệt即tức 是thị 有hữu 為vi無vô 為vi 功công 德đức
Nếu ai biết bổn tánh là không hình thể và không chấp trước thì gọi là vô vật. Nếu chẳng có vật thì không xứ sở, không nương không trụ. Không nương không trụ chính là không sanh không diệt. Không sanh không diệt chính là công đức của hữu vi và vô vi.

若nhược 如như 是thị 知tri則tắc 無vô 心tâm 想tưởng無vô 心tâm 想tưởng 者giả云vân 何hà 當đương 知tri有hữu 為vi 無vô 為vi 功công 德đức無vô 知tri 即tức 不bất 思tư 議nghị不bất 思tư 議nghị 者giả是thị 佛Phật 所sở 知tri亦diệc 無vô 取thủ無vô 不bất 取thủ不bất 見kiến 三tam 世thế去khứ 來lai 等đẳng 相tướng不bất 取thủ 生sanh 滅diệt及cập 諸chư 起khởi 作tác亦diệc 不bất 斷đoạn 不bất 常thường如như 是thị 知tri 者giả是thị 名danh 正chánh 智trí不bất 思tư 議nghị 智trí如như 虛hư 空không無vô 此thử 無vô 彼bỉ不bất 可khả 比tỉ 類loại無vô 好hảo 惡ác無vô 等đẳng 等đẳng無vô 相tướng 無vô 貌mạo
Nếu ai biết như thế thì sẽ không tâm tưởng. Không tâm tưởng thì làm sao biết công đức của hữu vi và vô vi? Vô tri chính là chẳng thể nghĩ bàn. Chẳng thể nghĩ bàn chính là sự hiểu biết của Phật; cũng không nắm giữ hay chẳng không nắm giữ; không thấy tướng của ba đời: quá khứ, hiện tại, vị lai; không nắm giữ sanh hay diệt, khởi sanh hay tạo tác, và đoạn diệt hay thường hằng. Ai biết như thế gọi là chánh trí, là trí chẳng thể nghĩ bàn. Trí tuệ ấy ví như hư không, chẳng đây chẳng kia, vô tướng mạo, vô đẳng đẳng, và chẳng có sự so sánh giữa tốt hay xấu."

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Phật bảo ngài Diệu Cát Tường:

若nhược 如như 是thị 知tri名danh 不bất 退thoái 智trí
"Nếu biết như vậy thì gọi là trí không thoái chuyển."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa rằng:

無vô 作tác 智trí 名danh 不bất 退thoái 智trí猶do 如như 金kim 鋌đĩnh先tiên 加gia 鎚chùy 打đả方phương 知tri 好hảo 惡ác若nhược 不bất 治trị 打đả無vô 能năng 知tri 者giả不bất 退thoái 智trí 相tướng亦diệc 復phục 如như 是thị要yếu 行hành 境cảnh 界giới不bất 念niệm 不bất 著trước無vô 起khởi 無vô 作tác具cụ 足túc 不bất 動động不bất 生sanh 不bất 滅diệt爾nhĩ 乃nãi 顯hiển 現hiện
"Trí vô tác gọi là trí không thoái chuyển. Ví như thỏi vàng, trước tiên cần phải nung luyện thì mới biết tốt xấu. Nếu vàng chẳng nung luyện thì không ai có thể biết được phẩm chất của nó. Tướng của trí không thoái chuyển thì cũng lại như thế. Hành giả phải trải qua cảnh giới của vô niệm vô chấp, vô khởi vô tác. Khi họ an trụ bất động, không sanh không diệt, thì trí tuệ ấy mới hiện rõ."

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Lúc bấy giờ Phật hỏi ngài Diệu Cát Tường:

如như 諸chư 如Như 來Lai自tự 說thuyết 己kỷ 智trí誰thùy 當đương 能năng 信tín
"Khi chư Như Lai nói về trí tuệ của mình, ai có thể tin?"

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa rằng:

如như 是thị 智trí 者giả非phi 涅Niết 槃Bàn 法Pháp非phi 生sanh 死tử 法pháp是thị 寂tịch 滅diệt 行hành是thị 無vô 動động 行hành不bất 斷đoạn 貪tham 欲dục瞋sân 恚khuể 愚ngu 癡si亦diệc 非phi 不bất 斷đoạn
"Trí tuệ như thế chẳng phải Pháp tịch diệt và cũng chẳng phải pháp sanh tử. Đó là tịch diệt hành, là vô động hành, không đoạn trừ và cũng chẳng không đoạn trừ tham dục, sân hận, và si mê.

何hà 以dĩ 故cố無vô 盡tận 無vô 滅diệt不bất 離ly 生sanh 死tử亦diệc 非phi 不bất 離ly不bất 修tu 道Đạo非phi 不bất 修tu 道Đạo作tác 是thị 解giải 者giả名danh 為vi 正chánh 信tín
Vì sao thế? Bởi trí tuệ như thế là vô tận, vô diệt, không rời sanh tử, cũng chẳng không rời sanh tử, không tu Đạo, và cũng chẳng không tu Đạo. Ai liễu giải như thế gọi là chánh tín."

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Đức Phật ngợi khen ngài Diệu Cát Tường:

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai如như 汝nhữ 所sở 說thuyết深thâm 解giải 斯tư 義nghĩa
"Lành thay, lành thay! Như những gì ông nói là sự liễu giải thâm sâu của nghĩa này."

爾nhĩ 時thời 摩Ma 訶Ha 迦Ca 葉Diếp白bạch 佛Phật 言ngôn
Lúc bấy giờ ngài Đại Ẩm Quang bạch Phật rằng:

世Thế 尊Tôn於ư 當đương 來lai 世thế若nhược 說thuyết 如như 是thị甚thậm 深thâm 正Chánh 法Pháp誰thùy 能năng 信tín 解giải如như 聞văn 受thọ 行hành
"Bạch Thế Tôn! Nếu Chánh Pháp thâm sâu như thế được nói ở vào đời vị lai, ai có thể tín giải và như thuyết tu hành?"

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp
Phật bảo ngài Đại Ẩm Quang:

今kim 此thử 會hội 中trung比Bỉ 丘Khâu比Bỉ 丘Khâu 尼Ni優Ưu 婆Bà 塞Tắc優Ưu 婆Bà 夷Di得đắc 聞văn 此thử 經Kinh 者giả如như 是thị 人nhân 等đẳng於ư 未vị 來lai 世thế若nhược 聞văn 是thị 法Pháp必tất 能năng 信tín 解giải於ư 甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật乃nãi 能năng 讀độc 誦tụng信tín 解giải 受thọ 持trì亦diệc 為vì 他tha 人nhân分phân 別biệt 演diễn 說thuyết
"Trong chúng hội hôm nay, nếu có những vị Bhikṣu [bíc su], Bhikṣuṇī [bíc su ni], Thanh Tín Nam, hay Thanh Tín Nữ nào mà nghe được Kinh này, thì khi những người như thế nghe được Pháp này ở vào đời vị lai, họ chắn chắn có thể tín giải. Đối với Trí Độ sâu xa, họ sẽ có thể đọc tụng, tín giải thọ trì, và cũng phân biệt cùng diễn nói cho người khác.

譬thí 如như 長trưởng 者giả失thất 摩ma 尼ni 寶bảo憂ưu 愁sầu 苦khổ 惱não後hậu 若nhược 還hoàn 得đắc心tâm 甚thậm 歡hoan 喜hỷ
Ví như có một trưởng giả do làm mất ngọc báu nên đau buồn sầu khổ. Về sau nếu lượm lại được, ông ta sẽ vui mừng khôn xiết.

如như 是thị 迦Ca 葉Diếp比Bỉ 丘Khâu比Bỉ 丘Khâu 尼Ni優Ưu 婆Bà 塞Tắc優Ưu 婆Bà 夷Di 等đẳng亦diệc 復phục 如như 是thị有hữu 信tín 樂nhạo 心tâm若nhược 不bất 聞văn 法Pháp則tắc 生sanh 苦khổ 惱não若nhược 得đắc 聞văn 時thời信tín 解giải 受thọ 持trì常thường 樂nhạo 讀độc 誦tụng甚thậm 大đại 歡hoan 喜hỷ當đương 知tri 此thử 人nhân即tức 是thị 見kiến 佛Phật亦diệc 即tức 親thân 近cận供cúng 養dường 諸chư 佛Phật
Cũng vậy, Đại Ẩm Quang! Những vị Bhikṣu, Bhikṣuṇī, Thanh Tín Nam, và Thanh Tín Nữ ở trong chúng hội này cũng lại như thế. Họ có tín tâm và yêu mến. Nếu chẳng nghe được Pháp này, họ sẽ sanh khổ não. Còn khi nghe được Pháp này, họ sẽ tín giải thọ trì, luôn thích đọc tụng, và vui mừng vô cùng. Phải biết những người ấy sẽ liền thấy Phật. Họ cũng thân cận và cúng dường chư Phật."

佛Phật 告cáo 迦Ca 葉Diếp
Phật bảo ngài Đại Ẩm Quang:

譬thí 如như 忉Đao 利Lợi 天Thiên 上thượng波ba 利lợi 質chất 多đa 羅la 樹thụ皰pháo 初sơ 出xuất 時thời是thị 中trung 諸chư 天thiên見kiến 是thị 樹thụ 已dĩ皆giai 大đại 歡hoan 喜hỷ此thử 樹thụ 不bất 久cửu必tất 當đương 開khai 敷phu
"Ví như cây hương biến ở trên trời Tam Thập Tam. Khi thấy cây nảy chồi, chư thiên nơi ấy đều rất vui mừng. Họ biết rằng cây đó không lâu tất sẽ nở hoa.

若nhược 比Bỉ 丘Khâu比Bỉ 丘Khâu 尼Ni優Ưu 婆Bà 塞Tắc優Ưu 婆Bà 夷Di得đắc 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật能năng 生sanh 信tín 解giải亦diệc 復phục 如như 是thị此thử 人nhân 不bất 久cửu亦diệc 當đương 開khai 敷phu一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp
Nếu có những vị Bhikṣu, Bhikṣuṇī, Thanh Tín Nam, hay Thanh Tín Nữ nào nghe được Trí Độ mà có thể sanh tín giải thì cũng lại như vậy. Người này không bao lâu nữa cũng sẽ nở hoa của tất cả Phật Pháp.

於ư 當đương 來lai 世thế有hữu 比Bỉ 丘Khâu比Bỉ 丘Khâu 尼Ni優Ưu 婆Bà 塞Tắc優Ưu 婆Bà 夷Di聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật信tín 受thọ 讀độc 誦tụng心tâm 不bất 悔hối 沒một當đương 知tri 是thị 人nhân已dĩ 從tùng 此thử 會hội聽thính 受thọ 是thị 經Kinh亦diệc 能năng 為vì 人nhân聚tụ 落lạc 城thành 邑ấp廣quảng 說thuyết 流lưu 布bố當đương 知tri 是thị 人nhân佛Phật 所sở 護hộ 念niệm
Ở vào đời vị lai, nếu có những vị Bhikṣu, Bhikṣuṇī, Thanh Tín Nam, hay Thanh Tín Nữ nào nghe được Trí Độ mà tín giải, thọ trì đọc tụng, và tâm chẳng chìm đắm hay hối tiếc, thì phải biết người ấy đã lắng nghe và thọ trì Kinh này từ Pháp hội này. Ở xóm làng hay thành ấp, họ cũng có thể rộng thuyết giảng và truyền bá cho người khác. Phải biết người ấy tất được chư Phật hộ niệm.

如như 是thị 甚thậm 深thâm般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung有hữu 能năng 信tín 樂nhạo無vô 疑nghi 惑hoặc 者giả是thị 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân於ư 過quá 去khứ 諸chư 佛Phật久cửu 已dĩ 修tu 學học殖thực 眾chúng 善thiện 根căn譬thí 如như 有hữu 人nhân以dĩ 手thủ 穿xuyên 珠châu忽hốt 遇ngộ 無vô 上thượng真chân 摩ma 尼ni 寶bảo心tâm 大đại 歡hoan 喜hỷ當đương 知tri 是thị 人nhân必tất 已dĩ 曾tằng 見kiến
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào đối với Trí Độ sâu xa như thế mà có thể yêu mến tín thọ và tâm chẳng hoài nghi, thì tức là họ đã từ lâu tu học và gieo trồng căn lành ở nơi chư Phật quá khứ. Ví như có người dùng tay xỏ những hạt châu. Lòng của người ấy sẽ vô cùng vui mừng khi hốt nhiên gặp được trân bảo quý hiếm. Phải biết người ấy chắc chắn đã từng thấy châu báu như thế.

如như 是thị 迦Ca 葉Diếp若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân修tu 學học 餘dư 法Pháp忽hốt 然nhiên 得đắc 聞văn甚thậm 深thâm 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật能năng 生sanh 歡hoan 喜hỷ亦diệc 復phục 如như 是thị當đương 知tri 此thử 人nhân已dĩ 曾tằng 聞văn 故cố
Cho nên, Đại Ẩm Quang! Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào đang tu học các Pháp khác mà bỗng nhiên nghe được Trí Độ sâu xa và có thể sanh tâm hoan hỷ thì cũng lại như vậy. Phải biết đó là bởi người ấy đã từng nghe qua.

若nhược 有hữu 眾chúng 生sanh得đắc 聞văn 甚thậm 深thâm般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật心tâm 能năng 信tín 受thọ生sanh 大đại 歡hoan 喜hỷ如như 是thị 人nhân 等đẳng亦diệc 曾tằng 親thân 近cận無vô 數số 諸chư 佛Phật從tùng 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật已dĩ 修tu 學học 故cố譬thí 如như 有hữu 人nhân先tiên 所sở 經kinh 見kiến城thành 邑ấp 聚tụ 落lạc後hậu 若nhược 聞văn 人nhân讚tán 歎thán 彼bỉ 城thành所sở 有hữu 園viên 苑uyển種chủng 種chủng 池trì 泉tuyền華hoa 果quả 林lâm 樹thụ男nam 女nữ 人nhân 民dân皆giai 可khả 愛ái 樂nhạo是thị 人nhân 聞văn 已dĩ即tức 大đại 歡hoan 喜hỷ更cánh 勸khuyến 令linh 說thuyết是thị 城thành 園viên 苑uyển眾chúng 好hảo 嚴nghiêm 飾sức雜tạp 華hoa 池trì 泉tuyền多đa 諸chư 甘cam 果quả種chủng 種chủng 珍trân 妙diệu一nhất 切thiết 愛ái 樂nhạo是thị 人nhân 得đắc 聞văn重trùng 甚thậm 歡hoan 喜hỷ如như 是thị 之chi 人nhân皆giai 曾tằng 見kiến 故cố
Nếu có chúng sanh nào nghe được Trí Độ sâu xa này mà tâm có thể tín thọ và vui mừng khôn xiết, thì những người như thế cũng đã từng thân cận vô số chư Phật, rồi nghe được Trí Độ từ chư Phật và đã tu học. Ví như có người trước đây đã đi qua một thôn làng hoặc thành ấp kia. Về sau, người ấy nghe có người khen ngợi thành kia có những viên lâm, đủ mọi ao suối, hoa quả cây cối, và nhân dân nam nữ đều rất đáng yêu. Khi nghe rồi, người ấy liền rất vui mừng. Người ấy còn yêu cầu họ nói thêm về thành đó, như là các viên lâm, quan cảnh được trang trí xinh đẹp, ao suối, những loại hoa khác nhau, nhiều loại trái cây ngon ngọt, và muôn thứ trân bảo vi diệu; tất cả rất đáng yêu. Sau khi nghe lại một lần nữa, người ấy càng thêm vui mừng khôn xiết. Những ai vui mừng như thế thì đều là bởi đã từng thấy qua.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân有hữu 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật信tín 心tâm 聽thính 受thọ能năng 生sanh 歡hoan 喜hỷ樂nhạo 聞văn 不bất 厭yếm而nhi 更cánh 勸khuyến 說thuyết當đương 知tri 此thử 輩bối已dĩ 從tùng 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi曾tằng 聞văn 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào nghe được Trí Độ này mà tín tâm lắng nghe, có thể thọ trì, sanh tâm hoan hỷ, vui thích nghe mà chẳng nhàm chán, và còn khuyến thỉnh thuyết giảng, thì phải biết những người ấy đã từng nghe Trí Độ như thế từ ngài Diệu Cát Tường."

迦Ca 葉Diếp 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Đại Ẩm Quang thưa với Phật rằng:

世Thế 尊Tôn若nhược 將tương 來lai 世thế善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân得đắc 聞văn 是thị 甚thậm 深thâm般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật信tín 樂nhạo 聽thính 受thọ以dĩ 是thị 相tướng 故cố當đương 知tri 此thử 人nhân亦diệc 於ư 過quá 去khứ 佛Phật 所sở曾tằng 聞văn 修tu 學học
"Thưa Thế Tôn! Vào đời vị lai, nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào nghe được Trí Độ sâu xa này, rồi tín thọ yêu mến, lắng nghe và thọ trì. Với tướng trạng như thế, phải biết người ấy cũng đã từng nghe qua và tu học ở chư Phật thuở quá khứ."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa với Phật rằng:

世Thế 尊Tôn佛Phật 說thuyết 諸chư 法pháp無vô 作tác 無vô 相tướng第đệ 一nhất 寂tịch 滅diệt
"Thưa Thế Tôn! Phật nói các pháp là vô tác vô tướng, là tịch diệt đệ nhất.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân有hữu 能năng 如như 是thị諦đế 了liễu 斯tư 義nghĩa如như 聞văn 如như 說thuyết為vi 諸chư 如Như 來Lai之chi 所sở 讚tán 歎thán不bất 違vi 法pháp 相tướng是thị 即tức 佛Phật 說thuyết亦diệc 是thị 熾sí 然nhiên般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng亦diệc 名danh 熾sí 燃nhiên具cụ 足túc 佛Phật 法Pháp通thông 達đạt 實thật 相tướng不bất 可khả 思tư 議nghị
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào mà có thể hiểu rõ nghĩa này như thế và thuyết giảng đúng như những gì đã nghe, họ sẽ được chư Như Lai khen ngợi. Lời họ nói chẳng trái nghịch với pháp tướng, và cũng chính là lời dạy của Phật. Đây cũng gọi là cháy sáng tướng của Trí Độ, và cũng gọi là cháy sáng đầy đủ Phật Pháp. Họ sẽ thông đạt thật tướng chẳng thể nghĩ bàn."

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Phật bảo ngài Diệu Cát Tường:

我ngã 本bổn 行hành 菩Bồ 薩Tát 道Đạo 時thời修tu 諸chư 善thiện 根căn
"Lúc hành Đạo Bồ-tát ở thuở xưa, ta đã gieo trồng các căn lành.

欲dục 住trụ 阿a 鞞bệ 跋bạt 致trí 地Địa當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn trụ ở Địa không thoái chuyển thì hãy học Trí Độ.

欲dục 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn thành Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác thì hãy học Trí Độ.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân欲dục 解giải 一nhất 切thiết 法pháp 相tướng欲dục 知tri 一nhất 切thiết眾chúng 生sanh 心tâm 界giới皆giai 悉tất 同đồng 等đẳng當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào muốn liễu giải tất cả pháp tướng và muốn biết hết thảy cảnh giới tâm của chúng sanh đều đồng nhau thì hãy học Trí Độ.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi欲dục 學học 一nhất 切thiết 佛Phật 法Pháp具cụ 足túc 無vô 礙ngại當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Này Diệu Cát Tường! Những ai muốn học tất cả Phật Pháp và thành tựu đầy đủ vô ngại thì hãy học Trí Độ.

欲dục 學học 一nhất 切thiết 佛Phật成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 時thời相tướng 好hảo 威uy 儀nghi無vô 量lượng 法Pháp 式thức當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn hiểu tướng hảo uy nghi và vô lượng Pháp thức của tất cả chư Phật khi thành tựu Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác thì hãy học Trí Độ.

欲dục 知tri 一nhất 切thiết 佛Phật不bất 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề一nhất 切thiết 法Pháp 式thức及cập 諸chư 威uy 儀nghi當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn biết hết thảy Pháp thức và các uy nghi của tất cả chư Phật trước khi thành tựu Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác thì hãy học Trí Độ.

何hà 以dĩ 故cố是thị 空không 法pháp 中trung不bất 見kiến 諸chư 佛Phật菩Bồ 提Đề 等đẳng 故cố
Vì sao thế? Bởi ở trong không pháp, họ chẳng thấy có chư Phật hay Bồ-tát.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân欲dục 知tri 如như 是thị 等đẳng 相tướng無vô 疑nghi 惑hoặc 者giả當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào với tâm chẳng hoài nghi mà muốn biết các tướng như thế thì hãy học Trí Độ.

何hà 以dĩ 故cố般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật不bất 見kiến 諸chư 法pháp若nhược 生sanh 若nhược 滅diệt若nhược 垢cấu 若nhược 淨tịnh是thị 故cố 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân應ưng 作tác 如như 是thị 學học般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Vì sao thế? Bởi khi thực hành Trí Độ, họ chẳng thấy các pháp có sanh hay diệt, có tịnh hay cấu. Bởi vậy, các thiện nam tử và thiện nữ nhân hãy nên tu học Trí Độ như thế.

欲dục 知tri 一nhất 切thiết 法pháp無vô 過quá 去khứ 未vị 來lai現hiện 在tại 等đẳng 相tướng當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn biết hết thảy pháp đều chẳng có tướng của quá khứ, hiện tại, hay vị lai thì hãy tu học Trí Độ.

何hà 以dĩ 故cố法Pháp 界Giới 性tánh 相tướng無vô 三tam 世thế 故cố
Vì sao thế? Bởi tánh và tướng của Pháp Giới đều chẳng có ba đời.

欲dục 知tri 一nhất 切thiết 法pháp同đồng 入nhập 法Pháp 界Giới心tâm 無vô 罣quái 礙ngại當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn biết hết thảy pháp đồng vào Pháp Giới và được tâm không ngăn ngại thì hãy tu học Trí Độ.

欲dục 得đắc 三tam 轉chuyển十Thập 二Nhị 行Hành 法Pháp 輪Luân亦diệc 自tự 證chứng 知tri而nhi 不bất 取thủ 著trước當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn được nghe ba lần chuyển Pháp Luân trong 12 tướng, và cũng muốn tự chứng biết mà chẳng chấp trước thì hãy tu học Trí Độ.

欲dục 得đắc 慈từ 心tâm遍biến 覆phú 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh而nhi 無vô 限hạn 齊tề亦diệc 不bất 作tác 念niệm有hữu 眾chúng 生sanh 相tướng當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn được tâm từ rải khắp tất cả chúng sanh mà chẳng có giới hạn, và cũng không khởi niệm có tướng của chúng sanh thì hãy tu học Trí Độ.

欲dục 得đắc 於ư 一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh不bất 起khởi 諍tranh 論luận亦diệc 復phục 不bất 取thủ無vô 諍tranh 論luận 相tướng當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn được chẳng khởi tranh luận với tất cả chúng sanh, và cũng lại chẳng nắm giữ tướng của không tranh luận thì hãy tu học Trí Độ.

欲dục 知tri 是thị 處xứ 非phi 處xứ十Thập 力Lực無Vô 畏Úy住trụ 佛Phật 智trí 慧tuệ得đắc 無vô 礙ngại 辯biện當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Những ai muốn biết thị xứ phi xứ, Mười Lực, Bốn Vô Sở Úy, an trụ trí tuệ của Phật, và được biện tài vô ngại thì hãy tu học Trí Độ."

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi白bạch 佛Phật 言ngôn
Lúc bấy giờ ngài Diệu Cát Tường bạch Phật rằng:

世Thế 尊Tôn我ngã 觀quán 正Chánh 法Pháp無vô 為vi 無vô 相tướng無vô 得đắc 無vô 利lợi無vô 生sanh 無vô 滅diệt無vô 來lai 無vô 去khứ無vô 知tri 者giả無vô 見kiến 者giả無vô 作tác 者giả不bất 見kiến 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật亦diệc 不bất 見kiến 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 境cảnh 界giới非phi 證chứng 非phi 不bất 證chứng不bất 作tác 戲hí 論luận無vô 有hữu 分phân 別biệt一nhất 切thiết 法pháp無vô 盡tận 離ly 盡tận無vô 凡phàm 夫phu 法pháp無vô 聲Thanh 聞Văn 法Pháp無vô 辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp佛Phật 法Pháp非phi 得đắc 非phi 不bất 得đắc不bất 捨xả 生sanh 死tử不bất 證chứng 涅Niết 槃Bàn非phi 思tư 議nghị非phi 不bất 思tư 議nghị非phi 作tác 非phi 不bất 作tác法pháp 相tướng 如như 是thị不bất 知tri 云vân 何hà當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
"Bạch Thế Tôn! Con quán sát Chánh Pháp là vô vi vô tướng, vô đắc vô lợi, vô sanh vô diệt, chẳng đến chẳng đi, chẳng người biết, chẳng người thấy, chẳng người tạo. Con không thấy Trí Độ và cũng không thấy cảnh giới của Trí Độ, không chứng biết hay chẳng phải không chứng biết. Con chẳng khởi phân biệt và chẳng hí luận. Hết thảy pháp là vô tận và lìa khỏi tận. Không pháp phàm phu, không Pháp Thanh Văn, không Pháp Độc Giác, và không Pháp của Phật; không chứng đắc hay chẳng phải không chứng đắc, không bỏ sanh tử, không chứng tịch diệt, không nghĩ bàn hay chẳng phải không nghĩ bàn, không làm hay chẳng phải không làm. Các pháp tướng như vậy, chẳng biết hành giả phải tu học Trí Độ như thế nào?"

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Khi ấy Phật bảo ngài Diệu Cát Tường:

若nhược 能năng 如như 是thị知tri 諸chư 法pháp 相tướng是thị 名danh 當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
"Nếu ai có thể biết các pháp tướng như vậy thì gọi là tu học Trí Độ.

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát若nhược 欲dục 學học 菩Bồ 提Đề 自Tự 在Tại 三Tam 昧Muội得đắc 是thị 三Tam 昧Muội 已dĩ照chiếu 明minh 一nhất 切thiết甚thậm 深thâm 佛Phật 法Pháp及cập 知tri 一nhất 切thiết諸chư 佛Phật 名danh 字tự亦diệc 悉tất 了liễu 達đạt諸chư 佛Phật 世thế 界giới無vô 有hữu 障chướng 礙ngại當đương 如như 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi所sở 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung 學học
Nếu đại Bồ-tát muốn học Tuệ Giác Tự Tại Đẳng Trì, là vì khi đắc Đẳng Trì này, họ có thể chiếu sáng tất cả Phật Pháp thâm sâu, biết hết thảy danh hiệu của chư Phật, và cũng liễu đạt các thế giới của chư Phật mà chẳng bị chướng ngại, thì hãy tu học Trí Độ như lời thuyết giảng của Diệu Cát Tường."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường bạch Phật rằng:

世Thế 尊Tôn何hà 以dĩ 故cố 名danh般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
"Bạch Thế Tôn! Tại sao gọi là Trí Độ?"

佛Phật 言ngôn
Đức Phật dạy:

般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật無vô 邊biên 無vô 際tế無vô 名danh 無vô 相tướng非phi 思tư 量lượng無vô 歸quy 依y無vô 洲châu 渚chử無vô 犯phạm 無vô 福phước無vô 晦hối 無vô 明minh猶do 如như 法Pháp 界Giới無vô 有hữu 分phân 齊tề亦diệc 無vô 限hạn 數số是thị 名danh 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật亦diệc 名danh 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát 行hành 處xứ非phi 處xứ 非phi 不bất 行hành 處xứ悉tất 入nhập 一Nhất 乘Thừa名danh 非phi 行hành 處xứ
"Trí Độ là vô biên vô tế, chẳng danh tự, chẳng hình tướng, chẳng suy lường, chẳng nương tựa, chẳng phải hòn đảo, chẳng tội hay phước, chẳng sáng hay tối. Ví như Pháp Giới, Trí Độ chẳng có phân chia và cũng chẳng có giới hạn. Do đó gọi là Trí Độ và cũng gọi là hành xứ của đại Bồ-tát. Không phải hành xứ hoặc chẳng phải không hành xứ, thảy đều vào Nhất Thừa và gọi là phi hành xứ.

何hà 以dĩ 故cố無vô 念niệm 無vô 作tác 故cố
Vì sao thế? Bởi vô niệm vô tác vậy."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường bạch Phật rằng:

世Thế 尊Tôn當đương 云vân 何hà 行hành能năng 速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề
"Bạch Thế Tôn! Phải tu hành như thế nào mới có thể mau được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác?"

佛Phật 言ngôn
Đức Phật dạy:

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi如như 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 所sở 說thuyết 行hành能năng 速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề
"Này Diệu Cát Tường! Những ai tu hành đúng như Trí Độ đã thuyết giảng thì sẽ mau được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

復phục 有hữu 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân修tu 是thị 三Tam 昧Muội 者giả亦diệc 速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề
Lại có Nhất Hành Đẳng Trì. Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào tu tập Đẳng Trì này thì cũng mau được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường bạch rằng:

世Thế 尊Tôn云vân 何hà 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội
"Bạch Thế Tôn! Sao gọi là Nhất Hành Đẳng Trì?"

佛Phật 言ngôn
Đức Phật dạy:

法Pháp 界Giới 一nhất 相tướng繫hệ 緣duyên 法Pháp 界Giới是thị 名danh 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội
"Pháp Giới đồng một tướng. Hãy chú tâm nơi Pháp Giới thì gọi là Nhất Hành Đẳng Trì.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân欲dục 入nhập 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội當đương 先tiên 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật如như 說thuyết 修tu 學học然nhiên 後hậu 能năng 入nhập一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội如như 法Pháp 界Giới 緣duyên不bất 退thoái 不bất 壞hoại不bất 思tư 議nghị無vô 礙ngại 無vô 相tướng
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào muốn vào Nhất Hành Đẳng Trì thì trước tiên hãy nghe về Trí Độ và như thuyết tu học. Rồi sau đó họ sẽ có thể vào Nhất Hành Đẳng Trì và đồng như duyên của Pháp Giới: không thoái chuyển, không hoại diệt, không thể nghĩ bàn, không bị chướng ngại, và không có hình tướng.

善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân欲dục 入nhập 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội應ưng 處xử 空không 閑nhàn捨xả 諸chư 亂loạn 意ý不bất 取thủ 相tướng 貌mạo繫hệ 心tâm 一nhất 佛Phật專chuyên 稱xưng 名danh 字tự隨tùy 佛Phật 方phương 所sở端đoan 身thân 正chánh 向hướng能năng 於ư 一nhất 佛Phật念niệm 念niệm 相tương 續tục即tức 是thị 念niệm 中trung能năng 見kiến 過quá 去khứ 未vị 來lai現hiện 在tại 諸chư 佛Phật
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào muốn vào Nhất Hành Đẳng Trì thì hãy ở nơi vắng vẻ, xả bỏ các loạn ý, chẳng nắm giữ tướng mạo, và nhất tâm chuyên niệm danh hiệu của một vị Phật. Họ hãy ngồi ngay ngắn hướng về phương xứ của vị Phật đó. Nếu có thể niệm niệm tương tục nơi một Đức Phật thì liền ở trong niệm đó, họ có thể thấy chư Phật quá khứ, hiện tại, cùng vị lai.

何hà 以dĩ 故cố念niệm 一nhất 佛Phật 功công 德đức無vô 量lượng 無vô 邊biên亦diệc 與dữ 無vô 量lượng 諸chư 佛Phật功công 德đức 無vô 二nhị不bất 思tư 議nghị 佛Phật 法Pháp等đẳng 無vô 分phân 別biệt皆giai 乘thừa 一Nhất 如Như成thành 最Tối 正Chánh 覺Giác悉tất 具cụ 無vô 量lượng 功công 德đức無vô 量lượng 辯biện 才tài如như 是thị 入nhập 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 者giả盡tận 知tri 恒Hằng 沙sa諸chư 佛Phật 法Pháp 界Giới無vô 差sai 別biệt 相tướng
Vì sao thế? Bởi công đức của niệm một Đức Phật là vô lượng vô biên, và cũng đồng như công đức của niệm vô lượng chư Phật hoặc tư duy về Phật Pháp chẳng thể nghĩ bàn--không chút sai khác. Họ đều sẽ giác ngộ Chân Như, thành Tối Chánh Giác, và đầy đủ vô lượng công đức cùng vô lượng biện tài. Những ai vào Nhất Hành Đẳng Trì như thế, họ sẽ biết Pháp Giới của Hằng sa chư Phật đều không có tướng sai khác.

阿A 難Nan 所sở 聞văn 佛Phật 法Pháp得đắc 念Niệm 總Tổng 持Trì辯biện 才tài 智trí 慧tuệ於ư 聲Thanh 聞Văn 中trung雖tuy 為vi 最tối 勝thắng猶do 住trụ 量lượng 數số則tắc 有hữu 限hạn 礙ngại若nhược 得đắc 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội諸chư 經Kinh 法Pháp 門môn一nhất 一nhất 分phân 別biệt皆giai 悉tất 了liễu 知tri決quyết 定định 無vô 礙ngại晝trú 夜dạ 常thường 說thuyết智trí 慧tuệ 辯biện 才tài終chung 不bất 斷đoạn 絕tuyệt若nhược 比tỉ 阿A 難Nan 多đa 聞văn 辯biện 才tài百bách 千thiên 等đẳng 分phần不bất 及cập 其kỳ 一nhất
Như Khánh Hỷ nhờ nghe Pháp của Phật nên đắc Niệm Tổng Trì và biện tài trí tuệ. Ở trong hàng Thanh Văn, ông ấy là đa văn đệ nhất. Nhưng sự chứng đắc của ông ấy có số lượng và giới hạn. Nếu ai đắc Nhất Hành Đẳng Trì, họ đều biết rõ chắc chắn và phân biệt từng mỗi Pháp môn ở trong các Kinh mà chẳng bị chướng ngại. Với trí tuệ và biện tài, họ có thể thuyết giảng chúng suốt ngày lẫn đêm mà chẳng hề gián đoạn. Biện tài và đa văn của Khánh Hỷ mà so với người đắc Đẳng Trì này thì không bằng một phần của trăm ngàn.

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát應ưng 作tác 是thị 念niệm
Chư đại Bồ-tát nên nghĩ như vầy:

我ngã 當đương 云vân 何hà逮đãi 得đắc 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức無vô 量lượng 名danh 稱xưng
'Làm sao ta mới được công đức chẳng thể nghĩ bàn và vô lượng danh xưng của Nhất Hành Đẳng Trì?'"

佛Phật 言ngôn
Đức Phật dạy:

菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát當đương 念niệm 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội常thường 勤cần 精tinh 進tấn而nhi 不bất 懈giải 怠đãi如như 是thị 次thứ 第đệ漸tiệm 漸tiệm 修tu 學học則tắc 能năng 得đắc 入nhập一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội不bất 可khả 思tư 議nghị功công 德đức 作tác 證chứng除trừ 謗báng 正Chánh 法Pháp不bất 信tín 惡ác 業nghiệp重trọng 罪tội 障chướng 者giả所sở 不bất 能năng 入nhập
"Đại Bồ-tát hãy niệm Nhất Hành Đẳng Trì và luôn chuyên cần tinh tấn mà chẳng lười biếng. Tu học theo thứ tự từng bước như thế, họ sẽ có thể vào được Nhất Hành Đẳng Trì và có công đức chẳng thể nghĩ bàn như là một sự chứng minh. Chỉ trừ những kẻ hủy báng Chánh Pháp, chẳng tin nghiệp ác, và có tội chướng thâm trọng thì chẳng thể vào Đẳng Trì này.

復phục 次thứ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi譬thí 如như 有hữu 人nhân得đắc 摩ma 尼ni 珠châu示thị 其kỳ 珠châu 師sư
Lại nữa, Diệu Cát Tường! Ví như có người được bảo châu và người ấy đưa cho người thợ kim hoàn xem."

珠châu 師sư 答đáp 言ngôn
Người thợ kim hoàn nói rằng:

此thử 是thị 無vô 價giá真chân 摩ma 尼ni 寶bảo
"Đây là trân bảo vô giá."

即tức 求cầu 師sư 言ngôn
Người ấy liền căn dặn người thợ kim hoàn rằng:

為vì 我ngã 治trị 磨ma勿vật 失thất 光quang 色sắc
"Ông hãy chà bóng nó. Đừng để nó mất ánh sáng và phai màu sắc."

珠châu 師sư 治trị 已dĩ隨tùy 其kỳ 磨ma 時thời珠châu 色sắc 光quang 明minh映ánh 徹triệt 表biểu 裏lý
Sau khi được người thợ kim hoàn chà bóng, châu sắc quang minh của nó ánh triệt từ trong ra ngoài.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi若nhược 有hữu 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân修tu 學học 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội不bất 可khả 思tư 議nghị 功công 德đức無vô 量lượng 名danh 稱xưng隨tùy 修tu 學học 時thời知tri 諸chư 法pháp 相tướng明minh 達đạt 無vô 礙ngại功công 德đức 增tăng 長trưởng亦diệc 復phục 如như 是thị
Này Diệu Cát Tường! Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào tùy thời tu học Nhất Hành Đẳng Trì để được công đức chẳng thể nghĩ bàn và vô lượng danh xưng, họ sẽ biết các pháp tướng và minh đạt vô ngại; công đức tăng trưởng của họ thì cũng lại như vậy.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi譬thí 如như 日nhật 輪luân光quang 明minh 遍biến 滿mãn無vô 有hữu 減giảm 相tướng若nhược 得đắc 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội悉tất 能năng 具cụ 足túc一nhất 切thiết 功công 德đức無vô 有hữu 缺khuyết 少thiểu亦diệc 復phục 如như 是thị照chiếu 明minh 佛Phật 法Pháp如như 日nhật 輪luân 光quang
Này Diệu Cát Tường! Ví như ánh sáng của vầng mặt trời chiếu khắp mà chẳng có suy giảm. Tương tự như vậy, nếu ai đắc Nhất Hành Đẳng Trì thì sẽ có thể đầy đủ tất cả công đức mà chẳng có thiếu hụt. Họ chiếu sáng Phật Pháp ví như ánh sáng của vầng mặt trời.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi我ngã 所sở 說thuyết 法Pháp皆giai 是thị 一nhất 味vị離ly 味vị解giải 脫thoát 味vị寂tịch 滅diệt 味vị
Này Diệu Cát Tường! Pháp của Ta thuyết giảng đều là một vị: vị lìa xa, vị giải thoát, và vị tịch diệt.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân得đắc 是thị 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội 者giả其kỳ 所sở 演diễn 說thuyết亦diệc 是thị 一nhất 味vị離ly 味vị解giải 脫thoát 味vị寂tịch 滅diệt 味vị隨tùy 順thuận 正Chánh 法Pháp無vô 錯thác 謬mậu 相tướng
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào đắc Nhất Hành Đẳng Trì này, thì những điều họ thuyết giảng cũng là một vị: vị lìa xa, vị giải thoát, và vị tịch diệt. Lời họ nói tùy thuận Chánh Pháp và chẳng có nhầm lẫn.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi若nhược 菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát得đắc 是thị 一Nhất 行Hành 三Tam 昧Muội皆giai 悉tất 滿mãn 足túc助Trợ 道Đạo 之chi 法Pháp速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề
Này Diệu Cát Tường! Nếu đại Bồ-tát nào đắc Nhất Hành Đẳng Trì này thì đều sẽ trọn đủ các Pháp Trợ Đạo và mau được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

復phục 次thứ 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát不bất 見kiến 法Pháp 界Giới有hữu 分phân 別biệt 相tướng及cập 以dĩ 一nhất 相tướng速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 相tướng不bất 可khả 思tư 議nghị
Lại nữa, Diệu Cát Tường! Nếu ai chẳng thấy Pháp Giới có tướng phân biệt hay một tướng, họ sẽ mau được tướng chẳng thể nghĩ bàn của Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

是thị 菩Bồ 提Đề 中trung亦diệc 無vô 得đắc 佛Phật如như 是thị 知tri 者giả速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề
Những ai biết rằng ở trong Đạo này cũng không có sự chứng đắc của Phật Đạo, thì sẽ mau được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác.

若nhược 信tín 一nhất 切thiết 法pháp悉tất 是thị 佛Phật 法Pháp不bất 生sanh 驚kinh 怖bố亦diệc 不bất 疑nghi 惑hoặc如như 是thị 忍nhẫn 者giả速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề
Những ai có thể nhẫn chịu, không sanh kinh sợ, cũng chẳng hoài nghi, và tin rằng hết thảy pháp đều là Phật Pháp, thì sẽ mau được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường bạch rằng:

世Thế 尊Tôn以dĩ 如như 是thị 因nhân速tốc 得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề 耶da
"Bạch Thế Tôn! Nếu ai với nhân như thế thì sẽ mau được Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác chăng?"

佛Phật 言ngôn
Đức Phật dạy:

得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề不bất 以dĩ 因nhân 得đắc不bất 以dĩ 非phi 因nhân 得đắc
"Chứng đắc của Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác thì chẳng phải dùng nhân mà được và cũng chẳng phải không dùng nhân mà được.

何hà 以dĩ 故cố不bất 思tư 議nghị 界giới不bất 以dĩ 因nhân 得đắc不bất 以dĩ 非phi 因nhân 得đắc
Vì sao thế? Bởi cảnh giới chẳng thể nghĩ bàn thì chẳng phải dùng nhân mà được và cũng chẳng phải không dùng nhân mà được.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân聞văn 如như 是thị 說thuyết不bất 生sanh 懈giải 怠đãi當đương 知tri 是thị 人nhân已dĩ 於ư 先tiên 佛Phật種chúng 諸chư 善thiện 根căn
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào nghe được lời nói đây mà chẳng sanh tâm lười biếng, thì phải biết người ấy đã từng gieo trồng những căn lành ở trước chư Phật.

是thị 故cố 比Bỉ 丘Khâu比Bỉ 丘Khâu 尼Ni聞văn 說thuyết 是thị 甚thậm 深thâm般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật不bất 生sanh 驚kinh 怖bố即tức 是thị 從tùng 佛Phật 出xuất 家gia
Cho nên, nếu có những vị Bhikṣu hoặc Bhikṣuṇī nào nghe được lời thuyết giảng về Trí Độ sâu xa này mà chẳng sanh tâm sợ hãi, thì tức là đã theo Phật xuất gia.

若nhược 優Ưu 婆Bà 塞Tắc優Ưu 婆Bà 夷Di得đắc 聞văn 如như 是thị 甚thậm 深thâm般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật心tâm 不bất 驚kinh 怖bố即tức 是thị 成thành 就tựu真chân 歸quy 依y 處xứ
Nếu Thanh Tín Nam hoặc Thanh Tín Nữ nào nghe được lời thuyết giảng về Trí Độ sâu xa này mà chẳng sanh tâm sợ hãi, thì tức là đã thành tựu nơi quy y chân thật.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân不bất 習tập 甚thậm 深thâm般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật即tức 是thị 不bất 修tu 佛Phật 乘Thừa譬thí 如như 大đại 地địa一nhất 切thiết 藥dược 木mộc皆giai 依y 地địa 生sanh 長trưởng
Này Diệu Cát Tường! Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào chẳng tu tập Trí Độ sâu xa, thì tức là chẳng tu học Phật Thừa. Hãy lấy đại địa làm thí dụ, tất cả dược thảo và cây cối đều nương nơi đất mà sanh trưởng.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi菩Bồ 薩Tát 摩Ma 訶Ha 薩Tát亦diệc 復phục 如như 是thị一nhất 切thiết 善thiện 根căn皆giai 依y 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật而nhi 得đắc 增tăng 長trưởng於ư 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề不bất 相tương 違vi 背bội
Này Diệu Cát Tường! Đại Bồ-tát thì cũng lại như vậy. Tất cả thiện căn đều nương Trí Độ mà được tăng trưởng, và Trí Độ cũng khiến cho sự chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác không bị trái nghịch."

爾nhĩ 時thời 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi白bạch 佛Phật 言ngôn
Lúc bấy giờ ngài Diệu Cát Tường bạch Phật rằng:

世Thế 尊Tôn此thử 閻Diêm 浮Phù 提Đề城thành 邑ấp 聚tụ 落lạc當đương 於ư 何hà 處xứ演diễn 說thuyết 如như 是thị 甚thậm 深thâm般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
"Bạch Thế Tôn! Trong xóm làng và thành ấp của châu Thắng Kim, chúng con sẽ ở nơi nào để diễn nói Trí Độ sâu xa như thế?"

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Phật bảo ngài Diệu Cát Tường:

今kim 此thử 會hội 中trung若nhược 有hữu 人nhân 聞văn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật皆giai 發phát 誓thệ 言ngôn
"Giả sử có ai nghe được Trí Độ ở trong chúng hội này và đều phát thệ nguyện rằng:

於ư 未vị 來lai 世thế常thường 得đắc 與dữ 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tương 應ứng從tùng 是thị 信tín 解giải未vị 來lai 世thế 中trung能năng 聽thính 是thị 經Kinh
"Vào đời vị lai, con sẽ luôn được tương ứng với Trí Độ và từ Trí Độ mà được tín giải. Trong đời vị lai, con cũng sẽ có thể nghe được Kinh này."

當đương 知tri 此thử 人nhân不bất 從tùng 餘dư 小tiểu善thiện 根căn 中trung 來lai所sở 能năng 堪kham 受thọ聞văn 已dĩ 歡hoan 喜hỷ
Ông phải biết người ấy chẳng phải đến từ căn lành nhỏ bé. Khi được nghe Trí Độ, họ có thể kham thọ và sanh tâm hoan hỷ.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi若nhược 復phục 有hữu 人nhân從tùng 汝nhữ 聽thính 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật應ưng 作tác 是thị 言ngôn
Này Diệu Cát Tường! Nếu lại có người nghe được Trí Độ từ ông, thì nên nói như thế này:

此thử 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 中trung無vô 聲Thanh 聞Văn辟Bích 支Chi 佛Phật 法Pháp佛Phật 法Pháp亦diệc 無vô 凡phàm 夫phu生sanh 滅diệt 等đẳng 法pháp
'Ở trong Trí Độ không có Pháp Thanh Văn, Pháp Độc Giác, Pháp của Phật, và cũng không có pháp phàm phu hay những pháp sanh diệt.'"

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa với Phật rằng:

世Thế 尊Tôn若nhược 比Bỉ 丘Khâu比Bỉ 丘Khâu 尼Ni優Ưu 婆Bà 塞Tắc優Ưu 婆Bà 夷Di來lai 問vấn 我ngã 言ngôn
"Thưa Thế Tôn! Nếu có những vị Bhikṣu, Bhikṣuṇī, Thanh Tín Nam, hay Thanh Tín Nữ nào đến hỏi con rằng:

云vân 何hà 如Như 來Lai說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
'Như Lai thuyết giảng Trí Độ như thế nào?'

我ngã 當đương 答đáp 言ngôn
Con sẽ đáp rằng:

一nhất 切thiết 諸chư 法pháp無vô 諍tranh 論luận 相tướng云vân 何hà 如Như 來Lai當đương 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
'Hết thảy mọi pháp chẳng có tướng tranh luận, thế thì làm sao Như Lai thuyết giảng Trí Độ?

何hà 以dĩ 故cố不bất 見kiến 有hữu 法pháp可khả 與dữ 法pháp 諍tranh 論luận亦diệc 無vô 眾chúng 生sanh心tâm 識thức 能năng 知tri
Vì sao thế? Bởi không thấy có pháp để có thể cùng với pháp tranh luận, và cũng không có tâm thức của chúng sanh mà có thể biết.'

復phục 次thứ 世Thế 尊Tôn我ngã 當đương 更cánh 說thuyết究cứu 竟cánh 實thật 際tế
Lại nữa, Thế Tôn! Con sẽ lại thuyết giảng về thật tế cứu cánh.

何hà 以dĩ 故cố一nhất 切thiết 法pháp 相tướng同đồng 入nhập 實thật 際tế阿A 羅La 漢Hán無vô 別biệt 勝thắng 法Pháp
Vì sao thế? Bởi tất cả pháp tướng đồng vào thật tế. Đạo Ưng Chân không phải là Pháp thù thắng đặc biệt.

何hà 以dĩ 故cố阿A 羅La 漢Hán 法Pháp凡phàm 夫phu 法pháp不bất 一nhất 不bất 異dị 故cố
Vì sao thế? Bởi Pháp của Ưng Chân và pháp phàm phu chẳng phải giống nhau hay khác nhau.

復phục 次thứ 世Thế 尊Tôn如như 是thị 說thuyết 法Pháp無vô 有hữu 眾chúng 生sanh已dĩ 得đắc 涅Niết 槃Bàn今kim 得đắc 當đương 得đắc
Lại nữa, Thế Tôn! Lời thuyết Pháp như thế thì không có chúng sanh đã được, hiện được, hay sẽ được tịch diệt.

何hà 以dĩ 故cố無vô 有hữu 決quyết 定định眾chúng 生sanh 相tướng 故cố
Vì sao thế? Bởi chúng sanh không có tướng nhất định."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa rằng:

若nhược 人nhân 欲dục 聞văn般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật我ngã 當đương 作tác 如như 是thị 說thuyết
"Nếu có ai muốn nghe Trí Độ, con sẽ nói như vầy:

其kỳ 有hữu 聽thính 者giả不bất 念niệm 不bất 著trước無vô 聞văn 無vô 得đắc當đương 如như 幻huyễn 人nhân無vô 所sở 分phân 別biệt
'Người nghe Trí Độ không khởi niệm, không chấp trước, không nghe, và không nắm bắt. Hãy không có chỗ phân biệt như người huyễn hóa.'

如như 是thị 說thuyết 者giả是thị 真chân 說thuyết 法Pháp是thị 故cố 聽thính 者giả莫mạc 作tác 二nhị 相tướng不bất 捨xả 諸chư 見kiến而nhi 修tu 佛Phật 法Pháp不bất 取thủ 佛Phật 法Pháp不bất 捨xả 凡phàm 夫phu 法pháp
Ai nói như thế là chân thật thuyết Pháp. Cho nên người nghe chớ khởi hai tướng. Họ hãy tu học Phật Pháp mà chẳng bỏ các kiến giải. Họ chẳng nắm giữ Phật Pháp và cũng chẳng xả bỏ pháp phàm phu.

何hà 以dĩ 故cố佛Phật 及cập 凡phàm 夫phu二nhị 法pháp 相tướng 空không無vô 取thủ 捨xả 故cố
Vì sao thế? Bởi Phật và phàm phu, cả hai tướng đều là không, chẳng thể nắm giữ hay xả bỏ.

若nhược 人nhân 問vấn 我ngã當đương 作tác 是thị 說thuyết如như 是thị 安an 慰úy如như 是thị 建kiến 立lập善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân應ưng 如như 是thị 問vấn作tác 如như 是thị 住trụ心tâm 不bất 退thoái 不bất 沒một當đương 如như 法pháp 相tướng隨tùy 順thuận 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 說thuyết
Nếu có ai hỏi con về Trí Độ, con sẽ nói an ủi như thế và kiến lập như thế. Thiện nam tử và thiện nữ nhân nên hỏi như thế, an trụ như thế với tâm không thoái chuyển hay chìm đắm. Họ nên diễn nói pháp tướng tùy thuận với Trí Độ."

爾nhĩ 時thời 世Thế 尊Tôn歎thán 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Lúc bấy giờ Thế Tôn ngợi khen ngài Diệu Cát Tường:

善thiện 哉tai 善thiện 哉tai如như 汝nhữ 所sở 說thuyết
"Lành thay, lành thay! Đúng như lời ông nói.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân欲dục 見kiến 諸chư 佛Phật應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào muốn thấy chư Phật thì nên tu học Trí Độ như thế.

欲dục 親thân 近cận 諸chư 佛Phật如như 法Pháp 供cúng 養dường應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai muốn thân cận chư Phật và như Pháp cúng dường thì nên tu học Trí Độ như thế.

若nhược 欲dục 言ngôn如Như 來Lai 是thị 我ngã 世Thế 尊Tôn應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai muốn nói rằng Như Lai là Thế Tôn của họ thì nên tu học Trí Độ như thế.

若nhược 言ngôn如Như 來Lai 非phi 我ngã 世Thế 尊Tôn亦diệc 應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai muốn nói rằng Như Lai chẳng phải là Thế Tôn của họ thì cũng nên tu học Trí Độ như thế.

若nhược 欲dục 成thành 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai muốn thành tựu Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác thì nên tu học Trí Độ như thế.

若nhược 欲dục 不bất 成thành阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề亦diệc 應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai chẳng muốn thành tựu Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác thì cũng nên tu học Trí Độ như thế.

若nhược 欲dục 成thành 就tựu一nhất 切thiết 三Tam 昧Muội應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai muốn thành tựu tất cả Đẳng Trì thì nên tu học Trí Độ như thế.

若nhược 欲dục 不bất 成thành 就tựu一nhất 切thiết 三Tam 昧Muội亦diệc 應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai chẳng muốn thành tựu tất cả Đẳng Trì thì cũng nên tu học Trí Độ như thế.

何hà 以dĩ 故cố無Vô 作Tác 三Tam 昧Muội無vô 異dị 相tướng 故cố一nhất 切thiết 法pháp無vô 生sanh 無vô 出xuất 故cố
Vì sao thế? Bởi Vô Nguyện Đẳng Trì không có tướng sai khác và cũng do hết thảy pháp đều chẳng có sanh diệt.

若nhược 欲dục 知tri一nhất 切thiết 法pháp 假giả 名danh應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai muốn biết tất cả pháp đều là giả danh, thì hãy tu học Trí Độ như thế.

若nhược 欲dục 知tri一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh修tu 菩Bồ 提Đề 道Đạo不bất 求cầu 菩Bồ 提Đề 相tướng心tâm 不bất 退thoái 沒một應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai với tâm không thoái chuyển và không chìm đắm, muốn biết hết thảy chúng sanh tu Đạo mà chẳng cầu tướng của Đạo, thì hãy tu học Trí Độ như thế.

何hà 以dĩ 故cố一nhất 切thiết 法pháp皆giai 菩Bồ 提Đề 相tướng 故cố
Vì sao thế? Bởi tất cả pháp đều là tướng của Đạo.

若nhược 欲dục 知tri一nhất 切thiết 眾chúng 生sanh行hành 非phi 行hành 相tướng非phi 行hành 即tức 菩Bồ 提Đề菩Bồ 提Đề 即tức 法Pháp 界Giới法Pháp 界Giới 即tức 實thật 際tế心tâm 不bất 退thoái 沒một應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai với tâm không thoái chuyển và không chìm đắm, muốn biết tướng hành và chẳng hành của hết thảy chúng sanh, thì hãy tu học Trí Độ như thế--chẳng hành tức là Đạo; Đạo tức là Pháp Giới; Pháp Giới tức là thật tế.

若nhược 欲dục 知tri一nhất 切thiết 如Như 來Lai神thần 通thông 變biến 化hóa無vô 相tướng 無vô 礙ngại亦diệc 無vô 方phương 所sở應ưng 學học 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật
Nếu ai muốn biết tất cả thần thông biến hóa của Như Lai đều chẳng có tướng, chẳng bị chướng ngại, và cũng chẳng có phương xứ, thì hãy tu học Trí Độ như thế."

佛Phật 告cáo 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Phật bảo ngài Diệu Cát Tường:

若nhược 比Bỉ 丘Khâu比Bỉ 丘Khâu 尼Ni優Ưu 婆Bà 塞Tắc優Ưu 婆Bà 夷Di欲dục 得đắc 不bất 墮đọa 惡ác 趣thú當đương 學học 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật一nhất 四tứ 句cú 偈kệ受thọ 持trì 讀độc 誦tụng為vì 他tha 解giải 說thuyết隨tùy 順thuận 實thật 相tướng如như 是thị 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân當đương 知tri 決quyết 定định得đắc 阿A 耨Nậu 多Đa 羅La 三Tam 藐Miệu 三Tam 菩Bồ 提Đề則tắc 住trụ 佛Phật 國quốc
"Nếu có những vị Bhikṣu, Bhikṣuṇī, Thanh Tín Nam, hay Thanh Tín Nữ nào không muốn đọa đường ác, họ nên học bốn câu kệ của Trí Độ, rồi thọ trì đọc tụng, và tùy thuận thật tướng mà giải thích cho người khác. Phải biết rằng thiện nam tử và thiện nữ nhân như thế sẽ nhất định đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác và trụ ở cõi Phật.

若nhược 聞văn 如như 是thị般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật不bất 驚kinh 不bất 畏úy心tâm 生sanh 信tín 解giải當đương 知tri 此thử 輩bối佛Phật 所sở 印ấn 可khả是thị 佛Phật 所sở 行hành大Đại 乘Thừa 法pháp 印ấn
Nếu ai nghe Trí Độ như thế mà chẳng kinh chẳng sợ và tâm sanh tín giải, thì phải biết những người ấy đã được Phật ấn khả với pháp ấn Đại Thừa, là sở hành của Phật.

若nhược 善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân學học 此thử 法pháp 印ấn超siêu 過quá 惡ác 趣thú不bất 入nhập 聲Thanh 聞Văn辟Bích 支Chi 佛Phật 道Đạo以dĩ 超siêu 過quá 故cố
Nếu thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào tu học pháp ấn này thì sẽ siêu việt đường ác và không vào Đạo của Thanh Văn hay Độc Giác--do bởi Pháp này siêu việt vậy."

爾nhĩ 時thời 帝Đế 釋Thích三Tam 十Thập 三Tam 天Thiên以dĩ 天thiên 妙diệu 華hoa優ưu 鉢bát 羅la 華hoa拘câu 物vật 頭đầu 華hoa分phân 陀đà 利lợi 華hoa天thiên 曼mạn 陀đà 羅la 華hoa 等đẳng天thiên 栴chiên 檀đàn 香hương及cập 餘dư 末mạt 香hương種chủng 種chủng 金kim 寶bảo作tác 天thiên 伎kỹ 樂nhạc為vì 供cúng 養dường 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật并tinh 諸chư 如Như 來Lai及cập 文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi
Lúc bấy giờ vì để cúng dường Trí Độ, chư Như Lai, và ngài Diệu Cát Tường, Năng Thiên Đế ở trời Tam Thập Tam mang các diệu hoa cõi trời, như là hoa sen xanh, hoa sen vàng, hoa sen trắng, hoa vi diệu âm, và những loài hoa khác, cũng như hương đàn cõi trời và những loại hương bột khác, cùng với muôn loại vàng báu, và trỗi âm nhạc cõi trời.

以dĩ 散tán 其kỳ 上thượng作tác 是thị 供cúng 養dường 已dĩ
Khi đã rải lên những phẩm vật để làm cúng dường như thế xong, thiên đế nguyện rằng:

願nguyện 我ngã 常thường 聞văn般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 法pháp 印ấn
"Con nguyện sẽ luôn nghe pháp ấn của Trí Độ."

釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân復phục 作tác 是thị 願nguyện
Năng Thiên Đế lại nguyện rằng:

願nguyện 閻Diêm 浮Phù 提Đề善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân常thường 使sử 得đắc 聞văn 是thị 經Kinh決quyết 定định 佛Phật 法Pháp皆giai 令linh 信tín 解giải受thọ 持trì 讀độc 誦tụng為vì 人nhân 演diễn 說thuyết一nhất 切thiết 諸chư 天thiên為vi 作tác 擁ủng 護hộ
"Xin nguyện cho các thiện nam tử và thiện nữ nhân ở châu Thắng Kim sẽ luôn nghe được Phật Pháp quyết định ở trong Kinh này, cũng như đều làm cho họ tín giải, thọ trì đọc tụng, diễn nói cho người khác, và như thế sẽ được hết thảy chư thiên hộ vệ."

爾nhĩ 時thời 佛Phật 告cáo釋Thích 提Đề 桓Hoàn 因Nhân 言ngôn
Lúc ấy Phật bảo Năng Thiên Đế:

憍Kiêu 尸Thi 迦Ca如như 是thị 如như 是thị善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân當đương 得đắc 決quyết 定định諸chư 佛Phật 菩Bồ 提Đề
"Này Kauśika [câu si ca]! Như thị, như thị! Các thiện nam tử và thiện nữ nhân đó nhất định sẽ được tuệ giác của chư Phật."

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Ngài Diệu Cát Tường thưa với Phật rằng:

世Thế 尊Tôn如như 是thị 受thọ 持trì善thiện 男nam 子tử 善thiện 女nữ 人nhân得đắc 大đại 利lợi 益ích功công 德đức 無vô 量lượng
"Thưa Thế Tôn! Thiện nam tử hoặc thiện nữ nhân nào thọ trì như thế, họ sẽ được lợi ích to lớn và có vô lượng công đức."

爾nhĩ 時thời 以dĩ 佛Phật 神thần 力lực一nhất 切thiết 大đại 地địa六lục 種chủng 震chấn 動động佛Phật 時thời 微vi 笑tiếu放phóng 大đại 光quang 明minh遍biến 照chiếu 三Tam 千Thiên 大Đại 千Thiên 世Thế 界Giới
Lúc bấy giờ do thần lực của Phật, khắp đại địa đều chấn động sáu cách. Khi ấy Đức Phật mỉm cười và phóng đại quang minh chiếu khắp Tam Thiên Đại Thiên Thế Giới.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 白bạch 佛Phật 言ngôn
Tiếp đến ngài Diệu Cát Tường thưa với Phật rằng:

世Thế 尊Tôn即tức 是thị 如Như 來Lai印ấn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 相tướng
"Thưa Thế Tôn! Đây chính là tướng mà Như Lai ấn chứng Trí Độ."

佛Phật 言ngôn
Đức Phật bảo:

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi如như 是thị 如như 是thị說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 已dĩ皆giai 現hiện 此thử 瑞thụy為vì 印ấn 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 故cố使sử 人nhân 受thọ 持trì令linh 無vô 讚tán 毀hủy
"Như thị, như thị, Diệu Cát Tường! Sau khi thuyết giảng Trí Độ thì đều có điềm lành này xuất hiện, là để ấn chứng Trí Độ, khiến người thọ trì và cũng làm cho không một ai có thể tán thán hay hủy báng Trí Độ.

何hà 以dĩ 故cố無vô 相tướng 法pháp 印ấn不bất 可khả 讚tán 毀hủy我ngã 今kim 以dĩ 是thị 法pháp 印ấn令linh 諸chư 天thiên 魔ma不bất 能năng 得đắc 便tiện
Vì sao thế? Bởi pháp ấn vô tướng thì chẳng thể tán thán hay hủy báng. Với pháp ấn này, Ta nay khiến cho các thiên ma chẳng thể thừa cơ trục lợi."

佛Phật 說thuyết 是thị 已dĩ爾nhĩ 時thời 諸chư 大đại 菩Bồ 薩Tát及cập 四tứ 部bộ 眾chúng聞văn 說thuyết 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật歡hoan 喜hỷ 奉phụng 行hành
Lúc Phật nói lời ấy xong, chư đại Bồ-tát cùng bốn chúng đệ tử, khi nghe thuyết giảng về Trí Độ, họ hoan hỷ phụng hành.

文Văn 殊Thù 師Sư 利Lợi 所Sở 說Thuyết 摩Ma 訶Ha 般Bát 若Nhã 波Ba 羅La 蜜Mật 經Kinh 卷quyển 下hạ
Kinh Diệu Cát Tường Bồ-tát Thuyết Giảng Đại Trí Độ ♦ Hết quyển hạ

梁Lương 扶Phù 南Nam 法Pháp 師Sư 曼Mạn 陀Đà 羅La 仙Tiên 譯dịch
Dịch sang cổ văn: Pháp sư Hoằng Thanh ở Thế Kỷ 5-6
Dịch sang tiếng Việt: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm và chấm câu: Tại gia Bồ-tát giới Thanh tín nam Nguyên Thuận
Phiên âm: 20/12/2014 ◊ Dịch nghĩa: 22/11/2015 ◊ Cập nhật: 31/10/2023

Cách đọc âm tiếng Phạn

Bhikṣu: bíc su
Bhikṣuṇī: bíc su ni
Kauśika: câu si ca
Đang dùng phương ngữ: BắcNam